3,20 ZŁ W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 770137 952060 Nr indeksu 348-570 Zbliżenia Weteran idzie na wojnę - strona 10 Głos Pomorza Sobota-niedziela 25-26 lipca 2020 Zaopiekuj się mną! Słupskie schronisko dla zwierząt apeluje o adopcje czworonogów strona 2 ii W Pies w górach, czyli jak bezpiecznie podróżować i wspinać się z czworonogiem strona 07 PiotrStramowski -naczelny twardziel polskiego kina -jest bardzo szczęśliwym ojcem i mężem strona 04 Kuchraa Marchew i szpinak to warzywa, z l ze Słupska Kinga Siwiec Kolejny z koncertów z cyklu Garden Party u Karola w nie-dzielę2 sierpnia. Początkowo planowany był występ tylko Hanki Wójciak z zespołem, jednak już teraz wiadomo, że zagra teżWhitePin-rockowetrioze Słupska. Koncert rozpocznie się jak zwykle o godz. 12 w niedzielę, 2 sierpnia, w parku im Waldorffa. Choć tak jak w poprzednich latach wydarzenie jest darmowe, to w tym roku z powodu epidemii koronawirusa liczba osób W Słupsku artystka wystąpi z krakowskimi muzykami Jackiem Długoszem i Tomaszem Pawlakiem uczestniczących jest ograniczona, dlatego jeśli chcemy się wybrać na koncert musimy najpierw odebrać dar- mową wejściówkę w portierni filharmonii. W niedzielę zobaczymy występ słupskiego trio Whitepin. Gwiazdą koncertu będzie Hanka Wójciak - wokalistka, autorka tekstów i muzyki, dziennikarka i aktorka. ©® Miasteczko naŁasztowni Nowa wakacyjna forma rozrywki zjednymi z największych i najciekawszych mobilnych urządzeń rozrywkowych w Europie, w połączeniu ze strefą wakacyjnego chilloutu i doskonałej zabawy. Holiday Park składa się ze strefy rozrywki, czyli wesołego miasteczka z kilkunastoma urządzeniami, wtym koła młyńskiego, 80-metro-wej karuzeli z huśtawkami łańcuchowymi czy karuzeli Jumbo Family. Obok pojawi się strefa active chillout z plażą i aranżacjami marynistycznymi. Koncert organowy w niedzielę Miłośnicy muzyki organowej mogą wybrać się na darmowy koncert do kościoła świętego Jacka w Słupsku. W niedzielę, 26 lipca, o godz. 13.30, zagra dr Mi-chałSzostak, który studiował grę na organach na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie prof. Andrzeja Chorosińskiego, a także improwizację organową w Pontificio IstitutoAmbrosianodi Musica Sacra w Mediolanie w klasie mae-stro Davide Paleari. Swe umiejętności doskonalił w londyńskim The Royal College of Organists oraz podczas kursów mistrzow- skich na całym świecie. Od roku MichałSzostakjest doktorem sztuk muzycznych w zakresie gry na organach. Publiczność mogła poznać go podczas licznych koncertów nie tylko w Polsce, ale też w Europie, obu Amerykach, Azji i w Afryce. Artysta uczestniczy w konferencjach naukowych, jest autorem książek nt. organów, a jego artykuły pojawiają się regularnie w periodykach polskich oraz zagranicznych (w brytyjskim „The Organ", amerykańskich „The Diapason" i „The Vox Humana" oraz kanadyjskim „Organ Canada"). Jest członkiem The American Guild of Organists z siedzibą w Nowym Jorku oraz amerykańskiego The Organ Historical Society. W latach 2002-2011 był organistą kościoła M.B. z Lourdes w Warszawie, a w latach 2011-2018 pracował w sanktuarium w Licheniu Starym. Nagrał szereg płyt CD i był współautorem cyklu audycji nt. organów w Radio Warszawa 106,2. Jest założycielem Fundacji im. Jana Drzewoskiego zajmującej się tematyką organową. W programie koncertu znajdziemy między innymi „Preludium" i „Fugę e-moll" Bruhnsa,chorał „Vater unser im Himmelreich" Bohma, „Preludium e-moll" i „Mazurka b-dur" Chopina oraz „Passacaglia c-moll" Bacha. ©® KINGA SIWIEC Pogoda dla Pomorm Krzysztof Ścibor Biuro Cah/us^ Sobota 25.07.2020 Nad Pomorze napływa ciepłe i mniej wilgotne powietrze z zachodu. W ciągu dnia zachmurzenie umiarkowane i małe na Kaszubach możliwy deszcz. Na termometrach max do 19:24°C. Wiatr słaby z zachodu. W nocy pogodnie i sucho. Jutro do południa słonecznie, po południu więcej chmur, pojawi się deszcz i lokalne burze. Temperatura max do 22:26°C. Wiatr tylko w czasie burzy silny i porywisty. Początek tygodnia ciepły. Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 1014 hPa H 18 20 km/h 18 0 0MES Świnoujście 18 o Kołobrzeg Darłowo 0 ire— Sławno HS1B °Ustka © SŁUPSK 17 Łeba llSEB Wted**,a"0v'0 o H# 0 Wejherowo Lębork EDH3 BOM 19 2TKiG Kartuzy GDAŃSK o Rewal 2TMM Bytów Ezm Połczyn-Zdrój szc©cinE23°IB Drawsko Pomorskie Z4°m Kościerzyna P3*fłU 15 km/h Ir # *0 cm «$&* $ sSjifc- M * y $0cm $0cm ■Bana stargard 23PS 2 V 2T 23" 25° 23° 21" pogodnie ciągły deszcz zachmurzenie umiarkowane przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza - pochmurno mżawka 4 ^ciągły deszcz i burza przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem mgła \J marznąca mgła śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru 19° temp. w dzień ES temp. w nocy -temp. wody grubość pokrywy śnieżnej lOHhPa ciśnienie i tendencja <*2 smog Gdańsk 21° Kraków 26° Lublin 25° Olsztyn 22° Poznań 24° Toruń 24° Wrocław 27° Warszawa 26° Karpacz 26° Ustrzyki Dolne 25° Zakopane 23° 25° 27° 26° 26° 24° 24° 24° 25° T * f' •§* % 24; . 25 } 22° | INFORMATOR KINA Słupsk PMg Jakbyć dobrą żoną, sob. godz. 17,niedz. Godz. 19 Bayala i ostatni smok. sob., niedz. Godz. 15 Ustka Scooby-Doo, sob.1430,1630, niedz. Godz. 12. 1530 Tum. Wpogoniza sławą, niedz. Godz. 14 xABo: Ksiądz Boniecki niedz. Godz. 1730 Natopie.sob.godL2030, niedz. 21 Jakbyć dobrą żoną, sob. godz.1830, niedz. Godz. 19 Lębork Scooby-Doo. sob* niedz. Godz.16,18 Na topie, sob, niedz. Godz. 20 KOMUNIKACJA Słupsk: PKP 118 000:2219436; PKS59 84242 56; dyżurny ruchu 59 8437110; MZK 59 848 93 06; Lębork: PKS 59 8621972; MZK59 8621451; Bytów: PKS 59822 22 38; Człuchów: PKS598342213; Miastko: PKS 59 8572149. DYŻURY APTEK Słupsk Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 59 842 49 57 Ustka sob. Jantar,ul. Grunwaldzka 27 a, tel. 59 81446 72 niedz. Panaceum, ul. Kopernika 18, tel. 59 81443 67 Bytów Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 598226645 Miastko sob. - niedz. Nova, ul. Kazimierza Wielkiego 24, tel. 59 8576732 Człuchów sob.Prima, ul. Długosza 11, tel. 5972122 03 niedz. Rodzinna, ul. Długosza 5, tel. 59 7212177 Lębork sob. Dbam o zdrowie, al. Wolności 40, tel. 5986283 00 niedz. Cefarm36,6, ul. Armii Krajowej32/1, tel.5986340 90 MMMMM USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka:_ Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12, tel. 59 814 6968; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 814 6011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork:_ Szpitalny Oddział Ratunkowy, tel. 5986330 00 Szpital, ul. Węgrzynowicza 13. tel. 59 863 52 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13. tel. 59822 8500; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00 Człuchów: Stacja pogotowia ratunkowego, tel. 598345309 WAŻNE Słupsk: Polfcja997;ul. Reymonta, tel. 59 848 0645; Pogoto Urząd Celny -587740830; Straż Pożarna998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Ciepłownicze993; Pogotowie Wodno-Kanalizacyjne994; Straż Miejska alarm986: Ustka 5981467 61697696498; Bytów 598222569; KULTURA MMMNflHMMMMHMMK Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59 8423839; TeatrTęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 8426349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 845 6441; Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka3. tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel. 59842 8196.601 928600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon 502525 005 lub 59 8411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel. 59 842 98 91,601663796. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo),tel.5984284 95.604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO Słupskie Biuro Porad Obywatelskich, ulica Niedziałkowskiego 6. Czynne poniedziałek -piątek w godz. 9-13 i 14-18; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartek godz. 10-18, tel. 690 489 658. Telefon zaufania Tama - 59 84140 46, czynny: poniedziałek - piątek w godz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny 17-22,598414605. W przypadku podejizenia zakażenia koronawirusem dzwonimy do stacji Sanepidu: Telefony alarmowe: PSSE Słupsk -608205830; PSSE Człuchów-791220895; PSSE Lębork - 604 755 717; PSSE Bytów -736333550 Infolinia NFZ działa całodobowo, siedem dni w tygodniu pod nr. telefonu 800190590. Do dyspozycji słupszczan jest telefon seniora TEL-SEN. Numer 598433217. (/<, 598422700® yAtOĄs ^ 607 271717 NAJTAŃSZP TAXI W SŁUPSKU 10 Zbliżenia Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 25-26.07.2020 Damian Stępień redakcja@kurierlubelski.pl Ludzie Starszy sierżant rezerwy Maciej Szczygieł, lat 44. Mieszkaniec Lublina. Ma za sobą 19 lat służby w wojsku. Był na pięciu misjach wojskowych. Od dłuższego czasu wałczy o prawa weteranów i chociaż ma problemy ze zdrowiem, nadal chciałby służyć wojsku i ojczyźnie. - Ale małpa się popsuła. małpajest do wyrzucenia-mówi rozczarowany. ołnierzem chciał zo- /stać od najmłodszych lat, ale nie było to zwykłe dziecięce i marzenie. Jego dziadkowie walczyli podczas II wojny światowej, patriotyczne wzorce miał w domu na wyciągnięcie ręki. Już w siódmej klasie szkoły podstawowej podjął decyzję, że wstąpi do wojska na ochotnika. W1997 roku trafił do 6. Batalionu Desantowo-Szturmo-wego w Niepołomicach. Miał wtedy 20 lat. Pod koniec zasadniczej służby wojskowej złożył wniosek o przyjęcie do służby nadterminowej. Tym sposobem trafił do 16. Batalionu Powietrzno-Desantowego w Krakowie. Kolejnym etapem jego kariery wojskowej był wyjazd na misję stabilizacyjną do Bośni. Na misji - Był 1998 rok. Polska była o krok od wstąpienia do NATO. Wyjazd na misję uważałem za swój żołnierski i patriotyczny obowiązek. Nasze działania na Bałkanach były bardzo dobrze przyjęte i otworzyły Polsce drzwi do międzynarodowych struktur. Dlatego nienawidzę, gdy ktoś mówi, że jechaliśmy tam dla pieniędzy. To bzdura. Niektórzy moi znajomi w tym samym czasie na zmywaku w Anglii zarabiali więcej - mówi rozgoryczony Maciej Szczygieł. W Bośni Maciej stacjonował w miejscowości Banja Vrucica wenklawie serbskiej. Byłto już okres zaraz po wojnie. Głównym zadaniem polskiego kontyngentu było patrolowanie terenu, kontrolowanie magazynów broni, ale także pomaganie i chronienie cywili. - Nie było tam tak, jak pokazał Pasikowski w „Demonach Wojny wg Goi". Film przekłamuje - mówi z uśmiechem. Nie znaczy to wcale, że nie było żadnego zagrożenia. Największe niebezpieczeństwo stanowiły miny. Dlatego dla żołnierzy najważniejsza była czujność i wzajemna pomoc. Pewnego dnia koledzy Macieja Szczygła podczas patrolu wpadli samochodem w prze- Weteran idzie na wojnę SiPliiil . - " Maciej Szczygieł na misji w Afganistanie paść i niemalże pionowo zatrzymali się na drzewie. - Pomimo dużego zagrożenia minowego i groźby utraty życia, bez zastanowienia ruszyliśmy z pomocą naszym braciom spadochroniarzom -wspomina. Za tę akcję Maciej Szczygieł został odznaczony przez prezydenta Krzyżem Zasługi za Dzielność. Po prawie dwóch latach spędzonych w Bośni wrócił do kraju. Podjął naukę w Podoficerskiej Szkole Wojsk Aeromobilnych we Wrocławiu oraz przeszedł kurs instruktora spadochronowego. Wyjazd do Karbali w Iraku - Większość ludzi wie, co się działo w Karbali i co polscy spadochroniarze tam dokonali -mówi Maciej Szczygieł i dodaje: - Ja byłem na trzeciej zmianie, kiedy nie było już tak spokojnie jak podczas pierwszej, kiedy ludzie cieszyli się z obalenia Saddama. Do moich głównych zadań należała ochrona ś.p. generała Włodzimierza Potasińskiego (zginął w katastrofie smoleńskiej - przyp. red). Za jego głowę Sadryści wyznaczyli 100 tys. dolarów, a za nasze po 10 tys. Były takie momenty, że prawie nas mieli, ale udało się, przeżyliśmy -wspomina Szczygieł. - Generał dobrał sobie ekipę chłopaków do różnych zadań i ja w niej właśnie byłem. Jakie były to zadania? Maciej odpowiada wymijająco: - Były to różne zadania. Gdy skończyła się misja w Iraku, powrócił do normalnej służby wojskowej w kraju, odbył szereg kursów i szkoleń. Upłynęło trochę czasu i jego batalion dostał rozkaz wyjazdu do Afganistanu. - To była zupełnie inna misja, bo Afgan to góry. Główne zadania to patrole oraz tzw. „zdobywanie serc i umysłów", czyli pomoc dla ludności cywilnej. To bardzo specyficzni lu- dzie. Nigdy im nie ufałem. Gdy wejdziesz do ich domu, to jesteś gościem, ale jak przekroczysz teren posiadłości, to mogą wbić ci nóż w plecy -podsumowuje weteran. .Jestem weteranem, a nie najemnikiem" Afganistan był ostatnią misją, na której służył Maciej Szczygieł. W 2008 roku powrócił na stałe do Polski. Ma poważne problemy ze zdrowiem. Na skutek wybuchu improwizowanych ładunków w Karbali ustracił 40 procent słuchu. - Pomimo przedstawionych dokumentów Wojskowa Komisja Lekarska mi tego nie uznała. Przewodniczący komisji lekarskiej powiedział, że utrata słuchu nie miała w związku ze służbą. Tak komisje lekarskie traktują żołnierzy powracających z wojen do kraju - mówi Szczygieł. Doszły też kłopoty z kręgosłupem. Wyposażenie żołnie- rza, które nosi na sobie, jak kamizelka kuloodporna, broń i amunicja, to nawet 50 kilogramów. Intensywne i wyczerpujące szkolenia taktyczne z czasem też odbijają się na zdrowiu. - Dużo kontuzji powstaje na misji, gdzie nie ma lekarza i nikt nie może stwierdzić co konkretnie się stało, co mi dolega. Później odbija się to na zdrowiu przy wyjściu do cywila. I znowu tutaj jak mantrę powtórzę, że komisje lekarskie nas oszukują - kwituje starszy sierżant. - Pomimo tych wszystkich niedogodności wciąż czuję siłę i powołanie, aby dalej służyć Wojsku Polskiemu. W innych krajach wykorzystuje się wiedzę weteranów. Bierze się ich na instruktorów, aby uczyli młode wojsko taktyki. Taki żołnierz, który przeżył niejedno, jest najlepszym nauczycielem. W naszym kraju ten potencjał jest marnowany. Możesz przeczytać nawet 500 książek, ale w ten sposób i tak nie nauczysz się jeździć na motocyklu -stwierdza Szczygieł i dodaje -W normalnej armii, jeżeli chcesz służyć w wojsku, to wojsko stwarza tobie dogodne warunki do służby. Jego zdaniem, gdyby weterani mogliby nadal służyć, miałoby to pozytywny wpływ na ich życie i zdrowie, zwłaszcza psychiczne. - Mój kolega na jednej z rozmów kwalifikacyjnych dostał pytanie: „Co pan potrafi". Odpowiedział, że potrafi w nocy wyskoczyć ze spadochronem z samolotu na wysokości 4 kilometrów na wolne otwarcie, przeszybować na nim 12 kilometrów, odnaleźć się topograficznie w lesie, przetrwać tam tydzień i zrobić zasadzkę. Pani w pośredniaku spojrzała na niego i odpowiedziała: to faktycznie niewiele pan potrafi. W kontrze do Centrum Weterana Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa jest jednostką organizacyjną podległą ministrowi obrony narodowej. Jakmożemy przeczytać w internecie, pełni ono funkcję ośrodka, w którym weterani działań poza granicami państwa oraz rodziny żołnierzy i pracowników wojska poległych podczas tych działań, uzyskują pomoc, radę oraz korzystają z konsultacji, w szczególności prawnych i psychologicznych, w zakresie możliwości rozwiązania nurtujących ich problemów. Zdaniem Macieja Szczygła centrum jednak nie spełnia swoich najważniejszych funkcji. -Głównie organizują spotkania i wycieczki. Niektórzy z moich kumpli mają przejechać po 300- 400 kilometrów do Warszawy, aby wziąć udział w jakiś tam pogaduchach? To jakaś bzdura. Moim zdaniem w każdym mieście wojewódz- kim powinna być placówka, gdzie weterani, poszkodowani mogliby liczyć na pomoc. Zauważa, że centrum jest instytucją rządową i już sam ten fakt powoduje konflikt interesów. - Radcy prawni i adwokaci, którzy są przez nią wynajmowani, opłacani są przez MON. Jak oni mogą wygrać więc sprawę przeciwko Ministerstwu Obrony Narodowej? -pyta Maciek i kontynuuje: - Jeżeli weteran dostał uszczerbku na zdrowiu podczas działań wojennych w Iraku czy w Afganistanie, to sam musi wynajmować adwokata cywilnego, a nie każdy z nich jest specjalistą w prawie wojskowym. To nie są typowe sprawy sądowe. Dlatego koszty są znacznie większe. Zdrowie fizyczne to nie jedyne problemy polskich weteranów. Wielu z nich dotyka PTSD, czyli zespół stresu pourazowego. - Niestety, w Polsce jest bardzo słaba rozpoznawalność. To też wynika z faktu, że jest to Nienawidzę, gdy ktoś mówi. że jechaliśmy na misje dla pieniędzy. Niektórzy moi znajomi na zmywaku w Anglii zarabiali więcej Maciej Szczygieł dość wstydliwa choroba. Chłopaki najnormalniej w świecie nie chcą o tym mówić. W końcu są żołnierzami. Twardymi facetami. Skutkiem tego sporo z nich się zapija, popełnia samobójstwo - stwierdza Szczygieł. - Dosłownie kilka dni temu dzwonił do mnie kolega, że się nie może ogarnąć. Ma problemy z zasypianiem, a jak już mu się uda, to śni mu się wojna. Budzi się, idzie do sklepu nocnego, bierze ćwiartkę, dwa piwa. I od tego się zaczyna. Czy weterani mogą liczyć na odpowiednie wsparcie psychologicznie? Maciej odpowiada bez zastanowienia: -Do mnie z Centrum Weterana dzwonili dwa razy. Pytali jak się czuję i na tym był koniec. Tak wygląda wsparcie psychologiczne. Pani psycholog ma 27 lat i ona wie co to jest PTSD? Jedyne co potrafi, to zadać pytanie: jakie ma pan myśli i emocj e z tym i tym wydarzeniem? Myśli i emocje? Serio? - Maciej pyta się retorycznie: - Wracając do tematu PTSD i innych schorzeń i urazów. Gdy żołnierz ma diagnozę, jest przenoszony do cywila. Dlatego często powtarzam, że działa to na zasadzie: małpa się popsuła, małpa jest do wyrzucenia. Dla MON-u jesteśmy zbiorem molekuł na ich pagonach. O tym się nie mówi. To jest temat tabu. Teraz czekam na Wojskową Komisję Lekarską. To będzie kolejne zderzenie z betonem.©® Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 25-26.07.2020 Ogłoszenia drobne 11 Drobne Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 3473516 Przez Internet ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń: Oddz Koszalin ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513 Oddział Słupsk ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 Oddz Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ ZDROWIE ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ USŁUGI ■ MOTORYZACJA ■ PRACA ■ TURYSTYKA i BANK KWATER ■ ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA 2 pokoje. Słupsk, 516-492-905 2-POK.tel. 785-770-510 Koszalin KAWALERKA 36m2, nieumeblowana. Słupsk, 698520979, 607154971 MIESZKANIE 3-pok. 880-259-706 K-lin MIESZKANIA- WYNAJMĘ WYNAJMĘ dwupokojowe w domku w Koszalinie, 692-333-547 MIESZKANIA-ZAMIENIĘ MIESZKANIE 127m2,4p, zamienią na I lub lip, parter, tel. 784-542-168 MIESZKANIE komunalne 2 POMOm2 w nowym bloku 1P na podobne w Białogardzie. Proszę o kontakt po godz.14.00, tel. 607-393-215. Handlowe SPORT I REKREACJA ROWERY różne!!! 508-436-420 GK ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135. ABAKUS najchętniej wybierane biuro nieruchomości kupimy 1 lub 2 pok. mieszkanie Klienci wrócili z zagranicy, płacą GOTÓWKĄ ZADZWOŃ 661-841-555 (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl dom Na Skarpie 559 000,- niższa cena pilna sprzedaż do negocjacji i 3 duże pokoje rej. Struga 245 000,- klucze w biurze piwnica, balkon os. Na Skarpie: 2 pok. (50m2) wysoki parter 229 000,- do negocjacji Motoryzacja OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup-skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO-SKUP. Tel.783655848 BLACHARSTWO -lakier, 692-622-864 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975 KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI KREDYT 50 tys. rata 545 zł RRSO 8,3%. Tel. 730 809 809 KREDYTY tanio Słupsk, 59/8429238 ZATRUDNIĘ ELEKTRYK - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543 Cert. 9875. MALOWANIE, tapetowanie, docieplenia - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543. Cert. 9875 MĘŻCZYZN w piekarni z aktualną książeczką zdrowia Koszalin 503091893,943450864 PIEKARZA. Słupsk, 59/8428-276 SENTIUM - Praca Opieka Niemcy. Sprawdzone oferty, wynagrodzenia do 1500 euro, bonusy wakacyjne, premie. Sentium gwarantuje nie obiecuje, zadzwoń i zarabiaj więcej www.sentium.pl, 505 440 380 STOLARZ - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543 Cert. 9875 ŚLUSARZ/ spawacz - praca od zaraz/ NIEMCY-tel. 774270543 Cert. 9875 ZATRUDNIĘ budowlańców do pracy w Niemczech. Kontakt pod nr tel. 004915152371796. Zdrowie GINEKOLOGIA ArZ GINEKOLOG, 795-719-104 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma PRALKI Naprawa w domu. 603775878 BUDOWLANO-REMONTOWE BALUSTRADY bramy 602 825 699 CYKLINOWANIE bezpyłowe 502302147 DACHY- dekarstwo 94/3412184 GŁADZIE, malowanie 609-472-251 GK MALOWANIE dachów788-016-988 STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184 C.O. hydraul. wod. kan.515-708-88/uK RENIFER. Pralnia. K-lin, 666-553-* 29. Turystyka KRAJ - MORZE- KOŁOBRZEG blisko morza! 511337308 ŁEBA, tanie pokoje z łaz. 603-471-715 PRZEWOZY ANGLIA, osoby + paczki, z adresu na adres, w każdy piątek, tel. 503 198450 NIEMCY, HOLANDIA, BELGIA, codziennie z domu pod dom, Trans Glass Okonek, tel. 503 198446,672669491 Matrymonialne PAN 67 lat pozna Panią. Koszalin i okolice 515877519. POZNAM Panią do Iat60-szczupłą. Stały związek. Tel.606811370 Rolnicze MASZYNY ROLNICZE KUPIĘ ciągniki, przyczepy, maszyny rolne. Tel. 535135507. ZWIERZĘTA HODOWLANE SPRZEDAM kury nioski młode, brojlery. Tel. 782 827428, 792 732 052 Towarzyskie ATRAKCYJNA dojrzała, 661177611 Dzień dobry w poniedziałek. Zacznij tydzień z nowym wydaniem Środa jest dla zdrowia. Kup gazetę z dodatkiem Strona Zdrowia Weekend tuż-tuż. Kup magazynowe wydanie gazety Głos Pomorza §zczEccśtm m 9 gp24.pl gs24.pl gk24.pl Głos wwwLgp24pl WWMLgk24.pl www.gs24.p Prezes oddziału Pofcka Press Piotr Grabowski Redaktor naczelny Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet) Dyrektor działu rekłamy Ewa Żelazko, tel. 94 347 35 00 Dyrektor drukarni Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, tel. 94 347 3512 Prenumer ia. '?L943401114 Gtos KoszaSnski-www.gk24.pl ul. Mickiewicza 24, 75-004 Koszalin, tel. 94 347 35 00, fax 94 3473513 tel. reklama: 94 347 35 72. redakqa.gk24@polskapress.pl, reklama.$<24@połskapress.pl Głos Pomorza -wwwgp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104, tel. reklama: 59 848 8111, redakqa.gp24@połskapress.pł, reklama.gp24@polskapress.pl ul. Nowy Rynek 3, 70-533 Szczecin, tel. 9148133 00, fax 9148133 60, tel. reklama: 9148133 92, redakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ODDZIAŁY Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 3748818,fax 94 374 23 89 d ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 91578 47 28, fax 9157817 97, reklama teł. 91578 47 28 ©® - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa P c Nakład Kontrolowany ZKDP lutti ltmnimt POLSKA PRESS KRUPI if% Jnl WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio@polskapress.pl Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 25 26.07.2020 Lewy zasłużył, oni już niekoniecznie Hubert Zdankiewicz jłl redakcja@polskapress.pl Piłka ihkiui Odwołanie gali Złotej Piłki to wielki cios dla Roberta Lewandowskiego. który był faworytem do wygrania tegorocznego plebiscytu. Tym większy, że w przeszłości wygrywali piłkarze, którzym niekoniecznie się ta nagroda należała. - O zwycięzcy Złotej Piłki decyduje polityka - wypalił swojego czasu Franek Ribery, niezadowolony z wyników glosowania. Skomentował w ten sposób trzecie miejsce swojego klubowego kolegi Manuela Neuera w 2014 roku, ale miał również bardziej osobiste powody. Rok wcześniej to właśnie on był liderem Bayemu Monachium, który wygrał wówczas wszystko, co było do wygrania -zaczynając od mistrzostwa Niemiec, a kończąc na Lidze Mistrzów (w półfinale Bawarczycy zdeklasowali Barcelonę Lionela Messiego). Na koniec Ribery i spółka zostali jeszcze klubowymi mistrzami świata. Wisienką na torcie miała być Złota Piłka dla Francuza, tymczasem spotkała go (i zwolenników takiego rozstrzygnięcia) niemiła niespodzianka. Wygrał Cristiano Ronaldo, drugi był Messi (najwyraźniej bilans 7:0 w dwumeczu Bayemu z Barcą nie zrobił na głosujących wrażenia), a Ribery dopiero trzeci. - Byłem bardzo zdenerwowany, ale takie same wyniki są co rok. Nie wiem, co trzeba zrobić, by kto&inny mógł wygrać tę nagrodę. Jak widać, nawet tytuł mistrza świata do tego nie wystarcza - wściekał się rokpóźniej Francuz, nawiązując do faktu, że odkąd w 2010 roku zmieniły się zasady przyznawania Złotej Piłki (plebiscyt „France Football" połączył się z konkursem na Piłkarza Roku FIFA) trafiała ona tylko do dwóch zawodników - Ronaldo i Messiego. - O wynikach tego plebiscytu decyduje polityka, dla mnie to nie jest w porządku. Każdy piłkarz powinien wiedzieć, że jeśli Duopoł Messiego i Ronaldo przełamał dopiero w 2018 roku Luka Modrić. ale wówczas plebiscyt znów był już tylko Złotą Piłką jest nominowany wraz z Ronaldo i Messim, to nie ma szans na nagrodę - stwierdził na koniec Ribery. Nie bez racji, bo nie był to pierwszy raz, gdy pojawiały się głosy, że laureatem Złotej Piłki FIFA (tak się nazywała po połączeniu) powinien zostać ktoś inny. Takbyłojuż wpierwszej edycji, gdy wypał Messi. Wzbudził niemało kontrowersji, bo choć Argentyńczyk wywalczył w 2010 roku mistrzostwo Hiszpanii, to jednak ligi Mistrzów Barcelonie wygrać się nie udało. współpracę z FIFA i wrócił do dawnej formuły. W takiej wersji również zdarzały się jednak kontrowersje. -Dziennikarze nie znają się na piłce. Piszą o niej, ale się na niej nie znają - grzmiał w2006 roku Zbigniew Boniek, po zwycięstwie Fabio Cannavaro. Tu chociaż można było argumentować, że tenbyłkapitanem reprezentacji Włoch, która sięg-.nęłapo mistrzostwo świata. Nie tylko zdaniem Bońka na trofeum bardziej zasłużył jednak rodak Cannavaro Gianluigi Bu-ffon albo Thierry Henry. - Ca-nnavaro na mundialu prezentował się wspaniale, ale nie miał za sobą wielkiego sezonu -twierdził Jean Pierre Papin, zdobywca Złotej Piłki w 1991 roku. - To skandal. Henry od lat strzela co najmniej 20 goli w sezonie, w2006 roku grał w finałach Ligi Mistrzów i mundialu, a nie był poważnie brany pod uwagę (skończył jako trzeci -red.). Cannavaro? Carew wlidze Mistrzów robił z nim, co chciał. Obejrzyjcie to, a zrozumiecie, że wynik głosowania jest po prostu podły - wtórował mu były selek-cjoner reprezentacji Francji Gerard Houllier. W1986 roku Złotą Piłkę zdobył Rosjanin Igor Biełanow. Tym bardziej nieoczekiwanie, że nie został wówczas nawet wybrany piłkarzem roku w swoim kraju. Według niektórych w 1992 roku równiejszą formę od Marco van Bastena prezentował za to Christo Stoiczkow, ale Holender tuż przed głosowaniem strzelił cztery gole w jednym meczu Ligi Mistrzów. ©® Nie wszystkim (m.in. Zbigniew* Przede wszystkim jednak Messi miał za sobą fatalny mundial. Na boiskach w RPA ani razu nie trafił do siatki, a jego Argentyna została rozbita w ćwierćfinale przez Niemców (0:4). Gwiazdami tamtego turnieju byli za to klubowi koledzy Messiego - Xavi i Andres Iniesta. Zwłaszcza drugi z wymienionych, którego bramka w finale zapewniła Hiszpanii mistrzostwo świata. Obaj znaleźli się w gronie nominowanych i obaj stanęli na podium, Iniesta był drugi, a Xavi trzeci. Za nisko... Jeszcze więcej kontrowersji wzbudziło czwarte miejsce We-sleya Sneijdera. Holender poprowadził wówczas Inter Mediolan do mistrzostwa Włoch, Pucharu Włoch i zwycięstwa w Lidze Mistrzów. Na mundialu w RPA Holandia ze Sneijderem dotarła za to do finału, ogrywając po drodze m.in. Brazylię. On, sam, z pięcioma bramkami, został jednym z czterech najskuteczniejszych piłkarzy turnieju. Kto jąknie on... Co ciekawe, ktoś później policzył, że gdybyplebiscyt toczył się tylko według reguł „France Football" (głosują wybrani dziennikarze), bez kapitanowi selekcjonerów reprezentacji z całego świata (zasady FIFA), to faktycznie wygrałby Sneijder. Wydawać by się mogło, że piłkarze i trenerzy powinni znać się na piłce nożnej lepiej od przedstawicieli mediów, tymczasem... Duopol Messiego i Ronaldo przełamał dopiero w 2018 roku Luka Modrić, ale wówczas plebiscyt znów był już tylko Złotą Piłką, bo dwa lata wcześniej „France Football" zakończył i Ciro Immobile gonią Roberta Lewandowskiego Pttkanoana Bolesław Groszek Sezon w najlepszych ligach zagranicznych wciąż się jeszcze nie skończył. Juventus Turyn zagra o mistrzostwo Włoch, a w Anglii rozstrzygną się losy spadkowkzów i drużyn walczących o puchary. Co się odwlecze, to nie uciecze? Juventus już w czwartek mógł przypieczętować tytuł mistrzowski, ale przegrał z Udinese 1:2, tracąc gola wostatniej minucie meczu. W niedziele piłkarze Maurizio Sarriego będą mieli kolejną szansę, by sięgnąć po trofeum, a tym razem zagrają zSampdorią. W kontekście Scudetto już raczej nikt nie zadaje pytania „czy", a „kiedy" Stara Dama oficjalnie obroni tytuł. Po przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa zespół z Allianz Stadium nie prezentuje się tak, jak przystało na mistrzów, ale jeszcze gorzej punktuje grupa pościgowa. Najmniej do zarzucenia może mieć dziś Atalanta, jednak, gdyby Lazio i Inter nie potykali się tak często, to mogliby sprawić niespodziankę i odebrać mistrzostwo drużynie z Turynu. Polskich kibiców mecz Juventusu może interesować też ze względu na walkę o Złotego Buta. Dziś w klasyfikacji najlepszych strzelców lig europejskich prowadzi Robert Lewandowski (34 gole), ale Cristiano Ronaldo (30 trafień) i Ciro Immobile (31) depczą mu po piętach. W niedzielę o 19.30 Lazio zagra z Veroną, a o 21.45 Juve podejmie Sampdorię - poczynania najlepszych strzelb Serie A będzie można śledzić naElevenSportsi. W weekend ogromne emocje szykują się też na Wyspach, gdzie wszystkie mecze Premier League rozpoczną się o godzinie 17 (transmisja na kanałach plat- m lL Frank Lampard w sposób niewybredny zachęcił Kloppa do wyjazdu z Anglii formy Canal+). Sprawa mistrzostwa jest już dawno rozstrzygnięta, jednak dalej nie wiadomo, kto zajmie trzecie i czwarte miej -sce, gwarantujące udział wlidze Mistrzów. Dziś najbliżej gwarancji Champions League jest Chelsea, bo The Blues muszą ugrać tylko remis z Wolverhampton. Wilki nie sprzedadzą jednak łatwo skóry, gdyż same walczą o miejsce dające im Ligę Europy. Kolejne dwie drużyny zainteresowane Ligą Mistrzów to Leicester i Manchester United, które zmierzą się w bezpośrednim meczu na Kings Power Stadium. Zwycięstwo gospodarzy gwarantuje im miejsce w czwórce, remis może być korzystny dla obu ekip, ale tylko w przypadku porażki Chelsea, a zwycięstwo Czerwonych Diabłów promuje ich i The Blues, nawet przy porażce z Wilkami. Rozwiązań jest bardzo dużo, drużyny nie będą więc raczej kalkulować, a każdy zagra 0 pełną pulę. Kto wyjdzie z tej batalii zwycięski? Duża niepewność 1 ogromna stawka sprawiają, że ciśnienie rośnie, aniektórym powoli puszczają nerwy. W środowym meczu pomiędzy Chelsea a Liverpoolem doszło do sprzeczki pomiędzy Frankiem Lampardem a sztabem Li-verpooluiJuergenemKloppem, z której obaj trenerzy tłumaczyli sięnapiątkowychkonferencjach prasowych. Trener Chelsea narzekał w czasie spotkania na ar o-gancję sztabu LFC, a gdy do kłótni wkroczył Klopp, Anglik kazałmu „sp...",bo ten panoszy się dopiero po jednym zdobytym mistrzostwie. - Żałuję języka, którego użyłem podczas tej sytuacji, nie żałuję jednak tego, że broniłem swojej drużyny. Chętnie poszedłbym na piwo z Kloppempo tym meczu. To osoby z jego sztabu, ale nie on, przekroczyły pewne granice - przyznał w piątek Lampard w rozmowie z dziennikarzami. - W czasie meczu Frank był w bardzo bojowym nastrojuija to szanuję. Zmojego punktu widzenia w takim momencie możesz powiedzieć prawie wszystko. On ma jeszcze dużo czasu, by się tego wszystkiego nauczyć, bo wciąż jest młodym trenerem - skomentował natomiast całą sytuację Klopp, który, jak widać, nie żywi urazy do Anglika. Równie ciekawie będzie na dole tabeli, bo trzy zespoły chcą zostać w elicie, ale jest tylko jedno wolne miejsce. Dzięki ostatniemu zwycięstwu z Arsenałem ze strefy spadkowej wydostała się Aston Villa, a na 19. i 18. miejsce spadły kolejno Boumemouth i Watford. W niedzielę Wisienki zagrają z Evertonem (mogą awansować tylko w przypadku zwycięstwa, przegranej obu przeciwników i lepszego stosunku bramek), Szerszenie czeka starcie z Arsenałem (muszą liczyć na potknięcie Villi lub poprawić stosunek bramek), a The Villans czeka delegacja do Londynu na mecz z West Hamem (promuje ich każdy taki sam wynik jak Watfordu, w założeniu, że utrzymają lepszy stosunek bramek). ©© ^ KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY GWIAZDY J • Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 25 lipca 2020r. DZIENNIK POMOft Naczelny twardziel polskiego kina ^ 'est szczęśliwy STR. ()4 Jm i 1 M&l t;" Mli 'W", < , ^ > - .§*!■< śśf■x? 1V - ^v >** f - - ' W-' ' *' ' 3fc-, -4f i 96 ■ •, .•* V' ■ ■'■ >* "■ - - / \« > x ^ V < k"'-^ ■ w,* jlfll Marchewka szpinak ■ J W H ■Jic więc dziwnego, że był grubasem, z czego wyśmiewali się coledzy z podwórka. On sobie iic z tego nie robił - i wyhodował tak duży brzuch, że potra-ił w jego fałdach... schować pi-ot od telewizora. - Uczyłem ;ię tylko tego, co mnie intere-;owało, wtedy pochłaniałem wszystkie informacje, na przy-cład na temat starożytnych cy-/ilizacji, które mnie fascynują lo dzisiaj. W efekcie dostawa-em i szóstki, i pały. Kiedy zbliża się wywiadówka, nerwy nnie zjadały i chowałem się w >okoju - śmieje się w „Vivie". W liceum nie miał lekko: polskiego groziła mu dwója. Cieszę się, ze mam przy sobie kogoś, z kim chcę spędzić resztę życia. To mnie uspokaja. I może to dziwne, co powiem, ale teraz czuję, że naprawdę żyję - mówi aktor Dlatego odsuwał w sobie marzenie o aktorstwie, bo wydawało mu się, że nie ma szans na dostanie się do szkoły teatralnej. Nie myślał więc o przyszłości. Został skejtem: nosił szerokie spodnie opuszczone w kroku, jeździł na deskorolce, rysował graffiti na murach i słuchał hip-hopu. Jego przyjacielem był wtedy późniejszy kumpel po fachu -Sebastian Fabijański. - W liceum najlepiej ze wszystkich kolegów parodiowałem wykładowców. Nagle poczułem jakąś dziwną pewność siebie. Pomyślałem, że skoro jestem taki świetny, wystarczy, że pójdę na egzaminy do szkoły teatralnej i na pewno się dostanę. Ale się nie dostałem (śmiech). Strasznie się wkurzyłem i całą energię skierowałem na to, żeby mi się udało - opowiada w „Gali".' ło mu się dostać do tej w Krakowie. Najpierw rodzice wynajęli mu mieszkanie na Kazimierzu, ale potem przeniósł się do akademika, gdzie miał lepszy kontakt z kolegami. A trafił na wyjątkowo mocny rok. Studiował z nim Dawid Ogrodnik, Jakub Gierszał, Mateusz Koś-ciukiewicz czy Marcin Kowalczyk. Wszyscy jeszcze w czasie nauki zaczęli grać w filmach. On postawił na bezpośredni kontakt z widzem. - Wyjechałem do Bydgoszczy, grałem tam w teatrze, premiera za premierą. Czasem zagrałem w serialu, ale w filmie nie dostawałem żadnej roli. Pomyślałem: a jeśli jednak to się nie wydarzy? I wtedy poczułem lekką zazdrość. Koledzy mieli kolejne role, mogli już wybierać, a ja ciągle nie wszedłem na pierwszy poziom. Zacząłem trochę wątpić w swoje szczęście - tłumaczy w „Gali". Początkowo grywał role miłych facetów - w większości... lekarzy. Z czasem ten uradzony wizerunek zaczął mu ciążyć. Dlatego wybrał się na casting do filmu „Służby specjalne" Patryka Vegi. Aktor spodobał się reżyserowi, ale nie zaangażował go, ponieważ wszystkie znaczące role miał już obsadzone. Obiecał jednak, że odezwie się do niego przy następnej produkcji. I tak się stało: zaangażował Piotra w nowym „Pitbullu", aby wcielił się w postać Majamiego. Wtedy młody aktor przeszedł niezwykłą metamorfozę. - Zacząłem się obracać w innym towarzystwie i zmieniłem wizerunek. Miałem irokeza, tatuaże, nosiłem obdarte ciuchy i dziurawe adidasy. Spotykałem się z policjantami, diodziłem nocą po mieście i pracowałem jako bramkarz w klubach. Był to dość prowokujący image. Odkryłem, że ludzie się mnie bali. Zdarzały się nawet momenty, że sam szukałem zaczepki. Chciałem puścić choć część hamulców, jakie mnie trzymały na co dzień -wspomina w „Twoim Stylu". W następnym roku zda- W międzyczasie trafił wał aż na cztery uczelnie i uda- na plan dramatu o rozpadają- cym się małżeństwie - „W spirali". Jego partnerką została starsza o dziewięć lat Katarzyna Warnke. Oboje od razu wpadli sobie w oko podczas zdjęć próbnych. Fascynacja przybrała na sile, kiedy weszli na plan. Było to schizofreniczne doświadczenie: przed kamerami oidgrywali oddalającą się od siebie parę, a kiedy gasły światła - zakochiwali się w sobie. Dopiero kiedy zakończyły się zdjęcia, mogli umówić się na prawdziwą randkę. - Nie potrafię myśleć o Kasi jak o starszej kobiecie, po prostu tego nie widzę i nie jest to kwestia moich głębokich uczuć do niej, tylko jej wrażliwości, spontaniczności i świeżości. Obserwując niektóre moje koleżanki rówieśniczki, z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że ich zachowanie dużo bardziej kojarzy mi się z zachowaniem „starszej pani", a przecież one są dopiero przed trzydziestką! - podkreśla w „Vivie". Ślub z Kasią całkowicie odmienił życie Piotra. Para aktorów dostała się pod obstrzał mediów i doskonale radziła sobie z zainteresowaniem opinii publicznej. W prasie pojawiły się ich wspólne wywiady i sesje, w ramach których śmiała odsłaniali się przed czytelnikami.. To sprawiło, że uznano ją za „najgorętszą" parę sezonu. Oboje wykorzystali to zamieszanie wokół siebie, aby pojawić się na ekranach w kolejnych filmach. -Cieszę się, że mam przy sobie kogoś, z kim chcę spędzić resztę swojego życia. To mnie uspokaja. I może to dziwne, co powiem, ale dopiero teraz czuję, że naprawdę żyję, że nie ulegam iluzjom. Ta decyzja, bardzo odpowiedzialna, sprowadza mnie na ziemię i zbliża do jakiejś prawdy -podkreśla aktor w „Gali". We wrześniu zeszłego roku Kasia urodziła Piotrowi córkę. Od tamtego momentu para wycofała się z życia medialnego i nawet nie zdradziła imienia swej pociechy. - Bycie ojcem to niesamowita przygoda i wielkie wyzwanie - wyznaje Piotr. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 25-26.07.2020 rodzinny Milena Kochanowska m.kochanowska@glos.com arche w stanowi podstawę wielu naszych zup czy surówek. Można ją dodawać Ido zapiekanek i wegetariańskich pasztetów. Bardzo chętnie pijemy z niej sok - sam lub połączony z sokiem z innych warzyw lub owoców. Najlepiej przygotować go w domu lub kupić ten naturalny, bez cukru, z krótką datą ważności. To warzywo dobrze wpływa na nasz wzrok, chroni wątrobę i reguluje pracę żołądka. Na niej opiera się wiele diet, a systematyczne jej jedzenie gwarantuje też podobno udane pożycie seksualne. Co takiego zawiera w sobie, że ma aż tyle zalet? Przede wszystkim karoten, czyli prowitaminę A zwaną „witaminą młodości". Zaledwie 10 dag marchwi zaspokaja dzienne zapotrzebowanie organizmu na ten składnik. Bogata jest również w witaminy Bl, B2, PP, KK, wapń, potas, żelazo, miedź, fosfor, a także jod. Częste spożywanie marchwi jest jak najbardziej wskazane. Zawarty w niej beta-karoten nie tylko zwalcza wolne rodniki, nadaje skórze elastyczność i blask, ale też przyspiesza i wydłuża efekt opadania. Marchew może być również świetną przekąską hamującą uczucie głodu, bo 10 dag tego warzywa to jedynie 20 kalorii. Surowe i pokrojone w paski marchewki możemy z powodzeniem chrupać w pracy. Najzdrowiej jeść ją na surowo, ale możemy też dodawać marchew (krojoną lub startą na grubej tarce) do wielu surówek, kiszonej kapusty lub gotować i podawać samą lub z groszkiem jako jarzynę. Q, którzy nie przepadają za marchwią, CHRUPMY MARCHEWKI DLA ZDROWIA IURODY jedząc marchew dostarczamy sobie witaminę młodości a chcą dostarczyć swojemu organizmowi sporą dawkę witamin, mogą kupić naturalne przekąski z tego warzywa. Domowe chipsy marchewkowe możemy zrobić smażąc talarki marchwi obtoczone w rozmaitych płatkach lub otrębach. Nie wszyscy wiedzą, że istnieje ponad 60 odmian marchwi jadalnej, z których najpopularniejszymi są: lenka, karo-ta i amsterdamka. Spotykana jest też jej dzika odmiana o białym lub żółtym zabarwieniu. A to kilka przepisów, w których jest to warzywo: marchew 3,jabłka 2. kiszona kapusta 1/2 kg, oliwa, sól, pieprz do smaku 3 średniej wielkości surowe marchewki i 2 jabłka ścieramy oraz dodajemy do połowy kilograma kiszonej, nie za kwaśnej, kapusty. Mieszamy, skrapiamy oliwą, doprawiamy solą i pieprzem. MMMMI ZAPIEKANI Z WARZYWAMI 6 parówek. 2 pomidory, papryka czerwona, papryka żółta. 2 bata-ty, cukinia. 3-4 marchewki, 2 cebule. 4 ziemniaki. 1 łyżka posiekanej natki pietruszki, łyżka posie-kanego rozmarynu, chili drobno posiekane, 3 ząbki czosnku drobno posiekanego, 5 łyżek oliwy, sól i pieprz Ziemniaki, marchewki i bataty obrać i pokroić na mniejsze cząstki. Cebulę obrać i przekroić na pół. Cukinie pokroić w 2-cm plastry. Papryki pokroić w 2-cm kostkę. Pomidory przekroić na pół. Z natki, rozmarynu, chili, czosnku i oliwy przygotować marynatę. Wszystkie składniki poza parówkami przełożyć do naczynia żaroodpornego i wymieszać z marynatą. Doprawić całość solą i pieprzem. Zapiekać w temperaturze l8o°C przez 30 minut. Do zapiekanych warzyw dodać parówki i całość zapiekać kolejne 15 minut. (www.pekpol.pl) PASZTET 2 PIECZONYCH WARZYW! RYŻU 2 saszetki ryżu parboiled. 4 marchewki. 4 pietruszki, 2 łodygi selera naciowego. 4 ząbki czosnku, 1 cebula, łyżeczka majeranku, łyżeczka tymianku, łyżeczka słodkiej papryki w proszku, łyżeczka oregano, sól i pieprz. 50 ml oleju rzepakowego Ryż ugotować. Warzywa i czosnek obrać, natrzeć olejem i solą. Zapiekać w żaroodpornym naczyniu pod przykryciem wtemperaturze 180 stopni aż będą miękkie (40 - 60 minut). Upieczone warzywa i połowę ryżu zmielić w maszynce do mięsa. Dodać pozostały ryż, olej i przyprawy. Całość zapiekać około 40 minut w 180 stopniach. (www.tnitta.pl) SURÓWKA Z MARCHWI marchew 3-5. jabłka 2. jogurt naturalny, mąonez lub chrzan Surowe marchewki ścieramy na tarce o dużych oczkach, dodajemy 2 starte jabłka i doprawiamy jogurtem naturalnym z łyżeczką majonezu lub chrzanu. 06 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 25-26.07.2020 Szpinaku nie może zabraknąć na naszym stole. Jest bogaty w witaminę C, żelazo, potas i zawiera więcej magnezu niż czekolada Szpinak, niezbyt lubiany nie tylko przez dzieci, zasługuje na czołowe miejsce na naszych stołach, bo ma liczne zdrowotne właściwości i niewielką kaloryczność (w 100 gramach szpinaku znajdują się 23 kalorie). To niezwykle zdrowe warzywo zawiera duże ilości mikroelementów, takich jak: żelazo, witamina C, magnez (ma go więcej niż gorzka czekola- da), przeciwutleniacze, witamina A, witamina B2, mangan, wapń, fosfor, jod, sód i potas. Zawiera też witaminy oraz składniki wspomagające nasz organizm - jod, mangan i karoten. Ze względu na dużą ilość żelaza, powinno się go jeść, gdy wykryto u nas anemię. Warto, by to warzywo znalazło się w naszym jadłospisie również dlatego, że opóźnia proce- sy utraty pamięci i przeciwdziała postępowi choroby Alzheimera. Chroni też przed chorobą Parkinsona. Można też szpinakiem wspomagać leczenie chorób trzustki, stanów zapalnych przewodu pokarmowego i zwyrodnień siatkówki. Powinny po niego sięgać osoby z nadwagą, otyłością i nadciśnieniem tętniczym. Warzywa nie powinno zabraknąć w diecie palaczy. (MIKO) :C y i W Tlj 5 - ♦ .ę % M > >, *2 Ze szpinaku możemy, wbrew pozorom, przygotować każdedanie. To warzywo może być daniem głównym, ale i deserem. Można je jeść na śniadanie, obiad i kolację. Zielone koniczynki z dipem serowym Składniki: Krakersy: garść szpinaku łyżeczka proszku do pieczenia 50 ml oliwy zoliwek 50 ml wody szczypta soli łyżeczka płatków chilli Dip: 100 g serka topionego 80 g startego sera żółtego pół szklanki mleka pół łyżeczki pieprzu pół łyżeczki słodkiej papryki mały ząbek czosnku Krakersy: Do przesianej mąki dodać resztę suchych składników (proszek do pieczenia, sól i płatki chilli). Szpinak zblendować z wodą i oliwą z oliwek do uzyskania jednolitej masy. Zagnieść ciasto łącząc suche i mokre składniki. Ciasto rozwałkować na posypanym mąką blacie na grubość 0,5 cm. Krakersy wykrawać foremką w kształcie koniczynki (jeśli nie posiadamy foremki - ciasto pokroić na małe kwadraty). Układać na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piec 10-15 min w temperaturze220°C. Dip: Mleko podgrzać na małym ogniu. Dodać przeciśnięty przez praskę czosnek, sery i przyprawy. Mieszać do uzyskania jednolitej masy. Podawać na ciepło z krakersami, świeżymi warzywami lub pieczywem. Placuszki szpinakowe Składniki: 90 g szpinaku młodego f40gmąki 13 łyżeczki proszku do pieczenia szczypta soli 130 ml mleka 2jajka 2 łyżki miodu łyżeczka ekstraktu z wanilii 2 łyżki oleju roślinnego tłuszcz do smażenia owoce do dekoracji miód lub syrop klonowy do dekoracji Mąkę wymieszać z proszkiem do pieczenia i solą. W oddzielnym naczyniu wymieszać mleko, jajka, olej, ekstrakt z wanilii i miód. Dodać szpinak i dokładnie zmiksować. Następnie połączyć suche składniki z mokrymi. Mieszać do uzyskania jednolitej gładkiej masy. Nakładać łyżką małe porcje ciasta na rozgrzaną patelnię pokrytą tłuszczem. Po pojawieniu się bąbelków na cieście obrócić na drugą stronę. Serwować ukochanej osobie ze świeżymi owocami, miodem lub syropem klonowym. Śniadanie mistrzów Składnia: pół szklanki szpinaku pół szklanki rukofi V2awokado 3 łyżki octu spirytusowego 2 litry wody płatki chiffi do dekoracji pieczywo Dressii^: 3 łyżki oliwy 2łyżkisokuzcytryny sól do smaku Na talerzu ułożyć mieszankę szpinaku i rukoli. Przygotować dressing - oliwę wymieszać z sokiem z cytryny i szczyptą soli. W międzyczasie wśrednięj wielkości garnku zagotować wodę z octem (woda powinna stanowić ok. połowę garnka). Gotującą się na małym ogniu wodę zamieszać łyżką, aby woda zawirowała. Jajko wbite do kubeczka wlać delikatnie do garnka w wodny wir. Gotować 3-4 minuty. Białko powinno równomiernie otoczyć żółtko. Następnie delikatnie odcedzić i ułożyć na talerzu z polaną dressingiem mieszanką szpinaku i rukoli. Czynność powtórzyć z drugim jajkiem. Awokado pociąć na plasterki i ułożyć obok jajek. Całość posypać płatkami chilli. Serwować z pieczywem przygotowanym wopiekaczu. Szpinakowe naleśniki z jarmużem, fetą i ciecierzycą Składniki: Gasto: 80 g młodego szpinaku Ijąjko 400ml mleka 300g mąki pszennej 1 łyżka oleju kokosowego szczypta soli Farsz:300gjarmużu 1/2 szklankigotowanej na parze ciederzycy 150 g sera feta 2 ząbki czosnku 1 łyżka oleju rzepakowego sól i pieprz Liście młodego szpinaku zblendować dokładnie z mlekiem i mąką na aksamitną masę. Dodać jajko oraz olej i wymieszać. Po uprzednim rozgrzaniu lekko natłusz-cz onej patelni smażyć naleśniki na małym ogniu z obu stron. Na oleju rzepakowym podsmażyć jarmuż aż zmniejszy swoją objętość. Następnie należy dodać wyciśnięty przez praskę czosnek i ciecierzycę. Do przestudzonego farszu dosypać pokruszony ser feta. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Usmażone wcześniej naleśniki wypełnić farszem i zwinąć w koperty. (www.eisberg.plx4) ZDROWIE Jadąc z psem w góry, powinniśmy szczególnie zadbać o bezpieczeństwo i wybierać łatwiejsze i dobrze oznaczone szlaki dziemy mieć dzięki temu wolne obie ręce, np. na kije. Na dłuższe wyprawy można także założyć psu specjalne ochraniacze na łapy, które ochronią opuszki jego łap od otarć i rozcięć. Oczywiste jest, że podczas wycieczki musimy mieć apteczkę także dla psa oraz zapas wody, bo nawet jeśli mapa pokazuje zbiorniki wodne, to warto pamiętać, że latem górskie strumyla mogą wysychać. Na dłuższe wycieczki lepiej też zabrać trochę karmy. Nie zapominajmy też zamocować przy szelkach informaqi kontaktowych. Ttasa Jadączpsem wgóry, powinniśmy szczególnie zadbać o bezpieczeństwo i wybierać łatwiejsze i dobrze oznaczone szlaki. Warto zabrać ze sobą papierową mapę i koniecznie trzeba upewnićsię, że bateria wtelefo-nie jest pełna. Trzeba też założyć margines czasu na odpoczynek - pamiętajmy, że pies - nieustannie wybiegając do przodu i wracając do nas, zazwyczaj pokonuje dłuższy dystans niż my. Dobrze jest przewidzieć kilkuminutowy odpoczynek średnio co godzinę i dłuższe przerwy napicie i jedzenie. Trzeba też zwracać uwagę na temperaturę. Planując wyjście na górski szlak, powinniśmy wybierać nieco chłodniejsze dni. WARTO wirozitt GÓRSKI SAWOIR-VIVRE Zabierając psa w góry, koniecznie trzeba przypilnować, by nie był uciążliwy dla innych. W miarę możliwości starajmy się unikać najbardziej uczęszczanych szlaków. Jeśli jednak musimy po takim iść, koniecznie trzeba prowadzić psa na smyczy i uważać, by nie zaczepiał mijanych osób. Jeśli ma do tego tendencje, lepiej założyć mu na ten czas kaganiec. Zbliżając się do zakrętu na szlaku, warto krzyknąć i dać znać, że idziemy z psem. Dzięki temu można uniknąć spotkania swojego psa oko w oko z innym psem i - przede wszytkim - nie wystraszymy innych osób na szlaku. rodzinny zwierzęta. Z PSEM NA GÓRSKICH SZLAKACH Wstęp z psami do parków narodowych jest warunkowy - można wędrować po ściśle określonych trasach, na smyczy i z reguły w kagańcu Parki narodowe _ nie dla psów Całkowity zakaz wprowadzania psów obowiązuje tylko w kilku parkach narodowych: Babiogórski Park Narodowy Bieszczadzki Park Narodowy, Drawieński Park Narodowy, Gorczański Park Narodowy, Park Narodowy Bory Tucholskie, Pieniński Park Narodowy, Woliński Park Narodowy. W pozostałych parkach narodowych wstęp z psami jest warunkowy - parki dokładnie określają, jakie trasy są dla zwierząt dostępne i pod jakimi warunkami. Przede wszystkim należy prowadzić psa na smyczy i z reguły także w kagańcu. Jednak przed wyjazdem trzeba sprawdzić, czy dyrekcje parków nie zmieniły zasad. Co mówią przepisy? W parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się wprowadzania psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony oraz psów pasterskich wprowadzanych na obszary objęte ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne dopuszczają wypas. Łamiąc zakaz, narażamy się oczywiście na mandat od strażników parków lub leśników. Musimy zawsze pamiętać, aby po szlakach i miejscach dostępnych dla turystów poruszać się z psami na smyczy lub lince, a w niektórych przypadkach potrzebny będzie kaganiec. Nigdy nie puszczamy psów luzem, mając na uwadze zdrowie i życie naszego psa, jak i okolicznej zwierzyny czy roślinności. Opieka dla kota w czasie wakacji. Kot i przyszły opiekun powinni poznać się wcześniej Kot to zwierzę terytorialne, nie lubi zmiany otoczenia, więc jeśli możemy zapewnić mu opiekę w domu, warto to rozważyć. Trzeba jednak pamiętać o kilku zasadach. Kot i przyszły opiekun muszą poznać się i zaakceptować wcześniej, przed naszym wyjazdem. Zanim wyjedziemy, konieczne jest spotkanie, podczas którego opiekun i kot się poznają -nie zostawiajmy tego na ostatnią chwilę. Jeśli można poprosić o to kogoś z rodziny lub sąsiadów, to ułatwi sprawę, ale jeśli zwierzęciem zaopiekuje się zawodowy petsitter, trzeba spisać z nim umowę i zostawić namiary na lecznicę, z której korzystamy. Przypomnijmy też o nieotwieraniu niezabezpieczonych okien w pomieszczeniach, do których lubi wędrować zwierzę i o jego przyzwyczajeniach. Przekażmy wszystkie istotne informacje, nie zakładając, że będą dla opiekuna kota oczywiste. I koniecznie ustalmy sposób kontaktu na wypadek jakiegoś zdarzenia. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 25 26.07.2020 Małgorzata Romanowska tymroku podróżujemy głównie po kraju. |f I starając się, by wakaqe były jak najbezpieczniejsze, jednocześnie szukamy sposobów, by spędzić je najwygodniej. Właściciele zwierząt niechętnie - po miesiącach kwarantanny - oddają je na czas wyjazdów pod opiekę innym ludziom. Gdy wyjeżdżamy nad morze, nie ma problemu ze znalezieniem terenu na wędrówkę z psem. Jednak w górach nie jest to takie proste - ale mimo to nie musimy z tego kierunku wakacyjnego wyjazdu rezygnować. Pod warunkiem oczywiście, że dobrze się do wakacji z psem w górach przygotujemy. Jak dobrać trasę, sprzęt i jak upewnić się, że takie wakacje będą przyjemnością? Sprawdź stan zdrowia Przede wszystkim trzeba mieć pewność, że pies poradzi sobie w trudniejszym terenie. Długi spacer wgórach będzie zbyt trudny i obciążający dla szczeniaków, starszych psów, otyłych i cieipiących na choroby np. stawów. Uwaga, taka wyprawa może być problemem także dla ras z płaskim pyskiem, które mają problemy z oddychaniem. Jeśli pies nie jest w najlepszej kondycji, warto ją zacząć przed wakacjami w górach budować. Trzeba zacząć od dłuższych przechadzek w łatwym terenie, a potem stopniowo je wydłużać i dobierać trudniejszy teren. Odpowiedni sprzęt Podstawa to dobre, wygodne szelki, dobrane tak, by nie krępowały psa, ale na tyle mocne, by w razie potrzeby można go było za nie przytrzymać i podnieść. W łatwiejszym terenie sprawdzają się szelki tzw. norweskie lub popularne szelki typu guard z uchwytem w górnej części do podnoszenia. Jeśli planujemytrudniejsze trasy, warto zainwestować wszeM, które pewniej zabezpieczają tułów zwierzęcia. Jeśli na szlaku psy muszą być prowadzone na smyczy, sprawdzi się pas biodrowy i smycz z amortyzatorem. Bę- Dieta kota. Powszechne latem warzywa mogą być dla kota śmiertelnie niebezpieczne Cebula, czosnek, szczypiorek czy por są dla kociego organizmu bardzo niekorzystne. Zawarte w nich związki siarki wywołują bolesne wzdęcia, ale bardziej niebezpieczne są dwusiarki - związki o silnych właściwościach utleniających, które powodują rozpad czerwonych krwinek. Wskutek tego dochodzi do anemii czy uszkodzenia wątroby lub nerek. Poddanie tych warzyw obróbce termicznej nic nie zmienia -każda ich część pozostaje trująca dla kotów. Niebezpieczne są też pomidory czy bakłażany. Zawierają atropinę, która wywołuje u nich zaburzenia rytmu serca. Pomidor zawiera też lektynę, która podrażnia kocią śluzówkę. Równie szkodliwy jest kalafior. Zawiera ksylitol, którego działanie gwałtownie obniża poziom glukozy we krwi. Także ziemniaki nie służą kotu w żadnej formie. Najwięcej alkaloidów zawartych jest pod skórką ziemniaka, w kiełkach i łodygach. 08 rodzinny krzyżówka Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 25-26.07.2020 Jak zamknę oczy, mam pod powiekami ranek z dzieciństwa, kiedy poszłam na poziomki do lasu. Była taka dziwna mgła, niezwykłe promienie jakby spływały z nieba. Chwila niemal metafizyczna. Nie ma skarbów ważniejszych od tego. Anna Dymna, aktorka Krzyżówka panoramiczna pojazd na torze "V pogoda w jesiennym miesiącu pies myśliwski głos wrony r~ karciany kolor łoskot, stukot Kraus, pisarz ~v okres kanikuły ciżba, brak miejsca -v do wbijania pali drobna włoska moneta przed euro kwaśny cytryny młokos -v indyj-ska księżniczka Irene. aktorka z „Greka Zorby" dziurawy jak... kolejka, etap „M jak miłość" lub „Klan" 4 4 4 ; 4 ł 4 trudny do zatrzymania 8 4 polska ciężarówka i 4 4 r 12 ukojenie w bólu skorupiaki wyścig - dawanie wiary rodzaj zapięcia błyszczące buty 16 hałas zamieszanie - 4 \ 11 boa dla modnisi - 4 rzadkie imię męskie —► 19 do zębów r 13 ... Palmę, były premier Szwecji - 21 Emmanu-el, prezydent Francji r 24 hinduska bogini śmierci - polski dąb jednostka masy - \ górniczy kilof pasiasty ssak z afrykańskiej sawanny pantoflowa lub e-mail-owa złota moneta hiszpańska r~ narzędzie żeńca żelastwo, szmelc pożywka bakterii gruba zasłona opinia, ocena turystyczne drogi gdy nie ma co robić duchowny buddyjski Łużycka i stała kontrola - 4 4 4 ł kobiece imię U i i 4 drapieżny kot 10 lepszy rydz niż... - Stachura lub Gierek męski, nazwa krawata PRL-u - nieuk, ignorant 20 sztuczna w zachowaniu Krupska, żona Lenina - 1 4 ciemna część Hadesu - 4 okrycie z peleryną - 4 4 r kończyna dolna .....prawdy" wTour de Pologne c Borys Szyc tył żaglowca 17 rzymski Eros - kopia chwilowy nastrój 4 i tło utworu literackiego - 29 błąd w koszykówce - 4 skaza na szkle wyrób z młyna przeciwieństwo brania z fauną polska grupa energetyczna zespół ośmiu muzyków - łańcuch górski lub snop światła 4 karany żółtą kartką » taki, jaki pan - i 4 kres biegu U 4 arabski kraj młoda staje na ślubnym kobiercu sprzeciw \ 18 broniona przez Ordona jeden u dromadera trawa pastewna, rajgras r~ Cruise lub Hanks samiec z koralem 23 krewny .P° mieczu zapał edukacja ł - \ prosta najlepsza - 4 4 -+* i i filmowy Zorro" pachołek obozowy u 4 napad na bank -v popularna włoska potrawa z ryżu dostojnik w dawnych Chinach aromatyczny trunek okres w dziejach Ziemi - nocna w kopalni 4 głaz narzutowy - —► 4 5 polski port rybacki dawna siedziba papieży piąstka bobasa proszek do drukarek chętka na łakocie sielankowy utwór świetnie przemawia - i 7 wiekowy trunek dawna miara płynów 3 odmiana bajki - 4 i 2 4 u i l lepiszcze do szyb - imię Nielsenl aktorki z Danii 4 4 stawiany kart indiańska trucizna - modelarska sklejka nimfa jak księżyc Saturna imię Bald-wina, aktora kraj ajatol-lachów hiszpańska firma motoryzacyjna sprawdzian z ortografii \ 4 c drzewo liściaste okres nieróbstwa ochrona Eud<> wlańca 4 4 6 ciężar odpowiedzialności drzewce na maszcie śpiewa- tSL - plama z atramentu - 4 27 4 seledyn u pisze 0 moralności - 1 9 26 mongolski pasterz - jednostka mocy - 15 22 ścisk w trolejbusie - 28 P^y-rząd gimnastyczny - mieszkaniec Bilbao lub San Sebastian - dureń u Pięcioksiąg w judaizmie - miesiąc zakochanych - 14 wyrób garmażeryjny - 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 29 utworzą rozwiązanie - sentencję Horacego. V13IZa VM0T0d ISar >BlVZOOd AU90a :3INVZVlMZ0ti Litery z pól ponumerowanych od 1 do 29 utworzą rozwiązanie - sentencję Horacego. V13IZa VM0T0d ISar >BlVZOOd AU90a :3INVZVlMZ0ti