Dziennik Bałtycki WIECZÓR wybrzeża Właściciele 34 pawilonów zlokalizowanych przy ul. Młodzieżowej domagają się utrzymania przez kolejne trzy lata 50-pro-centowych ulg na dzierżawę gruntów. Nie wytrzymują bowiem konkurencji z sąsiednimi hipermarketami. Wczoraj w ratuszu doszło w tej sprawie do spotkania z burmistrzem. CHOJNICE (Czytaj przed snem 18 Rodzice za mało czytają dzieciom. Do takich wniosków doszliśmy po rozmowach z wychowawcami i dyrektorami kilku chojnickich przedszkoli. Od kilku miesięcy mass media informują o kampanii społecznej pod hasłem „Cała Polska czyta dzieciom". Jej celem jest zachęcenie i przekonanie dorosłych, jak ważne jest, aby co najmniej 20 minut dziennie przeznaczyć na wspólną lekturę. CZERSK Złoty jubileusz Liceum Ogólnokształcące w Czersku obchodzi w tym roku szkolnym swoje 50 urodziny A jakie były jego początki? 20 czerwca 1953 roku Ministerstwo Oświaty zatwierdziło projekt utworzenia przy Szkole Podstawowej nr 1 dwóch klas ósmych, czyli wówczas licealnych. Funkcję dyrektora pełnił wtedy Feliks Gierszewski. REKLAMA Zaprasza i oferuje; - meble kuchenne na wymiar - doradztwo - pomiary - projekt - wykonawstwo - transport - montaż ^ - sprzęt AGD firm 77-310Debrzno-Rynek,tel.(059 89-400 Sępólno Krajeńskie, ul. Hallera' 85-861 Bydgoszcz, ul. Magnuszewska 6, tel, (052) 325 00 57 77-400 Złotów, ul. Słowackiego 3, tel. 0 600 93 50 72 94-920 Piła, al. Wojska Polskiego 30, tel. /fax (067) 351-61-30 HiODUCŁNl: 77-318 Stare Gronowo 35a, tełJfax (059) 833 70 60 tel. kom. 0 604 41 20 40,0 606 87 13 15 Dziennik Chojnicki Czersk nr 40/212 piątek 4 października 2002 r. www.n.is/emiasto.pl www.gratka.pl CHOJNICE i BRUSY ■ CZERSK Chojnice. Co wykaże kontrola w pogotowiu? RATOWNICY BEZ KWALIFIKACJI Pracownicy Therapeutiki to jedni z najlepszych fachowców w kraju. Udowodnili to podczas krajowych mistrzostw ratowniczych. Firma ta nie będzie jednak obsługiwać Pogotowfa Ratunkowego w Chojnicach. Fot. archi- ylko pięciu spośród trzynastu kierowców zatrudnionych obecnie w chojnickim Pogotowiu Ratunkowym ma wymagane przez Pomorską Kasę Chorych kwalifikacje do prowadzenia karetek. Czterech z nich to byli pracownicy prywatnej firmy medycznej Therapeutica, z której usług korzystał i będzie korzystać do 9 października chojnicki szpital. Po tym terminie sam zajmie się obsługą pogotowia. Liczą się fachowcy Cała „trzynastka" kierowców przeszła przez prawdziwe sito. - Mamy jasno sformułowane standardy, dotyczące zarówno karetek, jak i kierowców -mówi Aleksandra Trzaska, rzecznik prasowy PKCh. - Jeśli chodzi o karetki reanimacyjne i wypadkowe, ich kierowcy muszą posiadać prawo jazdy kategorii C, kurs kwalifikacyjny do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych, kurs medyczny oraz pięcioletni staż w pogotowiu. Trzynastu kierowców pogotowia wyłoniono w drodze przetargu. Osoby ubiegające się o to stanowisko musiały dołączyć do oferty wypis z ewidencji działalności gospodarczej zaświadczający iż prowadzą własną firmę. Każdy kierowca będzie bowiem działał w ramach własnej firmy usługowej. Nie wie kogo ma - Podstawowym kryterium wyboru kierowców była cena, za jaką mogą świadczyć nam usługi - twierdzi Grażyna Gibas, główna księgowa szpitala i członek komisji przetargowej. - Dodatkowo należało udokumentować ukończenie kursu kwalifikacyjnego. Kasa chorych nie nakładała nam warunków zatrudnienia kierowców. Nikt nie sprawdzał, czy zatrudnieni kierowcy znają topografię terenu, czy byli karani. Dyrektor chojnickiego szpitala Krzysztof Gogolewski zapytany czy wie, kogo zatrudnił odpowiedział, że nie. Kierowcy zatrudnieni przez dyrektora szpitala zostaną skontrolowani przez kasę chorych do 9 października. Kontroli będą także poddane wyposażenie, sprzęt oraz stan techniczny karetek. (ms) Powiat chojnicki. Plebiscyt „Dziennika" rozstrzygnięty Zdat egzamin przy tablicy łomiński Ryszard, radny gminy Chojnice, zdobył miano najlepszego samorządowca w plebiscycie „Radni do Tablicy". Drugie miejsce zajął Gawroński Zbigniew, również z gminy Chojnice, a trzecie -Krzoska Zbigniew, z tej samej gminy. Czytelnicy „Dziennika" w trwającym pięć tygodni plebiscycie wytypowali dziewiątkę najlepszych, ich zdaniem, radnych, którzy przez cztery lata pracowali w radach gminnych powiatu chojnickiego. Aby ułatwić Czytelnikom wybór, co tydzień prezentowaliśmy poszczególne samorządy, podaliśmy jakie zadłużenie pozostawiają swoim na- stępcom, co zrobili, a czego nie zdołali zrobić. Przedstawiliśmy też krótką charakterystykę poszczególnych kandydatów. Jednocześnie prowadziliśmy ranking na najlepszego radnego. Co tydzień Czytelnicy głosowali na radnych, którzy wyróżnili się swoją pracą w samorządzie i znacząco wpłynęli na wizerunek gminy. W naszej zabawie udział wzięły setki Czytelników. To oni wytypowali najlepszą dziewiątkę radnych, którzy otrzymali absolutorium czyli zostali pozytywnie rozliczeni ze swojej działalności. Ostateczne wyniki plebiscytu publikujemy na str. 3. CZERSK - BRUSY Stanie przed sądem Robert C., 21-letni mieszkaniec Czerska stanie przed sądem i odpowie za dwa zabójstwa czerszczanek: Iwony Brzeskiej i Marzeny Skajewskiej. Decyzja zapadła po badaniach wykonanych przez psychiatrów. - Biegli psychiatrzy stwierdzili, że mężczyzna jest w pełni poczytalny - mówi Janusz Paczkowski, zastępca prokuratora rejonowego w Chojnicach. Sprawa trafi na wokandę Sądu Okręgowego w Słupsku pod koniec listopada. Tyle bowiem zajmie Prokuraturze Rejonowej w Chojnicach zakończenie dochodzenia oraz sformułowanie aktu oskarżenia. Przypomnijmy że do pierwszego zabójstwa doszło w sierpniu ubiegłego roku. Wówczas brutalnie zgwałcono i zamordowano Iwonę Brzeską. Robert C. przyznał się do tego czynu. Niespełna osiem miesięcy później zaginęła Marzena Skajew-ska. Jej ciało odnaleziono ponad miesiąc później nieopodal Jeziora Zmarłe przy trasie z Brus do Wiela. W tym przypadku Robert C. odmówił składania wyjaśnień. Za zabójstwo mężczyźnie grozi 25 lat więzienia. (ms) REKLAMA TOYOTA Gdańsk - Oliwa ul. Grunwaldzka 260 pon.-pt. 8.00-19.00 sob. 9.00-15.00 salon niedz. 11.00-14.00 tel. 3402222 www. carter.pl 10150047/A7884 2 piątek 4 października 2002 r. TM Dzień nik cl Dziennik Chojnicki Opinip www.naszemiasto.pl serwis informacji lokalnych db.chojnice@prasa- balt.gda.pl 397-96-22 Bez świateł. Jechatem wieczorem z Chojnic do Słupska. Na trasie przelotowej przez grainę Konarzyny zauważyłem kilkunastu rowerzystów jadących bez świateł, Wyłaniali się oni z ciemności dosłownie w ostatniej chwili. W kilku przypadkach omal ich nie potrąciłem. Czy nie ma na to sposobu, aby zmusić wiejskich rowerzystów do zamontowania lampek?! Może mandat wypisany przez policję dałby im trochę do myślenia? Kierowca Brakuje nawierzchni. Zastanawiam się, kiedy wreszcie zostanie porządnie zrobiona ul. Lelewela. Nie mieszkam tam, ale często przechodzę wzdłuż tej ulicy. Kiedy tylko trochę dłużej popada, robią się tam duże kałuże. A wszystko przez to, że nie ma tam odpowiedniej nawierzchni. Jak długo jeszcze trzeba będzie czekać na jej remont? Mieszkanka Chojnic ■ Co to za blokady?) Dwóch właścicieli garaży w bloku przy ul. Modrej w Chojnicach zamontowało przed wjazdami do nich blokady tak, aby nikt nie mógł zaparkować. Rozumiem, że nikt nie lubi jak mu stoi obce auto przed garażem. Mam jednak pytanie, czy każdy może sobie postawić bez zgody pozostałych użytkowników parkingu blokadę utrudniającą poruszanie się?! Mieszkaniec bloku przy ul Modrej PERSONALIA LICZBA TYGODNIA 966 - Tyle bramek padło podczas turnieju pitki ręcznej, jaki rozegrano w ramach I Memoriału Romana Bruskiego w Czersku. Impreza odbyła się w miniony weekend. str. 16 CYTAT TYGODNIA Przejąć PAW-ia - Po roku działalności Chojnickiego Ośrodka Wspierania Inięjatyw Pozarządowych chcemy przejąć funkcje i działalność .pawia" (PAW - Powiatowy Animator Współpracy - red.). W naszym stowarzyszeniu jest bowiem wiele instytucji pozarządowych, klubów, stowarzyszeń -taką deklarację złożył Marcin Wozikowski, dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego, Promocji i Turystyki starostwa powiatowego w Chojnicach. -Jako przedstawiciele organizacji pozarządowych chcemy mówić jednym głosem. (ros) Powotana aby pomagać skrzywdzonym Imię i nazwisko: Urszula Kłusek siostra pallotynka, katechetka pasja: pomaga dzieciom, jak mówi, skrzywdzonym przez dorosłych praca: Ośrodek Pomocy Bezdomnym w Poznaniu, Katolicki Ruch Antynarkotykowy „KARAN" w Warszawie, katechetka ZS nr 2 w Chojnicach. Nigdy nie potrafiła żyć dla siebie. W Poznaniu pracowała na rzecz bezdomnych, w Warszawie prowadziła spotkania w Katolickim Ruchu Antynarkotykowym „KARAN" - ośrodku dla narkomanów w wieku 12-19 lat. - Zmieniło to moje spojrzenie na obraz młodego narkomana - opowiada. - Okazało się, że to człowiek bardzo wrażliwy otwarty, potrzebujący akceptacji, zrozumienia, poczucia bezpieczeństwa, mający za sobą wiele dramatów i doświadczeń. Dwa lata temu trafiła do Chojnic. Myślała, że w małym spokojnym mieście nie będzie mogła kontynuować swojej pracy. Okazało się jednak, że Chojnice nie są wolne od narkotyków - Nie brakuje dzieci z przerastającymi je problemami, bezradnych, zagubionych i często wpadających w sidła uzależnień - mówi. Odkąd mieszka w Chojnicach, prowadzi prelekcje o narkotykach, współpracuje z policją w działaniach prewencyjnych. Za idealny środek profilaktyczny uważa rozbudzanie pasji w dzieciach. Dlatego założyła Szkolne Koło Teatralne i Koło Anielskich Pisarzy przy Zespole Szkół nr 2. Wystawia ono sztuki religijne, antynarkotykowe, ukazujące właściwe wzorce postępowania. Dzieci, konfrontując siebie z granymi postaciami, uczą się wyrażać emocje. - Wierzę w to, co robię -mówi. -17 lat pracy uświadamia mi, że warto poświęcać swój czas dla innych. Mówi to pokazując list od jednej ze swoich podopiecz- Fot. Aleksandra Jakusz nych: „Mam bardzo chorą mamę, która uzależniła się od narkotyków. Obwiniam się, że to przeze mnie zaczęła brać te paskudztwa. Chciałam popełnić samobójstwo. Przeszkodziła mi babcia. Później chodziłam na terapię do ośrodka. Zastanawiam się, czy Bóg nie kocha mnie i mamy? Dlaczego nie słucha modlitw i mama wciąż jest chora? Dlaczego tak dziwnie dzieje się w moim życiu? Za co?" (mona) TRZY PYTANIA DO. Miej serce dla serca Rozmowa z Witoldem Armadą, lekarzem kardiologiem z chojnickiego szpitala. - 29 września obchodziliśmy Światowy Dzień Serca. Co szkodzi naszemu sercu, jakie choroby mu zagrażają? - Sercu szkodzi przede wszystkim palenie papierosów. Zwiększa bowiem ryzyko przedwczesnej miażdżycy oraz przyczynia się do powstania zawału serca i nagłej śmierci (70 proc. wyższe ryzyko niż u niepalących, występuje 10 lat wcześniej). Zły wpływ na stan zdrowia serca ma podwyższony poziom cholesterolu we krwi, który prowadzi do niedokrwienia mięśnia sercowego. Inne czynniki to podwyższone ciśnienie tętnicze krwi (powyżej 140/80), prowadzące do niedokrwienia serca, otyłość, brak ruchu, długotrwały stres, a także wirusy i bakterie. - Kto jest w grupie podwyższonego ryzyka zachorowań? - Przede wszystkim osoby palące tytoń, o podwyższonym ciśnieniu tętniczym krwi i chorzy na cukrzycę. Jeśli ktoś ma te trzy czynniki - ryzyko wystąpienia zawału serca jest 3-5 razy większe niż u tych, u których te czynniki nie występują. Otyłość, wysoki cholesterol, wysokokaloryczna dieta, siedzący tryb życia, nadmiar alkoholu, cukrów oraz obciążenia genetyczne, wiek powyżej 40 lat i płeć męska pretendują do zwiększonego ryzyka zachorowania na serce. - Jak żyć, by być zdrowym? Co Pan zaleca naszym Czytelnikom? - Przede wszystkim dużo się ruszać! Nie trzeba być sportowcem, by mieć zdrowe serce. Należy zrezygnować z samochodu i do pracy chodzić pieszo. Zamiast jeździć windą - wchodzić po schodach A w weekend zamiast siedzieć Fot. Maria Sowislo przed telewizorem - pojechać na przejażdżkę rowerową. Ważnym elementem codziennego życia jest zdrowa dieta z dużą ilością owoców i warzyw, chudego nabiału, kosztem tłuszczu. Jedzmy mniej, ale częściej. I podstawowy apel -rzućmy palenie. Należy pamiętać, że w 50 proc. stan naszego serca zależy od nas samych. - Dziękuję za rozmowę. Rozmawiała Monika Smól ARTO WIEDZIEĆ Będą walczyć o prymat i finat Jutro na boisku sportowym rozegrane zostaną trzecie powiatowe mistrzostwa drużyn Ochotniczych Straży Pożarnych. Stawką jest nie tylko prymat w powiecie, ale również start w finałach wojewódzkich, które rozgrywane są co cztery lata. Tytułu mistrzowskiego broni OSP Ogo- rzeliny gmina Chojnice. W zawodach wystartują najlepsze drużyny OSP z gmin powiatu. Czersk reprezentować będą OSP Wieck i Będźmirowice, Brusy OSP Czarnowo i Brusy gminę Chojnice OSP Agra Ostrowite, Ogorzeliny i Sławę-cin. Barw gminy Konarzyny będzie bronić tamtejsza jed- nostka. W zawodach weźmie też udział żeńska drużyna z Kosobud. Drużyny rywalizować będą w dwóch konkurencjach. Pierwszą z nich jest sztafeta pożarnicza 7x50 m, drugą -ćwiczenia bojowe. Początek zawodów o godz. 11. (Mroz) NASZA SONDA Szlachetne zdrowie... Zdrowy styl życia to przede wszystkim odpowiednia dieta, aktywny wypoczynek, ruch i unikanie używek. Zapytaliśmy mieszkańców naszego miasta, w jaki sposób dbają o zdrowie i kondycję fizyczną. (mona) Dużo warzyw Fot. A. Jakusz Marta Czeleń uczennica ZS nr 3 w Chojnicach - Staram się dobrze odżywiać, czyli głównie unikam mięsa, które zastępuję dużą ilością warzyw. Nie przepadam za zajęciami wychowania fizycznego, ale indywidualnie często space- ruję i jeżdżę na rowerze. Jeżdżę na rowerze Fot. A. Jakusz Mirosława Januszewska z Chojnic - Najważniejsza jest zdrowa dieta, oparta głównie na warzywach i owocach. Dawno już zrezygnowałam z wszelkich używek poza kawą. Bardzo chętnie, gdy tylko pozwala na to pogoda, wybieram się na rowerowe przejażdżki. Stawomir Wafdoch bezrobotny z Chojnic - Lubię tłusto jadać, ale do dań mięsnych staram się dodawać zawsze wielką porcję surówek. Ograniczyłem też palenie papierosów. Ostatnio zaniedbałem zdrowie i kondycję fizyczną. Usprawiedliwiam się najczęściej brakiem czasu. Wcześniej grałem w piłkę nożną i biegałem. Fot. A. Jakusz PODPATRZONE Grzybowy okaz MOSZCZENICA. Prawdziwka skła dającego się z 12 grzybów znalazł Franciszek Bo-rzyszkowski z - Grzyba znalazłem na skraju drogi, obok żwirowni - mówi pan Franciszek. - Jestem zapalonym taki okaz znalazłem po raz pierwszy. Grzyby wyrosły nawet na kapeluszu największego z nich! (Mroz) Kwesta z wysokości N1EŻYCHOWICE. Marek Wituszyń-ski, wiceprezes Fundacji Ekologicznej Ziemi Chojnickiej i Zaborskiej, jako jeden z pierwszych dołożył się do remontu toalet w szkole w Pawłowie. Pieniądze były zbierane podczas „Kartofel Party" na wiejskim boisku. W zbiórce pomagali chojniccy szczudlarze - jak widać skutecznie i z wdziękiem. (ros) Dziennik ChOjniCkl ISSN 1506/5499 Staty dodatek do „Dziennika Bałtyckiego" Kierownik Chojnice: Robert Ważyński Korespondent Czersk: Anna Klaman REDAKCJA CZERSK/CHOJNICE „Dziennika Bałtyckiego" CZERSK, ul. Kościuszki 21, tel. 39-860-28,39-860-84. CHOJNICE, ul. Stary Rynek 2, tel.(052) 39-79-621,3979-622 Redaktor naczelny: Maciej Siembieda, tel. 30-03-300 REKLAMA Gdańsk, Targ Drzewny 9/11 tel. (058) 300-32-60, fax 300-32-66, 300-32-10 fax 300-32-13 Gdynia, ul. Starowiejska 17/2 (redakcja) tel. (058) 660-65-00,660-65-01 3-65-20 do 33 (reklama) Gdynia, ul. Świętojańska 141 B(biuo ogłoszeń) teł (058) 622-74-79 tel./fax (052) 397-96-20. ul. Stary Rynek 2, tel. 39-79-621,39-79-622 WYDAWCA POLSKAPRESSE sp. z o.o, Oddziat Prasa Bałtycka Drukarnia CPP Oddział Gdańsk, 80-894 Gdańsk, Targ Drzewny 9/11 ul. Potęże 3 tel. 305 90 25, fax 305 90 24 Prezes: Krzysztof Krupa proj graficzny • Krzysztof Ignatowicz, l tl.3003 128 WWW Wydarzenia Chojnice. Kupcy spotkali się z burmistrzem Targi o targowisko I łaściciele 34 pawilonów zlokalizowanych przy ul. Młodzieżowej domagają się utrzymania przez kolejne trzy lata 50-procentowych ulg na dzierżawę gruntów Ulgi obowiązują tylko do końca tego roku. Handlowcy skarżą się na konkurujące z nimi dwa hipermarkety. Na dodatek muszą spłacać kupione pawilony handlowe. Mają też problemy z dojazdem do swoich stoisk, brakuje im miejsc do parkowania. O tym wszystkim rozmawiali w tym tygodniu z burmistrzem Arseniu-szem Finsterem. - Decyzja o utrzymaniu ulg związana jest z przyszłorocznym budżetem - mówi Finster. - Powinni o nich decydować radni kolejnej kadencji. (pną w długach - Gdybym wiedział, że wpuszczą tutaj te hipermarkety, nigdy bym się nie zgodził na zakup pawilonu -mówi z żalem Jan Orzłowski, rencista prowadzący stoisko spożywcze. - Trudno uzbierać pieniądze na wszystkie opłaty. Już straszyli mnie sądem, bo zalegałem ze spłatą. Dlatego ulga w dzierżawie jest dla nas koniecznością. Przypomnijmy, dwa lata temu władze miasta nakazały kupcom zakup pawilonów w zamian obiecując ulgi w .y; W środę kupcy uzgadniali szczegóły, dotyczące organizacji na terenie targowiska. W środku stoi burmistrz Arseniusz Finster. dzierżawach. Obie strony wywiązały się z obietnic, ale kupcom jest coraz ciężej -mimo ulg. - Praca tu, to moje jedyne źródło utrzymania - mówi kobieta, pracująca w pawilonie z odzieżą. - Mąż nie pracuje, bo został zwolniony. Nie mamy wprawdzie dzieci, ale zarobek z tego pawilonu nie jest imponujący. Żeby kupić, a potem spłacić pawilon musiałam zapożyczyć się w banku i u rodziny. Nowe porządki W przyszłym tygodniu uporządkowane zostaną sprawy organizacji targowiska. Chodzi o dojazd aut dostawczych do pawilonów zagwarantowanie miejsc parkingowych i o zmianę usytuowania stoisk sprzedających „z ręki", które utrudniają poruszanie się klientów. - Możemy zgodzić się na bezpłatne wystawy przed sklepami, jeśli nie będą prze- Fot. Radosław Osiński kraczać dwóch metrów przed stoiskiem - deklarował Arseniusz Finster, burmistrz Chojnic. Włodarz miasta zapewnił również, że handlowcy będą mogli parkować swoje samochody przy pobliskiej hali wi-dowiskowo-sportowej. Dodatkowo, do godz. 8, podczas zaopatrywania sklepów będą dysponowali miejscem parkingowym wzdłuż ulicy Młodzieżowej, na obrzeżu targo- wiska. (ros) Po plebiscycie „Radni do tablicy" Najpopularniejszy radny „na gorąco" Przez pięć ostatnich tygodni na łamach „Dziennika" prezentowaliśmy największe osiągnięcia i porażki samorządów gminnych z terenu powiatu chojnickiego. Nasi Czytelnicy mogli oddawać głosy na radnych, którzy najlepiej wywiązywali się przez ostatnie cztery lata ze swoich funkcji. W powiecie chojnickim, zdaniem Czytelników, najlepszym radnym został Ryszard Słomiń-ski z Rady Miasta Chojnice. Poprosiliśmy zwycięzcę o parę słów „na gorąco": - Czy zaskoczy! Pana ten wynik? - Nie ukrywam, że tak. Jestem dumny, że chojnicza-nie tak mnie docenili. To oznacza, że nie zawiodłem zaufania, jakim mnie obdarzyli cztery lata temu. Śledziłem ten plebiscyt. Sporo głosów oddano też na moich kolegów. - Co, oprócz pozyskania pieniędzy na strażacki podnośnik, uważa Pan za swój sukces w radzie miejskiej? - Przede wszystkim to, że mogłem reprezentować interesy mieszkańców Choj- nic. W końcu mogłem decydować w ich imieniu o wspólnych sprawach. Pracę w radzie traktuję jednak jako pracę zbiorową. Jestem zadowolony, że miasto wypiękniało. Jako przewodniczący komisji bezpieczeństwa starałem się poprawić bezpieczeństwo chojniczan. - Którzy radni okazali się sprzymierzeńcami, a których musiał Pan przekonywać do swych racji? - W przypadku samochodu z podnośnikiem sprzymierzeńców znalazłem wśród całej rady. Uchwała w tej sprawie przeszła przez aklamację. Aczkolwiek muszę przyznać, że w czasie tej kadencji nie podobały mi się wszystkie stwierdzenia, jakie padały z ust niektórych radnych. Ale każdy ma prawo do własnej oceny rzeczywistości. - Jak ocenia Pan radę, do której został Pan wybrany? Czy była aktywna, czy też bierna? - Przede wszystkim była niejednorodna. I bardzo dobrze, bo jednomyślność już „przerabialiśmy". Rada była jednak kreatywna, zabierała Ryszard Sforniński Wiek: 43 lata Rodzina: żona Ewa, córka Hanna (studentka prawa na Uniwersytecie Gdańskim) oraz Ewelina (uczennica III klasy LO im. Filomatów Chojnickich) Praca: 23 lata w Państwowej Straży Pożarnej w Chojnicach (rocznica minęła we wtorek!) Hobby: kolekcjonowanie modeli samochodów pożarniczych, spływy kajakowe Brdą głos i decydowała w wielu sprawach. Ciekaw jestem, jacy będą następni radni. Przed nimi stanie wiele wy- zwań, z którymi muszą się uporać. - Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał Radosław Osiński Ranking ostateczny 1. Słomiński Ryszard (gm. Chojnice) 85* 2. Gawroński^Zbigniew (gm. Chojnice) 21 3. Krzoska Zbigniew (gm. Chojnice) 20 4. Rząska Sławomir (gm. Chojnice) 9 5. Gabryś Edward (gm. Chojnice) 7 6. Piękny Edward (Miasto Chojnice) 7 7. Pokrzywicki Józef 7 8. Bożych Franciszek (gm. Chojnice) 4 9. Winkowski Witold (Chojnice) 2 * liczba gtosów z dnia 01.10.2002 r. Nagrodzeni Czytelnicy 3l Maryla Briegmann z Chojnic Arkadiusz Klozek z Chojnic Maria Kuriata z Chojnic Gratulujemy! Nagrody wyślemy pocztą. Dziennik Bałttfckif^g Dziennik Chojnicki piątek 4 października 2002 r. MINĄŁ TYDZIE 3 ■ Fot. Radosław Osiński Obietnice na papierze POWIAT CHOJNICKI. Od października nauczyciele mają zarabiać więcej -taką decyzję podjął rząd. Na razie samorządy nie otrzymały jednak ani złotówki na ten cel. IMa dodatek nie dostaną ani grosza na podwyżki dla dyplomowanych wychowawcóww przedszkolach. W Chojnicach do końca roku nauczyciele zyskają ogółem 300 tys. złotych, ale jeszcze nie mogą się cieszyć z ministerialnych obietnic. - Na razie mamy te pieniądze tylko na papierze - mówi Arseniusz Finster, burmistrz. - Spodziewam się, że nauczyciele dostaną je dopiero w listopadzie, z wyrównaniem za cały październik. Podobnie jest w gminie Chojnice. Z podobnym problemem borykają się inne samorządy. Nowy gimbus BRUSY. Od poniedziałku dzieci z gminy Brusy dojeżdżają do szkoły i wracają do domu nowym gimbusem. Zastąpił on wysłużoną, dwudziestoletnią Nysę. Autobus kosztował ponad 300 tys. złotych. Pieniądze na jego zakup pochodziły w całości z budżetu gminy Brusy. Nowiutki gimbus może zabrać jednorazowo 40 dzieci. Jest w nim także miejsce dla niepełnosprawnego ucznia. Fot. Maria Sowisto W SKRÓCIE Zatrzymane w obiektywie CHOJNICE. Wystawa fotografii prasowej „Chojniczanie ostatniej kadencji" otwarta zostanie w poniedziałek o godz. 17 w Chojnickim Domu Kultury. Autorką zaprezentowanych zdjęć jest Justyna Barwina Myszka, współpracująca z „Dziennikiem Bałtyckim". Fotografie ukazują wydarzenia, jakie miały miejsce w powiecie chojnickim w ciągu czterech ostatnich lat. (ola) KRONIKA POLICYJNA Pieniądze z kasy CHOJNICE. Ponad 2 tys. zł zabrali ze sklepowej kasy czterej nieznani sprawcy. Mężczyźni weszli do sklepu przy ul. Gdańskiej. Dwóch z nich, pod pretekstem zrobienia zakupu, odciągnęło na bok sprzedawczynię. W tym czasie dwaj pozostali wyciągnęli z kasy pieniądze. Po zdarzeniu wszyscy czterej opuścili sklep. Ekspedientka spostrzegła brak pieniędzy, kiedy było już po fakcie. (ola) Prawko z bazaru CHOJNICE. Trzydziestoletni Dariusz.S., mieszkaniec gminy Czersk, kierował samochodem, posiadając sfałszowane prawo jazdy. Mężczyzna został zatrzymany do rutynowej kontroli, gdy jechał audi 100 ul. Gdańską. - Powiedział, że prawo jazdy, które okazał policjantom, kupił za 1500 zł na warszawskim bazarze - mówi Sylwia Neubauer z KPP w Chojnicach. -Dodatkowo mężczyzna ma, orzeczony przez sąd, zakaz prowadzenia pojazdów do końca tego roku. Za posługiwanie się sfałszowanymi dokumentami grozi mu od trzech miesięcy do pięciu lat więzienia. Za niestosowanie się do zakazu sądowego - do roku pozbawienia wolności. fola) REKLAMA CZY INTERESUJĄ CIĘ KREDYTY Z POLSKICH BANKÓW CZY ŚRODKI FINANSOWE Z CREDIT UNION? OD 5000 DO 500 000 zł - dla zarabiających poniżej średniej krajowej - dla małych i średnich przedsiębiorstw - bez poręczycieli - nie pobieramy opłat wstępnych - bez zbędnych formalności TYLKO DO KOŃCA MIESIĄCA!!! oprocentowanie na poziomie kredytów z Unii Europejskiej! Twój Oddział Regionalny: Gdańsk, ul. Okopowa 7, pok. 208 Gdynia, ul. Świętojańska 37/5, III p., pok. 1 tel. (058) 308-15-19 (budynek Centromoru) tel. 058/661-42-77,0503/823-025 infolinia handlowa 0 804 288 488 piątek 4 października 2002 r. WIECZÓR wybrzeża\ Dziennik Bałtycki* Autoryzowana stacja Auto - Mobil USŁUGI BLACHARSKO LAKIERNICZE Naprawy bezgotówkowe Oryginalne części zamienne Samochody zastępcze Pomoc drogowa - 0603 650 420 O) co Tylko u nas zachowana gwarancja fabryczna Wejherowo, ul.Gdańska 17 tel. (0-58) 672 16 35 kom. 0604-430-220 Gdynia, ul. Węglowa 22 tel. (0-58) 661 51 35 kom. 0604-443-420 sa różne sposoby ągnięcie celu Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni STUDIA PODYPLOMOWE proponujemy k jeden z najlepsza Zarządzanie i przedsiębiorczość Program studiów zawiera nowoczesną wiedzę z zakresu zarządzania organizacjami, zarządzania finansami, zasobami ludzkimi, prawa pracy; wyposaża uczestników studiów w niezbędną prakty czną i nowocześnie przekazaną wiedzę menedżerską. Komunikacja i marketing Słuchacze zdobywają wiedzę z zakresu komunikacji, podstaw marketingu, socjologii i psychologii społecznej, języka promocji i polityki oraz mediów, budowania wizerunku firmy i osoby, prowadzenia kampanii promocyjnych i wyborczych. Zajęcia prowadzą osoby znane z mediów, pracownicy nauki z całej Polski, praktycy, autorzy fachowych książek, dziennikarze, literaci. Zarządzanie zasobami ludzkimi Celem studiów jest przygotowanie profesjonalnej kadry w dziedzinie zarządzania firmą; oferta studiów adresowana jest przede wszystkim do menedżerów personalnych, kandydatów do zatrudnienia w komórkach personalnych firm oraz doradców personalnych. Szkoła trenerów biznesu Unikalne w Polsce przedsięwzięcie edukacyjno-formacyjne o charakterze warsztatowo-treningowym dla liderów biznesu, doradców personalnych, absolwentów studiów wyższych, osób, które w swojej pracy zawodowej zajmują się lub chcą się zajmować szkoleniami dla firm. Zarządzanie Mediami i Nowe Dziennikarstwo Podczas zajęć, prowadzonych przy współpracy z Video Studio Gdańsk, słuchacze zdobywają wiedzę z zakresu tworzenia i zastosowania różnych gatunków dziennikarskich, zwłaszcza w zakresie nowych mediów (e-komunikacja). Studenci uzyskują wiedzę z zakresu prawa medialnego, a także poznają w praktyce najnowsze technologie i narzędzia służące do tworzenia przekazu medialnego. Studia zostały objęte opieką Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz patronatem Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Komunikacji Kablowej. Gdynia, ul. Kielecka 7 tel. /58/ 6ó0 74 00, 660 74 21, 660 74 23, 661 28 00, info@wsaib.pl, www.wsaib.pl Reklamy WWW Ogłaszaj się PRACA zawsze we wtorek w Dzienniku Biura Reklamy: Gdańsk, Targ Drzewny 9/11 tel. (0-58) 30-03-506 Gdynia, ul. Starowiejska 17/2 tel. (0-58) 66-06-530 Słupsk, ul. Filmowa 3e tel. (0-59) 848-17-30 rTTTn OLEJ OPAŁOWY » inMH GRZEWCZY Patronackie Stacje P«(iw Rafinerii Gdańskiej SA W Ej d O ' Ci O n Sprzedaż detaliczna i hurtowa paliw fljT; -i n f o I i n i a- 76-241 Stara Dąbrowa. Nowa Dąbrowa k. Słupska tel. 1059) 811 34 57, 811 34 78, fax 1059) 811 34 11 84-220 Strzebielino tel (058) S76 24 84-85 teł. kom. 0S01 997 611 83-334 Mieęhuęino. k. Sierakowic tel (058) 684 51 21 Ogłaszaj się! zawsze we wtorek w Dzienniku PROMOCJA !!! Teraz blachodachówka juz za: Ul Tl ZBOŻE PASZOWE KUPIĘ • KAŻDĄ ILOŚĆ • PŁATNE GOTÓWKĄ • WŁASNY ODBIÓR GRABOWO KOŚCIERSKIE 571 843 /0502 10152306/A/182 Ogłaszaj się! zawsze w środę w Dzienniku Wiesz co masz na dachu! szwedzka precyzja, fachowe doradztwo, raty, gwarancja 15 lat, atesty i aprobaty, transport, Pytaj w autoryzowanych biurach sprzedaży: blachodachówka blachy trapezowe okna dachowe orynnowanle akcesoria obróbki bramy Gdynia Gdańsk Elbląg Kartuzy Kościerzyna Leśniewo Lębork Malbork Pruszcz Gd. Reda Rumia Starogard Gd. Sztutowo Tczew Władysławowo Żukowo 781 66 77 301 67 12 (055)236 15 41 685 32 99 686 72 44 675 59 75 863 22 77 (055) 647 16 85 692 09 99 678 71 11 771 23 97 563 90 95 247 93 35 531 97 84 774 58 55 681 82 56 ul. Rdestowa 41 ul. Mostowa 14 ul. Warszawska 66 ul. Gdańska 28 ul. Wojska Polskiego 8 ul. Pucka 31 ul. Stupska 18 al. Wojska Polskiego 91 ul. Obr. Westerplatte 1A ul. Gdańska 16 ul. Grunwaldzka 93 os. Konstytucji 3 Maja 5A ul. Gdańska 43 A c ul. Jagiellońska 55 1 ul. Łąkowa 4 ś ul. Kościerska 9 5 I Jesienna Promocja! Dodatkowe wyposażenie GRATIS! Felgi alu, radia, głośniki, alarmy itp. Sprawdź pakiet dla każdego modelu. Volkswagen Bank Polska WCastrol Groblewski Gdańsk, ul. Jagiellońska 12A, tel. (058) 511 90 00 10152617/A/8S6 Ogłaszaj się! Biura Reklamy: PRZETARGI zawsze we wtorek i czwartek w Dzienniku Gdańsk, Targ Drzewny 9/11, tel. (0-58) 30-03-227 Gdynia, ul. Starowiejska 17/2, tel. (0-58) 66-06-524 Słupsk, ul. Filmowa 3e, tel. (0-59) 848-17-30 Pruszcz Gd., ul. Obrońców Westerplatte 1a, tel/fax (0-58) 683-22-70, tel. 692-09-99 Tczew, ul. Jagiellońska 55, tel. 531-97-84 Żukowo, ul. Kościerska 9, tel/fax (0-58) 681-82-56 Reda, ul. Gdańska 16, tel/fax (0-58) 67-87-111 Sztutowo, ul. Gdańska 43A, tel7fax (0-55) 247-93-35 www.makro-bud.com.pl 21800396/A/1154 Jesień pod własnym dachem B0RGA SZWEDZKA JAKOK NA POLSKĄ KI NELŚKAMP 3RAAS BSLIX BLACHODACHÓWKII TRAPEZY od 18,99 zt/mJ DACHÓWKA CERAMICZNA od 27,99 zł/m2 DACHÓWKA CEMENTOWA od 21,00 zł/m2 BOLIX SYSTEMY OCIEPLEŃ ATRAKCYJNE RABATY NA DODATKI, OKNA DACHOWE I ORYNNOWANIE ZAPEWNIAMY komplet materiałów na dach, transport i bezpłatne doradztwo techniczne Za kompletny dach, docleplenie budynku lub okna ot? www.naszemiasto.pt serwis informacji lokalnych Ciekawostki WIECZÓR wybrzeża Dziennik Ba%cki% piątek 4 października 2002 r. 40-osobowa muzykująca rodzina Baranów Niczym Golec uOr Kubuś ma dopiero 3 latka, a gra na perkusji jak szatan. Oczy mu się dosłownie śmieją, z buzi tryska radość. Skarży się tylko, że pałeczki są trochę za ciężkie. Talent ma pewnie po dziadku, Aleksandrze Baranie z Nowej Wsi pod Malborkiem, który od 40 lat grywa na prawie wszystkich weselach w okolicy. Mały Kubuś bije w bębny tylko podczas prób Barani Band w garażu. Minie jeszcze sporo czasu, zanim wystąpi na weselu. To domena jego dziadka. - Grałem już chyba na tysiącu wesel. Zdarzało się, że byłem u ojca, 20 kilka lat później u jego syna. Może zdążę zagrać na weselu I wnuka - mówi Aleksander ' Baran. Najpierw byt płacz Jego przygoda z muzyką tak naprawdę zaczęła się podczas lekcji śpiewu w szkole podstawowej. - Pamiętam, jak nauczyciel, pan Wieczór, grał na skrzypcach i każdy musiał zaśpiewać. Instrument tak mnie intrygował, że marzyłem, by chociaż szarpnąć za struny. Na koniec zajęć otrzymałem polecenie pozostania z 10 innymi uczniami po lekcjach. Przestraszyliśmy się i zaczęliśmy płakać - wspomina pan Aleksander. IftereKSantf zamiast Baranów Nazwę zespołu wymyślili mieszkańcy Nowej Wsi. Nikt nie mówił inaczej, jak Barany. Nawet ksiądz proboszcz Marek Kubec-ki. Gdy zapraszał na bal charytatywny, powiedział, że zagra zespół Barany. - Doszedłem do wniosku, że trzeba zmienić nazwę. Wcześniej nazywaliśmy się Styl. Stwierdziłem, że Baran's Band brzmi nawet lepiej. Ponadto w zespole większość osób to rodzina - wyjaśnia Aleksander Baran. Okazało się, że wybór nauczyciela był wyróżnieniem. Sprawdzał po zajęciach poczucie rytmu u uczniów. - Przez próbę szczęśliwie przebrnąłem. W ten sposób trafiłem do szkoły muzycznej, którą ukończyłem. Mama, gdy przystępowałem do I Komunii Świętej, na prezent kupiła mi akordeon marki Weltmeister. Pieniądze zaoszczędziła... nieza-praszając gości - opowiada Aleksander Baran. Woźnica na rozstajach Pan Aleksander ma co wspominać. W końcu to już 40 lat minęło, odkąd gra na weselach. Kiedyś odbywały się przeważnie w domach, stodołach i na podwórzach. - Takie uroczystości są bardziej rodzinne, mniej oficjalne. Pamiętam historię sprzed z górą 20 lat. Nie mogliśmy dojechać do wsi Górowychy (gmina Prabuty - przyp. aut.). Droga się kończy, samochód przez to błoto nie dojedzie. Pytamy woźnicę, po co stoi i patrzy na nas. Odpowiedział, że przyjechał po orkiestrę. Trzeba było przesiąść się na wóz - wspomina A. Baran. Podczas wesel zdarzały się chwile tragiczne. Na jednym z nich 20 minut po oczepinach zasłabła panna młoda. Po odwiezieniu do szpitala zmarła. ♦ Uszły dwa życia, ponieważ kobieta była w ciąży. Nie zapomnę nigdy tego zdarzenia. Nawet najbardziej pijani zerwali się na równe nogi, gdy zrozumieli, co się stało - mówi lider Barani Band. Komedia pomyłek Czasami życie dyktowało scenariusz jak w komedii pomyłek. Pewnego razu goście zapłacili orkiestrze za marsz weselny 100 złotych. - Za to można było kupić wtedy dwie butelki wódki -wyjaśnia pan Aleksander. -Gdy jednak nasi dobroczyńcy weszli do środka, stwier- li się, argumentując, że za wysłuchanie tak pięknego marsza warto było zapłacić. Okazało się, że nieoczekiwani goście zdążali na inne wesele, trzy domy dalej. Pan Aleksander dobrze pamięta też pewnego pana młodego. - Przespał prawie całe swoje wesele. Tak na niego działał alkohol. Zdołano go obudzić tylko na oczepiny -wspomina. - Nad ranem podszedł do mnie i powiedział: „Zagraj pan coś, nie słyszałem was prawie wcale. Muszę coś zapamiętać ze swego wesela". 40 muzyków Przez te wszystkie lata zmieniała się obsada zespołu i instrumenty, na których grali jego członkowie. Pierwszy skład tworzyli: Aleksander Baran - akordeon, jego brat Józef - bębny i Adam Konefał - trąbka. Dzisiaj lider zespołu gra z Tadeuszem Burdyńskim, synem Arkadiuszem i zięciem Ryszardem Żmijewskim. - Gram na gitarze Romeo II kupionej w latach 80. Moim pierwszym zespołem była Spółdzielnia Inwalidów. Dwa razy graliśmy w Jarocinie w 1989 i 1991 roku oraz w Węgorzewie w 1994 roku - wspomina Arkadiusz. Gdy zbierze się cała rodzina Baranów, jest ich około 40 osób. Prawie wszyscy mają zdolności muzyczne. - My lubimy śpiewać; najchętniej piosenki z repertuaru Ich Troje - mówią Paulina i Nicola, które tak jak Kubuś przychodzą na próby Baran's Band. Siostra seniora Barana gra na mandolinie, jego szwagier - na skrzypcach, wnuk Daniel - na syntezatorze, a zięć siostry - na gitarze. - Myślę, że śmiało moglibyśmy utworzyć rodzinną orkiestrę, podobną do Golec uOrkiestra - mówi Aleksander Baran. Grażyna Wosińska i Aleksander Baran ma nadzieję, że jego wnuki również będą grać na weselach. W głębi Jadwiga Baran, żona lidera zespołu. Fot, Aleksander Winter - Baran's Band gra nie tylko do tańca, ale podtrzymuje dawne tradycje, śpiewając przyśpiewki. Pan Aleksander zna je z rodzinnego domu, z wesel, a najwięcej od sąsiadów pochodzących z Kieleckiego. Przyśpiewki są wesołe i często dosyć rubaszne. Mają od 4 do 20 zwrotek. Te stare są dostosowywane do nowej rzeczywistości. Oto jedna z nich: „Dziś jest wesele,^ jutro poprawiny, za 9 miesięcy przyjedziem na chrzciny. Te 9 miesięcy to 'dzisiaj niemodne, przyjedziem na chrzciny za 4 tygodnie." REKLAMA SAM SPRAWDŹ NASZE CENY! OPONA ZIMOWA GRATIS! HAMULCE MONTAŻ GRATIS! ■Oferta wa&Mt «k> wyczerpania zapasów magazynowych,. Wszystki# c«tty zawiarają VAT niektórych artykutów ni# atsae są pełnym odzwierciedlaniem reeciywtetośd. AKUMULATORY NORAUTO 1S% I s# TANIEJ! Informujemy, 10 października : największy wybór w najniższej cenie Rodzina Baranów uwielbia grać i śpiewać. Na zdjęciu (od lewej): Aleksander Baran, jego wnuki: Kubuś, Nicola i Paulina (starsza) oraz syn Arkadiusz. Fot. Aleksander Winter Twoje Auto Centrum CENTRUM NORAUTO GDAŃSK-KIEŁPINEK przy Centrum Handlowym AUCHAN, ul. Szczęśliwa 9, tel. 769 47 00 OTWARTE: PON-SOB: 9.00-20.30, NIEDZ. 10.00-18.00 e piątek 4 rujana 2002 r. Nr 40/365 liDziennik www.naszemiasto.pl Wióldżi Kaszebi Jarosław Sellin Urodził się 1 maja 1963 roku w Gdyni, w rodzinie z głębokimi tradycjami kaszubskimi. Oo 1972 r. mieszkał w Rumi i w Gdyni, a w latach 1972 - 93 w Gdańsku, gdzie ukończył II10 oraz studia historyczne na Uniwersytecie Gdańskim. Po studiach rozpoczął pracę jako nauczyciel historii w V LO w Gdańsku, a w latach 1989-93 był też* nauczycielem akademickim na UG, specjalizującym się w historii nowożytnej XVI-•XVIII wieku. W czasie studiów związał się z Ruchem Młodej Polski. Współorganizował katolicki Związek Akademicki Verbum w Gdańsku, zostając W1990 roku rozpoczął karierę telewizyjną. Był między innymi szefem gdańskiej „Panoramy". Pracował też w „Wiadomościach". Od 1993 budował, a następnie kierował zespołem „Informacji" i publicystyki TV Polsat. Od tego czasu mieszka już w Warszawie. W1998 r. objął funkcję rzecznika prasowego rządu Jerzego Buzka w randze podsekretarza stanu (wiceministra). Od 21 kwietnia 1999 r. jest członkiem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, wybrany na sześcioletnią kadencję przez Sejm RP (do 2005 r.). W1999 zawarł związek małżeński. W tym roku wstąpił też do rumskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Jest żywo zainteresowany regionalizmem kaszubskim. Chciałby między innymi, by powstało radio kaszubskie z prawdziwego zdarzenia. Kąsk do śmiechu Giosny Bdles Muzykeńt Boles szedł nad rena z wieselćgo pod dodóra. Bóte trziraół w race, choc na drodze bSła sama glena. Prze tim bćł baro wiesoii i głośny, tak że czele gS ju z dóleka. Czej bćł decht WttKĘMĘM zbudzony a zdzewiony sąsód weldzł i zawołół: s, czemuż te tózesz w golech szperach? _ Gódóme po kaszebsku XIII Uczba I Witóme baro serdeczno w nowim trz&nóstim cyklu uezbe kaszebsczegb jgzeka. Robóta z dzótkama w * sczira roku beła wióldżim nowim doswiódczenim. Czas pókózół, że baro udónyra. Wiele belo miłech głosów bd Waji, drodżi telebbzćrnice, pójawiłe sS tdż artikle, przikładowb w „Gwiózdze Mbrza", „Gazece Kartesczi", „Pomeranii" i jinszich. To sprawiło, że latoś też góspódarzime z dzecama. Nen cykl mó bec jesz czekawszi, a przede wszetczim rechtowóny jesz barżi warkówó. Je to mbżebnć, bo naszi aktorze - kąsk w szerszim składze - są ju barżi dodrzeniali, są ze sobą zżeti. Óm sami nawzes zacMcywają sS do belny robbte, tak jak w ti hewó nowi piesniczce. Wespół demo Jó jem mocno rada. że móm doma Ch&c mie psocy pdskróbk reszny Je 6n mili i póceszny. Mie tak lubi wiedno, że ntó jesme jedno Prze spiewanim i zabawie Prze robbce, w kóżdi sprawie. Dzejac wespół chceme. Do se lgniemS. Moja sostra - smićszka lubi sedzec w kneżkach Wcyg mie chłoscy do czetanió Malowanid i pisanió. Bićdne są te dzece, co są sómne w checze Choc jim może je wiesoło Starszi kol nich gonią wkóło Równak - chóc mizerno - wespół derno. Stówka Łońsczi - zeszłoroczny teleóbzernik - telewidz warkowó - profesjonalnie nawzes - nawzajem derno - dziarsko poskróbk - najmłodsze dziecko w rodzinie reszny - żwawy dzejac - działać chłoscy - zachęca, wabi kneżka - książeczka sómne - samotne równak - jednak f Pismiono Kaszebsczi Zemi Kaszubszczyzna w liturgii „Boże pómagój" 0 żywotności kaszubszczyzna a zwłaszcza języka kaszubskiego - podstawowego elemementu kaszubskiej grupy etnicznej, decyduje jego zastosowanie w życiu społeczności regionu. Na Kaszubach kondycję języka kształtują dwa główne filary. Są to szkoła i Kościół, w którym coraz częściej rozbrzmiewa rodna mowa. Msze w części po kaszubsku zaczęto odprawiać w połowie lat 80. Do największych orędowników kaszubszczy-zny w Kościele należał nieżyjący już ks. prałat Franciszek Grucza. Wśród pierwszych celebransów należy wymienić księży Mariana Miotka (autor zbioru kazań „Swiętim turę starków"), Bogusława Głodowskiego i Edmunda Skierkę. Pierwsze regularne, comiesięczne msze z kaszubską liturgią słowa zainicjował ks. B. Głodowski w listopadzie 1987 r. w kościele Matki Boskiej Różańcowej w Gdańsku Przymorzu. W tym samym roku ks. E. Skierka rozpoczął podobne msze w Gdyni Małym Kacku, które wraz ze swoim przejściem przeniósł do Gdyni Babich Dołów. W Trójmieście co miesiąc po kaszubsku odprawia się w kaplicy kościoła św. Jana w Gdańsku, Gdańsku Pieckach Migowie, Gdańsku Wysokiej, Gdyni Cisowej i od września br. w Gdyni Pogórzu. Członkowie nowo powstałego koła Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Sopocie czynią starania, by były także w kościele św. Michała w Sopocie. Ponadto na Kaszubach, zarówno w archidiecezji gdańskiej i diecezji pelplińskiej, w około 20 parafiach odprawia się regularnie co miesiąc msze w języku kaszubskim, z jednym wyjątkiem (Gniewino), gdzie takie msze są co tydzień. Okazjonalnie kaszubszczy- , r Ks. praf. Franciszek Grucza (w środku) był jednym z inicjatorów wprowadzenia ka-szubszczyzny do liturgii mszy świętej. Fa-..B zna rozbrzmiewa w dziesiątkach parafii regionu, najczęściej podczas odpustów i lokalnych uroczystości. Książki liturgiczne Wraz z wchodzeniem ka-szubszczyzny do Kościoła, trwają prace nad udoskonalaniem tekstów liturgicznych. Pierwszych tłumaczeń dokonał już Florian Ceyno-wa w poł. XIX w. Są to historyczne przekłady „Ojcze nasz" i „Dziesięciu przykazań kościelnych". Translacji Pisma Świętego podjęli się ks. prałat Franciszek Grucza, co zostało uwieńczone wydaniem „4 Ewanjelje. Kaszebskó Biblejó" (1992) i Eugeniusz Gołąbek - „Święte Pismiona Nowego Testameńtu" (1993). Ukazanie się całego Nowego Testamentu miało epokowe znaczenie dla statusu języka i jego udziału w liturgii mszy świętej. Podobnie było w przypadku modlitewnika „Me trzimóme z Boga" (1998) i jego drugim wydaniem z dedykacją Ojca Świętego: „Boże pomagój, Jan Paweł II, 3 maja 1999". Rok później ukazała się „Knega Psalmów", przygotowany do druku jest lekcjo-narz „To je słowo Boże". Przed rokiem ukazało się tłumaczenie z języka greckiego Ewangelii według św. Marka, dokonane przez o. Adama Sikorę. Dla potrzeb wiernych opracowano także śpiewnik „Tobie Boże chwała", zawierający 22 pieśni kościelne. Ojciec Święty do Kaszubów Ogromne znaczenie miały zachęty kierowane w tym czasie do Kaszubów przez najwyższe autorytety. Przełomowe były dwie wizyty Ojca Świętego w 1987 i 1999 r. Podczas pierwszej Papież wypowiedział słowa, które stały się wskazówką działań Kaszubów w wielu dziedzinach życia: „Drodzy bracia i siostry Kaszubi, strzeżcie tych wartości i tego dziedzictwa, które stanowią o waszej tożsamości". Ta zachęta została ponowiona i poszerzona na sopockim hipodromie, kiedy Ojciec Święty powie- dział: „Pozdrawiam lud kaszubski, odwiecznych gospodarzy tej pomorskiej ziemi. Do was przemawiałem w Gdyni w czerwcu 1987 roku. Pragnę raz jeszcze zachęcić was, byście nadal strzegli swojej tożsamości, poprzez podtrzymywanie więzów rodzinnych, pogłębianie znajomości swojego języka i przekazywanie swojej bogatej tradycji młodemu pokoleniu. Trzymajcie z Bogiem zawsze!" Duże znaczenie miały „Wskazania duszpasterskie w sprawie obecności języka kaszubskiego w liturgii i życiu archidiecezji gdańskiej", wydane 23 maja 1993 r. Metropolita gdański, arcybiskup Tadeusz Gocłowski zezwolił w nich na używanie języka kaszubskiego w czytaniach liturgicznych, modlitwie wiernych i śpiewie kościelnym. Zachęcił księży, by otoczyli opieką wszelkie tego typu inicjatywy wiernych. Eugeniusz Pryczkowski kiego", 80-894 Gdańsk, Targ Drzewnv 9/11. teł, 301-20-27. Redaktor prowadzący: Eugeniusz Pryczkowski. Świadomie pielęgnować Ks. abp prof. Henryk Muszyński metropolita gnieźnieński - Ja myślę, że w całym kanonie mszy świętej trzeba przede wszystkim uwzględnić wymiar uniwersalny. Musimy uwzględniać także obecność innych ludzi, którzy kaszubskiego nie rozumieją. Polski rozumiany jest wszędzie, dlatego będzie jednak dominował także na Kaszubach. Natomiast fragmenty w języku kaszubskim, w wydarzeniach na całych Kaszubach powinny być obecne. Myślę, że to jest bardzo ważne z dwojakiego powodu. Pierwszy powód to jest nasza integracja z Europą - integracja nie oznacza unifikacji. Trzeba pielęgnować swoje odrębności. Mając tak piękną tradycję, jaką jest kaszubszczyzna, powinniśmy ją pielęgnować w sposób bardzo świadomy Drugim powodem jest globalizacja, która jest bardzo niebezpieczna, bo jest bardzo powierzchowna. Oddolny ruch Ks. dr hab. Jan Perszon proboszcz parafii w Pucku - W praktyce kościelnej przez wieki królowała łacina jako język wspólny, uniwersalny i najlepiej oddający zawiłości teologiczne, zapewniający też wewnętrzną jedność Kościołów lokalnych. Przełom nastąpił po Soborze Watykańskim II, na którym zezwolono na używanie języków narodowych i etnicznych. Dzięki temu Kościół ma wielki udział w ratowaniu małych języków na całym świecie. Tym bardziej, że teksty biblijne tłumaczone byty najczęściej przez księży. Podobnie jest na Kaszubach, choć my niejako zaczynamy od nowa. Pierwsze teksty liturgiczne powstały niedawno, a wciąż są duże braki w tej dziedzinie. W mojej parafii trudno wprowadzić kaszubszczyznę w liturgii. W Pucku nie ma kaszubskiego w szkole, coraz mniej mówi się po kaszubsku w domach. Po prostu brakuje ludzi, którzy mogliby wziąć aktywny udział w takiej eucharystii. Bez katechezy i podstaw kaszubskiego w szkole wydaje się, że nie da się rozwiązać tej kwestii. Musi to być oddolny ruch, musi istnieć zapotrzebowanie społeczne. Norrta WIECZÓR wybrzeża Dziennik Bałtycki piątek 4 rujana 2002 r. 7 Pieśń ó winnice Czetanie z Knćdżi Mój&mu drechdwijó chc§ zaśpiewać pieśń b jegd dbłu- Mój drfcch miół ógród - winnica na óbrodzajny górce. Hewo on ja óbkópół i óczeszczil z kamieni, i zasadzyi w ni belnć lorze winowć westrzód ni postawił wieżS, e tóż tłocznik w ni zbiidowół. I spódzćwół sS, że wedó grąd-czi wina, ale dna weda kwasnćjagbde. „Tak tej terózka, wa mieszkańcowie Jeruzalemu i chłopi z Jude, rozsądztaże, midze mną a midze m6ją winnicą. Co fi miół jesz zrobić dló ti móji winnice, a jem w ni nie zrobił? Czemu, czej jó czekól, żebe dna weda grąd-czi wina, wedała kwasnó jagóde? Tej dobrze! jó wama pokóża. co zrobiS z ną móją winnicą: Rozebierzfi ji płot, żebe jg pórozkredłe; rozwałS ji ógrodzenió, żebe bela p&ruńcowónó. PrzemieniS j§ w piistmią, nie mdze przecynónó ani płotó, tak, że zarosce bsta i drżóna. Chmurom zakóża spiiszczac na nia deszcz". Wejłe winowim bgrodfi Pana Zóstfipów je domóctwb Izraela, a ledze z Jude ną Jegó webróną szczypką, Spbdzewół sa sprawiedlewbtó, a hewb bezprawić, i chcbł prawówićrnoscS, a hewb krzik zgrozę. To je slowb Bożć. -- . . -- rĄ Stówka Nadto dredżć czetantó je z Lestu sw. Pawła do Filepianów (Flp 4, 6-9), ewanielib ze sw. Mateusza (Mt 21,33-43), psalm 25 (4-5.6-7. 8-9). Refren psalmu brzemi: „Winnicą Pana je lud Izraela", a aklamacją w spićwie pr~A ewanielią: „Wa Mie nie wgbra, le Jó waju wSbrół, żebesta szła i brzód weddwa". Óbrodzajny - urodzajny grądczi wina - winogrona poruńcowac - stratować płoc - pleć drżón - cierń. KASZUBSKIE MSZE skim odbędą się w Gdyni Cisowej, ul. Kcyńska 2, kościół Przemienienia Pańskiego, godz.14 i w Gniewinie, godz. 7.30. - We wtorek, 8 października o godz. 19,15 msza po kaszubsku odbędzie się w Gdańsku Przymorzu, w kościele przy placu NMP 1. Gość „Nordy" Mniejszosc czyli mętlik pojęciowy Rozmowa z prof. Brunonem Synakiem, prezesem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego - Niedawno na łamach prasy toczyła się dyskusja na temat uznania Kaszubów za mniejszość etniczną, a pan jako prezes ZKP nie zabrał w niej głosu. Dlaczego? - Przyczyna jest bardzo prosta - przebywałem poza granicami kraju i dopiero teraz zapoznałem się z prze-, biegiem tej dyskusji. Martwi mnie jej emocjonalny charakter i niedokładny odbiór intencji ZKP. - Przecież to Zarząd Główny zrzeszenia wysłał swoich przedstawicieli do Warszawy z wnioskiem, aby Sejm w przygotowy- wanej ustawie uznał Kaszubów za mniejszość etniczną ? - W dyskusjach nad projektem ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych uczestniczyliśmy od momentu powstania pierwszej jego wersji. Głównym zastrzeżeniem, jakie zgłaszaliśmy, było ograniczenie zasięgu ustawy do mniejszości narodowych i etnicznych. Proponowaliśmy, aby uwzględniała ona również grupy etniczne, by uniknąć zaliczania nas do mniejszości. Kiedy ostatnio prace nad projektem zostały wznowione i zaistniała realna szansa uchwalenia ustawy postanowiliśmy zwrócić się do Komisji z prośbą o spotkanie, na którym zaprezentowalibyśmy swoje stanowisko i oczekiwania wobec proponowanych uregulowań prawnych. - O jakie uregulowania chodzi? Przecież są podstawy prawne do nauczania języka kaszubskiego, do posiadania programów telewizyjnych i audycji radiowych. - Właśnie, ale gdyby proponowana ustawa w obecnej formie weszła w życie, to pozbawiłaby nas takich podstaw. Warto przypomnieć, że szkoły nauczające języka kaszubskiego mają formalne podstawy do tej nauki oraz otrzymują zwiększoną subwencję dzięki odpowiedniemu rozporządzeniu MEN, w którym mówi się o „grupach etnicznych". Zresztą termin ten został wprowadzony m.in. na skutek naszych sugestii. Ustawa o radiofonii i telewizji również posługuje się terminem grupa etniczna. Gdyby projekt ustawy w obecnej formie wszedł w życie, to powyższe regulacje prawne straciłyby swoją moc. Ustawa bowiem mówi tylko o mniejszościach narodowych i etnicznych, nie zaś o grupach czy społecznościach regionalno-etnicznych. W tej sytuacji z konieczności musielibyśmy zostać zaliczeni do mniejszości etnicznych, aby przynajmniej zachować obecne możliwości. - Wobec tego jakie rozwiązanie uważa pan dla Kaszubów za nąjlepsze? - Z punktu widzenia Kaszubów, a także podobnych społeczności, najkorzystniejsze byłoby szybkie ratyfikowanie przez Polskę „Europejskiej Karty Języków Mniejszościowych i Regionalnych", przyjętej przez Radę Europy Jej regulacje w pełni by nas satysfakcjonowały - zwłaszcza, gdyby prawna ochrona Kaszubsko-fryzyjskie kontakty Matych języków uczenie N Kaszubach gości-Cl ła delegacja regio-U nalistów i nauczycieli z Fryzji, zaprzyjaźnionego z Kaszubami regionu, położonego na północy Holandii. Kontakty kaszubsko-fryzyjskie trwają już wiele lat. Głównie dotyczą wymiany doświadczeń w zakresie nauczania regionalnego oraz prezentacji regionów w mediach. Goście z Fryzji przybyli pociągiem. W Wejherowie witali ich Kaszubi z Elżbietą Ścibior na czele, dyrektorką Szkoły Podstawowej w Jastrzębiej Górze i liderem organizacyjnym pobytu fryzyjczyków na Kaszubach. - Nam bardzo zależy na tych kontaktach, ponieważ od nich poznajemy sprawdzone metody nauczania małych języków - mówi Elżbieta Ścibior. Także fryzyjczycy są zadowoleni. Na Kaszubach bowiem zachowały się więzi międzysąsiedzkie, jest duże przywiązanie do odwiecznych wartości, są grupy pielęgnujące autentyczny folklor. - Widzimy znaczny postęp w nauczaniu rodzimego języka na Kaszubach. Cieszymy się, że możemy podzielić się naszymi doświadczeniami. Jesteśmy podbudowani kaszubską gościnnością - podkreśla Jelle Bangma, metodyk dwujęzycznego nauczania i szef delegacji z Frygi. Goście przebywali na Kaszubach pięć dni. Nocowali w Kaszubskim Uniwersytecie Ludowym w Starbieninie. Najważniejsze były liczne warsztaty metodyczno-języ-kowe, które prowadziła m.in. autorka podręcznika kaszubskiego, Danuta Pioch. O dokonaniach na polu edukacji mówił prof. Jerzy Treder, a Kazi- języków regionalnych znalazła się w przygotowywanej ustawie. W ten sposób nie tylko nie tracilibyśmy posiadanych uprawnień, ale uzyskałyby one silniejsze umocowanie prawne i, być może, poszerzyłby się ich zakres. Jednocześnie takie rozwiązanie nie nasuwałoby kojarzeniu Kaszubów z mniejszością w powszechnym jej rozumieniu. - Zatem Kaszubi są, czy też nie są mniejszością etniczną? - W socjologicznym rozumieniu - zdecydowanie nie, choć oczywiście wszystko zależy od definicji. Jesteśmy etniczną grupą kulturowo-re-gionalną, stanowiącą integralną część narodu polskiego, silnie splecioną z jego historycznymi losami. Posiadamy bardzo silną polską tożsamość narodową oraz kaszubską tożsamość regionalną. Ponadto mniejszość zwykle doświadcza jakiegoś poziomu dyskryminacji, która w dalszej i bliższej przeszłości niejednokrotnie Kaszubów dotykała, ale dziś trudno o niej mówić. Nie ma też jednolitej definicji prawnej. Definicja mniejszości etnicznej przyjęta w projekcie ustawy - podobnie jak w Konstytucji RP - jest bardzo szeroka i swoim zasięgiem znaczeniowym obejmuje także grupy etniczne. A więc mamy do czynienia z pewnym mętlikiem pojęciowym. Ostateczną decyzję w sprawie projektu ustawy podejmie nasz najwyższy organ - Rada Naczelna ZKP - Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał Mariusz Szmidka Spotkanie z Lechem Wałęsą było dla fryzyjczyków wielkim wydarzeniem. Fot. Jan Antonowicz mierz Kleina zapoznał gości z mniejszościami etnicznymi w Polsce. Dla fryzyjczyków gwoździem programu było spotkanie z Lechem Wałęsą. Były prezydent opowiedział im o dokonaniach „Solidarności" i niewykorzystanych szansach zbudowania silnego państwa. Bardzo pozytywnie wyrażał się o Kaszubach. Tego samego dnia goście zwiedzili nowy Dom Kaszubski w Rumi. Nawiązały się też pierwsze kontakty pomiędzy rumskimi i fryzyjskimi szkołami. Ta forma kontaktów jest już bardzo rozwinięta i przynosi rezultaty. Jan Antonowicz Kaszubska biesiada ŁĘCZYCE. Impreza o nazwie Pierwsza Łęczycka Biesiada Kaszubska odbędzie się 6 października. O godz. 11. rozpocznie Szkole Podstawowej w Łęczycach będzie spotkanie związane z u jest dyskusja na temat przyszłości kaszubszczyzny oraz występ ipr® Jesienne spotkanie GDAŃSK. 8 października odbędzie się jesienne zebranie oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Gdańsku, Poświęcone wiceprezes ZKP, Artur Jabłoński. W imieniu młodych Kaszubów wystąpi Łukasz Grzędzicki. Na spotkaniu omówiona też zostanie stanowiska prezesa partu w związku z objęciem obowiązków rektora Uniwersytetu Gdańskiego. Nowy sztandar Ewa Purska, prezes ZKP Dębogórze, wbija drzewce sztandaru. Kft. H<,nidii KMctetaink DĘBOGÓRZE. Istniejący już 10 lat oddział Zrzeszenia Kaszubsko- wiceprezesa Zarządu Głównego. W pierwszym pocztie sztandarowym stanęli Jadwiga Pfemicka, Mieczysław Grablowskl Pomysłodawcami ufundowania sztandaru są Marian Hirsz i Frandszek Soruł, którzy pracowali w komitecie organizacyjnym -mówi Ewa Purska, prezes ZKP z Dębogórza. ■ Nasz oddział liczy obecnie 76 członków. Największą naszą chlubą jest chór Morzanie, który promuje kulturę kaszubską i gminę Kosakowo. Wiele pomagają nam miejscowe władze samorządowe. domu kultury. (R.K.) piątek 4 października 2002 r. Dziennik Bałtyckimi Dziennik Chojnicki bezpfatna infolinia 0 800 15 00 2.6 myśłis Ponieważ jesteście naszymi codziennymi wiernymi obserwatorami i Czytelnikami, zwracamy do Was właśnie, abyście napisali do nas o tym, co Wam się podoba w ofercie dla Prenumeratorów, a co byście chcieli zmienić. Zaproponujcie nam też, czego od nas oczekujecie. Adres podajemy poniżej. Szczęśliwe karty Chcesz wyjechać na weekend do Wdzydz Kiszewskich? Odpo- nam odpowiedzi na kartce poczto-wej do 8 dnia następnego miesiąca. Co tydzień publikujemy jedno pytanie, a co miesiąc losujemy nagrodę miesiąca - weekend dla dwóch osób w hotelu Niedźwiadek we Wdzydzach Kiszewskich. m ... f|l' :;Ml Dzisiejsze pytanie: Kto jest pai wych? SE "M |Ł' Mf. UWeelend 1 w Jastrzębi Raz w miesiącu na weekend będzie tftógi wyjechać do i hotelu La Sie-sta nasz Prenum na cztery zadane p: HOTEL LA FIESTA! z rodziną, j^§lg|p< nas w tytfa miesiącu pyli tania. Wśród osób, które nadeślą odpowiedzi, wybierzemy tę, która z osobą towarzyszącą i dzieckiem (do 5 lat) w pensjonacie w Jastrzębiej Górze skorzysta z dwóch noclegów, wyżywienia, siłowni, sauny, sali gimnastycznej oraz z sola-num. 1 fc /i';,.; ' f^ : Nasze dzisiejsze pytanie: Kiedy skończyło się kalendarzowe lato? Na odpowiedzi czekamy do 7 listopada 2002 r. ■ Informacje o konkursach można uzyskać pod bezpłatnym nr. tel. 0 800 15 00 26. Nasz adres: Biuro Konkursów „Dziennika Bałtyckiego", Targ Drzewny 9/11 Gdańsk, z dopiskiem „Szczęśliwe karty", Jastrzębia" lub „Opinie o prenumeracie". Nasi Partnerzy ul. Szkolna 1 tel, 834-25-53 wejściówka na saunę wejściówka na dwugodzinne* wypożyczenie dowolnegot sprzętu ptywającegol wejściówka na dwugodzinne! wypożyczanie roweru górskiego wynajęcie sali gimnastycznej Rabat honorowany na podstawie ważnej Karty Klubu Prenumeratora REKLAMA Z..P.L.H. NOWO OTWARTY SKŁAD OPAŁOWY OFERUIEMY: • KOSTKĘ • ORZECH • GROSZEK • MIAŁ • KOKS • BRYKIET • węgiel z na| polskich kopalń • wysoka kaloryczność • niskie ceny - już od 340 zl, • dowóz GRATIS! (do Warto wiprbipr www.naszemiasto.pl serwis informacji lokalnych Chojnice. Cała Polska czyta dzieciom 20 minut przed snem Rodzice za mało czytają dzieciom. Do takich wniosków doszliśmy po rozmowach z wychowawcami i dyrektorami kilku chojnickich przedszkoli. Od kilku miesięcy mass media informują o kampanii społecznej pod hasłem „Cała Polska czyta dzieciom". Jej celem jest zachęcenie i przekonanie dorosłych, jak ważne jest, aby co najmniej 20 minut dziennie przeznaczyć na czytanie pociechom. Głośne czytanie rozbudza w dzieciach ciekawość świata, pomaga zrozumieć siebie i innych, uczy myślenia. „Należy zadbać, by głośne czytanie stało się priorytetem w domu, przedszkolu i szkole" - czytamy w jednej z ulotek propagujących akcję. - W naszym przedszkolu, jak wskazuje sama nazwa, kładziemy szczególny nacisk na rozwijanie czytelnictwa wśród dzieci - mówi Małgorzata Sząszor, dyrektor przedszkola „Bajka" w Chojnicach. - Nie czekaliśmy na akcję, po prostu nasi wychowawcy zawsze czytają dzieciom. W przedszkolu jest Sala Teatralna, gdzie dzieci recytują wiersze i wystawiają przedstawienia teatrzyków kukiełkowych Dzieci z grupy „Duszki" z wychowawczynią Marią Nowak. - Często czytam swoim wychowankom bajki i wiersze - mówi Maria Nowak, wychowawczyni grupy „Duszki". - Dzieci czytające same sięgają na półki po książki. Zdarza się, że przynoszą je z domu Do czytania zachęcają też w Przedszkolu nr 6. Dyrektor Irena Hamerska stwierdza, że dzieci maja za mały kontakt z książką w domu. - Będę o tym mówić na najbliższym spotkaniu z rodzicami, będę apelować o systematyczne czytanie dzieciom, korzystanie z przedszkolnej biblioteki i czytelni - mówi Irena Hamerska. Dzieci mogą posłuchać też bajek w Przedszkolu Samorządowym nr 4. - Odkąd usłyszeliśmy o tej akcji ogromną wagę Czyta lata Fot. A. Jakusz Mateusz Bodzoń, 6 lat - Troszkę umiem czytać, ale zazwyczaj czyta mi tata - jak poproszę. Ale podczas przeprowadzki zgubiły się moje książki i rodzice kupią mi nowe. Najbardziej lubię bajkę o Pinokiu. —I Wolę TV Fot. A. Jakusz Pawet Sikorski, 6 iat Jeszcze nie umiem czytać. Nie lubię słuchać bajek, wolę oglądać je w telewizji. Ale najbardziej lubię bawić się z siostrą w piaskownicy. Fot. A. Jakusz Kaja Dyląg, 6 lat - Bardzo lubię czytać. Już się nauczyłam i czytam bratu, który ma dwa latka. Pierwszą przeczytałam bajkę o Guliwerze i podoba mi się ona najbardziej. O małpce też jest fajna. Lubię też uczyć się wierszyków i recytować. Fot. Aleksandra Jakusz przywiązujemy dó czytelnictwa - zapewnia dyrektor Mirosława Wardacka. - Zauważyliśmy, że zachętą do sięgania po lekturę staje się aktywny z nią kontakt - recytacje wierszy, inscenizacje, przedstawienia. Ale do akcji powinni włączyć się przede wszystkim rodzice. (mona) Znam literki h Fot. A. Jakusz Monika Ciemińska 6 lat - Lubię słuchać bajek i wierszyków. Najbardziej „Jak sójka wybierała się za morze" i „ W dębowej dziupli". Znam dużo liter i niedługo sama będę umiała czytać. Zdrojewscy wibroprasowane elementy betonowe KOSTKA BRUKOWA PUSTAKI ALFA - BLOCZKI BETONOWE - NA0PR0ŻA PŁYTY YUMB0 - AŻURY HURTOWNIA STANISŁAW WARMBIER FARBY, LAKIERY KLEJ ATLAS SYSTEM DOCIEPLEŃy. SILIKON - PIANKI STYROP|AN 89-604 CHOJNICE, ul. Kościerska 8 tel. (052) 397-75-67 tel. dom (052) 397-75-41 8 zt/mJ MDF (podłogowe) I klasa - 22 zł/m" (podłogowe) II klaso (ścienne) ■ od ? zł/ITY ' ceny brutto PRZY WIĘKSZYCH ZAMÓWIENIACH ■ TRANSPORT GRATIS! HURTOWNIA KONARZYNY, ul. SZEROKA 5, tel. 0608-018-275 PRZECHLEWO obok PKS, tel. 0600-496-048 BRUSY, ul. GDAŃSKA 14, tel. (052) 398-28-75 22800290/A/1582 Stężyca, tel. 684-34-34 ul. Rzemieślnicza ■'orotherm, Gazobeton PONIŻEJ CEN PRODUCENTA SUPERPROMOCJA OKIEN PCV ALUPLAST NP. OKNO 1,5 x 1,5 (RU + R) - 669 BRUTTO „NOTABENE" Kościerzyna, ul. Mata Dworcowa 6 B tel./fax 686-68-99, czynne 8.00-18.00 | www.gratka.pl i wp.pl ©głoszenia w Internecie Reklamy Dziennik Chojnicki rmm Dziennik Bałtycki wybrzeża piątek 4 października 2002 r. CZERSK^ ul. ZAPRASZAMY PANIE I PANÓW w pors.-pjątek od&0Q-, #S#3 386 853 JUŁSCOBSafi 0608 683 454., 0501352 529,9607 339 2l4fc ' c-mait: krtt>y:>l>ka(2-wp.pl ; DETEKTYWISTYCZNEI 058/30-74-311 DŁUGI, handel, odzysk, 058/307-42-16, 30-74-311 DOCIEPLANIE ścian, poddaszy styropianem sypkim, 058/681-91-76, 0605-893-196 KOMPLEKSOWE układanie kostki typu Polbruk- solidnie, 0602/384-836 KREDYTY gotówkowe, hipoteczne, samochodowe, Agencja Kredytowa, ul. Rzemieślnicza 12, Kościerzyna, tel. 686-86-53 KURSY języków obcych Kosmos, angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, polski. Zapisy od 1 września, poniedziałek- piątek od 14.00 do 18.00, ul. 3-go Maja 10, Kościerzyna, 686-32-16 LODÓWKI, zamrażarki, naprawa z 2-letnią gwarancją lady, trasa: Żukowo- Kartuzy- Sierakowice, dojazd bezpłatny tei 681-68-68 OGÓLNOBUDOWLANE, remonty, ciesielstwo, 058/56-297-29, 0601/320-453 PROJEKTY: budowlane, instalacji sanitarnych, technologiczne, oczyszczalni przydomowych ścieków, tel. 058/686-25-36 TAPETOWANIE natryskowe, zmywalne. 623-18-16, 0601/61-66-33 TEKSTY reklamowe, do folderów, zdjęcia, 0691/190-267 UBEZPIECZENIA komunikacyjne, majątkowe, życiowe 0502-302-970 VIDEOFILMOWANIE, zdjęcia cyfrowe - profesjonalne, nagrywanie na: vhs, svhs, cd, dvd, dvd, przerabianie starych filmów na dvd, 0501-314-167 WYKONAWSTWO robót instalacji sanitarnych i wod. kan. co. tel. 058/686-25-36 ZDJĘCIA weselne, inne uroczystości, 0691/190-267 AGREGAT prądotwórczy 2,2 KW, benzyna, mato używany, cena 1.650 zt, tel. 052/395-51-94 BUDĘ dla psa średniego wzrostu, smycz i dodatki, tanio, Sierakowice, 058/6816-964 DMUCHAWA ssąco - tlocząca*PT 200 oraz podnośnik kubetkowy do zbóż z koszem zsypowym, tel. 052/388-64-35 DREWNO opałowe iglaste 50 zt sześcienny, kominkowe - 90 zt, Kartuzy 0605-340-668 DREWNO opałowe iglaste i liściaste, pocięte, okolice Chojnic, możliwość dowozu, tel. 0604/848-205 FUTRO z nutri, nowe, rozm. 170, 410 zt, 684-66-20 MLEKO kozie, ekologiczne, 3 zl/ 11, niedaleko Czerska, tel. 0505/325-306 NINTEDO 64 V3 FX, oryginalna kierownica, pedał gazu i hamula-ca, dżojstic + matka, cena 220 zt, tel. 0608/819-928 lub 052/397-74-60 OGRODNICZKI ciążowe nowe, 0603-217-684 PIANINO, tel. 052/397-70-43 lub 0604/281-219 PŁASZCZ długi, dyplomatka, koloru chabrowego, w idealnym stanie, cena 130 zt, tel. 052/397-52-72 SIEMENS C35I z ładowarką, baterią,CI-ION, etiu, stan bardzo dobry, tel. 0691/918-985 STÓŁ warsztatowy, szafki narzędziowe, 60-120 zt, (0603)21 -24-43 SUKIENKA ślubna na wzrost 1,50 m z welonem + rękawiczki, sukienka zdobiona w łososiowe róże, krótki rękaw, cena 120 zł, tel. 052/398-56-54 SUKNIA ślubna ■ atrkcyjna, tel. 052/397-06-27 lub 0600/748-012 SUKNIA ślubna śnieżnobiała, atłasowa, rozmiar 38, podpinany tren, w bardzo dobrym stanie, po czyszczeniu chmemicznym, długi rękaw, dekolt w serce, przyozdobiona koronka, 880 zt, kosztowała 2500 zt, dodatki gratis, 058/681-40-83 SUKNIĘ ślubną, biatą, 160 cm, 350 zt, 058/685-13-85 prosić Iwonę SUKNIĘ ślubną, rozmiar 36 - 38, cena do uzgodnienia, Rębosze-wo, 058/681-49-16 SUKNIĘ ślubną białą, wszystkie dodatki, rozmiar 39 - 40, 450 zt całość, 058/681-03-73 SUKNIĘ ślubną z dodatkami, 38/40, cena 200 zt, 058/6681 -63-26 SZLAFROKI satynowe, koszulki, piżamki, komplety- poleca producent. 042/650-25-01, 0504/184-652 TORF czarnoziem, 7 ł/tona, 0692/241-472 WÓZEK spacerówka, typ Parasolka, bordo i kwiatki, stan idealny 50 zt, 058/694-27-28 ZBIORNIK do oleju opalowego 2000 I, tel. 052/398-84-20 ZMIENIARKĘ ptyt CD samochodową, 6 ptyt, kabel Fisher -150 zt, 058/685-72-50 AMPLITUNER kina domowe Philips FR 960 lub podobny, tel. 052/397-68-61, 398-84-84 lub 0604/719-608 BLOCZKI fundamentowe, kupię, tel. 0600/672-455 HISTORIA do LO, III cz. Tomal-ska od II Wojny Światowej do Współczesności, tel. 052/397-57-45 SŁOWNIK Polsko - Chorwacki, tel. 0601/956-846 TUNER satelitarny dekoder Pionier lub Philips, Kenwood lub cale komplety satelitarne, 0601/18-19-34 WÓZEK głęboki plus spacerowy, 058/681-03-73 AMERYKAŃSKA loteria, www.konsul.pl, 042/659-77-07 CENTRUM p. jjidoR KREDYT G0T0WKÓWY (btz porfczydcla do 60 000,-) POŻYCZKA BPOTECZNA i dowolny cel do 60% wart. nieruch. 15 lat oprocent. od 5.85% KREDYTY (do 25 l.t'Jy?c.r' ' m/juuscm zu, i\atkuijt ul. Długa 31 ZADZWOŃ LUB PRZEŚUJ FAKS • Gdańsk tel. (058) 300-35-20 fax (058) 300-35-08 •Chojnice (052)397-96-20 • Kartuzy (058) 681-18-92 • Kościerzyna (058)686-76-61 PRZEŚLU POD ADRESEM Dziennik Bfiłtydd DO "834 Cjdińjk * 16 piątek 4 października 2002 r. Dziennik Bałtycki fl Dziennik Chojnicki WIECZÓR wybrzeza www.naszemiasto.pl serwis informacji lokalnych SPORTOWY WEEKEND Rajdy terenowe t ŚsFK" Emocji podczas rajdów nie powinno zabraknąć. Fot. Tomasz Mrozek Terminarz Jutro w Chojnicach oraz na terenie gmin Chojnice i Człuchów rozegrana zostanie siódma, przedostatnia w tym roku runda rajdowych mistrzostw Polski. Na starcie stanie czołówka polskich rajdowców. Być może w Chojnicach rozstrzygnie się, kto zdobędzie mistrzowski tytuł. Najciekawszym elementem rajdów są odcinki specjalne. Podczas chojnickiej rundy przewidziano ich siedem, na trzech torach. Dwa pierwsze umiejscowione zostały pomiędzy Charzykowami a Nie-żywięciem, trzeci obok Za-górek. Do wszystkich dojeżdża się drogami polnymi. Do pierwszego toru najlepiej dojechać kierując się z Chojnic w stronę Bytowa. Naprzeciw działek trzeba skręcić w lewo w polną drogę. Drugi tor odległy jest od pierwszego ook. 1 km w stronę Nieży-więcia. Dojechać do niego można również od strony wsi. Trzeci tor znajduje się przy drodze polnej z Nieżywięcia do Zagórek. Niezwykle ciekawie zapowiada się rywalizacja trzech pierwszych w klasyfikacji załóg, które mają realne szanse na wywalczenie mistrzostwa. W klasyfikacji generalnej mistrzostw Polski prowadzą Dariusz Andrzejewski i Piotr Bienań z AK Rzemieślnik. Drugie miejsce zajmują zwycięzcy sprzed roku i obrońcy tytułu mistrzowskiego - Paweł Oleszczak z Mariuszem Milewskim z AK Łódź. Odrabiać straty z poprzednich rund będą Piotr Matuszyński i Jacek Czerwiński z Autotrapera. Najlepszych rajdowców Polski oraz ich maszyny będzie można oglądać dziś wieczorem i jutro rano przy Parku Wodnym w Chojnicach. Tam zlokalizowano start i metę rajdu. (Mroź) Starty pierwszej załogi 9.00 start sprzed Parku Wodnego 10.00 OS 1 (Charzykowy) 11.20 OS 2 (Zągórki) 12.20 OS 3 (Nieżywięć) 12.42 OS 4 (Charzykowy) 14.55 OS 5 (Zagórki) 15.20 OS 6 (Nieżywięć) 15.42 OS 7 (Charzykowy) 20.00 zakończenie w hali Parku Wodnego OS - odcinek specjalny IV li PIŁKA NOŻNA Chojniczanka wyjeżdża w niedzielę do Redy na mecz z miejscowymi Orlętami. Chojniczanie znakomicie spisują się w wyjazdowych pojedynkach. Kibice liczą na kolejne punkty. Początek meczu o godz. 15. 3 A SKOK im. Jana Pawia II Oferta SPECJALNA LOKATA Czersk. I Memoriał im. Romana Bruskiego Pamięci trenera Uczestnicy I Memoriału im. Romana Bruskiego. Gorąco powinno być Jutro Kolejarz gościć będzie wicelidera Gdafek Kleszczewie miejscowy Grom ■ W SKRÓCIE kub Klajna, Pełnym sukcesem, zarówno organizacyjnym jak i sportowym, zakończył się I Memoriał im. Romana Bruskiego w piłce ręcznej młodzików. - Organizacja na piątkę, na pewno tu jeszcze przyjedziemy -takie opinie powtarzały się najczęściej w ustach opiekunów zaproszonych drużyn. Przez trzy dni 15 zespołów młodzików i młodziczek rywalizowało o pierwsze miejsca. Wśród dziewcząt prym wiodły faworytki: MTS Kwidzyn, aktualne wi-cemistrzynie Polski młodziczek, Vitaral Jelfa Jelenia Góra oraz Dora Eko Starogard Gdański. W gronie chłopców najlepsi okazali się młodzi szczypiorniści z Kartuz, którzy w finale pokonali MTS Kwidzyn. Również Czersk miał swój akcent sportowy. Boro-wiak, trenowany przez Mariusza Lewandowskiego za- >v1W;,,V.V ; ,V";?Vn':' jął piąte miejsce wśród chłopców. Na takiej samej pozycji zakończyły zawody dziewczęta z LUKS Pol Czersk. Czerszczanka, Justyna Belter, wywalczyła tytuł króla strzelców. - Dziewczyny zjadła trema, gdy zobaczyły, ile ludzi jest na trybunach - mówi Joanna Fidurska, trenerka. -Przegrały z zespołami z krajowej czołówki, tracąc bramki w końcówkach. Drugiego dnia, gdy oswoiły się z publicznością, było już znacznie lepiej. Uważam, że za rok ten zespół będzie się liczył w Polsce. Przyjezdnym podobało się w Czersku wszystko. Oprawa zawodów, uroczyste rozpoczęcie i zakończenie memoriału, profesjonalne podejście do prowadzenia turnieju. Nie było drużyny, która wyjechałaby bez upominków. Niespodzianką były książeczki ze zdjęciami drużyn uczestniczących w rozgrywkach. Organizatorzy przyznają, że pracy przy za- wodach było dużo. Ale opłacało się. - Zorganizowanie tego memoriału zaplanowaliśmy, gdy budowa hali była na ukończeniu. Chcemy w ten sposób uhonorować pamięć Fot. Zygmunt Pazda Romana Bruskiego, który dla czerskiej piłki ręcznej zrobił bardzo dużo - mówi Joanna Fidurska. - I myślę, że nasz cel zrealizowaliśmy (Mroź) Urodził się 23 lipca 1947 r. w Czersku. Tu uczęszczał do szkoły podstawowej i liceum. We wrześniu 1978 r. podjął pracę w Liceum Ogólnokształcącym im. Wincentego Pola w Czersku. W 1992 r. został dyrektorem tej placówki. Od najwcześniejszych lat interesował się sportem. Był aktywnym działaczem, organizatorem i uczestnikiem różnego rodzaju obozów, spływów kajakowych, wędrówek turystycznych. Był wyczynowym sportowcem i trenerem. Swą pracę trenerską związał przede wszystkim z Borowiakiem Czersk, a w latach 90. z Uczniowskimi Klubami Sportowymi, Był także aktyw- « nym działaczem Szkolnego Związku Sportowego. Jako trener prowadził pierwotnie drużyny piłki nożnej Borowiaka, potem zajął się organizacją piłki ręcznej w Czersku. To dzięki jego zaangażowaniu powstały w Czersku drużyny piłki ręcznej, które w niedługim czasie zaczęły się liczyć w krajowym szczypiorniaku. Trenował przede wszystkim zespoły dziewcząt. Osiągnął z nimi wiele sukcesów. Wychował znakomite pił-karki, które trafiały w późniejszej karierze do klubów pierwszoligowych. On sam był również czołowym zawodnikiem drużyny męskiej. Jego życie zakończyło się nagle, na sali gimnastycznej. Zawody w jego liceum, jego uczniowie, on sam biorący czynny udział w święcie sportu. I nagle wszystko się skończyło. Serce nie wytrzymało, Wielki działacz społeczny, wspaniały nauczyciel, wychowawca i trener wielu pokoleń czerskich szczypiornistów zmarł 27 września 1996 r. Jego imieniem nazwano halę sportową w Czersku, którą otwarto w 2001 r. na 10 m-cy (oprocentowanie stałe)* Korzystne POŻYCZKI Chojnice I % ul.PocztowalO tel. 397-81-35 UWAGA! PROMOCJA LOKAT! Lokaty terminowe: 1 m-c 7,0% 9 m-cy 9,5% W 3 m-ce 8,3% 12 m-cy 10,5% 24 m-ce 10,8% 6 m-cy 8,5% 18 m-cy 10,6% 36 m-cy 11,0% RACHUNKI BIEŻĄCE dla podmiotów gospodarczych ■ BEZ OPŁAT UBEZPIECZENIA (bezpośrednia ii Ciebie n domu) Kartuzy, ul. Wybickiego 13/16, Dom Parafialny parafii Św. Wojciecha, tel. 681-05-42 im. Św. Jana z Kęt BALEXMETAL Balex Metal spółka z o.o. Bolszewo, ul. Wejherowska 12 C tel. /O 58/ 778 44 44. fax /O 58/ 778 44 55 e-mail: balex@balex.com.pl Oddział Gdańsk ul. Grunwaldzka 244, tel./fax /0 58/ 344 74 90 Oddział Słupsk ul. Dwernickiego 21, tel./fax /0 59/ 842 81 31 Oddział Tczew ul. 30 Stycznia 32, tel./fax /0 58/ 532 29 02 s blacho trapezowa 18 12,96 zł/m2 Macha płaska 10/82 zł/m3 cena netto m2 powierzchni kryjącej; vat 7% 2037442/F/949 Kartuzy, ul. Wybickiego 13/16, Dom Parafialny parafii Św. Wojciecha, tel. 681-05-42