A l l e l u ja ! Głos Magazyn rodzinny: porady, przepisy na Wielkano Str. I-XVI W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 Nr indeksu 348-570 9 770 1 37 952060 Informator, zdrowie, komunikacja, handel świąteczny Str. 4 Słupskie, co dalej |m cieli zyczenia Radosnych Świąt Wielkan budzącej się do tycia wiosny i wia Pogody w sercu i radości Zmartwychwstania Pański życzy CITY TAXI SŁUPSK 977013795206016 02 Druga strona Glos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Pogoda w regionie 16°C O 4°C ^ Barometr 1032.00mbar Wiatr zach.512km/h Uwaga słonecznie Niedziela 15°C 6°C Poniedziałek 18°C 6°C Wtorek 19°C 9°C £b O Uwaga: we wtorek porywy wiatru do 55 km/h Krzysztof Nałęcz krzysztof.nalea@gp24.pl KSIĄDZ ZIEJĄ NA EKRANIE WART ZAUWAŻENIA U&mentm* W imieniu redakcji życzymy Wam, drodzy Czytelnicy, zdrowych, wesołych świąt wielkanocnych, mokrego dyngusa, smacznego jajka i radości z każdego dnia. Oby Wszyscy odczuli szczęście i nadzieję Nowego Życia. Mamy nadzieję, że zechcecie w ogniu świątecznych przygotowań spędzić kilka chwil z wielkanocnym wydaniem „Głosu Pomorza". Mamy nadzieję, że znajdziecie w nim kilka ciekawych informacji. Do takich należy arty- kuł o ukończonych właśnie zdjęciach do filmu „Zieją". Obraz opowiada o legendarnym kapelanie Szarych Szeregów, a potem Solidarności. To wielka postać także dla Słupska. Nie tylko organizator życia religijnego na tym terenie po 1945 roku, ale lider budowy społeczności w ogóle. I to budowania na tradycji i fundamentach zupełnie innych niż oficjalny kierunek wyznaczony przez komunistyczne władze na tzw. Ziemiach Odzyskanych. W każdym razie film, z udziałem Andrzeja Seweryna w roli księdza Ziei, i z akcentem słupskim zapowiada się fascynująco. Nawet jeśli sam Słupsk musiał mieć w tym filmie dublera w postaci Lublina. Poza tym zachęcamy do lektury tradycyjnego sobotniego magazynu rodzinnego, w którym znajdziecie mnóstwo dobrych porad i ciekawostek akurat na Wielkanoc. ©® Weekend chłodny, potem będzie już coraz cieplej Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Wyżu znad Skandynawii z północnego wschodu kieruje do nas kontynentalne, suche i zimne powietrze. Przez weekend będzie nam dokuczał północny wiatr od Bałtyku. Będzie słaby do umiarkowanego, ale zimny i nieprzyjemny. Sobota okresowo może być pochmurna, ale padać nie oędzie. Termometry w dzień pokażą w Słupsku do 16 stopni Celsjusza, nad samym morzem Jedynie 10 stopni. Noc z soboty na niedzielę będzie chłodna, od 2 do 4 stopni, przy gruncie Tiożliwe będą przymrozki. - Niedziela zapowiada się pogodna i sucha. Temperatura w dzień w Słupsku wzrośnie io 14 stopni, nad samym mo- rzem będzie chłodniej, do 8-9 stopni - mówi Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Pogody Calvus w Słupsku. - W poniedziałek wiatr skręci na wschodni i od razu zrobi się cieplej. W Słupsku temperatura wyniesie maksymalnie 18 stopni, nad morzem będzie do 12 stopni. Przez cały dzień będzie słonecznie. Podobna aura czaka nas we wtorek. W środę i czwartek jest szansa na deszcz, a nawet na popołudniowe burze, podczas których można się spodziewać intensywnych opadów. Takie zjawiska są zapowiedzią dużego ocieplenia. Temperatura ma dochodzić nawet do 25 stopni. Jest duża szansa, że to ciepło może z nami pozostać również na majówkę. Początek przyszłego miesiąca zapowiada się na ogół słonecznie i z temperaturą powyżej 20 stopni. ©® Próżna byłaby wiara bez zmartwychwstania ttmmmu - O świętach Wielkiej Nocy rozmawiamy z ks. Wojciechem Filimonem.proboszczem parafii św. Jana Kantego w Słupsku. Wielkanoc coraz częściej kojarzy się nam z zajączkiem czy czekoladowymi jajkami. A to chyba nie tak powinno być. Jakie są religijne symbole Wielkanocy? Święta nie mogą kojarzyć się z żadną komercją. Chrześcijańskie święta zaczynają się od Wielkiego Czwartku. Dzień Zmartwychwstania to kwintesencja świąt, kulminacja. W czwartek obchodzimy ustanowienie pierwszej Eucharystii Chrystusa z apostołami, następuje zdrada Judasza i rozpoczyna się droga męki Chrystusa. Później jest sąd, czyli Wielki Piątek, kiedy Chrystus zostaje skazany i następuje śmierć odkupieńcza Chrystusa. Jest to przeżywanie do tego stopnia, że w ten dzień, jak i w Wielką Sobotę, Kościół nie sprawuje ofiary, ponieważ skupiamy się na krzyżu. Krzyż jest symbolem nie tyle męki i śmierci, co miłości Boga do człowieka. Później, w Wielką Sobotę, następuje święcenie pokarmów, które świątecznie będziemy spożywać na pamiątkę Baranka Paschalnego. Liturgia Wielkiej Soboty zwieńcza cały dzień. To liturgia światła, która polega na wprowadzeniu paschału jako symbolu zmartwychwstającego Chrystusa i rozświetlenie mroku Kościoła. To są właśnie te prawdziwe religijne symbole Wielkiej Nocy. One nie zamykają się w tym króliczku czy zajączku, który nie wiem, skąd do nas przyczłapał. Jeśli chodzi o jajko, to jest ono -w # # Ksiądz Wojciech Filimon. proboszcz parafii św. Jana Kantego w Słupsku symbolem religijnym. To symbol nowego życia. My jako księża staramy się uwrażliwić człowieka na to, co jest najistotniejsze, na przeżywanie religijne. Bez tego będzie to jedynie kolejny przeżyty dzień. Aczymjest msza rezurekcyjna? To msza święta zmartwychwstania, odprawiana w niedzielę o 6 rano. W niektórych parafiach liturgia Wielkiej Soboty może się kończyć procesją rezurekcyjną i wtedy nie odprawia się już mszy rezurekcyjnej rano. Jednak kiedy w tradycji parafii jest msza rano, to odprawia się mszę rezurekcyjną, która nazywana jest mszą świętą Zmartwychwstania Pańskiego. Dlaczego Wielkanoc jest ważniejsza od Bożego Narodzenia? Boże Narodzenie jest ważne, bo Bóg się wciela, ale zmartwychwstanie - to tak, jak święty Paweł powiedział -gdyby Chrystus nie zmartwychwstał, próżna byłaby nasza wiara. Na wszystko, co się dzieje, dokonuje, patrzymy przez pryzmat Zmartwychwstania. Dlatego, że ono ujawnia bóstwo Chrystu- sa i Jego potęgę. A jeśli ujawnia Jego potęgę i Jego prawdziwość, tym samym wszystko, co się staje, nabiera prawdziwego znaczenia. Właśnie przez fakt zmartwychwstania On jest wielki. Jak wierni powinni obchodzić święta Wielkiej Nocy? Przede wszystkim pobożnie. Poprzez uczestnictwo w liturgii. Należy podejść do tego bardzo poważnie, aby nastąpiło oczyszczenie duszy, musi być obecność nie tyle fizyczna, co uczestniczenie poprzez przeżywanie. Pamiętajmy, aby była spowiedź i komunia święta. Ale rozumiem, że spotkania rodzinne po mszy to chyba nic złego? A to pewnie, jak najbardziej! Nic nie przeżywamy samotnie. Jak napisał Thomas Merton, nikt nie jest samotną wyspą. To, co przeżywamy, przeżywamy we wspólnocie. Chrystus rodzi się przecież dla wspólnoty. Najmniejszą wspólnotą jest zawsze rodzina. To dzielenie się jajkiem, życzenie sobie tego, co najcenniejsze i najpięlmiejsze, czyli miłości, dobroci, poszanowania drugiego człowieka, jedności, uszanowania wartości to też przeżywanie świąt. Przeżywanie w gronie rodziny to jest ten mały Kościół w rodzinie. Dlatego tak ważne są też śniadania wielkanocne organizowane dla ubogich - to bardzo cenne spotkania. Chodzi o to, aby ci ludzie nie poczuli odrzucenia. Jako chrześcijanie jesteśmy przecież nastawieni na bycie razem i dawanie, ofiarowanie pomocy innym. Rozmawiała Magdalena Olechnowicz ą Grób Pański w kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Słupsku NaCzytefcrótów czekamy w redatoji £tesu Pomorza* wSujDsku i- ii. Henryka Pobożnego 19 teł. 59 8488100 Zbigniew Marecki zbtgniew.maredd@gp24.pl n KALENDARIUM 20 kwietnia 18G2 Louis Pasteur i Claude Bernard przeprowadzili pierwszy udany test pasteryzacji. MCMC I wojna światowa: Białystok został zbombardowany przez niemieckie samoloty i sterówce. Zginęło 13 osób, 34 zostały ranne. mm Do kraju przybył pierwszy pociąg z żołnierzami Armii Hallera. i W Krakowie miał miejsce nieudany zamach oddziału specjalnego AK llOsa"-„Kosa 30" na Wyższego Dowódcę SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie SS-Obergrup-penfuhrera Friedricha Krugera. mm Samoloty RAF dokonały nocnego nalotu bombowego na Szczecin. Uczestniczyło w nim 350 samolotów, a na miasto spadły782 tony bomb. Szczątki Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre'a Curie zostały uroczyście przeniesione do paryskiego Panteonu. im&łm 1 Dramat rodzinny w Słupsku W piątek (19 kwietnia) w godzinach popołudniowych doszło do tragedii wjednym z domków jednorodzinnych w podsłupskiej Krępie. Na kilkuletnie dziecko przewróciła się komoda. Nieprzytomne dziecko było reanimowane przez zespół ratownictwa medycznego. 0 godz. 14.15 w stanie krytycznym trafiło do szpitala. - Miało wykonane badania. Obecnie przebywa na Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej, gdzie walczy o życie - poinformowano nas w SOR w Słupsku. Sprawę wyjaśnia prokuratura. (MAG) EUR CHF GBP W 4,2802 f) 3,755/0 4ł9479(.) (+) wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (-) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego Głos Dziennik Pomorza Sobota poniedziałek, 20-22.04.2019 Wydarzenia_03 Kręcą film o legendarnym księdzu Janie Ziei. Aktualny Lublin zagrał powojenny Słupsk Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl Słupsk Andrzej Seweryn wcieli się w filmową postać kapelana Szarych Szeregów i twórcy pomnika Powstania Warszawskiego w Słupsku. Właśnie zakończyły się zdjęcia do filmu „Zieją" produkcjiTVPi Wytwórni Filmów Dokumentalnych. - Swąd palącej się gumy, gruz na ulicach, wrak samochodu. Ul. Archidiakońska i Złota zmieniły się w Słupsk z 1945 r. - tak „Kurier Lubelski" relacjonuje ostatnie dni zdjęciowe do najnowszego filmu WFDiD oraz TVP pt. „Zieją". Poświęcony jest on księdzu Janie Ziei, legendarnemu kapelanowi Armii Krajowej, związanemu ze Słupskiem, współzałożycielem Komitetu Obrony Robotników. - Jego wiara w Chrystusa była absolutna; kochał ludzi tak, że oddawał im wszystko - W postać księdza Jana Ziei wcielił się Andrzej Seweryn. Zdjęcia do filmu zrealizowano nie tylko w Lublinie. Do kin obraz trafi pod koniec roku. mówił na łamach „Kuriera" Andrzej Seweryn, który gra księdza w wieku dojrzałym. Z kolei w postać młodego księdza wcieli się Mateusz Więcławek. W obsadzie znaleźli się również Tadeusz Bradecki jako prymas Stefan Wyszyński, Jakub Wie- czorek czyli filmowy Jacek Kuroń i Lesław Żurek, który zagra Karola Wojtyłę. Autorem scenariusza do filmu jest Wojciech Lepianka (autor scenariusza m.in. do filmu „Edi"). Za zdjęcia odpowiada Witold Płóciennik. Reżyseruje Robert Gliński, były rektor łódzkiej filmówki, brat ministra kultury i autor takich dzieł jak „Cześć Tereska", „Matka swojej matki", a ostatnio filmu „Kamienie na szailiec". - Ks. Zieją był kapłanem bardzo niepokornym. Miał zawsze własne zdanie na temat moralności - podkreśla reżyser Rober Gliński. - Kierował się przesłaniem „nie zabijaj nigdy i nikogo". Zieją był proboszczem, kapelanem, działaczem i społecznikiem. Studiował w Polsce i w Rzymie. Tytułów kościelnych i naukowych nie osiągnął, za to żył w zgodzie z Ewangelią. Urodził się w 1897 r. we wsi Osse, gdzie chyba nikt nie spodziewał się, że zostanie księdzem. Kiedy w 1920 roku wybuchła wojna polsko-bolszewi-cka, został kapelanem. Po bitwie w Brzostowicy, na pobojowisku, ziemi zalanej krwią, wśród trupów rannych Polaków i Rosjan miał zrozumieć, że przykazanie „Nie zabijaj" znaczy „Nie zabijaj nigdy i nikogo". Ten pacyfizm został z nim na resztę życia. Do wojska poszedł znów w 1939 r. Został kapelanem 84. Pułku Strzelców Poleskich. Po kapitulacji, z rannymi trafił do Legionowa, gdzie Niemcy zlokalizowali szpital. Spowiadał tam po niemiecku żołnierzy Wehrmachtu i udzielał innych sakramentów. Wcześniej, jako proboszcz trzytysięcznej para- fii na Polesiu, gdzie połowa mieszkańców przystąpiła do baptystów, założył przyparafiainą szkołę dla Polaków, Ukraińców i Białorusinów. Uczył języka, matematyki, logiki i religii. Efektem jego pracy był gremialny powrót do Kościoła katolickiego. Ks. Zieją podczas wojny był kapelanem Szarych Szeregów, a później Komendy Głównej Armii Krajowej . Brał udział w akcjach ratowania Żydów. Podczas Powstania Warszawskiego ks. Jan „Rybak" niósł posługę wszędzie. Nawet będąc ranny w nogę. Po upadku zrywu, trafił do obozu przejściowego w Pruszkowie, a stamtąd na roboty do Niemiec. Po wojnie wrócił na ziemie odzyskane. Latem 1945 r. znalazł się w Słupsku. Tu jego parafia składała się z pięciu kościołów w promieniu 35 km. Razem z Anielą Urbanowicz zorganizował dom samotnej matki. Z jego inicjatywy powstał pierwszy w Polsce pomnik Powstańców Warszawskich. Ks. Zieją był jednym z założycieli KOR w 1976. Wspierał Solidarność. Zmarł w 1991 r. w Warszawie. ©® 25 kwietnia zacznie się rekrutacja uzupelniąjąca do przedszkoli Gdzie dojedzie linia 202? Do CPK, pytanie kiedy i za ile? komunikacja Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl Decyzje dotyczące finansowania modernizacji linii 202 mają zapaść po wykonaniu dokumentacji projektowej. Tymczasem, jak przebudowa tej linii ma wyglądać, wiadomo od 2016 roku. Ostatnia aktualizacja Krajowego Programu Kolejowego obniżyła wartość modernizacji linii202 z Gdyni Chyloni. Inwestycja obliczana jeszcze kilka lat temu na dwa miliardy złotych została okrojona na papierze do 310 milionów. O tym, że zdaniem specjalistów może oznaczać to koniec z ideą na drugi tor do Słupska, pisaliśmy na początku tygodnia. - Wszystkie rzeczy związane z realizacją projektu na tej linii są w terminie - mówi poseł PiS Piotr Muller, który swoje zapewnienia opiera na informacjach z ministerstwa infrastruktury. - Faktycznie trzeba będzie podejmować decyzje co do finansowania, gdy zostanie zrealizowany projekt budowlany. W tej chwili są zabezpieczone środki w jakiejś części. Słupsk chce słać pisma do ministerstwa i PKP w sprawie linii 202. Reagować ma też poseł PO Zbigniew Konwiński Liczę na to, że nic nie zmieni się w tym zakresie. Tymczasem o tym, jak wyglądać ma modernizaqa, wiadomo od 2016 roku, kiedy zakończono tak zwane prace przedprojektowe, narzucające wykonawcy właściwą dokumentację techniczną, opracowanie drugiej nitki i wzrost prędkości przejazdowej do 200 km/h. Wracamy więc do punktu wyjścia, czyli pieniędzy, bowiem - jak wskazuje PKP PŁK -inwestycja uzależniona jest od pozyskania pieniędzy z Pro- gramu Infrastruktura i Środowisko. Również od tak gigantycznej inwestycji jak budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego. W ramach tego przedsięwzięcia w kraju ma zostać wybudowana nowa sieć kolejowa ułatwiająca dostęp do przyszłego mega lotniska. Linia202 zajmuje w nim ważne miejsce obok nowej magistrali kolejowej, która połączy północną Polskę z CPK. To tak zwana szprycha numer l. Jedna z dziesięciu. ©® Słupsk Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl 24 kwietnia opublikowana zostanie lista przedszkoli publicznych wSłupsku, które mają jeszcze wolne miejsca dla dzieci. Na razie wiadomo, że podczas pierwszego naboru przeszło 100 dzieci nie znalazło miejsca w przedszkolach miejskich.Re- krutacja uzupełniająca rozpocznie się 25 kwietnia. Aby w niej uczestniczyć, należy złożyć dokumenty na zasadach z rekrutacji podstawowej. Słupski magistrat zapowiada, że jeśli podczas rekrutacji uzupełniającej okaże się, że jeszcze są dzieci, których rodzice chcieliby skorzystać z edukacji przedszkolnej w przedszkolach miejskich, a tych miejsc nie będzie, to ratusz może ogłosić konkurs naboru na miejsca w przedszkolach niepublicznych. W trakcie jego trwania miasto wykupuje miejsca w przedszkolach niepublicznych i wtedy - jak zapewnia ratusz -rodzice nie ponoszą kosztów związanych z opłatami za te miejsca. Końcowe wyniki naboru do słupskich przedszkoli miejskich zostaną opublikowane 17 maja. ©® 009014244 REKLAMA Życzenia Radosnych Świqt Wielkanocnych wypełnionych nadzieją budzącej się do życia wiosny i wiarą w sens życia. Pogody w sercu i radości płynącej z faktu Zmartwychwstania Pańskiego oraz smacznego Święconego w gronie najbliższych osób życzy Usteckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego 04 Głos Dziennik Pomorza Sobota poniedziałek, 20-22.04.2019 Komunikacja w święta, zakupy tylko w sobotę Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl htfhtmtiśor Komunikacja w okresie Wielkiej Nocy przestawia się na świąteczne tory. W okresie świąt komunikacja miejska w Słupsku funkcjonować będzie wg zmienionego harmonogramu. Wielka Sobota, 20 kwietnia Komunikacja miejska funkcjonuje zgodnie z rozkładem jazdy obowiązującym w soboty do ok. godz. 21. Wielkanoc. 21 kwietnia Funkcjonowanie komunikacji miejskiej ograniczone. Od ok. godz. 8 rozpoczynają kursowanie wyłącznie linie l i 15 według rozkładów jazdy obowiązujących w niedziele i święta. Pozostałe linie nie funkcjonują. Poniedziałek wielkanocny, 22 kwietnia Na wszystkich liniach obowiązują rozkłady jazdy ważne w niedziele i święta. Autobusy linii l i 15 rozpoczynają kursowanie od ok. godz. 8, pozostałe linie od ok. godz. 9. ZIM informje, że autobusy linii 21 nie będą kursować w nocy z soboty na niedzielę i z niedzieli na poniedziałek. Indywidualne rozkłady jazdy dla poszczególnych linii obowiązujące w okresie świąt wielkanocnych dostępne są w zakładce „rozkłady jazdy" oraz w wyszukiwarce połączeń i Systemie Dynamicznej Informacji Pasażerskiej (elektroniczne CH Jantar w sobotę pracuje od godz. 9-13. Galeria Słupsk również otwiera się o godz. 9, ale pracuje o godzinę dłużej tablice przystankowe oraz aplikacja myBUS). PKS Przewoźnik informuje, że 23 kwietnia komunikacja wykonywana będzie według roboczego rozkładu jazdy ibez kursów szkolnych. W sobotę wielkanocną kursy obsługiwane będą natomiast do godziny 16. Pierwszego dnia świąt autobusy nie wyjadą. W poniedziałek wielkanocny PKS pojedzie wg świątecznego rozkładu jazdy, czyli od godz. 13 i w ograniczonym zakresie, czyli do godz. 20. Do Ustki i w okolice NordExpress: 20 - obowiązuje rozkład jak w każdą sobotę; 21/22 (I i II dzień świąt) - obowiązuje rozkład jazdy jak w niedziele i święta (na linii 101 nie funkcjonuje kurs 730 ze Słupska i 8.30 z Główczyc); 23 kwietnia 2019 obowiązuje rozkład jak w dni wolne od nauki szkolnej. PKS: 21 kwietnia - komunikacja nie funkcjonuje; 22 - linia 500 „niebieska linia" od godziny 13.00 do 20; linia 211 od godziny 11.00 do 19-30. 23 - jak w dni robocze bez kursów szkolnych. Handel W święta nie pracują duże sieci handlowe. Zakupów nie zrobimy więc 21 i 22 kwietnia w dyskontach i hipermarketach. W sobotę: sklepy Lidia czynne od 7 do 12.30: Netto od 6 do 13. Auchan w Kobylnicy czynny będzie między godz. 7 a 13. Natomist CH Jantar w sobotę pracuje od godz. 9-13. Galeria Słupsk również otwiera się o godz. 9, ale pracuje o godzinę dłużej, do 14. Służba zdrowia W razie nagłego zachorowania pacjent ma prawo udać się po pomoc medyczną do dowolnego punktu, który udziela świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, niezależnie od miejsca zamieszkania. Na terenie Słupska Nocną Opiekę Chorych realizują: Szpital Specjalistyczny przy ul. Hubalczy-ków 1, w gabinetach 014 oraz 030 poradni specjalistycznych przy głównym wejściu do szpitala, tel. 59 846 0102. Również w szpitalu im. Janusza Korczaka przy ul. Mickiewicza 12 w Ustce, tel. 59 815 42 28,59 815 42 29. Z porady lekarzy skorzystamy też w NZOZ w Kobylnic/ przy ul. Głównej 54a, tel. 59 842 90 49. Zgłoszenia w zakresie wyjazdowej opieki medycznej przyjmowane będą pod numerami tel. 59 84604 90lub 59 846 0102.©® Strąjk nauczycieli: szkoły na swoich pozycjach, przedszkola wracają (Mwiirfo Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Pomorska Rada Oświatowa stoi murem za strajkującymi nauczycielami. MEN zaprasza zainteresowanych do udziału w debacie, a strajkujący w Słupsku nie przerywają protestu. Poza przedszkolami. Podczas siódmego posiedzenia Pomorskiej Rady Oświatowej jej członkowie przyjęli stanowisko, które dotyczy protestu nauczycieli. Rada wyraziła w nim sprzeciw wobec obniżania wartości zawodu nauczyciela. Jednocześnie zaapelowała do rządu o porozumienie i przyjęcie postulatów nauczycieli. W przyjętym 18 kwietnia stanowisku czytamy: „Pomorska Rada Oświatowa, rozumiejąc trwający w całym kraju protest nauczycieli i pracowników oświaty, wyraża swój stanowczy sprzeciw wobec deprecjacji zawodu nauczyciela [...]. PRO wyraża przekonanie, że uczestniczący w strajku nauczyciele i pracownicy oświaty walczą przede wszystkim o dobrą edukację dla każdego polskiego ucznia. [...] PRO zwraca się również ze słowami podziękowania do rodziców, którzy z dużym zrozumieniem odnoszą się do postulatów nauczycieli oraz wspierają ich protest. PRO, dostrzegając dramatyczną sytuację w polskiej oświacie, wyraża przekonanie, że postulaty nauczycieli zostaną przyjęte, dając początek poważnej debacie na temat stanu polskiej edu-kaqi". Stanowisko Pomorskiej Rady Oświatowej przyjęli jednogłośnie wszyscyjęj członkowie. Są wśród nich przedstawiciele samorządów, szkół wszystkich typów, uczelni, instytucji oświatowych, organizacji pozarządowych, związków zawodowych oraz rodzice i uczniowie. MEN zaprasza do edukacyjnego okrągłego stołu Uczniowie, nauczyciele, jakość edukacji oraz nowoczesna szkoła - to obszary, które będą tematem obrad okrągłego stołu edukacyjnego zapowiedzianego dziś przez premiera Mateusza Morawieckiego. Wydarzenie zaplanowano na piątek, 26 kwietnia br., na godz. 12 w Warszawie na PGE Narodowym. MEN zaprasza wszystkich chętnych %do zgłaszania się do udziału w tym wydarzeniu. Zainteresowani uczestnictwem w okrągłym stole mogą zgłaszać swój udział za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej. Strajk w szkołach trwa, przedszkola wracają do pracy Tymczasem - jak informuje Gabriela Bereżecka, prezes słupskiego oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego - strajk oświatowy nadal trwa w tych miejskich szkołach, które rozpoczęły go 8 kwietnia. - Nawet w dni wolne od pracy nauczyciele przychodzą do placówek i potwierdzają, że nadal strajkują. Do po-świątecznego wtorku nic się nie zmieni. Potem zobaczymy, jakie będą decyle dotyczące kolejnych dni - mówiła nam Gabriela Bereżecka w piątek rano. Inaczej wygląda z przedszkolami. W piątek dowiedzieliśmy się, że od wtorku normalnie funkcjonować będą Miejskie Przedszkole nr 21 przy ul. Hubalczyków, MP nr 2 przy ul. Zamkowej i MP nr 5 przy ul. Niemcewicza. Od początku protestu nie strajkowały przedszkola nr 3,15,19 i 25. ©® Serdeczne podziękowania Wszystkim, którzy towarzyszyli w ostatnich latach naszej Mamie, Teściowej i Babci mgr Irenie Szarmach Lekarzom, Pielęgniarkom i Opiekunom Hospicjum, Przyjaciołom, Duchownym, Rodzinie oraz Wszystkim, którzy wzięli i udział w uroczystości pogrzebowej. Pamięć żyje niesiona miłością. 009052827 REKLAMA „Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci" W. Szymborska Z głębokim smutkiem przyjęliśmy informację o śmierci Gabrieli Rodziewicz wieloletniej dyrektor Biblioteki Miejskiej w Ustce. Rodzinie i Bliskim składamy wyrazy współczucia Burmistrz Miasta Ustka Jacek Graczyk wraz z pracownikami Urzędu Przewodniczący Rady Miasta Ustka Jacek Maniszewski z Radnymi Głos „Umarłych wieczność dotąd trwa Dokąd pamięcią im się płaci Chwiejna waluta. Nie ma dnia By ktoś wieczności swej nie strariT Zamieść nekrolog, kondolencje lub wspomnienia 0 najbliższych, którzy odeszli, w Głosie Pomorza 1 bezterminowo na stronie www.nekrologi.net 006786737 NEKROLOGI te L / 009053141 Wszystkim, którzy okazali pomoc i współczucie oraz uczestniczyli w ostatniej drodze śtP Janusza Śmigielskiego serdeczne podziękowania składają żona i dzieci z rodzinami Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Reklama 05 WESELNY KABAKC>-v - W DOLINIE CHARLO T iw dfl łi~ MfeA ii ii Paranienormaini mm* prowadzenie autorskie Robert Motyka i Michał Paszczyk Czesuaf BILETY NA: eventim.pl, biletyna.pl, kupbilecik.pl i ebilet.pl C1KQUE ELOIZE salo ofj 71TPPA *mimelle m łi 11 1 V/ XX artyści do usług DOLINA CHARLOTTY Biefydonabyaaiia: B3e«piapli^pbieciq4 ^'enlim^jlebdeLpltki^ia^etpI BILETY: Dolina Charlotty Resort & SPA Sponsorzy: SŁUPSK: USTKA: LĘBORK: BIURO PODRÓŻY WODNIK, DWORZEC PKP 1 PIĘTRO INFORMACJA TURYSTYCZNA, UL. STARZYŃSKIEGO 8 AGOLAMED1A, UL. WOJSKA POLSKIEGO 16/B LOT „USTKA 1 ZIEMIA SŁUPSKA" UL. MARYNARKI POLSKIEJ 71 BIURO TURYSTYCZNE EXPED1TE, PL. POKOJU 3 RECEPCJA HOTELU DOLINA CHARLOTTY Mer!!** POLSKA PRESS GRUPA [24.pl w> II POLSKA PRESS GRUPA ^ 06_Kraj - Świat Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Opozycja z własnymi propozycjami. Me wierzą w powodzenie strajku? Leszek Rudziński teszek.rudzinski@polskapress.pl Premier zapowiedział, że okrągły stół oświatowy odbędzie się na Stadionie Narodowym w przyszły piątek. Zarówno formułę, jak i czas spotkania krytykują związki nauczycieli i posłowie opozycji, jednak wezmą udział w debacie. 26 kwietnia na Stadionie Narodowym mają spotkać się przedstawiciele rządu, związki zawodowe, posłowie opozycji oraz eksperci, aby rozmawiać o poprawie sytuacji w oświacie. W spotkaniu mają wziąć też udział nauczyciele, uczniowie i rodzice. Chętni mogą zarejestrować się na stronie MEN. Premier zapowiedział, że rozmowy będą dotyczyć czterech obszarów: uczniów, nauczycieli, jakości edukacji i nowoczesnej szkoły. Choć opozycja i związki nauczycieli zamierzają wziąćudział w przedsięwzięciu zorganizowanym przez premiera Mateusza Morawieckiego, to jednak krytykują formułę oraz czas spotkania. - Każda dyskusja o edukacji jest potrzebna, ale i Sto, zaproponował premier Mateusz Morawiecki. Wezmą jednak udział w debacie podejmowanie decyzji o tym, że zorganizujemy współczesną agorę, gdzie będziemy dyskutować o edukacji na Stadionie Narodowym, każe nam się zastanowić, jaki jest cel tego przedsięwzięcia - mówił wczoraj szef ZNP Sławomir Broniarz. Udział swoich przedstawicieli w obradach zapowiedzieli wczoraj liderzy partii wchodzących w skład Koalicji Europejskiej. Ci jednak nie zamierzają czekać na „stadionowe rozstrzygnięcia" i zapowiadają własne propozycje dla pracowników oświaty. Spełnią je jednak pod warunkiem, że wygrają najbliższe wybory parlamentarne. W tym celu podpisali dekla-rację oświatową, która ma zapewnić m.in. podwyżkę wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli o 30 proc., w trzech ratach, od stycznia2020 r. Obserwatorzy sceny politycznej zwracają uwagę, że zapewnienia partii opozycyjnych mają doprowadzić do zakończenia strajku nauczycieli, nawet jeśli ich obietnic nie spełni obecny rząd. Wczoraj lider PO Grzegorz Schetyna tradycyjnie zwrócił się do rządzących: -Jako przedstawiciele Koalicji Europejskiej jesteśmy tutaj, by zaapelować o zakończenie protestu, o to, żeby Jarosław Kaczyński podjął decyzję, wezwał premiera Morawieckiego i zarządził zakończenie tego konfliktu, czyli tak naprawdę zdecydował o podwyżce, której oczekuje środowisko nauczycielskie. Dzień wcześniej na konferencji w Gdańsku Lech Wałęsa stwierdził, że nauczyciele nie O 30% odltBOtehcepodn^ twaoąśkz. md&fof byt w treedu mach powinni porozumiewać się z rządem, tylko zakończyć strajk i poczekać na zmianę władzy. - Gdybym ja był na miejscu nauczycieli, poszedłbym na spotkanie, wysłuchałbym i powiedziałbym: „Dziękuję wam bardzo, z wami porozumieć się nie da!" - skwitował Wałęsa. Postawę osób zachęcających nauczycieli do przerwania strajku, nawet bez spełnienia ich postulatów, w ostrych słowach skrytykował lider Partii Razem Adrian Zandberg. -Po stronie liberalnej, sympatyzującej z Koalicją Europejską, pojawia się coraz więcej głosów, które wzywają nauczycieli, żeby przerwali strajk. (...) To, co robią niektóre wpływowe postaci po liberalnej stronie sceny politycznej, to jest pomaganie rządowi PiS, to jest wbijanie nauczycielom noża w plecy i to jest naszym zdaniem niedopuszczalne - mówił na piątkowej konferencji prasowej Zandberg. Z kolei prof. Marek Konopczyński, którego ZNP zaproponował jako jednego z mediatorów w negocjacjach z rządem, zaapelował w rozmowie z Agencją Informacyjną Polska Press o „odpolitycznienie debaty o szkole". - To spór natury ekonomiczno-godnościowej (...) Szkoła jest przestrzenią dla trzech grup społecznych: uczniów, nauczycieli i rodziców. Każde polityczne zaangażowanie, bez względu na barwy polityczne, jest destrukcyjne dla szkoły. Jeśli wezmę udział w mediacjach, będę chciał doprowadzić do odpolitycznienia sporu i merytorycznej dyskusji - zapewniał. ©® Strefa Biznesu Człowiek-zagadka może wygrać prezydenturę na Ukrainie SI w Sprawdzone informacje gospodarcze ze świata, z Polski i z Twojego regionu Porady dla małych i średnich przedsiębiorstw Baza komunikatów i przetargów Stix-fa Biznesu www.strefabiznesu.pl ftp* llfnirin rU fl.i ■■ . r !n wojciecn Kogacin wojciech.rogadn@poiskapress.pl Wołodymyra Zełenskiego, popularnego aktora i komika, zna cała Ukraina, ale tak naprawdę nikt nie wie. jakim będzie politykiem ani jakie siły za nim stoją. W niedzielę może zdecydowanie pokonać obecnego prezydenta Petro Poroszenkę i zostać nowym przywódcą Ukrainy. Ostatnie sondaże - przytaczane np. przez „The Times" dawały Zełenskiemu aż 73 procent poparcia, a Poroszence zaledwie 23 procent. Mówi się, że za 40-letnim Zełenskim stoi ukraiński oligarcha Ihor Kołomojski, który przebywa w Szwajcarii. Jest on właścicielem stacji telewizyjnej l+l, w której emitowany jest Wołodymyr Zełenski jest znany Ukraińcom głównie z serialu i występów kabaretowych. Jakim będzie politykiem? program kabaretowy „Studio Kwartał 95", a gwiazdą tego programu jest właśnie Zełenski. Formalnie obaj zaprzeczają, j akoby to Kołomoj ski miał być patronem kandydata Zełenskiego. W ostatnich dniach kampanii strategia Petra Poroszenki polegała na próbach zdyskredytowania Zełenskiego jako człowieka Kremla. Sam Zełenski stanowczo temu zaprzecza. ©® Głos Dziennik Pomorza Sobotaponiedziałek, 20-22.04.2019 Promocja 07 KOS^AtlNSM PROMOCJA 009029714 Organizator: Bilety do nabycia: kasy Hali | redakcja „Głosu Koszalińskiego' www.hala.koszalin.pl | kupbilecik.pl 08 Informator-kultura Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Świąteczne tance i zabawy. Będzie rockowo i przebojowo Daniel Klusek Megkm Słupskie kluby przygotowały się na świąteczny weekend. Będą koncerty na żywo i wieczory zabaw. Nie zabraknie oferty edukacyjnej. Będzie także możliwość spotkania w plenerze. Na część wydarzeń wstęp jest wolny. Rockowe granie Rock'N'Roll is Queen - pod takim hasłem w sobotę odbędzie się koncert w Dom Owce. Zespół złożony z muzyków grających na co dzień w trójmiejskich zespołach (MU, Ze Velocipedes, Alpha Females, Daniel Hertzov & Crew i innych) zaprezentuje historyczne kompozycje kultowych artystów i grup, takich jak m.in.: David Bowie, The Rolling Stones, The Clash, The Police, Mazzy Str, PJ Harvey, Courtney Barnett, The Pixies, REM. Zagrają: Zofia Bartos - wokal, gitara, Przemek Bartoś - wokal, gitara, Marcin Gałązka - gitara, Adrian Cygi Kondratowicz - perkusja oraz goście. Początek o godz. 21, wejściówki: 15 zł. Świąteczna moc Wielka Moc to hasło niedzielnego wieczoru w klubie Dom Ówka. O zabawę zadbają Mateusz Berg i Kuba Wielgomas, Rock'N'Roll is Queen odbędzie się w sobotę w Domówce czyli Berger & Repulse. Będzie funk, disco, deep house i techno. A wszystko z płyt winylowych. Początek o godz. 21, wejściówki: 10 zł. Noce przebojów Wieczory z muzyką i tańcami organizuje klub Duo Cafe. W sobotę podczas Wielkanocnego Bifor Party, a także w niedzielę w ramach Imprezki Wielkanocnej będzie się można pobawić przy gorących przebo- jach gwiazd światowej muzyki od lat 60. aż do współczesnych. Będą rytmy disco, house i klubowe. Początek każdego dnia o godz. 21, sobota: wstęp wolny, niedziela, godz. 21, wejściówki: 10 zł. Corowe granie Revenge Insanity i Dead Sainfs Bixxx zagrają w sobotę w Motor Rock Pubie. Revenge Insanity powstał w 2016 roku w Gdańsku. Dead Sainfs Bixxx powstał w 2011 w Gdańsku. W ubiegłym roku zespół debiuto-wać płytą „Khaas". Gra muzykę z pogranicza death metalu i funkowych bitów, nie stroniąc od eksperymentów i radiowych melodii okraszonych solidną dawką growlu. Początek 0 godz. 20, wejściówki kosztują 15 zł. Wielkanocne disco W klubie Wiking Reaktywacja w niedzielę będzie się można pobawić przy największych polskich i światowych tanecznych hitach lat70., 80. i 90. Nie zabraknie również przebojów disco polo. Początek o godz. 21, wejściówki: 10 zł. Kiełbaska na bunkrach Wielkanocne ognisko czekać będzie w sobotę, niedziele i poniedziałek w godz. 10-18 na Bunkrach Bliichera w Ustce. Każdy chętny będzie tam mógł usmażyć przyniesione przez siebie produkty, m.in. kiełbaski, pieczywo, ziemniaki czy warzywa. Nie zabraknie również wojskowej muzyki. Wstęp wolny. Angielski za darmo W sobotę o godz. 19 w Herbaciarni w Spichlerzu Richtera odbędzie się kolejne spotkanie w ramach English Cafe. Przyjść mogą zarówno ci, którzy mówią biegle po angielsku, jak 1 osoby dopiero uczące się. Zajęcia poprowadzą Katarzyna Macegoniuk i Marcin Grębo-wicz. Wstęp wolny. ©® POGODA 1032 hPa \ 3 11 lfi.1 osa® °Ustka Wejherowo Hdt 20 km/h 8 „ [I 2H Świnoujście 9 o Kołobrzeg Darłowo 0 1HSE3 Sławno O SŁUPSK 8 Lębork htm. ITSIfcfi Kai?uzy GDAŃSK o Rewal Bytów Kościerzyna Pogoda dla Pomorza Stan morza (Bft) 2-3 Siła wiatru (Bft) 3-4 Kierunek wiatru NE Krzysztof Ścibor Biuro Calyus^ Sobota 20.04.2019 j Nad Pomorze dociera łagodne powietrze polamo kontynentalne z płn.,-wsch. W ciągu dnia będzie dość pogodnie i sucho. Na termometrach max do 15:19°C nad morzem chłodniej. Wiatr słaby nad morzem zimny. Wj nocy pogodnie. Jutro kolejny słoneczny i suchy dzień. Na termometrach max do nad morzem zimny wiatr z płn. Od poniedziałku coraz; cieplej. W czwarteN jest szansa na deszcz i popołudniowe burze. pogodnie zachmurzenie umiarkowane przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka ciągły deszcz % ciągły deszcz i burza przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem mgła V marznąca mgła ^ śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz " "" ' zamieć śnieżna * opad gradu % kierunek i prędkość wiatru Pogoda dia Polski Białogard Starogard Gdański Połczyn-Zdrój ^o^aaBi _ Stargard Drawsko 10 km/h Pomorskie Wałcz 19° 20° 22° 5,:: 19° temp. w dzień BE temp. v temp. wody grubość pokrywy śnieżnej 1011 hPa ciśnienie i tendencja <*« smog M M m #0 cm w 3uc ! 4 % .' ' ; #40 cm ^cOcm hhhh Gdańsk 12 16° Kraków 19° 19° ♦ Lublin W 16° .......*....... Olsztyn 18° 13° Sr Poznań 1ff 21° # Toruń 18° 19° ~w....... Wrocław 20° 21° 11, Warszawa 1ff 15° •ig i Karpacz 18° 18 * ! Ustrzyki Dolne 16° 16° j Zakopane 14° 13* i j Hdt Lębork htm. ITSIfcfi Kai?uzy GDAŃSK Informator KINA Słupsk After,sob.-niedz.. 14.55,1620, 17.20,18.45,19.45, 21.10, pon., godz. 12.30,14.55,16.20,17.20,18.45. 19.45,21.10; Całeszczęśde. sob.-pon., godz. 19.15; Hełboytsob.-pon.,godz. 18.15,20.55; MHośćiiratosierdzie. pon.f godz. 12.20; Shazami.2Ddubbingsob.-pon.,godz. 14.45, 17.40,2D napisy, sob.-pon., godz. 2030; Corgl psiak królowej, pon.godz. 1330; Dumbo, sob.-pon., godz. 14.15,16.45; Manu. Bądź sobą. sob.-pon., godz. 14; Praz»mek.sob.-niedz.,godz. 1550,18, pon., godz. 13.40,1550,18 Nieczynne Ustka WSczeecha, sob., godz. 19, pon., godz. 1930; Basia2,sob.,godz.16; Manu. Bądź sobą!, sob., godz. 17; Praziomek, pon., godz. 16,17.45 Lębork Nieczynne- KOMUNIKACJA __ Słupsk: PKP 118 000:2219436; PKS59 84242 56, dyżurny ruchu 59 8437110, MZK5984893 06; Lębork: PKS598621972; MZK598621451; Bytów: PKS 59 822 2238; Człuchów: PKS59 8342213; Miastko: PKS59 8572149. DYŻURY APTEK Słupsk sob.-pon. - Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 59 8424957 Ustka sob. - Pod Smokiem, ul. Kilińskiego 8, tel. 59 814 53 95, niedz.-pon. - Nadmorska, ul. Marynarki Polskiej 31, tel. 59 8147770 Bytów sob.-pon. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 59 822 6645 Miastko sob.-niedz. - Królowej Jadwigi, ul. Królowej Jadwigi 12, tel. 59 857 82 92, pon. - Centralna, ul. Armii Krajowej 22, tel. 59 85790 01 Człuchów sob. - Wracam do Zdrowia, pl. Wolności 1, tel. 978 002 357, niedz. - Dbam o Zdrowie, ul. Sobieskiego 1, tel. 736 697918, pon. - Aspirynka, ul. Sobieskiego 5, tel. 59 834 6244 Lębork sob. - Gemini, al. Wolności 30. tel. 59 86342 05, niedz. - Dr Max, ul. Bohaterów Monte Cassino 16a, tel. 59 8633422. pon. - Gemini. uL Staromiejska 17, tel. 59 8412273 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk:___ Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubakzyków 1. informaqa telefoniczna 59 846 0100; Ustka:___ Wojewódzki Szpital Speqalistyczny, ul. Mickiewicza 12teł. 59 814 69 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork:_ Szpitalny Oddział Ratunkowy598633000; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13,59863 52 02; Bytów: Szpital ul. Lęborska 13. tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 5985709 00; Człuchów: 598345309. WAŻNE NIEBIESKA UNIA Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie. tel. 59848 0111,801120 002; Słupsk: PoSqa997;ul Reymonta,tel.598480645; Pogotowie Ratunkowe999; Straż Miejska986;598433217; Straż Gmmna598485997; Urząd Cetay-587740830. Straż Pożarna998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Geptownicze993: PogotowieWodno-Kanafizacypie994; Straż Mfejskaałann98fc Ustka 5981467 61697696498; Bytów 598222569; KULTURA_______ Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel.59 8423839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 8426349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 845 6441; Emcek, al. 3 Maja 22. tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE__ Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel. 59 842 8196,601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon502525 005 lub 59 8411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel. 59842 9891,6016637%. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo),tel.59 842 8495,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6, czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Telefon zaufania Tama -59841 4046, czynny: poniedziałek- piątekwgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus -czynny17-22.59 84146 05. TAXI 598422700® 607 271717 59196-25 NAJTAŃSZE TAXIW SŁUPSKU Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Zbliżenia 09 Tale pijemy: rano „m wieczorem piwo lub whisky Annna Gronczewska a.gronczewska@dziennik.lodz.pl Społeczeństwo Polacy piją obecnie więcej niż wczasach PRL-u. Dorosły mieszkaniec Łódzkiego wypija przeciętnie wciągu roku ponad 11 litrów czystego alkoholu. Nadal najwięcej pijemy piwa, ale coraz większą popularnością cieszą są tzw. małpki. Krzysztof Brzózka, dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, przyznaje, że picie alkoholu zawsze było problemem Polaków, ale teraz staje się on coraz większy. - Nie jesteśmy krajem z kulturą sączenia alkoholu - mówił w wywiadzie dla TOK FM dyrektor PARPA. - Pijemy po to, żeby się upić. Pobiliśmy swój rekord spożycia alkoholu z czasów komuny, czyli z lat 1980-81, jeszcze przed wprowadzeniem kartek. Pijemy dużo, bo alkohol jest stosunkowo tani i łatwo dostępny. Ale zmienił się sposób picia. Spożywamy dużo alkoholu w zaciszu czterech ścian, z rodziną albo w samotności. Trzeźwi, jak za komuny Polacy Polacy średnio wypijają ponad 11 litrów czystego alkoholu rocznie. - Pijemy więcej niż za PRL, bo jest większa dostępność do alkoholu i jesteśmy zamożniejsi - wyjaśnia człowiek związany od lat z rynkiem alkoholowym w Polsce. - Zwykle najbogatsze społeczeństwa mają najwyższe spożycie alkoholu. Gdy Polska wchodziła do UE, to nie mieliśmy najwyższego spożycia, tylko najniższe. W całej Unii ono spadło, a w Polsce wzrosło. Powód jest prosty. Nie było u nas jakiś tur-bulenqi gospodarczych, mamy więcej pieniędzy i dlatego więcej wydajemy na alkohol. Nadal na czele krajów, gdzie pije się najwięcej, jest Rosja, ale ma to związek z uwarunkowaniami kulturowymi. - Tam wielu ludzi upijało się i upija, by uciec od rzeczywistości - dodaje nasz ekspert. -Tak też piło się w Polsce w PRL -u. Dziś sytuacja wygląda inaczej. Kiedyś Polacy się upijali, ale nie tak często. Nie pili codziennie. W PRL-u pił tak tylko ułamek społeczeństwa. Nie tak jak teraz. Codzienne picie staje się coraz większym problemem. Alkohol ma dwa ryzy- kowne elementy. Pijąc go można stracić nad sobą kontrolę, a jak wypije się go za dużo, to nawet umrzeć. Poza tym takie picie prowadzi do wielu chorób. Nie wytrzymuje trzustka, wątroba. Wiele osób uważa, że na przykład piwo to nie alkohol i każdego dnia sięga po puszkę lub butelkę. 20 lat temu codziennie piło 3 proc. Polaków, dziś 9 proc. Przy czym 7 proc. każdego dnia wypija piwo, choć dane browarów wskazują nawet na 13 proc. , Szczepan ma niespełna 60 lat. Dziś jest szczęśliwy, bo nie pije ponad 15 lat, ale wie, do czego doprowadził go alkohol. Pamięta dobrze jak pierwszy raz się upił. Miał 17 lat, był na weselu brata. Ojciec musiał zanieść go do domu. Potem długoniesięgałpo kieliszek. Pić zaczął w wojsku. Z każdym rokiem było gorzej. Choć pił, to starał się pracować, ale przez wódkę bez przerwy zmieniał pracę. Najdłużej przepracował 6,5 roku jako goniec w jednym z urzędów miejskich. Potem pracował rok - półtora, czasem dwa miesiące i zwalniali go za wódkę. Znał Zdziśka, takiego bliskiego, kolegę „od kieliszka". Ale nagle przestali się widywać. Spotkał go po półtora miesiąca. Zdzisiek powiedział, że nie piję. Chodzi na spotkania klubu AA. Jego brat był tam prezesem. - Namówił mnie i też tam poszedłem - wspomina Szczepan. - Powiedział, że jak będę chciał, to zostanę. Jak nie, to wyjdę, obok są sklepy, kupię pół litra i będą żył jak dotąd. Chodziłem tam przez 7 miesięcy. W klubie byłem codziennie. Poddałem się terapii. Ale kiedyś spotkałem kolegę. Mieliśmy wypić tylko pół litra. Piłem przez półtora roku, bez dnia przerwy. Najbardziej żal mu żony, bo przeżyła piekło. Jednak cały czas o niego walczyła. Zgłaszała męża do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zgłaszał się tam, wysłuchał, co mają do powiedzenia, i pił dalej. Pod koniec 2003 roku dostał kolejne takie wezwanie. Przewodniczącą komisji była jego znajoma, z czasów pracy w urzędzie. „Małpki" często kupują osoby mające problem z alkoholem. Dziennie sprzedaje się nawet trzy miliony buteleczek ,1 • \m \ Linia produkcyjna nieistniejącego łódzkiego Polmosu. Dziś pije się u nas więcej niż w PRL - Szczepan, spójrz na siebie i przypomnij sobie, jak kiedyś wyglądałeś - mówiła kobieta. -Nie będziemy cię tu już prosić, to stracony czas. Wyjdź i przemyśl to sobie. Albo zrobisz ze sobą porządek, albo pójdziesz na samo dno. Szczepan wyszedł z pokoju, stanął na korytarzu i nie mógł zrobić kroku. Zaczął sobie przypominać dawne czasy. - Kiedyś byłem facetem z pieniędzmi, czystym, dobrze ubranym - wspominał. - A teraz? Nie mam prawie nic. Straciłem prawo jazdy, pracę. Stoję brudny, nie raz cuchnący, obsi-kany... Znalazłem się na dnie. Żal straconych lat Znówprzeszedł terapię, zapisał się do klubu AA. Przez czas, kiedy pił, stracił prawie wszystko. Ale została przy nim żona. Dziś Szczepan cieszy się, że żyje inaczej. - Żal straconych lat - przyznaje. - Alkoholizm to choroba. I to nieuleczalna. Można ją tylko zaleczyć. Tu nie pomoże żadna tabletka. Tu tabletką jest drugi człowiek, drugi alkoholik i Pan Bóg. Anna Mroczek, dyrektor Regionalnego Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, przyznaje, że także w Łodzi i województwie łódzkim pije się coraz więcej. Jeśli chodzi o osoby od 18 roku życia do powyżej 65 lat, to wypijają one rocznie przeciętnie od 5,97 do 8,95 litra czystego alkoholu rocznie. A średnia wynosi 4,09 litra! - Mężczyźni piją cztery razy więcej od kobiet - dodaje Mroczek. - Mężczyźni piją średnio 6,89 litra, a kobiety 1,45 rocznie. Jeśli weźmie się pod uwagę wiek, to wśród mężczyzn najwięcej piją ci pomiędzy 40. a 49. rokiem życia, a najmniej powyżej 65. roku. U kobiet najczęściej po alkohol sięgają te między 18. a 29. rokiem życia. Na poziom spożywania alkoholu wpływ ma też wykształcenie. Najwięcej piją ci, którzy mają podstawowe wykształcenie, a najmniej z wyższym. Ciekawe jest też, że aż 13,8 proc. kobiet przyznało się, że przynajmniej raz wypiło alkohol w czasie ciąży. -Z tych badań wynika też, że co czwarta kobieta mieszkająca w mieście średniej wielkości, czyli mającym od 50 do 200 tysięcy mieszkańców, gdy była w ciąży, sięgała po alkohol - mówi Mroczek. - Najczęściej było to wino i piwo. Picie alkoholu jest coraz większym problemem wśród młodych ludzi. Z ostatnich badań przeprowadzonych w 2015 roku wynika, że 67 proc. chłopców i 69 proc. dziewcząt uczących się w gimnazjach i szkołach podstawowych sięgnęło po alkohol. Zwraca uwagę to, że pije coraz więcej dziewczyn poniżej 18. roku życia. - Jeśli weźmiemy pod uwagę oseska i osobę, która skończyła 100 lat, to średnie spożycie alkoholu w naszym województwie wynosi 9,5 litra mocnego alkoholu rocznie -podaje Anna Mroczek. - Zwiększyła się też liczba zgonów spowodowanych alkoholem. 7.560 osób umarło na skutek chorób wątroby, 1150 z powodu zatrucia alkoholem, a 3040 zaburzeń psychicznych, gdzie alkohol odgrywał ważną rolę. Ta ostatnia liczba wzrosła o 300 proc. Przykre jest też to, że do 65 proc. ujawnionych samobójstw doszło pod wpływem alkoholu. Piwne brzuszki Nadal najwięcej pijemy piwa. Agencja badawcza Nielsen przygotowała raport, z którego wynika, że w 2018 r. Polacy wydali na nie 16,7 mld zł. Sprzedaż piwa wzrosła o 7,1 proc. w porównaniu z 2017 r. - Na tak wysoki wzrost wpływał przede wszystkim znakomity sezon, wysoka temperatura utrzymywała się od kwietnia do października, a dodatkowo w czerwcu odbyły się mistrzostwa świata w piłce nożnej, które zawsze dodatkowo napędzają sprzedaż -mówi Adam Dużyński, konsultant w Agencji Nielsen. Na drugim miejscu, jeśli chodzi o kupowany w Polsce alkohol, jest wódka. Wydano na nią 11 miliardów złotych, a na trzecim whisky - 2,3 mld zł. Ten ostatni trunek jeszcze 20 lat temu uznawany był w Polsce za luksusowy, dziś należy do najpopularniejszych. - Rynek czystej wódki od jakiegoś czasu nie wykazuje większych wzrostów sprzedaży, choć i w nim wyraźny jest odwrót od produktów economy na rzecz wódek premium - twierdzi Dużyński. - Jednak prawdziwym przebojem sprzedaży są tzw. „smakowe małpki". To wódki smakowe w buteleczkach o pojem- nościach 200 ml i mniejszych. W 2018 zwiększyły swoją sprzedaż o prawie 10 proc., powiększając swój udział w tej kategorii do ponad 17 proc. Od lat najpopularniejszymi smakami są wiśnia i cytryna, natomiast w szybkim tempie rośnie sprzedaż trunków o smaku pigwy i maliny. W sumie polski rynek wódki wzrósł jedynie o 0,9 procent. Z badań firmy Synergion wynika, że codziennie w Polsce kupuje się trzy miliony tzw. małpek. - Kupują je wszyscy, niezależnie od grupy społecznej i zawodowej - od pracowników fabryk po emerytów i studentów - twierdzi Michał Kociank-owski, dyrektor generalny Synergion. - Małe formaty wódki stały się oddzielną kategorią na rynku, z własnym miejscem na półce, estetyką oraz ofertą smaków. Zmieniły też postawy i zachowania konsumentów, kreując zupełnie nowy sposób picia mocnego alkoholu. Obserwowany dynamiczny wzrost sprzedaży małych formatów wódki nie dzieje się kosztem dużych opakowań. Nie jest bowiem tak, że nabywca zamiast kupić pół litra bierze 5 butelek po 100 ml. Mała wódka wykreowała zupełnie nowe zachowania, sposoby użycia i zwyczaje konsumentów, zmieniła też ich stosunek do picia alkoholu. „Małpki" kupują wszyscy, ale najczęściej osoby mające problem z alkoholem, a także pracownicy fizyczni. Według Synergion ta grupa kupuje nawet milion małych butelek z mocnym trunkiem dziennie. Niewiele mniej, amatorów „małpek" jest wśród młodych ludzi mających 20-25 lat, panów wychodzących na spacer z psem, emerytowi, co ciekawe, młodych kobiet. Zbadano nawet to, kiedy najchętniej kupuje się „małpki". Robi się to zwykle trzy razy dziennie. Pierwsza fala przypada rano i stanowi 28 proc. całej sprzedaży, po wyjściu z pracy - 36 proc., a po godzinie 18 także 36 proc. Sprzedaż alkoholu przynosi rocznie Skarbowi Państwa 14 mld zł rocznie, ale powoduje również gigantyczne straty. - NFZ na leczenie tych, co piją za dużo, wydaje 8-10 proc. swojego budżetu, nawet 8 mld złotych - mówi Krzysztof Brzózka. - Nie mówiąc już o stratach braku produktywności czy przedwczesnej śmiertelności spowodowanej alkoholem. ©® '10__Ogłoszenia drobne Glos Dziennik Pomorza Sobota poniedziałek, 20-22.04.2019 fil* flłin A Ja^ zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3516 Oddział Koszalin: ul Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513 191 will 115 Przez internet ogloszenia.gratka.pl Oddział Słupsk ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 W Biurze Ogłoszeń Oddział Szczecin ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ HANDLOWE ■NAUKA ■ MOTORYZACJA ■ PRACA i ZDROWIE i USŁUGI i TURYSTYKA i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA - SPRZEDAM 3-P0K0J0WE 98 m2, Ipiętro, Kołobrzeg, Wyspa Solna, 607729296. MIESZKANIA-KUPIĘ KUPIE 2/3 pok. 609675935 NIEWIASNOŚCIOWE, 535388275 K-lin MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA 2-POK, Kołłątaja, tel. 532-616-114 MIESZKANIA-WYNAJMĘ FIRMA z Warszawy poszukuje do wynajęcia mieszkań i apartamentów na rok w miejscowościach nadmorskich od 3 tys. zł/m-c, tel. 577-018-188 LOKALE UŻYTKOWE - SPRZEDAM ROWY nad morzem, dom mieszkalno - wczasowy, pawilon gastr., dom letniskowy (nieruchomość dochodowa), 59/8141985. Handlowe STAROCIE, kredens kupię, 506022528 INSTRUMENTY MUZYCZNE AKORDEON 120 basów, 602-688-260 MATERIAŁY BUDOWLANE ZIEMIA pod trawnik, kamień do drenażu, piasek płukany, pospółka (Koszalin i okolice) tel. 94 3140084 Motoryzacja OSOBOWE SPRZEDAM FIAT Doblo, 508-436-420. NISSAN Jukę, l,5,TDI,2011r., 604-924-607 OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup-każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 ABASKUS -Auto skup 791035861 Absolutny skup aut, 728773160. AUTA i busy kupię, 504-672-242 AUTO skup wszystkie 695-64*611 AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975 KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI KREDYTY 50 000 zł rata 549. 730809809 KREDYTY i pożyczki. Najlepsza oferta. Tel. 733886531, 664157387 KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. SZYBKIE pożyczki 501982756. UPADŁOŚĆ konsumencka 943473286. ZATRUDNIĘ BUDOWLAŃCÓW 503-135-643 DO wykończeniówki, regipsy, Koszalin, tel. 500-090-599 Dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego w Białym Borze poszukuje osobę na stanowisko GŁÓWNEGO KSIĘGOWEGO. Teł kontaktowy: 943670162 FIRMA DOMAR Tatów zatrudni na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy kosztorysanta robót wod.-kan, i drogowych z doświadczeniem w kosztorysowaniu i przygotowywaniu ofert Oferty prosimy przesyłać: jolanta.czupajlo@domar-k.pl Tel. 94 316-09-43 Kierowcę kaŁD.Przewozy pracownicze.607654663 MONTER instalacji WOD-KAN, C.O-hydraulik. Praca na miejscu. Słupsk, 606461948. MURARZY tel. 607 703135. OPIEKUNKI do Niemiec tel. 730497770 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! PRACOWNIKÓW ogólnobudowlanych 607-219-069. PRZYJMĘ kobiety do pralni, 608330891 RECEPCJONISTKĘ Hotel K-lin, dobre warunki 504038644, hotel@hotpl ZATRUDNIĘ do pracy w Norwegii stolarzy, płytkarzy, pomocników budowlanych. Numer kontaktowy: +48575658195 ZATRUDNIĘ kierowcę KatC+E kom.661445694 ZWROT podatku z Niemiec i Kindergeld. Tel. 668167770 Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 PRALKI, urządzenia elektr., gastronomiczne. Chłodnictwo. 507-380-118. BUDOWLANO-REMONTOWE A-Z remonty 690 467 263 BALUSTRADY bramy 602 825 699. DACHY- dekarstwo 94/3412184 stamy surowe 94/3412184 suche zabudowy 94/34121 84. INSTALACYJNE CJb. hydraul. wod. kan. 515-708-887 gazowe -urządzenia, naprawa /wymiana 606-579-846 GK HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. OGRODNICZE ogrody od A do Z, 691226885 Różne detektyw-koszalin.pl 602601166 drewno, 792-669-632 Rolnicze ZWIERZĘTA HODOWLANE KURKI odchowane, 696-462-482. SPRZEDAM KURY NIOSKI 606-685-993 Towarzyskie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK ANNA wyjazdy, tel. 572-062-051 ATRAKCYJNA dojrzała, 661177611. basia Słupsk 797-221-767 fajna blondynka Koszalin 516603622 FAJNA blondynka Koszalin 516603622 009053762 REKLAMA BURMISTRZ MIELNA ogłasza przetarg ustny nieograniczony na oddanie w dzierżawę nieruchomości stanowiącej własność Gminy Mielno na okres 9 lat, tj. od 15 czerwca 2019 r., tj. działki nr 233/10 o pow. 0,3977 ha położonej w Mielnie przy ul. 6 Marca z przeznaczeniem na parking samochodowy i myjnię samochodową. Cena wywoławcza rocznego czynszu dzierżawnego wynosi 10.000 zł, postąpienie 500 zł, wadium 2.000 zł. Do wylicytowanego czynszu dzierżawnego zostanie doliczony podatek VAT w wysokości 23%. Przetarg odbędzie się w dniu 29 maja 2019 r. o godz. 10.00 w Urzędzie Miejskim w Mielnie przy ul. Chrobrego 10. Wadium płatne do dnia 24 maja 2019 r. włącznie. Szczegółowe informacje znajdują się w ogłoszeniu na stronie internetowej www.mielno.bip.net.pl na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Mielnie oraz w Referacie Gospodarki Przestrzennej i Nieruchomości, II piętro, pokój nr 203 lub 204, tel. 94 345 98 35 lub 94 345 98 36. OGŁOSZENIE0 LICYTACJI NIERUCHOMOŚCI Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Dariusz Makrocki (tel. 94 312 29 51) ogłasza, że dnia 17.05.2019 r. o godz. 10.30 w budynku Sądu Rejonowego w Białogardzie przy ul. Lipowej 1A odbędzie się pierwsza licytacja lokalu mieszkalnego nr 1 oraz ułamkowego udziału wynoszącego 30/100 części we współwłasności wspólnych części budynku i urządzeń, służących nie tylko do użytku właściciela lokalu, położonego w miejscowości Zagórze numer 6, gmina Białogard. Lokal ten położony jest na 1 - kondygnacji - parterze budynku mieszkalnego, 3-lokalowego, parterowego z poddaszem. Powierzchnia użytkowa lokalu wynosi 46,00 m2. Program funkcjonalny obejmuje następujące pomieszczenia: dwa pokoje, kuchnię, łazienkę i przedpokój. Dla nieruchomości tej Sąd Rejonowy w Białogardzie, V Wydz. Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KWK01 B/00030410/1. Suma oszacowania wynosi 40 000,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 30 000,00 zł. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest najpóźniej do dnia 16.05.2019 r. w kancelarii Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Dariusza Makrockiego, ul. Połczyńska 10/E, 78-200 Białogard, złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 4 000,00 zł w gotówce. 009052015 REKLAMA 009052034 REKLAMA ogłoszenie 0 licytacji nieruchomości Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Dariusz Makrocki (tel. 94-312-29-51) ogłasza, że dnia 17.05J2019 r. 0 godz. 11:00 w budynku Sądu Rejonowego w Białogardzie, mającego siedzibę przy ul. Lipowej 1 A, odbędzie się pierwsza licytacja nieruchomości składającej się z prawa użytkowania wieczystego działki gruntu numer 652/1 o powierzchni 18068 m2 oraz prawa własności stanowiących odebraną nieruchomość znajdujących się na tej działce 3 budynków produkcyjno-magazynowo-biurowych murowanych, dwóch w zabudowie zwartej i jednego w zabudowie wolno stojącej, 1 kondygnacyjnych - parterowych, niepodprwniczonych o powierzchniach zabudowy 26 m2,435 m2 i 135 m2. Ponadto do budynków zwartych dobudowana jest wiata stalowa bez ściany zewnętrznej o powierzchni 98 m2. Nieruchomość położona jest w Sławoborzu przy ul. Biatogardzkiej 10. Dla nieruchomości tej Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Zamiejscowy Wydz. Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Świdwinie prowadzi księgę wieczystą o numerze K02B/00018401/2. Suma oszacowania wynosi 419 430,00 zł z VAT, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 314 572,50 zł z VAT. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest najpóźniej do dnia 16.05.2019 r. w kancelarii Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Dariusza Makrockiego, ul. Połczyńska 10/E 78-200 Białogard złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 41943,00 zł z VAT w gotówce. 009051980 ogłoszenie o licytacji nieruchomości Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Dariusz Makrocki (tel. 94 312 29 51) ogłasza, że dnia 17.05.2019 r. o godz. 10.00 w budynku Sądu Rejonowego w Białogardzie, mającego siedzibę przy ul. Lipowej 1A, odbędzie się druga licytacja nieruchomości składającej się z działki gruntu nr 253/29 o powierzchni 553 m2 oraz znajdującego się na tej działce budynku mieszkalnego jednorodzinnego, murowanego, w zabudowie wolnostojącej, obejmującego parter i poddasze użytkowe, o łącznej powierzchni użytkowej 162,26 m2. Program funkcjonalny budynku mieszkalnego obejmuję następujące pomieszczenia: parter - korytarz, hol, 2x pokój, kuchnia, łazienka z w.c, garaż i kotłownia; poddasze użytkowe - korytarz, 3x pokój, łazienka z w.c., strych -1 pomieszczenia strychowe. Powyższa nieruchomość położona jest w Świdwinie, przy ulicy Połczyńskiej nr 42 A. Dla nieruchomości tej Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Zamiejscowy Wydz. Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Świdwinie prowadzi księgę wieczystą o numerze KW K028/00005691/7. Suma oszacowania wynosi 336 000,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 2/3 sumy oszacowania i wynosi 224 000,00 zł. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest najpóźniej do dnia 16.05.2019 r. w kancelarii Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Dariusza Makrockiego, ul. Połczyńska 10/E, 78-200 Białogard, złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 33 600 zł w gotówce. BURMISTRZ POŁCZYNA-ZDROJU informuje, że na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Połczynie-Zdroju przy placu Wolności 3-4 oraz na stronie internetowej zostały opublikowane wykazy nieruchomości (najmowanych lokali mieszkalnych), przeznaczonych do sprzedaży na rzecz najemców, położonych w Połczynie-Zdroju przy: 1) ul. Demokracji 1/11; 2) ul. Demokracji 5-5 A/2; 3) placu Wolności 5/3; 4) ul. Demokracji 13/4; 5) ul. Wojska Polskiego 24/5; 6) ul. Demokracji 10/24; 7) ul. Wojska Polskiego 32/6. umig.polczynzdroj.ibip.pl Głos wwwgp244fcwwwgk24pfcwwwgs244)l Prezes oddziału Piotr Grabowski Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobecka Maran Stefanowski (internet) Dyrektor działu rekłamy Ewa Żelazko, teł. 94 347 35 Z7 Dyrektor drukami Stanisław Sikora, teł. 94340 35 98 Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, teł. 94 3473512 Prenumerata, teł. 94 3401114 Głos KoszaKński-wwwgk24.pl ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin,tel. 94 347 35 99. fax 94 347 35 40, teł. reklama 94 347 3512, redakqa.gk24@polskapress.pl, reklama .^c24@połska press. p I Głos Pomorza - wwwgp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk. teł. 59 848 8100, fax 59 848 8104. tel. reklama 059 848 8101, redakqa.gp24@polskapress.pl, reklama.gp24@polskapress.pl Głos Szczeciński-wwwgs24.pl ul. Nowy Rynek 3, 70-533 Szczecin, teł. 9148133 00. fax 91433 48 64. tel. reklama 9148133 92. redakqa.gs24@polskapress.pl reWama.gs24@polskapress.pl ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80. fax 94 3527149 Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818, fax 94 374 23 89 Stargard ul. Wojska Po!skiego42.73-110Stargard, tel 91578 47 28. fax 915781797. reklama teł. 915784728 ©© - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza^ możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci. www.gp24.pł/tresci,www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami ninięszego regulaminu. Polslue Badania Oyteintówa Nakład Kontrolowany ZKDP jśh. mm mmmm POLSKA PRESS GRUPA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45.02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Swiąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura rekłamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Sport 11 Salah strzela gole. wspiera kobiety i... ma wpływ na świat Piłka nożna Michał Skiba Amerykański magazyn „TTne" wybrał najbardziej wpływowe osoby na świecie w 2019 roku. Czasopismo wyróżniło pięciu sportowców, wtym napastnika Liverpooki Mohameda Salaha. Oprócz napastnika klubu z Anfield wyróżniono golfistę Tigera Woodsa, biegaczkę Caster Semenyę piłkarkę Orlando Pride Alex Morgan i koszykarza Los Angeles Lakers LeBrona Jamesa. Mimo że na liście znaleźli się m.in. Lady Gaga, Donald Trump, papież Franciszek czy Hillary Clinton, to Mohamed Salah znalazł się na jednej z sześciu specjalnie przygotowanych okładek „Time'a". Amerykańscy dziennikarze zrobili z graczem „The Reds" ekskluzywny materiał. Wyliczają sukcesy Salaha, doceniają, że w poprzednim roku po 28 latach wprowadził Egipt na mundial w Rosji. Od momentu transferu do Liverpoolu prezentuje wyśmienitą formę. W poprzednim sezonie - debiutanckim w LFC - strzelił 44 gole, czym zaskarbił sobie miłość kibiców, nie tylko tych z Anfield Road. W tym sezonie zdobył 23 bramki i zanotował li asyst. W Egipcie jest uwielbiany od dawna. Lata temu założył fundaqę, zakupił pierwszy ambulans w rodzinnym Nagrig. Regularnie przekazuje tysiące funtównajbardziej potrzebującym rodzinom w swoim kraju. Przyczyny: się do budowy centrum medycznego, ośrodka dla młodzieży i szkoły dla kobiet. - Musimy zmienić sposób, w jaki traktujemy kobiety. Nie widzę tutaj innej drogi. Gdy wi- dzę, jak kobiety są traktowane w mojej kulturze i na Bliskim Wschodzie i jak traktowane są w innych miejscach, to zmieniłem sposób myślenia. Wspieram kobiety bardziej niż kiedyś, bo czuję, że zasługują na więcej niż to, co je obecnie spotyka na co dzień - powiedział Salah. Jeszcze nigdy na liście stu najbardziej wpływowych ludzi świata „Time^a" nie znalazło się tak dużo kobiet - aż 48. Nigdy nie było ich więcej w tego typu zestawieniu. O komentarz na temat Mo Salaha poproszono Johna Olivera, jednego z najbardziej popularnych komików na Wyspach Brytyjskich, gospodarza programu „Last Week Tonight With John 01iver" w HBO. - Jest lepszym człowiekiem niż piłkarzem, a jest przecież jednym z najlepszych na tej planecie. Trudno wyobrazić sobie, jaką presję musi znosić w Egipcie, ale też jak wielkim uczuciem jest darzony. Mo Salah to ikona Egiptu, scouserów [tak określani są rodowici liverpoolczycy - red.] i islamu. Jednak on wygląda na człowieka, który się tym wszystkim w ogóle nie przejmuje - skomentował. ©® Piątek 19.04 MUŁU MULTI - GODZ. 14.00 2,5,10,14,17,18,24,25,29,37, 40,44,45,49,54,56,60,61,67, 71 plus 71 KASKADA 1,2,4,5,7,12,13,15,18,22,23,24 Czwartek18.04 MULTI MULTI - GODZ. 21.40 10,12,14,16,23,31,35,39,41,45, 46,53,54,56,67,68,69,70,71, 72 plus 46 LOTTO 8, 9,11,22,41,47 LOTTO PLUS 8,13,19,37,40,45 EKSTRA PENSJA 7,9,21,30,33 + 3 MINI LOTTO 9,21,28, 34,37 KASKADA 1.2,3,5,10,11,12,14,15,16,19,22 (STEN) City wciąż ma o co grać... Rewanż Guardioli za Ligę Mistrzów? Dobry mecz Zielińskiego nic nie dał. Napoli odpadło z Ligi Europy Bez niespodzianek w półfinałach do kolejnej rundy - żałował pomocnik reprezentacji Polski w rozmowie z Polsatem Sport. W półfinale (pierwsze mecze 2 maja, rewanże 9) zatem Arsenał zagra z Valencią, która wyeliminowała inną hiszpańską ekipę - Vłllarreal. W obu spotkaniach lepszy okazał się zespół „Nietoperzy", który wyprzedza rywali także w ligowej tabeli. Jedynym zespołem, który zdołał w rewanżu odwrócić losy ćwierćfinału, był Eintracht Frankfurt. W Lizbonie przegrał 2:4, przed własną publicznością wygrał 2:0, więc lepszy bilans bramek na wyjeździe sprawił, że jedyny niemiecki zespół pozostał w europejskich pucharach. W półfinale czeka ich duże wyzwanie, zmierzy się bowiem z Chelsea. „The Blues" przerwali piękny sen o Lidze Europy Slavii Praga. To, co udało się z KRC Genk i Sevillą, Czesi nie zdołali zrobić z Edenem Hazardem i spółką. Prażanom nie można jednak odmówić woli walki, a to właśnie ich spotkanie było najbardziej emocjonującym pośród czwartkowych starć. Choć przed własną publicznością przegrali 0:1, na boisko wyszli po wygraną. Nie zmieniła tego pierwsza połowa, po której przegrywali 1:4. Po przerwie podnieśli się i ostatecznie przegrali tylko 3:4. ©® Piłka nożna Kaja Krasnodębska redakcja@polskatimes.pl Mimo dobrego występu Piotra Zielińskiego Napoli odpadło z Ligi Europy po rywalizacji z Arsenałem. „Kanonierzy" w finale mogą spotkać sąsiadkę z Londynu, Chelsea. Dwa tygodnie temu Arkadiusz Milik stał się bohaterem Napoli, gdy zdobyta przez niego bramka dała zwycięstwo w dwumeczu z RB Salzburg i tym samym pozwoliła na awans włoskiego klubu do ćwierćfinału. Teraz Polaka obwinia się za to, że do półfinału wszedł Arsenał. Londyń-czycy w pierwszym spotkaniu tydzień temu wygrali 2:0. W czwartek wystarczyło im skromne 1:0. Starcie mogło skończyć się zupełnie inaczej, gdyby reprezentant Polski wykorzystał doskonałą sytuację, gdy nie trafił w piłkę, będąc dwa metry przed pustą bramką. Znacznie lepsze oceny zebrał Piotr Zieliński, którego eksperci uznali za najlepszego gracza starcia w Neapolu. - Myślę, że jako drużyna zagraliśmy na naszym poziomie. Może nie na najwyższym, ale na pewno ten mecz wypadł lepiej niż w Londynie. Szkoda, że nie udało się wygrać i przejść Mateusz Skrzyński redakqa@polskapress.pl JM Piłka nożna Manchester Gtyznówzągra zTottenhamem. Czy w Premier League też będziemy świadkami gradu goli. jakwśrodowej potyczce w Lidze Mistrzów? W europejskich pucharach byliśmy świadkami prawdziwych bramkowych strzelanin. FC Barcelona rozgromiła Manchester United, Liverpool wysoko poko-nałFC Porto, ale do historii przejdzie mecz Manchesteru City z Tottenhamem. Kurz po tym starciu jeszcze nie opadł. Furorę w intemecie robią reakcje Pepa Guardioli po nieuznanym golu strzelonymprzez Raheema Ster-linga w doliczonym czasie gry. Porazpierwszywtychrozgryw-kach system VAR odegrał tak ważną rolę, bowiem zadecydował o awansie,do półfinału. Dla Hiszpana i jego zespołu nie wszystko jednak stracone. „The Citizens" cały czas mogą zdobyć podwójną koronę (Puchar Anglii i krajowe mistrzostwo). Po drodze muszą jednak pokonać Tottenham i to już w sobotę (godz. 13.15, transmisja wCanal+ Sport). Wspomnienia ze środy są świeże i piłkarze City na pewno zrobią wszystko, by się zrewanżować. Narracja tego meczu będzie jednak już zupełnie inna. „Koguty" nie mają już realnych szans na mistrzostwo Anglii, a i w Premier League nie jest używana wideoweryfikacja, na temat czego chętniej wypowiada się Jose Mourinho, który jeszcze nie tak dawno prowadził Manchester United. - VAR jest już używany w wielu rozgrywkach. Czasami zbiórka na odbudowę katedry Notre Dame. Piłkarze PSG zagrają w specjalnych koszulkach, które mają upamiętnić spaloną w tygodniu katedrę. Kibice też będą mogli nabyć wyjątkowe trykoty. Pieniądze ze sprzedaży pójdą na odbudowę świątyni. W ten weekend tytuł może zapewnić sobie również Juven-tus. Drużyna Wojciecha Szczęsnego musi co najmniej zremisować u siebie z Fiorentiną (sobota, godz. 18, Eleven Sports) lub liczyć, że dwa dni później (ogodz. 19, Eleven Sports) Napoli przegra z Atalantą. Mimo słabszego meczu zespołu Arkadiusza Milika oraz Piotra Zielińskiego w lidze Europy, turyńczykom łatwiej będzie liczyć tylko na siebie, bo ekipa z Bergamo, w której trenuje Arkadiusz Reca, nie zwyciężyła od dwóch spotkań, a jesienią przegrała z Neapolem 1:2. Wciąż jednak walczy o europejskie puchary, a jednym z jej głównych konkurentów jest AS Roma. Zespół ze stolicy w meczu § na szczycie tabeli Serie A zmie-Guardiola nie mógł uwierzyć w rozstrzygnięcie w Lidze Mistrzów rzy się z Interem. Druga z drużyn z Mediolanu, go lubię, czasamigo nienawidzę, walkę o finał Champions League AC Milan, rozpocznie swój so-bo zabija emocje i jest używany z nieobliczalnym Ajaksem Am- botni mecz już o godz. 12.30 błędnie. Jest jednak fantastycz- sterdam. Porażka może jednak (Eleven Sports). Tym razem nym pomocnikiem dla sędziów kosztować go wypadnięcie poza na drodze Krzysztofa Piątka i zapewnia sprawiedliwe wyniki, „czwórkę" dającą kwalifikację po koronę króla strzelców stanie Przecież żaden z sędziów nie do fazy grupowej przyszłorocz- Parma. Największy rywal Polaka zauważyłby tego pięciocenty- nej Ligi Mistrzów. do tytułu, Fabio Ouagliarella, metrowego spalonego Aguero- We Francji kibice czekają do swojego spotkania o godz. oznajmił Portugalczyk. na starcie Paris Saint-Germain 15 (Eleven Sorts) i w asyście Ka- Czy Tottenham przystąpi z AS Monaco. Zwłaszcza że jeśli rola Linettego oraz Bartosza do tego starcia wmożliwienajsil- zwyciężą gospodarze, zapewnią Bereszyńskiego spróbuje poko-niejszymskładzie? Wiadomo, że sobie mistrzowski tytuł (godz. nać stojącego wbramceBologny do końca sezonu nie zagra naj- 21). Mimo że piłkarze Thomasa Łukasza Skorupskiego. Golkiper lepszy strzelec zespołu Harry Tuchela wyprzedzają ligę o lata przed tygodniem zachował czy-Kane, który nabawił się kontuzji świetlne, a Monaco dopiero co ste konto, podobnie jak Bartło-w pierwszym meczu pomiędzy wstało z kolan, jest to wciąż po- miej Drągowski. Przez kolejne tymi zespołami w Lidze Mi- tyczka wzbudzająca emocje. dni media nie mogły wyjść z po-strzów. W rewanżu urazu pa- W składzie gości powinien dziwu nad dokonaniami nie-chwiny doznał Moussa Sissoko. znaleźć się Kamil Glik, dla kto- spełna 22-letniego Polaka. 17 Menedżer Tottenhamu, Mauri- regobędzie to 101. mecz wLigue udanych interwencji mogło wy-cio Pochettino, nie może sobie 1. Polak w poprzednich spotka- straszyć też napastników SPAL, pozwolić na kolejne straty, tym niachbył kapitanem. Przy okazji z którymi Empoli zagra w sobotę bardziej, że w perspektywie ma meczu zostanie zorganizowana (15, Eleven Sports). ©® 12 Sport Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 OPINIE PO MECZU Bartosz Wolski Krzysztof Niekrasz l*ttka nożna W meczu 29. kolejki Fortuny I ligi w Bytowie Bytovia zremisowała 2:2 z faworytem, którym był bez wątpienia Raków Częstochowa. Dla bytowian to piętnasty remis w sezonie 2018/2019. Od początku rywalizacji Raków wrzucił wysoki bieg, narzucając Bytovii swój styl gry. Częstochowianie znacznie częściej utrzymywali się przy piłce, ale musieli uważać na kontrataki, jakie wyprowadzali podopieczni Adriana Stawskiego. Obydwie drużyny rozgrzały kibiców w ostatnich fragmentach pierwszej połowy. Rozpoczęło się od gola Tomasa Petraska w 39. minucie, który pewnym uderzeniem z głowy wyprowadził Raków na prowadzenie. Dwie minuty później bytowskich kibiców uradował Bartosz Wolski, który precyzyjnym uderzeniem z dystansu, a konkretnie lobem, pokonał Michała Gliwę. Tuż, tuż przed gwizdkiem sędziego na przerwę do piłki doskoczył Szymon Lewicki. Po jego strzale futbolówka odbiła się od słupka, a najlepiej w polu karnym odnalazł się ponownie potężny stoper Petrasek, posyłając piłkę z najbliższej odległości dobytowskiej siatki. Była to klasyczna bramka do szatni. Druga połowa rozpoczęła się od bardzo groźnej akcji bytowian. Do piłki dopadł Łu- - Tomas Petrasek 2:2 Bartosz Wolski zagrał bardzo dobry mecz z Rakowem i został bohaterem Bytovii ski), Bardanca Florez, Dampc, Moneta ż.k., Swędrowski, Hebel ż.k. (60 Burkhardt), Bartosz Wolski, Kwietniewski (78 Jaroch), Kuzimski. Raków: Gliwa, Góra, Petrasek, Kasperkiewicz ż.k., Bartl(87 Malinowski), Figiel (81 Zachara), Schwarz, Kun, Domański (61 Listkowski), Szczepański, Lewicki. 8 meczów pierwszoligowych rozegrali bytowianie w 2019 roku. Ich dorobek jest skromny, bo wynosi tylko 4 punkty. ETAKOI MAREK PAPSZUN (Raków Częstochowa) - Przyjechaliśmy, takjak zawsze, po zwycięstwo. Wiadomo, co to by oznaczało. Nie wygraliśmy. Mamy remis. Jeden meczbol nie został wykorzystany. Do końca rozgrywek zostało jeszcze pięć meczboli. Punkt sobie dopisujemy. Jesteśmy rozczarowani, bo graliśmy dobry mecz. Z niego mogliśmy więcej wycisnąć, ale nie zrobiliśmy tego i dlatego tylko zremisowaliśrhy. ZANOTOWAŁ KRZYSZTOF NIEKRASZ mmmmmm. 'ifMisPiĄ ADRIAN STAWSKI (Bytovia Bytów) - Kibice zobaczyli dobry mecz i cztery bramki. Znowu zabrakło zwycięstwa. Mogliśmy wygrać w doliczonym czasie, bo była ku temu okazja po kontrze. Na ten remis trzeba było bardzo mocno pracować, bo Raków to silny zespół i lider. Jeszcze nas nie pogrzebali. Do samego końca będzie walka o byt w pierwszej lidze. To była walcząca Bytovia. ZANOTOWAŁ KRZYSZTOF NIEKRASZ 5 kolejek pozostało piłkarzom Bytovii Bytów do zakończenia sezonu 2018/2019 i uratowanie się przed spadkiem z I ligi. kasz Moneta, który zmarnował tak zwaną setkę. Od tego momentu goście nadal dominowali i rozgrywali piłkę na jeden - dwa kontakty. Repertuar ofensywnych akcji częstochow- skiego zespołu był bardzo duży. Gdy Raków dążył do podwyższenia prowadzenia, to z bardzo szybką kontrą wyszła Bytovia. Ponownie z dystansu po raz drugi celnym trafieniem popisał się pomocnik Wolski i strzelił gola na 2:2. Takim obrotem sprawy przyjezdni zostali wyraźnie podrażnieni i zamknęli miejscowych na ich własnej połowie. Lider z Częstochowy miał jeszcze kilka sytuacji podbramkowych, ale jego graczom zabrakło precyzji. Końcówka rywalizacji była nerwowa. Trener Bytovii Adrian 3d Petra Schwarza (Raków) Stawski ukarany został żółtą kartką. W ostatniej akcji meczu w 94. min rezerwowy bytowian Gracjan Jaroch zmarnował sytuację sam na sam z golkiperem Rakowa. Wielka szkoda tej wybornej okazji na zainkasowanie pełnej puli przez Bytovię, której punkty są bardzo potrzebne. BYTOVIA BYTÓW - RAKÓW CZĘSTOCHOWA 2:2 (1:2). Bramki: 0:1 Tomas Petrasek (głową - 39), i:i Bartosz Wolski (41), 1:2 Petrasek (45+2), 2:2 Wolski (76). Bytovia: Witan, Wilczyński, Wróbel (83 Kamiń- W SKRÓCIE Rozgrywki Fortuny I ligi IHtkanożna Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekraszl@polskapress.pl Dwudziesta dziewiąta kolejka rozgrywek Fortuny I ligi edycji 2018/2019 odbywa się na raty. W czwartek rozegrano trzy spotkania. O przebiegu rywalizacji Bytovii Bytów z Rakowem Częstochowa informujemy oddzielnie. W dwóch pozostałych grach uzyskano rozstrzygnięcia: Podbeskidzie Bielsko-Biała - Wigry Suwałki 3:3 (1:2) - Michał Rzuchowski (6), Adrian Rakowski (rzut karny - 48), Bartosz Jaroch (59) - Filip Karbowy(35), Joel Huertas (rzut kamy - 39, Arkadiusz Najemski (90); Stomil Olsztyn - Chrobry Głogów 0:2 (0:0) - Szymon Drewniak (65), Mateusz Machaj (71). Mecz piątkowy: ŁKS Łódź Sandecja Nowy Sącz zakończył się po oddaniu gazety do druku. Spotkanie Warta Poznań - GKS1962 Jastrzębie (Jastrzębie Zdrój) przełożono na sobotę (godz. 16). Również 20.04 zmierzą się: Garbarnia Kraków - Odra Opole (godz. 13), Bruk-Bet Teimalica Nieciecza -GKS Katowice (16.30), Stal Mielec - Chojniczanka Chojnice (17.30), GKS Tychy - Puszcza Niepołomice (18). Tabela-. 1. Raków Częstochowa 29 65 49-16 2.ŁKS Łódź 28 55 46-19 3.Sandecja Nowy Sącz 28 48 28-15 4.Stal Mielec 28 48 37-18 5.Podbeskidzie Biełsko-B. 29 42 44-38 6.GKS 1962 Jastrzębie 28 40 31-32 7.Termalica Nieciecza 28 39 38-36 8.Chpjniaanka Chojnice 28 38 40-36 9.Puszcza Niepołomice 28 38 30-34 10.GKS Tychy 28 34 34-35 11.Odra Opole 28 34 39-48 12.Chrobry Głogów 29 33 22-31 B.Warta Poznań 28 31 26-39 14.Wgry Suwałki 29 30 34-46 1S. Stomil Olsztyn 29 30 28-36 16.Bytovia Bytów 29 30 39-41 17.GKS Katowice 28 29 28-39 18.Garbamia Kraków 28 20 19-53 Brydż Znana słupska para triumfowała, bo dobrze licytowała i znakomicie rozgrywała partie Piętnasta rywalizacja brydżowa na punkty meczowe w XXXVII Grand Prix Ustki miała ciekawy przebieg. Grało 20 osób. W Ustce tym razem pierwszą lokatę wywalczyła znana para ze Słupska, którą stanowili: Maria Tomczewska -Bogusław Dyk. Na drugiej pozycji uplasowała się ustecka para: Jan Hertlein - Wiesław Rudnicki. Trzecia pozycja przypadła usteckiemu duetowi w składzie: Wojciech Lewandowski - Zbigniew Czechowski. W klasyfikacji generalnej nadal lideruje słupszczanka M. Tomczewska, która ma na koncie290pkt. Na drugim miejscu znajduje się ustczanin W. Rudnicki - 2755 pkt. Trzeci jest słupski brydżysta B. Dyk - 2365 pkt. Szesnasty turniej tej cyklicznej i popularnej imprezy rozegrany zostanie 23 kwietnia (wtorek). Granie raz-poczniesięogodz.17 wsati Domu Kultury (ul. Czerwonych Kosynierów) w Ustce. (FEN) PHkanazna Ostatnie mecze w ligach przed świętami Zestaw gier (sobota, 20.04) - IV liga: Anioły Garczegorze-Jaguar Gdańsk (godz. 12); słupska klasa okręgowa: Start Miastko - Stal Jezierzyce (godz. 12, stadion przy ul. Słupskiej), Jantaria Pobłocie - Zawisza Borzytuchom (godz. 14); słupska klasa A - grupa I: Echo Biesowice - KS Włynkówko (godz. 15), Polonez Bobrowniki - KS Damnica (godz. 15, stadion w Damnie), Sokół Szczypkowice - Granit Kończewo (godz. 15), Pomorze Potęgowo -Dąb Kusowo (godz. 17), Wybrzeże Objazda - Garbarnia Kępice (godz. 17); jpupa II: Skotawa Budowo - Kaszubia Studzienice (godz. 15). Arkonia Pomysk Wielki - GKS Kołczygłowy (godz. 15). Sparta Konarzyny - Dołina-Spe-randa Gałąźnia Wielka (godz. 16). Zenit Redkowice - LKSŁebunia (godz. 17); słupska kbsa B grupa I: KS Zaleskie -Słupia Charnowo (godz. 16.00). ono *1 i i . co § niec września. Wcześniej ma w planie udział w MP w Radomiu (od 23 do 25 sierpnia). Wmarcu Kościów brał udziałwXIX Pucharze Europy wRzutachwsłowa-ckim mieście Samorin, gdzie był dziewiąty, a drużynowo zdobył złoto. (JstedóegoaszEzepnika będzie można zobaczyć podczas zawodów, które będą 25.05 nasta-d»nie650-łeaa w Słupsku. gggi 2 & O dawnych wielkanoa koszykach py ps I r ' f ' ł r 1. Jąjjko w roli głów nej, czyli przepisy na aksa mitnepastyi sosy sTR.7-10 wdomo- 02 rodzinny Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Anna Czemy-Marecka anna.marecka@polskapress.pl m MAGIA ŚWIĄT NIECH W TEN WEEKEND BĘDZIE Z WAMI IW WASZYCH DOMACH Witamy w weekend Zdrowych i spokojnych Świąt Wielkanocnych życzę w imieniu całego zespołu Magazynu Rodzinnego wszystkim naszym Czytelnikom. Wiem, wiem, mało oryginalne to życzenia, ale czyż nie są to ważne sprawy w naszym życiu? Zdrowie tak łatwo się psuje, tak trudno o nie właściwie zadbać. Cały rok staramy się właśnie w Magazynie Rodzinnym Wam w tym pomóc i będziemy to robić nadal. Mam nadzieję, że nasze artykuły na ten temat uznają Państwo za przydatne w codziennym życiu. A spokój? Tego też nam w dzisiejszym świecie mocno brakuje. Te święta obchodzić będziemy w cieniu ogólnopolskiego strajku nauczycieli. Trudno wobec niego być obojętnym, bo w zasadzie dotyczy on wszystkich. Każdy ma albo dziecko/wnuka/siostrzenicę/bratanka w wieku szkolnym, albo nauczyciela w rodzinie czy w gronie znajomych. Siadając do wielkanocnego stołu postanówmy więc sobie, że nawet jeżeli ten temat potencjalnie niesie ze sobą ryzyko rodzinnej kłótni, to magia świąt powinna otworzyć nasze serca i umysły na argumenty i uczucia także tych osób, które mają inne niż my zdanie. O tym, jak w święta uniknąć sporów, piszemy na stronie 5. Oczywiście tematów okołoświątecznych jest dzisiaj o wiele więcej. Na przykład jeżeli czas już pomyśleć o odchudzaniu i zdrowej diecie, to może zdecydować się na taką, w której główną rolę odgrywa jajko? O niej na stronie 4. Jaja to produkt, który daje setki możliwości wykazania się w kuchni. Przepisy na potrawy z nich znajdziecie na stronach 7-10. Dla relaksu poczytajcie także o zajączku, zwierzęcym symbolu Wielkanocy (strona 12). Zachęcam także do lektury innych artykułów i zapraszam do powrotu do Magazynu Rodzinnego za tydzień. ZAPYTAJ LEKARZA Wielu mężczyzn zmaga się z zaburzeniami erekcji. Co może doprowadzić do takich problemów? LEKARZ RADZI: Za \7* burzenia erekqi to X) rodzaj dysfunkcji seksualnej utrzymującej się dłużej niż 6 miesięcy. Jej głównym objawem jest niemożność osiągnięcia i utrzymania wzwodu. Problem może pojawić się w każdym wieku, ale częstotliwość występowania nasila się u starszych mężczyzn - szacuje się, że około 5 procent mężczyzn w wieku 35 lat obserwuje u siebie problemy z erekcją, a po 60. roku życia problem ten dotyczy już 50 procent mężczyzn. Wiele osób uważa, że przyczyną zaburzeń erekcji jest starzenie się. Tymczasem powodów jest wiele. Zaburzenia erekcji mogą wynikać z problemów hormonalnych, w tym niskiego poziomu androgenów, czyli męskich hormonów płciowych. Ale także z innych chorób - neurologicznych, na przykład stwardnienia rozsianego; endokrynologicznych, czyli np. cukrzycy; metabolicznych, jak miażdżycy oraz oczywiście z wszelkich cho- rób prostaty, jak zapalenia prostaty czy choroby nowotworowej. Do innych najczęstszych przyczyn należą także powikłania pooperacyjne, anatomia pacjenta, tryb życia - na przykład palenie papierosów, a także stan psychiczny. Zatem powodów jest mnóstwo, a odkrycie właściwego determinuje sposób leczenia. Wiele przypadków zaburzenia erekcji udaje się zażegnać dzięki psychoterapii lub farmakoterapii. Gdy te metody zawodzą, ostatnią deską ratunku dla tych pacjentów są protezy prącia. Nowoczesne hydrauliczne protezy umożliwiają uzyskanie doskonałej erekcji, a co za tym idzie - przywracają aktywność seksualną i znacząco poprawiają komfort życia i pewność siebie. Profesor Igal Mor, urolog Zauważyłam żeod kiedy moje dziecko zaczęło diodzie do ztobka.toczękkj choruje. Dlaczego tak się dzieje? LEKARZ RADZI: Tak W# naprawdę 9 na 10 osób X) częściej choruje, gdy na co dzień styka się z rówieśnikami. Małe dzieci do pewnego momentu przeby- wają w domu pod opieką ograniczonej liczby osóbinie mają dużej styczności z zarazkami Normalnym jest, że w momencie pójścia do żłobka lub przedszkola infekcje zaczną się częściej pojawiać. Dzieci podczas wspólnej zabawy przekazują sobie zarazki najczęściej drogą kropelkową. Warto pamiętać, że układ immunologiczny u małych dzieci jest jeszcze nie do końca wykształcony, akażdy kontakt z drobnoustrojamibu-duje odporność Izolowane dziecko w momencie, gdy wejdzie wgrupę rówieśników, faktycznie zacznie częściej chorować, natomiast po pewnym czasie wzmocni się jego odporność. Infekcje zaczną się pojawiać rzadziej ibędą mniej nasilone. Pamiętajmy, że chore dziecko najbardziej potrzebuje dwóch rzeczy - spokoju i bliskości osób, którym ufa. Poza tym postarajmy się zapewnić mu w miarę chłodne pomieszczenie - jeśli dziecko ma gorączkę, amy podamy mu gorącąheribatkęipod-kręcimy kaloryfery, to możemy tylko zaszkodzić. Jeśli nasza pociecha nie jest bardzo chora, to zapewnijmy jej spokojne zabawy, nie namawiajmy na siłę do jedzenia, natomiast pilnujmy, by dużo piła. Doktor Ewa Gutkowska Na ile skuteczne są nieinwazyjne badania prenatalne? LEKARZ RADZI: Je- żeli chodzi o test po-X) dwójny, to dokładność jest na poziomie 90-95 procent. USG połówkowe, jeżeli jest wykonywane przez dobrego specjalistę na odpowiednim aparacie, pozwala na wykrycie większości wad strukturalnych u płodu, a echokardiografia wykazuje ponad 90--procentową dokładność. Trzeba mieć jednak świadomość, że nie ma metody, która daje 100-procentową pewność i możliwość wykrycia wszystkich wad. Jesteśmy w stanie wykryć choroby, które występują najczęściej - zespół Downa, zespół Edwardsa, duże wady serca oraz wady strukturalne kończyn i narządów wewnętrznych. Natomiast jest duża grupa chorób, których za pomocą diagnostyki nieinwazyjnej wykryć się nie da. Dlatego, jeżeli stwierdzamy nieprawidłowości, kierujemy na diagnostykę, która pomaga wykryć choroby jednogenowe, czyli rzadkie. Profesor Wojciech Rokita Światowy Dzień Chorych na Hemofilię Przypada 17 kwietnia. Został on ustanowiony przez Światową Federację Hemofilii w1989 roku. Data nie jest przypadkowa. Wiąże się ona z urodzinami założyciela federacji - Franka Schnabela. Głównym celem jest przede wszystkim poszerzenie wiedzy dotyczącej tej choroby, uwrażliwienie na potrzeby osób zmagających się z nią oraz okazanie im wsparcia. Jest to niezwykle ważna inicjatywa, której zadaniem jest przybliżenie tematyki związanej z tą chorobą. Pisząc oświatowym Dniu Chorych na Hemofilię, warto przybliżyć, co to jest za choroba i na czym polega. Hemofilia to choroba genetyczna, której istotą są zaburzenia krzepnięcia krwi. Związane jest to z niedoborem bądź też brakiem jednego z czynników wpływających na krzepnięcie krwi. Europejski Dzień Praw Pacjenta Przypada na 18 kwietnia. Obchodzony jest we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Ma na celu przypomnienie o 14 prawach zawartych w Europejskiej Karcie Praw Pacjenta, które są gwarantem „wysokiego poziomu ochrony ludzkiego zdrowia". Z HISTORII Pierwszy udany Pierwszej na świecie udanej transplantacji serca dokonał zespół chirurga Christiaana Barnarda 3 grudnia 1967 roku. Biorcąbył Louis Washkansky. PierwsząwPolsce próbę przeszczepu serca przeprowadził zespół profesorów Jana Molla, Antoniego Dziatkowiaka i Kazimierza Rybińskiego w Łodzi, 4 stycznia 1969 roku. Wykonawcą pierwszej w Polsce udanej transplantacji sercabył profesor Zbigniew Religa - miała ona miejsce 5 listopada 1985 roku w Zabrzu. W 2014 roku w Australii po raz pierwszy z powodzeniem przeszczepiono pacjentowi serce od dawcy, u którego doszło do całkowitego zatrzymania krążenia, arokpóźniej prze-prowadzonano w Papworth w Wielkiej Brytanii pierwszy taki zabiegw Europie. Pracę serca przywrócono w ciele dawcy w pięć minut po śmierci. Zamiast marnować jedzenie, przygotuj coś pysznego z resztek. Zobaczysz - to się opłaca! Po świętach często zostaje nam sporo niewykorzystanych produktów. Wielu z nas po prostu je wyrzuca. Niepotrzebnie - warto je wykorzystać Marmnntmejetkertia Paula Goszczyńska paula.goszczynska@polskapress.pl Obecnie dosfcępdo żywności jest niemal nieograniczony. Wskle-padi możemy sięgnąć po setki artykułów Do wyborn mamy różne produkty, smaki czy ro-dz^e opakowań. Niestety nad-mor powoduje, że czasem mar-rujemy żywność, a w efekcie wydane na nią pieniądze. Me wszyscy zdają sobie sprawę rówriieżztego, że jej wyrzucanie to realny kosztjaki musi ponieść środowisko natwafrie. Dlatego napepicjraqonalniegospodaro- __ljljliii Łn-fEL-u Ł. J. __ I _ wacjeazeniem.jesijecBiaKzaa-rzysię.żekifŃmygozaduża wtedywartowłączyć kreatyw-nośćispróbowaćzrobićcoś z niczego. Więcej wkoszu. to mniej wportfełu W ponad 1/3 przypadków wyrzucamy jedzenie dlatego, że minął jego termin przydatności do spożycia. Drugim powodem jest robienie zbyt dużych zakupów. Dlatego zanim sięgriiemy PIERSI Z KURCZAKA W POMIDORACH 1 puszka pomidorów krojonych, makaron, 2 piersi z kurczaka, 6 plastrów szynki szwarcwaldzkięj, 40 g sera żółtego, 1/3 szklanki bulionu warzywnego, 1 cebula, 1 łyżka masła klarowanego, 1 łyżeczka suszonej natki pietruszki. Piersi naciąć, do środka włożyć kawałek sera, natrzeć solą oraz pieprzem, a następnie zawinąć plastrami szynki. Podsmażyć. Na tę samą patelnię dodać masło oraz drobno pokrojoną cebulę. Dodać pomidory, wlać bulion i smażyć, aż sos lekko zgęstnieje. Doprawić solą, pieprzem, natką pietruszki oraz cukrem. Do sosu włożyć mięso i dusić około 5 minut. Podawać z makaronem. po kolejny produkt ze sklepowej półki, zastanówmy się, czy na pewno jest nam potrzebny. Pomoże w tym sporządzona wcześniej lista zakupów. Z kolei w sklepie sprawdźmy, czy dany artykuł jest dobrej jakości, opakowanie jest nienaruszone, a termin przydatności do spożycia nie mija szybciej, niż zamierzamy go wykorzystać. Pamiętajmy, że za zakupione produkty musieliśmy przecież zapłacić. Zatem wyrzucając jedzenie, wyrzucamy do kosza nasze pieniądze -średnio 50 zł na miesiąc. wyrzucając jedzenie, szkodzisz środowisku Stracone pieniądze to tylko jeden ze skutków marnowania żywności. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że oznacza to również realny problem dla środowiska naturalnego. Marnowanie żywności to bowiem utrata cennych zasobów naturalnych, które potrzebne były do jej wyprodukowania. W ten sposób zużywa się tysiące litrów wody i energii. To także dodatkowe koszty, które powstają przy transporcie i dystrybucji. Coś z niczego Zdarzyć się jednakmoże, że kupimy lub przygotuj emy za dużo jedzenia. Wtedy, zamiast je wyrzucać, zastanówmy się, co możemy z niego przygotować. Kreatywność w kuchni pozwoli nie tylko zredukować kolejną listę zakupów, ale też może zaowocować nowymi, ciekawymi smakami i zaskakującymi połączeniami składników. Nie bójmy się eksperymentów! W przepisie na sałatkę jest ryż? Spróbujmy, jak będzie smakowała z makaronem. Wpadli niespodziewani goście? Zamiast zamawiać jedzenie na telefon, sprawdźmy, czy nie mamy w lodówce składników, z których może powstać szybka, pyszna zapiekanka. Angażujmy całą rodzinę, także młodzież, która ma mnóstwo pomysłów. Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 rodzinny na Wietkanoi 03 Wesołego Alleluja! Święconki z chrzanem na potencję Obycstge Szymon Spandowski szymonspandowski@polskapress..pl O tym. co znajdowało się kiedyś na wielkanocnych stołach i w wielkanocnych koszykach w rozmowie z dr Aleksandrą Kleśtą-Nawroc-ką. etnolożką, antropolożką kulturową, adiunktem w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Jak wyglądała kiedyś polska Wielkanoc od kuchni? Mamy przerobić cały Wielki Tydzień czy tylko najsmaczniejsze kąski? Post już się kończy, więc zdecydowanie optuję za smacznymi kąskami. Zacznijmy od zawartości koszyków ze święconką. W miastach w Wielką Sobotę idzie się do kościoła z koszyczkiem, na wsiach to były olbrzymie kosze, a w nich pełen zestaw produktów, jakie później pojawiały się na stole: kopa jaj, pęta kiełbasy, szynka, baba. To był prawdziwy festiwal święconek. Sama zresztą pamiętam, jak u mojej babci zaglądało się do kosza, kto, co i ile w nim ma. Nie wszędzie na wsiach były kościoły, więc często zbierano kosze w jednym miejscu i o jednej godzinie, na przykład we dworze czy w jakiejś chacie. Ksiądz przyjeżdżał i to święcił. O ile stół wigilijny był nieco bardziej postny (kuchnia zimowa), o tyle na Wielkanoc, gdy kończył się przednówek, było świniobicie, na stołach pojawiały się wyczekane kiełbasy, szynki... Wszystko trzeba było przygotować w ostatnich dniach postu, co było dodatkową torturą. Cały Wielki Tydzień poświęcano na sprzątanie i przygotowanie potraw. Ludzie, którzy pościli - bo tak kazał zwyczaj albo dlatego, że na przednówku wszystko im się pokończyło - a przed samymi świętami byli atakowani aromatami wędlin czy pieczonych ciast, musieli siadać do stołu z ogromną radością. W Świętach Wielkanocnych istota zwyczajów - także tego, co pojawia się na stole - jest bardzo uniwersalna. To są te same symbole, choć czasami występują w różnej postaci: np. w różnych regionach inaczej się ozdabia i barwi jajka. Jakzatem wyglądała tradycyjna święconka na Kujawach i Pomorzu? Były w niej szynka, jaja, pieczywo. Pojawiały się również chrzan i cukier. Chrzan jako symbol zdrowia, zresztą na Pomorzu był zwyczaj, aby przed śniadaniem wielkanocnym ugryźć kawałek chrzanu, bo to miało działać na potencję i na zdrowie. Sił witalnych miały dodawać bazie z palmy wielkanocnej, więc one także bywały konsumowane przed śniadaniem wielkanocnym. Jeśli już porównujemy do przeszłości nasze współczesne wyobrażenia, ciekawostką jest żurek wielkanocny. W reklamach pojawia się tradycyjny żurek wielkanocny z jajkiem i kiełbaską, tymczasem na Kujawach żur był codzienną, zwyczajną, postną potrawą. Po Wielkim Poście ludzie mieli go dość. Organizowali pogrzeb żuru i tłukli garnki, w których był przechowywany. Tak, miało to też podtekst matrymonialny - magia miłości i budzenie nowego życia, w tym również nowych związków. Młodzieńcy często te pojemniki po żurze wypełniali jakimiś niekoniecznie miłymi rzeczami i obrzucali nimi domy, w których mieszkały panny na wydaniu. Ałpropos budzenia życia i w związku z setną rocznicą odzyskania niepodległości: podczas zaborów w Wielkanoc Polacy bardzo często ma- Na stołach stawiano drogie rzeczy, więc w XIX wieku pod strzechami zaczęły się pojawiać kawa i herbata nifestowali nadzieję na odrodzenie kraju. Żegnamy żur, siadamy wreszcie do świątecznego stołu. Opisy wielkanocnych stołów szlacheckich pokazują niezwykły przepych. To w zasadzie nie był stół, lecz wiele stołów, zastawionych frykasami. Nawet na stołach chłopskich było dostatnio. Co konkretnie było? Mięsiwo, wypieki - baby, sernik. Mazurków na wsiach Kujaw i Pomorza raczej nie było. Królowały baby z dużą liczbą jaj i serniki. Wiejskie gospodynie takie rzeczy, jak twaróg, masło, jaja, bardzo szanowały i chociaż miały do nich dostęp, nie wykorzystywały ich tak często we własnej kuchni. Te produkty pozwalały zarobić pieniądze. Wielkanoc stwarzała jednak możliwość, aby je wykorzystać i postawić na własnym stole. Jakieś nietypowe specjały? Te raczej pojawiały się na stołach bogatych. Jan Stanisław Bystroń pisał na przykład o figurkach z ciasta, wyobrażających różne zabawne historyjki - na przykład Piłat wyjmował Mahometowi z kieszeni kiełbasę. A do picia? Coś z procentem na trawienie? Koniec postu i początek świętowania połączony był z alkoholem. Na stołach stawiano najbardziej luksusowe i drogie rzeczy, więc w XIX wieku pod strzechami zaczęły się pojawiać kawa i herbata. Ciekawy opis stołu wielkanocnego można znaleźć w „Ilustrowanym kucharzu krakowskim dla oszczędnych gospodyń". Krakowskim i dodatkowo jeszcze dla oszczędnych gospodyń?! Byłoby dobrze, gdybyśmy mogli i dziś być tacy oszczędni. Stół z „Ilustrowanego kucharza" prezentuje się tak: „Duży stół nakryć cienkim adamaszkowym obrusem (...) Na środku stołu postawić duży bukiet, po bokach mniejsze. (...) Można też ustawić kwiaty po bokach, na środku zaś umieścić pięknie przystrojoną głowę dzika lub świńską albo małego prosiaka ładnie upieczonego, ubranego chrzanem, rzerzuchą (pisownia oryginalna - przyp. red.) lub bukszpanem, albo wreszcie piękną szynkę otoczoną niby wieńcem smacznemi polskiemi kiełbasami. Po bokach, pomiędzy kwiatami ustawić ozory świeże i wędzone, indyki w auszpiku lub pieczone, cielęcinę przyrządzaną na sposób szynki. W ogóle mięsiwa powinny być rzę- dem ustawione, na końcach stołu baby, a ramy tego obrazu stanowić mają placki i mazurki. Torty ubrane kandyzowanemi owocami, pomadkami, lub konfiturami, na wysokich tortowni-cach, ustawione pomiędzy mięsiwem (...). Obok powinien być drugi stół nakryty, zastawiony kieliszkami, butelkami wina, koniaków likierów (...). Jaja, ów symbol wielkanocny, pięknie ubarwione, powinny stać na głównem miejscu". Od samego słuchania człowiek robi się głodny. Nieborak, który przez cały post nie dojadał, był narażony na ogromne pokusy. Oszukać głód pomagała woda i na sam koniec postu nabierała cudownych właściwości. Dziewczęta chodziły o północy do rzek i innych zbiorników wodnych i nabierały wodę, bo miała ona wtedy służyć urodzie. Woda w Wielką Sobotę miała mieć też właściwości lecznicze. To był również czas, kiedy bez szkody dla zdrowia można się było pozbyć kołtuna. Generalnie się go nie ruszało. Dopiero w wielkosobotnią noc można sobie było z tym poradzić. Należało go obciąć i później pójść z nim przed wschodem słońca do bagienka i zakopać. ©© 04 rodzinny na Wielkanoc Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedzialek, 20-22.04.2019 Dieta jajeczna. Zasady - mało jeść! Efekty - na początek są dość szybkie Głównym powodem działania diety jajeczne] jest ekstrema! nie niska kaloryczność, nie może przekraczać 1000 kcal dziennie. Je się bardzo mało Odchudzanie AmaRokicka-Żuk Lubisz jąjka? Zanim przejdziesz na cfietęjąeczną, przeczytaj, co nauka mówi o ich zaletach-i jak ocenia skuteczność takiego sposobu odchudzania. Dieta jajeczna wydaje się wprost wymarzona dla wielbi-cieli jajek. To jednak chyba jedyna jej zaleta, bo wcale nie jest łatwa! Dobre wieści są takie, że więcej jaj można jeść też i bez odchudzania, a na dodatek z korzyścią dla organizmu! Dieta jajeczna-zasady Dieta jajeczna to jedna z monodiet, czyli takich systemów żywienia, które opierają się na jednym produkcie lub grupie produktów. Dieta jajeczna występuje w co najmniej kilku wersjach: • Dieta gręjpfrutowo-jajeczna - to najbardziej znana odmiana diety jajecznej. To menu nisko-węglowodanowe i bogate białko, w którym do każdego posiłku jada się pół grejpfruta -i najczęściej jajko. PRZYKŁADOWE MENU DIETA GREJPFRUTOWA -JAJECZNA Śniadanie-. 2 jajka, plasterek bekonu, 1/2 grejpfruta lub szklanka soku grejpfrutowego bez cukru, czarna kawa lub herbata. Lunch: chude mięso, sałatka z beztłuszczowym dressingiem lub surowe warzywa, 1/2 grejpfruta lub szklanka soku grejpfrutowego bez cukru. Obiad: chude mięso, warzywa, 1/2 grejpfruta lub szklanka soku grejpfrutowego bez cukru, czarna kawa lub herbata. Przed snem (opcjonalnie): szklanka soku pomidorowego lub chudego mleka. 6 jajek na tydzień to odpowiednia ilość # Dieta winno-jajeczna - to dieta, która zdobyła popularność w latach 70. ubiegłego wieku dzięki publikacji na łamach pisma „Vogue". Informacje o niej po raz pierwszy pojawiły się wiatach 60. w książce Helen Gurley Brown „Sex and the Single Girl". Choć dieta w oczywisty sposób jest szkodliwa, niedawno znów stała się niezwykle popularna ze względu na swoje zasady. Wymaga jedynie wypicia przez cały dzień butelki wina - a do tego można jeść tylko jajka (plus stek na kolację) i ewentualnie sięgać po czarną kawę i wodę. Po 3 dniach ma to skutkować utratą 2,5 kilograma, choć w rzeczywistości zapewni najwyżej kaca i odwodnienie, bo zrzucone kilogramy to woda, która szybko wróci na swoje miejsce. To bez wątpienia najbardziej niezdrowa dieta, jaka istnieje. # Tradycyjna dieta jajeczna -na tej diecie oprócz jajek można spożywać również inne źródła białka, ale głównie te zwierzęce. To menu wyso-kobiałkowe, w którym można uwzględniać niskowęglowo-danowe warzywa, takie jak sałaty, jarmuż, brokuł czy szpinak. # Ekstremalna dieta jajeczna - na tej diecie można jeść tylko jajka i pić wodę. Dieta jajeczna - jadłospis We wszystkich odmianach diety jajecznej obowiązuje ścisłe ograniczenie spożycia węglowodanów. Niedozwolone jest spożywanie produktów skrobiowych (ziemniaki, kasze, pieczywo, warzywa korzeniowe) oraz zawierających cukier (słodycze i większość owoców). Zalecane jest spożywanie jajekwróżnychpostaciach -na miękko, na twardo, wko szulce czy wformie jajecznicy, ale nie smażonej na tłuszczu (ani niewpostacijajeksadzonych). Dietę grejpfrutowo-ja-jeczną stosuje się przez 12 dni, po czym należy zrobić 2 dni przerwy - stąd kuracja nazywana jest dieta 14-dniową. Cały ten cykl można powtórzyć, co ma pomóc zwiększyć utratę wagi. Najlepiej jednak nie stosować jej aż przez 2 tygodnie ani tym bardziej nie powtarzać, ponieważ już kilka dni takiego żywienia może powodować efekty uboczne. Dieta jajeczna - efekty Dietajajecznatomenuwyso-kobiałkowe, a jednocześnie bardzo niskowęglowodanowe. Taki jadłospis pomaga chudnąć w szybszym tempie niż diety 0 podobnej kaloryczności, ale innych proporcjach składników odżywczych. Tak dzieje się jednak tylko wpoczątkowym okresie jej stosowania, bo długoterminowe skutki są zbliżone dla wszystkich rodzajów diet. Głównym powodem działania dietyjajecznęj jest eks-tremalnie niska kaloryczność, która może nie przekraczać nawet1000kcal dziennie. Dieta jajeczna pozwala początkowo stracić na wadze 1 choć przez pierwsze 4 dni efekty mogą nie być widoczne, już piątego dnia niektórzy obserwują spadek masy ciała wynoszący co najmniej 2 kilogramy. Później może ubywać 0,25-0,5 kilograma co dwa dni, czyli przez 14 dni można stracić około 3,5 kilograma. To wcale nie tak dużo, zważywszy na czas trwania odchudzania i stosowany rygor, a wręcz dyskomfort na diecie. Dieta jajeczna - opinie Dieta jajeczna działa, ponieważ ograniczenie wyborów żywieniowych do kilku czy nawet kilkunastu produktów skutkuje drastycznym zmniejszeniem liczby przyjmowanych kalorii. W niemal każdej wersji zapewnia ona mniej niż 1000 kcal dziennie, podczas gdy według oficjalnych wytycznych nie powinno się stosować bez nadzoru lekarza diet o energetyczności niższej niż 1200 kcal dla kobiet i 1500 kcal dla mężczyzn. Na dodatek jajeczne menu jest niezbi-lansowane, a więc niezdrowe. W przypadku ekstremalnej i grejpfrutowej diety jajecznej można wręcz mówić 0 ich szkodliwości dla zdrowia. Ile jajek dziennie? Jak wynika z analizy danych zebranych w ciągu 13 lat od ponad 70,5 tysiąca osób, zjadanie do 6 sztuk jajek tygodniowo nie wiąże się ze zwiększeniem ryzyka zawału serca, udaru krwotocznego 1 niewydolności serca. Jednak już większe spożycie okazało się podwyższać o 30 proc. zagrożenie rozwojem niewydolności serca u mężczyzn - ale nie u kobiet. POLECANE Sprawdź, co możesz osiągnąć Jajka w diecie. Oto korzyści z ich reguralnego jedzenia zmniejszają ryzyko rozwoju cukrzycy. W badaniach fińskich, prowadzonych przez niemal 20 lat na 2300 mężczyznach, konsumpcja 4 jaj tygodniowo wiązała się z niższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę (o 37 procent rzadziej) oraz utrzymaniem niższego poziomu glukozy we krwi w porównaniu z sytuacją, gdy uczestnicy spożywali tylko jedno jajko na tydzień. Wyniki te były niezależne od czynników, takich jak poziom aktywności fizycznej, BMI, paleflie tytoniu czy spożycie warzyw i owoców. obniżają poziomu cholesterolu we krwi. Jak udowodnili naukowcy z University of Connecticut z Stanów Zjednoczonych, codzienne sięganie po jajka może działać korzystnie na poziom cholesterolu HDL u osób z zespołem metabolicznym. Po 12 tygodniach jedzenia 3 jajek dziennie w ramach diety ograniczającej węglowodany zaobserwowano u nich wzrost liczby i wielkości cząsteczek HDL, które w układzie krążenia pomagają zapobiegać tworzeniu się złogów miażdżycowych. Zaobserwowano przy tym działanie przeciwzapalne jajek, co dodatkowo nasila ich rolę ochronną w układzie krążenia. chroniąserce. Jajka są wręcz korzystne dla największego mięśnia w ciele. W badaniach chińskich z udziałem ponad 41 tys. osób spożywanie ich niemal codziennie (niecałe 5,5 szt. tygodniowo) wiązało się z 12-procentową redukcją zagrożenia niewydolnością serca niż konsumpcja wynosząca ok. 2 jaj na tydzień. Jednocześnie ryzyko udaru krwotocznego było niższe o 26 proc. niewydolności serca. Jednocześnie zauważono o 28 proc. niższe prawdopodobieństwo śmierci wskutek wylewu i o 18 proc. niższe jako następstwo rozwoju wieńcówki. wspomagają zdrową ciążę. Jajka są doskonałym źródłem choliny, związku tłuszczowego niezbędnego m.in. w mózgu, gdzie wchodzi w skład otoczek mielino-wych neuronów i umożliwia odseparowanie od siebie przesyłanych przez nie impulsów. Odpowiednie spożycie choliny w ciąży i podczas karmienia piersią, znacznie ułatwione dzięki jedzeniu jajek, pomagają zapobiegać u dziecka wrodzonym wadom rdzenia kręgowego i serca, a także zaburzeniom rozwoju po urodzeniu. To niezwykle istotne, bo przy diecie w stylu zachodnim odpowiednie spożycie tego niezbędnego składnika może dotyczyć najwyżej 10 proc. osób - pozostałe mają niedobory. Cholina pomaga też zapobiegać mutacjom DNA i obniżać we krwi poziom homocysteiny, substancji związanej z nasilonym ryzykiem rozwoju chorób serca i neurodegeneracyjnych. pomagają ograniczyć apetyt. Białka zawarte w jajach należą do najbardziej sycących. Gdy porównano to działanie z wpływem protein pszenicznych, jajka okazały się zapewniać przedłużoną sytość u osób, które z powodu otyłości mają zaburzenia z jej odczuwaniem. W jednym z badań zjedzenie jajecznego śniadania pozwalało ograniczyć spożycie kalorii w ramach lunchu, a także obniżyć we krwi uczestników poziom hormonu apetytu o nazwie grelina, a zwiększyć stężenie hormonu sytości - peptydu YY. To działanie ułatwiające skuteczne zastosowanie różnego rodzaju diet, które jajka mogą zawierać np. jedynie na śniadanie, (arz) Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 rodzinny 05 Jak nie pokłócić się przy świątecznym stole? Magdalena Baranowska-Szczepań-ska m.baranowska@glos.com Z Maciejem Olsztyńskim, psychologiem i terapeutą z Kliniki Uniwersytetu SWPS. 0 tym jak nie zepsuć świątecznej atmosfery rodzinnymi kłótniami. Święta dla niektórych osób są tak stresującym wydarzeniem, że rezygnują oni ze spotkań rodzinnych, bojąc się. że dojdzie do kłótni. Z rozmaitych analiz wynika, że Polacy boją się pytań natury osobistej i zawodowej. no i polityka... Gdzie dwóch Polaków, tam trzy zdania. Co zatem zrobić, by nie pokłócić się przy świątecznym stole? Przede wszystkim warto zdać sobie sprawę, po co właściwie mamy się spotkać w czasie świąt, czym dla nas 1 naszych bliskich ma być spotkanie czy same święta? Jeżeli chcemy, by nasze rozmowy były czymś więcej niż tylko elementem świątecznej procedury, to warto się spotkać i być razem. Przyjęcie takiej perspektywy ułatwi nam reagowanie na te zachowania bliskich, które mogłyby stać się tematem kłótni czy zaczepek. Możemy się również zwyczajnie umówić, by nie poruszać kontrowersyjnych tematów. Jeżeli spotkanie z bliskimi jóst ważne, to nie musimy przecież wyrównywać z nimi rachunków czy uświadamiać ich, że mają błędną wizję świata. Możemy kierować rozmowę w tę stronę, która umożliwi wszystkim bycie w dobrym kontakcie, jasno komunikować swoją potrzebę kontaktu i odmawiać rozmowy na tematy, których czasie świąt nie ma sensu rozstrzygać. Ale przy tym musimy pamiętać, że mamy wpływ wyłącznie na siebie i żadne nasze działanie nie gwarantuje, że się nie pokłócimy. Jeżeli wśród naszych bliskich są tacy, którzy zechcą się jednak pokłócić, to mogą to po prostu zrobić. Lęk przed świątecznym spotkaniem może być podstawą 3 O miłą atmosferę przy świątecznym stole zadbać musi każdy członek rodziny do refleksji nad stanem naszych relacji w ogóle. Ico wtedy? Jeżeli jest nam trudno usiąść przy wspólnym stole w czasie świąt, to być może warto się zastanowić, co może umykać naszej codziennej uwadze w kontakcie z bliskimi, czy przypadkiem nasze relacje nie stały się zbyt sformalizowane, a zajęci swoimi sprawami straciliśmy coś ważnego w kontakcie. Niektórzy z nas mają taką naturę, że jak już powiedzą sobie ..dzień dobry". to i tak dojdzie do spięcia. I jak w filmie „Dzień świra" bywa, że kłócą się. „że „moja racja jest najmojsza". Jak to można łagodnie skończyć, by skupić się jednak na świętowaniu? Określenie „mają taką naturę" jest z punktu widzenia psychologa mało użyteczne. Jeżeli założyć, że faktycznie mają taką naturę, to kłótnia jest właściwie naturalna i nieunikniona, a nasze reakcje są jak najbardziej oczywiste i uzasadnione. Z takim założeniem o stałości ludzkiej natury i jednoznacznie przewidywalnych zachowaniach, które się z tym wiążą, trudno byłoby pracować z ludźmi, ponieważ każda zmiana oznaczałaby zaprzeczenie ich naturze. Obserwacje funkcjonowania ludzi wskazują na nieco inną prawidłowość. Jaką? Otóż, funkcjonowanie ludzi jest silnie zależne od kontekstu. Kontekstem jest to, jak oni sami zinterpretują sytuację, czy sami przyjdą świątecznie się pokłócić. Ale my sami również stanowimy kontekst dla innych. Tak, i od nas samych zależy, czy podejmiemy walkę, zareagujemy na zaczepki, czy też wejdziemy w kontakt z naszymi bliskimi. Efekt naszych działań zależy od tego, czy inni zechcą coś zmienić w kontakcie z nami. Mogą chcieć albo nie, mogą po prostu inaczej w tej chwili nie potrafić. Ważne jednak, by taka próba zmiany w kontakcie, nadania spotkaniu trochę innego charakteru pozwoliła nam rozpocząć drogę do porozumienia lub po prostu poprzez przyjęcie zupełnie innej strategii chroniła nas przed rozpamiętywaniem i ciągłym przeżywaniem konfliktowej relacji. Z niektórymi członkami rodziny widzimy się raz na rok. Poza tym nie mamy kontaktów. Jakie życzenia można sobie złożyćwtakiej sytuacji, gdy nie jesteśmy ..na bie-żąco"zdaną osobą? Warto wymyślać coś oryginalnego i głowić się, czego dana oso: ba pragnie; czy po prostu powiedzieć „Wesołych świąt*? Badania pokazują, że najsilniej reagujemy na bezpośredni kontakt, w którym obie strony ujawniają emocje i są sobą w sposób autentyczny zainteresowane. Komunikacja, która ma charakter rytuału odbieranego jako wymianę informacji, działa prawie neutralnie. Jakiekolwiek byłyby życzenia, ważne, by były komunikatem od życzącego do tego, który życzeniami jest obdarowywany. Wtedy życzenia zadziałają najsilniej. Jeżeli taki powinien być charakter życzeń, to ich treść musi zależeć od składającego życzenia i odbiorcy. Na szczęście z powodu specyfiki naszych relacji nie ma jednego najlepszego wzorca życzeń dla wszystkich. Pewnie każdy z nas może przywołać ze swojej pamięci jakieś niedoskonałe próby życzeń, które otrzymaliśmy od innych, które były doskonałe w swojej autentyczności i sile kontaktu. Pamięć długotrwała ma charakter emocjonalny, więc takie życzenia będziemy długo pamiętać. Anastazja Bezduszna MAŁA KAŁUŻA DZIECIĘCEJ RADOŚCI Bezdusznamatka a początku tygodnia było słonecznie, ale jeszcze trochę zimno. Przed naszym blokiem zawsze zostaje jedna kałuża, po niej sprawdzam - czy jeszcze pada. Od jakiegoś czasu zastanawiałam się, kiedy nadejdzie odpowiedni moment na kalosze. Bo synek już nosi buty o jeden rozmiar większe niż kolorowe gumowce. Poranne słońce przekonało mnie, by na spacer założyć małemu właśnie kalosze. Postanowiłam spróbować, wiedząc, że przekonanie go do nowych rzeczy nie jest łatwe. Tak jak myślałam, nie było to proste. Najpierw chwila zabawy - kalosze wyglądają jak niebieskie krokodyle, mają nawet narysowane oczka, więc synek postanowił chwilę się pobawić. Przyszła pora na skarpetki - chciałam ubrać najcieplejsze, bo z doświadczenia wiem, że te buty chronią przed wodą, ale wcale nie przed niskimi temperaturami. Najcieplejsze zmieściły się w kaloszach, ale... bez nogi. Znalazłam więc cieńsze. Zmęczone przymierzaniem dziecko już chciało wyjść na boso, ale udało mi się z nim dojść do porozumienia i założył buty. Potem już bez problemu: spodnie, kurtka, szalik, czapka. Wychodzimy. Mały nieśmiało stawia nóżki na podłogę, cały czas patrząc w oczy krokodylom. Wreszcie jesteśmy przed blokiem. Jest i kałuża. Miki jest przyzwyczajony, że do wody wchodzimy w kąpielówkach na basenie, a fontanny i kałuże nie służą do zabawy, więc grzecznie ją obchodzi. I tu w mojej głowie rodzi się dylemat - pokazać dziecku fajną zabawę, czy jednak mieć spokój i zawsze suche i czyste dziecko? Wahałam się tylko chwilę. Postawiłam synka na środku kałuży. Weszłam też sama. Pokazałam, jak fajnie można chlapać nogami. Miki patrzył na mnie ze zdziwieniem. Powtórzył. Za chwilę już sam biegał przez kałuże. Prawie wszyscy przechodnie z uśmiechem patrzyli na Mikiego. A on jakby im pokazywał - „zobacz, jak umiem skakać po kałużach". I choć wiem, że teraz będę musiała - zawsze - odciągać go od wody i nosić jego kalosze ze sobą - to uważam, że dobrze wybrałam. Jestem gotowa kupować nowe kalosze co sezon, byleby miał z tego dobrą zabawę i przyjemne wspomnienia. A te na pewno zostaną też ze % mną na zawsze... 06 rodzinny na Wielkanoc Glos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Całun to najpiękniejsze świadectwo Zmartwychwstania Mmra Analizując ślady na płótnie, możnawmiarię dokładnie zrekonstruować przebij Męki Pańskiej -mówi ojciec Mariusz Kiełbasa dyrektor Pol-skiego Centrum Syndonologi-cznegoprzy Sanktuarium św.JanaPawtall. Jedna z najważniejszych reft-kwi chrześcijan to lniane płuuiO.. Długie na prawie 4,4 metra, a szerokie na ponad metr. Widnieje na nim odbicie ubiczowanego, umęczonego i ukrzyżowanego mężczyzny, a dla chrześcijan po prostu Jezusa z Nazaretu. Dlatego o Całunie Turyńskim mówi się, że to świadectwo Męki, ale także Zmartwychwstania Chrystusa. Dlaczego JuryńskT? Swój przydomek zawdzięcza temu, że od 1578 r. do dziś, przechowywany jest w Turynie we Włoszech, gdzie co kilka lat na kilka tygodni wystawia się go publicznie. Relikwia przyciąga miliony pielgrzymów z całego świata. Stała ekspozycja Całunu nie jest możliwa ze względu na żółknięcie płótna, lnu, pod wpływem światła. Jakie mamy dowody, że to ■nane piotnojest autentyczne? To ważne pytanie, ale ostatecznie nie najważniejsze, jakie można sobie zadać. Najtrudniejszym, z jakim musi się zmierzyć człowiek, chrześcijanin, spoglądający na Całun jest pytanie o sens tego, co Całun przedstawia. Dlaczego stało się to, co na nim widać? Dlaczego Jezus umarł? I dlaczego było to tak straszne? Prawda jest taka, że nawet naukowe udowodnienie autentyczności Całunu niczego nie wnosi, byłby to po prostu kolejny dowód na to, że Jezus był postacią historyczną. Ważne jest, aby widzieć połączenie tego, co dostrzegamy na Całunie z własnym życiem, a to już kwestia nie nauki, a wiary. Niektórzy sugerowali, że płótno mogło zostać sfabrykowane. Pojawiały się pomysły, że to obraz albo rysunek. Jednak wizerunek na Całunie nie zawiera śladu faib czy barwników. Ktoś inny wysunął hipotezę, że wizerunek można było zrobić, używając posągu z metalu czy ceramiki, nagrzanego do wysokiej temperatury i zawiniętego w płótno. Rzekomo, w miejscu bezpośredniego 'styku posągu z płótnem, ut- rwaliłby się obraz widoczny na płótnie. Wtedy jednak mielibyśmy efekty typowe dla procesu spalania. Nie uzyskalibyśmy też negatywu i efektu trójwymiarowego. Myślano również, że Całun mógł być rodzajem fotografii. Ale po pierwsze w tamtych czasach nie znano soczewki skupiającej światło, a po drugie na płótnie nie znaleziono światłoczułych substancji. Badacze Cahnuustatt, że są na nim także ślady prawdziwej ludzkiej krwi. ... grupy AB - tej samej, która pojawia się także przy cudach eucharystycznych i na innych relikwiach związanych z Męką Pańską. Szczególnie uderzająca jest zbieżność, jaka zachodzi pomiędzy tym, co na Całunie można zobaczyć, a tym, co o Pasji Chrystusa można przeczytać w Ewangeliach. Na Całunie można dopatrzyć się śladów obitej w czasie przesłuchiwania przed Sanhedrynem i drwin w Pretorium twarzy Chrystusa, ran po biczowaniu, śladów po koronie cierniowej, obrażeń powstałych na skutek dźwigania krzyża, dziury w ciele po przybiciu do krzyża oraz przebitego boku z plamami krwi i osocza. WJaki sposób na płótniegro- bowymutrwafiłsię wizerunek! ślady Męki? Sposób do dziś pozostaje zagadką, także dla współczesnej nauki. Poza wspominanymi wcześniej koncepcjami związanymi z fabrykacją płótna, zastanawiano się też, czy aby obraz nie pochodzi od odbicia substancji, którymi namaszczono ciało Jezusa albo z potu czy śladów rozkładu ciała. Dzisiaj wiemy, że obraz na Całunie powstał w wyniku procesu zwanego dehydratacją celulozy. Doprowadzał on do mikroskopijnego, powierzchniowego zżółknięcia wierzchniej warstwy włókien, z których utkany jest Całun. W miejscu, w którym jest wizerunek ciała, cieniutka warstwa komórkowa włókienek w niezwykle krótkim czasie została poddana szczególnemu rodzajowi oddziaływania. Czas takiej ekspozycji musiał być bardzo krótki, skoro zabarwiły się tylko zewnętrzne włókienka i to tylko na powierzchni. Pożółkłe w tak gwałtowny sposób dały ciemniejszy odcień i utworzyły trójwymiarowy obraz o właściwościach hologramu. Jak podkreśla Marc Antonacci, członek kilku zespołów badających#^-* ninę, to zjawisko stworzyło subtelny, z bliska niemal niewidoczny wizerunek, który dzięki swoim specyficznym właściwościom współcześnie można przekształcić w obraz fotograficzny, a następnie w wizerunek trójwymiarowy. Na Całunie widzimy, jakby podwójne odbicie człowieka. Jak to wytłumaczyć? W czasach Chrystusa człowieka chowano do grobu, owijając go w lniane prześcieradło i kilka chust. Wedle tradycji żydowskiej martwe ciało kładziono na jednej stronie tego płótna, a drugą stroną przykrywano przednią część ciała. W ten sposób można wytłumaczyć, dlaczego obraz na Całunie tak, a nie inaczej wygląda. W zależności od statusu społecznego te płótna grobowe były mniej lub bardziej wartościowe. Jak wiemy z Ewangelii, w przypadku Chrystusa to były bardzo wartościowe tkaniny. Według Ewangelii płótno pogrzebowe dla Jezusa dostarczył Józef z Arymatei. On też wraz z Nikodemem zorganizował pogrzeb. Płótno, w które owinięto ciało Chrystusa, ma splot jodełkowy. W tamtym czasie było wielką rzadkością. Na tak drogie płótno pogrzebowe mogli sobie pozwolić ludzie naprawdę bogaci. Wiemy z Ewangelii, że Józef i Nikodem byli przedstawicielami bogatej, żydowskiej elity. Już zatem sam rodzaj płótna jest potwierdzeniem, że Człowiek z Całunu nie mógł być byle kim. Wiele badań wydaje się wskazywać na jego auten- i______r ' ■—.i.....i. .1. rycmoscjaKjeaiaK potraktować tzw datowanie radiowęg)owez1988r.. które miało wykazać średniowieczne pochodzenie płót-na? Datowanie radiowęglowe Całunu, które miało miejsce w 1988 r. jest dziś krytykowane ze względu na sposób jego przeprowadzenia. Wzięto jedną próbkę, zamiast kilku próbek z różnych miejsc Całunu. Odkrycie w miejscu pobrania próbek bawełnianych nici oraz „młodszego" wiekiem lnu wskazują, że płótno, w rogu, z którego pobrano próbkę, było naprawiane. Całun często podlegał uszkodzeniom. Na płótnie widać dziury i wypalenia powstałe na przestrzeni wieków, na skutek kilku pożarów. Do uszkodzeń Całunu dochodziło także w trakcie publicznych wystawień. Całun był wtedy wieszany na różnych instalacjach albo po prostu trzymany za krawędzie, stąd rogi i brzegi mogły podlegać przetarciom, które dość dokładnie mogły zostać zreperowane lnianymi nitkami. Z czasem, rogi uległy zabrudzeniom, więc już zupełnie nie dało się zauważyć różnicy. O tym, że płótno jest o wiele starsze, niż wykazały badania radiowęglowe, świadczą także innego rodzaju analizy i wnioski natury historycznej: Na Całunie odkryto pyłki roślin z Palestyny i Azji Mniejszej - w sumie ponad 30 gatunków. Byłoby to zgodne z przypuszczeniami historyków, którzy twierdzą, że Całun, zanim w XIV wieku odnalazł się we * *,* Franqi, znajdował się w Bizancjum. Na płótnie znaleziono też aragonit - rzadki rodzaj wapiennej skały z domieszką strontu i żelaza, którego złoża w starożytności eksploatowano pod Jerozolimą, i który był używany tam jako budulec. Ponadto wokół ciała odbiły się kwiaty kwitnące w okolicach Jerozolimy na przełomie marca i kwietnia, które zostały najwyraźniej zawinięte wraz ze zwłokami. Czy znamy dzieje tej refi- kwi? Dlaczego jest przechowywana wtaśniewTtrynie? Na samym początku przechowywała ją prawdopodobnie pierwsza wspólnota chrześcijańska. W X wieku Całun miał znaleźć się w Konstantynopolu. Skąd, jak wszystko na to wskazuje, został w 1204 roku zrabowany w czasie IV wyprawy krzyżowej, abyw kolejnym stuleciu odnaleźć się we Francji. Tę cenną relikwię trzymano w ukryciu przez około 150 lat. Wydaje się, że głównie z powodu klątwy papieskiej rzuconej na rycerzy, którzy kradli bądź handlowali relikwiami skradzionymi z Konstantynopola. Historia jest nieźle udokumentowana od chwili jego pierwszej publicznej prezentacji w 1357 r., zorganizowanej przez kanoników z kolegiaty w Lirey we Francji. Właścicielka tkaniny Joanna de Vergy wypożyczyła Całun kolegiacie, którą ufundował jej mąż. Po jego śmierci Joanna znalazła się w trudnej sytuacji finansowej i prawdopodobnie dlatego zdecydowała się sprzedać płótno. W ciągu następnych wieków Całun wędrował z rąk do rąk, by w końcu trafić do włoskiej rodziny Sabaudów, którzy przewieźli go do Chambery, gdzie mieli rodowe włości. Do Turynu trafił za sprawą Karola Boromeusza, w latach 1560-1584 arcybiskupa Mediolanu. Karol Boromeusz już za życia uznawany za świętego, koniecznie chciał zobaczyć Całun, a ponieważ był bardzo chory, relikwię przywieziono mu do Turynu. To było na rękę rodzinie Sabaudów. Pod pretekstem ułatwienia pielgrzymki Karolowi przywieziono więc Całun do Turynu i tam już pozostał. Kto dzisiaj oficjalniejest właścicielem Całunu? Jeszcze na początku lat 80. ub. wieku był w rękach rodziny Sabaudów i wystawiano go z okazji wielkich świąt. W1983 r. UmbertoD z dynastii sabaudzkiej, ostatni król Włoch, który odziedziczył Całun Turyński, podarował go nie jak się uważa Kościołowi, ale konkretnie Janowi Pawłowi n. Powiedział mi o tym kard. Stanisław Dziwisz. Papież Polak postanowił jednak, że Całun pozostanie w turyńskiej katedrze. Jest ksiądz dyrektorem Polskiego Centrum Syndono- logn Mi iAgn s* badaczy Całunu TUryń-skiego. Skąd ta nazwa? Czym ząjmujesię ta placówka? Nazwa pochodzi z języka greckiego. „Sindon" to znaczy płótno lniane, a logos to nauka. Syndonologia jest zatem nauką interdyscyplinarną - zajmują się nią specjaliści z różnych dziedzin: biologii, medycyny, fizyki, chemii, historii, sztuki, fotografii. Jest ich wielu na całym świecie. Również w Polsce. Dlatego w 2017 r., z inspiracji dyrektora Centrum Syndonologicznego w Turynie, powołaliśmy do życia polskie Centrum z siedzibą w Krakowie. Nie tylko, dlatego, że papież Jan Paweł n zachęcał naukowców do badań tej relikwii. Jan Raweł II byłwieflam czcicielem Całunu Turyńskiego... Nazywał tę relikwię „wstrząsającym dowodem Męki Pańskiej". W1998 r. długo modlił się przed Całunem, a potem wygłosił homilię poświęconą tej bezcennej ikonie, która - „każdego człowieka myślącego pobudza do głębokiej refleksji i może nawet wpłynąć na zmianę jego żyda". Myślę, że to jest przesłanie zarówno dla wierzących, jak i niewierzących. Bo jak sobie uświadomimy, że Jezus z miłości do nas skazał się na taką mękę, człowiek nabiera sił, żeby ponieść swój krzyż, ma. ©® t J M • Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 rodzinny kuchnia wnpp # # * m m % 4 y m £0^ i % ..... ■ - U £r " » ' 11 '_A VfN Wielkanoc Milena Kochanowska m.kochanowska@glos.com J ajko uważane jest za symbol odradzającego się życia. Już od czasów starożytnych było symbolem kultu, któremu przypisywano magiczne moce. Egipcjanie zawieszali je pod sufitem świątyń, wykorzystywali w obrzędach pogrzebowych. Persowie wierzyli, że cały świat wykluł się z jajka - białko stało się Słońcem, a żółtko Księżycem. Także w polskiej tradycji ludowej wierzono w magiczne moce jajka. W tradycji chrześcijańskiej jajko symbolizuje zmartwychwstanie Chrystusa i od początku jest ściśle związane ze świętami Wielkiej Nocy. Nie bez powodu więc same jajka i potrawy, których są składnikiem, są najważniejszym elementem wielkanocnego menu. Jaja w postaci pisanek niesiemy też do święcenia. A zdobić je, czyli pisać jaja, można na wiele sposobów. Możemy na przykład zrobić kraszanki - barwić jaja na jeden kolor. Kiedyś korzystano przy tym tylko z barwników naturalnych, na przykład gotowało się jajka w łupinach cebuli - barwią skorupkę na rozmaite odcienie brązu lub z liśćmi młodej pokrzywy, która nadaje skorupce kolor zielony. Po okraszeniu warto je natrzeć oliwą, wtedy kolor nabierze głębi. Bardziej ozdobna jest technika batikowa, czyli pisanie woskiem. Szpileczką wbitą w patyczek nanosimy rozgrzanym pszczelim woskiem rozmaite wzorki na skorupkę jaja. Potem albo barwimy jaja naturalnie, albo też zanurzamy je w gorących farbach. Nieco inna technika to rysowanie przepalonym woskiem - otrzymu-jćnty gó,]toti£rżewająć tak dłu- TERAZ KRÓLUJĄ JAJA W RÓŻNYCH ODSŁONACH Nie ma wielkanocnego stołu bez pisanek i potraw z jajem w roli głównej JAJA FASZEROWANE PASZTETEM l PIECZARKAMI w go, aż ściemnieje - na zabarwionym wcześniej jaju. Możemy też robić drapanki - barwioną skorupkę drapiemy ostrym narzędziem w rozmaite wzory albo wyklejanki - jaja oklejamy papierem lub materiałem. Na Kurpiach nakleja się na nie nawet misterne wycinanki. Najbardziej współczesną techniką jest malowanie. Przez pewien czas najmodniejsze były pisanki ze strusich lub przepiórczych jaj. Te pierwsze są dobre na drapanki, bo mają twardą skorupę. Dawniej zdobiono także jaja kacze i gęsie. Te nie trafiały jednak do święconki, lecz traktowane były jako upominki. W czas śmigusa-dyngu-sa dziewczęta darowywały je chłopcom, którzy wpadli im w oko. Jaja często zakopywano też na polu, by zapewnić sobie dobry urodzaj lub w kurnikach, żeby kury dobrze niosły. Podczas śniadania wielkanocnego na stole królują jajka w różnych ódsłonach - od tych najprostszych do tych bardziej skomplikowanych. Kto z nas nie lubi świeżych jajek ugotowanych na twardo przekrojonych na pół, ozdobionych łyżką majonezu i obsypanych młodym szczypiorkiem lub świeżą rzeżuchą? Taka forma podania jaj podczas wielkanocnego menu śniadania jest zawsze dobrym rozwiązaniem. Można ją też nieco urozmaicić... JAJA Z IKRĄ jajka -tyle sztuk, ile chcemy kawior z łososia lub pstrzą ketchup, szczypiorek cytryna, świeża bazylia lub melisa do ozdoby półmiska Jajka ugotować na twardo, po wystudzeniu przekroić na pół. Na rozkrojone połówki nałożyć kawior z łososia lub pstrąga i ozdobić kleksem ketchupu. Całość posypać drobno pokrojonym szczypiorkiem. Półmisek z jajami ozdobić świeżymi ziołami i ćwiartkami cytryny. ; ' ' ' 4 10 jajek 200g pasztetu 6 pieczarek, 2 małe cebule olej rzepakowy sól, pieprz i słodka papryka melisa do dekoracji 2 łyżki majonezu (ewentualnie do dekoraqO Jajka ugotować na twardo, zalać zimną wodą i ostudzić. Następnie je obrać i przekroić wzdłuż na pół. Wyciągnięte żółtka przełożyć do miseczki i rozgnieść widelcem. Cebulę drobno posiekać i zeszklić na rozgrzanym oleju. Dodać umyte, obrane i drobno pokrojone w kosteczkę pieczarki. Smażyć, aż woda odparuje z pieczarek. Do wcześniej rozgniecionych żółtek dodać pasztet, wymieszać. Farsz uzupełnić o usmażone pieczarki i cebulę, doprawić solą, pieprzem oraz słodką papryką. Na koniec połówki jajek wypełnić farszem i udekorować listkami melisy lub majonezem. (www.berger.biz.pl) 08 rodzinny kuchnia Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Pyszne i aksamitne różnorodne pasty jajeczne Ugotowane jajko ze względu na swoją delikatną konsystencję świetnie sprawdzi się też w formie aksamitnej pasty. Można ją zrobić na wiele sposobów, według naszego gustu i smaku. Tradycyjna pasta to po prostu zmielone lub ugniecione jaja na twardo z dodatkiem majonezu, szczypiorku, soli i pieprzu. Taka pasta może stanowić podstawę różnych jej odmian. Możemy więc dodać do niej rozmaite zioła, na przykład świeżą bazylię czy oregano lub suszone pomidory i czos- nek, albo poszatkowaną cebulkę lub podsmażone pieczarki. Jeśli lubimy, można ją doprawić na ostro odrobiną chilli lub papryczką piri piri. Można też dodać do niej na przykład ugniecionego tuńczyka odsączonego z sosu . własnego lub sardynki. Jeżeli ktoś woli ją jednak w odsłonie mięsnej, może dodać do niej pokrojoną w drobną kostkę szynkę lub inną wędlinę do tego się nadającą. Dzięki połączeniu jajek z odrobiną majonezu lub jogurtu z dodatkiem likieru jajecznego, płatków migdałowych i kawałków wę -dzonego łososia w mgnieniu okaprzygotujemy pyszną pastę jajeczną, ale już bardziej wyszukaną. W ten prosty sposób nadamy jej też charakteru wykwintnej przekąski na świąteczny stół, a zwłaszcza wówczas, jeśli wykorzystamy ją jako nadzienie do kruchych miniba-beczek lub paluszków z ciasta francuskiego. Pastę możemy także podawać na tartinkach lub na pełnoziamistym pieczywie tostowym. (miko) % % ■— % •\ ś* % Na wielkanocnym stole nie może zabraknąć jajek. • Pomysłów na ich przygotowanie i podanie jest mnóstwo. Można je faszerować, owijać lub potraktować jako nadzienie Wiosenne jaja owijane szynką Składniki: 8jajek 8 plasterków szynki pół pęczka natki pietruszki 2 łyżki setka mascarpone łyżka ofiwy z oliwek sól i świeżo zmielony pieprz szczypior cebuli dymki do dekoracji Ugotuj jajka na twardo i obierz. Zetnij spody jajek, aby można je było postawić. Górę zetnij tak, aby dostać się do żółtka. Wydrąż całe żółtka, dodaj posiekane, odkrojone wcześniej białko, dodaj mascarpone, sól, pieprz i posiekaną natkę - wymieszaj. Każdy plasterek szynki złóż na pół. Zawiń jajka w szynkę i postaw na talereu. Brzegi szynki możesz spiąć wykałaczką. Jajka wypełnij nadzieniem, skrop oliwą i ozdób świeżą natką pietruszki. Podawaj ze świeżym, chrupiącym pieczywem. Posyp obficie dymką. (www.pekpol.pl/pl/) Jajka z szynką w cieście francuskim Składniki: 1 opakowanie ciasta francuskiego 6 jajek 10 dag szynki 6 pomidorków koktajlowych pęczek szczypiorku wędzona słodka papryka TO d^ sera żółtego sól morska gruboziarnista ałata do dekoracji Z ciasta francuskiego wykrój szklanką kółka i ułóż w wysmarowanej tłuszczem formie na muffinki. Na każdym kółku ułóż plasterki szynki i sera i przyprósz wędzoną papryką. Wybij po jednym jajku do każdego otworu formy, przyprósz solą i udekoruj połówkami pomidorków. Piecz w 180 stopniach przez ok. 15 min. Podawaj na sałacie, posypane drobno pokrojonym szczypiorkiem. (www.pekpol.pl/pl/) Wytrawne babeczki z pastą jajeczną, łososiem i ajerkoniakiem Składniki: 6jaj majonez lub jogurt typu greckiego - 4 łyżki łosoś wędzony 100 g likier jajeczny 2 łyżki płatki migdałowe 50 g sól, pieprz biały 12 kruchych mini babeczek do nadzień słonych Jajka ugotować na twardo, po wystudzeniu prze-kroić na pół, oddzielić delikatnie żółtko od białek. Żółtka umieścić w misce, dodać majonez lub jogurt grecki, drobno posiekanego łososia i likier jajeczny. Dodać pokruszone płatki migdałowe, wymieszać. Doprawić do smaku solą i białym pieprzem. Powstałą masą jajeczną wypełnić mini babeczki do nadzień słonych. Pozostałe białka można wykorzystać do przygotowania oddzielnej przekąski inadziać, na przykład drobno posiekanymi pieczarkami i ogórkiem kiszonym z dodatkiem majonezu. (www.dancake.pl) Sałatka Olivier z jajkiem. serem i łososiem Składniki:__ 150 g fileta z łososia 1 łyżeczka oleju rzepakowego sól i pieprz do smaku 100 g sera żółtego 1 średnia marchewka 1 ogórek kiszony 1 jajko na twardo 2 łyżki groszku konserwowego 1 łyżka kaparów w zalewie 3 łyżki majonezu 1 garść liści różnych gatunków sałat Łososia doprawić solą, pieprzem, natłuścić olejem i zgrillować na rozgrzanej patelni. Odstawić do wystygnięcia. Marchewkę ugotować, wystudzić, obrać i pokroić w drobną kostkę. Dodać pokrojony w drobną kostkę ser, ogórki kiszone i jajka. Dodać również groszek i kapary. Doprawić do smaku pieprzem, dodać majonez i wymieszać. Układać warstwami: łyżka sałatki, cząstki łososia, sałatka i na wierzch sałata dekoracyjna. Czynności powtórzyć. (www.jnsm-monki.pl) Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 rodzinny kuchnia 09 Z przepisów babci, czyli sprawdzone sposoby na wyrośnięte ciasto Dawno, dawno temu w czasach, kiedy nie było Internetu, cała praktyczna wiedza na temat sprawdzonych sposobów dotyczących prowadzenia domu przekazywana była z pokolenia na pokolenie. Babcie uczyły swoje córki, a te swoje. Tradycja przekazywania w rodzinie sprawdzonych sposobów na ułatwienie domowych obowiązków zanika, na rzecz patentów z portali społecznościowych. Jak się jednak okazuje, większość z nich odnosi się do metod, które były dobrze znane naszym babciom. Sami się przekonajcie: Równo wyrośnięte ciasto Patent ten może wydawać się drastyczny, ale naprawdę się sprawdza! Jeśli chcesz, aby ciasto równo wyrosło i nie powstały na nim pęcherzyki powie-trza, jeszcze przed włożeniem go do piekarnika należy je... upuścić. Rzucając foremką z niewielkiej wysokości, pozbędziemy się nadmiaru pęcherzyków powietrza, a ciasto będzie równe. Bita śmietana bez miksera Musisz zrobić słodką, puszystą bitą śmietanę, j ednak mikser odmówił posłuszeństwa? Mamy na to sposób! Wlej śmietanką (najlepiej 36 procent) do słoika, dodaj mix do śmietany Delecta, zakręci wstrząsaj energicznie przez kilka minut. Perfekcyjny napis na cieście Jeśli planujesz przygotowanie wypieku z dedykowanym napisem, odpowiednio się przygotuj. Zanim chwycisz za krem lub specjalne pisald do zdobienia, typu Fajny Pisak XXL marki Delecta, za pomocą wykałaczki delikatnie zaplanuj napis, wbijając ją w odpowiednie miejsca. Podbicie smaku deseru Czy wiedzieliście, że odrobina soli podbija smak tak zpozoru niepasujących do niej produktów, jak owoce czy czekolada? Jeśli nie, koniecznie spróbujcie! Pamiętajcie tylko, że używamy jedynie szczypty, a nie całej łyżeczki! Semik puszysty Podczas przygotowywania sernika warto pamiętać, aby nie wyjmować go z piekarnika od razu po upieczeniu. Należy pozostawić go w uchylonym piekarniku, aż do wystygnięcia. Dzięki temu ciasto zachowa swoją lekką i puszystą strukturę, a także nie opadnie i nie zacznie pękać. Porad tego typu jest cała masa, jedne działają lepiej, inne gorzej. Jeśli nie chcemy sprawdzać ich na własnej skórze, najlepiej udać się do największej skarbnicy wiedzy: babci lub starszej sąsiadki. Z pewnością dowiemy się wówczas wielu innych intere- sujących rzeczy. Wybierając się w odwiedziny, warto zabrać kawałek własnoręcznie przygotowanego ciasta. Nasz super tip na dziś - skorzystajcie z gotowych mieszanek do wypieku marki Delecta, dzięki temu zaoszczędzicie czas i nie będziecie musieli szukać przysłowiowej szklanki do odmierzania mąki, cukru i innych półproduktów. Wszystko znajdziecie w opakowaniu - w idealnych proporcjach i w 100 procentach naturalne. ANASTAZJA BEZDUSZNA "mm * Mp ł t. - 11 w Prostota cechująca kuchnię babci, obfitość dań mamy i nowoczesność w przepisach wnuczki i córki Trzy pokolenia spotykają się przy stole wielkanocnym. Jaki jest tego efekt? Sprawdź, przyrządzając dania poniżej Pascha morelowa jak u babci Składniki: 750g twarogu 100 g moreli suszonych (np. Bakalland) 4 żółtka 100 ml śmietanki 30% 150gmasła 200g cukru pudru cukier waniliowy Pół opakowania moreli zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na półgodziny. Ser dwukrotnie mielimy. Żółtka ucieramy z cukrem pudrem, następnie dodajemy miękkie masło, śmietankę oraz cukier waniliowy. Odsączamy morele i kroimy je w kostkę. Do masy stopniowo dokładamy ser i pokrojone morele. Masę przekładamy do wysokiej formy wyłożonej gazą. Paschę wkładamy do lodówki do stężenia. Gotową paschę przekładamy na paterę, zdejmujemy gazę, całość ozdabiamy całymi suszonymi morelami. Rolada z indyka ze śliwkami i orzechami od mamy Składniki: Ikgfiletu z indyka 200g śliwek, całe owoce 100 g orzechów włoskich pół łyżeczki majeranku pół łyżeczki mielonego imbiru sól, pieprz oliwa zoliwek Filet płuczemy, osuszamy i rozcinamy wzdłuż. Rozkładamy mięso i lekko rozbijamy. Mięso oprószamy solą, pieprzem, imbirem i majerankiem. Śliwki kroimy w plasterki i układamy na rozłożonym filecie. Orzechy włoskie siekamy i posypujemy nimi ułożone śliwki. Rolujemy mięso z indyka i spinamy wykałaczkami. Smarujemy oliwą z oliwek. Roladę przekładamy do nasmarowanego olejem żaroodpornego naczynia. Przykrywamy filet folią aluminiową i wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na 50 minut. Chrupiące faszerowane gniazdka od córki Składniki: 10 jajek 100 g chrupiącej sałatki Bakalland 4 gałązki tymianku 5 korniszonów 100 g pieczarek sól. pieprz majonez Jajka gotujemy i studzimy przed obraniem. Obrane jajka kroimy na połówki i delikatnie wyjmujemy z nich żółtka. Na patelni podsmażamy pieczarki z posiekanymi gałązkami tymianku, w trakcie smażenia doprawiamy solą i pieprzem. Następnie korniszony, kroimy w drobną kostkę i dodajemy do wy-studzonych pieczarek. Do wszystkich składników dodajemy chrupiącą sałatkę i wszystko dokładnie mieszamy. Gotowym farszem wykładamy jajka. W osobnym naczyniu ugniatamy żółtka z łyżką majonezu na gładką masę, a następnie za pomocą rękawa dekoracyjnego, wyciskamy żółtka na jajka. Całość ozdabiamy gałązkami tymianku i posypujemy pieprzem do smaku. Wielkanocny baranek z domowego masła Składniki: śmietanka 42% 200 ml (np. od OSM Piątnica - 2 sztuki) mikser wysokie naczynie drewniana foremka Wykonanie domowego masła: Dwie schłodzone śmietanki wlewamy do wysokiego naczynia, a następnie ubijamy ręcznym mikserem, aż do momentu oddzielenia się tłuszczu od maślanki (około 7-8 minut). Gdy na powierzchni pojawią się już kuleczki tłuszczu i wydzieli się maślanka, należy przerwać miksowanie. Później odce-dzamy maślankę na sitku wyłożonym gazą, a gotowe masło płuczemy w zimnej wodzie i wstawiamy do lodówki. Wykonanie baranka z masła: Formę do baranka należy namoczyć w zimnej wodzie. Następnie posypujemy solą, wypełniamy do-mowymmasłem i wstawiamy do zamrażalnika na około 20 minut. rodzinny kuchnia Glos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 Sosy na bazie majonezu są krótkotrwałe. Warto o tym pamiętać i przygotowywać je na bieżąco Wielkanoc Milena Kochanowska m.kochanowska@glos.com Te na bazie chrzanu, jogurtu czy majonezu urozmaicą smak wielu świątecznych dań. Bardzo smaczny i jednocześnie niezwykle prosty do wykonania jest klasyczny sos na bazie chrzanu - produktu, którego na wielkanocnym stole zabraknąć nie może. Korzeń chrzanu symbolizuje krzepę i siłę. Żeby uzyskać sos chrzanowy, świeżo starty chrzan miesimy Nie tylko do jaj, ale też do mięs i wędlin Rozmaite sosy to znakomity dodatek do wszelkich potraw na wielkanocnym stole .• <-■ z gęstym jogurtem naturalnym. Robimy to zwykle w proporcjach l do l lub dodając łyżkę jogurtu na kilka łyżek chrzanu, by zachować odpowiednią gęstość sosu, jeśli ma być on składnikiem dekoracji potraw. Na bazie chrzanu warto przygotować różne sosy, bo nie tylko zaostrza on smak potraw, ale też dzięki właściwościom przeciwzapalnym i zawartości kwasu askorbinowego może wspomagać leczenie kataru, a nawet bólów reumatycznych. Wykazuje także właściwości bakterio- i grzybobójcze, co może znaleźć zastosowanie w leczeniu niektórych dolegliwości trawiennych, a ze względu na swoje rozgrzewające właściwości może wpływać na przyspieszenie przemiany materii. Stymulując błonę śluzową żołądka do wydzielania soków trawiennych, pomoże nam poradzić sobie ze skutkami ewentualnego przejedzenia. Nieco mniej zdrowe, ale równie smaczne mogą być sosy przygotowane na bazie majonezu, majonezu z jogurtem, majonezu z ketchupem. Możemy na przykład spróbować sosu ziołowego. Składniki_ jogurt typu greckiego naturalny 200g majonez 3 łyżki koperek świeży 1/2 pęczka natka pietruszki 1/2 pęczka bazylia świeża 1/2 pęczka zioła prowansalskie 1 łyżeczka czosnek 1-2 ząbki sól, pieprz ziołowy do smaku Jogurt dokładnie połączyć z majonezem, dodać pokrojony koperek, natkę pietruszki i bazylię. Dodać również wyciśnięty przez praskę czosnek. Doprawić do smaku solą, pieprzem ziołowym i pieprzem czarnym. Całość dokładnie wymieszać. Albo greckiego sosu tzatziki. Sktadhati:_ jogurt typu greckiego naturalny 150g(2 sztuki) ogórek świeży300g koperek 1 średni pęczek czosnek 4 ząbki sól, pieprz, cukier do smaku Ogórki umyć, obrać ze skórki . i zetrzeć na tarce na grubym oczku. Posolić, wymieszać i odstawić na 15 minut. Gdy ogórki puszczą sok, dokładnie je odcisnąć i dodać do jogurtu, sok wylać. Dodać również pokrojony koperek, wyciśnięty przez praskę czosnek oraz sól, pieprz i szczyptę cukru do smaku. Całość dokładnie wymieszać. Bardzo smaczny jest również krem chrzanowy z serkiem mascarpone, który z żółtkami jaj będzie doskonałym ich nadzieniem. Składniki:_ serek mascarpone250g (1 sztuka) chrzan 3 płaskie łyżki orzeszki pistaqowe Imała garść starta skórka z cytryny 1 plaska łyżeczka sól do smaku natka pietruszki do dekoracji Jajka ugotować na twardo, wystudzić, przekroić na pół i wyciągnąć żółtka. Rozgnieść widelcem, dodać serek mascarpone i chrzan. Następnie doprawić solą i dokładnie wymieszać na puszystą masę. Połówki jajek faszerować aksamitnym kremem i posypać odrobiną skórki cytrynowej startej na drobnym oczku. Udekorować natką z pietruszki i obranymi połówkami orzeszków pistacjowych. I jeszcze przepis na dip z awokado i miętą na bazie śmietany. Nieco inne smaki na wielkanocnym stole... Składniki: _ dojrzałe awokado 2 sztuki śmietana 12% 4 łyżki sok z cytryny 1 łyżka świeża mięta 2 gałązki sól, pieprz i cukier do smaku Awokado przekroićna pół, wydrążyć pestkę i łyżką wyciągnąć miąższ. Następnie w misce rozdrobnić wszystko dokładnie widelcem lub przy użyciu blendera. Kolejno dodać śmietanę, sok z cytryny i drobno posiekaną miętę. Na koniec przyprawić do smaku i wszystko wymieszać. (pidtńićd.cbrh.plx4) OCZARY WARTO WIEDZIEĆ Wkrótce zakwitną Jabłonki, które sadzimy z powodu ich majowej wspaniałości Wkrótce pięknie zakwitną rajskie jabłonie. Pod tą nazwą kryją się różne gatunki ozdobnych ja-błoni rodzących małe, lecz liczne owoce. Jabłonie te rosną wolnoi osiągająnajwyżej 4-6 m wysokości, doskonale się więc nadają do małych ogrodów. Piękno „rajskich" drzewek uwidacznia się szczególnie w zimie, gdy nagie gałęzie obsypane są jabłuszkami - ich czerwień na tle śniegu daje niezapomniany efekt. W maju jabłonki zachwycająco kwitną, i to wcale nie na biało, jak „zwykłe" jabłonie, lecz najczęściej w odcieniach różu lub czerwieni. Liści jest na tyle jeszcze mało, że nikną w gąszczu kolorowych płatków. Ale potem, gdy się rozwiną, są następną w kolejności ozdobą drzewka. Mogą być zielone, purpurowe, brązowe. Zwykle jednak nie możemy się nimi zachwycać zbyt długo, bo zasychają i przedwcześnie opadają. To efekt choroby zwanej parchem, którą wywołuje grzyb Yenturia ineąualis. Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 ZAKŁADAMY MAŁY SAD PRZYDOMOWY Wiosną, gdy zakwitają po kolei drzewka owocowe, sad przydomowy ma także wysokie walory dekoracyjne Okiem ogrodnika Andrzej Gębarowski a.gebarowski@dziennik.lodz.pl dy mija okres zafascynowania ogrodem typowo ozdobnym, wielu początkujących mmsrn ogrodników myśli 0 założeniu przydomowego sadu. Cel jest oczywisty: świeże owoce w sezonie, a nawet w dłuższym okresie -jeśli mamy warunki do ich przechowywania, a także smaczne przetwory. Założenie niewielkiego sadu nie jest pracochłonne 1 kosztowne, ale musimy dysponować odpowiednim miejscem. Dla większości drzew owocowych idealne jest stanowisko słoneczne i zaciszne. Należy wystrzegać się obniżeń terenu, w których mogą tworzyć się zastoiska mrozowe, oraz miejsc o zbyt wysokim poziomie wody gruntowej. Przy uprawie drzew karłowych woda gruntowa może podchodzić na głębokość nie mniejszą niż metr, a w przypadku krzewów owocowych -na około 70 cm. Zwykle na część sadowniczą przeznacza się około jednej trzeciej całkowitej powierzchni dziadki, ale zależy to od upodobań i potrzeb właściciela. Ze względów estetycznych i praktycznych nasz przydomowy sad powinien być wyraźnie oddzielony od reszty działki czy ogrodu. Nie namawiam do stawiania ogrodzeń, ale warto podkreślić granice tego obszaru wybrukowaną ścieżką albo szpalerem nasadzeń - czy to ozdobnych krzewów, czy niskim żywopłotem z bukszpanu. Drzewa i krzewy owocowe najlepiej rosną i obficie owocują na glebach gliniasto-piaszczystych, o średniej zwięzłości, próchnicznych i dość wilgotnych. Gleby zbyt lekkie warto wzbogacić w próchnicę, dodając kompostu lub obornika. Najlepsze są gleby o odczynie pH 5,5-6,5. Forsycje powoli przekwitają. Gdy przekwitną, krzewy koniecznie trzeba przyciąć, aby w przyszłym roku znów obficie zakwitły Bukszpan do wielkanocnego koszyczka Bukszpan przez cały rok jest zielony, dlatego wiosną symbolizuje odradzającą się przyrodę. Jest zatem symbolem nieśmiertelności, dlatego jego gałązkami dekoruje się m.in. koszyczki wielkanocne oraz talerze z pisankami. Dawniej z bukszpanu robiło się także stroiki i wianki - zawieszone na drzwiach odstraszały ponoć złe moce. Bukszpan można uprawiać w doniczce lub pojemniku, ale w Polsce prowadzony jest często w formie niskiego żywopłotu, co wzięło się z tradycji ogrodów w stylu francuskim. Roślina nie wymaga szczególnej pielęgnacji i jest w stanie przetrwać nawet srogą zimę. Źródło cennych witamin i minerałów W okresie wielkanocnym nie można zapomnieć o rzeżusze (inna nazwa to pieprzyca siewna). Zwyczaj jej wysiewania na Wielkanoc datuje się od bardzo dawna, bo od XV wieku. Rzeżuchę można zasiać w naczyniach dekoracyjnych lub w skorupkach jajek, wykładając je uprzednio wilgotną watą. Rzeżucha powinna być uprawiana w ciepłym i słonecznym miejscu (np. na parapecie okiennym). Nie wolno zapomnieć o codziennym podlewaniu. Jeśli spełnimy te warunki, po 7 - 9 dniach doczekamy się zbioru. Rzeżucha jest źródłem wielu cennych witamin i minerałów. Jej spożycie wpływa dobroczynnie m.in. na kondycję naszych włosów, pomaga też w wice z problemami skórnymi. iijiotc orv ■.Iriil.l.ł.Mri.bMM Popularne byliny Dlaczego warto uprawiać hosty, zwane też funkiami W naszych ogrodach wychodzą już z gleby pędy host, zwanych też funkiami. Hosty to rośliny wieloletnie, pochodzące z Dalekiego Wschodu. W Polsce są obecnie bardzo popularne. Ich popularność jest w pełni zasłużona - są piękne, anawet - można powiedzieć -eleganckie, stosunkowo łatwe w uprawie, a przy tym niezwykle różnorodne pod względem wielkości, barwy oraz faktury liści. Bo właśnie liście, wyrastające wprost z ziemi i zebrane w gęste, rozetowate kępy, są ich główną ozdobą. Stąd też z poszczególnych gatunków i odmian host można zestawiać całe kolekcje, a wzbogacony nimi ogród nabiera egzotycznego wyglądu. Dodatkową ozdobą host są białe lub fioletowe kwiaty, wyrastające na pędach kwiatostanowych ponad rozetą liści. Nie ujmując jednak niczego kwiatom, hosty są ozdobą ogrodu z powodu wyjątkowej urody liści. I to również jest korzystne, bo oznacza, że rośliny te są piękne niezależnie odpory kwitnienia, cag) ILE DRZEWEK OWOCOWYCH WSADZIE Aby zaspokoić potrzeby 4-osobowej rodziny, trzeba nasadzić: od 4 do 6 jabłoni, po Ido 3 czereśni, wiśni, grusz, śliw i brzoskwiń. Towarzyszyć im powinny 4 krzewy porzeczki czarnej i czerwonej oraz agrestu, dodatkowo 3-4 krzewy borówki wysokiej, ewentualnie jagody kamczackięj, aronii, jeżyny bezkońcowęj. W większości przypadków ta norma okazuje się jednak za duża i ogrodnicy poprzestają na posadzeniu miniaturowego sadu, składającego się z trzech, czterech drzewek. rodzinny ogród Nie dotyczy to jednak borówki wysokiej, która wymaga gleby kwaśnej (pH 3,5-4,5). Jeśli sad zaldadamy na miejscu, z którego usunęliśmy stare nasadzenia, musimy się liczyć z tzw. zmęczeniem gleby, w której skumulowane są chorobotwórcze czynniki. Objawia się to kiepskim wzrostem nowo posadzonych drzewek. Dobrym wyjściem jest wtedy zasianie gorczycy lub łubinu, a następnie przekopanie ich z ziemią. Można również zastosować nawożenie obornikiem. Do posadzenia w ogródku przydomowym zaleca się drzewka karłowe i półkarło-we, ponieważ wolno rosną, tworzą korony niewielkich rozmiarów i wchodzą w okres owocowania niekiedy już w drugim roku po posadzeniu. Z uwagi na to, że w takich sadach staramy się ograniczyć do niezbędnego minimum stosowanie środków chemicznych, należy wybierać odmiany mało wrażliwe na choroby. Planując sad, trzeba uwzględnić zjawisko samo- i ob-copylności. Samopylne są w większości wiśnie, brzoskwinie, morele, agrest i maliny. Rośliny obcopylne wymagają do zapylenia pyłku innej odmiany i należą do nich przede wszystkim jabłonie, grusze, czereśnie, większość śliw oraz niektóre odmiany porzeczek. Najlepiej więc, gdy sąsiedzi również postarają się 0 drzewka i krzewy owocowe. W przypadku najpopularniejszych w polskich sadach jabłoni, tempo wzrostu uzależnione j est głównie od podkładki. Istnieje szczegółowa wiedza o rodzajach podkładek, ale początkujący ogrodnicy zdają się zwykle na sklepową ofertę 1 kupują po prostu drzewka gotowe do posadzenia. 12 rodzinny ICt 5*ętt Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 OPIEKA Królik miniaturka. Jak podnosić królika, by nie zrobić mu krzywdy. Nigdy za uszy, nogi czy kark! Króliki są bardzo delikatne, podnoszenie za uszy czy kończyny jest dla nich bardzo bolesne i może wyrządzić mu krzywdę. Mają bardzo słaby szkieletikości. - Powoli zbliż się do zwierzęcia i zniż się do j ego poziomu. Zanim weźmiesz go na ręce po-głaszcz go, aby go nieco uspokoić. Gdy królikjest spokojny i gotowy do wzięcia na ręce, umieść rękę pod jego klatką .jięrsiową, podnieś i przytul do siebie. Przytrzymuj drugą ręką zadek królika. - Jeśli zwierzątko się szarpie, trzymaj go mocno, bądź gotów w każdej chwili odstawić go na podłogę - takby nie wyskoczył z rąk i nie upadł na podłogę. Podczas odstawiania na podłogę przykucnij, trzymaj ąc królika i pozwól mu samemu zejść z twoich rąk Podnoszenie go za uszy może uszkodzić chrząstkę wspierającą oczy. Jeśli zacząłby się rzucać, mógłby uszkodzić kręgosłup lub szyję. Można go podnosić, łapiąc skórę i podtrzymując za kuperek. Wychowanie Królicza mowa. Popiskiwanie, tupanie, rzucanie przedmiotami Warczenie i popiskiwanie to dźwięki ostrzegawcze. Jeśli je zignorujemy, królik może nas podgryzać. Przed zagrożeniem ostrzega nas, także tupiąc. Może tak ostrzec przed np. przyjściem gości czy głośnymi dźwiękami. Może to być także chęć przywołania opiekuna. Jeśli cicho i delikatnie zgrzyta zębami, oznacza to zazwyczaj zadowolenie, np. podczas głaskania. Jeśli zgrzytanie jest głośne, a ciało zwierzątka jest skulone i na- pięte, jest to reakcja na ból -trzeba pokazać go weterynarzowi. Biegi, podskoki, obroty w powietrzu to oznaka dobrego samopoczucia. Z kolei gwałtowne przewracanie się na bok podczas zabawy to wskazówka, że królik właśnie uznał, iż czas na odpoczynek. Pochrapywanie podczas snu może być skutkiem prze-rośniętego podniebienia. Przerośnięte podniebienie nie jest chorobą i nie jest konieczna interwencja weterynarza. MpflP ■ Na świątecznej kartce wielkanocny zając czy Easter bunny? syn W naszej kulturze symbolem Wielkanocy jest raczej zając niż królik Małgorzata Romanowska Najważniejsze chrześcijańskie święto jest bogate wsymbołe. Jest wśród nich wielkanocny zając. A może to królic? ługie uszy, podobny sposób poruszania się, płodność ponad miarę-królik i zając często są mylone. Różnic jest jednak sporo, przede wszystkim w umaszczeniu i trybie życia. Zając jest przede wszystkim większy, ma dłuższe kończyny oraz uszy. Wbrew powszechnym opiniom nie mają podobnej budowy ciała - zające są smukłe, mają zdecydowanie dłuższe uszy, są większe. Typowy polski zając ma rudo-szaro-brązowe ubarwienie, królik natomiast bywa szaro-brązowy, ale też kremowy czy biało-czarny lub trójkolorowy. Zresztą królik to na naszych ziemiach przybysz - pochodzi z Półwyspu Iberyjskiego, północnej Afryki i południowej Francji. Rozwieźli go po Europie Rzymianie, którzy ze względu na łatwą hodowlę wozili je jako źródło mięsa dla swoich żołnierzy. Zając to samotnik-w przeciwieństwie do królika. Króliki żyją w koloniach i w przeciwieństwie do zają-ców budują norki, które opuszczają wieczorem, wychodząc na żer, a powracają do nich dopiero nad ranem. Zając natomiast towarzystwa szuka tylko w czasie rui. Królik, zauważywszy niebezpieczeństwo, ostrzega inne króliki, tupiąc tylnymi kończynami, po czym wszystkie razem rzucają się do ucieczki. Zając wieje sam - i potrafi podczas ucieczki rozwinąć prędkość do 50 km na godzinę! Samica zająca szaraka rodzi młode kilka razy w roku. Pierwszy zajęczy miot (2-3 młode) przydiodzi na świat w marcu (to tzw. marczaki). Króliki natomiast w jednym miocie rodzą 5-6 młodych. Jednak w przeciwieństwie do nich zajączki są od urodzenia dobrze rozwinięte: mają otwarte oczy, są owłosione i sprawne - kilka godzin po porodzie potrafią już biegać. Uwaga! Nie wolno zabierać młodych do domów. Pa- miętajmy, że młode, ukryte w trawie zajączki nie są porzucone przez matkę. Matka odwiedza młode wieczorami i karmi je swoim bardzo tłustym mlekiem. Warto też wiedzieć, że w układzie rozrodczym zajęczej samicy dochodzi do tzw. nadpłodnienia - w jej macicy mogą się rozwijać jednocześnie dwa mioty. Pod koniec jednej ciąży zachodzi w następną i jest wtedy ciężarna podwójnie. W efekcie druga ciąża wydaje się krótsza od pierwszej, a dzięki temu samica może wydać na świat nawet cztery mioty w sezonie. Zające kojarzą nam się z nadejściem wiosny, bo właśnie na jej początku możemy zaobserwować ich zachowania godowe. Królik jest jeszcze bardziej płodny. Samica może wydać rocznie do 7 miotów, a jedna parka może w ciągu roku dać nawet do 40 sztuk potomstwa. Pewnie właśnie ta płodność jest powodem, dla którego królik został skojarzony z Wielkanocą, czyli rodzącym się życiem. Jednak w Polsce kojarzymy ze świętami przede wszystkim zająca, w kulturze zachodniej to raczej królik, czyli Easter bunny. irtiMiifir "i r Królik to wymagający towarzysz, potrzebuje dużo kontaktu z właścicielem, inaczej „dziczeje" Królik w prezencie? Czy królik to dobry prezent dla dziecka? Żadne zwierzę nie powinno być dla malucha czy nastolatka prezentem - bo może się mu bardzo szybko znudzić i to dorośli będą musieli wziąć za nie odpowiedzialność. Królik, nie jest dobrym partnerem dla małego dziecka, a jeśli już chcemy go komuś podarować, to musi być dziecko świadome tego, że to zwierzątko bardzo delikatne. Małe dziecko może podczas zwykłej zabawy lub przytulania zrobić krzywdę pupilowi. Zabawa małego dziecka z królikiem może skończyć się dla niego tragicznie, może nawet dojść do uszkodzenia narządów wewnętrznych. Króliki nie lubią być podnoszone, a dzieci bardzo lubią nosić zwierzaki na rączkach. Są też bardzo podatne na różne infekcje, czasem nawet przechodzą jebezobjawowo. Do opieki nad uszakiem i wzięcia za niego odpowiedzialności będzie zdolne dopiero dziecko w wieku szkolnym. Trzeba mu jednak uświadomić, że z królikiem nie pobawimy się tak samo jak z psem czy kotem, choć potrafi się tak samo silnie przywiązać do właściciela. Króliki mają bardzo różne charaktery, potrafią ugryźć - gdynp. są zbyt mocno przytulane lub niebezpiecznie podnoszone. Małe dziecko może więc poczuć strach przed zwierzęciem, a w konsekwencją będziemy mu szukać innego domu. Króliczek potrzebuje też cały czas kontaktu ze swoim opiekunem, bo jeżeli go nie ma, staje się nieufny i „dziczeje". Zanim więc wpadniemy na pomysł, żeby w prezencie dać dziecku małego słodkiego puchatego króliczka z wstążką na szyi, to pamiętajmy, że królik, tak jak każda żywa istota, potrzebuje odpowiedzialnego opiekuna. Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 rodzinny zwierzęta 13 Ropusze sprany Grażyna Antoniewicz g.antoniewia@prasa.gda.pl Zewsząd słychać rechotanie i kumkanie. Najwcześniej robi to żaba trawna. następnie moczarowa, po nich ropuchy, a najpóźniej, ale za to radośniej, robią to żaby wodne. Wiosną żaby budzą się z letargu iprawie natychmiast przygotowują się do godów. Bo gody wśród płazów to prawdziwy rytuał. Trzeba wywrzeć wrażenie na wybrance i rywalach. Potem samiec dopada samicę swojego gatunku, chwyta ją w miłosne objęcia, by oblać nasieniem składane przez nią jaja, czyli skrzek. Ulubiony akwen Żaby to zwierzęta prowadzące ziemno-wodny tryb życia. Ich grecka nazwa „amphibia" w dosłownym tłumaczeniu oznacza: „żyjący w dwóch żywiołach". Niektóre żaby nigdy nie opuszczają wody. Ich delikatna, wilgotna skóra tylko w tym środowisku może pozostać nieuszkodzona. Ale już ropuchy mają suchą skórę z licznymi brodawkami, a dzięki temu mogą żyć prawie wyłącznie na lądzie. Skóra żab to bardzo interesująca materia. Znajdują się w niej gruczoły, którymi żaba pochłania tlen z atmosfery, a innymi znów wydala dwutlenek węgla (żaba oddycha także płucami, ale ten sposób jest bardzo niedoskonały). Do tego pokryta jest śluzem, który ułatwia poruszanie się i zabezpiecza przed uszkodzeniami. Każda żaba ma zwykle swój ulubiony akwen. Po przebudzeniu z zimowego snu kieruje się właśnie w jego stronę. Niektóre, zwłaszcza żaba wodna (Rana esculenta) i żaba jeziorkowa (Rana lessonae), potrafią przejść dwa i pół kilometra, aby złożyć skrzek w wodzie. Niestety, coraz częściej na ich trasie pojawiają się drogi, więc giną pod kołami pojazdów. Na drodze czyhają na nie też inne niebezpieczeństwa - wpadają do studzienek, kanałów, zbiorników wodnych o stromych brzegach, kolektorów i innych pułapek, z których nie potrafią się wydostać. Tysiące giną na szosach, pod kołami samochodów. Aby uchronić je przed śmiercią, w wielu gminach i miastach buduje się tunele pod jezdnią lub instaluje przenośne bariery - niskie płotki wzdłuż drogi. Przy płotkach ustawia się specjalne wiader-ka-pułapki. Kiedy wiaderka „zapełnią" się żabami i ropuchami, do akcji wkraczają wolontariusze, którzy przenoszą pojemniki do pobliskich zbiorników wodnych, gdzie płazy są wypuszczane. UO Ais W Polsce żyje 18 gatunków płazów. Wszystkie podlegają ochronie prawnej - nie można ich zabijać, okaleczać, chwytać i przetrzymywać. Zakaz ten dotyczy także niszczenia skrzeku czy kijanek ^mmmmmm mmmmmmmmmLmmmmmmmmr Miłość w bajorku, gdy pani przyniesie pana Niebezpieczne dla żab miejsca są też dodatkowo znakowane, dzięki czemu kierowcy mogą zachować większą czujność i zwracać uwagę na wędrujące żaby. Wiele samorządów uruchomiło już coroczny dyżur tzw. Płazich Patroli. Dlaczego żaby wędrują? Bo to zwierzęta dwuśrodowiskowe - prowadzące wodno--lądowy tryb życia. Okres wiosennej migracji jest dla nich bardzo ważny. Ukochany na plecach Migrację zaczęły już żaby -trawna i moczarowa. Wystrojone na niebiesko samce żaby moczarowej (Rana arvalis) to jedyny gatunek wśród polskich płazów, którego samce, chcąc się przypodobać partnerce, zmieniają barwę skóry na intensywnie niebieską. Żaby moczarowe zwykle osiągają długość od 4 do 8 cm. Samce żaby trawnej (Rana temporaria) także przywdziewają na tę okazję specjalną szatę i z brunatnego zmieniają kolor na opalizujący ciemnobury. Po nich zaloty rozpoczyna żaba śmieszka (Rana ridibunda), która odzywa się przez cały dzień, ale kumkanie najgłośniej słychać wieczorem. Jej głos przypomina ludzki śmiech, a żaba wodna (Rana esculenta) oraz i23 stronę orosi, Z3Dv jeziorkowa (Rana lessonae) wydają odgłosy, które można by fonetycznie zapisać jako „Kuak". Nie znosi upałów Każdego roku w maju lub czerwcu żaba zielona składa w stawach lub bajorkach od tysiąca do sześciu tysięcy jaj, czasem nawet więcej. Z niewielu jednak rozwiną się dorosłe osobnik, gdyż jaja, kijanki i małe żabki narażone są na liczne niebezpieczeństwa. Czaple, szczury wodne, za -skrońce i mięsożerne owady znacznie ograniczają liczebność żab. Żaba zielona nie znosi upałów. Jest mięsożerna, zjada nawet małe zwierzęta, ale trzy czwarte jej pożywienia stanowią owady. Szczególnie duże spustoszenie czyni wśród larw komarów. Poluje również na robaki, mięczaki i ikrę. Jeszcze nie rozpoczęła się migracja gatunków później Samiec ropuchy -często mniejszy od partnerki - wskakuje je] na grzbiet, a ona niesie wybranka na gody. Wyglądają wtedy dość zabawnie mających gody, takich jak np. ropucha paskówka, ropucha zielona (Bufo Vuidis) czy rzekotka drzewna (Hyla arborea). Ropucha - pogardzana, zimna i oślizgła, brzydka i chropowata. Ludzie jej nie cenią. Mówią, że pluje jadem, zjada truskawki, a nawet potrafi rzucić urok. I tylko naiwne dziewczęta szukają ropuchy, aby pocałunkiem zamienić ją w królewicza. Co jest prawdą, a co mitem? Prawdą jest, że to jeden z najpożyteczniejszych płazów. O tym, jak bardzo ważne są w naszych przydomowych ogródkach, niech świadczy fakt, iż podczas doby ropucha jest w stanie zjeść tyle owadów i ślimaków, ile sama waży. Kto więc ma ropuchę w swoim ogródku, ten jest szczęśliwcem. Ropucha szara (Bufo bufo) żyje głównie na lądzie -poza okresem godowym, kiedy przebywa w wodzie. Można ją spotkać w lasach, ogrodach, zaroślach, blisko siedzib ludzkich. W ciągu dnia kryje się w stertach gałęzi, szczelinach muru, pod kamieniami. Samiec ropuchy -często mniejszy od partnerki - wskakuje jej na grzbiet, a . ona niesie wybranka na gody. Wyglądają wtedy raczej zabawnie. Czasem kilku zalotników naraz próbuje szczęś- cia. Wtedy dochodzi do bójki, przepychanek i kopniaków. Piękna i odporna na suszę Z kolei ropucha zielona (Bufo viridis) to najpiękniejsza europejska ropucha. Jak wszystkie nasze ropuchy prowadzi nocny tryb życia. Zwykle w połowie maja samice i samce podążają do tego samego stawu, z którego kiedyś wyszły jako małe ropuszki. Tam łączą się w pary i rozpoczynają gody. Podwójny sznur jaj może mieć około 4 m długości i zawierać nawet 10 tysięcy jaj. Ropucha zielona jest wyjątkowo odporna na suszę. Często można ją spotkać w środku miasta, daleko od zbiorników wodnych. Nocą poluje na ćmy, pająki, ślimaki i dżdżownice. Zdarza się, że do tych polówań wykorzystuje uliczne latarnie. Ćmy i inne owady przylatują do światła i po zderzeniu z lampą padają na ziemię. A na dole czeka już na nie ropucha zielona. Szybko podchodzi do oszołomionego owada, błyskawicznie wyrzuca lepki język, do którego przykleja się zdobycz. Podobnie jak inne ropuchy posiada w skórze gruczoły jadowe. Nąjmniejsza L. śpiewa Ropucha paskówka (Bufo calamita) jest naszą najmniej- szą ropuchą. Dorosłe osobniki rzadko przekraczają długość 7 cm. Jej polska nazwa pochodzi od jasnego paska na skórze, biegnącego wzdłuż kręgosłupa. Krótkie tylne kończyny sprawiają, że właściwie nie potrafi skakać. Przestraszona biegnie jak mysz na wszystkich czterech kończynach. Jej skóra, szczególnie na grzbiecie, wyposażona jest wjad. Gody paskówka odbywa w maju. Samce, oczekujące w niewielkich zbiornikach wodnych na samice, wydają wtedy przeciągłe terkoczące dźwięki przypominające trele kanarka. Po około dwóch miesiącach kijanki przeobrażają się w małe ropuchy i opuszczają zbiorniki. Mają wtedy zaledwie 1,5 cm długości. Jeśli przechodząc w pobliżu bajora czy stawu, usłyszymy dziwne dźwięki, zbliżone do warkotu motoru, ale o wiele cichsze, to właśnie byliśmy świadkiem żabich amorów. W Polsce żyje 18 gatunków płazów. Wszystkie podlegają ochronie prawnej - nie można ich zabijać, okaleczać, chwytać i przetrzymywać. Zakaz ten dotyczy także niszczenia skrzeku czy kijanek. Chronić musimy także siedliska ich rozrodu. 14 rodsinnyrect Głos Dziennik Pomorza Sobota poniedziałek, 20-22.04.2019 KSIĄŻKI twój dziewczyński przewodnik po dorastaniu sophie elkan v Poradnik \ dlanastola-tek. A w , . nimm.in.: . mnóstwo ważnych in-% formacji do- m tyczących it& każdego aspektu dojrzewania (o miesiączce, pryszczach, zmieniającym się wyglądzie, o chłopakach); rozdziały o źródłach różnych emocji, postrzeganiu samej siebie, przebiegających dotąd w nieodgadniony sposób relacjach z ludźmi, również tymi w sieci, oraz o seksualności i płci - rady psychoterapeutki i lekarki; pytania i opowieści dziewczyn przechodzących przez okres dojrzewania. Poza tym są dowcipne ilustracje Flo Perry, mnóstwo humoru i miejsce dla czytelniczki - może coś narysować i zanotować jakąś obserwację czy myśl. Miałam taki dziewczyń-ski poradnik jako nastolatka i bardzo mi pomógł. Ta książka może przydać się dziewczynom w okresie dojrzewania. (mara) Trzmielowy jeździec verena reinhardt NadSkarn-landem zawisła groźba wojny. Fryderyk Lwia Paszcza, potomek słynnego rodu trzmielo-wych jeźdźców, zostaje niespodziewanie wybrany na tajnego szpiega. Otrzymuje misję: ma dosiąść złotego trzmiela, przekroczyć granicę i dowiedzieć się, co knuje Biała Wróżka, tajemnicza władczyni dzikiego Napół-nocnia. Rozpoczyna się wyprawa pełna niebezpieczeństw. W zakamarkach owadzich miast kryją się wygłodniałe mole, usłużne cykady, przebiegłe żuki i znacznie więcej sekretów niż mogłoby się wydawać. Dziejąca się w świecie fauny powieść fantasy dla młodych czytelników. Pełna zaskakujących zwrotów akcji, tajemnic, napięcia i humoru. Historia o przyjaźni i sile współpracy. Z pozytywnym przesłaniem. Prawie 550 stron wciągającej czytelniczej przygody, (mara) Do końca świata tomasz maruszewski Jerzy jest prezesem instytutu i prowadzi ważny i tajny projekt. Cierpi na depresję, z której usi-łują go wyciągnąć przyjaciele, a przede wszystkim jego syn, który jednocześnie jest w wieku, kiedy sam potrzebuje ojcowskiej miłości i wsparcia. Jest jeszcze Magda, kobieta, która ucieka przed samotnością i kocha dwóch mężczyzn. Każdy jej wybór kogoś zrani. To debiut Tomasza Maruszewskiego, który - jak czytam w notce od wydawcy - jest zafascynowany mechanizmami społecznymi i sfrustrowany zanikiem empatii w ludziach. Ta książka jest o uczuciach. Powieść smutna, niełatwa w lekturze, nawet bolesna. O stracie i pustce, jaką pozostawia po sobie osoba, która odchodzi. Także o depresji, która jest obecnie poważnym problemem społecznym. Pomysł fabularny -bardzo oryginalny, (mara) Przez Mroczny Portal christie golden. aaron rosenberg Pod koniec Drugiej Wojny Przymierze zmusiło do odwrotu Hordę i zniszczyło Mroczny Portal, zrywając połączenie między Azeroth a rodzinnym światem orkówDraenorem. Lecz dwa lata później Horda powraca. Starzejący się szaman przejmuje kontrolę nad Hordą i ponownie otwiera Mroczny Portal. Jego okrutni wojownicy znów stają na ziemiach Azeroth i rozpoczynają oblężenie nowo wzniesionej Twierdzy Otchłani. To stamtąd arcymag Khadgar i przywódca sił Przymierza Tura-lyon poprowadzą ludzkość wraz z elfimi i krasnoludzki-mi sojusznikami do walki z kolejną inwazją. Pozycja obowiązkowa dla fanów Warcrafta U. Kolejna książka związana z popularną grą komputerową. Cieszę się, że w ten sposób po książki sięga młodzież. (mara) Far Cry. Odkupienie urban waite Hrabstwo Hope, Montana. Kraina wolnych i odważnych, ale także matecznik fanatycznego kultu zagłady, zwanego Kościołem Bram Edenu, którego nauki w ciągu kilku ostatnich lat przeniknęły do codzienności mieszkańców. Barmanka Mary May Fairgrave przez Bramy Edenu straciła rodziców i brata. Kiedy władze odmawiają dalszego dochodzenia w ich sprawie, Mary postanawia wziąć sprawy w swoje ręce. Pomaga jej myśliwy Will Boyd, którego Kościół Bram Edenu ocalił od śmierci. Mroczne sekrety, niejednoznaczne postaci, sceny brutalnych walk, szaleństwo wyobraźni. Ta powieść to oficjalny preąuel gry Far Cry. Jak pozycja opisana obok, przyciągnie młodych czytelników zafascynowanych grami. Powieści mają nad nimi przewagę - bo bardziej uruchamiają wyobraźnię, (mara) Wymiatasz! matthew syed Tę książkę napisał Matthew Syed, autor „Metody czarnej skrzynki", która swego czasu zebrała dobre opinie. Tę pozycję stworzył z myślą o wszystkich ludziach, którzy chcieliby osiągnąć sukces - wymiatać - w dowolnej dziedzinie. Jednak jej główne przesłanie skierowane jest przede wszystkim do młodzieży, do nastolatków, którzy zawsze uważali, że matematyka jest dla ludzi o wyjątkowych zdolnościach, albo że słoń nadepnął im na ucho i dlatego nigdy nie zagrają na żadnym instrumencie. Matthew Syed to dwukrotny mistrz olimpijski w tenisie stołowym, który uwierzył w siebie, dużo trenował i został prawdziwym Wymiataczem. Bogato ilustrowany poradnik, jak porażki przekuć w sukces. Inspirujący i inteligentny. Jako fanka „Metody..." polecam tę książkę także bardzo gorąco. (mara) Brzuch Matki Boskiej - Marta Handschke Niezwykle udany debiut powieściowy. Książka o kobietach i przede wszystkim dla kobiet Trzy siostry, Kazia, Wacia i Ziuta, dorastały w jednym domu na Lubelszczyźnie. Na ich dzieciństwie kładzie się cieniem przedwczesna śmierć matki Marianny. Każda z nich inna, już od dzieciństwa. Jedna łagodna, zgadzała się na wszystko, druga zamknięta w swoim wewnętrznym świecie, trzecia harda i nieposłuszna. To tylko ona, Kazia, urodziła dziecko. Dziewczynkę - Gabrysię. A Gabrysia urodziła Martę. To właśnie Marta, urodzona w Ustce, a mieszkająca w Gdańsku fotografka, gra-ficzka i ilustratorka, opowiada tę historię. Złożoną z monologów i rozmów kobiet, które układają się w ich wspólną opowieść o miłości, wierze, śmierci i mężczy- BRZUCH MBTKI BOSKIEJ g znach. Bo mężczyzna jest potrzebny, ale nie jest niezbędny. Zwykle są z nim jakieś kłopoty: pije, bije, odchodzi albo znienacka umiera. Nie płacze się po nim zbyt długo. Prawdziwie ważne okazują się bowiem więzi między kobietami: sieć skomplikowa- nych relacji pełnych bezwarunkowego przywiązania, ale także nieporozumień, goryczy i nudy. W tej powieści jest całe spektrum emoqi, tych dobrych, i tych złych. Bez retuszu, udawania kogoś innego niż się jest, bez taryfy ulgowej. Dla autorki jej napisanie było niełatwe, ale stanowiło także rodzaj psychoterapii, uwolnienia się od przeszłości, która wpłynęła także na jej życie i relacje zarówno z mężczyznami, jak i kobietami. W tej książce jest prawda. A także dobry język i przemyślana konstrukcja. Dużo ciekawych przemyśleń bohaterek i samej autorki, która w zasadzie także jest jedną z postaci. Gorąco polecam. anna czerny-marecka Kamienna małpa - Jeffery Deaver Masz ochotę na inteligentą przygodę kryminalną? Jeżeli tak, ta książka jest właśnie dla ciebie Do wybrzeży Stanów Zjednoczonych zbliża się statek z nielegalnymi chińskimi imigrantami na pokładzie. Przemytem tych ludzi kieruje nieuchwytny Kwang Ang, poszukiwany przez policję wielu krajów. Okręt tonie niedaleko brzegu, ale części imigrantów udaje się dotrzeć do lądu. Kwang Ang znika w Nowym Jorku, a Lincoln Rhyme zostaje poproszony o pomoc w poszukiwaniach przestępcy, który nie zawaha się przed zgładzeniem każdego, kto mógłby go zidentyfikować. Wszystkim ocalałym z katastrofy Chińczykom grozi śmierć. Rhyme musi ująć mordercę, zanim ten do nich dotrze. Kolejny tom przygód oryginalnego duetu krymina- jtrttH! listycznego: niepełnosprawnego, jeżdżącego na wózku i niesłychanie inteligentnego kryminologa Rhyme'a i jego żony, dzielnej, spostrzegawczej i równie inteligentnej detektyw Sachs. Jestem fanką wszystkich tomów tej serii nie tyle nawet ze względu na wymyślne fabuły, ciekawe przestępstwa oraz przestępców, ale z powodu fantastycznie skomplikowanej gry, jaką Deaver zawsze toczy z czytelnikiem. Umiejętnie wodzi go za nos. Podrzuca ciągle to nowe tropy, z których wiele, chociaż wyglądają na autentyczne, prowadzi go na mylne ścieżki. Kieruje jego uwagę na jakiś wątek, ślad, po czym okazuje się, że to była logiczna pułapka, a rozwiązanie zagadki znajduje się zupełnie gdzie indziej. Zawsze daję się na to nabrać. I są jeszcze świetne opisy pracy kryminologów i detektywów. Niesamowite, ile można dowiedzieć się, badając ziarnko piasku. Gorąco polecam. anna czerny-marecka KONKURS ZDOBĄDŹ KSIĄŻKĘ. WYSYŁAJĄC SMS Dla naszych czytelników mamy po trzy egzemplarze książek: „Twój dziewczyński przewodnik po dorastaniu" (wydawnictwo Insignis), „Trzmielowy jeździec" (Znak), „Do końca świata" (Prószyński i S-ka), „Przez Mroczny Portal" (Insignis), „Odkupienie" (Insignis), „Wymiatasz" (Insignis) oraz „Kamienna małpa" (Prószyński i S-ka). Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło (odpowiednio, jeden SMS to jedno hasło): DORASTANIE. TRZMIEL. KONIEC. PORTAL, ODKUPIENIE. WYMIATASZ. MAŁPA. Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT. Czekamy do północy z poniedziałku na wtorek. 0 książkach opowiadam także w swoim wideoblogu Anki Czytanki. Znajdziecie go na www.gp24 w sekcji wideo - blog o książkach. Zapraszam do oglądania Anna Czerny-Marecka Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 rodzinny Ł-llCtOfa! 15 BABA SWCUE-DZiAO SWOJE KTO ROBI I ROBIŁ SOBIE Z NAS JAJA I TO ZUPEŁNIE NIE OD ŚWIĘTA ArmaCzemy-Marecka anna.marecka@polskapress.pl Ten pomysł wpadł nam do głowy, gdy przed świętami kupowaliśmy jaja w liczbie większej niż zwykle. Nie dość, że oboje je lubimy, a młodszy syn, który spędzi Wielkanoc z nami, też nie ma już dziecięcej fobii na ich temat, to jeszcze wielkanocne śniadanie nie może się bez nich obyć. Poza tym jaja to produkt kultowy, co ma odzwierciedlenie w wielu porzekadłach i powiedzonkach. Aż się prosiły, żeby wykorzystać je do pewnej jajecznej zabawy. Obrzućmy więc jajami różne postaci z naszej niesłychanie ciekawej sceny politycznej. Tęczowe Jajo nie może przynależeć do kogoś innego jak Robert Biedroń. Do niedawna rządził Słupskiem, dzisiaj chce zrobić w Polsce rewolucję jako lider Wiosny. Ostatnio walczy o godne zarobki nauczycieli. I na pewno robi to szczerze, chociaż jako prezydent Słupska obciął im dodatek motywacyjny. Chce też laicyzacji państwa i likwidacji kopalni węgla. Kukułcze Jajo to bez wątpienia szef nauczycielskiej Solidarności Ryszard Proksa. Najpierw razem z ZNP rozpoczął ogólnopolski strajk, po czym podpisał porozumienie z rządem. Kto go nam podrzucił? - zastanawiają się pewnie związkowcy z „S", którzy protestu nie przerwali, a część z nich żąda odwołania go z funkcji. Niektórzy nie wierzą, że do tego dojdzie, więc aplikują już do konkurencyjnego ZNP. Jajo Ruska Matrioszka to naszym zdaniem Jarosław Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@polskapress.p Kaczyński. Co wygłosi przemówienie na jednej zlicznych przed wyborami konwencji, to pół narodu otwiera gęby ze zdziwienia. A drugie pół wyciąga ręce po pieniądze, których podobnowbudżecie nie brakuje. To znaczy nie brakowało, dopóki nie zażądaliich nauczyciele. Októrych prezes jednak tajemniczo milczy. Czy się do ich protestu wreszcie odniesie, czynie, co powie w następnej matrioszkowej odsłonie, tego nie wie nikt. Pozostając w klimatach ruskich mamy też Jajo Wańkę Wstańkę. To była premier Beata Szydło, która po zmianie na tym stołku skryła się nieco w cień, by wyjść z niego i grać pierwsze skrzypce w negocjacjach ze strajkującymi nauczycielami. Kolej na Jajko Niespodziankę. I to Wszech Czasów. Ten tytuł nadajemy Kazimierzowi Pułaskiemu. Według amerykańskich antropologów, którzy zbadali jego (?) szkielet, był kobietą. A myśleliśmy, że to Kopernik był nią, a nie nim! Pułaski mógłby być także Jaj em Gender, czyli takim, z którego według niektórych rodzą się smoki. Medal Jaja Sadzonego dajemy posłowi Stefanowi Niesiołowskiemu. Sadził je, jak wynika z prowadzonego dochodzenia, w wielu miejscach. Nie spodziewalibyśmy się po nim tego nigdy. Nakoniec nie jajo, lecz Mendel Jaj dla pary Izabel i Kaziu Marcinkiewicz. Za raczenie nas brazylijskim serialem z ich nienawidzenia się po wielkim romansie. Izabel w dodatku bije rekord noszenia ręki na temblaku. Na kanale National Geographic W poszukiwaniu Boga z Morganem Freemanem 3 Trzeci sezon programu „W poszukiwaniu Boga z Morganem Freemanem" to ciąg dalszy niezwykłej wędrówki nagrodzonego Oscarem aktora w poszukiwaniu korzeni wiary. Morgan odwiedza starożytne miejsca kultu i współczesne ośrodki duchowe, gdzie bierze udział w niezwykłych ceremoniach. Poznaje nowych ludzi i słucha ich poruszających historii. Bada, w jaki sposób różne wierzenia kształtują nasze życie, i sprawdza, co łączy współczesne religie. Freeman bada rolę, jaką w różnych religiach odgrywa postać diabła -od ascetycznych mnichów, żyjących na Pustyni Judzkiej, po nepalskich buddystów. Zastanawia się też, dlaczego większość osób religijnych uważa, że Bóg ma ludzką postać. Bada też, jak namacalne symbole wzmacniają religijne przekonania. Premiery trzech odcinków w soboty 20 i 27 kwietnia kwietnia od godz. 21. (mara) JAK GO NAMÓWIĆ I JAK GO NIE ZDRADZAĆ Marcin Florkowski Czytelniczka: Mam 25 lat mąż jest o rok starszy. Przed ślubem rozmawialiśmy o dzieciach, planowaliśmy własną drużynę piłkarską. Ostatnio powiedział, że nie chce dziecka. Jak go namówić? Pani mąż chciał mieć dzieci, a teraz nagle coś się zmieniło. To oznacza, że pojawiła się przeszkoda, opór przed posiadaniem dziecka. W takiej sytuacji namawianie czy motywowanie źle się sprawdza, bo im bardziej go Pani naciska, tym on silniejszy przeżywa konflikt wewnętrzny - z jednej strony chce, a z drugiej ciągłe nie chce. Skuteczniejsze jest szukanie przyczyn oporu i zmniejszanie ich. Pani nastawia się na to, aby męża „namawiać", radziłbym raczej rozmawianie o niekonsekwencjach w jego postawie. Dawniej rozmawialiście o dzieciach i on ich pragnął, teraz nie chce. Co się zmieniło? Co sprawiło, że zmienia zdanie? Gdy się Pani tego dowie, będzie Pani wiedzieć, co robić. Czytelniczka: Wyszłam za mąż dosyć młodo. Przed ślubem zawsze byłam flirciara, ale nigdy nie posunęłam się tak dale- ko. On był moim pierwszym facetem, a teraz... Cóż, zdradziłam go już dwa razy i. co gorsza, nie żałuję, choć mam wyrzuty sumienia. Muszę z kimś pogadać, bo oszaleję. Nie żałuje Pani, to znaczy, że zrobiłaby Pani to po raz trzeci, ale ma Pani wyrzuty sumienia, to znaczy, że robi Pani to wbrew swoim normom moralnym. To konflikt pomiędzy tym, „co się chce", a tym, „co się powinno". Taki konflikt produkuje mnóstwo napięcia psychicznego, dlatego ma Pani wrażenie, że „oszaleje". W dodatku wybrnięcie z konfliktu jest niełatwe -jeśli postąpi Pani zgodnie ze swoimi zasadami, pragnienia będą niezaspokojone, a jeśli zgodnie z pragnieniami, wyrzuty sumienia będą Panią nękać. Co robić? W talach sytuacjach konieczne jest przegadanie problemu, często wielokrotne. Potrzebna jest przyjaciółka, psycholog, osoba zaufana, może nawet ktoś obcy z podobnymi doświadczeniami. Z innej beczki. Rozwiązanie konfliktu wewnętrznego wymaga dojrzałości emocjonalnej i jeśli się udaje, osobowość się zmienia. Proszę pamiętać, że obojętnie, jakiego dokona Pani wyboru (wszyscy mężczyzni świata czy tylko jednen), zawsze będzie tu „coś za coś". NARZECZONY MA PAZERNĄ RODZINĘ Marcin Florkowski dr psychologii Czytelniczka: Jestem z Pawłem 2 lata. miesiąc temu zaręczyliśmy się. On pracuje za granicą. Problem jest taki. że ma strasznie pazerną siostrę, która dzwoni do niego i chce kasy na przykład na święta, urodziny, albo po prostu nie ma na koncie, więc trzeba sobie znaleźć sponsora. Na komunię jej córki kupił zloty łańcuszek. siostrunia nie była zadowolona. więc zażyczyła sobie telewizor i on go kupił. Z je-go mamusią jest tak samo. wiecznie narzeka, że tego nie ma, a to by się przydało itd. Więc głupi i naiwny synek, » braciszek, rzuca kasą dla tych pazernych bab, a sobie nic nte kupi, kompletnie nic. Za rok bierzemy ślub, ja nie wiem. co to będzie, nie wyobrażam sobie takiego życia. Dla Waszego przyszłego małżeństwa ułożenie dobrych relacji z teściami to ważna kwestia. Z perspektywy Pani narzeczonego konflikt między jego przyszłą żoną a matką i siostrą to bardzo zła sprawa. Trochę tak, jakby on musiał wybierać, kto jest dla niego ważniejszy - matka i siostra czy żona. Jeśli Pani doprowadzi do takiego dylematu, źle się to skończy, obojętnie, czy mąż wybierze lojalność wobec Pani, czy wobec siostry i matki. Mam wrażenie też, że Pani jest bojowo nastawiona do jego siostry i matki. Przypisuje im Pani negatywne, wredne intencje - pazerność, chciwość, egoizm. Nie wiem, czy to z powodu rywalizacji o pana Pawła, czy może chodzi o lęk przed tym, że on przeznaczać będzie w przyszłości pieniądze dla siostry i matki, a nie dla żony i swoich dzieci. Może być i tak, niestety, że przypisuje Pani innym kobietom własne wady. Przypisywanie własnych, ukrytych intencji innym ludziom psycholodzy nazywają projekcją. Tak czy inaczej, wydaje mi się, że Pani nastawienie do tej sytuacji wymaga zmiany. Jeśli będzie Pani o drugiej stronie nadal myśleć „chciwe, pazerne baby", to źle wróży Pani małżeństwu, to się zemści na wszystkich. W dodatku narzeczony ma prawo dbać o swoją siostrę i jej matkę. Powinna Pani omówić z nim to teraz „na wszystkie strony" - czy tak będzie też po waszym ślubie, czy on umie odmówić mamie lub siostrze, czy jeśli będziecie mieli dzieci, to dla niego priorytetem będą one. Macie do czynienia z ważnym konfliktem. Unikanie tej rozmowy przed ślubem to będzie gruby błąd. Jak i komu wysyłać życzenia świąteczne Czas dorastania naszych dzieci to bardzo trudny okres zarówno dl samych* jak tez i dla rodzicom- a także całego otoczenia »a nich Wychmwmm Bogna Skarul bogna.skaml@polskapress.pl Kiedy i w jaki sposób składać życzenia świąteczne? To zależy. komu je składamy. Inaczej bowiem zachowujemy się w stosunku do najbliższych, inaczej do przyjaciół i znajomych. le wiem, co mam powie dzieć Kaśce -przyznała mi się przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki. - A chodzi o rzecz błahą, niemal nieistotną - dodała od razu. - Czyli? - zapytałam od razu zaciekawiona. - Chodzi o to, że Kaśka nie wie, kiedy i komu, a także jakie życzenia świąteczne należy składać - przyznała się mama natolatki. - Przyznam szczerze, że ja też tego do końca nie wiem i trochę mi z tego powodu głupio. - A jak postępowałaś do dzisiaj? - zapytałam, bo byłam ciekawa, ile ona gaf w swoim życiu popełniła. - Do tej pory to ja wysyłałam kartki świąteczne - odparła. - Ale - co mnie ostatnio zaniepokoiło - podobno to już nie jest modne i teraz życzenia wysyła się SMS-ami. To prawda? - Zależy komu - nie chciałam tej mojej przyjaciółki tak od razu dołować. - Kaśka to sobie może SMS-em takie życzenia wysłać swojej koleżance z klasy, ale już cioci, babci czy dalszym znajomym, to już jej nie wypada. - Dlaczego? - zadziwioła się moja przyjaciółka. - A jakbyś ty zareagowała, jakbyś raptownie dostała SMS-a od córki swojej znajomej z życzeniami świątecznymi? - zapytałam prowokacyj- nie. - Masz rację - przyznała mama 15-latki. - Byłabym zdziwiona. < - Właśnie - przytaknęłam. - Kartki świąteczne możesz też wysłać cioci i babci, ale także znajomym dalszym i bliższym, ale SMS-a to już raczej nie. Tego SMS-a to możesz bliższej rodzinie, choć ja nie jestem zwolennikiem życzeń SMS-owych. Lepiej też zadzwoń i osobiście życz wszystkiego najlepszego. To w końcu często w stosunku do dalszej rodziny lub znajomych jedyna forma kontaktu. I pamiętaj, dzwoni ten młodszy do starszego. 16 rodzinny krzyżówka Głos Dziennik Pomorza Sobota-poniedziałek, 20-22.04.2019 „Moja siostra jest wyjątkowym człowiekiem. Nie znam nikogo takiego jak ona. Karolina zawsze stawia siebie na szarym końcu. Wszystkim pomaga. Kocha zwierzęta i jest gotowa się dla nich poświęcać." Dawid Woliński, projektant mody o swojej siostrze Karolinie, która jest 7 lat młodsza i jest surferką Krzyżówka panoramiczna czarna komedia Krzysztofa Zanussiego rządy przemocy -> zielona żabka autor powieści „Dżuma" żydowski świecznik r~ islamska modlitwa r~ ... pizy-rody r~ koś-cielny dostojnik zupa na zakwasie -v Andrzej, aktor z filmu „Dług" "V uszkodzenie telewizora enzym trawienny -> wycięcie w sukni nikczemnik królewska rezydencja początek dnia tyran szajka - i ł 23 | 4 ł 3 ośli ł siedziba rządu Holandii 24 ł I żył wśród małp 22 P9 winie U Niemczyk lub Kruczkowski —► siatkarze z Bełchatowa - i g^bka mycia naczyń - stojące lustro - oznaka smutku lub radości - ostra krawędź Danuta Stenka postać z „Zemsty" r 16 na głosy wyborcow -* żalenie się —► i wyrabia torebki czerwony kozak model Skody oskarżyciel model Seata 21 portugalskie wino Iud wyspa 15 cztery mendle i ♦ Robin z lasu Sher-wood r ł jeden u dromadera tłuszcz z walenia 2 mały wodospad wiązka zboża tłusty śledź _ \ 13 metal rzadko występujący w przyrodzie i seria zjawisk lub utworów Kulesza leśne mateczniki i -tlenowy bezkresna u 1 i i sąsiad Bułgara oliwny ogróa s?odfe kowboja - i Pięcioksiąg zmierzch \ rolniczy stan w USA na datki wiernych rabun kowy - \ komenda policji biała na brzozie i 12 l rywal „bryzy" chwast polny, chaber tkanina jak wyspa U 1 4 deptak Salvato-re, piosenkarz -*■ gaz w lampach jarzeniowych cząstka filmu narzędzie praludzi _ \ 17 słuszność seria-lowa królowa - mgła nad trzęsawiskiem T Mikołaj, pisarz 1 wszelka broń ł r~ for-danser tryk dawny patrol wojskowy 1 siatka na ryby grecki ser największy gryzoń korab obsługiwana przez ka-noniera stolica Senegalu -*■ i norweska zatoka i 26 19 ł 4 u klamra żeglarska - 18 po$Śej 1 wirująca zabawka - jon o ładunku ujemnym karty do wróżenia dziedzina sztuki cyfkowej młotem lub dyskiem dawny student do rozdrabniania warzyw skupisko krzaków sznurek do wiązania zbudował arkę fason, model chodzi tyłem _ \ modląca się postać llion - 1 \ u \ \ 20 \ 1 \ stolica Georgii część kościoła \ okularki członka zespołu The Beatles 28 archaik • żartobliwa krzyżówka 14 dział mechaniki ...Aida l hinduska artysto-kratka - 11 dekoracyjna osłona iampy imię Koz-miana narzędzie chirurga szpara gaz palny - i \ na szczycie Wezuwiusza - \ \ atak szału mieszkaniec Kuala Lumpur - 8 owoc jak pocisk 10 u - mała siekierka 29 foka obrączkowana gwarowo o pistolecie » \ pięciozłotówka nowi-cjuszka w zakonie jadalne bulwy kolokazji zakrywa dziurę w marynarce rodzaj sofy futerał - \ ł \ nadżerka wargi rodzaj gimnastyki 9 sklep z antykami u i 1 przyrząd gimnastyczny ł atrybut ministra - \ Jim", powieść Josepha Conrada najcięższy metal 1 stopień w dżudo U ocena; stopień czterech muzyków nazwa - unikat, biały kruK i - 1 \ mają tylec i ostrze - -* 5 27 siedzi na grzędzie - do dekoracji bukietu - "C- 25 Noriaki, skoczek narciarski 6 kuzyn krokodyla - atrybut praczki -+• 30 12 3 4 5 6 7 8 1' 10 11 112 13 14 115 16 17 18 19 | 20 21 | 22 23 j 24 125 26 27 | 28 29 30 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 30 utworzą rozwiązanie - myśl Nikołaja Gogola. vnz 3in hoi oa izam 3is iog >gimo7ZQ 3iNVzVi/wzod Litery z pól ponumerowanych od 1 do 30 utworzą rozwiązanie - myśl Nikołaja Gogola. vnz 3in hoi oa izam 3is iog >gimo7ZQ 3iNVzVi/wzod