MhftlslrlłWWilM Zostały tylko 3,10 ZŁ W IYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 7 7 013 7 Nr indeksu 348-570 9 5 2 0 4 6 \ Jak sobie radzić z oblodzonym ■ samochodem. Strona 12 Czwartek 16 grudnia 2021 Gmina Słupsk zakończyła inwestycję w Jezierzycach STRONA 4 £ by zamówić prenumeratę pocztową „Głosu" na 2022 rok Podwyżka za gaz o370 procent dla części słupszczan. Co o tym decyduje? STRONA 3 Sejm przyjął ustawę ułatwiającą prowadzenie rolnikom rolniczego handlu detalicznego STRONA 6 Białoruski sąd surowo potraktował Siergieja Cichanouskiego, męża liderki opozycji STRONA 8 Pożar i śmiertelna ofiara Grzegorz Hilarecki @com.pl V Wczoraj po południu w Korzybiu wybuchł pożar w wiełorodzinriyTTi budynku. Niestety, jest ofiara śmierteł-na. Wiadomość o wybuchu pożaru w jednym z mieszkań w budynku przy ulicy Kolejowej w Korzybiu strażacy otrzymali o 13.46. Na miejsce pojechało aż osiem zastępów gaśniczych zawodowej straży pożarnej ze Słupska oraz strażaków z jednostek ochotniczych. - Akcja cały czas trwa - informował nas wczoraj po południu Piotr Basarab, rzecznik prasowy Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku. - Niestety, po przybyciu na miejsce strażacy zostali poinformowani, że ktoś może być w mieszkaniu. Dotarli do tej osoby. Próby reanimacji nie powiodły się. Ofiarą jest 60-letnia kobieta. Mieszkanie, w zasadzie całe, objął ogień i dostał się również na poddasze budynku. Po godzinie 15 strażacy poinformowali, że mają już sytuację pod kontrolą. Jednak akcja gaśnicza jeszcze trwała. Obecnie za wcześnie mówić o przyczynach pożaru. Te ustali biegły. Sprawą zajmie się policja i prokuratura. ©® Z ogniem walczyło osiem zastępów zawodowej i ochotniczej straży pożarnej REKLAMA 0010348449 Już dziś FORUM SENIORA AUTOPROMOCJA STAKO» 1, C aaai mśk l|ir Ła worthington mm iNÓUST81€ WoffD EX PRESS Partnerem głównym jest: % : ^ C METPOL li/ 9770137952046 0110368524 DYŻURNY GP j Na Czytelników jGtosu Pomorza" czeka redaktor dyżurny J pod numerem I telefonu 510026884 Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pi ; £ ^ ^ KALEN 16 grudnia tsn Po zakończeniu wojny Rzeczypospolitej z Gdańskiem król Stefan Batory wjechał uroczyście do miasta i przyjął przysięgę wierności od rady miejskiej oraz potwierdził jego przywileje. 1922 Eligiusz Niewiadomski zastrzelił w warszawskiej „Zachęcie" prezydenta RP Gabriela Narutowicza. Po. prezydenta został marszałek Sejmu Maciej Rataj. mo W Gdańsku odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców1970. Stan wojenny: w Katowicach oddziały ZOMO i wojska dokonały pacyfikacji KWK „Wujek", w wyniku której zginęło 9 górników. ! LOTTO ~] 14.122021r..godz.21.50 Lotto:25.26,27.32.44.48 Lotto Plus:3,6,15,37,44,47 MlM MuM:4.11.15.19.22.28. 32.33,34,36,42,46,47,50,51, 55,57,62,68,80 Plus47 Ekstra Pensja: 5,7,22,26,27, +4 Ostra Premia:5,6.20.22,33. +2 MHLottoc5,9,16,36,39 Kaskada 3,4,6.9.12,13,14,15. 16.18,20,24 SuperSansa:2,3.4.8.5.5.4 15.122021r..godz. 14 MtMNMIŁ3.5,13.19,21.27.31. 33,35,36,37,39,41,42,47,53,61. 62.71,72Plus3 Kaskada: 5,6.8.9.10.11.14.15, 16,17,19,23 : 1,9.4,1,7,2,8 | WALUTY K.Ł2021 j USD 4,0999(-) EUR 4.6214: CHF 443620 GBP 5.4363 (+) (+) wzrost oeriywstosunku do notowania poprzedniego, (-) spadek ceny wstosunku do notowania (O) bez zmian Prenumerata Zadzwoń! 94 3401114 m prenumerata.gdpapolskapress.pl prenumerata.gp24.pl 18-latek uderzył w drzewo. Aż trudno było rozpoznać markę samochodu Z przedniej części samochodu pozostały tylko poskręcane elementy karoserii i silnika 18-letni mieszkaniec gminy Kołczygłowy kierujący merce desem najprawdopodobniej na łuku drogi w wyniku niedostosowania prędkości do warunków ruchu, stracił panowa nie nad pojazdem i zjechai na pobocze, gdzie uderzył w drzewo - mówi Damian Cha-mier Gliszczyński, oficer prasowy bytowskiej policji. (ZIDA) W poniedziałek wieczorem na drodze209pomiędzy Bytowem a Jutrzenką mercedes kierowany przez 18-latka uderzył w drzewo. Ranne zostały dwie osoby. - Policjanci którzy pracowali na miejscu zdarzenia ustalili, że W akcji gaśniczej wzięło udział dziewięć zastępów straży - z Bytowa, a także z ochotniczych straży pożarnych w Czarnej Dąbrówce. Nożyna, Jasienia i Gostkowa Aktfa Sylwia Us syiwia.lis@polskapress.pl Ruszyła zbiórka pieniędzy potrzebnych do odbudowy domu dwóch rodzin z Unkhowa w gminie Czarna Dąbrówka. Szacunkowy koszt wyremontowania domu to 200 tys. zł. Na razie na koncie jest26822 zł. Będą kolejne zbiórki. Do pożaru doszło 9 grudnia. Doszczętnie spaliło się poddasze bliźniaka. Dwie rodziny są bez dachu nad głową. Ruszyła już fala pomoc dla poszkodowanych. Zorganizowano zbiórkę na portalu zrzutka.pl. - Zwracamy się do z gorącą prośbą o pomoc dla dwóch rodzin zUnichowa, które dwa tygodnie przed świętami Bożego Narodzenia w jednej chwili zostali pozbawieni dachu nad głową -apelują organizatorzy akcji pomocy. - Dwurodzinny dom jest na tyle zniszczony, że nie nadaje siędo zamieszkania. Naszczęście nikomu nic się nie stało. Pierwszej pomocy udzielili sąsiedzi ratując podstawowe lekkie sprzęty. W obu rodzinach są osoby niepełnosprawne. Mieszkańcy oraz rodzina zapewniły schronienie poszkodowanym rodzinom przy- garniając ich na najbliższy czas. Pieniądze ze zbiórki pomogą im odremontować mieszkania. W pierwszej kolejności potrzebna jest odbudowa dachu, wysuszenie ścian, stropów i odbudowa poddasza. Moi drodzy, już wiele razy pokazaliście jakpo-traficie się mobilizować i być solidami - pomagać w potrzebie. Z pomocą ruszyli też miłośnicy motoryzacji z VTB Vag Team Bytów. - Na wiadomość od jednego z naszych klubowych kolegów o tragedii, która spotkała jego znajomych z Unichowa bez chwili zastanowienia postanowiliśmy wspomóc rodziny, aby jak najszybciej odbudowy swój rodzinny dom - mówi Artur Klo-skowski z VTB Vag Team Bytów. - Nasza grupa to nie tylko samochody i zloty, lecz zawsze wspieramy się wzajemnie jako grupa przyjaciół. Zorganizowaliśmy zbiórkę pieniędzy na materiały budowlane. W tej akcji wsparł nas sklep Bartik oraz sklep meblowy Meblobama. Postanowi-liśmyprzekazaćvoucher na materiały budowlane o wartości 5 tys. zł, który w jakimś stopniu wspomoże odbudowę. Do akcji pomocy dołączył Zespół Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Bytowie. - Na chwilę przed Świętami dom naszej uczennicy stanął w płomieniach, spaliło się całe poddasze, liczymy na Wasze dobre serca, nieobojętne na tragedię ludzką i dziś będziemy zbierać pieniądze do puszek -informują organizatorzy akcji w ZSEU w Bytowie. Zbiórki organizowane będą też w okolicznych kościołach. - Zbliżają się święta Bożego Narodzenia, może w tym roku przeznaczymy jakaś część swoich oszczędności na pomoc potrzebującym parafianom. W przyszłą niedzielę, 19 grudnia po mszach świętych będziemy zbierali fundusze na odbudowanie obu domów - informuje Michał Lal z parafii pw. św. Antoniego Padewskiego w Nożynie. - Również nasz parafialny Caritas przekaże pieniądze na odbudowę spalonych domów. Już dzisiaj każdemu ofiarodawcy serdecznie dziękujemy. Poprosiłem również wszystkie parafie naszego dekanatu o włączenie się do naszej akcji pomocy. Środki można wpłacać na konto Stowarzyszenia LOKO - MOTYWA, Bank Spółdzielczy Łeba Oddział Czarna Dąbrówka: 57 9324 1018 0020 3283 2000 0010 z dopiskiem „Pomoc dla pogorzelców z Unichowa". ©® 02 Druga strona Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 AUTOPROMOCJA V FCIRNITCJRE FflCTORY FABRYKA MEBLI TWOJA FIRMA TEŻ MOŻE WESPRZEĆ AKCJĘ! wioletta.antonowska@polskapress.pl tel. 697 770 173 Pogoda w regionie Dzisiaj Barometr 1027 hPa Wiatr 6°C /S 1°C 20 km/h Uwaga możliwe przejaśnienia Piątek Sobota Niedziela 6°C o°c 6°C 4°c 6°C rc Potrzebna pomoc dla pogorzelców z Unichowa Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Wydarzenia 03 Podwyżka za gaz o 370 procent dla części słupszczan. Co jest powodem? Grzegorz Hilarecki gragofziiilarecki@gp24.pl Mocno zdziwił się pan Marek mieszkający na ulicy Romera w Słupsku, gdy otrzymał nową taryfę za gaz. Wedle niej ma od 1 grudnia płacić o 370 procent więcej. Co jest powodem takiej wysokiej podwyżki? To, że słupsz-czanin ma w domu zarejestrowaną działalność gospodarczą. - Mocno się zdziwiłem, gdy otrzymałem ze spółdzielni zawiadomienie o nowej taryfie za gaz. Jestem taksówkarzem, moim miejscem pracy jest samochód. W zasadzie pracuję na postoju, a nie w domu. W domu mam tylko zarejestrowaną działalność Będę teraz musiał zmienić miejsce prowadzenia działalności, by płacić mniej - powiedział nam pan Marek. Blok na ulicy Romera to budynek Spółdzielni Mieszkaniowej „Kolejarz" w Słupsku. Oka- zuje się, że podpisała ona nową umowę z PGNiG od l grudnia, bo poprzednia umowa wygasła. - Stąd nowa taryfa dla osób prowadzących działalność w mieszkaniach - tłumaczy Waldemar Badziąg, zastępca prezesa ds. technicznych w SM Z 2SO osób. których „Kolejarz". - Operator posługuje się tu bazą Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej i jego zdaniem sam wpis wystarcza do tego, by taryfa dla talach osób była wyższa. My ze swej strony zawiadomiliśmy o tym tych mieszkańców, którzy prowadzą działalność. Wiemy, że wśród nich są osoby, które tej działalności faktycznie w domu nie prowadzą. Jak ktoś sprzedaje latem na targu ro- Do końca 2022 ceny gazu dla gospodarstw domowych będą utrzymywane na niższym poziomie niż dla innych odbiorców śliny, to jasne jest, że nie robi tego w mieszkaniu. Z 250 osób, których w „Kolejarzu" problem dotyczy, większość zdecydowała się już zmienić wpisy w ewidencji podając mieszkanie, niejako miejsce prowadzenia działalności, a adres do korespondencji. Sprawdziliśmy w innych słupskich spółdzielniach mieszkaniowych. Okazuje się, że tam, gdzie obowiązują stare umowy, osoby prowadzące działalność gospodarczą są rozliczane dokładnie po tej samej stawce jak inni mieszkańcy. Natomiast przy zmianie tych umów prowadzących działalność czeka podwyżka. Przypomnijmy, że ceny gazu dla gospodarstw domowych są utrzymywane w Polsce na niższym poziomie niż dla innych odbiorców. Reguluje to Ui?ąd Regulacji Energetyki. Ale tylko jeszcze przez rok. Dokładnie l stycznia2023 rynek gazu zostanie uwolniony od takowych regulacji. Wtedy to, jak twierdzą specjaliści z branży będzie szok, gdy ceny gazu dla klientów indywidualnych wystrzelą. Dodajmy, że tego roku ceny gazu w Europie i na świecie poszybowały. To skutek wielu niezależnych od Polski przyczyn. Główną jest polityka, czyli działania Rosji i Niemiec oraz polityka klimatyczna Unii Europejskiej, która zakłada odejście od węgla w stronę gazu i OZE. Zakup gazu na rynkach światowych więc drożeje, a Rosja przykręciła Europie tej jesieni kurek z gazem. Przekłada się to na kolejne podwyżki dla odbiorców gazu w całej Europie. Prezes PGNiG Paweł Majewski publicznie powiedział, że kolejna podwyżka taryfy na gaz jest nieunikniona. Ale wniosek do URE będzie tak napisany, by była jak najmniej dotkliwa dla gospodarstw domowych. Jak widać z tego, co dotyka prowadzących działalność, firmy na gazie już nie zaoszczędzą. ©® Pijana matka wiozła w aucie 3-letnie dziecko Policjantem się jest zawsze i wszędzie, nawet po służbie. Udowodniła to st. aspirant Emilia Zielińska ze słupskiej komendy. W minioną sobotę wieczorem w Luzinie, jadąc w kierunku Gdyni, zauważyła kierującą audi, która jechała „od krawędzi do krawędzi". Trąbiąc i mrugając, policjantka dawała sygnały do zatrzymania się. Z powodu braku reakcji wyprzedziła audi i w bezpieczny sposób przyblokowała kierującej dalszą jazdę. Policjantka podejrzewała, że kobieta jest pod wpływem alkoholu, co potwierdził dalszy przebieg interwencji. Gdy podeszła do audi, w samochodzie zobaczyła małe dziecko, a od kierującej czuła alkohol. W związku z powyższym odebrała kluczyki i wezwała patrol policji. Badanie alkomatem wykazało, że kierująca autem kobieta ma ponad 1,5 promila alkoholu w organizmie. Decyzją sądu 3-latek został przekazany pod opiekę rodzinie. Niewykluczone, że kobieta zmierzy się z konsekwencjami w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem w stanie nietrzeźwości. Wkrótce usłyszy też zarzuty kierowania pojazdem wstanie nietrzeźwości. To przestępstwo zagrożone jest karą do 2 lat więzienia. (GH) O, BankPekao ZUS zakład UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH TAURON FORUM SENIORA lltP © 1410364970 i 16 grudnia 2021 godzina 10.00 i Porozmawiajmy o bezpieczeństwie osób starszych w sieci Szczegóły na stronie: www.gp24.pi/forum-seniora2021 KONFERENCJA W IN Tl RNECIE PARTNERZY GŁÓWNI PARTNER MERYTORYCZNY: PARTNER WYDARZENIA: FORUM SENIORA 04 Wydarzenia Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 W Jezierzycach jest drugi budynek dla 36 nąjemców Wojciech Nowak wojcietfr nowak@gp24.pl Gmina Słupsk Wczoraj oddano do użytku drugi budynek mieszkalny w Jezierzycach. Pierwszy oddano w ubiegłym roku. W obu znajdują się razem 72 lokale mieszkalne o powierzchni od 47 do 54 m2. Budowa obu bloków wzbogaciła gminne zasoby mieszkaniowe. Inwestycja kosztowała łącznie 17370000zł, zczego7ll4259zł to dofinansowanie, jakie gmina Słupsk uzyskała z Banku Gospodarstwa Krajowego. - Standard w tych mieszkaniach jestbardzo wysoki Tak naprawdę nie pozostaje nic innego, jak przekazać mieszkańcom klucze, a ci muszą jedynie umeblować mieszkaniaisię wprowadzić - mówiła podczas uroczystego przecięcia wstęgi i przekazania symbolicznego klucza do drugiego budynku Barbara Dykier, wójt gminy Słupsk. - Oddanie do użytku tych dwóch budynków, jako lokale gminne, niemalże rozwiązuje problem mieszkaniowywgminieSłupsk. Na dzień dzisiejszy naliście oczekujących na mieszkania w całej gminie jest 15 rodzin, co jest niewielką liczbą, jeżeli weźmiemy pod uwagę wielkość naszej gminy. W obu czterokondygnacyjnych blokach znajduje się po 36 mieszkań o metrażach od 47 do 54 m2. Lokale są oddawane w stanie pozwalającym na natychmiastowej wprowadzenie się oczekujących na nie rodzin. Na podłogach panele, w kuchniach na lokatorów czekają kuchenki, łazienki są w pełni wyposażone - w zależności od mieszkania - w wannę lub ka- Zarządcą obu nowych budynków jest Gminne Towarzystwo Budownictwa Społecznego łącznie 17370 000 z». z czego 7114 259 zł to z Banku Gospodarstwa Krajowego. binę prysznicową. Jest to też jedno mieszkanie przystosowane dla rodziny z osobą niepełnosprawną. Do każdego lokalu przynależy pomieszczenie gospodarcze wpiwnicy budynku. - Ze spraw technicznych mogę zapewnić, że wykonawca nie oszczędzał na materiałach budowlanych, pomimo wzrostu cen w trakcie przeprowadzania inwestycji. W mieszkaniach są dobrej jakości panele, solidna stolarka drzwiowa i okienna. Nie szukano oszczęd- ności także w materiałach wykończeniowych, nawet tych użytych na klatkach schodowych - stwierdził Radosław Po-smykiewicz, który pełnił nad-zór budowlany nad inwestycją. Zarządcą obubudynków jest Gminne Towarzystwo Budow-nictwa Społecznego. Andrzej Cy-ranowicz, prezes GTBS, potwierdził, że nie szukano oszczędności, a z wykonawcą współpraca układała się bardzo dobrze. - Umowa podpisana została w 2019 roku, a wzrost cen na rynku budowlanym w ciągu dwóch lat nie wpłynął na zmianę zapisów w umowie, nie negocjowano cen i nie szukano też oszczędności. Zostaliśmy przy tej kwocie, która została podana w przetargu, chociaż z bólem patrzyłem na to, jak materiały budowlane drożeją o 80 czy 100 procent - mówił Andrzej Cyranowicz. Lokale w drugim budynku oddane zostaną mieszkańcom po nowym roku. - Dla rodzin, które dysponować będą nieco większym dochodem, mieszkania przekazane zostaną na zasadzie najmu komunalnego. Dla rodzin, które są w gorszej sytuacji materialnej, będą to mieszkania socjalne i w tym wypadku czynsz będzie o połowę niższy - poinformowała Barbara Dykier. Jak doprecyzowała wójt, wysokość czynszu w przypadku mieszkania komunalnego wynosić będzie około 8 złotych za metr kwadratowy. Za mieszkanie socjalne czynsz wynosić będzie 4 zł/m2. - Co roku będziemy sprawdzać sytuację finansową rodzin w mieszkaniach socjalnych i jeżeli będą w stanie, to przejdą na najem komunalny - dodała. ©® Nagroda dla słupskiej uczelni za Herbarium Pomeranicum "Sauka Wojciech Frełkhowski wojciech.frelichowski@gp24.pl Realizowany przez Akademię Pomorską w Słupsku projekt Herbarium Pomeranicum została nagrodzony przez Naczelną Organizację Techniczną Regionu Zachodniopomorskiego w Szczecinie. Realizowany przez Akademię Pomorską w Słupsku, wspólnie z Uniwersytetem Szczecińskim i Uniwersytetem Gdańskim pro-jekt „Zintegrowane wirtualne Herbarium Pomorza - Herbarium Pomeranicum - digitalizacja i udostępnianie herbariów jednostek akademickich Pomorza poprzez ich połączenie i udostępnienie cyfrowe" został nagrodzony przez Radę Federacji Stowarzyszeń Naukowo Technicznych Naczelnej OrganizacjiTech-nicznej Regionu Zachodniopomorskiego w Szczecinie. Projekt został nagrodzony za działalność na polu badawczo-wdrożenio-wymiedukacyjnym. Celem projektu Herbarium Pomeranicum jest udostępnianie zbiorów zielnikowych Akademii Pomorskiej, Uniwersytetu Szczecińskiego i Uniwersytetu Gdańskiego nie tylko dla naukowców i studentów, ale również dla innych służb i administracji, a także dla każdej zainteresowanej osoby. Projekt otrzymał wsparcie z Programu Polska Cyfrowa. Koszt jego realizacji to 25 min zł.Cyfrowe udostępnienie zbiorów ułatwia dostęp do nich, chroni je przed zniszczeniem oraz obniża koszty samego udostępnienia. Projekt digitalizacji herbarium jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem w Polsce. Łącznie zostanie zeskanowa-nych i udostępnionych w sieci 486ooo alegatów (forma dokumentu) najbardziej cennych w kolekcji. Niektóre zbiory mają wartość historyczną, bo mają ponad 100 lat. Wyróżnienie wręczono podczas uroczystej gali Dni Techniki Pomorza Zachodniego, która odbyła się w Teatrze Polskim w Szczecinie. Nagrodę z rąk prezesa szczecińskiego NOT odebrali: dr hab. Zbigniew Sobisz, prof. AP, prof. dr hab. Wiesław Laskowski, prorektor ds. badań naukowych Uniwersytetu Gdańskiego oraz JM Rektor Uniwersytetu Szczecińskiego prof. dr hab. Waldemar Tarczyński. ©© Nagrodę odebrał m.in: dr hab. Zbigniew Sobisz, prof. AP (w środku) Radni z Kołczygłów przed podwyżką diet Andrzej Gurba andrzej.gurba@gp24.pl Na piątkowej sesji (17.12.) Rady Gminy w Kołczygłowach głosowany będzie projekt uchwały wsprawie podniesienia diet radnych. Od początku2022r. przewodniczący rady ma otrzymywać miesięcznie 1300 zł (teraz 900 zł). Wiceprzewodniczący rady i przewodniczący komisji do- staną po 800 zł (teraz mają po 500 zł). Nowa dieta pozostałych radnych to 700 zł miesięcznie (teraz wynosi ona400 zł). Planowane podniesienie diet radnych w gminie Kołczygłowy nie wynika „z automatu". Przepisy zmieniły się, ale tylko pod-wyższając wskaźnik maksymalnych diet. Dla takich gmin, maksymalna dieta od początku nowego roku wyniesie 2147,30 zł (teraz 1342,07zł). W przepisach nie ma czegoś takiego, jak minimalna dieta radnego. ©® Tuchomie Wystawa gołębi pocztowych W Tuchomiu zorganizowano dwudniową wystawę gołębi pocztowych. Do obejrzenia było269 ptaków. Gołębie pokazało kilkudziesięciu wystawców. Ptaki, które zostały wystawione, musiały w sezonie wypełnić ustalone wcześniej limity lotów. Poza tym, oceniano je w kategorii standard, czyli pod względem proporcji i piękna. Podczas wystawy wybrano 40 gołębi, które będą reprezentować Pomorze Środkowe na stycznio-I wej ogólnopolskiej wystawie pta-g ków, którą zaplanowano w Kato-£ wicach. 3 (ANG) £ ©® \ Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Reklama 05 r\L.r\LMlVlM UU1UJ Dobre relacje to nasza specjalność Rozmowa z MIROSŁAWEM SKROBKI EM, prezesem Zarządu Pyrzycko-Stargardzkiego Banku Spółdzielczego Czy działalność Pyrzycko--Stargardzkiego Banku Spółdzielczego możemy rozpatrywać w kategorii działalności lokalnej? Takiej, która jest blisko mieszkańców regionu? - Zdecydowanie tak. Lokal-ność, silne związki banku z lokalnymi społecznościami mamy wpisane w naszym DNA od wielu pokoleń -bank w Pyrzycach istnieje od 1950 roku, bank spółdzielczy w Gryfinie, który niedawno przyłączył się do naszego banku, jest starszy o dwa lata. Mówimy więc o relacjach, które mocno wpłynęły na rozwój lokalnej przedsiębiorczości, rolnictwa, rzemiosła, jednostek samorządowych i organizacji społecznych, ale też na życie wielu rodzin w naszym regionie. Chcemy, aby tak pozostało. Banki spółdzielcze ze swojej istoty pozostaną zatem małe i lokalne, co nie oznacza, że nie będą nadążały za rozwojem nowych technologii lub, że przestaną myśleć o zwiększaniu swoich kapitałów i poprawie wyników finansowych. Jesteśmy pełnoprawnymi uczestnikami rynku finansowego i od wielkich banków różni nas tylko skala działania. Bank to dziś miejsce, które oferuje znacznie więcej niż możliwość bezpiecznego przechowywania pieniędzy. Proszę przybliżyć, na co możemy liczyć we współpracy z Pyrzycko- - Stargardzkim Bankiem Spółdzielczym? - Użyłem wcześniej słowa „relacje" i ono w przypadku bankowości spółdzielczej ma kluczowe znaczenie. Czy wyobraża pan sobie, że przeciętny klient dużego banku komercyjnego może liczyć na spotkanie z członkiem zarządu. któremu przedstawi swój pomysł na biznes? Z pewnością nie. Czy duży bank z siedzibą w Warszawie zna swojego klienta z Pyrzyc, Stargardu czy Gryfina? Też nie. W dużym banku klient jest kolejną cyfrą w tabeli Excela. U nas nie może nią być, bo klientami banku spółdzielczego są nasi sąsiedzi z ulicy obok, są rzemieślnicy, u których kupujemy chleb lub przedsiębiorcy, do których warsztatu udajemy się w sobotnie przedpołudnie. To wyznacza zupełnie inne granice bankowości: w małych społecznościach ludzie się znają, wiedzą wszystko 1 ; mu ; - ' mmmm ®;#9§l §liJ18te iiltii Silili i , V' - > ' INMNN sn 4 ' * 1 0 historii firm dużych i małych, o możliwościach działania. Pracownik banku, który udziela kredytu, często zna klienta osobiście - chodzili razem do szkoły, wychowali się na wspólnym podwórku. Na tym polega relacyjność naszych działań - jesteśmy zawsze blisko klienta, znamy go osobiście i rozumiemy jego potrzeby. To rodzi jednocześnie duże zobowiązania banku wobec klientów - musimy być w pełni profesjonalnymi, obiektywnymi doradcami, pomagać mieszkańcom w duchu ekonomii społecznej, gdzie liczy się nie tylko zysk, ale i efekty społeczne, partnerski rozwój oraz siła lokalnej społeczności. Gdy trafia do nas klient -zyskuje przede wszystkim maksymalnie dobrą opiekę merytoryczną i finansową. Ma pełne wsparcie banku także w sytuacjach najtrudniejszych, a one mogą zdarzyć się w każdej chwili. Dziś oferujemy wiele zróżnicowanych usług finansowych 1 produktów, od lokat odnawialnych z 12-miesięcznym progresywnym oprocentowaniem po kredyty na zakup instalacji fotowoltaicznych i przyłącza do sieci bez konieczności posiadania wkładu własnego. Mamy świetne kredyty „Na Start" dla młodych przedsiębiorców (w wieku do 40 lat) i kredyty świąteczne dla wszystkich, którzy chcą trochę zaszaleć i np. wyjechać na atrakcyjne zagraniczne ferie. Dużym ułatwieniem są dziś aplikacje mobilne. Czy aplikacja SGB Mobile, dla wszystkich klientów Banków Spółdzielczych SGB, jest aplikacją własną banku? Co przyświecało jej stworzeniu? - To jest aplikacja Spółdzielczej Grupy Bankowej, z której korzysta niemal 180 polskich banków spółdzielczych. Jest - nieskromnie mówiąc - jedną z najlepszych obecnie aplikacji bankowych na rynku. Klienci mocno ją polubili, a przecież istnieje od niedawna i stale ją uzupełniamy o nowe funkcjonalności. Jakie ułatwienia i usprawnienia oferuje klientom banku? - Pomińmy to, co jest standardem aplikacji bankowych - możliwość zarządzania własnymi finansami na wielu poziomach w dowolnym czasie. Unikatowym rozwiązaniem są płatności za usługi streamingowe typu Netflix czy Spotify. Tego nie ma żaden inny bank w Polsce. Oferujemy klientom możliwość otwierania konta przy użyciu selfie i rejestrację na szczepienia przeciw COVID-19. Dzięki aplikacji i usłudze Active użytkownik może kontrolować stan swojego zdrowia - ma wgląd do codziennych statystyk: pomiaru tętna, saturacji, monitoringu snu, ilości zrobionych kroków, spalonych kalorii, dystansu oraz intensywności treningu. Wykorzystując SGB Mobile zapłacimy za przejazdy autostradami, korzystając z pośrednictwa Autopay. Wkrótce uzupełnimy aplikację o nowe funkcje, będzie to np. możliwość zaciągnięcia kredytu bezpośrednio z poziomu aplikacji. Niebawem też udostępnimy aplikację w wersji dedykowanej przedsiębiorcom. Czy opcje aplikacji są na tyle intuicyjne, że każdy, bez względu na wiek, jest w stanie je opanować? - Zaplanowaliśmy naszą aplikację właśnie w taki sposób, by korzystanie z niej sprawiało przyjemność nie tylko ludziom młodym, obeznanym z technologiami mobilnymi, ale także osobom starszym, które często mają problem z przyswojeniem nowych umiejętności. W każdym jednak przypadku nasz personel służy klientom wszelkim wsparciem - jeśli mają wątpliwości, jak korzystać z aplikacji SGB Mobile, jak ją zainstalować i prowadzić stały nadzór nad własnymi finansami, służymy pomocą w każdym okienku w każdej placówce naszego banku. Doradcy klientów pomogą także w przypadku kontaktów telefonicznych. Czy osoby posiadające konto w PSBS mogą korzystać również z innych mobilnych form płatności, jak np. Blik? - Nie tylko z Blika! Udostępniamy wszystkie liczące się na rynku portfele cyfrowe -Google Pay, Apple Pay, Fitbit Pay, Garmin Pay czy Xiaomi Pay. Tak jak powiedziałem na wstępie: od dużych banków komercyjnych różni nasz bank wyłącznie skala działania... W dzisiejszych czasach bardzo ważne jest bezpieczeństwo. W jaki sposób zapewniają je mobilne płatności, o których mówimy? - SGB Mobile to wspólny produkt naszej Grupy, można więc powiedzieć, że złączyliśmy siły dokładnie po to, by stworzyć dzieło nie tylko wielofunkcyjne, z intuicyjnym interfejsem, ale przede wszystkim gwarantujące klientowi maksimum bezpieczeństwa na każdym etapie zarządzania finansami. To był priorytet. Zabezpieczeń jest dużo, od sposobu logowania się, a skończywszy na przebiegu procesu transakcji. Niech ta rozmowa będzie jednocześnie dobrą okazją do publicznej przestrogi - każdy z nas musi dbać o własne bezpieczeństwo w Sieci, także z wykorzystaniem najlepszych aplikacji. Nie udostępniajmy nikomu naszych danych ani haseł, -nie logujmy się na strony, które wyłudzają poufne informacje, wykonujmy każdy ruch w relacjach z bankiem w sposób przemyślany i spokojny. Nic na chybił traf ił, nic w pośpiechu. Bezpieczeństwo, choćby najlepiej gwarantowane przez banki, nie zastąpi zdrowego rozsądku. Czy w razie pytań dotyczących płatności mobilnych, bezpieczeństwa czy też samej obsługi konta można zwracać bezpośrednio do pracowników placówki stacjonarnej? Czy wymagane jest wcześniejsze umówienie się na spotkanie? - Oczywiście, że można kontaktować się z pracownikami naszego banku. Od tego jesteśmy. Mamy być zawsze jak najbliżej spraw, którymi żyje nasz klient. Dostępna jest także strona internetowa, kontakt z infolinią SGB pod numerem 800 888 888 i nasze media społecznościowe. Zapraszamy, jak widać, do kontaktów w wielu różnorodnych kanałach. Dobre relacje to nasza specjalność. Dziękuję za rozmowę. www.psbspyrzyce.pl SGB Pyrzycko-Stargardzki Bank Spółdzielczy z siedzibą w Pyrzycach 06 Kraj Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Fatalne dane o zgonach na koronawirusa. Padł kolejny rekord Leszek Rudziński l.rudzjnskj@polskatime5.pl Ministerstwo Zdrowia poinformowało wśrodę, że ostatniej doby liczba nowych zakażeń koronawirusem sięgnęła ponad 24 tys. przypadków. Zmarło także najwięcej osób od początku IVfali. Rząd nie wyklucza dalszych restrykcji, związanych z ograniczaniem Kmitów osób. Ostatniej doby liczbanowychzakażeń Covid-l9 wyniosła24266 - podał w środę resort zdrowia. W związku z zakażeniem koronawirusem zmarło aż 669 osób. To najwięcej od początku IV fali pandemii. Od środy w całej Polce obo-wiązująnowe obostrzenia, polegające min. na wprowadzaniu limitów w miejscach publicznych, takich jaknp. kina, bary, kawiarnie, galerie handlowe czy hotele. Rzecznik rządu Piotr Muller przekazał w środę w Radu Zet, że jeśli sytuacja pandemiczna się pogorszy, rząd nie wyklucza dalszego zaostrzania limitów. Rząd chce, by właściciele hoteli czy restauracji kontrolowali swoich gości pod względem szczepień. Część prawników zwraca uwagę, że nie mają oni do tego podstaw prawnych. Okazanie dokumentu potwierdzającego fakt szczepienia ma więc charakter jedynie dobrowolny. -Weryfikacja to jedna rzecz, a druga - brak możliwości wejścia dla wszystkich osób, które ^ ZhlÓl MASECZKĘ OCHRON^ Rząd nie wyklucza kolejnych restrykcji nie są zaszczepione. Weryfikacja dzisiaj jest. Pani mówi, czy będzie zakaz dla osób, które w ogóle się nie zaszczepiły i żeby nie wiem, nie mogły korzystać z usług publicznych czy gospodarczych? Takiego pełnego zakazu nie zamierzamy wprowadzać - oświadczył Piotr Muller w Radiu Zet. W czwartek mają już ruszyć szczepienia dzieci w wieku 5-11 lat. Najmłodsi Polacy zaszczepieni zostaną preparatem Comi-ranty firmy Pfizer/BioNTech. Jak poinformowano, dla tej grupy wiekowej dawka leku będzie mniejsza niż u osób starszych. W poniedziałek do Polski trafiło 1,1 min dawek szczepionki dla najmłodszych. Z kolei kolejny transport szczepionek dotrze do Polski na początku stycznia 2022 r., bo 1,7 min dawek. L KKAJU W Polsce przybywa „elektryków" Według danych z końca listopada 2021 r.f w Polsce były zarejestrowane łącznie 35 222 samochody osobowe z napędem elektrycznym. Przez pierwsze jedenaście miesięcy2021 r. ich liczba zwiększyła się o16629sztuk, tj. o 101% więcej niż wanalogicznym okresie 2020 r. Pod koniec listopada w Polsce funkcjonowało 1813 ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych (3544punkty). W listopadzie uruchomiono 101 nowych, ogólnodostępnych stacji ładowania (207punktów). (TD) Muzeum: To skandaliczny przejaw moralnego zepsucia Premier Mateusz Morawiecki w mocnych słowach odniósł się w środę do zachowania posłów Konfederacji, którzy protestowali we wtorek przeciwko obostrzeniom koronawirusowym na tle transparentu nawiązującego do obozu Auschwitz. Podczas demonstracji politycy Konfederacji przemawiali na tle napisu „Szczepienie czyni wolnym", nawiązującym do hasła widniejącego nad bramami obozów koncentracyjnych. „Szanowni Państwo! Z szacunku dla ofiar niemieckich zbrodni, z szacunku dla Polski, dla historii i tych, którzy zginęli, żebyśmy dziś mogli w ogóle prowadzić spory w ojczystym języku pod polskim parlamentem, bardzo proszę, byśmy nigdy nie zniżali się do takiego poziomu debaty" - zaapelował szef rządu. Jo skandaliczny przejaw moralnego zepsucia" - skomentowało na Twitterze Muzeum Auschwitz. (TD) Rolniczy handel detaliczny bez sprzeciwu. Zyskają wszyscy Aleksandra Kiełczykowska a.kieiczykowska@polskatimes.pl wmm Sejm jednogłośnie przyjął w środę ustawę ułatwiającą prowadzenie przez rolników rolniczego handlu detalicznego. Nowe przepisy mają ułatwić rolnikom sprzedaż ich własnych produktów. W środę posłowie jednogłośnie przyjęli projekt ustawy o rolniczym handlu detalicznym. Głosowało 444 posłów -wszyscy byli za, nikt nie był przeciw oraz nikt nie wstrzymał się odgłosu. Planowo projekt ma wesprzeć rolników - szczególnie jeśli chodzi o sprzedaż własnych produktów. Przychody z tego tytułu do 100 tysięcy złotych będą zwolnione z podatku. Oznacza to, że kwota przychodów z tego tytułu zwolniona od podatku dochodowego została podniesiona z 40 tysięcy złotych. Rolniczy handel detaliczny, czyli skrótowo RHD, jest specyficzną formą handlu detalicznego, funkcjonującą w Polsce od 2017 r. przeznaczoną dla rolników. Podstawowym warunkiem prowadzenia tej działalności jest to, że żywność produkowana i wprowadzana na rynek musi pochodzić w całości lub Mlllll Wielu z nas uważa, że polska żywność jest najlepsza na świecie. Będzie zatem okazja jeszcze bardziej wspierać polskich rolników, kupując od nich bezpośrednio części z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu. Dlatego też podczas debaty nad rządowym projektem część posłów podnosiła argument, że obecnie mała część rolników zajmuje się taką formą prowadzenia działalności i choć proponowana ustawa jest potrzebna, to nie rozwiązuje ona problemów, z jakimi zmaga się większość rolników. RHD obecnie zajmuje się około 1 procent wszystkich gospodarstw. Podwyższono z 40 tys. do 100 tys. zł kwotę przycho- dów ze sprzedaży, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy, produktów roślinnych i zwierzęcych. Oprócz tego zrezygnowano z maksymalnych limitów zbywania żywności w odniesieniu do sprzedaży konsumentom finalnymi. Dostawy żywności, wyprodukowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD), do zakładówprowadzą-cych handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego - takich jak np. sklepy, restauracje, stołówki - mogą od- bywać się na terytorium całego kraju. Doprecyzowano także kwestie pochodzenia składników wykorzystywanych do produkcji żywności w ramach RHD. Z przyjętych poprawek wynika natomiast, że produkty żywnościowe pochodzenia zwierzęcego lub mieszane (ro-ślinno-zwierzęce) będą mogły być sprzedawane tylko na terenie danego województwa, gdzie zostały wyprodukowane oraz na terenie powiatów ościennych. Co z dostępem do danych o osobach publicznych? TK odroczył rozprawę Leszek Rudziński l.rudzinski@poiskatimes.pl Trybunał Konstytucyjny miał zająć się w środę rozpatrzeniem konstytucyjności ustawy o dostępie do informacji publicznej. Rozprawa została jednak odroczona. Wyrok TK może mieć poważne konsekwencje prawne. Sędzia Wojciech Sych poinformował, że do Trybunału wpłynęły pisma posłów PiS Arkadiu-sza Mularczyka i Marka Asta, którzy mieli reprezentować Sejm podczas środowej rozprawy. Odrębne pismo wysłała również marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Cytując pismo marszałek Sejmu Elżbiety Witek, przewodniczący składu sędziowskiego wyjaśnił, że w czasie rozprawy TK odbywa się 44 posiedzenie Sejmu. TK odroczył rozprawę z powodu braku posłów, przedstawicieli Sejmu przed sądem, którzy mieli w tym czasie głosowania I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska w lutym złożyła do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Manowska ma zastrzeżenia również do zawartych w ustawie pojęć, które, jej zdaniem, są zbyt ogólne. W tym kontekście wymienia „władze publiczne", „osoby pełniące funkcje publiczne" i „inne podmioty wykonujące zadania publiczne". Prezes SN zakwestionowała także zgodność z konstytucją przepisów, zobowiązujących do udostępnienia informacji publicznej o osobach „pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji", także tych odnoszących się do sfery prywatności tych osób oraz ich danych osobowych. Zdaniem sędzi, przepisy naruszać mogą prywatność osób publicznych. I prezes SN uważa, że niekonstytucyjny jest również przepis, przewidujący karę do roku więzienia dla tego, kto wbrew obowiązkowi nie udostępnia informacji publicznej. Gdyby TK uznał wniosek sędzi za zasadny, odbiłoby się to na jakościżycia publicznego. Organizacje pozarządowe i dziennikarze straciliby możliwość korzystania z oficjalnej drogi do uzyskania informacji m.in. na temat funkcjonowania instytucji państwowych czy publicznych wydatków. Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Artykuł reklamowy 07 0410346124 4-krotnie popraw jakość słyszenia i wyeliminuj szumy uszne To małe urządzenie może zapewnić - ' * słuchu nawet od 1. użycia! To najskuteczniejszy sposób na wsparcie narządu słuchu, jaki w 2020 roku pojawił się na polskim rynku! Chcesz mieć wzorowy słuch bez pisków, szmerów i dudnienia w uchu? Załóż miniaturowy aparacik i jeszcze tego samego dnia: swobodnie rozmawiaj przez telefon, ciesz się telewizyjnym seansem bez podgłaśniania, jak dawniej zatańcz do ulubionej piosenki z radia. Dzięki miniaturowym rozmiarom urządzenia nikt nie zauważy różnicy w Twoim wyglądzie, za to Ty usłyszysz kolosalną różnicę w jakości dźwięku. Już od 1. założenia! Przeczytaj, jak możesz dostać darmowy egzemplarz błyskawicznego wzmacniacza słuchu. ttl] pierwsz dodatkowy PREZENT! piew ptaków za oknem, śmiech wnuczka w słu-chawce telefonu, ukochane * melodie - jest tyle drobia-zgów, które umilają życie... Od teraz możesz usłyszeć je nawet z dużej odległości i bez zakłóceń. Pomoże Ci douszny „drobiazg" o wielkiej mocy. Audio-techno-logiczny cud już od 1. zastosowania pomaga wzmocnić odbierane dźwięki, wyeliminować szumy uszne i uwolnić od słabego słuchu. WYŁĄCZ JE W 5 MINUT! Błyskawicznie wzmacnia dźwięki otoczenia i podgłaśnia je do 82% w Natychmiast separuje mowę ludzką od odgłosów tła Automatycznie blokuje szumy, dudnienia, piski i trzaski fantomowe Pomaga usłyszeć i rozróżnić pełen zakres i każdy rodzaj dźwięków - od szeptu do chóralnego śpiewu i«>fiww.nwwwi^' sposób na szybką poprawę słuchu cenione jest nawet 4-krotne wzmocnienie oraz wyostrzenie dźwięków z telewizora, telefonu i radia oraz wyciszenie szumów usznych. Wystarczy jeden ruch włączający aparat i koniec z sąsiedzkimi skargami na dudniący odbiornik! Od teraz rozmowa telefoniczna z lekarzem, urzędnikiem czy konsultantem telewizji kablowej będzie autentycz-ną wygodą a nie stresem, że coś źle usłyszysz. Błyskawiczne wzmocnienie słuchu oraz wytłumienie irytujących szumów i trzasków to jednak tylko część zalet dyskretnego fono-korektora. Czy wiesz, dlaczego 15 kolejnych osób codziennie uznaje to miniaturowe urządzenie za swój absolutny niezbędnik? ( „Foniatryczny hit, który sprawdzi się w każdym wieku" Na rynku wzmacniaczy słuchu wreszcie mamy urządzenie na miarę technologii XXI wieku: niewielkie i... inteligentne. Ten audio-wzmacniacz samoczynnie odróżnia mowę ludzką od zgiełku i szumu. Dopasowuje też swoją moc, by maksymalnie wyostrzyć dźwięki wydawane przez ludzi. Równocześnie bezbłędnie wykrywa kierunek, z którego dochodzą fale dźwiękowe. Np. wiesz, skąd nadjeżdża samochód i słyszysz, w jakiej jest odległości. Zaburzenia słyszenia da się pokonać w każdym wieku. Szybko i dyskretnie! Może to potwierdzić już 127 453 Polaków korzystających Marek Jarocki, ekspert laryngologii z tego niezwykłego urządzenia. Aż 97/100 osób przyznaje, że odkąd stosuje foniczny hit, wreszcie uwolniło się od zawstydzających przesłyszeń. Ludzie stosujący wzmacniacz słuchu nie muszą już przerywać rozmów krępującym „Słucham?" czy „Powtórz". Wśród użytkowników powyżej 60. roku życia szczególnie roznt&ry-ogromne korzyści dla Ciebie Ten kompaktowy audio-wzmacniacz bez problemu ujmiesz w 2 palce. Jednak odległość, z jakiej zbiera dźwięki, sięga 1 500 kroków. Oznacza to, że uszyłyszysz bez problemu: v Szept-do 2,5 m v Szum wody z kranu - do 10 m V Dialog -do20m v śpiew ptaków - do 300 m V Ruch uliczny - do 0,7 km m Czysty i pełny zakres dźwięków? NawetwSminut! Zaawansowany wiek, przebywanie w hałasie, przebyte choroby - te wszystkie czynniki mogą stępić Twój słuch oraz wywoływać męczące szumy uszne. Eksperci są zgodni: ten problem sam nie zniknie. Na szczęście współczesna nauka podsuwa Ci idealne rozwiązanie: malutki, prosty w obsłudze, dyskretny wzmacniacz słuchu, który zdołał już zaskarbić sobie uznanie ponad pół miliona Europejczyków. Pora na Ciebie! Zamów mini-korektor i już od 1. użycia czerp ze słyszenia maksymalną przyjemność. DYSKRECJA, LEKKOŚĆ, PROSTOTA Taki jest BESTSELLER0WY wzmacniacz słuchu na rynku: NirwiOOCZHY-dzięki miniaturowym rozmiarom i kolorowi dopasowanemu do skóry pozostaje niezauważalny dla Twojego otoczenia WYGODNY-opływowe kształty zapewniają pełen komfort noszenia, nawet przy podpieraniu głowy i leżeniu na boku DOPASOWANY DO CIEBIE -3 rozmiary nakładek gwarantują optymalne zamocowanie go w uchu. Nie wypadnie nawet przy bieganiu czy schylaniu się HAL0,0DS!BIZ „Tak dobrego słuchu nie miałam od 15 lat" Dzięki temu wzmacniaczowi odzyskałam normalne życie. Znów z przyjem- j nością rozmawiam z sąsiadami, i telefonuję, odbieram domofon, i słyszę każdy dzwonek do drzwi. W nocy za to świetnie się wysypiam, bo szumy uszne zniknęły całkowicie. Zofia, 65 lat, Gniezno . „Wreszcie słyszę wszystko bez zakłóceń!" Cieszę się doskonałym dźwiękiem za dnia oraz idealną ciszą w nocy! Ten aparacik w jedną chwilę wyłączył ogłuszający szum i „zwrócił" i piękne dźwięki. Dziękuję! KOMUNIKAT SPECJALNY: Zadzwoń jak najszybciej - masz szansę otrzymać audio-asystenta nowej generacji ze 100% refundacją od producenta. Nie musisz dosyłać żadnych zaświadczeń! Spiesz się, liczba darmowych urządzeń jest ograniczona. 1 „Odzyskałem świetny słuch w 1 wieczór" Nie zliczę, ile razy wywołałem panikę w rodzinie, bo bliscy nie i mogli się do mnie dodzwonić. Cały i czas bezpiecznie siedziałem w mieszkaniu, tylko : nie słyszałem telefonu. To małe : audio-urządzenie rozwiązało • problem. Z nim słyszę nawet, : jak u sąsiada leci woda. Za | to on wreszcie nie słyszy mojego telewizora. Zbigniew, 76 lat, Radom , Regulamin - rglmnprmcjpk.com Pierwsze 100 osób, które zadzwonią do 30.12.2021 r., otrzyma 100% REFUNDACJI OD PRODUCENTA. Zadzwoń: SZYBKA Janina, 68 lat, Białystok WYSYŁKA! 71 728 24 50 pon- pt. 08:00-20:00, sob.-nd. 09:00-20:00. Zwykłe połączenie lokalne bez dodatkowych opłat. 08 Świat Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Polityka zagraniczna rozgrzała parlament do czerwoności r Warszawa Aleksandra Kfełczyfcowska a.kielczykowska@polskatjmes.pl WśrodęwSejmie na wniosek PSL odbyta się debata nad pot-, ską polityką zagraniczną. Obrady zrobiły sięgorące. gdy Antoni Macierewicz zarzucił opozycji kłamstwa i ..realizowanie planu Putina". -Polska przez nieudolność rządu nie może być czarną owcą na marginesie polityki międzynarodowej. Wzywamy rząd Prawa i Sprawiedliwości do za-dbariiaopolskąraęjęstanu-mó-wił lider ludowców Władysław Kosiniak-Kamysz. Polityk oskarżył rząd o niekonsekwencję. - Z jednej strony organizujecie wizytę u Emma-nuela Macrona. Z drugiej, przyjmujecie z honorami Marinę Le Pen. Z jednej, chwalicie się wi-zytą kanclerza Niemiec, z drugiej mówicie o IV Rzeszy. To polityczna schizofrenia w wymiarze zaawansowanym - ocenił. Informację o polityce zagranicznej w imieniu rządu przedstawił ^wiceminister sprawzagra-nicznych Piotr Wawrzyk, który stwierdził, że „priorytety polityki zagranicznej PrawaiSprawiedli-wości są niezmienne". -Tosilna, bezpieczna, suwerenna Rzeczpospolita odgrywająca ważną rolę w wymiarze regionalnym, europejskim, a w określonych aspektach również globalnym -• mówił. Ocenił także, że „Polska nadaje ton Unii Europejskiej". m Spięcie na linii Macierewicz -Nitras Posłowie opozycji zarzucali rządowi między innymi rozmontowanie systemu bezpieczeństwa, ośmieszanie Polski na arenie międzynarodowej, brak współpracy z sojusznikami oraz brak skuteczności polskiej dyplomacji między innymi wkontekściesytuaęjiwTurowie oraz braku pieniędzy z KPO. Podczas debaty nastąpiło spięcie między posłem PiS oraz KO. Antoni Macierewicz zarzucił PO, że ta realizuje plan polityczny Władimira Putina. - To Koalicja Obywatelska chce sojuszu z Rosją i to ze strony Koalicji Obywatelskiej mam reklamy zdradyna-rodowej - grzmiał Macierewicz. Dało się usłyszeć, jak poseł KO Sławomir Nitras, który chciał zabrać głos, a nie było to możliwe, mówi do posła PiS, że „powinien się leczyć" i „jest pan obłąkany". ZE ŚWIATA Bruksela KE chce uzyskać miliardy euro w2022 r. Do czerwca 2022 r. Komisja Europejska wyemituje długoterminowe obligacje. Plan przewiduje emisję o wartości 50 mld euro w okresie od stycznia do czerwca 2022 r.f która zostanie uzupełniona krótkoterminowymi euro-bonami. Na tej podstawie Komisja Europejska będzie nadal wstanie pokrywać wszystkie płatności należne w tym okresie w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz wszystkich innych programów w ramach instrumentu na rzecz odbudowy NextGenerationEU. Aby sfinansować NextGeneratio-nEU, Komisja Europejska, w imieniu Unii Europejskiej, zaciągnie do końca 2026 r. pożyczki na rynkach kapitałowych na maksymalną kwotę800 mld euro. W czerwcu 2022 r. komisja ogłosi swoje plany emisji na drugą połowę roku. (TD) NawyJork WHÓ ostrzega przed Omikronem Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że nowy wariant koronawirusa Omikron rozprzestrzenia się na całym świecie w bezprecedensowym tempie. Przypadki silnie zmutowanego wariantu potwierdzono już w 77 krajach. Na konferencji prasowej szef WHO Tedros Adhanom Ghe-breyesus powiedział, że obawia się, że nie zrobiono wystarczająco dużo, aby „rozgryźć" ten wariant. -Z pewnością nauczyliśmy się do tej pory, że nie doceniamy tego wirusa. Nawet jeśli Omikron powoduje mniej ciężką chorobę, sama liczba przypadków może ponownie przytłoczyć nieprzygotowane systemy opieki zdrowotnej - powiedział. Najnowsze dane WHO sugerują, że wariant wykryty po raz pierwszy w Republice Południowej Afryki w listopadzie może skuteczniej unikać istniejących szczepionek i niesie ze sobą wyższe ryzyko ponownej infekcji, co prowadzi WHO do stwierdzenia, że poziom ryzyka pozostaje bardzo wysoki, ctd) Aleksander Łukaszenka rozprawia się z opozycją \ • d Kazimierz Sikorski k.sikorski@polskatjmes.pl Mińsk Białoruski sąd wyjątkowo surowo potraktował Siergieja G-dianouskiego. męża liderki opozycji walczącej z reżimem Łukaszenki. Siergiej Cichanouski, mąż liderki białoruskiej opozycji, Światłany Cichanouskiej, został skazany w Mińsku na 18 lat więzienia. Opozycjonista trafił za kraty w marcu 2020 roku, na kilka miesięcy przed wyborami prezydenckimi na Białorusi. Popularny bloger YouTube, 43-letni Cichanouski, został skazany za organizowanie masowych zamieszek, podżeganie do nienawiści po trwającym kilka miesięcy procesie w Homelu za zamkniętymi drzwiami. Reżimowa gazeta „Sowiet-skaja Białoruś" poinformowała, że pięciu innych opozycjonistów sądzonych obok Cichano-uskiego zostało skazanych na kary więzienia od 14 do 16 lat. Byli to: weteran opozycyjny polityk Mikoła Statkiewicz, został skazany na 14 lat więzienia, blo-gerzy Igor Losik i Władimir Tsy-ganowicz zostali skazanina 15 lat więzienia, Artem Saków i Dmitrij Popow, współpracownicy Cicha-nouskiego, otrzymali po 16 lat. stami, którzy trafili do więzienia po brutalnym stłumieniu protestów, które kwestionowały zwycięstwo Aleksandra Łukaszenki w wyborach. Wielu przeciwników dyktatora trafiło za kraty albo zostali zmuszeni do ucieczki z kraju. Niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baer-bock powiedziała, że była zbulwersowana „skandalicznymi werdyktami", jakie zapadły wobec Cichanouskiego i innych opozycjonistów, zaś sekretarz stanu USA Antony Blinken i Unia Europejska potępiły represje wobec opozycji białoruskiej. Łukaszenka rządzi Białorusią twardą ręką odi994 roku, ale jego reelekcję na prezydenta w zeszłym roku uznano za bezprawną i nieuznawaną przez kraje zachodnie. Dyktator walczył z ogromnymi protestami w zeszłym roku, kiedy politycy i aktywiści opozycji byli aresztowani i trzymani w aresztach, gdzie wielu bito i torturowano. Krwawa rozprawa z opozycją na Białorusi sprawiła, że Unia Europejska nałożyła na Mińsk surowe sankcje. Bruksela oskarżyła również Białoruś o organizowanie kryzysu migracyjnego na jej wschodnich granicach w odwecie za sankcje. „Sprawa białoruska" mabyć jednym z ważniejszych punktów obrad czwartkowego szczytu liderów UE z udziałem polskiego premiera. Nąjwiększa gospodarka Europy balansuje na krawędzi recesji Berim Kazimierz Sikorski k.sikorski@poiskapress.pl Wąskie gardła w dostawach surowców i towarów oraz czwarta fala pandemii mocno dały się we znaki gospodarce. Tej zimy Niemcy balansują na krawędzi recesji, ponieważ wąskie gardła powstałe w dostawach i fala nowych przypadków koronawirusa krępują gospodarkę. Według prognoz Instytutu Badań Gospodarczych Ifo, największa gospodarka Europy skurczy się o 0,5% w czwartym kwartale tego roku, w porównaniu z trzecim, i zatrzyma się w pierwszych trzech miesiącach 2022roku. Gospodarka znajduje się wrecesji, gdy kurczy sięprzez dwa kolejne kwartały. Ciągłe wąskie gardła w dostawach i czwarta fala koronawi- ' Ls j Niemcy są przerażeni faktem, że ich gospodarka kuleje. Eksperci liczą na to. że latem 2022 r. gospodarka przyspieszy rusa wyraźnie spowalniają niemiecką gospodarkę - mówił Timo Wollmershauser, szefpro-gnoz w Ifo. Silne ożywienie po pandemii, które pierwotnie oczekiwano na2022 r., nadal się nie zmaterializowało. Oczekuje się, że wzrost przyspieszy latem przyszłego roku, gdy fala zachorowań nakoronawirusa spadnie i poprawią się dostawy. Ifo obniżył swoją prognozę wzrostu na2022r. 01,4 punktu procentowego do 3,7%. Ifo spodziewa się, że inflacja wzrośnie o 3,1% w tym roku i 3,3% w2022r., co przekracza cel Europejskiego Banku Centralnego wynoszący2%. Wedługlfo, ceny konsumpcyjne nie powrócą do normy do2023 roku. Ponura perspektywa pojawia się, gdy kraje na całym świecie przygotowują sięnapotencjalną falę zachorowań na koronawirusa wywołaną przez Omikron, co może zwiększyć presję na rozciągnięte globalne łańcuchy dostaw i zmusić banki centralne do przemyślenia planów wycofania wsparcia dla gospodarki. W ubiegłym tygodniu Niemcy odnotowały najwyższą liczbę codziennych zgonów z powodu Covid-l9 od lutego. Na początku tego miesiąca, w ramach nowych ograniczeń, zabroniono niezaszczepionym osobom dostępu do wszystkich poza najważniejszymi firmami, takimi jak supermarkety i apteki. Nowe obostrzenia wprowadzone, by powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa, prawdopodobnie będą miały bardziej stonowany wpływ na gospodarkę niemiecką. Reżim na Białorusi bezwzględnie obchodzi się z przeciwnikami politycznymi. Jak długo jeszcze? Cichanouski planował wystartować w wyborach prezydenckich, reżim jednak mu na to nie pozwolił i wtrącił za kraty. Pałeczkę po mężu przejęła jego żona, wybory zostały jednak przez reżim sfałszowane. Cichanouska ogłosiła swoje zwycięstwo w sierpniowych wyborach, ale w obawie o bezpieczeństwo została natychmiast zmuszona do wyjazdu z kraju z dziećmi. Przebywa teraz na Litwie, jeździ jednak po całym świecie i walczy o demokrację w swoim kraju. Cichanouska zakwestionowała ważność sądu, który sądził jej męża i powiedziała BBC, że wyrok na niego był osobistą ze-mstą Łukaszenki. Stany Zjedno- czone i Niemcy również wyraziły oburzenie wyrokami przeciwko Cichanouskiemu i innym działaczom opozycji. Skazując więźniów politycznych w zamkniętych procesach, reżim ma nadzieję kontynuować represje w milczeniu. Ale cały świat patrzy - napisała na Twitterze Cichanouska. Przed ogłoszeniem wyroku, w wideo zamieszczonym na Twitterze mówiła, że będzie bronić osoby, którą kocha. 39-latka była nauczycielką, dopóki nie wkroczyła w świat polityki na Białorusi i szybko stała się ikoną demokracji. Białoruska opozycja została przez reżim zmiażdżona, a ostatni skazani są opozycjom- Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Poradnik 09 Będą nowe pieniądze dla rodzin z dziećmi. ZUS wypłaci Rodzinny Kapitał Opiekuńczy Irena Boguszewska irena.bogiBzewska@gk24.pl Przepisy Od 1 stycznia2022r. na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie w wieku od 12. do 35. miesiąca życia, będzie przysługiwać nowe. dodatkowe świadczenie - Rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO). Będzie ono realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie wynosił maksymalnie 12 tys. zł. Wypłata nastąpi w miesięcznych częściach -po 500 zł przez 2 lata lub 1000 zł miesięcznie przez rok - wybór należy do rodziców. Wsparcie będzie niezależne od dochodów rodziny, a środki nie będą opodatkowane. Prawo do świadczenia będą mieć także ci rodzice, którzy już teraz mają dwoje lub więcej małych dzieci. Wówczas świadczenie będzie przysługiwało na drugie dziecko lub kolejne RODZINNY KAPITAŁ OPIEKUŃCZY POLSKI ŁAD rodzice sami wybierają na co spożytkują środki i jak chcą pobierać świadczenie Nj S 1000 Zł miesięcznie przez 12 miesięcy 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące Maksymalny termin na rozpatrzenie wniosku o kapitał wynosi 2 miesiące od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami proporcjonalnie za czas od dnia wejścia w życie ustawy do końca 35- miesiąca życia tego dziecka, na które kapitał przysługuje. Przyjmowaniem wniosków o ten kapitał, ich rozpatrywaniem oraz wypłatą świadczenia będzie zajmował się ZUS. Wnioski wraz załącznikami będzie można składać wyłącznie w postaci elektronicznej, za pomocą tych samych systemów, co wnioski o świadczenie „Dobry start" i świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+", czyli Platformy Usług Elektronicz- nych (PUE) ZUS, portalu Emp@tia oraz bankowość elektroniczną. Wysokość pobieranego kapitału może zostać zmieniona -tj. podwyższona z 500 zł do 1000 zł miesięcznie albo obniżona 1000 zł do 500 zł miesięcznie, na wniosek rodzica, przy czym taką dyspozycję można będzie złożyć tylko raz w okresie otrzymywania kapitału. Maksymalny termin na rozpatrzenie wniosku o kapitał wynosi 2 miesiące od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami. Z kolei wypłata pieniędzy nastąpi nie wcześniej niż za miesiąc, od którego przysługuje prawo do wsparcia. Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, to rodzic otrzyma informację o przyznaniu świadczenia. Znajdzie ją skrzynce odbiorczej na profilu na PUE ZUS, również wtedy, gdy wniosek został złożony przez bankowość elektroniczną lub portal Emp@tia. Jeśli kapitał nie będzie przysługiwać, to ZUS wyda decyzję odmowną. Rodzic otrzymają też elektronicznie na PUE ZUS. Od decyli ZUS przysługuje odwołanie do Prezesa ZUS, a następnie skarga do sądu administracyjnego. Nowe przepisy przewidują także dofinansowanie do miejsc opieki dla dzieci. Będzie ono wynosić maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna -przekazywane bezpośrednio instytucji (nie więcej niż wysokość faktycznej opłaty ponoszonej przez rodziców za dany miesiąc). Tutaj też nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe. Dofinansowanie dotyczyć będzie dzieci, które nie będą objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym. Chodzi np. o pierwsze lub jedyne dzieci w rodzinie. Mogą z niego skorzystać też rodzice na drugie lub kolejne dziecko w rodzinie, ale tylko za okresy uczęszczania do placówki, za które nie przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy (np. przed 12 miesiącem życia dziecka). Dofinansowanie dotyczy opłat za uczęszczanie do placówki, nie obejmuje natomiast opłat za wyżywienie w placówce: To rozwiązanie będzie obowiązywać od l kwietnia 2022 r., ale dofinansowanie przysługiwać będzie z wyrównaniem od 1 stycznia 2022 r., jeżeli dziecko uczęszczało wówczas do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna. Wpływ zmian podatkowych na wypłatę emerytur i rent z ZUS Irena Boguszewska irena.boguszewska@polskapress.pl Od nowego roku zmieni się m.in. sposób ustalania zaliczki na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Może to mieć wpływ na wysokość świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez ZUS w2022 r. Do najważniejszych zmian podatkowych od 2022 r. należy podwyższenie: * rocznej kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł, * rocznej kwoty zmniejszającej podatek do 5.100 zł, a w konsekwencji miesięcznej kwoty z 43,76 zł na 425 zł, * pierwszego progu podatkowego z 85.528 zł do 120.000 zł. Oznacza to, że stawka podatkowa będzie wynosiła 17% od dochodów do 120.000 zł, a 32% od dochodów ponad 120.000 zł). Zaliczki na podatek Podwyższenie w 2022 r. miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek do 425 zł z 43,76 zł obowiązującej w202lr. ma bezpośredni wpływ na: * ograniczenie zaliczki do kwoty o zł dla miesięcznego dochodu opodatkowanego poniżej 2 500 zł, * obniżenie zaliczki w 2022 r. niezależnie od kwoty dochodu miesięcznego. Zasady ograniczenia składki W 2021 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odliczana od zaliczki w kwocie stanowiącej 7,75% świadczenia oskładkowanego, a składka wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za poszczególne miesiące jest obniżana do wysokości tej zaliczki. Od 2022 r. składka nie będzie obniżana do kwoty faktycznej zaliczki za dany miesiąc tylko do kwoty odpowiadającej kwocie zaliczki na podatek dochodowy i obejmie świadczenia do kwoty 546 zł. Bez odliczania składki Od 2022 r. składka zdrowotna nie będzie pomniejszała kwoty faktycznej zaliczki za dany miesiąc. Nie będzie można odliczać jej od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, w kwocie stanowiącej 7,75% podstawy wymiaru. Oznacza to, że kwota tej składki: * nie będzie już wpływać na wysokość zaliczki i podatku dochodowego od osób fizycznych obliczanego od dochodów uzyskanych od l stycznia 2022 r. * w wysokości 9% pódstawy wymiaru, będzie pomniejszać świadczenie wypłacane przez ZUS. Dla samotnych z dzieckiem Od 2022 r. nie będzie możliwości składania oświadczenia 0 zamiarze wspólnego rozliczania dochodów przez osoby samotnie wychowujące dziecko 1 korzystania ze zmniejszania zaliczki na podatek w podwójnej kwocie zmniejszenia. Ta grupa osób będzie mogła odliczyć kwotę l. 500 zł w rocznym rozliczeniu podatku, po zakończeniu roku podatkowego. Osoba samotnie wychowująca dziecko, która ma dochody z pracy i dochody z renty rodzinnej na małoletnie dziecko, powinna poinformować pracodawcę o dochodach z ZUS lub oddział ZUS, aby nie stosował kwoty zmniejszenia przy zaliczce od renty dziecka. Jest to niezbędne by w rozliczeniu podatku za 2022 rok nie powstała niedopłata podatku w kwocie do 5.100 zł. Nasi Czytelnicy pytają o rentę rodzinną, ekspert ZlIS odpowiada Irena Boguszewska irena.boguszewska@polskapress.pl Otrzymaliśmy od naszych Czytelników dwa kolejne pytania dotyczące renty rodzinnej. Odpowiada na nie Krzysztof Cieszyński. regionalny rzecznik prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych województwa pomorskiego. Od sześciu lat jestem na wcześniej emeryturze. Nie przeszłam na zwykłą, bo dowiedziałam się. że ZUS odliczyłby mi wypłacone dotąd świadczenia. Teraz zmarł mój mąż. miał 64 lata. całe życie pracował, nie występował nigdy o rentę ani o emeryturę. Czyja mogę wystąpić o emeryturę po nim? I kiedy mogę to zrobić? Prawo do renty rodzinnej nie jest uzależnione od świadczenia jakie obecnie pobiera uprawniona. Nie może ona jednak otrzymywać dwóch świadczeń. Renta rodzinna przysługuje m.in. wdowie po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, Na pytania Czytelników odpowiada Krzysztof Cieszyński a także po osobie ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Przy ocenie tego prawa przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Prawo do renty rodzinnej przysługuje wdowie, jeśli w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat lub była niezdolna do pracy. Czy ZUS wyliczając mi emeryturę po nim też odliczy od niej pobrane przeze mnie wszystkie moje emerytury wcześniejsze z tych 6lat? Świadczenia, które wcześniej otrzymała wdowa, a które przysługiwały z jej własnego ubezpieczenia nie mają wpływu na wysokość renty rodzinnej po zmarłym mężu. 10 Pogodzinach Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Z ŻYCIA GWIAZD CELEBRYCI Anna Lewandowska mieszka na walizkach Żona bardzo słynnego piłkarza zamieściła na Instagramie swoje zdjęcie z córką Klarą i podpisała je: „Home Sweet Home". Tylko gdzie jest ten dom, jeśli się - de facto -mieszka na walizkach?". I dodała: „Uwielbiam podróżować i bardzo doceniam to, że mogę prowadzić życie i w Polsce, i w Niemczech, ale są też tego minusy". Okazuje się, że Lewandowska ma kłopot z wytłumaczeniem córce, gdzie jest jej dom - w Polsce czy w Niemczech. Patrycja Kazadi chodzi po lekarzach Popularna prezenterka przeszła w listopadzie zakażenie korona-wirusem. Dopiero teraz wyszła z domu i niestety mocno odczuwa konsekwencje choroby. „Miały być trasy koncertowe, kawior, szampan, ale jest koncertowe tournee po lekarzach" - pisze na Instagramie. „Głowa, serce, nerki. Sprawdzajcie je koniecznie po przebytym C0VID-19. Koniecznie" - zwraca się do fanów. Anna Wendzikowska podbija Laponię . Celebrytka słynie z wyjątkowego upodobania do zagranicznych podróży. Dzięki jej najnowszym wpisom na Instagramie dowiedzieliśmy się, że obecnie przebywa z dwoma małymi córkami w Laponii. Atam mocatrakcji: noc w chacie z przeszklonym dachem, przez który widać zorzę polarną, przejazd saniami zaprzęgniętymi w renifery oraz spotkanie z „prawdziwym" świętym Mikołajem. CELEBRYCI Rozenek-Majdan jest już po Wigilii Celebrytka wybiera się w tym roku w grudniu w długą podróż po Azji. Dlatego zorganizowała Wigilię 14 grudnia - po to, by móc spotkać się z bliskimi i przyjaciółmi. „Ach, coto była za Wigilia. Bo kto powiedział, że musi być 24.12? Nie data jest ważna, a ludzie. Z różnych powodów nie mogliśmy się spotkać 24.12, a lepiej się spotkać wcześniej niż wcale" -podpisała zdjęcia z przyjęcia, które zamieściła na Instagramie. (GZL) fozyzMtzmiM Poziomo: 1) splot powstały w miejscu związania, 6) wielki gryzoń z Ameryki, 10) w czerwonym barszczu, 11) dawny posiadacz, właściciel, 12) ssak z damą na obrazie, 13) król Judei, prześladowca chrześcijan, 16) dowódca 300 Spartan w wąwozie Termopile, 19) ukryte znaczenie sprawy, 24) określa pozycję statku, 25) stopniowy rozwój, doskonalenie się, 27 ).....posłów greckich" Kochanowskiego, 28) kawałek rozerwanego pocisku, 29) stopień podoficerski w wojsku, 31) pula w grze hazardowej, 33) kocioł do gotowania paszy, 34) reling wokół pokładu statku, 36) listwa kreślarska z podziałką, 37) laurowy dodatek do bigosu, 38) bogini na warszawskim pomniku, 39) drobne okrągłe cukierki, 40) część twierdzenia matematycznego. Pionowo: 1) zimą zwisa z dachu, 2) włoski sos z bazylii i orzeszków piniowych, 3) płytki na ciele ryby, 4) pamiątkowy kopiec ku czci zmarłego, 5) motyw na tkaninie, deseń, 6) puchowa część pościeli, 1 2 3 4 ■ 5 ■ 6 7 8 9 ■ ■ ■ 10 ■ ■ ■ ■ 11 ■ ■ 12 ■i i ■ ■ 13 14 15 ■ ■ ■ ■ 16 17 18 ■ 19 20 21 22 23 ■ ■ n ■ 24 ■ ■ ■ 25 26 ■ ■ ■ 27 ■ ■ ■ 28 ■ ■ ■ 29 30 PHHM3I 31 32 ■ ■ ■ ■ ■ ■ 33 34 35 ■ ■ ■ m ■tgal ■ ■ ■ 36 37 ■ ■ ■ ■ ■ ■ 38 ■ 39 □ □ □ G L ■ 40 7) rzeźba ludzkiej postaci, 8) ... wodne, zabieg hydrote-rapeutyczny, 9) drapieżny bohater filmu „Szczęki", 14) kozacki oficer w carskiej Rosji, 15) literacka niechęć, animozja, 17) szal lub pelerynka z futra, 18) pracuje przyłączeniu blach, 20) wdzięk i czar osobisty, 21) siła rozpędu, rozmach, 22) mocne ścięte piłki w tenisie, 23) kobiecy kostium plażowy, 26) program gospodarczy naszego rządu, 29) ksiądz katolicki w stopniu majora, 30) seans filmowy przed południem, 31) pantofelki na cienkich obcasach, 32) odbiorca listu poleconego, 35) przybiera kształt naczynia. 7) rzeźba ludzkiej postaci, 8) ... wodne, zabieg hydrote-rapeutyczny, 9) drapieżny bohater filmu „Szczęki", 14) kozacki oficer w carskiej Rosji, 15) literacka niechęć, animozja, 17) szal lub pelerynka z futra, 18) pracuje przyłączeniu blach, 20) wdzięk i czar osobisty, 21) siła rozpędu, rozmach, 22) mocne ścięte piłki w tenisie, 23) kobiecy kostium plażowy, 26) program gospodarczy naszego rządu, 29) ksiądz katolicki w stopniu majora, 30) seans filmowy przed południem, 31) pantofelki na cienkich obcasach, 32) odbiorca listu poleconego, 35) przybiera kształt naczynia. H ■ B ■ M 0 C N m K A R T 0 0 E ■ c I W 0 N A ■ E ■ L ■ ■ 0 ■ I R o; p Y N ■ Ś ■ D 0 B R 1 S E R C T ■ w ■ K D A N 1 E ■ U ■ ■ 0 ■ A ■ N 0 R IM A U ■ 1 ■ R ■ L A 1 K A T ■ K ■ 5j ■ D S Z A R A B A N ■ ■ D Y N A s T i A ■ A ■ Z ■ U ■ D U M A ■ A ■ c ■ B ■ I M 1 E N 1 N Y i i M A R Z E N 1 A ■ _£ ■ P ■ c ■ N ■ Z ■ S T R A J K D R A M A T Z ■ U ■ 0 ■ ■ 0 ■ i ■ R p j) T JL G A Z B R 0 J_ A A ■ Y ■ U ■ ■ ■ 0 i X ■ T D 1 N A R ■ T JL Ł 5 W A ■ A ■ T E L|E|N|0|W|E L A ■ A ■ A IVHIT DOKUMENT lii Zmiana klimatu. Fakty TVP 112:55 Eksperci w prosty i zwięzły sposób przedstawiają najważniejsze informacje na temat dramatycznie postępujących zmian klimatu. Podpowiadają też, co należy zrobić, by je zatrzymać. Jak się skubie w Ameryce NOWA TV 21:00 Para inteligentnych oszustów zostaje zmuszona do współpracy z FBI. Mają wziąć udział w operacji antykorupcyjnej przeciwko bardzo popularnemu politykowi. Smiercjakkromka chleba TVP 120:00 Katowice, grudzień 1981. Jednostki wojskowe zajmują strategiczne punkty miasta. Przewodniczący KZ NSZZ Solidarność kopalni „Wujek" zostaje aresztowany. Górnicy reagują strajkiem. Joy POLSAT 22:35 Joy Mangano (Jennifer Lawren-ce) jest samotną matką pracującą na trzech etatach. W wolnym czasie sprząta, gotuje i ogląda opery mydlane. Dzięki determinacji i sile charakteru staje się liderką przedsiębiorstwa. Wodnik (20.01-18.02) Trudno Ci będzie zapanować nad codziennymi obowiązkami. Horoskop dzienny mówi, żespod kontroli wymknie Ci się nawetto, co zazwyczaj niesprawia 0 problemów. Ryby (19.02-20.03) Będziesz miał dzisiaj spory wpływ na inne osoby. Horoskop na dziś wyraźnie zapowiada, że ludzie będą liczyć się zTwoim zdaniem i uzależniać od Twojej opinii swoje decyzje. Baran (21.03-19.04) Jeśli nie wszystko będzie dzisiaj układaćsię po Twojej myśli, nie wpadaj wpanikę. Horoskop dzienny na czwartekto wskazówka, by wziąć głęboki oddech i spróbować jeszcze raz. Byk (20.04-20.05) Nie stawiaj dzisiaj nikogo przed faktami dokonanymi. Horoskop dzienny radzi najpierwwy-tłumaczyć motywy swojego postępowania. Bliźnięta (21.05-21.06) Potrzebna Ci będziedzisiąj dyscyplina czasowa. Horoskop na dziś ostrzega, że jakiekol-wiekopóźnienia mogą Cię sporo kosztować. Rak (22.06-22.07) Rozpierać Cię będą energia i chęć przenoszenia gór. Horoskop dzienny na czwartek mówi, że efekty Twojego zapału będą imponujące. Lew (23.07-22.08) Jeśli czyjeś postępowanie będzie budziło Twoje zastrzeżenia, subtelnie, alestanowczo zwróć takiej osobie uwagę. Horoskopdzienny mówi, że nie pogorszy to Waszych relacji. Panna (23.08-22.09) Odłóżdzisiaj na bokosobisteambigeizajmijsłę przede wszystkimtym, co przyniesie korzyść równieżinnymosobom. Horoskop na dziś mówi, że ludzie będą G bardzo wdzięczni. Waga (23.09-22.10) Dużo będziesię dzisiaj wokół Ciebie działo. Horoskop dzienny na czwartek zapowiada,że bę-dzieszsiłą sprawczą niektórych wydarzeń. Postaraj się wypaśćwtęj roli jak najlepiej. Skorpion (23.10-21.11) Twoje propozycje będą padać na podatny grunt Horoskop dzienny radzi zatem zgłaszać te pomysły, które do tej pory budziły opór. Strzelec (22.11-21.12) Staniesz przed koniecznością zmiany powziętych planów. Horoskop na dziś radzi podjąćsię tych zadań wdogodnięjszym terminie. Koziorożec (22.12 -19.01) Układaj reJacjez innymi na partnerskich zasadach. Horoskop dzienny na czwartek ostrzega, że próby dominagi mogą źlesięskończyć... wwwgp24.pl wwwgk24.pl Piotr Grabowski, piotr.grabowski@polskapress.pl Redaktor naczelny Przemysław Szymańczyk przemyslaw.szymanczyk@polskapress.pl, tel. 607 287 664 Zastępcy redaktora naczelnego Marcin Stefanowski, Koszalin, tel. 697 770 227 marcin.stefanowski@polskapress.pl Ynona Husaim-Sobecka, Szczecin, tel. 697770 218 ynona.sobecka@polskapress.pl Wojciech Frelichowski, Słupsk, tel. 519 503 638 wojciech.frelichowski@polskapress.pl Dyrektor drukarni Stanisław Sikora, tel. 602740087 s.sikora@pprint.pl Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, tel. 502 339113 robert.gromowski@polskapress.pl Dyrektor działu reklamy Ewa Żelazko, tel. 500 324 240 ewa.zelazko@polskapress.pl Prenumerata, tel 943401114 Głos KoszaHski-www.gk24.pl ul. Mickiewicza 24, 75-004 Koszalin, tel. 94 347 35 00. fax 94 3473513 tel. reklama: 94 347 35 72, redakcja.gk24@polskapress.pl, reklama.gk24@polskapress.pl Głos Pomorza - www.gp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk. tel. 59 848 8100. fax 59 848 8104, tel. reklama: 59 848 8111. redakcja.gp24@polskapress.pl, reklama.gp24@polskapress.pl Głos Szczeciński - www.gs24.pl ul. Nowy Rynek 3,70-533 Szczecin, tel. 9148133 00, fax 9148133 60, tel. reklama: 9148133 92, redakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl Szczecinek ul. Plac Wolności 6.78-400 Szczecinek. teł. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 Stargard ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 91578 47 28. fax 9157817 97, reklama tel. 91578 47 28 ©© - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci,www.gp24.pl/tresci, www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP Illtll HHIIHIHI POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45.02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax: 22 2014410 Skład Zarządu: Tomasz Przybek, Prezes Zarządu Dorota Kania, Członek Zarządu Maciej Kossowski, Członek zarządu Miłosz Szulc, Członek zarządu Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Adrian Majchrzak, tel. 22 20144 38, adrian.majchrzak@polskapress.pl Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Reklama 11 Agrotrade 0010370973 MATERIAŁ INFORMACYJNY AGROTRADE Całoroczny skup i sprzedaż zbóż. Firma ze Szczecina zachęca rolników do współpracy Na rynku działają od 2016 roku, ich doświadczenie sięga jednak znacznie dalej. Firma Agrotrade z siedzibą w Szczecinie zdobyła już uznanie na Pomorzu Zachodnim i w sąsiednich Niemczech. Mimo wszystko nie przestaje zachęcać do współpracy kolejnych rolników. Działalność przedstawił nam Marcin Kulesza, właściciel. Firmę Agrotrade tworzy zespół o wieloletnim doświadczeniu w branży agro, jednak pod własną nazwą działa od 5 lat. Co jest podstawą waszej oferty? - Prowadzimy całoroczny skup i sprzedaż zbóż oraz nasion roślin oleistych i strączkowych. Skupiamy się przede wszystkim na obrocie zbożem konsumpcyjnym i paszowym takim jak: pszenica, jęczmień, owies, pszenżyto czy żyto. Ale też prowadzimy skup suchej i mokrej kukurydzy, dysponujemy suszarnią o wysokiej wydajności. Oprócz tego obracamy nasionami grochu i bobiku oraz rzepakiem. Jak budujecie ofertę? Dlaczego akurat te produkty? - Nasza oferta zawsze jest dostosowana do potrzeb klientów. Zapewniamy indywidualne warunki kontraktów: szybki odbiór towaru, krótkie i terminowe płatności do nawet 3 dni po otrzymaniu faktury. Rozumiemy, jak ważne dla klientów są dostawy i w oparciu 0 to tworzymy ofertę. Mówiąc o klientach, mówimy jedynie o firmach, czy zdarzają się też współprace indywidualne? - Współpracujemy zarówno z rolnikami indywidualnymi, jak i firmami z branży zbożowej w kraju 1 za granicą. Zaopatrujemy w rzepak i zboża: olejarnie, mieszalnie pasz, fermy. Dostarczamy towar transportem drogowym, rzecznym i morskim. Pracujecie zgodnie z europejskim systemem GMP Plus. Czy ma to wpływ na to, kto jest odbiorcą usług Agrotrade? - Odbiorcami naszych produktów są przetwórcy wymagający gwarancjh jakości, dlatego nasza działalność jest zgodna z europejskim systemem GMP Plus, co potwierdzają posiadane przez nas certyfikaty. Jednak najważniejszym powodem utrzymywania wysokich standardów działalności jest to, że wszystkich nas łączy troska o polskie rolnictwo. W związku z tym zależy nam na rozwoju naszych partnerów biznesowych, bowiem jesteśmy głęboko przekonani, że ich sukces jest również naszym sukcesem. Siedziba Agrotrade mieści się w Szczecinie, wspomniał pan o dostawach krajowych i zagranicznych. O jakim zasięgu mowa? - Mocno działamy na Pomorzu Zachodnim, pracujemy też z pozostałymi województwami. Jesteśmy też obecni w Niemczech. Jednak nie zamykamy się na nikogo. Zapraszam do współpracy. Dziękuję za rozmowę. Z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia wszystkim naszym Partnerom i Sympatykom oraz Czytelnikom Głosu Szczecińskiego życzymy wiele szczęścia, wiary i nadziei. Niech ten czas będzie dla Was czasem wytchnienia i zatrzymania się od codziennego pędu, a w Nowym Roku pomyślność nie opuszcza Was przez każdy dzień. Zespół Agrotrade Szczecin Agrotrade 12 Motoryzacja Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12,2021 Ford zapowiada nowego Rangera Przymarznięte drzwi, oblodzone szyby. Jak sobie poradzić? motofakty.pl Wszystko o samochodach Mariusz Michalak Pierwsze skojarzenie związane ze wsiadaniem do samochodu zimą? Przymarznięte drzwi i oblodzone szyby. Ale to niejedyne problemy, z którymi wiąże się użytkowanie auta w trakcie najchłodniejszych miesięcy w roku. Innymi kwestiami są mętniejący olej napędowy oraz problemy ze skórzaną tapicerką lub elementami kabiny kierowcy wykonanymi z tworzyw sztucznych. Oblodzone i oszronione szyby to pierwszy znak, że zima jest tuż-tuż. To też chwila, gdy wielu kierowców uświadamia sobie, że przez kolejne miesiące będzie musiała wychodzić z domu kilka minut wcześniej, by na zimnym parkingu usuwać lód z szyby. Wybór skrobaczki nie powinien przysparzać trudności. Ważnym jest, aby krawędzie przeznaczone do skrobania były idealnie gładkie i nie nosiły żadnych śladów uszkodzeń mechanicznych, ponieważ każda nierówność może spowodować dostanie się drobin brudu, którymi porysujemy szybę. W przypadku skrobania zawsze występuje ryzyko powstania mikrorys, dlatego zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie odmra-żacza, szczególnie w przypadku przedniej szyby samochodu. Obecnie z powodu pandemii COVID-19 często mamy pod ręką płyn do dezynfekcji, który będzie dobrym zamiennikiem, jeśli nie posiadamy profesjonalnego preparatu. -Wystarczy spryskać szybę od góry do dołu odmrażaczem W przypadku skrobania szyb w celu usunięcia lodu zawsze występuje ryzyko powstania mikrorys, dlatego lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie odmrażacza w sprayu, a następnie zgarnąć roztapiający się lód za pomocą skrobaczki lub szmatki. Oszczędzi nam to zbędnego skrobania szyby, a dodatkowo pomoże w przyszłości, bo naniesienie cienkiej warstwy odmrażacza utrudni powstawanie kolejnej warstwy lodu - wyjaśnia Krzysztof Wyszyński, Product Manager Wurth Polska. Inną metodą radzenia sobie z szybami jest nagrzanie samochodu od środka. Jednak tutaj na przeszkodzie stoi Prawo o ruchu drogowym, które w art. 60 ust. 2 punkcie 31 zabrania pozostawiania włączonego silnika w trakcie postoju samochodu w obszarze zabudowanym. W tym wypadku musimy liczyć się z tym, że zostawienie samochodu na jałowym biegu w celu szybszego dogrzania przedniej sżyby, może spotkać się z mandatem. Zresztą pewnie mało kto ma czas lub ochotę czekać w zimny poranek, aż lód na szybie roztaje. Kolejnym powszechnym problemem, z którym stykają się kierowcy, jest przymarzanie drzwi. Lód możemy ostrożnie próbować usunąć ręcznie z miejsc, do których mamy dostęp. Jednak starając się otworzyć drzwi, wystrzegajmy się stosowania nadmiernej siły. Grozi to zniszczeniem uszczelki lub klamki. W wypadku, gdy nie możemy dostać się do środka, powinniśmy sprawdzić pozostałe drzwi w pojeździe i wejść do samochodu z innej strony, a nawet bagażnikiem, by następnie włączyć ogrzewanie. Niektórzy, jeśli mają dostęp do prądu czy dom w pobliżu, próbują użyć suszarki do włosów lub letniej wody. Ten drugi sposób jest jednak szczególnie niepole-cany, bo nawet, jeśli się uda otworzyć drzwi, to ciecz ponownie zamarznie i następnego dnia stworzy jeszcze większy problem. Skuteczniejszą alternatywą dla domowych metod jest wykorzystanie, wspomnianego wyżej, odmrażacza do szyb. Tylko uprzednio sprawdźmy, czy preparat nie zareaguje z gumą i lakierem pojazdu. Jednak, tak jak w wielu wypadkach, najlepsza jest profilaktyka. Fachowcy rozwiązują ten problem przez stosowanie odpowiedniego środka do konserwacji gumy. Taki preparat nie tylko zabezpiecza uszczelki przed przymarzaniem, ale przede wszystkim zapewnia niezbędną elastyczność oraz zwiększa ich trwałość. Produkty renomowanych producentów przedłużają żywotność części gumowych, a jednocześnie eliminują dźwięki skrzypienia i zgrzytania. Ważne, żeby środek zapewniał ochronę przed wodą, w tym tą rozpryskiwaną z drogi, która w sezonie zimowym może zawierać sól z posypanej nawierzchni. Samochody wyposażone w silniki Diesla są znacznie wrażliwsze na niskie temperatury od ich benzynowych odpowiedników. Chodzi tutaj 0 zachowanie oleju napędowego, który mętnieje i tężeje w ujemnych temperaturach. To właśnie dlatego stacje benzynowe na chłodniejsze miesiące mają paliwo do diesli przygotowane na zimowe warunki. Jednak może się zdarzyć, że temperatura będzie na tyle niska, że olej napędowy zmieni swoje właściwości i uniemożliwi jazdę samochodem. - Problemów z silnikiem Diesla najłatwiej sobie oszczędzić przez systematyczną profilaktykę. Dolewając do baku środek poprawiający właściwości eksploatacyjne oleju napędowego, spowodujemy obniżenie temperatury krzepnięcia. Niestety jeśli już dopuściliśmy do wytrącenia parafiny, to dodatek do paliwa nie przywróci pierwotnego stanu. Sam środek poprawia zdolność filtracji oleju napędowego oraz przeciwdziała zatkaniu się filtra 1 przewodu paliwowego. Przed zastosowaniem specyfiku warto przeczytać informację załączoną przez producenta, by poznać dokładne właściwości środka oraz proporcje, w jakich powinien być dolewany do paliwa - tłumaczy Krzysztof Wyszyński z Wurth Polska. ©® To pierwsze auto z nowej linii bZ (beyond Zero) - samochodów elektrycznych na baterie (BEV). Model bZ4X będzie miał swoją europejską premierę 2 grudnia. W porównaniu z Toyotą RAV4, bZ4X jest o 85 mm niższy, ma krótsze zwisy, a jego rozstaw osi jest o 160 mm większy. Linia maski jest położona o 50 mm niżej. Wiodący w klasie promień skrętu wynosi 5,7 m. Spodziewany zasięg powinien wynieść ponad 450 km, ale wszystko ma zależeć od konkretnej wersji. W Gliwicach Stellantis będzie produkować auta dostawcze Koncern Stellantis w swojej nowej fabryce w Gliwicach koncern będzie produkować tylko samochody dostawcze. W związku z tym zakończono produkcję samochodów osobowych w sąsiadującej z nią. i również należącej do Stellantis, fabryce Opel Manufac-turing Poland. Ostatnim samochodem. który opuścił jej linię montażową był czerwony Opel Astra dla klienta w Polsce. Z początkiem stycznia2022roku rozpocznie działalność Stellantis Gliwice - nowoczesna fabryka typu greenfield, w której od kwietnia przyszłego roku, rozpocznie sięprodukęja dużych samochodów dostawczych. Do tego czasu w zakładzie będą prowadzone prace przygotowawcze, w tym testy maszyn i urządzeń, a także systemów informatycznych i logistycznych. Równolegle będzie kontynuowana testowaprodukcjapojaz-dów, którą rozpoczęto już w sierpniu tego roku. - To jeden z najważniejszych momentów w historii naszej firmy. Jesteśmy na ostatniej prostej w przygotowaniach do uruchomienia produkcji du- żych vanów dla marek Stellantis: Peugeota, Citroena, Opla i Fiata - powiedział Andrzej Korpak, prezes zarządów Opel Manufacturing Poland i PSA Manufacturing Poland (od 3 stycznia, 2022 r. - Stellantis Gliwice). Uruchomienie produkcji pojazdów dostawczych (LCV) w Gliwicach nadaje nowy kontekst biznesowy tej polskiej lokalizacji Stellantis. Grupa jest liderem rynku LCV w Europie z udziałem na poziomie 32 procent, co nadaje fabryce ważną rolę w jej strukturach produkcyjnych. Ponadto, dzięki pla- nom uruchomienia w polskim zakładzie produkcji modeli o napędzie elektrycznym (BEV), staje się on istotnym elementem strategii elektryfikacji całej gamy modelowej Stellantis. Daje to gliwickiemu zakła- dowi stabilne perspektywy na najbliższe lata, a co najważniejsze, zapewnia miejsca pracy wszystkim pracownikom obecnej fabryki Opel Manufacturing Poland. (WF) Premierę zaplanowano na 24 listopada. Obecnie oferowana czwarta generacja dostępna jest na rynku od 2011 roku. Ford nie odsłonił jeszcze wszystkich kart, ale postawił sobie za zadanie stworzenie przemyślanego i wszechstronnego pojazdu, który zdobędzie przychylność klientów na ponadlŚO rynkach na całym świecie. Amerykański producent deklaruje, że odbył ponad 5 tys. wywiadów i współpracował z setkami właścicieli pick-upów. W ten sposób chciał się dowiedzieć jak użytkownicy korzystają na co dzień ze swoich pojazdów. LexusUXcały w zdjęciach Nadwozie Lexusa UX niejednemu artyście posłużyło za płótno. Była już przecież wersja pokryta tatuażami oraz obleczona w tysiące papierowych płatków. Tym razem za instalację artystyczną jest odpowiedzialny Nathan Wyburn - walijski artysta, który pokrył karoserię interesującym kolażem. Realizacja tego projektu nie byłaby możliwa, gdyby nie mieszkańcy Car-diff, którzy nadesłali swoje fotografie. Kolaż, który został z nich złożony, przedstawia słynne miejsca na mapie miasta, takie jak: Principality Stadium, pub Golden Cross, czy Wales Millennium Centre. Fotografie znalazły się między innymi na drzwiach i na masce Lexusa UX. Toyota bZ4X Glos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Motoryzacja/ogłoszenia drobne 13 Prawo jazdy kategorii JT. Nowe uprawnienia Przepisy mariusz.michalak@polskapress.pl Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ełektromobilności. Nowe przepisy, które dają nowe uprawnienia posiadaczom prawa jazdy kategorii „B" wejdą w życie 14 dni po ich ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Wkrótce z prawem jazdy kategorii B pojedziemy ..elektrykiem" o DMC do 4w25Ł ZObecnie prawo jazdy kategorii B umożliwia prowadzenie pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 tony, niezależnie od źródła napędu. W konsekwencji posiadacze prawa jazdy tej kategorii użytkujący całkowicie elektryczne samochody dostawcze (BEV) muszą liczyć się z tym, że ich pojazdy będą dysponować ograniczoną ładownością. Z uwagi na konieczność montażu akumulatorów trakcyjnych układ napędowy zeroemi-syjnych „dostawczaków" jest cięższy niż ich spalinowych odpowiedników i pomimo tego, że mają podobną przestrzeń ładunkową, przewoźnicy nie mogą jej w pełni wykorzystać. O wprowadzenie zmian w przepisach, znoszącą tę barierę rozwoju ekologicznego transportu i logistyki, zabiegało Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA). - Użytkownicy elektrycznych pojazdów dostawczych o DMC do 3,5 tony, z reguły firmy z branży TSL, muszą iść na daleko idące ustępstwa w obszarze dostępnego zasięgu, chcąc zmieścić się w ramach dopuszczalnej masy całkowitej. Zasięg zeroemisyjnych ****** Wkrótce z prawem jazdy kategorii B pojedziemy pojazdem elektrycznym o DMC do 4.251 „dostawczaków" nie przekracza zazwyczaj 120 - 150 km w warunkach rzeczywistych, a często jest nawet mniejszy. To istotne ograniczenie z perspektywy zarządców flot. Ponadto, otrzymanie uprawnień wyższych niż kategoria B jest kosz- towne i często czasochłonne. Dlatego tak ważne jest przyjęcie najbardziej oczywistych rozwiązań, z których korzystają już inne europejskie państwa -mówił Jan Wiśniewski, Kierownik Centrum Badań i Analiz PSPA. 27 października 2021 r. Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisja Infrastruktury na łączonym posiedzeniu przegłosowały poprawkę do pro- Pod koniec września 2021 r. w Polsce byty | wie 1333 samochody | użytkowe z napędem " elektrycznym. jektu ustawy o zmianie ustawy o ełektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw, którą następnie przyjął parlament. Zgodnie z tymi zmianami, prawo jazdy kategorii B będzie uprawniać do kierowania po- jazdem samochodowym zasilanym paliwami alternatywnymi o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,51 oraz nieprzekraczającej 4,251, jeżeli przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej 3,51 wynika z zastosowania paliw alternatywnych. Aby skorzystać z powyższego uprawnienia, kierowca powinien posiadać prawo jazdy od co najmniej 2 lat. Jak wynika z prowadzonego przez PSPA i PZPM „Licznika ełektromobilności" pod koniec września 2021 r. w Polsce były zarejestrowane zaledwie 1333 samochody użytkowe z napędem elektrycznym. Ich liczba może dynamicznie wzrosnąć w kolejnych miesiącach na skutek wprowadzenia dotacji z programu „Mój Elektryk", a także nowej ustawy, którą właśnie podpisał prezydent. ©® Drobne Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3512 Przez interne*: ibo.polskapress.pl W Biurze Ogłoszeń: Oddział Koszalin ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3512 Oddział ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103 Oddzi;sł ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 67, fex 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ MOTORYZACJA ■ PRACA 1 ZDROWIE 1 USŁUGI 1 TURYSTYKA iBANK KWATER 1 ZWIERZĘTA 1 ROŚLINY, OGRODY ■ MATRYMONIALNE ■ RÓŻNE ■ KOMUNIKATY 1 ROLNICZE TOWARZYSKIE RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ MOTORYZACJA ■ PRACA 1 ZDROWIE 1 USŁUGI 1 TURYSTYKA iBANK KWATER 1 ZWIERZĘTA 1 ROŚLINY, OGRODY ■ MATRYMONIALNE ■ RÓŻNE ■ KOMUNIKATY 1 ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA 1 GASTRONOMIA 1 ROLNICZE TOWARZYSKIE REKLAMA 1310349186 Nieruchomości MIESZKANIA-KUPIĘ KUPIĘ kawalerkę, garaż. Tel. 609-499-555. GARAŻE blaszane, drewnopodobne, 533-534-499, www.partnerstal.pl Handlowe CHOINKI z Biesowic po 10 zł (przy stacji PKP), 664209262. Motoryzacja OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup-skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 AUTO skup wszystkie 695-640-611 ZATRUDNIĘ BUDOWLAŃCÓW tel. 508-158-100 GK DO opieki, do Niemiec do 1800 euro 730497771 ABAKUS najchętniej wybierane biuro nieruchomości dołącz do grona zadowolonych Klientów ZADZWOŃ 661-841-555 (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl 2 pokoje, parter, ciepłociąg rej. Wańkowicza 248 000,- 3 pok. loggia, dwustronne, rozkładowe, oddzielne wc do negocjacji 319 000,- Lokal usługowo-biurowy wejście od ul. Zwycięstwa OKAZJA 459 000,- EMERYTA lub rencistę przyjmę na stróża. Koszalin, 509-564-881. NIEMCY:MURARZ cieśla ślusarz elek. malarz spawacz betoniarz: 730011300 OSOBĘ sprzątającą do piekarni. Słupsk, 59/8432828. Zdrowie ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 Usługi 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma NAPRAWA RTV,wszystkie typy, anteny, bezpłatny dojazd, tel. 94/3457461. PRALKI Naprawa w domu. 603775878 INSTALACYJNE HYDRAULICZNE, tel. 607703135. PORZĄDKOWE CZYSZCZENIE dywanów, 889-571-282 SPRZĄTANIE strychów, garaży, piwnic, wywóz starych mebli oraz gruzu w big bagach, 607-703-135. Różne ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135. Rolnicze ZWIERZĘTA HODOWLANE SPRZEDAŻ kur rocznych oraz kurek odhodowanych, tel. 785-188-999 Towarzyskie DOJRZAŁA szatynka, 731366 201 GK SŁODKA Asia 663092135 Samochód sprzedasz | 1 szybciej niż zaparkujesz Ę #zostańwdomu Tutaj zlecisz ogłoszenie! ul. Mickiewicza 24, 94 347 3511 reklama.koszalin@polskapress.pl Co masz zlecić i - zleć to nam #zostańwdomu Tutaj zlecisz ogłoszenie! ul. Mickiewicza 24, 94 347 3511 reklama.koszalin@polskapress.pl 14 Informator/kultura Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Darłowo Sławno GDAŃSK 'KOSZALIN Kołobrzeg Połczyn-Zdrój Drawsko Pomorskie Stargard Krzysztof Ścibor Biuro CalYUj^ Czwartek Pogoda dla Pomorza Pogoda dla Polski Prognoza dla Bałtyku Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 2-3 Mi 1027 hPa H / 25 km/h Nad Pomorze dociera łagodne powietrze polarno morskie. W ciągu dnia będzie pochmurno z przejaśnieniami i nie pcH winno padać. Nd termometrach max do 6:7 #C. Wiatr słaby z płd.-zach. W nocy bez! opadów rano przy rozpogodzeniach lokalne przymrozki.; Jutro pochmurno z| przejaśnieniami i sucho. Temperatura! max do 4:6 °C. Wiatr umiarkowany płd.-zach. W weekend bez opadów i odwilż.! . zachmurzenie umiarkowane Władysławowo Świnoujście $39 cm $26 cm ■M 20 km/h <4* 3 ° pogodnie r ciągły deszcz 4 ciągły deszcz i burza ^ przelotny deszcz jęp* przelotne deszcze i burza przelotny śnieg ------ ^ r----------------------------------m pochmurno mżawka ciągły śnieg * przelotny śnieg z deszczem ,..;y cią^y śnieg z deszczem \J marznąca mgla }}} śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz -^4 zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru |°| temp. w dzień temp. w nocy 150 temp. wody J^iiłesi grubość pokrywy śnieżnej lOUMfa ciśnienie i tendencja 'A 4. ił. J 4 A L t 1 J -ii A ' V» £ f.' -J smog Gdańsk Kraków Lublin Olsztyn Poznań Toruń Wrocław Warszawa Ustrzyki Dolne Zakopane 4 ° -0 0 1 4T !«r..... 2......° -2° v, "Ł.Ł ft-i. ma y±1 Ustrzyki Dolne Zakopane AUTOPROMOCJA Czytaj tak, jak lubisz gp24.pl INFORMATOR 1 POGODA 1 SANEPID______ Słupsk___ 608205830 Człuchów_ 791220 895 Bytów___ 736333550 KOMUNIKACJA Słupsk: PKP 118000;2219436; PKS598424256; dyżurny ruchu598437110; MZK Słupsk59 8489300; Lębork: PKS59 8621972; Bytów: PKS598222238; Człuchów: PK559 8342213; Miastko: PKS59 8572149. DYŻURY APTEK Słupsk_ Apteka .DOM LEKÓW". ul.Tuwima4. teł. 598424957. Ustka_ APTEKA Z PASJĄ, ul. Polna 2. teL 732 806 600 Bytów________ CENTRUM ZDROWIA, ul.Ks.drBemardaSydity3 Miastko_ RODZINNA, uL Wybćkjego30, tel.:59857-87-25 Człuchów_ RODZINNA, ul. Długosza5,tel.:597212177 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk:_ Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubakzykówl, informacja telefoniczna 59 8460100 Ustka:_ Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12. teł. 598146968; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe-5981470 09 Bytów:_ Szpital,ul. Lęborska 13, tel.59822 8500; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 5985709 00 Człuchów: Centrum zdrowia, ul. Szczecińska 13, tel.59 8343142 Miraculum, ul. Grunwaldzka 18, tel. 598622477 WAŻNE_______ Słupsk:_ Pofiga997; uL Reymonta, teL598480645; Straż Mejska986:598433217; Straż Gminna598485997; Straż Pożarna998. Straż ttepka Ustka 598146761697696498, Straż Mkjska Bytów 598222569; USŁUGI POGRZEBOWE Kala, uł. Armii Krajowej 15, tel.59 842 8196.601928600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1 (całodobo-wo).tel. 59 842 8495.604434441. Winda i baldachim przy grobie; Hades. ul. Kopemika15. całodobowo: tel. 59842 98 91,6016637%. Winda i baldachim przy grobie. Zieleń Słupsk. Zakład Pogrzebowy, ul Kaszubska3A. teł.502525005-całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa Młodzież pokazała swoje Ja na wystawie Wystawa, rzec na pierwszym piętrze w Urzędzie Miejskim w Stupsku, pokazuje że w „Plastyku" nie tylko rozwijają wiedzę i umiejętności, ale także dbają o kreatywność uczniów. W ratuszu prezentowane są najlepsze prace, które nadesłano z całego kraju na organizowany przez szkołę Ogólnopolski Konkurs Plastyczno - Fo-tograficzno - Filmowo - Rzeźbiarski JA. Jak mówią nauczycielki zaangażowane w organizację konkursu i wystawy: Kinga Zaborowska i Katarzyna Toma-siak: - W słupskim „Plastyku" nie tylko rozwija się wiedzę i umie-jętności, ale także dba o kreatywność uczniów. Taką możliwość daje min. organizowany przez Szkołę Ogólnopolski Konkurs Plastyczno - Fotogra-ficzno - Filmowo - Rzeźbiarski JA. W kolejnej, szóstej już edycji tego Konkursu - młodzi ludzie znów mogli pokazać swoje JA, konfrontując się m. in. aż z piętnastoma Liceami Sztuk Plastycznych z całej Polski. Podniosło to bardzo rangę Konkursu. Udało się również pozyskać sponsorów, by wynagrodzić uczestników za ich twórczą pracę". Ideą Konkursu JA było nie tylko ukazanie dosłownego autoportretu, ale też swoich pasji, zainteresowań, tego co nas otacza, ludzi, którzy nam imponują, są dla nas wzorem, przyjaciół, rodzinę... wszystkiego co tworzy własne JA. Co ciekawe, twórczynie konkursu nie wykluczają, że pokazane prace, będzie można zakupić, a wpływ ze sprzedaży zasili kolejną edycję konkursu. Ten rozstrzygnięto 29 listopada w Herbaciarni w Spichlerzu. Byli także Sponsorzy strategiczni Konkursu JA - DZP Invest Kie-reccy, RWE Renewables wraz z należącą do niej Baltic Trade &InvestSp. zo.o. orazLamino-pol Sp. z o.o.Zwycięzcy konkursu otrzymali nagrody pieniężne. Organizatorki myślą o nadaniu imprezie rangi międzynarodowej .Wystawę można zobaczyć na I piętrze ratusza w godzinach pracy urzędu, czyli codziennie od 7.30 do 15.30 -w poniedziałek do 16.30, a w piątek do 14.30. ©® Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Sport 15 Trzecia edycja Ligi Narodów, Polacy już dziś poznają rywali Filip Bares Twrtter: @Bares34 fHłkatntźna Już dziś odbędzie się losowanie grup trzeciej edycji Ligi Narodów UEFA. Biało-Czerwoni zagrają w dywizji A i będą losowani z trzeciego koszyka. Łatwa grupa, w której bylibyśmy faworytem nie istnieje nawet na papierze. Po szesnaście reprezentacji w dywizjach A, B oraz C i siedem w D zostanie podzielonych na grupy podczas dzisiejszego losowania Ligi Narodów. UEFA uszeregowała drużyny na podstawie własnego rankingu opartego na tych rozgrywkach i sklasyfikowała Polskę na 10. miejscu w Europie. W tym samym koszyku co Biało-Czerwoni znaleźć się wicemistrzowie Starego Kontynentu Anglicy, wicemistrzowie świata Chorwaci oraz nasi rywale z 1/8 finału Euro 2016 Szwajcarzy. Polacy nie mają co liczyć na łatwą grupę, bo taka po prostu nie istnieje. W najlepszym-możliwym scenariuszu Biało-Czerwoni trafiają z drugiego koszyka Danię - tą samą Danię, która doszła do półfinału tegorocznego Euro, a w ostatnim spotkaniu między tymi dwoma ekipami rozgromiła podopiecznych Adama Nawałki 4:0. W drugim koszyku oprócz Duńczyków znalazła się Holandia, Portugalia i Niemcy. W pierwszym rozstawiono Włochy, Hiszpanię, Francję i Belgię. W ostatnim - Walię, Austrię, Czechy i Węgry. Szesnaście zespołów zostat-nie podzielone na cztery grupy, w których każdy z każdym za- O grupę śmierci będzie łatwo. Dywizja A jest pełna gigantów gra w formacie „mecz i rewanż". Z każdej grupy wyjdą zwycięzcy, którzy zmierzą się w półfinałach. Każda ostatnia drużyna z grup w dywizjach A i B spadnie o klasę niżej, a w ich miejsce pojawią się zwycięzcy grup z dywizji odpowiednio B i C. Przesunięcia między dywizją C i D rozstrzygną baraże, które odbędą się jednak dopiero w2024 roku. W obu poprzednich edycjach Ligi Narodów reprezentację Polski prowadził Jerzy Brzęczek. Były trener Wisły Płock debiutował w roli selekcjonera w starciu z Włochami a grupę uzupełniała Portugalia. Po czterech meczach mieliśmy tylko dwa pukty. Wówczas grupy liczyły trzy drużyny i według pierwotnych zasad Biało-Czer- woni powinni spaść do dywizji B. Los się jednak uśmiechnął do nas, gdyż UEFA zmieniła format rozgrywek, poszerzając dywizję A do 16 zespołów. W drugim podejściu Brzęczek konsekwentnie zajął trzecie miejsce w grupie - tym razem nie ostatnie, bo w grupie czterozespółowej. Polacy ponownie wylosowali Włochów, a także Holandię oraz Bośnię i Hercegowinę. Dwa zwycięstwa udało się ugrać z zespołem z Bałkanów, a Oranje urwać jeden punkt i w sześciu spotkaniach zdobyliśmy siedem punktów. Tyle że styl naszego zespołu pozostawiał wiele do życzenia... Regularność Brzęczka nie przypadła jednak do gustu ówczesnemu prezesowi PZPN Zbi- gniewowi Bońkowi, który zwolnił selekcjonera, zastępując go obecnym. Czy Paulo So-usa poprowadzi Biało-Czerwo-nych w trzeciej edycji Ligi Narodów także jest niepewne; zależy od wyników marcowych meczów barażowych. Dla wielu Liga Narodów to turniej o pietruszkę i próba zarobienia większych pieniędzy zamiast tradycyjnych meczów towarzyskich, ale związki na tym też zarabiają. W minionym roku UEFA rozdysponowała aż 86 milionów euro w nagrodach, co stanowi prawie dwa razy więcej niż podczas pierwszej edycji. Za wygranie meczu reprezentacja może zarobić 2,5 min euro, tyle samo ile za wyjście z grupy. Za zwycięstwo w finale UEFA płaci aż 14 min euro. Triumfatorem poprzednich rozgrywek została Francja, dla której była to nagroda na otarcie łez po odpadnięciu na wczesnym etapie w finałach Euro 2020. W grupie Tri-colores okazali się lepsi od Szwecji, Chorwacji i Portugalii. W półfinale ograli 3:2 Belgów, a w finale wygrali z Hiszpanią 2:1. Królami strzelców rogrywek zostali Romelu Lu-kaku i Ferran Torres (po sześć trafień). Najlepszym strzelcem Biało-Czerwonych był Robert Lewandowski (dwie bramki), który ominął pierwsze dwa spotkania. Losowanie grup Ligi Narodów 2022/23 rozpocznie się w czwartek 16 grudnia o godzinie 18:00. Transmisja z tego wydarzenia będzie dostępną na TVP Sport i na stronie sport.tvp.pl. Mecze grupowe odbędą się w dniach 2-8 czerwca 2022, 8-14 czerwca i 22-27 września. Półfinały zaplanowano 14-15 czerwca 2023, a finał i mecz o trzecie miejsce 18 czerwca 2023. ©® Pitka nożna Tomasz Dębek Twitter: @T_Debek Wkrótce kolejne gwiazdy mogą zmienić kluby za darmo. Jest wśród nich Kylian Mbap-pe. Jego sytuację skomplikowało nieco jednak... losowanie 1/8 finału Ligi Mistrzów. Messi, Ramos, Donnarumma, Alaba, Depay, Agiiero - to tylko niektórzy zawodnicy, którzy po zakończeniu poprzedniego sezonu zmienili kluby bez odstępnego. W analogicznej sytuacji jest obecnie wiele gwiazd futbolu, których kontrakty kończą się 30 czerwca 2022 roku. Od stycznia mogą oficjalnie negocjować i podpisywać umowy z nowymi drużynami. Łakomych kąsków nie brakuje. Niewiele jest klubów, które nie znalazłyby miejsca w składzie dla Paula Pogby. Razem z nim Manchester United może opuścić Jesse Lingard. Do wzięcia są też obrońcy Chelsea, którzy wygrali z The Blues majowy finał Ligi Mistrzów: Antonio Riidiger, Cesar Azpili-cueta i Andreas Christensen. W ostatnich miesiącach kontraktów są mistrzowie Europy, Lorenzo Insigne (Napoli), An-drea Belotti (Torino) czy Federico Bemardeschi (Juventus). Podobnie jak inne gwiazdy Serie A, choćby Paulo Dybała (Juve), Franek Kessie (Milan) czy Henrich Mychitarian (Roma). Z La Liga odejść mogą m.in. Luka Modrić, Gareth Bale i Isco (Real Madryt), a także Luis Su-arez (Atletico). Nie jest jednak żadną tajemnicą, że Królewscy polują na najbardziej rozchwytywanego zawodnika z kończącym się kontraktem, Kyliana Mbappe. Sprawę skomplikowało im nieco... losowanie Ligi Mistrzów, gdyż w 1/8 finału Real trafił właśnie na PSG. Jak donosi „AS", paryżanie pogodzili się już ze stratą mistrza świata, który ma podpisać z Realem sześcioletni kontrakt. Do końca sezonu nie zostanie to jednak publicznie ogłoszone „z szacunku do PSG". Do rozstrzygnięcia dwumeczu klub wstrzyma się też z ofertą kontraktu, by nie nakładać na 22-latka dodatkowej presji. „Nie ma pośpiechu. Wiemy, że Kylian podjął już decyzję i tylko to się liczy. Ten chłopak potrafi radzić sobie z presją, ale pomożemy mu z tym" - cytuje „AS" jednego z działaczy Realu. Również „UEąuipe" donosi, że Mbappe nie podpisze niczego do marca. Piłkarz miał nawet wznowić negocjacje z PSG, lecz obie strony nie zbliżyły się do porozumienia. ©® Kylian Mbappe latem może odejść z PSG do Realu za darmo Mbappe. Modrić i inne gwiazdy do wzięcia Orlen Team gotowy na Dakar, z którym ma do wyrównania stare rachunki Tomasz BSński iomaszMiński(5)polskapre5S.pl 2 stycznia rozpocznie się 44. edycja Rajdu Dakar. Po raz 23. wezmą w nim udział załogi Orlen Team. Przynajmniej dwie z nkh Bezą na podium Zawodników w Arabii Saudyjskiej czeka wielkie wyzwanie -do pokonania będzie 12 etapów, które przekładają się na ponad osiem tysięcy km po najbardziej piaszczystej trasie w historii rajdu. W rywalizacji, we wszystkich kategoriach, weźmie udział aż 578 załóg. Wśród ekip samochodowych w walce o zwycięstwo mają się liczyć Jakub Przy-gońskizpilotemTimoGottschal-kiem. W edyqinapoczątku202i r. zajęli czwarte miejsce. - Moim celem jest stawić się namecieidotrzećdonięjjaknaj-szybciej - zaznaczył 36-letni kierowca Orlen Team. - Dakar to zawsze wyzwanie technologiczne i fizyczne. Wszystko na tym rajdzie musi się zgrać w jednym momencie. Przez dwa tygodnie cały nasz zespół musi wytrzymać presję. Mamy za sobą bardzo dobry okres przygotowawczy, więc jestem dobrej myśli. W tym roku z Timo pojedziemy samochodem typu buggy z napędem na tylną oś. Takie pojazdy są lżejsze, szybciej przy-spieszają i mająbardzo pomocny układ regulacji ciśnienia w oponach, którym możemy sterować w kabinie. Rok temu takie pojazdy radziły sobie świetnie. Czwarty nameciewostatnim Dakarze był też Kamil Wiśniewski, który rywalizuje na ąuadzie. W nadchodzącej edycji jest wymieniany jako jeden z fawroy-tówdo stanięcia na podium. - Przygotowania do rajduroz-począłem już na początku roku -opowiadał 39-letni Wiśniewski, dlaktórego będzie to szósty występ w najtrudniejszym rajdzie świata. - Kompletowałem części i sprzęt, intensywnie trenowałem na siłowni, jeździłem rowe-rem i chodziłem po gómch. Dużo zmieniliśmy także w moim qua- Przygoński i Gottschaik poprtą samochodem buggy, które wygrało dwie poprzednie edy-qe Rajdu Dakaru w Arabii Saudyjskiej dzie, który jest teraz lżejszy o 15 kg. Ma mocny silnik i jest bardzo szybki. Tym razem trasa rajdu nie wiedzie głównie przez kamieniste wąwozy, lecz przez wydmy. Lubię takie warunki, czuję się w nich dobrze i j estem na nie przygotowany. Rachunki do wyrównania z Dakarem ma za to Maciej Giemza. Przed ostatnią edycją zmagał się z koronawirusem. Podczas rajdu miał wypadek i doznał kontuzji, która przedwcześnie zakończyła jego jazdę. - Przygotowania rozpocząłem już we wrześniu. Trenowałem wPolsce, głównie na torach motocrossowych i piaskowych, żeby przyzwyczajać się do miękkiego podłoża. W listopadzie spędziłem na treningach dwa tygodnie w Dubaju. Teraz ponownie jestem w Emiratach. Jeżdżę wyłącznie po pustyni. Jestem przekonany, że czas spędzony tutaj przyniesie wymierne efekty. Po tym, jakrajdułożyłsię dla mnie w poprzednim roku, tym razem liczę na rewanż -przyznał Giemza, dla któregobę-dzietojuż piąty start w Dakarze. W barwach Orlen Teamu wśród aut będzie też rywalizował czeski duet Martin Prokop i Victor Chytka. ©® Głos Dziennik Pomorza Czwartek, 16.12.2021 Fantastyczny start Kacpra Maksajdy Kolekcję medali MP prezentuje Kacper Maksajda z trenerem Dariuszem Grondziewskim jeden srebrny krążek, który narodowej oraz nowe wyzwa- wywalczył na200 metrów sty- nia. Głównym celem będzie lem zmiennym z czasem kwalifikacja na European 2.02,17 min (rekord woj. po- YouthOlympicFestival(Bańska morskiego 15,16,17 i 18-lat- Bystrzyca) w lipcu - oznajmił ków)'. . zadowolony Dariusz Gron- Bardzo blisko podium był dziewski, szkoleniowiec Ska- inny pływak ze Słupska. Filip lara Słupsk. Konkel uplasował się na czwar- Kacper Maksajda jest tym miejscu na 100 metrów uczniem pierwszej klasy I Li- stylem grzbietowym (57,96 s). ceum Ogólnokształcącego Z kolei na 50 m st. grzbiet, zo- w Słupsku. stał sklasyfikowany na dziesią- Na lubelskiej pływalni rywa- tej pozycji z czasem 27,55 s. lizowała też Hanna Walkusz. - To duży sukces Kacpra Pływaczka lęborskiego Soleksu Maksajdy. Miał już w swoim najlepiej zaprezentowała się dorobku złote medale w stylu na dystansie 200 m stylem mo- klasycznym w letnich mistrzo- tylkowym i zajęła ósme miejsce stwach Polski, ale wyniki cza- z czasem 2.29,57 min. Dwu- sowe, które osiągnął, to plasują krotnie była dziesiąta w stylu go jako lidera w rankingach eu- motylkowym na 50 m (29,49 s) ropejskich wśród 15-latków. i na 100 m (1.05,63 min). W wy- Lęborczanka Hanna Walkusz Dodatkowo medale w stylu ścigu na dystansie 200 m sty- zmiennym nie były niespo- lem zmiennym lęborczanka 16,17 i 18-latków. Do swojej ko- dzianką, ale rekord Polski mnie poprawiła żydówkę, zajmując lekcji czterech złotych medali zaskoczył. Przed nim w 2022 jedenastą lokatę z czasem K. Maksajda dorzucił jeszcze roku kilka zgrupowań kadry 2.24,97 min.©® Artur Pelo był najszybszy w Słupsku Ldkhoatśetyśui Jarosław Stenceł jaroslaw.stencel@polskapress.pl W hali judo na stadionie650-lecia przy ul. A. Madalińskiego w Słupsku najmłodsi reprezentanci Towarzystwa Sportowego Judo Gryf walczyć będą w mikołajkowym turnieju sumo. Do rywalizacji zaproszono też dzieci trenujące w Jezierzycach oraz ze słupskich szkół podstawowych nr 4 i 10, w których są uczniowie i uczennice trenujący judo. Te zawody odbędą się dziś (16 grudnia). Początek rywalizacji o godz. 17, a jej zakończenie około godz. 19. To ma być znakomita zabawa, a jej uczestnicy, czyli chłopcy i dziewczęta będą chcieli przed rodzicami, kolegami i koleżankami zaprezentować swoje zdobyte umiejętności techniczno-taktyczne, które IMigawka z ubiegłorocznej rywalizacji mikołajkowego turnieju w słupskiej hali opanowali podczas treningów. Również to ma być promocja sportów walki oraz aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu przez młodych zawodni- kowi zawodniczki. Wpoprzed-nich latach zawody dostarczały sporej dawki emocji i mnóstwo wrażeń sportowych. Nie inaczej powinno być też teraz. ©® Artur Peło (7 Brygada Obrony Wybrzeża Słupsk) okazał się najlepszy w VI Mikołajkowym Krossie Górskim z Komandor-kiem u Kantego na dystansie 6 km. Zwycięzca przebiegł w czasie 26 minut i 51 sekund. Wyprzedził Wojciecha Osińskiego (Team Zabigane Dni Słupsk) -29:21 oraz swego kolegę z 7 Brygady - Michała Pytlaka 29:27. Kolejne miejsca zajęli: Kajetan Kosicki (AML Słupsk), Grzegorz Duda (Best Beasts Słupsk), Michał Waleński (TKKF Koszalin - Skibienko), Filip Zdroz-dowski (Słupsk), Tomasz Pick (Biegolas Koszalin), Kryspin Garski (Świat Płytek Bytów), Radosław Baran (Kospel Damnica). Wśród kobiet wygrała Anna Raczyńska (Baltic Seals Słupsk) Zwycięzca biegu, Artur Pelo z czasem 36 minut i 51 sekund. Drugą lokatę zajęła Aleksandra Chylewska (Słupsk) - 39:31 i Justyn Kamińska (Krępa Słupska) -39:58. Kolejne miejsca zajęły: Joanna Garska (Świat Płytek Bytów), Aleksandra Gąsecka-Szewczyk (Słupsk), Iza Gaweł (Ananasy z 3 Fal Słupsk), Emilia Nosal (Darłowskie Charty Sławno), Iwona Kosicka (Stopa Słupsk), Beata Kaliszewska (Siemianice), Katarzyna Sikor-ska-Loewe (Słupsk). Z kolei w zawodach Nordic Walkingna 5 km wygrał Roman Frąckowiak (Ekspedycja Nordic Team Szczecin - Wieleń) z czasem 46 minut i 32 sekund. Drugi był Eugmiusz Kaczmarek (Słupsk) - 49:17 i Henryk Chudy (Solszewski i Synowie Sławsko) - 51:48. Wśród pań wygrała Izabela Okrzesik-Frąckowiak (Ekspedycja Nordic Team Szczecin -Wieleń) - 52:30przed Agnieszką Brzezińską (Słupsk) - 52:32 i Sa-turniną Wilkołek-Szudarską (Dwa Kije Słupsk) - 53:38. ©® którzy reprezentowali 124 kluby. W tym gronie było dwóch zawodników Towarzystwa Pływackiego Skalar Słupsk i przedstawicielka Uczniowskiego Klubu Sportowego Jedynka Solex Lębork. Po dobrych przygotowaniach w wyśmienitej dyspozycji był utalentowany Kacper Maksajda. Słupski skalarowiec zanotował ogromne sukcesy, bo zdobył pięć medali. Aż cztery były złote. Trzech złotych wyczynów dokonał w stylu klasycznym na 50 metrów (czas 28,80 s - rekord województwa pomorskiego 15 i 16-latków), na 100 m (1.01,81 min - rekord woj. pomorskiego 15,16,17 i 18-latków) i na 200 m (2.13,24 min - rekord woj. pomorskiego 15,16,17 i 18-lat-ków). Czwarte złoto K. Maksajda wypływał na dystansie 100 metrów stylem zmier-nym. Na mecie osiągnął 56,29 Dziś mikołajkowy turniej sumo Sp&rtywuttd Krzysztof Niekrasz krzy5ztof.niekrasz@polskapress.pl Tak pływał w Lublinie wielokrotny mistrz Polski 15-letni Kacper Maksajda Krzysztof Niekrasz . krzysztof.@niekrasz @poiskapress.pl V? Pfymmie Przez trzy dni w Lublinie odbywały się zimowe mistrzostwa Polski w pływaniu z udziałem piętnastolatków. Znakomicie spisał się Kacper Maksajda. Pływak Skalara Słupsk zdobył aż pięć medali, w tym cztery były koloru złotego. Jego trenerem jest Dariusz Grondziewski. Gratulujemy! Tegoroczne zimowe mistrzostwa Polski zostały przeprowadzone na pięknej 25-metrowej pływalni w Lublinie. W stawce piętnastolatków do zmagań przystąpiło ponad 400 najlepszych pływaków i pływaczek, Słupszczanin Filip Konkel s. Ten czas jest nowym rekordem Polski. Ponadto to nowe rekordy woj. pomorskiego 15, MĄDRA BABCIA STR. 2 Jak, będąc na emeryturze, zawojować polski internet? To wie Beata Borucka, najpopularniejsza internetowa babcia JERZY STUHR STR. 4 Przychodzi taki moment że przestaje się być przewodnikiem, choć długi czas to przewodnictwo się uprawiało POLICJA STR. 14 Seniorze! Uważaj na oszustów! Za pieniądze nestorów jeżdżą drogimi autami. Korzystają z usług najlepszych adwokatów ELŻBIETA FRYŹLEWICZ-CHRAPISIŃSKA STR 16 Program Profilaktyka 40 Plus to doskonała okazja do kompleksowego „przeglądu" organizmu FORUM SENIORA Czwartek, 16 grudnia 2021 Dodatek komercyjny . -1IIIIIIJ mmm. PROJEKT SPECJALNY Partnerzy Główni: FORUM SENIORA BankPekao Paitner Merytoryczny: Partner Wydarzenia: m j ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH TAURON 02 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 Mądra Babcia podbiła serca i media Beata Borucka, znana jako Mądra Babcia, to najpopularniejsza babcia w polskim internecie. O swojej misji opowie nam podczas I Ogólnopolskiego Forum Seniora -Jak Mądra Babcia wpadła na pomysł, by posłużyć się mediami społecznośdowymi? - Wpadłam na niego, kiedy w moim życiu pojawiło się więcej niż jedno wnuczę. Nie znam się na hodowli stadnej dzieci, gdyż jestem jedynaczką, i miałam jedną córkę. Córka obdarzyła mnie jednak trójką wnucząt. Dopóki był jeden, najstarszy wnuk, Antek, to wszystko szło prosto. Natomiast kiedy pojawiły się bliźnięta - Stefania i Gustaw (serdecznie pozdrawiam wszystkich!) - to okazało się, że nie bardzo sobie radzę z tematem ogarniania interakcji między dziećmi. Zaczęłam więc szukać w siecijakich-kolwiek wskazówek, odpowiednich właśnie dla babci. Jak być fajną babcią, jak być współpracującą babcią, żeby nie zrobić błędów. Okazało się, że dla babć - nie ma nic! Jest mnóstwo porad pa-rentingowych, czyli dla młodych rodziców, natomiast babcie zostały zlekceważone w sieci. Uznałam, że jak nie ma, to trzeba zrobić! -Jak narodziła się Mądia Babcia? - Od pisania na Facebooku. Stworzyłam fanpejdż Mądra Babcia, ale nie dlatego, że uznałam się za mądrą babcię, tylko dlatego, że chciałam szukać mądrego babciowania. Teraz określenie „Mądra Babcia" do mnie przylgnęło. We- A i wnętrznie się z tym nie zgadzam, ale dźwigam - Zaczęłam szukać porad i wskazówek ciężar odpowiedzialności za ten pseudonim. od babć, które mają więcej niż jedno wnuczę; przecież takich są miliony w Polsce. Okazało -Wjaki sposób narodziła siębabcinaspołecz- się, że to „zażarło", że jest to temat niezwykle ność? ważny. Dostawałam w komentarzach mnó- stwo odpowiedzi i porad na problemy, które opisywałam. Społeczność, która powstała wokół babciowania, które nazwałam „babcin-giem" - przez analogię do parentingu - rosła jak drożdże. Rozmnażało się to, jak algi. Przykładowo, kiedy kładłam się spać, było 20 tysięcy osób, a kiedy wstawałam - 30 tysięcy. -Działalność ta stała się Pani misją? - Tak. Oparta jest ona na trzech filarach: nobilitacja, aktywizacjai edukacja. Edukacja osób 50+, po to, żeby nas społeczeństwo i rodzina widziały, abyśmy były up to date, czyli na czasie, i żebyśmy dowiadywały się fajnych rzeczy, których nie zawsze same potrafimy znaleźć. Jest nas ponad 300 tysięcy. Tyle liczy nasza społeczność, głównie kobiet 50+, a ja stałam się trochę liderką polskich babć. Noszę więc największą odpowiedzialność, skoro jestem tzw. silver influencerem. -Słowo „influence" oznacza wpływać- -.. .odczuwam więc ogromną odpowiedzialność za tę społeczność, za informacje i za przekaz. Dlatego też sprawdzam wiadomości, wertuję materiały, zapraszam ekspertów. Dokończenie - str. 8 MJLipm wmmmm WPOLSCt Polskie Hotele t Ośrodki Wypoczynkowe Czas dla SENIORA BIZPIICZNY WYPOCZYNEK ♦ AKTYWNOŚĆ ♦ RELAKS ATRAKCYJNE LOKALIZACJE HOTELI NAD MORZEM IW GÓRACH » WYGODNE POKOJE ZDROWIA I KONDYCJI PRZEZ CAŁY ROK • POBYTY KURACYJNE I WYPOCZYNKOWE Nadwiślańska Agencja Turystyczna Sp. z o.o. Tychy © 32 326 23 50 - 51 O nat@nat.pl wh/w nal |»l FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 Materiał informacyjny ZUS D dan iBliŁ i mm Załóż konto w banku Możesz to zrobić w placówce banku w Twojej okolicy Zmień sposób wypłaty świadczeń z ZUS Wystarczy wypełnić wniosek EZP w placówce ZUS pracownicy ZUS wszystko wyjaśnią i pomogą Ci wypełnić wniosek ■V; BEZPIECZNIE ZDROWO BEZGOTÓWKOWO ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH ■ m ■ JKS^sESt m 11® przez internet na Platformie Usług Elektronicznych ZUS -sprawdź na www.zus.pl Otrzymuj emeryturę lub rentę na konto w banku i bądź bezpieczny ■ 04 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 Przychodzi taki moment, że przestaje się być przewodnikiem - Miałem tak burzliwe i intensywne życie, że od wielu już lat tęskniłem za spokojem, nie tylko tym zewnętrznym, ale wewnętrznym - mówi JERZY STUHR, aktor, reżyser - Jak sięBan odnajdujew dzisiejszym świede? - Różnie. Wszedłem teraz w fazę skupienia się nad sobą, wyciszenia. Przez to, a może dzięki temu świat zewnętrzny stał mi się dalszy. Być może przyczyną tego etapu skupienia nad sobą są nowe role, które dostałem i są dla mnie sporym wyzwaniem. Mamy niecały miesiąc do rozpoczęcia zdjęć. Może więc stąd to uważniejsze spojrzenie w głąb siebie? -Co to za filmy? - W styczniu ruszają zdjęcia w Turynie. A potem, wiosną, z moim ukochanym reżyserem Nanni Moretti zaczynamy kręcić w Rzymie. Tak więc moje życie toczy się takim właśnie torem. To, co mi jednak ciąży to fakt, że nie mogę się swobodnie przemieszczać. -Rok temu planował Pan podróż żydaz żoną do Wioch. Udało się? - Zrobiliśmy to na raty, ale powiodło się mimo pandemii. Pojechaliśmy do Toskanii, tam, gdzie zaczynały się wszystkie moje włoskie przygody. Do Pizy, miasta moich pierwszych występów we Włoszech, i do Ravenny, miejsca mistycznego, którego wcześniej nie miałem okazji zobaczyć; siedziby imperium, tygla Europy, miasta spotkań wielu kultur. Włochy to jedno z ważniejszych moich przystanków. Tu przeżywałem mistrzostwa w 1982 roku, kiedy zdobyliśmy trzecie miejsce, a Bo-niek zaczął robił karierę, tu zostawiłem kawałek życia. Do naszej podróży włączyły się wnuczki, a ja odnalazłem przyjemność w objaśnianiu im historii, pokazywaniu renesansu, w tłumaczeniu przynależności kulturowych. Realizuję się więc jako dziadek. -To rola. która przychodzi naturalnie? - Staram się być kreatywny. To właściwie całkiem spore wyzwanie, by wychowywać je poza schematami, które poznają w szkole i w internecie. Opowiadam im o nowych rolach, nad którymi pracuję, tłumaczę, kim w nich będę. -Łączy Panrolędziadkaz przygotowaniem do roli filmowej? - No, bo ileż można czytać? Córka cały czas mnie zagania, bym wieczorami czytał wnuczkom, ale jak długo mam się pochylać jeszcze nad tym „Mikołajkiem"? -Moisynowiesąz kolei uzależnieni od serii książek Pettsoni Findusw Pana interpretacji. - Dużo osób to mi mówi, że ich dzieci uwielbiają je słuchać. Cieszy mnie to i w sumie dziwi, bo robiłem je z marszu i w sumie to szybko zapomniałem o tym. - Jak czuje się Jerzy Stuhrw wieku seniora? - Nie jestem typowym, wiarygodnym seniorem. Miałem tak burzliwe i intensywne życie, że od wielu już lat tęskniłem za spokojem, nie tylko tym zewnętrznym, ale wewnętrznym. Nie muszę dziś myśleć o kolejnych wywiadach, 0 tym, że ludzie cały czas na mnie patrzą, że chcą bym coś śmiesznego powiedział, zagrał. Całe lata żyłem pod pręgierzem innych osób; tych spotykanych na ulicy czy w publicznych miejscach. Dlatego zawsze lepiej, anonimowo czułem się za granicą. Dziś, o to jest przywilej mojego wieku, coraz mniej zwraca się na mnie uwagę, czuję się swobodniej. -Mówił Pan często, że mimo tego, że pracował za granicą, nigdy nie chciał zostać tam na stałe. - Przez myśl mi nie przeszło, by tak zrobić. 1 to nawet w najgorszych czasach stanu wojennego. Jestem aktorem, człowiekiem, który żywi się tym, skąd jest, skąd pochodzi. Nawet wtedy, gdy pracowałem na świecie i co wieczór robiłem podsumowanie dnia, na końcu zawsze pojawiało się pytanie: a co by w Krakowie o tym powiedzieli? -Bo ważne są korzenie? - Korzenie i dyscyplina. Bo też zastanawiałem się, co by mój profesor powiedział, czy byłby ze mnie zadowolony. Kraków zawsze był przy mnie. -Żona Barbara też. Przeżył Panz nią pięćdziesiąt lat Jest na to jakaś recepta? - To bardzo szczególny przykład artystycznego związku, podczas trwania którego połowę czasu przebywałem poza domem. Żona zresztą też wyjeżdżała. A teraz za sprawą pandemii jesteśmy ze sobą dłuższy czas. Nie mamy już tak intensywnych obowiązków. -Pana żona jest skrzypaczką, zazdrościł jej Pan nawet wyjazdów zagranicznych. - Zazdrościłem wolności wypowiedzi artystycznej i tego, że mogła grać za granicą, kiedy ja nie miałem na to szans. Całe te późniejsze Włochy były z powodu zazdrości (śmiech). Potrzebowałem się wypowiedzieć szerzej, nie tylko w polskim języku. -Dziś ludzie wypowiadają sięglównie winter-nede. Jak Pan sięw tym świede nowoczesnych komunikatorów odnajduje? - Bardziej odnajduje się żona. Ja właśdwie też, ale jakoś nie sprawia mi to żadnej satysfakcji. Jestem filologiem, człowiekiem wyuczonym na tekśde, literaturze pięknej i wspaniałych lekturach. Największą radość sprawia mi dzisiaj książka. W teatrze już mnie iikt nie oszuka, zaskoczy, bo wszystko tam znam. Dzisiaj idę na spektald „Dziady", a tam połowa aktorów to moi uczniowie. Ale pedagogiem jestem coraz mniej. Przychodzi taki moment, że przestaje się być przewodnikiem, choć długi czas to przewodnictwo się uprawiało. To były lata, kiedy moi uczniowie we mnie wierzyli i szli za mną, to, co mówiłem było święte. Dziś zmienia się estetyka, gusta, ekspresja. Przyglądałem się temu i podjąłem decyzję, że muszę się od tego odsunąć. Zacząłem robić spektakle dyplomowe, uczyłem młodych ludzi reżyserii, konstruowaniaspektaklu. Bardzo lubiłem wykładać w Szkole Filmowej w Katowicach, gdzie opiekowałem się dyplomowym filmem przez cały rok, od scenariusza przez obsadę, potem studend kręcili, a ja włączałem się w montaż. Bardzo mnie to podągało. Ostatnim moim kato- wickim uczniem był pan Stanisław Manturzew-ski. Teraz zagrałem w filmie „Sonata" Bartosza Blaschke, który też jest moim byłem uczniem, asystował mi nawet przy „Dużym zwierzu". - „Sonata" tofihno profesorze otolaryngologii Henryku Skarżyńskim, prawda? - Tak, byłem pacjentem profesora, wyleczył mnie, a potem poprosił bym był jurorem w zainicjowanym przez niego Festiwalu dla ludzi z implantami, którzy grają i śpiewają. To coś niesamowitego. -Mówi Pano wycofaniu sięzteatru. Czy trudno jest mistrzowi ze sceny zejść? - Nie, bo to była moja decyzja, ale deszy mnie, kiedy młodzi reżyserzy filmowi proszą mnie o opiekę. -Będąc młodym, takjak dziś Pana studenci przygotowywał się Pan do dojrzałego wieku? - Cały czas planowałem, czego też nie będę | robił, kiedy już znajdę więcej czasu. Że przeczy-| tam wszystkie książki, które mnie ominęły, albo | te, które czytałem powierzchownie, że odwie- 1 dzę miejsca, których nie zdążyłem. Ale nie § wszystko da się zaplanować. -Jakie role w Panu zostają. -Jest ich tak wiele. - Dla mnie ważny był „Kontrabasista". - Cały świat z nim przejechałem, zacząłem w 1984 roku i grałem jeszcze rok temu. We Włoszech zrobiłem z tym spektaklem karierę. „Emi-grand" to też kawał mojego żyda. Powtarzałem często studentom, że muszą trafić na rolę, w której zrobią sumę wszystkiego, co umieją. I dla mnie to byli „Emigrand". Nawet Andrzej Wajda, kiedy to zobaczył, powiedział: fajny ar -tysta się z debie zrobił. Wykorzystałem w nich zwierzenia kolegów, którzy zostali poza granicami Polski, nie były to łatwe historie. Wszyscy derpieli na jedną chorobę - nostalgię. Pamiętam, byłem dawno temu na konferencji prasowej Andrieja Tarkowskiego we Włoszech przy okazji premiery filmy „Nostalgia". Pytają dlaczego tytuł jest „Nostalghia", a nie nostalgia. Odpowiedział: bo moja nostalgia to nie jest wasza nostaldżia. Tak mnie to wzruszyło, że wstałem i powiedziałem, że ja rozumiem. Skąd pan jest, zapytał. Kiedy usłyszał, że z Polski, powiedział: tak, pan rozumie, u nas Słowian to jest choroba. Włosi czują nostaldżie, kiedy brakuje pizzy i makaronu. To nie ich choroba. -Czego Panu dziś życzyć? - Skupienia, bo wiele rzeczy mnie rozprasza, a czasem są zadania, przy których trzeba się mocniej pochylić. Przejrzystośd oglądu. I sił, nie fizycznych, bo czasem człowiek jest taki unurzany. I by moje wnuczki się rozwijały. Rozmawiał Marek Moskalik FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 05 Zaćma nie poczeka na koniec pandemii Na zaćmę cierpi około 800 tys. Polaków, w tym rzesza seniorów. Niestety, w ostatnim czasie maleje liczba zabiegów. Dlaczego? To w dużej mierze konsekwencja COYID-19 Patrycja Dziadosz zynników, które wpłynęły na spa-f 1 dek liczby pacjentów zdiagnozo-m wanych i poddawanych operacji zaćmy jest wiele. Kluczowym jest V i oczywiście obecna od ponad 1,5 roku pandemia. Istotny jest także fakt, że po uwolnieniu limitów w latach 2018-2019 wielu pacjentów wówczas zdecydowało się na zabieg - mówi dr Małgorzata Orska, ordynator oddziału okulistyki w szpitalu im. Ludwika Rydygiera w Krakowie. W2020r. w Małopolsce wykonano 20 784 zabiegów usunięcia zaćmy, o blisko 6 tys. mniej niż w20l9r. (26705). Danedokońcapaździernika 202ir. wskazują, że liczba operacji w tym roku utrzymuje się na podobnie niskim poziomie, co w roku ubiegłym. Jakpodaje NFZ - wokresie od stycznia do października 2021 r. w Małopolsce wykonano 18 503 zabiegówusunięcia zaćmy. Zaćma to wciąż duży problem, gdyż - jak się szacuje - cierpi na nią w Polsce około 800tysięcy osób, w tym wielu seniorów. To choroba, która polega na zmętnieniu soczewki. Jest to najczęściej skutkiem starzenia się organizmu, ale przyczynami zaćmy mogą być również urazy, stany zapalne błony naczyniowej oka, leki. Sprzyjają jej: palenie tytoniu, niedostateczna ochrona oczu przed słońcem, cukrzyca oraz geny. Medycy alarmują, by - mimo pandemii - nie zwlekać z operacją, a na pewno nie zwle- kać z wizytą u okulisty w przypadku problemów ze wzrokiem. Zaćma jest bardzo częstą przyczyną pogorszenia widzenia, ale nie jedyną. Niejednokrotnie u pacjentów znaszających się do operaqi zaćmy diagnozowane są również inne współistniejące schorzenia wymagające pilnego leczenia. - Zbiegiem czasu naturalna soczewka oka mętnieje, upośledzając znacząco widzenie i obniżając komfort życia, niejednokrotnie uniemożliwiając samodzielną egzystencję starszych pacjentów. Nie należy czekać z operacją w przypadku zdiagnozowania zaćmy. Poprawa widzenia i jakości życia pacjentów po usunięciu zaćmy i wszczepieniu sztucznej soczewki jest praktycznie natychmiastowa - wyjaśnia dr Orska. Cała procedura, mimo trwającej pandemii, jest bezpieczna. - Po pierwsze dlatego, że pracownicy są zaszczepieni. Po drugie - wprowadziliśmy bardzo restrykcyjne zasady reżimu sanitarnego. Po trzecie - efekty są bardzo satysfakcjonujące. Nie bójmy się i nie zwlekajmy z zabiegiem - przekonuje dr Małgorzata Orska. W tej chwili na zabieg usunięcia zaćmy średnio czeka się około miesiąca, czyli bardzo krótko. Operacje przeprowadzane są w trybie jednodniowym. Pacjent kilka godzin po niej, z założonym opatrunkiem, opuszcza szpital. Co ważne, skierowanie na refundowany zabieg usunięcia zaćmy może wystawić lekarz udzielający świadczeń poza systemem ubezpieczenia zdrowotnego. Domy Opieki Medycznej i Seniora, Centrum Rehabilitacji DONUM CORDE Domy Opieki Medycznej i Seniora, Centrum Rehabilitacji DONUM CORDE to działalność świadcząca usługi medyczne, rehabilitacyjne i opiekuńcze dla pacjentów z ograniczeniami. Podmiot leczniczy DONUM CORDE to kompleks medyczny, który prowadzi działalność zakresie Domu Opieki Medycznej, czyli oddziału opiekuńczo- leczniczego, Centrum Rehabilitacji i Domu Seniora. Centrum Rehabilitacji Do-num Corde to miejsce, w którym świadczy się usługi rehabilitacji z wykorzystaniem nowoczesnych technologii oraz dobranymi indywidualnie terapiami wraz z możliwością dostosowania terapii manualnych przez fizjoterapeutów. Pobyt pacjenta odbywa się stacjonarnie na oddziale opiekuńczo- leczniczym zapewniając mu całodobową opiekę medyczną oraz kontynuację leczenia, natomiast Centrum Rehabilitacji zapewnia odpowiednią terapię, mając na celu efektywne usprawnienie. Pacjent po kwalifikacji i diagnostyce fizjoterapeutycznej otrzymuje indywidualny plan terapii rehabilitacyjnej zakładając cele i możliwości Pacjenta, oceniając systematycznie osiągane efekty z terapii. Pacjenci w Domach Opieki Medycznej i Seniora DONUM CORDE są pod opieką wykwalifikowanej kadry fizjoterapeutów, którzy przy współpracy z interdyscyplinarnym zespołem terapeutycznym, razem z lekarzem prowadzącym decydują o formie rehabilitacji i usprawniania pacjenta. Takie podejście daje możliwość terapeutycznej szansy na pozytywne postępowanie usprawniające, a czas poświęcony pacjentowi jest zawsze w pełni wykorzystany. Specjalistyczna opieka nad pacjentem, połączona z rehabilitacją przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii, jaką zapewniają Domy Opieki Medycznej i Seniora, Centrum Rehabilitacji DONUM CORDE to oferta ukierunkowana miedzy innymi na Pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi, ortopedycznymi, po zabiegach chirurgicznych, z zaburzeniami kardiologicznymi, po ciężkich przebiegach choroby CO-VID 19, a także Pacjentów wymagających długoterminowej opieki. Innowacyjny sprzęt i odpowiednio wyposażone pomieszczenia ułatwiają pracę z Pacjentem, dzięki czemu przeprowadzana rehabilitacja przynosi planowany efekt i poprawia jego zdolność do funkcjonowania, równocześnie przynosząc ulgę w bólu. Indywidualne podejście, dostosowane do rodzaju jednostki chorobowej, a także stanu funkcjonalnego Pacjenta pozwala na trafne postawienie diagnozy i tym samym właściwy dobór metod leczenia. W Centrum Rehabilitacji zostaje położony nacisk na intensywną rehabilitacje indywidualnie dostosowaną do potrzeb Pacjenta, dzięki której istnieje możliwość usprawnienia pacjenta i szybszego powrotu do zdrowia zapewniając przy tym 4v. M mi ^ - ■ 1 PONUM CORs.il: • CENTRUM REHABILITACJI DOMY OPIEKI MEDYCZNEJ I SENIORA Pacjentowi kompleksową opiekę medyczną. Te wszystkie aspekty potrzebne są do prawidłowego funkcjonowania, a przy zachowaniu najwyższych standardów zapewniają rodzinie komfort psychiczny i poczucie, że ich bliscy są pod fachową opieką. W ośrodku rehabilitacyjno- opiekuńczym DONUM CORDE istnieje przekonanie, że dbałość w indywidualny sposób o Pacjenta, a także kompleksowe podejście przez cały zespół terapeutyczny, daje poczucie zaopiekowania się pacjentem tak, aby osiągnąć maksymalnie zamierzone efekty. Nazwa ośrodka „DONUM CORDE", czyli „DAR SERCA" zobowiązuje do przekazywania go naszym Podopiecznym dbając o ich dobro! DOMY OPIEKI MEDYCZNEJ I SENIORA DONUM CORDE Tel. 508 276 074 / 508 385 576 biuro@donumcorde.pl CENTRUM REHABILITACJI DONUM CORDE Tel. 517 226 993 rehabilitacja@donumcorde.pl Budy Głogowskie 835 B 36-060 Głogów Małopolski www.donumcorde.pl www.facebook.com/DonumCorde 06 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 SPRAWDŹ, O ILE MNIEJ • / ^ MOZESZ PŁACIC! Oferta ważna do 31112.2021 r. pekao.com.pl/pozyczka REKLAMA Bank Pekao Przenieś do nas swoje raty. Pożyczka konsolidacyjna RRSO Otwórz Konto z kartą Mastercard® za konto i kartę2 za bankomaty w całej Polsce2 od przenoszonych jeśli weźmiesz rat1 dodatkową gotówkę1 RRSO - rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) pożyczki wynosi 7,44% przy założeniach: całkowita kwota pożyczki (bez kredytowanych kosztów) 32 832,00 zł, pożyczka zaciągnięta na 63 miesiące, oprocentowanie zmienne 7,20% w stosunku rocznym, całkowity koszt pożyczki 6692,48 zł (w tym odsetki 6692,48 zł), całkowita kwota do zapłaty 39 524,48 zł, płatna w 62 ratach miesięcznych po 627,37 zł, 63. rata wyrównująca 627,54 zł. Kwota udostępniana pożyczkobiorcy 32 832,00 zł. Kalkulacja została podana na podstawie przykładu reprezentatywnego wg stanu na 24.08.2021 r. ' Prowizja 0% i pozostałe warunki dotyczą Pożyczki Ekspresowej od 10 000 zł do 200 000 zł, przeznaczonej na spłatę udzielonych pożyczek lub kredytów oraz na dowolny cel w wysokości do 25% kwoty spłacanych zobowiązań. Pożyczka nie może być przeznaczona na spłatę pożyczek lub kredytów udzielonych przez Bank Pekao SA Specjalna oferta ważna do 3T.12.2021 r. Bank podejmuje decyzję o udzieleniu pożyczki po ocenie zdolności kredytowej. Pozostałe informacje dostępne są w oddziałach banku i placówkach oznaczonych „Bank Pekao S A Partner* oraz na pekao.com.pl. Informacja nie stanowi oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Pożyczkodawcą jest Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna. z0 zł za prowadzenie rachunku płatniczego. Promocja 0 zł za obsługę karty debetowej Mastercard Debit FX do Konta Przekorzystnego i wypłaty gotówki tą kartą ze wszystkich bankomatów w Polsce - obowiązuje po zawarciu umowy o Pożyczkę Ekspresową i w trakcie jej trwania oraz po spełnieniu pozostałych warunków promocji. Promocja trwa do 31.12.2021 r. Sprawdź zasady promocji w regulaminie na pekao.com.pl. Do ukończenia 26. roku życia za ww, opłaty jest bezwarunkowe 0 zŁ Pełne informacje o koncie i karcie do konta znajdziesz na pekao.com.pl. Definicje: prowadzenie rachunku płatniczego, obsługa karty debetowej, wypłata gotówki, znajdziesz na pekao.com.pl/definicje. Bank Pekao SA FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 07 MATERIAŁ INFORMACYJNY: BANK PEKAO n Senior buszujący w sieci. Bankowanie" nie jest takie trudne! W jaki sposób umówić się przez internet do lekarza pierwszego kontaktu? Jak zrealizować e-receptę? Jak założyć konto w banku i bezpiecznie z niego korzystać? Czy chleb, masło, warzywa i owoce można zamówić w sieci? Kto nam je dostarczy i jak za nie zapłacimy? Co zrobić, by uchronić się przed plagą internetowych oszustów? szystkiego tego musieliśmy W się nauczyć w ciągu minionych kilkunastu miesięcy. I to w przyspieszonym tempie. Z powodu COVID-19 świat wirtualny stał się niespodziewanie światem realnym, także dla seniorów. W SIECI . t TAKŻE DA SIĘ ZYC Pandemia koronawirusa wywróciła poukładane i dobrze nam znane życie. Z jednej strony zamknęła w domach i ograniczyła kontakty, ale z drugiej strony otworzyła na zupełnie nowe, często wcześniej nieznane doznania. To, co jeszcze do niedawna wydawało się światem pełnym tajemnic, nagle stało się rzeczywistością, bez której teraz bardzo trudno żyć. - W czasie pandemii, jako jeden z pierwszych banków, postanowiliśmy uruchomić działania mające na celu wspieranie seniorów w tym niełatwym dla nich czasie. Zachęcaliśmy ich do aktywnego korzystania z internetu, oczywiście w tym również do bankowania bez wychodzenia z domu - zaznacza Bank Pekao, pomysłodawca akcji „Bierz internet za rogi". WYSYŁASZ SELFIE MASZ KONTO BANKOWE To w ramach tej akcji można było dowiedzieć się jak - krok po kroku - np. założyć konto w banku. Klasycznie, w oddziale banku, za pośrednictwem infolinii, ale również przez internet. I to korzystając z zupełnie nowej, bardzo wygodnej i nieskomplikowanej - co szczególnie ważne dla seniorów - technologii. - Jako pierwszy bank w Polsce umożliwiliśmy otworzenie konta osobistego całkowicie zdalnie, za pośrednictwem selfie w aplikacji PeoPay. Zrobiliśmy to dlatego, aby - w obliczu obecnego zagrożenia epidemiologicznego -uchronić naszych klientów, także seniorów, przed zagrożeniami, jakie niesie pandemia koronawirusa. I dlatego właśnie tak mocno polecamy korzystanie z naszej bankowości elektronicznej Pekao24 oraz aplikacji PeoPay - zaznaczają bankowcy. W jaki jednak sposób selfie pomoże nam otworzyć konto? Czy to, abybezpieczname-toda? - Bardzo bezpieczna - zapewniają eksperci. Jak to uczynić? Najpierw trzeba zainstalować w telefonie aplikację mobilną PeoPay i uzupełnić swoje dane. Następnie, gdy na ekranie zaznaczymy opcję weryfikaq'i tożsamości: „Selfie i zdjęcie dowodu osobistego", zostaniemy poproszeni o zrobienie i przesłanie zdjęcia dowodu osobistego, a także paru zdjęć twarzy, oczywiście wszystko zgodnie z instrukcjami, które będą pojawiać się na ekranie. - Na tej podstawie zwe- MMI ■ • .. • ••• ryfikujemy tożsamość klienta, i otworzymy mu rachunek - podkreślają w Banku Pekao. I tak oto świat bankowości elektronicznej stanie przed seniorami otworem. - Rachunki, przelewy, oszczędzanie - to nasze codzienne sprawy finansowe. Aby je załatwić, nie będziemy już musieli udawać się do placówkibankowej lub na pocztę. Dzięki możliwościom, które dajeban-kowość elektroniczna, wiele z nich można załatwić w domowym zaciszu. To działanie nie tylko bezpieczne, ale także bardzo proste i szybkie - zaznaczają specjaliści Banku Pekao. Od tej chwili, zasiadając przed ekranem komputera lub z komórką w ręku, w ciszy i spokoju, bez żadnego stresu, można sprawdzić nie tylko to czy na koncie pojawiła się już emerytura, ale także jakie jest nasze saldo na rachunku. W każdej chwili senior może również opłacić rachunki, wykonać przelewy, a także załatwiać wiele spraw - za pośrednictwem profilu zaufanego - w urzędach. CO DAJE BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA? Swobodę, spokój i bezpieczeństwo! Nie tylko w domu, ale praktycznie w każdym zakątku świata. Dzięki rozwiązaniom mobilnym mamy dostęp do pieniędzy 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. W tym świecie nie ma wolnych sobót i niedziel. Na koncie możemy wykonywać operacje o każdej porze dnia i nocy. Jakie? Może to być np. przelew bankowy. - Nie muszę już wychodzić z domu na pocztę, by wypełniać papierowe druki. Wystarczy, że w domu zasiądę przed klawiaturą - mówi pani Maria. Sześćdziesięciopięciolatka za pośrednictwem komputera opłaca rachunki za mieszkanie, wodę, prąd, a także raty kredytu za lodówkę. Na koncie ma również ustawione stałe zlecenia. - Nie muszę się denerwować, że o czymś zapomniałam - mówi. Bankowość internetowa pomaga również w obsłudze kart. W jaki sposób? Za pośrednictwem komórki lub komputera można Zamówić nową kartę kredytową lub debetową, aktywować je, zmienić przypisany do nich limit, a także zablokować je, gdy zostaną np. zgubione lub skradzione. Sieć pozwala także szybko sprawdzić wszystkie operacje na naszym koncie. Czy seniorzy chętnie korzystają z tych rozwiązań? - Obserwujemy coraz większe zainteresowanie bankowością internetową i mobilną. Dla nas najważniejszym celem jest jednak zapewnienie bezpieczeństwa i wygody seniorom, stąd tak ważne jest, aby mogli „banko-wać" bez wychodzenia z domu. Oczywiście dużą wagę przywiązujemy również do zapewnienia stałej dostępności usług w kanałach zdalnych - zapewnia Bank Pekao. Nic więc dziwnego, że projekt „Bierz internet za rogi" został nie tylko dostrzeżony przez seniorów, ale także uhonorowany prestiżowym wyróżnieniem w rankingu „Polityki" Listki CSR. BANK PEKAO I KONTO PRZEKORZYSTNE Bank Pekao posiada również szeroką i wszechstronną ofertę finansową dla seniorów Pozwala ona spełnić nie tylko oczekiwania pod kątem bieżącego korzystania z usług, czy oszczędzania, ale też kredytowania planów. - Jedną z takich propozycji jest Konto Prze-korzystne, którego prowadzenie - wraz z kartą do konta - jest bezpłatne. W ramach tej propozycji klient może korzystać również z aplikacji mobilnej PeoPay i serwisu Pekao24, w których ma bieżący podgląd salda rachunku oraz może sprawdzić historię transakcji, np. czy otrzymał już przelew z tytułu emerytury, oraz dokonać własnych przelewów - przypominają w Banku Pekao. Nie można również zapomnieć o tym, że seniorzy zawsze mogą skorzystać z Pożyczki Ekspresowej. Jeżeli senior zasila w Banku Pekao konto od 6 miesięcy z tytułu emerytury, to nie musi przynosić żadnych dokumentów do banku, aby ją otrzymać. PEŁNY WGLĄD ^ W DOMOWYTHJDŻET Bankowość elektroniczna, to dziś najlepsza z możliwych przepustek również w świat e-tożsamości. Dzięki niemu możemy np. złożyć wniosek o paszport, zamówić lekarstwo, które regularnie stosujemy, wymienić waluty... Komputer i smartfon zapewniają nie tylko pełen wgląd w stan naszego salda, zarządzanie funduszami, ale pozwalają także na odpowiednie kształtowanie domowego budżetu. Bank Pekao od kilku lat jest też patronem akcji PCK „Senior ON". To dzięki niej seniorzy mogą uczestniczyć w warsztatach dotyczących m.in. nowoczesnych form bankowania, ochrony przed internetowymi oszustami. -Oprócz uczulenia na tradycyjne zagrożenia, np. metodę na wnuczka, na warsztatach wyjaśniamy seniorom zasady bezpieczeństwa w sieci. Poprzez działania informacyjne i edukacyjne otrzymują oni pakiet wiedzy i narzędzi do dbania o własne finanse, bezpiecznego bankowania i aktywnego korzystania z Internetu -informuje Bank Pekao. To dzięki temu bankowość internetowa dla sporej rzeszy seniorów nie jest już wiedzą tajemną. Za to coraz częściej staje się narzędziem, które pozwala bez większego stresu zarządzać funduszami oraz wygodniej i bezpieczniej żyć, szczególnie w czasach pandemii. 08 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 Mądra Babcia podbiła serca i media społecznościowe Beata Borucka, znana jako Mądra Babcia, to najpopularniejsza babcia w polskim internecie. Wokół swojej działalności zgromadziła ponad 300 tysięcy kobiet Dokończenie ze str. 2 -Kim są babcie? - Okazało się, że „Babcie" to jest pojęcie bardzo szerokie... I tak oto narodziła się potrzeba zaangażowania w sieci osób 50+, które wydają się być trochę przezroczyste, trochę niewidoczne. Prezentuję więc nasz głos w życiu internetowym. -A co z dziadkami? - Dziadkowie muszą się zorganizować sami, a to z tego powodu, że mam z nimi marne doświadczenie. Moich dwóch dziadków zginęło w czasie wojny, wnuczęta - z przyczyn naturalnych - też są pozbawione dziadków. Proponuję więc, aby ktoś stworzył fanpejdż Mądry Dziadek... -Jakiebyły początki działalności silverinfluen-cera? - Zabawne. W kręgu znajomych mam wiele osób, które są mocno kompetentne biz-nesowo. Kiedy zaczęłam opowiadać, że planuję pisać, że mam taki pomysł, wszyscy mówili: bez sensu, szkoda czasu, nie ma szans, żebyś znalazła kogoś starszego w tym internecie. Okazało się jednak, że ci eksperci się bardzo pomylili, bo osób 50+ na Facebooku jest bardzo dużo! W naszej społeczności mamy nawet hymn babć, który w jednej ze zwrotek ma taką frazę: „Różni eksperci/ duzi i mali/ naszej Beatce to odradzali/ bo chyba trzeba mieć w głowie kuku/ żeby przemawiać do babć na fejsbuku". Jak popatrzymy na różne portale społecznościowe, to możemy sobie jasno powiedzieć - to wynika z raportów - że Facebook jest właśnie dla osób dojrzałych, Instagram jest dla osób w wieku średnim, a TikTok został stworzony dla młodzieży. Wydawałoby się, że Facebook jest takim nieco archaicznym portalem, a okazało się, że dla nas, osób w wieku 50+ jest portalem niezwykle przyjaznym, i właśnie w tej kategorii - tętni życiem. Trendy w mediach społecznościowych, dotykają więc -w różny sposób - osób w różnym wieku. -Kto pokazał Mądrej Babci świat SocialMedia? - Świata „sociali" nikt mi nie musiał pokazywać, bo on się pokazał sam. Ponieważ nie jestem z najstarszego pokolenia, komputeryzacja towarzyszyła mi już w pracy zawodowej, więc dla mnie nie była to żadna wielka tajemnica. Podkreślę nawet, że nasze pokolenie jest bardzo zcyfryzowane. Już w pracy zawodowej obsługiwaliśmy przecież komputery i używali intemetu. Oczywiście, jest grupa osób, 70 i 80 plus, które nie mają takiego oswojenia z inter-netem. I tu jest wielka rola każdego, kto może w tym pomóc - wnucząt czy dzieci - żeby ucy-fryzować babcię, np. do mediów offline, żeby tworzyć różnego rodzaju tutoriale, organizować warsztaty, szkolenia, przygotowywać audycje dla osób, które jeszcze wymagają oswoje- nia z intemetem. Dla mnie nie był to skok na głęboką wodę, bo weszłam w to generacyjnie, gładko. -Czy internet i SocialMedia to odpowiednia przestrzeń dla osób w starszym wieku? - Seniorom aktywność w sieci z moim udziałem dała bardzo dużo, przede wszystkim w czasie pandemii koronawirusa. Pierwszy lockdown „kowidowy" pokazał, jak bardzo seniorzy są nieprzygotowani do łączności ze światem przez internet i jak bardzo odczuwają izolację. Stworzyłam projekt na FB Mądra Babcia „Babcia w domu", gdzie zagospodarowywałam czas osób, które miały zalecenie odizolowania i nagle zostały same, zagubione. Stworzyłam projekt „Babcia na bank", w którym uczyłam bankowości internetowej, bo nie potrafili zrobić zakupów czy zapłacić rachunku, a mieliśmy przecież nie wychodzić. Co rano prowadziłam gimnastykę, gdyż została nam zabrana aktywność fizyczna. Używając swoich kompetencji medycznych, bo takie mam wykształcenie, stworzyłam show kulinarny „Talerz zdrowia", gdzie pokazywałam, jak zmienić zawartość talerza, aby poprawić odporność, stan organizmu i samopoczucie. Uczyłyśmy się angielskiego. Za pomocą zawartości kuchennych szafek dbałyśmy 0 urodę; robiłyśmy maseczki z oliwy, miodu 1 zielonej pietruszki. Internet w tym czasie był naszym głównym oknem na świat: na załatwianie spraw, pracę, naukę, kontakt z bliskimi. Uczyłyśmy się, jak korzystać z komunikatorów typu Skype czy Zoom, by, będąc odizolowane, zobaczyć wnuczęta. Internet niesie mnóstwo dobrodziejstw. Ja, na przykład, wieczorem rozgrywam sobie partyjkę w „tysiąca", na portalu, na którym można grać w karty z osobami z całego świata. Są tam też inne gry towarzyskie. Przed ekranem możemy więc mnóstwo zrobić, znaleźć wiele informacji. Nie tylko ułatwiać sobie życie, ale miło spędzać czas, w kontakcie z innymi. -Jak bezpiecznie korzystaćzinternetu? Co Mądra Babcia poradzSaby naszym Czytelnikom? - Trzeba zachować zdrowy rozsądek. Jeżeli nie wiemy, od kogo jest e-mail, albo dostajemy e-mail, który oferuje nam niebywałe apanaże -np. spadek, który ktoś nam rzekomo zostawił tylko trzeba podać konto bankowe - to lepiej nie odpowiadać na takie e-maile. Korzystać należy tylko ze sprawdzonych portali, obwarowanych zasadami bezpieczeństwa - to jest pierwsza rzecz, o której należy pamiętać. Druga sprawa -za pośrednictwem wyszukiwarki zawsze można odnaleźć teksty, które podpowiedzą nam, jak bezpiecznie korzystać z sieci. Takich poradników jest bardzo dużo. Są poradniki filmowe na YouTube, są poradniki pisane, w których punkt po punkcie omawiane są zasady lif bezpiecznego korzystania z intemetu. I trzeci element - gdy taki podejrzany e-mail się pojawi, trzeba przekazywać o nim dalej informację, aby inni też się ustrzegli. To są dla mnie złote zasady korzystania z sieci. Jak się będziemy trzymać tych trzech zasad, unikniemy większości pułapek. Używajmy zdrowego rozsądku, edukujmy się sami - poprzez wyszukiwanie informacji -i dzielmy się z innymi, jeśli dowiemy się czegoś ciekawego albo chcemy kogoś ostrzec. Jedna z uczestniczek naszej trzystutysięcznej społeczności napisała-do mnie, że omal nie padła ofiarą oszusta matrymonialnego - słynna historia o szukającym miłości żołnierzu amerykańskim - dała się wkręcić w taką znajomość. Na koniec poproszono ją o przekaz dużej kwoty na ułożenie sobie wspólnego życia w Polsce, i to - na szczęście - zapaliło jej czerwone światło, zgłosiła ten fakt na policję. Chciała w moim programie Silver TV otwarcie opowiedzieć o tym, aby przestrzec innych. Jednak człowiek, z którym kontaktowała się, zaczął wysyłać jej groźby karalne, grożąc, że skrzywdzi jej rodzinę. Wyłączyła więc wszystkie swoje aktywności w sieci, a w moim programie wystąpiła wyłącznie na nagraniu głosowym, ze zmienionym głosem. Jak widać, nie zawsze jest łatwo wycofać się z tego typu sytuacji. Ja nie miałam talach przygód, ale przestrzegam doświadczeniem jednej z moich uczestniczek, która odważnie podzieliła się swoją historią. Zachowajmy więc zdrowy rozsądek. Bądźmy ufni, ale nie bądźmy naiwni! -Skądu Pani tyle inwencji twórczej? - Jestem i zawsze byłam osobą bardzo kreatywną. Pracowałam w marketingu, a tam kreatywność jest niezbędna. W marketingu nie należy powtarzać tego, co ktoś zrobił, tylko generować rzeczy nowe. „Jak coś już widziałeś, to tego nie rób" - to jest pierwsza zasada. Pochodzę też z artystycznej rodziny. Tata mój był śpiewakiem operowym, w związku z czym wiele rzeczy u nas w domu było oparte o fajne projekty artystyczne. Wystawialiśmy przedstawienia, robiliśmy nagrania, imitowaliśmy obrazy, ustawiając się tak, jak na słynnych dziełach, nagrywaliśmy filmy. Kreatywność towarzyszyła mi od dziecka, zarówno przez bardzo kolorowy dom, jak i pracę zawodową. Słucham również swojej społeczności. Przychodzi do mnie bardzo dużo wiadomości, z prośbą o poruszenie tematu, więc tymi reasercherami, jak to się teraz mówi, są też moje Panie. W moim życiu także pojawia się wiele tematów, kiedy odkrywam coś ciekawego, napotykam na interesujący produkt, znajduję fajną aplikację, udaje mi się kupić niezwykły kosmetyk - to biorę i pokazuję w mojej TV. Poruszam też sprawy bieżące, z wyjątkiem polityki i religii, bo o tym nie rozmawiamy. To ludzi dzieli, a babcie łączy miłość do wnucząt, więc my podziałów nie kultywujemy. Oprać. Agnieszka Aulidi FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 09 Czy da się zjeść tanio i smacznie? Tak. Trzeba tylko zadbać o zasady! Jadłospis seniora, choć nie jest go łatwo przygotować, da się odpowiednio skomponować. Zawsze należy jednak brać pod uwagę współistniejące schorzenia i stan zdrowia Agata Siemiaszko rzestrzeganie zasad zbilansowanej P diety ma na celu poprawę stanu zdrowia seniora oraz utrzymanie go na właściwym poziomie. Jednak z badań wynika, że wydatki na żywność w grupie seniorów przeciętnie wynoszą tylko około 340 zł miesięcznie, czyli zaledwie 11,5 zł na dzień. Czy za taką kwotę można się zdrowo żywić? ILE PRZECIĘTNIE WYDAJEMY1NA JEDZENIE? Jadłospis za około 12 zł dziennie wydaje się prawie niemożliwy, jednak niektórym osobom tyle musi wystarczyć do przeżycia. Szczególnie osoby starsze i schorowane, z niską emeryturą lub rentą mogą mieć problem ze skomponowaniem zbilansowanego posiłku za taką cenę. Przeciętne wynagrodzenie netto, czyli „na rękę" w październiku2021r. wynosiło 4260 zł, a średnia emerytura 1964 zł - czytamy na stronie Głównego Urzędu Statystycznego. Po opłaceniu rachunków i wykupieniu leków często pozostaje więc niewiele na podstawowe środki do życia, w tym żywność. Z badań przeprowadzonych przez Zachodniopomorski Uniwersytet w Toruniu wynika, że przeciętne miesięczne wydatki na żywność w gospodarstwach osób powyżej 50. roku życia wynosiły 339 zł na osobę, czyli około 11,5 zł na dzień. ZBILANSOWANA DIETA OSÓB W WIEKU STARSZYM Zasady żywienia seniorów zawarte są w aktualnej Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku starszym. Zalecenia te mają na celu poprawienie oraz utrzymanie ogólnego stanu zdrowia. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej przygotowało 10 zasad zdrowego żywienia seniorów: 1. Spożywaj 5-6 posiłków o regularnej porze. Pamiętaj również o piciu płynów, co najmniej 21 dziennie. j>2. Warzywa i owoce spożywaj jak najczęściej. 1-2 porcje można zastąpić sokami (200-400 ml). 3. Spożywaj produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste (kasze, makarony, pieczywo z pełnoziarnistej mąki). sj4. Codzienne spożywaj produkty mleczne - głównie fermentowane (jogurty, kefiry) - co najmniej 3 duże szklanki. Możesz częściowo zastąpić je białymi serami. &. Jedz ryby, jaja, chude mięso i nasiona roślin strączkowych. Wybieraj oleje roślinne. Ograniczaj spożycie mięsa czerwonego, przetworzonych produktów mięsnych i tłuszczów zwierzęcych. Jo. Unikaj spożycia cukru i słodyczy (zastępuj je owocami i orzechami). Unikaj picia napojów słodzonych. 17. Nie dosalaj potraw i kupuj produkty z niską zawartością soli. Używaj ziół - mają cenne składniki i poprawiają smak. 8. Nie spożywaj alkoholu. 9. Pamiętaj o codziennej suplementacji diety witaminą D (2000j .m./dobę). alO. Bądź codziennie aktywny fizycznie i umysłowo. Angażuj się w każdą działalność społeczną, która daje ci satysfakcję. JADŁOSPIS SENIORA ZA MNIEJ NIZO ZŁOTYCH Komponowanie jadłospisu seniora nie jest łatwe, ponieważ należy brać pod uwagę współistniejące schorzenia i stan zdrowia. Nie powinno się więc stosować „na własną rękę" żadnego jadłospisu powszechnie dostępnego w intemecie, a w celu ułożenia indywidualnego planu żywieniowego należy zgłosić do dietetyka klinicznego. Poniżej przedstawiamy przykładowy jadłospis seniora o bardzo małej aktywności ruchowej, bez współistniejących chorób. Całkowity koszt tego dziennego jadłospisu to 11,36 zł. ŚNIADANIE -3,8 zł* jajecznica z pomidorkami i chlebem żytnim 3 jajka-2,40 zł, masło5g-o,2izł, pomidor -1 mała sztuka - 0,5 zł, chleb żytni na maślance 2 kromki po 35 g - 0,69 zł. DRUGIE ŚNIADANIE -2,57 zł: jogurt naturalny z orzechami i bananem jogurt naturalny 230 g -1,83 zł, orzechy włoskie 3 sztuki - 0,25 zł, banan 100 g - 0,49 zł. OBIAD-2,07 zł: wątróbka z cebulą, ziemniaki gotowane i kapusta wątróbka drobiowa 180 g - 0,9 zł, cebula 50 g(l sztuki) - 0,1 zł, olej 10 g-0,08 zł, ziemniaki 160 g - 0,31 zł, kapusta kiszona 140 g - 0,56 zł, marchew 60 g - 0,12 zł. KOLACJA-2,92: serek wiejski na słono i kanapka z szynką serek wiejski200g -1,80 zł, . szczypiorek 10 g - 0,06 zł, 1 ząbkuczosnku3g-0,lzł, jogurt naturalny 20 g - 0,16 zł, chleb żytni na maślance 1 kromka 35 g - 0,35 zł, masło2g-o,i2zł, sałata 10 g-0,05 zł, plaster polędwicy sopockiej - 0,28 g. Potrzebujesz www. Praktyczne szybko i wygodnie SKOK Praktyczne % RRSO 13,32% Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania na podstawie przykładu reprezentatywnego dla pożyczki Witaj ustalonego na dzień 08.11.2021 r. Udzielenie pożyczki, warunki je) udzielenia oraz zabezpieczenia jej spłaty są uzależnione od wyniku przeprowadzonej przez SKOK Chmielewskiego oceny zdolności kredytowej Klienta. Treść ogłoszenia nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Po szczegółowe informacje dotyczące produktów finansowych zapraszamy do naszych oddziałów. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Z. Chmielewskiego z siedzibą: Lublin, ul. Wallenroda 2E, tel. 81 446 30 00, wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS prowadzonego przez Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, VI Wydział Gospodarczy KRS, pod numerem KRS 0000089688, posiadająca NIP 712-017-06-36 oraz REGON 430398277. 10 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 MATERIAŁ INFORMACYJNt PZU Masz wpływ na swoje życie - badaj się Pamiętajmy - lepiej zapobiegać niż leczyć! Zadbajmy o siebie. Szczególnie w starszym wieku ie ma się co oszukiwać. Oile N przed trzydziestką nie odczuwamy praktycznie żadnych dolegliwości, tak już po pięćdziesiątce zwykły ból głowy może skutecznie utrudnić nam życie. Nasz metabolizm zwalnia, a organizm powoli zaczyna się po prostu starzeć. Dlatego ważna jest właściwa profilaktyka, zmiana trybu życia oraz diety. Zadbać powinniśmy także o dobrą kondycję psychiczną, zdrowy, spokojny sen i aktywny wypoczynek. Zawsze warto się badać! Podstawowa diagnostyka, taka np. jak morfologia, mocz czy cholesterol nie jest droga, a dzięki regularnym badaniom mamy pewność, że z naszym organizmem wszystko jest wporządku. Te badania powinniśmy wykonywać niezależnie od tego, czy mamy 20 czy 40 lat. BADAJ SIĘ KOMPLEKSOWO Nikogo nie trzeba przekonywać, że badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie dla zdrowia na każdym etapie życia. Zniechęcać mogą kolejki do lekarzy pierwszego kontaktu i specjalistów. Ale jest na to sposób. Można wykupić np. pakiet medyczny PZU Zdrowie i bez zbędnego oczekiwania na termin wizyty lekarskiej kompleksowo się przebadać. Indywidualna opieka medyczna PZU Zdrowie to korzystne rozwiązanie dla osób, którym pracodawca nie sponsoruje pakietów, wyko- nują wolny zawód lub chcą zrobić jednorazowy przegląd zdrowia. To także sposób na wsparcie swoich bliskich. Portal mojePZU zapewnia wygodny zakup pakietów oraz dalsze korzystanie z usług, np. umówienie wizyt ibadań, sprawdzenie wyników lub realizację telekonsultacji. Pakiety medyczne PZU Zdrowie to abonamenty skierowane do osób poniżej 67. roku życia, które zapewniają roczny dostęp m.in. do konsultacji lekarzy specjalistów, badań diagnostycznych wplacówkach oraz porad tele-medycznych. Dostępne są w jednym z 4 zakresów: mini, podstawowym, rozszerzonym i kompleksowym. Najszerszy zawiera m.in. nielimitowane konsultacje stacjonarne i tele-medyczne u lekarzy nawet 30 specjalizacji, ponad 360 rodzajów badań diagnostycznych, 30 zabiegów rehabilitacji oraz 40 proc. zniżki na usługi stomatologii zachowawczej. PAKIET MEDYCZNY SPECJALNIE DI A SENIORA Dokładniej należy zbadać i kompleksowo sprawdzić stan zdrowia po pięćdziesiątym roku życia. Oprócz podstawowych badań (takich jak morfologia, glukoza na czczo, badanie poziomu hormonów tarczycy oraz badanie moczu), koniecznie trzeba badać również cholesterol i ocenić tzw. ryzyko sercowo-naczy-niowe, czyli ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia, takich jak np. udar mózgu. Regularnie należy oglądać swoją skórę, aby szybko zidentyfikować znamiona. Ponadto trzeba pamiętać obadaniu RTG klatki piersiowej raznaslat (a wprzypadku palenia tytoniu raz na rok) oraz o kontroli wzroku u okulisty. Nadwzroczność starcza to powszechnie występujący problem. Co roku warto również wykonać badanie EKG oraz kolonoskopię. Ciekawą propozycją są specjalnie dobrane dla seniorów badania profilaktyczne od PZU Zdrowie. Dzięki szerołaemu zakresowi badań można sprawdzić m.in., czy w organizmie nie ma stanu zapalnego, anemii, jak pracuje serce, w jakiej kondycji jest układ oddediowy i słuch. Wyniki badań i spostrzeżenia na temat stanu zdrowia konsultuje się z lekarzem, który - w razie potrzeby - pokieruje na dalszą diagnostykę. BADANIA DLA KOBIET Istnieją również badania przeznaczone dla określonej płci. Panie powinny pamiętać ocorocz-nych badaniach ginekologicznych ibadaniu piersi przez lekarza (niezależnie od samobadania co najmniej raz w miesiącu). Do tego należy pamiętać omammografii. Badanie należy wykonywać co 2 lata, chyba że mamy predyspozycje genetyczne do raka piersi, wtedy należyrobićją raz w roku. Ponadto cytologię oraz USG transwagi-nałnepo40.roku życia trzeba wykonywać raz do roku. U pań po 50. roku życia zaleca się również ocenę ryzyka złamań. BADANIA DLA MĘŻCZYZN Panowie powinni pamiętać o wizytach u urologa oraz oznaczaniu antygenu PSA, który jest pomocny w diagnozowaniu zmian nowotworowych prostaty. Zaleca się również comiesięczne samobadanie jąder, araz na 3 lata badać je u lekarza. JESTEŚ TYM, CO JESZ „Goloneczka wpiwie", tłusty burger, smażone schabowe, kolorowe napoje gazowane... Chyba czas z nich zrezygnować! Dobra, zdrowa dieta ma ogromny wpływ na cały organizm! Bardzo ważne jest odpowiednie nawadnianie. Ale odstawiamy słodkie napoje gazowane - lepiej sięgnąć po wodę lub zieloną herbatę. 2 litry płynów dziennie to minimum. Zbyt mała ich ilość w diecie skutkuje m.in. odwodnieniem organizmu, które może wpłynąć na zaburzenia pracy układu krążenia, moczowego czy pokarmowego. Odwodniony organizm po za tym powoduje rozkojarzenie, brak koncentracji oraz zmniejsza naszą wydolność fizyczną. Osoby wstarszym wieku mają często zaburzone odczuwanie pragnienia i powinny pamiętać, żenależy pić wodę mimobraku ochoty na nią! Wraz z wiekiem należy też zadbać o odpowiednie spożycie wapnia, który znajdziemy w nabiale. Wapń obecny w serach jest łatwo przyswajalny m.in. dzięki obecności kazeiny -czyli podstawowego białka znajdującego się wproduktach mlecznych. Co ciekawe, w jednej porcji sera żółtego jest blisko 8 razy więcej wapnia niż wtej samej porcji twarogu. W codziennej diecie osoby starszej muszą się pojawić również produkty fermentowane (kefir, maślanka, jogurty), które zawierają żywe kultury bakterii. Ryby morskie spożywane co najmniej 2 razy w tygodniu powinny zostać włączone do diety seniorów ze względu na obecność w nich kwasów tłuszczowych omega-3. To dzięki nim można zachować dobrą koncentrację i uwagę oraz prawidłową odporność organizmu. Tłuszcze w odpowiednich ilościach są bardzo potrzebne w diecie, ponieważ stanowią budulec komórek, dostarczają energii, a także ułatwiają rozpuszczanie się witamin, takich jak A, D, E i K, które jednocześnie są elementami kwasów omega-3- Produkty roślinne są bogatym źródłem witamin oraz składników mineralnych, które opóźniają proces starzenia się organizmu, dlatego im jesteśmy starsi, tym więcej powinniśmy ich spożywać. Poprzez dużą zawartość włókna pokarmowego zapobiegają zaparciom i obniżają ilość cholesterolu we krwi. Pamiętajmy, że spożywanie warzyw i owoców w postaci surowej przynosi największe korzyści, jeśli jednak nie można ze względów zdrowotnych jadać ich wtej postaci, można spożywać je wformie zup, musów czy przecierów. REGULARNE POSIŁKI C03G0DZINY Systematyczność w spożywaniu posiłków zapewnia lepsze samopoczucie oraz prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Jedzmy w ciągu dnia więcej mniejszych posiłków, a tym samym zapobiegniemy osłabieniu oraz spożywaniu zbyt obfitych porcji jednorazowo. Jest to bardzo ważne wprofilaktyce nadwagi i otyłości oraz w ich leczeniu. AKTYWNY STYL ŻYCIA Aby zachować dobrą kondycję i czuć się dobrze, poza dietą i regularnymi badaniami powinniśmy również aktywnie spędzać czas. Regularne długie spacery, gimnastyka czy jazda narowerze wpływają pozytywnie nie tylko nanasze ciało, ale także pomagają dotlenić umysł i dodają pozytywnej energii. Dlatego nawet będąc na emeryturze, powinniśmy ruszyć się z kanapy i zadbać o siebie. Pamiętajmy - lepiej zapobiegać niż leczyć! Zadbajmy o siebie szczególnie w starszym wieku. 11 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 MATERIAŁ INFORMACYJNY PZU Jak zapewnić sobie pogodną jesień życia? Odkładanie pieniędzy w przysłowiową „skarpetę" to już przeszłość Co zrobić, by zgromadzić trochę gotówki na przyszłe lata i czy w tym celu trzeba wyrzekać się wszystłdego? Z pomocą mogą przyjść rozwiązania przygotowane przez finansistów, którzy znają się na oszczędzaniu i chętnie edukują w tym zakresie danych PIU wynika, że aż 73% Pola- Zków obawia się braku pieniędzy na starość, ale jak wynika z badania „Porozmawiajmy o życiu" przeprowadzonego przez Norstat na zlecenie PZU w listopadzie 2020r., 18% z nas w ogóle nie zabezpiecza swojej przyszłości finansowej. Oszczędzanie nie jest łatwe - to fakt. Ale nie oznacza to, że jest niemożliwe. Nawet przy skromnych dochodach można odłożyć trochę pieniędzy „na czarną godzinę" lub.. . na przyjemności! Do lamusa przeszły już czasy, gdy trzymaliśmy pieniądze „pod poduszką". Dziś niemal każdy ma konto w banku, a pieniądze z wypłaty czy emerytury spływają co miesiąc na podstawowy rachunek oszczędno-ściowo-rozliczeniowy. Można też wygodnie wybrać opcję oszczędzania na indywidualnych kontach czy przystąpić do licznych programów emerytalnych, szytych niemalże „na miarę". OSZCZĘDZAJ NA INOTWTDUALNYM KONCIE EMERYTALNYM Jedną z opcji oszczędzania na przyszłość jest założenie Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE). Można je założyć już od 16. roku życia. W PZU można wybierać spośród dwóch wariantów: IKE w PZU Życie, gdzie inwestuje się w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, oraz IKE w TFI PZU, gdzie inwestuje się w fundusze inwestycyjne. Sami możemy zadecydować, ile pieniędzy chcemy wpłacać na IKE i jak często to robić. Możemy dokonywać wpłat regularnie, np. miesięcznie, kwartalnie, półrocznie, rocznie albo wtedy, kiedy mamy dodatkowy „przypływ gotówki". Wartość wpłat nie może jednak przekroczyć ustawowego limitu (w2021roku jest to 15 777 zł). W każdej chwili możemy też wypłacić wszystkie oszczędności lub ich część, jednak jeżeli wypłacimy je dopiero po 6o. roku życia, to nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych. INDYWIDUALNE KONTO ZABEZPIECZENIA EMERYTALNEGO Drugą możliwością jest założenie Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. EKZE stanowi atrakcyjne rozwiązanie dla osób, które chcą dobrowolnie i długofalowo groma-dzić kapitał na przyszłość. Jego wysokość będzie zależała od tego, ile pieniędzy się wpłaca oraz od efektywności ich inwestowania. Od nas zależy wysokość wpłat, ich częstotliwość w danym roku, ale maksymalny limit jest zawsze na rzucony. Wpłaty na UCZĘ dają nam możliwość skorzystać z ulg podatkowych - można je odli- 1 v t w, '^gjpr czyć od podstawy opodatkowania w deklaracji PIT. Z kolei zyski z EKZE są zwolnione z 19% podatku od zysków kapitałowych, ale jest zryczałtowany 10% podatek przy wypłacie. Warto też dodać, że od2021r. wprowadzono możliwość oszczędzania na IKZE dla osób prowadzących PRACOWNICZE PLANY KAPITAŁOWE PPK Oszczędności na emeryturę można gromadzić także w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych. To dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, do którego zapisuje nas pracodawca. Jeżeli jesteśmy pracownikiem w wieku od 18 do 54 lat, to wystarczy nam sama znajomość zasad PPK i nie musimy robić nic dodatkowo. Dzięki oszczędzaniu w PPK można polepszyć swoją sytuację finansową po ukończeniu 60. roku życia, wypłacając zaoszczędzone środki. Odkładanie małych kwot co miesiąc przez wiele lat daje szansę zgromadzenia dużych oszczędności. Im wcześniej zaczniemy, tym bardziej się to opłaca. PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY PPE to dobrowolny program dla pracowników, który uruchamia pracodawca. Mogą do niego przystąpić pracownicy, którzy nie ukończyli 70. roku życia i pracują w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin. Dzięki temu, że pracodawca odprowadza składki do PPE w wysokości do 7% wynagrodzenia brutto pracownika, pracownicy zyskują źródło dodatkowych oszczędności na emeryturę. W PPE występują dwa rodzaje składek: podstawowa (opłaca ją pracodawca) i dodatkowa (opłaca pracownik za pośrednictwem pracodawcy). EMERYTALNE . UBEZPIECZENIE NA ŻYCIE POGODNA JESIEŃ PZU Pogodna Jesień to grupowe ubezpieczenie emerytalne dla pracowników, którzy nie ukończyli 60 lat (kobiety) albo 65 lat (mężczyźni). Miesięcznie to tylko 25 zł od osoby (dla grup powyżej 50 osób) lub 50 zł od osoby (dla grup do 50 osób). Co roku można również wypłacać 10% oszczędności bez żadnych opłat. Jak widać - jest wiele sposobów, by odłożyć nieco pieniędzy na emeryturę i pogodną jesień życia. Warto zapewnić sobie bezpieczeństwo finansowe i komfort na późniejsze lata, dbając o profilaktykę finansową. 10 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 MATERIAŁ INFORMACYJNt PZU Masz wpływ na swoje życie - badaj się Pamiętajmy - lepiej zapobiegać niż leczyć! Zadbajmy o siebie. Szczególnie w starszym wieku ie ma się co oszukiwać. O ile N przed trzydziestką nie odczuwamy praktycznie żadnych dolegliwości, tak już po pięćdziesiątce zwykły ból głowy może skutecznie utrudnić nam życie. Nasz metabolizm zwalnia, a organizm powoli zaczyna się po prostu starzeć. Dlatego ważna jest właściwa profilaktyka, zmiana trybu życia oraz diety. Zadbać powinniśmy także o dobrą kondycję psychiczną, zdrowy, spokojny sen i aktywny wypoczynek. Zawsze warto się badać! Podstawowa diagnostyka, taka np. jak morfologia, mocz czy cholesterol nie jest droga, a dzięki regularnym badaniom mamy pewność, że z naszym organizmem wszystko jest wporządku. Te badania powinniśmy wykonywać niezależnie od tego, czy mamy 20 czy 40 lat. BADAJ SIĘ KOMPLEKSOWO Nikogo nie trzeba przekonywać, że badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie dla zdrowia na każdym etapie życia. Zniechęcać mogą kolejki do lekarzy pierwszego kontaktu i specjalistów. Ale jest na to sposób. Można wykupić np. pakiet medyczny PZU Zdrowie i bez zbędnego oczekiwania na termin wizyty lekarskiej kompleksowo się przebadać. Indywidualna opieka medyczna PZU Zdrowie to korzystne rozwiązanie dla osób, którym pracodawca nie sponsoruje pakietów, wyko- nują wolny zawód lub chcą zrobić jednorazowy przegląd zdrowia. To także sposób na wsparcie swoich bliskich. Portal mojePZU zapewnia wygodny zakup pakietów oraz dalsze korzystanie z usług, np. umówienie wizyt i badań, sprawdzenie wyników lub realizację telekonsultacji. Pakiety medyczne PZU Zdrowie to abonamenty skierowane do osób poniżej 67. roku życia, które zapewniają roczny dostęp m.in. do konsultacji lekarzy specjalistów, badań diagnostycznych wplacówkach oraz porad tele-medycznych. Dostępne są w jednym z 4 zakresów: mini, podstawowym, rozszerzonym i kompleksowym. Najszerszy zawiera m.in. nielimitowane konsultacje stacjonarne i tele-medyczne u lekarzy nawet 30 specjalizacji, ponad 360 rodzajów badań diagnostycznych, 30 zabiegów rehabilitacji oraz 40 proc. zniżki na usługi stomatologii zachowawczej. PAKIET MEDYCZNY SPECJALNIE DLA SENIORA Dokładniej należy zbadać i kompleksowo sprawdzić stan zdrowia po pięćdziesiątym roku życia. Oprócz podstawowych badań (takich jak morfologia, glukoza na czczo, badanie poziomu hormonów tarczycy oraz badanie moczu), koniecznie trzeba badać również cholesterol i ocenić tzw. ryzyko sercowo-naczy-niowe, czyli ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia, takich jak np. udar mózgu. Regularnie należy oglądać swoją skórę, aby szybko zidentyfikować znamiona. Ponadto trzeba pamiętać o badaniu RTG klatki piersiowej raz na 5 lat (a w przypadku palenia tytoniu raz narok) oraz o kontroli wzroku u okulisty. Nadwzroczność starcza to powszechnie występujący problem. Co roku warto również wykonać badanie EKG oraz kolonoskopię. Ciekawą propozycją są specjalnie dobrane dla seniorów badania profilaktyczne od PZU Zdrowie. Dzięki szerokiemu zakresowi badań można sprawdzić m.in., czy w organizmie nie ma stanu zapalnego, anemii, jak pracuje serce, w jakiej kondycji jest układ oddechowy i słuch. Wyniki badań i spostrzeżenia na temat stanu zdrowia konsultuje się z lekarzem, który - w razie potrzeby - pokieruje na dalszą diagnostykę. BADANIA DLA KOBIET Istnieją również badania przeznaczone dla określonej płci. Panie powinny pamiętać o corocznych badaniach ginekologicznych ibadaniu piersi przez lekarza (niezależnie od samobadania co najmniej raz wmiesiącu). Do tego należy pamiętać o mammografu. Badanie należy wykonywać co 2 lata, chyba że mamy predyspozycje genetyczne do raka piersi, wtedy należy robić ją raz w roku. Ponadto cytologię oraz USG transwagi-nalnepo40.roku życia trzeba wykonywać raz do roku. Upańposo. roku życia zaleca się również ocenę ryzyka złamań. BADANIA DLA MĘŻCZYZN Panowie powinni pamiętać o wizytach u urologa oraz oznaczaniu antygenu PSA, który jest pomocny w diagnozowaniu zmian nowotworowych prostaty. Zaleca się również comiesięczne samobadanie jąder, araz na 3 lata badać je u lekarza. JESTEŚ TYM, CO JESZ „Goloneczka w piwie", tłusty burger, smażone schabowe, kolorowe napoje gazowane... Chyba czas z nich zrezygnować! Dobra, zdrowa dieta ma ogromny wpływ na cały organizm! Bardzo ważne jest odpowiednie nawadnianie. Ale odstawiamy słodkie napoje gazowane - lepiej sięgnąć po wodę lub zieloną herbatę. 2 litry płynów dziennie to minimum. Zbyt mała ich ilość w diecie skutkuje m.in. odwodnieniem organizmu, które może wpłynąć na zaburzenia pracy układu krążenia, moczowego czy pokarmowego. Odwodniony organizm po za tym powoduje rozkojarzenie, brak koncentracji oraz zmniejsza naszą wydolność fizyczną. Osoby wstarszym wieku mają często zaburzone odczuwanie pragnienia i powinny pamiętać, że należypić wodę mimo braku ochoty nanią! Wraz z wiekiem należy też zadbać o odpowiednie spożycie wapnia, który znajdziemy wnabiale. Wapń obecny w serach jest łatwo przyswajalny m.in. dzięki obecności kazeiny -czyli podstawowego białka znajdującego się wproduktach mlecznych. Co ciekawe, w jednej porcji sera żółtego jest blisko 8 razy więcej wapnia niż wtej samej porcji twarogu. W codziennej diecie osoby starszej muszą się pojawić również produkty fermentowane (kefir, maślanka, jogurty), które zawierają żywe kultury bakterii. Ryby morskie spożywane co najmniej 2 razy w tygodniu powinny zostać włączone do diety seniorów ze względu na obecność w nich kwasów tłuszczowych omega-3. To dzięki nim można zachować dobrą koncentrację i uwagę oraz prawidłową odporność organizmu. Tłuszcze w odpowiednich ilościach są bardzo potrzebne w diecie, ponieważ stanowią budulec komórek, dostarczają energii, a także ułatwiają rozpuszczanie się witamin, takich jak A, D, E i K, które jednocześnie są elementami kwasów omega-3. Produkty roślinne są bogatym źródłem witamin oraz składników mineralnych, które opóźniają proces starzenia się organizmu, dlatego im jesteśmy starsi, tym więcej powinniśmy ich spożywać. Poprzez dużą zawartość włókna pokarmowego zapobiegają zaparciom i obniżają ilość cholesterolu we krwi. Pamiętajmy, że spożywanie warzyw i owoców w postaci surowej przynosi największe korzyści, jeśli jednak nie można ze względów zdrowotnych jadać ich wtej postaci, można spożywać je w formie zup, musów czy przecierów. REGULARNE POSIŁKI CO 3 GODZINY Systematyczność w spożywaniu posiłków zapewnia lepsze samopoczucie oraz prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Jedzmy w ciągu dnia więcej mniejszych posiłków, a tym samym zapobiegniemy osłabieniu oraz spożywaniu zbyt obfitych porcji jednorazowo. Jest to bardzo ważne w profilaktyce nadwagi i otyłości oraz w ich leczeniu. AKTYWNY STYL ŻYCIA Aby zachować dobrą kondycję i czuć się dobrze, poza dietą i regularnymi badaniami powinniśmy również aktywnie spędzać czas. Regularne długie spacery, gimnastyka czy jazda na rowerze wpływają pozytywnie nie tylko na nasze ciało, ale także pomagają dotlenić umysł i dodają pozytywnej energii. Dlatego nawet będąc na emeryturze, powinniśmy ruszyć się z kanapy i zadbać o siebie. Pamiętajmy - lepiej zapobiegać niż leczyć! Zadbajmy o siebie szczególnie w starszym wieku. 11 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 MATERIAŁ INFORMACYJNY PZU czye od podstawy opodatkowania w deklaracji PIT. Z kolei zyski z IKZE są zwolnione z 19% podatku od zysków kapitałowych, ale jest zryczałtowany 10% podatek przy wypłacie. Warto też dodać, że od 2021 r. wprowadzono możliwość oszczędzania na IKZE dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. PRACOWNICZE PLANY KAPITAŁOWEPPK Oszczędności na emeryturę można gromadzić także w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych. To dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, do którego zapisuje nas pracodawca. Jeżeli jesteśmy pracownikiem w wieku od 18 do 54 lat, to wystarczy nam sama znajomość zasad PPK i nie musimy robić nic dodatkowo. Dzięki oszczędzaniu w PPK można polepszyć swoją sytuację finansową po ukończeniu 60. roku życia, wypłacając zaoszczędzone środki. Odkładanie małych kwot co miesiąc przez wiele lat daje szansę zgromadzenia dużych oszczędności. Im wcześniej zaczniemy, tym bardziej się to opłaca. PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY PPE to dobrowolny program dla pracowników, który uruchamia pracodawca. Mogą do niego przystąpić pracownicy, którzy nie ukończyli 70. roku życia i pracują w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin. Dzięki temu, że pracodawca odprowadza składki do PPE w wysokości do 7% wynagrodzenia brutto pracownika, pracownicy zyskują źródło dodatkowych oszczędności na emeryturę. W PPE występują dwa rodzaje składek: podstawowa (opłacają pracodawca) i dodatkowa (opłaca pracownik za pośrednictwem pracodawcy). EMERYTALNE ^ UBEZPIECZENIE NA ZYCIE DLAPRACOWNIKOW PZU POGODNA JESIEŃ PZU Pogodna Jesień to grupowe ubezpieczenie emerytalne dla pracowników, którzy nie ukończyli 60 lat (kobiety) albo 65 lat (mężczyźni). Miesięcznie to tylko 25 zł od osoby (dla grup powyżej 50 osób) lub 50 zł od osoby (dla grup do 50 osób). Co roku można również wypłacać 10% oszczędności bez żadnych opłat. Jak widać - jest wiele sposobów, by odłożyć nieco pieniędzy na emeryturę i pogodną jesień życia. Warto zapewnić sobie bezpieczeństwo finansowe i komfort na późniejsze lata, dbając o profilaktykę finansową. Jak zapewnić sobie pogodną jesień życia? Odkładanie pieniędzy w przysłowiową „skarpetę" to już przeszłość. Co zrobić, by zgromadzić trochę gotówki na przyszłe lata i czy w tym celu trzeba wyrzekać się wszystkiego? Z pomocą mogą przyjść rozwiązania przygotowane przez finansistów, którzy znają się na oszczędzaniu i chętnie edukują w tym zakresie danych PIU wynika, że aż 73% Pola- Zków obawia się braku pieniędzy na starość, ale jak wynika z badania „Porozmawiajmy o życiu" przeprowadzonego przez Norstat na zlecenie PZU w listopadzie 2020 r., 18% z nas w ogóle nie zabezpiecza swojej przyszłości finansowej. Oszczędzanie nie jest łatwe - to fakt. Ale nie oznacza to, że jest niemożliwe. Nawet przy skromnych dochodach można odłożyć trochę pieniędzy „na czarną godzinę" lub... na przyjemności! Do lamusa przeszły już czasy, gdy trzymaliśmy pieniądze „pod poduszką". Dziś niemal każdy ma konto w banku, a pieniądze z wypłaty czy emerytury spływają co miesiąc na podstawowy rachunek oszczędno-ściowo-rozliczeniowy. Można też wygodnie wybrać opcję oszczędzania na indywidualnych kontach czy przystąpić do licznych programów emerytalnych, szytych niemalże „na miarę". OSZCZĘDZAJ NA INDYWIDUALNYM KONCIE EMERYTALNYM Jedną z opcji oszczędzania na przyszłość jest założenie Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE). Można je założyć już od 16. roku życia. W PZU można wybierać spośród dwóch wariantów: IKE w PZU Życie, gdzie inwestuje się w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, oraz IKE w TFI PZU, gdzie inwestuje się w fundusze inwestycyjne. Sami możemy zadecydować, ile pieniędzy chcemy wpłacać na IKE i jak często to robić. Możemy dokonywać wpłat regularnie, np. miesięcznie, kwartalnie, półrocznie, rocznie albo wtedy, kiedy mamy dodatkowy „przypływ gotówki". Wartość wpłat nie może jednak przekroczyć ustawowego limitu (w2021 roku jest to 15 777 zł). W każdej chwili możemy też wypłacić wszystkie oszczędności lub ich część, jednak jeżeli wypłacimy je dopiero po 60. roku życia, to nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych. INDYWTOUALNEKONTO ZABEZPIECZENIA EMERYTALNEGO Drugą możliwością jest założenie Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. IKZE stanowi atrakcyjne rozwiązanie dla osób, które chcą dobrowolnie i długofalowo gromadzić kapitał na przyszłość. Jego wysokośćbę-dzie zależała od tego, ile pieniędzy się wpłaca oraz od efektywności ich inwestowania. Od nas zależy wysokość wpłat, ich częstotliwość w danym roku, ale maksymalny limit jest zawsze narzucony. Wpłaty na IKZE dają nam możliwość skorzystać z ulg podatkowych - można je odli- 12 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 Dieta cukrzycowa nie może być zbyt restrykcyjna! Uwaga seniorzy. Dieta cukrzycowa i aktywność fizyczna to najważniejsze elementy leczenia tej niezwykle groźnej choroby Agata Orzełowska rzestrzeganie zasad żywieniowych Pjest kluczowe, aby utrzymać prawidłowy poziom cukru i lipidów we krwi. Indywidualnie dobrany jadłospis pomaga obniżyć ryzyko rozwoju nefropatii cukrzycowej i chorób układu sercowo-naczyniowego, czyli poważnych powikłań nieleczonej choroby. Jak powinna wyglądać prawidłowo skomponowana dieta cukrzyka oraz co jeść, a czego się wystrzegać? LECZENIE CUKRZYCY TYPU1I2 Cukrzyca to przewlekła i nieuleczalna choroba metaboliczna. Przebiega z podwyższonym poziomem glukozy we krwi (hiperglikemią), z powodu zaburzeń w działaniu lub wydzielaniu insuliny. Insulinę produkują komórki beta-trzustki, a jej rolą jest transport glukozy z krwi do tkanek (mięśni i wątroby), dzięki czemu stężenie cukru we krwi obniża się, a energia niezbędna do procesów metabolicznych zostaje dostarczona do każdej komórki ciała. Bardzo ważnym elementem leczenia cukrzycy jest przestrzeganie zasad: ► Leczenia farmakologicznego za pomocą leków lub insuliny. Metformina uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, natomiast insulina jest stosowana wówczas, gdy ilość produkowanego hormonu jest za niska. ► Przestrzeganie zasad diety cukrzycowej. Podejmowanie regularnej aktywności fizycznej. DIETAZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA DIABETOLOGICZNEGO Dieta cukrzycowa obok farmakoterapii, to podstawa leczenia cukrzycy. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (TPD) w zaleceniach opublikowanych w2021 roku przypomina, że dieta cukrzycowa to przede wszystkim przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania. Eksperci zalecają cukrzykom jedzenie 5-6 posiłków dziennie, o stałych porach. Przy wyborze produktów należy zwracać szczególną uwagę na zawarte w nich węglowodany, ponieważ głównie to one wpływają na wzrost stężenia glukozy we krwi. Nie bez znaczenia jest również ich indeks glikemiczny (IG). Jadłospis powinien składać się z pełnoziamistych produktów zbożowych, warzyw i owoców, pełnowartościowego białka oraz dobrej jakości tłuszczy. Przerwa między posiłkami nie powinna być dłuższa niż 4 godziny, ponieważ może dojść do znacznego spadku glukozy we krwi i wystąpienia niebezpiecznej hipoglikemii. Warto również pamiętać, że nie istnieje uniwersalna dieta dla wszystkich chorych na cukrzycę. Dzienna ilość kalorii powinna być indywidualnie dostosowana do każdego pacjenta. Nie należy przekraczać wartości całkowitego zapotrzebowania energetycznego (CMP), ponieważ skutkuje to rozwojem nadwagi i otyłości. JAK WYGLADA DIETA CUKRZYKA? Dieta nie powinna zawierać produktów o wysokim indeksie glikemicznym, ponieważ powodują wahania poziomu glukozy we krwi. Produkty węglowodanowe o niskim indeksie glikemicznym (IG < 50) nie tylko dają na długo uczucie sytości, ale także zmniejszają wydzielanie insuliny po posiłku, co poprawia wrażliwość tkanek na insulinę. Dieta cukrzyka powinna opierać się na pełnoziamistych produktach zbożowych, takich jak: ► ciemne pieczywo z pełnoziarnistej mąki np. chleb graham, bułki grahamki, chleb razowy, ► płatki owsiane górskie lub zwykłe, płatki pszenne, orkiszowe, gryczane (ale nie jaglane), ► grube kasze: gryczana, pęczak, bulgur, owsiana, orkiszowa, ► ryż brązowy, czerwony, czarny, dziki oraz ba-smati, ► ciemne makarony żytnie i pszenne oraz makaron gryczany, ► makarony z mąki roślin strączkowych, w szczególności z zielonego groszku, ciecierzycy, czy fasoli, ► zarodki i niesłodzone otręby. Wymienione produkty zawierają dużo błonnika pokarmowego, żelaza, cynku, magnezu, potasu oraz witamin z grupy B. Zawierają węglowodany złożone, co oznacza, że uwalniane są stopniowo, a poziom cukru we krwi nie podnosi się gwałtownie. Odpowiednio zbilansowana dieta cukrzycowa zawiera około 300 g owoców dziennie, a jedna porcja nie przekracza 150 g. Maliny, truskawki, jagody i borówki są znakomitym źródłem wspierających odporność antyoksydan-tów, warto zatem wzbogacić o nie codzienny jadłospis. Owocami o niskim indeksie są także jabłka, gruszki oraz śliwki. Należy unikać bananów, winogron, czereśni oraz owoców suszonych i kandyzowanych, ponieważ mają wysoki indeks glikemiczny. Warto sięgać po mniej dojrzałe owoce, ponieważ zawierają znacznie niższe stężenie cukru, niż te mocno dojrzałe. Dieta powinna zawierać jarzyny o niskim IG, a w szczególności paprykę, ogórki, cebulę, cukinię, brukselkę oraz kapustę kiszoną. Lepszym wyborem okażą się surowe warzywa, niż te gotowane. Dieta cukrzyka powinna składać się z produktów świeżych, jak najmniej przetworzonych. Bardzo ważną rolę w diecie cukrzycowej pełni chrom, ponieważ wpływa na skuteczność działania insuliny. Pierwiastek ten zapewniają orzechy, pieczywo razowe, wołowina i brokuły. Warto wzbogacić dietę wprodukty będące źródłem cynku, ponieważ uczestniczy on w procesach tworzenia i wydzielania insuliny. Ze względu na zwiększone ryzyko chorób serca, chorzy na cukrzycę powinni spożywać dobrej jakości tłuszcze, które znajdują się w olejach roślinnych, oliwie z oliwek, orzechach, pestkach i nasionach oraz tranie. Natomiast olej lniany, orzechy włoskie i siemię lniane zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, które mają korzystny wpływ na pracę układu nerwowego i regulację metabolizmu. Instytut Żywności i Żywienia zaleca, aby w jadłospisie cukrzyka ryby pojawiały się przynajmniej dwa razy w tygodniu. Wybierając gatunek najlepiej postawić na łososia, makrelę, śledzia, tuńczyka lub sardynki. Najkorzystniej, aby ryby były przygotowane na parze lub w piekarniku. CZEGO ME JEŚĆ PRZY CUKRZYCY? Dieta cukrzycowa pozwala zmniejszyć ryzyko chorób naczyniowych, retinopatii cukrzycowej oraz chorób nerek, będących powikłaniami nieprawidłowo leczonej cukrzycy. Diabetycy powinni unikać produktów o wysokim indeksie glikemicznym, czyli o IG wyższym niż 70. Produkty o IG między 50-70 (średni IG) mogą być spożywane w ograniczonych ilościach. Bazą diety powinny stanowić te 0 indeksie glikemicznym niższym niż 50. Z tego względu w diecie cukrzycowej powinno ograniczyć się spożywanie: ► dużych porcji owoców w jednym posiłku, a zwłaszcza bardzo dojrzałych (wskazane są te twardsze i mniej dojrzałe), ► produktów zbożowych z jasnej mąki, czyli pszennego pieczywa i makaronu, ► słodkich przetworów mlecznych, ► ciast, słodkich bułek, czekolady, cukierków 1 innych słodyczy, ► przetworów owocowych, m.in.: dżemów, powideł, ► miodu (za dozwoloną ilość uważa się 1 łyżeczkę dziennie), ► gazowanych napojów oraz nektarów owocowych. Wymienione produkty dostarczają niewielkie ilości błonnika pokarmowego, a sporo węglowodanów prostych, które w gwałtowny sposób podnoszą poziom glukozy we krwi. Tłuszcz pochodzenia zwierzęcego (czyli tłuszcze nasycone) przyczynia się do podwyższenia poziomu cholesterolu we krwi, co jest niekorzystne szczególnie przy współistniejących chorobach sercowo-naczyniowych. Z tego powodu na diecie cukrzycowej nie wskazane jest spożycie: ► tłustych wędlin, salami, boczku, salcesonu, ► tłustego mięsa wieprzowego i wołowego, ► pasztetów, ► kiełbasy, parówek, ► podrobów zwierzęcych np. wątróbki, ► żółtego sera. Spożywanie alkoholu przez cukrzyków nie jest wskazane, ponieważ hamuje on uwalnianie glukozy z wątroby, co może powodować jej nagły spadek i hipoglikemię. Ważne jest zatem, aby podczas picia alkoholu spożywać przekąski i regularnie badać ghikometrem stężenie cukru we krwi. Dopuszczalne jest spożycie nie więcej niż 20 g czystego alkoholu etylowego na dobę przez kobiety oraz 30 g przez mężczyzn. FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 13 TAURON Masz COŚ w TAURONIE do załatwienia? Chcesz: ■ podać odczyt ■ zapłacić fakturę, ■ przepisać licznik? Zrób to przez Internet na tauron.pl/obsluga Zyskaj czas i wygodę! 0010360662 piami/ sPosób na 14 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 Seniorze! Uważaj na oszustów! Za pieniądze nestorów jeżdżą wynajętymi, drogimi samochodami. Korzystają z usług najlepszych adwokatów w Polsce «■ *ą ** ' Bartosz Dybała __mamy zadzwoniła kobieta, zwracając się M do niej ciociu. Damski HM ■ głos rzeczywiście W ł W przypominał kogoś Mk_S z rodziny. Prosił o po- moc. Rozmówczyni mamy twierdziła, że potrąciła samochodem ciężarną, została zatrzymana przez policję i potrzebuje pieniędzy na kaucję. Mama powiedziała, że nie ma pieniędzy, mimo to kobieta nadal rozpaczliwie prosiła o pomoc, pytając, czy może ma jakąś walutę. Kiedy mama powiedziała jej, że nic takiego nie ma, kobieta rozłączyła się. Wcześniej zapytała jeszcze: „ciotka, nie pomożesz?". Kolejnego telefonu już nie było - opowiada Krzysztof. mcmAwmnj OSZUSTÓW Mama Krzysztofa trafiła na celownik oszustów działających metodą na wypadek. Nie dała się nabrać, dzięki czemu uchroniła się przed utratą oszczędności życia. Niestety, wystarczającą czujnością nie wykazała się jakiś czas temu 74-latka z krakowskiej Krowodrzy. Seniorka straciła kilkaset tysięcy złotych. Myślała, że przekazuje pieniądze policjantowi. W rzeczywistości oddała oszczędności oszustom. Kryminalny z Krakowa: - Każdy, gdy dłużej się nad tym zastanowi, myśli: jak mogłem tak dać się oszukać. Ale w trakcie rozmowy nie ma czasu na zastanowienie się, spojrzenie na chłodno na sytuację, przestępcy nie dają czasu przemyśleć sprawy, naciskają, to sprawia, że ludzie niewiele myśląc, dają się złapać w ich sidła. OSZUST CHCIAŁ UCIEC PORSCHE Utracone przez seniorów oszczędności idą w miliony. Od razu jednak dodajmy, że ofiarami oszustów padają nie tylko seniorzy. Młodzi ludzie równie często tracą dorobek życia. Ostatnio oszukana została m.in. młoda mieszkanka Krakowa, do której zadzwonił mężczyzna, podający się za pracownika banku, w którym kobieta ma założone konto. Poinformował, że jej oszczędności są zagrożone i koniecznie musi przelać je na inny rachunek bankowy. Podczas rozmowy nieświadoma oszustwa kobieta przekazała fałszywemu pracownikowi banku kod blik. To wystarczyło, aby uszczuplić jej oszczędności o 47 tysięcy złotych. Tego samego dnia ofiarą oszustwa metodą „na wnuczka" padła także 74-letnia mieszkanka Krakowa, do której na telefon stacjonarny zadzwoniła kobieta, podająca się za jej wnuczkę. Pożaliła się seniorce, że spowodowała wypadek drogowy i by nie trafić do więzienia, potrzebuje pieniędzy na kaucję. Tym sposobem 74-latka przekazała obcej osobie, która pojawiła się pod drzwiami jej mieszkania, 18 tysięcy złotych. Nie zmienia to faktu, że w głównej mierze zaślepić przestępcom dają się starsze osoby, po 60., 65. roku życia. Są wśród nich głównie kobiety: w minionym roku oszukano blisko sto mieszkanek Krakowa, a tylko 22 mężczyzn. Tak przynajmniej wynika z danych policyjnych, bo być może mężczyźni po prostu rzadziej przyznają się do tego, że padli ofiarą oszustwa. Minione miesiące przyniosły również sukcesy krakowskich kryminalnych, którzy ścigają oszustów. - Zatrzymaliśmy mężczyznę pochodzenia romskiego, u którego znaleźliśmy duże ilości biżuterii, monet, dolarów amerykańskich, które były już popakowane i przygotowane do tego, by zostać przekazane za granicę. Oszust został zatrzymany w jednym z krakowskich hoteli, poruszał się bardzo drogim autem - mówi nam kryminalny. Nieoficjalnie wiadomo, że było to porsche, którym mężczyzna chciał się wydostać z Polski. TO TY, TOMECZKU? Kulisy działań oszustów zdradzają nam krakowscy kryminalni. Dla ich dobra nie podajemy imion i nazwisk. Policjanci wyjawiają, że przestępcy szukają swoich ofiar w tradycyjnych książkach telefonicznych. Wynajdują osoby o staromodnych imionach, jak Stanisław, Franciszek, Maria. Wiedzą, że noszą je z reguły seniorzy, a tych łatwiej oszukać i ukraść im oszczędności życia. Przestępcy najczęściej nic nie wiedzą o swoich ofiarach, to sami oszukani przekazują im informacje na swój temat: na przykład jak ma na imię ich wnuk, w jakim banku trzymają pieniądze.- Oszust dzwoni i mówi: cześć babciu. Kobieta odpowiada, to ty Tomeczku? Tak, to ja - słyszy seniorka po drugiej stronie słuchawki. Oszukani później tego nawet nie pamiętają, wmawiają nam, że nic na swój temat nie mówili przestępcom - mówi policjant. Alicja Szczepańska, była policjantka, teraz radna miejska: - Przestępcy działają bardzo podstępnie. Gdy jabyłam policjantką, najpierw dzwonili do seniorów jako przedstawiciele orga-nizaqi pomocowych, by rozeznać, czyich potencjalne ofiary mieszkają same, w jakiej są sytuacji finansowej. Można powiedzieć, że robili wywiad, by sprawdzić, czy ktoś jest łatwym celem. Oszuści dzwonią tylko na telefony stacjonarne, żeby nie namierzyła ich policja. Aby jeszcze bardziej zminimalizować ryzyko wpadki, łączą się z ofiarami z zagranicy. Połączenia trwają niejednokrotnie wiele godzin, a w oszustwo zaangażowanych jest kilka osób. Nerwy sprawiają, że seniorzy tracą głowę. A oszuści sprytnie zdobywają ich zaufanie. Podają się za policjantów, a jeśli poszkodowany nie ufa im w stu procentach, mówią, że ich tożsamość i miejsce pracy można zweryfikować, dzwoniąc pod numer 997. Tam senior słyszy, że faktycznie jest taki funkcjonariusz. Szkopuł w tym, że oszukany w ogóle się nie rozłącza, wpisuje numer telefonu w trakcie rozmowy, zatem konwersaqa dalej trwa, a oszuści jedynie przekazują między sobą słuchawkę. To oznacza, że oszukana osoba nie rozmawia z prawdziwą policją, tylko cały czas jest na łączu z przestępcami. Zdarza się, że kiedy z seniorem kontakt nawiąże już faktycznie prawdziwy policjant, oszukany mu nie wierzy, jest przekonany, że właśnie teraz próbuje się go wprowadzić w błąd, okraść. UNIKNĄĆ RECTDYWY Oszuści, mając do dyspozycji potężne zaplecze finansowe, pochodzące z przestępstw, korzystają z ofert najlepszych adwokatów. Prawnicy przyjeżdżają do Krakowa na przesłuchania nawet z innych miast. - Gdy materiał dowodowy jest bardzo mocny, oszuści chcą dobrowolnie poddać się każe, ale nie zdradzają, dla kogo pracowali, choć my doskonale wiemy, że mieli świadomość, kto był ich przełożonym - mówi nam jeden z policjantów. Gdy dorośli oszuści wpadną kolejny raz, po wyjściu zza krat rezygnują z dalszej działalności przestępczej, bo wiedzą, że w recydywie grożą dużo wyższe kary. Wtedy angażują własne dzieci. - Wysyłają do „pracy" nastolatków, spotykaliśmy na swojej drodze dzieci między 13. a 16. rokiem życia, które były angażowane w oszukiwanie seniorów - opowiada kryminalny. WSTYD Alicja Szczepańska: - Seniorzy wstydzą się przyznać do tego, że zostali oszukani. Wiedzą, że spotkają się z krytyką ze strony bliskich, wręcz hejtem, a może nawet wyśmianiem. Poza tym wśród oszukanych jest wiele osób z wyższym wykształceniem, wysoko postawionych, poważanych w środowisku. To dla nich wstyd przyznać się do tego, że dali się tak nabrać. CHWILE ULOTNE JAK MOTYLE Oszuści żyją na bardzo wysokim poziomie, wręcz pławią się w luksusach. Jeżdżą wynajętymi, bardzo drogimi samochodami, typu porsche, mercedesy, audi. Noszą ubrania ekskluzywnych marek, takich jak Gucci, Louis Vuit-ton, Louboutin. Nie inwestują natomiast w mieszkania, domy, a pieniędzy pozbywają się tak szybko, jak się tylko da. O tym, że oszuści kochają luksus, świadczą już same ich imiona, którymi posługują się w swoim środowisku. Te pospolite, nadawane są tylko formalnie i widnieją w oficjalnych dokumentach. - Romowie w swoim środowisku przybierają sobie imiona znanych osób ze świata mody. Ale też z mitologii. Mieliśmy Alla-dyna, Chanel, Armando. Oszukujący na legendę kłamią ponadto w mediach społeczno-ściowych, że pracują jako modele u znanych projektantów, m.in. Vuittona, udają Hiszpanów czy Włochów. Nie mają stałego miejsca zameldowania, w pewien sposób prowadzą dalej wędrowny styl życia, tylko tabory zamienili na luksusowe hotele lub apartamenty. Żyją jakby w innej, odrębnej od nas rzeczywistości, przez co trudniej ich namierzyć - mówi policjant. Kryminalni podkreślają jednak, że przestępcy na co dzień, mimo przepychu, w jakim żyją, nie rzucają się w oczy. - Nie wszczynają awantur, wszędzie przemieszczają się taksówkami lub drogimi, wynajętymi samochodami, które podstawiane są bezpośrednio pod ich domy. Nie popełniają żadnych pospolitych przestępstw lub wykroczeń, by nie zostać schwytanymi przez policję - mówi funkcjonariusz z Krakowa. WYKORZYSTAĆ SAMOTNOŚĆ Alicja Szczepańska: - Żyjemy w społeczeństwie, w którym seniorzy są samotni. To bardzo poważny problem. Ich dzieci, wnuki, żyją w swoim świecie, nie interesują się seniorami w rodzinie, robią karierę, mają swoje problemy. Nie mówię, że to źliludzie, po prostu mają swoje życie, w którym brakuje czasu dla osób starszych. Przestępcy to wykorzystują, kierują nimi bardzo niskie instynkty. Wykorzystują tęsknotę seniorów za rodziną, za relacją z drugim człowiekiem. Oszukani myślą, że działają w dobrej wierze. Że jeśli pomogą wnukowi, to wnuk odnowi z nimi kontakt, będzie częściej dzwonił, przyjedzie. Seniorzy w takich sytuacjach kierują się sercem, a nie rozumiem. Która babcia czy dziadek nie pomogliby ukochanemu wnukowi? FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 15 POLICJA OSTRZEGA!!! SENIORZE NIE DAJ SIĘ OSZUKAĆ {MYDLONYCH HISTORII JEST WIELB, OSZUŚCI MOOA PODAWAĆ SIĘ ZAl ■ członka rodziny, - policjanta, - urzędnika, - pracownika banku, - personel medyczny itp. UWAŻAJ, ODY KTOi DO CIMIB DZWONI I PROSI O PIINIĄDZI, PONIIWAŹI -jest w trudnej sytuacji życiowej, -Twój krewny uniknie kary więzienia, - musisz pomóc w tajnej akcji policyjnej, -Twoje pieniądze w banku są zagrożone. ABY NIK §TAÓ 811 OFIARĄ l»!tXK9T|l»STWAi - upewnij się czy dzwoniący jest osobą, za którą się podaje, - nie przekazuj pieniędzy osobom, których nie znasz, - nie pozostawiaj pieniędzy w miejscach wyznaczonych przez oszustów, - nie podawaj żadnych danych przez telefon. PAMIĘTAJ: - Policja NIGDY nie informuje przez telefon o prowadzonych przez siebie sprawach, - Policja NIGDY nie pobiera pieniędzy od obywateli, - w razie wątpliwości zadzwoń na 112. A' małopolska 16 FORUM SENIORA czwartek, 16 grudnia 2021 na dobre zdrowie i długie życie - Program Profilaktyka 40 Plus to doskonała okazja do kompleksowego „przeglądu" organizmu - zapewnia ELŻBIETA FRYŹLEWICZ-CHRAPISIŃSKA, dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie .w IW -Seniorzy lubią się badać? - Niestety Polacy nadal przykładają niewielką wagę do profilaktyki. Seniorzy nie są tutaj wyjątkiem, choć badania pokazują, że świadomość w tym zakresie rośnie z wiekiem, a najmniej chętnie gabinety lekarzy odwiedzają osoby między 40. - 50. rokiem życia. Problem dodatkowo pogłębiła jeszcze epidemia koronawirusa. W tym trudnym okresie wielu z nas odłożyło w czasie troskę o swoje zdrowie. Widzimy to wyraźnie chociażby w przypadku finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia programów wczesnego wykrywania raka szyjki macicy czy raka piersi. W 2020 r. profilaktyczną mammografię wykonało 24 tys. kobiet mniej niż w 2019 r. Panie zdecydowanie rzadziej zgłaszały się również na profilaktyczną cytologię. Zaciągnęliśmy zdrowotny dług, który najwyższa pora spłacić. -Jak to zrobić? - Okazją do kompleksowego „przeglądu" naszych organizmów jest rządowy program „Profilaktyka 40 Plus". W ramach niego każda osoba po 40. roku życia może bezpłatnie, bez skierowania od lekarza, wykonać dobrany pakiet badań diagnostycznych, pomagających we wczesnym wykryciu m.in. cukrzycy czy schorzeń kardiologicznych. Tylko na nadciśnienie tętnicze w Małopolsce leczy się już ponad 400 tys. osób. U kolejnych setek choroba już się rozwija, choć jeszcze o tym nie wiedzą, bo od dawna nie odwiedzali gabinetów lekarzy. Badania profilaktyczne dają szansę na wykrycie groźnych schorzeń w momencie, gdy nie powodują jeszcze niepokojących objawów i są łatwiejsze do leczenia. -Zczego składa się taki kompleksowy „przegląd'? - Badania w programie zostały podzielone na pakiet dla mężczyzn i kobiet oraz część wspólną. Na „Profilaktykę 40 Plus" składają się m.in. morfologia krwi, badania poziomu glukozy i cholesterolu, badanie moczu, badanie PSA - pomocne w wykrywaniu raka prostaty -czy test na krew utajoną w kale, wykorzystywany w diagnostyce chorób jelita. Sprawdzany jest także poziom ciśnienia, waga czy wskaźnik BMI, co szczególnie istotne wobec gwałtownie rosnącej liczby osób z nadwagą i otyłością. -.Profilaktyka 40 Plus" toprogram także dla osób 65 plus? - Oczywiście. Nie ma tutaj mowy o górnej granicy wieku, każdy senior może z niego skorzystać. Wystarczy poświęcić chwilę i wypełnić ankietę umieszczoną w Internetowym Koncie Pacjenta. IKP jest miejscem, gdzie gromadzone są wszystkie istotneinformacje na temat naszego zdrowia, np. e-recepty czy e-skierowania. Coraz chętniej wykorzystują je także seniorzy, którzy za jego pośrednictwem mogą m.in. udostępnić dane o swoim leczeniu lekarzowi czy krewnemu. W kwestionariuszu profilaktycznym w IKP pytamy o zdiagnozo-wane już choroby czy styl życia. Na podstawie odpowiedzi system dobiera pakiet badań do indywidualnych czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych i generuje e-skierowanie. Od ręki dostajemy również proste wskazówki dotyczące zmian, jakie powinniśmy wprowadzić np. do stosowanej diety. Jeśli ktoś nie korzysta jeszcze z Internetowego Konta Pacjenta, może wypełnić ankietę telefonicznie, dzwoniąc pod numer infolinii Domowej Opieki Medycznej 22 735 39 53 i również otrzyma e-skie-rowanie. Nie trzeba go drukować, wystarczy z dowodem osobistym zgłosić się na badania. -WJakich placówkach można je wykonać? - W każdym powiecie Małopolski działa przynajmniej jeden punkt, gdzie można zgłosić się na badania. Ich lista nie jest zamknięta, chcielibyśmy, aby takich punktów było jak najwięcej i były blisko wszystkich mieszkańców województwa. Aktualną mapę i adresy wszystkich placówek można znaleźć na stronie pacjent.gov.pl. Do laboratoriów czy placówek podstawowej opieki zdrowotnej, które wykonują badania w ramach programu, zgłasza się coraz więcej zainteresowanych. Każdego, kto nie wypełnił jeszcze ankiety, gorąco do tego zachęcam. Wykonałam badania, mam w ręce wyniki i co dalej? - Informacja, czy nasze wyniki mieszczą się w zakładanych normach, jest już pewnego rodzaju wskazówką dotyczącą stanu naszego organizmu. Uzyskane wyniki najlepiej jednak skonsultować z lekarzem rodzinnym. Oceni on ich prawidłowość, a w razie potrzeby skieruje na dalszą diagnostykę czy konsultację w poradni specjalistycznej. Dla ułatwienia wraz ze startem programu „Profilaktyka 40 Plus" zniesione zostały również limity finansowania konsultacji specjalistycznych oraz badań diagnostycznych kosztochłonnych np. kolonoskopii czy gastroskopii. - Co to oznacza? Kolejki będą krótsze? - Oznacza to, że Narodowy Fundusz Zdrowia zapłaci za każdego pacjenta, który pojawi się w gabinecie ortopedy, neurologa czy kardiologa, a żaden chory nie usłyszy już, że nie zostanie przyjęty w poradni, bo kontrakt na ten rok się skończył. To kolejny krok, dzięki któremu poprawiamy dostęp do opieki medycz- nej. Wcześniej ograniczenia w finansowaniu przestały obowiązywać w przypadku małych chorych, przyjmowanych w szpitalach i poradniach oraz dorosłych zgłaszających się na pierwszą wizytę u endokrynologów, kario-logów, neurologów i ortopedów. Od kwietnia 2019 r. bez limitów płacimy również za badania diagnostyczne tomografem komputerowym i rezonansem magnetycznym, zabiegi endo-protezoplastyki stawów kolanowych i biodrowych oraz operacje usunięcia zaćmy. Dzięki takiemu rozwiązaniu liczba Małopolan oczekujących na te ostatnie skróciła się o ponad 20 tys. osób. Obecnie na pilną pomoc okulisty pacjent z zaćmą w naszym regionie czeka średnio o 75 dni krócej niż w kwietniu 2019 r., a w wielu regionalnych placówkach taki zabieg może wykonać niemal „od ręki". Liczymy na to, że w perspektywie czasu podobny efekt przyniesie zniesienie limitów w poradniach specjalistycznych. Szczególnie, że dla wielu poradni, które mają możliwości organizacyjne i kadrowe, to oczekiwana okazja do rozwinięcia swojej działalności. -Szczepienia ochronne zapewniły nam przewagę w starciu z COVnM9,koronawirus ciągle jednak nie złożył broni. Jak małopolskie szpitale radzą sobie z czwartą falą zachorowań? - We współpracy z dyrektorami szpitali i wojewodą został opracowany precyzyjny plan uruchamiania kolejnych łóżek dla pacjentów z C0VID-19 wraz ze wzrostem liczby takich chorych. W tej chwili w naszym regionie działają 44 punkty pobrań wymazów do testów w kierunku koronawirusa. Skierowanie na taki test może wystawić m.in. lekarz rodzinny, można również samemu zapisać się na badanie za pośrednictwem internetowego formularza. Trzeba mieć świadomość, że to z czym się mierzymy, w dużej mierze zależy od nas samych. Nie ma wątpliwości, że szczepienia są najlepszą bronią w walce z pandemią koronawirusa, jaką obecnie dysponujemy. Punkty szczepień nieustannie działają w poradniach, aptekach, galeriach handlowych, medycy docierają również z preparatami do osób, którym choroba nie pozwala opuścić domu. Liczę, że ci, którzy jeszcze tego nie zrobili, nie będą dłużej zwlekać z przyjęciem preparatu, a osoby, które „ukłucie" mają już za sobą, zgłoszą się po dawkę przypominającą. To szczególnie istotne w przypadku seniorów, wyjątkowo narażonych na ciężki przebieg zakażenia koronawirusem. Nieustannie dużą wagę musimy wszyscy przykładać także do zasad reżimu sanitarnego, o których nieco zapomnieliśmy latem. -Lekarze ostrzegają, że tej zimy czeka nas także zdecydowanie trudniejsze starcie zgrypą. - Rzeczywiście, liczba zachorowań na grypę na starcie sezonu infekcyjnego jest wyższa niż w ubiegłym roku. Tarczą chroniącą przed wirusem grypy - podobnie jak przed C0VID-19 - są szczepienia. Obecnie z akcji bezpłatnych szczepień przeciwko grypie może skorzystać każda pełnoletnia osoba. Żeby przyjąć preparat, nie trzeba prosić o receptę na szczepionkę lekarza ani zgłaszać się do apteki. Wystarczy z wypełnionym oświadczeniem pojawić się w jednym z punktów szczepień wykonującym ukłucia. Wzór oświadczenia oraz lista talach miejsc jest dostępna na stronie pacjent.gov.pl. Żeby umówić termin wizyty, należy skontaktować się bezpośrednio z wybranym punktem szczepień. Szczepienie chroniące przed grypą można wykonać jednocześnie z „ukłuciem" chroniącym przed C0Vfl}-i9, wystarczy więc poświęcić kilkadziesiąt minut na wizytę w poradni. Nie odkładajmy tego na później!