3,00 ZŁ W TYM 8%VAT Nr ISSN 0B7-9526 Nr indeksu 348-570 43 9 770137 952060 Sportowy weekend w regionie - str. 10 NNIK POMORZA Sobota-niedziela 26-27października 2019 W nocyzsoboty na niedzielę zmianiamyczas: cofamy wskazówkę i śpimy dłużej STRONA 2 Ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce z krótką wizytą wRedzikowie STRONA 4 Szczęśliwy finał sprawy łączniczki z Powstania Po artykule „Głosu Pomorza" fiskus zareagował błyskawicznie. Należność zostanie umorzona s™. Śmiertelna diagnoza często przeraża pacjenta i jego bliskich strona 6 Jowita Budnik, „najsmutniejszą" polską aktorką została przez przypadek strona 14 strona 14 ZOBACZ, JAK TANIO 1 MODNIE MOŻESZ SIĘ U NAS UBRAĆ! C TO JUŻ 4 LISTOPADA WIELKIE OTWARCIE NOWEGO SKLEPU ODZIEŻOWEGO. DWA RAZY W TYGODNIU CAŁKOWITA WYMIANA TOWARU. ODZIEŻ, DODATKI, BUTY, TOREBKI. SPRZĘT SPORTOWY ORAZ DROBNE AGD. ZAPRASZAMY. SŁUPSK, UL. WOJSKA POLSKIEGO 46A 1 9770137952060 02 Druga strona Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 26-27.10.2019 Pogoda w regionie dzisiaj 16°C 12°C Ciśnienie 1016 hPa Wiatr SW 22 km/h Uwaga zachmurzenie duże Niedziela Poniedziałek Wtorek 13°C 8°c 10°C 4°c 7°C rc Jwaga: zachmurzenie, przejściowe opady_ To nie jest ostatnia zmiana czasu W niedzielę zmiana czasu oraz ochłodzenie Krzysztof Ścibor z biura prognoz meteorologicznych Calvus w Słupsku Będzie jeszcze chłodniej. W poniedziałek bez opadów, ale temperatury spadną jeszcze bardziej i wyniosą 8-10 stopni. We wtorek temperatury będą dalej się obniżać. Termometry pokażą 6-8 stopni. Możliwe będą też opady deszczu, a na Kaszubach nawet deszczu ze śniegiem. Środa i czwartek będą najchłodniejszymi dniami w przyszłym tygodniu z temperaturą około 5-7 stopni. Zimne będą też noce z lekkimi przymrozkami - od minus l do minus 3 stopni na trasie Kaszuby -Miastko. A jaka pogoda czeka nas pierwszego listopada? Będzie nadal chłodno, na Wybrzeżu możliwy przelotny deszcz. Temperatury wyniosą 6-8 stopni. Wszyscy, którzy wybierają się w ten świąteczny weekend w dłuższe trasy po Polsce, powinni rozważyć wymianę opon na zimowe. W niedzielę też zmiana czasu. Wiele się słyszy o tym, że takie przestawianie zegarków co pół roku wpływa na nas niekorzystnie. Myślę, że zmiany czasu są nam potrzebne. Gdyby nie przestawienie zegarków o godzinę do tyłu, za miesiąc drugą poranną kawę o godz. 9 pilibyśmy dalej w ciemnościach, co na pewno nie byłoby przyjemne. Myślę, że lepiej dla nas, aby było jasno w tych godzinach, w których większość z nas jest najbardziej aktywna - czyli od godz. 7 do godz. 15. Kinga Siwiec kinga.siwiec@polskapress.pl Słupszczanin złapany z narkotykami. Grozi mu 10 lat więzienia ttegkm 3ogna Skarul )ogna.skarul@polskapress.pl Zmiana czasu na zimowy zawsze następuje w ostatni wee-wiatowy Dzień Walki z Otyłością Otyłość to choroba cywilizacyjna. To druga po paleniu papierosów najczęstsza przyczyna występowania poważnych problemów zdrowotnych, w tym nowotworów złośliwych. Światowy Dzień Walki z Otyłością obchodzony 24 października ma na celu podnoszenie świadomości na temat zapobiegania i leczenia tej choroby. świm Światowy Dzień Donacji i Transplantacji Światowy Dzień Donacji i Transplantacji przypada na 26 paź- -dziernika (sobota). To święto pierwszy raz odbyło się w Genewie 14 października 2005 roku. Jego celem jest promowanie przeszczepów rodzinnych i organów od zmarłych. W tym celu organizowane są kongresy, konferencje oraz kampanie społeczne. Międzynarodowy Dzień Łuszczycy Międzynarodowy Dzień Łuszczycy przypada na 29 października (wtorek). Jego celem jest podnoszenie świadomości o chorobie i jej niezakaźności zarówno wśród chorych, jak i całego społeczeństwa, tak aby można było mówić o tej chorobie otwarcie, bezwstydu. (awa) Pierwsza operacja na mózgu Początki psychochirurgii sięgają lat 80. XIX wieku, kiedy Gottlieb Burckhardt wykonał pierwsze zabiegi polegające na resekcji fragmentów kory mózgu u sześciu pacjentów chorych na schizofrenię. Pierwsza lobotomia odbyła się 12 listopada 1935 roku. Zabiegowi temu, początkowo polegającemu na zniszczeniu płata czołowego za pomocą spirytusu bezwodnego, została poddana 63-letnia kobieta cierpiąca z powodu objawów depresyjnych, lęku, urojeń, halucynacji i bezsenności. Psychiatra Barahona Femandes dwa miesiące później doniosła, że stan pacjentki uległ poprawie. Pierwsza leukotomia została wykonana 3 marca 1936 roku przez Antonio Egasa Moniza i Almeidę Limę. Śmiertelność z powodu lobotomii w latach 40. była wysoka - ok. 7,4 procent. Skąd się bierze przeziębienie i j; Warto wiedzieć, co robić, by się ochronić Trwa sezon na przeziębienie i grypę. O tym, jak się chronić przed infekcją, mówi Waldemar Ferschke, specjalista epidemiolog i wiceprezes Medisept Przeziębienie Paula Goszczyńska paula.gos2x2ynska@polskapre5s.pf Skąd bierze się przeziębienie? Przeziębienie ma swój początek w momencie osłabienia organizmu. Może być to spowodowane nie tylko jego wychłodzeniem, ale także przez przegrzanie. W medycynie nazywane jest to zaburzeniem homeostazy, czyli zakłóceniem stanu równowagi organizmu. To moment, w którym obca flora bakteryjnalub wirusy mają łatwiejszy dostęp do naszego organizmu. Dlaczego najczęściej prze-ziębiamy się jesienią lub zh mą? Okresy przechodzenia jednej pory roku w drugą, a także z tym związane, nagłe duże różnice temperatur to czas wzmożonej zachorowalności na choroby zakaźne. Jest to związane z tym, że jesteśmy bardziej narażeni na osłabienie naszego organizmu. WAŻNE JAK SIĘ ZABEZPIECZYĆ? Warto być aktywnym, uprawiać sport, zahartować się, aby zimno nie powodowało u nas stanu osłabienia. Ważna jest również higiena pomieszczeń, ich częste wietrzenie. No i przede wszystkim prawidłowa higiena rąk, ponieważ to one są kluczowym nośnikiem mikroorganizmów chorobotwórczych. Pamiętajmy, że skuteczne mycie dłoni nie trwa 5 sekund, tylko należy to robić 20-30 sekund. Jeśli nie możemy akurat skorzystać z wody i mydła, to zdezynfekujmy je płynem o wysokim spektrum działania na wirusy i bakterie. A po powrocie do domu koniecznie umyjmy ręce! Czy przeziębienie zawsze trwa tydzień? 7 dni to taki czas, kiedy zdrowy organizm w naturalny sposób powraca do właściwego sobie stanu równowagi. Jeśli jednak czas ten się wydłuża, jest to już powodem do obaw i wówczas trzeba udać się do lekarza. Jak odróżnić przeziębienie od grypy? Grypa to choroba wirusowa, która objawia się bardzo wysoką gorączką nawet powyżej 40 stopni, utrzymującą się do trzech dni, bólami mięśniowymi i bólami głowy. Może pojawić się zaczerwienione gardło, ale przy grypie brak jest ropni na jego powierzchni. Pojawiają się one natomiast przy chorobach bakteryjnych np. anginie. Przeziębienie zaś z reguły powodowane jest przez wirusy inne niż wirus grypy. Zidentyfikowanych wirusów wywołujących przeziębienie jest ponad 200, a naj- częściej są to tzw. rinowirusy. Przy przeziębieniu temperatura jest niższa niż przy klasycznej grypie. Pozostałe objawy są podobne, jednak również mogą występować w mniejszym nasileniu. Jak należy postępować w przypadaj stanu poógp-rączkowego lub gorączkowego? Należy zacząć od tego, że gorączka, lub raczej stan podgorączkowy, jest stanem pożądanym. Zachodzą wówczas w naszym organizmie procesy obronne, czyli nasze ciało w sposób naturalny samo broni się przed atakiem bakterii i wirusów i stara się je zwalczać. Nie należy zatem panikować, jeśli pojawi się gorączka. Należy zadbać o swój komfort, odpoczynek, wypić ciepłą herbatę z sokiem z malin lub cytryną. Jeśli jednak gorączka się nasila i sięga znacznie powyżej 38 stopni Celsjusza, należy udać się do lekarza. Należy wtedy także wspomagać się lekami przeciwgorączkowymi. Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 26-27.10.2019 rodzinny zdrowie 03 Ćwiczenia na jąkanie. Trening mowy poprawia płynność mówienia Jąkanie jest jednym z częstszych zaburzeń mowy. Wymaga on kompleksowego działania - zarówno ze strony rodziców, jak i logopedy Jąkanie EwaZwoiak intemet@polskapress.pl Jąkanie może prowadzić do kompleksów i braku pewności siebie. Warto pokonać problem, stosując odpowiednie ćwiczenia. Typy ćwiczeń wykorzystywanych w terapii zaburzeń płynności mowy: - Ćwiczenia oddechowe, których podstawowym celem jest usprawnienie oddechu brzuszno-przeponowego i zwiększenie pojemności płuc. Tego typu ćwiczenia polegają najczęściej nadmuchaniu narożne przedmioty inaślado-waniu różnych odgłosów. • Ćwiczenia oddechowo--emisyjne, których celem jest utrwalenie toru oddechowego. Tego typu ćwiczenia polegają na mówieniu na jednym wdechu oraz przeciąganiu samogłosek -„a, o, u, e, i, y". • Ćwiczenia w mówieniu, które polegają m.in. na czytaniu tekstu dostosowanego do wieku i rozwoju danego dziecka, opisywaniu ilustracji, śpiewaniu wierszyków i piosenek. JAK WYKONYWAĆ MASAŻ TWARZY? Regularnie wykonywanie masażu twarzy skutkuje między innymi zmniejszeniem napięcia mięśni twarzy, co z kolei przekłada się na większą swobodę mówienia. Tego typu masaż może wykonywać jedno z rodziców w domu lub logopeda w swoim gabinecie. Powinien on trwać około 5-10 minut. Przed jego wykonaniem należy poprosić dziecko o zgodę, uzyskać jego akceptację, oraz poinformować je o przebiegu masażu. Ważne, żeby poświęcić dziecku czas i wspólnie poćwiczyć poprawne mówienie • Ćwiczenia płynnej realizacji połączeń samogłoskowych, które polegają na zastosowaniu tzw. chuchających przerywników, np. „chao-chao-cho", „chae-chae-che", „haeiy-chaeyi-chy". • Ćwiczenia wcelu uzyskania pełniejszej wyrazistości mówienia, które polegająm.in. naćwiczeniu szerokiego imięk-kiego otwierania ust. Znajdują one zastosowanie we wszystkich zaburzeniach mowy. Jednym z elementów determinujących skuteczność wykonywanych ćwiczeń jest stworzenie ku temu odpowiednich warunków. Jest to szczególnie istotne wprzypad-ku terapii jąkania u dzieci. W tym celu wykonuje się ćwiczenia relaksacyjne, które stanowią preludium do pracy nad płynnością mowy. Wykonuje się m.in. po to, by pozbyć się nadmiernego napięcia i wyeliminować stres, który może znacznie utrudniać terapię. Tego typu ćwiczenia można wykonywać zarówno w domu, jak i w gabinecie logopedycznym. Zazwyczaj trwają one ok. 10-15 minut. Wyodrębnić można kilka typów ćwiczeń relaksacyjnych przydatnych wterapii zaburzeń mowy, w tym m.in. ćwiczenia oddechowe przeprowadzane wpozycji leżącej, zabawy relaksacyjne oraz masaż twarzy, którego celem jest przede wszystkim pobudzenie mięśni policzkowych i zwiększenie poziomu ukrwienia twarzy. Przykłady relaksacyjnych ćwiczeń oddechowych: • Dmuchanie na gorącą zupę. • Naśladowanie głosów lokomotywy („cz-cz-cz",-„sz-sz-sz", „puf-puf-puf"). • Naśladowanie głosów syczącego węża („sss"). • Naśladowanie wiatru (dmuchanie oróżnej intensywności). • Zdmuchiwanie zapalonej świeczki (dmuchanie na świeczkę oróżnej intensywności m.in. po to, by ją zgasić i jak najdłużej utrzymać płomień). • Puszczanie baniek mydlanych. • Dmuchanie na piłeczkę pingpongową po to, by ta wpadła dobramki. • Obserwacjaruchów książki nabrzuchu (dziecko kładzie się naplecach, nabrzuchu kładzie sobieksiążkęiobserwuje jej ruchy przy głębokich wdechach). Przykłady zabaw relaksacyjnych: • Zabawa w ślimaka, która polega na tym, że dziecko kładzie się wpozycji leżącej, po czym logopeda/rodzic, prosi je, aby wyobraził sobie, że jest ślimakiem. Umówiony sygnał (np. klaśnięcie dłońmi) informuje o zbliżającym się niebezpieczeństwie. Wówczas dziecko powinno podnieść wysoko barki, schować głowę między ramiona oraz przycisnąć brodę do klatki piersiowej (w ten sposób naśladuje ślimaka, chowającego się do swojej skorupy). Po upływie kilkudziesięciu sekund dziecko powinno powoli wracać do pozycji wyjściowej - wcześniej powinno rozejrzeć się, czy niebezpieczeństwo minęło. Na samym końcu należy poprosić dziecko o wyjście z roli, najlepiej prostym komunikatem: „już nie jesteś ślimakiem" • Zabawy paluszkowe, które nie tylko mają funkcję relaksacyjną, ale również dostarczają dziecku sporo radości oraz pozwalają nawiązać lub utrwalić więź pomiędzy logopedą bądź rodzicem a dzieckiem. Zabawy te polegają na wykorzystywaniu wierszyków, w których niezbędna jest aktywizacja ruchowa (np. użycie palców, ramion, głowy). Przykłady tzw. wierszyków paluszkowychto: „Idzie rak", „Sroczka", „Rodzinka", „Dwa Michały". Duże znaczenie wterapii zaburzeń mowy, w tym przede wszystkim jąkania, ma masaż twarzy. KWESTIA ZDROWIA Spróbuj poćwiczyć. Wterapiijąkania wykorzystuje się różne skuteczne metody Ćwiczenia na jąkanie kojarzone sąprzedewszystkimztrenin-giem płynności mówienia. W terapii jąkania wykorzystuje się różnemetody,któremożnapo-dzielićna: • Bezpośrednie, w ramach których wykorzystuje się m.in. ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne i słuchowe. • Pośrednie, których celem jest wpływanie na postawy mówienia (aparat mowy). • Kompleksowe, które łączą zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie metody. Bezpośrednie metody terapii jąkania obejmują ćwiczenia, których celem jest poprawa płynności mowy. W ramach dostępnych metod wyróżnia się: metody kierujące uwagę na akt mówienia oraz metody odwracające uwagę. Pierwsze z nich to metoda Gutzmana, mówienie rytmiczne, mówienie wydłużone, metoda cienia, analiza objawów jąkania, techniki uczenia się, etc. Metody odwracające uwagę od mówienia to: farmakoterapia, ziołolecznictwo, terapia ruchowa. WAŻNE Czym jest jąkanie? Jąkanie jest uznawane za jedno z najpowszechniejszych zaburzeń czynności mowy, które występują zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Charakteryzuje się ono zaburzeniami w niektórych elementach mowy, w tym: tempie mówienia, długości trwania poszczególnych głosek, rytmie mówienia i intonacji. Jąkanie uznawane jest za zaburzenie mowy wówczas, gdy znacznie zakłóca płynność mowy, utrudnia zrozumienie i nawiązywanie kontaktów interpersonalnych. Nie bez znaczenia przy tym jest to, że jąkanie, podobnie jak inne zaburzenia mowy, jest problemem nie tylko logopedycznym, ale również psychologicznym, ponieważ często towarzyszy mu zakłopotanie i poczucie dyskomfortu. Według neurologopedy Zbigniewa Tarkowskiego w 90 proc. przypadkach jąkanie pojawia się w okresie kształtowania się mowy, zwykle w wieku przedszkolnym u dzieci z opóźnionym rozwojem mowy. Jąkanie można porównać do mechanizmu układu ra-dioodbiorczego. W analogii tej narząd mowy to głośnik, a ośrodek mowy w mózgu to część elektronowa, która składa się z oscylatora. Jego zadaniem jest pobudzenie napięcia. U osób zdrowych opór w tym układzie jest tak mały, że powstały w mózgu impuls do mówienia niemal natychmiast pobudza oscylator do drgań, co przekłada się na płynną mowę. U osób jąkających się opór pomiędzy częścią elektronową a oscylatorem jest znacznie większy, przez co jest on wzbudzany z opóźnieniem. Podczas mówienia oporność zmniejsza się, co skutkuje jąkaniem na początku wypowiedzi. Przerwy w mówieniu skutkują zwiększeniem oporu, a cały proces rozpoczyna się od nowa. Przyczyny jąkania mogą być zróżnicowane. Neurologopedzi dużą rolę przypisują czynnikom psychofizycznym i czynnikom społecznym. Na zaburzenia mowy u dzieci może wpływać także dziedziczność, niska sprawność językowa i niska sprawność motoryczna. U wielu osób jąkanie jest konsekwencją silnego oddziaływania czynników psychofizycznych. 04 rodzinny zdrowie Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 26-27.10.2019 KWESTIA ZDROWIA Dowiedz się Makarony strączkowe - czy warto po nie sięgać? Na sklepowych półkach można trafić na nowe ciekawe makarony wegańskie, które wykonane są z mąki z nasion roślin strączkowych. Tradycyjny makaron składa się z mąki pszennej, orkiszowej, żytniej lub gryczanej oraz wody, natomiast ten z mąki strączkowej zawierają zamiast mąki zbożowej. Makarony strączkowe zdecydowanie cieszą oko, ponieważ mają ciekawe kolory charakterystyczne dlabarwy strączków, z których powstały. Dostępne są makarony wykonane z mąki z grochu, zielonego groszku, czerwonej lub zielonej soczewicy, ciecierzycy oraz fasoli. Są naturalnie bezglutenowe, jednak osoby z nietolerancją glutenu lub celiakią powinny szukać produktów z jasną deklaracją produ-centawpostaci znaku przekreślonego kłosa, który gwarantuje brak śladowych ilości uczulającego białka. Odpowiednie są dla wegan i wegetarian oraz osób, które chcą zwiększyć udział w codziennej diecie produktów roślinnych na rzecz produktów odzwierzęcych. Makarony strączkowe to wartościowe produkty dostarczające sporej ilości białkaroślinnego: od 18 gna 100 g suchego makaronu z groszku lub ciecierzycy do nawet 24 g w 100 g makaronu z soczewicy. Przygotowując danie na bazie makaronu ze strączków, wystarczy dodać świeże, pieczone lub gotowane warzywa, dobrej jakości olej roślinny, ziołowe pesto lub nasiona, by stworzyć pyszny i pełnowartościowy posiłek. Makarony ze strączków zawierają nieco mniej węglowodanów złożonych (36-44 g w 100 g) od tradycyjnych makaronów zbożowych (ok. 65-70 g na 100 g) i 2- lub 3-krotnie więcej błonnika pokarmowego (16-18 g na 100 g), niż tradycyjny makaron pełnoziamisty (6-9 g na 100 g). Mają niski indeks glikemiczny, są bardzo sycące, nie podnoszą gwałtownie poziomu glukozy we krwi i pomagają na zaparcia. Stanowią źródło żelaza, cynku, magnezu, potasu, witamin z grupy B oraz związków antyoksydacyjnych w postaci polifenoli oraz flawonoidów. KWESTIA ZDROWIA Ciekawostki Makarony bezglutenowe. Czy warto na nie postawić? Przeznaczone są dla osób z nietolerancją glutenu, alergią na gluten lub celiakią, ale mogą spożywać je także osoby zdrowe jako urozmaicenie codziennego menu. Najczęściej pasty bezglutenowe są wykonane z mąki z ryżu białego lub brązowego, mąki kukurydzianej lub gryczanej, a zdecydowanie rzadziej z mąki z amarantusa, sorgo, komosy ryżowej lub jaglanej. Wymienione produkty są to naturalnie bezglutenowe zboża rzekome. W odróżnieniu od tradycyjnych past, makarony bezglutenowe charaktery- v. żują się bardzo niską zawartością błonnika pokarmowego (< 2 g), tłuszczu (< 0,5 g) oraz białka (ok. 6 g), natomiast bardzo wysoką zawartością węglowodanów (ok. 80-85 g). Większość makaronów bez glutenu ma wysoki indeks glikemiczny, dlatego nie są wskazane dla osób z zaburzeniami gospodarki glukozowo-insulinowej. Włączenie ich do diety nie spowoduje efektu odchudzającego, gdyż mają one podobną wartość kaloryczną do makaronów tradycyjnych. •m-- m Czy makaron jest zdrowym i wartościowym produktem w diecie? Makarony są produktami wytwarzanymi z mąki, wody oraz ewentualnie jaj. Kolorowe zawierają dodatek szpinaku, soku z marchwi lub buraka Makaron Martyna Jaros redakcja@polskatinnes.pl Makarony to tradycyjne produkty zbożowe charakterystyczne dla kuchni krajów Basenu Morza Śródziemnego. Ze względu na uniwersalność w zastosowaniu, zyskały popularność również w innych państwach na świecie. Niestety, z powodu błędnych informacji zawartych w intemecie donoszących. że makaron sprzyja tyciu, wiełe osób na trwałe wykluczyło z diety te wartościowe produkty. m m ^półcześnie m /makaron 1 i\ I w Polsce nie \ i \ 1 cieszy się dużą \t \M popularnością. V W W 2017 roku statystyczny Polak konsumował tylko 380 g makaronu miesięcznie, natomiast spożycie pieczywa (bułki i chleb) na tej samej przestrzeni czasu było na poziomie aż 3,1 kilograma. Wartość odżywcza makaronu Makaron jest produktem zbożowym, który stanowi źródło energii w postaci węglowoda-nówprzyswajalnych. Kalorycz-ność makaronu jest podobna CIEKAWOSTKA IG MAKARONU Wybierając makaron, wskazane jest postawić na ten pełnoziamisty, gdyż ma on niski indeks glikemiczny. Indeks glikemiczny produktów spożywczych klasyfikuje żywność w zależności od tempa wchłaniania glukozy we krwi, po spożyciu takiej porcji produktu, jaka dostarcza 50 g węglowodanów przyswajalnych, w stosunku do odpowiedzi organizmu na spożycie 50 g czystej glukozy. Produkty klasyfikuje się w następujący sposób: • niski IG < 50, • średni IG 50-70, • wysoki >70. i Współcześnie makaron w Polsce nie cieszy się dużą popularnością do ilości energii, jaką dostarcza kasza, ryż lub naturalne płatki zbożowe, a wyższa niż pieczywo. 100 g jasnego, nieugoto-wanego makaronu dostarcza ok. 359 kcal, 72 g węglowodanów, 3 g błonnika pokarmowego, 12 g białka oraz 2 g tłuszczu. Makarony pełnoziarniste dostarczają tych samych składników odżywczych, ale w zmienionych proporcjach. Kalorycz-ność makaronu z mąki pełno-ziamistej razowej wynosi 330-340kcal. Zawartość węglowodanów jest niższa i wynosi 60 g, abłonrdka wyższa, gdyż na poziomie 11 g. Ilość białkaitłusz-czu jest taka sama wmakaro-nach jasnych i ciemnych. Makarony to produkty ubogosodowe. Jasne cechują się wysoką zawartością potasu (149 mg), fosforu (100 mg) oraz średnią zawartością żelaza (1,3 mg) i cynku (0,9 mg). Dostarczają również witaminy z grupy B, ale w mniejszych dawkach niż ciemne. Te są zasob-niejsze również w składniki mineralne, gdyż dostarczają nawet 4-krotnie więcej żelaza (4,6 mg), 110 mg magnezu, 320 mg fosforu, 0,4 mg miedzi i 1,7 mg manganu. Właściwości makaronu Makarony ciemne, zawierając spore ilości błonnika pokarmowego, sąproduktamibardzo sycącymi. Znajdują zastosowanie na diecie odchudzającej oraz w profilaktyce orazlęczeniu zą- parć. Wskazane jest zastąpienie jasnych makaronów, ryżu lub jasnego pieczywa pełnoziami-stą pastą, w celu zwiększenia udziału błonnika w diecie, który wpiera perystaltykęjelitiregu-luje rytm wypróżnień. W 2019 roku opublikowano na łamach Diabetes Technology & Therapeutics wyniki badania przeprowadzonego z udziałem osób dorosłych z cukrzycą typu 1, którym podawano dwa rodzaje makaronu lub ryż biały z sosem pomidorowym, zieloną sałatą i sosem balsamicznym. Posiłki dostarczały takiej samej ilości węglowodanów (42 g). Zaobserwowano, że po posiłku zawierającym makaron dostarczającym 7 lub 10 g białka w porq'i odpowiedź glikemicznabyła niższa, niż dla posiłku zawierającego ryż. Sugeruje to, że osoby z cukrzycą powinny wybierać makaron do posiłków zamiast ryżu, gdyż pasta wykazuje bardziej pozytywny wpływ na kontrolę glikemii. Konsumpcja produktów pełnoziarnistych wiąże się z niższym ryzykiem rozwoju nadwagi, otyłości oraz cukrzycy typu 2. Pierwszym mechanizmem odpowiedzialnym za takie działanie jest regulowanie stężenia glukozy we krwi, a drugi opiera się na właściwościach sycących produktów zawierających duże ilości błonnika pokarmowego. Ten pęcznie- jąc w przewodzie pokarmowym, zwiększa swoją objętość, wzmacniając uczucie sytości. Makaron powinien pojawiać się częściej w diecie, ze względu na śladową zawartość soli. Pieczywo, które spośród wszystkich produktów zbożowych jest spożywane najczęściej, zawiera bardzo duże jej dawki. 100 g chleba (3 małe kromki) to aż 1,5 g soli! Zalecenia spożycia Eksperci Instytutu Żywności i Żywienia zalecają, by udział węglowodanów w diecie wynosił od 50-70 proc. energii diety w zależności od indywidualnego dziennego zapotrzebowania. Węglowodany dostarczają energię dla pracujących mięśni, mózgu oraz erytrocytów. Węglowodany złożone powinny stanowić główne źródło energii w diecie. Znajdują się one w mące, kaszach, makaronach, pieczywie, płatkach zbożowych oraz nasionach roślin strączkowych. Najkorzystniej wybierać produkty pełnoziarniste. Udział cukrów prostych powinien być możliwie jak najniższy. Zgodnie ze stanowiskiem WHO z 2015 roku zawartość węglowodanów prostych w diecie powinna być mniejsza niż 10 procent energii diety, a cukrów dodanych mniejszy niż 5 proc. energii diety. Unikać należy cukru, słodyczy i słodkich wypieków., Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 26-27.10.2019 rodzinny zdrowie 05 NIEOI INSULIN00P0RN0SCI JEST TAKŻE i - m i i i i i 52 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Nieodłącznym elementem leczenia insulinoopomości jest także aktywność fizyczna. Po-winnabyć ona regularna jednak niezbyt intensywna. Dozwolone są spacery, marsze, nordic walking, czy jazda na rowerze. Ćwiczenia fizyczne bardzo poprawiają wrażliwość tkanek na insulinę, dlatego może się okazać bardzo pomocna podczas walki z insulinoopornością. Jednak zbyt intensywny treningmoże nie przynieść oczekiwanego efektu, dlatego warto skonsultować się z trenerem. Podsumowując, insulinooporność jest to stan, w którym nasze komórki nie reagują w odpowiedni sposób na insulinę. Aby temu zapobiec, należy wprowadzić zmiany w sposobie żywienia - regularne posiłki, oparte na produktach o niskim indeksie glikemicznym, a także włączeniu odpowiedniej aktywności fizycznej. Jeśli chciałabyś się dowiedzieć więcej na temat insulinoopornośd, zapraszamy na bezpłatne spotkanie, którego tematem będzie właśnie insulinooporność. Odbędzie się ono 24 października o godzinie 18.30 w Centrum Odchudzania Olgi Chaińskiej przy ulicy Szczecińskiej l. 03.06.2019 o? KM) - 2. peperaaraet ■. ■ " ;►- > < V • ,<■' r> *■*>■> <* 'f i ' •• '' ' ■ ' ; dietoterapi w ""' V5.< „ ...» , x ^ ■ 1: • -V. ■. • Olga Chaińska, dietetyczka i trenerka, zachęca, by zwrócić uwagę na dietę Okiełznaj insulinooporność i czuj się dobrze Zmęczenie, senność po posiłkach, ciągła chęć na słodycze? To może być coś poważnego. Dowiedz się więcej Żyj afrww: Ołgą Pauła Goszczyńska paula.goszczynska@polskapress.pl Czy męczą Gę doiegSwości takie jak: zmęczenie; senność po posiłkach ciągła chęć na słodycze. napady godu, zaburzenia koncentracji. pogorszenie nastroju, zauważyłaś wzrost masy ciała, pojawiły się problemy skórne? Jednązprzyczyn takiego samopoczucia może być właśnie nsu6noopomość Dziś mówiotymOłga Chaińska. nasz ekspert - dietetyk i trener personalny, właścicielka Centrum Odchudzania Ołgj Chaińskiej w Kielcach. Co to takiego? Insulinooporność jest to stan obniżonej wrażliwości komórek na działanie hormonu -insuliny mającego za zadanie regulowanie stężenia glukozy we krwi. Insulinooporność jest szczególnie niebezpieczna, jeśli w porę nie zadbamy o swoje zdrowie ze względu na to, że prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2. Jak to wygląda? W przypadku osoby zdrowej, po zjedzeniu posiłku zawierającego węglowodany, stężenie glukozy we krwi wzrasta. Jest to sygnał dla trzustki, aby wydzielić insulinę w odpowiedniej ilości. Hormon ten powoduje, że cząsteczki glukozy wnikają do wnętrza komórek, gdzie mogą zostać wykorzystane na przykład jako źródło energii, a we krwi poziom glukozy spada. W przypadku osób cierpiących na insulinooporność niestety ten mechanizm nie działa. Nawet po wydzieleniu przez trzustkę insuliny, glukoza nie jest w stanie wniknąć do komórek, organizm w takiej kryzysowej sytuacji wytwarza jeszcze większą ilość insuliny. Jest to błędne koło, wytwarzanie większej ilości insuliny powoduje jeszcze większą oporność na insulinę, w konsekwencji dochodzi do wzrostu masy ciała, wymienionych wyżej objawów i bez odpowiedniej interwencji lekarza lub dietetyka niekiedy prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2. Poza cukrzycą typu 2 insulinooporność może przyczynić się także do rozwoju: Zespołu metabolicznego. Chorób sercowo-naczy-niowych. Zespołu policystycznych jajników. Niektórych nowotworów. Niealkoholowego stłusz-czenia wątroby. Jak diagnozujemy insulinooporność? Aby zdiagnozować insulinooporność, na pewno konieczne jest zbadanie glukozy i insuliny we krwi na czczo. Na tej podstawie specjaliści obliczają wskaźnik HOMA-IR, który określa, czy w danym przypadku mamy problem z insulinoopornością. Kolejnym badaniem, które jest pomocne w diagnozie tej jednostki, jest wykonanie krzywej cukrowej i krzywej insulinowej. W tym przypadku badany jest poziom glukozy i insuliny zarówno na czczo, jak i po jednej i dwóch godzinach od spożycia odpowiedniego roztworu z glukozą. WAŻNE INSULINOOPORNOŚĆ-CO ROBIĆ? Przede wszystkim leczenie zawsze zaczynamy od zmiany stylu życia-odpowiedniej diety, aktywności fizycznej, włączenie leków jest ostatecznością. W przypadku diety, po pierwsze, należy dobrać odpowiednią kaloryczność. Nie decyduj się na drastyczne diety. Niska kaloryczność jedynie spowolni Twój metabolizm. Podstawą diety w przypadku insulinoopomości powinny być produkty o niskim indeksie glikemicznym. Sprawdź, co jest dla Ciebie lepsze. • Podstawą jest odpowiednia dieta Należy spożywać 3-4 lub 5 posiłków dziennie (kwestia indywidualna, w zależności od wyników badań) w stałych odstępach czasu. Podstawę diety powinny stanowić warzywa i owoce (głównie te z niskim IG, najlepiej surowe i jak najmniej rozdrobnione), następne w kolejności powinny być mięso, ryby, nasiona roślin strączkowych i naturalny nabiał, a dalej pełnoziarniste produkty zbożowe, a także orzechy i oleje roślinne. Natomiast unikać należy między innymi białego pieczywa i ryżu, słodyczy, ciast, cukru i produktów z jego dodatkiem. Jednak w przypadku insulinoopomości nie możemy opierać się jedynie na IG produktów. Niekiedy bardziej istotne jest, jak skomponowaliśmy dany posiłek np. czy dodaliśmy do niego tłuszcz, jakich produktów użyliśmy o jakiej porze dnia, a także odpowiednio dobrane odstępy między posiłkami. Jeśli sami nie jesteśmy w stanie dobrać właściwej diety, warto w takim przypadku skorzystać z pomocy dietetyka, który indywidualnie dopasuje kaloryczność diety, a także przygotuje jadłospis oparty na dozwolonych produktach. Dobre rady Oto podział produktów na niski, średni i wysoki indeks glikemiczny Niski IG: jaja, nabiał naturalny, mięso, ryby, owoce morza, warzywa strączkowe, warzywa surowe, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryż dziki, kasza gryczana, orzechy, nasiona, oleje, część świeżych owoców (np. maliny, truskawki, borówki, jeżyny, grejpfrut, jabłko). ŚrednilG: banan średnio dojrzały, mango, kiwi, czereśnie, melon, ananas, ryż brązowy, groszek zielony, kukurydza, płatki owsiane, otręby owsiane, ryż basmati, jaśminowy. Wysoki IG: biały ryż, daktyle, cukier, białe pieczywo, płatki owsiane błyskawiczne, płatki kukurydziane, bób i marchew gotowane, piwo, biszkopt, chipsy, dojrzały banan. 06 rodzinny temat dnia Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 26 27.10.2019 W obliczu spraw ostatecznych zostaje tylko to, co ważne Potencjalnie śmiertelna choroba bywa końcem świata, ale i przebudzeniem. Wypieranie śmierci nie pozwala żyć - mówi prof Przemysław Rotengruber, etyk i kulturoznawca Społeczeństwo Monita Kaczyńska m.kaczynska@glos.com Nagła śmiać bfiskiej osoby, spadająca jak meteoryt potrafi zburzyć cały świat Potencjalnie śmiertelna diagnoza często przeraża i samego pacjenta, i jego bliskich. Bo własna i cudza śmiertelność jest dla nas zadaniem ponad siły. dy myślimy o śmierci większości z nas stają przed oczami pogrzeby, czasem sceny filmowe, czasem szpitalne puste łóżko. Obecnie przeżywa życie kolejne pokolenie pozbawione doświadczenia towarzyszenia w umieraniu. Skutki tego są daleko idące - i dla własnego życia, i dla naszych relacji z bliskimi. - 0 tym, że mój tato ma nowotwór dowiedziałam się od niego samego - mówi Zofia, która pochowała ojca w zeszłym roku. - Oczywiście, że na początku był szok. Ale piętnaście lat, które wbrew wszelkim prognozom z tą chorobą przeżył, łącznie z towarzyszeniem mu w umieraniu było dla mnie bardzo ceną lekcją życia. O ile jeszcze w I połowie XIX stulecia rytuały związane ze śmiercią były w rodzinach przekazywane z pokolenia na pokolenie w naturalny sposób, podobnie jak na przykład zwyczaje świąteczne, o tyle od połowy tego stulecie śmierć stała się domeną medycyny. I choć powstanie w n połowie XX wieku medycyny paliatywnej zmieniło podejście do chorych, umieranie w domu, w otoczeniu bliskich to wciąż przywilej nielicznych. - Wypieramy istnienie śmierci - przynaje prof. Przemysław Rotengruber. - Robimy to zarówno indywidualnie, jak i społecznie. To ma dalekosiężne skutki. Pozornie przynosi ulgę, bo nie pamiętając o własnym przemijaniu możemy na co dzień nie przejmować się prawdą swojego bycia. Ostatecznie jednak obraca się to przeciwko nam. Młodzieńcze poczucie nieśmiertelności, które każe podejmować ryzykowne zachowania, utrzymujące się u niektórcych osób niemal Umieranie i sama śmierć to taka sama część życia jak narodziny - mówi Zofia, która towarzyszyła w odchodzeniu swemu ojcu do starości to być może najmniejszy problem. - Gorzej, że wyzbywamy się odpowiedzialności za naszą wspólnotę losu, za to co możemy zrobić dla naszych bliskich i dalszych, ale także dla siebie -mówi prof. Rotengruber. - Praca, to w jaki sposób możemy wpływać na świat nadaje naszemu życiu nieco większy sens. Zofia podkreśla, że towarzyszenie ojcu zmusiło ją do wielu przewartościowań. - Ojciec miał 75 lat, nowotwór był nieoperacyjny, lekarze wahali się czy próbować chemioterapii - relacjonuje. -Ale w tej sytuacji wykazał się nadspodziewaną wolą walki. W ciągu piętnastu lat przeszedł pięć cykli chemii. I choć ostatecznie nowotwór go pokonał lata po diagnozie przeżył chyba najlepiej jak się dało. Zofia podkreśla, że nie stawała przed dylematem mówić o kiepsko rokującej diagnozie czy raczej ten fakt ukryć. -I dobrze się stało - mówi. - Gdyby ode mnie zależała ta decyzja, nie wiem czy potrafiłabym się w tym odnaleźć. - To dylemat, co jest ważniejsze: prawda czy dobro -zwraca uwagę prof. Przemysław Rotengruber. - Oczywiście nic, także choroba, nie odbiera człowiekowi podmiotowości. Ma więc prawo do prawdy i nie ma żadnych powodów, by traktować go jak małe dziecko. Z drugiej strony jestem w stanie wyobrazić sobie sytuację, w której stan psychiczny pacjenta ma wpływ na wynik terapii. Wtedy usprawiedliwiałbym odsunięcie przekazania diagnozy na przykład do momentu zakończenia kuracji. Ale tu nie ma złotych recept. To dylematy, które lekarze muszą rozstrzygać sami. Obecnie z reguły decydują się na.powiedzenie brutalnej prawdy. Nie zawsze znajduje to zrozumienie u rodzin, zwłaszcza bardziej wiekowych patjentów. - Po co ta wiedza? Co ona ma przynieść - denerwuje się córka osiemdziesięciolatka, po operacji nowotworu. -Szczęściem okazała się ojca demencja. W ciągu kilku godzin o diagnozie zapomniał. Dziś starszy pan dochodzi do zdrowia, spędzając czas jak zwykle. Czy rodzina żyje ze świadomością katowskiego topora nad siwą głową? W przypadku Zofii było inaczej. - Może dlatego, że na początku lekarze pytani o przypuszczalny czas przeżycia mówili maksymalnie o ośmiu miesiącach uznałam, że to już nie pora, by odkładać cokolwiek czy czegkolwiek ojcu odmawiać - mówi. - Wykład, wyjście do teatru, spotkanie ze znajomymi? Jeśli tylko czuł się na siłach - proszę bardzo. Tłuste jedzenie? Wódka? Papieros? A cóż może zaszkodzić śmiertelnie choremu? Przez te kilkanaście lat wiele razy ojciec pokazywał swój trudny charakter, bywało, że dochodziło do kłótni. Cały czas towarzyszyła mi jednak świadomość, że nie znamy dnia, ani godziny. Więc nie zasypialiśmy pokłóceni, nigdy też nie wychodziłam z domu nie pogodziwszy się wcześniej z ojcem. Zdarza się jednak, że świadomość własnej śmiertelności, nie mówiąc już o ograniczonym czasie działa hamująco. W kontekście i tak nieuchronnej, kończącej wszystko śmierci nic doczesnego nie ma wartości ani znaczenia. Ludzie, zdarzenia, emocje - wszystko wydaje się miałkie. - Są ludzie, którzy żyją jakby się nigdy nie urodzili lub w chwili urodzenia umrali -mówi prof. Rotengruber. - Jedyne co mogą powiedzieć o sobie toto, że nie zrobili nic złego. Ale nic dobrego, choćby i dla siebie także nie. Oni patrzą na życie z perspektywy śmierci. Ale jeśli spojrzy się na nie z przeciwnej strony - to właśnie śmiertelność i przemijal-ność jest powodem, by działać tu i teraz. Póki jeszcze tu jesteśmy. I o to chodziło w zawołaniu „Memento mon!" .. Anastazja Bezduszna LUBIĘ DZIECI, ALE SWOJE BARDZIEJ Bezduszna matka Po długim okresie spędzania czasu z dzieckiem i w pracy, udało mi się umówić z koleżanką na kawę. A to nie jest wcale takie proste. Musimy uzgodnić grafikpracy - każda 'sięganie tylko po swój, ale też po grafikmęża. Dalej trzeba żeby nasze dzieci - a łącznie ich jest trójka - nie chorowały. I naj-ważniejszezapełnić dom atrakcjami na co najmniej półtorej godziny nieobecności mamy. Nie można zapomnieć o przekąskach, porządnym jedzeniu, duszkach na przebranie dziecka i dodatkowej koszuli dla męża (bo brudne rączki dziecka jakmagnez, tradycyjnie, przyciągają się do czystych ubrań). „Udało się mi wyrwać" -dostałam sms-a, gdy po cichu ubierałam się na korytarzu. Szybko wyłączyłam dźwięk i sekundę przed wybuchem katastrofy pod hasłem „gdzie mama" zniknęłam za drzwiami. Odpisałam „też uciekłam". Już w tramwaju poczułam, że czegoś mi brakuje. Po chwili zorientowałam się, że nie mam na sobie „13-kilo-gramowego grzejnika" i mam wolne ręce. Chwilę później, usłyszałam jak maluch jadący z mamą zaniepokoił się tym, że zamykają się drzwi tramwaju i już chciałam pobiec, by pomóc w jego uspokojeniu. Dobrze, że tego nie zrobiłam... Wysiadłam przystanek wcześniej. Poszłam pieszo, powoli... i nie spóźniłam się. Weszły-śmy z koleżanką do kawiarni, by wybrać miejsce. Wolnych stolików nie było dużo. Najwięcej znajdowało się dookoła kącika dla dzieci. Odruchowo skierowałyśmy się w tamtą stronę. Ale po chwili koleżanka stwierdziła, że jest taka ładna pogoda, że najlepiej usiąść na ulicy. Złapałam wzrokiem jej uśmiech. Powiedziałam wprost „Oczywiście, jak najdalej od dzieciaków". Zabrzmiało to może i złośliwie. Ale naprawdę chciałyśmy sobie porozmawiać nie odwracając się odruchowo na każde dobrze znane nam hasło „Mamo, pomóż", „Mamo, siku", „Mamo, wody. Oczywiście, naszych rozmów o wszystkim wystarczyło na godzinę. Płynnie przesz-łyśmy na kolejne osiągnięcia dzieci, a następnie poprzez pokazywanie zdjęć maluchów do wykonania telefonów do domu z pytaniem „Jak tam sobie radzicie beze mnie". Oczywiście, że sobie radzili, ale my - mamy - już znacznie gorzej... Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 26-27.10.2019 rodzinny ogród 11 Skórzaste liście i owoce zimozielonych oslrokrzewów zdobią wieńce i wiązanki na naszych cmentarzach Spośród krzewów zimozielonych, wykorzystywanych w kompozycjach roślinnych na groby, wyróżniają się ostrokrzewy. Są one popularne na zachodzie Europy, gdzie udają się piękne odmiany o liściach z białymi lub złotymi obrzeżami. U nas muszą nam wystarczyć najbardziej odporne ostrokrzewy Meservy o kolczastych liściach z niebieskawym połyskiem. Po 15 latach krzewy te osiągają wysokość 2-3 metrów i przyjmują piramidalne lub półkuliste kształty. Mają czerwone owoce, choć u odmiany Golden Girl zabarwiają się one na żółto. Za najbardziej wytrzymałe na mróz uważa się odmiany Blue Princess, Heckenstar i Winterglanz. Inna popularna odmiana to Blue Angel, zaś Blue Prince i Blue Boy to odmiany męskie, pozbawione owoców. Ostrokrzewy Meservy dobrze rosną na zacisznym stanowisku, w półcieniu. Na zimę zaleca się je osłonić agro-włókniną. (ag) f Mahonie mają podobne liście i zastosowanie jak ostrokrzewy, ale ich owoce są fioletowe Mahonia pospolita to zimozie-lony, rozłożysty krzew o charakterystycznych liściach (podobnych do liści ostrokrzewu), które są powszechnie używane w wieńcach i wiązankach pogrzebowych. Liście są grube, skórzaste, ciemnozielone, nabrzegach pofalowane i po obydwu stronach uzbrojone w kolczaste ząbki. Mahonia kwitnie w kwietniu i maju, na żółto, na wierzchołkach zeszłorocznych pędów; jej kwiaty są wprawdzie małe, ale zebrane są na końcach pędów w duże, widoczne grona. Krzew rośnie bardziej wszerz niż wzwyż, rzadko osiągając ponad l metr wysokości. Od sierpnia na mahonii dojrzewają eliptyczne, fioletowe, omszone owoce. Mahonia pospolita jest wytrzymała na niskie temperatury i ma niewielkie wymagania glebowe. Najlepiej rośnie w cieniu, na glebie lekkiej, piaszczystej i gliniasto-piasz-czystej - byle dostatecznie wilgotnej. CHRYZANTEMY NIE TYLKO ZŁOCISTE Nazwa „chryzantema" znaczy po grecku „złoty kwiat" - stąd też polska nazwa „złocień" . Okiem ogrodnika Andrzej Gębarawski a.gebarowski@dziennik.lodz.pl iwJ"óg" zelaza - ł mieszkaniec Pirenejów - \ i kwiat ozdobny Paul, pic z Ka senkarz lady —■ 1 miś z Australii - 21 \ fińska łaźnia - schronienie dla uchodźcy - sklep mięsny ptaki morskie kawon U 26 1 powierzchnia pochyła -v szkło imitujące drogie kamienie uczony z Rotterdamu - ♦ 12 staro-grecki rynek pod opieką juhasa nad powieką -> kolejność, tura składnik paliw „Obywatel fiim Wellesa «• uchwyt w tokarce cyrk lodowcowy impreza z wieloma skeczami - ł ł i \ góry dla kondora - i 22 odmiana pszenicy - i 1 bujda, kłamstwo - 11 moralista z kolanem i stopą lub podpora stołu ubiór Eskimosa r • 28 zdrowy grzyb np. Fiat Panda kraina w Słowacji i Polsce 1 9 część karbinu krach, fiasko Rafael Nadal na korcie domena szatana 14 egipskie bóstwo księżyca ... Kubińska, polska narciarka * ślad w drzewie Rp pile i 1 — nad zlewem i projekt realizacji - ł ł r i i 2 1 krzew iglasty, żywotnik handlowy kontraTd model Daewoo - 18 model Fiata - tekst w elementarzu nieruchoma część prądnicy - serial z Agnieszką Dygant zdanie, opinia - 27 -*■ ł 32 miasto w stanie New Jersey (anagram: war + Ken) „kowbojski" stan w USA pleciony z kwiatów porządek r 1 i żelastwo na skupie - i lokum dla auta część ołtarza nad stołem 1 ł ł 1:200 na mapie Kevin, aktor gorąca wyspa z Hawaną duma jelenia orli lub rzymski - i kobiecy powab resztka świecy -*• i mała budka na bazarze 17 znak zodiaku 16 zielona w tytule filmu grecka moneta sport walki - 1 13 1 Zdrój, uzdrowisko - i 4 i 15 leci do światła dominujący odłam ismai-litów peruwiański złoty - \ baranieć l król z dramatu Szekspira - leśny ul - \ - i 23 Atena -* znak firmy - 25 Wojciech Modest, restaurator - 14 twój brat - Anna ... Jopek U 5 piłkarska formacja - 29 teatralna dla VIP-a - 3 utwory uznanych pisarzy - 1 2 3 4 5 6 7 8 | 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 |23 24 |25 26 27 28 29 30 31 32 33 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 33 utworzą rozwiązanie - myśl Jasona Evangelu. VroAMiVrow anoyis3imavwvamvydva^v>i 3invzViaazoh Litery z pól ponumerowanych od 1 do 33 utworzą rozwiązanie - myśl Jasona Evangelu. VroAMiVrow anoyis3imavwvamvydva^v>i 3invzViaazoh Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 26-27.10.2019 Nasze dobre I Sielankowy klimat i doskonała kuchnia. Wszystko to w otoczeniu natury nad jeziorem Agata Maksymiuk agata.makspiuk@gs24.pl Turystyka i rekreacja Wśród malowniczych terenów Pojezierza Ińskiego znajduje się Ośrodek Wczasowy Promyk, który wraz z wyśmienitą restauracją czeka na swoich gości przez cały rok. „PROMYK" położony jest nad jeziorem Ińsko, bezpośrednio granicząc z rezerwatem Kamienna Buczyna, wśród drzew i zieleni, w niezwykle malowniczym miejscu. Piękna i uroku dodaje mu widok jeziora i wyspa Sołtyski. - Prowadzę ten ośrodek od 1998 roku, choć jego historia sięga lat siedemdziesiątych XX wieku. Wówczas w Ińsku zaczęły powstawać zakładowe ośrodki wczasowe. Wśród nich powstał „Promyk", jako ośrodek Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Stargardzie - Na terenie „Promyka" znajduje się siedemnaście domków typu Brda i Aleks. Kompleks położony jest nad jeziorem Ińsko, bezpośrednio granicząc z rezerwatem Kamienna Buczyna wspomina Stanisława Szulc, właścicielka ośrodka. Moc atrakcji Na terenie „Promyka" znajduje się siedemnaście domków typu Brda i Aleks. Wszystkie wyposażone są w węzły sanitarne. Maksymalnie może w nich przebywać w sumie osiemdziesiąt osób. Do dyspozycji gości jest między innymi plac zabaw, boisko do siatkówki, stoły do tenisa stołowego oraz miejsca przeznaczone do grilowania i rozpalania ognisk. - Część domków jest przystosowana do przyjmowania gości również zimą. Nasz ośrodek jest często wybierany przez różne firmy, które organizują tu wyjazdy integracyjne i konferencje. Równie chętnie organizowane są u nas „zielone szkoły". Najwięcej jednak mamy gości indywidualnych, którzy spędzają u nas swoje wakacyjne urlopy - podkreśla właścicielka ośrodka. Na życzenie gości ośrodka jest możliwość zorganizowania wycieczek krajoznawczych oraz kursów nurkowych. Jezioro Ińsko słynie z czystości wody i z tego powodu wokół niego istnieje kilka baz i szkół amatorów podwodnych atrakcji. Chętnie z oferty „Promyka" korzystają również rowerzyści, motocykliści i miłośnicy jazdy na ąuadach. Położenie wśród lasów i przepięknych jezior jest największym magnesem przyciągających ludzi chcących realizować swoje pasje. Doskonała kuchnia Osobne słowa należą się restauracji znajdującej się na terenie „Promyka". Prowadzi ją z powodzeniem mama właścicielki. W menu znajdują się między innymi ryby złowione w pobliskim jeziorze. Na szczególną uwagę zasługują sielawy i sandacze, które zaspokoją nawet najbardziej wyrafinowane gusta.- Wszystkie potrawy przygotowujemy z naturalnych składników. Na miejscu wyrabiamy ciasto na pierogi. Sami robimy naleśniki, placki ziemniaczane i wszystkie pozostałe potrawy. Oprócz ryb, dużą popularnością cieszy się placek po węgiersku. Restauracja jest czynna przez cały rok. W ośrodku organizowane są wesela, na których pojawiają się nasze potrawy - mówi Stanisława Szulc. Rezerwując pobyt w Ośrodku Wczasowym „Promyk" można wybrać opcję z wyżywieniem lub bez. Wiedząc jednak o zaletach wyśmienitej kuchni, mało który gość rezygnuje z posiłków. O klasie restauracji świadczy chociażby to, że kilkakrotnie była wyróżniana w plebiscycie Głosu Szczecińskiego „Smaki Pomorza". W prowadzeniu ośrodka właścicielce, oprócz mamy, pomaga jej córka, przez co w całym „Promyku" panuje rodzinna atmosfera. - Chciałabym, aby goście którzy do nas przyjeżdżają odnajdywali tu swój drugi dom - zaznacza właścicielka. ©® REKLAMĄ I nasze dobre 1___________PjQ.......MJLR.......Z.......A._ Oddaj głos na swojego kandydata , M Q wyślij SMS pod nr 72355 (koszt 2,46zł z VAT)0 t? 0SCi" ni U I, O uuyjyyiu W tmś «•:*# w! Z Y; I Robert Murii - Prezes Zarządu BY ŻYŁO SIĘ CIEPŁO I ZDROWO tektrociepłownia Elektrociepłownia Rosnowo Spółka z 0.0. 76-042 Rosnowo 27 JĄ i * • . J. i * i "!f— jk| 4»e- ^jŁj ■ —- W, n Nasze dobre Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 26-27.10.2019 Polski producent produktów leczniczych i kosmetycznych z Lęborka Alek Radomski aleksandef.radomski@gp24.pl Zdrrmie i uroda Lęborski Profarm, to producent produktów leczniczych, wyrobów kosmetycznych, aromaterapeutycznych i medycznych. Również prężne działa laboratorium, które opracowuje innowacyjne receptury i technologie produkcji tak na własne potrzeby. jak i dla zewnętrznych zleceniodawców. Kosmetyki, leki, oleje aromatyczne, olejki do masażu i surowce kosmetyczne. Jednym słowem wszystko to, czego zapragnąć mogą włosy, skóra i zmysły. Stworzone w lęborskim Profarmie produkty powstają na bazie ziołowych substancji aktywnych. Na ekologicznej liście są wyciągi roślinne. Obok skrzypu polnego znajdziemy rozmaryn lekarski, wyciąg Profarm Sp. z 0.0. Przedsiębiorstwo produkcji farmaceutyczno - kosmetycznej mieści się przy ul. Słupskiej 18,84-300 w Lęborku. Kontakt: sklep.profarm.com.pl, tel. 59 863 33 03 z brzozy, pokrzywy, żeń-szeń, a nawet kiełki soi i pszenicy. Taką właśnie rozpoznawalną serią kosmetyków jest Pokrzepol, czyli płyn do włosów i skóry głowy przeznaczony do stosowania przy osłabionych i wypadających włosach. Również odżywka, szampon i mgiełka.Naturalne podejście tej polskiej firmy nie powinno dziwić. Jej ideą jest w końcu dostarczanie pacjentom i klientom najwyższej jakości leków i kosmetyków. Profarm produkuje preparaty farmaceutyczne zarejestro- wane przez resort zdrowia. Są to leki dermatologiczne, a nawet reumatologiczne i inhalacyjne. Można je spotkać we wszystkich aptekach w kraju. Procentuje tu wieloletnie doświadczenie w pracy naukowej. Technologie wytwarzania kosmetyków i leków powstają w firmowym laboratorium i przy współpracy naukowej z m.in. z uniwersytetami medycznymi w Gdańsku i Łodzi. Niedawno przedsiębiorstwo rozbudowało się, dzięki czemu powstały nowe pomieszczenia o najwyższym standardzie dla laboratorium wdrożeniowego i jego zaplecza. Lęborska firma posiada certyfikat GMP, który potwierdza, że produkowane, składowane lub transportowane substancje nie powodują żadnego zagrożenia dla zwierząt i ludzi. Profarm może pochwalić się też zintegrowanym systemem zarządzania, a same produkty, który opuszczają fabrykę, dystrybuowane są poprzez hurtownie farmaceutyczne, skąd trafiają do aptek i sklepów zielarsko - medycznych. Obok całej palety maści, kremów i płynów i innych produktów trzeba wymienić produkt Inhalol, czyli najlepiej sprzedający się preparat w aptekach do inhalacji. Właśnie Inhalol otrzymał tytuł Dobrej Marki za najlepiej rozpoznawalny brand w kategorii leków wziewnych. Z kolei serię Pokrzepol okrzyknięto Polskim Sukcesem. Profarm szczyci się też nagrodą Produkt Pomorski, Produkt Słupski i Ziołowym Oskarem. Co ciekawe przedsiębiorstwo z Lęborka, oferuje inne naturalne surowce. Olej z malin pozyskiwany jest na drodze tłoczenia na zimno bez rafinacji. Zawarte w nim kwasy omega-3 i omega-6 oraz naturalne tokoferole korzystnie wpływają, na wygląd i kondycję skóry nadając jej miękkość, gładkość i zdrowy połysk. Z kolei olej z marchwi, bogaty w karotenoidy zawierający w swoim składzie także witaminy E, B, C i F, minerały oraz kwasy tłuszczowe wykazuje wysoką aktywność przeciwut-leniającą, a olej makadamia zapobiega wysuszeniu skóry, po-zostawiając ją miękką i pełną blasku. Ciekawe i orientalne są oleje moringa, makadamia czy arganowy. OPRACOWANIE TECHNOLOGII KOSMETYKI KONFEKCJONOWANIE I PRODUKCJA KONTRAKTOWA AROMATERAPIA r POLSKI ^ PRODUCENT LEKÓW I KOSMETYKÓW PRODUKTY LECZNICZE T| nasze DOBRE Profarm Sp. z Oddaj głos na swojego kandydata , , i j r\ n rr\ wyślij SMS pod nr 72355 (koszt 2,46zł z VAT) i l) t\jJ PROFARM Profarm Lębork mm** ! AK fi CARL OF YOUR HA IR Producent kosmetyku Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 26 27.10.2019 Nasze dobre HI Fotowoltaika: pozwala nam oszczędzać środowisko naturalne i nasze pieniądze Joanna Boroń joanna.boron@gk24.pl Budowttktm* Dzięki firmie Zaxon Michała Sondeja, coraz łatwiej wybudować albo zmodernizować dom czy siedzibę firmy, tak by były energetycznie samowystarczalne. Z pomocy tej koszalińskiej firmy warto skorzystać. Dlaczego? Rozsądne podejście do ekologii i przyszłości naszej planety to tylko jeden z powodów, dla których warto rozważyć zainstalowanie instalacji opartych na odnawialnych źródłach energii. Jednym z nich z całą pewnością są finanse. Oczywiście zainstalowanie ogniw fotowoltaicz-nych kosztuje, ale to inwestycja, która zwraca się bardzo szybko. - Taka inwestycja zaczyna się zwracać od razu, bo oszczędzamy już od pierwszego dnia na bieżących rachunkach, których po prostu Więcej informacji na temat firmy znajdziecie na jej stronie internetowej: zaxonsem.pl nie dostajemy. W przypadku zajmuje się fotowoltaiką. - Za- ekspozycja. Wracając jednak częściej ich sposób na obniże- samorządów czy instytucji, łóżmy jednak, że płacimy za in- do liczb-inwestycja zwróci się nie kosztów funkcjonowania, które dostały wysokie dotacje, stalację z własnej kieszeni. Pro- w czasie około siedmiu - ośmiu Taka instalacja pozwala oszczę- zwrot nakładów na inwestycje dukcj a energii w takim syste- lat. dzić na bieżącym zużyciu ener- nastąpi już po roku, dwóch - mie zależy od wielu czynników. Coraz większą grupę klien- gii, której koszt rośnie i rosnąć wyjaśnia Michał Sondej, zało- Najważniejszy z nich to posa- tów firmy stanowią przedsię- będzie. Możebyćteż sposobem życiel firmy Zaxon, który od lat dowienie instalacji w terenie, biorcy. Fotowoltaika to coraz na uniezależnienie się całkowi- cie od podwyżek energii elektycznej. Proponowane przez Zaxon instalacje to rozwiązanie na długie lata. - Na świecie tego typu systemy działają już od ponad 30 lat. Producenci modułów fotowoltaicznych, które są najważniejszym z elementów, dają 15 lat gwarancji produktowej oraz 25 lat gwarancji na tzw. uzysk, czyli na to, że o ile przez 15 lat moduł się nie zepsuje, to przez 25 lat będzie produkować energię. Są producenci, którzy dają jeszcze dłuższe gwarancje - tłumaczy właściciel firmy Zaxon. - My pracujemy tylko na sprawdzonych rozwiązaniach od najlepszych producentów. To leży w interesie naszej firmy, a przede wszystkim naszych klientów. A tych koszalińskiej firmie przybywa. Coraz więcej firm i prywatnych inwestorów decyduje się na fotowoltaikę. Firma się rozwija, zatrudnia nowych ludzi, podejmuje coraz ambitniejsze wyzwania takie jak np. budowa farm fotowoltaicznych. ©® MAR Oddaj głos na swojego kandydata wyślij SMS pod nr 72355 (koszt 2,46zł z VAT) ri U K I L Miasto Koszalin Bezpieczne i przyjazne ciepło w Sławnie _ fWm S £9MfHO Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. ul. Rapackiego 19a 76-100 Sławno tei. 48 59 810 76 25 e-maii: mpec@siawno.pl www.mpec.siawno.pl IV Nasze dobre Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 26-27.10.2019 Firma Eko-Color: z miłości do kolorów Firma Eko-Color poprzez stały i zrównoważony rozwój, a także ti^e inwestycje staje się z roku na rok coraz poważniejszym graczem na polskim jak i europejskim rynku fart) proszkowych. Eko-Color powstał w 2010 roku w Bytowie. Obszarem jej działania od samego początku była produkcja farb proszkowych. Gdy w 2011 roku z linii produkcyjnych zjechały pierwsze kartony z farbą proszkową był to niewątpliwie znak, że na polskim rynku jest jeszcze miejsce dla nowych producentów farb proszkowych. - Po tamtej fabryce nie ma już śladu - w jej miejsce w roku 2017 do użytku została oddana jedna z najnowocześniejszych fabryk zajmujących się produkcją farb proszkowych w Europie Środkowo-Wschodniej . Strategiczny inwestor jakim stało się Ebuggo AGpozwoliłnamnietylkonaroz-wój na skalę o jakiej nigdy nie marzyliśmy, ale także dał nam możliwość skorzystania ze swojego ogromnego doświadczenia, które posiada w sektorze farb proszkowych - mówi Zygmunt Krzysztof Dyks, dyrektor zarządzający Eko-Color. - Dzięki tym Bytowski producent farb proszkowych nieustannie się rozwija co można zauważyć na wielu płaszczyznach, jedną z nich jest ciągłe wzbogacanie oferty dla swoich klientów czynnikom w obecnej chwili Eko-Color jest jednym z wiodących producentów farb proszkowych na terenie naszego kraju. Bytowski producent farb proszkowych nieustannie się rozwija co można zauważyć na wielu płaszczyznach, jedną z nich jest ciągłe wzbogacanie oferty dla swoich klientów. - W 2018 roku, podjęliśmy de-cyzję o rozszerzeniu naszej oferty. W odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku dokonaliśmy kategoryzacji naszych produktów, w wyniku czego podjęliśmy decyzję o wprowadzeniu na rynek nowej serii farb Elimer będącej doskonałym połączeniem jakości oraz atrakcyjnej ceny, przy czympragniemyjasno podkreślić, że naszym flagowym produktem wyróżniającym się doskonałą jakością i parametrami pozostająfaibyzseriiColiber,których ofertę wzbogacą farby ze znakiem jakości Oualicoat -mówi Wioletta Szwarc, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu w Eko-Color. Obecnie firma Eko Color posiada w swojej ofercie takie rodzaje farb jak: poliestrowe bez TGIC, poliestrowe ze znakiem jakości OUALICOAT, hybrydowe (poliestrowo - epoksydowe), epoksydowe, poliuretanowe. Na terenie fabryki Eko-Color znajduje się także nowoczesne laboratorium badawczo rozwo- jowe, stale pracujące nad wzbogaceniem katalogu oferowanych farb, a także zajmujące się tworzeniem całkowicie nowych projektów dlaklientów, które niejednokrotnie powstają w ciągu zaledwie 4-5 dni roboczych. Firma ma świadomość, że w obecnych czasach na rynku trzeba się czymś wyróżniać. - Po pierwsze klient - taką przyjęliśmy zasadę, czego bezpośrednim wynikiem było uruchomienie programu „Akademia Barw" będącego odpowiedzią na coraz większe zapotrzebowanie rynku na fachową wiedzę z zakresu malowania proszkowego, przygotowania powierzchni oraz dostępności sprzętu najwyższej klasy - mówi Zygmunt Krzysztof Dyks. Spotkania w ramach „Akademii Barw" trwają nieco ponad 4 godziny, a w trakcie ich trwania uczestnicy otrzymują szereg informacji związanych z tym jak poprawnie przygotowywać powierzchnię malarską oraz jak unikać i niwelować wady lakiernicze. - Dowiadują się także jakie czynniki bezpośrednio wpływają na ich powstawanie. Liczymy, że przy tak żywym zainteresowaniu jakie wywołuje „Akademia Barw" na stałe wpisze się ona w katalog propozycji oferowanych naszym klientom. Staramy się aby spotkania były kameralne i panowała na nich swobodna atmosfera sprzyjająca wymianie poglądów oraz omówieniu poszczególnych problemów, z którymi borykają się nasi klienci -mówi Wioletta Szwarc. - Firma ponad półtora roku temu wprowadziła do swojej oferty także usługę doradztwa technicznego u swoich klientów, i jak się oka-zuje był to strzał w dziesiątkę. Zakupiony został wysokiej klasy sprzęt badawczy, który pozwala na weryfikowanie parametrów urządzeń oraz wykonywanie testów jakościowych powłok proszkowych bezpośrednio w lakierni klienta. W ramach usługi Eko-Color oferuje pomoc zwią-zaną z analizą parametrów przygotowania powierzchni detali pod lakierowanie i ewentualne doradztwo przy wyborze odpowiednich środków chemicznych. Wykonuje także badania elementów w komorach UV oraz solnej, a także zajmuje się odpowiednim dostosowaniem ustawień aplikacyjnych urządzeń na lakierni. W ramach oferty do dyspozycji klienta oddajemy pełną gamę oferowanych usług takich jak badanie elektrostatyła urządzeń aplikacyjnych, prawid- łowość pracy elektrod w pistole tach elektrostatycznych czy też badanie aplikacji parametrów chmury proszkowej w aplikacjach tribo i wiele innych dodatkowych narzędzi pomocniczych. Wyjście dó klientów z tak dużą paletą usług było doskonałym posunięciem. W ciągu półtora roku nasz technik odwiedził ponad 100 firm, co przełożyło się na setki godzin spędzonych na lakierniach u naszych klientów, gdzie oprócz rozwiązywania problemów także doradzał i pomagał optymalizować proces lakierowania proszkowego - mówi Wioletta Szwarc. Firma Eko-Color na najbliższe lata posiada liczne plany ciągłej rozbudowy parku maszynowego a także plany ekspansji na rynki europejskie. - Mamy świadomość, że aby się rozwijać nie możemy stać w miejscu. Posiadamy doskonale wykwalifikowaną kadrę, która sukcesywnie podnosi swoje kompetencje, ciąglerozbudowu-jemy park maszynowy aby produkt, który państwu oferujemy spełniałwszystkiepaństwa oczekiwania. Działania te zostały w ostatnim czasie docenione przez nadanie dyplomu Pomorskiej Gazeli Biznesu- mówi Zygmunt Krzysztof Dyks. SytwiaLis nasze dobre Oddaj głos na swojego kandydata , M H f> O A wyślij SMS pod nr 72355 (koszt 2,46złzVAT)Q tfCŚCi! N Uf .3 Miasto Koszalin UZNANY DOSTAWCA KONSTRUKCJI ZE STALI WĘGLOWEJ. NIERDZEWNEJ ORAZ STOPÓW L __________ _ _____________ _ - _ _____ FIRMA POLMOR JEST PRODUCENTEM KONSTRUKCJI ORAZ KOMPONENTÓW DLA PRZEMYSŁU KOLEJOWEGO I MASZYNOWEGO ZE STALI WĘGLOWEJ, NIERDZEWNEJ ORAZ ALUMINIUM. '§uk PU?S::M¥§1 MASZYNOWY 90% sprzedaży stanowi export: głównie do Niemiec, Belgii, Francji, a także Danii, Włoch, Holandii, Chin i Indii. Celem spółki jest usatysfakcjonowanie i ciągłe wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom klientów, a także ciągłe doskonalenie współpracy z nimi. Firma specjalizuje się w produkcji wysoko złożonych wyrobów opartej na wykorzystaniu procesów cięcia, gięcia, otworowania, montażu oraz procesów specjalnych: spawania (firma posiada certyfikat zgodności z EN 15085-2 CLI, EN ISO 3834-2 oraz DIN 18800-7E wydany przez SLV Berlin Brandenburg, oraz certyfikat ISO 9001-2000) i malowania (mokre oraz proszkowe). IPOLMORI POLMOR Sp. z 0.0. ul. Lęborska 24,77-100 Bytów www.polmor.pl teł.: +48 59 822 30 84-87 fax: +48 59 822 30 88 708300