3,00
W TYM 8%YAT
Nr ISSJM 0137-9526	Nr indeksu 348-570
770 1 37 95206 0'
*+*
Poradnik: ile komornik może potrącić pieniędzy - strona 8

Sobota-niedziela 17-18 sierpnia 2019
Pogoda: Od południa nadciąga wyż. Awrazznim poprawa aury
STRONA 2

Pomorze. Leśny orzeł z Li puszą coraz bliżej rekordu Guinnessa
STRONA2
min
! i ritii i i iug
azyn rodzimi
Zwierzęta Psa rasowego kupuj z zaufanej
hodowli strona 12
Żmija
zygzakowata
nie atakuje strona 13
MajaSablewska
brzydkie
kaczątko
polskiego
show-biznesu
strona 14
IPIPPPWi
■ » r J L:i S i 'i sj 11 iiWli lHMIKi



Lato-najlepszy moment na zamknięcie soczystych ogórków w słoikach
Strony 7-10
W Słupsku osuszy
z wiceministrem rolnictwa




-
W Słupsku na klatce schodowej przy ul. Kołłątaja znaleziono około200 listów z ZUS
STRONA 3
Fala-wspólny bilet dla całego Pomorza powinien być uruchomiony w przyszłym roku
STRONA 4
Głos na lato: Regaty Charlotta Sailing DayswUstce. W Klukach dawne życie rybaków
STRONY 6-7
977013795206033
02
Druga strona
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Pogoda w regionie
Dzisiaj
23°C
I5T -
Ciśnienie 1011,6 hPa Wiatr S12 km/h Uwaga zachmurzenie
Niedziela	Poniedziałek	Wtorek
25°C 14°c 23°C io°c 24°C is°c
Uwaga: burze z piorunami
Są wyniki sekcji zwłok spadochroniarek, które wpadły do Bałtyku
Iwona Marciniak
wona.marciniak@gk24.pl
Prokuratura zapoznała się z wynikami sekcji zwłok dwóch spadochroniarek z Wielkopolski, które 5 sierpnia zginęły w Kołobrzegu.
- Biegły, po oględzinach, podał, na razie ustnie, przyczynę śmierci spadochroniarek. To utonięcie - poinformował Ryszard Gąsiorowski, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Koszalinie. - Dodatkowe obrażenia, jakie znalazł lekarz sądowy podczas sekcji, zostały odniesione podczas długiej akcji reanimacyjnej.	«
Przypomnijmy, 29-letnia mieszkanka Złotowa i 33-latka
z Wyrzyska, utonęły w morzu po nieudanym skoku. Z cessny, która startowała z lotniska w Bagiczu, wyskoczyło wtedy czworo doświadczonych skoczków. Mieli wykonać figurę akrobatyczną i wylądować na plaży. Prawdopodobnie wiatr sprawił, że wpadli do morza. Mężczyźni bliżej brzegu, dlatego wydostali się o własnych siłach. Kobiety wpadły do wody znacznie dalej. Swobodę ruchu ograniczały im nie tylko spadochrony, ale i pasy dociążające. Mimo szybkiej akcji ratunkowej i ponad godzinnej reanimacji, kobiety zmarły. Prokuratura prowadzi śledztwo pod kątem nieumyślnego spowodowania śmierci. Sprawę bada też Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych.
Od południa nadciąga wyż a z nim poprawa aury
Kinga Siwiec
kinga.siwiec@polskapress.pl
O pogodzie rozmawiamy z Krzysztofem Ściborem z Biura Prognoz Pogody Calvus w Słupsku.
Przez ostatni tydzień było deszczowo, ale dość ciepło. Czy następne dni przyniosą nam podobną pogodę?
Nadchodzi poprawa pogody. Dziś nie powinno padać a temperatura wyniesie 22-23 stopnie nad morzem i 25 w głębi lądu. Niedziela też zacznie się pogodnie. Do godz. 14 powinno być słonecznie, później się zachmurzy, a o 17 może popadać. Temperatura osiągnie 25 stopni. Wiatr nie powinien nam przeszkadzać, będzie raczej słaby, południowy.
A jak będzie wyglądał przyszły tydzień? Parasole się przydadzą?
W poniedziałek może popadać, ale będzie ciepło - do 23-24 stopni. We wtorek będzie pogodnie i ciepło, temperatura też będzie podobna do tej z poniedziałku. Ale noc z wtorku na środę będzie pochmurna i deszczowa, przyniesie nam ochłodzenie -w środę temperatura spadnie do 20 stopni. Za to od czwartku aż do końca tygodnia będzie tylko lepiej. Znajdziemy się pod wpływem wyżu, który przyniesie nam ciepłe, kontynentalne powietrze. Będzie sucho i ciepło, a temperatury powoli zaczną znowu rosnąć. W czwartek wyniosą 22 stopnie, w piątek 24, a w sobotę i w niedzielę temperatura może wzrosnąć nawet do %6r27 stopni. <£>®.
® m
Wojciech Frełichowski
17 sierpnia
Krzyżacy wypowiedzieli Polsce wojnę i najechali trzema grupami ziemię dobrzyńską, Kujawy i Krajnę.
010
I powstanie śląskie: zwycięstwo powstańców w bitwie
oPaprocany.
&&&
Wojna polsko-bolszewicka: w bitwie pod Zadwórzem, zwanej polskimi Termopilami, batalion złożony z ochotników spośród lwowskiej młodzieży zagrodził drogę na Lwów oddziałom 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego. Spośród 330 polskich żołnierzy poległo 318, a nieliczni dostali się do niewoli. Dowódca batalionu, kpt. Bolesław Zajączkowski, nazywany polskim Leonidasem, popełnił wraz z kilkoma żołnierzami samobójstwo.
K&G
Pomnik Mickiewicza w Krakowie został zniszczony przez Niemców.
Andrzej Stalmach w Chorzowie jako pierwszy Polak przekroczył osiem metrów w skoku wdał (8,11 m).
Bartosz Marczuk, były wiceministerrodziny
Gdzie w PL żyje się najdłużej? Tak. Na moim rodzinnym Podkarpaciu. Cytatznowej publ. GUS:„Najdłuż-sze trwanie życia cechuje ludność woj. podkarp. i małop. (w 2018: dla mężczyzn-75,4 lat,kobiet-w podkarp. 83,2 l.,w małop. 82,9). Z kolei najkrótsze cechuje mieszkańców woj. łódzkiego".
Renata Grochal, dziennikarka Podcinanie gardła kukle abpa Jędraszewskiego jest tak samo głupie i godne potępienia, jakszczucie na osoby LGBT. Nie ma zgody na nawoływanie do przemocy i nienawiści. W żadnym wypadku.
iinLxrl 1 esr iy« w y • >*
USD	3,9281
EUR	43543+)
CHF	4.0093 )
GBP	4.7713+)
wzrost ceny wstosunku do notowania poprzedniego (-) spadek ceny wstosunku do notowania poprzedniego
Leśny orzeł coraz bliżej rekordu Guinnessa
Leśny orzeł z Nadleśnictwa Lipusz jest coraz bliżej ustanowienia rekordu Guinnessa. Już wykonano pomiar geodezyjny, tym samym zakończono pierwszy etap procedury.
Jak informują leśnicy, wykonany pomiar zakwalifikował Nadleśnictwo Lipusz do rekordu Guinnessa.
Podczas tej części procedury wykonano pomiar z dokładnością do 0,5 metra kwadratowego.
Co oznacza, że położenie każdego z punktów musiało zostać określone z dokładnoś-. cią mniejszą niż lem. Łączna powierzchnia wzoru wyniosła 99 898,26 mkw.
W trakcie pomiaru, zgodnie z wymogami konieczna była obecność osoby z wykształceniem botanicznym, leśnym lub dendrologicznym - niebędąca pracownikiem Lasów Państwowych, która potwierdzała zgodność gatunków z planem oraz dwoje niezależnych świadków. Ponadto całość przygotowań zo-
Wykonano pomiar geodezyjny i tym samym leśny orzeł został zakwalifikowany do rekordu Guinnessa
stała nagrana zarówno z ziemi, jak i z powietrza. Na ostateczne przyznanie rekordu leśnicy z Lipusza będą musieli poczekać do zwarcia koron drzew oraz ich przebarwienia.
Przypomnijmy, że sadzenie leśnego orła miało miejsce 20 października 2018 roku w ramach obchodów setnej rocz-
nicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Właśnie wtedy przeprowadzono akcję odnowienia lasu zniszczonego w wyniku huraganu tak, aby powstał widoczny z lotu ptaka wizerunek orła - godła naszego państwa. Sylwia Lis sylwia.lis@polskapress.pl
Pomorski Stół Edukacyjny odbędzie się na Politechnice Gdańskiej
Zbigniew Marecki
zbigniew.marecki@polskapress.pl
26 sierpnia na Politechnice Gdańskiej odbędzie się Pomorski Stół Edukacyjny.
W Pomorskim Stole Edukacyjnym uczestniczyć mają uczniowie, rodzice, dyrektorzy, nauczycielskie związki zawodowe,
samorządowcy, pracodawcy oraz organizacje współpracujące z oświatą.
- W obradach uczestniczyć będą także przedstawiciele Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego. W rezultacie ten stół zrzeszałby wszystkich, którzy współpracują ze szkołami i mają wpływ na proces edukacji oraz jakość kształcenia. Wnioski z tego spotkania zo-
staną przesłane zarówno do premiera, jak i MEN - mówi Mariusz Łuczyk, wicewojewoda pomorski.
Zainteresowani udziałem w wydarzeniu muszą zgłosić chęć udziału poprzez formularz zgłoszeniowy: na stronie internetowej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz Pomorskiego Kuratorium Oświaty.
Inicjatywa zwołania Pomorskiego Stołu Edukacyjnego nawiązuje do równie szerokiej dyskusji na temat kondycji polskiej oświaty, dojetórej różne środowiska zaprosił po strajkach nauczycieli premier Mateusz Morawiecki. ©®


Koszykarze STK Czarni Słupsk przygotowują się do nowego sezonu, który zapowiada się bardzo pracowity. Wczoraj zawodnicy przeszli obowiązkowe badania medyczne. Pozytywny ich wynik to warunek, aby kontrakt każdego zawodnika ostatecznie wszedł w życie. (PK)
Głos Dziennik Pomorza
Sóbota-niedziela, 17-18.08.2019
Wydarzenia	03
Blisko200listów z ZUS leżało na klatce schodowej w Słupsku
KROTKO
Zbigniew Marecki
zbigniew.marecki@gp24.pl	\
W piątek znaleziono ok. 200 rozsypanych listów z ZUS. W większości miały trafić do Ukraińców.
W piątek rano słupska policja dostała sygnał, że na klatce schodowej w jednej z kamienic przy ul. Kołłątajależy ok. 200listów z ZUS.
Policjanci ustalili, że listy były głównie skierowane do obywateli Ukrainy. Wszystkie były zaadresowane na adres wspomnianej kamienicy, ale bez wskazania numeru mieszkania. Chodzi o listy zwykłe, bez konieczności potwierdzenia odbioru.
- Być może listonosz je po prostu zostawił na skrzynce pocztowej, a one się rozsypały i zwróciły na siebie uwagę mieszkańców - poinformowała Edyta Żuk, p.o. rzecznika prasowego słupskiej policji.
- To może być informacja o stanie konta ubezpieczonego, którą rozsyłamy masowo, ale na razie nie mogę mówić o szczegółach, bo policja się jeszcze z nami nie skontaktowała w tej sprawie - uważa Krzysztof Cieszyński, pomorski rzecznik prasowy ZUS.
Według Cieszyńskiego, takie przypadki jak wysłanie ok. 200listów na jeden adres już się w Polsce zdarzały. Jak informuje Prawo.pl zdarzają się przypadki, kiedy jedna osoba zwraca ZUS-owi nawet 500 listów, ponieważ korespondencja została nadana pod niewłaściwy adres. ZUS chce rozwiązać ten problem i stworzy elektroniczny system wymiany danych m.in. z Państwową Inspekcją Pracy i Strażą Graniczną. Tymczasem osoby podające niepełne dane lub zmieniony adres narażają się na naruszenie tajemnicy korespondencji. Dane zawarte w ZUS-owskiej korespondencji mogą też potencjalnie być przedmiotem kradzieży tożsamości, bo są w niej imiona i nazwiska ubezpieczonych i m.in. numery PESEL. ©®
Słupscy policjanci w piątek analizowali listy znalezione w kamienicy przy ul. Kołłątaja w Słupsku
Koncert Hyżego na zakończenie lata
30 sierpnia (piątek) o godz. 20 na placu Zwycięstwa odbędzie się koncert Grzegorza Hyżego z zespołem. Wstęp wolny. Doskonałe poczucie rytmu, niepokojąco hipnotyzujący wokal, a przede wszystkim jasno określony pomysł na własną twórczość to cechy, które są typowe dla Grzegorza Hyżego.
Niezwykłą wrażliwość artysty podkreślają także niebanalne, polskie teksty.
W związku z koncertem pl. Zwycięstwa będzie zamknięty i w całości i wyłączony z ruchu kołowego w terminie od godz. 14.30 28 sierpnia br. do północy 30 sierpnia br.
Dodatkowo magistrat informuje, że główne wejście do ratusza 29 i 30 sierpnia br. będzie zamknięte. Osoby, które będą chciały wejść do budynku Urzędu Miejskiego w Słupsku, proszone są o korzystanie z wejścia przy dyżurce. Magistrat prosi także, aby nie parkować w powyższym terminie samochodów na placu, ponieważ będą one odholowywane na parking strzeżony na koszt właściciela, a to może oznaczać dodatkowe koszty dla osób, które nie zareagują na wspomniany apel ze strony władz miasta.
(MAZ)
Niepełnosprawni pojadą na rowerach
24 sierpnia (sobota) odbędzie się XVII Rajd Osób Niepełnosprawnych im. Stanisława Kądzieli. Organizatorem imprezy są Dom Pomocy Społecznej w Machowinku oraz Stowarzyszenie Przyjaciel. Rajd rozpocznie się o godz. 10.15 przy siedzibie starostwa słupskiego. Potem uczestnicy wyruszą trasą, na której przystankami będą DPS Lubuczewo, DPS Machowinooraz DPS Machowinko. Rajd zakończy się ok. godz. 15.15.
Organizatorzy przewidzieli kilka niespodzianek. Patronat nad rajdem objął starosta słupski.
(MAZ)
Od poniedziałku bilety na pianistyczny festiwal
53. Festiwal Pianistyki Polskiej trwać będzie od 7 do 13 września. Bilety od poniedziałku do nabycia w kasie filharmonii, tel.5984263 38 lub centrala598424960. Ceny, filharmonia - koncert inauguracyjny (7.09) - 30zł, koncert jazzowy (8.09) - 30zł, koncert finałowy (13.09) - 30zł; koncerty i recitale (9 -12.09) - 20zł, ulgowe dla młodzieży i seniorów 10 zł.
Karnety na koncerty (7-13.09.) -150 zł. Sala Rycerska Zamku Książąt Pomorskich, recitale Estrady Młodych(9,10,11.09.)-10zł, ulgowe dla młodzieży i seniorów 5 zł.
(MARA)

i
009253068

XII edycja konkursu Nasze Dobre z Pomorza
Zgłoszenie firm należy przesłać na adres:
anna.szczek#polskapress.pl
lub pod nr telefonu
510026927
Szczegóły konkursu w	wydaniu „Głosu''
04	Wydarzenia
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Wiceminister słucha! rolniczych
żalów. Rolnicy mówili, co ich boli
Głos
006786737
NEKROLOGI
„Umarłych wieczność dotąd trwa Dokąd pamięcią im się płaci Chwiejna waluta. Nie ma dnia By ktoś wieczności swej nie stracił"
Zamieść nekrolog, kondolencje lub wspomnienia
0	najbliższych, którzy odeszli, w Głosie Pomorza
1	bezterminowo na stronie www.nekrologi.net
009270751
Pani Małgorzacie Mickiewicz
najszczersze wyrazy współczucia z powodu śmierci
Siostry
składają Koleżanki i Koledzy z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
009268414
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość, że zmarła nasza Koleżanka
ś+p Wanda Rup
Rodzinie i Bliskim składamy wyrazy głębokiego współczucia i serdecznego żalu. Dyrektor oraz pracownicy Powiatowego Urzędu Pracy w Słupsku__
r%
Zbigniew Marecki	; M
zbigniew.marecki@gp24.pl	i
Ryszard Zarudzki. wiceminister rolnictwa, spotkał się w piątek z rolnikami i samorządowcami z regionu słupskiego. Rozmawiano o suszy, jej skutkach i działaniach rządu. które mają zapobiegać suszowym stratom w przyszłości. Pojawiły się też inne tematy.
W spotkaniu, które zorganizował wicewojewoda Mariusz Łuczyk, uczestniczyło ok. 50 osób z terenów dawnego województwa słupskiego. Trwało ponad 2 godziny, podczas których rolnicy zwracali uwagę ministra na wiele problemów. Powracał nie tylko wątek tegorocznej suszy, ale także stosunków rolników z myśliwymi czy zapowiedź udostępnienia pieniędzy dla rolników na tworzenie systemów nawadniania i małej retencji.
W trakcie dyskusji ze strony wicewójta Rzeczenicy pojawił się postulat tworzenia w gminach stałych komisji wyceniających szkody powstałe w wyniku suszy, deszczy nawalnych czy silnych wiatrów.
- To było bardzo dobre spotkanie - ocenił wiceminister Zarudzki (w środku), a wicewojewoda Łuczyk zapowiedział, że będzie organizował kolejne spotkania wiceministra z rolnikami
- To bardzo dobry pomysł, który rozwiązywałby problem systemowo i przyspieszyłby działanie komisji szacunkowych w całym kraju - zgodził się wiceminister i kilka razy dziękował za trafną podpo-wiedź, której dotąd nikt nie mu zgłaszał.
Według najnowszego raportu Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach obejmującego okres od 10 czerwca do li sierpnia susza rolnicza dotknęła 15 województw, najbardziej: lubuskie, wielkopolskie i łódzkie. Instytut stwierdził suszę we wszyst-
kich typach monitorowanych upraw.
Zdaniem Zarudzkiego w Pomorskiem susza w tym roku nie była tak dokuczliwa jak w wielu innych regionach kraju. Obecnie jej skutki odnotowano w 57 ze 123 gmin w całym województwie. Jak poin-
formował wicewojewoda Mariusz Łuczyk, gminne komisje suszowe funkcjonują w około 50 samorządach.
- Obecnie trwa opracowywanie wniosków suszowych-dodał wicewojewoda.
Sporo mówiono także oproblemachrolników z myśli-
wymi, a właściwie na temat rozliczeń z tytułu szkód wyrządzanych przez dzikie zwierzęta na polach.
-	Często dostajemy od myśliwych elektryczne pastuchy, abyśmy nimi ogrodzili pole. To jest forma przerzucania na nas obowiązku pilnowania pól przed dzikami. Mam wrażenie, że nie tak to powinno wyglądać, bo w końcu to myśliwi polują na dziką zwierzynę - skarżył się jeden z rolników.
Wiceminister przyznał, że pewien problem jest i trzeba go rozwiązywać we współpracy z ministrem środowiska.
Jak się dowiedzieliśmy, resort przeznaczy ponad400 milionów złotych na program nawodnień dla rolników. Środki z programu przewidziane są na zwroty dla gospodarstw w kwocie do 100 tysięcy złotych. Będzie je można wykorzystać na wykopanie zbiornika na wodę, na zakup pomp i rur czy na budowę niskociśnienio-wych i kropelkowych systemów nawadniających, które są bardziej wydajne niż tradycyjne metody. Według szacunków ministerstwa, z programu może skorzystać od 4 do 5 tysięcy gospodarstw.
-	Sto tysięcy złotych to trochę mało. Za to nie można stworzyć profesjonalnego nawodnienia - oceniali niektórzy uczestnicy dyskusji. ©®
Wspólna Fala coraz bliżej
#%iM0r£e
Wojciech Frefchowski
wojciech.frelichowski@gp24.pl
Projekt wdrażający pomorski bilet metropolitalny zdobył unijne dofinansowanie w kwocie 90 min zł. Według zapowiedzi, pierwszy etap systemu powinien zostać uruchomiony w przyszłym roku.
Wspólny bilet dla całego Pomorza jest przedsięwzięciem samorządu województwa pomorskiego, realizowanym w projekcie „Zwiększenie dostępności regionalnego transportu kolejowego w województwie pomorskim poprzez jego integrację z transportem lokalnym - budowa elektronicznej platformy zintegrowanych usług mobilności". Za opracowanie systemu i jego wdrożenie odpowiada spółka InnoBaltica.
Fala - wspólny bilet dla całego Pomorza powinien być uruchomiony w przyszłym roku
Bilet, który w internetowym głosowaniu otrzymał oficjalną nazwę Fala, swoim zasięgiem obejmie całe Pomorze. Pasażer będzie mógł się przesiadać wielokrotnie z pociągu na autobus,
z autobusu na tramwaj, trolejbus czy nawet na rower metropolitalny MEVO, a system sam naliczy należność. Co więcej, pasażer nie będzie też musiał znać się na taryfach. Wsiadając
do dowolnego pojazdu, będzie musiał się jedynie odbić na specjalnym czytniku. System sam poda mu najtańsze rozwiązanie. Czytniki zostaną zamontowane w pojazdach i na przystankach kolejowych.
Bilety będzie można też zapisać w smartfonie, na karcie NFC i karcie płatniczej. Będą też papierowe bilety z kodami QR. Większa część obsługi systemu będzie odbywać się elektroniczne, ale dla wygody mieszkańców powstaną punkty obsługi klienta. Tam pracownicy pomogą w założeniu konta, aktywowaniu karty czy aplikacji. W punktach będzie można również kupić tradycyjne papierowe bilety.
Na początek przewiduje się wprowadzenie 300 tys. kart podróżnych, 5 tys. czytników kart oraz 30 punktów obsługi
klienta.
©®
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17 18.08.2019
Polska	05
Rząd chce zakazać VIP-om lotów z rodziną i do domu
Jakub Oworuszko
jakub.oworuszko@polskapress.pl
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Kancelaria Premiera zaprezentowała w piątek projekt ustawy dotyczący służbowych lotów najważniejszych osób w państwie. Zakłada on stworzenie centralnego, publicznego wykazu podniebnych podróży, a także wprowadza zakaz podróży z rodziną. Politycy nie będą mogli także wracać rządowymi samolotami do domu.
-	Projekt ustawy zawiera zasady organizacji i zabezpieczenia lotów najważniejszych osób w państwie, określenie, kto może przebywać na pokładzie statku powietrznego, podział na rodzaje lotów realizowanych z najważniejszymi osobami w państwie i centralny rejestr lotów - wyjaśniał w piątek szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk.
W uzasadnionych przypadkach szef Kancelarii Premiera będzie mógł anulować zamówienie na lot, dokonane przez marszałków Sejmu i Senatu, a także samego premiera.
-	Wprowadzamy mechanizm, aby nie nadużywać trybu pilnego - tłumaczył Dworczyk.
W lotach nie będą mogli uczestniczyć członkowie rodzin najważniejszych osób w państwie, chyba że będą członkami oficjalnej delegacji. Zasada ta będzie dotyczyła także rodzin parlamentarzystów, którzy wchodziliby w skład oficjalnej delegacji.
Wykazy lotów naj ważniej -szych osób w państwie mają być aktualizowane na bieżąco, a każdy obywatel będzie mógł dowiedzieć się, kiedy, czym i w jakim celu leciał np. marszałek Senatu.
Z uwagi na bezpieczeństwo i interes państwa niektóre loty będą tajne.
Ustawa ma zostać przyjęta jeszcze w tej kadencji Sejmu. Jak podkreślił szef KRPM, jest ona rozwiązaniem pomostowym - w przyszłej kadencji mają być przygotowane rozwiązania systemowe.
Przypomnijmy: Prawo i Sprawiedliwość zapowiedziało, że wypracuje wraz z opozycją nowe rozwiązania dotyczące lotów tuż po rezygnacji Marka Kuchcińskiego z funkcji marszałka Sejmu. Kuchciński podróżował samolotami wraz z rodziną, często latał do rodzinnego Rzeszowa. W pracach nad projektem nie wzięli udziału politycy Platformy Obywatelskiej.
Pokłosiem tej afery jest także publikacja wykazów lotów premierów: Mateusza Morawieckiego, Beaty Szydło, Ewy Kopacz i Donalda Tuska.
Z danych KPRM wynika, że premier Donald Tusk od listopada 2007 roku do września 2014 roku odbył 573 podróże (czasem w ramach jednej podróży odbywało sie kilka lotów; według wyliczeń Onetu łącznie ponad 1000). Tusk podróżował często do rodzinnego Gdańska. Loty odbywały się głównie rządowym samolotem.
Premier Morawiecki od grudnia 2017 roku do sierpnia 2019 odbył 207 podróży (384 loty). Z kolei wykaz podróży Beaty Szydło od listopada 2015 roku do grudnia 2017 roku zawiera 164 pozycje i 253 loty. W przypadku Ewy Kopacz (październik 2014 r. - październik 2015 r.) było to 47 podróży.
Zmiana przepisów to efekt tzw. afery samolotowej, po której
PiS zaprezentowało listy. Opozycja wciąż je kompletuje
Jakub Oworuszko
jakub.oworuszko@polskapress.pl
'w*
Prawo i Sprawiedliwość zaprezentowało w piątek wszystkich kandydatów w wyborach do Sejmu i Senatu. Jest kilka niespodzianek. Partie opozycyjne mają prezentować swoje listy do Sejmu w najbliższych dniach. Listy do Senatu mają być wspólne, ale wciąż trwają rozmowy.
Wielu aktualnych parlamentarzystów, samorządowców, ale i osób niezwiązanych dotychczas z polityką znalazło się na listach Prawa i Sprawiedliwości w wyborach do Sejmu i Senatu. Niektóre decyzje kierownictwa PiS są zaskoczeniem.
Do Senatu wystartuje na Podlasiu w okręgu nr 59 obecny marszałek-senior Sejmu Kornel Morawiecki, ojciec premiera. Do Sejmu wszedł w 2015 r. z listy Kukiz'15. Do izby wyższej parlamentu z Małopolski kandyduje również ojciec prezydenta Andrzeja Dudy - Jan. W sumie spośród 100 kandydatów do Senatu aż 54 to senatorowie obecnej kadencji (dziś PiS ma 62 senatorów).
Listę w Warszawie otwiera tradycyjnie prezes PiS Jarosław Kaczyński. Drugie miejsce zajmuje nowy szef MSWiA Ma-
k
Do Sejmu startują m.in. marszałek Sejmu Elżbieta Witek,
szef MSWiA Mariusz Kamiński i premier Mateusz Morawiecki
ESHEESSłSa
WSPÓLNE LISTY OPOZYCJI DO SENATU?
Partie opozycyjne - PO, PSL i SLD (wraz z Wiosną i Razem) - chcą wystawić wspólnych kandydatów w wyborach do Senatu.
Szczegóły tego porozumienia nie są znane. - Termin na zgłoszenie list
kandydatów jest do 3 września. Lepiej byłoby te rozmowy zamknąć szybko, ale co nagle, to po diable.
Lepiej dogadać się sensownie, spójnie, żeby te
zobowiązania zostały dotrzymane - mówił w TOK FM rzecznik Platformy Jan Grabiec.
riusz Kamiński, trzecie miejsce przypadło wicemarszałek Sejmu Małgorzacie Gosiewskiej. Czwartą pozycję otrzymał Piotr Naimski, piątą warszawski radny Jarosław Krajewski, szóstą Paweł Lisiecki, również radny. Z siódmego miejsca wystartuje poseł Zbigniew Gryglas, z ósmego Ewa Tomaszewska, z dziewiątego przewodniczący komisji weryfikacyjnej Sebastian Kaleta, a z dziesiątego poseł Małgorzata Wypych.
Premier Mateusz Morawiecki wystartuje z pierwszego miejsca w Katowicach. Drugie miejsce w tym okręgu zajmuje wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik, a trzecie poseł Jerzy Polaczek.
Szef MON Mariusz Błaszczak otwiera listę w okręgu podwarszawskim, „dwójką" jest rzecz-
niczka partii Anita Czerwińska. Dalej na liście znaleźli się m.in. były minister środowiska Jan Szyszko oraz wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera.
Rzecznik rządu i poseł Piotr Muller wystartuje z trzeciego miejsca w okręgu gdyńsko--słupskim (nr 26). Tę listę otwiera przewodniczący komisji ds. VAT, poseł Marcin Horała; drugie miejsce otrzymał poseł Aleksander Mrówczyński.
Ostatnie miejsce na liście do Sejmu w Krakowie zajmuje wicepremier, minister nauki i szef Porozumienia Jarosław Gowin. - Uważam, że to są „listy śmierci" - ocenił Jarosław Gowin. - Zawsze powtarzałem prezesowi Kaczyńskiemu, że trzeba wystawić „listy śmierci", czyli takie, na których każdy rywalizuje o mandat - wyjaśniał.
Opozycja nie ma jeszcze gotowych list do Sejmu i Senatu. W sobotę konwencję wyborczą w Płocku ma PSL, na którego listach wystartują też działacze Kukiz'15. W niedzielę Lewica (Komitet Wyborczy SLD) zaprezentuje „jedynki" do Sejmu, W poniedziałek listy do Sejmu ma zaprezentować Koalicji Obywatelska. Na nich również będzie kilka niespodzianek. Grzegorz Schetyna namówił do startu choćby polityków w przeszłości związanych z PiS? Pawła Kowala („jedynka" w Krakowie) i Pawła Pon-
cyliusza.
©®
Prokuratura ząjmuje się atakiem na lalkę z wizerunkiem biskupa
Norbert Kowalski
norbert.kowalski@polskapress.pl
Poznańska prokuratura z urzędu wszczęła postępowanie sprawdzające, czy drag queen (mężczyzna przebrany za kobietę) Mariolkaa Rebell popełnił przestępstwo przez imitowanie poderżnięcia gardła lalce z wizerunkiem abp. Marka Jędraszewskiego. Do zdarzenia doszło kilka dni temu w poznańskim klubie w trakcie wyborów Mr Gay Roland.
- Prokurator okręgowy polecił w piątek śledczym z Prokuratury Rejonowej Poznań Stare Miasto, aby przeprowadzili z urzędu postępowanie sprawdzające w celu ustalenia, czy doszło do przestępstwa - mówi prokurator Michał Smęt-
kowski, rzecznik prasowy poznańskiej Prokuratury Okręgowej.
Przypomnijmy, że do bulwersującego zdarzenia doszło kilka dni temu w poznańskim klubie Punto Punto, w którym odbywały się wybory Mr Gay Poland. W trakcie gali finałowej drag ąueen Mariolkaa Rebell wystąpił z lalką, do której przyklejona była podobizna arcybiskupa Marka Jędraszewskiego. W pewnym momencie drag ąueen zaczął imitować poderżnięcie gardła lalce.
Oburzenie po „występie"
Sprawę skomentował rzecznik Konferencji Episkopatu Polski. - Podżeganie do nienawiści i aktówprzemocy wobec jakiegokolwiek człowieka, niezależnie od jego pozycji w społeczeństwie, nie mieści się w kanonach europejskiej cywiliza-
cji - stwierdził ks. Paweł Rytel--Andrianik.
Zajęcie się sprawą z urzędu zapowiedział rzecznik praw obywatelskich. „Trudno mi znaleźć uzasadnienie dla tego typu działań promujących przemoc, szczególnie pod płaszczykiem wolności artystycznej" - napisał na Twitterze Adam Bodnar.
Oburzenie wyraził również prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
W obronie arcybiskupa Jędraszewskiego występili również politycy PiS.
„99 lat temu Polsce groziła śmiertelna bolszewicka zaraza. Sowiecka dzicz podrzynała gardła polskim duchownym, dzieciom, cywilom. Dziś duchowi spadkobiercy ideologicznych Hunów robią podobne (na początek?) happeningi oraz zapowiadają npwąrewolucję, ^ąpi-
sał na Twitterze Joachim Bru? dziński, europosełPiS.
Również przewodniczący związku zawodowego „Solidarność" wziął w obronę metropolitę krakowskiego. „Wściekły atak aktywistów LGBT+ dowodzi, jak trafnych słów ksiądz arcybiskup użył" - stwierdził Piotr Duda.
Szef Solidarności odniósł się do słów abp. Marka Jędraszewskiego z 1 sierpnia. Podczas mszy świętej metropolita krakowski mówił, że po zarazie czerwonej teraz nowa zaraza „chce opanować nasze dusze, serca i umysły". „Nie marksit stowska, bolszewicka, ale zrodzona z tego samego ducha, iieomarksistowska. Nie czerwona, ale tęczowa".
Tymczasem drag ąueei* przeprosił za swój „występ"? „Emocje, jakie mną targały po wypowiedzi arcybiskupą Jędraszewskiego, zostały przeze mnie przedstawione w sposób, którego żałuję" - napisał na Facebooku Mariolkaa Rebell. ©® Współpraca: Andrzej Brzuąztóewkz fr
06
m m
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
owmsc1
Kinga Siwiec
kinga.siwiec@polskapress.pl
Dawna słowińska wioska zamieni się w osadę rybacką. W niedzielę w Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach impreza „Wkoło ryby".
Mimo że w Klukach po przystani rybackiej nie zostało ani śladu, jest taki dzień w roku, kiedy wioska znów ożywa za sprawą dawnych zwyczajów. „Wkoło ryby" jest świetną okazją, aby przypomnieć wszystkim, jak kiedyś wyglądało życie prostych ludzi w nadmorskich miejscowościach. W dawnych Klukach zawód rybaka był przekazywany z ojca na syna przez pokolenia. Mężczyźni wypływali w morze, zaś kobiety pomagały przygotowywać się do tych rejsów. Szyły sieci, cerowały i łatały ubrania, wytwarzały wełniane ocieplacze na kolana dla swoich ojców, mężów i synów. Pomagały też przy wyciąganiu sieci pełnych
ryb na brzeg. Tym sposobem rybołówstwo stanowiło centrum wydarzeń każdego w osadzie.
W niedzielę w godz. 10-16 szachulcowe chaty w Klukach wypełni zapach ryb smażonych i gotowanych na parze. Na specjalnym stoisku podawana będzie zupa rybna, przygotowana przez gospodynie z Kluk według przepisu, który uhonorowany został w 2011 roku pierwszym miejscem w konkursie na najlepszy produkt regionalny. Zjeść będzie można rybę w niemal każdej postaci - od wędzonej, poprzez smażoną, aż do gotowanej w sposób tradycyjny i na parze. Na kiermaszu podawane będą też pajdy z chleba wypieczonego na miejscu, smarowane pastą z wędzonego pstrąga oraz twarogu.
Ale jedzenie nie będzie jedyną atrakcją „Wkoło ryby". Podczas imprezy nie zabraknie pokazów rzemieślniczych. Życie w starych wioskach rybackich kręciło się wokół połowów, jednak rybacy potrzebowali całej masy sprzętu, który przygotowywali dla nich inni mieszkańcy osady. Sieci, kosze
na ryby, pływaki, łodzie - to tylko niektóre z ich potrzeb. Dlatego w Klukach będzie można zobaczyć proces wytwarzania takich i podobnych sprzętów. Prezentowane będzie smołowanie typowej słowińskiej łodzi, szycie i naprawa sieci rybackich, kręcenie powrozów, wyplatanie kosza, w którym kobiety nosiły ryby, oraz znakowanie pływaków do sieci merkami - charakterystycznymi symbolami własności.
Przed magazynem rybackim do obejrzenia będzie wystawa, na której zobaczymy czarno-białe zdjęcia, ukazujące sceny z życia dawnych rybaków zamieszkujących obszar między jeziorami Gardno i Łebsko.
Organizatorzy nie zapomnieli o dzieciach. Dla nich przygotowali animacje oraz zabawy. Pod okiem pracowników muzeum dzieci będą mogły wykonać łódeczkę z kory i prostą wędkę, którą później mogą wypróbować wyławiając „rybki" z balii wody. Będą też zajęcia artystyczne, najmłodsi będą mieli okazję zrobić wesołe rybki z gliny, papieru i włóczki, a także wyżyć
if
m


Pfe «£!

Naprawa sieci rybackich stanowiła ważny element codzienności osadników
się artystycznie na dużym płótnie rozwieszonym na płocie. Dodatkową atrakcją będzie „karta zadań". Chodząc w zadania i nieoznakowaną
w terenie trasą i kierując się wskazówkami, rozwiązuje się rebusy i szuka rozwiązania zagadek. Dzięki temu na końcu dzieci otrzymają hasło, które
poprowadzi do skarbu - pamiątkowej pieczątki, którą można przybić na swojej karcie z zadaniami. Na imprezę wstęp jest bezpłatny.
Bałtvcki Teatr Dramatyczny z Koszalina zagra u nas
Stupsk
Kinga Siwiec
kinga.siwiec@polskapFess.pl
(
Sierpień w Nowym Teatrze to głównie komedie. Tak będzie i w ten weekend. O godz. 19 w sobotę i niedzielę wystąpi gościnnie Bałtycki Teatr Dramatyczny z Koszalina.
W weekend na deskach Nowego Teatru zobaczymy teatr z Koszalina, który przyjedzie do nas ze sztuką „Związek otwarty". Jest to komedia w re-
„Związek otwarty" to ironiczny obraz kryzysu w małżeństwie
żyserii Żanetty Gruszczyńskiej-Ogonowskiej i Wojciecha Rogowskiego, która opowiada o kryzysie w małżeństwie.
Na scenie widzimy małżeństwo - on rozpaczliwie poszukuje zagubionej młodości, nieustannie wplątujący się w nowe romanse. Ona wręcz | uzależniła się od nieudanych prób samobójczych, którymi raczy swojego męża. Oboje I przechodzą kryzys wieku śred-
1	niego, stojąc na krawędzi roz-
2	padu małżeństwa.
Bilety w cenie 30-35 zł.
jZdlV Lildl
a % & L a
;ci w Ladov
Kinga Siwiec
kinga.siwiec@polskapress.pl
Jak odnaleźć w życiu pasję? Być może niektórym pomoże spróbowanie wszystkiego po trochu i zdecydowanie, co jest dla nas najlepsze. Taką okazję dostaną dzieci ma warsztatach techniczno-arty-stycznych w Lądowisku Kultury w Redzikowie.
Od poniedziałku rozpoczną się zajęcia dla dzieci w wieku od 7 do 12 lat. Potrwają one
do piątku. W tym czasie dzieci będą mogły spróbować swoich sił w różnych kreatywnych wyzwaniach.
Tydzień rozpocznie się od poniedziałkowych Zajęć z Roboludkiem, podczas których uczestnicy poznają różne rodzaje maszyn prostych oraz budowę nieskomplikowanych robotów. Na podstawie zdobytej wiedzy spróbują same skonstruować własnego robota.
We wtorek odbędą się warsztaty ceramiczne. Pod okiem Janiny Dylewskiej, dzieci będą mogły poćwiczyć swoje zdol-
ności manualne oraz poznać tajniki procesu tworzenia w glinie. W czasie kilku godzin stworzą swoje własne, niepowtarzalne bibeloty ceramiczne.
Środa to warsztaty rękodzieła ludowego. Podczas zajęć uczestnicy będą wyplatać zabawki z naturalnych materiałów, takich jak sitowie i słoma. Zrobią też ekologiczne korale.
W czwartek coś dla małych miłośników DIY. Podczas zajęć z ministolarstwa dzieci za pomocą narzędzi, gwoździ i wełny stworzą fantazyjne napisy.
Ostatni dzień warsztatów, piątek, będzie należał do świec żelowych. Uczestnicy stworzą ozdoby, które mogą być miłą pamiątką z wakacji. Z muszelek, suszonych kwiatów, kamyków, piasku i kolorowego żelu zrobią żelowe świece, które często widzimy na stoiskach w nadmorskich miejscowościach.
Koszt wzięcia udziału w tygodniowych warsztatach to 100 zł. Lądowisko Kultury w Redzikowie, organizator zajęć zapewnia wszystkim dzieciom drugie śniadanie.
dM9 v
ImM Stund-upnażywo
Dziś o godz. 19 w Dolinie Charlotty rozpoczniesięgala stand-upu. To rodzaj występów satyrycznych, który w ostatnim czasie w Polsce bije rekordy popularności. Będzie bezczelnie, przewrotnie, pikantnie, a przede wszystkim zabawnie. Publiczność będzie mogła zobaczyć występ 9 znanych komików- Ewę Błachnio, Tomasza Borasa Borkowskiego, Tomasza Jachimka, Michała Kutka, Tomasza Kwiatkowskiego, Grzegorza Dolniaka, Michała Pałubskiego, Jacka Nocha i gospodarza wieczoru Mariusza Kałamagę. Nad muzyczną oprawą gali będzie czuwał DJ Paulo, czyli Paweł Molenda zzespołu B.O.K. Bilety wcenie50-60zł.
śhąmk Współczesna klasyka
To już przedostatni koncert z cyklu Garden Party u Karola, organizowanego po raz czwarty przez słupską filharmonię. Wtym tygodniu w parku im. Waldorffa zagra Michał Kmieciak - pianista i prekursor nurtu „contemporary classicar w Polsce, który możemy tłumaczyć jako „współczesną klasykę". Pod nazwiskiem Michała Kmieciaka kryje się tak naprawdę trójka artystów- pianiście towarzyszą Dominika Dołżyńska na skrzypcach oraz Aleksandra Walczak na wiolonczeli. Artyści grali na najważniejszych festiwalach showcase'owych, takich jak Enea Spring Break w Poznaniu
czy SeaZone w Sopocie, orazfilmo-wych - Dwa Brzegi w Kazimierzu Dolnym i Ale Kino! w Poznaniu. Kmieciak znalazłsię także w wąskim gronie artystów z Polski nominowanych w europejskim programie INES#talents. Ich występy to przede wszystkim magiczny, niesamowity klimat. Przy pomocy jedynie trzech instrumentów potrafią stworzyć harmonijne, emocjonujące kompozycje. Na koncercie w Słupsku wykonają nowe utwory, absolutnie przedpremierowo. Koncert odbędzie się w niedzielę w parku im. Jerzego Waldorffa ogodz.12. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. W razie niepogody koncerty zostaną przeniesione do sali filharmonii, (las)
Sh&sk
Techno w Dom Ówce
Dziś w Dom Ówce na wieczorze Technokultura zagra duet z Te33no Collective - Ukash i E.F.G., który przyjedziezTrójmiasta. Wspierać ich będą dobrze znani i lubiani lokalni DJe czyli OMBO & Begu. W tym tygodniu impreza połączona będzie z urodzinami jednego z wykonawców - Ukasha. Z tej okazji będzie można skosztować ostrych sosów, które będą udostępnione za darmo, takjak i grill, na którym będzie można upiec przyniesione przez siebiejedzenie.z naturalnych produktów oraz wiele innych lokalnych wyrobów. To dobra okazja, aby spróbować lokalnych produktów, a dla wyst3wców sposobność, aby zaprezentować szerszemu gronu odbiorców, (ws)
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
W
Głos na lato
07
Kinga Siwiec
kinga.siwiec@polskapress.pl
ijsilm
y
Trwają Charlotta Sailing Days -regaty katamaranów Hobie Cat i jachtów klas505 i FD. To pierwsze tego typu wydarzenie w Ustce, jednak organizatorzy mają nadzieję, że na stałe wpisze się do kalendarza imprez.
To pierwszy raz, kiedy impreza tej kategorii odbędzie się w Ustce. Zawody będą jednym z ważniejszych wydarzeń w polskim kalendarzu żeglarskim, bo zawody klasy Hobie Cat (jedne z najbardziej popularnych katamaranów na świecie) otrzymały rangę mistrzostw Polski, a te dla klas 505 (wyróżniające się skrzydlatym kształtem kadłuba) i FD (Flying Dutchman, czyli Latający Holender) zaliczone będą do klasyfikacji generalnej Pucharu Polski. Udział w regatach wezmą żeglarze z całej Polski. Od piątku do niedzieli rywalizować ze sobą będzie około 50 jachtów.
Dla wielu uczestników usteckie wybrzeże Bałtyku będzie zupełnie nowym, nieznanym akwenem. Regaty Charlotta Sailing Days staną się zatem okazją do spróbowania
\
*=0 \ % ?oi t
flM


Od wczoraj można podziwiać zmagania uczestników regat Charlotta Sailing Days
swoich sił na otwartych wodach.
Okolice Ustki posiadają duży, niewykorzystany dotychczas potencjał do organizowania na tych wodach regat żeglarskich. Ustka posiada odpowiednią infrastrukturę żeglarską, a jej plusem jest atrakcyjne położenie na Środkowym Wybrzeżu. To zachęca do zorgani-
zowania tam cyklicznych, najważniejszych imprez żeglarskich, które mogą stać się cenną okazją do zdobywania przez polskich żeglarzy doświadczenia pływania na otwartym morzu.
Zgodnie z założeniami organizatorów w trakcie trzech dni regat zawodnicy powinni wystartować w 10 wyścigach. Za-
wody odbędą się na redzie usteckiego portu po jego wschodniej stronie. Wyścigi rozegrają się w godzinach 11-15. Jeśli chcemy zobaczyć konkurs na żywo, to najlepszym miejscem, z którego obejrzymy zmagania żeglarzy, będzie wschodni falochron oraz promenada.
©0
Pogoda dla Pomorza
Stan morza Bft
Siła wiatru (Bft)
Kierunek wiatru
i
POGODA
Krzysztof Ścibor
Biuro Calvusu
Sobota 17.08,2013
Nad Pomorze dociera ciepłe i suche powietrze znad Atlantyku W ciągu dnia zachmurzenie umiarkowane i małe, bez opadów. Temperatura max do 20:24°C. Wiatr słaby z południa. W nocy po-godnie. Jutro do .
południa słonecznie, Swmoujscie po południu lokalnie możliwy deszcz. Cały czas ciepło max do 22:24°C. Wiatr z płd., umiarkowany. W przyszłym tygodniu do środy możliwy deszcz,
później pogodnie,
sucho i coraz cieplej.
pogodnie zachmurzenie umiarkowane ciągły deszcz
1012 hPa ł1
19
20 km/h
22
19
o
Kołobrzeg
E0H5
. °Ustka
19 ©
„o_	SŁUPSK
Darłowo 0
Sławno
>22111
Lębork
Wejherowo
Mielno
©,
o Rewal
223B&
Białogard
'KOSZALIN
esei
PfrBjśS
mm
2! 23B3g
GDAŃSK
:uzy
mr
♦ O cm
Bytów
Kościerzyna
*0 cm *e<
iZS-IES
Połczyn-Zdrój
SZCZECIN ©
2HE8
24IŁS
o
Stargard
mm
Drawsko Pomorskie
I2.4°K4
mm Gdański
t
20 km/h
^ ciągły deszcz i burza mgła V marznąca mgła- .'^śliska drog 19°: temp. w dzień m temp. w nocy

ĘĘ» przelotny śnieg
przelotny deszcz ^ - przelotne deszcze i burza	pochmurno	mżawka
ciągły śnieg	przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem
marznąca mżawka	marznący deszcz, "^♦zamieć śnieżna A opad gradu kierunek i prędkość wiatru
temp. wody	grubość pokrywy śnieżnej Iftlllifta §4ciśnienie i tendencja <*? smog
	isMat		
Gdańsk	2?	25°	mt
Kraków	24°	28°	#
Lublin	23°	27°	i
Olsztyn	25°	26°	£5
Poznań	25°	28°	
Toruń	25°	27°	
Wrocław	26°	29°	■>
Warszawa	25	29°	.......#
Karpacz	24°	27°	.......4*
Ustrzyki Dolne	23°	27°	
Zakopane	20°	22°	........
przelotny deszcz ^ - przelotne deszcze i burza	pochmurno	mżawka
ciągły śnieg	przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem
marznąca mżawka	marznący deszcz, "^♦zamieć śnieżna A opad gradu kierunek i prędkość wiatru
temp. wody	grubość pokrywy śnieżnej Iftlllifta §4ciśnienie i tendencja <*? smog
INFORMATOR
KINA
Słupsk
iMMMUno
Na banksię uda, sob., niedz., godz. 16,18.30, 20.50
Pewnego razu... w Hollywood, sob., niedz., godz. 10.30,12.50,13.50,16.10,17.10,18.10,19.30, 20.30
Upiomeopowieśd po zmroku, sob., niedz. godz. 21.15
Annabelle wraca do domu, sob., niedz. godz. 21.30
Szybcy i wściekli: HobbsIShaw sob., niedz. godz. 14.40,20.05
Wdeszczowy dzień wNowym Jorku, godz. 21.15;
Król Lew, 2D dubbing, sob., niedz., godz. 10.15, 12.05,15.30,17.30
Sekretne życie zwierakówdomowydi 2. sob.,
niedz., godz. 11.50,13.55
Wilk w owczej skórze^ sob., niedz. godz. 10.10
Toy story A, 2D dubbing, sob., niedz. godz. 10,
11,12.15,13.15,14.30,16.45,19,
Poranki Agi Bągi. sob., niedz. godz. 10.30
Diega sob. godz.18, niedz. godz. 20.15,
Król lew sob., niedz. godz. 15.45 Na banksię uda, sob. godz. 20.30, niedz. godz. 18.
Ustka
Toy Story 4> sob., niedz. godz. 12,14,16,18 Pewnego razu... w Hołtywood, sob., niedz., godz. 20
Lębork
Toy Story 4,
sob., niedz. godz. 16,18 Na banksię uda,
sob., niedz. godz. 20
KOMUNIKACJA
Słupsk: PKP 118 000:2219436; PKS 59 84242 56; dyżurny ruchu 59 843 7110; MZK 59 848 93
06;
Lębork: PKS59 8621972; MZK59 8621451; Bytów: PKS 59822 2238;
Człuchów: PKS 59 8342213;
Miastko: PKS59 8572149.
DYŻURY APTEK
Słupsk_
pt.-niedz. Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 59 842 4957
Ustka_
pt. Dbam o zdrowie, ul. Żeromskiego 5, tel. 59 8149817
sob., Jantar, ul. Grunwaldzka 27, tel. 59 8144672 niedz. Nadmorska, ul. Marynarki Polskiej 31, tel. 598147770
Bytów_
pt.-niedz.. Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 59 822 66 45
Miastko
pt.-niedz., Nova, ul. Kazimierza Wielkiego 24, tel. 59 8576732
Człuchów
pt. Prima, ul. Długosza 11,
tel. 5972122 03
sob., Rodzinna, ul. Długosza 5, tel. 597212177
niedz., Wracam do zdrowia, Plac Wolności 1. tel.798 002357
Lębork
pt., Cefarm36,6, ul. Armii Krajowej, tel. 59 86340 90
sob., Dbam o zdrowie, ul. Al. Wolności 40, tel. 5986283 00
niedz. Gemini, ul. Al Wolności 30. tel.59 8634205
USŁUGI MEDYCZNE
Słupsk:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl, informacja telefoniczna 59 846 0100;
Ustka:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 814 69 68;
Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 8146011;
Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09;
Lębork:
Szpitalny Oddział Ratunkowy59 863 30 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13.59 863 52 02;
Bytów:
Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00
Człuchów:
Pogotowie ratunkowe, tel. 59 83453 09.
WAŻNE
NIEBIESKA UNIA
Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, tel. 59 848 0111,801120 002;
Słupsk:
Pofcja997: ul. Reymonta. teLS98480645; Pogotowie Ratunkowe999;
Straż Miejska986.-598433217;
Straż Gminna598485997; UrządCelny-587740830;
Straż Pożarna998,
Pogotowie Energetyczne 991;
Pogotowie Gazownicze992;
Pogotowie Ciepłownicze993;
Pogotowie Wodno-Kanalizacyjne994; Straż Mtejska alarm986:
Ustka 598146761697696498;
Bytów 598222569
flRgnmsmnHmMMMnmamsMHMmMRnan
KULTURA_______________________
Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 59 846 70 00;
Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59 842 3839;
TeatrTęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 8426349;
Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel.59 8456441;
Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130.
Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838.
USŁUGI .......................*
POGRZEBOWE_____
Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel. 59 842 8196,601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa.
Zieleń tel. (24h/dobę) telefon 502 525 005 lub 59 8411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel. 59 842 98 91,601663796. Winda i baldachim przy grobie.
Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo), tel. 59 842 84 95,604434441. Winda i bal dachim przy grobie.
REKLAMA		018806579
	TAXI	|gh
(/', 598422700
607 271717 59196-25
NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU
08
Poradnik
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Prawo na co dzień (cz. 4)
Ile komornik może potrącić pieniędzy

Wyjaśniamy, jakie świadczenia może zająć komornik sądowy, a jakie nie. Poznajcie odpowiedzi na ważne pytania.
Czy komornik może zabrać 500+, które dostaję na dziecko?
Nie. Wszelkiego rodzaju zasiłki rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, świadczenia z pomocy społecznej czy świadczenie wychowawcze (czyli właśnie 500+) nie podlegają zajęciu komorniczemu.
A czy może zająć alimenty?
Nie. Egzekucji nie podlegają alimenty, również te wypłacane z funduszu alimentacyjnego.
Ale słyszałem kiedyś historię. że ktoś dostał pieniądze na dziecko od gminy na konto, a komornik je zajął. Jak to było możliwe? Komornicy bardzo często dokonują egzekucji z konta bankowego dłużnika. Zajmują jego konto. Mogą być na nim pieniądze z różnych źródeł. Komornik nie wie, skąd pochodzą. Nie wie, że są to świadczenia socjalne czy rodzinne. Może dokonać ich zajęcia całkowicie nieświadomie. Aby uniknąć takiej sytuacji, można poprosić o wypłacanie świadczeń rodzinnych do ręki albo założyć osobne konto, na które będzie wpływała właśnie pomoc od państwa, gminy. Poinformujmy komornika o tym specjalnym koncie, by wiedział, że to nie jest nasz kolejny zwykły rachunek bankowy, ale wpływają na nie pieniądze właśnie na rodzinę.
A co może zająć komornik?
Egzekucja komornicza może być prowadzona, na przykład, z ruchomości, nieruchomości, pensji, rachunków bankowych, wynagrodzenia za pracę.
Skoro komornik może zająć mi pensję, to za co mam
żyć?
Komornik może zająć wynagrodzenie za pracę, ale nie całe. Są ograniczenia. Najgorzej wygląda sytuąęja dłużni-
Komornik sądowy może zająć, na przykład, część emerytury, a także renty
ków alimentacyjnych. W ich przypadku potrącenia mogą wynieść maksymalnie aż do 3/5 wypłaty. W przypadku innych należności - do połowy wynagrodzenia. Jest też kwota wolna od zajęcia.
Co to jest ta kwota wolna
od zajęcia komorniczego?
To odgórnie, ustawowo ustalona kwota pieniężna, którą komornik musi pozostawić dłużnikowi. Kwota ta jest zależna od tego, ile wynosi płaca minimalna. W 2019 roku najniższe wynagrodzenie wynosi 2250 zł brutto, czyli około 1633 zł netto; to znaczy na rękę. Do wysokości tej kwoty zajęcie komornicze z wynagrodzenia nie jest możliwe - ale jest jeden wyjątek, który dotyczy dłużników
alimentacyjnych. W sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne toczy się w sprawie o alimenty, komornik może zabrać dłużnikowi aż 60 procent minimalnej pensji. Jeśli ktoś nie ma zaległości za alimenty i zarabia najniższą minimalną krajową, komornik nie zabierze mu z niej ani jednej złotówki.
A co, jeśli mam wyższą pensję niż minimalna? Czy wtedy komornik może mi zabrać całą wypłatę? Niema kwoty wolnej od potrąceń? Nie, komornik sądowy nie może zabrać całej wypłaty. Na spłatę długu można zabrać tylko część wynagrodzenia, bo dłużnik musi mieć przecież za co żyć. Dla wszystkich pensji wyższych
od minimalnej obowiązuje także górny limit zajęcia. Komornik może zająć:
#	60 procent wynagrodzenia - w przypadku długów ali-
. mentacyjnych, oraz
#	50 proc. wynagrodzenia -w przypadku pozostałych długów - i w tym przypadku obowiązuje konieczność pozostawienia dłużnikowi kwoty równej pensji minimalnej w danym roku.
Kiedy komornik może zabrać połowę zarobków?
Maksymalne 50 procent zarobków komornik może zająć osobie, której zarobki na rękę przekraczają miesięcznie 3266 zł. Tym, którzy zarabiają mniej, komornik zajmie „tylko" to, co będzie ponad minimalne wynagrodzenie. W praktyce oznacza to, że gdy czyjeś wynagrodzenie netto (na rękę) jest wyższe niż minimalne, ale nie przekracza 3266 zł, to -w przypadku egzekucji z pensji - ktoś otrzyma około 1633 zł na rękę. Jeśli dana osoba zarabia więcej niż 3266 zł na rękę, komornik zabierze jej do 50 procent wypłaty. To pracodawca zobowiązany jest do przelewania ustalonej części wypłaty dłużnika na konto komornika.
Czy taka kwota wolna od zajęcia obowiązuje wszystkie osoby, które są
zatrudnione w ramach umowy o pracę, niezależnie od wymiaru ich czasu pracy?
Nie. Takie zasady obowiązują wówczas, gdy pracujemy na całym etacie. Gdy ktoś pracuje w niepełnym wymiarze godzin, kwotę wolną od zajęcia liczy się inaczej. Kwota wolna od zajęcia komorniczego w przypadku niepełnego etatu jest proporcjonalnie mniejsza w zależności od tego, w jakim wymiarze czasu zatrudniona jest dana osoba.
A ile komornik może zająć emerytury, renty?
Ma prawo zająć 25 proc. wysokości minimalnej emerytury. W przypadku renty jest tak samo. Kwota wolna od zajęcia komorniczego wynosi więc 75 proc. wysokości minimalnego świadczenia. Najniższe gwarantowane świadczenie emerytalno-rentowe od 1 marca 2019 roku wynosi 1.100 zł brutto.
A jak wygląda sprawa kwot w przypadku zajęcia konta wbanku?
Rachunek bankowy może zostać zablokowany. Wpływy są wtedy zajmowane automatycznie - oprócz kwoty wolnej od zajęcia komorniczego. Nie ma natomiast ustawowego ograniczenia w górę, w postaci maksymalnej kwoty, jaką może zająć komornik.
Gdzie szukać przepisów, które określają, co może obejmować zajęcie komornicze, a czego nie?
Znajdziemy je w Kodeksie postępowania cywilnego oraz ustawie o komornikach sądowych. Zawierają podstawy prawne zasad egzekucji komorniczej.
Czy komornik może nagrywać rozmowy bez mojej Zgody?
Komornikowi nie wolno nagrywać czynności bez naszej zgody - ale tylko tych, które odbywamy w jego kancelarii. Od 1 stycznia 2019 roku komornik ma bowiem obowiązek nagrywania, co do zasady, czynności odbywających się poza kancelarią komorniczą.
Katarzyna Borek
Konsultacja merytoryczna: Marcin Szczepański, komornik sądotyy
GDY PRACUJESZ NA UMOWACH: ZLECENIE ALBO 0 DZIEŁO
W przypadku tak zwanych śmieciówek komornik może zająć 100 procent wypłaty z umowy-zlecenia czy
0	dzieło. Niestety,
w przypadku takich umów (zwanych cywilnoprawnymi) nie obowiązują przepisy chroniące pracownika przed zajęciem komorniczym...
Jest możliwość, by takie zarobki były traktowane jak pensja z etatowej umowy
0	pracę-trzeba jednak spełnić określone warunki.
Taka wypłata z tytułu „śmieciówki" musi być jedynym źródłem utrzymania dłużnika, mieć charakter stały
1	powtarzalny, a dłużnik od dłuższego czasu musi
pracować u jednego pracodawcy. Jeśli ktoś spełnia te wymienione warunki, może złożyć wniosek do komornika o potraktowanie zarobków
wynikających z umowy cywilnoprawnej tak jak tych z umowy o pracę.
Tyle że komornik może przychylić się do takiego wniosku dłużnika, ale wcale nie musi!
UWAGA NA MAILE. SMS OD FAŁSZYWEGO KOMORNIKA
Krajowa Rada Komornicza ponownie ostrzega
1	przypomina, iż ani komornik sądowy (a już tym
bardziej jakaś anonimowa kancelaria komornicza), ani Krajowa Rada Komornicza
nie wysyłają żadnych wiadomości SMS/e-maila
z żądaniem zapłaty w związku z wystąpieniem
zadłużenia. W szczególności należy mieć na uwadze, iż rozsyłane wiadomości mogą
być zainfekowane.
Takie działania to oszustwo w postaci próby wyłudzenia i należy je niezwłocznie zgłosić organom ścigania, informuje Krajowa Rada Komornicza.
	Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 17-18.08.2019	Ogłoszenia drobne 09
		
Drobne	Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3516 Przez internet: ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń:	Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24.75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511.347 3512. fax 94 347 3513 Oddział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103. fax 59 848 8156 OddziałSzczecin: ul. Nowy Rynek 3.71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67. fax 91433 48 60
PORZĄDKOWE
Nieruchomości
MIESZKANIA - KUPIĘ
SŁUPSK.KUPIĘ 1- 2 -pok. 500218503.
MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA
2-POK, Tel. 514-940-681 Koszalin MIESZKANIE 3-pok. 880-259-706 K-lin POKÓJ w domku. Tel. 515-556-834 GK.
DOMY - SPRZEDAM
PAŁAC sprzedam pow. koszalin, tel. 606-308-964
ROWY - nad morzem. 2 domy + pawilon gastr. (dochodowe), 59/8141985.
LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA
MAGAZYN 125m Kretomino,606614218
DZIAŁKI, GRUNTY SPRZEDAM
DZIAŁKA nr 2/229 w Bydlinie, osiedle Zloty Potok, pow. 1286 m2, pełne uzbrojenie, cena 55.000 (duży upust), tel. 609435513.
Handlowe
MASZYNY URZĄDZENIA
SILNIK do KM251,tel. 721-231-543
MATERIAŁY BUDOWLANE
ZIEMIA pod trawnik, kamień do drenażu, piasek płukany, pospółka (Koszalin i okolice) tel. 94 3140084
ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tet 607703135.
Motoryzacja
OSOBOWE SPRZEDAM
SKODA Super B, 1,9, TDI, 2007r., 12,8 tys. zł, 501-355-472
AKUS
Aniela Barzycka -19 lat na rynku kupimy 2, 3pokoje
rej. Kołłątaja, Lelewela płacimy GOTÓWKĄ,
zadzwoń: 504-141-443
ul. Zwycięstwa 143 661-841-555 (obok Związkowca) www.abakus-nieruchomosci.pl
I piętro, loggia 1 pok. rej. Sikorskiego 123 000,-
3 pokoje wejście do każdego osobno
z wyposażeniem rej. Wyspiańskiego 200 000,-
Jr	: ":-M
TANIE po kapitalnym remoncie tylko 275 000,- 3 duże pok. loggia rej. Nowowiejskiego
OSOBOWE KUPIĘ
A do Z skup- każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721
ABASKUS -Auto skup 791035861
Absolutny skup aut, 728773160.
AUTA i busy kupię, 504-672-242
AUTO skup wszystkie 695-640-611
AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077.
AUTOKASACJA, Świeszyno, skup całych i powypadkowych, 608421479
NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975
Finanse biznes
KREDYTY, POŻYCZKI
KREDYT 50 000 zł, rata 572,
730 809 809
KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38.
POŻYCZKI z dowozem -pierwsza za darmo tel 511-030-295
SZYBKIE pożyczki. 501982756.
UPADŁOŚĆ konsumencka 943473286.
Nauka
TERAPEUTA zajęciowy, Asystent osoby niepełnosprawnej, inne. Rekrutacja PSS Koszalin, tel 94/3433570,797284644
ZATRUDNIĘ
EKIPY fachowców elewacje, 792669632
HOTEL Wodnik w Ustroniu Morskim szuka recepcjonistów, pokojowych, kelnerów. Kontakt 720 809 950
KUCHARZA, pomoc kuch., kelnerkę, na sezon. Ustronie Mor. 602282775
MALOWANIE, DOCIEPLENIA -Niemcy- praca od zaraz. Telefon: 774270543 lub 662187368. Cert. 9875
NA produkcję Mielno 4000 brutto info@hthhouseboats.com
Nadleśnictwo Bobolice zatrudni specjalistę ds. informatyki, tel. 94 340 06 53.
OPIEKUNKI do Niemiec
tel. 730497770 www.ambercare24.pl
dzisiaj 70 ofert!
PRACA na plaży, Młodzi. 500-090-830
PRALNIA Mielenko zatrudni Kierowcę kat C. praca dodatkowa weekend, tel: 94/318-94-41, @: info@pralniamielenko.pl
PRALNIA Mielenko zatrudni Kierowcę kat C., tel: 94/318-94-41, @: info@pralniamielenko.pl
PRALNIA Mielenko zatrudni Panie i Panów do pracy w pralni, tel: 94/318-94-41, @: info@pralniamielenko.pl
Zatrudnię kierowcę kaŁD. Przewóz pracowników.607654663.
Zdrowie
GINEKOLOGIA
515417467 Ginekolog farmakologia
INNE SPECJALIZACJE
ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317.
Usługi
AGD RTV FOTO
59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878
BUDOWLANO-REMONTOWE
BALUSTRADY bramy 602 825 699.
CYKLINOWANIE bezpyłowe 884912222
DACHY- dekarstwo 94/3412184 MALOWANIE, Gładzie 519-080-098 REMONTY od A doZtel. 660-683-933 gk REMONTY od A do Z tel. 660-683-933 gk STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184.
INSTALACYJNE
HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135. USŁUGI hydrauliczne tel. 699-701-503
MONTAŻOWE
NAPRAWA okien, wymiana uszczelek, 692-646-566.
PORZĄDKOWE
SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli oraz gruzu w big bagach, 607-703-135.
Turystyka
KRAJ-GÓRY
KARPACZ 1 tydz. 560 zł 603-59-11-69
Różne
DETEKTYW-KOSZALIN.PL 602601166 OPAŁ,BUK,BRZOZA,TEL 785-901-949
Rolnicze
MASZYNY ROLNICZE
KUPIĘ ciągniki, przyczepy, maszyny rolne. Tel. 602 811423.
PŁODY ROLNE
KUPIĘ grykę teł 604250237
KUPIĘ łubin wąskolistny. Tel. 692-401-327
KUPIĘ peluszkę i wykę tel 604250237
ZWIERZĘTA HODOWLANE
KURKI odchowane, 696-462-482.
KOSZENIE zbóż JOHN DEERE, 507-589-553
REKLAMA
019217161 REKLAMA
Agencja Pracy Sachse
mnm mm ha wami
gifytiff i /jffffyffii
Posiadamy oferty dla wykwalifikowanych pracowników, jak również dla osób bez doświadczenia. Jesteś zainteresowany? Skontaktuj się z naszym biurem, przedstawimy Ci aktualne oferty.
Adama Asnyka 5,75-003 Koszalin
e-mail koszalin@sachse.pl kontakt 696 606 512; 94 343 00 85
009264755 REKLAMA
OGŁOSZENIE
o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Dygowo w części obrębów Świelubie, Pustary, Bardy, Miechęcino, Dębogard, Kłopotowo.
Na podstawie art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1945 ze zm.), zawiadamiam o podjęciu przez Radę Gminy Dygowo uchwały nr V/29/19 z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie: przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Dygowo w części obrębów Świelubie, Pustary, Bardy, Miechęcino, Dębogard, Kłopotowo.
Zainteresowani mogą składać wnioski do wyżej wymienionego planu miejscowego.
Wnioski należy składać na piśmie w Urzędzie Gminy Dygowo, ul. Kolejowa 1,78-113 Dygowo, w terminie do dnia 22.09.2019 r.
Wniosek powinien zawierać nazwisko, imię, nazwę i adres wnioskodawcy, przedmiot wniosku oraz oznaczenie nieruchomości, której dotyczy.
Sprzedam nowe urządzenia do produkcji pelletu
♦	chłodnica ♦ mikser ♦ młyny bijakowe
♦	wyciągi kubełkowe ♦ stoły podawcze
♦	rozdrabniacze do balotów
♦ zbiornik do trocin ♦ podajniki ślimakowe
♦	kondycjoner ♦ dozownik
♦ cyklony ♦ śluzy
tel. 604-217-137 mail: ines_tj@wp.pl
OGŁOSZENIE
o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Dygowo w części obrębów Świelubie, Pustary, Bardy, Miechęcino, Dębogard, Kłopotowo.
Wójt Gminy Dygowo, na podstawie art. 39 ust. 1, art. 30 i art. 46 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2081 ze zm.), zawiadamia o podjęciu przez Radę Gminy Dygowo uchwały nr V/29/19 z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie: przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Dygowo w części obrębów Świelubie, Pustary, Bardy, Miechęcino, Dębogard, Kłopotowo. Zainteresowani mogą składać wnioski dotyczące oceny oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko zawiadamiam, że każdy może złożyć wnioski do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie ochrony środowiska. Organem właściwym do rozpatrzenia wniosków złożonych do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest Wójt Gminy Dygowo.
Zgodnie z art. 54 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko w związku z art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wnioski mogą być wnoszone w formie pisemnej do Wójta Gminy Dygowo z podaniem imienia i nazwiska lub nazwy jednostki organizacyjnej i adresu, oznaczenia nieruchomości, której uwaga dotyczy, w nieprzekraczalnym terminie do 22.09.2019 r.
Wnioski mogą być wnoszone:
1)	w formie pisemnej,
2)	ustnie do protokołu,
3)	za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez konieczności opatrywania ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
www«j24j* www£k244* ww*gs24pi
Piotr Grabowski Redaktor naczelny
Krzysztof Nałęcz Zastępcy
Ynona Husaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet)
Dyrektor działu reklamy
Ewa Żelazko, tel. 94 347 35 27
Dyrektor drukami
Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98
Dyrektor działu maricetingu
Robert Gromowski. tel. 94 347 3512
Prenumerata, tel94 3401114 Głos Koszaliński - www.gk24.pl
ul. Mickiewicza 24,75-004 Kosza«n,tel. 94 34735 99, fax 94 347 35 40, tel. reklama 94 3473512. redakqa.gk24@polskapress.pl, rekbma.gk24@polskapress.pl GtosPonxtfza-wwwLgp24.pl
ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk,
tel. 59 848 8100. fax 59 848 8104. tel. reklama 059 848 8101, redakqa.gp24@polskapress.pl, reklama.gp24@polskapress.pl
Głos Szczeciński-wwwgs24.pl
ul. Nowy Rynek 3,
70-533 Szczecin,
tel. 9148133 00, fax 91433 48 64, tel. reklama 9148133 92. iedakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl
ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80,fax 94 3527149
Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818, fax 94 374 23 89
Stargard ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 91578 47 28, fax 9157817 97,
reklama tel. 91578 47 28
©® - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule. w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu.
Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP
PC
POLSKA PRESS
GRUPA
WYDAWCA
Polska Press Sp. z o.o.
ui. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewia
Dyrektor artystyczny
Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu
Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy
Maciej Kossowski
maciej.kossowski@polskapress.pl
Dyrektor kolportażu
Karol Wlazło karol.wlazlo@poiskapress.pl
Agencja AIP
kontakt@aip24.pl
Rzecznik prasowy
Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna.
pazio@polskapress.pl
10	Sport
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Terminy jesiennych gier w słupskiej klasie A

i
Zwycięstwo gryfitów. Kolejne gry w niedzielę
Pttkanużna
Krzysztof Niekrasz
krzysztof.niekrasz@polskapress.pl
W ten weekend zaczyna gry słupska klasa A edycji 2019/20. Grupa I - mecze w I serii - sobota (17.08): Sokół Szczypkowice
-	Słupia Kobylnica (godz. 16), Unison Machowino - Błękitni Główczyce (16.30), KS Damnica
-	Garbarnia Kępice (17), Wybrzeże Objazda - Pomorze Potęgowo (17); niedziela (18.08): Słupia Charnowo - KS Włynkówko (16), Szansa Siemianice - Stal Jezierzyce (17), Rowokół Smołdzino - Polonez Bobrowniki (17). Seriali-24/25 sierpnia: KS W.Pomorze, Słupia Ch. - Szansa, Garbarnia - Wybrzeże, Polonez
-	KS D., Słupia K. - Rowokół, Błękitni - Sokół, Stal - Unison. Seria m - 31 sierpnia/l września: Szansa - KS W.,Pomorze -Garbarnia,Unison - Słupia Ch., Sokół - Stal, Rowokół - Błękitni, KS D. - Słupia K., Wybrzeże - Polonez.
Seria IV-7/8 września: KSW.-Garbarnia, Polonez - Pomorze, Słupia K. - Wybrzeże, Błękitni -KS D., Stal - Rowokół, Słupia Ch.
-	Sokół, Szansa - Unison.
Seria V-14/15 września: Uni-spn - KS W., Sokół - Szansa, Rowokół - Słupia Ch., KS D. -Stal, Wybrzeże - Błękitni, Pomorze - Słupia K., Garbarnia -Polonez.
Seria VI-2l/22września: KS W.
/ -Polonez,SłupiaK.-Garbarnia, Błękitni - Pomorze, Stal - Wybrzeże,Słupia Ch.-KS D., Szansa -Rowokół, Unison - Sokół. Seria VII-28/29 września: Sokół -KS W., Rowokół -Unison, KS D. - Szansa, Wybrzeże - Słupia Ch., Pomorze - Stal, Garbarnia- Błękitni,Polonez - Słupia K. Seria VIII - 5/6 października: KS W. - Słupia K., Błękitni - Polonez, Stal - Garbarnia, Słupia Ch. - Pomorze, Szansa - Wybrzeże, Unison- KS D., Sokół -Rowokół.
Seria IX -12/13 października:
Rowokół - KS W., KS D. - Sokół, Wybrzeże - Unison, Pomorze -Szansa, Garbarnia - Słupia Ch., Polonez - Stal, Słupia K. - Błękitni.
Seria X -19/20 października:
KS W. - Błękitni, Stal - SłupiaK., Słupia Ch. - Polonez, Szansa -Garbarnia, Unison - Pomorze, Sokół -Wybrzeże, Rowokół - KS D.
SeriaXI - 26/27 października:
KS D. - KS W., Wybrzeże -Rowokół, Pomorze - Sokół, Garbarnia - Unison, Polonez -Szansa, Słupia K.- Słupia Ch., Błękitni - Stal.
Seria XII - 2/3 listopada: KS W. -
Stal, Słupia Ch. - Błękitni, Szansa - Słupia K., Unison - Polonez, Sokół - Garbarnia, Rowokół - Pomorze, KS D. - Wybrzeże.
Seria XIII-9/10 listopada: Wybrzeże -KS W., Pomorze - KS D., Garbarnia - Rowokół, Polonez -Sokół, Słupia K. - Unison, Błękitni - Szansa, Stal - Słupia Ch. Grupa n-gry w Ikolejce - sobota (17.08): Victoria Dąbrówka
-	Zenit Redkowice (16), Grom Nakla - Czarni Czarne (17), Pogoń II Lębork - Sparta Konarzyny (18); niedziela (18.08): Orkan Gostkowo-Leśnik Cewice (13), Magie Niezabyszewo - LKS Łebunia (13.30), Skotawa Budowo - Brda Przechlewo (14), Dolina-Spe-randa Gałążnia Wielka -Arkonia Pomysk Wielki (14, mecz w Niepoględziu).
Kolejka II-24/-25 sierpnia: Zenit - Arkonia, LKS -Dolina-Spe-randa, Sparta - Magie, Brda -Pogoń II, Leśnik - Skotawa, Czarni - Orkan, Victoria - Grom. Kolejka m - 31 sierpnia/l września: Grom - Zenit, Orkan -Victoria, Skotawa - Czarni, Pogoń II - Leśnik, Magie - Brda, Dolina-Speranda - Sparta, Arkonia - LKS.
Kolejka IV - 7/8 września: Zenit
-	LKS, Sparta - Arkonia, Brda -Dolina-Speranda, Leśnik -Magie, Grom - Orkan, Czarni-Pogoń n, Victoria - Skotawa. Kolejka V -14/15 września: Orkan -Zenit, Skotawa - Grom, Pogoń n - Victoria, Magie - Czarni, Dolina-Speranda - Leśnik, Arkonia - Brda, LKS - Sparta. Kolejka VI-2l/22 września: Zenit - Sparta, Brda - LKS, Leśnik -Arkonia, Czarni - Dolina-Speranda, Victoria - Magie, Grom -Pogoń n, Orkan - Skotawa. Kolejka VII - 28/29 września: LKS - Leśnik, Skotawa - Zenit, Pogoń n - Orkan, Magie - Grom, Dolina-Speranda - Victoria, Arkonia - Czarni, Sparta - Brda. Kolejka VIII - 5/6 października: Zenit - Brda, Leśnik - Sparta, Czarni - LKS, Victoria - Arkonia, Grom - Dolina-Speranda, Orkan -Magie,Skotawa- Pogońn. Kolejka IX-12/13 października: Brda - Leśnik, Pogoń II - Zenit, Magie - Skotawa, Dolina-Spe-randa - Orkan, Arkonia - Grom, LKS -Victoria, Sparta - Czarni. Kolejka X -19/20 października: Zenit - Leśnik, Czarni - Brda, Victoria - Sparta, Grom - LKS, Orkan - Arkonia, Skotawa -Do-lina-Speanda, Pogoń n - Magie. Kolejka XI - 26/27 października Magie -Zenit, Dolina-Speranda -Pogoń II, Arkonia - Skotawa, LKS - Orkan, Sparta - Grom, Brda - Victoria, Leśnik - Czarni. Kolejka XII - 2/3 listopada: Zenit - Czarni, Victoria - Leśnik, Grom - Brda, Orkan - Sparta, Pogoń n - Arkonia, Skotawa - LKS, Magie - Dolina-Speranda. Kolejka XIII - 9/10 listopada: Dolina-Speranda - Zenit, Arkonia - Magie, LKS - Pogoń n, Sparta - Skotawa, Brda - Orkan, Leśnik - Grom, Czarni -Yictoria. ©®
Pitka nożna
Jarosław Stencd
jaroslaw5tencel@polskapress.pl
Pierwsze zwycięstwo w rozgrywkach IV ligi odnieśli piłkarze Gryfa Słupsk. Niestety, sztuka zdobywania punktów nie udała się Jantarowi Ustka. Futboliści Gryfa pokonali w Gdańsku GKS Kowale 2:1 (1:0). Pierwszą bramkę po rzucie wolnym zdobył głową w 25. minucie Daniel Piechowski. Druga padła w 73. minucie. Z rzutu rożnego dośrodkowy-wał Tomasz Piekarski. Piłka następnie trafiła na lewą stronę do Krzysztofa Wańdzio, który dośrodkował, piłkę zgrał Piekarski, a z bliska trafił znów głową Piechowski. Honorową bramkę gospodarze strzelili tuż przed końcowym gwizdkiem.
W Ustce Jantar grał z zespołem rezerw ekstraklasowej Arki. Gospodarze walczyli ile mogli, ale ostatecznie przegrali 3:4 (2:2). Gorąco było w końcówce meczu, gdy ustczanie poczuli szansę na uzyskanie remisu.
GKSKOWALE-GRYF SŁUPSK 12(0:1)
Bramki: 0:1 Daniel Piechowski (25-głową), 0:2 Daniel Piechowski (73-głową), 1:2 Mariusz Jaty (94) GKS Kowale: Skulich - Jary, Żordania, Kujawski (63 Gabrukiewicz), Bork (73 Siwak), Kowalczyk, Kloskowski (78 Gierałtowski), Kustusz, Kwaśny (78 Borkowski), Przybylski, Przybyszewski.
Gryf: Kędzia-D.Więckowski, Piechowski , Wańdzio, Amoah, K.Bednarczyk (80 Janikiewicz), Jendruch .W.Barnik (61 Majcher), Nałęcz (73 Dąbrowski), Piekarski. D.Mikołajczyk (85 Szymon Mytych).
JANTAR USTKA-ARKAIIGDYNIA3^ (22)
Bramki: 1:0 Maciej Miecznikowski (5), 1:1 Dawid Szałecki (17-głową), 1:2 Damian Lisiecki 09), 22 Maciej Miecznikowski (37), 23 Jakub Wilczyński (50), 2:4 Dawid Szałecki (58), 3:4 Kamil Wójcik (89)
Jantar: P.Wójcik - Juśkiewicz, Sadowski, M.Dawid, Oleszczuk, MŻebrowski (75 Szwakiel), K.Da-wid, Granosik, Hyjek (58 Bizostowicz), Miecznikowski, K.Wójcik.
Arka II: Krzepisz - Szałecki, Cvijanović (65 Urbański), Wawszczyk , Łoś (46 Wiśniewski ), J.Wilczyński, Aankour (60 Faltyński), Kolew, Lisiecki, Santiago Samanes Bonito (46 Goyke), Talaśka.
Niedzielne gry: Gryf Słupsk - Stołem Gniewino (godz. 17.00), Cartusia Kartuzy - Jantar Ustka (godz. 15.00), Lipniczanka Lipnica - Powiśle Dzierzgoń (godz. 15.00), Pogoń Lębork - GKS Kowale (godz. 17.00). W pozostałych meczach: Gedania Gdańsk - Gwiazda Karsin. Kaszubia Kościerzyna - Wikęd Luzino, GKS Przodkowo -Wda Lipusz, Lechia II Gdańsk - Wierzyca Pelplin, Arka II Gdynia - Jaguar Gdańsk.
I.Kaszubia Kościerzyna	2	6	11-4
2.Cartusia Kartuzy	2	6	7-1
3.Arka II Gdynia	2	6	6-3
4.GKS Przodkowo	2	6	5-2
5.Gryf Słupsk	2	4	2-1
6.Wikęd Luzino	2	4	1-0
7.Stolem Gniewino	2	4	6-4
8.Gwiazda Karsin	2	3	2-1
9.GKS Kowale	2	3	2-2
10.Wda Lipusz	2	3	3-4
II.Gedania Gdańsk	2	2	4-4
12Jaguar Gdańsk	2	1	1-3
B.Lechia II Gdańsk	2	1	0-2
M.Powiśle Dzierzgoń	2	1	3-8
15.Pogoń Lębork	2	0	0-2
16.Jantar Ustka	2	0	3-6
17.Lipniczanka Lipnica	2	0	2-5
18.Wierzyca Pelplin	2	0	3-9
Klasa okręgowa
Klasa okręgowa
BARTON BARGN0-BYT0V1AII BYTÓW 3:1 ttl)
Bramki: 0:1 Maciej Błaszkowski (21), 1:1 Jakub Kozieł (26), 2:1 Michał Retka (48), 3:1 Daniel Lewiński (89)
Barton: Żuliński -T.Kuźmiński (79 Łącki),
Lewiński. Szamatowicz, Bartkowski. Czupa (46 Bubnowski), Ł.Kozieł, J.Kozieł, Retka (90 Kozicki), Szostak (46 Lewiński), R.Wólczyński.
Bytovia II: Stachyra - Błaszkowski, Szmidke, Jeżewski, Leik, Malich (46 Hering), Spiczak-Brze-ziński (66 Żmuda-Trzebiatowski), Syldatk, Szymanowski, Wdowiak, K.Zblewski.
ECHO BIESOWICF-MYŚLIWIEC TUCHOMIE
20(20)
Bramki: 1:0 Sebastian Marszałek (3), 2:0 Sebastian Marszałek (6)
Echo: Kottlenga - Dembiński, Kaczmarczyk (87 Paszotka-Lipiński), Bednarek, Kacprzak, Kołwzan
Pitka nożna Bytów faworytem w grze ze Stalową Wolą
Uskrzydleni dwoma ostatnimi zwycięstwami piłkarze Bytovii (obecnie zajmują siódme miejsce) liczą na trzeci triumf w II lidze edycji 2019/20. Tym razem do Bytowa zawita Stal Stalowa Wola, która zajmuje siedemnastą lokatę i ma jeden punkt. Goście jeszcze w poprzednim sezonie mieli najstarszą kadrę. Teraz nastąpiło odmłodzenie zespołu, który może być nieobliczalny i o tym muszą pamiętać gospodarze. Mecz na bytowskim stadionie rozegrany zostanie w sobotę (17.08) o godz. 18. W Bytovii kontuzjowany jest Adrian Liberacki. (fen)
(84 Kiljan), Kozicki, Marszałek (90 Feretycki), Piasecki, Wasilewski (69 Pruszak), Zeszutek. Myśliwiec: Ł.Michańczyk - Wilma (54 Jeszka), Wirkus, Demko, Kajdrowicz, Kupczyk (70 Ryngwelski), D.Michańczyk, Treder, Wałdoch Żmuda-Trzebiatowski, Zagdan (80 Zdrojewski).
PIAST QŁUCHÓW-SPARTASYCEWICE0"2
(0=1)
Bramki: 0:1 Rafał Bobrowski (6). 0:2 Szymon Schulz (56)
Piast: Sowiński - Badjan, Kałdowski (46 Czarnowski), Kolter (58 Woźniak), Maślanyk, Gołuński, K.Nawrocki, LNawrocki, Rakowski (75 Wójcik), Urbaniak, Zachajczuk (70 Drobek). Sparta: Libigocki - Kosiński (59 K.KIawikowski), Pietras (56 Budziński), Cudzfło, Bobrowski, Schulz (59^, Budzyński, Giersz, Han, Kopciński (85 Kiełczykowski), Terefenko.
CHROBRY CHARBROWO -ZAWISZA BOZYTUCHOM 0-3(0:1)
Bramki: 0:1 Filip Zblewski (22), 0:2 Tobiasz Rachwał (54), 0:3 Filip Zblewski (74)
Chrobry: Czaja - Syldatk (75 M.Krzyżanowski), Wiśniewski, Żmudzki, Janiszek, Czupryniak, Pawlik, Czupryniak (46 W.Krzyżanowski), Grzeszkowiak (46 Piotrowski), Romowski, Miedziński. Zawisza: M.Hinc - Gierdalski (70 Malich), Leik (65 Lublewski), Nazarko, F.Zblewski (80 Ciecierski), Ł.Hinc (85 Warmijak), Jakuć, Nogieć, Rachwał, Wajs, M.Zblewski.
KAROL PĘPLINO -MKS DEBRZNO 0:0
KASZUBIA STUDZIENKI-SOKÓŁ WYCZECHY 3:2(1:0)
Bramki: 1:0 Marcin Stoltman (22), 2:0 Michał
Borzyszkowski (64), 3:0 Rafał Soldatke (79), Maciej Jaroszyński (86), 3:2 Jakub Miazga (88 IZawisza Borzytuchom 1 3			0
2.Start Miastko	1	3	1
3.Sparta Sycewice	1	3	0
4.Echo Biesowice	1	3	0
5.Kaszubia Studzienice	1	3	2
6. Anioły Garczegorze	1	3	2
7.Barton Barcino	1	3	1
8.Karol Pęplino	1	1	0
9.MKS Debrzno	1	1	0
10Jantaria Pobłocie	1	0	3
11.Sokół Wyczechy	1	0	3
12.Bytovia II Bytów	1	0	2
13.GT5 Czarna Dąbrówka	1	0	3
14.Piast Człuchów	1	0	2
15.Myśliwiec Tuchomie	1	0	2
16.Chrobry Charbrowo	1	0	3
KASZUBIA STUDZIENKI-SOKÓŁ WYCZECHY 3:2(1:0)
Bramki: 1:0 Marcin Stoltman (22), 2:0 Michał
EEBB
Pitka nożna Niedzielne mecze w słupskiej okręgówce
Spotkania piłkarskie w ramach drugiej kolejki słupskiej klasy okręgowej odbędą się w niedzielę (18.08). Oto pary: Bytovia II Bytów - Anioły Garczegorze (godz. 11), Sparta Sycewice - GTS GR Bieliński Czarna Dąbrówka (13, stadion w Pęplinie), Jantaria Pobłocie - Chrobry Charbrowo (13), Zawisza Borzytuchom -Echo Biesowice (14), MKS Debrzno - Start Miastko (17.30), Sokół Wyczechy - Barton Barcino (18), Karol Pęplino -Kaszubia Studzienice (18), Myśliwiec Tuchomie - Piast Człuchów (18). (fen)
Ptyuwuuc Zawody na dwa kilometry w jeziorze
W niedzielę (18.08) o godz. 12 odbędą się XVI Mistrzostwa Lęborka w Pływaniu Długodystansowym. Zawody będą w jeziorze Lubowidz (około 6 kilometrów od Lęborka). Zapisy od godz. 9.30 do 11.30 na plaży Miron (start i meta). Dla najszybszych pływaków będą nagrody pieniężne: I miejsce -400 zł. II-200 zł, III-IOO zł. Kategorie: młodzieżowa 12-29 lat i masters 30 lat i starsi. Dzieci i młodzież do osiemnastu lat muszą zgłosić się pod opieką osoby dorosłej (rodzic, trener), (fen)
Brydż
Turniej w sobotę
Dziesiąte zawody w ramach IX Letnich Zmagań o Puchary Wójta Gminy Smołdzino w Brydżu Sportowym rozegrane zostaną w sobotę (17.08) o godz. 10. Miejsce rywalizacji to GOK przy ul. Bohaterów Warszawy 30 w Smołdzinie, (fen)
Koszykówka Zagrają na Orliku
Siódmy turniej XX Słupskiego Lata z Koszykówką 2019 będzie w niedzielę (18.08) o godz. 16.30 na Orliku przy ul. Wiatracznej w Słupsku, (fen)
l M
Wiele bardzo udanych akcji jest w koszykarskim turnieju
Głos Dziennik Pomorza
Sobota niedziela, 17-18.08.2019
Sport_11
Biały sport często już tylko z nazwy
Hubert Zdankiewicz
Tenis
Połamane rakiety, rzucanie krzesełkami i butelkami, groźby pod adresem sędziów. Tenis w założeniu miał być sportem dżentelmenów, ale wybryki gwiazd tego sportu sugerują coś zupełnie innego.
Ostatnio (który to już raz) „popisał" się Nick Kyrgios, o którym od dawna mówi się, że o ile ma wielki talent, o tyle w zrobieniu kariery na jego miarę przeszkadza mu najbardziej on sam. W trwającym właśnie turnieju w Cincinnati Australiczyk zmierzył się w drugiej rundzie z Rosjaninem Karenem Chaczano-wemi wygrał nawet (po zaciętej walce) pierwszego seta.
Na początku drugiego zaczęło się jednak „przedstawienie", a łamanie rakiet i kłótnie z sędzią sprawiły, że Kyrgios kompletnie stracił panowanie nad sobą i przebiegiem wyda-rzeńnakorcie. Ostatecznie przegrał w trzech setach. Cały on...
W „nagrodę" Australijczyk otrzymał 113 tysięcy dolarów grzywny, co jest jedną z najwyższych kar przyznanych w tenisie w ostatnich latach. Pytanie tylko, czy odniesie ona jakikolwiek skutek w stosunku do kogoś, kto zarobił już na korcie prawie 8 min dolarów. W dodatku jak naKyigiosa było to całkiem... niewinne.
Lista wybryków Australijczyka jest długa. Jest na niej uciszanie (nierzadko wulgarne) kibiców i kłótnie z sędziami. Nierzadko z absurdalnych powodów, bo np. tydzień temu w Montrealu Australijczyk miał pretensje do arbitra za to, że ręczniki nie są jego zdaniem wystarczająco białe. Wiosną w Rzymie nie dość, że przeklinał, to jeszcze kopał butelkę z wodą, a następnie wrzucił na kort plastikowe krzesło. Został za to zdyskwalifikowany.
Nie oszczędza również kolegów po fachu. - Kokkinakis stukał twoją dziewczynę. Wybacz, stary, że ci to mówię - usłyszał
Wiosną w Rzymie nie dość, że przeklinał, to jeszcze kopał butelkę z wodą, a następnie wrzucił na kort plastikowe krzesło
od niego w 2015 roku Stan Wa-wrinka. Thanasi Kokkinakis to rodak, kolega po fachu i kumpel Kyrgiosa, a dziewczyna to Donna Vekić, tenisistka i ówczesna życiowa partnerka Szwajcara, który po meczu napisał na Twi-tterze: „Nie powiedziałbym czegoś takiego najgorszemu wrogowi. To wstyd dla całego tenisa, coś takiego nigdy nie powinno się zdarzyć. Mam nadzieję, że ATP odpowiednio zareaguje".
Zareagowała, zawieszając Australijczyka na 28 dni i nakładając na niego 12,5 tys. dolarów

Nick Kyrgios ma wielki talent nie tylko do gry w tenisa, ale również do wpadania w kłopoty
grzywny. Jak jednak widać, Kyrgios niespecjalnie się nią przejął. Tym bardziej że w wywiadach podkreśla, że niespecjalnie lubi tenis i najchętniej zostałby koszykarzem NBA.
Australijczyk nie jest jedyną czarną owcą tenisa. „Youcannot be serious!" (Nie mówisz poważnie)! - ten okrzyk Johna McEnroe znał chyba każdy sympatyk tego sportu na świecie, a w internecie do dziś bez trudu można znaleźć filmy dokumen-tujące jego „popisy". Kiedyś w Sztokholmie uderzył rakietą
w stojące przy korcie butelki z sokiem z taką siłą, że zbryzgał lożę królewską. Innym razem, podczas Wimbledonu, rozładował emocje, uderzając piłką z całej siły w kierunku loży księżnej Kentu. „Idź pierd... swojąmatkę" - rzucił kiedyś pod adresem sędziego podczas Australian Open. Wykluczono go z turnieju.
Co ciekawe, słynny Amerykanin wyznał kiedyś, że robi to wszystko z premedytacją, bo gniew publiczności zwyczajnie go nakręca i gra wtedy lepiej.
Kłótnie nakręcały również Nastase, którego lista wybryków obejmowała m.in. okrzyk: „Pierdol się, Hitlerze" - rzucone pod adresem rywala, który miał czelność nie przyjąć wymuszonych przeprosin. Rywal z Niemiec (Hans-Jiirgen Pohmann) został przez niego oskarżony wcześniej o symulowanie (łapały go skórcze i osunął się na kort) i opluty. Innym razem Rumun włożył pod tenisowy strój koszulkę z rysunkiem wyprostowanego środkowego palca. Gdy w trakcie „dyskusji"
Kloppa problemy z bramkarzami. Kuriozalna kontuzja Adriana
Pilkanożna
Tomasz Dębek
Twitter: @themback
Szlagier Manchester City -Tottenham w Premier League, pierwsze mecze La Liga i Bundesligi, do tego spotkanie amerykańskiej MLS. Dla kibiców to na pewno nie będzie nudny weekend.
Opromieniony zwycięstwem w Lidze Mistrzów Liverpool miał w tym sezonie jeszcze poważniej zagrozić Manchesterowi City w walce o mistrzostwo Anglii. Tymczasem już na początku sezonu Juergen Klopp ma twardy orzech do zgryzienia. Po niespełna 40. minutach pierwszego meczu sezonu ligowego (4:1 z Norwich) kontuzji łydki doznał niezastąpiony w zeszłym sezonie (nie opuścił nawet chwili w meczach Premier League i Ligi Mistrzów) Alisson Becker. Zastąpił go A4rian,
do The Reds z West Hamu, gdzie przegrał rywalizację z Łukaszem Fabiańskim. Hiszpan został bohaterem Superpu-charu Europy z Chelsea (obronił karnego na wagę trofeum), ale występ okupił kontuzją.
I to całkiem kuriozalną, bo odniesioną podczas... celebrowania zwycięstwa w Stambule. - Nie rozumiem, jak do tego doszło. Żyjemy w świecie mediów społecznościowych, jesteśmy blisko siebie. Jeden z fanów bardzo chciał z nami świętować i - podskakując - kopnął Adriana w kostkę. Jest spuchnięta. Zobaczymy, czy będzie w stanie zagrać w sobotę - podkreślał na piątkowej konferencji prasowej Juergen Klopp.
Jeśli uraz Adriana okaże się poważny, Niemiec będzie musiał wybierać pomiędzy 35-let-nim Andy'm Lonerganem, którego klub ściągnął tuż po kontuzji Alissona (był rezerwowym w Superpucharze), lub 20-let-, nim Caoimhinem Kelleherem.
Adrian zastąpił w bramce Liverpoolu Alissona. Sam jednak też doznał kontuzji
Dla obu ewentualny występ będzie debiutem zarówno w pierwszej drużynie Liverpo-olu, jak też w Premier League. Pluć w brodę może sobie za to Simon Mignolet, który w poszukiwaniu regularnej gry latem odszedł dp FC Brugge.
Zmartwienie Kloppa to dobra wiadomość dla Jana Bednarka, którego Southamptonbędzie rywalem The Reds (transmisja od 15.55 wCanal+ Sport2). Po porażce 0:3 z Burnley na otwarcie sezonu (Polak zagrał 90 minut) urwanie Liverpoolowi choćby punktubyłobydlakibicówświę-tych znakomitym pocieszeniem.
Szlagierem drugiej kolejki w Anglii będzie zdecydowanie starcie Manchesteru City z Tottenhamem (sobota, 18.30, Canal+ Sport 2). Faworytem będą gospodarze, którzy wygrali cztery ostatnie ligowe starcia z Kogutami. Mają jednak z nimi do wyrównania rachunki. W ćwierćfinale ostatniej Ligi Mistrzów The Citizens przegrali 0:1 i wygrali 4:3, co dało awans rywalom (doszli zresztą później do finału).
Jak będzie tym razem? Sezon lepiej zaczęło City, które rozbiło West Ham 5:0. Spurs z kolei męczyli się u siebie z beniaminkiem Aston Yillą. Szybko stracili
bramkę, a straty odrobili dopiero w ostatnich 20. minutach. Dwa z trzech trafień w końcówce zaliczył niezawodny Harry Kane.
Emocji nie powinno zabraknąć też w Bundeslidze. Bayem Roberta Lewandowskiego rozpocznie sezon już w piątek meczem z Herthą Berlin. Dzień później 293. mecz na najwyższym poziomie rozgrywkowym w Niemczech powinien rozegrać 34-letni Łukasz Piszczek. Borussia Dortmund podejmie Augsburg (15.30, Canal+).
Z kolei Krzysztof Piątek i jego Milan sprawdzą się w sparingu z Ceseną (niedziela, 20.30, Polsat Sport Extra i Polsat Sport Premium l). W nocy z soboty na niedzielę powinniśmy zobaczyć dwóch Polaków w jednym meczu MLS. Przemysław Frankowski i jego koledzy z Chicago Fire podejmą drużynę Philadelphii Union, której napastnikiem jest Kacper Przybyłko (2.00, Polsat Sport News). ©®
z sędziami słyszał gwizdy, pokazywał kibicom, co o nich myśli. Innym razem, grając mecz Pucharu Davisa z RPA, zwracał się dorywali: „Cześć, rasiści".
Prowokować lubił również Marat Safin. Specjalnością Ro-sjaninabyło również łamanie rakiet i kiedyś wyliczono, że w całej karierze zniszczył ich ponad 700. Swego czasu hitem inter-netu był film z Cypryjczykiem Marcosem Baghdatisem roztrzaskującym cztery po kolei. To jednak nic w porównaniu z wyczynem Gorana Ivanisevicia. Słynny Chorwat (były mistrz Wimbledonu) nie dokończył kiedyś meczu podczas turnieju w Brighton, bo połamał wszystkie swoje rakiety i nie miał czym dalej grać.
Agresja na korcie to nie tylko męska domena, o czym już kilkakrotnie przekonała nas choćby Serena Williams, o której nawet amerykańskie media piszą, że jest wielką mistrzynią, ale zwyczajnie nie umie przegrywać. Nie bez racji - wystarczy przypomnieć półfinał US Open 2009, podczas którego groziła sędzi liniowej, że wepchnie jej piłkę do gardła. Dwa lata później w finale stwierdziła z kolei, że prowadząca spotkanie sędzia jest hejterką i groziła jej, że nigdzie na świecie nie poprowadzi już meczu.
Serena „popisała" się również w ubiegłorocznym finale w Nowym Jorku, podczas którego stoczyła wojnę z prowadzącym spotkanie Carlosem Ramo-sem. Skończyło się utratą gema za nazwanie arbitra „kłamcą" i „złodziejem". ©®
HUU
PIĄTEK. GODZ. 14.00
Mułti Mufti
3,4,6,16,1718,22,28,39,41,43, 44,47,55,56,59,64,71,75,77 plus 28 Kaskada
2,3,4, 6, 9,12,14,16,17, 20, 21,23
CZWARTEK. GODZ. 22
Mułti Mułti
1,5,12,16,17,18,20,23,25,37,38, 40,43,51,55,59,63,65,76,77 plus 12 Kaskada
2,3,4,6,8,10,12,14,15,16,
18,19
Ekstra Pensja
4,18,29,30,33+1 Ekstra Premia 3,4,6,7,35 + 2 Mini Lotto 22,28,30,35,41 Lotto
10,12,15,20,21,30 Lotto Plus 9,14.21,24,40,48 Super Szansa
1,6,6,2,7,9,1
(STEN)
Głos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 17-18.08.2019
magazyn
KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY GWIAZDY
w	V4W
	
	i#

I#®®®?
W mm. -aHB	s	«i m

Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 17 sierpnia 2019 r.
■■i
Wypuść dziecko KSIiil na dwór
so show-bizne
| Sierpień to najlepszy moment na zamknięcie /?/ ogórków w stoikach
Hit ii U li'. II
umiiuuu
02
rodzinny zdrowie
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019

Magdalena Baranowska-Szczepańska
m.baranowska@glos.com
DZIECIĘCE ZABAWY
W
spółczesne place zabaw nie są tak gwarne jak przed laty. Dziecinie wiszą też już głowami w dół na trzepakach, a skakanki czy gra w gumę odeszły prawie do lamusa. W jednym z wywiadów z antropologiem kultury przeczytałam niedawno, że kiedyś karą dla dzieci był zakaz wychodzenia na dwór. Dziś karą staje się nakaz wyjścia na podwórko. Tymczasem ortopedzi, psychologowie i babcie podkreślają, jak ważne jest to, by dziecko bawiło się z rówieśnikami na świeżym powietrzu. Jak wiele korzyści dla każdej części ciała i rozwoju psychicznego przynoszą poszczególne zabawy. Z mojego dzieciństwa doskonale pamiętam gumę. W czasach, gdy guma była towarem deficytowym, ta gra wydawała się wręcz... elitarna. Dobra guma do skakania to dopiero było coś! Ale nawet ta naprawiona i z licznymi supłami była doskonałą zabawką. Zadzierałyśmy wtedy nogi najwyżej, jak się da, by tylko przeszkoczyć „szyjkę" i wygrać. Po dwugodzinnym skakaniu wracałam do domu zwykle spocona i zmęczona, ale bardzo zadowolona. Wysiłek wyzwalał pozytywną energię, uczył zwinności. Dziś na na-1 szych łamach przypominamy kilka zabawi gier sprzed 100 lat, w które bawić się można także i teraz. Czytaj - strona 6.
O Mai Sablewskiej pisze dziś nasz redakcyjny znawca życia gwiazd. Celebrytka i prowadząca programy telewizyjne od lat funkcjonuje w polskim show-biznesie. Zaczynała jako managerka znanych gwiazd, a potem sama rzuciła się na głęboką wodę i porzuciła rynek muzyczny na rzecz mody. O jej karierze, wzlotach i upadkach przeczytać dziś można na stronie 14.
Na stronach kulinarnych kisimy dziś ogórki i kapustę. Kiszenie (kwaszenie) warzyw to sposób konserwacji żywności, który opiera się na fermentaqi mlekowej. To jedna z najstarszych metod utrwalania żywności przeznaczonej do spożycia. Warto pamiętać, że warzywa podczas procesu kiszenia zyskują więcej witamin i minerałów. ICszonki są bogate w witaminy A, C, E i K.
ZAPYTAJ LEKARZA
Choć jestem szczupła i nawet roe skończyłam trzydziestki to od wielu lat zmagpm sięz uporczywym cellulitem w okolicach pośladków i ud. Jak można sobie z tym poradzić?
n LEKARZ RADZI: W dzi
yr siejszych czasach ^ można powiedzieć, że cellulit jest właściwie chorobą cywilizacyjną, ponieważ szacuje się, że dotyka on nawet 85 procent kobiet. Patogeneza cellulitu jest złożona, za jedną z podstawowych przyczyn jego powstania uważa się estrogeny, które wywołują kaskadę zjawisk w tkance podskórnej - obserwowany jest stopniowy rozwój obrzęku, który prowadzi do niedotlenienia, rozwoju stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego, które powodują patologiczne włóknienie i charakterystyczne zagłębienia w skórze. Aby zredukować jego widoczność, konieczne jest wszechstronne podejście. Podstawą jest odpowiednia aktywność fizyczna - zwiększa uk-rwienie i poprawia napięcie skóry, co przełoży się na jej wygląd, oraz dieta z ograniczeniem cukrów prostych, tłuszczów czy alkoholu. Narozwój „pomarańczowej skórki" mają także wpływ niektóre stoso-
wane leki, zwłaszcza hormonalne, dlatego bardzo pomocne jest zebranie obszernego wywiadu lekarskiego. Medycyna estetyczna oferuje szereg zabiegów, które pomogą nam walczyć z cellulitem. Bardzo dobrze sprawdzają się zabiegi redukujące obrzęla, zwłaszcza endermologia.
Karboksyterapia poprawi uk-rwienie tkanki podskórnej, a fala uderzeniowa stymuluje syntezę kolagenu i ujędrnia skórę. Uzupełniająco do tego stosowana jest mezoterapia odpowiednim certyfikowanym produktem, który poprawi uk-rwienie i zredukuje toczący się proces zapalny. Warto też rozważyć lipolizę, czyli miejscowe rozpuszczenie tłuszczu.
Natalia Gołębiowska, lekarz medycyny estetyczną
Ostatnio czuję się przemęczona, nie mam na nk energii ani ochoty. Podobno ważną kwestią jest odpowiednia dieta. Co powinnam do niej wprowadzić?
SPECJALISTA RADZI:
W* Bardzo ważnym
Xi składnikiem niezbędnym w naszej diecie są nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z rodziny
omega-3 i omega-6. Źródłem NNKT z rodziny omega-3 są tłuste ryby morskie oraz oleje: sojowy, rzepakowy, z kiełków pszenicy, lniany. Natomiast kwasy tłuszczowe z rodziny omega-6 występują głównie wolejach: słonecznikowym, sojowym, z pestek winogron. Kwasy te są bardzo dobrym źródłem energii. Zatem najlepiej na obiad zjeść rybę, na drugie śniadanie lub kolację warto wybrać pastę z makreli, do surówki każdego dnia dodawać łyżkę oleju lub oliwy, a do słodkich przekąsek dodawać siemię lniane. Przy wiosennym przesileniu należy pamiętać o aminokwasach egzogennych, których organizm ludzki nie może samodzielnie wytworzyć. Jednym z nich jest tryptofan. Jest on prekursorem serotoniny - hormonu szczęścia, zatem znany jest ze swych właściwości poprawiających nastrój. Najwięcej tego składnika znajduje się w białku pełnowartościowym, czyli mięsie, rybach, jajach. Załóż także domową uprawę kiełków (na przykład z nasion rzodkiewki, lucerny, rzeżuchy i pszenicy). Kiełki zbóż są skarbnicą witamin z grupy B, C, D, E, A oraz K. Ponadto zawierają duże ilości
magnezu, wapnia, fosforu, żelaza, cynku, jodu, potasu, selenu i manganu. Zawierają beta-karoten, kwasy tłuszczowe omega-6 i błonnik.
Poza tym są niskokaloryczne iłatwostrawne.
Kamila Sobaś. ekspert do spraw żywienia
Na ile komfortowym rozwiązaniem są okulary progresywne w codziennym funkcjonowaniu?
SPECJALISTA RADZI:
Żyjemy szybko, TT mamy mało czasu
na załatwianie różnorodnych spraw w życiu codziennym. Podczas zakupów czy załatwiania spraw w instytucjach potrzebujemy widzieć ostro z różnych odległości. Ktoś, kto potrzebuje zobaczyć coś z bliska, a ten obraz mu się rozmazuje, musi każdorazowo wyciągać okulary. W innym razie patrząc w dal, widziałby zamazaną rzeczywistość. W dynamicznej sytuacji trzeba okulary odnaleźć, założyć, schować, co w codziennym funkcjonowaniu bywa po prostu uporczywe. Co więcej, wtedy częściej niszczymy okulary lub je gubimy.
Karol Bożęcki. optyk
COJ
F?
Dzień Optymisty
Dzień Optymisty przypada 21 sierpnia. Ma on na celu zwrócenie uwagi na potrzebę pozytywnego myślenia i zachęcić wszystkich ludzi do zmiany swojej postawy na bardziej optymistyczną. Światowy Dzień Optymisty został powołany z inicjatywy polskiej Fundacji Jestem Optymistą", która poprzez swoje działania pragnie nieść pozytywną ideę i zarażać ludzi uśmiechem. Pozytywne myślenie jest kluczem do szczęścia, gdyż to właśnie ono pozwala w pełni celebrować życie. Badania wskazują, że ludzie optymistycznie nastawieni do świata cieszą się lepszym zdrowiem niż pesymiści - są oni mniej podatni na choroby serca i układu krążenia. Mimo ogromnych zalet afirmacji życia, w naszym społeczeństwie wciąż brakuje ludzi optymistycznie patrzących w przyszłość. Dlatego Światowy Dzień Optymisty ma być motorem napędowym na resztę roku dla wszystkich, którzy potrzebują dawki optymizmu i nadziei. Ideą tego dnia jest dzielenie się optymizmem z innymi w domu, w pracy, na kanałach spo-łecznościowych i wszędzie tam, gdzie można okazywać innym swoją pogodę ducha w taki sposób, by optymistyczna myśl opanowała cały świat i zmieniała życie ludzi na lepsze. Cel jest jasny- więcej optymizmu, uśmiechu i radości z życia. (S)
Z HISTORII
Pierwszy lekarz: Jedz. pij i raduj się, bo jutro umrzemy
Imhotep, pierwszy architekt i lekarz znany z imienia z pisanych źródeł historycznych, pochodził ze wsi Gebelein, najprawdopodobniej należał do rodziny królewskiej i dzięki własnym wysiłkom stał się jedną z najważniejszych osób w państwie. Był czczony jako geniusz i opływał w tytuły. Służył jako kanclerz faraona i najwyższy kapłan boga Ra w Heliopolis. Przypisuje się mu stworzenie egipskiej medycyny i autorstwo Papirusu Edwina Smitha, opisującego lekarstwa, choroby i obserwacje anatomiczne. Grecy utożsamiali go z Asklepiosem, szybko stał się również patronem lekarzy. Jego najczęściej cytowane zdanie to: Jedz, pij i raduj się, bo jutro umrzemy. Na zdjęciu figurka Imhotepa w Luwrze.
Dlaczego na naszych zębach pojawiają się przebarwienia? Poznaj najczęstsze przyczyny
Jak radzić sobie z nieestetycznym problemem? 0 zdanie zapytaliśmy doktora Piotra Rożniatowskiego z Medicover Stomatologia Klimczaka
Kwestiatzębón
Opracowała Paula Goszczyńska
paula.goszczynska@polskapress.pl
Mocna herbata o poranku garść świeżychjagód czy wiśni, a może lampka czerwonego wina dokolaqi-brzmi znajoma prawda? To produkty spożywcze. po które sięga od czasu do czasu każdy z nas. Tego typu przekąski czy napoje są smaczne, jednak mogą też pizyczy-niać się do żółknięcia i przebarwiania się zębów. Jak radzićsobiez tym nieestetycznym problemem i czy dieta to jedyna przyczyna powstawania zmian na naszych zębach?
- Zbiegiem czasu nasze zęby przebarwiają się, żółkną czy ciemnieją. Wpływ na to może mieć zarówno dieta, jak i niektóre leki czy stosowane doustnie suplementy diety. Mimo że przebarwione zęby nie muszą oznaczać problemów ze zdrowiem, to przecież każdy z nas chciałby pochwalić się pięknym białym uśmiechem - dlatego warto poznać przyczynę
FWOJA DECYZJA
PRZEBARWIENIOM MÓWIMY „NIE"
Zabieg, który pozwala na pozbycie się tego rodzaju przebarwień, to na przykład higienizacja, czyli kompleksowe usuwanie zmineralizowanych złogów nazębnych, osadu, w tym przebarwień z przestrzeni międzyzębowych. Zęby po profesjonalnym oczyszczeniu są „odświeżone" i zadbane, a przy okazji stają się także jaśniejsze i pozbawione wszelkich osadów. Bardzo istotne jest regularne zgłaszanie się na wizyty higienizacyjne, ponieważ przetrwałe, nieusuwane przez wiele lat przebarwienia, na przykład z herbaty czy papierosów, mogą być niemalże niemożliwe do usunięcia w sposób małoinwazyjny.
problemu. Najłatwiejsze do usunięcia są przebarwienia powstałe na skutek czynników zewnętrznych (przebarwiona płytka nazębna, zmiany pojawiające się pod wpływem diety czy palenia papierosów). Większość zewnątrzpochodnych przebarwień można zniwelować za pomocą profesjonalnego czyszczenia zębów u higienistki stomatologicznej czy wybielania - mówi doktor Piotr Rożniatowski z Medicover Stomatologia Klimczaka.
Zdarza się, że zmieniony kolor zębów jest skutkiem tzw. czynników wewnątrzpo-chodnych (uwarunkowania genetyczne, choroby ogólne, przebarwienia wywołane przebytym leczeniem, takie jak korozja amalgamatu czy zmiany urazowe miazgi zębów), jednak najczęściej pacjenci zgłaszają się z potrzebą usunięcia przebarwień powstałych z biegiem lat, pod wpływem czynników zewnętrznych. Jaldch?
Dieta - wiele przebarwień powodowanych jest przez naszą codzienną dietę. Niektóre składniki pokarmowe zawierają bardzo dużo intensywnych barwników, które negatywnie wpływają na wygląd szkliwa naszych zębów. Do takich produktów zalicza się: herbatę, czerwone wino, ciemne owoce, niektóre przyprawy (curry lub kurkuma).
Leki i suplementy diety -czasem zdarza się, że nasze zęby mogą mieć inną barwę pod wpływem zazywanych leków. Negatywny wpływ może mieć doustne stosowanie preparatów zawierających żelazo oraz niektórych antybiotyków.
Nieodpowiednia higiena -w trosce o zdrowe i białe zęby, niezmiernie ważna jest codzienna, dokładna higiena naszych zębów. Musimy pamiętać, że nieprawidłowe szczotkowanie zębów jest przyczyną odkładania się płytki nazębnej, która może łatwo zmieniać odcień, absorbując barwniki z otoczenia, czy mineralizować się i tworzyć złogi kamienia.

„ j?	f * * » jUr
#' 4 # 'i .#• Jf 4 4 4 $ 4 ■# >6
# j # JT#m
'
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
rodzinny zdrowie
03
*
Olga Chaińska (40 lat)( dietetyczka i trenerka, zachęca, by kawę i herbatę pić z rozsądkiem
Kawa i herbata - ogranicz ich spożycie
io napoje, Które spożywane z rozwagą r

)broczynnie, ale w nadmiarze szkodzą
Jedzzdnmw zlM&ą
Jak działa na nas kawa i herbata? Czy warto je pić? Przybliża Olga Chaińska, nasz ekspert dietetyk i trener personalny, właścicielka klubu Expert Fitness w Kielcach.
m jrawa i herbata to
J* obok wody najpo-I £ pulamiejsze napoje i na świecie, po które Ił sięgamy każdego \dnia. Pod względem spożycia herbaty Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie. Trzeba jednak pamiętać, aby nie przesadzać z ilością herbaty. Ważny jest także jej czas parzenia. - Nie powinien trwać on zbyt długo, ponieważ mocna herbata wywołuje raczej negatywne skutki. Pozytywnie działa tylko przy zatruciach pokarmowych - zaznacza Olga Chaińska.
Picie czarnej herbaty poprawia stan zdrowia, pod warunkiem że zachowamy umiar. Jeżeli przesadzimy z jej ilością, może zacząć dokuczać nam bezsenność, kołatanie serca, drżenie mięśni, a także ból głowy. - Przeprowadzone dotychczas badania pokazują, że duże stężenie związków pochodzących z czarnej herbaty w organizmie nasila wydzielanie kwasu solnego w żołądku, co jest szczególnie niekorzystne w przypadku osób z wrzoda-
mi. Czarna herbata ma także wpływ na zmniejszenie ilości dobrych bakterii znajdujących się w jelicie, które mają szereg korzystnych cech dla zdrowia człowieka - przybliża Olga.
Kawy pijemy jeszcze więcej - przez rok na całym świecie znika450 miliardów filiżanek. Kawa to jedna z najbardziej popularnych używek i główne źródło kofeiny. Kawa pobudza i pomaga nam się skoncentrować, dotlenia mózg i poprawia pamięć krótkotrwałą. To kofeina odpowiedzialna jest za pobudzenie działania kory mózgowej oraz centralnego układu nerwowego. Wywołuje obniżenie napięcia mięśni gładkich, powodując odprężenie i lepsze samopoczucie. Jednak ma też negatywny wpływ na nasz organizm. O ile jedna lub dwie filiżanki kawy dziennie nie powinny nikomu zaszkodzić, o tyle trzy, cztery i więcej mogą już wywołać niepożądane skutki w naszym organizmie.
Zbyt duża ilość kawy może powodować bezsenność lub sen niespokojny, szczególnie jeżeli pijemy ją późno. Kofeina podnosi ciśnienie krwi i nas pobudza. - Jest to skok ciśnienia chwilowy, jednak jeśli spożywamy regularnie duże ilości kawy, wówczas możemy wywołać u siebie stałe nadciśnienie - przybliża Olga. Kawa ma działanie moczopędne, dlatego wywołuje skutek odwod-
niający, a więc po każdej wypitej szklance kawy powinniśmy napić się szklanki wody.
Trzeba pamiętać, że kofeina zawarta w kawie i herbacie, ale także w innych napojach czy suplementach diety jest uzależniająca. Kofeina bardzo skutecznie uwrażliwia receptory, które odpowiedzialne są za polepszenie nastroju, koncentracji i odczucie euforii, a więc spożywanie jej dużych dawek sprawia, że organizm potrzebuje codziennej dawki energii w postaci kofeiny. Izabela Mortas
DOBRE RUD
Herbata zawiera kofeinę i teinę, które działają pobudzająco. Teina zawarta w czarnej herbacie jest niekorzystna, ponieważ
opóźnia wchłanianie składników odżywczych, szczególnie żelaza. Należy także zwrócić uwagę na woreczki, w które pakowane są herbaty. Odznaczaja się one wysoką zawartością fluoru, a jego nadmiar może powodować fluoryzację kości i przyczyniać się do częstszych ich złamań. Lepiej rezygnować z herbat ekspresowych, a wybierać herbatę świeżą.
POBYTY
Łm ^AftjItwAml
w Ciechocinku „Pod Tężniami"
Leczymy m. in.:
• bóle kręgosłupa i dyskopatie
• bóle mięśni i stawów oraz zmiany przeciążeniowe • stany po urazach i operacjach ortopedycznych • schorzenie zwane ostrogą piętową • łokieć tenisisty i goifisty > • nietrzymanie moczu
• stany po udarach mózgu

*i
KM*!**
„fób Tężniami"
m, Jmt* il
Tygodnie 08 -2S
KOnlka Uzdrowiskowa „Pod Tęźmam' im, Jana Pawła II
iruana 7, w*720 Ciechocinek
/ h Z v	? t#rrn. fji
www.podtezniami.pl
posiłki bez limitu • bufet 25 zabiegów na 7 dni pobytu
dwa badania lekarskie • wstęp na basen oraz do zespołu saun do 90 mir dzienne# seans w Komnacie Solnej do 45 mm, co drugi dzier • wstęp na wszystkie imprezy kulturałno-rozrywkowe •
te/. 54 416 70 00
04
rodzinny
wmMM
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
DLA ZDROWIA
Naturalny antybiotyk w diecie Skorzystaj z dobroczynnych właściwości czosnku
Czosnek nazywany jest naturalnym antybiotykiem i nie ma się czemu dziwić. Warzywo to zawiera szereg dobroczynnych składników, które korzystnie wpływają na nasz organizm. Przyjrzyjmy się kilku z nich.
1.	Główną substancją czynną czosnku jest allicyna, która charakteryzuje się działaniem antybiotycznym. Naukowcy są zdania, że to dzięki allicynie czosnek ma korzystny wpływ na serce.
2.	Liczne badania sugerują, że czosnek blokuje przemiany komórek mogące prowadzić do nowotworu i może wręcz niszczyć komórki rakowe, które już się pojawiły.
3.	Czosnek obniża ciśnienie tętnicze krwi i jest pomocny przy rozpuszczaniu zakrzepów oraz obniżaniu poziomu cholesterolu. Do codziennej diety chorych na nadciśnienie i stwardnienie tętnic włącza się 2-3 ząbki czosnku, aby zapobiec bezsenności
i bólom głowy. Przypisuje mu się także właściwości od-
mładzające, więc powinny na tym skorzystać przede wszystkim panie.
4.	Badania naukowe potwierdziły przeciwbakte-ryjne oraz przeciwwirusowe właściwości czosnku. Gdy dopada nas przeziębienie lub grypa, postarajmy się zjeść ząbek czosnku. Badania wykazały, że zwiększa on liczbę komórek odpowiedzialnych za walkę z bakteriami i wirusami. W konsekwencji przeziębienia mają łagodniejszy przebieg, a objawy przechodzą szybciej.
5.	Jedną z głównych zalet czosnku jest jego wpływ na utrzymanie równowagi mikrobiologicznej jelit. Czosnek dzięki swoim właściwościom odbudowuje zniszczoną florę bakteryjną w jelitach po przebytych kuracjach antybiotykowych.
6.	Czosnek wykazuje także silne działanie oczyszczające krew z produktów przemiany materii. Najlepiej
na stałe włączyć go do codziennej diety. (PG)
ZAPYTAJ LEKARZA
Wyjeżdżam nad śródziemnomorskie plaże. Mam ochotę na opalanie. Jednak wszyscy przed tym ostrzegają. Czym może grozić niewłaściwe korzystanie ze słońca?
LEKARZ RADZI:
CyL Czerniakiem, choć warto wspomnieć tu także o pozostałych typach raka skóry, które są szczególnie niebezpieczne, bo występują najczęściej - to rak podstawnokomórkowy i płaskonabłonkowy. Pierwszy z nich można uznać za najpowszechniejszy, pojawiający się przeważnie u osób około 70. roku życia. Występuje głównie w miejscach narażonych na działanie promieniowania ultrafioletowego - na twarzy, dekolcie, ramionach i plecach. Wcześnie rozpoznany jest wyleczalny w stu procentach. W podobnym przedziale wiekowym występuje rak płaskonabłonkowy, rozwijający się w obrębie zmian skórnych, które nazywa się rogowaceniem słonecznym. Niestety, w przeciwieństwie do raka podstawnokomórko-wego, ten ma znaczny potencjał złośliwości. Nawet w stopniu niewielkiego zaawansowania mogą pojawić się przerzuty do węzłów
chłonnych, ale też dalszych narządów. Czerniak jest nowotworem najagresywniej-szym - dość szybko daje przerzuty.
Kto jest najbardziej narażony na czerniaka?
LEKARZ RADZI:
Osoby o bardzo jas-Tj nej karnacji, niebieskich oczach i rudych bądź jasnych blond włosach.
To znaczy, że lepiej nie opalać się w ogóle, gdyż grozi to rakiem?
r 1 LEKARZ RADZI: Nie
yif* koniecznie, ale jak ^ przy wszystkim - zachowajmy zdrowy rozsądek. Stosujmy kremy z wysokimi filtrami, unikajmy wizyt w solarium. Dodatkowo mieć się na baczności powinny osoby z chorobą zwaną zespołem znamion dyspla-stycznych. Występuje on rodzinnie i pacjenci, którzy go mają, zwykle wiedzą o tym. Znamiona występują wtedy licznie, są niewielkich rozmiarów, często o nieregularnych i rozmytych granicach, niejednolitym zabarwieniu i różnym kształcie.
Maria Pyzio-Gutkowska, dermatolog
Lekarze zbyt często przepisują pacjentom
antybiotyki
Nie przesadzajmy z antybiotykami. NiWhiMPim ich stosowanie sprawia, że uodporniają się na nie bakterie i taki lek staje się bezużyteczny
Nmika
KatLay
redakcja@polskatimes.pl
MHMBHfflpajmująca się zdro-ę wiem publicznym i działająca przy brytyjskim ministerstwie zdrowia JLwMomorganizacj a Public Health England (PFE) alarmuje, że jedna na pięć recept na antybiotyki wydawanych przez lekarzy pierwszego kontaktu jest niepotrzebna i nie znajduje uzasadnienia w stanie zdrowia pacjenta. Jest jednak niemal pewne, że problem ten dotyczy lekarzy praktycznie we wszystkich krajach.
W ciągu najbliższych dwóch lat liczba recept na te środki powinna zostać zmniejszona o 10 procent, bo rząd chce zmniejszyć do 2020 roku o połowę liczbę przypadków niewłaściwego przepisywania leków.
Jednak zdaniem stowarzyszenia zawodowego Royal College of General Practitioners (RCGP) winą za obecny stan nie należy obciążać lekarzy rodzinnych, bo działają oni pod dużą presją ze strony swoich pacjentów.
mm mmmmm,
ANTYBIOTYK NA WSZELKI WYPADEK
Ogromnym błędem jest stosowanie dziś na świecie
zbyt dużej ilości antybiotyków. Każdy taki
lek powinien być dopasowany indywidualnie
do danej choroby. Tymczasem, jak to wynika
z praktyki wielu krajów, w tym w Polsce, bierze się go na wszelki wypadek. Zapominamy o tym, że antybiotyk działa wyłącznie na bakterie (niektóre z nich również na grzyby), żaden jednak nie zwalcza wirusów. Dlatego antybiotyk powinno się stosować ostrożnie, nie zapominając o jego skutkach ubocznych.
k
Pacjenci, ale głównie lekarze, muszą zadbać o odpowiednie dozowanie antybiotyków
Nadmierne stosowanie antybiotyków umożliwia bakteriom rozwijanie procesu uodporniania, co zdaniem ekspertów może sprawić, że duża część tych środków współczesnej medycyny stanie się bezużyteczna. Z analiz wynika, że dziesiątki tysięcy pacjentów cierpiało na odporne na leki superbakterie, bo podczas operacji, które przechodzili, zawodziły mające ich chronić antybiotyki. Co roku na świecie z powodu infekcji wywołanych przez odporne na antybiotyki bakterie umiera ponad 700 tys. osób.
Wyniki badań przeprowadzone przez PHE wykazały, że w przypadku większości schorzeń, w tym na przykład kaszlu i bólu gardła, lekarze pierwszego kontaktu wydawali znacznie więcej recept na antybiotyki, niż zadaniem ekspertów potrzeba.
- Infekcje lekooporne stanowią jedno z największych zagrożeń współczesnej medycyny, a niewłaściwe przepisywanie antybiotyków tylko pogłębia ten problem -oświadczył brytyjski minister zdrowia Jeremy Hunt.
Od 2012 roku liczba recept na antybiotyki recept spadła o 5 procent. Jednak zadaniem Hunta trzeba sięgać dalej i działać jeszcze szybciej. - W przeciwnym razie superbakterie co roku za-
biją więcej osób niż rak, a rutynowe operacje staną się zbyt niebezpieczne.
Dla celów powyższego badania przeanalizowano dane zarejestrowane w latach 2013-2015 w bazie danych obejmującej około 7 proc. populacji [Wielkiej Brytanii]. Średnio 30 procentom zarejestrowanych pacjentów przynajmniej raz w roku przepisywano antybiotyki.
-	Używanie antybiotyków w sytuacji, gdy nie są one potrzebne, zagraża ich skuteczności w dłuższej perspektywie. Wszyscy mamy rolę do odegrania w tym, by one mogły pomagać nam w dalszym ciągu... Niniejsza publikacja podkreśla rolę, jaką mogą odegrać lekarze pierwszego kontaktu. Zwracam się do wszystkich przychodni, by przeanalizowały, w jaki sposób mogą zmniejszyć liczbę niepotrzebnie wypisywanych na antybiotyki recept Musimy mieć gwarancje, że środki te, które ratują nam życie dzisiaj, będą ratowały je też jutro - oświadczył dyrektor ds. medycznych PHE Paul Cosford.
-	Jeśli lekarze pierwszego kontaktu przepisują antybiotyki, to czynią tak dlatego, że według ich medycznej wiedzy - biorąc pod uwagę wyjątkowy stan pacjenta -służą one najbardziej sto-
sownej metodzie leczenia. Nadal jednak często poddajemy się znacznej presji ze strony niektórych pacjentów, którzy muszą zrozumieć, że antybiotyki nie są uniwersalnym lekiem na wszystkie choroby - powiedziała przewodnicząca RCGP Helen Stokes-Lampard. Dodała też, że kwestia odpowiedzialności za walkę z „opornością na środki przeciwdrobnou-strojowe" nie spoczywa wyłącznie na barkach lekarza pierwszego kontaktu. Swoją rolę ma tu do odegrania całe społeczeństwo. Większość recept na antybiotyki od lekarzy pierwszego kontaktu wypisywano pacjentom skarżącym się na infekcje dróg oddechowych i moczowych. Jednak w przypadku prawie jednej trzeciej wszystkich zaleceń nie udokumentowano przyczyny klinicznej.
Wszystkim lekarzom pierwszego kontaktu, których dane objęto badaniem, zdarzało się wypisywać recepty na antybiotyki w sytuacji, gdy nie występowały odpowiednie ku temu wskazania. -Wszyscy zatem winni próbować zmniejszać liczbę tego typu recept - oświadczyła naczelna lekarz Wielkiej Brytanii Sally Davies. Pytanie tylko, czy apel będzie skuteczny.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
rodzinny zdrowie
05
Dieta ketogeniczna. Modny sposób odchudzania
Ke
rn
Zdl
modny sposób odchud :ów Jest skomplikowa
nipr
r
rzez
i niezwykle rygorystyczna
Odchudzanie
AraiaRokkka-Źuk
Ketodieta to modny sposób odchudzania, promowany między innymi przez sportowców. O ile jednak pozwala w szybkim czasie spalić sporo tkanki tłuszczowej, nie pozostaje bez wpływu na organizm. Jest przy tym skomplikowana i niezwykle rygorystyczna, dlatego najlepiej, by była stosowana zgodnie z przeznaczeniem, czyli wspo-magająco w leczeniu chorób metabolicznych czy neurologicznych. gdzie szybko przynosi korzystne efekty dla zdrowia.
Co to jest dieta ketogeniczna?
Dieta ketogeniczna to rodzaj diety nisko węglowodanowej, która wprowadza organizm w stan ketozy, gdy energia pozyskiwana jest z niepełnego trawienia tłuszczów, a dokładniej - z ketonów wytwarzanych z tłuszczów w wątrobie. Powoduje to szybsze spalanie tkanki tłuszczowej, jak również zmiany w metabolizmie, które sprzyjają leczeniu niektórych chorób. Nadmierne nagromadzenie tych związ-
COTOJESTKETOZA?
Ketoza to stan metaboliczny wywoływany przez dietę ketogeniczną, charakteryzujący się podniesionym stężeniem tzw. ciał ketonowych w organizmie. Ketoza w sposób niezamierzony
występuje w patologicznych stanach
organizmu, takich jak cukrzyca. Nie należy mylić jej z niebezpieczną dla życia kwasicą ketonową,
do której dochodzi najczęściej w przebiegu niekontrolowanej cukrzycy, gdzie występuje łącznie z acydozą, czyli zakwaszeniem krwi i tkanek.
Dieta ketogeniczna jest bardzo rygorystyczna
ków w organizmie jest jednak szkodliwe, dlatego ketodietę najlepiej jest stosować pod opieką lekarza.
Zasady diety ketogenicznej
Dieta ketogeniczna ma bardzo rygorystyczne i skomplikowane zasady, dzięki którym uzyskanie spadku wagi nie wymaga liczenia kalorii. Jej stosowanie wiąże się bowiem z drastycznym ograniczeniem spożycia węglowodanów do dawki zapewniającej zaledwie kilka procent kalorii dziennie, podczas gdy w ogólnie zalecanej i prawidłowo zbilansowanej ciecie zapewniają one 45-65 procent kalorii. W ketodie-cie energia pochodzi z innego składnika, jakim jest tłuszcz -w jadłospisie dostarcza nawet 80 procent kalorii, przy normalnym spożyciu białka, sięgającym 20 procent energii diety. Menu nie zawiera więc zbóż, nasion roślin strączkowych, warzyw skrobiowych i wielu innych, a także większości owoców oraz produktów z dodatkiem cukru i wszystkich wysokoprzetwo-rzonych, w tym niskotłusz-czowych i light. W skład posiłków wchodzą mięsa, tłuste ryby i przetwory mleczne,
jaja, orzechy i pestki, zdrowe oleje, awokado, niskoskro-biowe warzywa, zioła i przyprawy korzenne.
Dieta ketogeniczna ma wiele wersji, z których najlepiej przebadano tę standardową,' iiależ4cVteżłdb fi&j-
prostszych i najbardziej rekomendowanych. Bardziej zaawansowane warianty cyklicznej czy ukierunkowanej ketodiety stosowane są głównie przez profesjonalnych sportowców i kulturystów.
Jak ketodieta działa na metabolizm?
Przeprowadzono co najmniej 20 badań, które potwierdziły wpływ diety ketogenicznej na zmniejszenie poziomu tkanki tłuszczowej i poprawę stanu zdrowia. Ponieważ wywołuje ona pokaźne spadki poziomu glukozy i insuliny we krwi, a ponadto zwiększenie wrażliwości komórek na insulinę, wspomaga leczenie cukrzycy czy zespołu policystycznych jajników. Stosuje się ją także w terapii raka, u osób z padaczką oporną na leczenie oraz w chorobie Alzheimera i Parkinsona. Dieta ketogeniczna wpływa na poprawę lipidogramu i spadek ciśnienia tętniczego, zmniejszając ryzyko rozwoju chorób krążeniowych. Z badań wiadomo również, że może spowalniać wzrost guzów nowotworowych i rozwój zmian neuro-degeneracyjnych, a ponadto zmniejszać nasilenie trądziku.
Skutki uboczne i przeciwwskazania
Chociaż odpowiednio prowadzona dieta ketogeniczna jest żwykfe bezpiećzM dla ósób
zdrowych, przez pierwsze dni, a nawet tygodnie, wywołuje zwykle złe samopoczucie. Nieprzyjemne objawy, określane jako „keto grypa", to m.in. niski poziom energii, upośledzenie funkcji poznawczych, nudności, bóle głowy i brzucha, zaburzenia trawienia, intensywny głód, wahania nastroju, zaburzenia snu, zmniejszenie wydolności fizycznej i niedobory pokarmowe. Towarzyszy im acetonowy zapach moczu i nieprzyjemna woń z ust. By zminimalizować te objawy, poziom węglowodanów w diecie należy obniżać stopniowo, dbając też o odpowiednie spożycie wody i elektrolitów. Z czasem symptomy słabną, np. znika uczucie głodu.
„Przestawienie" organizmu na dietę ketogeniczną może jednak trwać nawet 3 tygodnie, choć zwykle następuje po ok. 5-7 dniach. Nie znamy jednak wpływu ketodiety na organizm, a zwłaszcza wątrobę, w długim czasie jej stosowania i przy powrocie do normalnego sposobu odżywiania. Wiemy natomiast, że dieta ketogeniczna jest skuteczna tylko tak długo, jak długo ściśle przestrzega się jej zasad.
Wystarczy jedno małe odstępstwo, by nie tylko zniweczyć dotychczasowe wysiłki, ale też wywołać niekorzystne zmiany metaboliczne w organizmie. Badania sugerują ponadto, że ketodieta działa lepiej na organizmy mężczyzn niż kobiet, u których może zaburzać gospodarkę hormonalną. Nie powinny stosować ją kobiety w ciąży, karmiące i planujące dziecko, osoby przed 18. rokiem życia, starsze i z problemami zdrowotnymi, zwłaszcza dotyczącymi wątroby, nerek i jelit.
W trakcie stosowania diety ketogenicznej zalecany jest codzienny pomiar poziomu acetonu w moczu za pomocą specjalnych pasków i utrzymanie go na określonym, bezpiecznym poziomie za pomocą odpowiednich
modyfikacji jadłospisu.
©®
POLECANE
Sprawdź, co można jeść Menu diety ketogenicznej
Na diecie ketogenicznej wyklucza się produkty stanowiące istotne źródło węglowodanów. Dominują w niej produkty białkowe i wysoko-tłuszczowe, a przykładowy jadłospis wygląda następująco:
poniedziałek. Śniadanie: jajecznica na bekonie z pomidorem; obiad: sałatka z kurczakiem, sałatą, oliwą i serem feta; kolacja: łosoś pieczony w maśle ze szparagami.
wtorek. Śniadanie: omlet z kozim serem, pomidorem i bazylią; obiad: koktajl migdałowy z masłem orzechowym, kakao i stewią; kolacja: klopsiki z warzywami i cheddarem.
środa. Śniadanie: koktajl kokosowy z migdałami i truskawkami; obiad: sałatka z krewetek z awokado i oliwą; kolacja: kotlet wieprzowy z parmezanem i sałatką z brokuła.
czwartek. Śniadanie: omlet z awokado, papryką, cebulą i przyprawami; obiad: garść orzechów i łodygi selera naciowego z pastą guaca-mole z pomidorami; kolacja: kurczak nadziewany serkiem kremowym z pesto i mieszanka sałat z oliwą.
piątek. Śniadanie: bezcukrowy jogurt z masłem orzechowym, kakao i stewią; obiad: wołowina podsmażana na oleju kokosowym z mieszanką warzyw w stylu chińskim; kolacja: burger bez bułki z bekonem, jajkiem sadzonym, sałatą i serem.
sobota. Śniadanie: omlet z szynką, pomidorem, papryką i cebulą; obiad: kawałki serów i wędlin oraz orzechy; kolacja: biała ryba usmażona z jajkiem i szpinakiem na oleju kokosowym.
niedziela. Śniadanie: jajecznica z bekonem i grzybami; obiad: burger bez bułki z sosami guacamole i salsa oraz sałatą i serem; kolacja: stek wołowy, jajko w koszulce i mała sałatka coleslaw.
Między posiłkami można sięgać po przekąski, takie jak m.in.: tłuste mięso lub ryba, sery, oliwki, orzechy lub pestki, 1-2 jajka na twardo, pełnotłusty jogurt z kakao i masłem orzechowym, czekolada minimum 90 procent kakao czy jagody i kwąśną śmietaną, (arz)
06
rodzinny temat dnia
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Sto lat temu dzieci bawiły się w to samo, co dzisiaj
Anastazja Bezduszna
a.bezduszna@glos.com
DOMOWY FRYZJER WERSJA 2.0
Bezdusznamatka
Pierwszy raz wzięłam do rąk maszynkę do strzyżenia w Stanach Zjednoczonych. Wtedy współlokatorzy - abyło to czterech chłopaków i dwie dziewczyny - złożyli się na sprzęt, żeby samemu obcinać sobie włosy i zaoszczędzić na fryzjerze. Po zakupie, maszynkę rozpakowali, położyli na stole i tylko na nią patrzyli. Każdy bał się podjąć to wyzwanie. Dziewczyny postanowiły chodzić z kucykami, aż do powrotu do domu. Chłopaki, zmęczone ciągłym poprawianiem włosów, postanowili wrócić do tematu. Kiedypoprosili, żebym obcięła im włosy, wzięłam od nich na piśmie potwierdzenie, że jak coś mi nie wyjdzie, to nie obetną mi włosów jakbędę spała. Wybraliśmy długość włosów, ustawiliśmy maszynkę i... poszło. Wyszło całkiem nieźle, bo włosy długie mam nadal.
Kolejnym wyzwaniem była broda mojego męża. Razem z ojcem wybraliśmy specjalną maszynkę, ale kto wiedział, że linię pod brodą trudno zrobić samemu. I znowu musiałam pomóc, więc za jednym zamachem zajęłam się też jego fryzurą.
Jak urodził się synek - nawet nie myślałam, żeby do niego podchodzić z maszynką. Pierwszy raz odważyłam się obciąć mu włosy jak już miął roczek.
Poszłam do specjalnego salonu urody dla bąbelków. Posadziłam go na krześle w kształcie samochodu z kierownicą. Dałam mu do każdej rączki zabawkę. Był ciekawy nowego miejsca, podobały mu się lustra naprzeciwko siebie. Wysiedział prawie do końca. Musiał się kręcić jak pani sprawdzała, czy wszystkie włosy są równe. Zapłaciłam za to 30 złotych, więc postanowiłam chodzić z nim do fryzjera. Po pół roku już nie mogłam patrzeć, jak Mila rano budzi się z irokezem, którego nie da się uczesać. Trudno było mi znaleźć, czas by pójść do fryzjera z małym, a sprzątając szafkę w łazience zobaczyłam maszynkę...
Ręce mi się trzęsły... Najtrudniej było zacząć. Później nie było opcji, by nie skończyć fryzury. Wyszła, oczywiście, prostsza niż zrobili mu w salonie, ale była schludna. Potwierdziły to babcie i wszystkie ciocie. Od tego czasu łapię za maszynkę raz na trzy miesiące, synek na razie nie protestuje. Zobaczymy, jak długo.
Współczesne dzieci za mało czasu spędzają na świeżym powietrzu, dlatego tyją wpatrzone w teiefo Rodzice powinni pamiętać, że ruch mobilizuje do pracy mózg, wspiera rozwój i koordynację
/
Wychowanie
Magdalena Baranowska-Szczepańska
m.baranowska@glos.com
W1919 roku na rynku wydawniczym pojawiła się książka pod tytułem „Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży" (ze źródeł dziejowych i ludoznawczych. przeważnie rodzimych i z tradycji ustnej), autorstwa doktora Eugeniusza Piaseckiego, profesora Uniwersytetu Poznańskiego. Okazuje się. że niektóre z zabaw aktualne są do dziś.
Lekarze alarmują, że polskie dzieci tyją, bo się nie ruszają. Godziny spędzane przed ekranem komputerowych monitorów czy ze smartfonami w rękach przynoszą opłakane skutki. Dzieci nie tylko tyją, ale mają też wady postawy i problemy z kciukiem... Fizjoterapeuci podpowiadają, że każde dziecko powinno codziennie spędzać 3-4 godziny w ruchu na świeżym powietrzu. To niemal gwarantuje, że dziecko będzie rozwijać się prawidłowo.
O tym wiedział już sto lat temu Eugeniusz Piasecki, który był lekarzem, profesorem Uniwersytetu Poznańskiego i wybitnym popularyzatorem wychowania fizycznego. Zależało mu na tym, by dzieci i młodzież poprzez gry rozwijały nie tylko tężyznę fizyczną, ale i umysł. Był przeciwnikiem rekordoma-nii, chciał, by sport łączył się z psychologią, filozofią i higieną. W zbiorze opubliko- -wanym w 1919 roku pisze o rozmaitych zabawach, w które warto się bawić o każdej porze roku i w rozmaitej konfiguracji uczestników. Wiele z nich jest aktualnych do dziś!
Palant wciąż popularny, tak jak ojciec Wirgiliusz i inne
Najpopularniejszą grą był kiedyś palant. Według badań Eugeniusza Piaseckiego była to rozrywka rozpowszechniona praktycznie w całej Europie od Francji po Persję. Polegała na wybiciu kijem piłeczki jak najwyżej w powietrze. Później zasady się zmieniały, kije były robione z coraz to wymyślniejszych materiałów. Dziś ta gra wciąż jest
Dzieci w wieku przedszkolnym powinny dużo czasu spędzać na placach zabaw
popularna. W rozmaite zmodyfikowane wersje bawią się i dorośli, i dzieci.
Przechodząc obok współczesnych przedszkolnych ogródków, każdy z nas na pewno słyszał słowa dziecięcej zabawy pod tytułem „Ojciec Wirgiliusz". Piasecki też opisał ją w swojej książce i zaznaczał, że była ona „powszechna wśród dziatwy miejskiej i wiejskiej, pod różnemi nazwami - O. Migeliusz, Jacenty, Gerginie". Jest bardzo prosta i polega na tym, że dzieci tworzą koło, trzymając się za ręce, wewnątrz koła znajduje się jeden z graczy (ojciec Wirgiliusz). Wszystkie dzieci, krążąc wkoło, śpiewają wspólnie:
Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje,
A miał ich tylko sto czterdzieści troje:
Hejże dzieci, hejże, ha, Róbcież to, co i ja!
Po tych słowach środkowy wykonuje jakiś ruch (nachyla się, skacze), a wszyst-
kie dzieci go naśladują. Kto się spóźni lub niezręcznie naśladuje, zamienia się na miejsca z o. Wirgiliuszem.
Babka była grą powszechną w całej Polsce (inne nazwy: ślepa babka, ciuciubabka, kuciubabka). To zdaniem poznańskiego medyka „odpowiednia gra dla ogródków dziecięcych i szkół początkowych".
Jej zasady wciąż są takie same. Zmieniły się tylko słowa opisujące poszczególne czynności. Sto lat temu zasady były takie: Uczestnicy zawiązują „babce" oczy, po czym zadają jej szereg pytań, na które ona udziela odpowiedzi:
-Skądeście babko?
-Z Pacanowa.
-Co tam słychać?
-Boskie słowa.
-	Wielki tam chleb?
-	Jak wasza głowa.
-	Będzieciejeść grzybki?
-Będę.
-	Co wolicie: czy klaskanki, czy buchania, czy cichanki?
Jeśli wybór babki padnie na klaskanki, dzieci, uciekając przed nią, klaszczą w dłonie: przy buchankach - uderzają ją lekko w plecy, cichanki oznaczają ciche bieganie na palcach. Babka puszcza się w pogoń - kogo złapie, ten zostaje babką.
W książce Eugeniusza Piaseckiego są także zabawy dla młodzieży. Jedną z nich jest zabawa w tzw. pary.
Jej zasady są proste i polegają na tym, że gracze stają w dwuszeregu (para za parą). Przed parami stoi gracz nieparzysty. Ostatnia para rozłącza się i biegnie po bokach dwuszeregu, aby się złączyć przed stojącym osobno. Ten stara się ubiec któregoś z nich i stanąć w parze. Jeśli mu się to uda, spóźniony biegacz staje samotnie z przodu.
Plac zabaw to „poligon" dla całego organizmu
Neurolodzy podkreślają, że , nich mobińżtije do prafcy;
mózg, wspiera rozwój koordynacji. Gdy dziecko dużo przebywa na świeżym powietrzu - właśnie w ruchu -zmniejsza się u niego napięcie nerwowe, skraca się czas reakcji.
Psychologowie z kolei mówią wprost: plac zabaw to „poligon" dla całego organizmu, nie tylko dla mięśni.
- To przede wszystkim tam, a nie w domu dziecko uczy się relacji z rówieśnikami, pozbywa się egocentryzmu, kształtuje charakter, wolę, nabiera wiary we własne siły i rywalizuje - tłumaczy Izabela Kułakowska, psycholog.
Ortopedzi z kolei wskazują, że piaskownica to doskonałe miejsce dla małych dzieci, bo chodzenie po piasku stymuluje rozwój stopy, zapobiega płaskostopiu.
Rodzice powinni więc pamiętać, że dzieciaki kochają piasek, zabawy z nim i chodzenie na bosaka. Jeśli piasek jest czysty, to - pozwólmy im na to. Bo to jest istotne dla ich zdrowia.
Bujaki na sprężynach, ulubione przez maluchy,
uczą je odpowiedniego balansowania ciałerji, wyczuwania środka ciężkości, a także wspólnej zabawy -czy z dorosłymi, którzy pomagają rozbujać zabawkę, czy z innymi dziećmi „ścigając" się.
Huśtawka to z kolei równoważnia i to kolejna zabawka doskonaląca u dzieci koordynację. Ale nie tylko. Podobnie jak na zwykłej huśtawce sznurowej czy łańcuchowej maluch, bawiąc się, stymuluje błędnik. Uczy się również balansować ciałem, by huśtawkę rozbujać.
Najwięcej śmiechu i zabawy jest zawsze podczas przejażdżki karuzelą. Zaangażowana musi być do tego zwykle dorosła osoba. I tak ćwiczy mama czy babcia, bo urządzenie trzeba rozkręcić, a dziecko... kształtuje się: reagując na działanie siły odśrodkowej - doskonali postawę, uczy się lepszej orientacji w przestrzeni, a przy okazji zmniejsza reakcje organizmu na chorobę lokomocyjną. Potem przyda się jeszcze spacer po zabawce typu kombi: ze zjeżdżalnią, pochylnią, sćtfoJdka!mi.' 1 '
JoOimCf
KISZONE OGÓRKI Z GORCZ YCA
ZNAJDŹ SWÓJ SPOSÓB NA OGÓRKI KISZONE
Dobrej jakości ogórki to podstawa udanych i smacznych przetworów
OGOR KI Z PAPRYCZKA CHILLI
Składniki:_
15 słoików 0.51.
4 kg ogórków,
30 papryczek chili.
koper,
15 ząbków czosnku,
15 korzeni chrzanu,
400ggorczycy,
około 50 g pieprzu ziarnistego,
50 g liści laurowych,
80 g ziela angielskie,
3 marchewki
Zalewa: na 10 szklanek wody. pół litra octu, niepełne 2 szklanki cukru. 5 łyżek soli
Do każdego słoika dodajemy 1 baldachim (czyli kwiat) kopru, 1 ząbek czosnku, korzeń chrzanu, pokrojony na mniejsze kawałki,
1	łyżeczkę gorczycy, 4 ziarna pieprzu, 1 liść laurowy, 3 ziela angielskie, 3 plastry marchwi. Układamy ogórki, a pomiędzy wkładamy
2	mniejsze lub jedną większą papryczkę chili. Wszystkie składniki na zalewę łączymy i gotujemy. Zafewamygórącyj^rpztworem. Pasteryzujemy przez 10 minut.
GAZOWANE OGORKI CIOCI MADZI Z KONINA
Składniki:___
ogórki,
woda,
sól,
koper,
chrzan,
czosnek,
liście z winogron
zalewa: na jeden litr wody
dajemy jedną łyżkę soli
Na jeden litr wody dajemy jedną łyżkę soli. Najważniejsze, by sól była kamienna, najlepsza z Kłodawy. Ogórki myjemy, układamy w stoikach, dodajemy obrany czosnek, obrany chrzan -pokrojony, koper. W wolne przestrzenie wkładamy liście z winogron. To one nadadzą twardości i zapachu naszym ogórkom. Najważniejsze, by tak przygotowane słoiki z całą zawartością zalać gorącą wodą, przegotowaną oso-loną. Zaraz potem słoiki zakręcamy i czekamy kilka dni. Po dwóch już są pyszne i mało-sqfr\er<a pp killp, killfuriąstu dniachYóbią Śę Riszóne/Ogórki
Kissom
Anastazja Bezduszna
a.bezduszna@glos.com
Sezon ogórkowy właśnie się zaczyna. Lato to najlepszy moment na zamknięcie tych soczystych, zielonych warzyw w słoikach. Podstawą udanych kiszonych ogórków, niezależnie od tego, czy korzystamy z ciepłej czy zimnej zalewy i ile dajemy soli - są dobrej jakości ogórki. Mając własny ogródek, łatwiej takie wybrać, ale kupując ogórki musimy zwrócić uwagę na rozmiar oraz świeżość. Mają być twarde, jędrne i bez żadnych uszkodzeń. Nie nadają się do kiszenia ogórki puste w środku. Gruntowe, których najczęściej używamy do kiszenia, wybierajmy średniej wielkości. I najlepiej jednakowego rozmiaru - będą w tym samym czasie gotowe. Ważny jest też kształt - mają być proste, by łatwiej było je układać w słoikach.
OGÓRKI W KAMIONCE
Składniki: _
ogórki gruntowe, na każde naczynie:
2-3 liście porzeczki, wiśni, 1-2 małe liście dębowe, koper 1-2 ząbki czosnku.
3 cm korzenia chrzanu.
kawałek chrzanowego liścia. Zalewa: na 1 litr wody 1 płaską łyżkę soli.
Zagotowujemy wodę i rozpuszczamy w niej sól. Do umytej kamionki układamy ogórki. Dodajemy przyprawy. Całość zalewamy wrzącą wodą z solą, tak żeby ogórki pływały, ale nie było jej zbyt dużo. Całość przykrywamy i odstawiamy w ciepłe miejsce. Po 3 dniach mamy ogórki
małosolnę, zostawione dłużej -
■CT9I7I. i. u < * 'w .i. 'v , v ^ c ukisząsię.
3 kg ogórków.
korzeń chrzanu.
główka czosnku,
wiązka kopru z nasionami.
ziele angielskie.
liść laurowy.
gorczyca
Zalewa: na pół litra wody wystarczy 1 płaska łyżka soli
Najlepiej kisić ogórki od razu po tym, jakje zerwiemy czy kupimy. Dlatego dodatki, słoiki i zalewę musimy wcześniej przygotować. Słoiki myjemy i wyparzamy, a następnie osuszamy. Ogórki dokładnie myjemy. W garnku zagotowujemy wodę z solą. Do słoików układamy ogórki, przekładając je przyprawami i nalewamy wrzącą zalewę. Zakręcamy mocno przykrywkę. Słoiki ustawiamy dnem do góry. Po ostudzeniu oczywiście odwracamy wypełnione słoiki. Na 3 kg ogórków potrzebujemy około 7 słoików o pojemności 750 ml.

Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
rodzinny kuchnia

wychodzą jak gazowane. Schłodzona woda ogórków idealnie nadaje się do picia w gorące dni.
Składniki:
08
rodzinny
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Planujesz kolację dla bliskim i brakuje Ci pomysłu na nietuzinkowe danie? W roli kulinarnego hitu idealnie odnajdzie się Chatka szpinakowo-łoso-siowa. Danie to nie tylko prezentuje się efektownie, ale też jest wyjątkowo smaczne.
Składniki na ciasto: 80 g szpinaku młodego (np. marki Eisberg), 2 szklanki mąki pszennej, 4 duże jajka, l łyżeczka soli, l łyżeczka cukru, 0,5 łyżeczki proszku do pieczenia, 2 łyżki oleju; Nadzienie-. 200 g serka śniadaniowego, 50
g sera feta, 150 g łososia wędzonego w plastrach, sól, pieprz
Przygotowanie: Szpinak zblendować na gładką masę. Z białek ubić pianę, dodając cukier i sól. Drewnianą łyżką wymieszać żółtka z mąką, ubitą pianą, proszkiem do pieczenia, olejem i zblendowanym szpinakiem. Ciasto przelać do blachy (40 cm x 30 cm) wyłożonej papierem do pieczenia i wstawić do wcześniej nagrzanego do l8o°C piekarnika -piec około 25 minut. Po upie-
czeniu i całkowitym ostygnięciu, blat pociąć na 6 równych prostokątów. Pozostałe skrawki pokruszyć.
Prostokąty posmarować (z jednej strony) wymieszanym serem z solą i pieprzem, na każdej części ułożyć cienki plaster łososia. Spód chatki tworzą 2 prostokąty, ułożone jeden na drugim. Następne części chatki połączyć ze spodem z dwóch stron, by stworzyć formę trójkąta. Wierzch posypać pokruszonym ciastem. anastazja bezduszna
Chatka szpinakowo-łososiowa
Grzanki z kaszanką, salsą z buraka i mango oraz sałatką micro ziół
Tortilia z białą quinoą, gaucamołe i pikantną salsą
Zielone naleśniki z jarmużem.
fetą i ciecierzycą
Składnia na ciasto:__
80gszpinaku młodego mytego 1 jajko
400ml mleka 300g mąki pszennej
1	łyżka oleju kokosowego szczypta soli
Farsz:_
300gjarmużu(np. marki Eisberg)
pół szklanki gotowanej na parze ciecierzycy
150 g sera feta
2	ząbki czosnku
1 łyżka oleju rzepakowego sól i pieprz -wedle uznania
Liście młodego szpinaku blendujemy dokładnie z mlekiem i mąką na aksamitną masę. Dodajemy jajko oraz oiej i mieszamy. Po uprzednim rozgrzaniu lekko natłuszczonej patelni smażymy naleśniki na małym ogniu z obu stron.
Na oleju rzepakowym podsmażamy jarmuż aż zmniejszy swoją objętość. Następnie dodajemy wyciśnięty przez praskę czosnek i ciecierzycę. Do przestudzonego farszu dosypujemy pokruszony ser feta. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Usmażone wcześniej naleśniki wypełniamy farszem i zwijamy w koperty.
Sałatka z białą kiełbasą, jajkiem, groszkiem i warzywami
SkfatMki: _
2 sztuki białej kiełbasy (np. z szynki Kurpiowskie
Specjały ZMPekpoł)
2jajka
garść mrożonego groszku mała sałata rzymska
garść różnych sałat (dębowa, fryzyjska masłowa) małe opakowanie groszku wąsatego Hyżeczkaoctu sól
Pressing:________
2 łyżki majonezu 1 ząbek czosnku 1 łyżeczka musztardy 1 łyżeczka octu z białego wina 1 łyżka tartego parmezanu sól i pieprz
Kiełbasę grillujemy na ładny złoty kolor. Kroimy w mniejsze kawałki. Sałaty i groszek wąsaty myjemy i rękoma drzemy na całkiem spore kawałki. Groszek gotujemy zgodnie z instrukcją i hartujemy w zimnej wodzie. Wszystkie składniki na sos z wyciśniętym czosnkiem mieszamy w misce, doprawiamy solą i pieprzem. Jajko gotujemy w koszulce. W małym rondelku zagotowujemy wodę. Solimy i dodajemy łyżkę octu. Jajko rozbijamy do małej miseczki. Zmniejszamy ogień i robimy wir łyżką. Do środka wiru wlewamy jajko. Gotujemy 3 minuty. Wyciągamy łyżką cedzakową. Sałatę mieszamy z sosem. Dodajemy kiełbasę i jajko w koszulce.
Składniki:_
1/2 opakowanie kaszanki gryczanej (np. ZM Pekpol)
1 cebula
4 kromki wiejskiego chleba garść micro ziół (może być mieszanka)
1 słoiczek buraczków marynowanych w całości 1 dojrzale mango
1 łyżka świeżo posiekanej pietruszki
1	łyżka musztardy francuskiej
2	łyżeczki miodu
1 łyżeczka octu jabłkowego+odrobina do sałatki
oliwa
sól i pieprz
Kaszankę wyciągamy z osłonki. Cebulę kroimy w kostkę. Obsmażamy na oleju cebulę przez 2 minuty dodajemy do niej kaszankę i smażymy kolejne 5 minut. Kromki chleba skrapiamy oliwą i grillujemy aż się ładnie przyrumienią. Buraki kroimy w kostkę, mango obieramy i kroimy tak samo jak buraki. Tuż przed podaniem łączymy buraki, mango, pietruszkę, musztardę. miód i ocet. Micro zioła skrapiamy oliwą i octem, doprawiamy solą. Kaszankę nakładamy na grillowaną kromkę chleba, dekorujemy sałatką i podajemy z salsą.
SktacWkfc_____
Ouinoa biała 2x80g(np. marki Britta)v1 łyżeczka stodkiej papryki 1/2 łyżeczki mietonegokuminu. 1/2 awokado, 2 ząbki czosnku, 1 limonka, 1 papryka, 1 małacebula1pęccekszczypk)rku.1dqjrzały pomidor, 1 mała papryczka chffi, mały pęczek kolendry lub pietruszki opakowanie nfcoG lub 'mną, sałaty, ser feta, garść orzechów ziemnych. 8 małych łub 4 duże tortiBe na taca oSwa, sól i pieprz
Quinoę gotujemy zgodnie z instrukcją na opakowaniu (przed ugotowaniem przepłukać). Orzechy prażymy na suchej patelni aż się zabrązowią i siekamy. Paprykę kroimy w paski, cebulę w piórka, szczypiorek na dowolne mniejsze kawałki, pomidory kroimy wdrobną kostkę. Siekamy drobno kolendręichili. Limonkę kroimy na 4 części. Z pomidorów, połowy czosnku i chili przygotowujemy salsę. Mieszamy wszystkie składniki doprawiamy solą, dodajemy 2 łyżki oliwy i wyciskamy sok z jednej ćwiartki limonki. Ser rozkruszamy na mniejsze kawałki. Z awokado i pozostałego czosnku przygotowujemy guacamole - miąższ z awokado mieszamy z czosnkiem, sokiem z ćwiartki limonki oraz szczypta soli. Widelcem rozgniatamy aż powstanie w miaręjed-nolita masa. Ugotowaną quinoe przekładamy na patelnię. Doprawiamy papryką, kuminem, 1 łyżeczką soli, czarnym pieprzem oraz sokiem z ćwiartki limonki. Podgrzewamy od czasu do czasu mieszając. Na drugiej patelni lub w piekarniku podgrzewamy delikatnie placki tortilli. Na każdy placek nakładamy gaucamołe, quinoę, salsę, a kolejno warzywa, ser oraz orzechy, paprykę, cebulę, szczypiorek, ser, orzechy, na końcu całość skrapiamy sokiem z limonki. Tortille zawijamy.
Glos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 17-18.08.2019
Chrupiące gofry wytrawne. Szybki prosty sposób
rodzinny
Gofry kojarzą się najczęściej ze słodkim deserem serwowanym w turystycznych miejscowościach. Ten znany wszystkim przysmak możemy jednak wykonać w zupełnie inny sposób. Przedstawiamy przepis na zaskakujące, wytrawne gofry, do których mąkę przygotujemy z płatków owsianych górskich. Gofry będą doskonałym pomysłem na śniadanie lub kolację, a dodatki, takie jak tradycyjne jajko sadzone, awokado, które po-
siada wiele właściwości leczniczych oraz pomidorki koktajlowe zapewnią odpowiednią dawkę witamin i składników odżywczych.
Składniki: 100 g płatków owsianych (np. Halina), 100 g jogurtu naturalnego, 2 jajka, l łyżeczka proszku do pieczenia, w razie konieczności odrobina wody, sól, pieprz. Dodatki do gofów: garść świeżego szpinaku, pomidor, awokado, kiełki, jajko sadzone, wędlina dojrzewająca
Wykonanie: Płatki mielimy drobno, na przykład w młynku do kawy. Następnie łączymy tak przygotowaną mąkę z jogurtem, jajkami i proszkiem do pieczenia. Dobrze mieszamy całość.
Jeśli ciasto będzie zbyt gęste dodajemy odrobinę wody. Wylewamy ciasto partiami na wysmarowaną tłuszczem gofrownicę i pieczemy aż będą złociste i chrupiące. Czas będzie zależał od mocy użytej gofrownicy. Zdobimy ulubio- | nymi dodatkami.	i
o
.. y
!\UjLI W I
1/3
Ciasto szpinakowe z borówkami
Składniki:
200g szpinaku młodego ( np. marki Eisberg) 3 jajka, 2 szklanki mąki krupczatki 3/4 szklanki cukru
1	szklanka oleju rzepakowego
2	łyżeczki proszku do pieczenia
Krem
250g serka mascarpone
200g śmietany kremówki 30 %
2 łyżki cukru pudru
ziarenka z jednej laski wanilii
Do dekoracji pestki granatu i borówki amerykańskie
Świeży szpinak wrzucamy do wrzątku na 2 minuty aż zwiędnie. Odciskamy na sicie i blendujemy. Jajka ucieramy zcukrem na jasną i puszystą masę. Ubijamy i powoli wlewamy olej. Dodajemyszpinak, a następnie przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia. Mieszamy do połączenia się składników. Ciasto wylewamy do wyłożonej papierem formy. Pieczemy około 50 minut wpiekamikunagrzanymdol80stopniC. Wyjmujemy z piekarnika i odstawiamy do całkowitego ostygnięcia. Do misy mikserze ubijamy na sztywno śmietankę. Pod koniec miksowania dodajemy cukier puder i wanilię. Następnie stopniowo dodajemy serek mascarpone. Ubijamy, aż masy połączą się w puszysty krem. Wystu-dzone ciasto przekrawamy na 2 blaty i odcinamy z wierzchu „górkę", która posłużyjako dekoracyjny mech. Nadolny blat wykładamy połowękremu, następnie drugi blat i resztę kremu. Wierzch posypujemy pokruszonym ciastem i dekorujemy pestkami granatu oraz borówkami amerykańskimi.
Domowe lody ze szpinakiem
Składniki:
3 garści szpinaku młodego
IszŁBmonka
3szŁkiwi
2 łyżki miód (opcjonalnie syrop klonowy)
1 szklanka jogurt naturalny
Kiwioberamy i blendujemy zjogurtem naturalnym. Z limonek wyciskamy sok i wlewamy go do masy.
Dodajemyszpinak miody, miód i ponownie blendujemy. Powstały koktajl przelewamy do foremek, wkładamy patyczki do lodów i mrozimy przez co najmniej kilka godzin w zamrażalniku.
Smoothie bowl,
czyli zielony zastrzyk energii
Składniki:
około 150 g sałaty-rukoła, sałata rzymska, marchew, jarmuż, szpinak ( albo np mieszankę Green Drink marki Eisberg)
1 dojrzały banan
woda, sok owocowy lub mleczko kokosowe
Po dekoracji:
pyłek pszczeli nasiona chia
jadalne kwiaty o delikatnym słodko-ćerpkim smaku np. bratki
W blenderze umieszczamy szpinak, jarmuż, rukolę, sałatę rzymską, marchew i dojrzałego banana, który naturalnie osłodzi całość. Dodajemy według upodobań - wodę, sok owocowy lub mleczko kokosowe do osiągnięcia pożądanej konsystencji. Miksujemy wszystkie składniki. Przekładamy do miseczki i dekorujemy bratkami, nasionami chia oraz pyłkiem pszczelim.
Rada: Przygotowując smoothie warto skorzystać ze zbilansowanej mieszanki warzyw, która dostarczy cennych witamin i minerałów, stanowiąc idealnie wyważoną porcję.
Zielona tarta z musem jeżynowym
Składniki na ciasto:
120 g szpinaku młodego (np. marki Eisberg)
3jajka
60 g masła
płaska łyżeczka proszku do pieczenia
100 g cukru
220g mąki tortowej
60 ml oleju, sok z połówki cytryny
opakowanie cukru wanilinowego
250g serka mascarpone. sok z połówki cytryny 200ml śmietanki 36%, 4 łyżki cukru pudru pół szklanki musu ze zblendowanych jeżyn dekoracja: np. jeżyny, maliny, lawenda
Szpinak blendujemy z sokiem z połówki cytryny. Jajka ubijamy z cukrem i cukrem wanilinowym na puszystą masę. Następnie dodajemy roztopione, chłodne masło oraz olej. Do masy dodajemy szpinak i mąkę z proszkiem do pieczenia. Mieszamy aż do momentu uzyskania gładkiego ciasta. Formę do tarty smarujemy masłem. Płynne ciasto przelewamy na formę i wstawiamy na około 25 minut, rozgrzanego do temp. 160 stopni. Następnie studzimy ciasto i wyjmujemy z formy. Mus z jeżyn mieszamy z cukrem pudrem. Serek mascarpone ubijamy ze śmietanką (składniki powinny być dobrze schłodzone). Gdy krem jest już gęsty dodajemy mus i sok z połówki cytryny. Wszystko jeszcze przez chwilę ubijamy do uzyskania jednolitego koloru. Krem nakładamy na ciasto i wkładamy do lodówki na godzinę. Przed podaniem udekorować jeżynami, malinami oraz lawendą.
10
rodzinny kuchnia
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
i i

m
v
-W.	,
yvr%.0^i	^ V>^ - -
■ ^ " • - ^m.
......^ jf W M	* i


Bnte
-:r-| ::

Kapustę kiszoną w swoich żelaznych zapasach ma każda gospodyni!
Kiszenie
Anastazja Bezduszna
a.bezduszna@glos.com
Czosnek, marchewka, kapusta - można to wszystko łączyć kib wkładać do słoika osobno. Najważniejsze, by dobrze dobrać do nk±i przyprawy. Kisząc warzywa, pamiętajmy o dodaniu odrobiny octu lub kwaskucy-trynowegoisołi.
Do kiszenia kapusty potrzebujemy duży słój lub drewnianą
Domowe przysmaki: kapusty i sałaty
Kisić warzywa możemy nie tylko w słojach, ale też w drewnianych beczkach	•'>Ti«-
ubijemy naszą kapustę, zależy na ile będzie soczysta, jędrna i kwaśna.
Kapusta kiszona
Sktadnflti_
duża kapusta, zalewa:
20gramów sotinal&tr wody
Kapustę szatkujemy drobno i małymi porcjami wrzucamy do dużego słoja. Każdą garść solimy i bardzo dobrze ubijamy. Ma powstać sok. Kiedy słój będzie wypełniony przyciskamy - np. talerzykiem - kapustę, by wypłynął sok na wierzch. Przykrywamy słój nieszczelnie, by gazy podczas fermentacji miały gdzie wyjść
1	odstawiamy w ciepłe miejsce na 3-4 dni. Po tym czasie odkrywamy słój i na nowo przebijamy kapustę. Na nowo obciążamy talerzykiem i odstawiamy tym razem na dwa dni w ciepłe miejsce. Następnie musimy przenieść kapustę do miejsca o temperaturze nie wyższej niż 10 stopni na kolejne kilka dni. Ukiszoną kapustę próbujemy. Jeżeli jest gotowa -przekładamy do wyparzonych słoików i zakręcamy szczelnie. Odstawiamy w chłodnie ciemne miejsce do zimy.
Czosnek na zimę
Składniki: _
20 główek czosnku,
2	szklanki białego octu winnego, 2 szklanki wody.
120gcukiu2łyżkisoG.
2 liście laurowe.
łyżeczka gorczycy
Najpierw gotujemy zalewę. Do wody dodajemy ocet, sól, cukieriprzyprawy. Całość gotujemy przez 10 minut na małym ogniu. Odstawiamy do wystygnięcia. Obieramy i oddzielamy ząbki czosnku. Wrzucamy na 3 minuty do lekko osobnego wrzątku, odcedzamy. Przelewamy zimną wodą, odsączamy. Układamy w wyparzonych słoikach ząbki czosnku i zalewamy przecedzoną marynatą tak, by je przykrywała. Zamykamy słoiki i odstawiamy w chłodne miejsce.
Sałatka warzywna
Składniki:__
1 kalafior, brokuł. BOOgmardiewki 1 papryka żółta 1 czerwona papryka Dla zalewy: 6 szklanek wody, pół szklanki octu 10%,
6 łyżek cukru. 1 łyżka soli. 8ziarenekziela angielskiego, gorczyca. Na każdy słoik po 1 łyżce oleju i listku laurowym
Warzywa myjemy i kroimy w nieduże kawałki. Do wody dodajemy sól i zagotowujemy. Do wrzątku wrzucamy fasolkę, brokuł i kalafiora. Gotujemy przez 3 minuty i odstawiamy. Następnie w tej samej wodzie sparzamy paprykę. Gorące warzywa wkładamy do słoików.
Do każdego słoika dodajemy po listku laurowym, łyżce oleju i gorczycy. Wszystkie składnila na zalewę zagotowujemy. Gorącym płynem zalewamy słoiki i zakręcamy. Odstawiamy je do góry dnem na jakieś 10 minut i po wystygnięciu możemy chować do piwnicy.
Sałatka na bazie kapusty pekińskiej
SkfacMri:__
1 duża kapusta pekińska. V4 korzenia selera.
1	korzeń pietruszki
2	marchewki. 1 cebula czerwona. 1 pęczek koperku.
Ipęczek dymki.
1 pęczek natki pietruszki,
1	łyżka nasion kminku,
2	łyżki soli
3/4 szklanki cukru.
3	szklanki wody.
1 szklanka octu 10%
Wszystkie warzywa myjemy, w potrzebie obieramy i drobno kroimy. Przekładamy do dużej miski i mieszamy. Wodę zagotowujemy z cukrem, solą, dodajemy też ocet i kminek. Ciepłym płynem zalewamy warzywa. Mieszamy i odstawiamy na pół godziny. Następnie przekładamy sałatkę do słoików i rozlewamy resztki zalewy z dna miski do słoików. Ugniatamy sałatkę w słoikach, by pokrywała ją zalewa i zakręcamy. Pasteryzujemy przez 15 minut. Gorące słoiki ustawiamy dó góry dnem do ostygnięcia.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
rodzinny
11
Drzewka o dekoracyjnych pędach
- ich uroda ujawnia się w pełni zimą, wstanie bezlistnym
Istnieją odmiany drzewek szczególnie piękne zimą - ich odsłonięte pnie i konary stanowią wtedy niezwykły widok.
Wierzba mandżurska osiąga około 4 m wysokości, ale w sprzyjających warunkach może być wyższa. Ozdobą drzewka są spiralnie poskręcane gałęzie w kolorze oliwkowozielonym lub żółtym. Wierzba tego gatunku rośnie szybko, ale nie jest długowieczna. Wymaga podlewania w czasie długotrwałej suszy i nie jest w pełni odpor-
na na mrozy. Tolerancyjna co do gleby, choć najlepiej rośnie w glebie wilgotnej. Stanowisko musi być słoneczne.
Robinia akacjowa odmiany Tortuosa (na zdjęciu) to niewysokie drzewko o wąskim, nieregularnym pokroju, z malowniczo powyginanymi, żółtawymi pędami. Lancetowate liście również są poskręcane. Robinia Tortuosa zadowala się przeciętną glebą, doskonale znosi okresowe susze. Polecana na eksponowane, słoneczne miejsce, (ag)
Drzewka o dekoracyjnej korze
- warto je posadzić w ogrodzie dla ich egzotycznej urody
Najbardziej znanym drzewem z tej grupy jest platan (na zdjęciu), który jednak dorasta do wielkich rozmiarów i trudno go zmieścić w małym ogrodzie.
Klon strzępiastokory, zwany też drzewem cynamonowym, okryty jest cienką, strzępiastą korą, która zwisa z pnia i pędów rośliny. Odpowiednio pielęgnowany, może osiągnąć w Polsce nawet 10 m wysokości. Trzeba go jednak podlewać w okresach suszy i chronić za młodu przed największym mrozami. Interesu-
jąco wygląda nie tylko w zimie - w pozostałych porach roku ozdobą są ciekawie wykrojone liście, które jesienią nabierają różowokarminowej barwy.
Klon pensylwański to rzadkie jeszcze w polskich ogrodach drzewko, warte upowszechnienia. W zimie wyróżnia się z daleka pniem w kolorze oliwkowozielonym z białymi, poprzecznymi paskami. Właśnie te paski - niespotykane w naszej przyrodzie - stanowią o jego wyjątkowości.^)
W,
Y

cp meiio \tjt4 co
#o$ofe ob yjnfilwirfw
Małe drzewka do małych ogrodów
Pr/f
a najbardziej spraw gatunków i odmiai


&


■ " .	1 ■ 'J- .
IH
"1; J
'u.
Klon pospolity odmiany Globosum wyróżnia się gęstą koroną o średnicy nawet do 6 metrów
imem ttgtfmmka
Andrzej Gębarowski
a.gebarowski@dziennik.lodz.pl
ażdy,ktoma ogród, w którym posadził wiele drzew, po pewnym czasie dochodzi do wnio-sku, że jest ich... zbyt wiele. Bierze się to z faktu, że drzewa rozrastają się w tempie, jakiego wcześniej nie docenialiśmy i zagarniają pod swoje korony coraz więcej przestrzeni, która staje się zbyt zacieniona dla innych roślin.
Dlatego wszystkim, którzy nie zdążyli jeszcze popełnić tego błędu, można z czystym sumieniem polecić drzewa, które nie dorastają do wielkich rozmiarów. Są one - można powiedzieć - skrojone na miarę małego i średniego ogrodu. Poniżej zamieszczamy przegląd najbardziej sprawdzonych gatunków i odmian drzewek. Większość z nich ma "je^zczei takąz^tę, żfe rośnie
powoli i nie zabiera słońca innym nasadzeniom.
Drzewka kuliste
Ich regularne, kuliste korony tworzą się samorzutnie. Każdy ogrodnik, który wie, ile pracy wymaga uformowanie takich koron na „normalnych" drzewkach, z pewnością je doceni.
Najbardziej popularny jest klon pospolity odmiany Globosum, wyróżniający się gęstą koroną o średnicy do nawet 6 metrów. Równie szeroką koronę potrafi utworzyć robinia akacjowa Umbraculifera. Mniej znane są klon polny Nanum oraz wisienka stepowa Globosa o średnicy korony do 2-3 metrów. Miłośnikom odmian egzotycznych warto polecić odmianę surmii bigoniowej Nana.
Drzewka płaczące
W każdym ogrodzie powinno znaleźć się przynajmniej jedno drzewko o zwisłym pokroju, zwane popularnie „płaczącym". Często sadzi się je
osobno na trawniku, dla wyeksponowania ich narzucającej się urody. Odmiany zwisłe opatrzone są zwykle łacińską nazwą pendula.
Brzoza Youngii to forma szczepiona na brzozie bro-dawkowatej, tworząca para-solowatą koronę o średnicy do 4 metrów, złożoną z delikatnych, cienkich gałęzi, które zwieszają się aż do ziemi. Ma skromne wymagania, dobrze rośnie nawet na glebach suchych i piaszczystych. Jest wysoce światłolubna.
Buk pospolity odmiany Purpurea ma łukowato wygięte gałęzie zwisające pionowo ku ziemi, tworzące symetryczną koronę o szerokości do 3 m. Młode liście są czerwone, starsze stają się ciem-nopurpurowe.
Jarząb pospolity tworzy nieregularną koronę z poskręcanymi i zwisającymi do ziemi gałęziami. Dekoracyjne są białe kwiaty (w maju) oraz czerwone owoce (od września).
Wiąz Camperdownii to drzewko tworzące szeroką kopułę ze zwisających do ziemi gałęzi, pod którymi może się zmieścić np. ławka. Wyjątkowo efektowne, nadaje się na solitera. Wymaga jednak dostatecznie wilgotnej, przepuszczalnej i zasobnej gleby.
Wierzba iwa to najbardziej popularny „płaczący" gatunek w polskich ogrodach, spotykany najczęściej w formie małego drzewka, o wysokości wyznaczonej przez szczepienie. Wczesną wiosną iwa obsypana jest dużymi, białymi baziami zwanymi kotkami, które ukazują się przed pojawieniem liści. Aby utrzymać ładny pokrój iwy, należy ją regularnie przycinać.
WARTO WIEDZIEĆ
DRZEWKA 0 STRZELISTYM POKROJU...
... są wykorzystywane zarówno do nasadzeń pojedynczych, w celu wyeksponowania ich niezwykłej sylwetki, jak i do nasadzeń szpalerowych, tworzących żywopłoty. Można też tworzyć złożone kompozycje, w których ich pionowe sylwetki zostają skontrastowane przez formy rozłożyste i kuliste. Formy strzeliste opatrzone są łacińską nazwą fastigiata. W ogrodach spotyka się najczęściej strzeliste odmiany buka
pospolitego, dębu szypułkowego, grabu oraz jarząbu pospolitego. Zwłaszcza dęby fastigiata robią ostatnio niezwykłą karierę w nasadzeniach osiedlowych.
SEZON NA PEONIE
w
V

iT.T* *:
Hr

Kwitną hortensje bukietowe. Popularną odmianą jest Grandiflora o kwiatach białych, płonnych, zebranych w stożkowate wiechy
Coś specjalnego...
...dla ptaków. Ten specjał to niewielkie drzewko (przybierające niekiedy formę krzewu) o nazwie świdośliwa, rodzące w czerwcu czerwone owoce podobne do wiśni, którymi zajadają się ptaki (drozdy, kapturki, kosy, szpaki, gołębie grzywacze). Ludzie sadzą jednak świdośliwę głównie z powodu wczesnego wchodzenia w okres kwitnienia. Kiedy inne drzewka dopiero się zbierają do wydania kwiatów, świdośliwa jest już obsypana białym puchem kwiatostanów. Jesienią zaś wyróżnia się bordowymi i purpurowymi liśćmi.
Najbardziej znana jest pochodząca z Ameryki Północnej świdośliwa kanadyjska (Amelanchier canadensis), inaczej zwana świdośliwą Lamarcka. (ag)
Jabłonie ozdobne...
...zwane również rajskimi to różne gatunki i odmiany jabłoni rodzących małe (do2 cm średnicy), lecz liczne owoce. Jabłonie te rosną wolno i osiągaj ą najwyżej 4-6 m wysokości, doskonale się więc nadają do małych ogrodów, ale wyłącznie na słoneczne miejsca.
Piękno „rajskich" drzewek uwidacznia się szczególnie w zimie, gdy nagie gałęzie obsypane są jabłuszkami - ich czerwień na tle śniegu daje niezapomniany efekt. Owoce utrzymują się nawet do lutego. W maju jabłonki zachwycająco kwitną - i to wcale nie na biało, jak „zwykłe" jabłonie, lecz najczęściej w odcieniach różu lub czerwieni. Liści jest na tyle jeszcze mało, że nikną w gąszczu kolorowych płatków. Ale potem, gdy się rozwiną, są następną wkolej-ności ozdobą drzewka. Mogą być zielone, purpurowe, zie-lono-brązowe lub całe brązowe. (AG)
12
rodzinny zwierzęta
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
Czy chomik widzi w nocy? Duże oczy sugerują, że chomik ma dobry wzrok, tymczasem widzi bardzo słabo
Koty znoszą upały lepiej niż ludzie.
Nie gol go na lato, bo kocie futerko pełni rolę termoregulacyjną
Poduszeczki kocich łap są bardzo wrażliwe na dotyk, ale jednocześnie dość odporne na wysoką temperaturę - bardziej niż stopy człowieka czy łapy psa. W gorący dzień kot może zostawić na podłodze mokre ślady - pocą się bowiem dzięki gruczołom rozmieszczonym właśnie na po-duszeczkach łap, a to pozwala im łatwiej znosić temperaturę podłoża.
Z kolei kocie futro pełni rolę termoregulacyjną. Izoluje nie tylko przed zimnem, ale
także przed gorącem. Dlatego błędem jest golenie kotów „na lato" - może to doprowadzić nawet do poparzeń słonecznych!
Przy bardzo wysokich temperaturach niektóre koty -szczególnie starsze - mogą jednak odczuwać pewien dyskomfort. Ograniczają a aktywność, wygrzewają się spokojnie leżąc i rzadko urządzają długie gonitwy. Mogą też mieć mniejszy apetyt, ale trzeba pilnować, by więcej pi-
iy.
Chomik zauważa jedynie zarysy przedmiotów z bliskiej odległości, a wszystko, co oddalone, jest zamazane i nieostre. Oczy skierowane są ku górze, by mógł dostrzec drapieżnika -dlatego nieoswojony chomik ucieka, gdy próbuje się złapać go od góry. Klatka powinna być więc umieszczona nie na ziemi, a na jakimś podwyższeniu, by nie stresować zwierzątka schylaniem się do niego. Po zmroku chomik widzi nieco lepiej niż w ciągu dnia, ale nadal nie dostateczni edobrze. Chomik nie
rozróżnia kolorów - kolorowe klatki i akcesoria kolorem mają zwrócić naszą uwagę. Dla chomika nie ma najmniejszego znaczenia to, czyjego domek jest czerwony czy niebieski, ważny jest tylko rodzaj materiału i kształt. Niektórzy uważają, że chomiki potrafią rozróżnić dwie barwy podstawowe: żółty i zielony. Wzrok chomików o czerwonych oczach jest jeszcze gorszy, mocne światło bardzo je męczy. Takie chomiki są podatne na choroby oczu, szczególnie na zaćmę.
PRAKTYCZNE PORADY
PSA RASOWEGO KUPUJ Z ZAUFANEJ HODOWLI
Umówmy się z hodowcą na rozmowę i spotkanie w miejscu prowadzenia hodowli
Nie kupujmy psa z przypadkowego źródła?
Bardzo często pseudoho-dowcy trzymają psy w złych warunkach - w małych, ciemnych, nieogrzewanych pomieszczeniach czy piwnicach. Najczęściej w dużych skupiskach. Cierpią na tym przede wszystkim szczenięta, bo takie warunki nie wpływają korzystnie na zdrowie, rozwój oraz socjalizację młodego psa. Nowy właściciel może mieć z nim potem problemy behawioralne, psu będzie trudniej przystosować się do nowego otoczenia, może być lękliwy, nienawiązujący więzi.
Rzadko też dostajemy informację nie tylko o aktualnym stanie zdrowia zwierzaka, ale też o chorobach genetycznych i ewentualnych zagrożeniach zdrowotnych, mogących pojawić się w późniejszych latach. Pseudohodowle często sprzedają szczenięta, które są niedożywione i osłabione. W związku z tym ich rozwój również nie przebiega prawidłowo. A to na pewno nie sprzyja odpowiedniemu rozwojowi kośćca i wzrostowi w odpowiednim tempie. Z kolei suki trzymane są maksymalnie eksploatowane przy kolejnych porodach, bez koniecznej regeneracji organizmu w okresie poporodowym.
Umówmy się z hodowcą na rozmowę i spotkanie w miejscu prowadzenia hodowli. Pozwoli nam to sprawdzić warunki, w jakich trzymane są psy.
Trafiając na pseudohodowlę, z pewnością szybko zauważymy nieprawidłowości lub ukrywanie pewnych informacji. Jeśli już na początku sprzedający nam odmówi pokazania miejsca, gdzie trzy-ma psy - to znaczy, że chce cóś ukryć!15 ' ~ ; v
Jeśli koniecznie zależy ci na konkretnej rasie, poświęć czas i uwagę na wybór miejsca, w którym kupisz zwierzę
Cena przy zakupie rasowego psa powinna być drugorzędnym czynnikiem
Opiek®
Małgorzata Romanowska
Decydując się na zakup rasowego psa, musimy mieć świadomość, że nie wszystkie hodowle są godne zaufania.
Nawet jeśli nie zależy nam na tym, by pies był rodowodowy, a wystarczy, żeby był w „typie rasy", to musimy zwracać uwagę na to, skąd kupujemy szczeniaczka. Jest wiele czynników, którym powinniśmy się przyjrzeć, a cena w tym przypadku powinna odgrywać drugorzędną rolę. Jeśli jesteśmy zdecydowani, by to był pies z hodowli, a nie np. ze schroniska, powinniśmy mieć przynajmniej podstawowe informacje o wybranej rasie oraz o tym, jak wybiera się szczeniaka z miotu.
Wyszukiwanie w internecie nie zawsze będzie najlepszym sposobem wyboru. Przede wszystkim -zwróćmy uwagę na miejsce, w którym znajdziemy ogłoszenie. Psy „wystawiane" na witrynach sprzedażowych
obok ubrań, sprzętu AGD czy kosmetyków będą pochodzić raczej z pseudohodowli niż z legalnego źródła.
Szukając legalnej hodowli, sprawdźmy przede wszystkim na stronie Związku Kynologicznego listę hodowli danej rasy w Polsce. Jeśli jej tam nie będzie, bierzmy pod uwagę, że hodowla nie jest zaakceptowana przez ZK. Trzeba pamiętać - wybierając hodowlę - że zgodnie ze znowelizowaną ustawą o ochronie zwierząt zabrania się rozmnażania psów w celach handlowych w miejscach innych niż zarejestrowane hodowle. Ustawa nie wspomina jednak, gdzie powinny być one rejestrowane. Dlatego coraz częściej hodowcy niezrzeszeni w Związku Kynologicznym skupiają się w zakładanych przez siebie związkach - co może być dla kupującego psa konkretnej rasy mylące.
I nie chodzi tu o fakt, że koniecznie musimy mieć psa z rodowodem. W przypadku pseudohodowcy nie możemy liczyć na jego pomoc w wychowaniu psa. Jeśli w którymkolwiek momencie pojawią się problemy - zdrowotne ęzy behawioralne - będziemy mu-
sieli radzić sobie sami. W przypadku hodowli zrzeszonej możemy liczyć na wskazówki i pomoc. A pamiętajmy, że bierzemy sobie towarzysza na kilkanaście lat wspólnego życia. Negatywnym określeniem „pseudohodowla" można więc raczej określać hodowlę, która nie zapewnia zwierzętom odpowiednich warunków, nadmiernie je eksploatuje i traktuje wyłącznie jako źródło zarobku i biznesu. Zasadniczo każdy mógłby zarejestrować tego typu działalność.
I tu właśnie pojawia się możliwość wprowadzenia w błąd potencjalnego nabywcy psa. Niegdyś mieliśmy tylko dwie możliwości - pies był rasowy, tzn. miał wydany rodowód, według wzorca określonego przez Polski Związek Kynologiczny lub był mieszańcem. Obecnie większość psów oferowanych przez hodowle ma rodowody, ale ich wartość jest bardzo różna. Może okazać się, że sprawimy sobie psa rasowego, który na pierwszy rzut oka będzie wykazywał cechy charakteru i wyglądu danej rasy - ale bez jej ząłet, za to ze spotęgowany-■ mi wadami:c
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
rodzinny
13
Grażyna Antoniewicz
g.antoniewic@prasa.gda.pl
Większość gadów to drapieżcy, odżywiają się zdobyczą odpowiednio mniejszą od siebie-owadami, płazami innymi gadami, drobnymi ptakami i ssakami. Tylko największe węże -pyton i anakonda -atakują duże ssaki.
Polsce występują cztery rodzime gatunki wę-ży: gniewosz plamisty, wąż Eskulap, zaskroniec zwyczajny i żmija zygzakowata. Tylko ten ostatni jest jadowity i może wyrządzić krzywdę człowiekowi.
Nie atakuje - ucieka
Żmija zygzakowata - jak na jedynego przedstawiciela jadowitych gadów - jest bardzo płochliwa. Jak wszystkie dzikie zwierzęta raczej ucieka przed człowiekiem, niż go atakuje. Kąsa wyłącznie w sytuacji, gdy czuje się zagrożona i nie ma drogi ucieczki. Dlatego, zauważywszy ten rodzaj węża, najlepiej zostawić go w spokoju i odejść. W żadnym wypadku nie można go dręczyć.
Zarówno żmije, jak i bardzo podobne do nich gniewosze plamiste są pod ochroną. Za ich zabicie grozi kara grzywny, a nawet pozbawienia wolności.
-	Jeśli jest to możliwe -żmija unika ludzi. A człowiek powinien dać jej spokój, bo jest pożyteczna ze względu na tępienie dużych ilości gryzoni - opowiada Karolina Lubińska, starszy specjalista do spraw ochrony przyrody w Parku Narodowym „Bory Tucholskie".
Jak ją rozpoznać? Długość ciała tego gada dochodzi do 75 cm. Charakteryzuje się zmiennym ubarwieniem. Najpospolitsze sąbrązowo--szare lub miedziano-brązowe, z charakterystycznym zygzakiem, tzw. wstęgą Kainową. Bywają są także brązowo-czarne z białymi tarczkami na górnej wardze. Do wyjątków należą żmije jednolicie ciemno ubarwione (forma melanistyczna); możemy je rozpoznać po charakterystycznym cienkim i krótkim „ogonku".
Ulubionym środowiskiem żmii są polanki lub przecinki w podmokłych lasach oraz brzegi jezior i wilgotne łąki. Ze snu zimowego budzi się już w marcu,
a okres godowy przypada u niej w kwietniu i maju.
-	Żmija jest gatunkiem ja-jożyworodnym. Młode przychodzą na świat w sierpniu
i we wrześniu, w liczbie nie-przekraczającej 20 sztuk w miocie. Żmija zygzakowata
Żmija ma dwie pary zębów jadowych. Jedne z nich to zęby awaryjne zastępujące pierwszą parę w razie jej przypadkowego wyłamania
Żmija
zygzakowata płochliwy gad
grzebieniasta to« kanibal. Jeśli to zan
jest zwierzęciem nocnym, jednak również chętnie poluje w ciągu dnia. W upalne dni lubi godzinami wygrzewać się w promieniach słońca. Poluje prawie wyłącznie na drobne ssaki, rzadziej na jaszczurki i żaby - dodaje Karolina Lubińska.
Awaryjne zęby
Żmija ma dwie pary zębów jadowych. Jedne z nich to zęby awaryjne, zastępujące pierwszą parę - w razie jej przypadkowego wyłamania.
Opowiadania o jej agresywności to legendy. Mrożące krew w żyłach historie o żmijach skaczących do wysokości dwóch metrów, goniących ludzi uciekających na rowerze i kończących się śmiercią ofiary w ciągu kilku minut -to fikcja. Bowiem żmija porusza się powoli i wśród jadowitych gadów ma jeden z najsłabiej działających jadów -opowiada Karolina Lubińska.
Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 16 grudnia 2016. r.
żmija zygzakowata znajduje się na liście gatunków zwierząt objętych ochroną częściową. Na liście częściowo chronionych gadów znajdują się także padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka i jaszczurka żyworodna.
300dni głodówki
Zależnie od klimatu panującego w danym regionie sen zimowy zaskrońca trwa od października lub listopada do marca lub kwietnia.
- W porze letniej za-skrońce odznaczają się wielkim apetytem; udało się zaobserwować osobnika, który połknął kolejno 8 żab śmieszek oraz drugiego, który skonsumował około 20 kijanek. Ale zaskroniec zwyczajny może również przez dłuższy czas obywać się bez pokarmu. Podobno trzymany w niewoli przez 300 dni nie przyjmował pożywienia. Był to jednak przypadek wyjątkowy.
Jako miejsce kryjówki gad ten wyszukuje głównie miejsca wilgotne. Żyje na brzegach bagien stawów, rzek czy kanałów. Czasami spotyka się go w lasach i ogrodach.
- Jeśli zaskroniec zostanie osaczony i nie ma możliwości ucieczki, atakuje i sycząc, usiłuje gryźć (dla człowieka jest nieszkodliwy). W końcu wydala z siebie białą cuchnącą substancję -opowiada przyrodnik Marcin Wilga. - Grzbiet zaskrońca jest przeważnie ciemnoszary lub zielony przechodzący w brąz, a u niektórych osobników nawet czarny. Plamy półksięży-
Zaskmmec zwyczajny obywać się b&z
300 dni uli-
cowego kształtu, znajdujące się tuż za głową, mogą być jasnożółte, czasem białe lub pomarańczowe. Gdy ich nie ma, odróżnienie go od żmii nastręcza spore trudności.
Zaskroniec zwyczajny poluje na wszystkie małe zwierzęta zamieszkujące wody słodkie i ich okolice.
Żarłoczny kanibal
Traszka grzebieniasta to prawdziwy kanibal. Jeśli to żarłoczne, mięsożerne zwierzę nie znajduje „właściwego" pokarmu, pożera inne traszki; to samo czynią jej larwy.
- Mimo że jest niezaradna na lądzie, spędza tam prawie połowę roku. Słabo jednak znamy jej zwyczaje, gdyż latem i jesienią prowadzi nocny tryb życia - opowiada Marcin Wilga. - Zimę spędza zagrzebana w mulistym dnie stawu (wg większości danych literaturowych - zimuje na lądzie, w zagłębieniach i szczelinach).
Traszka grzebieniasta dobrze widzi tylko w wodzie. Swoje ofiary lokalizuje węchem.
U traszki grzebieniastej oddychanie w większości odbywa się przez skórę. Pływa świetnie, wykonując jak ryba faliste ruchy ogonem. Nogi umieszczone po bokach nie są wtedy wykorzystywane. Kiedy traszka przestaje płynąć, mała pojemność płuc sprawia, że bardzo wolno opada na dno. Gody traszki odbywają się w wodzie od marca do czerwca.
W odróżnieniu od żab mają one bardzo skomplikowane zwyczaje godowe. Brzuch samca nabrzmiewa, na grzbiecie wyrasta fałd skórny, tzw. grzebień, a po bokach płetwy ogonowej pojawiają się błękitne smugi. Cechy te umożliwiają rozróżnianie płci.
W Polsce można spotkać zaledwie cztery gatunki re-
prezentujące jaszczurki: zwinkę, bardzo rzadko zieloną, żyworodną i beznogiego padalca; jaszczurkę zieloną odnotowano m.in. w okolicach Cieszyna.
Jaszczurka zwinka
Najpospolitsza jest zwinka, która lubi wygrzewać się na silnie nasłonecznionych polankach leśnych, skraju dróg i wrzosowisk. Spotkać ją można też na zboczach widnych jarów i wzgórz.
- W porze godowej samce są pięknie ubarwione na zielono i przez niektóre osoby mylone z południowoeuropejską jaszczurką zieloną zamieszkująca południe Europy - opowiada przyrodnik. - Kilka lat temu odebrałem chłopcom samca jaszczurki zwinki, który został doprowadzony przez swoich dręczycieli do stanu desperacji. Zwykle jaszczurki, widząc napastnika, uciekają i kryją się w norach, chaszczach. Jednak „zapędzone w kozi róg" stają się agresywne i próbują gryźć. Tak też zachowywał się ów samiec. Dopiero po chwili zmienił zdanie, stał się tchórzem i umknął do norki.
W ostatnich latach populacja jaszczurek zwinek i innych pokrewnych gadów staje się w Polsce coraz rzadsza.
Żółw błotny
Gadem jest także żółw błotny żyjący w Polsce. Jego środowiskiem naturalnym jest woda, którą opuszczają tylko samice dla złożenia jaj. Jest drapieżnikiem. Żywi się głównie drobnymi zwierzętami wodnymi.
Ścisłą ochroną został objęty w 1935 r., wpisano go do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt jako gatunek bardzo wysokiego ryzyka, zagrożony wyginięciem. Ochroną objęte są także
miejsca jego występowania.
©® , «
14
rodzinny
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
)iewsi<a
„brzydkie kaczątko" polskiego show-biznesu
Ciedyś miaia grube okulary, nostia aparat korekcyjny na zębach I ubierała się w szerok )luzy. Gdy została agentką polskich gwiazd, zadbała o siebie. Pokonała liczne komplei sy i zamieniła się w piękną i pewną siebie kobietę, Dziś jest jedną z gwiazd telewizji.
MAJASABLEWSKA
Polska menedżerka, doradca wizerunkowy, a także osobowość telewizyjna. Urodziła się w 1980 roku w Sosnowcu. Jako nastolatka założyła fanklub Natalii Kukulskiej. Potem została opiekunką jej syna Jasia. Przerwała studia na kierunku geografia - i wyjechała do Warszawy. W 2001 roku zainteresowała się nią związana z wytwórnią Universal menedżerka Katarzyna Kanclerz, której została asystentką. Zajmowała się zespołem Virgin; dzięki czemu poznała Dodę. Kiedy na początku 2007 roku grupa rozpadła się, piosenkarka powierzyła opiekę nad swoją solową karierą Sablewskiej. Potem była menedżerką Mariny Łuczenko i Edyty Górniak. Pod koniec 2013 roku zadebiutowała w programie „Sablewskiej sposób na modę" w TVN Style. W marcu 2015 roku jej zdjęcia ukazały się w kwietniowym numerze polskiego wydania magazynu dla mężczyzn „Playboy". Była związana z muzykiem jazzowym Wojtkiem Mazolewskim.
Gmmśa
Paweł GzyI
o właśnie ona ma największy wpływ na to, jak wyglądają dziś Polki i Polacy. A wszystko to za sprawą kolejnych programów, w których pomaga nam rozwiązywać modo-we dylematy i zmieniać swój wizerunek. Teraz to nadawany od roku „SOS. Sablewska od stylu", który gromadzi przed telewizorami miliony widzów.
-	Moda zaczyna się pod ubraniem, w głowie. Jeśli tam nie zrobimy porządku, żadne ciuchy nie pomogą. Jeszcze kilkanaście lat temu sama walczyłam z kompleksami, dlatego potrafię zrozumieć kobiety. Mimo że nie mam wykształcenia w zakresie psychologii, które według niektórych jest niezbędne, mam coś zupełnie innego i to równie ważnego - znam problemy
z samooceną z doświadczenia, więc wiem, jak je rozwiązywać - deklaruje w serwisie Boska.
***
Jej tata pracował na kolei jako maszynista, a mama była sekretarką w spółdzielni niewidomych. Mieszkali w Sosnowcu - i tam wychowywali Maję i jej młodszą siostrę. Największy wpływ na starszą z dziewczynek mieli jednak nie rodzice, ale dziadek Kazik. To on zaszczepił małej Mai przekonanie, że warto walczyć o swoje marzenia.
-	Miałam sześć lat i byłam nadpobudliwym dzieckiem. Pewnego dnia wymyśliłam sobie, że będę skakała sama w gumę. Zaczepiłam ją
o klamkę łazienki, a guma strzeliła mi w oko. Musiałam mieć przeszczep soczewki. Tak zaczął się tragiczny okres w moim życiu: przez wiele lat walczyłam o to, żeby oko wróciło do normalnego stanu-wspomina w „Gali".
Zanim doszło do operacji, Maja musiała chodzić w grubych okularach. To oczywiście sprawiło, że niektórzy koledzy i koleżanki ze szkoły
uczynili z niej obiekt swoich kpin. Mało tego: wiele tygodni musiała spędzić w szpitalu, mając za towarzystwo dorosłe kobiety. To wszystko miało ogromny wpływ na psychikę Mai.
Ucieczką przed okrutnym światem zewnętrznym stała się dla niej muzyka. Ponieważ rodziców nie było stać na kupowanie córce biletów na kolejne koncerty, nastolatka zatrudniła się w lokalnej myjni samochodowej.
W pewnym momencie założyła fanklub Natalii Kukulskiej. Dzięki temu nawiązała kontakt osobisty z piosenkarką. Miało to wielki wpływ na jej przyszłość.
- Kiedy nieco podrosłam, zadzwoniła do mnie i zaproponowała mi opiekę nad jej synem Jasiem. To było w jakiś poniedziałek, a ja już w środę byłam u niej. Mój tata jak się dowiedział, że jadę do Warszawy, to omal nie zemdlał. Tym bardziej, że wiązało się to z przerwaniem studiów.
Byłam po dwóch latach geografii, na którą poszłam, żeby zrozumieć jak powstała Ziemia - opowiada.
Kiedy Maja zaczęła pojawiać się w towarzystwie Natalii Kukulskiej, zwróciła na nią uwagę jedna z najważniejszych menedżerek w polskim show-biznesie - Katarzyna Kanclerz. Wkrótce młoda dziewczyna z Sosnowca trafiła pod jej skrzydła i zaczęła zdobywać pierwsze szlify agentki gwiazd.
- Miałam 23-24 lata, kiedy finalizowałyśmy z Kaśką Kanclerz duży kontrakt dla Michała Wiśniewskiego. Druga strona traktowała mnie dość pobłażliwie do momentu, kiedy się zaczęłam odzywać. Wtedy zbastowali. Niektórym kolegom z pracy też nie pasowało, że robię zbyt dużo. Oni woleli mieć wolny wieczór. Kaśka Kanclerz, która również nie miała życia prywatnego, powtarzała mi, żebym nie brała
z niej przykładu - śmieje się w rozmowie z serwisem NTO.
Kiedy Maja trafiła do wytwórni Universal, oddelegowano ją do zajęcia się zespołem Virgin. Jego wokalistką była mało wtedy znana pyskata blondynka o pseudonimie Doda. Maja zobaczyła w niej potencjał na prawdziwą gwiazdę popu. I kiedy Doda rozstała się z zespołem -zajęła się jej karierą solową.
- Doda, kiedy z nią pracowałam, była osobą o ogromnym temperamencie. Dzięki temu temperamentowi można było stworzyć wizerunek osoby w zasadzie nieobliczalnej. W prasie ukazywały się dzięki temu historyjki mniej czy bardziej prawdziwe. Efekt był taki, że cały czas była na topie i czuła się w tym jak ryba w wodzie. W dodatku nie był to produkt wymyślony przez wytwórnię. Ona była bardzo autentyczna. I uczciwie zapracowała na swoją markę - opowiada w serwisie NTO.
Praca w show-biznesie sprawiła, że Maja zaczęła się zmieniać: zamiast okularów sięgnęła po szkła kontaktowe, schudła kilkanaście kilo, wyprostowała sobie zęby i skorzystała z dobrodziejstw medycyny estetycznej. Wtedy z powodzeniem mogła pokazywać się u boku swych kolejnych podopiecznych - Edyty Górniak i Mariny.
- Do tej pory chodziłam w za dużych bluzach, które teraz nosi mój tata, szarych legginsach, wyciągniętych na kolanach. Ale nie dlatego, że nie miałam wyczucia stylu, tylko dlatego, że byłam bardzo wstydliwa. Dopiero w „X Factorze" po raz pierwszy w życiu założyłam szpilki! Miałam wtedy 29 lat! To był kolejny w moim życiu skok na głęboką wodę - mówi w „Gali".
Kiedy Górniak i Marina zrezygnowały z jej usług, a szefostwo TVN usunęło ją na prośbę Kuby Wojewódzkiego z „X Factora", Maja po-
stanowiła skończyć z show-biznesem. Zamiast tego - zdecydowała się na prowadzenie modowego błoga, w którym doradzała Polkom i Polakom jak zmienić swój wizerunek. Potem wpadła na pomysł takiego programu telewizyjnego - i przekonała do niego szefostwo TVN.
- W pierwszym odcinku na przykład pojawiła się dziewczyna, która była prostytutką, chciała się z tego uwolnić, ale nie miała siły, nie wiedziała jak - ja miałam jej w tym pomóc. To był naprawdę skok na głęboką wodę. I udało się! Pierwszy odcinek miał świetną oglądalność, po pierwszej edycji wszyscy uwierzyli, że program ma jednak sens - podkreśla w „Gali".
Zmiany fizyczne i psychiczne sprawiły, że Maja stała się atrakcyjną kobietą. Nic dziwnego, że kręci się wokół niej wielu mężczyzn. Stylistka na razie korzysta z tego - choć zapewnia, że kiedyś chciałaby założyć rodzinę.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
rodzinny felietony/recenzje
15
[ 8*BAśWtofE ba«) awołE
KRONIKA USTEREK. W MYŚL ZNANEGO PRZYSŁOWIA: KUPĄ, MOŚCI PANOWIE!
Anna Czerny-Marecka
anna.marecka@polskapress.pl
Czwartek
Baba: Marecki, kapie.
Dziad: Co kapie i gdzie?
Baba: Woda leje się ze spłuczki w łazience na górze.
Dziad: Dobrze, zaraz postaram się to naprawić. (Po kwadransie). Powinno już być dobrze, ale diyba trzeba jedną część wymienić, bo się plastik wytarł.
Piątek
Baba: Panowie od elewacji mówią, że nie można dokręcić kranu w pralni i woda leci. Fakt, sprawdziłam.
Dziad: Dobrze, zaraz zobaczę. (Po dłuższej chwili): Na razie odciąłem wodę, muszę wymienić uszczelkę. Jadę do sklepu.
Niedziela.
Dziad: Sorry, Marecka, nie pojadę z tobą na rowery dzisiaj, musisz jechać sama.
Baba: A co, wymiękasz?
Dziad: Nie, coś się w rowerze zepsuło.
Baba: Znowu? Dopiero go odebrałeś po naprawie prze-rzutek.
Dziad: No znowu, jutro oddam go do fachowca, ale tym razem innego niż poprzednio. (Poniedziałek po południu): Okazuje się. że trzeba koło przednie wymienić całe.
Wtorek
Baba: Marecki. Marecki! Niech to diabli, chyba znowu się coś psuje. To jakaś epidemia dopadła nasze sprzęty czy co?
$
Zbigniew Marecki
zbigniew.marecki@polskapress.pi
Dziad: Wiesz co, ostatnio, jak słyszę twoje wołanie „Marecki", to mam ochotę uciec z domu. Co tym razem?
Baba: Wyciskarka do soków. Warczy, ale to coś w środku się nie kręci.
Dziad: Pewnie się przegrzała. Niech odpocznie.
Baba: Po dwóch kiwi ma odpoczywać? (Po kwadransie): Nadal nie działa.
Dziad: No to klops, na szczęście jest na gwarancji.
Środa
Dziad: Nie wiem. jak ci to powiedzieć. Dzisiaj byli panowie od pieca gazowego.
Baba: No nie, nie kończ. Trzeba coś naprawiać?
Dziad: Jeszcze nie. ale ostrzegli, że tej zimy może już nie przetrwać i radzą kupić nowy.
Baba: No uszom nie wierzę. To jakaś zmowa przedmiotów martwych? Najchętniej zignorowałabym to ostrzeżenie, ale kiedy piec w środku zimy padnie, to nie będzie wesoło.
Piątek
Baba: Wszystko działa?
Dziad: Cicho, nie zapeszaj.
Baba: Mam teorię, że one się tak psują przez zazdrość. że kładziemy nowy dach i elewację na domu.
Dziad: Wiesz, coś jest na rzeczy. Może ruchomości pozazdrościły nieruchomości.
Baba: Biorę się za sprzątanie. Tylko jak, skoro odkurzacz boję się włączyć.
Na kanale National Geographic Rajskie plaże i ciepłe morze mogą zniknąć pod tonami śmieci
Costa del Sol, Costa Brava, Costa Blanca kojarzą się z błogim wypoczynkiem i kąpielami w ciepłym Morzu Śródziemnym. Jednak ta rajska wizja okazuje się nieprawdziwa, gdy lepiej przyjrzymy się tamtejszym wybrzeżom oraz morskim głębinom. Fotograf Manu San Felix ogląda je z bardzo bliska od 30 lat. Był autorem raportu, dzięki któremu pierwszy obszar na Morzu Śródziemnym został wpisany na Listę Światowego
Dziedzictwa UNESCO. Jego spostrzeżenia nie napawają optymizmem - morze pełne jest śmieci i ścieków, przez co fauna i flora wymierają w zastraszającym tempie.
Fotograf wyrusza w podróż po hiszpańskim wybrzeżu, by pokazać, że czas działać. Spotyka na swej drodze wielu sprzymierzeńców.
„Bohaterowie Morza Śródziemnego" - premiera we wtorek, 20 sierpnia, o godz. 23. (mara)
Porcelain. Wspomnienia
moby
mm
Mobyto amerykański wokalista, muzyk, kompozytor, DJ i producent mu-zyczny. Jego droga do kariery była ciężka. Nie pasował do artystycznego świata Nowego Jorku - napędzanego narkotykami, imprezowego, hedonistycznego. Jak pisze wydawca, Moby był biednym, białym chłopakiem z Connecticut, gorliwym chrześcijaninem i abstynentem. Nie raz doświadczył, jak to jest być opluwanym i żyć za tyle, co nic. Pod koniec dekady rozważał zakończenie kariery i reszty swojego życia, a uczucia włożył w - jak wtedy sądził - swój łabędzi śpiew, pożegnanie z tym światem, album „Play", który okazał się początkiem zdumiewającego nowego etapu, i sprzedał się w milionach egzemplarzy.
O tym wszystkim szczerze i z wielkim talentem pisarskim Moby opowiada w autobiograficznej książce „Porcelain". To książka napisana przez inteligentnego, świadomego siebie i mechanizmów rządzących światem człowieka. Wcześniej nie wiedziałam nic o Mobym, więc sięgnęłam po tę dosyć grubą (ponad 450 stron) książkę z małym entuzjazmem. Nieco urósł, gdy zobaczyłam ilustracje i przyjazny oczom druk. Potem, w miarę lektury, było coraz lepiej. Po pierwsze, z powodu bohatera, który, mimo iż nie pasował do tego świata, w którym chciał zaistnieć, i wielokrotnie upadał, pozostał sobą. Po drugie, gdyż - jak każdy inteligentny człowiek, potrafi pisać o sobie z autoironią. Po trzecie, bo to świetnie odmalowany obraz pewnej epoki, kronika Nowego Jorku lat 90. XX wieku. Po czwarte, bo po prostu jest to wciągająca lektura. Gorąco polecam, (mara)
Zawsze będę przy tobie
tomasz kieres
Paweł stracił żonę i dwie córki w wypadku samochodowym. Obwinia siebie
0	tę śmierć
1	nie przestaje o tym
myśleć. Natalia jest samotną matką wychowującą nastoletnią Maję. Całą uwagę koncentruje na córce, nie szuka nowych związków, ma też w sobie traumę z dzieciństwa.Na-talia i Paweł poznają się na imprezie. Powoli zbliżają się do siebie. Próbują dać życiu jeszcze jedną szansę. Gdy wszystko zaczyna się układać, dzieje się coś, co na nowo rozdziela tych dwoje.
To powieść psychologiczna w pełnej krasie, gdyż bohaterowie cały czas analizują swoje uczucia i wracają do przeszłości. Historia życiowa, pełna dobrze oddanych emocji. Wciągająca lektura z happy endem. (mara)
Była sobie miłość
cezary harasimowicz
osc
Nowa powieść autora książki „Saga, czyli filiżanka, której nie ma". Jak pila^	szewydaw-mmm ca, to brawurowa, przewrotna opowieść o jednej z najstarszych i zarazem najsłynniejszych legend celtyckich - o Tristanie i Izoldzie Jasnowłosej. Autor umieszcza słynnych zakochanych w średniowiecznej litewskiej wiosce, w masońskiej loży, w sercu walk powstańców z caratem, na legendarnej amerykańskiej drodze 66, a nawet w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, aż po współczesność. Łączy ich to, co w średniowiecznym micie - zakochani nigdy nie będą mogli być razem.
Oryginalny pomysł na przypomnienie cudownej legendy. Lektura na wiele wieczorów. (mara)
ZDOBĄDŹ KSIĄŻKĘ. WYSYŁAJĄC SMS
Dla naszych czytelników mamy trzy egzemplarze książki „Porcelain" Moby'ego. Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło MOBY. Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT.
Czekamy do północy z poniedziałku na wtorek.
O książkach opowiadam także w swoim wideoblogu Anki Czytanki. Znajdziecie go na www.gp24 w sekcji wideo - biog o książkach. W ostatnich odcinkach dowiecie się na przykład, dlaczego polecam napisany przez lekarzy poradnik „Chyba umieram", posłuchacie rozmowy z Agatą Marzec o jej najnowszej powieści Xena złudzeń" i zaznajomicie się z fascynującymi lekturami o torturach i skrytobójczych zamachach. Propozycji książek z różnych gatunków jest więcej. Wystarczy wejść na blog. Zapraszam.
Anna Czemy-Marecka
Czas na usamodzielnienie nastolatków
Co zrobić, aby przynajmniej trochę zdjąć z siebie obowiązków rodzinnych. Wakacje to idealny moment aby próbować zmienić rodzinne przyzwyczajenia.
Wychowanie
Bogna Skaml
bogna.skarul@polskapress.pl
Rodzice mają tendencję do wyręczania swoich dzieci niemal we wszystkim. Trudno im się pogodzić, że ich dzieci przestają być tylko dziećmi i powinny zacząć o różnych rzeczach decydować.
ie mam zupełnie czasu, a tu ; k j zbliża się rok , szkolny. Muszę kupić dla Kaśki zeszyty, tylko nie wiem, kiedy - żaliła się moja przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki. - A tak w ogóle to ja nawet nie mogę od swojej córki dowiedzieć się,
jakie jej są potrzebne te zeszyty - dodała.
- Nie pomogę ci, bo ja też nie wiem, jakie zeszyty potrzebne są teraz w szkole. Przez tę reformę to ja już nic nie wiem - odpowiedziałam i od razu zaatakowałam, dla-
czego Kaśka tego problemu, czyli kupna zeszytów do szkoły, nie może załatwić sama, bez pomocy swojej mamy.
-	Ale skąd ona ma wiedzieć, jak je kupować? - zdziwiła się moja przyjaciółka.
-	A tu już chyba przesadziłaś. Kupowanie zeszytów do szkoły, do której samemu się chodzi, nie jest przecież takim bardzo skomplikowanym zajęciem - ofuknęłam ją. - W końcu sama powiedziałaś, że ty tego, jaitie zeszyty potrzebne są Kaśce w tym roku, musisz się od niej dowiedzieć.
-	No tak.... - zaczęła mama Kaśki, ale chyba w tym momencie właśnie się zreflektowała, bo sama zobaczy-
ła, że nie ma kontrargumentu. W końcu powiedziała: -Może masz rację, powinnam ten obowiązek zrzucić jednak na barki córki.
- Na barki córki powinnaś jeszcze zrzucić parę innych obowiązków - dodałam i w tym momencie sama się zastanowiłam nad tym, co mówię, i od razu powiedziałam. - Nie myśl o tym w kategoriach zrzucania obowiązku na barki Kaśki, tylko raczej aby Kaśka zdjęła z ciebie parę obowiązków - tłumaczyłam. -A to dlatego, że twoje dziecko musi za coś w życiu odpowiadać, aby później być odpowiedzialnym. Kupno zeszytów przez wiele lat było raczej twoim obowiązkiem, czas najwyższy, aby to zmienić.
16	rodzinny
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 17-18.08.2019
„Kiedyś starałam się przynajmniej trzy razy w tygodniu bywać na siłowni, zwłaszcza lubiłam rozciągające i aerobowe ćwiczenia. Niemniej nie będę ślepo goniła za perfekcyjną sylwetką i dietami".
Katarzyna Skrzynecka, aktorka
Krzyżówka panoramiczna

Michał, polski siatkarz			„Wesele" Wyspiańskiego	szary metal	r~	ptak budujący wiszące gniazda		"V	dawna nazwa Zimbabwe	głos Twa drogowy	~v	uciążliwy chwast	-V	mieszka w Wiecznym Mieście	r~	synowie syna		gliniany olbrzym		część fotoaparatu	r~	król Julian
rodzaj aparatu fotograficznego						czubatka lub modra										wymieniana przez szklarza swojak						sand-wicz
poeta z „Przekroju"	ł		4	4			16		4	4	12			4						4		4
r					19	serialowy detektyw						karne w futbolu						stolica andyjskiego kraju	-			9
						wersja Opla						mięsna potrawa										
licha kurtka						opera Verdiego	\				elegancją, wdzięk	ł				płoza kołyski	-					
sucha trawa krzew pustynny																napaść						
	-		24					10			rzymska bogini łowów		marsowa milczek	—»■		4		senna zjawa				
r						maskująca nazwa		konopie manilij-skie		Moore, aktorka	4		i		Ale'x, autor kryminałów		lasy górskie		fryzura z węzłem	11	dzieło malarza	
łuk wsparty na filarach	8	zasypka sztan-gisty		udowodniona w sądzie	otoczony granicami	♦		4	28	kawior						-					4	
										lanta-nowiec									krowie palce			
r		ł	wspólnik złodzieja	ł	grządka z tulipanami	-				1		... Europejska	-**	25			ręka potocznie	—+■	♦			
												syn Decłala					z alfą					
atrybut furmana na końcu filmu szkocki ród			4		29	31	ozdobny krzew parkowy		bokserskie zwody	-		i			Emil, autor „Nanv"	-	i	17		rodzaj skrzyżowania		styl pływacki
									czarna						szał							
	-				chłopiec hotelowy	-	4		1				nadmiar m2 w mieszkaniu	-	\					4		4
r					martwica wapienna	-		15		jednostka siły jak model toyoty			Lange, ekonomista	Zembo-rzycki lub Zegrzyński		pospólstwo, tłuszcza owiec na hali		zwierzę z brodą w kuźni	-			
stała opłata	krętacz, szachraj	rodzaj narracji	27	mierzy prędkość statku				imię Hiszpana wytwórca łakoci	-		1		ł					\	*		lewy dopływ Wany	2
lubi zimowe kąpiele				balowa																		
	-► *	ł		4	boczna część katedry	-		4		carskie w cerkwi		gwałtowny wiatr morski	-	1		♦			suchy w stoczni		4	
samiec kozy																			siatka na ptaki			
u			zięć Mahometa nad brodą				marzenie karierowicza		nisza środek do narkozy	- ł		18			banderola lub diadem		ważna i wpływowa	-	i			
przezroczysta tkanina	-	26	4		wino z Portugalii	-	4		ł			nie ho-meopata „owoc" żyta			4	♦		23		kul-szowa dolegliwość		naprawiany przez szewca
indyjska herbata	-				r~	nabożeństwo sprzeciw					żałobna tkanina	i		21			malarz lub muzyk	morski skorupiak	-	4		4
dawniej 0 krawcu		pleciony z kwiatów		miejska ubikacja kitel	-	14					zwierzę futerkowe		służył seniorowi	-		22	1	3	ułatwia ucieczkę z więzienia		paragon z pralni	
U		4		4 13		ostatni Mohikanin		świcie na zakupy			4		wyrasta z pnia olchy	podwalina, fundament		dalszy plan w obrazie		umowa państw	j		4	
sklepowy kontuar końcowa rozgrywka	instrument strunowy		łyk wody Lerska na estradzie			ł		ł	trujący tlenek węgla	pionowa ściana grani	-	5	4	4			-			Pogorzelska		imię Dan-czow-skiej
	- i		4		ścierany z powierzchni mebli		winny lub spirytusowy	-	1			kłopoty, tarapaty	-					leśny odyniec	-	4		4
u						-			1	złoty cel dla argonautów					statek rzeczny, berlinka		-	30				
Dancewicz wolna posada							faworyty	-			4	roślinny motyw dekoracyjny	-+•		7			palmowy lub rzepakowy	—*■			_20
u		6			owoc pod gruszą	-				atmosfera, pogoda	—►				udomowiony gatunek lamy		-					
12 3 4			5 6 7 8			9 10 11 12			13 14 15		16	17 18 19		20 21 22 23			24 25 26 27			"28~729 30 ^31		
3
3 8
-2
CO
§•
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 31 utworzą rozwiązanie - myśl Seneki.
3
3 8
-2
CO
§•
I
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 31 utworzą rozwiązanie - myśl Seneki.
AzsraiNiAi lsar >śi ryzoAMzyz v>isna z :aiNvzViMzoy