I
2,70
ZŁ
W TYM
8%VAT
Nr ISSN 0137-9526
Nr indeksu 348-570
9 "770 1 3 7 9 5 2 0 6 0
Dziś: zaproszenia na weekendowe imprezy str. 8
i £
R
md £
1 I
Sobota-niedziela 16-17 marca 2019 strona2
Katarzyna Kant-Wysocka ze Słupska wygrała milion złotych w programie .Milionerzy"
W sobotę koszykarze Czarni Słupsk zagrają mecz na wyjeździe z drużyną GKS Tychy
STRONA 12
I	ifi7 \fJ
i ?	mmmśn § 1
X***J J
Artur Żmijewski po pracy na planie lubi wskoczyć do kuchni i gotować
strona 11
Zamiast kota, psa czy chomika można kupić dziecku patyczaka
strona 12
Miksuj ze smakiem, czyli polecamy pyszne koktajle owocowe i warzywne
strona 7
Auto uderzyło w drzewo, a potem w slup latarni
Wypadek busa. Rannych sześciu młodych ludzi
Wojciech Frefichowski
wojciechMichowski@gp24.pl
Ijębark
W piątek wczesnym popołudniem na ul. Mostnika w Lęborku bus volkswagen t4uderzyłwdrzewo. Rannych zostało sześć osób jadących tym pojazdem-kierowca oraz wszyscy pasażerowie.
Samochód volkswagen t4 jechał ulicą Mostnika w zachodniej części Lęborka. Z niewyjaśnionych przyczyn pojazd uderzył w drzewo.
- Zgłoszenie otrzymaliśmy o godzinie 13.15. Natychmiast skierowaliśmy w to miejsce patrol drogowy. Policjanci potwierdzili, że rozbity jest volkswagen bus, którym jechało sześć osób -poinformowała asp. sztab. Magdalena Zielke, oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Lęborku.
Ze wstępnych ustaleń wynika, że kierowca volkswagena najpierw uderzył autem w drzewo, od którego pojazd się odbtf,po czym zjechał na prze-riwległą stronę ulicy i tam uderzył w słup latarni. Siła zderzenia była tak duża, iż całkowitemu zniszczeniu
Kompleksowa opieka nad osobami po zawałach serca w słupskim szpitalu. To nowość
STRONA3	. .
uległ przód samochodu, zaś silnik przypominał stos poskręcanego żelastwa.
Autem jechało sześć młodych osób z roczników 2000-2002. Wszyscy to uczniowie lęborskich szkół ponadpodstawowych.
- W wyniku wypadku wszystkie te osoby odniosły obrażenia. Dwie naj-ciężej ranne ofiary zostały przewiezione do szpitala w Słupsku. Trzy kolejne osoby trafiły do szpitala w Lęborku. Jedną osobę najlżej ranną
opatrzono na miejscu zdarzenia -mówi Magdalena Zielke.
W akcji ratunkowej brało udział pięć zastępów straży pożarnej z lęborskiej komendy.
Ulica Mostnika była całkowicie zablokowana jeszcze kilka godzin po wypadku. Na miejscu pracowali technicy dochodzeniowi, którzy zabezpieczali ślady potrzebne do ustalenia przyczyn tego zdarzenia.
©®
PODYSKUTUJ FORUM.GP24.PL
-vi,...
W akcji ratunkowej brało udział pięć zastępów straży pożarnej. UHca Mostnika była nieprzejezdna przez wiele godzin
Dziki zmasakrowały ogródki mieszkańców w Bydlinie. Straty są ogromne	—'
5TRONA4
KURKI
ODCHOWANE -R0SA1 BARDZO DOBRE NIOSKI
upnfeKAHifnm TEL:5868427Tl KOM.534!
977013795206011
02	Druga strona
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Pogoda w regionie
6°C
5°C

Barometr 1001 hPa Wiatr . zach.11-7 Uwaga silny wiatr
Niedziela	Poniedziałek	Wtorek
12°C 6°c 6°C 4°c 5°C 4°c
Jwaga: porywisty wiatr
Magdalena Olechnowicz
DZIKI WYMKNĘtY SIĘ SPOD KONTROLI
Złośliwe mieszczuchy wypominają mieszkańcom wsi, że przecież, budując domy niemal w samym lesie, musieli aę liczyć z „dzikimi sąsiadami", zwłaszcza, że to przecież oni sami wtargnęli w ich naturalne środowisko. Odrobina prawdy w tym jest, ale est też druga strona medalu. Populacja dzików jest dzisiaj ogromna. Dziki wymknęły się spod kontroli kół łowieckich żerują tam, gdzie chcą. Oczywiście często właśnie poza obwodami łowieckimi. Wówczas też brak winnych tegoż „dzi-
kiego procederu". Gmina nie wypłaca pieniędzy za szkody wyrządzone przed dziki w sadach i przydomowych ogródkach. Odpowiadać powinno koło łowieckie jako dzierżawca obwodu łowieckiego. Jednak w skład obwodów nie wchodzą między innymi przydomowe ogrody i sady. W przypadku wystąpienia tam szkód mieszańcy mogą szukać pomocy w urzędzie marszałkowskim.
Pewne jest, że nie powinni zostać pozostawieni sami sobie. Można zrozumieć rozgoryczenie mieszkańców, którzy przez lata pielęgnowali swój ogród i poświęcili mu nie tylko mnóstwo czasu, ale i pieniędzy, a wszystko zostało rozryte przez bezlitosne zwierzęta. Na nic się zdadzą w tym momencie apele ekologów, aby nie zabijać zwierząt. Właściciele zmasakrowanych ogrodów są przekonani, że natrętnych gości należy się pozbyć. Czytaj na stronie 4.
Zjazd absolwentów ekonomika. Nie przegap
S czerwca Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych organizuje zjazd absolwentów. Ostatni m obecnej siedzibie szkoły przy ul. Partyzantów 24. Zgłoszenia przyjmowane się doi kwietnia! Program: część oficjalna (w godzinach dopołudniowych) - spotkania z dyrekcją, nauczycielami i pra-:ownikami oraz z koleżankami kolegami w salach lekcyjnych; Biesiada Absolwentów (w godzinach wieczornych): poczęstunek, rabawa i śpiew w miłym gronie irzyjaciółz lat szkolnych, "ormularz zgłoszeniowy w sekretariacie szkoły oraz do pobrania z: /vww.ekonomik.slupsk.pl.
<oszt uczestnictwa:
część oficjalna 70 zł Biesiada Absolwentów 110 zł Numer konta do wpłat: 41140 2004000033027837 4735 Informacje na temat zjazdu: na stronie internetowej szkoły vww.ekonomik.slupsk.pl w sekretariacie szkoły, tel. 59 *424765.
IMARA)
Seminarium dla wolontariuszy
Regionalne Centrum Wolontariatu w Słupsku zaprasza wolontariuszy, koordynatorów wolontariatu, nauczycieli, pedagogów, przedstawicieli instytucji publicznych i organizacji pozarządowych do bezpłatnego uczestnictwa w projekcie pt.: „Wolontariackie Inicjatywy Obywatelskie". Projekt oferuje cykl czterech seminariów wymiany doświadczeń dla koordynatorów wolontariatu/opiekunów Szkolnych Klubów Wolontariusza, a także zajęcia edukacyjne nt. wolontariatu dla wolontariuszy. Pierwsze seminarium odbędzie się 18 marca br. (poniedziałek) od godz. 10 do 14 w Słupskim Centrum Organizacji Pozarządowych i Ekonomii Społecznej,
przy ul. Niedziałkowskiego 6 wSłupsku. Projekt pt. „Wolontariackie Inicjatywy Obywatelskie" współfinansowany jest ze środków Miasta Słupska i Regionalnego Centrum Wolontariatu wSłupsku.
(WF)
Słupszczanka wygrała milion w,Milionerach"
Wythtrzema	/
W czwartkowym programie TVN „Milionerzy" padła główna wygrana. Pytanie warte milion złotych brzmiało: „Różańcową tajemnicą chwalebną nie jest,.- Z tym oraz wcześniejszymi pytaniami bezbłędnie poradziła sobie Katarzyna Kant-Wysocka. pochodząca ze Słupska. Jest absolwentką I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Krzywoustego. Obecnie mieszka w Gdańsku. Oto 12 pytań z różnych dziedzin, na które musiała odpowiedzieć.
Do kuligu nieodzowne są:
Sanie.
Trzej z wymienionych komiksowych bohaterów mają włosy, a czwartego pokrywa futro. Którego?
Tytus de Zoo.
Która roślina dostarcza opium?
Mak.
W harcówce:
Katarzyna Kant-Wysocka odpowiada na finałowe pytanie w „Milionerach"
Spotykają się harcerze.
Rabat to stolica, a Arbat to ulica w stolicy. O które stolice chodzi?
Maroka i Rosji.
Gdzie jest błąd?
(koło ratunkowe: pół na pół)
Dziesięć drzwi.
Za co władzom federalnym udało się w końcu posłać Ala Capone za kratki?
Za niepłacenie podatków.
Wokalista którego zespołu zakochał się w Polsce i przeprowadził się do Poznania?
Genesis.
Częstotliwość napięcia w sieci elektroenergetycznej w Polsce i reszcie Unii Europejskiej wynosi?
(koło ratunkowe: telefon do przyjaciela)
50 herców (Hz).
W czyim utworze „ryczy z bólu ranny łoś, zwierz zdrów przebiega knieje, ktoś nie śpi, aby spać mógł ktoś. To są zwyczajne dzieje'? (kolo ratunkowe: pomoc publiczności) Szekspira.
Fuga dysocjacyjna to:
zaburzenie nerwicowe.
Różańcową tajemnicą chwalebną nie jest?
Śmierć Jezusa na krzyżu.
Anita Biłous
Aura typowa dla marca: trochę słońca, trochę deszczu, trochę wiatru
WojaechFrelichowski
wojciech .f relichowski
Na razie wiosny nie widać, ale niewątpliwie zbliża się. - Jeszcze chwila cierpliwości - uspokaja Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Calvus w Słupsku.
W sobotę od rana, po nocnej wichurze, podmuchy wiatru
będą jeszcze silne, ale z godziny na godzinę będzie słabnąć.
Do południa dominować będą przejaśnienia, natomiast w godzinach popołudniowych znów się zachmurzy, pojawią się przelotne opady deszczu. Na razie termometrach przeważnie 6-7 stopni Celsjusza.
Ładnie zapowiada się niedziela. Do godziny 13-14 będzie słonecznie, sucho i ciepło.
Temperatura w okolicach 12-13 stopni. Nieco będzie dokuczał wiatr, który w porywach osiągnie 3- do 40 kilometrów na godzinę. W godzinach popołudniowych można się spodziewać lokalnych, przelotnych opadów deszczu.
Przelotne opady są jeszcze możliwe w poniedziałek, zaś temperatura spadnie do 6-7 stopni. Natomiast od wtorku nastąpi poprawa pogody. Nasz region dostanie się pod wpływ wyżu. Ale kierunek wiatru zmieni się na północny, co spowoduje napływ zimnego powietrza. Dlatego pomimo słońca temperatura osiągnie tylko 5 stopni.©®
W czwartkowe popołudnie na skrzyżowaniu ulic Szczecińska - Sobieskiego kierowca volkswagena potrącił rowerzystę. Natomiast wieczorem na ul. Szczecińskiej, w pobliżu granicy Słupska z Kobylnicą, kierowca dostawczego fiata potrącił mężczyznę na przejściu dla pieszych.
		
i Na CzyteWtów czekamy i w redakcji „Gtasu Pomorza" w Słupsku przy uL Henryka Pobożnego 19 tel 59 848 8100		
Bogumiła Rzeczkowska bogumila.17eczkowska@polskapress.pl		fltt
16 marca
1637
Potop szwedzki: mieszkańcy Krosna, przy pomocy oddziałów chłopskich ks. Mikołaja Famrcyego, odparli atak sprzymierzonych ze Szwedami wojsk siedmiogrodzkich księcia Jerzegp II Rakoczego.
rm
W żydowskiej dzielnicy Poznania wybuchł pożar, który objął niemal całe miasto.
§930
Radio Kraków po raz pierwszy przeprowadziło transmisję mszy świętej z katedry wawelskiej.
W32
Strajk powszechny300tys. robotników zorganizowany przez Komisję Centralną Związków Zawodowych.
t933
Wydłużono czas pracy z 46 do 48 godzin tygodniowo.
19S9
W Słupsku zlikwidowano komunikację tramwajową.
Otwarto Muzeum Walk o Wał Pomorski w Mirosławcu.
j ZAPROSZENIE
Pierwszy Dzień Wiosny
Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Wiatraczek" zaprasza na obchody pierwszego dnia wiosny i Światowego Dnia Zespołu Downa. Wydarzenie pn. „Powitaj wiosnę z zespołem Downa" odbędzie się w czwartek, 21 marca w godz. 10-13 na skrzyżowaniu ulic Wojska Polskiego i Starzyńskiego. Na najmłodszych będzie czekało stanowisko do malowania twarzy oraz kawa i ciasto. Organizatorzy zachęcają, aby w ten wyjątkowy dzień założyć trzy różne skarpetki w wesołych kolorach. (MAG)
WALUTY BIB
USD EUR CHF GBP
3.8014 4.3037 3.7863 5,0406
wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (- spadek ceny w stosunku do notowania poprzedniego
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Wydarzenia_03

Kompleksowa opieka zawałowców. Słupski szpital jedyny w województwie
Alek Radomski
aleksander.radomski@gp24.pl
'M
Szpital wojewódzki w Słupsku to pierwszy ośrodek na Pomorzu, w którym uruchomiono program KOS-za-wał. Pacjenci z kardiologii mogą teraz łatwiej skorzystać z rehabilitacji kardiologicznej s opieki specjalistycznej.
Koordynowana Opieka Specjalistyczna, czyli KOS-zawał to całościowy program opieki i rehabilitacji kardiologicznej dla pacjentów po zawale mięśnia sercowego. Został właśnie uruchomiony w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Janusza Korczaka w Słupsku. Szpital jest pierwszym ośrodkiem, który wprowadził ten program w województwie pomorskim.
Zmiana nawyków pacjenta, nauczenie go bezpiecznych ćwiczeń, dieta i redukcja masy ciała. To zaledwie część z głów-
Koordynowana Opieka Specjalistyczna, czyli KOS-zawał to całościowy program opieki i rehabilitacji kardiologicznej dla pacjentów po zawale mięśnia sercowego
nych założeń tego przedsięwzięcia. Kluczowy jest indywidualny plan leczenia i łatwiejszy dostęp do lekarzy.
- Tak jak zawsze zajmujemy się leczeniem zawałów poprzez angioplastykę lub bypassy - mówi Damian Sendrowski, koordynator oddziału kardiologicznego słup-
skiego szpitala wojewódzkiego. - Następnie proponujemy termin przyjęcia na oddział rehabilitacji kardiologicznej lub do ośrodka dziennego. Specjalnie dedykowaną opiekę ambulatoryjną sprawujemy przez rok. W zasadzie odwracają się role. To nie pacjent musi szukać lekarza i organizo-
wać opiekę. Wychodząc od nas, ma on zaplanowane leczenie i wie, co będzie się z nim działo przez okres dwunastu miesięcy. A to jest właśnie kluczowe. Zawałowcy na oddziale kardiologicznym spędzają z reguły kilka dni, po czym wypisywani są do domu. Tu zaczynają się schody.
Specjaliści podkreślają, że strach o zdrowie, a nawet stany depresyjne są standardem u większości zawałowców. Dlatego tak ważna jest opieka i kontakt z innymi osobami z podobnym problemem zdrowotnym. Pacjenci zamiast ze szpitalnego łóżka trafiać na to domowe, pozostają w szpitalu przez kolejne trzy tygodnie.
Obok rehabilitacji i specjalnie dobranych ćwiczeń aerobo-wych zapewnia się im wsparcie psychologiczne, a nawet dietetyka. Mają się odstresować. Obok sali z rowerkami, bieżnią, sprzętem do ćwiczeń zadbano też o tę telewizyjną z rzutnikiem.
Każdy, kto może podlegać rehabilitacji, jest włączany do programu. W tej chwili z tego typu opieki korzysta 28 pacjentów.
Szpital liczy, że przy liczbie 300 zawałów rocznie około 200 pacjentów uda się objąć programem napisanym przez Ministerstwo Zdrowia przy wsparciu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Za leczenie płaci Narodowy
Fundusz Zdrowia. Co ważne, limitów brak.
-	To pozytywna sprawa -mówi Jerzy Porzega, jeden z pierwszych pacjentów objętych programem. - Zmusza do aktywności fizycznej, do tego, aby były obowiązki. Tak człowiek leżałby na łóżku w domu i denerwował się polityką - śmieje się.
Doktor Damian Sendrowski zaznacza, że włączenie pacjentów do programów rehabilitacji kardiologicznej zwiększa przeżywalność o 30 procent.
-	Bardzo mało leków ma tak pozytywny wpływ. Warto skorzystać z tej możliwości - podkreśla lekarz.
Korzyści z rehabilitacji i opieki pod okiem fachowców jest więcej.
-	Pacjenci mają zwiększoną wydolność oddechową, są w stanie pokonać większe odległości. Nie bez znaczenia jest też komfort życiowy - wylicza z kolei rehabńitantka Paulina Zalewska. - Pacjenci po zawale sąbojaźliwi. Nie wiedzą, na cc mogą sobie pozwolić. Po rehabilitacji wiedzą, na co ich stać. ©®
Pieniądze dla twórców rozdane. Kultura ze Słupskiem w tle
Alek Radomski
aleksander.radoreki@gp24.pl
Przyznano stypendia prezydenta Słupska w dziedzinie kultury. Wsparcie trafi do twórców związanych z miastem. Pieniądze zasilą sześć projektów.
Komisja stypendialna zarekomendowała, a trzydzieści tysięcy złotych, doceniając tkwiący w projektach potencjał, przyznała prezydent Słupska. - Naszą intencją jest wesprzeć przedstawicieli świata
kultury - mówiła podczas wczorajszego spotkania z artystami prezydent Krystyna Danilecka-Wojewódzka. - Pasjonatów, dla których Słupsk jest miejscem pracy i źródłem inspiracji.
Listę beneficjentów otwiera związany z „Głosem Pomorza" grafik Wojciech Stefaniec. Artysta podjął się narysowania i przygotowania dwudziestu ilustracji, które staną się „Pocztówkami dla Słupska". Jak sam mówi, tradycyjne zdjęcia z podpisem nie są już atrakcyjne. - Chcę wprowadzić trochę nowoczesności w wizuali-
Do Wydziału Kultury wpłynęło 31 wniosków o stypendium
w dzśedżliMfcuftufy. Wybrztrió sześć zYifch v 1 '•* 1 ?
zacje Słupska. Miasto się rozwija, zmienia. Pocztówki są punktem wyjścia. Ilustracje będzie można wykorzystać również w innych formach.
Miasto na ten cel przeznaczyło 4,5 tys. zł. Identyczną kwotę otrzyma też Maciej Gwiżdż na film krótkometra-żowy „Mały Paryż".
Z kolei 3550 zł na realizację portretów Książąt Pomorskich otrzyma Sylwia Starkowska. Najwięcej, bo 10 tys. zł trafi do Jakuba Zwołana na nagranie płyty „Into The Sun" z zespołem The Fruitcakes.
- Bardzo dziękuję. Płyta ukaże się w 16 krajach Europy. Na okładce pojawi się identyfikacja graficzna związana ze Słupskiem. Mam nadzieję, że przyczyni się to do promocji miasta - zaznaczył Jakub Zwolan.
Miasto dofinansuje też Iwo Bochata i jego projekt „Marzenie" (1,5 tys. zł). Będzie to spektakl z elementami klaunady i iluzji z okazji Dnia Dziecka. Natomiast Magdalena Płaneta zmierzy się z tematem akcji Wisła.
Aktorka na swój spektakl „Plamy na słońcu" otrzymała
5 tys. zł.
i.
AUTOPROMOCJA
Strefa Biznesu
Magazyn menedżera
Dostępny już od 14 marca
wralon»chp,»owV^^ra. i W biurze ogłoszeń „Głosu
04	Wydarzenia
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Kłopot z trwałością traktu
Słupsk
Grzegorz Hilarecki
Czy Słupskowi grozi utrata unijnego dofinansowania na rewitalizację Traktu Książęcego? - pyta oficjalnie władze miasta Beata Chrzanowska, przewodnicząca rady miejskiej. To pokłosie decyzji radnych sejmiku pomorskiego, którzy wskazali takie niebezpieczeństwo.
Otóż podczas ostatniej sesji sejmiku rozpatrywano skargę na marszałka województwa. Jeden ze słupszczan skarżył go za zły nadzór nad unijną inwestycją w Słupsku. Mowa o Trakcie Książęcym. Zdaniem słupszczanina miejscy urzędnicy nie zachowali trwałości projektu na ulicach Wojska Polskiego i Starzyńskiego, chociaż przez 5 lat od ostatniej faktury
008962291
Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie oraz Bliskim z powodu śmierci
Felicji Czerwińskiej
składają Zarząd, koleżanki i koledzy ze Spółdzielni Mieszkaniowej „Kolejarz" w Słupsku^^j-
Wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci
Męża
Jadwidze Zielińskiej oraz Rodzinie
składają
pracownicy I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Krzywoustego w Słupsku
008962659
Wyrazy współczucia z powodu śmierci
Żony i Matki
Jerzemu i Tomaszowi Ziobrowskim
składają Krzysiek i fanek Jesteśmy z Wami
Dzik jest dziki, dzik jest zły, a mieszkańcy Bydlina na tym tracą
Grzegorz Hilarecki
grzegorz.hiiarecki@gp24.pl	#
GminaSłupsk
Jednej nocy sześć lat mojej i żony pracy zniszczyła rodzina dzików - żali się mieszkaniec Bydlina, po tym jak rano zobaczył skutki nocnej biesiady dzików w jego ogrodzie.
Co gorsza, nie był to taki zwykły przydomowy ogródek z trawą, a wypielęgnowany, zadbany ogród z klombami i drzewkami. Dowodem na to jest fakt, że w ubiegłym roku otrzymał wyróżnienie w konkursie na najpiękniejszy ogród.
- Sama pani wójt wręczała mi dyplom - mówi Andrzej Sieracki. - Przykre, że teraz ani gmina, ani łowczy nie chcą mi i sąsiadom pomóc. A dziki, które nachodzą nasze posesje, robią się coraz zuchwalsze. Zaatakowały mnie, gdy chciałem je wygonić z posesji.
Na dowód mamy zdjęcia zniszczonego ogrodu i film z kolejnych odwiedzin dzików. Jak opisuje właściciel posesji, zniszczeń dokonały trzy dorosłe dziki z gromadką dwudziestu małych.
Co ciekawe, zniszczenia są na ogrodzonej posesji. Zwie-
Jak opisuje właściciel posesji, zniszczeń dokonały trzy dorosłe dziki z gromadką około 20 małych. Co ciekawe, zniszczenia są na ogrodzonej posesji
rzęta wdarły się na nią przez siatkę, którą uszkodziły.
- Posesja była ogrodzona? Dziwne. Widocznie dziki się tego nauczyły, a do ogrodu weszły za pędrakami, które są ich przysmakiem - uważa Marian Wilczewski, były łowczy w okręgu słupskim.
Gdy zapytaliśmy o dziki w słupskim okręgu łowieckim, powiedziano nam, że po tegorocznych polowaniach, które zmniejszają pogłowie dzików w regionie, znacznie się ono zmniejszyło. Akurat teraz robione są statystyki i wielkie liczenie dzików, ale wyniki tego
liczenia poznamy dopiero na koniec miesiąca, gdyż 31 marca kończy się jeden sezon łowiecki.
- Ale wiadomo, że dzików jest w naszych lasach mniej niż parę lat temu - usłyszeliśmy zapewnienia. - To skutek odstrzału w ramach walki z ASF
(Afrykańskim Pomorem Świń).
- Zgadzam się, że pogłowie dzików się zmniejsza, jednak zwierzęta przychodzą coraz bliżej ludzkich siedzib - zauważa Marian Wilczewski. - Różne są tego przyczyny, łatwość zdobywania pożywienia, ale i jest to skutkiem pojawienia się wil-
ków, które przechodzą przez nasz region.
-	Sytuacja z dzikami, jaka jest, to jest, aleja zgłaszam z sąsiadami konkretny problem. I nikt nie chce tych dzików odłowić - zauważa mieszkaniec Bydlina.
Te dziki, które u niego grasują, zniszczyły też inne posesje.
-	Czekamy na pozwolenie, by postawić tam klatki i te dziki odłowić. Zrobimy to - zapewnia Barbara Dykier, wójt gminy Słupsk. - Zresztą miesiąc temu odłowiliśmy dziki we Włynkówku. Ale znowu mamy sygnały, że inne tam się pojawiły.
Jak czytamy na stronach gminy Słupsk, 4lutego na terenie Włynkówka w rejonie alei Nad Rzeką odłowiono trzy dorosłe dziki wraz z młodymi warchlakami.
„W związku z obecnością dzików na terenach zabudowanych prosimy o niedokarmia-nie dzikiej zwierzyny" - apelują urzędnicy do mieszkańców gminy. „Dokarmianie dzików przez mieszkańców spowodowało, że zwierzęta, zamiast poszukiwać pożywienia w lesie, pojawiają się na terenach zurbanizowanych, niszcząc ogródki i trawniki, ale także stwarzając zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców, głównie dzieci/' - apelują. ©®

Na Starzyńskiego zmieniono organizację ruchu. Pojawiło się 58 słupków. Można w nie wjechać - auto i słupek będą całe
nie może być w takowym unij-	sto ma obowiązek zadbać o od-nym projekcie zmian (u nas	powiednią organizację ruchu, do 2021 roku!).	zgodną z unijnym projektem Sejmikowi radni skargę	i na bieżąco naprawiać polana marszałka odrzucili w głoso-	mane płyty, bo straci unijne do-waniu, ale zauważyli, że... mia-	finansowanie.
Stąd pytania przewodniczącej słupskiej rady do prezydent miasta.
W odpowiedzi napisano, że winnymi łamania płyt granitowych na Woj ska Polskiego i Starzyńskiego są słupscy kierowcy, ignorujący znaki drogowe. Wiceprezydent Marek Goliński przyznał, że na infrastrukturze wyremontowanej w pierwszym rozdaniu środków unijnych widać już lata eksploatacji, ale urzędnicy starają się utrzymać wszystko w odpowiednim stanie, tak by było zgodne z projektem.
Ponieważ naprawianie łamanych notorycznie płyt, które nie są dostosowane do ciężaru samochodów, jest kosztowne, na ulicy Starzyńskiego zmieniono organizację ruchu. Na ulicy pojawiło się 58 słupków z odkształcalnego materiału, które mają zapobiec łamaniu płyt. ©®
Głos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 16-17.03.2019
Polska
05
Rabiej i wizja adopcji dzieci przez gejów
Warszawa
Leszek Rudziński
leszek.rudzinski@polskapr0ss.pl
Karla LGBT+ przyjęta przez warszawski ratusz budzi wciąż dużo kontrowersji. Sprawę próbował wyjaśnić wiceprezydent Warszawy Paweł Rabiej, ale mówiąc przy okazji o przyszłej adopcji dzieci przez pary homoseksualne podgrzał jedynie atmosferę publicznej debaty.
Paweł Rabiej w rozmowie z „Dziennikiem Gazetą Prawną" próbował „odczarować" warszawską Kartę LGBT+, przekonując, że wokół dokumentu „narosło wiele nieporozumień". Przy okazji poseł zapytany został o kwestię małżeństw jedno-płciowych. Jego zdaniem takie związki „sprzyjają stabilizacji społecznej" w sytuacji, w której „trudno ludziom być ze sobą, nie chcą budować relacji opartej na zaufaniu". I choć podkreślił, że nie chce zmieniać społeczeństwa na siłę, to wyjawił, jak widziałby społeczną ewolucję. - Najpierw przyzwyczajmy ludzi, że związki partnerskie to nie jest
samo zło, że nie niszczą tkanki społecznej i polskiej rodziny. Potem łatwiej będzie o kolejne kroki, o równość małżeńską z adopcją - powiedział Rabiej.
Jego wypowiedź wzbudziła falę oburzenia wśród polityków i komentatorów życia politycznego. Kilka godzin później Rabiej tłumaczył, że jego słowa miały charakter wyłącznie prywatny i „nie są ani stanowiskiem ratusza, ani Nowoczesnej, ani Koalicji". - Podkreślałem, jestem w temacie adopcji bardzo, bardzo sceptyczny - zaznaczył.
Zdaniem prof. Rafała Chwedoruka, politologa z Uniwersytetu Warszawskiego, kontrowersyjne wypowiedzi polityka, odbiegające od przekonań reszty społeczeństwa, mogą mieć wpływ na wyniki wyborów. - Mogłoby mieć to pewien sens w przypadku wyborów europarlamentarnych, bo tam jest mniejsza frekwencja i można dążyć do mobilizacji bardziej skrajnych mniejszościowych wyborców. Jednak w przypadku wyborów do Sejmu, gdzie liczniej pojawi się elektorat bliższy PiS-u czy PSL-u, jest to olbrzymie ryzyko - tłumaczył ekspert. ©®
Koalicja Europejska tworzy listy. Znamy kandydatów PO
Jakub Oworuszko
jakub.oworuszko@połskapfess.pi
Warszawa
Platforma Obywatelska zaprezentowała w piątek nazwiska kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Jest kilka niespodzianek. Podobnie jak PiS, PO wystawia bardzo silne kandydatury.
Platforma startuje w majowych wyborach do Parlamentu Europejskiego w koalicji, dlatego miejscami na listach musi podzielić się z PSL-em, SLD oraz Nowoczesną i Zielonymi, choć te dwie ostatnie partie nie mają co liczyć na „jedynki" lub „dwójki".
W Warszawie z drugiego miejsca ma wystartować Andrzej Halicki, z trzeciego Kamila Gasiuk-Pihowicz, z czwartego Paweł Zalewski, a piątą pozycję ma otrzymać Michał Boni. Według nieoficjalnych informacji warszawską listę ma

PO zaprezentowała swoich kandydatów miesiąc po PiS-ie, ponieważ o miejsca na listach koalicji walczą politycy kilku partii
otwierać były premier Włodzimierz Cimoszewicz. Tym samym zmierzy się on z Jackiem Saryuszem-Wolskim, kandydatem Prawa i Sprawiedliwości.
Platforma wystawi swoich kandydatów na „jedynkach" w siedmiu okręgach (na 13 wcałej Polsce). Itak listę na Pomorzu otworzy Janusz Lewandowski, w warmińsko-mazurskim i podlaskim piłkarz Tomasz Frankowski, w województwie małopolskim i świętokrzyskim Róża Thun, w śląskim były premier Jerzy Buzek, na Dolnym Śląsku i Opol-
szczyźnie działaczka humanitarna Janina Ochojska, w Wielkopolsce Ewa Kopacz, a w ku-jawsko-pomorskim Radosław Sikorski.
Na listach znajdziemy kilka niespodzianek. W okręgu zachodniopomorskim i lubuskim z czwartego miejsca wystartuje były wiceprezydent Warszawy Witold Pahl, z kolei w województwie kujawsko-pomorskim ostatnie miejsce przypadło posłowi Krzysztofowi Brejzie. Na Dolnym Śląsku ma wystartować słynny lekkoatleta Władysław Kozakiewicz. Kolejnym sportowcem na liście Koalicji Europejskiej jest Jagna Marczułajtis (województwo małopolskie i świętokrzyskie).
Zgodnie z wcześniejszymi informacjami w majowych wyborach wystartuje wdowa po prezydencie Gdańska Magdalena Adamowicz. Ostatnie miejsce na tej samej liście otrzymał Jarosław Wałęsa.
Jak przyznał Grzegorz Schetyna, zarząd Platformy Obywatelskiej zaakceptował rekomendacje jednogłośnie.
Na liście nie ma znanych europosłów PO - Danuty Hubner czy Bogdana Zdrojewskiego. Hubner nie porozumiała się ze Schetyną i według nieoficjalnych informacji ma być jedynką „Wiosny" na Podlasiu. Z kolei Zdrojewski ma być liderem wrocławskiej listy do Sejmu i zmierzyć się z Mateuszem Morawieckim, który być może będzie kandydatem PiS-u właśnie w tym mieście.
-	Kandydatury Platformy wyglądają inaczej, niż mogliśmy się spodziewać jeszcze kilka miesięcy temu - stwierdził w rozmowie z Agencją Informacyjną Polska Press prof. Rafał Chwedoruk. Jednak jak zauważa „w tych wyborach ważniejsze będą szyldy partyjne i polaryzacja sceny politycznej niż nazwiska poszczególnych kandydatów".
-	W Platformie dochodzi do nieuchronnych zmian podyktowanych wynikami poprzednich wyborów - prezydenckich, parlamentarnych i samorządowych - podsumowuje Chwedoruk. ©®
Działania Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w obliczu pogarszających się zasobów Morza Bałtyckiego
MCiyfŻŚjB
Ministerstwo Gospodarki Morskiej I Żeglugi Śródlądowej
W związku ze złym stanem zasobów Morza Bałtyckiego, czego wynikiem jest zła sytuacja ekonomiczna armatorów statków rybackich o długości całkowitej poniżej 12 metrów, Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej informuje, że podjęło działania naprawcze mające na celu wsparcie tego segmentu oraz poprawę stanu zasobów w strefie przybrzeżnej.
Od 2016 roku Ministerstwo prowadzi program bezpośredniego wsparcia armatorów wykonujących rybołówstwo przybrzeżne, za pomocą którego każdy armator za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa otrzymał wsparcie finansowe z tytułu tymczasowego zaprzestania działalności połowowej, w zależności od długości statku, w wysokości od 174 000 zł do 186 000 zł. Dodatkowo uruchomiono działanie prośrodowiskowe polegające na usuwaniu utraconych narzędzi połowowych tzw. „sieci widm", które również wpływają na stan zasobów ryb w strefie przybrzeżnej. W realizację tego działania zostali włączeni ww. armatorzy, którzy za wykonaną pracę na rzecz środowiska morskiego otrzymali rekompensatę w wysokości od 43 500 zł do 46 500 zł, w związku z czym w ramach wdrażanego programu pomocowego w latach 2016-2018 na konta ww. armatorów statków rybackich wpłynęły środki finansowe w wysokości średnio 225 000 zł, co rocznie daje kwotę ok. 75 000 zł na armatora.
Niezależenie od tego Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, dbając środowisko morskie, w roku bieżącym uruchomił działanie mające na celu wspieranie różnorodności biologicznej Morza Bałtyckiego. Działanie to skierowane jest do organizacji rybackich, które przy pomocy ww. armatorów stworzą bazę danych dotyczącą bioróżnorodności. Armatorzy realizujący to działanie otrzymają z tego tytułu dodatkowe pieniądze w wysokości 46 000 zł. Działanie to ze względu na swoją specyfikę zostanie z końcem roku powtórzone, tak aby baza danych zawierała jak najrzetelniejsze dane.
Ponadto mając na uwadze kurczące się zasoby Morza Bałtyckiego, Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej ponownie uruchomi w 2019 roku nabory wniosków o dofinansowanie w ramach PO RYBY 2014-2020, mające na celu dywersyfikację źródła dochodu rybaków oraz podniesienie wartości i jakości produktów rybołówstwa. Działania te, dzięki swojej specyfice, poprawiają sytuację ekonomiczną rybaków i umożliwiają lepsze wykorzystanie złowionych przez nich ryb.
Pan Minister Marek Gróbarczyk ponownie wystąpił także do komisarza Karmenu Velli z żądaniem podjęcia stosownych kroków w celu ochrony zasobów Bałtyku oraz osłon ekonomicznych dla rybołówstwa przybrzeżnego.
06
Świat
Głos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 16-17.03.2019
Zamachy w Nowej Zelandii.
Nowa wojna cywilizacji?
PREZYDENT RECEP TAYYIPERDOGAN:
Atak w Nowej Zelandii był oznaką rosnącej islamofobii. Wzywam kraje zachodnie do, podjęcia pilnych działań w celu uniknięcia kolejnych katastrof. Uważam, że jest to nowy przykład rosnącego rasizmu i islamofobii.
PREMIER NOWEJ ZELANDII JACINDA ARDERN:
Dzień ataku terrorystycznego jest jednymz najciemniejszych dni w naszej historii.
KANCLERZ ANGELA MERKEL
Atak na muzułmanów jest atakiem na demokrację oraz tolerancyjne społeczeństwo.
- tak zamach w Christchurch skomentował z kolei dr Paul Spoonley, autor książki „Politics of Nostalgia: Racism and the Extreme Right". Przyznał, że miasto od lat jest kuźnią ekstremistycznych ruchów nacjonalistycznych, które przyciągają młodych mężczyzn. - Oni czują, że tracą pozycję grupy dominującej i ich kultura jest atakowana przez multikulturalizm. To, co stało się po ataku na wieże World Trade Center 11 września, to powstanie międzynarodowej teorii spiskowej mówiącej o tym, że muzułmanie są największym zagrożeniem - podsumował Spoonley. ©®
W KPA.
\\tsngxmu
Słynny lekarz Mirosław G. uniewinniony
Sąd Najwyższy uniewinnił kardiochirurga Mirosława G. od zarzutu nieumyślnego doprowadzenia do śmierci pacjenta. Chodzi o operację przeprowadzoną przez lekarza w2006 roku. Kilka dni po niej pacjent zmarł, okazało się, że zaszło mu wsercu gazik. Już nikt nigdy przez tego pana życia pozbawiony nie będzie" -mówił w2007 roku Zbigniew Ziobro. Później musiał za testowa przeprosić. Mirosław G. został kilka lat temu skazany za przyjmowanie łapówek od pacjentów. (aip)
Podatek od soków jednak nie wzrośnie?
Zgodnie z projektem nowej ustawy podatek VAT od napojów owocowych miał wzrosnąć z 5 do 23 proc. To oznaczałoby podwyżkę cen i straty dla sadowników. Po interwencji prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego zdecydowano, że punkt dotyczący podatku VAT zostanie zdjęty z piątkowych obrad Sejmu, (aip)
Hiw hi wii Nie żyje senator Wiesław Kilian
W wieku 67 lat zmarł w piątek senator Platformy Obywatelskiej Wiesław Kilian. Pełnił on funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, był także członkiem Komisji Obrony Narodowej. W przeszłości był związany z wrocławskim samorządem. (AIP)
Tomasz Komenda z wyższą rentą specjalną
Niesłusznie skazany na dożywocie Tomasz Komenda otrzyma od państwa wyższą rentę - poinformowała Wirtualna Polska. Przez ostatnie 12 miesięcy Komenda otrzymywał 3,2 tys. zł na rękę. Zgodnie z decyzją premiera Mateusza Morawieckiego renta będzie teraz o500 zł wyższa. Szef rządu podwyższył ją z własnej inicjatwy. (aip)
Brytyjski parlament zgodził się na odłożenie brexitu. Drugiego referendum nie będzie
Łimrfpw
Katarzyna Stańko
kataizynd.stanko@poiskdpress.pl
Teoretycznie do wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej pozostało około300godzin. ale nadal nie znamy ostatecznego scenariusza wydarzeń. Piłka znów znajduje się po stronie Londynu.
Brytyjski parlament do 20 marca jeszcze raz będzie głosować nad porozumieniem ws.
wyjścia z UE, które zostało już dwukrotnie odrzucone przez posłów. Jest to konieczne, aby premier mogła przedstawić konkretną propozycję Radzie Europejskiej we wniosku o odłożenie brexitu, który został przegłosowany przez brytyjski parlament w czwartek wieczorem. Premier Theresa May 21 marca wystąpi na forum Rady Europejskiej z takim wnioskiem. Musi on zostać jednomyślnie zaakceptowany przez wszystkie rządy Wspólnoty.
Sprzeciw nawet ze strony jednego państwa może oznaczać wyjście Wielkiej Brytanii z Unii zaplanowane na 29 marca bez jakiegokolwiek porozumienia.
Szkopuł w tym, że nie wiadomo, czy brytyjscy posłowie tym razem zaakceptują niechciane porozumienie podpisane przez May i szefa Komisji Europejskiej Junckera 25 listopada w Brukseli, a nazywane przez brytyjskich polityków „traktatem upokorzenia". Jeśli je zaakceptują, ewentualne od-
łożenie brexitu może trwać 2-3 miesiące, dałoby to czas na dopracowanie szczegółów technicznych brexitu, których wciąż brak.
Izba Gmin upoważniła jednak Theresę May do negocjowania z UE dłuższego przedłużenia brexitu, nawet o rok, jeśli porozumienie nie zostanie zaakceptowane. Chodzi o uzyskanie czasu na polityczne negocjacje kolejnego porozumienia. Przy takim scenariuszu Wielka Brytania będzie musiała wziąć
udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego, które odbędą się 26 maja. Będzie również musiała posiadać swoich reprezentantów we wszystkich unijnych instytucjach, w tym w Komisji Europejskiej.
Wspólnota ogłosiła, że jest gotowa zarówno na brexit bez umowy, do którego według obecnego stanu prawnego ma dojść 29 marca, lub na odłożenie go w czasie, o co zaczął zabiegać już wśród unijnych przywódców przewodniczący Rady Europejskiej, Donald Tusk.
Ostatnie głosowania w brytyjskim parlamencie obnażyły kryzys brytyjskiej demokracji i ustalonych od dekad zasad. Posłowie Partii Konserwatyw-
nej wielokrotnie głosowali przeciwko własnemu rządowi i własnej premier. Przeciwko własnej premier występowali również ministrowie rządu Theresy May, którzy nadal pozostają w rządzie. Minister ds. brexitu proponował na sali plenarnej jeden zestaw rozwiązań, a następnie głosował w sposób przeciwny. Premier May ma indeks poparcia społecznego na poziomie - 40%, jej główny oponent, lider Partii Pracy, Jeremy Corbyn notuje jednak jeszcze gorsze wyniki, ponieważ przeciwnych jest mu 60% Brytyjczyków. Nikt nie chce jednak zastąpić May na stanowisku premiera do momentu brexitu. ©®
Katarzyna Stańko
katarzyna.stanko@polskapress.pl , ^ ||||gg
17 minut horroru w Christchurch. Tyle trwała strzelanina w dwóch meczetach w mieście w Nowej Zelandii, w której zginęło 49 osób, a ponad 20 zostało rannych. Prezydent Turcji mówi o wzroście islamofobii i rasizmu w państwach Zachodu.
Sprawcą piątkowego zamachu w Christchurch jest 28-letni Australijczyk, przedstawiający się w internecie jako Brenton Tarrant. Kilka dni przed zamachem wydał manifest potępiający „białe ludobójstwo", dokonywane przez muzułmanów na nie-muzułmanach, w którym wychwalał sprawcę strzelaniny na norweskiej wyspie Utoya Andersa Brevika. Pisał też o zamachu w centrum Sztokholmu w 2017 r. Tarrant pisał, że atak miał być zemstą za śmierć ll-letniej Ebby Akerlund, jednej z pięciu ofiar zamachu w stoiicy Szwecji. Jej imię miał nawet napisane na jednym z karabinów maszynowych. Są też akcenty polskie. Na magazynkach z nabojami zostały umieszczone nazwy historycznych bitew chrześcijan z muzułmanami, w tym Wiedeń 1683, oraz nazwiska przywódców, m.in. hetmana Feliksa Kazimierza Potockiego, który walczył w bitwie pod Wiedniem pod wodzą króla Jana m Sobieskiego.
Sprawcy opublikowali film z masakry w internecie. Tożsamość napastnika potwierdził
Świadkowie zamachu relacjonujący strzelaniny w dwóch meczetach w Christchurch mówią o chaosie i rozpaczliwych próbach ucieczki ofiar przed salwami z broni maszynowej
premier Australii Scott Morrison, opisujący zamachowca jako „prawicowego ekstremistycznego terrorystę". Nie podał jednak więcej szczegółów na temat jego tożsamości. Mężczyzna został zatrzymany i oskarżony o zamach - potwierdził szef nowozelandzkiej policji MikeBush. Trzech innych podejrzanych, którzy według władz Christchurch pochodzą z tych samych środowisk ekstremistycznych, również zostali aresztowani.
Świat potępił zamach terrorystyczny. Oświadczenia wydali przywódcy europejscy, m.in. prezydent Francji
Emmanuel Macron, nazywający zamach przerażającym, czy kanclerz Angela Merkel. Jednak pojawiły się głosy krytykuj ące państwa Zachodu i ich politykę wobec muzułmanów. W piątek oświadczenie wydał prezydent Turcji Erdogan, mówiący o wzroście islamofobii oraz rasizmu na Zachodzie. W Turcji, która została wymieniona w manifeście zamachowca, media szeroko dyskutują temat nienawiści do islamu, we Francji powróciła dyskusja o imigrantach. W Szkocji policja zaczęła ochraniać meczety. W Indiach, Pakistanie i Bangladeszu doszło w piątek do manifestacji muzułmanów.
Kuźnia ekstremizmu?
-	Bardzo długo Nowa Zelandia zakładała, że problem ekstremizmu jej nie dotyczy, ale to zjawisko jest już obecne w tym w kraju. I odległość od Europy czy USA nie jest żadną ochroną
-	tak zamach w Christchurch komentują eksperci, z którymi rozmawiał nowozelandzki serwis „StufP. - To dzieło internetu, tzw. bańki internetowej (otaczania się znajomymi o podobnych poglądach ), gdzie ludzie o ekstremistycznych poglądach mogą się spotykać, słuchać i wzajemnie zachęcać do działania. Od pewnego czasu przed tym ostrzegaliśmy. - To koniec niewinności
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Sportowe emocje w ośrodku szkolno-wychowawczym
ShĘtsk
Anna Czerny-Marecka
anna.marecka@polskapress.pl
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. UNICEF gościł uczestników Pomorskiego Dnia Treningowego.
Organizatorem imprezy sportowej, o charakterze regionalnym, był szkolny Klub Olimpiad Specjalnych. W zawodach udział wzięło 34 zawodników, wśród których były reprezenta-cje Zespołu Szkół Specjalnych w Kwidzynie, SOS-W w Damnicy, Gdyni, Pelplinie, Tursku i (uczniowie oraz absolwenci) SOS-W w Słupsku.
Sprawny przebieg imprezy zapewnili nauczyciele SOS-W, wsparci siłą wolontariuszy: studentów fizjoterapii Akademii Pomorskiej pod kierunkiem Aleksandry Rożniakowskiej-Kuty i słuchaczy kierunku technik masażysta ze Szkolnego Koła Wolontariatu „Medyk" przy Wojewódzkim Zespole Szkół Policealnych w Słupsku pod opieką M. Majkowskiej. Uroczystego otwarcia zawodów dokonał Rafał Szymański - pełnomocnik prezydenta miasta Słupska ds. Spraw Sportu, i Małgorzata Czerwińska - wicedyrektor SOS-W im. UNICEF w Słupsku. Honorowymi gośćmi imprezy były: Romana Chmielewicz - dyrektor Oddziału Regionalnego Olimpiad Specjalnych Polska Pomorskie i Małgorzata Puchalska - sekre-

"J	»•
4fMe.J ił«J? _ ~'


w
ag sss-whw
Każdy uczestnik mógł brać udział w maksymalnie trzech konkurencjach
tarz oddziału regionalnego województwa pomorskiego „Olimpiad Specjalnych".
Każdy uczestnik po zakończeniu wszystkich konkurencji Dnia Treningowego otrzymał Medal Uczestnictwa w Dniu Treningowym i nagrody ufundowane przez sponsorów: firmę Kegar z Kępic i państwa Wiolettę i Mirosława Latkowskich z firmy Neplus ze Słupska.
Pomorski Dzień Treningowy był dla uczestników idealną formą integracji z rówieśnikami. Zkolei dla trenerów był
niezwykle cenną okazją do wymiany doświadczeń z zakresu rehabilitacji osób ze znaczną i głęboką wieloraką niepełnosprawnością intelektualną.
Z ramienia SOS-W w Słupsku im. UNICEF Pomorski Dzień Treningowy pod kątem sportowym przygotowali nauczyciele wychowania fizycznego i fizjoterapeuci: Katarzyna Głuszek, Katarzyna Bukowska, Monika Wojciechowska, Elżbieta Kosmala-Szweda i Michał Zakrzewski, a elementy dekoracji wykonali nauczyciele zajęć rewalidacyjno-wycho-
wawczych: Ewa Heidenreich, Amelia Sadoczyńska, Anna Wawrzyniak. Całość imprezy koordynowała wicedyrektor SOS-W im. UNICEF w Słupsku Iwona Wrycz. Imprezę nagłaśniał Marcin Rusinek.
Słupski SOS-W organizuje Pomorski Dzień Treningowy co dwa lata od 2002 roku - jako jedyna placówka w województwie pomorskim wyspecjalizowana w organizowaniu zawodów dla członków Olimpiad Specjalnych ze znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną. ©®
Jak pracować z uczniem zdolnym, aby nie zmarnować jego talentu i rozwijać pasję
fHapsk	\
Magdalena Olechnowicz
magdalena.olechnowicz@polskapress.pl
W Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Słupsku odbyta się konferencja pod hasłem „Na tropach talentów. Szkoła jako miejsce odkrywania i rozwijania uzdolnień uczniów".
W konferenqi udział wzięło 80 osób. Wśród nich byli dyrektorzy placówek oświatowych, pedagogowie, psychologowie i nauczyciele zainteresowani tematem.
- Celem konferencji było upowszechnienie wiedzy dotyczącej zagadnień związanych z pracą z uczniem zdolnym, pokazanie metod identyfikacji zdolności i uzdolnień w praktyce szkolnej, jak i poszerzenie wiedzy na temat trudności w funkcjonowaniu emocjo-

•m
Dr Anna Kreft mówiła o nietypowych drogach myślenia młodego, utalentowanego człowieka
nalno-społecznym ucznia zdolnego - mówi Anna Kreft, współorganizator konferencji, konsultant do spraw wspomagania nauczycieli w zakresie edukacji przyrodniczej, pracy z ucz-
niem zdolnym. - Bywa, że czasami uczeń zdolny jest nieco wycofany. Rówieśnicy różnie reagują na to, że on zawsze wszystko wie, ciągle o coś pyta. Tacy uczniowie często mają
problemy natury psychicznej, związane z akceptacją w grupie. Dlatego fajne są programy, które im w tym pomagają, które skupiają uczniów zdolnych z różnych szkół, z różnych klas. Wtedy widzą oni, że obok siebie mają takich samych jak on. Takim programem są „Zdolni z Pomorza", który skupia uczniów ze szczególnymi osiągnięciami z całego Pomorza.
To program, który ma bardzo dużo różnych aktywności. Są to dodatkowe zajęcia dla uczniów o szczególnych zdolnościach, spotkania na uczelniach w całym województwie, które poszerzają wiedzę ucznia. Są też kursy e-leamingowe. Organizowane są też obozy letnie, a w tym roku po raz pierwszy był też obóz zimowy. Są też stypendia oraz Pomorska Liga Zadaniowa.
Słupsk
07
Glos
Pomorza
zaprasza
?># b : ' * Sgi m

I w fw n fil' mw m
LHłł M VV 3.H,.....1
i ^
Bilety do nabycia:
BO Głosu Pomorza, ul. H. Pobożnego 19
www.kupbilecik.pl
08
informator - kultura
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Muzyka, teatr, warsztaty i zabawa - zaplanuj weekend
Daniel Klusek

Słupsk
Na wydarzenia muzyczne, teatralne i klubowe będzie się można wybrać w weekend.
Hity z parkietów
W niedzielę o godz. 17 na scenie filharmonii zagra Słupska Sinfonietta. Podczas koncertu „Dirty dancing" usłyszymy taneczne hity lat 70. i 80 w aranżacjach i pod dyrekcją Macieja Banachowskiego. Pojawią się również wokalistki: Katarzyna Dacków i Katarzyna Wołoszyn. Bilety kosztują 20 i 15 zł.
Małżeńska komedia
„Seks dla opornych" zobaczymy w sobotę i niedzielę o godz. 19 w Nowym Teatrze. Po 25 latach bycia razem Alice i Henry przeżywają kryzys. Jadą więc na weekend do luksusowego hotelu, by w nowym otoczeniu próbować uratować swój związek. Bilety kosztują 35 i 30 zł.
Operetkowo i filmowo
Podczas koncertu Wielka sława to żart, który w sobotę o godz. 18 odbędzie się w Słupskim Inkubatorze Technologicznym, usłyszymy przeboje muzyki filmowej i rozrywkowej, w tym popisowe arie z operetek. Bilety w cenie 60 zł są do kupienia w CIT przy ul. Starzyńskiego.
Maciej Banachowski poprowadzi orkiestrę Sinfonietty
Kubuś i jego przygody
Bajkę „Przygody Kubusia" zobaczą w sobotę o godz. 11 młodzi widzowie teatru Tęcza. Kubusia czeka spotkanie z diabłem, śmiercią i smokiem. Bilety: 20,15 zł.
Apetyt Brzudiatka
„Pan Brzuchatek" to niedzielna propozycja teatru Władca Lalek. Dzieci dowiedzą się, gdzie szukać apetytu, o co pytać Pająka i jak reagować na awarię prądu. Zobaczą, że życie bywa nieprzewidywalne. Początek o godz. 12, bilety: 15,10 zł.
Muzyka ze świata
„Bałkańska Domówka" odbędzie się w sobotni wieczór w
klubie Dom Ówka. Będzie się można pobawić przy muzyce pochodzącej ze słonecznych zakątków świata. Początek o godz. 21, wejściówki: 10,8 zł.
Noce zabaw
W klubie Duo Cafe podczas Gorączki wiosennej sobotniej nocy będzie się można pobawić przy przebojach gwiazd światowej muzyki od lat 60. aż do współczesnych. Będą rytmy disco, house i klubowe. Początek o godz. 21, wejściówki: 10 zł.
Rockowy Antrakt
Zespół No Co Puka zagra w sobotę o godz. 19.30 w kawiarni artystycznej Antrakt. Ich muzyka to połączenie bluesa, ro-
cka, reggae, popu i jazzu. Wejściówki: 30 zł.
Architektura Witkiewicza
W sobotę 0£0dz. 10 w Muzeum Pomorza Środkowego odbędzie się wykład z historii sztuki. Jego bohaterem będzie architekt Jan Witkiewicz Koszczyc. Wstęp wolny.
Warsztaty krajki
Warsztaty tworzenia krajki rozpoczną się w sobotę o godz. 12 w Muzeum Pomorza Środkowego. Organizatorzy zapewniali ją materiały. Koszt: 12 zł.
on
| Ogrody w szkle
| Warsztaty florystyczne odbędą i się w sobotę o godz. 11 w Lądo-§ wisku Kultury w Redzikowie. Ich uczestnicy będą mogli wykonać wiosenną kompozycję w szkle. Koszt: 50 zł.
Rodzinna ceramika
Rodzinne warsztaty ceramiczne odbędą się w Lądowisku Kultury w Redzikowie w niedzielę o godz. 11. Rodziny stworzą m.in.: kubki, filiżanki, koraliki, doniczki i broszki. Koszt uczestnictwa: 10 zł.
Magiczne warsztaty
Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej organizuje w sobotę o godz. 11 w CAT w Ustce familijne warsztaty „Magiczna przy-pinka". Dzieci i ich opiekunowie zaprojektują i stworzą oryginalne ozdoby. Organizatorzy zapewniają niezbędne materiały. Wstęp wolny. ©®
POGODA
1001 hPa H Słabnący sztorm.
100-70-50 km/h
o
Kołobrzeg
r~	o Rewal
ora
50 #
Darłowo 0
Sławno
Ib
'Ustka
0
SŁUPSK
Łeba ^ BŁU
Władysławowo
Lęł>ork
Wejherowo
Mielno e
'•Akr
Łm
"KOSZALIN
OB
OE9
IKy Kai?uzy
Bytów
Pogoda dla Pomorza
Krzysztof
Ścibor	Stan morza (Bft) 7-5
Biuro Calvu^	Siła wiatru (Bft) 11 -7
Sobota 16.03.2019	W
Nad Pomorze dociera łagodne i wilgotne powietrze polarno-morskie. W ciągu dnia będzie pochmurno z|
przejaśnieniami i po południu możliwy przelotny deszcz. Na termometrach 6:8 °C.
Wiatr płd.-zach., rano jeszcze porywisty w ciągu dnia pomału słabnący. W nocy możliwy deszcz. Jutro więcej słońca, pol południu miejscami możliwy przelotny deszcz i będzie cieplej do 12:14°C. Wiatr silny nieprzyjemny z zachJ
pogodnie zachmurzenie umiarkowane
ciągły deszcz ^ ciągły deszcz i burza mgła V marznąca m#a || śliska droga
temp. w nocy • - temp. wody	grubość pokrywy śnieżnej IfldLlłiiN ciśnienie i tendencja <** smog
Pogoda dla Polski #
GDAŃSK
Miastko
Świnoujście
SZCZECIN
O
Połczyn-Zdrój
<9" 1 "WSL
Człuchów
Kościerzyna
OBI
*3 cm
#
$96 cm $18 cm
Drawsko Pomorskie

rmi
Stargard
				
1Ęm 12°	4* 6°	.i? 5"	9°	10°
70-40 km/h
14°
Gdańsk
przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza	pochmurno	mżawka
przelotny śnieg	cią^y śnieg	przelotny śnieg z deszczem	ciągły śnieg z deszczem
marznąca mżawka	marznący deszcz *f* zamieć śnieżna A opad gradu % kierunek i prędkość wiatru
i 19° temp. w dzień
Lublin Olsztyn Poznań Toruń Wrocław Warszawa
Karpacz Ustrzyki Dolne Zakopane
6 °	12°	A,.......|
8 ° 6 °	20° 17°	f......I JRj|
5 ° 8 Ii	13° 16°	Jt
6 * 9 °	15° 19°	! • -Ł 1 f......:
7 °	17°	•fljł j
6 0	16°	jEJ
.....5 0	17°	■M- 1 . ......ri
2 °	15°	# j

INFORMATOR
KINA
Słupsk
Multikino
Catesznęśdft sob.-niedz., godz. 12.15,14.45,1710, 1935;
Kapitan MaveL2D dubbing sob.-niedz., godz.1330, 14.10,17.25,2D napisy sob.-niedz., godz. 1830,20.10, 3D dubbingsob.-niedz., godz. 1130;
Kobiety mafi2, sob.-niedz., godz. 1430,17.40,20.45, 21.20;
Kurier.sob.. godz. 13,1530,18,19,20.30,2130, niedz.,
godz. 1030,13,1530,18,19,2030,2130;
PtanetaSing|3,sob.-niedz.,godz.22;
Psi patioi - kosmopiesid. sob.-niedz., godz.1030;
BjurodetektywistyczneLassegoiMaLPIerwszata-
jemnka, sob.,godz. 10.30;
Cor& psiak krótowej, sob., godz. 10,12,15,17, niedz.,
godz. 10.45,1250,15,17;
Jak wytresować smoka, sob.-niedz., godz. 11.10,16.10; Opsie. któfywróddodomu, sob.-niedz., godz. 10; Robaczkizza0nionqdżiJReBvsob.-niedz.,godz.1O.1O,
12.20
PlanetaSingii3,sob., godz. 16;
Wszyscy wiedzą, sob., godz. 20.15, niedz., godz.
19;
Kurier,sob., godz. 18, niedz.,godz. 13;
Cannen, niedz., godz. 15
Ustka
Delfin
RobaczkizzaginwngdżuntfL sob.,godz. 16; Cate szczęście, sob.-niedz., godz. 20;
Kurier, sob.-niedz., godz. 18; BiurodetektywistyczneUssegoi Mai Pierwsza tajemnica, sob., godz. godz. 12. niedz.,godz. 14; CNopteczbuty sob., godz. 14, niedz., godz. 16
Lębork
Fregata
Jak wytresować smoka X sob.-niedz., godz. 16; Cateszrzęśde, sob.-niedz., godz. 18;
Kurier, sob.-niedz., godz. 20
KOMUNIKACJA
Słupsk: PKP 118000:2219436; PKS59 842 42 56; dyżurny ruchu59 8437110; MZK5984893 06;
Lębork: PKS 59 8621972.MZK59 8621451; Bytów: PKS 59822 22 38;
Człuchów: PKS 59 8342213;
Miastko: PKS598572149.
DYŻURY APTEK
Słupsk
sob.-niedz. - Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 59 8424957
Ustka
sob. - Jantar, ul. Grunwaldzka 27a, tel. 5981446 72, niedz. - Panaceum 013, ul. Kopernika 18, teł. 598144367
Bytów
sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty3.tel.59 822 6645
Miastko
sob.-niedz. - Piastowska, ul. Długa 10, tel. 59 857 2245
Człuchów
sob.-0berland.ul. Długosza 29, tel. 5983417 52, niedz. - Prima. ul. Długosza 11. teł. 5972122 03
Lębork
§ob. - Dbam o Zdrowie. aL Wolności 40. tel. 59 862 83 00; niedz. - Cef@rm, ul. Armii Krajowej 32/1.tel.598634090
USŁUGI MEDYCZNE
Słupsk:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Hubal-czykówl,teł. 598460100;
Ustka:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 814 69 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 814 6011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09;
Lębork:
Szpitalny Oddział Ratunkowy59 863 30 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13,59 86352 02;
Bytów:
Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00;
Człuchów:
598345309.
WAŻNE
MEBESKALMA
Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie, tel. 59 848 0111,801120 002;
Słupsk:
Policja 997; ul. Reymonta, tel. 59 848 0645;
Pogotowie Ratunkowe 999;
Straż Miejska986:598433217;
Straż Gminna 59 84859 97;
Urz^d Celny - 58774 08 30;
Straż Pożarna 998;
Pogotowie Energetyczne 991;
Pogotowie Gazownicze 992;
Pogotowie Ciepłownicze993;
Pogotowie Wodno-Kanalizacyjne994;
Straż Miejskaalann986: Ustka 598146761,6976%
498; Bytów 598222569;
KULTURA
Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 59 84670 00;
Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel.59 8423839;
Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo. ul. Niedziałkowskiego5a,tel.59 8426349;
Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gieiymskich 1. tel.59 8456441;
Emcek,al.3Maja 22, tel.59 8431130;
Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838.
USŁUGI
POGRZEBOWE__
Kalla, ul. Armii Krajowej 15,tel.598428196,601 928600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa.
Zieleńtel. (24h/dobę)telefon502525 005 lub 59 8411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie;
Hades. ul. Kopernika 15, całodobowo: tel. 59842 98 91,601663796. Winda i baldachim przy grobie.
Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo).tel.59 842 8495.604434441. Winda i baldachim przy grobie.
PORADNICTWO
Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6, czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartek godz. 10-18, Telefon zaufania Tama - 59 84140 46. czynny: poniedziałek - piątek wgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny 17-22,59 84146 05.
REKLAMA

TAXI
607 271717
NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Zbliżenia
09
Dziwny jest ten świat" Niemena miał swój początek w paryskiej Olimpii
Ryszarda Wojciechowska
rwojtiediowska@prasa.gda.pi
Rozmowa
Nigdy nie miałam poczucia, że żyję z legendą lub wjcg cieniu że mój ojciec był wyjątkowym człowiekiem. Bo nie był. Byłwyjątkowym artystą -mówi Natalia Niemen, córka Czesława Niemena.
Gdyby Czesław Niemen żył. to 16 lutego skończyłby osiemdziesiąt lat Dla nas to legendarny artysta, dla pani. po prostu, tata.
Dzieci rodziców obdarowanych szczególnymi talentami, żeby nie powiedzieć geniuszem, zazwyczaj czują niedosyt uczuć rodzicielskich. Zawsze im tych uczuć za mało. Ale ja szczęśliwie pamiętam Czesława Niemena przede wszystkim jako człowieka i tatę. To na pewno dobrze o nim świadczy.
Poświęcałdużo czasu rodzinie?
Nie zawsze go miał. Ale pomiędzy swoją pracownią, a kuchnią, w przerwach, które sobie robił od pracy, skupiał się na nas i zawsze zamieniał z nami kilka słów. Ojcowie są zazwyczaj zabiegani. Inie ma znaczenia, czy jest to Czesław Niemen, pan Tadzio ciężko pracujący jako kierowca, czy pan Patryk menadżer.
Czego tata panią nauczył?
To nie było tak, że tata brał mnie i siostrę na stronę, mówiąc: -Usiądźmy i porozmawiajmy. Uczyłyśmy się, obserwując go, słuchając. Wyciągając jakieś wnioski pomiędzy wierszami albp nawet z samych wierszy. Nauczył nas, że w życiu ważne są pewne filary. Jednym z nich jest prawość. Dla nas jest więc ocżywiste, że bycie w życiu prawym, szczerym, przezroczystym w relacjach z ludźmi to bardzo ważne cechy.
Inauczył. że warto czasami iść pod prąd? Bo sam był niepokornym artystą.
Na mnie to przeszło w sposób wręcz metafizyczny. W moim przypadku to chodzenie czasami pod prąd nie jest przemyślane. Ten rodzaj wrażliwości nie jest wykalkulowany. Tak po prostu, mam. Trudno powiedzieć, czy odziedziczyłam to pblDj(^,"czy
Natalia Niemen: - Szczęśliwie pamiętam Czesława Niemena przede wszystkim jako człowieka i tatę
naoddychałam się tym jego „powietrzem", jeśli tak można powiedzieć.
Dziecko czasami próbuje ści-gaćsięzlegendą rodzica
Nigdy nie miałam poczucia, że żyję z legendą lub w jej cieniu, że mój ojciec był wyjątkowym człowiekiem. Bo nie był. Był wyjątkowym artystą. Może ludzie tak myślą, bo znają ojca tylko z mediów, ze sceny. I tworzą sobie jego obraz na podstawie wywiadów i koncertów. Abliscy widzą taką osobę w relacjach domowych, intymnych. Widząją wprzysłowio-wych gaciach, w sensie dosłownym i przenośnym. Dlatego też wmojej głowie nigdy nie wyświetlił się film pod tytułem: ścigam się z legendą.
CowtwórczośaCżesława Niemena jest da pąri ważne? Bo my na hasło Niemen mamy zawsze ten sam odzew: „Dziwny jest ten świat".
W moich oczach Czesław Niemen jest przede wszystkim wielkim kompozytorem i poetą. Ale paradoks polegał na tym, że im dalej kariera taty się rozwijała, tym on był coraz mniej popularny i tym mniej
znana była jego twórczość z tego dojrzałego okresu. Jedną z przyczyn było to, że ludzie generalnie wolą piosenki lekkie, łatwe i przyjemne. Wybierają twórczość wpadającą w ucho, a nie taką, która skłania do głębszych refleksji, do zatrzymania się na chwilę i zastanowienia. Dobrze to rozumiem. Ale artysta, który się rozwija i nie zostaje na etapie pięciu hitów z początkowej dekady swojej kariery, ma prawo czuć się zawiedziony.
Takbyfowprzypadkupari
taty?
Jego późniejsza twórczość miała nie najlepsze recenzje. Niektórzy recenzenci patrzyli krzywym okiem na te późniejsze „wybryki" twórcze Niemena. To się potem przekładało na ich gorszy odbiór przez publiczność. Myślę tu przede wszystkim o płytach: „Terra Deflorata" i „spodchmurykapelusza". Razem z jeszcze „Postscriptum" stanowią moją trójcę ulubionych albumów, które mówią bardzo wiele o Czesławie Niemenie. I zaledwie garstka dozgonnych fanów, ślepo podążających za nim te albumy przyjęła. Moim zdaniem prze-
kaz, który tata opakował w tych albumach, to kawał fantastycznej roboty. A już "spodchmurykapelusza" to Kaplica Sykstyńska w muzyce.
Ale tojednak Czesław Niemen został uznany precz Polaków za wykonawcę wszedł czasówwplebiscytie tygodnika „Pofityka". Który z jego przebojów ma da pani wartość sentymentalną? Niestety żaden. To tylko piosenki, które wpadają w ucho. Bardzo dobre kompozycje. Ale dla mnie nic ponadto.
A.4>zvwnyjest ten świat?To protest song wszech czasów, można powiedzieć
To rzeczywiście świetna w warstwie tekstowej piosenka. Ale czy to jest protest song? Impulsem dla taty do napisania tego tekstu była bardzo nieprzyjemna sytuacja, której doświadczył wparyskiej Olimpii. Pod koniec lat 60. występował tam z grupą innych, polskich artystów. Pewien konferansjer, który podczas spotkań z ojcem był bardzo miły, uśmiechał się do niego i prawił mu komplementy, sądząc, że ojciec go nie słyszy, opowiadał komuś innemu za przepierzeniem garderoby wiele złych i nieprawdziwych rzeczy o tacie. Ta konkretna sytuacja stała się zapalnikiem do napisania tej piosenki. Ludzie myślą, że ojcu chodziło o świat, o to, że ludzie tak generalnie się nie kochają. Ale powód był bardzo prozaiczny. Tata jak wielu artystów był bardzo wrażliwym człowiekiem. I nawet kiedy miał świadomość swojego olbrzymiego talentu, przeżywał mocno, kiedy ktoś go zranił, podważając jego artystyczny poziom. ,-Dziwny jest ten świat" stał się protest songiem, używanym w wielu sytuacjach, na przykład po ataku nożownika na prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza ten utwór wybrzmiewał niemal wszędzie, nie tylko w przestrzeni internetowej. I to było piękne, żebyłużyty wtakim pozytywnym znaczeniu, do łączenia.
Niemen nie ma swoich następców.
A powinien mieć? My mamy tendencję do szukania drugiego Niemena czy Wodeckiego. Sławek Uniatowski, z którym mam przyjemność współpracować, jest ciągle porównywany a to do Wodeckiego, a to do Zauchy. On się z jednej strony cieszy, bo
to są miłe porównania. Ale z drugiej strony się przed nimi broni. Janusza Radka też próbowano wcisnąć do szuflady z napisem następca Niemena. To są artyści z wielkimi głosami. I mają też do powiedzenia coś od siebie. Ale żeby być następcą Niemena, trzeba być nie tylko świetnym wokalistą, ale też genialnym kompozytorem, wybitnym poetą multiinstrumentalistą, malarzem, grafikiem, stolarzem, mechanikiem samochodowym, murarzem, a nawet krawcem.
Dużo rzeczy umiał robić.
To był taki prawdziwy chłop starej daty. Złota rączka. Dzisiaj, niewielu facetów potrafi drwa porąbać. A wśród muzyków, to już w ogóle ze świecą szukać takich, co nie baliby się sobie rąk pobrudzić.
Wzwiązkuzokrąglą rocznicą urodzin ruszyła seria koncertów pod hasłem ..Niemen inaczej". Między innymi wGdyni będzie taki koncert 23 marca. Pari jest współorganizatorem?
Nie. Zostałam zaproszona jako jeden z wykonawców.
I nie mam nic wspólnego z „prowodyrstwem" w tej sprawie.
Razemzpaniąwtym koncercie występują tacy wokafiśa jak: Stanisław Sojka. Kuba Badach. Sławek Uniatowski i Janusz Radek.
Tak i jest to dla nas ogromna radość wspólnie muzykować dzięki Niemenowi. Bardzo się cieszę, że tak zdolni koledzy zgodzili się wziąć udział w tym projekcie. Ja śpiewam w zasadzie to, co śpiewałam pięć lat temu podczas pierwszej trasy „Niemen inaczej". Wtedy reżyser Marcin Kołaczkowski chciał, żebym na pewno wykonała „Dziwny jest ten świat" i „Płonącą stodołę". A mnie zależało bardzo na tym, żeby też pojawiły się utwory z tych wspomnianych wcześniej najpóźniejwyda-nych albumów. I dzięki temu mogłam zaśpiewać, naprzy-kład, „Zezowatą biedę" z płyty „Terra Deflorata" oraz tytułowy utwór „spodchmurykapelusza". Ponieważ podczas tegorocznej trasyjestem wśród śpiewających jedyną kobietą i takim najbardziej ryczącym wokalistą z całej naszej piątki, musiałam przyjąć utwory, w których koledzy nie czuliby się tak dobrze jak ja, np. „Bema pamięci rapsod żałobny". Ale
za to oddałam Kubie Badachowi „spodchmurykapelusza", bo miałabym za dużo piosenek podczas koncertu. Musiałam mierzyć siły na zamiary, żeby nie paść pod koniec. Wzięłam na siebie też flagowe utwory jak „Dziwny jest ten świat" czy „Płonąca stodoła". Bardzo chciałam też wykonywać piosenkę „Moje zapatrzenie". I udało się. To przepiękny poetycko-muzyczny utwór, który mój tata napisał dla mojej mamy Małgorzaty.
Pani żyje na własnych wa-
runkadiwmuzycznym świecie^ nie walcząc specjalnie
o karierę. Dlaczego?
Chętnie robiłabym więcej muzycznie, ale życie mi się tak poukładało, że to dla mnie trudne. Mieszkam od lat w Poznaniu, z mężem i trójką dzieci. Bardzo trudno jest człowiekowi rozwijać się muzycznie, kiedy nie ma współpracowników za miedzą. Kiedy jest matką na całym etacie i nie chce się tych spraw, mówiąc kolokwialnie, „olewać". Ta moja nienachalność jest spowodowana tak naprawdę sumą plączących się losów. Myślę, że było mi to potrzebne, a już na pewno było potrzebne moim dzieciom. Nienawidziłabym siebie, gdyby zamiast skupiać się na rodzinie, poświęcałabym się głównie twórczości i karierze. Chociaż przez te lata miewałam też koncerty. Mąż zostawał z dziećmi, a ja wyjeżdżałam. Nie jestem w żadnych szołbiznesowych układach, nie jestem pod opieką firmy fonograficznej. Tak sobie sama skrobię swoją rzepkę. Może to się wkrótce zmieni. Mam tyle pomysłów muzycznych i plastycznych, zbieranych latami. Bo plastyka jest także moim konikiem. I czuję, że już nadchodzi czas, kiedy mogę się wziąć za realizację tych pomysłów. Jestem już po czterdziestce i to jest dobry czas na realizowanie się.
Dzieajuż dorastają, mąż pomaga.
Ale z artystami jest tak, że kiedy nie mogą swoich artystycznych ciąż „urodzić" to ta przenoszona ciąża znacznie pogarsza ich jakość życia. Teraz trzeba zdecydować i pozwolić sobie na to, aby te pomysły odeszły albo, po prostu, zakwitły.
©0
10	Ogłoszenia drobne
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Drobne
Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3516 Przez internet: ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń:
Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516.347 3511.347 3512. fax 94 347 3513 Oddział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19.76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3.71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67. fax 91433 48 60
RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH:
■	NIERUCHOMOŚCI	■ FINANSE/BIZNES
■	HANDLOWE	■ NAUKA
■	MOTORYZACJA	■ PRACA
i ZDROWIE i USŁUGI i TURYSTYKA
i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY
i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY
i ŻYCZENIA
/PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA
i ROLNICZE ■ TOWARZYSKIE
ogloszenia.gratka.pl
Nieruchomości
MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA
2-POK. lub pokój, 608534853 K-lin
2-POK. małe 888-199-778 Koszalin
KAWALERKA, Koszalin, Władysława IV, tel. 603-879-552.
WYNAJMĘ mieszkanie 2-pokojowe w Centrum, 696-384-394 K-lin
MlĘSZKANlA - WYNAJMĘ
WYNAJMĘ kawalerkę
Koszalin od 1.04,
tel. 94-318-41-40,505-517-981
IOKAIE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA
HALE 100m,50m 606614218 Kretomino
KOSZALIN hala200m2 z przeznaczeniem na warsztat lub magazyn tel. 662-038-298
DZIAŁKI, GRUNTY SPRZEDAM
ROSNOWO budowlana 1700m2, 120m od jeziora, 68zł/ m2, 691-979-474.
Handlowe
MATERIAŁY BUDOWLANE
ZIEMIA pod trawnik, kamień do drenażu, piasek płukany, pospółka tel. 602-466-868.
MATERIAŁY OPAŁOWE
DREWNO Słupsk, 694-295-410.

ZŁOM kupię, potną, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135.
Motoryzacja
: OSOBOWE KUPIĘ
A do Z skup- każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721
,728773160.
AUTA i busy kupią, 504-672-242
Auto skup każdy stan, 534983031
AUTO skup wszystkie 695-640-611
AUTOKASACJA Bierkowo.
Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150,606206077.
NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975
KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555.
Finanse biznes
KREDYTY. POŻYCZKI
GOTÓWKA dla każdego!
C.H.Kupiec,lolL21A,
Tel:518500111
DH Wokulski boxl,tel:572400200
KREDYTY 50 000 zł rata 549. 730809809
KREDYTY i pożyczki. Najlepsza oferta. Tel. 733886531,664157387
KREDYTY tanio. Słupsk,
59/842-92-38.
SZYBKIE pożyczki 501982756. UPADŁOŚĆ konsumencka 943473286.
ZATRUDNIĘ
DO wykończeniówki, regipsy, glazura, gładzie Tel. 500-090-599
HYDRAULIKÓW i pracowników ogólnobudowlanych zatrudnimy. Praca w Koszalinie 604119378, 509092686
KASJER Szczecin. Elastyczny grafik, stawka 15-16,20 zł/godz. brutto. Kontakt 797594770
OPIEKUNKI do Niemiec tel. 730497770 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert!
POSZUKUJEMY osób do zbiorów truskawek w Niemczech 9,19 euro za godz. mieszkanie 7 euro za dobę. Dodatkowo dwie osoby do pracy w kiosku z komunikatywnym j. niemieckim tel. 572-230-825,07371447-887, www.ummenhofer-diesch.de
PRACA sezonowa - konserwator i pani do sprzątania domków, z zakwaterowaniem 604621694
PRO-WAM Sp. z o.o. w Koszalinie zatrudni monterów, pomocników oraz osoby do obsługi gilotyny/ giętarki. Kontakt
ul. Zwycięstwa 278, tel. 94 345 46 30
Zdrowie
GINEKOLOGIA
515417467 Ginekolog -farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37
STOMATOLOGIA
STOMATOLOGIA specjalistyczna: dzieci i dorośli, anestezjolog, protetyka. K-lin, Małopolska 1"BH, tel. 94/343-84-68. Również w soboty.
INNE SPECJALIZACJE
ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317.
Usługi
59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma
PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878
PRALKI, urządzenia elektr., gastronomiczne. Chłodnictwo. 507-380-118.
BUDOWLANO-REMONTOWE
BALUSTRADY bramy 602 825 699.
DACHY- dekarstwo 94/3412184.
GLAZURNIK itp. Słupsk, 515-606-830
PŁYTKI układanie- prof.
508011742.
REMONTY doświadczenie 696342893
REMONTY od A do Z tel. 660-683-933 gk
STANY surowe 94/3412184.
STUDNIE do domów,
gospodarstw rolnych solidnie!!! 604-417-531
SUCHE zabudowy 94/3412184.
TAPETY natryskowe 500-354-255
TYNKI maszynowe, 505-855-364.
USŁUGI glazur., łazienki 696498391
INSTALACYJNE
GAZOWE -urządzenia, naprawa/ wymiana 606-579-846 GK
HYDRAULICZNE, gaz CO,
faktura VAT, Tel. 692-175-676. Koszalin
HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135.
HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871.
PPORZADKOWE
SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz staryGh mebli oraz gruzu w big bagach, 607-703-135.
Matrymonialne
PRAGNĘ poznać panią w wieku 50-70 lat, stały związek, 668254576.
Różne
detektyw-koszalin.pl
602601166
wróżka, monikamagia.pl 603572729
Komunikaty
ZGUBIONO leg, szkolną F. Konieczny
Rolnicze
•MASZYNY ROLNICZE
KUPIĘ ciągniki, przyczepy, maszyny rolne. Tel. 602 811423.
rPLODY ROLNE
KUPIĘ grykę,peluszkę,łubin,wyką, tel.604250237
ZIEMNIAKI sadzeniaki sprzedam, Koszalin 94/341-06-76.
-ZWIERZĘTA HODOWLANE
KURKI odchowane, 696-462-482. PROSIAKI sprzedam tel. 696-697-401
Towarzyskie
aktywna dojrzała. 507-719-333. GK
atrakcyjna dojrzała, 661177611. basia Słupsk 797-221-767
OGŁOSZENIE O LICYTACJI NIERUCHOMOŚCI
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szczecinku Krystyna Pietrak (tel. 94 371-42-11, 22 /fax 13) ogłasza, że: dnia 3.04.2019 r. o godz. 13.00 w Sądzie Rejonowym w Szczecinku przy ul. Jasnej 3, w sali nr 2, odbędzie się
PIERWSZA LICYTACJA
udziału do 1/2 części ograniczonego prawa rzeczowego stanowiącego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, składającego się z trzech pokoi, kuchni, łazienki z w.c. i przedpokoju o łącznej pow. 47,31 m2, położonego pod adresem: 78-400 Szczecinek, ul. Koszalińska 88a/1, dla którego V Wydział Ksiąg Wieczystych Sąd Rejonowy w Szczecinku prowadzi księgę wieczystą o numerze K011/00057376/2.
Suma oszacowania udziału wynosi 54 718,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 41 038,50 zł.
Licytant przystępujący do przetargu powinien złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 5 471,80 zł, w gotówce lub na rachunek Komornika w PKO BP S.A. nr 41 1020 2791 0000 7202 0060 3779 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg.
Na nabywcy nieruchomości ciążył będzie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wylicytowanej ceny.
OGŁOSZENIE 0 LICYTACJI NIERUCHOMOŚCI
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szczecinku Krystyna Pietrak (tel. 94 3714211,22 /fax 13) ogłasza, że: dnia 3.04.2019 r. o godz. 12.45 w Sądzie Rejonowym w Szczecinku przy ul. Jasnej 3, w sali nr 2, odbędzie się pierwsza licytacja nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny składający się z pokoju, kuchni i przedpokoju o łącznej pow. 23,64 m2, położonego pod adresem 76-020 Bobolice, ul. Pocztowa 2/3, dla którego V Wydział Ksiąg Wieczystych Sąd Rejonowy w Szczecinku prowadzi księgę wieczystą o numerze K01I/00021010/8. Z własnością lokalu związany jest udział we współwłasności do pozostałych wspólnych części budynku i działki gruntu w prawie wieczystego użytkowania (KW10897) do 135/1000 części.
Suma oszacowania wynosi 37 000,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 27 750,00 zł. Licytant przystępujący do przetargu powinien złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 3 700,00 zł w gotówce lub na rachunek Komornika
w PKO BP SA nr41102027910000720200603779 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Na nabywcy nieruchomości ciążył będzie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wylicytowanej ceny.
OGŁOSZENIE 0 LICYTACJI NIERUCHOMOŚCI
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szczecinku Krystyna Pietrak (tel. 94 371-42-11,22/fax 13) ogłasza, że dnia 3.04.2019 r. o godz. 1230 w Sądzie Rejonowym w Szczecinku przy ul. Jasnej 3, w sali nr 2, odbędzie się pierwsza licytacja lokalu mieszkalnego, składającego się z pokoju, kuchni, łazienki, spiżarki i przedpokoju o łącznej powierzchni 44,27 m2, położonego w miejscowości Godzimierz 2/3, 78-422 Gmina Szczecinek, dla którego V Wydział Ksiąg Wieczystych Sąd Rejonowy w Szczecinku prowadzi księgę wieczystą o numerze KOI 1/00029167/9. Z lokalem związany jest udział we współwłasności pozostałych wspólnych części budynku i działki gruntu nr 216/13 (KW 28284), na której posadowiony jest budynek do 2080/10000 części. Suma oszacowania wynosi 27 500,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 20 625,00 zł. Licytant przystępujący do przetargu powinien złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 2 750,00 zł, w gotówce lub na rachunek Komornika
w PKO BP S.A. nr 41102027910000720200603779 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Na nabywcy nieruchomości ciążył będzie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wylicytowanej ceny.
wwwgk24pfc wvmgs24.pl
Prezes oddziału Polska Press
Piotr Grabowski Redaktor naczelny
Krzysztof Nałęcz Zastępcy
YnonaHusaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet)
Dyrektor działu reldamy
Ewa Żelazko, tel. 94 347 35 27
Dyrektor (kukami
Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98
Dyrektor działu marketingu
Robert Gromowski, tel. 94 347 3512
Prenumerata. teL94 3401114 Głos Koszafiński - wwwsk24JDi
ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin,tel. 94 347 35 99, fax 94 34735 40, tel. reklama 94 347 3512, redakqa.gk24@polskapress.pl, rek!ama.gk24@polskapress.pl #o^Pomorza-www.gp24kpł
ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk.
tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104, tel. reklama 059 848 8101, redakqa.gp24@polskapress.pl, reklama.gp24@polskapress.pl
Głos Szczeciński - wwwgs24.pJ
ul. Nowy Rynek 3.
71-875 Szczecin,
tel. 914813300, fax 9143348 64, tel. reklama 9148133 92. redakcia.gs24@polskapress.pl
reklsiTO.^!4^colskapres5.p!
ODDZIAŁY Kołobrzeg
ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80, fax 94 3527149
Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89
Stargard ul. Wojska Polskiego 42.73-110 Stargard, tel. 91578 47 28, fax 9157817 97,
i ITI - leklantawi.91384728 : .
©0-umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule. w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresci.iwzgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu.
Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP
iHuummmiL

POLSKA PRESS
GRUPA
'.7YDAWCA
Polska Press Sp. z o.o.
ul. Domaniewska 45.02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wkeprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara - Crfofcełrtaitądu Magrfa!e*a
Dyrektor artystyczny
Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu
Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy
Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu
Karol Wlazło karol.wlazio@polskapress.pl Agencja AIP
kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy
JoannaPazio tel. 22 20144 38, joanna. 'sazfo^dKkifcrekpf* J ~J b ^ b '»'V
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Sport	11
Cristiano może pomścić Real, Manchester marzy o 1999 roku
Bolesław Groszek
redakqa@polskatimes.pl
Piłkanozna
W Lidze Mistrzowi lidze Europy zostały już tylko n^epszeze-społy. Kto ma najłatwiejszą dro-gę do ostatecznej triumfu?
W piątek w szwajcarskim Nyonie zostały rozlosowane pary ćwierćfinałowe Ligi Mistrzów. Najwięksi faworyci do triumfu w tych rozgrywkach uniknęli bezpośrednich starć, co nie oznacza jednak, że w 1/8 zabraknie emocji. Kibice zobaczą pojedynek dwóch angielskich zespołów, Cristiano Ronaldo będzie miał okazję pomścić Real Madryt, a whicie tej fazy Barcelona zagra z Manchesterem United.
Czerwone Diabły w oficjalnym meczu z Blaugraną mierzyły się ostatnio w 2011 i 2009 roku. Co ciekawe, oba te spotkania były finałami Ligi Mistrzów i oba wygrała drużyna z Hiszpanii. Mimo że od tych pojedynków w Londynie i Rzymie minęło sporo czasu, to wciąż jest w nich pewien łącznik z teraźniejszością. W obydwu tych meczach zagrał Lionel Messi i za każdym razem udało mu się zdobyć gola, który ostatecznie przyczynił się do zwycięstw Barcy. Przed tym sezonem Argentyńczyk przyznał, że kluczem dla jego zespołu będzie triumf w Lidze Mistrzów. Czy znów więc będzie katem Manchesteru United?
Anglicy są jednak naładowani pozytywną energią po zwycięstwie z Paris Saint-Germain w poprzedniej fazie Champions League. Wielka wygrana jeszcze mocniej spoiła zespół, w którym nie ma już śladu po kłótniach z JoseMourinho, apojawiłsiępe-
Lionel Messi lubi strzelać gole Manchesterowi United. Znów trafi?
wien mistycyzm związany z osobą Ole Gunnara Solskjaerai United triumfu w Lidze Mistrzów W1999 roku. Co ciekawe, wtedy Manchester również mierzył się z Barceloną. W fazie grupowej dwukrotnie zremisował z nią 3:3, co dało mu awans, a dla Dumy Katalonii oznaczało odpadnięcie z pucharu.
Ponieważ w piątek rozlosowano również tabelkę turniejową, wiadomo, że w następnej fazie rozgrywek zwycięzca meczu Manchester United - Barcelona zagra z wygranym pojedynku Liverpool kontra FC Porto. W tym starciu zdecydo-wanie łatwiej wskazać faworyta, bo The Reds ubiegłoroczny finalista, który nadspodziewanie łatwo uporał się w 1/8 zBayemem Monachium. Smoki w tym cza-
sie pokonały jednak Romę, która rok temu wyrzuciła z Ligi Mistrzów Barceloneisprawiła duże problemy zespołowi Jurgena Kloppa. Liverpool nie może być więc niczego pewny, szczególnie, że snajper Porto - Moussa Marega to jeden z najskuteczniejszych napastników w LM.
Po drugiej stronie drabinki zmierzą się ze sobą dwie drużyny z Anglii, które w poprzedniej fazie po prostu rozszarpały swoich rywali z Niemiec. Manchester City wygrał dwumecz z Schalke 10:2, natomiast Tottenham odprawił Borussię Dortmund różnicą 4 do 0. W ćwierćfinale kibice nie powinni spodziewać się takiego gradu bramek, bo obie drużyny znają się na wylot. Faworytem tego pojedynku jest Manchester
City, który wygrał trzy ostatnie mecze ze Spurs w Premier League, a Pep Guardiola marzy o triumfie w Europie. Asem w rękawie Kogutówmożebyć jednak nowy stadion, który powinien być gotowy na to wielkie starcie.
Na pewno na angielską drużynę w półfinale trafi więc zwycięzca pary Ajax Amsterdam -Juventus Turyn. Po imponującym odrobieniu strat w meczu z Atletico Madryt, Stara Drama potwierdziła swoje aspiracje do triumfu w Lidze Mistrzów, a Cristiano Ronaldo udowodnił, że jest nienasyconym mistrzem. Młodzież Ajaxu ma jednak ten komfort, że podobnie jak w meczu z Realem Madryt, nie będzie miała wiele do stracenia, a bardzo dużo do zyskania. Powtórzenie takiego meczu jak rewanż z Królewskimi wydaje się niemożliwe, ale gdyby tak się stało, to Bianconerich czeka ciężkie zadanie w ćwierćfinale.
W piątek rozlosowano również kolejną fazę rozgrywek Ligi Europy. Sporo pecha miało Napoli Arkadiusza Milika i Piotra Zielińskiego, które trafiło na bardzo silny Arsenał. Oba zespoły były typowane do ostatecznego triumfu w tych rozgrywkach, ale wiadomo już, że jednej z nich zabraknie w półfinale. Na pewno nie zagrają też tam dwie drużyny z Hiszpanii, bo w 1/4 los skrzyżował ze sobą Valencię i Villareal. Inny faworyt LE Chelsea zagra ze Slavią Praga.	©®
Liga Mistrzowi Ćwierćfinał:
Ajax Amsterdam -JuventusTufyn; Liverpool - FC Porto; Tottenham - Manchester City; Barcelona -ManchesterUnited (Pierwsze mecze zostaną rozegrane 9-10 kwietnia, a rewanże tydzień później). Uga Europy, Ćwierćfinał:
Arsenał FC - SSC Napoli; Villarreal CF - Valencia CF Benfica Lizbona - Eintracht Frankfurt; Slavia Praga -Chelsea FC (Pierwsze mecze zostaną rozegrane U kwietnia, a rewanże tydzień później).
Robert Kubica powrócił do Formuły 1 po ośmiu latach przerwy
Team Kubicy odstaje od reszty stawki w FI
Formutal
Tomasz Dębek
Twitter:@themback
Nie mamy za bardzo z kim walczyć-przyznał po treningach przed niedzielnym GP Australii Robert Kubica. WobuTeam Williamsa notował ogromne straty do reszty stawki. Polak zajął 20. i 19. miejsce.
Problemów Williamsa ciąg dalszy. Po tym, jak brytyjski team nie dostarczył na czas bolidu na przedsezonowe testy w Barcelonie, stracił dwa dni wporów-naniu do konkurencji. Bolidy wypadły na torze słabo, do tego FIA nie spodobały się niektóre rozwiązania technologiczne. Tuż przed GP Australii mechanicy musieli dokonać zmian w konstrukcji auta. Korygowali m.in. kształt lusterek, zawieszenie oraz sekcje zbokui tyłu bolidu.
Jaki wpływ będą miały te zmiany na kierowców, można się było domyślić nawet bez odznaki eksperta Fi. Zwłaszcza że dla Williamsa jeżdżą debiutujący George Russell i powracający do wyścigów po ośmiu latach przerwy Robert Kubica. Podczas piątkowych treningów obaj nie mieli szans na nawiązanie walki z resztą stawki. Na obu zajmowali dwa ostatnie miejsca...
W pierwszej części treningu najlepszy czas Kubicy to 1:27.914.
Gorszy był tylko Russell, do 18. Lando Nonisa (McLaren) Polak stracił prawie dwie sekundy. Do najszybszego Lewisa Hamiltona (Mercedes) ponad cztery.
Tor w Melbourne tradycyjnie dał się we znaki debiutantom. Sporo problemów miał Alexan-der Albon (Toro Rosso). Wycieczkę poza trasę zaliczył też Polak, który na jednym z zakrętów przystrzygł trawę wokół toru.
Na drugim treningu Russell nie jechał zbyt pewnie, ale tym razem uzyskał lepszy czas od Kubicy (o 0,2 sekundy). Dało mu to tylko przedostatnie miejsce, bo pozokałe drużyny nadal były poza zasięgiem Williamsa. Do trzeciego od końca Norrisa Russell stracił prawie 1,7 sek.
Najszybszy znów był Hamilton, z minimalną przewagą nad kolegą z teamu Valtterim Bottasem. Kierowcy Williamsa stracili do Brytyjczyka odpowiednio 3,853 s i4,055 (Kubica).
-Na razie nie mamy za bardzo z kim walczyć Staram się jednak wykonywać swoje zadanie najlepiej jakpotrafię. Na treningach niejechało się łatwo. Zrobiliśmy, co w naszej mocy. Musimy spróbować naprawić niektóre podzespoły, bo nie mamy za dużo części zapasowych. Zeby testować, trzeba mieć co - skomentował przed kamerami Eleven Sports Kubica.
Wyścig wniedzielę o 6.10. ©®
Heidfeld pracował na Kubicę, jak będzie z Russellem?
Formulat
Mateusz Skrzyński
redakcja@polskatimes.pl
KUbka i Russell postarają się zmazać plamęzpoprzedniego sezonu Czy obaj kierowcy znajdą wspólny język na torze?
W rozpoczynającym się sezonie Formuły l partnerem Roberta Kubicy wbarwach Williamsa jest George Russell. Dla 2i-letniego Brytyjczyka będzie to debiut. W przeszłości Kubica był na miejscu Russella, jeżdżąc z bardziej doświadczonymi kierowcami, ale dzięki talentowi
z czasem stawał się pierwszym kierowcą w zespole.
Pierwszym partnerem Polaka był Niemiec Nick Heidfeld. Siedem lat starszy od Kubicy, do Formuły l trafił już w2000roku. Zapowiadano go jako wielki talent i następcę samego Michaela Schumachera. W drugim sezonie Kubicy w Fi (rok 2007) był zdecydowanym liderem BMW Sauber, plasując się na piątym miejscuwklasyfikacji generalnej mistrzostw świata.
Dwa następne sezony należały już do Kubicy, o którym zaczęto mówić jako o przyszłym mistrzu świata. Heidfeldowi nie
podobało się to, że to Polak jest liderem niemieckiego zespołu. W mediach nie krył swojego niezadowolenia, jednak na torze robił to, co do niego należało, czasem nawet kosztem indywidualnego sukcesu. Niewielu wie, że tom.in. Niemiecbyłjednym z ojców historycznej wygranej Kubicy Grand Prix Kanady (2008r.).
- Miałem zwycięstwo na wyciągnięcie ręki i zrezygnowałem z niego dla dobra zespołu. W Kanadzie jechałem przed Robertem, który miał inną strategię i musiał jeszcze raz zjechać po nowe opony, a ja nie. Aby mógł skorzystać na swojej taktyce,
przepuściłem go. Zespół wyliczył, że albo zdobędziemy pierwsze miejsce dla mnie i czwarte dla Roberta albo pomogę w zdobyciu dubletu - wyjawił mediom po zakończeniu wyścigu.
Po decyzji BMW Sauber o wycofaniu się w Formuły l, w 2010 roku Kubica podpisał kontrakt z Renault. Partnerem krakowianina był jego rówieśnik i pierwszy Rosjanin w historii tego sportu Witalij Pietrow. Wielu podważało jego umiejętności, mówiono o jego sponsorach, którzy zasilili kasę francuskiego zespołu sumą około 15 min euro. ©®
Skoki narciarskie RyoyuKobayashi nie zwalnia tempa
Ryoyu Kobayashi zwyciężył w prologu do niedzielnego konkursu indywidualnego Raw Air na mamuciej skoczni w Vikersund (HS240). Zdobywca Kryształowej Kuli poleciał na odległość 232 metrów. Wyprzedził Austriaka Stefana Krafta (230) i Niemca Markusa Eisenbichlera (221). Szóste miejsce zajął Dawid Kubacki (214,5). Dwunastą lokatę zajął Piotr Żyła (210,5). 19. i 20. miejsce zajęli Kamil Stoch oraz Jakub Wolny. Obaj skoczyli po202,5 metra. W sobotę o 17.00 konkurs drużynowy, a w niedzielę również o 17.00 zawody indywidualne.
(STEN)
LOTTO
Piątek, 15.03
multimulti - godz. 14.00
1,5,6,8.11,12.19,20,21.22,24, 33,34,35.47,52,56,61,76,77 plus 8
kaskada
1.3.4.5,6,7,15,16,18,19,20,21 Czwartek. 14j03
multi multi - godz. 21.40
2,3.4,10,22.27,32.34.35.40, 45,50.53.58.62.71.75.77.79. 80 plus 79
ekstra pensja 11.14,15,19,30 + 2 lotto 3,17,21,22,23,46 lotto plus 2, 6,14,18, 25,43 mini lotto 4, 8,15,30,34 kaskada
18.9.10,11.13.14.16.18.21.22.23
(sten)
12
Sport
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Walka Czarnych Słupsk na Śląsku o przewagę parkietu w I rundzie play-off
Mkhał Piątkowski
michal.piatkowski@gp24.pl
koszykówka
STK Czarni zmierzą się z bezpośrednim rywalem w tabeli, ich ewentualna wygrana w Tychach może otworzyć im szansę do przewagi parkietu w pierwszej rundzie playoff.
Wligowęj tabeli zapanował niesamowity ścisk. STK Czarni, Polonia Leszno, WKK Wrocław oraz GKS Tychy mają na swoim koncie dokładnie 27 rozegranych spotkań oraz 42 punkty. Walka o czwarte miejsce nabiera rumieńców, a tegoroczne rozgrywki już nie raz ukazywały jak ważna jest przewaga własnego parkietu.
Podopieczni Mantasa Cesnauskisa zaprezentowali w zeszłej kolejce chyba najlepszą koszykówkę w tym sezonie. Nie tylko pokonali obecnego lidera rozgrywek, ale pokazali też niesamowity chart ducha

Łukasz Seweryn jest nadal ważnym ogniwem słupskiej drużyny. Słupszczanie ostatnio spisują się dobrze, więc można liczyć na ich dobry występ na Śląsku
oraz jedność jaka panuje w słupskiej drużynie.
Koszykarze ze Słupska pokonując tak silnego rywala wysłali jasny sygnał, że są w tym sezonie w stanie grać o najwyższe cele. Ich przeciwnicy gorzej wspominać będą ostatnią ko-
lejkę, w której znacząco ulegli Pogoni Prudnik. W pierwszym meczu obydwu zespołów lepszy okazał się GKS, który pokonał Czarnych w hali Gryfia 76:72.
Słupszczanie są w znakomitych nastrojach, a ich fani wie-
Medale 16 zawodników ZKS Miastko
Zapasy
Jarosław Stencei
jaroslawitencei@polskapress.pl
W Miastku odbyły się Mistrzostwa Wybrzeża Młodzików oraz Mini zapasy w zapasach -styl klasyczny.
Uroczystego otwarcia dokonała burmistrz Miastka Danuta Karaśkiewicz. W zawodach udział wzięło łącznie 108 zawodników z 8 klubów z województwa pomorskiego i wielkopolskiego. Zawodnicy rywalizowali na dwóch matach zapaśniczych o tytuł Mistrza Wybrzeża.
Zapaśniczy Klub Sportowy Miastko wystawił łącznie 19 zawodników. 16 z nich zdobyło medale.
Złote medale wywalczyli: Młodzicy (do lat 14): Bartłomiej Tandecki - waga 52 kg, Alex Ruszczyk (68 kg). Kadeci (do lat 17): Kacper Karaśkiewicz (48 kg). Juniorzy (do lat 20): Piotr Zabłocki (87 kg).
Srebrne medale: Mini zapasy (do lat 11): Nadia Kądziela (21 kg), Kinga Góral (26 kg), Antoni Synak (29 kg), Leon Rudnik (32 kg). W Młodzikach: Dawid Zygmuntowicz (35 kg), Witold Szor (52 kg). W Juniorach: Karol Kaczmaryk (87 kg).
Brązowe medale: Mini zapasy: Szymon Kozłowski (21
m
1
Wszyscy medaliści reprezentujący ZKS Miastko wraz z trenerem Kazimierzem Wanke (z prawej)
kg), Wiktoria Biegun (21 kg), Tola Rudnik (23 kg),Małgorzata Skwierawska (26 kg), Sebastian Tandecki (35 lqg).
Miejsca pozostałych zawodników w mini zapasach- piąte miejsca wywalczyli: Leon Brodziński (29 kg), Dawid Wiktorczyk (29 kg), Filip Olszewski (32 kg).
W klasyfikacji klubowej zwyciężyła Cartusia Kartuzy przed Unią Swarzędz i ZKS Miastko.
- Jestem bardzo zadowolony zpostawy swoich zawodników.
Ambitne walki, szczególnie w wykonaniu tych najmłodszych zawodników, doprowadzało ich do łez gdy przegrywali swoje walki. Leon Rudnik przegrał walkę „o złoto" przy remisie 10:10 z zawodnikiem Unii Swarzędz w ostatnich sekundach drugiej rundy. Pechowo walczył też Sebastian Tandecki. Rzuty przez biodro wykonywał Sebastian, ale punkty zdobywał zawodnik zKaituz-powiedział Kazimierz Wanke, trener ZKS Miastko.
rzą, że zwycięstwo ze Śląskiem nakręci zespół do kolejnych zwycięstw.
W spotkaniu z wrocławianami w słupskim zespole ciężko znaleźć słabe punkty. Po raz kolejny bardzo dobrze grą zespołu dowodził Adrian
Kordalski. Pewni w ataku byli Wojciech Jakubiak oraz Szymon Rduch, a pod koszem swoje warunki wykorzystywał Damian Cechniak.
Mimo, iż w ataku słabszy mecz zanotował Patryk Pełka, to przyznać mu trzeba, że nie tylko świetnie zbierał piłki, ale też bardzo dobrze wyglądał w obronie, gdzie radzić sobie musiał bez swojego zmiennika - Qzymona Długosza.
Brawa należą się także Patrykowi Wieczorkowi. Rezerwowy rozgrywający, dał naprawdę dobrą zmianę, a jego dwie trójki bardzo pomogły słupszczanom w ofensywie.
GKS Tychy to drużyna, która znakomicie spisuję się na własnym parkiecie. Gospodarze sobotniego starcia, do tej pory tylko trzykrotnie przegrali na własnym parkiecie, a aż dziesięciokrotnie okazywali się lepsi.
Liderem zespołu jest były zawodnik jeszcze ekstra-klasowych Czarnych Michał Jankowski. Charaktemy rzucający notuję w tym sezonie średnie na poziomie ponad 16, 5
punktów, prawie 4 zbiórek oraz 2 asyst na mecz. Jak groźnym potrafi być strzelcem pokazał chociażby jego ostatnie mecz, kiedy w Prudniku zdobył 33 punkty, trafiając dziewięć rzutów za trzy punkty.
Drugim Merem zespołu jest także były zawodnik ekstraklasy Paweł Zmarlak.
Silny skrzydłowy notuję w tym sezonie 13,8 punktu oraz 8,3 zbiórki w każdym ligowym spotkaniu.
Czy Czarni pójdą za ciosem i po wygranej z liderem, zwyciężą w kolejnym ligowym spotkaniu?
A może to gospodarze drugi raz w tym sezonie pokonają słupskich Czarnych? Początek spotkania w sobotę (16 marzec) o godzinie 18 w Tychach.
Pozostałe spotkania:
SKK Siedlce - Pogoń Prudnik, Polonia Leszno - Górnik Wałbrzych, Znicz Pruszków - WKK Wrocław, Polfarmex Kutno - Sokół Łańcut, AZS AGH Kraków - Biofarm Poznań, Syntex Łowicz - Kotwica Kołobrzeg, Śląsk Wrocław - Astoria Bydgoszcz. ©®
Młodzi gryf ici podejmują Arkę
PUkanazna
Jarosław Stencei
jaroslaw.stencel@polskapress.pl
Hitem drugiej kolejki CU U-17 będzie starcie Pogoni Szczecin z Lechem Poznań. Zwycięzca meczu przybliży się do półfmaldw Mistrzostw Polski. Natomiast w niedzielę o godz.ILOO Gryf Stupsk zagra z Arką Gdynia.
Inauguracyjne spotkanie na swoim boisku rozegra słupski zespół juniorów młodszych. Po porażce zwicemistrzem Polski FogoniąSzczecin 0:5, pierwszym przeciwnikiem w Słupsku (stadion przy ulicy Zielonej, niedziela 12.00) będzie Arka Gdynia. Zespół z Gdyni w pierwszej kolejce przegrał w Poznaniu z miejscową Wartą 1:3. Arka Gdynia SSA to doświadczony zespól na poziomie centralnym. Trenerem zespołu jest Krzysztof Jańczak, który posiada w swojej ekipie zawodników o bardzo dobrych warunkach fizycznych z rocznika 2002 potrafiących grać bardzo ciekawą i szybką piłkę nożną. Słupski zespół mimo, że nie jest faworytem meczu postara się zrobić miłą niespodziankę w niedzielne popołudnie. Niestety, tradycyjnie słupszczanie nie zagrają w optymalnym zestawieniu. Nie
■ ■ -•
Ig
Słupszczanie w Szczecinie aż czterokrotnie tracili gole po stałych fragmentach gry. Będą musieli poprawić się w tym elemencie
wystąpią: Michał Olszowiec, Paweł Ostrowski, MichałTołek - choroby, Miłosz Gwóżdż, Jakub Mikielewicz - kontuzje, Hia Kozub - brak wymaganych dokumentów z Ukrainy.
Pod dużym znakiem zapytania jest też występ najlepszego strzelca gryfitów w 1. lidze wojewódzkiej Antoniego Gulbińskiego, który na jednym z treningów uległ urazowi.
Powołani przez słupskich trenerów zawodnicy:
l. Adrian Forysiak - 2. Kornel Kaniowski, 3. Marcel Kaca, 4. Jakub Gutowski, 5. Mateusz Barszcz, 6. Filip Dalecki, 7. Jakub Janikiewicz, 8. Mateusz Skurnóg, 9. Filip Kołakowski, 10. Tomasz Parzych; 11. Jakub
Olszewski; 12. Łukasz Kowalik; 13. Jakub Mondrzejewski; 14. Wojciech Dacków; 15. Kacper Grabarczyk; 16. Kacper Formela; 17. Patryk Wólczyński; 18. Antoni Gulbiński.
W pozostałych spotkaniach 2. kolejki Centralnej ligi juniorów U-17 zagrają: Błękitni Wronki - Warta Poznań SA - sobota: Popowo - godz. 11.00, Pogoń Szczecin - Lech Poznań -sobota: Szczecin - godz. 14.30, AP Reissa Poznań - Lechia Gdańsk - niedziela: Tanowo Podgórne - godz. 12.00.
WIV lidze w sobotę o 14.00 na Zielonej Gryf Słupsk zagra z Wikędem Luzino, a Pogoń w Lęborku też o 14.00 podejmie Lechięll Gdańsk. ©0
magazyn
KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY GWIAZDY
Od recytacji do serialowej i kinowej popularności *
Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 16 marca 2019 r.
STR.II


W i w
|l§§lk<
Wiosenne smaki w kuchni


v

j Patyczak
zamiast psa lub kota
mmm?
SIU. 12
mmmmmm
Artur Żmijewski
■ W
<<m
02
rodzinny rowie
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Anna Czemy-Maredca
anna.marecka@polskapress.pl


m
MAŁYMI KROCZKAMI TEŻ MOŻEMY SPRAWIĆ, ŻE ŚWIAT BĘDZIE CZYSTSZY, A MY ZDROWSI
Witamy w weekend
aprawdę nie chce pani plastikowego pojemnika? Jeżeli tak, to uprzedzam, że papier przylepi się do ciasta -zniechęcają mnie sprzedawczynie w piekarniach, które proszę, aby pakowały ciasta w kartoniki i zawijały w papier. Do marketu zabieram jednorazowe torebki foliowe, których mam w nadmiarze, i używam je wielorazowo, pakując w nie owoce i warzywa. Zrezygnowaliśmy z kupowania wody mineralnej w plastikowych butelkach. Kranówkę i wyciskane soki wlewamy do szklanych butelek. Idąc do pracy, pobrzękuję, ale co mi tam. Nie potrafię całościowo wywalić plastiku ze swojego życia, ale robię, ile się da. I was do tego zachęcam - kilka wskazówek znajdziecie w tekście na stronie 3.
Zapraszam też do lektury artykułu obok - zwłaszcza panie, ale panowie też nich przeczytają i wpłyną na swoje żony, matki, córki, siostry. Jedno badanie cytologiczne, proste, szybkie i bezbolesne - jeżeli jest wykonywane regularnie, może uratować życie. Trzeba zrobić jedynie mały krok - pójść do ginekologa. Zważywszy na to, jak niewielki to wysiłek, szokują dane statystyczne - większość kobiet z tego badania nie korzysta!
Może dlatego, że ciągle idziemy do lekarza dopiero wtedy, kiedy boli. Zwłaszcza kiedy jest to ból wyjątkowo dolegliwy. Taki jak w przypadku pojawienia się kamieni nerkowych. Które upodobały sobie przede wszystkim mężczyzn. O tej chorobie przeczytacie na stronie 4.
Szukając dalej w Magazynie Rodzinnym, znajdziecie też lżejsze teksty, w tym tradycyjnie aż cztery kolumny kulinarne. Na talerzu - oczywiście wiosna. Zapraszam do lektury i życzę udanego weekendu.
NAPISZ. ZADZWOŃ. WYŚLIJ E MAILA
CZEKAMY NA WASZE OPINIE
Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna
Czerny-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 81 32.
Szukasz pracy?
Plusssz Junior Multiwitamina
Kompleks witamin i minerałów w formie tabletek do ssania o smaku malinowym, które wspierają układ odpornościowy podczas wiosennego przesilenia. Produkt przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym.
g) plusssz '5*
3WNIR
Trwa 30 sekund, a może ur życie. Rób cytologię raz w r<
Zdrowie Nie jest bolesne, trwa krótko i można wykonać je bezpłatnie. Badai bardzo ważne, bo pozwala wyprzedzić groźną chorobę, która co roku zabić
Kobiece sprawy
Anna Folkman
anna.folkman@polskapress.pl
Według danych z 2010 roku. w Polsce z powodu raka szyjki macicy umiera ponad 70 proc. kobiet więcej niż średnio w innych krajach Unii Europejskiej. Wiele z tych kobiet mogłyby żyć, gdyby robiły cytologię.
Raz na trzy lata za darmo
W ramach programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy w naszym kraju na badanie cytologiczne może zgłosić się każda kobieta w wieku od 25 do 59 lat. Może wykonać je bezpłatnie raz na trzy lata. Wystarczy odwiedzić gabinet ginekologiczny, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia i wykonuje przesiewową cytologię.
- Badanie profilaktyczne nie wymaga skierowania czy zaproszenia. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie najmniejszych zmian chorobowych i podjęcie skutecznego leczenia. Badanie cytologiczne jest całkowicie bezbolesne i bezpieczne - przekonuje Małgorzata Koszur z Narodowego Funduszu Zdrowia w Szczecinie.
To badanie pozwala wyprzedzić raka
- Rak szyjki macicy jest najczęstszym nowotworem narządu rodnego, z którym się, niestety, borykamy do dziś. Ostatnie dane z 2007 roku mówią, że ten rodzaj nowotworu

Badanie cytologiczne jest szybkie i bezbolesne. Jego wynik powie nam, czy jesteśmy w grupie ryzyka zac
jest na pierwszym miejscu. Jest on przed rakiem błony śluzowej macicy czy rakiem jajnika i zaraz po raku gruczołu piersiowego - mówi prof. dr hab. n. med. Zbigniew Celewicz, konsultant województwa zachodniopomorskiego ds. ginekologii i położnictwa. - Znamy jedno narzędzie, które może kobiety przed tym nowotworem ochronić, to właśnie rozmaz cytologiczny z szyjki macicy. Skuteczne pobieranie rozmazu cytologicznego to
wczesne wykrywanie patologii szyjki macicy. Jeszcze zanim nieodwracalny proces nowotworowy powstanie.
Kto powinien się badać
Powstawanie nowotworu to proces często wieloletni, trwa zwykle dłużej niż 10,15 lat, z małym wyjątkiem u kilku procent młodych kobiet, u których rak szyjki macicy rozwija się szybko - w ciągu trzech lat.
Niestety, zbyt mało kobiet zgłasza się na badania cy-
tologiczne. Powinno się je robić nie później niż w 3 lata po inicjacji seksualnej (najle-piej raz w roku), a jeśli nie było kontaktów seksualnych, to pierwszy rozmaz powinien być pobrany po 25. roku życia.
Kobiety nie korzystają z bezpłatnych badań
We wczesnym rozwoju rak szyjki macicy nie daje żadnych dolegliwości. Pierwszy objaw, który najczęściej się pojawia, to nieprawidłowe
Marzec jest miesiącem badań cytologicznych. Rząd p
.
Wszystko, co musisz o zdrowiu czy badaniach profilaktycznych, znajdziesz na nowe
Zdrowie
Anna Folkman
annaMman@polskapress.pl
..Planuję długie życie" - to hasło przewodnie kampanii ministerstwa zdrowia poświęcone profilaktyce różnych groż-nych chorób.
Jej celem jest poprawa stanu wiedzy społeczeństwa na temat postaw prozdrowotnych oraz przeciwdziałaniu i zapo-
bieganiu zachorowaniu na nowotwory, a także zwiększenie zgłaszalności na badania profilaktyczne pod kątem nowotworowym.
W ramach rządowej kampanii przygotowano między innymi spoty telewizyjne, radiowe, ulotki, plakaty i billboardy oraz stronę internetową: www.planujedlugie-zycie.pl - promujące profilaktykę antynowotworową, w tym badania mammogra-
ficzne (w profilaktyce raka piersi) i cytologiczne. Każdy miesiąc poświęcony będzie jednemu szczegółowemu zagadnieniu. Marzec jest przeznaczony na badania cytologiczne w ramach profilaktyki nowotworowej.
Na stronie internetowej kampanii można przeczytać na przykład o tym, co zwiększa ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Są to przede wszystkim: przewle-
kłe zakażenie onkogeimymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego, wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego, wieloletnie stosowanie hormonalnych leków antykoncepcyjnych, duża liczba partnerów płciowych, duża liczba porodów, wieloletnie palenie papierosów.
Dowiemy się też, jak się przygotować na badanie cytologiczne. Otóż nie należy zgłaszać się na nie w czasie
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
rodzinny zdt
*Of|
03
atować )ku
tle cytologiczne jest ra wiele kobiet
orowania na raka szyjki macicy
krwawienie, niestety, już w zaawansowanej postaci tego nowotworu, który często prowadzi do śmierci. Rak szyjki macicy wykrywany jest najczęściej u kobiet, które nie badają się regularnie. U takich, które od wielu lat nie były na wizycie ginekologicznej.
- Jesteśmy jednym z województw, które ma największą zgłaszalność do badań, ale co z tego, skoro ta zgła-szalnosć nie przekracza 75 procent. A tylko przy takiej zgłaszalności można mówić
o sensownej profilaktyce - zaznacza prof. Zbigniew Cele-wicz. - Dlatego nie spada zarówno zachorowalność na raka szyjki macicy, jak i umieralność kobiet z tego powodu. To jest zatrważające.
Średnia krajowa zgłaszalność kobiet do badań cytologicznych to nieco ponad 17 proc.
-	Jako województwo zachodniopomorskie jesteśmy w czołówce w lieczbie badań, ale nadal nam daleko do zalecanego wskaźnika 75 procent. Osiągnęliśmy zaledwie ok. 23 procent - mówi dr Franciszka Siadkowska, naczelnik Wydziału Świadczeń Opieki Zdrowotnej ZOW NFZ w Szczecinie. - Najlepsze efekty są w powiecie białogardzkim, w którym zgłaszalność na badanie to 30 procent. Takie duże miasto jak na przykład Szczecin jest dopiero na 10. miejscu z 25-procentową zgłaszalnością.
Szczepienie przeciwko rakowi szyjki macicy
Przyczyną nowotworu szyjki macicy jest zakażenie onko-genną postacią wirusa bro-dawczaka ludzkiego. Zakażenia tym wirusem są powszechne. Blisko 80 proc. z nas, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, miało lub będzie miało w swoim życiu kontakt z tym wirusem.
-	Nie ma leków, które byłyby w stanie wyeliminować wirusa z organizmu. Ma on jednak jedną pozytywną cechę. W 96 procentach zakażenie tym wirusem ustępuje samoistnie bez żadnych następstw. Tylko w 4 procentach przypadków przechodzi w zakażenie przetrwałe, które sprawia, że proces chorobowy będzie postępował -mówi prof. Zbigniew Cele-wicz. - Nie boję się powiedzieć, że szczepienia przeciw zakażeniom wirusem bro-dawczaka ludzkiego są szczepieniami przeciwko rakowi szyjki macicy. Mamy na to już szereg dowodów. Pierwsze szczepionki pojawiały się
w 2006 roku i niektóre gminy
refundują je swoim mieszkańcom.
Szczepienia finansowane są dla dziewcząt i chłopców, ale zaleca się je także dorosłym kobietom i mężczyznom.
Szczepić mogą się też dorośli
- Promujemy te szczepienia do 49. roku życia. Wiemy od wielu lat, że w przypadku brodawek płciowych czy kłykcin kończystych takie szczepienie daje rewelacyjny efekt przyznaje prof. Cele-wicz. - Osoby zaszczepione nie mają praktycznie z tym do czynienia. Kobietom, które zgłaszają się po operacyjnym usuwaniu kłykcin, kiedy pojawiają się u nich kolejne, małe, zalecam szczepienie. Dzięki niemu pozbywają się problemu i nie mają wznowy choroby.
Dorosłym podaje się trzy dawki szczepionki. Dla dzieci (chłopcy i dziewczynki) przewidziana jest podwójna.
Koszt szczepienia to ok. 500 zł za jedną iniekcję. Powtarza się je po miesiącu lub dwóch i po 6 miesiącach od pierwszej dawki.
Szczepienia przeciw zakażeniom HPV są rekomendowane, ale nie są obowiązkowe i nie są refundowane. HPV jest czynnikiem wywołującym raka szyjki macicy i odbytu u kobiet oraz raka jamy ustnej, gardła, odbytu i prącia u mężczyzn. Dane, które można znaleźć na stronie Polskiego Zakładu Higieny, wskazują, że bezpłatne szczepienia (finansowane przez samorząd) w województwie zachodniopomorskim są tylko w Myśliborzu, Koszalinie, Szczecinku, Będzinie, Darłowie, Mielnie i Rewalu.
Faktem jest, że niemal każda aktywna seksualnie osoba zostanie zakażona wirusem HPV w ciągu swojego życia. Szacowana liczba kobiet i mężczyzn zakażonych HPV na całym świecie wynosi 660 min. Być może warto więc pomyśleć o ochronie.
rzygotował kampanię zdrowotną
j stronie internetowej
krwawienia miesiączkowego. Na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż cztery dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż cztery dni przed rozpoczęciem następnej. Poza tym co najmniej cztery dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwo-wych, a od ostatniego badania ginekologicznego/USG przezpochwowego powinien
upłynąć co najmniej jeden dzień.
Po badaniu dowiesz się, czy znajdujesz się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Wynik jest opisowy i bardzo łatwo go rozszyfrować.
Na stronie internetowej kampanii można znaleźć listę placówek, które przyłączają się do akqi bezpłatnych badań. Ostatnia taka akcja miała miejsce 8 marca, z okazji Dnia
Kobiet. Wybrane przychodnie zachęcały kobiety do wykonywania badań cytologicznych, na które nie trzeba było się wcześniej zapisywać. Wystarczyło przyjść z dowodem osobistym.
Warto śledzić informacje na stronie, bo z nich będzie można dowiedzieć się o kolejnych działaniach profilaktycznych, a każdego miesiąca będą dotyczyły innych aspektów naszego zdrowia.
Warto wiedzieć
Wiedza, którą szerzyć trzeba już u najmłodszych dzieci: jak i dlaczego segregować śmieci
Produkowanie odpadów jest nierozerwalnie związane z obecnością człowieka na Ziemi. Jednak kiedyś ludzie otaczali się przedmiotami z tworzyw naturalnych, które szybko ulegały rozkładowi. Obec-nie wytwarza się coraz więcej produktów z coraz trwalszych materiałów. Wydawałoby się więc. że powinny nam służyć długo. Niestety-jest przeciwnie. większości z nich pozbywamy się bardzo szybko.
W efekcie przyroda nie może sama sobie poradzić z usunięciem śmieci, których rozkład potrafi trwać nawet kilkaset lat. Jak możemy jej pomóc uporać się z tym globalnym problemem? Jednym ze sposobów jest właściwa segregacja śmieci we własnym domu.
Toniemy w odpadach
Wraz ze wzrostem populacji ludzi na Ziemi przybywa na niej także śmieci. W 2017 roku w Polsce zostało wytworzonych w sumie 11968,7 tys. ton odpadów komunalnych. Ponad 83% z nich - o ponad 4% więcej niż w roku 2016, wyprodukowały gospodarstwa domowe.
- Na jednego mieszkańca Polski przypadało ich średnio 312 kilogramów - mówi prof. dr hab. Piotr Skubała z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, ekspert wspierający akcję „Kubusiowi Przyjaciele Natury". - Jeśli chcemy, aby na naszej planecie żyło się dobrze wszystkim żywym stworzeniom, także ludziom, to warto zrobić wszystko, by zmniejszyć ilość odpadów i zwiększyć ich ponowne wykorzystanie. Najprościej i najszybciej zacząć od siebie. Pamiętajmy, że każde ludzkie działanie wpływa na stan środowiska - dlatego np. modyfikując nasze codzienne przyzwyczajenia na bardziej ekologiczne lub rezygnując z tych, które nie sprzyjają naturze, możemy wykonać bardzo wiele kroków ratujących naszą planetę -dodaje ekspert.
Recykling zaczyna się już w domu
- Każdy nasz wybór czy decyzja zakupowa ma wpływ na to, jak szybko i w jakiej ilości produkujemy odpady. Dlatego np. idąc na zakupy, zabierzmy ze sobą torbę z materiału, zamiast korzystać z plastikowych reklamówek. Kupujmy opakowania zbiorcze, co zmniejszy liczbę zużytych pudełek czy butelek. Jednak przede wszystkim, kiedy wybieramy się do sklepu i zamierzamy coś kupić, zastanówmy
Właściwej segregacji śmieci dziecko powinno się nauczyć przede wszystkim we własnym domu
się, czy naprawdę tego potrzebujemy. Korzystajmy z artykułów wielokrotnego użytku, np. drugie śniadanie pakujmy do pojemnika, zamiast zużywać codziennie metry papieru lub folii. Bardzo ważna jest też odpowiednia segregacja śmieci we własnym domu, co ułatwi ich recykling na dalszym etapie - podkreśla ekspert.
W tym roku w życie weszły nowe przepisy dotyczące segregowania odpadów. Warto się ich nauczyć. Zwracajmy przede wszystkim uwagę na kolor pojemnika na śmieci.
-	Na „papier" przeznaczone są niebieskie pojemniki. Wrzucamy tu opakowania z papieru, karton, tekturę (także falistą), katalogi, ulotki, prospekty, gazety i czasopisma, papier szkolny i biurowy, zadrukowane kartki, zeszyty i książki, papier pakowy, torby i worki papierowe.
-	Do zielonych pojemników z napisem „szkło" trafić powinny szklane butelki po napojach, słoiki czy szklane opakowania po kosmetykach.
-	Do żółtych pojemników oznaczonych napisem „metale i tworzywa sztuczne" wrzucamy plastikowe butelki, nakrętki, plastikowe i wie-lomateriałowe opakowania (np. kartony po sokach, opakowania po środkach czystości i kosmetykach), plastikowe torby, worki, reklamówki, aluminiowe puszki, zakrętki od słoików, kapsle, puszki po konserwach i folię aluminiową. Pamiętajmy, aby zgniatać puszki czy plastikowe butelki, dzięki czemu zajmą mniej miejsca.
-	Brązowy kolor kosza na śmieci oznacza tzw. odpady bio, np. odpadki warzywne i owocowe, zwiędłe kwiaty i rośliny doniczkowe, reszt-
ki jedzenia, ale z wyłączeniem tych pochodzenia zwierzęcego.
-	Wszystkie pozostałe śmieci, które nie podlegają segregacji, wrzucamy do czarnego pojemnika na tzw. odpady zmieszane, np. resztki mięsne, kości, mokry i brudny papier, potłuczone szyby i lustra, tekstylia.
Daj przedmiotom drugie życie
Wiele przedmiotów, które na pierwszy rzut oka wydają się niepotrzebne, może zostać wykorzystanych ponownie.
Plastikową butelką możemy podlewać kwiaty, w plastikowych pojemnikach przechowywać drobiazgi, a pomalowany farbami do szkła słoik może stać się pięknym wazonem. W szukanie pomysłów na wykorzystanie materiałów wtórnych angażujmy całą rodzinę, a zwłaszcza dzieci, które mają niemal nieograniczoną wyobraźnię.
Uczmy też najmłodszych, że warto się dzielić. Stare ubrania i zabawki w dobrym stanie mogą trafić np. do domów dziecka, a książki zyskać drugie życie w bibliotece.
-	Pomóc w popularyzacji wiedzy proekologicznej wśród najmłodszych mogą akcje edukacyjne, takie jak ogólnopolski program „Kubusiowi Przyjaciele Natury", w którym bierze już udział co drugie przedszkole w Polsce. Zgłoszone placówki otrzymują bezpłatne materiały do przeprowadzenia ciekawych zajęć na temat ekologii i dbania o przyrodę. W ten sposób nawet jeśli dziecko nie nauczy się prawidłowej segregacji odpadów w domu, zyska taką wiedzę w przedszkolu -mówi Piotr Skubała.
ANNA CZERŃY-MARECKA
04
rodzinny zdrowie
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Kamienie nerkowe. Największy problem mają mężczyźni
Dotyczy to głównie panów pomiędzy 30. a 45. rokiem życia. Kłopoty ma trzy razy więcej mężczyzn niż kobiet
Choroby
Ewa Zwołak
ewa.zwolak@polskapress.pl
Kamienie nerkowe to złogi tworzące się wdrogach moczowych ze składników moczu. Gromadzą się one u około 5-10 proc. ludzi na świecie, w tym przede wszystkim u mężczyzn pomiędzy 30. a 45. rokiem życia.
Kamienie wapniowe
Kamienie wapniowe to najczęściej występujące złogi w układzie moczowym. Składają się one ze szczawianu i fosforanu wapnia, aich cechą charakterystyczną jest gładka powierzchnia i ciemnobrunatna barwa. Powstawanie tych kamieni może mieć związek z pierwotną nadczynnością przytarczyc, gruźlicą i osteoporozą. Oprócz tego wapniowe kamienie nerkowe mogą powstawać na skutek przyjmowania: suplementów wapnia, witamin D i C w dużych dawkach, a także stosowania sulfonamidów (m.in. kropel do oczu), acetazolamidów (obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe), triamterenu (leku moczopędnego), indynawiru (stosowanego w objawowym leczeniu HIV). Tworzenie się tych kamieni nerkowych może być również uwarunkowane przebywaniem w gorącym klimacie i przyjmowaniem niedostatecznej ilości płynów. Zazwyczaj kamica wapniowa związana jest z nadmierną podażą szczawianów (stąd jej inna nazwa to kamica szczawia-nowa).
Podstawową przyczyną nadmiernego gromadzenia się szczawianów w organizmie człowieka jest zbyt duża podaż produktów zwierających te związki. Mowa tu przede wszystkim o takich produktach jak: • szpinak; • szczaw; • rabarbar; • botwina; • cytryna; • suszone figi; • czekolada; • kakao; • kawa naturalna; • mocna herbata; • ostre przyprawy; • groch, fasola i soczewica; • soja.
Kamienie moczanowe
Kamienie moczanowe składają się z kwasu moczowego i przybierają formę kryształowych rombów o ciemnobrunatnej
Kamienie nerkowe to często niewyobrażalny ból
barwie i płaskiej powierzchni. Ich powstawanie ma związek z hiperurykozurią, małą objętością moczu i niskim pH moczu. Tworzenie się złogów moczanowych może towarzyszyć chorobom wrodzonym (zespół Lescha-Nyhana i zespół Kelleya-Seegmillera), ale częściej wynika to z Wędo w dietetycznych, choroby nowotworowej i ze stosowania leków zwiększających wydalanie kwasu moczowego. Jednym z czynników ryzyka wystąpienia kamieni moczanowych jest dieta bogatopurynowa. Puryny to związki organiczne, które znajdują się wbardzo wielu produktach spożywczych, w tym przede wszystkim w: tłustych, wędzonych rybach (łososiu, sardynkach, śledziach i makreli), krewetkach, przetworzonych produktach mięsnych, a takżew słoninie i w smalcu. Przy czym warto podkreślić, że puryny obecne są także w warzywach, wtym w: brokułach, kalafiorze, brukselce, papryce, porze, szpinaku i zielonym groszku. Spożywanie puryn w zbyt dużej ilości skutkuje nadmiernym wydzielaniem kwasu moczowego, a co za tym idzie - tworzeniem złogów moczanowych.
Kamienie struwitowe
Kamienie struwitowe składają się z fosforanu magnezowo-amonowego. Charakteryzują się one nieregularnym kształtem, chropowatą powierzchnią i żółtą barwą. Często towarzyszy im ropomocz
ibakteriomocz. Powstawanie kamieni struwitowych pozostaje w ścisłym związku z zakażeniem dróg moczowych bakteriami ureazododatnimi. Przy czym wystąpienie infekcji nie jest równoznaczne z tworzeniem się złogów w drogach moczowych. Aby do tego doszło, pH moczu musi mieć co najmniej 7,2, a do tego musi wystąpić przesycenie moczu solami wapnia. Kamica struwitowa jest trudna do wyleczenia, ponieważ powstające złogi stanowią doskonałe siedlisko bakterii, które są niedostępne dla antybiotyków. Jedynym zasadnym leczeniem kamicy struwitowej jest leczenie chirurgiczne, które powinno być uzupełniane leczeniem prze-ciwbakteryjnym.
Kamienie cystynowe
Kamienie cystynowe składają się z cystyny (aminokwasu) i charakteryzują się jednorodnym kształtem, żółtą barwą operłowym połysku, ado tego są miękkie. Ich powstawanie ma ścisły związek z cystynurią - genetyczną chorobą metaboliczną, która występuj e zaledwie u l proc. ludzi na świecie. Choroba ta jest skutkiem nieprawidłowej budowy układu moczowego, czego konsekwencją jest upośledzone przyswajanie aminokwasów, które trafiają do moczu. Jednym z typowych objawów gromadzenia się kamieni cystynowych w nerkach jest krwiomocz.
Kamienie ksantynowe
Kamienie ksantynowe charakteryzują się kulistym kształtem i brązowo-żółtą barwą. W przeciwieństwie do innych złogów nerkowych, nie są one widoczne w obrazie RTG, co znacznie utrudnia ich diagnostykę. Powstawanie tych kamieni występuje niezwykle rzadko - zazwyczaj spowodowane jest wrodzoną ksantynurią, która jest chorobą dziedziczną, polegającą na występowaniu nadmiernego stężenia ksantyny w kwasie moczowym.
ŚWIATOWY DZIEŃ NEREK
W tym roku obchodzony jest 14 marca. Z tej okazji w wielu placówkach medycznych na całym świecie organizowane są
akcje, mające na celu zachęcić do regularnego
wykonywania profilaktycznych badań nerek. Organizowanie tego typu kampanii edukacyjnych jest ważne, ponieważ wiele osób ma niewielką świadomość na temat chorób nerek -ich objawów, profilaktyki
i sposobów leczenia. Tegoroczny Dzień Nerek odbędzie się pod hasłem: „Zdrowe nerki u każdego i wszędzie".
Warto wiedzieć. Jak powstają kamienie nerkowe? Problem dotyka nawet 10 procent ludzi
Problem powstawania i gromadzenia się kamieni nerkowych w układzie moczowym dotyczy około 10 procent ludzi na świecie. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na kamicę nerkową - chorobę, której bezpośrednim podłożem jest tworzenie się kamieni nerkowych - najbardziej narażeni są mężczyźni między 30. a 45. rokiem życia.
Stosunek zachorowalności mężczyzn do kobiet wynosi 3:1. Co ważne, kamica nerkowa charakteryzuje
się bardzo dużą tendencją reemisji, to jest ponownego tworzenia się kamieni nerkowych. Proces ten jest kilku-etapowy.
Pierwszym z tych etapów jest nukleacja, która
-	w dużym uproszczeniu
-	polega na wytrąceniu kryształków z kwasu moczowego lub szczawianu wapnia. Kolejnym etapem jest krystalizacja, następnym
-	łączenie kryształków
w jedną całość, a ostatnim
-	ich magazynowanie w nerce w postaci złogu.
WAŻNE
Ciekawostki. Wiele osób ma kamienie i... nic o tym nie wie
Kamica nerkowa (kamica moczowa) to choroba, która charakteryzuje się występowaniem kamieni (dogów) w układzie moczowym: w nerce, kielichach, miedniczce i moczo-wodzie. Co ważne, wiele osób ma kamienie i nie zdaje sobie ztego sprawy. Wynika to z tego, że większość z występujących kamieni ma średnicę mniej szą niż 6 milimetrów, a do tego usytuowana jest wkońcowej części układu moczowego. Tego typu kamienie wydalane są spontanicznie wraz z moczem bez żadnych dolegliwości bólowych, przez co często pozostają niezauważone przez pacjenta. W pierwszych latach trwania kamica nerkowa może przebiegać bezobjawowo lub skąpoobja-wowo. Zazwyczaj pierwszą wyraźną manifestacją choroby jest napad kolki nerkowej.
Kolka nerkowa jest najbardziej charakterystycznym objawem kamicy moczowej. Często towarzyszy jej krwin-komocz, krwiomocz lub białkomocz, a także nudności i wymioty. Bezpośrednią przyczyną kolki jest zablokowanie przez kamień moczowodu (połączenia miedniczkowo-
-moczowodowego) lub postępujące i powolne wydalanie kamienia wzdłuż niego. Napad kolki bólowej jest bardzo bolesny i znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Dolegliwości bólowe wynikają w znacznej mierze z obkurcza-nia mięśni wokół kamienia, czego konsekwencją jest tymczasowy zastój moczu i zwiększenie ciśnienia w drogach moczowych. Przy napadzie kolki nerkowej bardzo ważna jest pierwsza pomoc, która polega na podaniu pacjentowi niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Napad kolki nerkowej jest poważnym stanem, którego pod żadnym pozorem nie należy bagatelizować. We wszystkich przypadkach konieczna jest konsultacja z urologiem, ale niekiedy nie należy zwlekać z wezwaniem pogotowia ratunkowego. Podstawowe przesłanki do tego to: • gorączka • wodonercza i roponercza
•	podejrzenie sepsy • podejrzenie ostrego uszkodzenia nerek
•	intensywny ból (skutkujący np. utratą przytomności)
•	współwystępowanie niewydolności serca, nerek lub wątroby.
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
rodzinny zdrowie
Dwa leki na
Poznaj różnice między nimi
Paracetamol i Ibuprofen to obecnie najpopularniejsze i najlepiej przebadane substancje przeciwbólowe
i przeciwgorączkowe stosowane w lekach dla dzieci. Chociaż obie działają przeciwbólowo i przeciwgorączkowo,
to jednak w praktyce znacznie się od siebie różnią.
Warto niedzkć
Anna Czerny-Marecka
anna.rnarecka@polskapress.pl
buprofen w postaci 4--proc. zawiesiny zaczyna obniżać gorączkę już po 15 minutach od podania i działa do 8 godzin. Na efekty działania paracetamolu trzeba poczekać około 30 minut. Dla utrzymania efektu przeciwgo-rączkowego paracetamol należy podawać co 4-6 godzin. Ze względu na czas działania substancji czynnych, ibuprofen powinno podawać się maksymalnie 3 razy na dobę, natomiast paracetamol maksmalnie 4 razy na dobę.
Pediatra, prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, w wypowiedzi dla programu Wiedza nie Boli, podkreśla: -U dzieci gorączka i ból zwykle są związane z obecnością stanu zapalnego. Dlatego poza działaniem przeciwbólowym lek powinien także zwalczać przyczynę bólu i gorączki -
Zanim podasz choremu dziecku lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowe poradź się lekarza
stan zapalny np. w przebiegu infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Leki z ibuprofenem należą do grupy tzw. nieste-roidowych leków przeciwzapalnych i mają działanie przeciwzapalne. Paracetamol, pomimo tego że eliminuje ból i obniża gorączkę, nie działa przeciwzapalnie. Rekomenduje się, aby ze względu na działanie przeciwzapalne ibuprofenu stosować go jako pierwszy lek w leczeniu gorączki, a dopiero potem rozważać włączenie do terapii paracetamolu.
Poziom bezpieczeństwa w przypadku samodzielnego stosowania leków z paraceta-molem bądź ibuprofenem jest zbliżony. Nie zaobserwowano istotnych różnic w częstotliwości występujących efektów ubocznych. Są jednak badania mówiące o tym, że stosowanie paracetamolu we wczesnym etapie życia dziecka może zwiększać ryzyko wystąpienia astmy w późniejszym wieku (ok. 6-7
lat). Zaobserwowano, że u dzieci w wieku 13-14 lat ryzyko wystąpienia objawów astmy jest skorelowane z dawką i częstotliwością stosowania paracetamolu.
W sytuacji, kiedy dziecko cierpi na jakiekolwiek choroby układu pokarmowego, przed podaniem leku bądź z ibuprofenem bądź z parace-tamolem, należy skontaktować się z lekarzem. Przy tego typu dolegliwościach stosowanie ibuprofenu może skutkować np. uszkodzeniem błony śluzowej żołądka dziecka. Działanie paracetamolu w mniejszym stopniu powoduje podrażnienie żołądka.
Również kiedy u dziecka występują zaburzenia pracy wątroby, przed podaniem jakiegokolwiek leku należy skontaktować się z lekarzem. Podanie paracetamolu jak i ibuprofenu niesie ze sobą ryzyko działań niepożądanych, jednak jest ono mniejsze w przypadku ibuprofenu. Udowodniono, że przy krótkot-
rwałym stosowaniu, zgodnym z zaleceniami lekarza, ibuprofen jest bezpieczny dla wątroby. W przypadku stosowania paracetamolu u osób z upośledzoną czynnością wątroby może dodiodzić do niewłaściwego metabolizmu paracetamolu i niepożądanych działań toksycznych.
Przed podaniem dziecku leku przeciwgorączkowego należy też upewnić się, czy nie jest ono uczulone na daną substancję (preparat) i czy w przeszłości nie występowały nagłe reakcje po przyjęciu leku. Każdy lek - także leki przeciwgorączkowe - może wywołać stan alergiczny. W przypadku paracetamolu i ibuprofenu najczęściej obserwowanymi odczynami alergicznymi są wysypki, świąd, nadwrażliwość skóry na światło słoneczne. Natomiast bardzo rzadko obserwuje się niebezpieczne dla życia odczyny alergiczne takie jak np. toksyczna nekro-liza naskórka.
POBYTY
7 771 ailZfiAMI
r*§
M IftH !#w
m
wm	h mi & \^.mp r«
k	I ' 5 {t ? t * W i"* W
Leczymy m. in
• mm mtfM i im awteity • ttMracN* mam muwą
* tekłt* mtem«
• ftietraymante mmm
06
rodzinny temat dnia
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Ciąża to przecież nie choroba. Idź na koniec kolejki
Czyli o tym, jak być rodzicem w społeczeństwie, które nie uznaje przywilejów dla kobiet ciężarnych
i nie toleruje obecności dzieci w przestrzeni publicznej
Marta Żbikowska
m^bii(owska@^os.com
RODZINNY BASEN
FdietonSOOphis
w m ■niedzielę wybrali-
1 A łśwsięnabasen
1 f 1 I doTamowaPodgór-lf W nego. Dzieci czekały W V na to wydarzenie od początku soboty, bo wtedy oficjalnie ogłosiliśmy ten pomysł. Z czasem okazało się, że nie był on najlepszy. Na termach przywitała nas podwójnie zakręcona kolejka do kas, co jak wiadomo jest tylko zapowiedzią tego, co nas miało czekać w strefie rekreacyjnej. Na wycofanie się było już zdecydowanie za późno. O ile Najstarszy byłby wstanie zrozumieć rezygnację, a Najmłodszy zadowoliłby się szybko jakimś tematem zastępczym, to problem był z Najśredniejszym. Samo wyobrażenie sobie jego rozpaczy na wieść o zmianie planów, ustawiło mnie kamie w kolejce zapowiadającej się na dobre pół godziny stania. Rzeczywiście po tym czasie stanęliśmy przed okienkiem. Ale nie było to miejsce, wktó-rym zaczęły się nasze wydatki związane z tym wyjazdem. Jeszcze w domu okazało się, że Najmłodszy posiada tylko jeden pływaczek, a koło treningowe, w którym pływał do tej pory jest na niego zdecydowanie za małe. Podczas stania w kolej ce kupiłam nowe pływaczki za 15 zł., a potem jeszcze dwie małe butelki wody za łączną kwotę 8 zł. Cały hol wypełniały głównie rodziny z dziećmi. Nie spodobało się to grupce młodych ludzi, która w pewnym momencie weszła do budynku. - .0500plus - powiedziała dziewczyna, co bardzo rozbawiło jej towarzyszy. Ryknęli śmiechem. W ostateczności zrezygnowali oni ze stania w kolejce, a ja zastanawiałam się, co takiego śmiesznego jest w fakcie, że rodziny wydają swoje zasiłki wychowawcze na wyjście z dziećmi na basen? Pomyślałam też, ilu przedsiębiorców utrzymuje się dzięki temu, że wiele rodzin, zamiast siedzieć w domu i próbując związać koniec z końcem, korzysta z oferowanych przez ich firmy atrakcji. Ostatnio odwiedziliśmy kilka takich miejsc, jak pełne sale zabaw dla najmłodszych, jump arenę czy baseny. Na Termach Tarnowskich chcieliśmy kupić bilet rodzinny. Okazało się, że jest nas za dużo. Już mnie to nie dziwi. Wybraliśmy więc jakąś kompilację dorosłych z dziećmi, która była dla nas najbardziej korzystna. Za wejście na dwie godziny (z czego 40 minut przy takich tłumach zajmuje wejście i wyjście z suszeniem włosów) zapłaciliśmy 120 złotych. • AyI y o rO <r i) uu k X7 i
Spoteezeństm
Nicole Młodziejewska
n.mlodziejewska@glos.com
Zwracanie uwagi na płacz dziecka. nieprzepuszczanie w kolejce u lekarza, niedziałające kasy pierwszeństwa czy niezauwa-żanie w komunikacji miejskiej -tak wygląda rzeczywistość kobiet wciąży i młodych rodziców. Cryfaktytzniespołeczeń-stwo stało się mniej uprzejme i wrażliwe na innych?
—rzyjście dziecka
kia świat to dla młodych rodziców najpiękniejszy rozdział w życiu. Towarzyszą mu radość i ogromne szczęście. Jednak rzeczywistość wcale nie jest taka kolorowa. Mimo że wiele słyszy się teraz o większych przywilejach dla kobiet w ciąży czy rodziców z dziećmi, w praktyce, jak mówią sami zainteresowani, to nie funkcjonuje.
„Idź na koniec kolejki"
W wielu sklepach odzieżowych i marketach działają tzw. kasy pierwszeństwa. Z założenia przeznaczone są one dla kobiet ciężarnych, rodziców z małymi dziećmi i osób niepełnosprawnych. W praktyce, niejednokrotnie są one nieczynne lub funkcjonują jak zwykłe kasy.
-	W moim mieście takie kasy pierwszeństwa widziałam tylko w trzech sklepach. Jednak to, że one są, nie znaczy, że funkcjonują. Najbardziej przestrzegają tego tylko w jednej drogerii - mówi Marzena Jaśniewicz.
Podobnie wypowiada się Paula Mrówczyńska, która już za tydzień zostanie mamą.
-	Kasy pierwszeństwa? Zdarzyło mi się to tylko w jednej drogerii. Tam zwracają na to uwagę. To miłe - podkreśla Paula Mrówczyńska.
Wydawać by się mogło, że jeżeli sklep nie posiada kas dla osób uprzywilejowanych, można liczyć na życzliwość ze strony innych osób czekających w kolejkach. To jednak, jak się okazuje, również tylko złudzenie.
-	Niestety, nigdy nikt nie ustąpił mi miejsca w kolejce. Mało tego, raz jedna pani prosiła żebym to ia ją przepuściła, a byłam juz»wtedy w 8
Młodzi rodzice skarżą się, że społeczeństwo odnosi się do kobiet w ciąży i rodziców z dziećmi bez szacunku
miesiącu ciąży. To żenujące uczucie - wspomina Marzena Jaśniewicz, mama Krzysia.
- Chociaż jestem w drugiej ciąży, przyznam szczerze, że taka sytuacja, żeby ktoś ustąpił mi miejsca zdarzyła się tylko dwa razy - mówi Klaudia Pilarczyk.
Kobiety zauważają, że większą wrażliwością wykazują się mężczyźni.- Będąc w ciąży częściej przepuszczali mnie w kolejce panowie niż panie - potwierdza Martyna Dzwoniarkiewicz i dodaje: -Odkąd mam dziecko, nadal się zdarza, że ktoś mnie przepuści, ale z reguły ma to miejsce tylko wtedy, gdy mam dwie rzeczy w ręku do kupienia.
Podobne spostrzeżenia ma Michalina Woźniak, mama Ani. -Często, gdy idę w stronę kas, ludzie wręcz biegną, żeby tylko być w kolejce przede mną. Jest to strasznie zabawny widok, gdy starsza pani, która j>rzed chwilą ledwo szła, nagle óżywa i biegpiie do kaśT/
- śmieje się Michalina Woźniak.
Jednak nieprzyjemne sytuacje kobiety w ciąży spotykają nie tylko w sklepach, ale ogólnie wszędzie tam, gdzie pojawia się kolejka.
-	Będąc w ciąży, raz spotkała mnie nieprzyjemna sytuacja w ZUS-ie, kiedy czekałam na swoją kolej. Zdjęłam kurtkę, więc było widać, że jestem w ciąży. Wtedy usłyszałam od pań czekających w kolejce, że wcale mi to nie pomoże
w dostaniu się jako pierwsza. To było bardzo niemiłe -wspomina Paula Mrówczyńska.
Ciężarne zwracają uwagę . również na ignorancję innych np. w komunikacji publicznej.
-	Wielu ludzi udaje „niewidomych" na kobiety w zaawansowanej ciąży - komentuje z kolei Martyna Dzwoniarkiewicz, mama 8-miesięcznej Bianki.
Kobiety w ciąży skarżą się także ńiblralcszacunkuze
strony starszych osób. Zwracają uwagę, że często osoby w podeszłym wieku wymagają szacunku od młodych, a sami nie szanują innych.
- Stojąc w kolejce do pobrania krwi, zapytałam czy mogę wejść poza kolejnością. Mimo że przysługiwało mi pierwszeństwo, zawsze pytałam o to ludzi czekających. Wtedy jeden starszy pan postanowił siłą wyciągnąć mnie z tej kolejki. Gdy zapytałam go dlaczego mnie szarpie, odpowiedział, że ciąża to nie choroba i mam iść na koniec -opisuje swoją sytuację Michalina Woźniak.
Przystosowane miasta?
W intemecie, na forach publicznych można znaleźć wypowiedzi dotyczące zachowań rodziców z dziećmi w miejscach publicznych. Część użytkowników narzeka na widok matki karmiącej dziecko piersią np. na ławce w parku.
. PodobRyj^Gldem dotyczy 1
przewijania czy płaczącego dziecka.
-	Często byłam świadkiem, jak ktoś komentował w nieprzyjemny sposób zachowanie dziecka, które płakało. Ludzie wielokrotnie nie znają sytuacji innych, ale ocenianie jest na porządku dziennym. W realnym świecie ludzie się czasem hamują, ale w intemecie nawet matka matce wilkiem - mówi Martyna Dzwoniarkiewicz.
Potwierdza to Klaudia Pilarczyk. - Reakcje na płacz dziecka są bardzo różne. Jednak najczęściej zwracają uwagę ci, którzy sami nie mają dzieci - mówi.
Młode mamy w całym tym zamieszaniu znajdują też jednak plusy. Zwracają uwagę, że wiele centrów handlowych i restauracji jest odpowiednio przystosowana. - W galeriach, większości restauracji są przewijaki w toaletach lub osobne pomieszczenia dla matek z dziećmi. Jest to spore ułatwienie - mówi Michalina Woźniak.
Czasami jednak zdarzają się sytuacje, w których... trudno się odnaleźć mężczyźnie.
-	Byłem kiedyś z dzieckiem w restauracji. Nadszedł ten moment, w którym trzeba było przewinąć syna. Zapytałem obsługę, gdzie jest przewijak i okazało się, że oczywiście jest, ale
w damskiej toalecie... Nikt nie przewidział chyba tego, że dzieckiem, oprócz mamy, może zajmować się także ojciec - opowiada tata dwóch chłopców.
Co na to socjolog?
- Dawniej kobiety w ciąży i z małymi dziećmi przesiadywały w domach. Niepojęte było, by kobieta ciężarna pojawiła się naplaży. Dziś się to zdarza. Podobnie było wprzy-padku dzieci. Nie wychodziło się z małym dzieckiem do restauracji, nie wyjeżdżało na wakacje - tłumaczyprofesor Ryszard Cichocki, socjolog. -Czasy się jednak zmieniły. Dziś rodzice chcą uczestniczyć w tym wszystkim razem ze swoimi dziećmi. Problem wtym, że dzieci mogą być uciążliwe. Iz tym trzeba się pogodzić. Ale to jest proces, który mausipotirwać ^ dodaje profesor.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
rodzinny gwiazda
Arturowi Żmijewskiemu podobają się inne kobiety, ale kocha tylko żonę
Jego rodzice rozwiedli się, kiedy miał osiem lat. Dlatego wzorcem męskości byli dia niego starsi koledzy. Dzięki nim zaczął recytować wiersze i zapragnął zostać aktorem. Dziś wszyscy znają go z seriali „Na dobre i na złe" i „Ojca Mateusza".

Polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny. Ukoń-czył Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Legionowie, a następnie w1990 PWST w Warszawie. W latach 1989-1991 występował w Teatrze Współczesnym, w latach 1991-1992 w Teatrze Ateneum oraz w Teatrze Scena Prezentacje, a w latach 1998-2010 - w Teatrze Narodowym. W kinie rozgłos przyniosły mu dwie role:
w1989 roku w filmie „Lawa" Tadeusza Konwickiego i w 1992 roku -w „Psach" Władysława Pasikowskiego. Jego ogólnopolską popularność ugruntowały występy w serialach - najpierw w „Ekstradycji", a potem w „Na dobre i na złe" i „Ojcu Mateuszu". Nie zaniedbał jednak kina. Kobiece serca podbił rolami w „Ławeczce" i „Nigdy w życiu!". W zeszłym roku widzieliśmy go w głośnym „Ataku paniki" Pawła Maślony. Od 2007 roku jest ambasadorem dobrej woli UNICEF. W2009 roku został honorowym obywatelem miasta Legionowo.
Gniazda
Paweł Gzy!
Chyba wszyscy telewidzowie kojarzą go jako serialowego księdza Mateusza. Detektyw w sutannie cieszy się tak wielką popularnością, że nie schodzi z małego ekranu od dziesięciu lat. Nic więc dziwnego, że wielu Polaków zaczęło utożsamiać aktora z graną przez niego postacią.
-	Czasem się z żoną śmiejemy, że ona ma męża księdza. Bywa, że ktoś mnie zaczepi na ulicy i zapyta, czy może się przede mną wyspowiadać. Żartem odpowiadam, że grzechów wysłuchać mogę, ale rozgrzeszenia nie dam, bo nie jestem konsekrowany. To są tylko żarty, ale bardzo sympatyczne, bo dowodzą, jak wielkim zaufaniem widzowie darzą tę postać - opowiada aktor
w „Gazecie na Weekend".
*
Wychował się bez ojca. Rodzice rozwiedli się, kiedy chłopak miał osiem lat. Potem miał bardzo sporadyczne kontakty z ojcem, dlatego nigdy nie był on dla niego wzorem męskości. Dziadek już nie żył, wujków widywał jedynie raz na jakiś czas, dlatego funkcję ojca spełniał, chcąc nie chcąc, starszy od niego o sześć lat brat.
Kiedy Artur podrósł, okazało się, że podobnie jak on chce być piłkarzem. Niestety, mama się sprzeciwiła. „Nie zgadzam się. Jeden gra w piłkę i cały czas go nie ma w domu, dlatego ty nie będziesz grał" -usłyszał Artur. I musiał się podporządkować.
-	Nie byłem trudnym dzieciakiem. Nie chodziłem na boki, nie urywałem się
z domu, rzadko chodziłem na wagary. Tylko przez parę tygodni byłem związany z gi-towcami z Chotomowa, który w latach 80. był stolicą gitludzi. Z tego towarzystwa wyciągnął mnie mój - o sześć lat starszy - brat - wspomina aktor w rozmowie z „Playboy-śmKzJ / L jćgJ* jt \ J:J\
- Potrafię trochę rzeczy ugotować, bo mnie to po prostu kręci. Lubię frajdę, którą mi sprawia gotowanie, i frajdę, którą mam z tego, że komuś to smakuje - deklaruje Artur Żmijewski
Jako nastolatek był bardzo nieśmiały - i nie potrafił odnaleźć się w towarzystwie rówieśników. Najlepiej czuł się u dziadków na wsi, gdzie jeździł regularnie na wakacje. Etóadkowie <mM<sad i ogród,
hodowali kury i świnie, dlatego nienarzekał na brak zajęcia. Kiedy miał wolne - jeździł na rowerze, kąpał się w rzece, zbierał grzyby i chodził na ryby. Do dziś wspomina ten czas z wielkim sentymentem.
Kiedy Artur uczył się w liceum, wielkim autorytetem stali się dla niego dwaj starsi koledzy, z którymi grał w zespole rockowym. Spędzał z nimi każdą wolną chwilę.
Nic dziwnego, że kiedy jeden z nich zaproponował mu uczestniczenie w konkursach recytatorskich, z pasją zaczął występować na szkolnych akademiach. To sprawiło, że kiedy przyszło do wyboru szkoły po maturze - zdecydował się na akademię teatralną w stolicy.
-	Byłem ostatni na liście. Wyliczyłem sobie idealnie, kiedy mam przyjść. Przecież siedzenie tam i czekanie
na swoją kolej było bezsensownym marnowaniem czasu. Przyszedłem na egzamin, ale okazało się, że egzaminy tego dnia rozpoczęły się o 8 rano, a nie o 9. Pocałowałem klamkę. Zdałem dopiero w następnym roku. I nie żałuję, bo dzięki temu poznałem fantastycznych ludzi - śmieje się w „Playboyu".
Mimo tego iż przysługiwało mu miejsce w warszawskim akademiku, Artur zdecydowanie wolał dojeżdżać codziennie z Legionowa do Warszawy. Przyczyna była prosta: już w liceum poznał pochodzącą z tej samej miejscowości co on dziewczynę - Paulinę. Para była w sobie zakochana na zabój i planowała wspólną przyszłość. Artur uległ jednak urokowi koleżanki ze studiów - Magdy Wójcik. Zerwał więc z Pauliną - ale szybko okazało się, że nowy związek nie ma przyszłości. Dziewczyna z Legionowa wybaczyła mu studenckie zauroczenie i para znowu była razem.
-	Każdy udany związek,
a za taki uważam nasz, nie wymaga szukania podniet na boku. Nie ma w tym żadnej tajemnicy. Oczywiście, jak każdemu mężczyźnie, podobają mi się różne kobiety, ale to nie jest powód, żeby się natychmiast na nie rzucać. Bo życie we dwoje polega w znacznej mierze na umiejętności dokonywania wyborów: czasem trzeba z czegoś zrezygnować, czasem o coś walczyć - deklaruje w „Vivie".
*
Już na trzecim roku studiów Artur dostał propozycję, która spełniła jego aktorskie marzenia - zagrał Gustawa-Konrada
w ekranizacji „Dziadów" zatytułowanej „Lawa" Tadeusza Konwickiego u boku samego Gustawa Holoubka.
Szybko okazało się, że ten występ stał się dla niego przekleństwem. Zewsząd trafiały doń te same propozycje -przede wszystkim recytaqi romantycznej klasyki. Zaczął je więc odrzucać, ale tak naprawdę dopiero rola Wolfa w „Psach" sprawiła, że zaczęto go inaczej postrzegać.
-	Kląć nauczyłem się, grając Wolfa w „Psach" Pasikowskiego. Przyzwyczajenie zostało, ale dzięki żonie zrozumiałem, że przekleństw należy używać z umiarem i nie w każdym towarzystwie. Gdyby zapytać ją, pewnie potwierdziłaby, że nieraz słyszała mój wściekły krzyk. Zwłaszcza podczas pierwszych dni urlopu, kiedy opada stres, jestem zniecierpliwiony, więc niektóre nasze rozmowy kończą się kłótnią - wyznaje w „Twoim Stylu".
Po ośmiu latach znajomości Artur i Paulina wzięli ślub - i niedługo potem na świat przyszła ich córka. Aktor uświadomił sobie wtedy, że pojawił się na świecie ktoś, za kogo jest w pełni odpowiedzialny. Dlatego postanowił pogodzić swe teatralne aspiracje z telewizyjnymi ofertami. Kiedy w 1999 roku wcielił się w doktora Burskiego w „Na dobre i na złe", uzyskał nie tylko sta-bilnęść finansową, ale zyskał również ogólnopolską popularność. To sprawiło, że małżonkowie pozwolili sobie na budowę domu i dwójkę następnych dzieci - tym razem synów.
-	Zawsze znajduje czas dla swoich dzieci. „Staram się, choć to jest coraz trudniejsze, również z tego powodu, że dzieci rosną. A nastolatki, jak wiadomo, mają swoje sprawy. W pewnym momencie najważniejsze stają się dla nich przyjaźnie i spotkania z rówieśnikami. Już nie jest tak łatwo się razem zebrać i pogadać. Ale jeśli tylko się da, staram się to robić - podkreśla
12
rodzinny zwierzęta
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Linienie kota. Może to być oznaka choroby, karma marnej jakości - albo po prostu reakcja na przedwiośnie
Spacer z psem. Dlaczego ciągnie smycz? Spróbuj go tego oduczyć
To jeden z tych problemów, z którymi właściciele psów zmagają się najczęściej. Ciągnięcie na smyczy to zachowanie typowe dla większości psów, które ma na celu zdominowanie właściciela. Trzeba pokazać mu, że to nie on jest przewodnikiem. To od człowieka zależy, w którą stronę idziecie i w jakim tempie. Gdy zwierzę napnie smycz, nie warto go ciągnąć, lepiej zawrócić w przeciwną stronę i co chwilę się zatrzymywać, podając komendę „siad" - to wy-
bije go z rytmu. Spacerując, musimy być konsekwentni i za każdym razem, kiedy pies próbuje nas wyprzedzać i ciągnie za smycz, po prostu stawać i czekać, aż pupil się uspokoi. Na początku może być zdezorientowany i przez dłuższą chwilę nie luzować napiętej smyczy, ale po pewnym czasie zacznie reagować na sygnał wysyłany przez właściciela i przestanie siłą ciągnąć naprzód. Pamiętajmy, by w trudnym momencie mieć z psem kontakt wzrokowy.
Zaopiekuj się
„gałązką"
albo „liściem"
Patyczak to dobry wybór - dla dziecka,
które chce udowodnić swoją odpowiedzialność w opiece
Patyczaka łatwo pomylić z kawałkiem gałązki - potrafi godzinami się nie poruszyć
Hmkmiis wtefrmimn
Małgorzata Romanowska
redakqa@prasa.gda.pl
ie brudzą, nie wydzielają zapa-« chów, nie trzeba ich wyprowadzać, mają bardzo małe wymagania. Aprz y tym obserwowanie ich może dać wiele rozrywki - nie tylko dzieciom, ale i rodzicom. Zatem, jeśli dziecko domaga się koniecznie zwierzątka, może na początek sprowadzić do domu patyczaki?
W naturze straszyki (do tej grupy zaliczamy patyczaki czy liśćce) żyją w strefach tropikalnej i subtropikalnej. Najwięcej ich gatunków mieszka w Ameryce Południowej i Południowo-Wschodniej Azji, kilka gatunków także w Europie, w krajach położonych w basenie Morza Śródziemnego. Niektóre gatunki są co prawda bardzo wymagające, ale te najczęściej dostępne w sklepach zoologicznych są łatwe w hodowli.
Patyczaki są najaktywniejsze w nocy i wcześnie rano - to godziny, w których potencjąl-
łązka się rusza, kora ma nogi, a liść sam ucieka.
W ciągu dnia zastygają na wiele godzin w całkowitym bezruchu. Czasem jednak również w dzień zaobserwujemy aktywność niektórych osobników. Można ją także sprowokować, lekko dmuchając, a owad zacznie „tańczyć". Bo przecież na wietrze liść i gałązka ruszać się musi!
Patyczak powinien mieszkać w terrarium, bo najłatwiej będzie spełniało ono odpowiednie dla hodowli warunki, ale i ładnie będzie wyglądało w mieszkaniu. Przyjmuje się, że wysokość terrarium powinna wynosić kilka (min. 3-4x) długości ciała największego osobnika. Ważna jest też obsada, czyli liczba sztuk trzymanych w jednym terrarium, która często ulega zmianie. Patyczaki można też umieścić w zakrywanym siatką od góry akwarium. Hodowcy radzą, by dno wyłożyć niezbyt grubą warstwą torfu czy substratem kokosowym. Można także zastosować papierowe ręczniki, jednak podłoże torfowe jest bardziej dekoracyjne i pomaga utrzymać odpowiednią wilgotność powie-trża. Do teniriiim wkłada1-1 1
my gałązki i korę, które będą imitowały naturalne środowisko patyczaków. Koniecznie trzeba je wcześniej zdezynfekować, by nie zarazić owadów jakąś chorobą.
Bardzo istotne są temperatura i wilgotność, panujące w terrarium - warto najpierw sprawdzić, jakie wymagania ma posiadany przez nas gatunek. Wilgotność najłatwiej zachować, regularnie spryskując letnią wodą ściany i podłoże (w przypadku akwarium trzeba to robić częściej). Każdy gatunek ma swój zakres optymalnej temperatury, którą staramy się utrzymać. Większość gatunków znosi dobrze temperatury pokojowe (18-25 st. C). Jednak w przypadku niektórych ciepłolubnych gatunków może być potrzebne dogrzewanie pokoju lub samego terrarium. Nie wystawiajmy go na bezpośrednie działanie słońca, by nie przegrzać ścianek.
Jeśli jesteśmy zdecydowani na kupno straszyków, warto - jak mówią hodowcy - skupić się na kilku rodzajach: patyczaku indyjskim, patyczaku rogatym, straszyku australijskim, straszyku diabelskim, a w przypadku liśćca - strzał-koWytrt allfo^^siefiifyfn! L 1 "
Koty zdecydowanie bardziej linieją w okresie zmiany pór roku - w przedwiośnie i jesienią. Jednak zarówno koty, jak ♦ i psy gubią sierść praktycznie przez cały rok.
By ograniczyć ten proces, musimy zadbać o dostarczanie zwierzęciu takiej karmy, by rekompensować mu trudniejsze warunki - z dodatkiem kwasów omega 6 ibiotyny.
W takiej sytuacji warto podawać mu szczególnie rybne karmy - to w nich jest dużo kwasów nienasyconych. Jeśli
kot nie lubi karm z dodatkiem ryb, można suplementować olejem z łososia, tranem plus biotyną.
Koty mogą linieć także z powodu stresu, a to zwierzęta, u których łatwo go wywołać. Stres z kolei może wywołać zwiększone gubienie sierści. Z reguły to stan przejściowy, szybko ustaje i nie wymaga dodatkowych zabiegów.
Trzeba też pamiętać o regularnym wyczesywaniu martwej sierści.
PRAKTYCZNE PORADY
Patyczaki żywią sięzielonymi liśćmi i młodymi pędami. Zimą można podawać im mrożone kawałki roślin
Żywienie patyczaków
Patyczaki są roślinożerne, ich pokarmem są zielone liście i młode pędy. Najczęściej podaje się liście i pędy jeżyn, malin, truskawek, poziomek, dzikiej róży,
dębu, leszczyny, morwy, bazylii i ognika szkarłatnego. Jak podają hodowcy -niektóre gatunki chętnie zjadają także liście ligustru, forsycji, bzu i babki.
Latem dostarczenie patyczakom odpowiedniego pokarmu nie stanowi problemu. Gorzej sytuacja z ich jadłospisem wygląda zimą. Przede wszystkim możemy podawać im w tym czasie liście roślin zimozielonych, np. jeżyn lub bluszczu.
Wiele roślin pokarmowych możemy również uprawiać w doniczkach lub skrzynkach na okiennych parapetach (np. bazylię).
Dobrym rozwiązaniem jest zamrożenie liści i pędów. Trzeba jednak przed włożeniem do zamrażalnika podzielić je na małe porcje, bo po rozmrożeniu ich przydatność do spożycia jest bardzo krótka.
Są też gatunki bardzo wybredne, jeśli chodzi o pokarm - np. patyczaki peruwiańskie jedzą jedynie paproć, a straszyki z rodziny Megacrania jedzą tylko liście pandanusa.
Patyczaki powinno się karmić ładnymi, zielonymi liśćmi, najlepiej z obszarów odległych od zanieczyszczeń miejskich. Przed włożeniem pokarmu do terrarium trzeba liście opłukać oraz odciąć, np. takie, na których widać chorobę, grzyby, galasy czy kokony pająków. Jeżeli liście są zielone w środku, ale zażółco-ne na krawędziach, to te fragmenty wystarczy odciąć. Pokarm powinien wypełniać przynajmniej 50 proc. przestrzeni terrarium.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.032019
rodzinny zwierzęta
13
GADY BUDZĄ SIĘ NA WIOSNĘ
Niebawem z krzaków i spod głazów zaczną wypełzać zaskrońce. żmije i jaszczurki. W Polsce jest niewiele
gatunków i tylko żmija zygzakowata jest jadowita
Zwierzęta
Grażyna Antoniewicz
g.antoniewicz@prasa.gda.pl
Wkrótce kalendarzowa wiosna, gady i plaży obudzą się z hibernacji, w której trwały od jesieni, wypełzną ze swoich kryjówek i zaczną dobierać się w pary.
W Polsce występują cztery rodzime gatunki węży: gniewosz plamisty (Coronella austriaca), wąż Eskulapa (Zamenis longissimus), zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) i żmija zygzakowata (Vipera berus). Tylko ten ostatni jest jadowity i może wyrządzić krzywdę człowiekowi.
Ucieka, nie atakuje
Żmija zygzakowata jest jedynym jadowitym wężem żyjącym w Polsce. To bardzo płochliwy gad, który - jak wszystkie dzikie zwierzęta - raczej ucieka przed człowiekiem, niż go atakuje. Kąsa wyłącznie w sytuacji, gdy czuje się zagrożony i nie ma drogi ucieczki. Dlatego, zauważywszy węża, najlepiej zostawić go w spokoju i odejść. W żadnym wypadku nie można go dręczyć: zarówno żmije, jak i bardzo podobne do nich gniewosze plamiste, znajdują się pod ochroną. Za ich zabicie grozi kara grzywny, a nawet pozbawienia wolności.
- Jeśli jest to możliwe -unika ludzi. Jest pożyteczna ze względu na tępienie dużych ilości gryzoni - opowiada Karolina Lubińska, starszy specjalista do spraw ochrony przyrody w Parku Narodowym „Bory Tucholskie". -Długość jej ciała dochodzi do 75 cm. Charakteryzuje się nadzwyczaj zmiennym ubarwieniem. Występują osobniki brązowo-szare z rdzawym rysunkiem, ale także brązowo-czarne z białymi tarczkami na górnej wardze. Do wyjątków należą żmije jednolicie, ciemno ubarwione, możemy je rozpoznać po charakterystycznym cienkim i krótkim „ogonku".
Ulubionym środowiskiem żmii są polanki lub
Opowieści o żmijach goniących łudzi jadących rowerem
i kończące się śmiercią ofiary -to
Samiec jaszczurki zwinki w okresie godowym. Boki ciała samców nawet poza okresem godowym są zielone i pełne różnych plamek. Samice są znacznie skromniej ubarwione, przeważają u nich brązy, a w czasie godów nie zmieniają się w ogóle
przecinki w podmokłych lasach oraz brzegi jezior i wilgotne łąki. Ze snu zimowego budzi się w marcu, okres godowy przypada u niej w kwietniu i maju.
-	Żmija jest gatunkiem ja-jożyworodnym. Młode przychodzą na świat w sierpniu
i we wrześniu, w liczbie nie-przekraczającej 20 sztuk w miocie. Żmija zygzakowata jest zwierzęciem nocnym, jednak również chętnie poluje w ciągu dnia. W upalne dni lubi godzinami wygrzewać się w promieniach słońca. Poluje prawie wyłącznie na drobne ssaki - rzadziej na jaszczurki i żaby - dodaje Karolina Lubińska.
Awaryjne zęby
Żmija ma dwie pary zębów jadowych. Jedne z nich to zęby awaryjne, zastępujące pierwszą parę w razie jej przypadkowego wyłamania.
-	Opowiadania o jej agresywności to legendy. Mrożące krew w żyłach historie o żmijach skaczących do wysokości dwóch metrów, goniących ludzi uciekających na rowerze i kończące się śmiercią ofiary w ciągu kilku minut -to fikcja. Bowiem żmija porusza się powoli i ma jeden
z najsłabiej działających jadów - opowiada Karolina Lubińska.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r., żmi-
ja zygzakowata znajduje się na Uście gatunków zwierząt objętych ochroną częściową. Na liście częściowo chronionych gadów znajdują się także: padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka i jaszczurka żywo-rodna.
300dnigłodówki
Zależnie od klimatu panującego w danym regionie, sen zimowy zaskrońca trwa od października lub listopada do marca lub kwietnia.
-	W porze letniej zaskrońce odznaczają się wielką żarłocznością, udało się zaobserwować zaskrońca, który połknął kolejno 8 żab śmieszek, oraz drugiego, który połknął około 20 kijanek. Ale zaskroniec zwyczajny może również przez dłuższy czas obywać się bez pokarmu. Podobno trzymany w niewoli przez 300 dni nie przyjmował pożywienia. Byłto jednak przypadek wyjątkowy.
Jako miejsce kryjówki wyszukuje głównie miejsca wilgotne. Żyje na brzegach stawów, rzek czy kanałów. Czasami spotyka się go w lasach, ogrodach.
-	Jeśli zaskroniec zostanie osaczony, tak, żeniemamożli-wości ucieczki, rzuca się, atakując i sycząc, usiłuje gryźć (dla człowieka jest nieszkodliwy). Gdy ta forma obrony zawiedzie, wydala z siebie białą cuchnącą substancję - opowiada przyrodnik Marcin Wilga. - Grzbiet za-
skrońca jest przeważnie ciemnoszary lub zielony przechodzący w brąz, a u niektórych osobników nawet czarny. Plamy półksiężycowego kształtu znajdują się tuż za głową, mogą być jasnożółte, czasem białe lub pomarańczowe. Gdy ich brakuje, odróżnienie go od żmii nastręcza spore trudności.
Zaskroniec zwyczajny poluje na wszystkie małe zwierzęta zamieszkujące wody słodkie i ich okolice.
Żarłoczny kanibal
Traszka grzebieniasta to prawdziwy kanibal. Jeśli to żarłoczne, mięsożerne zwierzę nie znajduje odpowiedniego pożywienia, pożera inne traszki, to samo czynią larwy. - Mimo że jest niezaradna na lądzie, spędza tam prawie połowę roku. Słabo jednak znamy jej zwyczaje, gdyż latem i jesienią prowadzi nocny tryb życia - opowiada Marcin Wilga. - Zimę spędza zagrzebana w mulistym dnie stawu. Traszka grzebieniasta dobrze widzi tylko w wodzie. Swoje ofiary lokalizuje węchem.
U traszki grzebieniastej oddychanie w trzech czwartych odbywa się przez skórę
Pływa świetnie, wykonując jak ryba, faliste ruchy ogonem. Nogi umieszczone po bokach ciała nie są wtedy wykorzystywane. Kiedy traszka przestaje płynąć, mała pojemność płuc sprawia, że bardzo wolno opada na dno. Gody traszki od-
bywają się w wodzie od marca do czerwca. W odróżnieniu od żab, traszki mają bardzo skomplikowane zwyczaje godowe.
Brzuch samca nabrzmiewa, na grzbiecie wyrasta fałd
WARTO WIEDZIEĆ
JASZCZURKA ZWINKA
Jaszczurka zwinka jest najczęściej spotykanym w Polsce gadem. Jej ogon jest około półtora raza dłuższy od reszty ciała.
Posiada on swoistą właściwość, a mianowicie chwycony przez napastnika urywa się w ściśle określonym miejscu (zaraz za kloaką). Najczęściej pozostaje w paszczy agresora lub w ręku człowieka, wijąc się jeszcze przez długi czas. Jaszczurka korzysta wówczas z okazji i ucieka. Po jakimś czasie ogon odrasta i choć mniej efektowny, ponownie może przyczynić się do ocalenia jej życia. Aktywna w ciągu dnia, poluje na szarańczaki, chrząszcze, pająki i pluskwiaki. Ale też na małe płazy i gady. Ma
wielu wrogów. Polują na nią: węże, ptaki, jeże, koty domowe i inne ssaki.
skórny, tzw. grzebień, a na bokach płetwy ogonowej pojawiają się błękitne smugi. Cechy te umożliwiają rozróżnianie płci.
Zielony samiec
W Polsce można spotkać zaledwie dwa gatunki: jaszczurkę zwinkę i żyworodną. Najpospolitsza jest zwinka (Lacera agilis), która lubi wygrzewać się w słońcu, na silnie nasłonecznionych polankach leśnych, na skraju dróg i wrzosowisk. Spotkać ją można też na zboczach nasłonecznionych jarów, wzgórz.
- W porze godowej samce są pięknie ubarwione na zielono i przez niektóre osoby mylone z jaszczurką zieloną (L. virdis) zamieszkującą południe Europy - mówi przyrodnik. - Kilka lat temu odebrałem chłopcom samca jaszczurki zwinki, który został doprowadzony przez swoich dręczycieli do stanu desperacji.
Zwykle jaszczurki widząc napastników, uciekają i kryją się w norach, chaszczach. Jednak „zapędzone w kozi róg" stają się agresywne i próbują gryźć. Tak też zachowywał się ów samiec. Dopiero po chwili zmienił zdanie i stał się tchórzem, chowając się do norki.
W ostatnich latach populacja jaszczurek zwinek staje się w Polsce coraz rzadsza.
14
rodzinny recenąfe
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
Rodzanke
katarzyna puzyńska
Zbliża się
KATARIYSA kiwawy
PUZYSSKA
^	zyc. Miesz-
. * kańcyma-
leńkich *■ Rodzanic
ROBMnice
kła pełnia uwolni z dawna uśpionego demona. Tymczasem na zamarzniętym jeziorze znaleziono ciało zamordowanej dziewczyny. Tego samego dnia umiera pewna dziennikarka. W ostatnich słowach przestrzega byłą komisarz Klementynę Kopp przed wilkołakiem. Emerytowana policjantka znika bez śladu...
„Rodzanice" to 10. tom sagi kryminalnej o policjantach z Lipowa. Opowieści łączą elementy klasycznego kryminału i powieści obyczajowej z rozbudowanym wątkiem psychologicznym.
Jestem fanką Puzyńskiej i jej kryminalno-obyczajo-wych powieści o Lipowie. Wyobraźnia pisarki szaleje, trup się ściele gęsto, postaci okropnieją ze strony na stronę. Nie mam dość. (mara)
Mózg. Władca czasu
dean buonomano
MÓZG
t^kWUKACMSI

Podtytuł brzmi: „Dlaczego dzień może być krótszy niż godzina, a minuta dłuższa od dnia". Dlaczego? Bo, jak wyjaśnia wydawca, „Twój mózg nieustannie mierzy czas. Kiedy rozmawiasz, precyzyjnie określa długość trwania każdej sylaby, a także dźwięków, gdy słuchasz muzyki, wie, ile trwa doba, a nawet miesiąc. Mózg to wspaniały zegar! Jak ludzki mózg mierzy czas? Jak robią to mózgi zwierząt? I czym w ogóle jest czas: obiektywną wielkością fizyczną, czy może tylko wytworem mózgu?
Autor skupia się na neurologii i psychologii, ale zagląda także w sfery fizyki, filozofii, biologii. Potężną dawkę wiedzy serwuje w sposób przystępny dla laika. Nie brakuje opowiastek i anegdot oraz historii z życia wziętych. Są również wykresy, tabele i rysunki. Polecam ciekawskim. (mara)
Kołor milczenia
elia barcelo
Helena Gu-errero, hiszpańska malarka, ma trudne relacje z matką, przeżyła śmierć rodzeństwa i samobójstwo ojca. Przechodzi psychoterapię. Pewnego dnia wyrusza w podróż w rodzinne strony, by na podstawie zdjęć, dokumentów i rozmów zrekonstruować bieg wydarzeń i ostatecznie rozwiązać gnębiące ją tajemnice. Realia lat 30., 50. i 60. XX wieku przeplatają się ze współczesnością, a bolesne piętno białego terroru i epoki generała Franco odciska się na kolejnych pokoleniach rodziny Guerrero.
Hiszpańska proza od lat mnie nie zawodzi i nie tworzą jej tylko ukochani przeze mnie Zafon i Cabre. Barceló tworzy magiczny i wielowymiarowy świat. Zbrodnia, zdrady i głęboko skrywane tajemnice wplecione w klimatyczny obraz luksusowego marokańskiego życia, (mara)
17 podniebnych koszmarów
stephen king. bev vincent
STEPHEN
* KING N
vmMtf 17 XM
mmmmm., t:
Stephen King nie znosi latać. I ze współredaktorem Bevem I Vincentem pragnie podzielić się tym strachem przed lataniem z wami. To antologia opowiadań o nieszczęściach, które mogą was spotkać, kiedy jesteście jedenaście kilometrów nad ziemią i pędzicie z prędkością ponad ośmiuset kilometrów na godzinę, zamknięci w metalowej rurze z około setką obcych ludzi. To książka o wszelkich zdarzeniach mogących zmienić podróż w horror.
Zawiera nowe utwory Joe Hilla i Kinga, a także 14 klasycznych opowiadań oraz jeden wiersz. Jak ujmuje to King, jest „idealną lekturą do samolotu, zwłaszcza podchodzącego do lądowania podczas burzy. .. Nawet jeśli siedzicie bezpiecznie na ziemi, lepiej mocno zapnijcie pasy".
Cóż mogę zrobić poza zarekomendowaniem: King to King, po prostu Król. (mara)
Gorzka czekolada II
zbiór opowiadań
Drugi zbiór opowiadań napisanych przez popularnych autorów ksią-żek dla dzieci i młodzieży. Pierwszy cieszył się ogromną popularnością.
Każde opowiadanie podejmuje inny temat: emocji, które czasem trudno opanować, konsekwencji naszych zachowań, więzi, które tworzą się w rodzinie i w grupie rówieśniczej. Są tu historie o miłości, rywalizacji, brawurze, braku akceptacji dla odmienności i o odpowiedzialności. Bohaterowie opowiadań są tak realistyczni, że mamy wrażenie, jakby żyli obok nas. Wszystkie opowiadania uzupełniono krótkimi rozmowami z psychologami.
Gdybym miała w domu dziecka/nastolatka, nie omieszkałabym natychmiast kupić tę książę. I nie ma wpływu na to fakt, że wydawca wraz z jej egzemplarzami przysłał mi czekoladę.
(mara)
Kobiety z odzysku
izabella frączyk

' j
Trzy kobiety: młoda wdowa,
była żona bigamisty oraz doświadczona przez życie rozwódka nawet nie przypuszczają jak wiele w ich życie mogą wnieść wspólne egipskie wakacje. Leniwy urlop na leżaku? Nic bardziej błędnego. Niesamowite zbiegi okoliczności sprawią, że ich świat stanie na głowie i po powrocie do kraju już nic nie będzie takie jak przedtem...
No cóż, okładka nieco mnie zmyliła, sugerując, że to tysięczna książka o gehennie kobiet w krajach arabskich. Zamiast dramatu mamy dowcipną, lekką powieść. Autorka ma poczucie humoru i chyba sama dobrze bawi się, wymyślając niesamowite przygody swoich bohaterek. Wkładam tę książkę do koszyka z lekturami łatwymi i rozrywkowymi, czytanymi dla relaksu i natychmiast zapominanymi.
(mara)
Wydawnictwo Marginesy proponuje
Ta książka porusza temat, który ponad 70 lat
po II wojnie światowej ciągle jest w sferze tabu
Bohaterki książki „Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie n wojny światowej" nie chciały lub nie mogły opowiedzieć swoich bolesnych historii. Z obawy przed społecznym ostracyzmem czy ze wstydu. Nikt ich zresztą o ich gehennę nie pytał. To był zawsze temat tabu.
Poza krótkim okresem tuż po zakończeniu II wojny światowej, nie traktowano ich jak ofiary represji wojennych, chociaż tym właśnie były. Wiele z nich, zmuszonych do „pracy" w niemieckich domach publicznych, ukarano po wojnie jako kolaborantki - upadlającym goleniem głów. „Sędziowie" nie wnikali w motywacje kobiet, w to, że tak naprawdę nie miały wyboru.
mmink mc i mmmk
ffuHĘ II Ś¥UTW£J
v;:

Joanna Ostrowska daje tym kobietom przemówić, zwykle nie wprost, gdyż osobistych świadectw jest bardzo mało, ale poprzez publikowanie bogatej dokumentacji dotyczącej tworzenia domów publicznych w obozach koncentracyjnych i obozach pra-
cy przymusowej. Pisze też
0	gwałtach, których ofiarami padały pracownice przymusowe i tych popełnianych przez żołnierzy wszystkich zaangażowanych w wojnę armii. I nie tylko przez nich.
Seks, sprowadzony do czynności filologicznej, dla niemieckiego okupanta był narzędziem upadlania ludzi, uprzedmiotowienia ich, manipulowania nimi, a nawet - podnoszenia wydajności pracy mężczyzn, którym w nagrodę dawano bony do burdelu.
Dobrze, że tę książkę napisała kobieta. Chociaż jako naukowiec przemawia za pomocą faktów, to jednocześnie jest to świadectwo sporządzone z dużą wrażliwością
1	współczuciem dla ofiar.
anna czerny-marecka
Wydawnictwo Znak proponuje
Pierwsza pełna biografia genialnego kompozytora,
twórcy muzyki, której nie da się nie pokochać
Henryk Mikołaj Górecki. Poznałam jego dzieła już jako osoba dojrzała, gotowa na to, by docenić piękno nie tylko klasyków i romantyków, ale i kompozytorów współczesnych. Przed pierwszym dźwiękiem pierwszego utworu, a było to „Totus Tuus", nastawiłam się na to, że nie będzie to dzieło łatwe w odbiorze, bo tak kojarzyła mi się muzyka XX wieku. Jakież było moje zaskoczenie, gdy usłyszałam przepiękne melodie i harmonię. Ta muzyka sięgała niebios. Od tego czasu pokochałam twórczość tego kompozytora. I jestem niepomiernie szczęśliwa, mogąc teraz przedstawić jego biografię.
Jej tytuł brzmi: „Górecki. Geniusz i upór." Autorem jest Maria Wilczek-Krupa. „Bywał
gwałtowny, szorstki i niezbyt uprzejmy. Sam siebie określał trzema słowami: choleryk, choleryk, choleryk! Mówił, że w życiu ogląda się wstecz jedynie w garażu, a żałuje tylko jednego: „że nie temperował jęzora" - czytam w notce od wydawcy. I jeszcze, że „miał być
kolejarzem albo górnikiem, ewentualnie księdzem. Przebył jedną z najtrudniejszych dróg do sławy w artystycznym świecie". Już wiem, że bohater to postać nietuzinkowa. A sama książka?
Autorka postarała się, aby Górecki stał się dla nas, czytelników, człowiekiem z krwi i kości. Żywa narracja, mnogość cytowanych wypowiedzi i rozmów sprawiają, że książkę czyta się jak dobrą powieść. Rozdziały poświęcone konkretnym dziełom dobrze jest czytać, jednocześnie słuchając nagrań. Dobrze opisane jest tło - życie w Polsce powojennej. Dodatkowy plus to staranność wydania (sztywna okładka, ilustracje). Nie tylko dla melomanów. anna czerny-marecka
konkurs: mmm ummł wswm w*
Dla czytelników mamy po trzy egzemplarze książek: „Rodzanice" (wydawnictwo Prószyński i S-ka), „Mózg. Władca czasu" (Prószyński i S-ka). „Kolor milczenia" (Wydawnictwo Literackie), „17 podniebnych koszmarów" (Prószyński i S-ka), „Gorzka czekolada" (Prószyński i S-ka), „Kobiety z odzysku" (Prószyński i S-ka), „Górecki. Geniusz i upór" (Znak). Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło (odpowiednio, jeden SMS to jedno hasło): RODZANICE, MÓZG. KOLOR. KOSZMARY, CZEKOLADA, KOBIETY, GÓRECKI. Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a
to 2,46 zł z VAT. Czekamy do północy z poniedziałku na wtorek.
0 książkach opowiadam także w swoim wideoblogu Anki Czytanki. Znajdziecie go na www.gp24 w sekcji wideo - błog o książkach. Ostatni odcinek to rozmowa z Joanną Ostrowską
o książce .Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej". Zapraszam do obejrzenia.
Anna Czemy-Marecka
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
rodzinny
15
I BABA SWOJE -DZIAD SWOJE I
SEKS W RĘKU NIEODPOWIEDNICH POLITYKÓW TO POŻAR

Anna Czerrry-Marecka
anna.marecka@polskapress.pl
Dzień bez politycznej burzy to dzień w Polsce nie tyle stracony, co niemożliwy do wyobrażenia. I nie może się oczywiście obyć bez obrażenia - oponentów. Teraz na tapecie jest seks. W kontekście dzieci.
„Nie pozwolimy ich seksualizować!" - zagrzmiał najważniejszy polityk gromo-władca. Pioruny wbiły się w środowisko LGBT i prezydenta Warszawy za wprowadzenie deklaracji LGBT. Chodzi o to, że przyjmuje ona standardy WHO dotyczące edukacji seksualnej dzieci i młodzieży.
Dostałam książkę, w której są zawarte. To długa lektura i ręczę głową, iż politycy, którzy straszą naród wizją moralnego zepsucia i zniszczenia polskich rodzin, jej nie przeczytali. Ja także, przyznaję, ale przynajmniej zada-łam sobie nieco trudu, by ją przejrzeć. Pod kątem tych zboczeń, które ponoć promuje. Jakoś nie znalazłam. Co prawda pojawia się słowo „masturbacja", ale w kontekście obojętnym, ani afirmują-cym, ani potępiającym.
Wracając do medialnych dyskusji, po ataku z prawej strony, do akcji odwetowej doszło z lewej flanki. Pojawiły się bowiem pytania, jakie księża zadają dzieciom przed przystąpieniem ich do I Komunii Świętej. Dotyczą „nieczystych" myśli, pragnień i zachowań. No cóż, poczułam się zgorszona. Na szczęście w książeczce WHO jest dużo o tym, jak chronić się przed złym dotykiem i złym wpływem. Może księża powinni ją przeczytać?
Zbigniew Marecki
zbigniew.marecki@poiskapress.pl
Straszenie seksem ma wielowiekową tradycję. I nawet są pewne tego podstawy - bowiem bywa on przestępczy czy grozi chorobami. Najbardziej obrzydliwym przestępstwem jest chyba seks pedofilski. Jak więc chronić dzieci, których naturalna ciekawość świata obejmuje także sferę seksualną? I nastolatki, których mózgi zalewane są hormonami, więc nie działają rozsądnie?
Moim zdaniem jedyną formą obrony jest edukacja. Mądra. Najlepiej głównie w rodzinnym domu. To jednak nieżyciowy ideał, bo rodziny są różne. Nie wszyscy rodzice mają odpowiednią wiedzę, kulturę (to ogromnie ważne w tym przypadku), umiejętności i chęci rozmawiania z dziećmi na takie tematy. A w rodzinach patologicznych to dziecko tylko patologii się przecież nauczy.
Nasi rodzice, jeżeli sami bali się mówić o tej sferze życia, podrzucali nam dostosowane do wieku książki. We współczesnym świecie to jednak za mało. A to dlatego, że naturalni edukatorzy seksualni, czyli mama i tata, mają poważną, nieznającą pojęć „moralność" i „etyka" konkurencję w postaci internetu. Jeżeli gdziekolwiek zachodzi seksu-alizacja dzieciaków, to właśnie tam. I to nie tylko na portalach pornograficznych, ale i np. na modowych.
Dlatego potrzebna jest mądra, dostosowana do wieku edukacja seksualna w szkołach. Bez mitów, propagandy i tabu. Niech tworzą ją pedagodzy. Politykom wara od tego.
Powstaje nowy film dokumentalny Skrajne emocje, determinacja i pełna poświęceń walka o życie
National Geographic Docu-mentary Films wyprodukuje film dokumentalny o emocjonującej kilkunastodniowej akcji ratunkowej z 2018 roku, kiedy w podziemnym kompleksie skalnym uwięzieni zostali młodzi członkowie taj-skiej drużyny piłkarskiej. Nowy dokument firmują swymi nazwiskami nagrodzony Oscarem reżyser Kevin MacDo-nald („One Day in Septem-ber"), zwycięzca nagrody Emmy, producent John Battsek
(„Wytropić BinLadena", „One Day in September"), producent P. J. van Sandwijk („American Dharma") i producent wykonawczy Michael Lesslie („Maładoboszka").
23 czerwca w górzystym regionie Tajlandii młodzieżowa drużyna piłkarska postanowiła odwiedzić kompleks jaskiń. Ta wycieczka przerodziła się w walkę o przeżycie, która trwała ponad dwa tygodnie i skupiła na sobie uwagę całego świata, (mara)
KĄCIK ADOPCYJNY
Lizus ma za sobą ciężkie przejścia, ale uczy się ufać ludziom
Lizus to około trzyletni pies, bardzo skrzywdzony przez człowieka. -Został odebrany właścicielowi przez policję z powodu niehumanitarnego traktowania -opisują losy bezdomniaka wolontariusze słupskiego schroniska dla zwierząt. - lizus miał wrośnięty w szyję łańcuch, który udało się usunąć dopiero w wyniku zabiegu. Rany na ciele już się zagoiły, lecz rany psychiczne zostały... Piesek już coraz bardziej ufa człowiekowi, lubi spacery z wolontariuszami. lizus jest nadal psem wymagającym pracy, jednak cierpliwość i miłość ze strony opiekuna na pewno zostanie wynagrodzona.
Piesek został odrobaczony, odpchlony, zaczipowany oraz posiada wszystkie aktualne szczepienia. Lizus przeszedł również zabieg kastracji. (MARA)
KONTAKT DO SCHRONISKA
"■ii":
Akir potrzebuje dużo ruchu
Akir to młodziutki pies w typie Akityinu. Psiak jest bardzo przyjacielski, ładnie chodzi na smyczy. Akir dobrze reaguje na inne psy, jak przystało na kawalera w typie tej rasy, potrzebuje dużo ruchu, nie może się nudzić. - Do adopcji preferowana rodzina z doświadczeniem w wychowywaniu psów rasy Akita - zaznaczają wolontariusze słupskiego schroniska dla zwierząt. - Akir ostatnio nieco przybrał na wadze, ale przy odpowiedniej dawce ruchu na pewno wróci do formy. Niestety, warunki schroniskowe nie zapewniają mu odpowiedniej ilości spacerów. To bardzo spokojny i przyjacielski psiak.
Akir został odrobaczony, odpchlony, zaczipowany oraz posiada wszystkie aktualne szczepienia. Piesek przeszedł również zabieg kastracji, (ma-
ra)
Wszystkie osoby zainteresowane adopcją pokazanych w tej
rubrce piesków (a także innych psiaków i kotów), zapraszamy do Schroniska dla Zwierząt prowadzonego przez Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Słupsku - ul. Portowa 11. Czynne w poniedziałek-piątek w godz. 10-18, sobota-niedziela -10-15. Kontakt telefoniczny pod numerem telefonu: 59 842 29 59.
KOMPULSYWNE MYŚLI I ZACHOWANIA
MarckiFlorkowski
dr psychologii
Czytelnik: Potrafię kilka razy w nocy wstać, żeby sprawdzić, czy nie ulatnia się gaz. Wiem, że to jest bez sensu, wiem, że nic mi nie grozi, ale nie uspokaja mnie to. Po prostu muszę wstać i sprawdzić... Jak się od tego uwolnić?
Pan cierpi na zaburzenia obse-syjno-kompulsywne. Polegają one na tym, że pojawiają się u Pana nieprzyjemne myśli („gaz się chyba ulatnia"), a sposobem zredukowania niepokoju jest wykonanie uspokajającej czynności. Po jej wykonaniu spada poziom lęku.
Niestety, niechciana myśl nawraca i cykl powtarza się. Wielu psychologów jest zdania, że niechciane myśli powracają dlatego, że ludzki umysł jest przygotowany do powtarzania określonych czynności jak mantry. Przeważnie jest bowiem tak, że obsesyjne myśli dotyczą brudu, zarażania się, wypadków i ochrony przed nimi. Ponieważ przez setki tysięcy lat rozwoju naszego gatunku te czynności (czystość i sprawdzanie, czy nie grozi jakieś niebezpieczeństwo) były ważne dla przetrwania, to prawdopodobnie nasz mózg jest ukształtowany tak, aby
pewne myśli i czynności powtarzać cyklicznie. U osób chorych na zaburzenia obse-syjno-kompulsywne te części mózgu, które są odpowiedzialne za owo „sprawdzanie", zaczynają działać w sposób wykoślawiony, czego objawem jest ciągłe doświadczanie niechcianych myśli i przymus wykonywania określonych czynności.
Metaforycznie można powiedzieć, że każdy z nas ' ma stację radiową w głowie, która nadaje w kółko ten sam program. Jeśli stacja nadaje za głośno albo jest zepsuta, to ów kanał zaczyna człowieka zadręczać. W łagodniej formie objawia się to np. ciągłym nuceniem jakiejś piosenki. W bardziej ekstremalnej formie doświadcza się uporczywie powtarzających się myśli dniami, tygodniami a nawet latami.
Znaczną poprawę przynosi zażywanie lekarstw, które uzupełniają określone substancje neurochemiczne i sprawiają, że poszczególne części uldadu nerwowego pracują prawidłowo. Do takich lekarstw należy np. ana-franil czy klomipramina. Najlepszym adresem dla Pana jest udanie się do psychiatry. Jest przynajmniej 50% szans na to, że dobrze dobrany lek zlikwiduje, a przynajmniej zmniejszy Pana problem.
Gdy nastolatek chce mieć swój telewizor
A/szystko, có musisz wiola
ńeń
o swoim dziecku* abv
emu sie 1
Wychowanie
Bogna Skanii
bogn2.skarul@poiskapress.pi
Codziennie nasze nastolatki dostarczają nam mnóstwa kłopotów. Choćby z pienieniem posiadania swojego tele-wizora. Co wy na to?
P 1% |1
m m
1 / II
am kłopot z Kaśką -przyznała mi się moja przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki.
-	A co się stało?-zapytałam - zresztą jak zwykle - zainteresowana kłopotami mojej przyjaciółki.
-	Jeszcze nic, ale obawiam się, że będzie pewien
problem i nie wiem, co robić -stwierdziła mama Kaśki. -Moja córka chce, abyśmy wstawili do jej pokoju telewizor - w końcu wydusiła z siebie, w czym ma problem.
- A po co jej? - zapytałam zaciekawiona. - Przecież ma-
cie telewizor w salonie.To jej nie wystarcza?
-	Mówi, że chciałaby coś innego oglądać niż my - tłumaczyła prośbę swojej córki moja przyjaciółka. - Bo wiesz, czasami leci jakiś mecz piłkarski, czasami oglądam jakieś przepisy kuchenne. Kaśka twierdzi, że jej to absolutnie nie interesuje, że ona chciałby zobaczyć jakiś fajny film czy nawet pogodę.
-	Rzeczywiście nie pozwalacie jej zobaczyć pogody? -zdziwiłam się.
-	Czasami tak się zdarza, bo jak leci mecz, to sama rozumiesz, że nie ma czasu przełączyć na pogodę.
-	No tak - westchnęłam. -A czy Kaśka nie może tej pogody oglądać na komputerze?
-	Okazuje się, że jej komputer zupełnie do czegoś innego służy - odparła mama nastolatki.
-	Ale przyznasz, że kupowanie telewizora, nawet bardzo małego, tylko po to, aby < obejrzeć pogodę, to jest trochę bez sensu - zaryzykowałam krytykę pomysłu Kaśki.
-	Niby tak - przyznała mama 15-latki. - Ale z tą pogodą to był tylko taki przykład -od razu zaczęła się usprawiedliwiać.
-	Rozumiem - przytaknęłam. - To w czym problem?
-	Boję się, że ona, jak będzie miała ten telewizor, to nie będzie odrabiać lekcji, tylko gapić się w ekran.
-	A to już zupełnie inny problem - stwierdziłam.
16	rodzinny erzyzóulm	Sobota-niedziela, 16-17.03.2019
„Gotowanie mnie relaksuje, a jedzenie sprawia przyjemność. Zawsze mam oliwę, czosnek, makaron, tofu, jakiś dobry ser, jajka i mrożone owoce morza. Zakupy robię na znajdującym się kilka kroków od mojego domu bazarze".
Magdalena Cielecka, aktorka
Krzyżówka panoramiczna
asystentka dyrektora	-v	jaskinia, pieczara	^naNsfla	r~	marynarski taniec		silna presja, nacisk	skrzynia na zaprawę murarską	"V	dzielnica Warszawy		koń ze stadniny w Janowie Podlaskim		kwiaty Nilu	metal, dodatek stopowy	f-	tropikalny huragan		dumny z ogona	ma wiele fanek	r~	eksperyment
					najdłuższy bieg														kolor w kartach			defekt maszyny
										obszar												
zdawany zwykle w maju	-	ł	4		4		4 j			4			4	4	l	24	imię Kuro-sawy, reżysera	-	i	4		4
w więziennej celi	-					skalne miasto w Jordanii (anagram słowa taper)		żółty z dziurami	—►			mała chmara ważek	-									31
tandem iub góral	-		3				-					Bikini lub Mururoa	-*■			26	dawna strojna suknia					
																	prawy dopływ					
futrzana narzuta	-+•			21		zaliczka od szefa		rzeka w Bonn		22		przeciwieństwo niżu	r				zielony pieniądz	_ \	32			
								ogół gazet									gaz palny					
r						4		i				i	małe dziecko		dopływ Waity		\		włoskie imię. męskie		brazy-lijski złoty	
															dawny żaglowiec							
gromada wymarłych koni		wokół czapki oficera	-	5			duży baniak		rosyjska republika z Kazaniem		r				1	A^U Arciuch			4		4	
																Kłosowski						
r		4		ujściowe ramię Wisły	-		4		i	kobiecy rower	ćwiczenie na drążku		kraina w Polsce i Słowacji			4				atrybut listonosza		kontynent z Indonezją
													studio artysty	rasa królików								
mieczy okiem a czołem		imię Stalin-skiei. aktorki		potocznie o. Pfzy- jazni	rączka narzędzia	-		29		4		wyprawi! się po złote runo	\	i		12				4		
r		i	20	ł	weksel ciągniony	-					sportowa drużyna		-	28		23	dramatyczna dla aktora				13	4
																	znakomitość, mistrz					
											ma 365 dni											
grecki bó$ podziemi	wodne						... się przebrała	uskrzydlony chłopiec	-*•			4			ma swoje emploi			\	14		rura do odwadniania gruntów	
	nimfa zamieniona w źródło																					
															Karewicz							
kanion																						
u	\		iek na ból głowy		imię autora „Przygód Tomka Sawyera"		4 -*•				filmowy gangster				4		małe naczynie		Marsylia lub Gdynia			27
											rodzaj zapięcia											
pieczywo na śniadanie	-		1		r~	ryba mulis-tych akwenów		zimowy pojazd	-		i			prośba na piśmie		broń szermierza	4		l	2	4	
lekka tkanina na bluzki	-					15		nie chciała Niemca	30	dawne słowo honoru		styl literacki	**	4	9			willowe osiedle w Warszawie		polski mikrobus		stolica kraju piramid
												kosmita z TVP										
machina burząca mury	-					kul-szowa		4				i				do gotowania		i		4	10	i
										krótkie zimą												
						małpa z Afryki										kocio-kwik						
Michał, piosenkarz		resztki drzew na porębie		część stroju ludowego	gorszące zdarzenie	i			1	4			pani z czasów Zagłoby		wojskowy sklep	ł						
u	7	\		4	Tomasz, filomata	-			nieszczęście niepowodzenie		płynie w aorcie			-+■					choroba układu ruchu		mityczny ojciec tytanów	
													horror Alfreda Hitchcocka									
kroniki, roczniki	-		34			16	ssak z szablami	-	i		4	pionowa ściana grani			miasto pionierów na Krymie	r			4		\	
ślad alS-mencie	twarz, oblicze	19	łączy brzegi rzeki		drobno pokruszony węgiel na opał	-+•				w portfelu Hindusa	-	i	\		1	pół-koń noł-czfowiek		część rajdu samochodowego		wymaga dowodu		angielska miara objętości
U	i		ł				typ lasu liściastego			Żydówka z Biblii						r-	Fiat Uno		-*•	4		4
										dopływ Odry												
na ekranie komputera	-*•			8			drzewo rosnące w gajach	-*■	33	4	6			mieszkańcy Aszcha-badu	-				17			
r 25	18				sztuczna tkanina	-*■					ośmiu muzyków	-*■					pojawia się w powietrzu po burzy		-			
tłok w autobusie		jamnik inaczej					narządy gębowe motyli	-			11			jaskrawe przeciwieństwo	-					35		
1 2 3		4 5 6		7 8 9		10 11 12		13 14 15		16 17	18 1	19 20	21 22 23		24 25 26		127 28 29		30 31 32		33 34 35	
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 35 utworzą rozwiązanie - myśl Sofoklesa.	ynioaa iS3r ~\ęm 3i3io wanoiom3inz aa 13aavn :3invzvimzoa
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 35 utworzą rozwiązanie - myśl Sofoklesa.	ynioaa iS3r ~\ęm 3i3io wanoiom3inz aa 13aavn :3invzvimzoa