w PRACE NAD NOWYM SYSTEMEM BODŹCÓW ocenie Komisji Ekonomiczne; CRZZ WARSZAWA (PAP) JAK JU2 informowaliśmy z uazmrem przewodniczącego CRZZ — I' Logi-Sowińskiego oraz przewodniczącego Komitetu Pracy i Płacy — M. Krukowskiego odbyło się kolejne posiedzenie Komisji Ekonomicznej CRZZ. Wzięli w nim także udział przedstawiciele związków branżowych, WKZZ i niektórych zakładów pracy. Tematem obrad były problemy przygotowań do wprowadzenia nowego systemu bodźców materialnego zainteresowania w przedsiębiorstwach ; ' przemysłowych, zwłaszcza w przemyśle elektromaszynowym i lekkim. Informacje na ten temat — poprzedzające dysku-: sję — złożyli przedstawiciele zarządów głównych związków zawodowych: metalowców oraz pracowników przemysłu włókienniczego, odzieżowego i skórzanego. Natomiast reprezentanci załóg toruńskiej „Elany" oraz Częstochowskich Zakładów Przemysłu Wełnianego im. J. Koszutskiej — przedsiębiorstw. w których nowy system bodźców został eksperymentalnie wprowadzony od i lipca br., podzielili się z uczestnikami posiedzenia swoimi doświadczeniami i uwagami. Z informacji dotyczących 10 zakładów eksperymentalnie pracujących już według nowego systemu wynika, że ich załogi przyjęły bardzo ambitne zadania, w których ustaleniu duży udział ma aktyw związkowy, coraz lepiej spełniający również swe obowiązki w konkretyzacji wskaźników syntetycznych i zadań odcinkowych, w ustalaniu rezerw wytwór- (Dokończenie na str. 2) KAIR (PAP) I AK DONOSI agencja Reutera, płk Kadafi, przewodniczący Libijskiej Rady Rewolucyjnej, dokonał wczoraj w południe otwarcia konferencji arabskich ministrów spraw zagranicznych i obrony w Trypolisie. W spotkaniu uczestniczą przed sfcawiciele Libii, ZRA, Jordanii, Syrii i Sudanu. Nie przybyły natomiast delegacje Iraku i Algierii. Równocześnie w Nowym Jorku trwa aktywność dyplomatyczna związana z problemem bliskowschodnim. Specjalny wysłannik sekretarza generalnego ONZ amb. Jar. ring spotkał się z przedstawicielami czterech mocarstw o-raz z ambasadorami ZRA, Jor danii i Izraela Apel U TKanta & Odpowiedź Izraela na plan Rogersa Nieudane na loty na strefę Suezu Konferencja w Trypolisie rozpoczęła obrady w 85 weźmie udział w VI zlocie pio ruerów NRD odbywającym się od 5 do 9 sierpnia w miejscowości Cottbus. POMOC PCK WARSZAWA Polski Czerwony Krzyż przy gotowuje do wysłania kolejną partię leków, koców i odzie dla ofiar powodzi w Rumunii i na Wegrzech oraz ofiar trzę sienią ziemi w Peru. NA MORZE CZARNE • STAMBUŁ Dwa niszczyciele VI flety USA ,,0'Hara" i „Mullimix". minęły Bosfor i wpłynęły na wody Morza Czarnego by dokonać kilkudniowego rejsu. Więcej — chłodni & RZESZÓW (PAP) Blisko dwukrotnie — z ok. 400 sztuk rocznie obecnie do ok. 750 sztuk w przyszłym *oku — wzroś nie produkcja wielkich samoch-dów — chłodni. wytwarzanych przez mielecka Wytwórnię Sprzę tu Komunikacyjnego. Chłodnie, montowane na podw'j ziu samochodów ciężarowych „STAR-29" lub ,,JELCZ-315" O nośności ok, 3 ton przystosowane są głównie do przewozu artykułów spożywczych, jak mięso, mle ko. owoce, warzywa itd. RZYMSKIE SZESCIORACZKI RZYM (PAP) Mimo wysiłków lekarzy z klini ki rzymskiejt gdzie w nocy z wtorku na środę przyszły na świat sześcioraczki, dwoje kolejnych noworodków w kilka godzin po śmierci pierwszej dwójki zmarło. Walka o życie pozostałych dwojga dzieci, chłopczyka i dziewczynki, trwa. U Thant ogłosił specjalne o-świadczenie, w którym stwier dza, że w chwili obecnej wyła nia się realna szansa na uczy nienie poważnych postępów w poszukiwaniu pokojowego roz wiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie. U Thant przestrze ga jednak przed nadmiernym optymizmem. OSLO (PAP) Rzecznik norweskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych oznajmił, że rząd Norwegii go tów jest na każde żądanie ONZ postawić do jej dyspozycji obserwatorów, jak również kontyngent sił pokojowych dla ewentualnego skierowania na Bliski Wschód. Rzecznik dodał że ekipy oficerów i żołnierzy norweskich mają za sobą kilkuletnie przeszkolenie w tym zakresie i mogą być gotowe do wysłania na Bliski Wschód w ciągu 48 godzin. WASZYNGTON (PAP) Rząd USA otrzymał w miniony wtorek od Izraela oficjalne wyrażenie zgedy na pro ponowane przerwanie ognia i podjęcie prób rozmów w sprawie pokojowego rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie. Jak wiadomo przyjęcie przez Izrael amerykańskiej propozy cji stało się przyczyną kryzysu rządowego, gdyż z gabinetu Goldy Meir ustąpili ministrowie skrajnie nacjonalistycznego bloku Gahal. Mimo to Golda Meir ma w parlamen cie wystarczającą przewagę, by utrzymać swój rząd. LONDYN (PAP) Formacje izraelskich odrzutowców usiłowały przeprowadzić naloty na egipskie stanowiska w południowym i' centralnym sektorze Kanału Su-eskiego, Jak podał rzecznik wojskowy w Kairze ataki te zostały odparte a strona egipska nie poniosła żadnych strat Dodał on, że 34 odrzutowce izraelskie podjęły próbę nalotu m. in. na port Tewfik. PROLETARIUSZE WSZYSTKICH KRAJÓW ŁĄCZCIE SIĘi 124.579 Nakład: W Warszawie dokonano wvmia ny dokumentów ratyfikacyjnych umowy miedzy PRL i NRD o sto sunkach na wspólnej granicy pań stwowej oraz współpracy w spra wach granicznych porioisanej w Berlinie 28 października 19G9 r. Wymiany dokonali: ze strony pol skiej — wiceminister 7.. Wolniak (z prawej), ze strony NRD — am basador NRD w Polsce — R. Ros smeiel 'z lewej). CAP — Langda Walczą i zwyciężają SŁUPSKI ORGAJN KW PZPR W KOSZALINIE Rok XVIII Czwartek, 6 sierpnia 1970 r. Nr 217 (5610) Sekretariat KC Partii Pracujących Wietnamu w związku z 25 rocznica zwycięstwa Rewolucji Sierpniowej (19. VIII 1945 r. i u-tworzenia Demokratycznej Repuh liki Wietnamu 2. IX 1945 r.) zwró cił się do wszystkich członków partii, mas pracujących DRW o~ raz armii z apelem o wzmożenie aktywności dla realizacji hasła: „Wszystko dla zwycięstwa nad agresorem amerykańskim, dla po myślnej budowy socjalizmu". Dzienniki DRW opublikowały również hasła sekretariatu KC PPW w związku ze zbliżającą się r 25 rocznicą zwycięstwa Rewolucji Sierpniowej. W Kairze odby iy się rozmowy między przewód tuczącym Libij skiej Rady Rewolucyjnej płk I Kadafim (z pra- f wej) a prezydentem ZRA Na serem (z lewej). Rozmowy dotyczyły rozpoczynającej się konferencji mi nistrów spraw zagranicznych i obrony krajów irabskich zaan jażowanych w konflikt z Izraelem. rAF — Unifax JUŻ ZA 9 DNI Powitamy uczestników Festiwalu, Chórów Polonijnych (Inf. wł.) 14 sierpnia przyjadą do Koszalina uczestnicy Festiwalu Chórów Polonijnych, pierwsz ej po wojnie tego rodzaju imprezy. Naszemu miastu i województvvu przypadł zaszc^ t goszczenia rodaków z Czechosłowacji, NRF i Francji, którzy swoją wytrwałą i systematyczną działalnością styczną umacniają polskość wśród rodaków, żyjących za GDYNIA (PAP) Próby morskie naszego 55-tysięcznika „Manifest Lipcowy" dobiegają końca. O- bok 200 fachowców różnych specjalności okrętowych i żeglugowych uczestniczyli w nich dziennikarze z całego kraju. Opinie, wypowiadane podczas zorganizowanej na pokładzie konferencji prasowej zarówno przez stoczniowców, jak i przedstawicieli przyszłego użytkownika. są jednobrzmiąc : — Największy polski statek jest jednostką Pomyślny egzamin największego polskiego statku udaną, wszystkie mechanizmy, w tym wiele prototypowych krajowej produkcji, pracują bez zarzutu. Są to oceny już w pełni udokumentowane. Surowy egzamin zdały bowiem z pomyślnym wynikiem wszystkie ważniejsze mechanizmy i urządzenia Budowa „Manifestu" sta- nowi przełamanie „bariery wielkości", poza którą już w bliskim zasiągu możliwości technologicznych leżą statki rzędu IGO tys. DV7T. Takie statki zamierza budować Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni w perspektywie kilku lat. granicami naszego kraju. Trwające od dłuższego czasu przygotowania do festiwalu zbliżają się do końca'. Jak już informowaliśmy, zasadnicze eliminacje odbędą się w dniach 21 i 22 sierpnia w sali Bałtyckiego Teatru Dramatyczhego w Koszalinie, zaś koncert galowy — 23 sierpnia w kołobrzeskim am-f'teatrze. Ogółem będziemy gościć i słuchać 256 uczestników. Ich pobyt w naszym województwie ma na celu nie tylko zaprezentowanie swoich coraz większych umiejętności śpiewaczych, lecz także zapoznanie się z Ziemią Koszalińską. 18 sierpnia wszystkie chóry, biorące udział w festiwalu, wyjadą do Słupska, Świdwina i Wałcza. Po zwiedzeniu tych miast sootkają się z ich mieszkańcami, będą występować w krótkich koncertach, wspólnych z miejscowymi zespołami chóralny- mi. Rodacy z zagranicy odwiedzą też Kołobrzeg i Mielno. Z okazji festiwalu przygotowuje się wiele dodatko-(Dokończenie na str. 2) OFIARY HURAGANU „CELIA" NOWY JORK (PAP) Ogłoszona wczoraj w Cor-pus Christi oficjalna liczba ofiar huraganu „Celia" wynosi 32, z czego 13 osób zgi-ręło w Teksasie, 14 — na Florydzie, a 5 — na Kubie, Rannych jest kilkuset. Huragan zniszczył prawie 9 tysięcy domów całkowicie, a 14 tysięcy — częściowo. Straty materialne oceniane są na 233 min dolarów, straty spó-wodowane zniszczeniem zbiorów — na r*o min dolarów. WARSZAWA (PAP) Jak przewiduje PIHM dziś ra no miejscami wystąpią mgły w ciągu dnia zachmurzenie niewielkie i umiarkowane, okresami duże i lokalnie, zwłaszcza w dzielni cach północnych kraju — opady przelotne i burze. Temperatura maksymalna od ok, 20 st. nad morzem do ok. 27 *t. na południu kraju. Wiatry słabe, zmienne, tylko W czasie burz silniejsze. J W ROCZNICĘ HIROSZIMY PRZED dwudziestu pięciu laty człowiek wygrał jedną z najpoważniejszych batalii z przyrodą. Twórcza wyobraźnia najwybitniejszych umysłów epoki podpowiedziała drogę, dziesiątki świetnych uczonych poświęciły długie miesiące i lata na realizację oszałamiającej idei, tysiące inżynierów i techników wprowadziły ją w życie mrówczym trudem. Opanowana została potężna energia, najskryciej — wydawałoby się — związana w mikroświecie atomu... I jednocześnie — ćwierć wieku temu człowiek poniósł straszliwą, bezprecedensową kłęskę moralną. Atomowe słońce, zapalone zbrodniczą decyzją nad bezbronnym miastem, przyniosło śmierć i zagładę dziesiątkom tysięcy niewinnych ludzi. Czynu tego nie dopuszczono się w zrywie ostatecznej rozpaczy, nie dokonano go w obronie własnej. Na zimno, z rozmysłem przeprowadzono o-krutną, masową egzekucję na przeciwniku, który już i tak był pokonany. Atomowe słońce zapłonęło nad Hiroszimą w jednym tylko celu, tyle samo haniebnym, co bezsensownym: po to, aby jego blask dotarł za Ural, by stał się argumentem w rozgrywce politycznej. Dziś, z perspektywy czasu, wiemy w dodatku, iż był to argument pozorny. Związek Radziecki od dawna prowadził własne badania atomowe i grupa uczonych, kierowana przez słynnego Kurczatowa, była o krok od ostatecznego rozwiązania. Ale politykom amerykańskim, zapatrzonym w niezaprzeczalne sukcesy technologiczne i cywilizacyjny blichtr własnego kraju, nie starczyło wyobraźni, by pojąć, że nauka jest jedna, że dawno minęły już czasy genialnych jednostek, dających władcom do ręki tajemnice przyrody na wyłączność. Dziś trudno już byłoby wyobrazić sobie współczesną cywilizację bez energii atomowej. Elektrownie jądrowe dostarczają światu coraz więcej prądu, statki z napędem atomowym spędzają długie miesiące w podróżach dookoła globu, produkowane w tysiącach reaktorów izotopy oddaj-ą człowiekowi nieoce (Dokończenie na str. 2) Atomowa śmierć miasta Ćmach — pomnik w Hiroszimie, specjalnie pozostawiony ruinie — przypomina stale o tragicznym losie miasta zbombar dowaueso przez Amerykanów. . •' " w kraju ••• * WIELKIM sukcesem polskich inżynierów i techników — obserwowanym przez licznych fachowców zagranicznych — zakończyła się w Warszawie niecodzienna operacją technicz na. Zabytkowy Pałac Lubomirskich o wadze blisko 10 tys. ton obrócony został o 78 stopni, zmieniając całkowicie swe położenie na osi saskiej. * W MSZ odbyła się wymiana dokumentów ratyfikacyjnych umowy między Polską a NRD o stosunkach prawnych na wspólnej granicy pańsiwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych — sporządzonej w Ber linie 28 października ub. r. W ŁODZI rozpoczęto budowę pierwszej fabryki przemysłu bawełnianego. Jest to kombinat tekstylno-odzieżowy, który przerabiać będzie wyłącznie ciągnione włókna poliestrowe — TORLEN. Już w 1972 r. przewidziane jest wykonanie 4,5 min metrów różnych wyrobów. NA LISTĘ eksploatatorów polskich samolotów wielozadaniowych „AN-2" „wpisała sięł> ostatnio Koreańska Republi ka Ludowo-Demokratyczna. Przedstawiciele KRLD przebywa ją obecnie w mieleckiej WSK, gdzie dokonają ostatecznego odbioru pierwszej partii 20 samolotów tego typu. + ZAOPATRZENIE sklepów we wszelkie artykuły szkolne powinno być w tym roku lepsze niż w latach ubiegłych — zapewnili przedstawiciele centrali handlowych: papierniczej! odzieżowo-tekstylnej i obuwniczej na konferencji prasowej w Łodzi. • •• i na świecie ¥ W WARNIE sekretarz Bułgarskiego Ludowego Związku Chłopskiego (BZNS) i przewodniczący Prezydium Zgromadzę nia Ludowego w Bułgarii G. Trajkow wydał przyjęcie na cześć przebywających w Bułgarii na wypoczynku czołowych działaczy partii chłopskich z różnych krajów Europy, w tym z Polski. Jf W STOLICY ZSRR kontynuowane są radziecko-zachod- nioniemieckie rokowania w sprawie wzajemnej rezygnacji z użycia siły Zapowiedziano spotkanie min. spraw zagranicznych ZSRR, Gromyki z szefem zachodnioniemieckiego MSZ, Scheelem. * W V ^ANDII Północnej w dalszym ciągu utrzymuje się silne napięcie. Ostatniej nocy ponownie doszło do walk w katolickiej dzielnicy Belfastu. * W NAIROBI zakończyła się konferencja ministrów spraw zagranicznych czterech państw: Kenii, Tanzanii, U-gandy i Zambii. Ministrowie ustalili i jednomyślnie aprobo wali wspólną strategię wobec problemu dostaw broni 1 do Republiki Południowej Afryki przez W. Brytanię i inne kraje. * SOCJALDEMOKRACI zatwierdzili program polityczny przedstawiony przez desygnowanego na premiera nowego rządu włoskiego E. Colombo. Chrześcijańscy demokraci republikanie i socjaltóci już wcześniej wyrazili zgodę na ten program. Tak więc należy się liczyć z możliwością utworzenia nowe go koalicyjnego rządu we Włoszech. PROCEDURALNY NIETAKT PREZYDENTA NIXONA ,bs Parodia procssu lansona ś jego bandy NOWY JORK (PAP) Podczas kiedy cały niemal świat oczekuje na ukaranie spraw Ców bestialskiego zan\orclow;»ma 7 osób, w tym znanej aktorki fil mowej Sharon Tate — człcj»k«>w bandy Mansona, rozprawa przed sądem przysięgłych w Los A rfti-les trwająca już dziewiąty tydzień, zamieniła się w parodia procesu. Ostatnio sąd nie przesłuchał ani Jednego świadka. Sporo zamiesza nia wywołało nieopatrzne nazwę nie Mansona przez prezydenta Nixona człowiekiem „który" jest winien pośrednio lub bezpośrednio 8 morderstw, poważnie przy czyniło się do zakłócenia toku roz prawy. Nikt co prawOa nie ma wątpliwości, że Manson jest rzeczywiście winien, lecz stwiedze-nie tego otwarcie przez Nixona przed zapadnięciem wyroku w Los Angeles było błędem procedu ralnym i to właśnie wykorzystuje obrona, próbując za wszelką cenę przerwać proces. Adwokaci o-skarźonych utrzymują, że Nixon próbował wywrzeć wpływ na de cyzję sądu i złożyli wniosek o przerwanie rozprawy oraz uznanie jej za niebyłą. Sąd odrzucił ten wniosek i usiłował za wszelką cenę nie dopuścić do za poznania członków 12-osobowej ła wy przysięgłych ze sformułowa niem prezydenta. W związku z tym podjęto cały szereg dodatko wych kroków zmierzających do dokładnego odizolowania członków ławy przysięgłych. Nie dało to jednak rezultatów, gdyż ja"k się okazało wiedzą oni ,co powie dział prezydent. Niektórzy z ni':h zobaczyli wielkie nagłówki w ga zetach. Tajemnicza śmierć dyplomaty brazylijskiego w Holandii LONDYN (PAP* Przedwczoraj znaleziono zwłoki 34-letniego Paulo Dionisio de Va-sooncelos, drugiego sekretarza ambasady brazylijskiej w Holandii. W nadmorskiej miejscowości wypoczynkowej Soheveningeri natrafiono na jego samochód, w którym leżał martwv dyplomata. Stwierdzono głęboką ranę w szyi. Policja utrzymuje, że może to być morderstwo, ale nie wyklucza się także, że Paulo Diowisio de Vasconcelos popełnił samobójstwo. KONFERENCJA W PARY2 Trzecia konferencja ogólno-afrykańskiego ruchu młodzieży odbędzie się w Dakarze w dniach ?* cLa 21 gjrudoia toc. Stad zabronił wnoszenia na salę gaizefc aby przysięgli nie zauważyli tytułów na temat wystąpienia Nixona« Mimo zakazu jeden z adwokatów Dage Shinn — o-brońca Susan Atkins — przyniósł na salę ..Lo-s Angeles Times" z wielkim tytułem na całą ko-luannę: ,,Nixon oświadcza — Manson jest winny". W pewnym momencie, kiedy Shinn naradzał się z innymi adwokatami. Manson schwycił leżącą na stole gazetę i pokazał wielki tytuł członkom ławy przysięgłych. Sędzią, prowadzący rozprawę, uznał winnym za ten incydent adwokata Shinna i skazał go na spędzenie trzech nocy w areszcie. Nie jest to zresztą pierwsza k&ra, zastosowana przez sędziego wobec obrońców. W ubiegłym tygodniu na noc więzienia skazani zostali adwokaci Irving Kanarek i Ronald Hu£hes za zakłócanie rozprawy. Sporo zamieszania wniósł też Manson, kiedy zwrócił się do sądu z wnioskiem, aby pozwolono mu bronić się samemu, gdyż — ja:k stwierdził — adwokat nie używa jego argumentów i nie podziela jego filozofii. Wniosek ten został odrzucony pnzez sąd. W sumie całe posiedzenie upłynęło na zbijaniu argumentów o-brony. próbującej nr ze rwać proces i żenujących incydenta^'1. których bohaterem był m. In. Manson. Prace nad nowym systemem bodźców |iu^a w ocenie Komisji Ekonomiczne! SRZZ (Dokończenie ze str. 1) czych oraz programów ich zagospodarowania w innych przed siębiorstwacii przemysłowych. Prace komisji zakładowych, podkreślano, przebiegają na ogół prawidłowo, aczkolwiek zdarzają się przypadki niepotrzebnego ich „popędzania". Nadmierny pośpiech może bowiem spowodować, że szereg istotnych problemów zostanie potraktowanych powierzchownie. Tak jest np. w niektórych zakładach przemysłu maszynowego, gdzie problem ujawniania a następnie wykorzystania rezerw w zatrudnieniu budzi uzasadnione zastrzeżenia.. Bywa, że rezerwy te wylicza się w sposób formalnie statystyczny, bez dokładnego rozez nania, gdzie się one znajdują, z jakich zawodowo i socjalnie ludzie się składają i jak je można najwłaściwiej wykorzystać. Jednym z przykładów należytego potraktowania tego zagadnienia jest FSC w Starachowicach. Tutaj rezerwy w zatrudnieniu, obliczone na 482 osoby — zostaną wykorzystane m. in. w nowo uruchomionym obóz i ale fabryki. Podkreślano również, że nadal jeszcze występuje niedostatek wskazówek i informacji ekonomicznych, a także niektó rych aktów normatywnych i zarządzeń, utrudniający prace komisji i pełną konkretyza cję ustalonych przez nie zadań. Jednym zaś z najtrudniej szych, a zarazem niezwykle i-stotnych problemów jest „prze noszenie" ogólnozakładowych zadań syntetycznych i odcinkowych do poszczególnych wy działów przedsiębiorstw i bezpośrednich stanowisk pracy. Podnoszono też — dla zwrć cenią uwagi na te zagadnienia — takie np. niezdrowe zjawis ka w walce- o lepsze efekty e-konomiczne przedsiębiorstw jak nieprawidłowości w stosowaniu tzw. cen przejściowych na nowości produkcyjne. W rezultacie dochodzi do takich absurdów, że od 5 lat Sez przerwy nowością są koszule „non iron" czy od 3 lat skarpety elastyczne. Tolerowanie tego typu zjawisk demoralizu je zakłady, które w sposób sztuczny podnoszą swoje efekty. W dyskusj! zwracano m. in. uwagę na zbyt ślamazarne tempo zagospodarowywania rezerw ujawnianych od 2 lat. Podawano liczne przykłady, nieustosunkowania się do dziś niektórych zjednoczeń do poważniejszych wniosków zgłoszonych pO VII Plenum KC PZPR, m. in. w sprawie specja lizacji i koncentracji produkcji. Podawano np., że fabryka obuwia w Słupsku w dalszym ciągu zaledwie w 50 proc. wy korzystuje swą moc produkcyjną ,a równocześnie drugi tej wielkości zakład buduje się w Stargardzie. Mówiono też o niedostatecznym przygotowaniu komunikacji i usług do pracy na dwie i trzy zmiany. Na zakończenie obrad komisji I. Loga-Sowiński omówił najpilniejsze zadania związków zawodowych w pracach nad przygotowaniem reformy systemu zachęt materialnych, w jej wprowadzaniu oraz w re alizacji ustalonych zamierzeń. Przewodniczący CRZZ podkre ślił ogrom i wagę dokonywanych przeobrażeń w naszej go spodarce i w systemie bodźców, zwracając uwagę na potrzebę wyzwalania twórczej inwencji i inicjatywy w każdym zakładzie i środowisku ludzkim. Mówca przypomniał, że z punktu widzenia związków zawodowych cały pozornie skomplikowany nowy system sprowadza się do podnie sienią efektywności naszego gospodarowania, wypracowania w oparciu o tę efektywność odpowiednich środków na podwyżkę uposażeń i premii oraz sprawiedliwego podziału tych środków. Zażarte walki na wszystkich frontach Indochiny w ogniu LONDYN, PARYŻ, HANOI (PAP) W nocy % wtorku na środę siły wyzwoleńcze zaatakowały 10 obiektów nieprzyjaciela, w tym 5 amerykańskich. Do zażartych walk doszło w rejonie Hue, Da Nang, Tam Ky i Quang Ngai. Oddziały wyzwoleńcze ostrzelały jednostkę 101. dywizji spadochronowej w odległości 26 km od Hue. Partyzanci podeszli na odległość 1 km od stanowisk amerykańskich i obecność ich stwierdzono dopiero w momencie, kiedy otworzyli ogień do nieprzyjaciela. Wielu spadochroniarzy USA zostało zabitych i rannych. Walki trwały też w delcie na północny zachód od Safgo-Mekongu oraz w rejonie Saj-gonu. Jedno ze starć nastąpiło w miejscowości Cu Chi 35 km Wrzenie w Ameryce Łacińskiej nie słabnie Nacjonalizacja przemysłu górniczego Kolumbii MEKSYK (PAP) Rząd Kolumbii uchwalił deltret o upaństwowieniu przemysłu górniczego oraz o zniesieniu systemu koncesji udzielanych dotąd firmom zagranicznym na eksploatację bogactw naturalnych kraju. Decyzja władz kolumbijskich jest jednym z największych wydarzeń ostatniego okresu z Ameryce Łacińskiej i stan&wi nowy przejaw walki prowadzonej przez niektóre rządy latynoskie o zdobycie większej niezależności ekonomicznej. Dekret ustala, że z dniem USA. Roczna wartość ekspor- nu przy drodze ńr 1 prowadzą cej do Pfrnom Penh. Starcia trwały również na Płaskowyżu Centralnym w prowincji Ban Me Thuot oraz w prowincji Chuong Thien w delcie Mekongu. W ubiegły wtorek zaginął samolot wiozący do Sajgonu nowo mianowanego generała armii reżimowej Nguyen Van Thien. Panuje przekonanie, że samolot ten rozbił się. Generał Thien został awansowany w ostatnią sobotę przez marionetkowego prezydenta Thieu i był dowódcą specjalnej strefy taktycznej Quang Da w północnej części Wietnamu Połu dniowego. 3 sierpnia br. wszystkie kopalnie na terenie republiki stają się własnością państwa z tym, że jeszcze w ciągu 2 lat prywatne firmy posiadające dotąd te kopalnie będą mogły eksploatować je jako własność państwową, po podpisaniu odpowiednich kontraktów z rządem. W przypadku odmo wy podpisania takich kontraktów, kopalnie prywatne zostaną przejęte już obecnie przez władze. Nieomal cały przemysł gór" niczy Rajdowa! się dotychr czas w rękach firm prywatnych, stanowiących z reguły filie monopoli wydobywczych tu produkcji górniczej Kolumbii wynosi . około 200 milionów dolarów, jednakże w warunkach istniejącego dotąd systemu ulg celnych i zwolnień podatkowych państwo nie miało z tego eksportu prak tycznie żadnych korzyści. Decyzja o upaństwowieniu przemytu górniczego — powie dział minister górnictwa Kolumbii Gustavo Arrieta — o-znacza odzyskanie przez państwo wielkich bogactw narodo wych, poważny wzrost dochodów państwa, rozwój przemysłu wydobywczego i perspektywę zmniejszenia bezrobocia w kraju. Atomowa śmierć miasta (Dokończenie ze str. 2) nione usługi we wszystkich dosłownie dziedzinach życia. Fizycy jądrowi otoczeni są powszechnym szacunkiem, bo to dzięki ich pracom kula ziemska staje się wciąż inna... Ale koszmar pozostał. W podziemnych magazynach supermocarstw leżą głowice z ładunkami tysiące i dziesiątki tysięcy razy silniejszymi od tego, który starł Hiroszimę z mapy. Pod wodami oceanów czają się atomowe okręty podwodne z gotowymi do boju rakietami. W zamaskowanych wyrzutniach spoczywają zimne, piękne posępną urodą tech niki korpusy pocisków międzykontynental-nych... W dwadzieścia pięć lat po tamtej cynicznej zbrodni człowiek nie zdobył się jeszcze na jedyne możliwe rozwiązanie: na powszechny i całkowity zakaz broni masowej zagłady. Dzięki wysiłkom państ^ socjalistycznych udało się osiągnąć częściowi sukcesy i częściowe opamiętanie. Musimy sobie jednak zda wąć sprawę z tego, iż są one właśnie tyJSsę częściowe — a także, że zostały uzyskane głównie dzięki naszej potędze militarnej, zbudowanej i utrzymywanej niemałymi wyrzeczeniami i wysiłkiem. W dwadzieścia pięć lat po tragedii Hiroszimy wiemy już, że nauka i technika to potężna siła produkcyjna, aie także i niszczycielska. Wiemy — zbyt dobrze! — że przestała ona być prywatną sprawą uprawiających ją wybitnych jednostek. W ostatnich czasach rysuje się chyba cień szansy na to, iż wyciągniemy z tego wnioski, których nareszcie nie będziemy się musieli wstydzić. Aby było to możliwe — nie wolno nam nigdy, w żadną rocznicę Hiroszimy, ani w żaden dzień powszedni powiedzieć, że to, co zdarzyło się przed 25 laty, nie jest naszą sprawą. Bezpośrednimi sprawcami była wprawdzie określona liczba imperialistycznych polityków i wojskowych. Ale — w końcu — zrobili to ludzie. I człowiek tylko — czyli my wszyscy — może nie dopuścić do tego więcej. (WiT—AR) Dyrektorowi PGR Piaszczyna Wacławowi Potępie wyrazy głębokiego współczucia * powodu zgonu OJCA składają WSPÓŁPRACOWNICY I RADA ZAKŁADOWA (Dokończenie ze str. 1) wych urozmaiceń. Będą np. czynne stoiska z wydawnictwami regionalnymi oraz wy-* dawnictwami Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną, stoiska z pamiątkami regionalnymi, koszalińska poczta przygotowuje okolicznościowy datownik, gotowe są festiwalowe chusty, znaczki. Koszalin kie instytucje roztoczyły patronat nad polonij* nymi chórami. Chórem „Hasło" z Orłowej w CSRS opiekuj e się WZGS, chórem ^Hutnik" z Trzyńca w CSRS — WSS „Społem", chórem z Douai we Francji — WP PKS, chórem z Hamborn w NRF — WZSP, połączonymi chórami z Duesseldorfu w NRF — Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska. Oprócz chórów polonijnych asłyszymy również towarzyszące festiwalowi chóry krajowe — .,Harfę" z Warszawy, „Hasło" z Poznania i „Echo*' z Grudziądza. Na koncercie galowym w Kołobrzegu wystąpią także .,Poznańskie Słowiki" pod dyrekcją Stefan^ Stuligrosza, fm) SPORT * SPORT GÓRNIK ZDOBYŁ PUCHAR POLSKI Wczoraj na Stadionie Śląskim w Chorzowie odbył się finałowy mecz o Puchar Polski pomiędzy Górnikiem Zabrze a Kuchem Chorzów. Ten emocjonujący pojedynek zakończył się zwycięstwem Górnika 3:1 (0:1). Bramki ila zwycięzców zdobyli: Lubański w 46. min. z karnego, łianaś w 53. min. i Szaryńskj w 58. min., a dla Ruchu — GomolnrA w 18. min. W pierwszej połowie przewagę mieli piłkarze Ruchu, którzy przeprowadzały szybkie i składne akcje. Kontratak górników w pierwszych minutach drugiej poło- przyniósł im trzy bramki. Pod koniec gra straciła na atrakcyjności PUCHAR MIAST TARGOWYCH — ROZLOSOWANY W środę w Luksemburgu odbyło się losowanie Pudliaru Miast Targowych. so zgłoszonych do rozgrywek pucharowych zespo- f łów dopuszczonych zostało 64, w tym dwa polskie: GKS Katowice i Ruch Chorzów, Polskie drużyny wylosowały atrakcyjnych, lecz bardzo trudnych przeciwników: GKS Katowice spotka się w pierwszej rundzie pucharu 7 hiszpańskim zesnołem CF Barcelona. przeciwnikiem Ruchu będzie włoska Fiorentina. Obydwa spotkania muszą być rozebrane w dniach od 1 do 30 września tego roku. Polskie drużyn*- grać będą pierwsze mecze u siebie. SREBRNE MEDALE DLA KAJAKARZY Nasi reprezentacyjni kajakarze — Grzegorz Sledziewski i Jerzy Opara gościli w środę w GKKFiT gdzie otrzymali „Srebrne medale' za wybitne osiągnięcia sportowe" za sukcesv ra mistrzostwach świata w Kopenhadze. Wyrazy głębokiego współczucia Koleżance Janinie Gasztold ,z powodu śmierci OJCA składają KOLEŻANKI I KOLEDZY TM i ZSZ w KOSZALINIE Wyrazy głębokiego współczucia ŻONIE i RODZINIE z powodu zgonu Grzegorza Adamskiego składa POP, RADA SPÓŁDZIELNI, ZARZĄD I ZAŁOGA SPRM „ŁOSOS" W USTCE Wyrazy głębokiego współczucia Koledze Kazimierzowi Adamskiemu z powodu śmierci SYNA składają PRACOWNICY POM SŁUPSK Dnia 5 sierpnia 1970 roku zmarła, po długich i ciężikich cierpieniach, w wieku 28 lat Janina Barnaś pracownica Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa „Arged" w Koszalinie. W Zmarłej utraciliśmy sumiennego i zdolnego pracownika oraz dobrą koleżankę. Wyrazy współczucia MĘŻOWI i RODZINIE składa DYREKCJA, RADA ZAKŁADOWA I WSPÓŁPRACOWNICY tGŁOS mr OT (5610) SU. 3, Z metą w Kępicach II Ogólnopolski Rajd Włókniarzy Pomorza Zachodniego (INF. WŁ.) W dniach 10—13 września br. odbędzie się II Ogól nopolski Rajd Włókniarzy Pomorza Zachodniego. Zorganizowany on będzie z o-kazji 25-lecia powrotu Ziem Zachodnich do Macie rzy i 100. rocznicy urodzin Włodzimierza Lenina. Organizatorem tej impre zy są: wojewódzkie komisje związków zawodowych w Koszalinie i Wrocławiu, W ramach rajdu przewidziano kilka tras pieszych z metą w Kępicach. Cztero dniowe rajdy prowadzić bę dą do Kępic z Darłówka przez Sławno, z Ustki i z Białego Boru. Trzydniowe trasy będą wiodły do Kępic ze Sławna, Osówka i Polanowa, natomiast dwudniowe —• z Korzybia oraz Barcina. Rajd zapowiada się bardzo atrakcyjnie. Będzie on pierwszą imprezą tej rangi dla miasteckiego oddziału PTTK i przyczyni się niewątpliwie do ożywienia je go pracy. Zgłoszenia przyjmuje i in formacji udziela do 31 sier pnia br. Zarząd Okręgu PTTK w Koszalinie, ul. Laskonogiego 2 (tei. 51-12 lub 23-18). (wape) Może - pomoże. SPÓŁDZIELNIE PRZED ROZWODEM Nad wejściem pokaźny szyld: „Usługi". Zakład należy do spółdzielni krawieckiej. Wewnątrz, w elegancko urządzonym pokoiku, znudzona panienka przegląda ilustrowane pisma. — Czy można tu uszyć sukienkę? Panienka jest u-przejma: — Proszę bardzo. Ale zrobimy za dwa miesiące.- To prosta i skuteczna recepta na pozbycie się klientki. Za dwa miesiące letnia sukienka nie będzie już potrzebna. A przecież nic nie wskazuje, żeby zakład przeciążony był pra- kjad odpowiednio duży. Przy cą. Panienka nie przyjmuje w praktyce żadnych zleceń, na takich założeniach małe, do-jej biurku nie leży me. prócz magazynów. Z pracowni kra- ^one , traWowa^Ta^ zlo konieczne punkty usługowe nie mają oczywiście żadnych szans. Z doświadczeń krajowych i zagranicznych wynika w każ dym razie, że tylko dobrze wy posażony zakład może mieć dochody konkurujące z docno dami z produkcji. W przypadku spółdzielni — trzeba pamiętać o kosztach administracji — musi to być także za- jej DiurKu Oie i**, ~ ...» bryczek . traktowane jako zło wieckiej dobiega jednak stuk maszyn. Chciałoby się za- iconjeczne nunkty usługowe pytać: dla kogo właściwie one szyją? ZABAWA W CHOWANEGO prace dla klientów „z ulicy' nie trzeba się rozpraszać. NA PRZYSZŁOŚĆ — SZCZYPTA OPTYMIZMU Przewiduje się* że w przy- Zacznijmy od kilku wyjaś- Jeśli spółdzielczość realizuje nień. Większość spółdzielni pra swoje piany usługowe — w cy prowadzi dziaiainość dwo- ubiegłym roku wykonano na jakiego rodzaju: produkuję zlecenie prywatnych klientów gotowe wyroby na sprzedaż o- prace wartości 5 mld zł, co w szłej pięciolatce wartość spół- raz wykonują zlecenia klien- porównaniu z rokiem 1966 o- dzielczych usług wzrośnie o tów. Roboty na zlecenie są znacza wzrost o 40 proc. — około 60 proc. Jeśli dodać, że bardziej pracochłonne, a w re zawdzięcza to głównie spół- środki na inwestycje tej spół- zultacie mniej opłacalne. O- dzielniom o charakterze wy- dzielczości będą raczej skrom- kreślając rzecz dokładniej: na łącznie usługowym. Wartościo ne — podobnie jak w minio- produkcji spółdzielnia może w wo biorąc np. spółdzielnia nym i obecnym pięcioleciu u- tym samym czasie zarobić wię fryzjerska odrabia zadania u- trzymają się na poziomie o- cej i łatwiej. Toteż gdyby za- sługowe, od których wykręci- koło 4 mld zł — są to zamie- leżało to od spółdzielni, zaję- ła się nastawiona na proauk;- rżenia ambitne. Warto zatem łaby się wyłącznie produkcją cję spółdzielnia szewska. I — wiedzieć, w jaki sposób spół- Spółdzielnie muszą jednak do- z punktu widzenia sprawo- dzielnie zamierzają je reali- stosować się do planów „od- zdawczości — ostateczny wy- zować. górnych", w których do usług nik jest zadowalający. Tylko okazuje główna re przywiązuje się szczególną wa jaxa pociecha z faktu, ze fry- ' usługowego' programu ee. zakładaia zatem punkty zjerow jest pod dostatkiem cept? usługowe, wyposażają je. Następnie... Otóż właśnie — spółdzielnia sadza za biurko osobę, do której należy... wykręcanie się od zleceń. Pracownia zajmuje się w tym czasie swoją robotą, u-zupełniając produkcję spółdzielczej fabryczki. A zatem i punkt usługowy istnieje, i na jeśli chciałoby naprawić buty? się właśnie ma, ^. P°dzia» spółdzielni na wyłącznie produkcyjne albo Bułgarskie campingi W ubiegłym roku w Bułgarii przebywało 2 min turystów, a w roku ciężącym i w latach nastąp nych spodziewana jest jeszcze większa ich liczba. W związku z tym stale rozbudowywana jest baza nowoczesnych hoteli restaj-racji, ośrodków wypoczynku i roz rywki. Do powszechnie już znanych miejscowości wypoczynko-wo-uzdrowiskowych Złote Piaski i Drużba w pobliżu Warny, przybyły w ostatnich latach jeszcze W ręku spec.ausfów • ■a W nowym roku akademickim w Wyższej Szkole Wychowania fizycznego w Krakowie powołany zostaje nowy kierunek studiów w dziedzinie organizacji wypoczynku. Będą to trzyletnie studia zawodowe ze specjalizacją po IV semestrze. W programie studiów przewidziano m. in. wykłady na temat metodyki rekreacji, organizacji i wyposażenia placówek wypoczynkowych, aspektów prawnych, finansowych i wychowawczych, działalności kultural-no-rozrywkowej, zagadnień związanych z psychologią wy poczynku. Równocześnie w Katedrze Rekreacji i Rehabilitacji prowadzone będą badania naukowe, które powinny pomóc w ustaleniu w przyszłości kierunków rozwoju i potrzeb masowego wypoczynku. Już obecnie inicjatywa krakowskiej WSWF budzi duże za interesowanie. Zwłaszcza zwią zki zawodowe liczące na przj^go towanie wysoko wykwalifiko wanych specjalistów w organizacji ruchu turystycznego i wypoczynku. 36 pierwszych studentów rekrutuje się spośród aktywistów zatrudnionych w dużych zakładach pra cy. Największa liczba zgłoszeń napłynęła z Górnego Śląska, Łodzi, Kielc i Krakowa. Warto dodać, że Polska była jednym z pierwszych krajów na świecie, w którym po wołano wyższe studia z zakresu rekreacji i turystyki. Specjalistów w tych dziedzinach kształci od kilku lat A-kademia Wychowania Fizycznego w; Warszawie, AR) Słoneczny Brzeg koło Neseberu, Albena. Rusałka, Kiten i inne, mogące obsłużyć jędnorazowo 220 tysięcy gości. Turyści z Angiii i NRF, Szwecji i Finlandii, NUD i Polski, Węgier i Związku Radzieckiego znajdują w Bułgarn wszelkie warunki dla przyjemne go beztroskiego wypoczynku. „Bałkanturist" zatroszczył się także o tych goś.ci zagranicznych którzy nie korzystają z pośredni ctwa biur podróży lub organizacji turystycznych, lecz przyjeżdza ją do Bułgarii indywidualna. Wzdłuż całego wybrzeża Morza Czarnego a także w górach stworzono dla nich 150 campingów ob liczonych łącznie na ponad 100 tys. miejsc. W motelach turyści mają zapewnioną ciepłą wodę, sprawną obsługę i inne wygody. Na terenie większości ośrodków campingowych znajdują się restauracje, nocne bary i inne miej sca zabaw i rozrywek. Campingi rozlokowane wzdłuż wybrzeża posiadają z reguty wspaniałe piaszczyste plaże lub piękne skaliste brzegi. Kąpiel w czystej i ciepłej wodzie, urzekają cy krajobraz świeżość poranków i spokojne ciepłe wieczory, obfitość owoców, dobra kuchnia i trunki dansingi i występy zagranicznych artystów — wszystko to na długo pozostaje w pamięci turystów. Szczególnym urokiem odznacza ją się nowo powstałe na połud-dniowym wybrzeżu Morza Czarnego campingi „Kawacite". ,,Ar-kutino" i „Perła". Dla amatorów gór dziesiątki campingów urządzono w najpiękniejszych zakątkach Rodopów, na Rile i Pirinie. Wiele campingów znajduje się również w pobliżu głównych szla ków turystycznych, w sąsiedztwie dużych kurortów i ośrodków wy poczvnkowych. Można tam rozbić własny namiot, lub korzystać z domków campingowych, restaura cji, kawiarni i innych urządzeń. usługowe. Niefortunny mariaż usług i produkcji zostanie zatem rozwiązany. „Rozwód" bę dzie wyglądał w ten sposób, że spółdzielnie przede wszystkim produkcyjne odciążone sługi są bardziej kłopotliwe i mają być od usług, a w usłu-mmej intratne, niż produkcja, gowych zaprzestanie' się pro-Jednak nie jest to tylko spra- dukcji, odbywającej się tam wa mniejszych czy większych na ogół w prymitywnych wa-dochoaów spółdzielni. Z da- runkach. nych CZSP wynika, że w społ NIE OPŁACA SIĘ.* Jak już powiedzieliśmy, u- dziełniach, które zajmują się produkcją i usługami, pracownicy tego drugiego działu za rabiają o kilkaset złotych mniej. Powoduje to zrozumiały oapływ fachowców. Sposobów rozwijania usług będzie, oczywiście, więcej, m. in. przewiduje się lepsze wy po sażenie zakładów w nowoczesny sprzęt, poprawę zaopatrzenia w materiały. Nowe bodźce ekonomiczne, które tak Kłopoty z opłacalnością u- że i spółdzielczość zacznie sług nie są zresztą „przywile- wprowadzać w przyszłym rojem" spółdzielczości. Inni „u- ku, przyczynią się bez wątpie-sługodawcy" też narzekają. n*a 9° poprawy organizacji Kiepska organizacja, zabytnio- Pracy, do większej dbałości o we wyposażenie dają wTiaśnie wykorzystanie maszyn i urzą-wysoki koszt i stosunkowo dzeń- z Punktu widzenia klien niewielki zysk. Mamy już pew ta podział spółdzielni na wy-ne wzory rozwiązań zadowala łącznie produkcyjne i usługo-jących — przykładem mogą we zasługuje na szczególną u-być choćby nowoczesne pral- wa8ę- Oczywiste jest, że z menie, w wysokim stopniu zme- których szyldów zniknie na-chanizowane, rozporządzające P*s. '• Jednak tam. siecią punktów odbioru gardę Sdzie pozostaną, me będą juz roby. Podobny system wrpro- wprowadzać w błąd. A na po-wadzany jest także w szew- zo^apń obfitości stwie, chociaż tutaj możliwo- za^ezy*-ści automatyzacji są już mniej sze. u. SZYPERSKA nikomu nie (AR) POLACY BUDUJĄ DROGĘ W CSRS Około 400 polskich budowniczych -pracuje przy przebudów wie 7-kilometrowego odcinka górskiej drogi z Marszowa de Pec pod Śnieżką w Karkonoszach. Przewiduje się zakoń-nie robót w październiku br. N& zdjęciu: budowa drogi w Karkonoszach po stronie C2e~ skiej. Z lewej — fragment ściany osłaniającej od strony zbocza. CAF — CTK Na plenerze w Miastku (Inf. wl.) wodnych i pontonu- łowią ryby, zbierają grzyby. W godzi- W ubiegłą sobotę odbyło się nach wieczornych przy ogms-Miastku otwarcie III Ogól- ku dużo dyskutują na temat w nopolskiego Pleneru Młodych Plastyków, którego organizat.o rem jest Zarząd Powiatowy ZMW. Na plener przyjechało 20 plastyków — z Warszawy, Krakowa, Torunia, Słupska, Człuchowa, Drawska i Ustki. Niektórzy przyjechali tu po raz drugi. np. asystent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie — Jerzy Kucia i jego małżonka — Ewa, Barbara Joa chimiak ze Słupska, Lech Zasadzki z Człuchowa i Roman Żołyniak z Krakowa. Ewa i Jerzy Kucia poznali się na ple nerze w 1969 r. Na tegoroczny plener przyjechali już jako małżeństwo. Plastycy mają jednak pewne trudności. Brakuje bowiem białej farby emulsyjnej. Nie można jej kupić w Miastku, Słupsku ani w Szczecinku. Nie zakłóca to jednak pogodnego nastroju młodych artystów, którzy mieszkają pod namiotami nad jeziorem Lednik. Ładna okolica, jezioro i las sprzyjają ich twórczej pracy. Rozpisano konkurs na najładniejszy obraz przedstawiający raka. Oczywiście, pozują autentyczne raki. W dniach 5—7 sierpnia br. kilku plastyków maluje konie w Państwowym Stadzie Ogierów w Białym Borze. Dwóch młodych artystów uprawia for my przestrzenne. Staną one na miasteckich placach. Ppzostali maiują przeważnie pejzaże. Plastycy nie tylko pracują. Wypoczywają, kąpią się, korzystają z kajaków, rowerów Mniej nieletnich przestępców PO RAZ pierwszy od sze- go, wykazuje woj. lubelskie, regu lat statystyka sądo- Równocześnie w kilku innych wa odnotowuje poważniejszy spadek liczby nieletnich przestępców. Obejmowała ona w roku ubiegłym 30.394 skazanych. Porównawczo w roku 1966 liczba ta wynosiła 35.911, a w 1S67 — ponad 38,5 tysiąca nieletnich. Spadek spraw karnych w sądach dla nieletnich jest jednak w różnych częściach kraju nierów. nomierny. Największy, bo sięgający prawie 23 proc. w porównaniu do roku poprzednie- województwach np. katowickim, zielonogórskim czy opolskim — zaznaczył się kilkuprocentowy wzrost. Najczęściej orzekanym wobec nieletnich przestępców środkiem poprawczo-wycho- dziećmi. Umieszczenie w zakładzie poprawczym jest nato miast stosowane wyjątkowo — tylko wobec sprawców najpoważniejszych przestępstw lub wykazujących szczególnie wysoki stopień społecznego wyko lejenia. W roku 1969 skazano co prawda, na zakład popraw wawczym jest oddanie pod do czy ponad 6.800 nieletnich, ale zor kuratora (prawie 40 proc. liczby skazań), lub odpowiedzialny dozór rodziców (ponad 23 proc. skazań), którzy od tej pory zobowiązani są do rozliczania się z opieki nad swymi Stacja bioklimatycziia w Kołobrzegu (Inf. wł.) W dni deszczowe większość ludzi narzeka na senność, wielu odczuwa bóle serca, dolegliwości reumatyczne. Popularnie mówi się o „łamaniu w kościach na deszcz"... Takimi symptomami zmiany pogody i ich wpływem na samopoczucie już od dawna zajmuje się naukowo Instytut Balnekli-matyczny w doznaniu, który przed kilko, •na dniami uruchomił własną placówkę w Kołobrzeskim uzdrowisku. Jest to pierwsza w kraju uzdrowiskowa Stacja Biome-teorologiczna zajmująca się m. in. opracowaniem metod postępowania w klimato-•erapii w warunkach klimatu nadmorskiego czyli — reeteoropatologią. Rzecz, choć nazwana bara.:o naukowo, polega na korelacji stanu zdrowia z warunkami klimatycznymi. Kierująca nową placów^ką mgr Teresa Marusik współpracuje ściśle z kołobrzeską placówką PIHM. Po opracowaniu progoz meteorologicznych, wrnioski przekazywane są uzdrowiskowym lekarzom. Już za kilka dni w kilku rejonach uzdrowiska ustawione zostaną tablice biometeorologiczne, informujące kuracjuszy o wskazaniach i przeciwwskazaniach na kolejny dzień. Interpretacja prognoz meteorologicznych dla lecznictwa pozwoli lekarkom w porę ingerować tam, gdzie wpływ pogody i klimatu mógłby przynieść pogorszenie stanu zdrowia. Bardzo to pożyteczna działalność i dobrze się stało, że dyrekcja kołobrzeskiego jzdrowiska znalazła miejsce dla pracy Stacji. (b-mir) aż w 80 proc. przypadków skie rowanie do zakładu warunkowo zawieszono. Około 1.500 chłopców i dziewcząt, którzy weszli w kolizję z prawem w wyniku demoralizujących wpływów środowiska rodzinnego lub byli pozbawieni należytej opieki domowej znalaz ło się na mocy orzeczeń sądowych w zakładach wychowaw czych. Coraz częściej przy tym sądy korzystają z przepisów umożliwiających obciążanie ro dziców kosztami pobytu nielet nich w zakładach poprawczych lub wychowawczych. W ubiegłym roku za koszty utrzyma, nia swych dzieci płaciło już ponad 2/3 rodziców. Coraz szerzej rozwija się współpraca sądownictwa dla nieletnich ze szkołami. W ciągu ostatnich lat ugruntowała się praktyka przekazywania szkołom spraw o drobniejsze przestępstwa. W roku ubiegłym w tym trybie rozpatrzono ich prawie 7 tys. stosując odpowiednie do przewinienia środki pedagogiczne. (AR) sztuki, literatury, swojej pracy. W sumie miastecki plener spełnia bardzo pożyteczną rolę. (wape) Opieka społeczna na wsi 160 tysięcy samotnych, starych ludzi na wsi potrzebuje szczególnej pomocy i opieki. Przy całym wysiłku społeczników z Polskiego Komitetu Opieki Społecznej udało się objąć opieką tylko 116 tys. osób. Spośrod miliona członków tego pożytecznego stówa rzyszenia, na wsi działa zaled wie 170 tysięcy. Koła PKPS nie obejmują swą działalnością blisko 25 proc. gromad. W tej sytuacji PKPS rzucił hasło „W każdej gromadzie koło", licząc na poparcie aktywu wiejskich organizacji, kółek rolniczych, kół gospodyń wiejskich i ZMW. Zwiększenie liczby członków jest dla PKPS zagadnieniem pierwszej wagi, ale nie mniej ważne jest sprawniejsze organizowanie pomocy materialnej. Czernie się ją w poważnej mierze ze - składek członkowskich i składanych przez rolników datków w po-jstaci płodów rolnych. Składki na wsi przynoszą zaledwie 1 700 tys. zł (12 min zł dają składki wszystkich członków PKPS). Postuluje się, aby z każdego produkcyjnego hekta ra rolnicy wpłacali symbolicz ną złotówkę, co by dało, licząc szacunkowo, do 18 min zł! W niektórych województwach, jak np. w łódzkim, lubelskim i gdańskim, bardzo dobre wyniki dają zbiórki ziemiopłodów. Pożyteczną działalność PKPS na wsi popierają instytucje związane z rolnictwem. Wśród członków prawnych na czoło wysuwa się CRS „Samopomoc Chłopska", której dotacje na konto PKPS sięgają 5 min zł rocznie. Po ostatnim swoim zjeździe także kółka rolnicze zadeklarowały zwiększenie udziału w tych świadczeniach. Ważną stroną działalności na rzecz człowieka starego i samotnego jest działalność kulturalna, która znajduje wyraz m. in. w organizowaniu „klubów starego człowieka". (AR) WSZĘDOBYLSKA ROŚLINA Najbardziej pospolitym chwastem, trudnym do zwalczania, roz przestrzenia jącym się zwłaszcza wśród roślin okooowych i warzyw jest wiechlina roczna. Rośnie o-na na różnych glebach z wyjątkiem wapiennych. Nasiona jej rozsiewane są przez wiatr, rozno szone przez wodę. zwierzęta ł lu dzi. Oderwany od rośliny macie rzystej kawałek pędu w sprzyjających waiunkach wypuszcza ko* rzq^|||p i daje początek nowej ro- i , 40 TYS. TON PAPIERU ROCZNIE! W Świeciu u- rucliomiono w tym roku nową maszynę papierniczą o zdolności produkcyjnej 40 tys. ton rocznie. Jest to największa i najnowocześniejsza ma szyna tego typu w kraju. Wykonana została przez Cieplicką Fabrykę Maszyn Papierniczych na licencji angiel_ skiej. W ciągu do by pracy maszyny powstają bele wypełniające o-siem 20-tonowych wagonów kolejowych. Kolosa ze Świecia obsługuje zespół pracow ników przeszkolony specjalnie na podobnych maszynach w Finlandii i Szwe cji (na zdjęciu). CAF -- Gili Diamentowe meteoryty Myśliwi, którzy w roku 1961 znaleźli w sawannach Zachodniej Australii niewielki kamień .o wadze około 1 kg, nie podejrzewali zapewne, iż stanie się on po latach przyczyną niemałej sensacji naukowej. Nie podejrzewali tego zresztą również uczeni australijscy, którz y rozpoznali w owym kamieniu meteoryt i nazwali go „North Haig". Meteorytem zajęli się dopiero uczeni radzieccy, którzy w ubiegłym roku otrzymali kawałek „North Haig" od australijskich kolegów do zbadania. Zgodnie z komunikatem G. P. Wdowyklna z Instytutu Geochemii im. Wiernadskiego z kawałka meteorytu przesłanego z Australii udało się wydzielić twarde, krystaliczne ziarna o prawie milimetrowych średnicach, które po zbadaniu metodami rentgenometrycznymi okazały się najczystsz:/mi diamentami! „North Haig" był zresztą już piątym gościem z Kosmosu, zawierającym diamen ty: wkrótce okazało się, że jest i szósty: był nim meteoryt „Dingo Pup Donga", znaleziony również w Australii Skąd się biorą diamenty w Kosmosie? Amerykański uczony, laureat Nagrody Nobla, II. C. Urey wiąże ich pochodzenie z wielkimi ciśnieniami i temperaturami we wnętrzu ciała „rodzicielskiego". Uczeni radzieccy — akademik A. P. Winogradów i wspomniany już G. P. Wdowykin — sądzą natomiast, że powstają one jako wynik zderzeń asteroidów. Dokładne zbadanie kawałków „North Haig" wydaje się przemawiać na rzecz tej właśnie hipotezy: znaleziono w nim diamenty o charakterystycznej budowle, uz3rskane niedawno o«yntetycznie w USA z gmfftu pod działaniem potężnej fali uderzeniowej. (WiT — AR) Kochajmy ziel ©11® W Polsce trawniki zajmują kach. Hamuje to przenoszenie około 60—70 oroc. ogólnej powierzchni zieleni miejskiej. Przeciętnie na jednego miesz kańca miasta wypada około 10 m2 zieleni. Nie jest to dużo, zwłaszcza, że stan naszych trawników pozostawia wiele do życzenia. Na trawnikach tworzą się łysiny, są wydepta ne ścieżki, żółknie na nich i wysycha już w połowie lata się kurzu z miejsca na miejsce. W czasie deszczu kurz ten zmywa się z powierzchni ftra wy i wsiąka w glebę. A więc trawnik można traktować iak naturalny odkurzacz miejski. W dużych miastach trawni ' i przyczyniają się do tłumie nia hałas' . Pasy zieleni ciągnące się wzdłuż ulic działają hamująco na wibrację powo trawa, pojawiają s:ę chwasty, dowaną przez ruch uliczny Stosunek przeciętnego obywa tramwajów, autobusów, samo-tela do miejsc zielonych jest chodów. Ten dodatni wpływ również niewłaściwy. Nie każ trawników o szerokości co dy zdaje sobie jeszcze sprawę z biologicznego znaczenia terenów zielonych i korzyści, ja k;e one przynoszą człowiekowi. Trawniki zapewniają bardziej umiarkowaną temperaturę przyziemnej warstwie po wietrzą. Temperatura powiet rza nad trawnikiem jest znacz nie niższa niż. nad zabrukowa ną lub asfaltowaną jezdnią. W upalne dni powierzchnia paro wania trawy jest bardzo duża i trawnik podczas dnia o-chrania glebę od zbyt silnego nagrzania, a podczas nocy chroni ją od szybkiego i nad- najmniej od 3 do 5 rn stwarza bardziej sprzyjające warunki bytowania dla miast. Ostatnio na podstawie naukowych badań substancji wy dzielanych przez rośliny, zwa nych fitoncydami (olejki eteryczne), przekonano się, że Anglii np. Hyde Park służy przede wszystkim jako miejsce wypoczynku i rozrywki j dla mieszkańców Londynu: można tam po'trawnikach cho dzić, rozkładać koce i leżeć. Odporność trawników na deptanie jest duża.' Wymagają one jednak odpowiedniej pielęgnacji, gleby i klimatu. Trawnik nawet po ciężkich u-szkodzeńiach spowodowanych suszą odnawia się sam. Chcąc utrzymać tereny zielone w nienagannym stanie, trzeba je nawozić, starannie zraszać, strzyc, a nrzede wszy stkim stosować dobre gatun-mieszkańców ki traw. Tymczasem u nas do bór i siew traw oraz zabiegi pielęgnacyjne są riih najlepsze. Prawie wszystkie nasze trawniki są niedostatecznie nawożone, koszone zbyt późno i bardzo rzadko zraszane. A mają one własności bakterio więc powinniśmy nrzyiać mak bójcze. Można więc \ trawniki zaliczać do gruov roślin bakteriobójczych. Najsilniejsze działanie bakteriobójcze mają takie gatunki traw, jak kostrzewa czerwona, życica trwała oraz mietlica biaława. symę: kochajmy zielone \ me lęgnujmy trawniki. Więcej szkody może uczynić im lud?, ka niedbałość niż lpkkomyśl-ne d?nt?n:e. (WiT-AR) IRENA NIZIAŁKOWSKA OCZYSZCZAJĄCĄ ROPA W laboratoriach znanego n*# towego koncernu angielsko-ho-lenderskiego Royal Dut»~h Shell opracowano metodę O-czyszczania wody z sadzy za pomocą niewielkich ilości ro-pv naftowej, w drodze badań stwierdzono, że domieszki ropy są w stanie usunąć z wody ponad 99 proc. zanieczyszczeń. Skłania to specjalistów do rokowania, it metoda ta może być z powodzeniem^ sto sowa na do oczyszczania ścieków. NOWOŚCI TECHNIKI RADAR NA WIETRZE Jedna z firm brytyjskich skonstruowała specjalny radar, który umożliwia śledzenie ruchów wiatrów. W tym celu wypuszcza się balon unoszący się w górne warstwy atmosfe ry, od którego odbijają się sy gnały radarowe. Radar ten posiada zasięg do 30 km wysokości, a więc rejestruje wia try na dużych wysokościach. Wyniki badań są wykorzystywane przede wszystkim w komunikacji odrzutowców pasażerskich. (WiT-AR) miernego ochłodzenia. Oczy- °,p'ócz ł7ch wszystkich ko-wiśriA ,-m Tzyict ważne .jest psycholo giczne działanie terenów zielo nych. Uspokajają one nerwy, wytwarzają nastrój pogody i spokoju, daja odpoczynek dla zmęczonych oczu. Są również ozdobą miast i miasteczek, podkreślając piękno ich archi tektury. Nie należy jednak zfovt jdo ryfikować znaczenia ostatecz nesfo trawnikowy. Trawnik, zwłaszcza w ogrodach przezna czonych dla dzieci powinien soełniać role drwanu. Służyć ma jak^ nyeisce zabaw, nawet do leżenia. Dlatego zakaz deotania trawników nie wszę dzie jest słuszny. W naszych narkach i ogrodach ten zakaz jest zbyt rygorystyczny. W wiście im większa powierzeh nia trawnika, a trawa gęściej sza, tym silniejszy mą on wpływ na temperaturę. Wskutek silnego parowania liści trawy, zwiększa się też nad trawnikiem wilgotność względna powietrza. Może ona być o 6—13 proc. większa niż nad asfaltowaną ulicą. Przeciętnie w okresie lata trawniki wyparowują w ciągu dnia od 100—200 ? wody na godzinę z 1 m2 powierzchni. Trawniki działają również ha mująco na szybkość wiatru, zmniejszając jego pęd o lO^/o. Wskutek zmniejszenia szybko ści wiatru oraz wskutek mechanicznej filtracji powietrza, kurz i pył osiadają na trawni Czvsfe powietrze- tańsze Dochody z komina Pył węglowy spalony pod przemysłu i nie wymierza do* kotłami elektrowni zmienia kliwych kar. się w ogromne ilości lotnego Podobna sytuacja panuje we popiołu, który — rozsiewany wszystkich krajach. Ostatnio przez kominy — zatruwa oko jednak zmienia .się^ coś niecoś lice zakładów energetycznych, w tej sprawie. W laboratoriach Wynaleziono już wiele sposo- amerykańskiego towarzystwa bów zatrzymywania pyłu, ale energetycznego Consolidated praca tych urządzeń wy- Edison znaleziono np. sposob maga bardzo starannej i sy- zmiany dotychczasowych strat stematycznej regulacji, a że — na dochody. Z pyłów prOuU jednocześnie przynosi straty kowany jest bowiem materiał elektrowniom — więc urządzę budowlany. nia odpylające są najczęściej W tym celu lotne pyły zbie-nieczynnę, jeśli nie czuwa nad ranę na filtrach elektrostatycz tym kontrola niezależna ~ 1 1 ~~ ■ oroba wstydliwa, ale bardzo groźna Choroba ta znana była od dawna. W Europie pojawiła się w końcu XV stulecia, przywieziona rzekomo przez załogę okrętów Kolumba. Dotychczas nieznana, zaraźliwa, rozszerzyła się w przeciągu 10 lat na całym kontynencie europejskim, przybierając rozmiary epidemii. Przyczyniły się do tego również najemne wojska króla francuskiego Karola VIII. Zająwszy Neapol, gdzie już panowała zaraza (przyniesiona przez hiszpańskie wojska Ferdynanda i Izabeli), wojska francuskie zakaziły się masowo tą nową chorobą, i rozniosły ją, po rozwiązaniu najemnej armii, na wszystkie strony Europy. nictwem narzędzi lekarskich, na skórze i błonach śluzowych jeśli nie są należycie odkaża- oraz zmiany narządowe: wzro ne. Ten sposób infekcji kiły ku, układu kostnego, wątroby, nazywamy inaczej zakażeniem nerek, układu nerwowego, pozapłciowym lub bytowym. Okres trzeci charakteryzują Częstość występowania poza- bardzo wysokie dodatnie od- płciowych zakażeń kiłowych czyny serologiczne we krwi, jest różna i zależna przede wszystkim od ogólnego poziomu higieny. Zwraca się tutaj uwagę, że przejście zakażenia i wyleczenie nie pozostawiają odpor- EHOROBIE nadawano liwości życiowe, inną psychi- różną nazwę, dopa- kę, zmienione nastawienie do ności. Toteż człowiek moż Zr którym przewaznie towarzyszą ciężkie zmiany zwyrodnieniowe w układach krążenia (kiła sercowo-naczyniowa) i nerwowym oraz zmiany skórne (kilaki). Obecnie, wskutek stosowania w wyniku innych, często banalnych schorzeń różnych an tybiotyków, objawy kliniczne kiły mogą być bardzo nietypowe. Antybiotyki bowiem wy bitnie maskują i zmieniają rrzebieg tej choroby. W związ u z tym także czas trwania poszczęgólnych okresów kiły może być różnie długi. Dlatego też rozpoznanie choroby i spo sób oraz czasokres leczenia może ustalić wyłącznie lekarz. PROFILAKTYKA Współczesna medycyna wyle czyć może kiłę orazT zlikwidować jej zakaźność. Koniecznie więc jest bezzwłoczne zasięganie porady lekarskiej w przypadkach jakichkolwiek podejrzeń o zakażenie. Im wcześniej chory podda się leczeniu, tym szybciej powróci do zdrowia i uniknie powikłań, a jego otoczenie zostanie uchronione przed groźba zakażeń. O poradę należy zgłaszać się z zaufaniem oraz świadomością o zachowaniu tajemnicy zawo dowej przez personel służby zdrowia. Gdyby wszyscy chorzy na od nych kierowane są do zbiorników, gdzie zostają zwilżone wodą z dodatkiem pewnych substancji chemicznych. Następnie wilgotna masa formo wana jest w niewielkie brykie ty i spiekana w temperaturze około 1400 stop. C. Ziarna tego tworzywa służą jako dodatek do betonu, który ma wtedy taką samą wytrzymałość jak z kruszywem kamiennym, a jest o 30 proc. lżejszy. Koszt usuwania pyłów obciążał elektrownie amerykańskie sumą 2,3 dolara za 1 m sześć. Po przetworzeniu na ma teriał budowlany ten sam pył ma wartość 4,6 dolara. Lotny popiół jest więc dokładnie ! zbierany, bo „czyste niebo" karską. Ponadto ludzie często nie wiedzą, że są chorzy na kiłę, nie zgłaszają się do le czenia, lub zbyt późno, stanowiąc źródło zakażenia dla innych. Nazbyt swobodny tryb życia, połączony z nadużywaniem napojów alkoholowych, nieprzestrzeganie zasad higieny w zakładach żywienia zbio \ przynosi dodatkowe zyski za- kładom energetycznym. rowego, usługowych (zwła< cza fryzjersko-golarskich) oraz w obiektach użyteczności publicznej, przyczyniają się do roz przestrzeniania tej poważnej i niebezpiecznej choroby. Przestrzeganie zasad estetyki i higieny w codziennym życiu będzie nie tylko umacniać nasze zdrowie, ale także świadczyć o poziomie kultury. (WiT — AR) Z. WIĘCJiAWSKA-RAMS lek. med. W STAROŻYTNOŚCI SPOŻYWANY JAKO JARZYNA Slaz zaniedbany (tak się nazy-, wa) jest znany od pradawnych | czasów. W starożytności, o czym świadczą wykopaliska, był spoży wany Jako jarzyna. Dzisiaj rośli na ta dostarcza pszczołom nektaru i pyłku od Czerwca do września a więc przez okres całego niemal lata. Ślaz posiada owoce w kształcie serków. Białoruskie giganfy nie nietrzeźwym od przygód- przenosi się za pośrednictwem terystycznego owrzodzenia, su kiłę zostali wyleczeni, choro nych znajomych. Ponad 10 różnych przedmiotów i urzą- gerującego inne schorzenia. Za — --------- proc. chorych, to młodzież w dzeń (łyżki, talerze, kubki, leżne to jest m. in od indy- wieku poniżej 20 lat. Chory na szklanki, brzytwy, szczotki do widualnych cech zakażonego kiłę, podobnie jak cierpiący zębów, instrumenty muzyczne, ustroju. na inne choroby przewlekłe, urządzenia sanitarne oraz in- W drugim okresie choroby wykazuje zmniejszoną \^daj- ne przeznaczone do wspólnego mogą występować wieloposta- ność pracy, zredukowane moż użytku itp.) nawet za pośred- ciowe wysoce zakaźne ©sutki ba ta przestałaby na zawsze istnieć na naszym globie. Jednak osiągnięcie tego celu jest jeszcze dalekie. Nie wszystkie bowiem państwa zapewnia ją swoim obywatelom powszechną i bezpłatną opiek# łe MJLJ Białoruska Fabryka Samochodów specjalizuje się w produkcji gigantycznych, 27- i 40-tonowych ciężarówek-transporterów. Fabryka, znajdująca się w miejscowości Źodino w pobliżu Mińska, wyprodukuje również 75- i 120-tonouye giganty przeznaczone do transportu różnego rodzaju ciężkich urządzeń przemysłowych. Na zdjęciu: transporter tuxm BIEŁAZ-549B w hali m-~~ ' CAF —s TASS Str. 5 Truskawki — w grudniu Szkodliwy ołów Trnskawki normalnie kwitną na wiosnę, zaś owocują na początku lata. Okazuje się jcd nak, że można zmienić ten porządek rzeczy i zmusić rośliny, by owocowały w grudniu. Sposób ten w szerokiej skali praktykują Japończycy. W sierpniu sadzą oni truskaw ki na stokach góry Fudżi, na wysokości od 700 do 1.200 metrów, gdzie rośliny przechodzą tzw. jarowizację. Po miesiącu truskawki wykopuje się. przenosi na niżej położone te reny i sadzi pod namiotami z folii. Rośliny kwitną w paź dzierniku, zaś w grudniu dostarczają dużych, soczystych owoców. Pokryte plastikowym dachem truskawkowe plantacje już w 1965 roku zaj mowały w Japonii powierzchnię o^oło 2000 ha. Nareszcie brona aktywna Krajowy przemysł maszyn rolni czych rozpoczyna w tym roku seryjną produkcję tzw. bron aktywnych, których dostaw od da w na domagają się zwłaszcza państwowe gospodarstwa rolne. Bro na aktywna służy do przedsiew-nej uprawy gleb zwięzłych i średniozwięzłych, szczególnie zaś nadaje się do niszczenia perzu, co ma duże znaczenie przy uprawie odłogów oraz przy likwidacji plantacji wieloletnich. Może być również stosowana do wybro nowania ziemniaków na kartoflis kach. Konstrukcja brony aktywnej składa się z ramy wykonanej z rur, koła zamachowego 1 wahacza, który za pośrednictwem wa łu przekaźnikowego ciągnika wprawia belki z zębami w szybki ruch "wahadłowy. Wydajność u-rządzenia — do 3 ha na godizinę. „Stimulant" — rewelacją? 7a1i informuje polityka", dr Danica Gajić z Instytutu Badań Biologicznych w Belgra dzie wytworzyła środek chemiczny, który wywiera zdumiewający wpłyv) na zwiększenie wydajności upraic. Środek ten, o tymczasowej naz wie ,£timulant", zastosowano na 300 ha, obsianych -kukury dzą. Na każdy ha zużyto jeden gramów „Stimulantu", rozpusz czonego w 300 litrach wody. Rezultaty były nadzwyczajne: osiągnięto z ha ponad 1000 kg ziarna kukurydzy więcej niż z pól, na których nie stosowa no tego środka. Podobnie, dzię ki użyciu JStim.ulantu" uzyskano uyyższe plony ziarna sło necznika. Chociaż ubiegły rok gospodarczy nie był korzystnym pod wzglę dem zaopatrzenia w pasze , kosza lińskie pegeery przekroczyły pia nowane zadania w rozwoju chowu bydła/gdyż liczebność stada powiększono z 136.2.04 do I43.a«.7 sztuk, a więc o ponad 5 proc. Przybyło tyle bydia, ile posiadają go obecnie wszystkie pegeery w pow. bytowskim. Pogłowie krów dojnych wzrosło z 46.755 do 47.792 sztuk. Trzeba podkreślić, że pegeery wywiązały się również z dostaw żywca wołowego, sprzeda ły bowiem 14.044, ton o ponad 1300 ton więcej niż w 1968'69 roku gospodarczym. Z zadań w dziedzi Prowadzone w wielu krajach badania wykazały, ze ołów ze spalin silnikowych opada na oko liczne pola sąsiadujące z drogami uczęszczanymi przez samochody, a także wr^ z wiatrem przenoszo ny jest na nuże odległości. Pasące się przy tych drogacn bydło połyka dziennie 0,11 do 0,17 mg ołowiu w przeliczeniu na ! kg żywej wa gi. Zachodzi prawdopodobieństwo, ze niektóre z etiorób bydła np. li sza je skórne, wywoływane są zatruciem przez ołów, gdyż nawet w małych ilościach uczula on aler gicznie organizm. W NRF postuluje się, aby państwo płaciło odszkodowania rolnikom za całokształt szkód, powodowanych za truciem środowiska przez spaliny benzynowe. Coraz liczniej wy suwane są także postulaty rozpoczęcia produkcji paliw samochodo wych, nie zawierających ołowiu. Takie paliwo produkuje już jedna z firm w USA. (o. 1.) Nowe kombinaty PGR 1 lipca br. powołano w naszym województwie 6 nowych kombinatów PGR, mianowicie W SYCEWICACH, MAbCZ KO WIE, i OBJEŹDZIE w pow. słupskim, WRZOSOWIE w pow. kołobrzeskim, ŁĘGACH w pow. świdwińskim i w ROZEWIE w pow. wałeckim. Wraz z zorganizowanymi przed kilku laty kombinatami w TYMIENIU w pow, koszalińskim i w GŁÓWCZYCACH w pow. słupskim mamy obecnie 8 pegeerowskich jednostek tego typu, które ogółem zajmują prawie 4o tys. ha użytków rolnych. W skład każdego kombinatu wcboó/.i 5—8 gospodarstw o łącznym obszarze około 5 tys. ha. W latach 1971—75 kombinaty otrzymają w przeliczeniu na hektar zna cznie większe środki inwestycyjne niż pozostała grupa pegeerów. U) Złota Wiecha";-1970 55 wf wowych warunków intensyfikacji produkcji zwie-rzęcej w koszalińskich gospodarstwach chłopskich jest rozwój budownictwa inwentarskiego. Chodzi przy tyra nie tylko o rozmiary tego budownictwa, ale przede wszystkim jego JAKOŚCI kiej i powiatowej służby rolnej. Czym więc w istocie zajmuje się ta liczna służba skoro uchodzą jej uwadze próbie my o pierwszorzędnym znaczeniu? Formalnie tęż traktuje spnt wy budownictwa wiejskiego wielu powiatowych archi- ROLN S CTWO wiest STAtY DODATEK • GŁOSU KOSZALIŃSKIEGO* Wybitny specjalista, zajmu- ny został brakiem dostatecznej jący się problemami zoohigie- ilości pasz. Wieś się starzeje. ny — prof. dr Mieczysław Ce- ubywa rąk do pracy. Wielu tek to w. Ich rola ogranicza się na — stwierdza, że wyniki bo rolników zmniejsza rozmiary najczęściej do wydania rolni-dowli inwentarza w 50 proc. hodowli z uwagi na trudności kowi zezwolenia na budowę i zależą od żywienia i pielęgna- w obsłudze. Można zahamować dostarczenia typowego projek-jeji zwierząt, a w 50 proc. od ten proces tylko w drodze tu. Nieliczni interesują się, jak ! warunków środowiskowych bu mechanizacji prac hodowla- rolnik realizuje zamierzoną jdynku inwentarskiego. Zle wa nych, modernizację starych inwestycję, czy buduje do-jrunki w budynku powodują budynków inwentarskich i bu brze, zgodnie z projektem. Ar że stale uszlachetniane, a przez dowę nowych, których funk- chitekt powiatowy w Koło-j to i znacznie wrażliwsze rasy cjonalne rozwiązanie wnętr* brzegu polecał wojewódzkiej | zwierząt, nie są w pełni wyko ułatwiałoby roinikowi pracę, komisji konkursowej jako re-rzystywane, wykazują zaburzę Słowem, chodzi o cudowni- welację budynek, którego roi nia zdrowia i mniejszą produk ctwo nowoczesne! nik jeszcze nie... zaczął budo- tywność. Krowa w oborze Czy nasza wieś buduje już wać. Architekt powiatowy w przebywa przecież ponad pół nowocześnie? Czy stawiając Świdwinie zgłosił do konkursu roku, zaś trzoda chlewna, w nowy budynek inwentarski, de oborę, do której budowy jesz chlewni, cały rok! Inne będą cydując się na kosztowną in- Cze nie zaczęto zwozić materia rezultaty hodowJi w budynku westycję, która służyć będzie łów... A przecież od archi-ciepłym, widnym i suchym, a przecież wiele lat, koszaliń- tektów zależy bardzo wiele, inne w mokrym, ciemnym i ski rolnik ma rzeczywiście w konkursie „Złotej Wiechy" zimnym. Wielu rolników wie zapewnioną niezbędną, facho- przoduje w Polsce powiat złoto dobrze z własnego doświad- wą opiekę powiatowego archi- towski i w tym roku z 10 na-czenia. tekta, gromadzkiego zootechni gród przyznanych w wojewódz Jest i drugi ważny problem. *f. ' f?.ro?oma' miejskiego rze twie, aż 3 zdobyli złotowscy Ostatni, czerwcowy spis roi- miesimka? rQl"11c^ Powiatowy _ architekt ny doniósł, iż w gospodar- Okazję do odpowiedzi na to ™ Złotowie mgr mz. Andrzej stwach chłopskich w naszym pytanie daje konkurs pod na- . , ocz^nsi^1. * budowniczy Wt-województwie dość znacznie zwą „Złota Wiecha", organizo- ktor Kachelek, włożyli bowiem zmniejszyło się pogłowie by- wany w naszym województwie w organizację „Zło.ej Wiechy dla i trzody chlewnej. Spadek już od 6 lat. Również i w duzo osobistego zapału zawo-ten tylko w części spowodowa tym roku konkurs spotkał się dowej ambicji, a rezultatem z dużym zainteresowaniem roi s3 rzeczywiście nowoczesne i ników, którzy zgłosili do po- piękne budynki na złotowskiej Dyplom uznania dla Grablnka PAGÓRKOWATY, trudny do uprawy teren, roz rzucone pola, dotkliwy brak budynków, ogromna mozaika gleb i stosunkowo nieliczny stan zatrudnienia — o-to krótka charakterystyka PGR Grabinek, w powiecie drawskim. W skład gospodarstwa wchodzi 6 folwarków o łącznym obszaree około 1200 ha. Są to folwarki tylko z nazwy, w istocie bowiem każ dy z nich składa się z 2—3 dawnych zagród chłopskich. Nowa jest tylko główna baza pegeeru w Boli górzy nie, gdzie zbudowano magazyn zbożowy, szopy i garaże na maszyny, dwa ośmiorodzinne domy mieszkalne i domek dla dyrek tora. Dawniej Grabinek bił rekor dy niegospodarności, należał do najbardziej deficytowych pegeerów w województwie. Często zmieniali się dyrektorzy zaś straty w 1966/67 roku gospodarczym sięgały 3,5 min zl. Niestety, niskie były plony a pasze dla inwentarza już w połowie zimy musiano sprowa dzać aż z województw— biało stockiego i lubelskiego. Grabinek ma już za sobą ten trudny okres. Dziś gospodarstwo należy do przodujących w powiecie. Zeszły rok nie był korzystny dla rolnictwa, duże straty na polach wyrządziła posucha. A przecież w tym wyjątkowo niepomyślnym dla rolnictwa 1969/70 roku załoga Grabinka po raz ku gospodarczym wartość pro dnkcji towarowej netto w Grab inku wyniosła zaledwie około 1,5 min zł, zaś w ostatnim roku sięgnęła 5 min zL Plony zbóż wzrosły z około 10 q do 17,2 q z ha, ziemniaków z 80 do 220 q z ha, siana z 10 do ponad 40 q z ha. Został zlikwidowany wielomilio nowy deficyt, dochód w ostatnim roku wyniósł prawie 200 tys. zł i w bieżącym roku gospodarczym nie będzie niższy. Tow. Bohdan Kuciński ~ dyrektor PGR Grabinek w pow. drawskim. Dyrektor konsekwetnie przestrzega zasady oszczędności, nim zdecyduje się na jakiś wy datek gruntownie przemyśli je go celowość. Zorganizował w Grabinku wzorcowy, pegeerów pierwszy wygospodarowała do ski warsztat naprawczy, w któ chód i zebrała najwyzsze w rym w Zimje znajduje zatrud-dotychczasowej historii swego nienje większość traktorzy- pegeeru plony zbóż, ziemniaków i innych roślin. Nowy etap w rofewoju gospo darstwa wiąże się z nazwiskiem obecnego dyrektora, 1 białogardzkim. Niestety, nie sprzedały ani jednej sztuki na eksport pegeery w pow. człu-chowskim, zaś zaledwie 40 ton dostarczyły gospodarstwa w pow. drawskim. nie eksportu żywca wołowego nai y _ & , ^ . ' lepiej wywiązały się pegeery w | tow. Bohdana KUCmSKiegO, W powiatach wałeckim, miasteckim j Grabinku pracuje od lipca 1967 roku. Zastał skłóconą załogę, na każdym kroku spotykał przejawy beztroski i marnotrawstwa. Przede wszystkim' odwołał się do pomocy póćlsta wowej organizacji partyjnej i na płaszczyżniś surowej, partyjnej krytyki zaczął wprowa dzać nowe porządki. Pomogły mu życiowe doświadczenie, dwudziestoletnia praktyką w zawodzie i gruntowna znajomość specyfiki pegeerowskie-go środowiska. Dokonał w Grabinku zmian jakie bezsku tecznie usiłowali tu wprowadzić jego mniej doświadczeni poprzednicy. Przytoczmy kilka liczb. Mier W latach 1971—1975 państwowe gospodarstwa rolne podległe WZ, powinny zwiększyć dostawy żyw ca wieprzowego z około 7 tys. ton do ponad 14 tys. ton, a wiec dwu krotnie. By sprostać wykonaniu tego zadania, projektuje się zbudować wielką przemysłową tu-czarnię, którą wstępnie zlokalizo wano w PGR I^ąbrsko w pow. świdwińskim. Założenia techniczno-ekonomiczne obiektu, którego koszt budowy wylicza sie na 200 min zl przygotowuje. Biuro Projektów Budownictwa Wiejskie go w Szczecinie. Nowa tuczarnia ma być nowoczesnym zmechanizowanym zakładem, dostarczającym rocznie około 4,2 tys. ton żywca wieprzowego, posiadającym własną chlewnię macior (1900 sztuk) ł własną mlesr.alnię pass. Rozpoczęcie prac przy budowle planuje się w przyszłym roku, przy czym inwestycję ma realizować nowo powołane Przed sięblorstwo Budowy Ferm Przemy słowych w Szczecinie przy współpracy przedsiębiorstw koszalińskiego Zjednoczenia Muflownctwa Rolniczego, ^ "" stów. Nawet kapitalne remonty ciągników i kombajnów przeprowadza się na miejscu. W Państwowym Gospodarstw^ Rolnym Grabinek hoduje się wyłącznie owce,, których stado liczy ponad 2000 sztuk, w tym 1000 matek. Zimowe zapasy paszy dla tego inwentarza zostały już zgromadzone w 90 proc., chociaż będzie jeszcze zbierany drugi zaś z części pól rów nież trzeci pokos traw, koniczyn i lucerny, która w Grabinku wydaje ponad 800 q zie lonej masy z ha. Wzrasta pro dukcja wełny, gospodarstwo od trzech lat rozwija bardzo opłacalny eksport skopków do Francji. •— Wykonaliśmy pierwszą część naszego zadania — mówi tow. Bohdan Kuciński — osiągnęliśmy w Grabinku ren nikiem postępu w gospoefar- towność. W drugim etapie, stwie jest wzrost wartości pro dukcji towarowej netto, to znaczy wartości sprzedanych produktów rolniczych, pomniejszonej o wartość zakupionych pasz, nasion, sadzenia ków, zakupionego inwentarza żywego itd. Otóż w 1966/67 ro który realizowany będzie w najbliższych latach, przede wszystkim rozwiniemy hodowlę. Stado owiec planujemy zwiększyć do 5000 sztuk, zbudować tr^y nowe owczarnie w folwarkach Uraz, Grabinek i Lipno. Zamierzamy, także pod nieść plony zbóż do około 25 q z ha, zaś ziemniaków do ponad 250 q z ha. Są to zadania trudne, ale nasza załoga podej muje się ich wykonania. Załoga Grabinka stanowi dziś skonsolidowany zespół lu dzi. Z ogólnej liczby 60 pracowników prawie połowa to członkowie i kandydaci partii. Podstawowa organizacja partyjna systematycznie analizuje wyniki gospodarstwa, stawia przed członkami partii konkretne zadania. Niemal wszyscy mężczyzni w Grabinku ukończyli kursy traktorzy stów, zaś kilkunastu w okresie ostatniej zimy zdobyło kwalifikacje mistrzowskie. Co czwarty pracownik PGR Grabinek legitymuje się dziś tytułem mistrzowskim w swoim zawodzie! Traktorzyści — kom bajnerzy Marian Gardzioła, Marian Wilk, Wilhelm Steacel Marian Zieliński, Jan Sęploło. Marian Łuczyszyn, pracownica brygady polowej Klara Brzozowska, traktorzyści Józef Brynkus, Ludwik Jagódka i Jan Łomako to ci, którzy przodują we wzorowym wyko nywaniu swych obowiązków to ludzie, na których dyrektor liczyć może w każdej chwili. W 1968/69 roku gospodarczym załoga Grabinka zdobyła pierwsze miejsce we współ zawodnictwie pracy wśród pe geerów zaliczonych w województwie do grupy ekonomicz nie słabych, otrzymała dyplom uznania i nagrodę pieniężną, ufundowaną przez Prezydium WRN i Zarząd Okręgu Zwiąż ku Zawodowego Pracowników Rolnych. Załoga Grabinka nie zawiodła zaufania. W ostatnim roku gospodarstwo Grabi nek skreślone zostało z listy słabych. Dziś należy do powia towej czołówki. (5. 1.) wiatowych eliminacji 140 bu- wsi. dynków nowych i 13 zmoderni * jeszcze na jeden problem zowanych. Liczba pokaźna, a warto zwrócić uwagę. Na ko- jakość? szalińskiej wsi nadal brak wy Niewątpliwie są wśród tych starczającej liczby rzemieślni nowych budynków prawdziwe ^ów budowlanych, zwłaszcza rewelacje. Bardzo nowoczesną, w. powiatach cziuchowskim. zbudowaną według duńskich miasteckim, słupskim, sławien wrzorów chlewnię postawił w białogardzkim, świdwiń- swej zagrodzie Alojzy Bara- skim i koszalińskim. W wyjąt basz ze wsi Wersk w pow. zło k°wych przypadkach angażują towskim, równie nowoczesny, budowy nowych obiek- obszerny budynek ogólnoin- ^,w c"ł°Pskich zagrodach wentarski zbudował Engel- spółdzielnie usługowo-wytwór brecht Golla z Kleszczyny w cze ^ółek rolniczych oraz gru-tym samym powiecie,stosunko-Py remontowo-budowlane or- wo bardzo tanią i funkcjonał- gamzowane przez geesy. Po- ną oborę postawił Wacław zyskanie na wsi dobrego rze- Sżczepaniak ze wsi Kotuń w mieslmka budowlanego jejt powiecie wałeckim, niewiele ^ru"ne dziś, co przed też można zarzucić budynko- kl^u laty. wi inwentarskiemu w zagro- Konkurs „Złotej Wiechy", dzie Stanisława Szynala w po rzecz jasna, trwa nadal, ostat wiecie drawskim i kilku in- me eliminacje zamknęły jego nym budynkom, które zdoby- etap. Jakie będą wyni- ły wojewódzkie nagrody. Po- kl . następnych, i jak będzie ziom czołówki wysoki, najwyż n}0211^ ocenic udział w konkur szy z dotychczas zarejestro- sie rolnej i architektonicznej wanych, a reszta? służby rad narodowych? W peł ni pozytywną ocenę będz.e Nies«ety, ogromna większosc można dać dopiero wtedy k'e zgłoszonych budynków w żad- dy każdy nowy budynek innym przypadku nie odpowiada wentarski na naszej wsi bela wymaganiom konkursu, zo- dzie zbudowany prawidłowo stała zbudowana wadliwie. Są Kiedy każdy będzie nowoczes nieudane, roją się od rażących ny. Taki jest podstawowy cel błędów. Mikroskopijnej wielko konkursu i tego wymagają sci oicotwierane okna, brak interesy rozwoju rolnictwa, wentylacji nawiewnej i wy- wiewnej, nieprzemyślane, złe rozwiązanie funkcjonalne wnętrz, uniemożliwiające jaką kolwiek mechanizację pracy— No cóż, rolnik buduje jak umie. Jeżeli nie ma zapewnionej fachowej pomocy, najczęściej buduje tradycyjnie, sięga do złych, już przestarzałych wTzorów. Okazuje się, że sprawami wiejskiego budownictwa JERZY LESIAK JUŻ 15 TYSIĘCY TON Do końca lipca suszarnie zielonek w koszalińskich pegeerach wyprodukowały ponad 15 tys. ton suszu, z czego 4 tys. ton tylko suszarnie w gospodarstwach Wilkowo, Cecenowo i Wolinia, na lezących do Kombinatu Łąkar-skiego PGR w Główczycach. W inwentarskiego żadnego zain- | dostat;e teresowania nie nr7**iji wia ta ! czr}eJ iiości surowca. okresowo przejawiają wstrzymano produłccję w kilku zootechnicy i agronomowie gro j suszarniach, zlokalizowanych madzcy, chociaż należy to do ich obowiązków. Jakie przecież budynki inwentarskie, ta ka i hodowla. Rozmawialiśmy z rolnikami. Stwierdzali, że w czasie stawiania budynków nie widywali w swych zagrodach przedstawicieli gromadz- gruntach ornych. Poważnym pro blemem jest odstawa wyproduko wanego suszu. Jak dotąd mieszał nie pasz zakupiły zaledwie 2600 ton, a pozostała ilość blokuje ma gazyny. Niepokbi też, że mieszalnie nie chcą kupować suszu najwyższej jakości, zaliczonego do klasy extra. Sprawą tą powtnno zainteresować się Ministerstwo Rolhictwa. Kółkowa ferma brojlerów Kółko Rolnicze we wsi Nowe Worowo w powiecie drawskim, znane w naszym województwie z wielu cennych inicjatyw i roLwijania zespołowej działalności rolników, uruchamia w najbliższym czasie nową dziedzinę produkcji — wychów kurcząt rzeźnych — brojlerów. Ferma mieścić się będzie w zagrodzie, którą kółko przejęło z PFZ. Kosztem 320 tys. zł niemal od fundamentów przebudowano tu 2 budynki, w których iednorazowo będzie można hodować kilka tysięcy kur cząt. Na założenie fermy kółko wykorzystało środki Fun-digrau Ko&wojii Bpinictwa, ^ Na zdjęciu ~ ttotoa ferma cfiowu brojlerów w Nowym Worowie. Przebudowy i modernizacji budynków dokonała ekipa rzemieślników ze Spółdzielni Usługowo--Wytwórczej Kółek Rolniczych w Drawsku. Spółdzielnia dobrze wywiązała się ze swego zadania — przebudo została przeprowadzona fachowo i starannie. , r— j, Lesia& •GŁOS ar 217 (5610) INFORMUJEMY radzi m* BEZPŁATNA POMOC LECZNICZA DLA ŻONY RENCISTY, NIE BĘDĄCEJ NA JEGO UTRZYMANIU K. F., pow. Człuchów: - Czy posiadam prawo do e- uwzględnienia zwolnień i ob- na Pana części gospodarstwa M pS-S Ł1 będaca ***>' nie b*dzie W nale" ulegnfe ^rTnlelke^fu lub c^ rolnego, będzie miała upraw nienia do bezpłatnej pomo- rtik nie traci okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu w razie wypowiedzenia stosun ku pracy, pod warunkiem, że w ciągu 3 miesięcy podejmie zatrudnienie. Zasada ta obowiązuje od 1. I. 1969 r. i nie ma zastosowania do zdarzeń zaistniałych żona nie uprawia gospodar- czenie to może być wypłaco- Przed *3 datą. w Pana przy-stwa, nie ma w tym przypad- ne w całości, jeżeli roczny Padku okres pracy, zaliczalny do wymiaru urlopu, należy liczyć od 1. XII. 1966 r. Po 3 latach pracy, tj. z dniem 1. cy lekarskiej i renty rodz"n- kU Pienia, przepisy postana przychód szacunkowy dla ce- cy lekarskiej renty roaz.n wlają boWiem ze renta nie lów podatku gruntowego nie J* przysługuje osobie, która jest przekroczy 14.000 zł. List nie zawiera tych szcze- właścicielem, posiadaczem, u- Zgodnie z postanowieniem XI1* r* naby* Pan Prawo gółów, które pozwoliłyby nam źytkownikiem lub dzierżawcą rozp. ministra zdrowia i opie- ^e 17 dni roboczych urlopu ustalić czy posiada Pan upraw gospodarstwa rolnego o rocz ki społecznej z 3 IX 1963 r. w wypoczynkowego. Wymiar ten nienia do emerytury. Dlatego nym przychodzie ponad 20 ty- sprawie świadczeń leczniczych niógłby być zwiększony o o- informujemy, że emerytura sięcy złotych. dla emerytów, rencistów i in kresy nauki,^ ^ udowodnionej przysługuje pracownikowi, któ Jeżeli gospodarstwo stanowi walidów oraz członków ich odpowiednimi świadectwami. ry spełnił łącznie następujące współwłasność małżonków, rodzin (Dz. U. z 19.IX.1968 r. warunki: którzy prowadzą na nim współ nr 35, poz. 245), żonie nie bę," 1) posiada 25 lat pracy, 2) ne gospodarstwo domowe, lub dzie przysługiwała bezpłatna osiągnął wiek emerytalny — jest objęte wspólnością usta- pomoc lecznicza, ponieważ nie 65 lat (dla drwali wiek eme- wową (nabyte przez którego- pozostaje na Pana utrzyma-rytalny wynosi 60 lat), 3) o- kolwiek z małżonków w cza- niu. (L-W) siągnął wiek emerytalny w o- sie małżeństwa), przy ocenie kresie zatrudnienia albo w 5 prawa do pobierania renty bie CIĄGŁOŚĆ PRACY lat po jego ustaniu. Tylko speł rze się pod uwagę połowę przy nienie łącznie wymienionych chodu szacunkowego lub przy warunków daje pracownikowi chód z tej części gospodar-prawo fio emerytury. stwa, która została ustalona Jeżeli właścicielem nierucho jako udział rencisty we włas-mości rolnej jest tylko żona, ności. W takim przypadku tak długo jak roczny przy- również renta lub emerytura chód szacunkowy ustalony dla dla Pana z tytułu zatrudnie-celów podatku gruntowego bę nia, w zależności od wysokoś dzie przekraczał 20.000 zł (bez ci przychodu z przypadającej E. S., Świdwin: — Po 20--letniej nieprzerwanej pracy złożyłem wypowiedzenie i w ciągu 2 tygodni podjąłem po nownie zatrudnienie w innym zakładzie pracy z dniem 1 XII KK>6 r. Czy wed ług nowej ustawy zachowałem ciągłość do urł»pu i ile (AJ-W) RENTA RODZINNA PO PRACOWNIKU PKP J.B. Szczecinek: — W ma ju br. zmarł mąż — rencista PKP. Liczę 58 lat i pracują jednak stan mego zdrowia w poważnym stopniu utrud nia mi wykonywanie obowiązków służbowych. Czy posiadam uprawnienia do o-trzymania renty rodzinnej z PKP? W osiedlu Samorząd jest dobry na wszystko Kto lepiej zadba o nasze interesy, niż my sami? Ta prosta prawda dotyczy także osiedli mieszkaniowych; do roli ich gospodarzy najbardziej powołani są przedstawicie le mieszkańców, ponieważ potrzeby i kłopoty lokatorów są dla nich sprawą najważniejszą. PO PIERWSZYCH pró- Kariera osiedlowych samo-bach rozszerzenia upraw rządów wynika nie tyle ze spo nień samorządów miesz łecznikowskich pasji mieszkań kańców podejmowanych w ców ile ze zwykłej konieeźnoś Warszawie, zalety tych ogniw ci. Nowe osiedla i domy mają docenili ostatnio także ojcowie dziesiątki problemów, które miasta Poznania. Tytułem eks trzeba załatwić szybko i do-perymentu przekazano sarno- brze. Tymczasem na pomoc ad rządom 2 spółdzielczych osie- ministracji nie zawsze można dli prawo decydowania o wie liczyć; składa się ona często lwrsprawach, rozstrzyganych z zagrzebanych w papierach dotychczas przez administra- urzędników, często nie znają-cję rad narodowrych. Samorzą- cych dobrze potrzeb swego te dy stały się w rezultacie praw renu. Zresztą, samorząd musi dziwymi gospodarzami na działać nie tylko zamiast admi swoim terenie: m. in. okre- nistracji, ale i niejednokrotnie ślają, jakie sklepy i zakłady — przeciw niej. Musi stawać usługowe powstaną w osiedlu w obronie interesów lokato-i w jakich godzinach będą ot- rów, którzy zepchnięci zostali warte, wydają zezwolenia na na pozycje petentów i w prak imprezy, wiążące decyzje W tyce nie mają możliwości wy-sprawie przyjmowania dzieci egzekwowania należnych sodo przedszkoli i żłobków, kon bie świadczeń. trolują działalność wszystkich Czy jednak powinien? Admi osiedlowych placówek handlo nistratorzy ze spółdzielczych, wych, usługowych, kultural- a także miejskich zarządów bu Renta rodzinna to świadczenie, którego celem jest zabez pieczenie środków utrzymania urlopu obecnie mi przysługu najbliższej rodzinie zmarłego je? ' pracownika, przede wszystkim tym członkom rodziny, którzy Wypowiadając i rozwiązując z uwagi na wiek lub stan zdro stosunek pracy utracił Pan nie mogą sobie zapewnić ciągłość pracy wymaganą dla egzystencji własną pracą, Zgod zachowania uprawnień urlopo nja z przepisami wszystkich wych w myśl postanowień art. interesujących nas systemów 16 dekretu z 18 I 1956 roku. rentowych, a więc równiąj Ustawa z 29 IV 1969 roku o przepisów kolejowych, ren-urlopach pracowniczych w ta rodzinna przysługuje wdo-sposób korzystniejszy dla wie? która ukończyła 50 ogółu pracowników uregU- iat życia. Spełnienie tego wałowała wpływ wypowiedzenia runku wystarczy, aby Pani dokonanego przez pracownika świadczenie to otrzymała. W na jego uprawnienia urlopo- tym celu radzimy zgłosić na we. Zgodnie z unormowania- piśmie roszczenie do instytucji mi ustawy, pracownik który kolejowej ustalającej uprawnie rozwiąże stosunek pracy w r;ia do świadczeń emerytal-drodze wypowiedzenia, a w cią nych dla pracowników koie-gu 3 miesięcy podejmie pracę jowyeh. Wypłata przyznanej w innym zakładzie, nabywa Pani renty rodzinnej zostanie prawo do urlopu po przepraco zawieszona na czas zatrudnie-waniu jednego roku w zakła nia — aź do chwili rozwiąza-dzie, w którym podjął pracę nia umowy o pracę, jeżeli po po rozwiązaniu poprzedniego ustaniu zatrudnienia nie będą stosunku pracy. Zgodnie z no wypłacane zasiłki chorobowe, wy mi unormowaniami pracow (L-W) MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO GOSPODARKI KOMUNALNEJ w SZCZECINKU ogłąsza PRZETARG NIEOGRANICZONY na wykonanie szaletu publicznego skanalizowanego na nowym targowisku w Szczecinku. W zakres prac wchodzą roboty: murowe, dekarskie, sanitarne, elektryczne. Dokumentacja projektowo-kósztorysowa znajduje się do wglądu w Dziale Technicznym MPGlt Szczecinek, ul. Zamkowa 2. W przetargu mogą brać udział przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielcze i prywatne. Termin wykonania robót do 30 XI 1970 r. Oferty w zalakowanych kopertach należy składać do 10 VIII 1970 r. Komisyjne otwarcie ofert nastąpi 12 VIII 1970 r. Zastrzega się prawo wyboru oferenta bez podania przyczyn. K-2329-0 nych. A zatem kolejny sukces, bo wiem w ciągu ostatnich lat sa morządy mieszkańców zrobiły prawdziwą karierę. Przede wszystkim stały się instytucją powszechną, ponieważ — opie rając się na wzorach spółdziel czych — powołano samórządy także w osiedlach rad naroao wych. Jednocześnie z roku na rok zwiększa się zakres samorządowych uprawnień. Np. w roku ubiegłym, tytułem próby, której efekty mają być wkrót ce upowszechnione, podporząd kowano samorządom 21 ade dynków, powiadają, że to lek komyślność powierzać gospodarcze decyzje w ręce społecz nych organów, wybranych przez przypadkowe decyzje mieszkańców. Że dziś administrowanie wielkimi osiedlami to zawód, a nie hobby. 2e chodzi tu często o milionowe wy datki. Tak oto niespodziewanie powstaje nowy konflikt. Nie sposób odmówić słuszności niektórym zastrzeżeniom, wysuwanym przeciw osiedlowemu ludowładztwu, ale owe zastrzeżenia wskazują jedynie na konieczność szczególnie tro skliwego ustalenia praw i obo SPÓŁDZIELNIA PRACY PRZEMYSŁU SKÓRZANEGO I SPRZĘTU MORSKIEGO W SŁUPSKU, ul. Szczecińska 9, przyjmuje CHŁOPCÓW z ukończoną szkołą podstawową do PRZYUCZANIA W ZAWODZIE SZEWCA I RYMARZA. K-2300-0 emów w różnych wojewódz- wiązk6w spo!eeznych ogniw twacn. samorządnych oraz ich sto- Nie można jednak zapomi- sunku wobec administracji, nać, że wzrost uprawnień ozna Być może poznański ekspery- cza także wzrost obowiązków, ment dostarczy tu nowych ar- Członkowie samorządu już nie gumentów. W każdym razie tylko kontrolują pracę admini rodzące się inicjatywy samo- stracji ,ale — jak w przypad rządowe należy pielęgnować ku eksperymentu poznańskie- równie troskliwie, jak kwiatki go — zaczynają tę adminisfra na osiedlowych dziedziń- cję po prostu wyręczać... cach. (AR) U. Sz. Nad jeziorem Kisajno u> Giżycku CĄF, -t= Moroz METALOWE ZAKŁADY PRZEMYSŁU TERENOWEGO „JASMET" W JASTROWIU, ul. Kilińszczaków 6, zatrudnią inżyniera lub technika na stanowisku KIEROWNIKA PRODUKCJI, z wykształceniem wyższym i 3-letnią praktyką lub średnim i 6-letnią praktyką ze specjalnością o kierunku me chanicznym oraz STARSZEGO ENERGETYKA z wykształceniem średnim elektrotechnicznym i 4-letnią praktyką. Dla osób samotnych istnieje możliwość uzyskania pokoi. Bliższych informacji udziela Dział Kadr. K-2314-0 SPÓŁDZIELNIA PRACY PRZEMYSŁU SKÓRZANEGO I SPRZĘTU MORSKIEGO W SŁUPSKU, ul. Szczecińska 9, zatrudni od 1 X 1S70 r. SZEWCÓW — MISTRZÓW lub CZELADNIKÓW na stanowiska kierowników zakładów u-sługowych w miastach i powiatach: Słupsk, Sławno, Miastko i Bytów. K-2301-0 WOJEWÓDZXA SPÓŁDZIELNIA TRANSPORTU WIEJSKIEGO, ODDZIAŁ SŁUPSK, ul. Poprzeczna 7, zatrudni na bardzo dogodnych warunkach KIEROWCÓW z I lub II kat. prawa jazdy oraz PRACOWNIKÓW FIZYCZNYCH.;C-2315-0 „JASTROBET" PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI BETONÓW BUDOWNICTWA ROLNICŻEGO W JASTROWIU, ul. Roosevelta 20, nr teł, 1S1 przyjmie INŻYNIERÓW BUDOWLANYCH, MECHANIKÓW, ELEKTRYKÓW — z praktyką — na kierownicze stanowiska. Zapewnia się miesz kanie zakładowe w nowym budownictwie. K-2337-0 KOMBINAT PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTW ROLNYCH W SYCEWICACH ZAKŁAD DOBROCZYN, p-ta Sycewice, pow. Słupsk, zatrudni natychmiast 2 RODZINY DO PRACY W OBORZE. Wymagane 2 pracowników z rodziny. Mieszkanie zapewnione. Sklep, szkoła podstawowa, PKS, PKP na miejscu. Warunki płacy wg UZP. K-2338 KOMUNALNE PRZEDSIĘBIORSTWO NAPRAWY AUTOBUSÓW W SŁUPSKU przyjmie do pracy: EKONOMISTĘ z wyższym wykształceniem ekonomicznym i 3-letnim stażem pracy/ — praca w dziale ekonomicznym, 2 EKONOMISTÓW ze średnim wykształceniem ekonomicznym lub technicznym i 4-letnim stażem pracy — praca w dziale zaopatrzenia — wymagana jest znajomość branży samochodowej; INŻYNIERA MECHANIKA z 3-letnlm stażem pracy na sta nowisko kierownika wydziału produkcyjnego; MONTERÓW SAMOCHODOWYCH I SILNIKOWYCH, MECHANIKÓW SAMOCHODOWYCH, SPAWACZY ELEKTRYCZNYCH I GAZOWYCH oraz TOKARZY. Wynagrodzenie — zgodnie z UZP. Podania należy składać w Sekcji Spraw Osobowych. K-2307-0 STACJA OBSŁUGI TECHNICZNEJ POLSKIEGO ZWIĄZKU MOTOROWEGO w Słupsku, ul. Poznańska 94 (wjazd od ulicy Zielonej) podaje do wiadomości wszystkim użytkownikom pojazdów samoctiodowycli że świadczy USŁUGI w zakresie mechaniki samochodowej" obejmującej: smarowanie, lif- konserwacje, wyważanie kół, <¥• naprawy bieżące I kapitalne wszystkich pojazdów samochodowych osobowych i dostawczych. STACJA dysponuje samochodem POMOCY DRO GOWEJ, świadczącym usługi w zakresie drobnych napraw i holowania na wyjeździe, na wezwanie telefoniczne lub osobiste użytkownika. K-2270-* i I DO WSZYSTKICH PRODUCENTÓW ZIEMNIAKA UWAGA! WOJEWÓDZKA STACJA KWARANTANNY I OCHRONY ROŚLIN W KOSZALINIE wzy wa WSZYSTKICH PRODUCENTÓW ZIEMNIAKA DO NATYCHMIASTOWEGO ZWALCZANIA STONKI ZIEMNIACZANEJ na swoich polach oraz NISZCZENIA SAMOSIEWOW ZIEMNIAKA wyrośniętych na kopczyskach i ubiegłorocznych ziemniaczyskach. W stosunku do osób zaniedbujących zwalczanie stonki ziemniaczanej stosowane będą sankcje karno-administracyjne bez dodatkowego upomnienia zgodnie z pkt 3 § 10 Zarządzenia Nr 2/69 Prez. WEN w Koszalinie z dnia 29 I 1969 r. w sprawie zwalczania stonki ziemniaczanej. Wojewódzka Stacha Kwarantanny i Ochrony Ro#fłn w Koszalinie K-2198-0 BIAŁOGARDZKA SPÓŁDZIELNIA MIESZKANIOWA W BIAŁOGARDZIE, ul. Kochanowskiego 4, przyjmie do pracy GŁÓWNEGO KSIĘGOWEGO z wykształceniem średnim e-koaiiomicznym lub ogólnym i %o najmniej 8-letnią praktyką zawodową. Wynagrodzenie miesięczne 3.000 zł plus premia uznaniowa w wysokości do 50 proc. wynagrodzenia miesięcznego, wypłacana kwartalnie. K-2336-0 Jeszcze tylko 2 gry pozostały do zakończenia KONKURSU LETNIEGO SGL „GRYF" Czeka na Ciebie ■podwójna szansa wygranej SAMOCHÓD S9RENA lob główna wygrana pieniężna, której fundusz wynosi 258 łys. złotych K-2332 ZAKŁAD ENERGETYCZNY KOSZALIN informuje. że w związfcu z pracami eksploa taicyjnymi są planowane PRZERWY W DOSTAWIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ w dniu 7 sierpnia br. od godiz. 2 do ł<5 w miejscowościach powiatu KOSZALIN: Kunoewęcz, Zagrze. bieranie; w dniu 7 sierpnia br. od gad!7. 8 do 14 w miejscowościach powiatu KOŁOBRZEG: Swielubie, Bardy, Mechęcino, Medhąeinp kol., Włości borz, Piotrowice, Kłopota wo; w miejscowościach powiatu BIAŁOGARD: Lubiechowo. Czetrwięcino. Zakład przeprasza za przerwy w dostawie energii elektrycznej. K-2334 KAWALERKĘ w Koszalinie we budownictwo spółdzielcze) zamienię na podobne w Kołobrzegu. Oferty: Biuro Ogłoszeń. Gp-325S ZAMIENIĘ mieszkanie spółdzielcze M-2 w Koszalinie na podobne w Szczecinie. Wiadomość: Koszalin, Biuro Ogłoszeń. Gp-325C MAŁŻEŃSTWU samodzielny pokój w Słupsku — wynajmę. Oferty: ..Głos Słupski" pod nr 3263. Gp-3263 DO WYNAJĘCIA mieszkanie M-2 w Koszalinie na rok. Płatne z góry. Oferty: Biuro Ogłoszeń. Gt -3264 MŁODE małżeństwo, członkowie spółdzielni, poszukuje pokoju samodzielnego w Słu ,.sku. Oferty: „Głos Słupski" pod nr 3259. Gp-3259 iJHflł SAMOCHÓD warszawę M-20. stan dobry, sprzedam. Koszalin. Wieniawskiego 3/14. Gp- 3248 SPRZEDAM łódź motorowo-wiosłową. Stan dobry wraz ze sprzętem rvbackim. Ustka, ni. Darłow-ska 16/13. G^-3249 SPRZEDAM motocykl WSK. — Wiadomość: Pietrzyk, Lubucze-wo 3, pow. Słupsk. Gp-3250 SPRZEDAM samochód syrenę 104, stan bardzo dobry. Słupsk, Tuwima 21b/5 po godz. 16. Gp-3251 SPRZEDAM 10-miesięcznego psa boksera. Słupsk, Grottgera 12/39, po piętnastej. Gp-3253 SPRZEDAM meble segmentowe. Słupsk, Marchlewskiego la/14, po godz. 17. Gp-3254-0 SPRZEDAM samochód syrenę 104. Koszalin, tel. 50-03, po godzinie 16. Gp-3245 SPRZEDAM skuter OSA 175. Koszalin, tel. 70-86. Gp-3246 SPRZEDAM nowe pianino legni-ca. Koszalin, tel. 37-18. Gp-3247 SPRZEDAM pianino marki Wagner oraz meble (sypialnia). — Słupsk, ul. Teatralna 6/2. telefon 47-8*. Gp-3252 KAWALER, członek spółdzielni, poszukuje pokoju w Słupsku. O-ferty: .,Głos Słupski" pod nr 2260. Gp-3260 BEZDZIETNE małżeństwo poszukuje pokoju na jeden rok w Koszalinie. Oferty: Biuro Ogłos^ń. Gp-3261 UCZENNICA poszukuje pokoju w Koszalinie. Oferty: Koszalin, Biu- ro Ogłoszeń. Gp-3262 PRZYJMĘ natychmiast czeladnika piekarskiego oraz dwóch uczniów, ukończone 18 lat. Józef Sobociński, Słupsk, Niemcewi-cza 2. Gp-3257 POGOTOWIE telewizyjne dla miasta i powiatu Sławno, czynne: ted. 39-56 w godz. 9—18, tel. 34-71 w godz. 18—8. Gp-3258-0 CHCESZ naprawić telewizor — telefonuj pod nr 21-59 Słupsk Ma łogrosz. Gp-3265-0 ZASADNICZA Ssćkoła Zawodowa Przyzakładowa FUB Koszalin zgłasza zgubienie przepustki służbowej nr 27 Bolesława Soleckiego. Gp-3242 INSPEKTORAT Oświaty Prezydium PRN w Słupsku zgłasza zgu bienie legitymacji służbowej na nazwisko Józef Ostapiuk. Gp-3243 PZMot. — Ośrodek Szkolenia Motorowego w Koszalinie przyjmuje dodatkowe zapisy na kursy kierowców wszystkich kategorii prawa jazdy. Rozpoczęcie 10 sierpnia br., 5*odz. 17 w Ośrodku Szkolenia Koszalin. Kaszubska 21, tel. 59-61. Zapisy na kurs kierowców kat. II, prawa jazdy w Świdwinie przyjmuje ob. Helena Komorowska, Świdwin, ul. Batalionów Chłopskich 14. K-2333-0 STOWARZYSZENIE Stenografów i Maszynistek w Koszalinie poszukuje nauczyciela stenografii (s. Poliński"*ro). Zgłoszenia na piśmie — ul. Zwvcięstwa 168. K-2303-0 KURSY pomaturalne techniki pracy biurowej prowadzi Stowarzyszenie Stenografów i Maszynistek w Koszalinie, ul. Zwycięstwa 168. K-2304-0 NAJWIĘCEJ ofert posiada prywat ne Biuro Matrymonialne „Syrenka" Warszawa, Elektoralna li. Informacje 10 zł znaczkami. K-195/B-i GŁOS nr 217 (5610) m st Srebrny jubileusz społemowców „29 lipca 1945 roku, w lokalu przy ul. Wojska Polskiego — na zebraniu organizacyjnym osiemnastu działaczy spółdzielców — powołano do życia Powszechną Spółdzielnię Spożywców w Słupsku../' TAKIM stwierdzeniem rozpoczął okolicznościowy referat, członek Rady Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców w Koszalinie, Ka zimierz Kwiecień na uroczystej akademii w świetlicy słup skiej PSS. Odbyła się ona z okazji , srebrnego jubileuszu tej organizacji spółdzielczej Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem" rozpoczęła swą działalność w Siup sku od sklepu spożywczego przy ul. Niemcewicza 27. Niedługo po powstaniu spółdzielni założono filię w Ustce, Tu rozpoczęto od sklepu i piekarni. a nawet przejęto gospodarstwo rolne z inwentarzem. Pierwsze walne zebranie człon ków spółdzielni odbyło się 13 lutego, Czynne wówczas były już dwa zakłady produkcyj- Wycieczka do muzeum Letni goście przyjeżdżają do nas głownie po wypoczynek nad morzem. Ale znaczna ich część zwiedza także miasta i okolice. W programie wycieczek do Słupska zawsze znajdą się odwiedziny Muzeum Pomorza Środkowego. Kto tam wstąpi — nie żałuje* Tekst i zdjęcia: A. Maślankiewicz Ostatn a droga 6. Adamskiego Wczoraj, na Cmentarzu Komunalnym w Słupsku od był się pogrzeb byłego prze wodniczącego Prezydium MRN w Ustce, to w. órzegó' rza Adamskiego. Nad grobem, w imieniu władz par tyjnych i państwowych ziemi słupskiej pożegnał tego zasłużonego działacza nasze go regionu, zastępca przewodniczącego Prezydium PRN, tow. Anatol Czerwia kowski. Podkreślił on duże zasługi zmarłego jako gospodarza naszego nadmorskiego miasta. Za jego kadencji nastąpił bardzo dynamiczny, widoczny na każ dym kroku rozwój Ustki. Nieuleczalna choroba skróciła jakże młode życie tow. Adamskiego. Z naszym regionem związany był od swych najmłodszych lat. W Słupsku, po złożeniu matury w Liceum Ogólnokształcącym przy ul. Bolesława Bieruta podjął pracę w Prezydium PllN, wpierw jako inspektor a po tem kierownik referatu inspekcji. Przed pięciu laty wybrany został radnym i przewodniczącym Pre7y-diuni MRN w Ustce. Mimo licznych obowiązków służbowych i społecznych kontynuował zaoczne studia na wydziale administracyjnym Uniwersytetu Poznańskie go. Wczoraj żegnała Go nie tylko najbliższa rodzina, ale również liczni jego koledzy i przyjaciele, przedstawiciele egzekutywy Komite tu Miejskiego PZPR w U-stce, której był członkiem. Mogiłę Grzegorza Adamskiego pokryły liczne wień ce i wiązanki kwiatów. Cześć Jego Pamięci! Hol© ZflM czj falsyfikaty ? Laik nie zawsze odpowie bez błędnie na to pytanie, wydawanie ekspertyz stanowi zada nie trudne także dla fachowców. Wiele można dowiedzieć się na ten temat z filmu „Eks pertyza", który będzie wyświe tlony w niedzielę, 9 bm., o go dżinie 11 w Sali Rycerskiej Zamku Książąt Pomorskich w Słupsku. Widzowie obejrzą także film krótkometrażowy „Ratujemy dzieła sztuki". Wstęp wolny. (aka) Niebieskie światło, sygnał ciągiy, pęuzimy przez skrzyżowania z prędkością, aq jakiej na uLicacn miast się nie przywykło. Jesteśmy juz za ompsic tem. l^ekarz i sanitariusz wyskakują na jezdnię, na poboczu tezy cniopak. Sprzedawał lody na wsi. Potrącił go motocykl. — Ot, ma.y mandat i pańska strata — pociesza go w karetce sanitariusz, którego chłopiec spytał, czy będzie mćgi chodzie. — Resztę rentgen pokaże. Przypadek arcybanalny, ani szczeyutuie cięzKi, ani ciekawy. szara praca pogotowia. j Jakże często jednak karetki śpieszą nie potrzeb me, ktoś za dzwonił: „nieprzytomny człowiek na ulicy", nie sprawdziwszy, czy potrzebny jest na pewno lekarz. Pijacy, spędzają często noc na łożkacn, przeznaczonych dla pacjentów pogotoioia. Każdy zbędny przejazd karetki to strata 1*1 zł, ooliczono bowiem, że tyle wynosi średni koszt. Mo ze to być jednak strata czasu, który należałoby poświęcić ciężko choremu. Zaarza się też, niestety, często, że karetka zajeżdża do osoby, która bynajmniej nie zachorowała nagle, leży od kilku dni, lecz doszła do wniosku, że zawezwanie lekarza rejonowego na wiele się nie zda. Ostatnio Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Słupsku objęła opieką placów ki otwartej służby zdrowia w całym województwie. Kontrolować się będzie zestaw i stan narzędzi podręcznych do u-dzielania natychmiastowej po mocy. Zdarzało się, że były one nieodpowiednio przechowywane i niekompletne. Wizyta u pacjenta może być dla lekarza pogotowia niebezpieczna. Dyrektor Woje wódzkiej Stacji, lek. med. ZBIGNIEW KRIEGSE1SEN podniósł słuchawkę i usłyszał krzyk: ,poderżnął się!" Pod wskazanym adresem zna lazł zamkniętego w kuchni nienormalnego pacjenta z poderżniętym gardłem i nożem w ręku, z którym rzucił się na lekarza. Skrępowany i wniesiony do karetki miał jeszcze dość siły aby przewrócić milicjanta... T o oczywiście przypadki krańcowe. Pracowano latami, aby bu-ćlyneK Pogotowia przystosować najlepiej do rożnych „przypadków Zacznijmy od dyspozytorni. Połączenia raaiowe ze stacjami we wszystkich powiatach, oraz siedmioma stupskimi karetkami: dwa szare telefony z czerwonymi rączkami, dzwonią, gdy ktoś wykręci numer 99. Dyspozytor wysyia także w teren samoloty sanitarne (jest ich trzy, la tają tylko w dzień, wożą krew, lekarzy specjalistów i chorych). ]\ad nowoczesnymi urządzeniami radiotelefonicznymi wisi... lampa naftowa. To nie dekoracja. Takich lamp jest w całym pogotowiu wiele, na wypadek gdy zawodzi elektryczność. Za dyspozytornią — własnego pomysłu kufer drewniany, który niedawno zainteresował przedstawiciela Minister stwa Zdrowia. Kilka zestawów narzędzi i leków na wypadek zbiorowej kraksy, np. jeśli rozbije się mikrobus, wy starczy jeden zestaw, jeśli wykolei się pociąg — wszystkie. Rentgen. Po godzinie 19 rentgen szpitalny jest nieczyn ny i w nagłych przypadkach przysyłają pacjentów do pogotowia lub „wypożyczają la-borantkę". Czy jest to nąj*. ne i 13 sklepów. Z każdym ro kiem wzrastała liczba sklepów i zakładów oraz obroty. Warto przytoczyć kilka cyfr. W 1950 roku obrót z produkcją wynosił prawie 57 milionów zł, zysk 1.196 tys. zł., w 1980 roku obrót z produkcją 263,384 tys. zł, zysk — ponad 5.200 tys. złotych, w ubiegłym roku o-brót z produkcją 556 min zł i zysk ponad 18,5 min zł. Przed dwudziestu laty słupska PSS prowadziła 66 sklepów, a w roku ubiegłym — 119. Obecnie zrzesza ona prawie 14,5 tysiąca członków. W referacie wymieniono rów nież nazwiska kolejnych przewodniczących rad nadzorczych oraz prezesów słupskiego oddziału. Pierwszym prezesem był Z. Bąkowski, następnie M. Obecny, A, Marczak, W. Woźniakowski, od 1952 do 1967 ro ku Zenon Fliss i od 1968 r. Stefan Jabłoński. Z okazji jublileuszu spółdziel ni wielu jej zasłużonych pracowników wyróżniono wysokimi odznaczeniami państwowy mi i honorowymi odznakami. I tak wieloletni wiceprezes Jan Skup, który przeszedł na emeryturę oraz działacz związ ku branżowego Władysław Ta ta otrzymali Srebrne Krzyże Zasługi, a wiceprezes Krysty_ na Gajewska — Brązowy Krzyż Zasługi. Uchwałą Prezydium Naczelnej Rady Spółdzielczej w Warszawie honoro wą odznakę „Zasłużony działacz ruchu spółdzielczego" przyznano Wincentemu Polilcj ko. Przyznano ponadto tytuły Brygady Pracy Socjalistycznej im. 25-lecia PRL załodze skle pu nr 1 pod kierownictwem Józefy Stech, sklepu nr 107 z Jadwigą Dziedzic i punktu usługowego przy ul. Sobicskie go z Władysławem Klemencza kiem. Natomiast odznaki Przo *{!^WńTkiit*H!c^S6c5Srlistycznej otrzymali Edward Wądrzyk i Maksymilian Harmaciński. Kilkunastu pracownikom wrę czono dyplomy uznania a kilkudziesięciu nagrody pieniężne. Podniosłym momentem a-kademii było przekazanie Zarządowi Zakładowemu ZMS, przez przewodniczącego Zarżą właściwszy tryb postępowania? Izolatki. Kilka łóżek, jakże nieraz przydatnych, gdy trzeba poddać pacjenta kilkugodzinnej obserwacji. Tworzenie takich pokoików naśladuje już wiele stacji. I wreszcie ambulatorium: rejestracja, pokój badań mter nisiycznych, zabiegowy, z tyłu zaś gipsownia i septyczmj gabinet zabiegowy. Mimo trudnych warunków (Pogotowie zajmuje starą kamienicę) zorganizowano jednostronny ruch chorych, aby nie stykali się ze sobą w przejściu. Brak przebieralni dla licznych (20) pielęgniarek i położ nych. Wkrótce jednak będą ją miały, budynek Pogotowia opuściła bowiem Wojewódzka Kolumna Transportu Sanitarnego, pozostawiając niewielkie pomieszczenia. Będą więc jeszcze lepsze warunki pracy w tej jakże pożytecznej placówce służby zdrowia. (aka) du Miasta i Powiatu ZMS, Wacława Janoszka proporca i tytułu „Koła ZMS im. Lenina" za bardzo dobre wyniki w pra cy organizacyjnej. I|g A ZAKONCZENIE uro-czystej akademii, prezes słupskiego Oddziału WSS, Stefan Jabłoński złożył wszystkim pracownikom spółdzielni serdeczne podziękowania za dotychczasową pracę i życzył, aby była ona nadal tak owocna. (o) HSagEEESi # WCZORAJ we wczesnych godzinach rannych morze w okolicy Orzechowa wyrzuciło zwłoki kobiety. Ponieważ nie było przy nich żadnych dokumentów czynione są stajania w kierunku ustalenia personalii topielicy. 9 WE WSI PODOLE MAŁE uległ nieszczęśliwemu wypadkowi 14-ietni Mieczysław C., który pomagał przy cięciu desek na pile tarczowe;), piła raniła mu palce u lewej ręki. $ WE WSI DAMNICA napadnięty został przez nieznanych o-®obm,ków i p bity 72-letni Miko-łći 1 O. Doznał on ran głowy, które leczy w szpitalu. O 19-LETNI Marian K. ze wsi Mianowice spadł z dachu i złamał sobie kość przediramienia. Po założeniu opatrunku w ambulatorium Pogotowia — kontuzjowanego przewieziono do szpitala. ® OBYWATEL czechosłowacki 30-Ietni Willi N przejeżdżając motocyklem przez wieś Kluki wywrócił się na jezdnie i doznał lekkich otytluczeń. Skończyło się szczęśliwie n- opatrunku, który założono mu w ambulatorium Pogotowia, RA 11 i O PKOGRAM ł 1322 m oraz UKF 97,8 i 67,64 Mili aa dzień 6 om. iczwartekł Wiad.; ó.oo, e.oo. i.oo, a.oo, io.og 12.03, IZ.00. 16.00: ltt.uu. JUi.Ott. 0. 44.0U. 1.00. 2.00. SLoa. 6.10 Skrzynka PCK. 6.15 Muzyka 6.30 Literatki kurs języka rosyj SKiego. Kai. rad. l.zo Muzyha i.ao Gimn. a.oo Puońc. mięcuyna-rodowa. tf.10 Mozaika muzyczna, y.uo Pogoun_ meiodie. 9.1:0 Suity. 10.05 „Posiew Hiroszimy" fragm. prozy. lo.Za Muzyka dia wszystkich. 10.au ArcniteKtura krajoora zu. 11.ou intermezza i grotesjcU. 11.25 Konc. Ork. PH i TV w Ło-uzi. li.ou Kaci. Poradnia Koaziuna 12.25 Więcej, lepiej, taniej. 12.4.) Rolniczy kwadrans. 13.00 Z życia ZSRR. 13.20 Poiskie zespoły regio nalne. 13.40 Rytmy i meL dia wszystkich. 14.uo Nie przemilczec — nie zapomnieć — o poetach Polski Podziemnej mówi H. La-dasz. 14.10 Pieśni O. . Respigiego l,4.3o Zagadki muzyczne. 15 05— 16.00 Rauioferie. I6.u5 Chóralne pieśni artystyczne. 16.30—10.50 Po południe z młodością. 18.50 Muzy ka « aktualności. 19.15 Z Księgarskiej lady. 19.30 M. MusorgsKj oprać. M. Ravela. Suita ork. 2 d^wnirtwo Prasowe RS „PRASA" — Koszalin oL A Lampego 20. Tłoczono: KZGrat. Koszalin uL Alfreda Lampego 1S. wieczna zapałką w latach trzydziestych naszego wieku patent na 'wieczną zapałkę zapalającą się kilkaset razy, zakupił szwedzki „król zapałcza ny" Kreuger i... zniszczył go. Bał się bowiem o swe kapitały, zainwestowane w produkcję zapałek tradycyj nych. Zapałki są zresztą odpor ne na, konkurencję. Pomimo rozpowszechnienia się zapalniczek — zapotrzebowanie na zwykłe zapałki wcale nie spada. Wynalezio no je w 1829 r., kiedy to jednocześnie na pomysł ich wytwarzania wpadli: angielski aptekarz J. Walker, Niemiec F. Kammer i Fran cuz K. Sauriar WRÓG STONKI W Instytucie Ochrony Roślin w Poznaniu przystąpiono do hodowli wrogów stonki ziemniaczanej z myślą o jej skutecznym niszczeniu. Jako przybysz zza oceanu nie zastała ona u nas ani drapieżców, ani pasożvtów. Trzeba zatem je sprowadzać. Właśnie sprowadzono z Kanady drapieżnego pluskwiaka, zwanego Perillus Bicculatus F. Ulubionym jego pokarmem są jaja i larwy stonki. Perillus jest hodowany w dużych ilościach w Instytucie, a następnie wypuszczany na plantacje ziemniaków, zaatakowanych przez stonkę. Na zdjęciu: hodowla drapieżnego pluskwiaka, naturalnego wroga stonki ziemniaczanej. (CAF — Szyperko) m lll ęj 9 SPORT* SPORT* isiORii T>T- zdjęciu . . . Ano, właśnie, co przedstawia to zdjęcie? Jest to — zdaniem specjalistów — najlepsze zdjęcie zaćmienia słońca, wykonane w Stanach Zje oczonycb Wykonał je jeden z naukowców amerykańskich z obserwatorium w górach w stanie Colorado v dniu 7 marca br. CAF — Photofax PRAWA AUTORSKIE DO.... TATUAŻU Ole Hansen, duński mistrz tatuażu, zaskarżył do są,du w Kopenhadze pew nego lekarza pod zarzutem ...plagiatu. Lekarz ten skopiował na skórze swego pa cjenta wzór, którym mistrz tatuażu zdobił torsy swoich klientów. Ta dość osobliwa rozprawa oczekiwana jest z dużym zainteresowaniem przez przyjaciół obydwu stron. kobiety i medycyna Przez dłubie wieki medycyna była dzied.iiną wiedzy, nie; dostępną dla kobiet. A i dziś jeszcze liczba kobiet-lekarek kształtuje się bardzo różnie w poszczególnych krajach. I tak np. kiedy w Polsce mamy niemal 50 proc. kobiet wśród o-gółu lekarzy a w ZSRR aż 80 proc., to we Francji jest ich tylko 13 proc., a w Stanach Zjednoczonvch — 4 proc. Zaledwie sto lat temu. w 1866 r., trzy pierwsze studentki przyjęte zostały we Francji na medycynę i były to wszystko cudzoziemki. Pierwsza Fra: cuzira. pani Rres, wdowa po lekarzu, rozpoczęła studia w 1868 roku i została lekarzem med- v w 1875 r wykonując ten zawód do końca życia. W 1?*? roku było już we Francji 114 studentem medycyny. Ale dopiero w 1928 roku pierwsza kobieta została kierownikiem kliniki kochas odszedł w dal... W Stanach Zjednoczonych ,,znika" rocznie około 100 tysięcy mężczyzn. Jak twierdzą statystyki, są to ludzie średnio zamożni, w wieku około 40 lat, którzy nie mogą już znieść ani swej pracy, ani swej rodziny. W którymś z odległych od swego dotychczasowego miejsca zamieszkania stanów rozpoczynają takie same życie, od jakiego uciekli. Po pewnym czasie większość powraca z rezygnacja do swych ognisK dorro- Pró~z tych „średniaków" istnieją jeszcze ucieczki niezamożnych mężów, którzy starają się radykalnie odseparować od żony bez ponoszenia kosztów rozwodowych i opłat alimentacyjnych. ,,Gina" także ludzie bogaci, którzy popełniają „samobójstwo so- cjalne", zmieniając całkowicie swe dotychczasowe środowisko. stając się kimś innym. Natomiast we Francji szacuje się, ze znika dorosłych mężczyzn tylko około 13 "tysięcy rocznie. Mniej więcej 1.6 tysięcy odnajduje się szybko, reszta ciągu kilku lat. Najczęstszypowodem ucieczek jest zmęczenie /-ialżen-stwem. nra gn i en i e zaczęcia wszystkiego od Doczatku, \i-cieczka przed wierzycięiami. PŁYWAJĄCA FABRYKA Konsorcjum szwedzko-nor-weskie wysłało w pierwszy rejs pływającą wytwórnię : protein rybnych. Ta pierwsza na świecie jednostka tego typu ma 25 tys. ton nośności, a jej terenem operacyjnym w pierwszym rejsie są wody południowego Atlantyku. ¥ E DLA NIEWIDOMYCH W jednej z kanadyjskich placówek badawczych skon struowano miniaturowy czujnik, który może rozsze rzyć zakres prac wykonywanych przez •'niewidomych. Czujnik umożliwia niewido mym pisanie na maszynie. Reagując na absorbowanie przez każdą literę innej i-lości światła, czujnik pozwala metodą, przekazywania sygnałów akustycznych na słuchawki eliminować pomyłki przy uderzaniu w klawiaturę maszyny do pisania. SZTUCZNA WYSPA Kalifornijskie miasto San Diego rozważa projekt wy budowania sztucznej wyspy. Miałaby być ona zloka lizowana o 600 metrów od wybrzeża Pacyfiku, mieć średnicę 90 metrów, a prze znaczeniem wyspy byłoby ułatwienie prowadzenia ba dań naukowych życia podmorskiego. NA WSZYSTKO JEST SPOSÓB W polowie IX w. udał się z Hiszpanii w misji do konunga Danii Al-Gezal, nadworny poeta Abdarrah mana II. Przed audiencją u duńskiego władcy postawił on warunek, iż Arabowie nie będą padali na twarz przed konungiem i uzyskał na to zgodę. Po przybyciu przed siedzibę konunga zauważył jednak, że wejście jest bar dzo niskie i trzeba by wcho dząc nisko pochylić głowę. Niewiele się namyślając, siadł więc na ziemi nogami naprzód i zo tej pozycji, z wysoko podniesioną głową, wczołgał się do sali, gdzie oczekiwał go władca. tajemnica białej sukni ślubnej Aż do czasu Wielkiej Rewolucji Francuskiej nikt nie brał ślu ~ bu w białej sukni. Zarówno krolowe, jak mieszczki czy wieśniaczki ubierały sic* do ceremonii ślubnej w najpiękniejsze jakie miały, szaty, ale były one z zasady kolorowe, często, jak np. w średniowieczu, purpurowe. Zwyczaj brania ślubu w białej sukni i welonie zrodził się jako protest przeciwko atęizmowi i rewolucyjnym ślubom cywilnym! w 1722 r. kiedy to urzędnik w czerwonej czapce dawał ślub 30i parom naraz. Biel stroju panny młodej miała być manifestacją przeciwko laicyzacji obrzędu. W wieku XIX biała suknia staje się już tradycyjnym ślubnym strojem, popularnym także przy ślubach cywilnych. I nikt już nie pamięta o jej genezie... Liczna ekip kcszaflnfan ra lekkoatletyczne K? Dziś rozpoczynają się w Warszawie na stadionie Skry XLVI Indywidualne Mistrzostwa Polski w Lekkiej Atletyce, które potrwają do 9 bm., Okręg koszaliński zgłosił do nich bardzo liczną ekipę, zło żoną z 22 zawodniczek i 13 za wodników. Tak dużej reprezen tacji nie mieliśmy jeszcze na żadnych MP. Barw woj. koszalińskiego bronić będą lekko atleci Piasta Słupsk (największa grupa), Bałtyku Koszalin, Iskry Białogard, Orła Wałcz i MKL Koszalin. Oto w jakich konkurencjach wystąpią nasi zawodnicy. Mężczyźni: F. Kul czyński i J. Ryś — w rzucie młotem, W. Mar czy k — w bie gu na 800 m., M. Rumiński — w biegu na 400 m. Poza tym Piast wystawia sztafety 4x100 i 4x400 m. Kobiety: E. Winter (200 m ppł) I. Mróz (800 m) K. Rolska (100 m). Sztafety Piasta i Bałtyku pobiegną na dystansie 4x100 i 4x400 m a Iskra — 4x100 m. Nie liczymy na duże sukce- J. GRAJEWSKI ZDOBYŁ, „BŁĘKITNĄ WSTĘGĘ JEZIORA ŹWIECKIEGOM Duży sukces uzyskał młody kolarz LZS Złotów — Janusz Grajewski zwyciężając w VI Ogólnopolskim Wyścigu Kolar skim o „Błękitną Wstęgę Jeziora Żywieckiego" w kategorii juniorów, który odbył się w dniach 31 lipca — 2 bm. Do wy ścig,u zgłosiło się 114 za wodników z 34 klubów. Woj. koszalińskie reprezentowali ko larze LZS Złotów i Spółdzielcy Koszalin. Grajewski wygrał pierwszy etap, na II Gazda na czas) był drugi, na pozostałych dwóch uplasował się także w czołówce. Inni zawód nicy koszalińscy zajęli dalsze miejsca. W klasyfikacji zespołowej LZS Złotów uplasował się na 13 pozycji (P) sy naszych zawodniczek i zawodników. Spodziewamy się jednak, ze na świetnej tarta-nowej. bieżni Skry poprawią oni niektóre rekordy okręgu a także swoje rekordy życiowe. (P) 'JJjSeHmH mmmmm Rnann PIŁKARZE warszawskiej Legii przygotowując się do sezonu ligowego rozegrali we wtorek na stadionie Wojska Polskiego towa rzyskie spotkanie z zesoołem NRD Vorwaerts Berlin, warszawski wykazał dość wakacyjną formę i przegrał -- 2:4 (0:3). Bramki dla Legii zdobyli: Deyna i Stachurski. fip TURNIEJ tenisowy dla zawód ników do 21 lat o Puchar Galea wygrali Czechoslowacy, zwycięża jąc w finałowym pojedynku Hi szpanię. Trzecie miejsce w turnieju zajęli Włosi — zwyciężając Francję. ia nie sprzyja szybownikom Od minionej niedzieli odbywają się w naszym wojewódz twie okręgowe zawody szybów cowe o mistrzostwo iii ligi, w których uczestniczy 18 pilotów z województw północnych. Najliczniej reprezentowany jest Aeroklub Gdański — 6 zawodników. 5 reprezentantów wystawił nasz Aeroklub Słupski. Ponadto w zawodach uczestniczą piloci aeroklubów Olsztyna i Szczecina. Jest to jedna z największych imprez szybowcowych, jakie odbyły się w naszym wo jewództwie. Dla uczczenia pa mięci pilota ppłka Jana Tałdy kina, dowódcy pułku lotnictwa myśliwskiego „Warszawa", który zginął śmiercią lotnika w 1945 r. w okolicach Połczyna-Zdropu, zawody naz wano jego imieniem. Dotychczas rozegrano jedną konkurencję: lot po trójką cie długości 100 km (konkuren cja prędkościowa). Z 18 szybowców. które wystartowały, do mety dotarło zaledwie 8. Zwyciężyli piloci gdańscy — A. Gawlik przed J. Wójcikiem trzecie miejsce zajął H. Wrem bel ze Słupska. Nie udało się zaliczyć drugiej konkurencji — lotu docelowo-powrotnego. Burza zmusiła wszystkich zawodników do lądowania na trasie w okolicach Darłowa i Sławna. Również wczoraj złe warunki atmosferyczne (niska podstawa chmur) uniemożliwiały loty. Kierownictwo zawodów jest zaniepokojone, czy uda się do dnia 10 bm. przeprowadzić cztery zaplanowane konkurencje. Warto dodać, że trzech naj lepszych pilotów w klasyfikacji ogólnej tych zawodów a-wansuje do II ligi. (P) ________'mm iffln*' Zespól ELTA ŁÓD2 Dzis na stadionie w Koszalinie o godz. 17 odbędzie się spotkanie piłkarskie pomiędzy miejscowym Bałtykiem a Eltą Łódź, Ło dzianie przebywaja.cy w naszym województwie na obozie, wystę nują — podobnie .iak Bałtyk w lidze okręgowej. W ub. niedzielę grali oni z Victorią Sianów i doznali porażki. =1315 Tłumaczył: R. Norskf. Był to niewielki domek, tai obok kanionu. Przed nim stały półkolem skarłowaciałe drzewa eukaliptusowe. Nieco dalej, po drugiej stronie ulicy, odbywała się właśnie jedna z party, w czasie której uczestnicy wychodzili na ulicę dobrze już sobie podpiwszy, ciskali butelkami na chodnik wrzeszcząc przy tym i bijąc brawo, gdy Yale strzelał bramkę Princetownowi. Przed domem, do którego chciałem się dostać, ciągnął się płot z siatki drucianej, za nim rosło kilka krzaków róż, * między którymi biegła ścieżka wysadzana kamiennymi płytkami, a obok znajdował się stojący właśnie otworem garaż, w którym nie było samochodu. Również przed domem nie było widać żadnego wozu. Nacisnąłem dzwonek. Musiałem czekać dość długo. Potem drzwi otworzyły się zupełnie niespodziewanie. Nie byłem mężczyzną, na którego oczekiwała. Mogłem to wyraźnie wyczytać z jej oczu podkrążonych Czarnymi obwódkami. Ale w tym momencie nie mogłem w nich nic więcej dostrzec. Ona stała w miejscu, przyglądając mi się, wysoka. chuda, głodna, życia kobieta z zaczerwienionymi kościstymi policzkami, z włosami gęstymi i czarnymi z przedziałkiem po środku, z ustami, które zmieściłyby chyba trzy na raz warstwy tortu, w piżamie w kolorze koralowym i złotym, w sandałach — ze złoto pomalowanymi paznokciami u nóg. W uszach wisiała para miniaturowych dzwoneczków, które lekko pobrzękiwały na wietrze. Zrobiła wolny, pogardliwy ruch cygarniczką. — No, i cóż tam się stało, chłoptasiu? Ma pan jakieś ży- \ czenie? Zgubił pan towarzystwo tego pięknego party, które szaleje po drugiej stronie ulicy, co? — Ha, lia! — odparłem. — Wesołe party, nieprawdaż? Nie, nie jestem od nich. Tylko po prostu odstawiłem pani samochód. Przecież zginął pani? Czy też nie? Po drugiej stronie ulicy w ogródku jakiś facet dostał atak delirium tremens. Mieszany kwartet głosów rozrywał resztki nocnej ciszy na drobne strzępy i robił wszystko, by strzępy te uczynić niemożliwymi do zniesienia. Ale egzotyczna piękność ani drgnęła. Właściwie nh> była piękna, nawet nie była ładna, ale wyglądała tak, że człowiek czuł, iż natychmiast coś się stanie, jeżeli tylko ona włączy się do akcji. — Pan coś mówił? — zapytała w końcu głosem tak miękkim, jak spalona grzanka. — Pani samochód — pokazałem ręką przez ramię, nie odrywając od niej wzroku. Wyglądała na typ kobiety, która ochoczo posługuje się nożem. Długa cygarniczka opuściła się na dół, wysunął się z niej papieros. Zgasiłem go butem i wykorzystując ten ruch ws?e dłem do domu. Cofnęła się, robiąc mi przejście, zamknąłem za śobą drzwi. Hall przypominał długi korytarz wagonu sypialnego. Różowe lampki jarzyiy się w ściennych lichtarzach z kutego żelaza, 'w końcu hallu widać było zasłonę ze sznurów perłowych, na podłodze rozpostarta była skóra z tygrysa. Było 3ej do twarzy w tym otoczeniu. — Czy mówię z panią Kolczenko? — zapytałem, widząc że milczy. — Tak, panna Kolczenko to ja. Czego pan chce ode mnie, do diabła? Patrzyła teraz na mnie jak gdybym przyszedł myć okna o nieodpowiedniej porze. Lewą ręką wydobyłem z kieszeni wizytówkę i trzymałem ją w ręku. Wysunęła głowę do przodu na tyle, by móc ją odczytać. — Detektyw? — szepnęła. Wypowiedziała kilka słów w dziwnym, nieznanym mi języku. Po chwili zaś rzekła: — Proszę wejść. Ten przeklęty wiatr wysusza skórę niemal na pieprz. — Dokąd wejść? Przecież właśnie zamknąłem drzwi za sobą. Kto to był ten facet? Mam na myśli mężczyznę niskiego wzrostu w brązowym ubraniu. Za kotarą z pereł zakasłał jakiś mężczyzna. Drgnęła, jak gdyby ukłuta widelcem do ostryg. Następnie próbowała się uśmiechnąć. Niezbyt jej się to udało. — Chodzi o nagrodę? — zapytała cichym głosem. — Proszę chwileczkę zaczekać. Dziesięć dolarów to dobra nagroda, nie? — Nie — odpowiedziałem. Wolno podniosłem do góry palec. — On nie żyje. Nagiym ruchem cofnęła się do tyłu, wydając okrzyk. Pozlegio się skrzypnięcie fotela. Za zasłoną posłyszałem kroki. Jakaś ręka w zdecydowany sposób rozchyliła kotarę i stanął przed nami wysoki, krępy, mocno zbudowany blondyn. Na sobie miał fioletowy szlafrok, narzucony na piżamę. Rękę trzymał w prawej kieszeni szlafroka. Wyszedłszy zza kotary, stał, całkowicie opanowany, na szeroko rozstawionych nogach, z brodą podaną ku przodowi. Oczy miał bezbarwne, niby bryłki lodu. Wyglądał na człowieka, którego niełatwo zbić z pantałyku. — Co się tu dzieje, skarbie? Głos miał mocny i ochrypły, o tonacji rozleniwionej na tyle, by domyślić się, że takiego typa można faktycznie rozpoznać po lakierowanych paznokciach u nóg. — Przychodzę w sprawie samochodu panny Kolczenko — oświadczyłem. — Mógłby pan spokojnie zdjąć kapelusz — zauważył — a przynajmniej spróbować to zrobić. Zdjąłem kapelusz i powiedziałem: — Przepraszam. — W porządku — machnął ręką, prawą Jednak uparcie trzymał w fioletowej kieszeni. — A więc przychodzi pan w sprawie samochodu panny Kolczenko. Niechże pan opowie wszystko od początku. Przeszedłem obok kobiety, zbliżając się ku niemu. Znów odsunęła się ode mnie z lękiem, przycisnęła do samej ściany, oparłszy się o nią otwartymi dłońmi. Wobec niej dama kameliowa szkolnego zespołu amatorskiego była niczym, Oługa cygarniczka leżała pusta u jej stóp.