i 3,20 Zł W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 770 1 37 Nr indeksu 348-570 29 952060 + Od 17 lipca wracają imprezy plenerowe - strona 10 o Jo ł--l 5 i Głos Pomorza Sobota-niedziela 18-19 lipca 2020 Brawo! Strażacy uratowali konia, który wpadł do szamba STRONA 2 A--:r#Ę ■ v -lit. Rozmowa: Deszcze na razie nie szkodzą uprawom, choć opóźniają żniwa STRONA 2 magazyn rodzinny Temat dnia Młodzi do późnej starości. Senior korzysta dziś z życia na swoich warunkach strona 01 Gwśsżda Grażyna Wolszczak ma w sobie magnetyzm. To spełniona aktorka strona 02 i strona 08 W ® i# Kuchnia Owocowe i warzywne .*2 koktajle jj V na maślance, czyli letnie orzeźwienie ffj rfa # r w strona 05 itii11 [i11 Inspektor Jacek (iii żegna się z Komendant Szkoły Policji zakończył swoją służbę Wojciech Frelichowski wojciech.frelichowski@gp24.pl / Po ośmiu latach na stanowisku komendanta Szkoły Policji i prawie 30 latach służby w mundurze policyjnym inspektor Jacek Gil przechodzi na emeryturę. - Jestem dumny z tego, z kim przyszło mi pracować jako komendantowi Szkoły Policji w Słupsku. Tak samo miasto i policja mogą być dumni z absolwentów, którzy opuszczają mury szkoły, bo naprawdę jakość szkolenia, którą reprezentują moi współpracownicy, jest na najwyższym poziomie. Myślę, że to później przekłada się na sposób, w jaki służba policyjna jest pełniona w każdym zakątku naszego kraju - powiedział inspektor Jacek Gil w wywiadzie udzielonym „Głosowi" w związku z zakończeniem swojej służby w Słupsku. Jacek Gil pracę w Policji rozpoczął w 1991 r. jako aplikant Wydziału Prewencji Komendy Rejonowej Policji w Skarżysku-Kamiennej. Od 1995 r. był związany ze szkolnictwem policyj- Kolejny kierowca TIR-a z fałszywym prawem jazdy zatrzymany przez usteckąSG STRONA 3 nym. W latach 1995-2005 pracował w Szkole Policji w Słupsku, gdzie pełnił służbę na stanowiskach: wykładowcy Zaldadu Taktyki Kryminalnej, wykładowcy Wydziału Metodyki Szkolenia, eksperta Zespołu ds. Badań i Analiz Wydziału Metodyki Szkolenia oraz naczelnika Wydziału Organizacji Szkolenia. W latach2006-2012 sprawował funkcję zastępcy dyrektora Biura Kadr i Szkolenia Komendy Głównej Policji. W marcu 2012 r. został komendantem Szkoły Policji w Słupsku. Insp. Jacek Gil jest absolwentem Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie oraz Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Swoją wiedzę i doświadczenie zawodowe pogłębiał także poza granicami kraju, w tym m.in. w Wyższej Szkole Zawodowej Policji Brandenburgii w Basdorf w Niemczech,*na Uniwersytecie Stanowym stanu Teksas w USA. W latach 2006-2009 był członkiem Zarządu Środkowoeuropejskiej Akademii Policyjnej. Jacek Gil. szef Szkoły Policji w Słupsku, przechodzi na emeryturę. Wczoraj uroczyście pożegnano komendanta Nowe zakażenia koronawirusem. Trzy osoby w szpitalu. Jedna w stanie ciężkim STRONA 3 Protest mieszkańców Łubianki przeciwko lokalizacji farmy fotowoltaicznej STRONA 4 9770137952060 02_Druga strona Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Pogoda w regionie 26°C p~\ 14°C c-' Wiatr NE 11 km/h Uwaga przeważnie słonecznie Niedziela Poniedziałek Wtorek 27°C i6°c 25°C i3°c 19°C irc if Uwaga:częściowo słonecznie i burze z piorunami_ Strażacy uratowali konia, który wpadł do szamba i' Dramatyczna i udana dzięki poświęceniu strażaków -akcja ratowania konia, który wpadł do szambawSępólnie Wielkim. Do zdarzenia doszło w środę (15 lipca). W Sępólnie Wielkim koło Białego Boru do szamba wypełnionego gnojowicą wpadł koń. - Na miejsce zdarzenia zadysponowane zostały zastępy z jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinku oraz za- stępy OSP Sępolno Wielkie, Biały Bór i Grabowo - informuj e Wojewódzka Komenda PSP w Szczecinie. Strażacy po wypompowaniu części gnojowicy przełożyli węże pod zwierzęciem i zamocowali je do wideł ładowarki. Za jej pomocą wydobyto zwierzę i przeniesiono wbezpieczne miejsce. - Koń został zbadany przez weterynarza i przekazany właścicielowi - informują ratownicy. - Oprócz staży pożarnej w działaniach ratowniczych brał udział weterynarz. (R) Deszcze na razie nie szkodzą uprawom Roznumw Rozmowa z Markiem Ustowskim, rolnikiem z gminy Główczyce oraz przewodniczącym Rady Powiatowej Pomorskiej Izby Rolniczej w po-wiecie słupskim. Początek lipca upływa w regionie słupskim pod znakiem wielu deszczy. Taka pogoda nie sprzyja turystom, a jak ją odbie-rają rolnicy? Na razie deszcze nie są szkodliwe, choć powodują, że w czasie przesuwają się żniwa. Rolnicy już powinni kosić rzepaki, ale z powodu deszczy i braku słońca ich dojrzewanie się przedłuża. W praktyce obecnie kosi się ozime jęczmienie. To oznacza, że żniwa skończą się nieco później niż zwykle. Jeśli wyjdzie słońce, to za dwa tygodnie zaczną się właściwe żniwa. A gdyby opady potrwały jeszcze kilka tygodni? Wtedy plony byłyby znacznie gorsze. Na szczęście m ■@19 * J 4 ms* mmmmm Na razie deszcze nie są szkodliwe, choć powodują, że w czasie przesuwają się żniwa - mówi Marek Ustowski na razie w ostatnim czasie, gdy zboża już przysychają, u nas nie było gradobić i silnych ulew, więc ich uprawy nie zostały przygniecione do ziemi. Możemy się więc spodziewać bardzo dobrych plonów zbóż. Z kolei warzywa, ziemniaki, kukurydza czy rzadziej u nas uprawiane buraki są teraz w fazie wzrostu, więc one wody potrzebują i deszcze im sprzyjają. Wiosną deszczowej pogody było nieco mniej.? Tak, ale w maju i czerwcu deszczy nie brakowało, więc tym razem nie ma problemu suszy. Z tego, co słyszałem od kolegów, wynika, że jedynie lokalnie gradobicia i ulewne deszcze w kilku wsiach regionu słupskiego zaszkodziły niektórym rolnikom, ale nie stanowi to problemu ogólnego. Zbigniew Marecki Będzie wóz strażacki dla Parchowa. Za wysoką frekwencję w wyborach Jfe£K>R Sylwia Lis \ sylwia.lis@polskapfess.pl To wspaniała wiadomość. Będzie wóz strażacki dla Parchowa. To nagroda za wysoką frekwencję w wyborach prezydenckich. 75,77 proc - taką frekwencję osiągnęła gmina Parchowo w n turze wyborów. Dzięki temu w Parchowie pojawi się wóz strażacki. - Jestem dumny, że tak wielu mieszkańców (2245 osoby - dop. red.) spełniło swój obywatelski obowiązek. Osiągnęliśmy nie tylko najwyższą frekwencję w powiecie bytowskim, ale również na terenie byłego województwa słupskiego (nie licząc głosów oddanych przez turystów na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania). - mówi Andrzej Dołębski, wójt gminy Parchowo. - Tym samym niezwykle miło jest poinformować, że uzyskaliśmy dotację na zakup średniego samochodu ratowniczo-gaśni-czego w wysokości 800 000 złotych! Czas cieszyć się ze wspólnego zwycięstwa. Nowy samochód będzie służył wszystkim. Na terenie gminy Parchowo zwyciężył Andrzej Duda. Uzyskał 1401 głosów natomiast Rafał Trzaskowski 844 głosy. ©® i m» ■irm Liga FoodTrucków po raz trzeci odwiedzi Bytów. - Będziemy 1-2.08 na rynku - mówią organizatorzy. - impreza odbędzie się zgodnie z wytycznymi dla gastronomii podczas pandemii. Będą stacje do dezynfekcji rąk. zachowamy odpowiednie odległości w kolejkach Na CzytełnikDw czekamy w redakcp jGtasu Pomorza" wSk^skuprzy ii. Henryka Pobożnego 19 tei. 59 848 8100 Bogumiła Rzeczkowska bogumila.rzeakowska@gp24.pl KALENDARIUM 18 lipca 165! W Krakowie został wbity na pal Aleksander Kostka-Napierski. przywódca zdławionego powstania chłopskiego na Podhalu. 1792 Wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo wojsk polskich pod dowództwem Tadeusza Kościuszki w bitwie pod Dubienką. 1940 Volksdeutsch z Łobżenicy Harry Schulz, były zastępca dowódcy miejscowego Selbstschutzu i były komendant prowizorycznego obozu koncentracyjnego w Górce Klasztornej, został skazany przez niemiecki sąd specjalny w Bydgoszczy na 15 lat ciężkiego więzienia i 10 lat pozbawienia praw publicznych za gwałty na Polkach i Żydówkach. 1943 Na stacji kolejowej w Józefowie pod Warszawą żołnierze Kedywu wykonali wyrok śmierci na volk-sdeutschu Erneście Sommerze, który w czasie akcji pod Arsenałem 26 marca tego roku zatrzymał w bramie kamienicy przy ul. Długiej i wydał Niemcom kaprala Huberta Lenka ps. „Hubert". [LOTTO 16.072020, &21-50 Lotto:5,9,27,33,39,44 Lotto Plus:2,10,13,33,39,42 Ekstra Pensja: 8,9,23,28,29+3 Ekstra Premia:2,6,20,21,22+1 Mini Lotto: 9,18,35,38,40 MultiMulti:5.6.12,15,19.20.29,32. 36.37.51.57.59,63.67,68.69.71. 73,77plus 37 Kaskada: 1.4,7,9.10.12,14.17,18,19, 21,22 Superszansa: 6.5,8,6,1,5,5 17XI72020.8odz.14 MuWMulti:5,8,12,13.15,21,25.26, 30,32.36,38.49,50,51.52,59.68. 71,79 plus 79 Kaskada: 2,8, IZ 14,15,16,19,20.21, 22,23,24 Superszansa: 9,9,8.9.2.2,9 mmmm} USD 3,9261 EUR 4.4786(-) CHF 4.1626(+) GBP 4,9302(-) (+) wzrost ceny wstosunku do notowania poprzedniego (-) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Wydarzenia 03 Kolejny kierowca TIR-a z fałszywym prawem jazdy zatrzymany przez Straż Graniczną Bogumiła Rzeczkowska bogumila.izeczkowska@gp24.pl Isfka Straż Graniczna z Ustki zatrzymała kolejnego kierowcę, który posługiwał się fałszywym dokumentem. To już epidemia na dragach. Kierowcy najczęściej okazują fałszywe ukraińskie prawa jazdy. W ciągu miesiąca to czwarty przypadek. Tym razem 38-letni mieszkaniec województwa warmińsko-mazurskiego został zatrzymany przez Straż Gra-nicznązUstidpo tym, gdy wcza-sie kontroli drogowej na drodze krajowej nr 6 okazał podrobione prawo jazdy. Oryginalny dokument został mu zatrzymany dwa lata wcześniej w związku z kierowaniem samochodem w stanie nietrzeźwości. -15 lipca mężczyzna kierował ciężarówką, którą funkcjonariusze Straży Granicznej zatrzymali do kontroli drogowej w powiecie słupskim. Podczas Funkcjonariusze Straży Granicznej z Ustki zatrzymali kolejnego kierowcę, który posługiwał się fałszywym prawem jazdy legitymowania przedstawił polskie prawo jazdy, które budziło wątpliwości odnośnie jego autentyczności. Po sprawdzeniu specjalistycznym urządzeniem potwierdziły się podejrzenia strażników granicznych. Ponadto sprawdzenie w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców wykazało, że mężczyzna nie posiada prawa jazdy, bo zostało mu w 2018 roku zatrzymane - informuje kmdr ppor. SG Andrzej Juźwiak, rzecznik prasowy komendanta Morskiego Oddziału Straży Granicznej w Gdańsku. - W związku z uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów 38-la-tek został zatrzymany i przewieziony do pomieszczeń Straży Granicznej w Ustce. Mężczyzna przyznał się do popełnienia czynu, przesłuchano go w charakterze podejrzanego, przedstawiono zarzuty, po czym został zwolniony. Dochodzenie w tej sprawie prowadzą funkcjonariusze z Placówki Straży Granicznej w Ustce. To już kolejny przypadek zatrzymania kierowców ciężarówek, którzy stracili uprawnienia do kierowania pojazdami. Polacy - kierowcy ciężarówek z fałszywymi dokumentami - jeź- dzili po całej Polsce, a nawet poza granicami kraju. Przypadek z lipca to 42-letni kierowca ciężarówki, mieszkaniec powiatu legnickiego, którego zatrzymała ustecka Straż Graniczna. Mężczyzna do kontroli okazał funkcjonariuszom podrobione ukraińskie prawo jazdy. - Strażnicy graniczni z Placówki Straży Granicznej w Ustce zatrzymali do kontroli drogowej w powiecie słupskim ciężarówkę, której 42-letni kierowca okazał im ukraińskie prawo jazdy - mówi kmdr ppor. SG Andrzej Juźwiak. Szczegółowa analiza dokumentu potwierdziła, że jest on podrobiony na wzór oryginału. Po sporządzeniu dokumentacji procesowej dotyczącej przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów mężczyzna został zwolniony, a za laerowa-nie bez uprawnień otrzymał pięciusetzłotowy mandat. Do podobnych sytuacji doszło także w Świnoujściu, gdzie strażnicy graniczni z tamtejszej placówki także nie dali się nabrać na fałszywe dokumenty. Podrobione, rzekomo ukraińskie, prawo jazdy okazał im legitymowany 38-letni kierowca z powiatu gryfickiego, zatrzymany do kontroli pojazdu, który zjechał z promu ze Szwecji. Natomiast pod koniec czerwca także zjechał z promu ze Szwecji 61-letni mieszkaniec województwa dolnośląskiego. Kierujący ciężarowym mercedesem do kontroli okazał funk-cjonariuszom Straży Granicznej podrobione ukraińskie prawo jazdy. - Niektóre z tych fałszywych dokumentów można rozpoznać na pierwszy rzut oka - mówi rzecznik komendanta MOSG w Gdańsku. -Nasi funkcjonariusze są szkoleni w tym zakresie. Poza tym sprawdzają w systemie, czy kierowca ma uprawnienia do kierowania pojazdem. Postępowania w tych sprawach prowadzi Straż Graniczna w Ustce oraz w Świnoujściu. Za posługiwanie się podrobionym dokumentem grozi kara do pięciu lat więzienia, za jazdę bez uprawnień -do dwóch lat, a za złamanie sądowego zakazu prowadzenia pojazdów - do pięciu lat. ©® Nowe zakażenia. Trzy osoby w szpitalu. Jedna w stanie ciężkim Pomorze Bogumiła Rzeczkowska bogumila.rzeckowska@polskapress.pl Koronawirus nie ustępuje. Mamy aż 8 nowych zakażeń. Wśród nich kolejne ze słupskiego ogniska szpitalno-ro-dzinnego. Trzy osoby przebywają w szpitalu. Jedna z nich jest w stanie ciężkim. Na Pomorzu wykryto 8 nowych przypadków zakażenia koronawirusem. Sars-CoV-2 potwierdzono u trzech mężczyzn w średnim wieku z powiatu puckiego, u kobiety w starszym wieku oraz nastolatka z powiatu sztumskiego, u kobiety w średnim wieku z powiatu słupskiego, u dziewczynki z powiatu bytowskiego i u mężczyzny w średnim wieku z Gdańska - poinformował w piątek Tomasz Augustyniak, szef pomorskiego sanepidu. Osoby z powiatu puckiego były wcześniej objęte kwarantanną w związku z ogniskiem w jednostce wojskowej. Osoby z powiatu sztumskiego powiązane są z ogniskiem na pielgrzymce poza granicami poza województwem, kobieta z powiatu słupskiego-zpgi^Joeiią szpitalno-rodzinnym, a nowy przypadek z Gdańska - z ogniskiem na weselu, które odbyło się na obszarze innego województwa. Aktualnie ognisko związane z oddziałem szpitalnym w Słupsku i rodzinami, które dotknął koronawirus, to 15 przypadków zakażenia, w tym 5 pracowników szpitala. Do tego ogniska należą osoby powiązane z chorymi prezesami usteckich spółek samorządowych. Osoby te mieszkają w Słupsku oraz w powiatach słupskim i bytowskim. Co ważne, jedna osoba z tego ogniska już wyzdrowiała. Na obszarze działania słupskiego sanepidu w kwarantannie po kontakcie z osobą zakażoną pozostaje już tylko 7 osób, po powrocie z krajów spoza Unii Europejskiej - 259 osób. Pod nadzorem epidemiologicznym (lżejsza forma kwarantanny) jest 25 osób. W sumie w Słupsku i powiecie słupskim stwierdzono już 31 przypadków koronawirusa. 13 osób przechodzi chorobę w domach. Niestety, 3 osoby wymagają pobytu w szpitalu, a stan jednej z nich jest ciężki. - Trzy t l}Qspitąlizawajię f osoby zaliczamy do ogniska szpitalno-rodzinnego. Dobra wiadomość jest taka, że 15 osób pokonało Covid-l9, w tym jedna osoba z ogniska szpitalnego. Czekamy na kolejne wyniki, świadczące o wyzdrowieniu - mówi Henryka Kisiel, zastępca szefa słupskiego sanepidu. - Zakażenia nie rozszerzają się. Mamy je pod kontrolą, ale najważniejszą rzeczą jest dyscyplina. Musimy nosić maseczki w sklepach czy autobusach, by chronić siebie i innych. Osoby hospitalizowane przebywają w szpitalach na terenie województwa pomorskiego. - W Słupsku nie ma oddziału zakaźnego. Przygotowujemy się na drugą falę, jeśli się wydarzy - mówi Katarzyna Świtek ze słupskiego szpitala. - Obecnie pacjenci z naszego terenu są przewożeni na oddziały zakaźne do Gdańska, gdzie są wolne miejsca. Na Pomorzu zachorowało 726 osób, z których 38 zmarło. W piątek Ministerstwo Zdrowia wykazało 353 nowe przypadki zakażeń. W sumie od początku pandemii w Polsce zaraziło się 39 407 osób, a 1612 osób anarło.©® , . . Znane są wyniki sekcji zwłok pracownika firmy Konmet Redzikouo Shątsk Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@polskapress.pl Przyczyną śmierci pracownika Konmetu były bardzo silne obrażenia głowy. Śmierć była natychmiastowa - tak o wyniku sekcji zwłok ofiary mówi prokurator Artur Stępniewski z Prokuratury Rejonowej w Słupsku. We wtorek (14 lipca) przed godz. 16 41-letni pracownik Konmetu w Redzikowie szedł przy płocie, za którym znajdował się stos paczek z blachą. Dwie z nich ześlizgnęły się za płot. Jedna z nich go przygniotła do ziemi, powodując jego śmierć na miejscu. Taką wersję wydarzeń przedstawiła Agnieszka Dobrodziej, zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Gdańsku. Teraz sprawę bada PIP oraz Prokuratura Rejonowa w Słupsku. PIP sprawdza, czy do tego zdarzenia nie przyczyniła się czasem nieodpowiednia organizacja pracy w zakładzie, a prokuratura prowadzi śledztwo pod kątem nieumyślnego spowodowania śmierci oraz odpowiedzialności pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy. W praktyce proku- Firma Konmet zajmuje obiekty w Redzikowie, które przed laty należały do lotniska wojskowego ratura będzie musiała rozstrzygnąć, czy w tym przypadku doszło do zdarzenia losowego, czy też ktoś ponosi winę za śmierć pracownika. -Teraz całą uwagę w tej sprawie będziemy skupiać na przesłuchaniu świadków - mówi prokurator Stępniewski. Tymczasem w czwartek po południu skontaktował się z nami Maciej Zakryś, dyrektor zarządzający i prokurent zarządu firmy Konmet. Według niego do wypadku doszło w trochę innych okolicznościach niż te, które przedstawiła zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Gdańsku. - Paczki blachy nie spadły ze stosu, ale ześlizgnęły się z wózka widłowego, gdy operator podnosił je w górę, W tym czasie za płotem szedł pracownik. Szedł tam w godzinach pracy, choć nie powinien tego robić - mówi dyrektor Zakryś. Jak dodał, operator wózka widłowego posiadał wszystkie uprawnienia, a specjaliści z Urzędu Nadzoru Technicznego w Koszalinie, którzy na zlecenie prokuratury badali wózek widłowy, uznali, że jest on w pełni sprawny. ©® 04 Wydarzenia Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Protest przeciwko budowie farmy fotowoltaicznej Powiat cduchowski Maria Sowisło mariaiowislo(5)polskapress.pi \ Mieszkańcy Łubianki w gminie Przechlewo po raz pierwszy od jesieni ubiegłego roku mogli oficjalnie przedstawić swój protest przeciwko budowie farmy fotowoltaicznej w sąsiedztwie ich domów. Co ciekawe, właściciel ziemi oraz wójt Przechlewa są skorzy do rozmów o zmianie lokalizacji inwestycji. Teraz decyzja należy do inwestora, który z niewyjaśnionych powodów nie pojawił się na zebraniu sołeckim. Farma fotowoltaiczna ma być zbudowana w Łubiance na prywatnej działce. Jej powierzchnia to około 3,3 hektara. Zabudowane ma być około 2,5 hektara. To tak, jakby postawić ogromne lustra na 3,5 boiskach piłkarskich (przy założeniu, że każde z nich ma 0,71 hektara). Od jesieni ubiegłego roku prawie wszyscy mieszkańcy Łubianki protestują. Do spotkania doszło po raz pierwszy. - Marian (właściciel działki, na której ma być zbudowana farma), żyjesz tu z nami ponad 30 lat. Jesteś dobry sąsiad. Chcesz takich kłótni i nienawiści? Nic nam nie powiedziałeś. Nie uzyskałeś zgody społecznej - atakował Hieronim Dykier. - Zobacz Marian. Już teraz inwestor cię zostawił. Zostałeś sam. Pamiętaj, że ty będziesz z nami zawsze. Mamy tak na sobie psy wieszać? - dopytywał. Mieszkańcy Łubianki są przeciwni z wielu powodów. Przede wszystkim chodzi o bliskie sąsiedztwo urządzeń, bo zaledwie 100 metrów. Obawiają się spadku wartości swoich nieruchomości a także zagrożeń takich, które mogą się pojawić za wiele lat. wm Mieszkańcy Łabianki nie są przeciwni inwestycji natomiast przeszkadza im jej lokalizacja - Kiedyś mówili, że eternit nie jest szkodliwy. Po 30 latach okazało się, że jest rakotwórczy. Nikt nie wie, jak będzie z fotowoltaiką. Nie jest jeszcze przebadana - mówiła jedna z mieszkanek. - To będzie za blisko domów. Wyjdę do ogrodu, na podwórko, do kur i wszędzie to będzie - dodała kobieta. Trzeba jednak przyznać, że mieszkańcy nie chcą zablokować budowy farmy fotowoltaicznej, a jedynie sprawić by inwestor zmienił jej lokalizację. - Marian za torami ma więcej ziemi. Tam nie ma domów -sugerowali mieszkańcy Łubianki. Właściciel działki, na której farma ma być zbudowana, niewiele się wypowiadał. Sugerował, że tylko wydzierżawił ziemię. - Gdyby firma zgodziła się budować na innej działce, to zawsze można się dogadać -stwierdził Marian Czerwiński. Czy będzie to możliwe, zależy jedynie od inwestora. Mieszkańcy zapowiedzieli bowiem, że jeśli rzeczywiście lokalizacja inwestycji zmieni się, nie będą protestować. W mediacje obiecał włączyć się również wójt Przechlewa Krzysztof Michałowski, który prowadzi postępowanie administracyjne. - Rozumiem wasze niepokoje, ale też rozumiem pana Mariana. Mogę obiecać, że zażądamy od inwestora przygotowania raportu oddziaływania na środowisko. Nawet jeśli wydam negatywną decyzję, to nie będzie ona skutkowała, bo inwestor odwoła się, a Samorządowe Kolegium Odwoławcze nakaże mi wydać decyzję pozytywną - stwierdził Krzysztof Michałowski. - Życzyłbym sobie, żeby pan Marian wynegocjował zmianę działki na inwestycję, podalibyście sobie ręce i nikt by nie ucierpiał - dodał wójt Przechlewa. Sprawa może nie być tak prosta, jak się wydaje. Uwagę na to zwrócił wicewójt Przechlewa Jan Gajo. - Każdy ma swoje prawa. Pan Marian podpisał umowę, z której teraz bez konsekwencji karnych nie może pewnie się wycofać. Inwestor poniósł koszty podczas przygotowania dokumentacji. Czy taki wydatek będzie dla firmy do przetrawienia? - zastanawiał się Gajo. Z relacji wicewójta Przechlewa wynikało, że inwestor miał się pojawić na zebraniu w Łubiance. - 6 lipca dzwoniłem. Wysłałem SMS-a. Mam dowód. Wcześniej w rozmowie ze mną deklarował, że chętnie przyjedzie z Krakowa - wyjaśniał Gajo. Ostatecznie podczas zebrania mieszkańcy zadeklarowali, że będą czekać na mediacje właściciela działki z inwestorem dotyczące zmiany lokalizacji farmy. Wójt Krzysztof Michałowski obiecał z kolei, że zorganizuje kolejne spotkanie w sierpniu. Już z inwestorem. - Dwie strony są pogodzone. Teraz ruch należy do inwestora - stwierdził wójt Przechlewa. Nowe drogi w Udorpiu i ulice nie do poznania Zakończono budowę ulic Jesionowej, Akacjowej oraz Lipowej w Udorpiu i Bytowie. Wykonano nawierzchnie ulic, chodników i miejsc postojowych z kostki betonowej, wybudowano system kanalizacji deszczowej, przebudowano gazociągi, sieć kanalizacji sanitarnej i telekomunikacyjnej oraz sieć oświetlenia ulicznego. Uzupełnieniem zadania było zagospodarowanie terenów zielonych. Łączna długość ulic objętych projektem wynosi 1020 mb.Całość wykonała bytowska firma Przedsiębiorstwo Drogowe - Roman Jereczek za kwotę ponad 3,5 min zł. (zida) Reżim obowiązuje, ale chorzy są umawiani na wizyty Stupsk Anna Czerny-Marecka anna.marecka@polskapress.pl Słupskie przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej cały czas działają w trybie koronawirusowym. ale kto wymaga wizyty, jest na nią umawiany. Podobnie jest w poradniach specjalistycznych. z jednym wyjątkiem. Nadal zamknięta pozostaje poradnia laryngologiczna wSalusie. Zarówno w Samodzielnym Publicznym Miejskim ZOZ, jak i w Centrum Zdrowia Salus obowiązkowe są maseczki, dezynfekcja rąk, mierzenie temperatury przy wejściu. Pacjenci umawiają się telefonicznie, co pozwala na takie planowanie wizyt, żeby nie było tłoku i można było utrzymać dystans społeczny. Z tego powodu ograniczana jest także obecność osób towarzyszących. Mogą one przyjść tylko z dzieckiem lub dorosłym pacjentem wymagającym opieki. - W naszych poradniach podstawowej opieki zdrowotnej pierwsza jest teleporada. Dopiero jeżeli lekarz zdecyduje, że konieczna jest wizyta osobista, to na nią umawia - powiedział nam Tadeusz Wardziak z CZ Salus. - Z kolei do poradni specjalistycznych w klinice przy ul. Zielonej można wejść „z ulicy". Działają wszystkie poza laryngologią. [Nasz jedyny lekarz laryngolog od początku epidemii nie wrócił do pracy, bo to specjalizacja wysokiego ryzyka epidemicznego. Krajowy konsultant do spraw laryngologii wydał ostre zalecenia dotyczące pracy podczas epidemii, na tę chwilę przez nas nie do spełnienia i generujące olbrzymie koszty. Pracujemy nad tym. W Salusie na początku epidemii wiele osób rezygnowało z umówionych wcześniej wizyt ze strachu przed zakażeniem koronawirusem. Teraz już takiej sytuacji się nie obserwuje. W SP Miejskim ZOZ także nadal obowiązują rygory sanitarne. Dużo osób korzysta z teleporad, ale normalnych wizyt jest tylko minimalnie mniej niż przed epidemią. Od końca kwietnia, tak jak w CZ Salus, prowadzone są szczepienia. Tu ciekawostka, mimo dużej kampanii ruchów antyszczepionko-wych prowadzonych w mediach społecznościowyęh, rodzice nie rezygnują z zaszczepienia dzieci. - Przeciwnie, zaskoczeniem dla nas było, że na drugą dawkę szczepienia HPV (profilaktyka raka szyjki macicy - dop. red.) w ramach programu finansowanego przez miasto zgłosiły się wszystkie dziewczynki, co się nie wydarzyło w poprzednich latach - mówi Violetta Karwalska, dyrektor SPMZOZ w Słupsku. ©® Q I Przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej działają w trybie koronawirusowym ' głębokim żalem zawiadamiamy, że 16 lipca __ zmarła nasza kochana Mama i Babcia 2020 roku ś+p Krystyna Janusz Ceremonia pogrzebowa odbędzie się 20 lipca na Starym Cmentarzu w Słupsku. Wystawienie o gadz. 14.10, wyprowadzenie o godz. 14.40. Msza św. o godz. 13.00 w kaplicy wojskowej przy ul. Westerplatte. Rodzina Drogiej Koleżance Annie Śmietanie wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Ojca składają koleżanki i koledzy Placówek Oświatowych Powiatu Słupskiego Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Kraj_05 Polska na szczycie Unii walczy o pieniądze na pomoc po epidemii Kacper Rogacin kacper.rogacin@polskapress.pl Podczas rozpoczętego wczoraj szczytu Unii Europejskiej przywódcy państw UE rozmawiają o nowym budżecie UE na lata2021-2027oraz Funduszu Odbudowy, który ma być odpowiedzią na kryzys związany pandemią koronawirusa. Problemem dla Polski może być kwestia powiązania budżetu unijnego z przestrzegania praworządności w państwach członkowskich. Od wybuchu pandemii koronawirusa szefowie państw i rządów UE kontaktowali się ze sobą za pomocą wideo-konferencji. Tym razem do Brukseli wszyscy zjechali osobiście. Tematem szczytu będzie budżet Unii Europejskiej na lata 2021-2027, a raczej duże różnice, jakie panują pomiędzy krajami członkowskimi, właśnie jeśli chodzi o budżet. Politycy zajmują się też Funduszem Odbudowy, który ma być odpowiedzią UE na kryzys związany z koronawirusem. Szef Rady Europejskiej Charles Michel zaproponował, by fundusz przeznaczony Polska na szczycie Unii walczy o pieniądze z nowego budżetu UE i z Planu Odbudowy. Problemem jest postawa części państw, które wiążą ich wypłatę z praworządnością na odbudowę po pandemii koronawirusa wyniósł 750 mld euro. 500 mld euro na jego finansowanie będzie pochodziło z grantów, a reszta - z pożyczek. Jednymi ze źródeł finansowania mają być m.in. opłata od plastiku, graniczna opłata węglowa i podatek cyfrowy. Z kolei unijny budżet na lata 2021-2027 ma wynieść aż 1,074 blneuro. Problemem w walce o unijne pieniądze dla Polski może być postawa tzw. oszczędnych krajów z północy Europy. Z drugiej strony o pieniądze walczą kraje południa, które najbardziej zostały dotknięte przez epidemię koronawirusa i poniosły największe ofiary. Pieniądze za praworządność W czwartek premier Mateusz Morawiecki spotkał się z premierem Węgier Yiktorem 500 zł na wakacje. Bon turystyczny z p prezydenta. Sytuację wykorzystują już Maciej Badowski maciej.badowski@polskapress.pl Prezydent Andrzej Duda podpisał w piątek ustawę o Polskim Bonie Turystycznym. Dzięki temu każde dziecko otrzyma500złotych na wakacje. 1 tys. zł dostaną dzieci z niepełnosprawnością. Bony swoją ważność zachowają do marca2022r. Pojawiły się już pierwsze próby oszustwa. Jak wynika z wyliczeń Ministerstwa Rozwoju, dopłatę do wakacji lub ferii zimowych otrzyma prawie 2,4 min rodzin. 1,9 min rodzin, czyli blisko 80 proc., ma dwoje lub więcej dzieci, więc otrzyma świadczenie w wysokości l tys. zł i więcej. W sumie z programu będzie mogło skorzystać ponad 6 min dzieci. Jak można skorzystać z Bonu Turystycznego? Osoby spełniające kryteria, otrzymają bon po zarejestrowaniu się na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). System pozwala na łatwą rejestrację m.in. za pomocą Profilu Zaufanego, kwalifikowanego podpisu elektronicznego oraz niektórych systemów bankowości internetowej. Aktywacja bonu w systemie teleinformatycznym nastąpi po potwierdzeniu poprawności lub aktualizacji danych. Bon będzie można okazać podczas rezerwacji pobytu lub najpóźniej przy zakwaterowaniu. Program obejmuje tylko wyjazdy krajowe. Bon będzie można wykorzystać do opłacenia m.in.: pobytu w hotelu, pensjonacie, gospodarstwie agroturystycznym czy na kolonii lub obozie harcerskim, a także obozie sportowym lub rekreacyjnym. Bon przeznaczony jest dla rodzin z co najmniej jednym dzieckiem oraz rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi. Bonybędąprzysługiwaćnieza-leżnie od poziomu dochodów, tak jak w przypadku Programu 500 Plus. Jak przekonywała wicepremier, minister rozwoju Jadwiga Emilewicz, Polski Bon Turystyczny jest pomocą dla polskich rodzin i polskiej turystyki. - Jest kierowany do wszystkich rodzin z dziećmi, niezależnie od tego, jakie mają zarobki, tak jak w przypadku Programu 500 Plus - mówiła cytowana w komunikacie Ministerstwa Rozwoju. - Dajemy możliwość skorzystania z bonu do marca 2022 r. Wraz z kolejnym miesiącem uprawnienia będą nabywały rodzące się dzieci. Zakładamy, że dzieci, które urodzą się do końca 2021 r., te prawa nabędą i ich rodzice będą mogli skorzystać z bonu do marca 2022 r.-dodała. Ostrzeżenie przed oszustami - W związku z sygnałami napływającymi do Ministerstwo Rozwoju ostrzegamy przed telefonami od nieznanych osób, które proponują „specjalne vouchery urlopowe" dla mieszkańców Mazowsza w wieku 40-80 lat - czytamy w komunikacie. Jak informuje ministerstwo, „rzekome oferty dotyczą tygodniowego pobytu w kurorcie, ale warunkiem przysłania vouchera jest wpłacenie na podane konto pieniędzy za dodatkowe 4 dni; 3 dni jest za darmo w ramach bonu, a za kolejne trzeba już zapłacić przelewem". ©® Orbanem, „aby w czasie wspólnej kolacji omówić strategiczne cele negocjacyjne jutrzejszych rozmów". To właśnie Orban jest jednym z największych sojuszników polskiej delegacji podczas szczytu. Problemem dla Polski i Węgier może być kwestia powiązania budżetu unijnego z przestrzeganiem praworządności w krajach członkowskich. Rządy obu protestują przeciwko temu. - Nie zgadzamy się na arbitralne ujęcie kwestii praworządności. Uważamy, że jest artykuł 7 i on się toczy. Niech się toczy swoim rytmem. Już od długiego czasu niestety optujemy za zamknięciem tego artykułu. Natomiast łączenie tych dwóch dziedzin życia, dwóch zupełnie innych obszarów, prawnych również, rodzi ogromne zagrożenie dla pewności prawa i na to nie ma naszej zgody - mówił premier Morawiecki tuż przed rozpoczęciem szczytu. W Brukseli dojdzie więc na pewno do ostrej dyskusji, ponieważ część państw ma domagać się jeszcze ściślejszego powiązania budżetu z praworządnością. - Premier Holandii będzie wykorzystywać argument praworządności, żeby żądać cięć w unijnym budżecie - stwierdził unijny dyplomata cytowany przez RMF FM. Oprócz Holendrów za zaostrzeniem zasady „fundusze za praworządność" są m.in. Szwedzi, Finowie i Belgowie. Nowy Plan Marschalla Czym będzie Fundusz Odbudowy o wartości750 mld euro? - Byłyby to środki przede wszystkim kierowane do krajów najsilniej dotkniętych skutkami pandemii, czyli rozdzielane według potrzeb, a spłacane po 30 latach lub nawet później według klucza liczenia składek. Nieprzypadkowo mówi się więc o „planie Marshalla dla krajów UE", bo mamy do czynienia z pomocą absolutnie bezprecedensową - tak o Funduszu Odbudowy mówił w rozmowie Agencją Informacyjną Polska Press Marek Prawda, dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Pieniądze zostaną przeznaczone na wsparcie zielonej transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu (m.in. dofinansowania na foto-woltaikę), dodatkowe inwestycje strategiczne, wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw. Oprócz tego prawie 10 miliardów euro zostanie przeznaczone na nowy program w dziedzinie zdrowia, który pomoże Europie przygotować się na nowe zagrożenia. ©® Nie żyje aktor i reżyser Andrzej Strzelecki W wieku 68 lat zmarł popularny aktor Andrzej Strzelecki. W czerwcu ujawnił, że choruje na nieoperacyjnego raka płuc i oskrzeli. Popularność przyniosły mu występy w programach telewizyjnych i role w serialach. Andrzej Strzelecki urodziłsię wl952 roku w rodzinie dziennikarzy. Prowadził kilkadziesiąt autorskich programów telewizyjnych w TVP, m.in. „Parada blagierów", „Opowiadania w dur i w moll", „Felieton Ilustrowany". Prowadził również teleturniej „Piramida" w telewizji Polsat. Jako aktor zagrał m.in. w „Przepraszam, czy tu biją?", „Ostatnim biegu", „Kuchni polskiej", „W pustyni i w puszczy". W popularnym serialu telewizyjnym „Klan" otrzymał rolę doktora Tadeusza Koziełły-Kozłowskiego. Andrzej Strzelecki był absolwentem wydziałów aktorskiego i reżyserskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W 2004otrzymał tytuł profesora sztuk teatralnych. W kwietniu 2008 został wybrany na rektora Akademii Teatralnej. Funkcję tę sprawował przez dwie kadencje do 2016. W latach 1987-1997 był dyrektorem warszawskiego muzycznego Teatru Rampa, (aip) Zmarł kardynał Zenon Grocholewski Bliski współpracownik papieża Jana Pawła II zmarł w wieku 80 lat. Kardynał Zenon Grocholewski był też współpracownikiem papieży Benedykta XVI i Franciszka. Święcenia biskupie otrzymał 6 stycznia 1983 w Bazylice św. Piotra w Rzymie z rąk papieża Jana Pawła II. (aip) 06 Świat Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Zarażą ochotników wirusem, aby sprawdzić skuteczność szczepionki Kazimierz Sikorski k.sikorski@polskapress.pl Wassyagfon W wyścigu po szczepionkę na koronawirusa badacze sięgną po niecodzienny środek. Po zaszczepieniu ochotnicy zostaną zakażeni patogenem, by zbadać na nich skuteczność szczepionek. Ponad stu wybitnych naukowców, w tym 15 laureatów Nagrody Nobla, wzywa ochotników do zarażenia ich koronawirusem, by sprawdzić, czy szczepionki przeciwko Covid-i9 rzeczywiście działają. Naukowcy podpisali list otwarty do dr Francisa Collinsa, szefa Narodowego Instytutu Zdrowia w USA, wzywając do przeprowadzenia „wyzwań" na ludziach, które ich zdaniem mogłyby przyspieszyć rozwój badań nad szczepionką na Covid-l9. W tych badaniach mieliby uczestniczyć zdrowi, młodzi ochotnicy, których zakażono by wirusem, aby sprawdzić, czy szczepionka działa i zapobiega infekcji. Te próby nie są pozbawione kontrowersji, ale organizacja l Day Sooner i inni wybitni eksperci twierdzą, że korzyści ilil» m •w e0VID-l9| injection only | Rfi&ikS- ' 'ans Naukowcy apelują, aby zdrowi ludzie zgłaszali się na badania nad szczepionką na koronawirusa. Ochotnicy mają zostać zarażeni SARS-CoV-2. Pod listem podpisało też 2 tys. wolontariuszy płynące z takich szybkich testów przeważają nad ryzykiem i wzywają rząd USA do zaakceptowania pomysłu. - Jeśli te próby mogą bezpiecznie i skutecznie przyspieszyć opracowanie szczepionek, istnieją powody za podjęciem wyzwania, co wymaga jednak ważnego etycznego uzasadnienia - zawarto w liście opublikowanym przez l Day Sooner, or-ganizację, która opowiada się za takim działaniem. Naukowcy, którzy podpisali list, w tym dyrektor programu szczepień Covid-i9 na Uniwersytecie Oksfordzkim stwier- dzili, że takie testy na ludziach mogą dostarczyć informacji znacznie szybciej niż konwencjonalne sposoby badania skuteczności, które trwają miesiące dłużej. - Zamiast czekać na „złapanie" wirusa, ochotnicy byliby celowo poddani działaniu pa- Rosjanie chcieli wykraść informacje o szczepionce na COVID-i9 Kazimierz Sikorski kazimierz.sikorski@polskapress.pl Brytyjskie służby nie mają wątpliwości: hakerzy Kremla chcieli wykraść brytyjskie informacje o szczepionce na koronawirusa. Nie wiadomo, czy operacja się powiodła. Rosyjscy hakerzy próbowali ukraść brytyjskie informacje o badaniach nad szczepionką przeciwko COVID-l9, podały brytyjskie władze. Te oskarżenia podsycą podejrzenia, że Rosja chciała wykorzystać skradzione informacje, aby szybciej wypuścić na rynek swoją własną szczepionkę Na trop rosyjskiej grupy wpadli spece z brytyjskiego Narodowego Centrum Cyber-bezpieczeństwa, które jest przekonane, że to Kreml stał za cyberatakiem, który miał na celu kradzież brytyjskich badań nad szczepionką naCOVID-l9. Brytyjski rząd już oskarżył Rosję o próbę kradzieży badań nad szczepionką na COVID-i9 w ramach sponsorowanego przez Kreml cyberataku. Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa (NCSC) oznajmiło premierowi Borisowi Johnsonowi, że ma poważne dowody na to, że Kreml stał za atakiem, który został również potwierdzony przez służby amerykańskie i kanadyjskie. Uważa się, że zarówno Oxford University, jak i Imperial College London, dwa brytyjskie ośrodki pracujące nad szczepionką, były celem ataku. Brytyjskie służby odmówiły jednak ujawnienia, czy próby kra- dzieży informacji zakończyły się sukcesem. NCSC stwierdziło, że włamanie było częścią trwającej kampanii, która rozpoczęła się w lutym lub marcu, kiedy koronawirus stał się międzynarodową pandemią. Źródła brytyjskiego wywiadu podały, że wiedza o atakach szła z najwyższego szczebla w Rosji, co oznacza, iż pochodziła bezpośrednio od prezydenta Władimira Putina. Brytyjski wywfod Ataku miała dokonać grupa hakerów o nazwie APT-29, która - zdaniem brytyjskiego wywiadu - stanowi część rosyjskiego wywiadu. Niemal w tym samym czasie naukowcy z Uniwersytetu Ok-sfordzkiego ujawnili „The Telegraph", że dokonali przełomu w opracowaniu szczepionki, która, jak sugerowali, może być gotowa już w październiku. Kilkanaście godzin później Rosja ogłosiła zamiar wyprodukowania w tym roku200 milionów dawek eksperymentalnej szczepionki. - Cała ta historia to próba zdyskredytowania rosyjskiej szczepionki ze strony ludzi, którzy boją się jej sukcesu - powiedział szef Rosyjskiego Funduszu Inwestycji Bezpośrednich Kiriłł Dmitrijew. Wiadomość ta zaostrzy napięcia z Rosją, która była już oskarżana o wcześniejsze cyberataki, w tym atak na brytyjską sieć energetyczną w dniu wyborów parlamentarnych w 2017 roku. ©® WYTYCZNE WHO JAK PROWADZIĆ BADANIA NA LUDZIACH? Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mówią, że badania na ludziach będą etyczne, gdy spełniają określone kryteria. Ochotnikom powinno się zapewnić wszelkie środki ochrony. To stosunkowo młodzi i cieszący się dobrym zdrowiem ludzie, których powinna chronić opieka medyczna najwyższej jakości, często monitorowana. Eksperci dodają, że ocena etyczna i naukowa takich nietypowych prób musi być najwyższej jakości i co najważniejsze, autonomia wolontariuszy ma ogromne znaczenie. Oznacza to, że podejmują się wyzwań zgodnie ze swoją wolą, bez jakiegokolwiek nacisku. togenu w kontrolowanych warunkach. Taki test jest nie tylko szybszy niż konwencjonalne badania, ale ma większe szanse na uzyskanie odpowiedzi na wiele pytań, na przykład czy obecność wirusa w miejscu badania zacznie z czasem zanikać - dodali. Sygnatariusze listu wywodzą się z różnych dyscyplin: epidemiologii, medycyny, ekonomii i filozofii. Twierdzą, że pandemia Covid-i9 musi być pilnie zwalczana na wielu frontach. Trudno jednak sobie wyobrazić ożywienie gospodarcze i społeczne przy braku szczepionki. „Piszemy, aby podkreślić ogromne znaczenie nietypowych badań jako metody pomagającej w opracowywaniu szczepionek". W liście przypomniano, że prawodawcy w USA już wspierają ten ruch. W kwietniu 35 członków Izby Reprezentantów wezwało amerykańskie organy regulacyjne do rozważenia zezwolenia ochotnikom na zakażenie koronawirusem, aby przyspieszyć testy nad szczepionkami. Na całym świecie czeka ponad setka kandydatów, którzy mają testować szczepionki, a według Światowej Organizacji Zdrowia 23 kandydatów znajduje się już w fazie badań klinicznych. Istnieje ostrożna zgoda co do tego, że takie testy mogą odegrać dużą rolę w szybkim śledzeniu rozwoju szczepionki na koronawirusa. Dr Francis Collins, szef Narodowego Instytutu Zdrowia, mówi, że próbypodjęcia takich wyzwań są obecnie na etapie dyskusji, a nie w fazie rozpoczęcia realizacji planu. ©® Rusza produkcja polskich respiratorów nie powinna przekroczyć 40 tys. złotych. Creotech Instruments S.A. to firma działająca w branży kosmicznej. W ramach akcji „Maska dla medyka" dostarczała do szpitali środki ochronne. - W czasie pandemii respiratory stały się zasobem strategicznym, o który rywalizują poszczególne państwa. Dostęp do niech w pierwszej kolejności uzyskiwali Ci najsilniejsi. Ta sytuacja uzmysłowiła nam, jak ważne jest posiadanie krajowych, niezależnych od globalnych łańcuchów dostaw, zdolności produkcyjnych w tym zakresie. Szczególnie, jeśli spodziewamy się kolejnej fali zachorowań w drugiej połowie roku - tłumaczy Jacek Kosiec, prezes Creotech Instruments S.A. ©® Zbigniew Biskupski W ciągu czterech miesięcy polska firma Creotech planuje rozpocząć seryjną produkcję re-spiratorów, dostarczając na rynek miesięcznie nawet kilkaset respiratorów ratujących życie chorych na C0VID-19. Creotech Instruments S.A. roz-począł proces dopuszczenia zarówno na rynek polski, jak też europejski i amerykański profesjonalnych respiratorów konstruowanych na licencji firmy Medtronic. Po wyprodukowaniu serii w pełni sprawnych urządzeń prototypowych rusza produkcja serii przedwdroże-niowej. Łańcuch dostaw poszczególnych elementów respiratora stworzony został w oparciu o krajowych producentów i dystrybutorów, a cena urządzenia Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Region__07 W Kępicach budują ulice. Będzie łatwiej przejść i przejechać Wojciech Frelkhowski wojciech.frelichowski@gp24.pl bmestyę/e W tym roku w gminie Kępice rozpoczęto szereg inwestycji drogowych. Jedne remonty już zakończono, inne są w realizacji. W samych Kępicach trwa remont a w zasadzie budowa od podstaw dwóch ulic. Jeszcze wiosną w Kępicach rozpoczęto prace przy przebudowie ulicy Słowackiego. Od wielu lat ta ulica miała gruntową nawierzchnię, przez co w czasie deszczu ciężko było przez nią przejechać, nie mówiąc już o przejściu suchą stopą. Ulica Słowackiego jest zlokalizowana w pobliżu osiedla przy ul. Bielaka, które jest największym wielorodzinnym osiedlem w Kępicach. Po przebudowie tej ulicy mieszkańcy będą mogli korzystać z niej w celu skrócenia dojazdu do dróg wylotowych -V W Prace przy przebudowie ul. Słowackiego w Kępicach. Rozpoczęto również roboty remontowe na ul. Sosnowej z miasta (teraz muszą przejeżdżać przez centrum Kępic). W ramach inwestycji zostanie wykonana jezdnia o nawierzchni bitumicznej o szerokości 5,5 metra. Po obu stronach jezdni powstaną krawężniki, a droga zostanie odwodniona. Będą także wykonane chodnik i ścieżka rowerowa. Ponadto pojawi się nowe oświetlenie, dzięki czemu powstanie 13 nowych lamp. Przebudowa ul. Słowackiego będzie wstępem do większej reorganizacji ruchu pojazdów w tej części Kępic. - W planach mamy połączenie tego odcinka ulicy Słowackiego z ulicą Kochanowskiego, co ułatwi organizację ruchu samochodowego w tej części Kępic - mówi Magdalena Majewska, burmistrz Kępic. Modernizacja ul. Słowackiego ma też znaczenie dla położonego w jej sąsiedztwie stadionu miejskiego. Obecnie jedyny dojazd do tego obiektu wiedzie ul. Leśną. Po przebu- dowaniu ul. Słowackiego dojazd do stadionu będzie możliwy również od innej strony. Kilka dni temu w Kępicach rozpoczęto modernizację ul. Sosnowej. Dotychczas szutrowa droga uzyska bitumiczną nawierzchnię o szerokości 5,5 metra, powstaną także chodniki o szerokości od 2 do 2,5 m. Trwają też prace drogowe w innych miejscowościach gminy Kępice, między innymi w Obłężu, Barcinie oraz w Warcinie, gdzie remontowana jest droga na wylocie w kierunku Łużek. - W Warcinie powstanie jezdnia bitumiczna o szerokości 4,5 metra wraz z chodnikami, zjazdami do posesji i co ważne wybudujemy tam sieć oświetleniową z nowymi latarniami drogowymi. Będzie również parking oraz ciąg pieszo -rowerowy o szerokości 3 metrów - powiedziała nam burmistrz Kępic Magdalena Majewska. Wspomniane inwestycje mają dofinansowanie z Funduszu Dróg Samorządowych w kwocie 2 min 750 tys. zł. ©® Marihuana w Łebie, uprawa konopi i narkotyki pod Lęborkiem. Podejrzani w rękach policji fm m» ... ».* Apmkjt Bogumiła Rzeczkowska bogumila.rzeczkowska@gp24.pl Kryminalni z Lęborka w czasie przeszukania mieszkania w podlęborskiej wsi znaleźli 300gramów narkotyków i środków oduiząjącydi. W Łebie polkja zatrzymała mężczyznę; który miał przy sobie susz. - Policjanci z wydziału kryminalnego lęborskiej Komendy Powiatowej Policji w jednej z miejscowości na terenie gminy Nowa Wieś Lęborska w trakcie przeszukania pomieszczeń należących do 27-letniego mężczyzny ujawnili narkotyki i nielegalne krzewy konopi - informuje Magdalena Zielke z KPP w Lęborku. -Na terenie całej posesji znaleziono ponad 300 gramów różnych narkotyków i innych środków odurzających. Znaj-# dował się tam również specja- listyczny sprzęt do uprawy nielegalnych roślin - nawozy i wagi elektroniczne oraz ukryte pieniądze i zawinięte w srebrną folię porcje narkotyków. Na miejscu, gdzie policjanci zlokalizowali narkotyki, pracowała grupa dochodzeniowo -śledcza z lęborskiej komendy policji, która z technikiem kryminalistyki wykonywała szczegółowe oględziny pomieszczeń. Łącznie policjanci znaleźli ponad 300 gramów środków odurzających, które przekazano do badań fizykochemicznych. Natomiast policjanci z oddziałów prewencji w Gdańsku, którzy pełnią służbę patrolową w czasie sezonu letniego na terenie gminy Wicko oraz gminy Łeba, zatrzymali 22-latka podejrzanego o posiadanie narkotyków. Młody mężczyzna miał przy sobie susz roślinny o wadze ponad 15 gramów. - Po przebadaniu testerem okazało się, że była to marihuana. 22-latek został zatrzymany, a noc spędził w policyjnym areszcie. Śledczy przedstawili mu zarzut posiadania środków odurzających - dodaje rzeczniczka. W obu przypadkach podejrzanym grozi kara do trzech lat pozbawienia wolności. ©® KROTKO Bytów Zatrzymali pirata drogowego. 20-latek stracił prawo jazdy Policjanci z Bytowa zatrzymali kierowcę, który między Mędrzechowem a Bytowem w niebezpieczny sposób wyprzedzał inne pojazdy i zmuszał innych kierujących do zjeżdżania na pobocze. Informację o tym zdarzeniu przekazał dyżurnemu będący poza służbą policjant. Jak się okazało, autem kierował 20-letni mieszkaniec powiatu kartuskiego. Mężczyzna stwierdził, że spieszy się do pracy i dlatego wykonywał takie manewry. 20-latek za stworzenie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym został ukarany mandatem. Policjanci ustalili, że w okresie ostatnich dwóch lat kierujący volkswagenem karany był mandatami za przekraczanie prędkości, w tym również za przekraczanie prędkości o 50 km/h. W związku z tym na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym mundurowi zatrzymali mężczyźnie prawo jazdy. Zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowego, policjanci mogą zatrzymać prawo jazdy między innymi za popełnienie wykroczenia polegającego na trzykrotnym przekroczeniu prędkości o ponad 30 km/h przez kierującego pojazdem w okresie dwóch lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy. (ZIDA) Zderzenie mazdy z fordem i potrącenie pieszej Na drodze prowadzącej ze Słupska do Lubuczewa 63-letni mieszkaniec powiatu słupskiego, który jechał mazdą, nie zachował bezpiecznej odległości od poprzedzającego go forda. W rezultacie uderzył go w tył karoserii, a potem siłą bezwładności swoim samochodem otarł się o pieszą, która znajdowała się na poboczu. Na szczęście piesza nie odniosła obrażeń. Kierowca mazdy został ukarany przez policję mandatem w wysokości 500 złotych i sześcioma punktami karnymi. (MAZ) ©® GP >4-p' Lider t informacji w Słupsku Codziennie odwiedza nas 104 tys. użytkowników Scmfcis Ps ssm, Użytkownicy, Icwtee&sft 2020 08 Głos na lato .ii l.\- Co robić w niepogodę w Jarosławcu Zarówno w Jarosławcu, Dąbkach, jak i Darłówku turystów nie brakuje. I to mimo chłodniejszej aury w ostatnich dniach. Możliwości rozrywki w tych dwóch nadmorskich miejscowościach jest dużo. To m.in. Muzeum Bursztynu w Jarosławcu, które w wakacje czynne jest od 9 do 21. W zasobach muzeum znajduje się ponad 1500 eksponatów, z których około 200jest zamiennie prezentowanych na ekspozycjach. Cena biletu normalnego wynosi 19 zł, ulgowy kosztuje 15 zł. Grupowy to koszt 12 zł. Muzeum znajduje się przy ul. Nadmorskiej Ib. Do zachodu słońca czynna jest również latarnia morska w Jarosławcu. Można z niej zobaczyć piękną panoramę na cały region urokliwej miejscowości. Bilet wstępu kosztuje 8 zł (normalny) oraz 6 zł (ulgowy). Warto też wybrać się na ul. Spacerową i odwiedzić Motylarnię. To idealna okazja, żeby poznać świat motyli, ich barwy i kształty. Cena biletu normalnego to 15 zł, a biletu dla dziecka to 13 zł. Korzystając z wypoczynku w Jarosławcu, trzeba też pojechać do Galerii Rybackiej w Jezierzanach - to niezwykłe muzeum rybołówstwa. (WK) PimmM $h£.p$ki Zasady zachowania na kąpieliskach cStarostwo Powiatowe w Słupsku przypomina, że bezpieczna kąpiel w plenerze to kąpiel w miejscu do tego przeznaczonym, które jest odpowiednio oznakowane i w którym nad bezpieczeństwem czuwa ratownik. W powiecie słupskim w tegorocznym sezonie letnim czynne są następujące strzeżone kąpieliska: w Ustce, Rowach, Poddąbiu, Dębinie, w Czołpinie (wszystkie to kąpieliska morskie) oraz nad jeziorem Obłęże (gmina Kępice). Brak jest kąpielisk strzeżonych w gminach: Damnica, Dębnica Kaszubska, Główczyce, Kobylnica, Potęgowo, Słupsk. Korzystając z kąpielisk należy zwracać uwagę na tablice informujące o: miejscach z zakazem kąpieli i miejscach niebezpiecznych (czarny punkt), występowaniu budowli wodnych (sztuczna rafa) - zakazie wchodzenia na pale i kąpania się w odległości bliższej niż 5 metrów od pali. Na każdym kąpielisku strzeżonym na wieżach ratowniczych znajdują się maszty z wywieszanymi flagami informującymi o: flaga czerwona - całkowity zakaz kąpieli; flaga biała - kąpiel dozwolona, cwf) Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Bibliotek; V JL v6PlCdCn z c Wojciech Frelkhowski wojciech.frelichowski@gp24.pl Ciekawa inicjatywa Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Kępice. Pracownicy placówki postanowili urozmaicić najmłodszym wakacje i wyruszyli w trasę po gminie z przedstawieniem bajki „Czerwony Kapturek". Znane powiedzenie głosi, że „w czasie deszczu dzieci się nudzą". Ale nudzą się także w czasie wakacji, które z powodu epidemii koronawirusa przebiegają nieco inaczej. Z tego powodu wiele dzieci nie wyjechało na letnie obozy i kolonie. W gminie Kępice, aby dać najmłodszym w wakacje nieco radości oraz zaproponować im dobrą zabawę, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Kępice przygotowała objazdowy teatrzyk z przedstawieniem znanej bajki „Czerwony Kapturek". - Przez następne dwa tygodnie nasza ekipa będzie wystawiać bajkę w miejscowościach naszej gminy. Każdego dnia ten mini spektald gramy dwukrotnie - mówi Marta Borodziuk, dyrektor Biblioteki Miasta i Gminy Kępice. Reakcje widowni są entuzjastyczne. Dzieci żywo reagują na to, co sie dzieje przed ich oczami. T Świetnie przygotowane stroje oraz niebanalna gra aktorska wzbudzają wiele emocji Jednakże celem tych spotkań jest nie tylko danie dzieciom chwili radości i zabawy, ale także rozwijanie u nich zainteresowań czytelniczych oraz zachęcenie ich do wizyt w bibliotece. Przedstawienia polegają nie tylko na grze aktorskiej pracowników biblioteki. - Zależy nam, aby włączać dzieci w większość elementów spektaklu. Cieszymy się z żywiołowych reakcji naszych ma- łych widzów- mówi Maciej Bednarek, który wcielił się w rolę myśliwego wybawiającego główne bohaterki z nie lada opresji. Po spektaklu pracownicy prowadzą z dziećmi warsztaty dotyczące właściwej segregacji odpadów. - Chcemy połączyć dobrą zabawę z ciekawą formą edukacji - dodaje Sylwia Ziemska z kępickiej biblioteki. „Czerwony Kapturek" odwiedził już Korzybie, Barwino, Barcino, Bronowo, Osieki i Obłęże. Do końca lipca zawita do niemal wszystkich miejscowości w gminie Kępice. Kępicka biblioteka myśli również o dzieciach w wieku szkolnym. Niedawno placówka zorganizowała dla nich biwak nad jeziorem Obłęskim. Były gry, zabawy i konkursy, ale chyba największe wrażenie na uczestnikach biwakuwywołał nocleg w namiotach. ©® Sfcępslf Sobotnie kino samochodowe W sobotę, 18 lipca, odbędzie się kolejny seans w kinie samochodowym na parkingu Parku Wodnego „Trzy Fale" przy ul. Grunwaldzkiej w Słupsku. Tym razem wyświetlony film „Na zawsze razem" w reżyserii Mikhaela Hersa. Początek seansu o godz. 22. Wjazd na teren kina możliwy jest nie wcześniej niż 60 minut i nie później niż 15 minut przed wyznaczoną godziną rozpoczęcia pokazu. Wjazd możliwy będzie tylko samochodem osobowym, w którym zajęta jest nie więcej niż połowa miejsc. Wstęp na seans wolny. Podczas seansów kina samochodowego obowiązują środki bezpieczeństwa związane z sytuacją epidemiczną. M.in. widzowie muszą pamiętać, aby zabrać ze sobą maseczki. Ponadto nie jest możliwe opuszczanie samochodu podczas projekcji filmu. (wf) Sfapsfc Wystawa malarstwa dekoracyjnego W Galerii OT Rondo przy ul. Niedziałkowskiego 5a można oglądać wystawę ukraińskiej malarki polskiego pochodzenia -Marty Zwarycz. Prace artystki prezentują słynne malarstwo petrykiwskie. Jest to znane malarstwo ludowe, które pochodzi z wioski Petrykiwka w obwodzie Dniporopetrowkim. Sztuka malarstwa dekoracyjnego z tego regionu w 2013 roku została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Wystawę będzie można oglądać do5sierpniabr. (mara) listka Rysunkowe Święto Latarni Do wspólnego świętowania -dzieci, rodziców -miłośników latarni morskich - zaprasza w niedzielę, 19 lipca, pracownia plastyczna „Pod Dachem". Zamysłem zdarzenia jest twórcze działanie dzieci z różnych stron, za- bawa, wspólne poznanie się w miejscu dla Ustki szczególnym -na wzgórzu Latarni Morskiej. Symbolami inspirującymi tematy plastyczne są: słońce, woda, powietrze. Tegoroczny temat zdarzenia: „Oto mewa jak z obrazka" miniatura/malarska. Miejscem spotkania będzie wzgórze przy usteckiej latarni morskiej w godz. 15-16.30 i. 17-18.30. Wstęp wolny, cwf) \ Sfkfisfc X Garden Party u Karola - muzyka klezmerska W niedzielę 19 lipca w Parku Waldorffa w Słupsku o godzinie 12 zagra i zaśpiewa zespół KlezmorimTrio. Będzie to czwarty już koncert z cyklu Garden Party u Karola, którego pomysłodawczynią i organizatorką jest Joanna Kubacka. Zespół Klezmorim Trio tworzą muzycy, których połączyła pasja do żydowskiej i bałkańskiej muzyki klezmerskiej: Karolina Stasiowska -altówka iśpiew, Marcin Wiercioch-akordeon, Piotr Południak - kontra- bas. Zainspirowani aszkenazyjską kulturą galicyjskiej diaspory, przenoszą widownię do muzycznego świata przedwojennych sztetli. Podczas koncertów można usłyszeć najpopularniejsze utwory i piosenki wjęzyku jidysz, jak również historie ich powstania. Klezmorim Triostwo-rzyło perfekcyjne połączenie tradycyjnych melodii żydowskich i współczesnych, autorskich aranżacji, co daje niezapomniany efekt. Wszyscy muzycy od lat związani są z krakowskim Klezmer Hois (w jidysz: „Dom Klezmera"). Koncertują tam regularnie, a ich recitale zawsze przyjmowane są bardzo entuzjastycznie. Występowali w Europie, USA, Azji (Chiny, Korea Południowa) i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Wejściówki na odgrodzony teren z krzesełkami przed sceną do odebrania w portierni filharmonii przy ul. Jana Pawła II. Obowiązkowe przesłonięcie ust i nosa oraz dystans społeczny. W razie niepogody wydarzenie zostanie przeniesione do sali filharmonii. (mara) 'jfe# Kotleciki z cukinii na jogurcie Co jest potrzebne: 1 cukinia średniej wielkości 2 jajka 2 łyżki jogurtu naturalnego 6 łyżek mąki pszennej pęczek koperku 1 mała cebula sól pieprz Jak to się robi: Cukinię umyć pod bieżącą wodą. Obciąć jej jeden koniuszek 1 zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Od razu tę miazgę posolić i popieprzyć. Odstawić na bok na 10-15 minut, cukinia wtedy puści soki. Po tym czasie należy cukinię odcisąć na sitku, by pozbyć się nadmiaru wody z warzywa. Kolejny krok to dodanie do niej pokrojonej w drobną kosteczkę cebuli a także pół pokrojonego pęczka koperku. Teraz należy wszystko starannie wymieszać i wbić jajka. Po raz kolejny wymieszać i dodać jogurt. W tym momencie trzeba sprawdzić jak mocno jest słone ciasto i w razie potrzeby trzeba je dosolić i dodać pieprzu. Na koniec trzeba dosypać mąkę (jeżeli ciasto wydaje się za mało gęste można dosypać jeszcze 1 - 2 łyżki). Wszystko razem wymieszać i smażyć na patelni. Posypać koperkiem. Piter - Bitwa bliźniaków Okrutna przeszłość Ubera ciągnie się za nim niczym krwawy ślad z rozprutego brzucha. Ten czerwony skinhead nie zawsze był dobry i zdecydowanie nie zawsze sprawiedliwy. Teraz nieustannie spłaca swoje długi. Dziesięć lat przed wojną wegańską przypadkowo trafił na stację Obwodny Kanał, terroryzowaną przez smoka oraz służących mu ludzi. Kiedy nastaje wojna wegańska - czas wielkiego przelewu krwi -a na tyłach imperium wybucha bunt niewolników, Uber zbiera oddział zabijaków i zbirów. Tylko tak zyska cień szansy na uratowanie stacji Obuchowo, w tym. że smok być może wciąż żyje. I to w nim. (BS) Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 09 8 f Anna Czerny-Marecka anna.marecka@polskapress.pl Nowy Teatr im. Witkacego zaprasza 18 lipca i 19 lipca (sobota i niedziela) o godz. 20 na spektakl plenerowy w ramach cyklu „Nowy na leżakach". Na scenie ustawionej na wewnętrznym podwórku teatru obejrzeć będzie można „Konopielkę". Sztuka oparta jest na powieści Edwarda Redlińskiego, autora m.in. słynnych „Szczuropolaków", na podstawie których powstał film „Szczęśliwego Nowego Jorku". „Konopielka" też zresztą została przeniesiona na ekran, w ekranizacji z lat osiemdziesiątych XX wieku zapadającą w pamięć kreację stworzył Krzysztof Majchrzak. Reżyserem słupskiej scenicznej adaptacji jest popularny aktor Jerzy Karnicki. Oprócz niego występują Igor Chmielnik i Krzysztof Kluzik. Scenografia: Grzegorz Sujecki, kostiumy: Aleksandra Chrzan. „Konopielka" to komedia obyczajowa w krzywym zwierciadle ukazująca mentalność mieszkańców wsi w zderzeniu z miejską nowoczesnością. Akcja osadzona jest przed laty w małej, niemalże odciętej od świata wsi, do której docierają diabelskie wynalazki w po- r W „Konopielce" wystąpują: Jerzy Karnicki (jednocześnie reżyser), Igor Chmielnik i Krzysztof Kluzik staci edukacji, elektryczności czy radia. Rodzi to niemały niepokój wśród mieszkańców, których rytm życia wyznaczały dotąd pory roku, zabobony i głęboko zakorzenione tradycje. Lęki te obserwujemy z perspektywy trzech gospodarzy, którzy spotykając się na papierosie próbują mierzyć się z nadchodzącym postępem. Każdy z nich ma inny temperament i inny pogląd na to, co dzieje się w ich wiosce. Dyskusje te, często burzliwe i prowadzące nawet do rękoczynów, dotyczą w gruncie rzeczy spraw z punktu widzenia mieszkańców miasta drugorzędnych na przykład takich, w jaki sposób układać się do snu. Skrzące humorem dialogi ukazujące specyficzną logikę chłopów oraz humor sytuacyjny gwarantują rozrywkę na wysokim poziomie. Co ważne, jest to rozrywka nie pozbawiona refleksji. Momentami to obraz gorzki i groteskowy. Mimo iż akcja sztuki nie jest osadzona współcześnie, ma ona charakter ponadczasowy. Pokazując, że „nowe" niepotrzebnie często jest ciągle wrogiem „starego". Czas trwania spektaklu: l godz. Ceny biletów: normalny 40 zł, ulgowy 35 zł, grupowy 30 zł. Kolejne spektakle w ramach cyklu 25 i 26 lipca - „Griga" wg opowiadań Antoniego Czechowa. Adaptacja i reżyseria: Piotr Sieklucki. Obsada: Aneta Wirzinkiewicz, Dominik Nowak, Piotr Sieklucki. l i 2 sierpnia - Impro Atak -zabawa teatralna, w której to nie dramaturg czy reżyser, ale „publiczność rządzi". ©® Pogoda dla Pomorza Krzysztof Ścibor Biuro Catous^ Sobota 18,07,2020 Nad Pomorze napływa bardzo ciepłe powietrze ze wschodu. W ciągu dnia będzie pogodnie, po południu tylko lokalnie możliwy deszcz i burze. Na termometrach max do 24:27^. Wiatr słaby ze wschodu. W nocy pogodnie. W niedziele po południu na pojezierzach, lokalnie możliwy deszcz i burze. Temperatura max do 24:28°C. Wiatr wschodni słaby. W poniedziałek po południu deszcz i burze, na termometrach do 22°C. ~ mffm 11 -X< 111 Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 1-2 2-3 E 1016 hPa ^ 17 o Łeba 17 20 km/h • 18 Świnoujście 17 o Kołobrzeg Darłowo 0 Mm Sławno o " Mielno— ^KOSZALIN mm °Ustka © SŁUPSK Lębork F2Sfi£ Władysławowo o Wejherowo 18 ^ © - GDAŃSK Kartuzy ♦O cm O Rewal 2Li®S Białogard 2SSE9 PfriiB Połczyn-Zdrój Bytów g7fBH Człuchów Kościerzyna SZCZECIN 0 g7fH Stargard j27»|[H Drawsko Pomorskie 223E 15 km/h ' it - s m, * Wałcz 28° 24° 18° 17° 18° 20° . pogodnie zachmurzenie umiarkowane przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka ciągły deszcz ^ ciągły deszcz i burza przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem mgła y marznąca mgła ^ śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru IIH temp. w nocy temp. wody grubość pokrywy śnieżnej MU H*a f 4 c'®nienie' tendencja smog 19° temp. w dzień ♦ • $0cm ^0 cm IT ...f* V Gdańsk 25 26° Kraków 24° 27° Lublin 24° 26° Olsztyn 25° 26° Poznań 27° 28° Toruń 26° 27° Wrocław 26° 26° Warszawa 26° 27° Karpacz 24° 24° Ustrzyki Dolne 22° 25° Zakopane 22° 20° 223E 15 km/h ' it - s m, * Wałcz 28° 24° 18° 17° 18° 20° ♦ • $0cm ^0 cm IT ...f* KINA Słupsk Nieczynne Tytko sprawiedliwość sob. g. 17. niedz. g. 19 Wcogrająiudzie(pol(azplenerowy)sob.g. 22 Ella Frtzgerakt JustOneofThoseThings. sob.g. 20. niedz. g. 17 Niezwykłe latozTess.sok.niedz.g.15 Ustka Wikingi magiczny miecz, sob.g.1630, niedz. g. 15 Turu.Wpogonizasławą.sob. g.15,niedz. g. 1630 Pojedynek nagłosy.sob.g.20 Zawód kobieciarz, sob.g. 18.niedz-g.20 Sokół z masłem orzechowym, niedz. g. 18 Lębork Tuni.Wpogoni za sławą. sob., niedz. g.1530 Coś się kończy, coś zaczyna, sob., niedz. g. 1730 Zdrajca, sob, niedz. g.2 mmmmmmmmmmmssimssssmmmmsmmm KOMUNIKACJA_ Słupsk: PKP 118 000; 2219436; PKS 59 842 42 56; dyżurny ruchu 59 843 7110; MZK 59 848 93 06; Lębork: PKS598621972; MZK598621451; Bytów: PKS59822 2238; Człuchów: PKS598342213; Miastko: PKS59 857 2149. DYŻURY APTEK Słupsk Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 59 842 49 57 Ustka_ sob. Panaceum 13, ul. Kopernika 18. tel. 59 81443 67. niedz. Pod Smokiem, ul. Kilińskiego 8, tel. 59 814 53 95 Bytów_ Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 598226645 Miastko sob. - niedz. Piastowska, ul. Długa 10, tel. 598572245 Człuchów_ sob. Rodzinna, ul. Długosza 5, tel. 59 7212177, niedz. Wracam do zdrowia, pl. Wojności 1, tel. 798 002 357 Lębork sob. Cefarm 36,6, ul. Armii Krajowej 32/1, tel. 59 863 40 90, niedz. Gemini, ul. Staromiejska 17, tel. 59 8412273 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12, tel. 59 814 69 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 814 6011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork: Szpitalny Oddział Ratunkowy, tel. 5986330 00 Szpital, ul. Węgrzynowicza 13, tel. 59 863 52 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 857 09 00 Człuchów: Stacja pogotowia ratunkowego, tel. 5983453 09 WAŻNE Słupsk: Poficja997: ul. Reymonta, tel. 59 848 06 45; Pogotowie Ratunkowe999; Straż Miejska986;598433217; Straż Gminna598485997; Urząd Cełny-587740830; Straż Pożarna998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Gepłownkze993; Pogotowie Wodno-Kanalizacyjne994; Straż Miejska ałarm986: Ustka 5981467 61697696498; Bytów 598222569; KULTURA Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 598467000; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59 842 3839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 8426349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 845 6441; Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka3, tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowefl5, tel. 59 842 8196,601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon 502 525 005 lub 59 8411315. ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie.- Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel. 59 842 98 91,601663 796. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo), tel.59 8428495,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO Słupskie Biuro Porad Obywatelskich, ulica Niedziałkowskiego 6. Czynne poniedziałek -piątek w godz. 9-13 i 14-18; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartek godz. 10-18. tel. 690 489 658. Telefon zaufania Tama - 59 84140 46, czynny: poniedziałek - piątek w godz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny 17-22,59 84146 05. W przypadku podejrzenia zakażenia koronawirnsem dzwonimy do stacji Sanepidu: Telefony alarmowe: PSSESłupsk-608205830; PSSE Człuchów-791220895; PSSE Lęboik - 604 755717; PSSE Bytów -736333550 Infolinia NFZdziała całodobowo, siedem dni w tygodniu pod nr. telefonu 800190590. Do dyspozycji słupszczan jest telefon seniora TEL-SEN. Numer 598433217obsługiwany jest przez Straż Miejską. Telefon Seniora czynny jest w trakcie pracy dyżurnych strażników od poniedziałku do piątkuwgodz. 6-30-21. ^ TAXI baFN Obss*_ fl /< , 598422700 607 271717 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU 10 • ulł 1 . PORADNIK NA CZAS KORONAWIRUSA Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 18-19.07.2020 Zasady uczestnictwa w wielkich imprezach artystycznych i kulturalnych Od 17 lipca wracają imprezy plenerowe WAŻNE TELEFONY • Infolinia NFZ 800190 590 • Infolinia ZUS 22 290 87 01 • Infolinia ZUS dla przedsiębiorców 22 290 87 02 • Infolinia MSZ 22 523 88 80 • Wsparcie psychologiczne 800100102 WAŻNE ZASADY • Jak najczęściej myj ręce • Kiedy kichasz lub kaszlesz, zakryj usta chusteczką lub swoim zgiętym łokciem • Unikaj bliskiego kontaktu z osobami, które mają gorączkę i kaszlą Imprezy plenerowe Od 17 lipca2020r. wracają duże imprezy plenerowe. Będzie już można - pod pewnymi warunkami - uczestniczyć w koncertach i wydarzeniach artystycznych. Jakie wytyczne i obostrzenia obowiązują podczas koncertów. eventów. imprez kulturalnych? ,sfiłs9i0>k)Q0infił A83 Koncerty, koncerty, koncerty -tego pragną i artyści, i publiczność. Dotychczas można było oglądać nawet na żywo występy artystów, ale za pośrednictwem np. mediów społe-cznościowych. Teraz będzie można w nich uczestniczyć fizycznie. Od 17 lipca2020 r. jest możliwość organizowania dużych imprez plenerowych. Jakie zasady i obostrzenia obowiązują? Jaka pojemność areny widowiskowej Liczba uczestników imprezy artystycznej zależy od pojemności areny, w której odbywać się będzie impreza. Podobnie, jak to jest w przypadku innych zgromadzeń, np. na meczach piłkarskich. W przypadku imprez artystycznych maksymalnie zajętych może być 25 procent przewidzianych miejsc. W związku z tym 14 500 osób może wziąć udział w wydarzeniach na PGE Narodowy w Warszawie, 13 500 - na Stadionie Śląskim w Chorzowie, po ok. 5000 osób w Ergo Arenie i Atlas Arenie, ponad 2500 uczestników może się pojawić w kieleckim amfiteatrze na Kadzielni - takie wyliczenia podaje Ministerstwo Kultury. Podczas imprez plenerowych obowiązywać będzie m.in. zasada dystansu i zasłaniania ust i nosa Przypominamy: te liczby to 25 proc. całkowitej pojemności tych obiektów. Imprezy plenerowe na świeżym powietrzu i w salach koncertowych Od 17 lipca2020 r. rząd umożliwia organizowanie również dużych koncertów plenerowych. Będzie w nich mogło uczestniczyć więcej niż 150 osób, pod warunkiem zachowania zasad dystansu społecznego. Zasada dystansu społecznego będzie nam długo jeszcze towarzyszyć. I to zarówno na świeżym powietrzu, jak i w salach koncertowych, teatralnych, kinowych. Zatem jak ta zasada dystansu społecznego dla wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych powinna wyglądać? • kina, teatry, sale koncertowe, kluby muzyczne, hale wi-dowiskowo-sportowe, amfiteatry i muszle koncertowe -od 20 czerwca 2020 r.: • udostępnienie do 50 proc. liczby miejsc na sali - rzędy powinny być zajmowane naprzemiennie, z zachowaniem jednego wolnego miejsca między uczestnikami (w tzw. szachownicę) • obowiązuje nadal konieczność zakrywania ust i nosa przez uczestników wydarzenia. O tych wszystkich zaleceniach należy pamiętać podczas uczestnictwa w imprezach kulturalnych. Obiekty sportowe na wolnym powietrzu, w tym stadiony (otwarte lub półotwarte, z miejscami siedzącymi lub bez) - od 20 czerwca2020r. Są również kolejne obostrzenia dotyczące dystansu między uczestnikami imprezy na widowni: • udostępnienie do 25 proc. liczby miejsc na widowni -uczestnicy zajmują co czwarte miejsce, w rzędach naprzemiennie; • w przypadku braku wyznaczonych miejsc na widowni należy zachować odległość dwóch m pomiędzy widzami; • obowiązuje konieczność zakrywania ust i nosa przez uczestników wydarzenia. Otwarta przestrzeń (imprezy plenerowe, gdzie nie ma żadnych miejsc siedzących w tradycyjnym znaczeniu) - od 17 lipca2020r.: W przypadku imprez plenerowych obowiązują następujące zasady: • zapewnienie co najmniej 5mkw.naosobę; • obowiązek zachowania 2-metrowej odległości pomiędzy uczestnikami; • wyznaczenie znakami poziomymi miejsc dla publiczności uwzględniających zachowanie dystansu; • konieczność zakrywania ust i nosa przez uczestników wydarzenia, chyba że zostanie zachowana odległość nie mniej niż 2 m od innych osób; • wyraźne oddzielenie i oznaczenie terenu dla widowni (aby uniemożliwić mieszanie się publiczności z osobami postronnymi, np. spacerowiczami). UWAGA: Obowiązek zachowania dystansu między uczestnikami nie dotyczy: • osoby, która przyszła z dzieckiem poniżej 13. roku życia; • osoby, która towarzyszy osobie z niepełnosprawnością lub osobie, która ze względu na stan zdrowia nie może poruszać się samodzielnie; • osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących. Tomasz Dereszyński O czym organizatorzy muszą poinformować uczestników? Obowiqztituzestników Uczestnicy dużych imprez artystycznych oraz imprez plenerowych będą musieli stosować się do określonych wymogów. a organizatorzy mają obowiązek zapewnić pełną informację dla widzów. Oto podstawowe zasady informowania uczestników wydarzeń artystycznych. Organizatorzy wydarzeń powinni dokonać aktualizacji swoich regulaminów pod kątem wprowadzenia do nich dodatkowych zapisów w zakresie bezpieczeństwa epidemicznego. Oto niektóre obowiązki: • klauzule dot. ochrony danych osobowych, umożliwiające Organizatorowi udostępnienie Głównemu Inspektoratowi Sanitarnemu i służbom porządkowym danych osobowych uczestników imprezy; • obowiązek samodzielnego wyposażenia się uczestnika w materiały ochrony osobistej; • złożenie przez uczestnika obowiązkowego pisemnego oświadczenia przy wejściu na imprezę lub wcześniej drogą online, że uczestnik, według swojej najlepszej wiedzy, nie jest osobą zakażoną oraz nie przebywa na kwarantannie lub pod nadzorem (epidemiologicznym; Uczestnicy muszą zostać poinformowani z wyprzedze- • o tym, że uczestnictwo w wydarzeniu jest równoznaczne z akceptacją ww. regulaminu, którego zapisów uczestnik jest zobowiązany przestrzegać; • o zasadach uczestnictwa w danym wydarzeniu pod kątem zasad logistyki i bezpieczeństwa na terenie wydarzenia. W powyższej komunikacji organizator wydarzenia powinien wykorzystać wszystkie dostępne kanały informacyjne. Zbieranie danych osobowych i kontaktowych: Dane te umożliwiają łatwy kontakt z uczestnikami wydarzenia po jego zakończeniu. Zbieranie ich nie jest obligatoryjne, ale rekomendowane w miarę możliwości, tak by ułatwić służbom sanitarnym dochodzenie epidemiologiczne na wypadek wykrycia, że osoba zakażona brała udział w danym wydarzeniu. Po ich pozyskaniu powinny być przechowywane przez organizatora przez 2 tygodnie. Ważne: Należy pamiętać, że organizatorzy mają obowiązek zapewnić pojemniki z płynem dezynfekującym do rąk, a także pojemniki na odpady, np. zużyte maseczki. Artyści również muszą przestrzegać zasad - np. dystansu 1,5 metra od innego artysty czy wypełnienia oświadczenia na temat stanu zdrowia w momencie przystąpienia do pracy. Oprać, na podstawie gov.pl WAŻNE Prowadzenie handlu i działalności gastronomicznej podczas imprezy Pracownicy wykonujący bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów w czasie jej wykonywania są zobowiązani do zakrywania nosa i ust. Zalecane jest stosowanie maski, maseczki albo przyłbicy. # Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom środki do dezynfekcji rąk. # Zaleca się, aby pojemniki z płynem dezynfekującym zostały zapewnione przy wejściach, w toaletach i przy punktach sprzedaży. # Zaleca się wyposażenie stanowisk obsługi w przeźroczystą osłonę np. z pleksi, oddzielającą klienta od pracownika. # Częste dezynfekowanie lad i czytników płatniczych, przeprowadzanie co najmniej raz na godzinę dezynfekcji stanowiska kasowego lub stanowiska obsługi. # PIN-padów, skanerów - każdorazowo po/przed użyciem. Systematyczna dezynfekcja rąk. # Należy zapewnić odległość między stanowiskami pracy, w tym przy stoiskach sprzedażowych wynoszącą co najmniej 1,5 metra (chyba że jest to niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy, a zakład ten zapewnia środki ochrony osobistej). # Konfekcja na stoiskach dostępna bez możliwości przymierzania. # Umożliwienie zakupu maseczek ochronnych. AIP Procedury dodatkowe Toalety, urny walki # Zwiększenie liczby dostępnych toalet i umywalek przenośnych z dostępem do wody, mydła i środków do dezynfekcji, z obsługą, która regularnie je myje i dezynfekuje. # Zapewnienie obsługi do możliwie najczęstszego czyszczenia uchwytów otwierających drzwi pomieszczeń i toalet. # Dezynfekowanie toalet i umywalek po każdym dniu imprezowym. AIP Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Ogłoszenia drobne 11 Drobne Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3516 Przez internet ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń: Oddział Koszalin ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513 Oddział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ ZDROWIE ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ USŁUGI ■ MOTORYZACJA ■ PRACA ■ TURYSTYKA i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA i ROLNICZE ■ TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA-SPRZEDAM R0K0S0W0, dwupokojowe z miejscem postojowym. Tel: 791990186 SPRZEDAM Mieszkanie 3 pok. 76,6 m2 - w Podkowie koło Emki -tel.505207613 MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA 2-POK. tel. 785-770-510 Koszalin 2-POKOJOWE Stupsk, 516492905. POKÓJ w domku Koszalin 660-063-729 WYNAJMĘ 2-pokojowe mieszkanie dla dwóch studentek tel. 508-200-175 MIESZKANIA - WYNAJMĘ KAWALERKA Koszalin 32m2 tel. 508-674-471 NOWA kawalerka w Szczecinie (Pomorzany) 36m2 tel. 609 388 460 WYNAJMĘ dwupokojowe w domku w Koszalinie, 692-333-547 Handlowe ZEGARKI nakręcane męskie i inne starocie kupię, 506022528. SPORT I REKREACJA ROWERY TANIO!!! 508-436-420 GK ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135. najchętniej wybierane biuro nieruchomości Budujesz dom? Nie zwlekaj! Zgłoś swoje mieszkanie do sprzedaży już teraz! Klienci PŁACĄ GOTÓWKĄ ZADZWOŃ 94 345 22 75 ul. Zwycięstwa 143 661 -841 -555 (obok Związkowca) www.abakus-nieruchomosci.pl 2 pok. (50 m2) loggia 230 000,- do negocjacji bliska Północ atrakcyjne 3 pokoje z meblami, pilna sprzedaż tylko 252 500,- kawalerka, rej Okulickiego 127 000,- wydanie od ręki Motoryzacja OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup-skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 AUTO skup wszystkie 695-640-611 BLACHARSTWO-lakier, 692-622-864 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975 KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI KREDYT 50 tys. rata 545 zł RRSO 8,3%. Tel. 730 809 809 KREDYTY tanio Słupsk, 59/8429238 OKAZJA także dla inwestorów. Sprzedam tanio wierzytelności zabezpieczone hipotekami. Duży zysk tel. 601895 501 ELEKTRYK - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543 Cert. 9875 Klub- zatrudni hostessy, darmowe zakwaterowanie, tel 729-435-447 KUCHARZA, pomoc kuch., kelnerkę, na sezon. Ustronie Mor. 602282775 MALOWANIE, tapetowanie, docieplenia - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543. Cert. 9875 MĘŻCZYZN w piekarni z aktualną książeczką zdrowia Koszalin 503091893,943450864 SENTIUM - Praca Opieka Niemcy. Sprawdzone oferty, wynagrodzenia do 1500 euro, bonusy wakacyjne, premie. Sentium gwarantuje nie obiecuje, zadzwoń i zarabiaj więcej www.sentium.pl, 505 440 380 STOLARZ - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543 Cert. 9875 ŚLUSARZ/ spawacz - praca od zaraz/ NIEMCY-tel. 774270543 Cert. 9875 ZATRUDNIĘ budowlańców do pracy w Niemczech. Kontakt pod nr tel. 004915152371796. Zdrowie GINEKOLOGIA A-Z GINEKOLOG, 795-719-104 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma PRALKI Naprawa w domu. 603775878 PRALKI, urządzenia elektryczne, gastronomia. Chłodnictwo. 507-380-118. BUDOWLANO-REMONTOWE BALUSTRADY bramy 602 825 699 CYKLINOWANIE bezpyłowe 502302147 DACHY- dekarstwo 94/3412184 GŁADZIE, malowanie 609-472-IV GK MALOWANIE dachów788-016-98( OKNA-ROLETY tel.724455517 www.exdor.eu REMONTY i hydraulika, 662793003 gk REMONTY od A dó Z tel.660-683-933 STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/34121 84 USŁ. glazurnicze,hydraul. 696498391. INSTALACYJNE C.O. hydraul. wod. kan.515-708-887 GK RENIFER. Pralnia. K-lin, 666-553-829. TAPICERSTWO Tanio!!! 531-682-290 Turystyka KRAJ - MORZE ŁEBA, tanie pokoje z łaz. 603-471-715 ANGLIA, osoby + paczki, z adresu na adres, w każdy piątek, tel. 503 198450 NIEMCY, HOLANDIA, BELGIA, codziennie z domu pod dom, Trans Glass Okonek, tel. 503198446, 672669491 Rolnicze MASZYNY ROLNICZE KUPIĘ ciągniki, przyczepy, maszyny rolne. Tel. 535135507. PRASA Z-224 i inne, 880454870. ZWIERZĘTA HODOWLANE SPRZEDAM kury nioski młode, brojlery. Tel. 782 827 428,792 732 052 Towarzyskie ATRAKCYJNA dojrzała, 661177611 AUTOPROMOCJA Dzień dobry w poniedziałek. Zacznij tydzień z nowym wydaniem Głos Pomorza Środa jest dla zdrowia. Kup gazetę z dodatkiem Strona Zdrowia Weekend tuż-tuż. Kup magazynowe wydanie gazety Głos Szczeciński gp24.pl gs24.pl gk24.pl Głos WW¥Lgp24p< wwimgk24.pl www$24j> Prezes oddziału Polska Press Piotr Grabowski Krzysztof Nałęcz Zastępcy Ynona Husaim-Sobecka Marcin Stełanowski (internet) Dyrektor działu reklamy Ewa Żelazko, tel. 94 34735 00 Dyrektor drakami Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor działu maricetingu Robert Gromowski, tel. 94 3473512 Prenumerata. teL943401114 Gtosfoszafiński-wwwLgk24.pl ul. Mickiewicza 24, 75-004 Koszalin, teł. 94 34735 00. fax 94 347 3513 tel. reklama: 943473572. redakqa.gk24@polskapress.pi, reldama.gk24@polskapress.pl Głos Pomorza-wwwgp24pi ul. Henryka Pobożnego 19. 76-200 Słupsk, tel. 59 848 8100. fax 59 848 8104. tel. reklama: 59 848 8111, redakqa.g)24@połskapress.pl, reklama.gp24@polskapress.pl ClnctoTf^-yi|iipłlpl ul. Nowy Rynek 3, 70-533 Szczecin. tel. 9148133 00, fax 9148133 60, tel. reklama: 9148133 92, redakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ODDZIAŁY Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94374 8818, fax 94 374 23 89 Stargard ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 91578 47 28. fax 9157817 97. reklamatel. 915784728 ©0 - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresa.iwzgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP > icsfełsC;;, Ah. nmi ihtihihit frwmwamtuma POLSKA PRESS r.bupji %§ W% tfaHI WYDAWCA Polska Press Sp. z 0.0. ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wkeprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio@polskapress.pl 12 Sport Głos Dziennik Pomorza Sobota -niedziela, 18-19.07.2020 Pokonać Lecha II i zagrać w barażach - taki cel ma Bytovia , i fi W szeregach Gryfa zabraknie Karola Świdzińskiego (z prawej) W Pucharze Polski Jaguar zagra z Gryfem PSkanazna N W sobotę odbędą się cztery spotkania 1/4 finału Pucharu Polski szczebla wojewódzkiego. Wśród uczestników są między innymi dwa zespoły z podokręgu słupskiego. W Gdańsku tamtejszy Jaguar zmierzy się z Gryfem Słupsk. Rywalizacja zacznie się o godz. 11. Są to dwaj czwartoligowcy. W szeregach słupskich gryfitów zabraknie kontuzjowanych Karola Świdzińskiego i Pawła Szmytkiewicza. Za kartki pauzuje Daniel Piechowski. Na uraz narzeka bramkarz Mirosław Dybowski. - Jaguar jest dobrze zorganizowany, potrafi szybko przejść z obrony do ataku, choć można zauważyć, że ma problem ze strzelaniem goli. Nie wolno kalkulować, myśleć, co zrobią gracze z Gdańska. Moja drużyna ma wyjść z jedną myślą, aby wygrać. To jest zasadnicza sprawa. Zagramy na sto procent - deklaruje Arkadiusz Gaffka, trener słupskiego Gryfa. O meczu Pogoni Lębork piszemy poniżej. Pozostałe pary: Chojniczanka II Chojnice (be-niaminek IV ligi) - Kaszubia Kościerzyna (IV liga) - godz. 11, Delta Miłoradz (klasa A) - Bałtyk Gdynia (III liga) - godz. 16. Zwycięzcy awansują do 1/2 finału (25 lub 26 lipca). Finał zaplanowany jest na 5 sierpnia (środa) w Brusach. (FEN) Po przerwie kartkowej wzmocniona zostanie siła ofensywna Bytovii. Do składu wraca Karol Czubak, wyborowy snajper bytowian. - Lech II to niezwykle silny i wymagający, ale nieobliczalny przeciwnik. Łatwo nie będzie. W poznańskiej drużynie wystę-puje sporo utalentowanej młodzieży. Z tego grona wyróżnia się lś-letni Filip Szymczak, który Gryfowi Wejherowo strzelił trzy gole w I połowie, czyli zanotował klasyczny hattrick. Chcemy pokonać poznaniaków i zagrać w barażach - oznajmia Przemysław Gawin, rzecznik prasowy bytowskiej Bytovii. ©® Zagramy na sto procent - deklaruje trener Arkadiusz Gaffka Czy w niedzielę tak samo będą się cieszyć piłkarze Bytovii Bytów? Z prawej Karol Czubak l*iłka nożna Krzysztof Niekrasz kr2ysztof.niekrasz@polskapress.pl Do zakończenia rozgrywek sezonu2019/2020w II lidze pozostały jeszcze tylko dwie kolejki. W Bytowie na stadionie przy ul. A. Mickiewicza 13 po raz ostatni przed własną publicznością zagra Bytovia. Bytowianie podejmować będą Lecha n Poznań. Gra zacznie się w niedzielę (19 lipca) o godz. 18. Zapowiada się bardzo ciekawa konfrontacja. Dlaczego? Bo w minioną środę obydwa zespoły zanotowały zwycięstwa. Bytovia pokonała w Krakowie tamtejszą Garbarnię 2:1 i przer- wała dobrą serię krakowian (4 zwycięstwa z rzędu). Lech II we Wronkach (tam właśnie swoje spotkania odbywa poznańska drużyna) zwyciężył wysoko, bo aż 5:0 wejherowskiego Gryfa. Obecnie bytowianie mają 50 punktów i plasują się na czwartym miejscu w tabeli. Zespół z Poznania zgromadził 46 punktów i zajmuje ósmą lokatę. W rundzie jesiennej Lech n był lepszy od Bytoviii zwyciężył3:0. Dotychczasowy domowy bilans Bytovii to 16 gier (10 zwycięstw, 4 remisy, 2 porażki). Dorobek wyjazdowy rezerw popularnego Kolejorza wynosi również 16 meczów (4 zwycięstwa, 5 remisów, 7 porażek). Trenerem Lecha II jest Rafał Ulatowski. W swojej karierze ten 47-letni szkoleniowiec prowadził m.in. Zagłębie Lubin, GKS Bełchatów, Cracovię Kraków, Lechię Gdańsk. Był też asystentem selekcjonera reprezentacji Polski Leo Beenhakkera. Od l lipca 2016 pełni rolę szefa szkolenia Akademii Piłkarskiej Lecha Poznań. Ulatowski był uczestnikiem trenerskich staży szkoleniowych w takich klubach, jak: Chelsea, Rangers, Tottenham. W każdym meczu Bytovia wychodzi pozytywnie naładowana energią do gry i na pewno niedzielną konfrontację będzie chciała wygrać, by godnie pożeg-naćsię ze swoimi kibicami. Trzymamy kciuki za jej powodzenie. Waldemar Walkusz: Walka będzie straszna. Radunia jest faworytem PiOainoźna Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@polskapress.pl Trudne zadanie przed Pogonią Lębork w wojewódzkim ćwierćfinale Pucharu Polski. W sobotę w Lęborku o godz. 12 miejscowa Pogoń (IV liga) spotka się z Radunią Stężyca (III liga). Mecz rozegrany zostanie na stadionie przy ul. J. Kusocińskiego. W ekipie Raduni nastąpiło sporo zmian. Zrezygnowano z usług aż dziesięciu piłkarzy. W tym gronie znaleźli się: Michał Molenda, Adrian Polański, Damian Wojda, Hubert Chojnacki, Karol Chmulak, Kacper Łazaj, Jakub Bach, Jakub Bojas, Robert Wesołowski, Artur Formela. Do klubu ze Stężycy dołączył Dawid Retlewski. 28-letni napastnik jest wychowankiem Chemika Bydgoszcz, a w swojej karierze zaliczył granie w takich klubach, jak: Drutex-Bytovia Bytów, Miedz Legnica, Chojniczanka Chojnice, Raków Częstochowa, Flota Świnoujście. Ostatnio Retlewski był zawodnikiem trzecioligo-wej Kotwicy Kołobrzeg i popi- Piłkarze Pogoni na jednym z treningów przed meczem z Radunią sywał się w niej wysoką skutecznością (w ostatnim roku dla kołobrzeskiego zespołu strzelił 28 goli w trzydziestu trzech meczach). W Stężycy liczą na podobną skuteczność. - Nasza taktyka będzie polegała na wybijaniu przeciwnika z uderzenia. Trzecioli-gowcy ze Stężycy są groźni. Trzeba będzie na nich bacznie uważać i nie dopuścić do błędów w defensywie. Moi obrońcy szczególną uwagę muszą zwrócić na Dawida Reltewskiego, którego trenowałem w Bytowie. Walka z obu stron będzie straszna. Radunia jest faworytem. To przecież jest futbol i każdy wynik jest sprawą otwartą -tak uważa Waldemar Walkusz, trener lęborskich pogonistów. - Nawet przez chwilę nie myślę o odpuszczaniu Pogoni. My zagramy na maksa, żeby pokazać dobrą grę i wygrać. Interesuje nas tylko zwycięstwo w Lęborku. Naszym głównym celem jest zdobycie pucharu w województwie pomorskim - oświadcza Wojciech Wilczyński, podpora defensywy Raduni. ©® magazyn KUCHNIA KRZYŻÓWKI PORADY GWIAZDY UNJ.1K POMOR Młodzi do późnej starości korzystają z życia na swoicn waruni Lżej na pewno po-^ czujemy się za sprawą ziół. Te są znakomitym rozwiązaniem na przejedzenie. Polecam herbatkę z rumianku, mięty pieprzowej lub z przetacz-nika. Jedna-dwie szklanki na- paru dziennie pomogą na zaburzenia pracy żołądka, jelit oraz będą mieć korzystny wpływ na wątrobę. Oczywiście po świętach kluczowe jest także sporządzanie lekko-strawnych i dużo mniej kalorycznych posiłków, które jednak nie mają nic wspólnego z głodówką. Po obfitym, zwłaszcza ciężkostrawnym, jedzeniu należy spożywać produkty, które nie obciążą układu pokarmowego. Zabronione jest stosowanie głodówek. Lepiej postarać się, aby dania dla odmiany od tych wielkanocnych były małe objętościowo i pożywne. Należy zwiększyć spożycie warzyw i owoców, które wspomagają oczyszczanie organizmu. Można jeść na śniadanie na przykład zupę mleczną z kaszą jaglaną lub ser twarogowy serwowany z warzywami, doprawiony świeżymi ziołami. Na obiad przygotujmy zupę warzywną, a na kolację możemy zaserwować wciąż utrzymane w klimacie Wielkanocy jajko na miękko lub poszetowe z warzywami i pieczywem razowym. Nie zapominajmy także o nawadnianiu organizmu i dostarczaniu mu dużej ilości wody. Kamila Sobaś. specjalista do spraw żywienia Długie życie. Recepta na długowieczność ujawnia się w genach wielorybów Jak przedłużyć życie? Sposobem może być rozpracowanie genu długowieczności u wieloryba grenlandzkiego. Ten ssak żyje 200 lat Mauka redakqa@polskatimes.pl Naukowcy mapujący genom najdłużej na świecie ży-jącego gatunku ssaka, wieloryba grenlandzkiego, odkryli geny długowieczności, które pozwalają mu żyć ponad 200 lat, i twierdzą, że odkrycie to może być wykorzystane w przedłużaniu życia człowieka. Od dawna naukowcy próbowali zrozumieć, jak wieloryby grenlandzkie unikają chorób serca, raka i niezliczonych innych chorób, które zabijają większość ssaków, zanim dożyją one 100 lat. Wiedzą oni, ze tajemnica leży w czymś innym, niż w diecie rybnej i gimnastyce, gdyż wieloryby grenlandzkie znacznie przekraczają długością życia inne gatunki wieloryba. Obecnie w oddzielnych badaniach prowadzonych w Wielkiej Brytanii i USA dokonano szczegółowego mapowania kodów genetycznych, co umożliwiło wyselekcjonowanie niewielkiej liczby genów, które odpowiadają za odporność na nowotwory, naprawę uszkodzeń DNA i przedłużoną długowieczność. JoaoPedrode Megalhaes, szef grupy naukowców prowadzących badania w Wielkiej Brytanii, mówi, że to może prowadzić do wykorzystania tych genów do przedłużenia życia ludzi. Ten badacz z Liverpool Uniwersity myśli o wszczepieniu genów wieloryba myszom w celu sprawdzenia, jak to wpływa na poprawę odporności na choroby. Jeśli te badania zakończą się sukcesem, uczony ma nadzieję przeprowadzić testy także na ludziach albo poprzez zastosowanie leków, które spowodują aktywację genów już istniejących w ciele, albo włączanie genów wieloryba grenlandzkiego do pobranych od ludzi komórek, wszczepianych im ponownie. Nauka coraz intensywniej pracuje nad sposobami wydłużenia życia człowieka „Mój wymarzony przyszły eksperyment polega na pobraniu genu od wieloryba grenlandzkiego i wprowadzeniu go do myszy, a następnie obserwacji, czy mysz ta będzie żyła dłużej i czy będzie odporna na raka" - mówił. „Jeśli to badanie przyniesie wyniki, wówczas będziemy mogli myśleć o sposobach zastosowania zdobytej wiedzy do leczenia ludzi". Jego praca jest kontynuacją badań opisanych już przez naukowców z Harvard Medical School, którzy także analizowali geny wieloryba grenlandzkiego i doszli do podobnych odkryć. Zwrócili oni uwagę na to, że podobne sekwencje genetyczne występują także u innych znanych z długowieczności zwierząt, takich jak golec czy nocek Brandta. Golec jest pomarszczonym łysym gryzoniem ze wschodniej Afryki, żyje do 31 lat -10 razy dłużej niż mysz mająca podobne rozmiary. Nocek Brandta pochodzi z Rosji i przy długości życia ponad 40 lat jest najdłużej żyjącym gatunkiem nietoperza. Profesor Harvardu Vadim Gladyshev ma już fundusze na badania genów 50 innych gatunków ssaka, które mają niezwykle krótki lub nieoczekiwanie długi czas życia, w celu określenia, które geny mają największy wpływ na długowieczność. Magalhaes rozpoczął pracę nad mapowaniem genomu wieloryba grenlandzkiego kilka lat temu. Początkową trudnością było znalezienie próbki DNA do badań, gdyż jest to rzadki gatunek. Wieloryby te rzadko wypływają poza Arktykę i są chronione, odkąd znacznie spadła ich populacja. Jednak pewne połowy są dozwolone dla tubylców z Alaski i Grenlandii. To z wieloryba zabitego na Grenlandii pochodzą próbki, które miał Magalhaes do swoich badań. Kolejnym wyzwaniem było znalezienie funduszy na sfinansowanie mapowania genomu. W 2007 szukał on grantu na identyczne badania, ale ich koszt okazał się barierą nie do pokonania. Lecz w 2012 postęp technologiczny spowodował obniżenie kosztu do 40 000 funtów i funduszy dostarczyły dwie amerykańskie organizacje charytatywne - Life Extension Foundation i Methuselah Foundation. Prace prowadzone w Liverpool Centre for Genomics Research we współpracy z naukowcami z Alaski, Danii, Irlandii, Hiszpanii polegały na zestawieniu genów wieloryba grenlandzkiego i płetwa-la karłowatego, który żyje przeciętnie 30-50 lat. Za pomocą tej metody odkryto, że dwa geny wieloryba grenlandzkiego, odpowiedzialne za długość życia zwierząt, uległy unikalnej mutacji. Są to gen ERCCl, który ma odpowiadać za naprawy DNA, wzrost odporności na nowotwory i spowolnienie procesów starzenia, i gen PCNA, który także jest łączony z naprawami DNA. SPOSÓB NA DŁUGIE ŻYCIE OTYŁOŚĆ ■ PLAGA NASZYCH CZASÓW Czy dieta i gimnastyka zapewnią nam długie życie? Niekoniecznie. Zdaniem naukowców sekret tkwi w mutacji pewnego genu. Za starzenie się komórek i choroby, które związane są z wiekiem, odpowiada stres oksydacyjny. Występuje on, gdy w komórce znajdzie się duża liczba wolnych rodników tlenowych (reaktywnych form tlenu). Te szkodliwe cząsteczki neutralizują naturalnie występujące antyoksydanty i do wyniszczającego komórkę stresu oksydacyjnego nie dochodzi. 04 rodzinny gwiazda Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 'f~|rl WP i 1 vJ V V V / § / \/ K i\ ma w sobie kobiecy magnetyzm w spektaklu. 20 lat c r /a i iii sie ponownie 3 studiach we Wrocławiu. Nawet całowali : spory bagaż życiowych doświadczeń, i i on po przejściach. Dobrali się idealnie. GRAŻYNA WOLSZCZAK Polska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. Urodziła się w1958 roku w Gdańsku. W1977 ukończyła liceum w Gdańsku. Zdawała na psychologię, a za namową koleżanki z klasy zgłosiła się do studium aktorskiego wrocławskiego Teatru Pantomimy Henryka Tomaszewskiego. Rok później zdała do PWST w Warszawie. W1983 została aktorką Teatru Nowego w Poznaniu, gdzie grała w spektaklach Janusza Wiśniewskiego. Pojawiała się na scenach kilku warszawskich teatrów: Teatr Polski, Teatr Studio. Północne Centrum Sztuki czy Teatr Rozmaitości. W 2014 wraz z Joanną Glińską powołała Fundację Garnizon Sztuki produkującą spektakle teatralne. Zagrała dziennikarkę Marię w filmie „Gry uliczne" (1996), Hellenę w kręconej we Włoszech „Balladzie o czyścicielach szyb" (1997) i czarodziejkę Yennefer w „Wiedźminie" (2001). Sławę przyniosła jej rola Judyty w Ja wam pokażę!" (2006). Występuje w serialach „Na Wspólnej" i „Pierwsza miłość". Ma syna Filipa. iph&dy Paweł Gzy I f hociaż kobietom nie powinno się wypominać wieku, w jej przypadku często się go podkreśla, by pokazać, że pomimo upływu czasu zachowuje tak zaskakująco dobrą kondycję i wyjątkową urodę. Nie zaprzecza, że korzysta z różnych zabiegów kosmetycznych i nie zawahała się też przed oddaniem się pod skalpel chirurga plastycznego. Podkreśla jednak, że światło, które ją rozpromienia, ma po prostu w sobie. - Czasami z wiekiem kobieta dopiero nabiera świadomości siebie, staje się piękniejsza, ma w sobie ten magnetyzm, którego nie miała będąc bardzo młodą dziewczyną. I to jest właśnie ta tajemnica kobiecości w ogóle. Można nie mieć talii osy i twarzy laleczki, a mieć w sobie niepowtarzalny urok i magnetyzm. Czasami sami nie umiemy powiedzieć dlaczego właśnie ta, a nie inna nria ten magnetyzm - tłumaczy w serwisie Excluzive. Kiedy była dzieckiem, de-darowała, że chciałaby być chłopcem, a nie dziewczynką. Dlatego wolała biegać z kolega-nrii po gdańskim osiedlu niż bawić się lalkami. Rodzice mieli io niej zupełnie inne podejście. Tata był najważniejszym rzłowiekiemwjej życiu: ko-zhałją i rozpieszczał, zresztą to Dn wymyślił imię córce, kiedy adąc pociągiem poznał n przedziale rezolutną dziewczynkę o imieniu Grażynka. Mama była higienistką w szko-e, starała się więc córkę dyscy-Dlinowaćiuczyć. - Mama dbała o mnie do przesady, a w sprawach higie-ly była nieugięta. Konsekwen-nie izolowała mnie od otocze-lia. Nie jeździłam na szkolne wycieczki, bo to niebezpiecz-le. Nie jadłam oranżady w troszku, bo to niezdrowe. Bo-:e, jak ja zazdrościłam dzie-dom, które zlizywały ją sobie Grażyna Wolszczak: Całe życie dawałam się ponieść fali - płynęłam tam, gdzie mnie poniosło. Teraz wiem, że czasami trzeba walczyć i świadomie pokierować pewnymi rzeczami. z ręki, a mnie nie wolno było, bo to brud i zarazki. Nie wychodziłam o zmroku, bo ktoś mógłby mnie napaść, do kina mogłam się umówić tylko po południu - śmieje się aktorka w „Gali". Kiedy przyszła gwiazda wkroczyła w wiek nastoletni, nabawiła się typowych dla dziewczynek w tym wieku kompleksów na punkcie swej urody. Denerwował ją nos, który miał garb u nasady, nie lubiła swoich kościstych rąk, a kanciaste ramiona sprawiały, że unikała głębokich dekoltów jak ognia. „Nie cierpię swojej gęby" - pisała ze złością w pamiętniku. Pewnego razu kole- ga z liceum plastycznego zaproponował jej sesję zdjęciową. Zgodziła się - i potem dostrzegła na fotografiach, że ma coś w sobie. To poprawiło jej samoocenę. Grażyna z utęsknieniem czekała na osiągnięcie dorosłości, by wyrwać się spod surowej opieki mamy. Po matu- rze w gdyńskim liceum zdecydowała się zdawać na psychologię. Niestety - nie udało się. Wtedy koleżanka namówiła ją, aby spróbowała aktorstwa. Ponieważ była zafascynowana pantomimą, zdecydowała się na wyjazd do Wrocławia, by tam uczyć się jej pod okiem Henryka Tomaszewskiego. Potem jednak dostała się do akademii teatralnej - i przeniosła do Warszawy na studia. Uczelnia jej nie rozczarowała. Fascynowało ją poznawanie różnych technik aktorskich, które były kluczem do analizy własnej osobowości. Nie obyło się bez kilku kryzysów: jak wielu jej poprzedników i następców w pewnym momencie zastanawiała się, czy dokonała właściwego wyboru drogi życiowej. Kiedy wybuchł stan wojenny, przyłączyła się do solidarnościowego podziemia i drukowała w piwnicy jednej ze stołecznych kamienic nielegalną „bibułę". - Po szkole teatralnej trafiłam do Teatru Nowego w Poznaniu, który wtedy słynął ze znakomitego zespołu aktorskiego i wszechstronnego repertuaru. To tam ówczesna dyrektor Izabella Cywińska dała szansę na debiut młodemu reżyserowi Januszowi Wiśniewskiemu z jego oryginalną wizją teatru. To był strzał w dziesiątkę, spektakl szybko został doceniony, zwłaszcza na europejskich festiwalach teatralnych. Pierwsza moja rola w zawodowym teatrze to było zastępstwo w słynnym „Końcu Europy" Wiśniewskiego - wspomina w serwisie Strefa Lifestyle. Kiedy jej ukochany reżyser przeszedł do Warszawy, poszła za nim do stolicy. Tam zaliczyła udane występy w kilku teatrach, próbowała też swych sił w kinie i telewizji. Zauważono ją jednak dopiero w 1991 roku, kiedy zagrała w „Grach ulicznych". Potem miała okazję pojawić się w roli Yennefer w polskiej ekranizacji „Wiedźmina". Pierwszą główną rolę zagrała w ekranizacji bestsellerowej powieści Katarzyny Grocholi - „Ja wam po- każę!". To dzięki niej stała się rozpoznawalna. - Całe życie dawałam się ponieść fali - płynęłam tam, gdzie mnie poniosło. Teraz wiem, że czasem trzeba powalczyć i świadomie pokierować pewnymi rzeczami. Żałuję, że nie brałam spraw w swoje ręce. Ale nie żałuję doświadczeń, nawet tych najgorszych, bo każde jest cenne i czegoś uczy. Tylko od nas zależy, jak je wykorzystamy -uśmiecha się w „Plejadzie". Grażyna poznała w Poznaniu kolegę po fachu - Marka Sikorę. Zakochana para przeniosła się razem do stolicy i dwa lata później wzięła ślub. Niestety: w 1996 rolm Sikora doznał udaru mózgu i zmarł w wieku 37 lat. Siedmioletni Filip bardzo mocno przeżył śmierć taty. Podobnie Grażyna - cierpiała, ale musiała szybko postawić się do pionu, aby zająć się chłopcem. To była ciężka próba, de oboje wyszli z niej z czasem zwycięsko. - Kilka lat temu zrozumiałam, że nie chcę być sama. I napisałam list do Pana Boga z zamówieniem na seksownego monogamistę. Jakiś czas potem fotograf z agencji pokazywał mi zdjęcia, jakie zrobił. Nagle patrzę: Czarek Harasimowicz! Znałam go z dawnych czasów, z Wrocławia. Kiedyś graliśmy w jednym filmie, nawet całowaliśmy się służbowo. Na zdjęciu dostrzegłam wytatuowane azteckie słońce na jego ramieniu, które prezentował z tajemniczym uśmiechem. Zadzwoniłam, żeby po-żartować z tego wizerunku -opowiada aktorka w „Gali". Od telefonu do telefonu, okazało się z czasem, że Grażynę sporo łączy z Czarkiem. Ona była dojrzałą kobietą po przejściach, on też. Oboje mieli dzieci z innych związków, nie przeszkodziło im to jednak znaleźć wspólną nić porozumienia. Tak popularna aktorka i wzięty scenarzysta zostali parą. Są ze sobą do dzisiaj, choć nie wzięli ślubu. Kilka razy przymierzali się do zalegalizowania związku, uznali jednak, że nie jest im to potrzebne. ©® Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 18-19.07.2020 rodzinny ,f f 05 1IMBV ^ :«P ii 'JM k _ 'vs ' « ' ,;a:. WsiiS: *E< Katarzyna Sklepik katarzyna.sklepik@poiskapress.pl a upalne dni ~ \ najlepsze są owocowe ; i warzywne chłodniki oraz szklanka maślanki, która doskonale komponuje się w zimnych koktajlach, daniach wytrawnych i zupach. Wspaniale smakuje solo, ale świeże warzywa i owoce inspirują, by z maślanki robić pożywne koktajle. Akcja „Nie jem byle czego" zachęca nie tylko do wspólnych, rodzinnych posiłków, ale także do tego by gotować zdrowo. Wśród wielu przepisów można znaleźć inspiracje na letnie i lekkie dania. szpinakowa. Żelazowa wola Składniki: 500-600 ml maślanki (może być Mrągowska) 100 g liści świeżego szpinaku 2 on świeżego obranego imbiru, skórka z 1 cytryny, miód Wykonanie: Cytrynę sparz wrzątkiem, osusz i delikatnie zetrzyj na tarce, by obrać tylko wierzchnią, żółtą warstwę. Szpinak umyj i osusz. Wszystkie składniki włóż do blendera, zalej maślanką i zmiksuj na gładki koktajl. Możesz go do-słodzić odrobiną miodu. EHE im SMACZNE ORZEŹWIENIE. CZYLI LETNIE KOKTAJLE Z MAŚLANKA Owocowe i warzywne koktajle • można pić przez cały dzień Składniki: 300 ml maślanki, 200-250 ml soku marchewkowego, 2 pomarańcze, małe mango, 2 łyżeczki miodu Wykonanie: Pomarańcze dokładnie obierz i podziel na cząstki. Mango obierz i od-krój miąższ od pestki. Wszystkie składniki włóż do blendera, dodaj sok i maślankę, zmiksuj na gładki koktajl. szczypta pieprzu Składniki: 500 ml maślanki, 100 g liści świeżego szpinaku, 40 g jarmużu, szczypta pieprzu cayenne Wykonanie: Szpinak i jannuż umyj i osusz. Wszystkie składniki dokładnie zmiksuj wblenderze z maślanką. Jeśli lubisz ostre przyprawy, koktajl dodatkowo udekoruj odrobiną pieprzu cayenne. mango i brzoskwinia Składniki: 500 ml maślanki, 1 nieduże mango, 2 brzoskwinie, mięta do dekoracji Wykonanie: Mango obierz i odkrój miąższ od pestki. Brzoskwinie umyj i pokrój. Wszystkie składniki umieść wblenderze, wlej maślankę i dokładnie zmiksuj. Podawaj udekorowane listkiem mięty. pupdingchia Składniki: 4 łyżki chia, 250 ml maślanki, 150 g jogurtu typu greckiego, 3 łyżki syropu z agawy lub miód, 150-200 g agrestu, pistacje, świeża mięta Wykonanie: Maślankę połączyć z jogurtem greckim w misce, następnie dodać nasiona chia i syrop z agawy, dobrze wymieszać. Odstawić na minimum godzinę, a najlepiej na całą noc. Tak przygotowane chia przekładamy do mniejszych naczyń, podajemy z agrestem, posiekanymi pistacjami/świeżymi listkami mięty. Wierzch skrapiamy syropem z agawy. malinowy orient ekspress Składniki: 500 ml maślanki, małe mango, 250 g malin, 2-3 daktyle bez pestek, 13 łyżki chia Wykonanie: Mango obierz i odkrój miąższ od pestki. Wszystkie składniki umieść w blendrze i zmiksuj na gładki koktajl. Możesz dodać więcej daktyli, by koktajl był bardziej słodki. » % *11 ogórkowo ml! Składniki: 500 ml maślanki, 1 dojrzałe awokado, 3 ogórki gruntowe lub 1 długi szklarniowy, mięta do dekoracji Wykonanie: Ogórki umyj i osusz. Szklarniowego obierz, gruntowe mogą zostać ze skórką. Pokrój w kostkę. Awokado przekrój na pół, wyjmij pestkę i wydrąż miąższ łyżeczką. Wszystkie składniki przełóż do blendera, zalej maślanką i zmiksuj. Jeśli koktajl będzie za gęsty możesz uzupełnić go wodą mineralną lub kostkami lodu, do uzyskania ulubionej konsystencji. Składniki: 500 ml maślanki 2 marchewki, 350-400 g truskawek, 100-150 g malin, małe mango Wykonanie: Marchewki obierz i pokrój w plasterki. Truskawki umyj i oderwij szypuł-ki. Mango obierz i odkrój miąższ od pestki. Marchewki i maślankę zmiksuj w blende-rze. Następnie dodaj pozostałe składniki i jeszcze chwilę miksuj, by uzyskać jednolity koktajl. miksuj zielone! Składniki: 250 ml maślanki, 50 g szpinaku, pół awokado, banan, 3 łodygi selera naciowego, 2 łyżki miodu, łyżeczka startego imbiru, listki świeżej mięty do dekoracji Wykonanie: Liście szpinaku opłucz i przełóż do wysokiego naczynia. Dodaj obrane i pokrojone awokado, obranego banana i pokrojonego selera. Całość zalej maślanką, dopraw miodem i imbirem. Zmiksuj na gładko, przelej do szklanki i udekoruj miętą. >: / ■ii m 06 rodzinny czas wolny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 NA WAKACYJNĄ NUDĘ DLA CAŁEJ RODZINY s/lał :óre dziecko w tym roku całe wakacje spędzi na koloniach i obozach. Większość z nich dużą część iata spędzi w rodzinnych miejscowościach.! choć d uwielbiają wakacje, to czasem nudzą się w ich trakcie. Co robić, by to zmienić"? UZiCL ry Czm wolny Katarzyna Sklepik katarzyna.skiepik@polskapress.pl Cieple dni -a twoje dziecko siedzi przed tełewizo-rem? Starasz się je przekonać do wyjścia na dwór, ale nie pamiętasz zabaw z własne-go dzieciństwa. My ci podpowiemy, poniżej znajdziesz kilka z nich. Twoje dziecko na pewno ucieszy się z tych pomysłów. Kino jest jedną z ulubionych rozrywek dzieci i młodzieży. Jeśli jednak nie macie możliwości wybrania się na seans lub repertuar nie jest interesujący, możecie wypożyczyć film i zorganizować sobie wieczór kinowy w domu. Zadbajcie o odpowiednią atmosferę - przyciemnione pomieszczenie i popcorn. - Jeśli film jest w języku obcym i rodzic ogląda film z dzieckiem w wieku szkolnym, które uczy się tego języka, to jak na prawdziwe kino przystało, warto włączyć wersję z oryginalnym dźwiękiem, a więc bez lektora. Dzięki temu można dodatkowo podszlifo-wać języki osłuchiwać się z ję zykiem - radzi Katarzyna Sroka, nauczycielka ję zyka niemieckiego. Wspólne gotowanie nie musi oznaczać dla dziecka niechcianego obowiązku domowego. Zaangażuj je w prace kuchenne jak w dobrą zabawę, poproś o ułożenie menu i udział w przygotowywaniu posiłku. Dziecko nie tylko nauczy się podstaw gotowania, ale także poczuje się przydatne i ważne. - Lekcje gotowania mogą stanowić też przyjemną formę nauki matematyki, a nawet fizyki. Dzieci poznają jednostki miary, uczą się liczyć, pokonując na przykład problemy z ułamkami - wyjaśnia Ewa Szelecka, nauczycielka matematyki. Nauczycielka przyrody, Ewa Frąckowiak, dodaje: - Tłumacząc pewne zjawiska, które możemy zaobserwować podczas gotowania, np. dla- czego ciasto rośnie od drożdży, rodzice zapewniają dziecku lekcje przyrody. 1 Ikikwnesttujcie łm&nię nuMmtą Zachęć dziecko do udokumentowania historii waszej rodziny. Stwórzcie na przykład albumy ze zdjęciami z rodzinnych wakacji i ważnych wydarzeń. W dużych sklepach papierniczych dostępne są materiały do scrapbookin-gu, a więc ręcznego tworzenia i dekorowania albumów. Nie dość, że zapewnisz dziecku ciekawe zajęcie na długi czas, to jeszcze rozwinie dzięki niemu swoje zdolności manualne. Dobrym pomysłem jest także stworzenie drzewa genealogicznego rodziny. Dziecko może wykorzystać do pracy jedno ze swoich ulubionych narzędzi, czyli komputer. 4> Makaron, lama, ryz Produkty, które na co dzień wykorzystujemy w kuchni często mogą przydać się naszym dzieciom przy kreatywnej zabawie. Jedną z nich jest wyklejana mozaika. Przygotowujemy drobny makaron, różnego rodzaju kasze, ryż lub inne drobne nasiona. Na kartonie rysujemy, a później wycinamy szablony o prostych, ciekawych kształtach, np. słońca, misia, motyla. Poszczególne partie 4 , tekturowej figury smarujemy klejem do styropianu. Natakprzy-j........ gotowanej powierzchni rozsypujemy makaroniinne ziarna. Figurki schną około doby. Aby nasze prace były bardziej kolorowe, możemy po wyschnięciu kleju pomalować je farbami. Druga propozycja na spożywcze zabawy plastyczne z pewnością ucieszy wszystkie dziewczynki. Ma- karonowe korale ibransoletki sąbardzo proste w wykonaniu, a jedynym ograniczeniem jest kres naszej wyobraźni. Warto postarać się i przygotować makarony o najróżniejszych kształtach i wielkościach. Nawlekamy świderkilub kolanka na dratwę, dostosowując długość biżuterii do naszych potrzeb. Poszczególne części możemy pomalować farbami akrylowymi, lakierem do paznokci czy złotym sprayem. 51/ignpe Gry komputerowe, wideo, atakżeplan-szowe to świetna zabawa. Granie na komputerze czy konsoli niekoniecznie jest szkodliwe dla dziecka, o ile wybierane są odpowiednie gry i nie trwają cały dzień. Obecnie można wybierać spośród setek gier rozwijających różne umiejętności, od zręcznościowych wpływających na refleks po językowe, matematyczne i strategiczne. Gdy za oknem piękna pogoda, można pograć w klasy. Na czym polega ta zabawa? Na betonie rysujemy kredą sześć takich samych kwadratów, a na końcu półokrąg albo okrąg. Pola wypełniamy cyframi od l do 7. Pole do zabawy mamy już gotowe! A jak się bawimy? Grę rozpoczyna ta osoba, która jako pierwsza kamykiem trafi na pole oznaczone „i". Ale zadanie jest utrud-nione - kiedy rzucamy kamykiem, stoimy tyłem do „klasy". Osoba, której uda się rzucić kamyk na pierwsze pole, może zaczynać. Na jednej nodze skacze po wszystkich polach (na podwójnym polu staje w rozkroku). Podczas skakania nie można się zachwiać - wówczas jest skucha i trzeba wszystko zaczynać od początku. Po zaliczonej X- M •yju pierwszej rundzie należy kamyczkiem trafić pole z „2" i tak dalej. Gra trwa do momentu, gdy wszyscy ją ukończą albo się znudzą. Gra balonem jest bardzo prosta, a przynosi wiele radości. Będziecie potrzebowali do niej tylko napompowanego balonui... oczywiście bez- wietrznej pogody. Zasady ustalacie sami - czy gracie do 15 punktów czy może na sety po 15 punktów. Dobra zabawa jest jednak pewna. Trzeba tylko tak obijać balonik między sobą, by nie spadł. Gra w „złap piłkę" to zabawa dla trzech osób. Niezbędna będzie tym razem piłka. Na drodze losowania wybieracie osobę, która jako pierwsza będzie odgrywała rolę „środkowego". Jej zadaniem będzie złapać piłkę, którą do siebie rzucacie. Jeżeli uda jej się-zamienia się miejscem z osobą, której rzut przejęła. Itak w kółko. Gra może trwać wiele godzin lub do znudzenia. Jeśli pogoda nie dopisuje, alternatywą dla gry w piłkę na boisku czy jazdy na rowerze mogą być gry planszowe, które gwarantują świetną rozrywkę, a przy okazji umożliwiają wzięcie udziału w zabawie większej liczbie osób. Świetnym pomysłem są też gry typu kalambury czy państwa i miasta, które dodatkowo rozwijają wiedzę i umiejętność kojarzenia faktów. 6* Mimmj dziecko projektantem Jeśli zamierzasz odno-fck. wić pokój dziecka, zaan-■ftk gażujjewtoprzed-EB| sięwzięcie. Poproś H o przygotowanie gjl projektu lub jego konsultacje, pomoc w wyborze koloru farb czy tapety oraz realizację tego zadania. Dziecko na pewno ucieszy się, że ma wpływ na wygląd swojego pokoju. Może też zo-stać projektantem ogrodu-zaangażuj je & w organizację prac i wy- S bór roślin. ©® § Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 18-19.07.2020 rodzinny 07 Przyrodo Grażyna Antoniewicz g.antoniewia@pfasa.gda.pl Zmiany klimatyczne w naszej część Europy spowodowały, że wiele gatunków dotych-czas tu nie spotykanych zaczęło nas odwiedzać. Do naszego rodzimego komara, naszej biedronki siedmiokropki czy pospolitego kleszcza dołączają w ostatnich latach egzotyczni kuzyni. „Poluje" na nas komar tygrysi, napastuje biedronka azjatycka czy syberyjski kleszcz. Czy dołączy do nich żarłoczna szarańcza z Afiyki? Biblijna plaga - Nie ma się czego obawiać, wizyty szarańczy w Polsce to nic dziwnego - zapewnia przyrodnik Marcin Wilga. - W średniowieczu zalatywała zwykle na południowe krańce Polski i tam powodowała spustoszenia, uważano wówczas, że jest to kara boska. Pojawiała się na naszych terenach od XI wieku, czego potwierdzeniem są zapisy w historycznych księgach. Ostatnią plagę tych owadów odnotowano w rejonie Kozienic na Mazowszu w 1967 roku. Od tego czasu szarańcza omijała nasze pola. 0 ile wiem, obecnie są skuteczne metody wykrywania stad szarańczy i zwalczania jej. Nie jest niestety łatwa do monitorowania, ponieważ potrafi bardzo szybko się przemieszczać. Można ją śledzić za pomocą radarów meteorologicznych. W Europie szarańcza najczęściej atakuje południowe krańce Rosji, czasem docierając nawet na Syberię. Jeden z ostatnich takich nalotów miął miejsce latem 2015 roku, wtedy ogołociła 100 tysięcy hektarów pól uprawnych. - Jeśli chodzi o owady prostoskrzydłe, które nam się kojarzą z szarańczakami, od niedawna mamy na Pomorzu nowy gatunek - mówi Wilga. - Jest nim długoskrzydlak sierposz, świetny lotnik. Przypomina nasze pasikoniki, ale różni się od nich tym, że potrafi znakomicie fruwać. To gatunek ciepłolubnego, południowo- eurosyberyjskiego owada. Jego ciało jest zielone, choć grzbiet oraz nogi mogą być zabarwione na rdzawoczerwono. Ciało jest pokryte drobnymi kropkami. Czułki są bardzo długie 1 mogą być nawet 4 razy dłuższe niż długość samego ciała. Czarna w malinowe paski - W latach 70. XX wieku dotarła do nas na Pomorze bardzo piękna strojnica baldaszkówka - czarny owad w malinowe pasy. Ten pluskwiak na początku tylko f*' f 0m U /\ I ZA MIEDZĄ Zmiany klimatyczne w naszej część Europy spowodowały, że wieie i dotychczas tu nie spotykanych zaczęło nas odwiedzać. atuni« do nas zalatywał, ale wskutek ocieplenia klimatu zadomowił się i stał się stałym bywalcem. Strojnica wywodzi się z Europy południowej, z rejonu Morza Śródziemnego, skąd kilkanaście lat temu podjęła ekspansję na teren całej Europy. Preferuje stanowiska ciepłe i dobrze nasłonecznione. Skąd wzięła się jej nazwa? Między innymi od pięknej tarczy w czamo-malinowe pasy oraz spodniej części ciała także malinowej w czarne kropki. Owad ten żywi się sokami roślin z rodziny baldaszkowatych. Wyraźnie widać, jak zmiana klimatu powoduje, że pewne gatunki przemieszczają się i zasiedlają nowe obszary. - Taki motyl polowiec szachownica, 100 -120 lat temu był widywany co najwyżej na wysokości Warszawy, a teraz jest pospolity na Pomorzu - dodaje przyrodnik. Jego nazwa jest wyjątkowo trafna, bowiem wierzchnia strona skrzydeł, zwłaszcza w pełni rozłożonych, od razu nasuwa na myśl szachową planszę. Nocny gość z Afryki - Na południu Polski spotykana jest zmierzchnica trupia główka, bardzo dziwny motyl, ponieważ ma na ciele rysunek przypominający czaszkę człowieka i stąd pochodzi jego nazwa - opowiada Marcin Wilga. - Ta ćma widywana jest w Polsce stosunkowo rzadko. Pochodzi bowiem z krain południowych, a do nas jedynie sporadycznie zalatuje - jak ptak wędrowny. Po co i dlaczego, nie wiadomo. Jej ojczyzną jest Afryka, południowo-zachod-nia Azja i basen Morza Śródziemnego. Ma skłonność do dalekich podróży. Potrafi w ciągu nocy przelecieć setki kilometrów, z południa na północ Europy, rozwijając przy tym prędkość do 50 kilometrów na godzinę. Do Polski motyle tego gatunku zalatują od połowy Na południu Polski spotykana jest zmierzchnica trupia motyJ z wzorem trupiej czaszki na skrzydłach. Jej ojczyzną Jest Afryka, ale potrafi wciągu nocy przelecieć setki kilometrów kwietnia do połowy lipca, wykorzystując ciepłe prądy powietrza. Niektórzy badacze przypuszczają, że część osobników, które lęgną się w środkowej Europie, powraca na jej południe. Kradniezula Ze względu na krótką ssawkę, ta ćma nie potrafi pobierać pokarmu kwiatowego, żywi się więc sokiem fermentujących owoców. Czasami odwiedza także ule, kradnąc miód. Potrafi także wydawać piskliwe dźwięki, wypychając przez trąbkę powietrze z przewodu pokarmowego. Istnieje teoria mówiąca, że te piski i charakterystyczne ubarwienie zmierzchnicy upodabniają ją do królowej pszczół, co zapewnia jej bezkarność podczas rabowania ula. Gigantyczne gąsienice Jeżli lato jest ciepłe i długie, trupia główka wydaje na świat nowe pokolenie. Kopulacja złączonych odwłokami motyli trwa od późnego wieczora do ranka, chociaż niektóre pary rozdzielają się już po paru godzinach. Samica składa duże bladozielone lub niebieskawe jajka. Robi to na spodzie roślin psiankowatych - ziemniaków, pomidorów, dyni itp. Dlatego entomolodzy poszukując tej tak rzadkiej w Polsce ćmy odwiedzają kartofliska. Dorosłe gąsienice są bardzo duże, mogą mieć nawet 17 centymetrów długości. - Także rusałka osetnik, która zalatuje do nas z południa Europy, wykorzystuje prądy powietrza. Owady te były widziane nawet na wysokości czterech kilometrów. Wydaje się to niemożliwe, że owo delikatne stworzenie potrafi tak cudownie i sprawnie fruwać, i to tak wysoko, a jednak... - dodaje przyrodnik. Koliber w ogrodzie? Podróżnikiem jest też inna ćma - fruczaka gołąbek. Dzienny tryb życia, szybki lot i zdolność zawisania w powietrzu oraz pewne cechy wyglądu sprawiają, że bywa mylona z... kolibrem. Do odżywiania się służy jej długa ssawka, w spoczynku zwinięta jak sprężyna zegara. Fruczaki pochodzą z południowej Europy, północnej Afiyki, Azji oraz Japonii. Co roku część motyli z rejonu Morza Śródziemnego przela- tuje przez Alpy i dolatuje do Europy Środkowej. W niektórych latach widywane są nawet w Skandynawii. Pierwsze pokolenie przylatuje do Polski już w maju-czerw-cu, drugie obserwujemy od sierpnia do późnej jesieni -to już osobniki urodzone u nas. Nie wiadomo, czy frucza-kom udaje się odlecieć na południe - w każdym razie w naszych warunkach klimatycznych nie są w stanie przetrwać zimy. Fruczak gołąbek należący do rodziny zawisaków potrafi wznieść się niemal pionowo do góry i zawisnąć „nieruchomo" nad kwiatem, spijając nektar (stąd zresztą nazwa całej rodziny -zawisakowate). Jeśli dodamy do tego dość krępą jak na motyla budowę ciała, długą ssawkę rozwijaną na czas uczty, spory rozmiar (4-7 cm rozpiętość skrzydeł) i odwłok, wyglądem przypominający wachlarzowaty ptasi og(5n, to skojarzenie rzeczywiście możemy mieć tylko jedno: koliber w ogrodzie. Fruczaki gołąbki są aktywne w dzień, ale zdarza się, że także i w nocy. Poszukują pokarmu w pełnym słońcu, ale także w czasie deszczu. Podobnie jak inne zawisaki, fruczak gołąbek przed lotem musi odpowiednio rozgrzać mięśnie. W tym celu wprawia skrzydła w drgania, dopóki temperatura tułowia nie osiągnie 38 stopni Celsjusza. Fruczak nie jest wybredny, choć ma swoje ulubione rośliny. Są nimi: pelargonie, werbeny, chabry, petunie, floksy, cynie, astry, wiciok-rzewy, żmijowce. Jeden owad potrafi odwiedzić ponad tysiąc kwiatów w ciągu godziny. Okolice kola polarnego Świetnym lotnikiem jest też zawisakpowojowiec, okazały nocny motyl. Poruszając się po linii prostej, może frunąć z szybkością do 50 km na godzinę. Uderzenia skrzydeł są tak szybkie, że podczas lotu nie widać wyraźnie ich zarysów i wydaje się, że ciało motyla otacza po bokach szarawa mgła. Potrafi on pokonywać znaczne odległości. To wytrawny podróżnik. Wiosenne pokolenie tych motyli zalatuje do nas z południa Europy. Zjawisku ekspansji na Pomorze Gdańskie różnych ciepłolubnych gatunków organizmów, głównie owadów, jakby zaprzecza pojawienie się tu w 2017 r. biedronki pokrzywiańki. Jest to chrząszcz o charakterze borealno-górskim, a więc preferujący nieco surowszy klimat. No cóż, przyroda ma swoje tajemnice, które powo-11, acz z trudnością poznajemy. 08 rodzinny krzyżówka Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 18-19.07.2020 Dorastałam w czasach, kiedy lanie było sposobem „komunikowania się" z dziećmi. Ja nie byłam bita często, na tyle rzadko, że pamiętam każdy pojedynczy raz, ale za to karano mnie inaczej, na przykład długim milczeniem, jawną dezaprobatą. Katarzyna Nosowska, piosenkarka Krzyżówka panoramiczna polski serial komediowy z Arturem Żmijewskim wiekowy pan -v drzewo z orzeszkami dziki karp r~ tucznik -V majowy solenizant zaszczyt "V 13 piąstka bobaska ~v platforma przeładunkowa -v narzę-dzie kopacza r~ plemię, szczep film w reżyserii Krzysztofa Zanussiego pogłowie z garbem r~ klientka urzędu cienki sznur maszkara do przypięcia przywara młyńskie i —► ł 1 \ 7 mały w piórniku - 1 1 1 \ r anglo-saszkie imią męskie - żelazo ciągle się zmienia - gwałtowny sprzeciw - polskie brandy 22 dziurawy jak... - - szatan 10 wyróżnia wielbłąda wnęka w ścianie ,vcn r rodzaj śruby dzieje rodu ł bije od pożaru - gruba zasłona kurort na Florydzie barokowe oseski r imię Farrow, aktorki i 16 szelma, ladaco małpa z Madagaskaru, lemur - otwór na szczycie wulkanu r~ zastawa wodna tkanina na garnitury składnik wfeSza „polski" stan w Brazylii auto Roberta Kubicy producent zup w proszku 12 „Noce chorobliwe widziadło ł piłkarze z Gdyni - 1 nagi obraz 1 \ w zaroślach 0 rybaku i złotej rybce i —*• i aorąco-Krwisty koń - ojciec żony lub męża reaktor Świerku nie grzeszy urodą - 6 imię kalifów 18 śródziemnomorski gatunek sosny po poniedziałku 1 1 r~ oszustwo jak krawędź król Troi, ojciec Parysa i Hektora kamień ozdobny Glenn, aktorka z filmu „Fatalne zauroczenie" zięć Mahometa u rzepy w butach ł 27 ł mała porcja energii - ciężarek murarza 1 1 sedno sprawy delfin słodkowodny 1 przepływa przez Cieszyn kroniki, roczniki Bolesław, poeta - dotykowy w smart-fonie - 24 film z Angeliną Jolie i Danielem Olbrych-skim resztka wzór do naśladowania -*• 9 ł 15 delfiny lub tygrysy droga dla tramwajów i rzadko używa mydła obszar wodny przed portem 8 mieszana w tenisie papuga popielata kocha na ekranie Janos, węgierski przywódca kuzyn karpia poemat opisu- l)oha-terskie czyny eksperyment naukowy stos drewna opałowego 1 21 1 pisemna obietnica autor ..Kąpi-tału i ł 1 Tomasz, filomata TT" 5 ł ł 26 —+■ ł filmowy żart • przyprawa kuchenna wagon restauracyjny Teresa Kalkuty - ł matury w maju stan w środkowej części USA kwitnie tylko raz - ł 1 bliżej nieznany mężczyzna mimowolny skurcz mięśni nie zna smaku soli zamieszkał w Edenie - polska moneta i ł 2 oficer przyboczny - i 19 1 . 1 2? r ptak domowy nadzorował prace rolne operowy kniaź - litera alfabetu greckiego - model Toyoty drogowy karam-bol resztka świecy artre-tyzm i 1 auto przeznaczone do recyklingu szekspirowski król - r~ jedn. kąta płaskiego Młynarska lub Kulesza daleki skok - 11 chroni głowę Rafała Majki - ł i fotel króla cześć meczu koszykówki polski serial z Lubiczami materiał opatrunkowy indyjska ksież-niczka - lek przeciwbólowy - i pas skoszonej trawy przepływa przez Drezno głos. małej myszKi andyjskie zwierzę - i i ł pruski", obraz Matejki - 25 kość podudzia 20 1 i \ rakieta świetlna u reklamowy gaz polskie biuro podróży - przydatny w zimie - 3 \ Gręczyn-ki ze stolicy 4 przysłowiowe srebro - „Kasia serial w TVN - szef, przełożony - drogowe u „serowe" miasto w Holandii - 17 jezioro w Afryce (anagram asani) - 14 sąsiadka Pakis-tanki - 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 27 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską. •^noyis Vonya i pvhomsam az3~ivn :3invzVimzou