I Cl WAŻNE Milion dla Akademii Pomorskiej Wczoraj odbyło się 76. posiedzenie Sejmu i jest dobra wiadomość dla Akademii Pomorskiej w Słupsku. Uczelnia otrzyma dodatkowe pieniądze - milion złotych. - Podczas posiedzenia została przegłosowana i uchwalona ustawa budżetowa na 2019 rok, a w niej dodatkowe środki w wysokości miliona złotych dla Akademii Pomorskiej na sfinansowanie bieżących potrzeb uczelni, w tym związanych z podjęciem działań prorozwojowych polegających m.in. na tworzeniu interdyscyplinarnych kierunków studiów, nowych specjalności oraz podejmowaniu działań na potrzeby rozwojowe firm regionu - napisał wczoraj Piotr Muller, poseł PiS ze Słupska, na swoim profilu na Facebooku. -Nie ukrywam, że bardzo cieszę się z tej wiadomości, nie tylko jako wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, ale przede wszystkim jako poseł ziemi słupskiej. Jednym z głównych celów do zrealizowania podczas mojej 10-mie-sięcznej kadencji w Sejmie RPjest wspieranie słupskiej uczelni oraz podejmowanie działań wpływających na jej dalszy rozwój, który jest bardzo ważny dla miasta, ale i całego naszego regionu, (mag) KALENDARIUM 1920 Bydgoszcz została przyłączona do Polski. 1945 Gen. Leopold Okulicki rozwiązał Armię Krajową. 1947 Odbyły się sfałszowane przez komunistów wybory do Sejmu Ustawodawczego. 1993 Polska ratyfikowała Europejską Konwencję Praw Człowieka. 1994 Spłonął wrocławski Teatr Polski. WALUTY USD EUR CHF GBP 3.7694 (+) 4.2964 (+) 3.7917 ) 4.8773 (+) (+) wzrost ceny wstosunku do notowania poprzedniego (• ) spadek ceny w stosunku do notowania poprzedniego Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Wydarzenia 03 Ukradli datki zbierane dla pogorzelców Lębork Robert Gębuś robeitgebus@polskapress.pl Policja zatrzymała mężczyznę. który jest podejrzany o kradzież pieniędzy z puszek charytatywnej akcji na rzecz lęborskich pogorzelców. W tej sprawie kobieta i mężczyzna, mieszkańcy powiatu lęborskiego, usłyszeli zarzut kradzieży. Grozi im do 5 lat pozbawienia wolności. Policjanci z Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji w Lęborku zatrzymali mężczyznę podejrzanego o kradzież aluminiowych puszek z datkami charytatywnymi. - Jak ustalili mundurowi, mężczyzna wspólnie i w porozumieniu z ustaloną już wcześniej kobietą dokonali kradzieży pieniędzy z puszek w czasie trwającej w Lęborku akcji charytatywnej na rzecz osób pokrzywdzonych tragicznym pożarem kamienicy w Lęborku w dniu l października 2018 roku - informuje aspirant sztabowy Magdalena Zielke z Komendy Powiatowej Policji w Lęborku. W skradzionych puszkach znajdowały się pieniądze w kwocie około 2000 złotych. W tej sprawie postawiono już zarzut kradzieży 24-letniej kobiecie, mieszkance Lęborka. Zatrzymany mężczyzna był znany policjantom z wcześniejszych przestępstw i wykroczeń o podobnym charakterze. W związku z jego zatrzymaniem został on również przesłuchany w sprawie wcześniejszych czynów dotyczących kradzieży na terenie Lęborka, w których usłyszał zarzuty. Mężczyzna usłyszał już zarzuty. Niebawem 36-latek oraz 24-letnia kobieta staną przed sądem, gdzie odpowiedzą za popełnione przestępstwo. Może im grozić do 5 lat pozbawienia wolności. Przypomnijmy, że kamienica przy ul. Pileckiego w Lęborku spłonęła w wyniku podpalenia. Podejrzanym jest 18-latek, mieszkaniec Nowej Wsi Lęborskiej, który podłożył ogień pod budynek, bo chciał się zemścić na swojej byłej dziewczynie. W wyniku pożaru dwie osoby zginęły - 16-letnia dziewczyna i 12-letni chłopiec. W sumie w pożarze obrażenia ciała odniosło łącznie 20 osób. Podejrzany o spowodowanie tragedii przebywa w areszcie. ©® Informuje, że skoczy z dachu wieżowca, choć dwa sądy skazały go za fałszywe alarmy : - m ' Grzegorz Hiłarecki grzeg0fz.hilarecki@gp24.pl , ,<> Stupsk Radiowozy, strażacy i karetka pogotowia przyjeżdżają pod wieżowiec na Królowej Jadwigi 1. bo mężczyzna poinformował służby, że chce skoczyć z wieżowca. Okazało się. że to był żart a sprawcą jest Adrian K.. mieszkaniec Trzebielina, który już dwa razy przez sądy został skazany za fałszywe alarmy, w tym o bombach w szkołach. To działo się w środowy wieczór, ale sprawa nie skończyła się na tym. W czwartek rano mężczyzna napisał na Facebooku, że" stoi na dachu wieżowca, a policja i straż znowu pompują materace ochronne. Wpis wywołał reakcję i to nie tylko dużo komentarzy w internecie. W odpowiedzi mężczyzna napisał: „dajecie się nabrać". W akcję pod wieżowcem służby były angażowane w środę. Sprawca fałszywych alarmów już wcześniej, i to dwa razy, został za fałszywe alarmy skazany. Pójdzie na ponad rok do więzienia Okazuje się, że ta jego „zabawa" z sąsiadami i policją będzie miała mało dla niego śmieszne zakończenie. - Musieliśmy interweniować, jak zawsze w sytuacji zagrożenia życia - informuje Robert Czerwiński z Komendy Miejskiej Policji w Słupsku. -Trwają intensywne czynności mające doprowadzić do zatrzymania. Mężczyzna nie jest mieszkańcem Słupska. Ustaliliśmy, że mieszka w powiecie bytowskim. Poniesie konsekwencje, to już teraz tylko kwestia czasu. Za wcześnie mówić o konkretnej karze. Policjanci śmieją się, że nie będzie to przysło- wiowe pogrożenie paluszkiem. Przypomnijmy, sprawcy fałszywych alarmów ponoszą coraz wyższe kary finansowe. A gdy ich działania stanowią zagrożenie dla innych, stają przed sądami, które ostatnio nie są w takich przypadkach pobłażliwe. Okazuje się, że już jednak nie były pobłażliwe w stosunku do tego „żartownisia", który alarmuje słupską policję. Latem ubiegłego roku stanął on przed sądem w Miastku. Wtedy 19-latek Adrian K. wysyłał SMS-y z fałszywą treścią do KWP w Gdańsku i Katowicach. Informował w nich o tym, że chce się zabić. Kolejny SMS dotyczył tego, że miał nietrzeźwy jechać rowerem. Był także SMS o tym, że hakerzy mają obserwować jego mieszkanie i grozić rodzinie. Jeden SMS dotyczył sytuacji, w której ktoś miał zapukać w jego okno i informować o bombie w kamienicy w Trzebielinie. W każdym przypadku interwencję podjęła policja i inne służby. Adrian K. przyznał się do zarzutów. - „Głosy" kazały mi to robić, wysyłać te SMS-y. Żałuję tego, co się stało. Chcę dobrowolnie poddać się karze - powiedział w sądzie Adrian K. Miastecki sąd zgodził się na taki tryb, akceptując 1000 złotych grzywny oraz 500 złotych nawiązki na rzecz KWP w Gdańsku. Dlatego po naszej informacji na gp24.pl o jego alarmach w Słupsku napisał, że mylimy się, iż grozi mu coś więcej niż 1500 zł kary! Adrian K. ma na koncie poważniejszy wyrok. Kilka tygodni przed miasteckim sądem, sąd w Świebodzinie skazał go na dwa lata bezwzględnego pozbawienia wolności za fałszywe alarmy o podłożeniu bomb, m.in. w świebodzińskich szkołach, jak i w kamienicy w Trzebielinie (sprawy połączono). Adrian K. ma też zapłacić na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 50 000 zł, na rzecz Skarbu Państwa nawiązkę w kwocie70 000 zł oraz ~ na rzecz pokrzywdzonego (fałszywie oskarżanego mężczyzny) kwotę 5 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ma też zakaz zbliżania się do dwóch nękanych przez niego osób w okresie pięciu lat. Adrian K. spędził w areszcie osiem miesięcy. Teraz czeka na uprawomocnienie się wyroku. Do odsiadki ma jeszcze rok i dwa miesiące. ©® Pożegnali przyjaciela. Słupsk Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Choć Andrzej Obecny był skromny, to jednak zostawił po sobie duży dorobek i to na wielu polach. W piątek mówiła o tym Krystyna Danilecka-Wojewódzka, prezydent Słupska, przedstawiając uczestnikom pogrzebu biografię i dokonania zmarłe- Jak się okazuje, z Andrzejem Obecnym znała się od szkoły podstawowej. Potem on ukończył słupski mechanik, a po maturze studiował na Woj -skowej Akademii Technicznej. Jak ojciec, który zmarł, gdy był jeszcze dzieckiem, został zawodowym żołnierzem. Z wojska wystąpił w 1995 roku. Wtedy zaangażował się w życie społeczne. W 1998 roku został miejskim radnym. Dwa razy był wiceprezydentem Słupska za prezydenta Jerzego Wandzia i Macieja Kobylińskiego. Propagował budownictwo komunalne, w tym budownictwo dla seniorów. Później był nadal radnym i wydawcą. Wydał nie tylko swoją gazetę, ale także wiele książek. Więcej w piątkowym „Głosie Słupska". ©® Grubo ponad tysiąc osób uczestniczyło w piątkowym pogrzebie radnego Andrzeja Obecnego. Oprócz rodziny i znajomych przyszło wielu samorządowców, którzy z nim współpracowali Widziałem w oczach Andrzeja, jak się cieszył, gdy pomagał innym - mówił w czasie pogrzebu Robert Biedroń 04 Wydarzenia Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Rolnicy wielkoobszarowi rozmawiali o problemach współczesnego rolnictwa Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Ząfączkuwo/pow. stupski Henryk Hryniewicz od 53 lat pracuje w rolnictwie. W czwartek członkowie grupy gospodarstw wielkoobszarowych, która działa w województwie pomorskim, nagrodzili go rzeźbą Macieja Syrka. prawnuka Ksawerego Dunikowskiego. W imieniu zebranych wręczył mu ją Józef Bogusz, były poseł PZPR, a obecnie ziemianin i lider tej nieformalnej grupy. Wyróżniony odebrał także gratulacje z rąk Mariana Pastuchy, wicestarosty człuchowskiego, oraz Pawła Lisowskiego, starosty słupskiego. Ponadto list gratulacyjny przysłał dr Kazimierz Plocke, poseł na Sejm z ramienia PO i zarazem były minister rolnictwa. To już druga uroczystość tego rodzaju, która odbyła się w motelu w Zajączkowie, który Moment wręczenia rzeźby Henrykowi Hryniewiczowi podczas czwartkowej uroczystości w motelu w Zajączkowie należy do Józefa Bogusza. Dwa miesiące wcześniej w podobny sposób uhonorowano Michała Duszkiewicza, prezesa spółki rolnej Rędzina w Wieszynie. - Praca w rolnictwie ciągle wymaga dużego wysiłku i zaangażowania. Dlatego chcemy docenić tych, którzy całe swoje życie związali z tą dziedziną go- spodarki - mówi Józef Bogusz. Jak zauważyliśmy, wśród przeszło 30 osób, które uczestniczyły w spotkaniu, dominowali przedstawiciele młodszego pokolenia, zwykle następcy organizatorów gospodarstw wielkoobszarowych. To pokazuje, że na naszych oczach odradza się klasa ziemiańska. W trakcie kolacji ponownie głos zabrał Józef Bogusz, który mówił o problemach, z którymi obecnie muszą zmagać się rolnicy. Wspomniał o nich w formie apelu do władz lokalnych. Według niego, władze lokalne muszą pamiętać o udrożnianiu dróg prowadzących na pola uprawne. Liczy także na pomoc w melioracji rowów oraz budowie zbiorników retencyjnych, ponieważ Polska jest krajem, gdzie występują problemy z wodą. - Obecnie dużym problemem w kraju jest smog. Można by go ograniczyć, gdyby powstał program budowy modułowych biogazowni. W tym celu można by tworzyć spółki rządowo-rolnicze - uważa Józef Bogusz. Kolejnym problemem, który omawiano, była kwestia ubezpieczeń rolniczych. Mówiono o ubezpieczeniach grupowych dla gospodarstw wielkoobszarowych. Ewentualną ofertę omawiał Andrzej Szalej, współwłaściciel kancelarii brokerskiej ze Słupska. Gośćmi spotkania byli także przedstawiciele rolniczych instytucji państwowych: Krzysztof Jaszczak, dyrektor pomorskiego oddziału Krajowego Ośrodka Wparcia Rolnictwa, oraz Adam Treder, kierownik słupskiego biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jednak z ich strony nie usłyszeliśmy żadnych deklaracji. ©® 12 osób w szpitalu po zatruciu tlenkiem węgla w Sławnie Sławno O krok od tragedii byli mieszkańcy bloku przy ul. Okrzei w Sławnie. W czwartek późnym wieczorem doszło tam do zatrucia tlenkiem węgla. Do szpitali w Koszalinie i Słupsku z objawami zatrucia czadem trafiło 12 osób. Jedna z nich była nieprzytomna. Zgłoszenie o zatruciu tlenkiem węgla strażacy otrzymali około godz. 20. Na miejscu znaleziono jedną z mieszkanek bloku, u której doszło do awarii piecyka gazowego. Była nieprzytomna. Na szczęście udało się ją ocucić. Zbudynku ewakuowano łącznie 17 osób, z czego 12 zostało przewiezionych do szpitali w Koszalinie i Słupsku. Do późnych godzin nocnych pozostali na miejscu mieszkańcy byli badani w karetce, która stała/przed blokiem. - Strach pomyśleć, co mogło nam się stać. Moja żona była przerażona. Tak jak ja została przebadana przez ratowników - mówił nam jeden z mieszkańców. Na miejsce zdarzenia oprócz strażaków i pogotowia ratunkowego przyjechało pogotowie gazowe. Budynek odłączono od gazu. Od rana w piątek pracownicy Spółdzielni Mieszkaniowej „Wybrzeże" ze Sławna prowadzili przeglądy instalacji gazowej ikominowej. - Wszystkie przeglądy zakończyły się pozytywnie. Mieszkańcy muszą dbać o swoje urządzenia grzewcze. My sprawdzamy tylko sieć - mówi Kazimierz Olejniczak, prezes SM „Wybrzeże". Wszyscy lokatorzy wrócili już do swoich mieszkań. Od początku tego roku strażacy ze Sławna mieli już dwa zgłoszenia związane z zatruciem tlenkiem węgla w budynkach na terenie powiatu sławieńskiego. - Specyfika tlenku węgla jest taka, żejestto gaz powstający w wyniku niepełnego spalania produktów, które zawierają w sobie węgiel - tłumaczy nam Dariusz Szperlak, mł. brygadier, zastępca komendanta Powiato- wego Państwowej Straży Pożarnej w Sławnie. Mimo apeli i wielu zdarzeń związanych z czadem wciąż dochodzi do tego typu sytuacji jak ta, gdzie w bloku doszło do ulatniania się tlenku węgla. - Czad jest gazem bezzapacho-wym. Ciężko jest go wykryć. Pizy większym stężeniu tlenku węgla po około trzech godzinach u człowieka występują bóle głowy, nudności, ogólne zmęczenie. Im większe stężenie, tym szybciej doznajemy dolegliwości - mówi. O^fntedzieli Dzień Babci i Dziadka na słupskim lodowisku Dzień Babci i Dziadka na lodowisku przed słupskim ratuszem zaplanowano 20,21 i 22 stycznia 2019 roku. SOSiR zaprasza babcie i dziadków wraz z wnuczętami do wspólnej zabawy! Bilet promocyjny w cenie 10 zł uprawnia do korzystania z lodowiska w trakcie jednej sesji przez dwie osoby. Przypomnijmy. Zarówno Dzień Babci, jak i Dzień Dziadka to święta, które w Polsce mają stosunkowo krótką tradycję. Dzień Babci zaczęliśmy obchodzić w latach sześćdziesiątych, kiedy pomysł utworzenia święta wszystkich babć został opublikowany na łamach popularnego wówczas tygodnika „Kobieta i Życie". Dzień Dziadka jest świętem jeszcze młodszym - obchodzony jest od lat osiemdziesiątych XX wieku. Są to święta, które mają swoją stałą datę w kalendarzu polskich świąt. Obchodzimy je rokrocznie w tym samym terminie - 21 oraz 22 stycznia. Dzień Babci 2019 wypada w poniedziałek, z kolei Dzień Dziadka we wtorek, dlatego wielu dorosłych wnuków odwiedzi swoich dziadków nieco wcześniej, bo w weekend 19-20 stycznia. Jednak na świecie to święto jest obchodzone różnie. Na przykład we Francji jest to święto ruchome, celebrowane w pierwszą niedzielę marca. Powstało jako rozwinięcie pomysłu na popularną kawę Babci, czyli Cafe Grand'Mere. Tam święto jest okazją do wielu konkursów na najpiękniejsze laurki, najładniejsze życzenia i wspomnienia. (MAZ) Wyrazy współczucia Halinie Witkowskiej z powodu śmierci Brata składają koleżanki i koledzy z Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Stupsku 008850743 Serdeczne podziękowanie Państwu Halinie i Krzysztofowi Banach z Przedsiębiorstwa Usługowego „Kalla" oraz pracownikom w Słupsku za udzielenie wszechstronnej pomocy i zorganizowanie uroczystości pogrzebowej Mojej Córki składa Maria Gaillard z rodziną Łącząc się w żałobie i smutku z powodu śmierci Pana Andrzeja Obecnego byłego Wiceprezydenta Miasta Słupska, Radnego Rady Miejskiej w Słupsku wyrazy najgłębszego współczucia Rodzinie składają Burmistrz Kępic Magdalena Majewska, Przewodniczący Rady Miejskiej Marek Busłowicz Wyrazy szczerego współczucia i słowa wsparcia Panu Jackowi Cendeckiemu z powodu śmierci Ojca składają Zarząd i pracownicy PGK Spółka z o.o. w Słupsku 008850739 Serdeczne podziękowanie wszystkim przyjaciołom, którzy towarzyszyli Mojej Córce w ostatniej drodze składa Maria Gaillard z rodziną Słowa otuchy i wsparcia Przyjacielowi Waldemarowi Walkuszowi z powodu śmierci Mamy składa Mieczysław Toczony z Torunia „Jedni padli w nierównym boju, inni żyją, ich życie to krzyk" Alicja Rybałko Z wielkim smutkiem żegnamy śtp Andrzeja Obecnego Był naszym Przyjacielem i Mentorem. Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Grodna w Słupsku Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Polska 05 Pożegnali swojego prezydenta Śledczy sprawdzają, co Stefan W. robił po opuszczeniu więzienia GArtsk Szymon Zięba szymon.zieba@polskapress.pl Prokuratura Okręgowa w Gdańsku, która zajmuje się sprawą zabójstwa prezydenta Pawia Adamowicza, poprosiła o zabezpieczenie monitoringu sprzed Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. Śledczy sprawdzają, co Stefan W., który ugodził samorządowca nożem, robił po wyjściu zza krat. - Weryfikujemy to, co ten męż-czyzna robił po opuszczeniu zakładu karnego. Między innymi, w ramach tych sprawdzeń, poprosiliśmy o zabezpieczenie monitoringu sprzed Pałacu Prezydenckiego w Warszawie - potwierdza prok. Grażyna Wawryniuk z Prokuratury Okręgowej w Gdańsku. O tym, że Stefan W. myślał o wyjeździe do Warszawy, mówili funkcjonariusze Służby Więziennej. -Z ustaleń policji wynikało, że Stefan W. składał deklaracje, w których oznajmił, że niesłusznie dostał tak wysoki wyrok za napady, bo broń, której użył, nie była prawdziwa, a była atrapą. Deklarował, że gdy wyjdzie z więzienia „to dopiero zrobi napad z prawdziwą bronią", aby ten napad zrobić, pojedzie do Warszawy. Mówił też, że może wykorzystać atrapę broni, którą „ma w więziennym depozycie" - informowała ppłk Elżbieta Krakowska, rzecznik prasowy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej. I zastrzegła: - W trakcie wszystkich czynności profilaktycznych sprawdzono więzienny depozyt. Żadnej atrapy broni w nim nie było. Nie posiadał czegoś takiego. Wszystkie informacje, jakie ustaliła SW podczas rozmów ze Stefanem W. oraz funkcjonariuszami służby i współwięźniami, przekazała policji. W sprawie skontaktowaliśmy się ze Służbą Ochrony Państwa. Rzecznik SOP, płk Bogusław Piórkowski, poinformował, że nie udzielają informacji w zakresie monitoringu ani swoich działań. Prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz, zmarł w szpitalu Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w poniedziałek, 14 stycznia. Miał 53 lata. Walczył o życie po ataku nożownika na scenie finału WOŚP. W sprawie zatrzymano 27-letniego Stefana W. Według ustaleń policji, był on karany za rozboje na punkty bankowe. Skazany został na 5,5 roku więzienia. Wyszedł w grudniu 2018 roku. ©® ostatnich słówprezydenta, które padły ze sceny w czasie niedzielnego finału WOŚP, na kilka chwil przed zamachem na jego życie. Wraz z mieszkańcami pojawili się na gdańskiej Ołowiance przedstawiciele kilkudziesięciu stowarzyszeń, fundacji i organizacji, które od lat współpracowały z tragicznie zmarłym Pawłem Adamowiczem. - Nasze wspólne ostatnie spotkanie w ramach stowarzyszenia odbywało się na placu Solidarności, pod pomnikiem Trzech Krzyży. Mówiliśmy wtedy, że ofiarom Grudnia '70 należy się nasza wdzięczność. Nie wyobrażałem sobie, że kolejny raz, kiedy spotkamy się w ramach stowarzyszenia, wokół tego pomnika będzie ciągnęła się kolejkaludzi, którzy stojąc godzinami, czekają na moment, kiedy będą mogli się z Tobą pożegnać. Kochany Szefie, Pawle, twoja ofiara nie pójdzie na marne. Zrobimy wszystko, żeby Gdańsk pozostał dla wszystkich - mówił Piotr Grzelak, prezes stowarzyszenia Wszystko dla Gdańska, wiceprezydent Gdańska. W piątek z kolei hołd zmarłemu prezydentowi oddali w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej przedstawiciele sześciu samorządowych organizacji: Unii Metropolii Polskich, której Paweł Adamowicz był prezesem przez osiem lat, oraz Związków: Miast Polskich, Województw RP, Powiatów Polskich, Gmin Wiejskich i Urlii Miasteczek RP. W sobotę wezmą udział w uroczystościach pogrzebowych. ©® Z KRAJU fffaftfóMtar Zmarł znany lektor Janusz Kozioł. Miał 68 lat W piątek przed południem zmarł Janusz Kozioł-jeden z najbardziej znanych lektorów. Jego głos można było usłyszeć w kultowych filmach i reklamach telewizyjnych. Od kilku lat walczyłz SLA (stwardnienie zanikowe boczne opuszkowe). Choroba zaatakowała narząd mowy i funkcje oddechowe. W internecie prowadzono zbiórkę pieniędzy na jego leczenie. Celem było zebranie 30 tys. zł, ale udało się pozyskać dziesięć razy więcej - prawie 300 tys. zł. Środki mają zostać przekazane na rzecz fundacji pomagających chorym na SLA. (ah>) Warszawa 5274.95zł przeciętnego wynagrodzenia. Rekord Jak poinformował w piątek Główny Urząd Statystyczny (GUS) firmy zatrudniające dziesięciu lub więcej pracowników rozbiły w grudniu bank, wypłacając im średnio5274,95zł miesięcznej pensji. Tak wysokich wynagrodzeń nie było nigdy w historii i choć wypłaty grudniowe zawsze są rekordowymi wskali roku, to i tak skala podwyżki średniej płacy jest imponująca. Wskali roku, w stosunku do grudnia 2017 roku przeciętne wynagrodzenie wzrosło także mocno - o 6,1 proc., a liczone za całe lata - rok2018 w stosunku do 2017 to wzrost aż o71 proc. Rekordowe 5274,95 zł to oczywiście kwota brutto. Po odjęciu składek i PIT na rękę wypada około3740złotych. - Wszystko wskazuje na to, że w 2019 r. rynek nie przestanie należeć do pracowników, a pensje będą rosły o połowę szybciej niż w minionym roku - prognozuje Krzysztof Ingtot, prezes agencji zatrudnienia Personnel Service. strefabiznesu.pl Warszawa 20 osób zatrzymanych za groźby w internecie W ostatnich dniach policjanci w całym kraju odnotowali wzmożoną liczbę zgłoszeń od obywateli dotyczących obraźliwych wpisów internetowych, jak i gróźb karalnych kierowanych telefonicznie. Zauważono także częstsze nawoływania do popełnienia przestępstwa w stosunku do osób publicznych i ugrupowań politycznych -informuje policja. Od początku tygodnia funkcjonariusze z Biura do walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji zatrzymali 20 podejrzanych osób. Zebrane materiały dowodowe zostały przekazane już do odpowiednich prokuratur. Zatrzymani już usłyszeli zarzuty. 0 dalszym ich losie zadecyduje sąd. „Policjanci przypominają o odpowiedzialności za każde bezprawne zachowanie, a także słowa kierowane wobec innych ludzi różnymi drogami. (...) Osoby takie nie mogą czuć się bezkarnie" - czytamy na stronie internetowej polskiej policji. CAIP) Ewa Andruszkiewicz e.andruszkiewkz@prasa.gda.pl Gdamk tylko w czwartek, do północy, z tragicznie zmarłym prezydentem Rmlem Adamowiczem pożegnało się pizy jego trumnie ok. 20 tys. mieszkańców ^- nie tylko Gdańska ale i całego regionu. Dogodź. 7 rano w piątek ficzba ta wzrosła do 31 tys. Czekali po kiHca godzin, w nocy, na mrozie, ale-jak mówią-.xzufi, że po prostu muszą to zrobić". Choć od dramatu, który rozegrał się w czasie gdańskiego finału WOŚP, minął już blisko tydzień, gdańszczanie wciąż nie dowierzają w to, co się stało i nie mogą pogodzić się ze stratą swojego prezydenta. W ciągu zaledwie dwóch dni nad trumną z ciałem tragicznie zmarłego Pawła Adamowicza przyszły pochylić się dziesiątki tysięcy mieszkańców. Najpierw jednak pożegnała się z Nim najbliższa rodzina -żonai córki. Trumnę, okrytą flagą Gdańska, wystawiono w czwartek ogodz. 17 w Ogrodzie Zimowym w Europejskim Centrum Solidarności Wokół niej ułożono morze białychróż, z boku - przepasaną kirem flagę Polski oraz flagę Unii Europejskiej. Pod Europejskim Centrum Solidarności tłumy zbierały się na długo przed rozpoczęciem pożegnania. Kilkukilometrowa Przed trumną z ciałem Pawła Adamowicza w ciągu dwóch dni stanęło kilkadziesiąt tysięcy osób. Jako pierwsze - Magdalena Adamowicz z córkami kolejka ciągnęła się daleko poza historyczną bramę Stoczni Gdańskiej. Podobnie było też wpiątek. „Budował nasze miasto przez 20 lat. Dzięki niemu stawało się coraz piękniejsze. Wciąż trudno uwierzyć wto, co się stało", „Był zawsze blisko mieszkańców, rozmawiał z nimi na ulicy, pytał o ich problemy", „Kochał nasz Gdańsk i poświęcał mu się bez reszty. To dla nas wszystkich ogromna strata. Czujemy pustkę" -tymisłowami wspominali Pawła Adamowicza Pomorzanie, którzy przyjechali do Europejskiego Centrum Soli- darności, by uklęknąć i pomodlić się przed trumną zmarłego prezydenta. - Stałam w kolejce trzy godziny. Za mną czekała czteroosobowa rodzina, która przyjechała spod Elbląga. Przez ten czas oczekiwania długo rozmawialiśmy. Mówili, że przyjechali do Gdańska, bo ich zdaniem Paweł Adamowicz był jednym z najbardziej wizjonerskich prezydentów w Polsce - opowiada w rozmowie z nami pani Małgorzata z Gdańska. - Mówili też, że obecność nas wszystkich i ta chwila solidarności może pokazać innym, że nie można myśleć o drugim człowieku w kategoriach nienawiści. Pani Katarzyna przyjechała pod ECS w czwartek, ok. godz. 22. By pochylić się nad trumną zamordowanego prezydenta, czekała wraz z rodziną prawie całąnoc. - Czekaliśmy na swoją kolej pięć godzin, do godz. 3 wnocy. Grzaliśmy się na zmianę w samochodzie, przed budynkiem ludzie stali pozawijani w koce i folie, którymi przykrywa się szyby samochodów, mieli ze sobą termosy z gorącą herbatą i kawą - opowiada. - Niesamowite dla mnie było to, że na ostatnie spotkanie z prezy- dentem przy jego trumnie czekało tak dużo osób starszych i dzieci. Na szczęście policja przepuszczała ich szybciej, jako pierwszych. Nie żałuję tych godzin stania. Wszyscy jesteśmy poruszeni tym, co się stało. Jesteśmy pogrążeni w smutku. Jeszcze w czwartek ogodz. 20, w pobliżu kładki przez Motławę - jednej z ulubionych inwestycji Pawła Adamowicza -odbyło się ostatnie obywatelskie spotkanie gdańszczan przed oficjalnymi uroczystościami pogrzebowymi Tak samo jakwpo-przednich dniach, czwartkowy wiec rozpoczęto od wysłuchania 06 Świat Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Wyciek scenariuszy. Kolejne referendum czy „no deal"? Katarzyna Stańko katafzyna5tanko@polskapress.pl Londyn m ..... .......................................i ii^mDWMurr-^ ""•* >■* •' ........r1* Z dokumentu brytyjskiego rządu, który wyciekł do mediów, wynika, że organizacja w Wielkiej Brytanii drugiego referendum w sprawie brexitu zajęłaby rok. Czy taki scenariusz jest prawdopodobny? Wciąż mamy dużą niepewność co do tego, jaki kurs obierze Wielka Brytania w kwestii opuszczenia Unii Europejskiej. Obecnie kilka rozwiązań jest możliwych: wniosek o przedłużenie negocjacji „rozwodowych", drugie referendum w sprawie brexitu i wyjście bez umowy. Według obecnego stanu prawnego brexit ma się odbyć 29 marca o godzinie 23 czasu Greenwich. Historyczna porażka premier Theresy May we wtorkowym głosowaniu w parlamencie na temat porozumienia zawartego 25 listopada pomiędzy brytyjskim rządem a wspólnotą przybliżyła nas do tego ostatniego rozwiązania, czyli tzw. twardego brexitu. Dokument brytyjskiego rządu analizujący organizację kolejnego referendum miał być w ml Premier Theresa May przekonuje brytyjskich parlamentarzystów do konsensusu w sprawie brexitu ponad podziałami. Ma trzy dni na przygotowanie „planu B" i zdobycie dla niego poparcia przedstawiany w czasie spotkań parlamentarzystów z ministrami rządu Theresy May w minionym tygodniu. Zawiera zapisy dotyczące praktycznej strony organizacji referendum. Sama premier Theresa May wielokrotnie mówiła, że organizacja drugiego referendum nie wchodzi w grę, ponieważ jej rolą jest realizaqa woli Brytyjczyków wyrażonej wreferendum z 2016 r. (51,89 proc. głosujących, przeciw 48,11 proc.). Rząd przewiduje, że najwięcej czasu zajęłoby uchwalenie wszystkich przepisów niezbędnych do jego przeprowadzenia. Przypomnijmy, że przygotowanie legislacji do referendum W2016 r. zajęło siedem miesięcy. Theresa May prowadzi obecnie intensywne negocjacje z posłami, szukając większości dla swojego planu B. May apeluje do opozycji z Partii Pracy oraz kolegów ze swojej własnej 15 stycznia 2019 r. parlament brytyjski odrzucił w głosowaniu uchwałę o skierowaniu do prac parlamentarnych ustawy ratyfikującej porozumienie brexitowe z 25 listopada zawarte między brytyjskim rządem a Komisją Europejską. 16 stycznia wotum zaufania dla rządu Theresy May. Brytyjska premier wyszła z niego zwycięsko, co daje jej mandat do dalszych negocjacji. 21 stycznia premier Theresa May zaprezentuje w brytyjskim parlamencie „plan B" w sprawie brexitu. 29 stycznia odbędzie się debata nad tym planem i głosowanie. Brytyjska Izba Gmin odrzuci lub przyjmie plan May. partii konserwatywnej o „konstruktywną współpracę ponad podziałami". Szef opozycyjnej Partii Pracy Jeremy Corbyn odmawia jednak udziału w konsultacjach. Stawia May warunek, że ma wykluczyć „twardy brexit". 75 proc. posłów w brytyjskim parlamencie tak na- prawdę nie chce brexitu - mówił Agencji Informacyjnej Polska Press dr Przemysław Biskup z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Wielu polityków, jak były premier Tony Blair, uważa, że referendum 2016 było złym pomysłem. Blair zaproponował wczoraj urządzenie kolejnego referendum, które mogłoby odwrócić bieg wydarzeń. Kluczowe pozostaje jednak, jak tym razem zagłosowaliby obywatele Wielkiej Brytanii. Zdaniem dr. Biskupa brytyjskie społeczeństwo nadal jest bardzo podzielone, a organizacja referendum była politycznym błędem ówczesnego premiera Davida Camerona. Czy nowe referendum gwarantuje rozwiązanie politycznego impasu? Partia Pracy raczej chce blokować brexit, ale jest w jej szeregach grupa eurosceptyków, do której należy sam lider, Corbyn. Elektorat Partii Pracy jest podzielony w kwestii wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Paradoksalnie „no deal" dla labourzystów jako maszyny wyborczej jest lepsze niż nowe referendum. Zwłaszcza „no deal" pod patronatem konserwatystów. Całe odium za brak porozumienia spada wówczas na przeciwników politycznych. Ten scenariusz wydaje się bardzo prawdopodobny. ©® Facebook zaniknął 364 rosyjskie strony i profile dezlnformacyjne Warszawa Katarzyna Stańko Katarzyna5tanko@polskapress.pl Facebook usunął289stron i 75 profili propagujących fałszywe informacje na temat Europy Wschodniej i byłych krajów ZSRR, w tym Ukrainy. To element walki z dezinformacją. do której zobowiązały się platformy mediów społecznościowych na żądanie Komisji Europejskiej. I Facebook usunął w sumie 364 strony, grupy i profile w głównym serwisie koncernu i na Instagramie, które wykorzystywane były przez Rosję do działań dezinformacyjnych - poinformował Nathaniel Gleicher, szef polityki cyberbezpieczeństwa koncernu. Zdaniem Gleichera akcje dezinformacyjne wymierzone były w kraje Europy Wschodniej, w Ukrainę oraz Białoruś. Jak podaje telewizja Belsat zablokowane strony miały z pozoru niewinne nazwy, jak „Dobranoc Białoruś", „Gruzja i religia", „Dziś w Mołdowie". Zawierały jednak linki, które kierowały użytkowników do rosyjskiej strony „Sputnik", będącej tubą propagandową Kremla. „Likwidujemy te strony i konta ze względu na ich zachowanie, a nie zawartość. W tych przypadkach ludzie stojący za tymi zachowaniami są skoordynowani i używają fałszywych profili do fałszywego reprezentowania siebie" - FB napisał w oświadczeniu. Gleicher wyjaśnia, że zakwestionowane strony propagowały treści wymierzone w NATO i wspierające społeczne ruchy protestów, a mechanizm dezinfor- macji przypominał te używane w czasie kampanii i wyborów do amerykańskiego Kongresu w 2016 r. Zarówno Facebook, jak i Twitter usunęły już miliony wpisów oraz tysiące kont powiązanych z operacjami wpływu prowadzonymi przez Moskwę, Iran i inne podmioty, które uaktywniły się przed ostatnimi częściowymi wyborami w USA , tzw. midterm. Francuskie służby prowadzą dochodzenie w kwestii inspiracji rosyjskich ruchu protestu „żółtych kamizelek" w mediach społecznościowych. Polskie Ministerstwo Cyfryzacji chce stworzyć narzędzia analityczne przeciwdziałające dezinformacji w internecie. W grudniu Komisja Europejska przedstawiła plan walki z dezinformacją, wskazując na Rosję jako jej główne źródło. ©® Spotkanie prawych rąk w sprawie denuklearyzacji Korei Północnej Katarzyna Stańko katarzyna.stanko@polskapress.pl Mike Pompeo i Kim Yong Chol przygotowywali wczoraj szczyt USA - Korea Północna. USA naciska na denuklearyza-cję reżimu Kim Dzong Una. Amerykański sekretarz stanu, Mike Pompeo, prawa ręka prezydenta Donalda Trumpa, spotkał się wczoraj w Waszyngtonie z Kim Yong Cholem, nazywanym prawą ręką pół-nocnokoreańskiego dyktatora Kim Dzong Una. Pompeo i Kim Yong Chol, dawny szef wywiadu Korei Północnej, spotykali się już wcześniej, m.in. w maju zeszłego roku w Nowym Jorku, tuż przed spotkaniem Trumpa i Kima w Singapurze. Przed wizytą w USA Kim Yong Mike Pompeo spotkał się wczoraj z wysłannikiem Kima Chol odwiedził Chiny i rozmawiał o denuklearyzacji oraz relacji ze Stanami Zjednoczonymi. Francuska agencja informacyjna AFP poinformowała, że Kim Yong Chol wiezie dla prezydenta Trumpa list od Kima. Jest pierwszym od 20 lat tak wysokim rangą urzędnikiem, który zatrzyma się w Waszyngtonie. Rok po tym, jak Trump zagroził, że „zmiecie Koreę Płn. z powierzchni ziemi". ©® Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Słupsk 07 Ferie z WOT-em. Przejdź szkolenie i zostań terytorialsem Alek Radomski ateksadner.radomski@gp24.pl Pmnarze Jesteś pełnoletni, uczysz się jeszcze, ale myślisz o przyszłości szeregach Wojsk Obrony Terytorialnej? W te ferie zimowe możesz przejść 16-dniowe szkolenie podstawowe. którego zwieńczeniem jest przysięga. „Ferie z WOT" to projekt, dzięki któremu uczniowie i studenci bezkolizyjnie mogą odbyć podstawowe szkolenie wojskowe. Organizowane podczas ferii zimowych to zupełnie nowa oferta Wojsk Obrony Terytorialnej, która jest kierowana przede wszystkim do pełnoletnich uczniów szkół średnich nie tylko do klas mundurowych. Adresatami szkolenia są też studenci. - Naszym celem jest rozwijanie zdobywanych w szkołach i uczelniach kompetencji - zaznacza gen. dyw. Wiesław Kukuła, dowódca WOT. - Wzrost liczby żołnierzy i kandydatów do służby będących uczniami szkół średnich, a także studentów jest faktem, którego nie zamierzamy ignorować - podkreśla. Chętni do pełnienia służby wojskowej w oddziałach Obrony Terytorialnej mogą zgłaszać się do Wojskowej Komendy Uzupełnień w Słupsku, która mieści się przy ul. Bohaterów Westerplatte 8 Pierwsze szkolenia w ramach „Ferii z WOT" już trwają, m.in. w woj. kujawsko-pomor-skim i wielkopolskim. Kolejne startują od jutra, 19 stycznia, i potrwają do 3 lutego. Z kolei od 26 stycznia do 9 lutego do projektu dołączy brygada OT z Mazowsza, a na terenie Lubelszczyzny i Podkarpacia projekt zostanie zorganizowany w dniach 9-24 lutego 2019 r. Województwa pomorskiego na liście nie ma, ale nie znaczy to, że chętni ze Słupska czy okolic zostaną odesłani z kwitkiem. - Jeśli ktoś jest zainteresowany służbą, powinien zgłosić się do WKU - zachęca komandor Mirosław Olszewski, szef wydziału rekrutacji Wojskowej Komendy Uzupełnień. - W czasie ćwiczeń wojskowych wszyscy żołnierze otrzymują uposażenie, zależne od stopnia wojskowego. Również podczas szkolenia podstawowego. Później, już będąc w terytorialnej służbie, za dwa dni ćwiczeń w miesiącu i gotowość. W sumie żołd terytorialsa to około 500 złotych. Mówi się, że kwota ta wkrótce ma jeszcze wzrosnąć. Dopasowanie ter- Ustka promuje się w Szczyrku minu szkoleń do przerw w nauce nie zmienia systemu szkolenia przyjętego w WOT. Szesnastodniowe szkolenie podstawowe ochotnicy zrealizują podczas ferii zimowych, ich zwieńczeniem będzie uroczysta przysięga wojskowa. To jednak dopiero początek drogi. Cały cykl żołnierzy WOT trwa trzy lata i jest podzielony na etapy. Mowa o szkoleniu indywidualnym (pierwszy rok), specjalistycznym (drugi rok) i zgrywającym (trzeci rok służby). W tym czasie żołnierze OT doskonalą się w ramach szkoleń rotacyjnych, organizowanych najczęściej w dni wolne od pracy w wymiarze minimum dwóch dni w miesiącu. W każdym roku żołnierz OT uczestniczy w dwutygodniowym szkoleniu zintegrowanym, prowadzonym najczęściej w warunkach poligonowych. Obecnie w szeregach Wojsk Obrony Terytorialnej pełni służbę ponad 17 tysięcy żołnierzy. To mniej niż pierwotnie zakładano. Warto zaznaczyć, że od kilku dni wniosek o powołanie do służby można też złożyć elektronicznie przez platformę ePUAP. Misją formacji jest obrona i wspieranie lokalnych społeczności. ©® Turystyka Wojciech Frelichowski wojciech.frelichowski@gp24.pl W sobotę i niedzielę (19-20 stycznia) Ustka promuje się w Szczyrku. To coroczna akcja usteckiego urzędu miasta. W rewanżu latem w Ustce promują się beskidzcy górale. Współpraca promocyjno-kul-turalna Ustki z miastami z Beskidów trwa już od kilku lat. Najczęściej zimą Ustka prezen- tuje się w Bielsku-Białej. Tym razem wybrano Szczyrk. Głównym celem akcji jest promocja sezonu letniego 2019 oraz oferty wypoczynkowej Ustki. Usteckie stoisko będzie zlokalizowane na dolnej staqi kolei linowej Skrzyczne, która jest jednym z najbardziej uczęszczanych miejsc w Szczyrku. W sobotę, 19 stycznia, w samo południe odbędzie się pokaz grillowania w wykonaniu uczestnika piątej edycji Top Chef Mateusza Kręciny, który zademonstruje, jak zrobić zupę z wędzonej ryby na bazie szpro-tek bałtyckich specjalnie na tę okazję przywiezionych z Ustki. Przygotowane zostaną również ryby na patelni tepan. Także w niedzielę usteckie stoisko będzie miejscem kulinarnych popisów. Usteckie specjały rybne przygotuje uczestniczka czwartej edycji Master Chefa Ludwika Dąbrowska. Zarówno w sobotę, jak i niedzielę pokazom towarzyszyć będzie muzyka szantowa na żywo w wykonaniu Piotra Wypychowskiego, ustczanina mieszkającego w Bielsku-Bia-łej. Chętni będą też mogli wziąć udział w grze „Ustka na fali w Szczyrku", w której do wygrania będą m.in. weekendowe pobyty w usteckich hotelach takich jak: Hotel Grand Lubicz -Uzdrowisko Ustka, Hotel Jantar oraz Dolina Charlotty Resort & Spa. ©® Ubiegłoroczne zimowe stoisko Ustki w Szczyrku. Promowano wówczas m.in. Columbus Festiwal Wiatru 007308775 PROMOCJA Firma Pomerania Frucht Sp. z 0.0. serdecznie zaprasza producentów oraz przyszłych producentów ekologicznych owoców miękkich na szkolenie dotyczące zasad uprawy, nawożenia i ochrony owoców prowadzone przez specjalistę z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie oraz przedstawicieli naszej firmy. Szkolenie odbędzie się w dn. 11.02.2019 r. w Połczynie-Zdroju. Gorąco zapraszamy do współpracy potencjalnych producentów owoców jagodowych. Udział w szkoleniu należy zgłosić telefonicznie pod nr 667-502-456 do dn. 31.01.2019 r. Pod tym numerem uzyskają Państwo również szczegółowe informacje. 08 Informator - kultura Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Miłosne perypetie Maksa i jego... trzech narzeczonych Daniel Klusek Komedię „Boeing, boeing" zobaczymy w niedzielę na dużej scenie Nowego Teatru. „Boeing, boeing" to jedna z najzabawniejszych teatralnych komedii ostatniego półwiecza, w nowym przekładzie i adaptacji niezrównanego Bartosza Wierzbięty, który genialnie spolszczył „Shreka". Maks nie ma żadnych problemów z życiem uczuciowym, dopóki grafik lotów jego trzech niewiedzących o sobie nawza- jem narzeczonych-stewardess pewnego dnia się nie pokryje. Miłosny czworokąt uzupełniają przyjaciel głównego bohatera i rezolutna rosyjska gosposia, tym bardziej komplikujący akcję, imbardziej starają się jąroz-plątać. Przyjaciel Maksa jest zmuszony improwizować przed kolejnymi narzeczonymi. Sztuka grana była i jest w kilkudziesięciu krajach świata, doczekała się wielu przekładów i adaptacji (w 1991 roku wpisana została do Księgi Rekordów Guinnessa do kategorii „najczęściej wystawiana francuska sztuka" 17500realizacji). Początek przedstawienia w Nowym Teatrze w niedzielę 0 godz. 18. Bilety kosztują 35 1 30 zł. ©© # * i Wi li i Komedię „Boeing. Boeing" zobaczymy w niedzielę immm Zrób sobie biżuterię Warsztaty tworzenia biżuterii szklanej odbędą się w sobotę w Lądowisku Kultury w Redzikowie. Pod okiem Marty Jędras - animatorki kultury, właścicielki firmy Daruma z Zielonej Góry, będzie można poznać zasady kompozycji, doboru materiałów oraz barw i faktur szkła. Uczestnicy stworzą też różne elementy, rozpoczynając od projektu, poprzez selekcję i komponowanie materiałów, aż do obróbki szkła. Finalnie powstaną ozdoby takie jak wisiory, bransoletki lub kolczyki. Wyko- naną biżuterię uczestnicy zabierają ze sobą. Początek o godz. 11, wejściówki: 50 zł.(dmk) Muzyczna malowanka Warsztaty plastyczne dla dzieci „Muzyką malowane" odbędą się w niedzielę o godz. 12 w teatrze Władca Lalek w DS 3 AP przy ul. Arciszewskiego 22. Podczas zajęć uczestnicy uwrażliwią się na muzykę, wezmą udział w zabawach ruchowo-tanecznych, dowiedzą się, co to jest abstrakcja i czy barwy mają temperaturę, a także stworzą abstrakcje kolorystyczne. Zajęcia poprowadzi Małgorzata Sompolska-Patyk. Wejściówki kosztują 20 zł.(dmk) Angielski za darmo W sobotę o gpdz. 19 w Herbaciarni w Spichlerzu Richtera odbędzie się kolejne spotkanie w ramach English Cafe. Przyjść mogą zarówno ci, którzy mówią biegle po angielsku, jak i osoby dopiero uczące się. Zajęcia przy kawie i herbacie poprowadzi Katarzyna Macegoniuk. Wstęp jest wolny. (dmk) Biblioteka planszówek W poniedziałek w Miejskiej Bibliotece Kultury gracze w każdym wieku będą mogli wziąć udział w kolejnym spotkaniu z cyklu „Niech plansze pójdą w ruch". Mi- łośnicy planszówek będą mogli wybrać gry edukacyjne, strategiczne, przygodowe i wiele innych. Można przychodzić z własnymi planszówkami. Początek ogodz. 16, wstęp wolny, (dmk) Dorośli kuglarze W klubie pARTer emceku w każdy piątek o godz. 18 odbędą się otwarte zajęcia kuglarskie dla dorosłych. Przyjść mogą osoby biegłe w posługiwaniu się diabolo, żonglerce kijami czy kulami poi, ale też takie, które chciałyby rozpocząć przygodę z kuglarstwem. Organizatorzy nie zapewniają rekwizytów. Wstęp na zajęcia jest wolny, (dmk) wmm Krzysztof Ścibor - Biuro Calyu^ ^|| Sobota 19.01.2019 Pogoda dla Pomorza ISI1 Pogoda dla Polski Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 3-4 4-5 SW 1018 hPa i 45 km/h Nad Pomorze dociera chłodne powietrze znad Skandynawii. W ciągu dnia zmienne zachmurzenie i nie powinno padać. Będzie chłodno, max do 0:2 °C. Wiatr nad morzem silniejszy płd.-zach. W nocy pogodnie i mroźno Jutro po południu miejscami może poprószyć śnieg. Na termometrach max do 1:2 °C. Wiatr słaby, płn.-zach. Przed nami kilka dni łagodnej zimy. Głównie w nocy i rano pojawi się mróz. pogodnie , zachmurzenie umiarkowane 3 OHfi Świnoujście SZCZECIN © 2 "gH Kołobrzeg °©K, OB °Ustka © SŁUPSK a "*»! Wejherowo O Rewal ZiM Lębork CB0 urwą KaiW GDAŃSK Kościerzyna rnaa Gdański *50 cm -Jg. * 225 cm #80 cm Połczyn-Zdrój Drawsko Pomorskie Stargard 4r 1 ** 0° -0° 20 km/h -1*1 2 przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza . s pochmurno ^ mżawka ciągły deszcz ciągły deszcz i burza przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem mgła V marznąca mga $ śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru grubość pokrywy śnieżnej 1011 hPa f 4 ciśnienie i tendencja smog ( śliska droga 19° temp. w dzień temp. w nocyy temp. wody Gdańsk 1 • 1 * [jim Kraków o • -1 * Lublin -1 ° -2 * Olsztyn -1 • o • j| Poznań 1° 1 * Toruń 0 • 0 * Wrocław Warszawa 2 * 2 M 0 0 1 * # Karpacz rzyki Dolne Zakopane -1 * -1° & -4° -2' -2 ° -4° t jjm mmmm KINA Słupsk Aquaman, sob.-niedz., godz. 11; Bohemian rtapsody, sob.-niedz., godz. 14; BumUebee; sob.-niedz., godz.1420; Diabla Wyśago wszystką sob.-niedz., godz. 11.10,15.25.1750,20.15, 21.15; Gtass, sob.-niedz.. godz. 1650,2030; PeditoniepzBch.sob.niedz.. godz. 12.20; Psi patrol- Kosmopieskt niedz., godz.1030; Underdog, sob.-niedz., godz. 1030,13.05,15.40, 18.15.19.15.2050.2150; ZabaNH.zabawa.sob. niedz.,godz. 19.40,21.45; AstertsiObeBcŁlih jemnica magicznego wywaru, sob.-niedz.. godz. 10.14.10.16.15.18.25; Chłopiec z buzy; sob.-niedz., godz. 10.05,17; Ralph Demofca w intemeae, sob., godz. 10.5,12.45,1335,16.05, 1835, niedz., godz. 12.45,1335,16.05, ^.Sekretny świat kotów sob.-niedz.. godz. 12.05 Mój pięknysyn, sob. godz. 18. niedz., godz. 15.45; MatyPoppinsp0Vwaca,sob.Igodz. 1530, niedz.,godz. B; Dom, który zbudował Jack, sob., godz. 20.15. niedz., godz. 18 Ustka AsteróiObefccTaienrómaganegowywa- m, sob., godz. 13.30,15.15, niedz.,godz. 13,15; Underdog, sob.-niedz.. godz. 18.45; Zabawa, zabawa, sob. -niedz.. godz. 17; Powrót Bena, sob.-niedz., godz. 21 Lębork Sekretny Mat kotów niedz.. godz. 18; Under- doft sob.-niedz., godz. 20 KOMUNIKACJA Słupsk: PKP 118 000; 2219436; PKS59 84242 56;dyżurny ruchu59 8437110; MZK59 84893 06; Lębork: PKS598621972; MZK598621451; Bytów: PKS 59822 2238; Człuchów: PKS59 8342213; Miastko: PKS598572149. DYŻURY APTEK Słupsk Dom Leków. ul. Tuwima 4, tel. 59 8424957 Ustka Jantar, ul. Grunwaldzka 27a,tel. 59 8144672 Bytów Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3. tel. 598226645 Miastko Nova, ul. Kazimierza Wielkiego 24. tel. 59 85767 32 Człuchów Centrum Zdrowia, ul. Szczedńska 13, tel. 59 834 3142 Lębork Miracuium, ul. Grunwaldzka 18. teł. 59 862 2477 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl informacja telefoniczna 598460100; Ustka: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 814 69 68; P oradnia Zdrowia P0Z. ul. Kopernika 18. tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork: Szpitalny Oddział Ratunkowy59 86330 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13.59 86352 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13. tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00; Człuchów: 598345309. WAŻNE Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie.tel.598480111.801120002; Słupsk: Pofcja99K ul. Reymonta, tel.598480645; Straż ttejska986;5984332T7. Straż Gminna598485997; Urząd Cefciy-587740830; Straż Pożarna998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Ga icze992: Pogotowie Ciepłownicze 993; Pogotowie Wodno-KanaSzacyjne994, Straż Aiejskaalann986: Ustka5981467 61697696498; Bytów 598222569; KULTURA_ NowyTeatr.ul.LutDslaw5kiego1.tel.598467000; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 598423839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2. tel.59 84239 35; Teatr Rondo. ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 8426349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel.59 8456441; Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3. tel. 59 840 5838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel. 59842 8196.601 928600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń teł. (24h/dobę) telefon502525005 lub5984113l5.ul.Kaszubska3A.Windaibalda-chim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15. całodobowo:tel. 598429891.601663796. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1. (całodobowo), tel. 59842 8495, 604434441. Winda i baldachim przy grobie. mmmmm* PORADNICTWO Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6, czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16. czwartek godz. 10-18. Telefon zaufania Tama -59 84140 46. czynny: poniedziałek - piątek wgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny 17-22.598414605. TAXI 607 271717 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU Głos Dziennik Pomorza Sobota -niedziela, 19-20.01.2019 immmi I ę # f Zbliżenia 09 Czwarty stan skupienia Marla Mazurek maria.mazurek@gk.pl Nauka Prot Krzysztof Sacha. fizyk zUniweisytetuJagieflońskiego w Krakowi odkrył istnienie kryształów czasowydr Opowiada nam. czym onewc^óle są. co zmienia to ocfloyoeijak w przyszłości będziemy mogli je wykorzystać Dostanie pan Nobla? Każdy naukowiec ma taką fantazję. Ale w tym momencie to kompletnie nierealne. Przecież czytamopanuże odkrył pan czwarty stan sku-pieria-kryształy czasowe, że tworzy nowy paradygmat że to przełom... Czas pokaże. Ocochodziztymi kryształami czasowymi Najpierw trzeba zrozumieć, czym są „tradycyjne" kryształy, czyli przestrzenne. Wie pani? Takie ciała, które mają regularne kształty. Zgadza się. I które w te regularne kształty „układają się" same. Możemy opowiedzieć 0 tym obrazowo: wyobraźmy sobie garść atomów, które bardzo powoli chłodzimy do superniskich temperatur. Układy w skrajnie niskich temperaturach dążą do stanu jak najmniejszej energii - a osiągają go właśnie w strukturach krystalicznych. Zatem ta garść atomów, w odpowiednich warunkach, przyjmie w przestrzeni regularne kształty. O kryształach przestrzennych wiemy od lat 1 niejedna Nagroda Nobla została przyznana za prace nad nimi. Ich właściwości wykorzystujemy na wiele sposobów, między innymi cała elektronika jest na nich oparta. Kryształowe wazy, kiefiszki. jak siędomyślam. kryształami wcale nie są? No nie. Szkło zwane potocznie kryształami to ciało amorficzne. Czyli, jak zajrzymy w głąb, ono wcale nie tworzy stmktury regularnej. Prawdziwymi kryształami są za to na przykład sól, lód, węgiel. Icfiamenty? Tak, bo diament to węgiel przecież, tylko trochę drogi. Tak czy inaczej kryształy przestrzenne mają wiele zastosowań i wiele ciekawych właściwości, które wciąż zaskakują fizyków. Na przykład nadprzewodnictwo. Okazało się, że jak odpowiednio obniży się tempe- Prof. Krzysztof Sacha. fizyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego raturę rtęci, to zanika tam opór elektryczny. Kryształami przestrzennymi zajmuje się fizyka ciała stałego, potężny dział. No dobrze, ale co mają do tego kryształy czasowe? W zasadzie wszystko - tylko wymiar przestrzeni trzeba zamienić na wymiar czasu. Ale po kolei. Wszystko zaczęło się kilka lat temu, w 2012 roku, kiedy Frank Wilczek - fizyk polskiego pochodzenia, noblista, ale z zupełnie innej dziedziny -zadał proste i genialne, według mnie, pytanie. Które brzmiało? Skoro mamy atomy, które oddziałują między sobą i mogą stworzyć struktury krystaliczne w przestrzeni, to czyż atomy nie są w stanie stworzyć struktury krystalicznej w czasie? Dość proste pytania Ale nikt na nie wcześniej nie wpadł. Z kryształami przestrzennymi mamy do czynienia od lat, a jakoś nikomu do głowy nie przyszło, że czas też może być tu świetnym wymiarem. Idea Wilczka była prosta - to, co dziej e się w przestrzeni, może dziać się też w czasie. Czyli że atomy mogą się wprawiać w okresowy, regularny ruch. Wskazówki na zegarze poru- szająsięwsposóbregUamy. Zgadza się. Zresztą nie tylko wskazówki zegara - z ruchem cyklicznym mamy do czynienia bardzo często. Ale Wilczkowi chodziło o coś więcej: o układ ciał, które w wyniku oddziaływań między sobą wprawiają się w ruch same. Perpetuummobfle? Takie były konsekwencj e idei Franka Wilczka. On mm i ■ i ■ ■ ..ul.Ci I . I .1 _ PoznK^nooftstazosiafzaten pomysł wyśmiany. Trochę tak - oto noblista, autorytet, mistrz, a takie głupoty gada. Bo okazało się, że akurat ideaWilczka - jego pomysł na to, jak to by miało działać - nie jest możliwa. Atomy same siebie w ten ruch nie wprawią. Noblista zatem pomylił się; mylimy się wszyscy, oprócz tych ludzi, którzy nic nie robią. Ale samo pytanie Franka Wilczka było genialne i bardzo inspirujące. Pootwierało nam w głowach pewne klapki, a ich otwarcie prowokuje człowieka do tego, żeby zaczął inaczej myśleć, patrzeć winny sposób. Ja zacząłem. I zadałem sobie takie pytanie: czy istnienie tego efektu, o którym mówił noblista, jest w ogóle możliwe - o tyle że w układach, które są okresowo zaburzane. Zacząłem szukać nowej furtki. Okresowo zzfcurzane? Na przykład przez cykliczne zaburzanie polem elektromagnetycznym. Opowiem pani o tym w sposób, w jaki opowiadam dzieciom. Jeśli wezmę piłeczkę do ping-ponga i rakietką będę regularnie podbijać piłeczkę, to mogę utrzymywać ją w ruchu. Tyle że muszę - jak powiedzieliby o tym fizycy -dostroić się do rezonansu jeden do jednego. Czyli okres ruchu piłeczki jest taki sam jak... .jokres ruchu pana rakietki. Właśnie. A teraz od tego modelu przej dziemy na poziom kwantowy i w naszym eksperymencie nie będziemy odbijać piłeczki do ping-ponga, abę-dziemy odbijać chmurę atomową. A o tym, jak zachowuje się chmura atomowa, decyduje już nie Newton, a Schrodinger. Czylijuż fizyka kwantowa. anie klasyczna? Tak. Wybierzemy więc rezonans nie prosty, jeden do jednego, a dwa do jednego. Czyli, mówiąc obrazowo, muszę machać dwa razy szybciej, niż piłeczka odbija się od rakietki. Chodzi o stan kwantowy - będę miał dwie chmury, które będą na zmianę odbijane od tej rakietki. I wtedy - to właśnie pokazałem - jeśli oddziaływanie między atomami staje się dostatecznie silne, tworzy się specyficzny stan kwantowy, który czasem nazywamy kotem Schrodingera. Kot żyjeikot nie żyje jedno- czesne. Mechanika kwantowa jest trudna i bardzo nieintuicyjna. Bo oto coś jest i czegoś nie ma -jednocześnie. W każdym razie w naszym eksperymencie, jak już powstaje ten „kot Schrodingera", nasze atomy stają się „nieposłuszne". Już nie chcą robić tego, co każe im siła zewnętrzna, tylko - mówiąc poetycko - szukają własnej drogi. Same wybierają sobie nowy ruch periodyczny. A zatem ten efekt, o którym mówił Wilczek, jest możliwy - tylko musimy atomom nieco pomóc. I ta struktura, w którą się Układają, jest krystaliczna? Tak. Atomy same układają się w kryształy. Ich cykliczne zachowanie nie jest już odzwierciedleniem tego, co wynika z siły, która wprawiła je w ruch - wybrały własną drogę i zaczynają się poruszać z okresem dwa razy dłuższym. Ten efekt nazywamy dyskretnym kryształem czasowym. Więc w tym momencie znaleźliśmy układ, który odzwierciedla samoorganizację w przestrzeni, znaną z fizyki ciała stałego. Pan wpadł na to pierwszy? Tak. Opublikowałem pracę w 2015 roku. Rok później dwie grupy głównie amerykańskich badaczy odkryły ten sam efekt, ale w innych układach: tak zwanych spinowych. Ruszyły prace eksperymentalne i na uniwersytetach Maryland i Harvarda zrealizowano kryształy czasowe w układach spinowych. Ich wyższość nad naszym układem jest taka, że w przypadku pomysłu Amerykanów eksperymenty mogły być momentalnie zrealizowane. Dlatego o ich odkryciu w naukowym świecie było bardzo głośno. Ale z drugiej strony - jak pokazujemy ze współpracownikami w kolejnych pracach - to nasz układ, z ultrazimnymi atomami odbijanymi przez atomowe lustro, lepiej nadaje się do realizowania fizyki ciała stałego w wymiarze czasowym. Ma więc potencjalnie więcej zastosowań. RywafizujepanzAmeryka- namiopakTię pierwszeństwa? To są dwa bardzo różne układy, ale rzeczywiście potwierdzające ten sam efekt. Prace naukowe publikuje się również po to, żeby stwierdzić chronologię. Byłem pierwszy. Z drugiej strony to środowisko naukowe decyduje o tym, kto w nauce tę palmę pierwszeństwa, czy raczej palmę „istotności", dostanie. Trzeba działać w środowisku. Stąd we wrześniu organizujemy w Krakowie pierwszą na świecie konferen-qę poświęconą kryształom czasowym. Pojawi się wielu znakomitych fizyków, między innymi dwóch noblistów, wśród nich Frank Wilczek. Chcemy zaznaczyć, że to Kraków - i nasz uniwersytet - był pierwszy. Że nasz ośrodek się liczy na świecie. Poza tym Australijski Komitet Badań Naukowych zdecydował się finansować badania eksperymentalne naszych kryształów czasowych - grupa prof. Petera Hannaforda z Melbourne będzie realizować to, co wymyśliliśmy w Krakowie. Znowu konkurujemy z Amerykanami, ponieważ DARPA - amerykańska agencja rządowa, działająca w ramach Departamentu Obrony, ale finansująca badania cywilne - również podjęła decyzję o finansowaniu badań kryształów czasowych. A Amerykanie dobrze się zastanowią, zanim dadzą pieniądze na badania. Ale kryształami czasowymi są bardzo zainteresowani Bo to realna nadzieja na zastosowania praktyczne, a nie projekt z kosmosu. Słyszała pa- ni o koherencji, inaczej spójności, kwantowej? To w skrócie stan uporządkowania kwantowego. Problemem, który spędza sen. z powiek wielu naukowcom, jest bardzo krótki czas życia tej kwantowej koherencji. To bariera, przez którą wciąż nie jesteśmy w stanie na przykład wybudować komputerów kwantowych. Albo maszyn do bardzo precyzyjnej detekcji fal grawitacyjnych. Tymczasem kryształy czasowe są szansą na wydłużenie czasu tej koherencji. A to otworzy furtkę do wielu nowych możliwości. To jedna rzecz. Mam też nadzieję na to, że kiedyś, być może, dzięki kryształom czasowym uda się stworzyć czasoprzestrzenną elektronikę. rakę? Nie wiem w tym momencie, jak miałoby to wyglądać i do czego służyć. Ale konwencjonalna elektronika, proszę zwrócić uwagę, bazuje na kryształach przestrzennych, na fizyce ciała stałego. Jeśli dołożyć by do tego struktury krystaliczne w czasie, może udałoby się połączyć te dwie rzeczy? Dodatkowy wymiar, czas, daje przecież dodatkowe możliwości - które dziś nawet nie przychodzą nam do głowy. To pieśń przyszłości, ale przecież wiele z rzeczy, których używamy na co dzień, kiedyś takimi pieśniami było. Ciekawe, czy zabawa czasem pozwofi nam kiedyś go zatrzymać? Nic na to nie wskazuje. Nad czasem nie mamy kontroli. Ale możemy mieć kontrolę nad układami, które zachowują się cyklicznie w czasie. Wie pan. jakie miałam pierwsze skojarzenia czytąjącopa-ra pracach? Że skoro są układy, które mogą wczasie powtarzać swoją budowę, to mo-że cały wszechświat jest na replayu, wciąż się odtwarza, raz po razie... Pani fantazja jest inspirująca, ale zawiodę panią: inni już na to wpadli. Są prace, w których naukowcy budują model wszechświata jako model kryształu czasowego. Fizyka kwantowa, choć trudna do pojęcia, nieintuicyjna i pewnie irytująca innych naukowców, jest zarazem fascynująca. Bo prawdopodobnie - taką mam intuicję, nie tylko ja - może przybliżać nas do odpowiedzi na pytania fundamentalne i najważniejsze, na które wciąż odpowiedzieć nie umiemy. Albo przynajmniej inspirować do zadawania tych najtrudniejszych pytań. ©® 10 Ogłoszenia drobne Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 19-20.01.2019 Drobne Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie:94 347 3516 Przez internet:ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń: Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513 Oddział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ ZDROWIE ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ USŁUGI ■ MOTORYZACJA ■ PRACA ■ TURYSTYKA i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY ■ MATRYMONIALNE ■ RÓŻNE ■ KOMUNIKATY i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA ■ GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKAN IA - SPRZEDAM 2-POK. Jana z Kolna,889-356-966 GK 2-POK. Tychowo 56m2,723-493-634 TRZYPOKOJOWE okolice centrum Koszalina sprzedam, tel. 600229715 MIESZKANIA - KUPIĘ KUPIĘ 1-2 pokojowe w K-linie, gotówka, bez pośredników 506-349-021. MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA MIELNO 3-pok. przy plaży, 514845701 PIĘTRO domu wyposażone, garaż, 535-025-209 Koszalin MIESZKANIA - ZAMIENIĘ 2-POK. 60m2 centrum zamienię na 1-pok. własnościowe 500-840-912 LOKALE UŻYTKOWE - SPRZEDAM DO sprzedaży lub wynajęcia magazyny o pow. 250 m2 - 3000 m2 parter i działka o pow. 128 m2 z wiatą i rampą - Koszalin ul. Mieszka I; 500 205 531 LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA DO wynajęcia lub sprzedaży magazyny o pow. 250 m2 - 3000 m2 parter i działka o pow. 128 m2 z wiatą i rampą - Koszalin ul. Mieszka I; 500 205 531 DZIAŁKI, GRUNTY SPRZEDAM SPRZEDAM - w Mrzeżynie Zespół 40 działek o pow. 2 ha lOOOm od morza, cena 110 zl m2 tel. 606763096. WYDZIERŻAWIĘ w Mrzeżynie pole namiotowe o pow. 3,5 ha. (kamping Rega Nr 193) na okres 7 lat czynsz za 1 - rok 80 tys. zł tel. 6067630%. Handlowe MATERIAŁY OPAŁOWE DREWNO Słupsk, 694-295-410. ZŁOM kupią, potnę, przyjadą i odbiorę, tel. 607703135. Motoryzacja FIAT Doblo, Opel Astra, 508436420. OSOBOWE KliPIĘ A do Z skup- każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 ABASKUS -Auto skup 791035861 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, 792-427-671. AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 USZKODZONE, ROZBITE KUPIĘ AUTO-KUREK kupi każde auto: osobowe, dostawcze, ciężarowe, laweta gratis, 690-209-209 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512170 975 KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. SZYBKIE pożyczki. 501982756. UPADŁOŚĆ konsumencka 943473286. Nauka KURSY/SZKOLENIA KURS Ochrony-lOOO zł.tel. 608775169 ZATRUDNIĘ DO restauracji z własnym autem na stałe i dorywczo, 602-133-125.GK DWIE Panie do pracy w szklarni pod Berlinem do 451.- praca fizyczna od lutego tel.+48 535-296-702 FIRMA DOMAR w Tatowie zatrudni osobę do sprzątania obiektów biurowych. Kontakt pod numerem 602-277-401 FIRMA GEA Tuchenhagen Polska zajmująca się obróbką stali nierdzewnej oraz aluminium w Koszalinie zatrudni pracownika na stanowisko Mechanik. Mile widziana: znajomość automatyki, mechaniki maszyn, elektryki (uprawnienia SEP do lkV), tel. 695360778, mail: dariusz. sypka@gea.com KURIERA zatrudni firma DPD. Wymagania: samochód dostawczy, działalność gospodarcza.507003350 MECHANIK instalacji i urządzeń energetycznych-spawacz, Koszalin, informacje na stronie www. meckoszalin.pl NIEMCY murarze, cieśle, spawacze, elektrycy i malarze 730 011300 OPIEKUNKI do Niemiec tel. 730497770 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! PIEKARNIA "Bajgiel" zatrudni piekarzy, pomoce piekarza i cukierników Tel. 94/316-23-32 lub 94/316-22-64. Będzino. POSZUKUJEMY na stanowisko wychowawcy do placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Starych Bielicach pełen etat tel. 572-707-207 powstarebielice@tpd24.pl Chcesz kupić mieszkanie? I WEJDŹ NA GRATKA.PL I ratka PRACOWNIK administracyjny, technik RTG, pielęgniarka w przychodni medycznej medicpraca@interia.pl SPECJALISTA ds controllingu, Koszalin, informacje na stronie www.meckoszalin.pl ZATRUDNIĘ pracownika gospodarczego (sprzątaczkę) -Koszalin, telefon 882 128168 ZATRUDNIMY Panie pokojowe od 10. 06 do 15.09 2019r. Apartamentowiec Bobolin k/ dąbek tel. 603-299-900 ZWROT podatku z Niemiec i Kindergeld. Tel. 668167770, 943117000 Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog -farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 PRALKI, urządzenia elektr., gastronomiczne. Chłodnictwo. 507-380-118. BUDOWLANO-REMONTOWE BALUSTRADY bramy 602 825 699. DACHY- dekarstwo 94/3412184 GLAZURA, kominki 502612675 GLAZURA, terakota, gładzie 693277634 GŁADZIE i malowanie, 576-815-225. MALOWANIE remonty 500354255 GK SERWIS dachy, naprawy, 609053770 STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184 USŁUGI glazur., łazienki 696498391 INSTALACYJNE C.O. hydraul. wod. kan. 515-708-887 GAZOWE -urządzenia, naprawa/ wymiana 606-579-846 GK HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135. HYDRAULIK A-Z, 501354264. HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. PORZĄDKOWE SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli oraz gruzu w big bagach, 607-703-135. Turystyka BIURA PODRÓŻY ZIMOWISKO dla dzieci i rodzin - wyjazd z Koszalina. TERMIN: 03.02.-10.02.2019 r. Cena: 990,00 zł. BUT "Ava-Tour", Koszalin tel. 94/342-36-72; 94/346-33-51. Matrymonialne NIEMIEC komunikatywny polski pozna Panią do 451.790-782-186. Rolnicze ZWIERZĘTA HODOWLANE PROSIAKI sprzedam tel. 696-697-401 BOAZERIA na ule, sprzedam tanio. Tel. 880-454-870 Towarzyskie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK DOJRZAŁA 40-stka Słupsk 500362030 KOSZALIN, 531-600-712. RENATA wyjazdy! tel. 575-367-839 GK BURMISTRZ MIASTA DARŁOWO informuje, że na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Darłowie podano do wiadomości publicznej, na okres 21 dni, wykaz stanowiący załącznik nr 1 do zarządzenia nr GG.0050.46.2018 Burmistrza Miasta Darłowo z dnia 15 stycznia 2019 roku zawierający nieruchomości gruntowe, przeznaczone do wydzierżawienia na okres powyżej 3 miesięcy w sezonie letnim 2019 roku. Informacje szczegółowe można uzyskać w pok. nr 26-27 Urzędu Miejskiego w Darłowie osobiście lub telefonicznie pod nr. 94 314 22 23 w. 242. SYNDYK MASY UPADŁOŚCI Welet Europa sp. z o.o. w upadłości w Koszalinie na podstawie zezwolenia Sędziego Komisarza z dnia 15.01.2019 r., sprzeda z wolnej ręki Przedsiębiorstwo Welet Europa sp. z o.o. w upadłości w Koszalinie, Zakład produkcyjny w Maszewie za cenę nie niższą niż 7.214.786.70 zł. Szczegóły dotyczące przedsiębiorstwa oraz warunków sprzedaży u Syndyka. Biuro Syndyka, ul. Morska 35/109,75-212 Koszalin, tel. 510-295-828. BURMISTRZ POŁCZYNA-ZDROJU informuje, że na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Połczynie-Zdroju przy pl. Wolności 3-4 oraz na stronie internetowej zostały opublikowane wykazy nieruchomości przeznaczonych do użyczenia w trybie bezprzetargowym: - działka gruntu nr 62/3 o pow. 3,27 ha (stadion sportowy) w obrębie Łęgi, gm. Połczyn-Zdrój; - działka gruntu nr 464/1 o pow. 3,1792 ha (stadion sportowy) w obrębie 003 Połczyna-Zdroju; ■ działka gruntu nr 31/1 o pow. 1,74 ha (boisko sportowe) w obrębie Ostre Bardo, gm. Połczyn-Zdrój; - działka gruntu nr 83 (część) o pow. 0,20 ha (korty tenisowe) w obrębie 005 Połczyna-Zdroju; umig.poIczynzdroj.ibip.pl Głos WWWLgp24.pl; WWWLgk24.pt; WWWLgs24.pl Prezes oddziału Polska Press Piotr Grabowski Redaktor naczelny Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet) Dyrektor działu rekłamy Ewa Żelazko, tel. 94347 35 27 Dyrektor drakami Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor dziahi marketingu Robert Gromowski, tel. 94 3473512 Prenumerata. teL94 3473537 Głos Koszafiński - wwwgk24pl ul. Mickiewicza 24,75004 Koszalin,tel. 9434735 99, fax 94 347 35 40, tel. reklama 94 347 3512, redakcja.gk24@polskapress.pl. reklama.gk24@polskapress.pl Głos Pomorza-wwwLgp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk. tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104. tel. reklama 059 848 8101, ODDZIAŁY reklama.gp24@polskapress.pl Głos Szaecmski-wwwLgs24.pl ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin, tel. 9148133 00, fax 91433 48 64, tel. reklama 9148133 92, redakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80, fax 94 3527149 Bytów ul. Wojska Polskiego 2,77-100 Bytów, tel. 59 822 6013, tel. reklama 59 848 8101 Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, teł. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 Świnoujście ul. Armii Krajowej 12, 72-600 Świnoujście,tel. 9132146 49, fax 913214840, reklama tel. 915784728 Stargard ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 91578 4728,fax9157817 97, reklama tel. 915784728 ©® - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP nitu immmiT POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z O.O. ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax. 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio@polskapress.pl Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Sport U Piątek pobije rekord Polski i uruchomi transferowe domino Mateusz Skrzyński Twitter: @matskr10 PHkanoina Krzysztof Piątek uzgodnił warunki kontraktu z Milanem. Zarobi cztery razy więcej niż w Genoi i zostanie najdroższym polskim piłkarzem. „Transfer idealny. Krzysztof Piątek porozumiał się w sprawie kontraktu z AC Milan. Jest gotowy na podpisanie pięcioletniej umowy. Jego przenosiny do Milanu wydają się nieuniknione. Obiestronyusiadły wpią-tek do rozmów" - donosi „La Gazzetta delio Sport". Reprezentant Polski zdominował okładki największych gazet sportowych we Włoszech i wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że 23-latek zostanie najdroższym polskim piłkarzem w historii (wyprzedzi Arkadiusza Milika, który kosztował 32 miliony euro). Dziennik „Tuttosport" podaje, że cała transakga ma zostać domknięta w ciągu 48 godzin. Poznaliśmy już za to zarobki Piątka. W barwach 18-krotnego mistrza Włoch były piłkarz Cracovii zarobi dwa miliony euro za sezon. To czterokrotna podwyżka wporównaniu z jego zarobkami w Genoi. Jego kontrakt z Milanem będzie obowiązywał przezpięclat. Wątpliwości wzbudzała kwota odstępnego. Początkowo mówiło się, że Milan miałby zapłacić Genoi aż 60 milionów euro, co uczyniłoby Piątka najdroższym piłkarzem w historii klubu. Tak się jednak nie stanie, ale Piątek cały czas będzie na klubowym podium (za Leonardo Bonuccim i Rui Costą, którzy kosztowali po 42 miliony euro). „Rossoneri" zapłacą Genoi 40 Krzysztof Piątek jest o krok od Milanu i transferowego rekordu milionów euro plus ewentualne bonusy. Pięć procent kwoty z transferu dostanie także Cracovia. Piątek może okazać się dla Milanu nie tylko gwaranęj ą goli, ale także sporą finansową ulgą. Klub z Mediolanu zamierza skrócić wypożyczenie Higuaina z Juventusu. Aktualnie jego usługami zainteresowana jest Chelsea. Mówi się, że ten manewr pozwoli zaoszczędzić łącznie około 15 milionów euro. Wszystko za sprawą wysokich zarobków Argentyńczyka (10 milionów euro za sezon). Ponadto „San Siro" jeszcze w styczniu może opuścić Hakan Calhanoglu. Turek miałby wrócić do Bundesligi, a jego usługami jest zainteresowane RB Lipsk (20 milionów euro). Dziennikarze „La Gazzetta delio Sport" szacują także, co mogłoby się wydarzyć, gdyby transfer Piątka wysypał się na ostatniej prostej. Milan prawdopodobnie wypożyczyłby z Chelsea Michyego Batshuayfa, który ostatnie miesiące spędził na wypożyczeniu w Valencii. Na to jednak się nie zanosi, a Genoa już szuka następcy polskiego „rewolwerowca". Liczba Polaków w klubie nadal pozostanie bez zmian, bo na ten moment do Genoi najbliżej jest Mariuszowi Stępińskiemu z Chievo. Transferowe zamieszanie z Krzysztofem Piątkiem ma swoje przełożenie także na przyszłość Alvaro Moraty. Piłkarz Chelsea czeka na domknięcie transakcji z udziałem Gonzak) Higuaina. W przypadku transferu Piątka, wypożyczenie Argentyńczyka z Juventusu do Chelsea wydaje się nieuniknione. Gdy tylko wszystkie formalności zostaną dopełnione Morata ma obiecane „zielone światło" i będzie mógł opuścić StamfordBridge. Prawdopodobnie wróci do Hiszpanii, a dokładniej do Madrytu. Nie będzie to jednak Real, w którym miał okazję już występować (63 mecze i 25 goli). 26-latek odejdzie do lokalnego rywala - Atletico Madryt. Obie strony są już wstępnie dogadane. Przeszkodą mogą okazać się pieniądze. Atletico cały czas próbuje się pozbyć m.in. Gelsona Martinsa czy Nikoli Kalinicia. Ich sprzedaż będzie niezbędna, by sfinansować zakup nowego napastnika. Trudne chwile we Włoszech przeżywa Dawid Kownacki. Kapitan kadry do lat 21 został odsunięty od pierwszego zespołu Sampdorii i musi trenować indywidualnie. Wydawało się, że po Krzysztofie Piątku i Arkadiuszu MiKku z Napoli to Kownacki będzie trzecim najskuteczniejszym polskim napastnikiem w Serie A. W tym sezonie na boiskach włoskiej ekstraklasy przebywał jednak zaledwie przez 150 minut. Strzelił w tym czasie gola i zanotował asystę. To jednak stanowczo za mało, by przekonać do siebie Marco Giampaolo. Były piłkarz Lecha Poznań chciał w zimowym okienku transferowym zmienić klub, jednak Sampdoria nie wyraziła na to zgody. Najgłośniej mówiło się o Fortunie Dusseldorf, w której występuje Marcin Kamiński. W pewnym momencie wydawało się, że transakcja zostanie sfinalizowana. Wtedy przedstawiciele klubu z Genui zażądali za Kownackiego aż 12 milionów euro. Okazało się to zaporową kwotą i transfer utknął w martwym punkcie. ©® W Milanówku dadzą sobie szansę. Smuga inspiracją PttufKÓa Kaja Krasnodębska redakcja@polskatimes.pl W sobotę pierwsza zimowa edycja Ty Też Masz Szansę. Zawodnicy i skauci z całej Polski zawalczą o lepszą piłkarską przyszłość. Bartosz Bartkowski, Karol Noi-szewski, Dawid Rogalski, Daniel Smuga - tych zawodników, poza tym że grają w polskich rozgrywkach centralnych, łączy jeszcze jedno. Jeszcze kilka lat temu występowali w niższych ligach, często nie marząc o wiel- kiej piłkarskiej karierze. Postanowili jednak dać sobie szansę i wypatrzeni przez jednego ze skautów, skorzystali z zaproszenia Emila Kota na test-mecz Ty Też Masz Szansę. W sobotę ich śladami mogą pójść następni. W oddalonym o 20 kilometrów od Warszawy Milanówku, na stadionie lokalnego Milanu, który jest jednym z partnerów organizowanego non-profit wydarzenia, 22 zawodników z całego kraju będzie miało okazję zaprezentować się przed skautami z najlepszych polskich lig. To już V edycja, pierwsza organizowana zimą. Flagową historią jest ta Daniela Smugi. Jeszcze rok temu 22-latek występował w trzecioli-gowej Victorii Sulejówek. Dał się namówić na udział w Ty Też Masz Szansę. Dobry występ przyniósł mu kontrakt w stawia-jącymna młodzież Górniku Zabrze. Niecałedwa miesiące później zadebiutował w Lotto Ekstraklasie, a latem zdobył dwie bramkiwkwalifikaęjach Ligi Europy. Dla młodszych piłkarzy możebyćinspiracją. W aktualnej edyq'i wezmą udział zawodnicy, którzywsezonie 2019/2020 będą posiadać status młodzieżowca (roczniki 1999 - 2002). Każdy z nich liczy nalepsząprzyszłość, pierwszy krokjuż za nimi. Aby znaleźć się w gronie 22 zawodników, którzy w dwóch zespołach zagrają w systemie 2x45 minut, trzeba było zostać dostrzeżonym przez jednego z 40 pracujących w całej Polsce skautów. Najwięcej jestich w województwie mazowieckim, stąd też w sobotnim meczu pojawi się najwięcej zawodników właśnie z tego województwa. Skauci przez całą jesień jeździli po meczach najniższych klas rozgrywkowych, by wśród dziesiątek zawodników wyłowić perełki. ©® Mimo 37 lat Roger Federer w Melbourne imponuje formą fizyczną Stara gwardia ma się w Australii znakomicie Tam Tomasz BOteki tomasz.biiinski@poiskapress.pl Prawie 38-łetni Roger Federer i pięć lat młodszy Rafael Nadal wygrali swoje mecze w trzeciej rundzie AustrafianOpen przeciwko dużo młodszym, ale utalentowanym rywalom. Gdy tylko zakończyło się losowanie drabinki Australian Open, Australijczycy ściskali kciuki, by doszło do tego meczu. RafaelNa-dal, który w czerwcu będzie obchodził 33. urodziny, to 17-krotny zwycięzca wielkoszlemowych turniejów (ale tylko raz triumfował w Melbourne). Były lider rankingu ATP obecnie zajmujący w nim... drugie miejsce. Po drugiej stronie siatki Alex De Minaur, 19-letni Australijczyk, który ma za sobą bardzo dobry rok. 2017 zakończyłna208. pozycji, obecnie jest już na 29. - Wiem o nim od dawna. Wciągu ostatnich trzech lat bardzo poprawił swoją grę - chwalił młodszego rywala Nadal, który jednak był dlagospodarza bezlitosny. Ograł go, podobnie jak obu Australijczyków w poprzednich rundach, w trzech setach - 6:1, 6:2 i 6:4. W każdym był lepszy w elementach, za które chwalony jest De Minaur, czyli szybkość, motoryka, defensywa i agresywna ofensywa. Skrhki ibtii-i jyki ł Komplet Polaków Johann Andre Forfang został zwycięzcą kwalifikacji do niedzielnego konkursu indywidualnego Pucharu Świata na Wielkiej Krokwi w Zakopanem. W pierwszej serii zawodów wystąpi komplet jedenastu Polaków. W kwalifikacjach 6. był Aleksander Zniszczoł, 10. Dawid Kubacki. 16. Jakub Wolny, 21. Kamil Stoch, 33. Stefan Hula, 37. Paweł Wąsek,40. Piotr Żyła, 41. Maciej Kot, 42. Przemysław Kantyka, 44. Klemens Murańka, 44. Andrzej Stękała. W sobotnich zawodach drużynowych wystąpią: Stoch, Kot, Żyła oraz Kubacki. Zawody wso-botęogodz. 16.00, a niedzielne rozpoczną się teżo16.00. (STEN) Nadal - dla którego był to pierwszy mecz od września20l8 r., bo później leczył kontuzję -w czwartej rundzie zmierzy się zTomasemBerdychem. 33-letni Czech ostatnie pół roku... też zmagał się z urazem. Do czwartej rundy bez problemu awansował również Roger Federer. W starciu z Taylorem Fritzem obrońca tytułu wrzucił trzeci bieg, a może nawet czwarty. Lekkość i łatwość, z jaką poruszał się po korcie mogła da -wać do myślenia, czy sześciokrotny zwycięzca Australian Open faktycznie w sierpniu skończy 38 lat, czy może jednak dziesięć mniej. Był precyzyjny jak chirurg, zwłaszcza podczas zagrywki. Mecz zakończył z dziesięcioma asami, pierwszym serwisem zdobył aż 40 punktówna43 próby. Doskonale radził sobie z przyjęciem podania 21-letniego Amerykanina. Wyjątkowy tego dnia był też forehand Federera. Słowem-nawet przez moment Fritz nie był w stanie zagrozić trzeciej rakiecie świata. Szwajcar wygrał 6:2, 7:5 i 6:2. W kolejnej rundzie zagra ze Stefanosem Tsitsipasem. Z rywalizacji kobiet odpadła Karolina Woźniacka. Dunka polskiego pochodzenia przegrała z Marią Szarapową 4:6,6:4,3:6. Błyskawicznie za to awansowała Angeliąue Kerber, która wygrała 6:1,6:0 z Kimberly Birrell. ©® LOTTO Piątek 18.01 MULT1MULTI - GODZ. 14.00 1,6,9,10,13,18,19,32,39,42,50,52, 56,57,60,63,64,66,71,75 plus 10 KASKADA 1,2,3,4,8,10,11.14,15.16,23,24 Czwartek1701 MULTI MULTI - GODZ. 22.00 1,6,7,10,13,14,15.18,19,22,23,27, 43,45,58,65,66,67,74,78 plusl KASKADA 2,4,6,7,12,13,14,15,16,19,22,23 LOTTO 6,7,13,14,39,42 LOTTO PLUS 2,11,18,20,28,36 EKSTRA PENSJA 12,13,21, 25,33 + 4 MINI LOTTO 11,23,30,34,37 (STEN) 12 Sport Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Akademia Młodego Lekkoatlety ze Słupska bardzo dobrze wkroczyła w nowy sezon Jarosław Stenceł jaroslaw5tencel@polskapress.pl Lekkoatletyka W Toruniu odbył się Halowy Ogólnopolski Mityng Lekkoatletyczny. Bardzo dobrze sezon 2019 rozpoczęli zawodnicy Akademii Młodego Lekkoatlety ze Słupska. Uzyskane wyniki plasują słupskich zawodników bardzo wysoko w rankingach ogólnopolskich. Najlepsze wyniki słup-szczan: W kategorii wiekowej do lat 14: Milena Patejuk 160 cm (wzwyż). Laura Rodziewicz 4,69 m (w dal), Karolina Michalak 9,91 m (kula 2 kg). W kategorii wiekowej do lat 16: Hanna Grabowska l6ocm (wzwyż), Daria Książek l;42,32 (600 m). Zosia Ruminkiewicz 27,85 s (200m), Oliwia Huk 28,09 (200 m). Marek Zakrzewski 7,42 s (60 m), Oliwier Kołodziejski 25,09 s (200m), Kacper Kozaczuk 7,53 s(6om). W kategorii wiekowej do lat 18: Ludwika Korniat 60,83 s (400 m), Kornelia Stasiołek 11,53 m (loila 3 kg). Adrianna Litwin 155 cm (wzwyż), Piotr Michalak 7,13 s Słupscy zawodnicy osiągali bardzo dobre rezultaty w zawodach w Toruniu (6om), Mikołaj Maślorz 180 cm (wzwyż). W kategorii wiekowej do lat 20: Alan Wieczorek 2;40,33 (looom). W kategorii Senior: Marcelina Witek I3,5l(kula 4kg) W kategorii Masters: Mirosław Witek 15,10 (kula 6 kg). Pozostałe wyniki uzyskane w Toruniu: 60 m - Julia Nowosadko (kategoria wiekowa do lat 18) 8,25 s, Zofia Ruminkiewicz (U-16) 8,28 s. Julia Książek (U-18) 8,39 s, Oskar Aleksandrowicz (U-18) 7,39 s. Oliwier Kołodziejski (U-16) 7,66 s, Jakub Kozaczuk (U16) 7,72 s. 60 m przez płotki: Dominika Skowrońska (U-18) 9,66 s. 200m: Piotr Michalak (U-18) 23,64 s, Oskar Aleksandrowicz (U-18) 25,00 s, Hanna Skapowicz (U-16) 28,63 s. 300 m: Kacper Kasprzyk (U16) 39,92 s, Michał Wojtkowiak (U16) 42,27, Kamil Kuczerowski (U16) 42,47. 1000 m: Antoni Borecki (U-16) 3;i6,58, Katarzyna Nowakowska (U-18) 3;19,30, Wiktoria Pańka (U-16) 3;20,98.2000 m: Mateusz Lipiński (U23) 5;54,Ol. Skok w dal: Martyna Kaufman (U18) 4,63m, Małgorzata Gontarz (U16) 4,4lm. Skok wzwyż: Szymon Depta (U16) l6ocm, Kewin Małek (Ul6)l55cm. Kula 3 kg: Patrycja Halecka (kategoria wiekowa do lat 18) 10,85 m.©® Do rozgrywek powracają siatkarze z amatorskiej ligi lęborskiej *TI ł Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@polskapress.pl Po sześciotygodniowej przerwie w Lęborku wracają do rozgrywek drużyny uczestnkzą-ce w XII Amatorskiej Lidze Siatkówki, która organizowana jest przez Lęborskie Towarzystwo Sportowe Unia oraz Centrum Sportu i Rekreacji. Oto zestaw par meczów, które rozegrane zostaną 20 stycznia (niedziela) - godz. 9: MSW Żabka Proterm Gdynia - Klaja Cafee Lębork (boisko A), Joker Cewice - AZS Lębork (boisko B); godz. 9.50: MSW Żabka Proterm - AZS (A), M.J.R. Siemirowice - Klaja Cafee (B); godz. 10.40: Romek Lębork -Debiutanci Piątkowski Auto Lębork (A), KS Strzebielino -I LO Lębork (B); godz. 11.30: Atakuje Przemysław Krampa (MSW Żabka Proterm Gdynia) w meczu z Morską Jednostką Rakietową Siemirowice (2:0) Nasz Dach Stężyca -1 LO (A), KS - Debiutanci Piątkowski Auto (B); godz. 12.20: Politechnicy Lębork - Bianga Dachy Żubry Lębork (A), do siatkarskich zmagań edycji 2018/2019 przy- stąpiło 13 zespołów, ale jedna ekipa GDK Linia została wykluczona, bo przegrała dwa mecze walkowerem. Miejsce zawodów bez zmian, czyli lęborska hala przy ul. P. Skargi. ©® Trzecie miejsca Byków w Gniewinie Ekipa słupskich Byków rocznik 2010 zajęła 3. miejsce w Turnieju Stołem Cup w Gniewinie. W turnieju udział wzięło 10 drużyn. Wyniki grupowe: Byki Słupsk -Diego Lębork 0:2, Byki Słupsk -Zatoka Puck II 3:0 (bramki Wiktor Sawko, Tymoteusz Chojnacki i Filip Sikora), Byki Słupsk - AS Piłeczka Pruszcz Gdański 1:0 (bramka Filip Czerniło). Byki Słupsk - Jedynka Reda 2:0 (bramki Wiktor Sawko, Tymoteusz Chojnacki). Półfinał Byki Słupsk - Stołem Gniewino 0:3. W meczu o trzecie miejsce Byki Słupsk pokonały w rzutach karnych Diego Lębork 2:0 (w meczu 0:0). Najlepszym Bramkarzem Ksawery Mizerkiewicz (Byki). Końcowa kolejność: 1. AS Piłeczka Pruszcz Gdański, 2. Stołem, 3.Byki, 4. Diego, 5. Zatoka I Puck, 6. Piłeczka II, 7.Jedynka Reda, 8. Młode Orły Łeba, 9. SAPA Rumia, 10.Zatoka Pucki. W Gniewinie odbył się też turniej Stołem Cup 2019 rocznika 2009. ~ f ;■ Drużyna słupskich Byków 2010: T. Chojnacki. F. Czerniło, M. Batruch, K. Mizerkiewicz, W. Sawko, F. Sikora, P. Słodziński Drużyna słupskich Byków rocznik 2009także zajęła 3. miejsce. Wyniki grupowe: Byki Słupsk - Lew Lębork 1:0 (bramka Piotr Jankowski). Byki Słupsk - Korona Żelistrzewo 1:0 (bramka Franciszek Zawistowski). Byki Słupsk - Błękitni Wejherowo 2:0 (bramka Franciszek Zawistowski i gol samobójczy). Byki Słupsk - Escola Futbolu 0:0. Półfinał: Byki Słupsk -Stołem Gniewino 0:3 W meczu o trzecie miejsce Byki Słupsk pokonały po długiej serii rzutów karnych Młode Orły Łeba 8:7 (w regulaminowym czasie 0:0). Najlepszym bramkarzem został Kacper Szczepański (Byki). Kolejność: 1. Błękitni, 2. Stołem, 3. Byki, 4. Młode Orły, 5. Escola, 6. Błękitni Łęczyce, 7. Korona, 8. Latarnik Choczewo, 9. Lew, 10. Jedynka Reda. ©® (STEN) magazyn KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY GWIAZDY rodzinny Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 19 stycznia 2019 r. Babcie i dziadkowie są od rozpieszczania STR. 6 STR. 11 Słodki prezent przygotowany przez wnuki r I " O 1 •» >.x.* i: ' y * ..... Sm Gwiazda STR. 14 Piotr Fronczewski ikw ,t 02 rodzinny zdrowie Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 AnnaCzemy-Marecka anna.marecka@polskapfess.pl DZIEŃ BABCI I DZIADKA UCZCIJMY JAK TRZEBA. BO IM SIĘ TO NALEŻY Witamy w weekend To już niebawem - 21 i 22 stycznia przypadają w Polsce Dzień Babci i Dzień Dziadka. Świetna okazja, by pokazać im wyjątkowo mocno (bo na co dzień też warto to doceniać), jak bardzo są ważni i kochani. Ich rola w rodzinie, w wychowywaniu wnuków, w opiece nad nimi -jest nieoceniona. I to nie tylko wtedy, gdy przyjmują na siebie rolę nianiek, by ulżyć, także finansowo, synom i córkom mającym już własne dzieci. Także wtedy, gdy po prostu są -znajdą czas na poczytanie wnukom bajek, pójście z nimi do kina, porozmawianie o nurtujących je problemach, przytulenie, danie poczucia bezpieczeństwa. O tych wyjątkowych członkach rodziny piszemy dzisiaj na stronie 6, a wszystkim wnukom na stronach od 7 do 10 podpowiadamy, jakie smakołyki z okazji święta swoim babciom i dziadkom mogą przygotować. A co poza tym dla was przygotowaliśmy w dzisiejszym Magazynie Rodzinnym? Oczywiście strony o zdrowiu, w tym tekst o rozsądnym stosowaniu bardzo modnych ostatnio probiotyków i o nadczynności tarczycy (tydzień temu było o niedoczynności). Po raz kolejny też zniechęcamy do plastiku. Tym razem nie z punktu widzenia ekologicznych szkód, jakie czyni w naszym środowisku, ale o czymś bliższym naszemu ciału. Bo i ono w zetknięciu z nim może ucierpieć. Poniżej na tej stronie, a także na stronie 5 znajdziecie także króciutkie teksty na temat stomatologicznych problemów, a maje większość z nas. Jak zwykle też zapraszam do przeczytania stron poświęconych zwierzętom: tym razem przeczytacie o buldogach francuskich oraz skrzydlatych gościach, którzy zlatują się do karmnika. Miłej lektury i do zobaczenia za tydzień. ZAPYTAJ LEKARZA Chciałabym się bardziej skupić na domowej pielęgnacji skóry. Od czego powinnam zacząć? n LEKARZ RADZI: My ślę, że nie ma jed-Tj nego, uniwersalnego sposobu pielęgnacji. Każda skóra jest inna i o ile możemy podzielić ją na różne typy i spróbować dostosować do nich kosmetyki, o tyle nie da się każdemu polecić tych samych preparatów. Najważniejszymi krokami w naszej codziennej pielęgnacji powinny być przede wszystkim - dokładny demakijaż, właściwe oczyszczanie oraz codzienne stosowanie prawidłowo dobranych preparatów pielęgnacyjnych. Miejmy na uwadze, aby dostarczać skórze to, czego najbardziej potrzebuje. Co ważne, jeżeli raz zdarzy nam się nie usunąć makijażu przed sneiłi, to oczywiście nie stanie się duża szkoda. Jednak jeśli nie mamy zdrowego nawyku, by tę skórę prawidłowo oczyszczać, będzie się to wiązać z różnymi nieprzyjemnościami. Pamiętajmy, że po całym dniu na naszej twarzy znajduje się kurz i różne zanieczyszczenia. Zdarza nam się dotykać twarzy dłońmi, na których gromadzi się mnóstwo bakterii. Zalegające długo na cerze kosmetyki również mogą zaszkodzić -blokują pory, powodują powstawanie zapalnych zmian i ropnych krostek. Ponadto kolejne warstwy kosmetyków mogą drażnić naszą skórę i powodować alergie. Jeżeli chodzi o wizytę u dermatologa, to bardzo indywidualna sprawa. Pacjenci zgłaszają się na wizytę z bardzo różnymi problemami. Zaczynając od tych błahych, a kończąc na poważnych. Jeżeli chodzi o to, co powinno nas zaniepokoić - wszystko, co w znacznym stopniu odbiega od normy. Kiedy nagle coś niedobrego zaczyna dziać się z naszą skórą, mijają dni, a my nie potrafimy sobie z tym poradzić, to zawsze warto zasięgnąć opinii specjalisty. Nie zawsze musi to być dermatolog, czasem wystarczy doświadczona kosmetyczka lub kosmetolog. Jeśli trafimy do odpowiedniej osoby, nawet niebędącej lekarzem, to właściwie nas pokieruje. Wielu pacjentów trafia do nas właśnie z gabinetów rozsądnych kosmetyczek. Czasem wystarcza jedna wizyta i zmiana pielęgnacji skóry dobranymi przez lekarza dermokosmetykami, by zlikwidować problem. Doktor SyfwiaCyran-Stempłewska Planuję wkrótce wykonać badania prenatałneidiciałabym się dowiedzieć nieco więcej na temat tych nieinwazyjnych. Na He są skuteczne? LEKARZ RADZI: Je żeli chodzi o test po-V J dwójny to dokładność jest na poziomie 90-95 procent. USG połówkowe, jeżeli jest wykonywane przez dobrego specjalistę na odpowiednim aparacie, pozwala na wykrycie większości wad strukturalnych u płodu, a echokardiografia wykazuje ponad 90-procen-tową dokładność. Trzeba mieć jednak świadomość, że nie ma metody, która daje 100-pro-centową pewność i możliwość wykrycia wszystkich wad. Jesteśmy w stanie wykryć choroby, które występują najczęściej - zespół Downa, zespół Edwardsa, duże wady serca oraz wady strukturalne kończyn i narządów wewnętrznych. Natomiast jest duża grupa chorób, których za pomocą diagnostyki nieinwazyj- nej wykryć się nie da. Dlatego, jeżeli stwierdzamy nieprawidłowości, kierujemy na diagnostykę, która pomaga wykryć choroby jednogenowe, czyli rzadkie. Profesor Wojciech Rokita Pracuję przez 8 lub więcej godzin w pozygi siedzącej. Jak toowpływa na nasz kręgosłup? f ~ LEKARZ RADZI: V/# Wpływa tona poja-Vj wienie się dolegliwości bólowych kręgosłupa - zarówno odcinka szyjnego, jak i lędźwiowego. Powinniśmy dostosować nasze stanowisko pracy do rodzaju wykonywanej czynności oraz do indywidualnych rozmiarów danej osoby. Mam tu na myśli dostosowanie wielkości krzesła, biurka, pochylenie oparcia, podłokiet-nika, tak aby zapewnić naszemu kręgosłupowi prawidłowe krzywizny. W czasie wielogodzinnej pracy powinniśmy pamiętać o krótkich przerwach, przykładowo można zaplanować sobie, że wszystkie telefony odbieramy wpozyqi stojącej, chętnie Wstajemy, żeby odebrać faks i tym podobne. Doktor Grażyna Ścieglenna-Zdeb CO, GDZIE? Z HISTORII Al Ogólnopolski Dzień Transplantacji Obchodzony 26 stycznia, w rocznicę pierwszego udanego przeszczepu nerki w 1966 roku w I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie. Był to wtedy 621. taki zabieg na świecie. Pierwszy na świecie miał miejsce w roku 1954. Na świecie obchodzone jest to święto, jako Światowy Dzień Donacji i Transplantacji z oficjalnie wyznaczonym dniem 26 października od 2005 roku. Swiati iwiatowy Dzień Walki z Rakiem Święto obchodzone 4 lutego, ustanowione na Światowym Szczycie Walki z Rakiem, zorganizowanym pod egidą prezydenta Francji i dyrektora generalnego UNESCO w lutym 2000 roku w Paryżu. Na spotkaniu przyjęto Kartę Paryską, w myśl której rządy krajów świata, które ją podpisały, zobowiązały się do stworzenia programów zapobiegających i metod leczenia chorób nowotworowych. Od 2005 roku Dzień Walki z Rakiem jest organizowany pod egidą Międzynarodowej Unii do Walki z Rakiem - organizacji pozarządowej z siedzibą w Genewie. (MG) Kanibalizm lekiem na choroby Chociaż zjadanie ludzkich zwłok budzi obecnie przerażenie i obrzydzenie, przez wieki stanowiło popularną metodę leczniczą. Na ból głowy zalecano zjadanie sproszkowanej czaszki, a na choroby krwi - picie krwi zmarłego. Ludzkie mumie przepisywano chorym skarżącym się na różne dolegliwości aż do połowy XVIII wieku. Przydawały się na urazy czy owrzodzenia, bóle i choroby. Wedługlegendy, najlepsze były do tego zwłoki osób zmarłych nagle lub tragicznie. Zalecano, by na przykład czaszkę człowieka zagrzebać na rok w palenisku, a następnie skruszyć, wymieszać z gałką muszkatołową, krwią psa i wypić. Chętnie raczono się też krwią zmarłych - częstym widokiem były kolejki chętnych wystające po publicznych egzekucjach. Każdy chciał dostać kubek jeszcze ciepłej krwi skazańca... Olśniewający uśmiech jest możliwy również w starszym wieku. Rozwiązaniem są implanty Wokół zabiegu wszczepiania implantów stomatologicznych narosło wiele mitów. W ich obalaniu pomaga doktor Pa wet Baranowicz, lekarz stomatolog Kwestia zębów Paula Goszczyńska paula.goszczynska@polskapress.pl Oco najczęściej pytają pana pacjenci? Najczęstsze pytanie brzmi: czy zabieg jest bolesny? Oczywiście po zabiegu pojawiają się przypadki dolegliwości bólowych szczególnie w szczęce dolnej, natomiast sam zabieg zupełnie nie jest bolesny. Zabieg implantacji wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, chyba że pacjent wymaga zabiegu w narkozie. Ile trwa taki zabieg? Bardzo krótko - od 15 minut do godziny. Co ciekawe, wielu pacjentów uważa, iż jest dużo przyjemniejszy niż znane nam wszystkim leczenie kanałowe. (ty implanty są trwałe? Trwałość leczenia przy zastosowaniu implantów jest bardzo wysoka. Jak długo implant wytrzyma, zależy oczywiście od wielu czynników, takich jak samo zachowa- TWOJA DECYZJA A MOŻE PROTETYKA? Utrata nawet pojedynczego zęba nie tylko powoduje niedostatek natury estetycznej, ale także ma wpływ na cały układ stomatognatyczny. Dlatego też lekarze stomatolodzy, dokonując wyboru uzupełnienia protetycznego, zwracają uwagę na: liczbę braków, liczbę i jakość zębów pozostałych, ich lokalizację, a także stan podłoża kostnego, warunki zgryzowe oraz preferencje pacjentów. Przed leczeniem każdy pacjent przechodzi szczegółową diagnostykę, która poszerzona jest o wykonywanie zdjęcia cyfrowego, panoramicznego, a także nowoczesne obrazowanie trójwymiarowe. nie pacjenta co do higieny, ogólny stan zdrowia pacjenta. Możemy jednak powiedzieć, że statystycznie takie leczenie starcza na dziesięciolecia. Czy każdy pacjent może mieć wszczepiony implant? Na przestrzeni ostatnich 30 lat, od kiedy implantologia została zapoczątkowana, ilość przeciwwskazań do zabiegów implantacji została bardzo ograniczona. Możemy ją stosować u pacjentów młodych, dojrzałych, jak i u seniorów. Starannie przeprowadzona przeze mnie część diagnostyczna zawsze pozwala na określenie, czy zabieg się powiedzie. W Ekstradencie mamy najnowocześniejszy sprzęt diagnostyczny, który pozwala na wykonanie wysokiej jakości zdjęć tomograficz-nych. Dzięki temu jesteśmy w stanie dostrzec wszystkie struktury anatomiczne oraz przebieg nerwów. Istnieje możliwość wirtualnego wsta- wienia implantów i dopasowania jego wielkości, kształtu i marki. W ofercie mamy kilka tysięcy implantów różnych firm. Czy mogą wystąpić jakieś re-akcje alergiczne na implant? Implanty są wykonane ze stopu tytanu, który ma wysoką biozgodność i alergie występują bardzo rzadko. Mogą jednak wystąpić. Mamy również na to rozwiązanie. W mojej klinice możemy wszczepić implanty cyrkonowe i zastosować wiele innych rozwiązań protetycznych przy użyciu cyrkonu, który jest zupełnie niealergizujący. A czy można zastosować implanty wprzypadku całkowitego bezzębia? Oczywiście! Uzupełnienia protetyczne oparte na wszczepionych implantach są najlepszym rozwiązaniem, w pełni przywracającym możliwość pełnego żucia pokarmów, a tym samym komfortu życia naszym pacjentom. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 rodzinny Zi 03 Dobry probiotyk - czym się kierować przy jego wyborze? plementów diety. Dobry probiotyk powinien zostać wybrany przez lekarza spośród przebadanych preparatów. Wtedy będzie skuteczny, a jego skutki uboczne minimalne. Nazwa szczepu probiotyczne-go - sprawdź, zanim zażyjesz Jak prawidłowo stosować probiotyki? Odpowiedź na to pytanie zawsze musi uwzględniać skład preparatu. Dlatego tak istotne jest właściwe oznakowanie preparatu pro-biotycznego. Zwróćmy uwagę na dokładny opis szczepów probio-tycznych. Szczegółowa charakterystyka powinna obejmować: rodzaj (np. Bifidobac-terium), gatunek (np. long-um) i symbol szczepu (np. DSM 24736). Ciąg liter i cyfr na końcu nazwy informuje 0 miejscu przechowywania szczepu wzorcowego i jego numerze. DSM odsyła nas np. do Niemieckiej Kolekcji Drobnoustrojów (Deutsche Samm-lung von Mikroorganismen). Dlaczego to takie ważne? Ponieważ prawidłowy opis mikroorganizmu to znak, że dany szczep został przebadany pod kątem działania pro-biotycznego. Preparat probiotyczny powinien zawierać informacje nie tylko na temat składu 1 spodziewanych korzyści zdrowotnych, ale też określać minimalną liczbę żywych bakterii pod koniec przydatności do spożycia, warunki przechowywania i dawkowanie. Na opakowaniu muszą znaleźć się również dane kontaktowe producenta. Zasady zażywania-kiedy zachować ostrożność? Nie ustalono, jak dotąd, dokładnych (ogólnych) zasad dawkowania probiotyków. Zaleca się stosować dawkę, której korzystny wpływ na zdrowie wykazały wyniki badań z udziałem ludzi (zaznaczmy: badań konkretnego szczepu). Zażywając probiotyki w trakcie antybiotykoterapii, należy pamiętać o zachowaniu odstępu czasowego między przyjmowaniem leku przeciwbakteryjnego a podaniem probiotyku. Najlepiej zażywać probiotyk 2-3 godzinny po antybiotyku. Pamiętajmy, że ciąża i okres laktacji to wyjątkowy czas w życiu kobiety. Dlatego przyszłe mamy i mamy karmiące piersią nie powinny stosować żadnych preparatów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Jak w każdym przypadku, przeciwwskazaniem do stosowania preparatu pro-biotycznego jest uczulenie (nadwrażliwość) na którykolwiek jego składnik. Materiały; kampania edukacyjna „Probiotyk - wybieram świadomie" mm Jne. I Si dostępni m >z recepty. Par przed wizytą w aptece poradzić.się lekarza Niech nie zmyli nas bogactwo aptecznej oferty. Nie wszystkie probiotyki są godne zaufania Mozsmnm Anna Czerny-Marecka anna.marecka@polskapress.pl Właściwie dobrany, dobry probiotyk wzmacnia układ immunologiczny i wspomaga proces leczenia. By jednak probiotyk nazwać czynnikiem biolecznicznyrn, a więc faktycznie działającym lekarstwem opartym o żywe kultury drobnoustrojów, trzeba zaawansowanej wiedzy. Tę posiadają lekarze - specjaliści i od ich opinii najlepiej rozpocząć kurację probiotykową. Probiotyk to podawany doustnie preparat zawierający żywe, zdolne do reprodukcji mikrorganizmy, które mają wspomóc florę bakteryjną osoby przyjmującej. Najczęściej stosowane są bakterie fermentacji mlekowej, ale mogą to być także inne kultury bakterii lub grzybów (drożdży). Jak łatwo zauważyć, podobne drobnoustroje mogą znajdować się w zsiadłym mleku lub piwie. Nie będą to jednak probiotyki w znaczeniu medycznym. - Działanie probiotyków z zasady jest dobroczynne, to kryje się w samej nazwie - pro bios, czyli dla życia - mówi prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska - specjalista chorób układu pokarmowego, ekspert kampanii edukacyjnej „Probiotyk - wybieram świadomie". - Probiotyki, podobnie jak nasz mikrobiom (ogół mikroorganizmów występujących w danym środowisku, np. w naszym organizmie - dop. red.), mogą mieć wpływ nie tylko na funkcje przewodu pokarmowego, jak biegunka, wzdęcia czy zaparcia, ale i pracę innych narządów i układów. W jaki sposób działają? Po przyjęciu doustnie, w formie pastylki lub żywności probiotycznej, kultura drobnoustrojów jest transportowana przez układ pokarmowy do jelita. Dobry probiotyk musi więc mieć dużą przeży-walnością w kwaśnym środowisku żołądka. Po osadzeniu na ściance jelita, probiotyk uzupełnia florę bakteryjną osoby przyj- mującej. W wyniku inicjowanych przezeń reakcji chemicznych, środowisko jelita staje się niekorzystne dla szkodliwych drobnoustrojów, takich jak np. bakterie coli. Działanie probiotyków jest najbardziej widoczne i pożądane w sytuacjach, gdy flora układu pokarmowego została zubożona przez antybiotyk, zatrucie lub zaburzenie układu immunologicznego. Jak wybrać probiotyk? Za dobry probiotyk można uznać jedynie niewielką część probiotyków dostępnych na rynku. Wynika to z braku konieczności przeprowadzenia badań klinicznych przed wprowadzeniem probiotyku na rynek, a także bardzo ograniczonych obowiązków informacyjnych po stronie producentów. Niestety, probiotyki traktowane są często jako produkt żywnościowy, nie zaś lekarstwo. A dobry probiotyk, inaczej czynnik bioleczniczy, powinien być traktowany podobnie do lekarstwa. Oznacza to, że wybrać i zażywać go nale- ży pod nadzorem wykwalifikowanego lekarza, najlepiej gastrologa lub przynajmniej lekarza rodzinnego. Wyselekcjonowane pod kątem konkretnego pacjenta i jego stanu zdrowia probiotyki mogą spełniać różne funkcje, np. łagodzić nietolerancję laktozy lub objawy zakażenia złośliwą bakterią helicobacter pylori, zmniejszać ryzyko raka jelita oraz zapobiegać tzw. biegunce poantybiotykowej. Wszystko zależy od szczepu drobnoustrojów. - Wybór probiotyku powinien być skonsultowany z lekarzem. My, lekarze, wiemy, jakie probiotyki, jakie szczepy w jakich wskazaniach są lepsze. Mikrobiom jest niesłychanie ważny. Modyfikując go trochę na oślep i bez sensu, możemy zrobić więcej szkody niż pożytku -mówi prof. Rydzewska. - Lekarz kieruje się badaniami klinicznymi dla danego szczepu. Szczepy lub mieszanki szczepów mają badania kliniczne w odpowiednich wskazaniach, i takie właśnie preparaty należy wybierać - tłumaczy prof. Ry-dzewska. -Proszę pamiętać, że bardzo duża grupa pro-biotyków nie ma dobrych badań klinicznych. Nawet jeśli zawierają te same szczepy, nie wiemy, czy są stabilne. Dlatego, wybierając probio-tyk, powinniśmy mające badania kliniczne, tę zawartość, jaką deklaruje producent, stabilne i niezawiera-jące zanieczyszczeń. - Jakość probiotyków jest bardzo istotna, a te, które są dostępne na rynku, nie zawsze spełniają wymagania, to znaczy nie zawsze znajdują się tam szczepy, jakie powinny być i w takich ilościach, jakie powinny być - dodaje prof. dr n. med. Hanna Sza-jewska, pediatra i ekspert kampanii „Probiotyk - wybieram świadomie". - Problem polega na tym, że nie ma jakiejś instytucji, która w sposób usystematyzowany kontrolowałaby rynek probiotyków. Kontrole są przeprowadzane dorywczo i indywidualny konsument nie bardzo ma możliwości, by to zweryfikować. Co może robić? Konsultować się z lekarzem i kupować produkty od sprawdzonych producentów. Istotna szczepozależność Bakterie i drożdże są bardzo prostymi organizmami, które łatwo mutują, także pod wpływem działalności człowieka. Potencjalnie może istnieć bardzo wiele zbliżonych do siebie szczepów, których podstawowe działanie na organizm człowieka będzie takie samo. Szczepy mogą jednak różnić się pod względem skutków ubocznych. Dobry probiotyk powinien być przebadany pod tym kątem, a znajdujący się w nim szczep -zidentyfikowany i opisany. Zwłaszcza osoby z uszkodzoną śluzówką lub dużymi zaburzeniami odporności powinny podchodzić do probiotyków bardzo ostrożnie. - Szczepozależność to znaczy udokumentowane działanie w danej jednostce chorobowej. Na tej podstawie należy wybierać probiotyk do leczenia - dodaje prof. Szajewska. To element kuracji, a nie diety Warto pomyśleć o probioty-kach w kategoriach leków wzmacniających, nie zaś su- 04 rodzinny zdrowie Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Nadczynność tarczycy - co warto o niej wiedzieć? Poznaj przyczyny i objawy Jest jednym z najpowszechniejszych zaburzeń endokrynologicznych. Przypadłość ta dotyczy około 2 procent kobiet i 0.2 procent mężczyzn ISadczynność tarczycy EwaZwoiak intemet@polskapress.pl Nadczynność tarczycy tuż obok niedoczynności tarczycy; jest jednymzpowszechnydi zaburzeń endokrynołogkznydi Wy-stępi jeotiaiia skutek naduśei-iw^stężenahomioiiówityrok-syny.trćjjodotyioniny ikakytCT»iyŁktóreprocktowa-ne są przez gruczoł tarczycy. Podstawową konsekwencją nadmiaru hormo-nów produkowanych przez gruczoł tarczycy jest przyspieszenie przemiany materii. Ponadto stan ten negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu krążenia, co może odbijać się w zaburzeniach rytmu serca, zakrzepi-cy, niewydolności krążenia. Utajona niedoczynność tarczycy negatywnie wpływa na jakość życia pacjentów. Wśród głównych przyczyn nadczynności tarczycy można wymienić: • Choroba Gravesa-Basedo-wa, która zaliczana jest do grupy chorób autoimmunologicznych. Charakteryzuje się ona powiększeniem gruczołu tarczycy (powstaniem wola). Zwykle towarzyszy jej oftalmopatia (wytrzeszcz oczu). W przebiegu tej choroby występuje nieuzasadniona nadprodukcja przeciwciał IgG, które pobudzają przysadkę mózgową i gruczoł tarczycy do nadprodukcji hormonów. Co istotne, choroba Gravesa-Basedowa odpowiada za większość przypadków nadczynności tarczycy u dzieci. • Wole guzkowe toksyczne (choroba Plummera), które powstają samoistnie i produkują hormony. Ich działanie nie jest zależne od gruczołu tarczycy. W przeważającej większości przypadków guzki te są zmianami łagodnymi. • Choroba Hashimoto (przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczycowego), w przebiegu której nadczynność tarczycy utrzymuje się zazwyczaj w krótkotrwałej i przemijającej formie. 1 *' •* V s'-" Stopień nasilenia objawów przy nadczynności tarczycy jest zróżnicowany i uzależniony od przyczyny dolegliwości •Choroba de Quervalina, która według dotychczasowych badań ma podłoże wirusowe. Podobnie, jak w przypadku choroby Hashimoto nadczynność tarczycy ma charakter przejściowy i utrzymuje się maksymalnie przez 1,5 miesiąca. • Popromienne zapalenie tarczycy, które zazwyczaj jest następstwem radioterapii. W takim przypadku nadczynność tarczycy związana jest z rozregulowaniem układu hormonalnego. • Wole Riedla, przy którym nadczynność tarczycy występuje stosunkowo rzadko (4 %). W przeważającej większości przypadków choroba ta nie powoduje żadnych dolegliwości bólowych, co sprawia, że jest ona wykrywana zazwyczaj przez przypadek. • Choroby nowotworowe, zwykle: ognisko raka brodaw-kowatego i przerzuty odległe. Objawy nadczynności tarczycy Stopień nasilenia objawów przy nadczynności tarczycy jest zróżnicowany i uzależniony od przyczyny dolegliwości. Przy czym warto podkreślić, że zakres symptomów może się różnić w zależności od wieku, płci i chorób towarzyszących. l. - JJ zaśp&k&Y.t: •Charakterystyczne objawy nadczynności tarczycy to: •Nadpobudliwość psychoruchowa. • Nadmierna potliwość. •Tachykardia (przyspieszona akcja serca) i poczucie kołatania serca. •Uczucie ogólnego osłabienia organizmu. • Zwiększenie apetytu mimo utraty masy ciała. •Drżenie rąk. • Nieregularne miesiączki. • Wole tarczycowe. • Bezsenność. • Wytrzeszcz oczu. • Przyspieszony wzrost (wyłącznie u dzieci). Leczenie nadczynności tarczycy Leczenie nadczynności tarczycy uzależnione jest od wielu czynników w tym m.in. od stopnia nasilenia objawów. W niektórych przypadkach przed wdrożeniem planu leczenia konieczna jest ogólna ocena stanu zdrowia pacjenta, w szczególności pod kątem schorzeń kardiologicznych, które stosunkowo często towarzyszą nadczynności tarczycy. Przy podejrzeniu niedoczynności tarczycy konieczne jest również wykonanie szeregu specjalistycznych badań, w tym: TSH, FT4, T3, FT3. •Vy i V-, Ir i $3 /«;>; t Podstawą w leczeniu nadczynności tarczycy są środki farmakologiczne, w tym leki prze-ciwtarczycowe (izotopy). W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie chirurgiczne, które polega m.in. na wycięciu wola, które przyczynia się do nadprodukcji hormonów. UTAJONA NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY Subkliniczna nadczynność tarczycy nazywana jest również bezobjawową nadczynnością tarczycy. Daje skąpe, bardzo trudne do zauważenia objawy. Jest ona niebezpieczna, ponieważ zwiększa ryzyko wystąpienia migotania przedsionków, a co za tym idzie - również udaru mózgu. Wedle szacunków ta postać nadczynności tarczycy dotyczy w głównej mierze kobiet w wieku pomenopauzalnym. V>^A-Y\ * UH Ważne! Nadczynność może zagrażać zarówno matce, jak i dziecku Nadczynność tarczycy w ciąży (tyretyksetoza) jest zaburzeniem endokrynologicznym, które często dotyka kobiet spodziewających się dziecka. Jest to stan bezpośrednio związany z rozregulowaniem układu hormonalnego w ciąży. Schorzenie to jest niebezpieczne, ponieważ może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych zarówno matki, jak i płodu. Leczenie nadczynności tarczycy w ciąży jest skomplikowane i uzależnione od przyczyny tego stanu. Wówczas, gdy zachodzi taka konieczność stosuje się leczenie farmakologiczne: w pierwszym trymestrze ciąży zazwyczaj jest to propylotiouracyl, natomiast w drugim i trzecim -tiamazol. Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy u kobiet w ciąży jest choroba Gravesa i Basedowa (choroba o podłożu autoimmunologicznym, w przebiegu której własne przeciwciała pobudzają tarczycę do produkcji hormonów). J DIETA A TARCZYCA Ciekawostki. Ważnejestwdrożenie planu żywienia zapobiegającego nadmiernej utracie masy ciała Nadczynności tarczycy zazwyczaj towarzyszy szybka utrata masy ciała, co wiąże się z dużym ryzytóemniedoboru witamin i substancji mineralnych. Dzieje siętakprzaie wszystkim dlatego, żenadprodukcjihomioriówgru-czołutarczycytowarzyszyprzy-śpieszona przemiana materii. Ztegopowodu ważne jestwdro-żenieplanu żywienia, zapobiegającego nadmiernej utracie masy ciała. W praktyce oznacza to, że dietaprzy nadczynności tarczycy powinnabyć wysokoenerge-tycznaiodpowiednio zbilansowana. Najważniejsze wartości odżywczewdiecie przy nadczynności tarczycyto: • Wapń, który wpływa na homeostazę kostną. Jest on istotny, ponieważ nadczynności tarczycy towarzyszy przyśpieszony metabolizm, co wiąże się z ryzykiem rozwoju osteoporozy. Drogocenne źródła wapnia to: warzywa zielonolistne, pestki dyni, mak, sezam, migdały, ryby i owoce morza (sardynki, śledzie i szprotki). • Jod, którego nie należy spożywać w nadmiarze, ponieważ może to grozić znacznymi za- burzeniami w funkcjonowaniu gospodarki hormonalnej organizmu. Z tego powodu należy zrezygnować ze spożywania wodorostów, alg i suplementów diety bogatych w jod. • Kwasy omega-3, które charakteryzują się właściwościami przeciwzapalnymi. Bogate źródła kwasów omega-3 w diecie to: oleje roślinne, orzechy, awokado i ryby, które jednak ze względu na zawartość jodu zaleca się spożywać w ograniczonych ilościach. • Goitrogeny (substancje an-tyodżywcze), które zmniejszają poziom produkqi hormonów przez gruczoły tarczycy. Produkty bogate w goitrogeny to: brokuły, kalafior, kapusta ijarmuż. •Antyoksydanty takie jak: witamina E, witamina C, beta-karoten wzmacniają układ immunologiczny. Najbardziej wartościowe produkty bogate w antyoksydanty to m.in. orzechy, owoce dzikiej róży, wiśnie, pietruszka, kiwi, brokuły, szczaw, estragon, biała i czerwona kapusta, marchew, szpinak, szczaw, brokuły, brukiew i pomidory. Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19 20.01.2019 rodzinny zdrowie 05 ZDROWE ZĘBY Piękny uśmiech? To możliwe Przetestuj stomatologię estetyczną i ciesz się efektami Dentysta jest odpowiedzialny nie tylko za zdrowie jamy ustnej swojego pacjenta. Coraz częściej decydujemy się również na zabiegi z zakresu stomatologii estetycznej. Wizualny stan naszego uzębienia może wpędzać w kęmpleksy, ale istnieje szereg rozwiązań, które pomogą je zwalczyć. Stomatolog estetyczny pomaga ocenić wygląd zgryzu i dopasować rozwiązania, które umożliwią przywrócenie mu ładnego i naturalnego wyglądu. Wielu osobom, szczególnie tym ze starszego pokolenia, korzystanie z usług stomatologa estetycznego wydaje się być niepotrzebnym wydatkiem, jednak komfort swobodnego pokazywania pięknego uśmiechu jest nie do przecenienia. - Stomatologia estetyczna ma na celu wykreowanie uśmiechu zbudowanego z naturalnie pięknych, jasnych i zdrowych zębów. Zwracamy uwagę nie tylko na zęby, ale również dziąsła i usta oraz ich wzajemną harmonię. Białe, równe, piękne zęby, otoczone przez lśniące, różowe dziąsła, to niewątpliwa oznaka zdrowia i urody. Kształtny, pełny uśmiech tworzy podstawę estetyki twarzy - mówi lekarz stomatolog Justyna Kozieł. Z jakimi problemami najczęściej zgłaszają się pacjenci? - Częstymi problemami związanymi z uśmiechem, jakie zgłaszają nam pacjenci, są między innymi: zbyt duża liczba widocznych wypełnień w zębie, przebarwienia jednego bądź kilku zębów, ciemny kolor wszystkich zębów, nierówne zęby, nieprawidłowe ustawienie zębów - mam tu na myśli zrotowania, wychylenia siekaczy, stłoczenia, a także nieatrakcyjny kształt i wielkość oraz szpecące szpary. Oprócz korekty w obrębie danego zęba pacjenci równie często zgłaszają się z powodu pojedynczych bądź mnogich braków zębowych - wyjaśnia specjalista, (pg) ZAPYTAJ LEKARZA Powszechnym składnikiem stosowanym w zabiegach medycyny estetycznej jest kwas hialuronowy. Czym jest jakie są jego właściwości? LEKARZ RADZI: W# Kwas hialuronowy X) jest wielocukrem -naturalhym, fizjologicznym składnikiem naszego organizmu. Znajduje się nie tylko w skórze, lecz także na przykład w gałce ocznej, w stawach. Jego zadaniem jest wchłanianie wody i utrzymywanie skóry w stanie nawilżenia. W miarę postępowania procesu starzenia nasza skóra traci kwas hialuronowy, co prowadzi do jej wysuszenia i zmniejszenia objętości. Pojawiają się zmarszczki i fałdy. Kwas hialuronowy kojarzy się przede wszystkim z wypełnianiem zmarszczek - w jaki sposób się to odbywa i na ile składnik ten pomaga odmłodzić twarz? LEKARZ RADZI: \jU Muszę nadmienić, Vj że kwas hialuronowy produkowany jest metodą inżynierii genetycznej przez bakterie, co oznacza że jest czysty che- micznie, a także w stu procentach naturalny. W zależności od tego, jakimi dodatkami wzmacniamy kwas, tak wykorzystujemy go potem w organizmie. Możemy podawać Czysty kwas hialuronowy - taki wykorzystuje się w kilku specjalnościach -między innymi w okulistyce czy w ortopedii. Możemy też dodać do kwasu substancje wzmacniające jego działanie nawilżające. Kombinacji jest wiele. W medycynie estetycznej korzysta się przede wszystkim z kwasu hialuro-nowego usieciowanego. Co to jest za substancja? Kwas usieciowany osadza się na wewnętrznych siatkach, które mogą być w różny sposób zbudowane. W zależności od konstrukcji, kwas wykorzystuje się do różnych celów - wypełniania zmarszczek, poprawiania konturów twarzy, wypełnienia spadków objętości skóry. Firmy farmaceutyczne produkują różne rodziny kwasu, wzbogacając go o inne dodatki i tym samym tworząc preparaty dedykowane do konkretnych celów, na przykład wypełniania zmarszczek w okolicach oczu albo w obrębie ust. Doktor Maria PyzkhGutfcowska Zabójcze plastiki. Kontakt z niektórymi produktami niszczy męskie nasienie Zasłony przy prysznicach, materiały czyszczące. Wdychane przez ciężarne mogą potem hamować produkcję testosteronu w męskich płodach Nauka KatLay redakcja@polskatimes.pl lastiki spowodowały spadek płodności wśród mężczyzn 1 i tylko jeden na czterech ma teraz „dobrą" spermę - twierdzą naukowcy. Substancje chemiczne zwane ftalanami - znajdujące się w takich produktach jak zasłony przy prysznicach, deski rozdzielcze w autach czy materiały czyszczące - mogą być wdychane, konsumowane lub wchłaniane przez kobiety w ciąży, potem mogą hamować produkcję testosteronu w męskich płodach. W konsekwencji rodzą się mężczyźni, którzy będą mieli małą liczbę plemników. Inne związki chemiczne, znajdujące się w plastikowych płaszczach przeciwdeszczowych i patelniach teflonowych, zostały też powiązane ze słabą jakością męskiego nasienia. Prof. Niels Jorgensen z Rigshospital w Kopenhadze stwierdził, że trzeba niepokoić się badaniami, które wskazują, że spada jakość nasienia u mężczyzn w Europie. Mężczyźni potrzebują więcej czasu, by zostać ojcem, często w związku ze starszymi kobietami, i coraz częściej potrzebują leczenia niepłodności, stwierdził Jorgensen. Badacze uważają, że część spadku liczby urodzeń w świecie zachodnim można przypisać niższej jakości spermy. Jorgensen radził, by kobiety starały się unikać kosmetyków; ostrzegł przed ryzykiem wynikającym z używania kremów z filtrem przeciwsłonecznym, „ponieważ to, co się kładzie na skórę, to się wchłania" .Jeśli chcemy podjąć działania zapobiegawcze, to powinniśmy zmniejszyć liczbę chemikaliów, na których działanie jesteśmy narażeni. Powiedział też, że testy na kremach przeciwsłonecznych wskazują, że stosowane w nich substanqe mają wpływ na jakość nasienia. „Jeślibym miał radzić własnej rodzinie, to powiedziałbym: nie używajcie tego". Inne badania pokazały, że czynniki : Z jednej strony wyroby z plastiku to wielka wygoda, z drugiej zaś mogą być groźne dla zdrowia związane ze stylem życia mogą wpłynąć na jakość plemników. Stwierdzono, że im więcej tłuszczów nasyconych, które znajdują się w maśle i serze, spożywa mężczyzna, tym mniejsza jest liczebność plemników. Inne badanie powiązało liczbę czasu spędzanego przed telewizorem z niższą jakością nasienia. Jorgensen powiedział: „Jedynie 25 proc. mężczyzn ma dobrą jakość nasienia". Około 15 proc. mężczyzn ma nasienie słabej jakości i „będą oni potrzebować leczenia niepłodności, aby mogli zostać ojcami". Kolejne 27 procent stoi w obliczu ryzyka dłuższego czasu oczekiwania na zapłodnienie. Większość mężczyzn, dodał Jorgensen, znajduje się w „szarej strefie", w której według jednego wskaźnika ich nasienie mogłoby się wydawać dobrej jakości, ale według innych - już nie. Badania prowadzone w Danii wskazują, że liczba plemników w spermie jest dziś o 25 procent mniejsza niż w latach 40. XX wieku, a badanie z 1992 dowodziło, że w ciągu poprzednich 50 lat jakość spermy na świecie spadła o 50 procent. Richard Sharpe z Uniwersytetu w Edynburgu zgadza się, że wysoki odsetek młodych mężczyzn z małą liczbą plemników może mieć „wpłyW" na płodność par. Sharpe: „Problem jest spotęgowany przez wiek kobiet chcących zajść w ciążę; obecnie w Europie większość kobiet czeka aż będzie miała trzydzieści parę, a nawet czterdzieści parę lat, na próby posiadania dzieci, a w tym wieku ich własna płodność już spada". „W przypadku takich kobiet, mających na dodatek partnerów z małą liczbą plemników, można co najwyżej liczyć na to, że zapłodnienie zabierze im dużo czasu". Charles Kingsland z ośrodka leczenia niepłodności w Li-verpoolu, powiedział: „Średnia liczba męskich plemników spadła w ostatnich dziesięcioleciach... Styl życia, jaki prowadzimy, oraz produkty, jakie konsumujemy, mogą mieć szkodliwy wpływ na płodność". Eksperci wyrażają obawy, by nie przesadzić z reakcją w drugą stronę. Allan Pacey, prof. andrologii z Sheffield, stwierdził, że potrzeba więcej dowodów, nim będzie można zalecać, by kobiety w ciąży unikały pewnych substancji chemicznych; jednocześnie zauważył wzrost zaburzeń organów reprodukcyjnych u młodych mężczyzn. Chris Flower z Cosmetic, Toiletry & Perfumery Association powiedział: „Zgodnie z surowymi regulacjami europejskimi produkty kosmetyczne muszą być bezpieczne. Bulwersujące jest zalecanie, by nie używać kremów z filtrami przeciwsłonecznymi, ponieważ znamy zagrożenia, jakie wiążą się z wystawianiem skóry na słońce - sugerowanie, że należy zrezygnować z produktów chroniących przed słońcem, jest czymś okropnym". 5YNTETYKI DOBRE I ZŁE STRONY Trudno sobie wyobrazić życie bez syntetyków, plastików i folii. Te przedmioty są wygodne w stosowaniu ale negatywnie wpływają na nasze zdrowie, przyczyniają się do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. Spójrzmy na PET, tworzywo polimerowe, czyli politereftalan etylenu. Jest on bardzo wytrzymały, można go dowolnie kształtować. Ale do jego produkcji wykorzystuje się paraksylen, który jest pochodną benzenu. Ten ostatni natomiast jest silną toksyną, która wpływa drażniąco na układ pokarmowy i układ nerwowy. 06 rodzinny temat dnia Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Najwspanialsi dziadkowie to ci. którzy przychodzą do wnuków, aby spędzić z nimi wspólnie czas. Cieszą się uśmiechem, ich pytaniami, słowami... obecnością zdania rodziców! Wytłumaczmy dziadkom, dlaczego zależy nam na przestrzeganiu pewnych reguł. Jeżeli uszanują naszą wolę, żeby na przykład nie podawać dziecku słodyczy przed jedzeniem, sami unikną grymaszeniu wnuka przy obiedzie. Powiedzmy swoim rodzicom, że ich rady i czas poświęcony wnukom jest bardzo cenny oraz ważny dla nas, jednak chcemy, aby sprawy dotyczące wychowywania pozostawili nam. Rola i obecność dziadków w życiu wnuków jest ogromna. Ale co w sytuacji, gdy w rodzinie nie ma dziadków, czy ktoś może -albo wręcz powinien - ich zastąpić? Jeżeli w naszym otoczeniu znajduje się osoba ze starszego pokolenia, którą darzymy dużym zaufaniem (ciocia, sąsiadka), to oczywiście może nawiązać podobną relację z dzieckiem co dziadkowie. Ważne, aby to był ktoś, kto wyraża chęć do wspólnego spędzania czasu z naszym dzieckiem i aby nasza pociecha była zadowolona z takich kontaktów, a nie czuła się do nich przymuszana. A co zrobić w sytuacji, gdy na przykład nastoletnia córka chce zamieszkać z dziadkami, bo z rodzicami trudno jest jej znaleźć wspólny język? Przede wszystkim zastanowić się nad swoją relacją z dorastającym dzieckiem. Jak ona wyglądała dotychczas i co takiego zadziało się, że córka czy syn woli zamieszkać z dziadkami. Warto szczerze porozmawiać z dzieckiem o przyczynach, możliwych konsekwencjach takiej decyzji (zmiana szkoły, otoczenia), a także o swoich uczuciach, obawach. Zdarza się, że nastolatek woli rozmawiać z dziadkami niż z rodzicami, którzy są bardziej wymagający, często mają mniej czasu. Przeprowadzka do dziadków może stać się formą ucieczki od problemów w porozumieniu z rodzicami. Ale czy rozwiąże pojawiające się kłopoty na linii rodzic - dziecko? Jak powiedzieć małemu dziecku o odejściu dziadków. jak przygotować młodsze dzieci na takie informacje i czy powinno się je zabierać na pogrzeb? Należy powiedzieć dziecku prawdę językiem dostosowanym do jego wieku. To bardzo trudne, jak to zrobić? Lepiej nie porównywać śmierci do snu czy podróży. Mogłoby to wywołać^ w przyszłości lęki przy zasypianiu czy obawy, że rodzic może nie wrócić z wyjazdu. Nie bójmy się używać słów: „nie żyje", „serce przestało bić", „już nie wróci". Dzieciom poniżej piątego roku życia warto wyjaśnić na czym polega, że ktoś nie żyje, np. „dziadek umarł, nie czuje bólu, głodu, nie oddycha", gdyż nie mają oni jesz- cze poczucia nieodwracalności śmierci. Niezależnie od wieku utrata bliskiej osoby powoduje zachwianie u dziecka poczucia bezpieczeństwa. Przez pewien czas może ono bardziej potrzebować kontaktu fizycznego, przytulania albo też reagować złością. Należy wysłuchać dziecko i nie zaprzeczać odczuwanym przez nie emocjom. Decyzję o tym, czy zabierać dziecko na pogrzeb, należy podjąć, kierując się dojrzałością dziecka i jego wrażliwością. Jednak warto pamiętać, że pogrzeb jest formą pożegnania ze zmarłym. Jest ono ważne dla prawidłowego przeżycia żałoby. Jeżeli zdecydujemy, aby dziecko uczestniczyło w uroczystościach pogrzebowych, to warto odpowiednio przygotować je na to, co się będzie działo. Najlepiej opowiedzieć, jak wygląda ceremonia i czego może się spodziewać, aby nie czuło się wystraszone reakcją zasmuconych, płaczących dorosłych. Gwiazdy ekranu to na co dzień zwyczajni ludzie, którzy wolny czas lubią spędzać ze swoimi wnukami. I w zależności od potrzeb albo budują z nimi wieże z klocków, odrabiają lekcje albo zabierają na premiery. Do grona znanych babć zaliczyć można m.in. aktorki Grażynę Szapołowską, Emilię Krakowską czy Maję Komorowską, które chodzą do teatru i kina ze swoimi wnuczkami. Dziennikarka Agata Młynarska, mimo iż skończyła niedawno 50 lat, jest już od dawna babcią kilkorga wnucząt. Podobnie jak wokalistka zespołu „Bąjm" -Beata Kozidrak. Daniel Olbrychski, Stefan Friedmann, Jan Kobuszewski, Franciszek Pieczka oraz Piotr Fronczewski czy janusz Gajos - to z kolei sławni dziadkowie. Rodzice są od wychowywania, a dziadkowie od rozpieszczania! W Polsce pokutuje stereotyp, że bardzo kochać oznacza w praktyce pozwalać na wszystko i spełniać zachcianki dziecka Rozmową Magdalena Baranowska-Szczepańska m.baranowska@glos.com Z Beatą Tuz-Lubińską. psycholożką z Kliniki Uniwersytetu SWPS o współczesnych babciach i dziadkach oraz ich roli w rodzinie. Ile jest prawdy w powiedzeniu. że rodzice wychowują. a dziadkowie rozpieszczają? Dzieci z dziadkami zawsze nawiązują zupełnie inną relację niż z rodzicami. To na rodzicach spoczywa odpowiedzialność za ich wychowanie i wyposażenie w pewną wiedzę o świecie i życiu. Dziadkowie rozpieszczali i rozpieszczać będą. Pytanie tylko, na czym to rozpieszczanie polega? W Polsce pokutuje jeszcze stereotyp, że bardzo kochać w praktyce oznacza pozwalać niemal na wszystko i spełniać wszelkie zachcianki dziecka. Takie podejście nie wpływa dobrze na dorastającego malca. Dziadkowie, którzy aktywnie uczestniczą w życiu wnuka i troszczą się o jego przyszłość, powinni, gdy trzeba, wyznaczać granice. Przecież najwspanialsi dziadkowie to ci, którzy przychodzą do wnuków, aby spędzić z nimi wspólnie czas. Cieszą się ich uśmiechem, ich pytaniami, ich słowami. Rozpieszczają wnuki swoją obecnością i swoim uczuciem, a niekoniecznie drogimi zabawkami czy brakiem wszelkich norm i ograniczeń. Relacje rodziców z dziadkami niekiedy bywają trudne, bo „młodzi" twierdzą. że dziadkowie się wtrącają do wychowania i stosują inne metody, niż dziś uważa się za wzorcowe. Jak dojść do porozumienia? Dziadkowie często mają inne poglądy na wychowanie niż rodzice. Nie zawsze ich „dobre rady" są do przyjęcia dla „młodych." Rodzice oczekują, że będą liczyć się z ich zdaniem i sugestiami dotyczącymi wychowania. Zdarza się jednak, że dziadkowie za bardzo wtrącają się i krytykują stosowane metody wychowawcze. Nawet jeżeli uważają inaczej, to najważniejsze, aby jawnie przy dziecku nie podważali rodzinny Głos Dziennik Pomorza 1 yj Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 n Hanna Wieczorek hanna.wieaorek@gazeta.wroc.pl tym roku Dzień Babci świętujemy w poniedziałek-21 stycznia, natomiast Dzień Dziadka obchodzony jest we wtorek - 22 stycznia. Wiadomo, wnuki solidnie przygotowują się do tego święta. Pamiętają o prezentach, te wykonane własnoręcznie są zawsze najlepsze, przygotowują życzenia, czasem nawet wierszowane. A w przedszkolach i szkołach ćwiczą pilnie swoje role w przedstawieniach, na które zaproszą babcię i dziadka. Nie zamierzam podpowiadać, czego życzyć dziadkom. Wnuki najlepiej wiedzą,, co mają powiedzieć. A dziadkom kręci się łezka w oku, ponieważ wiedzą, że te życzenia są zawsze szczere i płyną prosto z serca. Proponuję natomiast, by wnuki własnoręcznie przygotowały poczęstunek dla dziadków. Dla najmłodszych mam kilka bardzo prostych przepisów, choć oczywiście bez pomocy dorosłych się nie obejdzie. Dla tych wnuków, które samodzielnie poruszają się w kuchni, receptury są już bardziej skomplikowane. Smacznego! Składniki: pótsricMdokJu 2J*a 250gmąkf SŁODKI PREZENT Z OKAZJI DNIA BABCI I DZIADKA Składniki: ka pomarańczowa, rodzynki po- 2szktanłdmqki wykonanie W jednej misce mieszamy mleko, olej i jajka, w drugiej mąkę, cukier, proszek do pieczenia i cukier waniliowy. Teraz łączymy składniki suche z mokrymi i mieszamy (do połączenia składników, nie dłużej). Ciasto dzielimy na dwie części. Do pierwszej dodajemy 2-3 łyżeczki kakao i bakalie (według smaku), do drugiej wanilię lub kilka kropel ekstraktu waniliowego i wybrane bakalie. Tak przygotowanym ciastem napełniamy foremki do muffinek (do trzech czwartych wysokości). Muffinki pieczemy około 20 minut w piekarniku rozgrzanym do 200 stopni Celsjusza. Przed podaniem możemy posypać je cukrem pudrem. pół kostki mada orazdra Średniej wtane)lkB(a łydek suszonej żtaa- 2-3łyżeczkJ kakao ■F3™ Wykonanie W jednej misce mieszamy składniki suche - mąkę, cukier iproszekdopiecznia. W drugiej stopione i przestudzone masło, mleko (powinno mieć temperaturę pokojową, trzeba więc wcześniej wyjąć je z lodówki) oraz jajko. Składniki mokre najlepiej roztrzepać trzepaczką. Suche składniki dodajemy do mokrych i mieszamy (do połączenia składników). Jabłko kroimy w kostkę i razem z żurawiną dodajemy do ciasta, którym napełniamy foremki do muffinek. Pamiętajmy, że muffinki urosnąwpiekarniki, więc foremki napełniamy do trzech czwartych wyso- kości. Pieczemy je20-25minut w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni Celsjusza. Składniki: IsńćaMaśau 4J*a 4«yfldkakao Wykonanie Rozpuszczamy masło. Wpół szklance wody rozpuszczamy kakao, wlewamy do rozpuszczonego masła, dodajemy cukier i całość zagotowujemy. Kiedy masło przestygnie, doda-j emy do niego mąkę i proszek do pieczenia oraz żółto z jajek. Masę dokładnie miaszamy. Białka ubij amy na sztywną pianę, dodajemy do ciasta i delikatnie mieszamy. Ciasto przelewamy do foremki i pieczemy 30-45minut w temp. 180 st. C. Upieczone i wystudzone ciasto posypujemy orzechami lub wiórkami kokosowymi. 08 rodzinny mm Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Przygotuj dla dziadków wspaniały sernik z białą czekoladą na spodzie z ciasteczek oreo Semik z białą czekoladą t© propozycja dla starszych wnuków, które samodzielnie poruszają się w kuchni. Wykonanie nie jest najprostsze, ale smakuje wspaniale. ok.225gherbatnHcóworeo 100 g roztopionego masta. 111/2 łylld żelatyny w proszku 300ml śmietanki kremówki 30% (bardzo zimnej) 5 łyżek cukru pudru lOOgMatej czekolady 1/4 szklanki gorącego mleka 600g serka mascarpone (zimnego) szklanka truskawek (lub Innych owoców) galaretka o smaku owoców leśnych Wykonanie: Tortownicę z odpinaną obręczą smarujemy masłem, a dno wykładamy papierem do pieczenia. Ciastka kruszymy i mieszamy z roztopionym masłem. Masę wykładamy na spód formy i uklepujemy. Teraz tortownicę wkładamy do lodówki i zabieramy się za przygotowanie masy sernikowej. Żelatynę moczymy w kilku łyżkach chłodnej wody. Kiedy napęcznieje, rozpuszczamy ją w gorącym mleku i studzimy (nie może jednak stężeć). Śmietanę z serkiem mascarpone i cukrem ubijamy na sztywną masę. Czekoladę topimy w kąpieli wodnej. Masę serową, ciągle mieszając, dodajemy po łyż- ce do czekolady. Teraz łączymy masę serową z żelatyną. Po łyżce dodajemy masę do żelatyny i mieszamy. Masę wykładamy na spód z herbatników. Owoce układamy na masie serowej i zalewamy tężejącą galaretką. Sernik wstawiamy do lodówki, by stężał. Smacznego! I jeszcze rogaliki ze słodkim nadzieniem. 20 dag masła 2 żółtka 1/4 szklanki cukru pudru 214 szklanki mąki pszennej szczypta soi konfitury z dzidę) róży (może być także marmolada czy krem czekoladowy) na nadzienie Wykonanie: Wszystkie składniki na ciasto szybko zagniatamy, zawijamy w czystą ściereczkę i wkładamy do lodówki. Cia- sto trzeba solidnie schłodzić (powinno leżeć w lodówce co najmniej 2 godziny). Schłodzone ciasto dzielimy na kilka części, każdą z nich rozwałkowujemy na placek o grubości około dwóch milimetrów. Na każdy nakładamy nadzienie i zwijamy w rogalik. Rogaliki pieczemy na złoty kolor (mniej więcej kwadrans) w temperaturze 190 stopni. Po wystudzeniu posypujemy cukrem pudrem. Smacznego! chan) WARTO WIEDZIEĆ KUCHNIA DLA DZIECI Kuchnia jest dla wielu dzieci już w wieku przedszkolnym miejscem tajemniczym i frapującym. I chętnie w niej przebywają, a jeszcze chętniej pomagają nam w gotowaniu. Bo przecież to wielka radość, kiedy można samemu przygotować coś smacznego do jedzenia. Kiedy nasz maluch może usiąść na krześle przy blacie kuchennym, chętnie pomoże nam w mieszaniu, krojeniu, ugniataniu różnych rzeczy. Jak zapewniają przy tym pedagodzy, to świetne ćwiczenia dla dziecięcych paluszków. Podobnie jak dodawanie szczypty soli czy pieprzu do różnych potraw. I jak wszyscy doskonale wiemy, nie ma większej radości dla dziecka niż wykrojenie „swojego" ciasteczka z rozwałkowanego ciasta, a później samodzielne ozdobienie go. Oczywiście, nie pozwalamy dzieciom na krojenie „dorosłym" ostrym nożem, ale przecież dziecko bez problemu poradzi sobie z miękkimi, ugotowanymi warzywami, miękkim masłem czy ugotowanym jajkiem, używając plastikowego noża. KILKA RAD DLA RODZICÓW GOTUJĄCYCH WSPÓLNIE Z DZIEĆMI # Przed wpuszczeniem dziecka do kuchni warto schować niebezpieczne przedmioty, na przykład ostre noże czy środki czystości. # Dobrze, jeśli dziecko ma swój plastikowy nóż i widelec. Można wtedy wspólnie kroić składniki różnych potraw. 0 Uważaj, by dziecko nie miało kontaktu z rozgrzanymi garnkami lub gorącymi potrawami. Można na przykład wszelkie gorące rzeczy odstawiać na inny blat lub stół, niż ten, przy którym urzęduje maluch. # Gotowanie wspólnie z dzieckiem trwa dłużej, niż kiedy sami się do tego zabieramy. Nie denerwuj się i przypomnij sobie, że ty też nie od razu byłeś mistrzem w kuchni. 0 Gotowanie z dzieckiem jest przyjemnością, ale musisz nastawić się na to. że później czeka cię gruntowne sprzątanie. Bo kiedy maluch zabiera się na przykład do przesiewania mąki, masz gwarancję, że sporo z niej wyląduje na podłodze. $ Kiedy planujesz wspólne gotowanie, wybieraj proste przepisy. Takie, które pozwolą na aktywny udział malucha w przygotowywaniu obiadu, śniadania czy deseru. Warto zaplanować kolejne etapy przygotowania wybranego dania. Warto też przygotować fartuszek dla dziecka i większy dla siebie. > Kilka propozycji dla młodszych i starszych wnuków na małe co nieco, które można podać podczas spotkania z okazji Dnia Babci i Dziadka. ? Sałatka, ciasto jogurtowe i rogaliki - szybkie i łatwe w przygotowaniu Sałatka owocowa dla babci i dziadka Składraki: sałata lodowa 4 mandarynki 2banany 3 łyżki kwaśniej śmietany 2 łyżeczki majonezu pół łyżki soku z cytryny łyżeczka cukru sól himalajska pieprz kolorowy Obieramy mandarynki i banany i kroimy na małe kawałki. W średniej wielkości salaterce przygotowujemy dressing: mieszamy przez dwie minuty kwaśną śmietanę, majonez i świeżo wyciśnięty sok z cytryny. doprawiając solą, pieprzem i cukrem. Do sosu dodajemy kawałki mandarynek oraz bananów i ostrożnie mieszamy. Do salaterki dodajemy pokrojoną na mniejsze kawałki sałatę lodową i całość delikatnie mieszamy. Gotową sałatkę rozdzielamy na 2 talerze, dekorując je dodatkowo kawałkami mandarynki i banana. Przepis ze strony eisberg.pl Bardzo łatwe ciasto jogurtowe Składniki: 180 g - kubek naturalnego jogurtu kubek (po jogurcie) cukru 3 kubki (po jogurcie) mąki kubek (po jogurcie) oleju 2 łyżki soku z cytryny skórka otarta z połowy cytryny 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia 3jajka Do odmierzania składników używamy umytego kubka po jogurcie. Składniki używane do ciasta powinny mieć temperaturę pokojową, więc trzeba je odpowiednio wcześniej wyjąć z lodówki. Do miski przesiewamy mąkę z proszkiem do pieczenia. Następnie dodajemy pozostałe składniki i mieszamy łyżką, do momentu kiedy się połączą (nie dłużej). Tak przygotowane ciasto przelewamy do foremki i pieczemy około 45 minut w piekarniku rozgrzanym do 180 st. Celsjusza. Ciasto jest gotowe, kiedy patyczek, którym je nakłujemy, pozostanie suchy. Migdałowe rogaliki posypane cukrem pudrem Składniki: 20 dag mąki krupczatki 20 dag masła 10 dag mielonych migdałów (bez skórki) 6 dag cukru pudru (do posypania) pół laski wanilii Z przesianej mąki, masła i migdałów szybko zagniatamy ciasto, formujemy je w kule i schładzamy w lodówce. Po pół godzinie wyjmujemy ciasto z lodówki, formujemy z niego wałek o średnicy 1,5 centymetra i kroimy na plastry o grubości 6 cm. Formujemy z nich rogaliki, które układamy na blasze do pieczenia. Pieczemy w gorącym piekarniku przez 8-10 minut (nie powinny się zrumienić). Zdejmuje z blachy gorące rogaliki (ostrożnie, ponieważ łatwo się kruszą) i posypujemy cukrem pudrem zmieszanym z tłuczoną wanilią. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 rodzinny 09 Karpatka i ekler to ciasta, które smakują wszystkim Karpatka według podręczników gastronomicznych powinna mieć kruchy spód, a wierzch z ciasta parzonego. Jednak niewiele osób przestrzega tych zaleceń, zwykle obablaty (spód i wierzch) są wykonane z ciasta parzonego. I choć wielu przeraża sama nazwa „ciasto parzone", proszę się nie bać. Jego przygotowanie riie jest wcale trudne. Składniki na ciasto: l szklanka wody 125 g masła szklanka mąki pszennej 5 średnich jajek szczypta soli Składniki na krem: 2 budynie waniliowe bez cukru (każdy po 40 g) ćwierć szklanki cukru 750ml mleka 200 g miękkiego masła Wykonanie: Masło topimy w garnku, dolewamy wodę i doprowadzamy do wrzenia, następnie dosypujemy mąkę zsoląiucieramy drewnianą łyżką, aż powstanie gęsta i gładka masa. Masę przekładamy do miski i kiedyprze-stygnie dodajemy pojedynczo jajka, miksując, aż powstahie gładka masa. Ciasto dzielimy na dwie części. Jedną wykładamy na blaszkę i rozprowadzamy równomiernie. Pieczemy około 20-15 minut w temp. 200 st. Celsjusza (nie otwieramy drzwiczek, bo ciasto opadnie). To samo powtarzamy z drugą porcją ciasta. Teraz zabieramy się za masę. Budynie gotujemy według przepisu na opakowaniu. Odstawiamy, by ostygł. W misce „spieniamy" masło i dodajemy po łyżce ostudzony budyń i minujemy na gładką masę. Kiedy masa jest gotowa, rozsmarowujemy jąna jednym blacie, adrugim przykrywamy naszą karpatkę. PS. Z ciasta na karpatkę możemy upiec ekierki. Ciasto nakładamy łyżką na blachę (powinno mieć kształt 7-8 cm pasków). Po upieczeniu prze-krawamy je wzdłuż i napełniamy kremem lub bitą śmietaną. (HAN) -V.:.:: ■ 11 ■ i Co zrobić, jeśli Dziadkowie nie przepadają za słodyczami? Najlepiej zaproponować wytrawną przekąskę. Oczywiście wykonaną przez wnuki. Na przykład domowe krakersy czy wytrawne muffiny Domowe krakersy pieczone z żółtym serem Składniki: szklanka mąki 50gmasla pół łyżeczki soi lOOgsera żółtego 4łyżki kwaśną śmietany18-procentowej Do mąki dodajemy sól, zimne drobno pokrojone masło i starty na tarce o grubych oczkach żółty ser. Wszystko mieszamy, dodajemy śmietanę i zarabiamy ciasto. Posypujemy stolnicę mąką i cienko rozwałkowujemy, a następnie wycinamy trójkąty. Przekładamy na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia i grubą słomką do napojów w każdym krakersie wycinamy parę dziurek. Tak przygotowane krakersy pieczemy w piekarniku rozgrzanym do200st. Celsjusza, aż do ładnego zru-mienienia, następnie wyjmujemy z piekarnika i studzimy. Przepis ze strony msm-monki.pl Muffiny na słono z boczkiem i cebulą Składniki: 2szklankimąki 2 jajka 2 czubate łyżki cukru 15 dąg bekonu lub chudega wędzonego boczku cebula średniej wielkości garść startego twardegoiostrego sera pół kostki masła 0,75 szklanki mleka płaska łyżeczka proszku do pieczenia szczypta sołi świeżo mielonego czarnego pieprzu szczypta tymianku Boczek i cebulę kroimy w drobną kostkę. Cebulkę szklimy na patelni, dodajemy boczek i smażymy do momentu, kiedy boczek się zrumieni. Na patelni powinna pozostać łyżka tłuszczu. Rozpuszczamy masło, jajka roztrzepujemy z mlekiem. Przesiewamy mąkę do miski, dodajemy cukier, proszek do pieczenia, przyprawy oraz przestudzony boczek z cebulą. Suche składniki mieszamy i dodajemy płynne masło oraz mleko z jajkami. Całość mieszamy do momentu, aż składniki się połączą. Teraz nakładamy ciasto do foremek (powinno wypełniać foremkę do trzech czwartych wysokości). Muffiny pieczemy20-25 minut w temperaturze 180 st. Celsjusza. Sałatka grecka prosta do przygotowania Składniki: 2 pomidory 2 ogórki szklarniowe pół czerwonej cebuli pół szklanki czarnych oliwek 250g o sera feta (najlepiej oryginalnego) 4 łyżeczki suszonego oregano 4 łyżki oliwy extra vergine świeżo zmielony pieprz Pomidory pokroić na ćwiartki, usuwamy szypułki, a potem kroimy na mniejsze kawałki. Obieramy ogórki, przekrawamy je wzdłuż na połówki, które kroimy na niebyt cienkie półplasterki. Cebulę kroimy w cienkie piórka. Do salaterki wkładamy pokrojone warzywa, dodajemy oliwki (możemy przekroić je na połówki), posypujemy pieprzem, dodajemy oregano i delikatnie mieszamy. Fetę łamiemy na mniejsze kawałki, które kładziemy na wierzchu sałatki. Na koniec całość polewamy oliwą. PODPOWIADAMY ŻYCZENIA Nieodłącznym elementem Dnia Babci i Dziadka są życzenia. I te, które wnuki szepcą do ucha swoim wspaniałym dziadkom, i te, które pracowicie umieszczają na laurkach lub wysyłają SMS-em. Czasem jednak wnukom brakuje inwencji i nie bardzo wiedzą, co napisać. Oto kilka propozycji. I Jakże Ci, Babciu, wyznać mamy, że Cię kochamy? Jak Cię zapewnić o tej miłości? Jak życzyć Tobie w Twym dniu szczęścia promieni? Babuniu, popatrz: To w tych kwiatuszkach są ukryte nasze serduszka. Jak można zdobyć zdolność, by w trudnych chwilach nieść pociechę? Jak można, powiedz Babciu/Dziadku, stać się jak Ty, cudownym człowiekiem? Zdrowia i szczęścia kochana Babciu/kochany Dziadku z okazji Twego święta. I Babciu! Twój dom, to dom wróżki, gdzie się spełniają marzenia; to takie miejsce na Ziemi, gdzie smutek w radość się zmienia. Niech szacunek świata Skronie Twe oplecie, Niech Ci samo szczęście da Pan Bóg na świecie! 1 Niechaj Dziadzio z Babunią tak nam długo żyją, póki komar i mucha morza nie wypiją. Oj, ty mucho, ty komarze, pijcie wodę powoli, aż się Babcia i Dziadzio nażyją do woli! I Babciu nasza ukochana, niechaj wdzięcznych wnucząt koło, zawsze widzi Cię wesołą! Niechaj w zdrowiu długie lata dni Twe płyną w pomyślności, niech Twe chwile radość splata pośród wnucząt Twych miłości! IZ okazji Dnia Dziadka życzę Tobie depłych kapci. Niechaj uśmiech z ust nie znika, a twa miłość nie przemyka. Nie wierzę już w bajki, ale pamiętam je wciąż, bo czytałeś mi je zawsze, proszę zostań tu na zawsze, życzy... K Droga Babciu uśmiechnij się, przecież dzisiaj jest Twój dzień, dlatego przesyłam całusa mocnego, życząc Ci szczerze wszystkiego dobrego. I Aby Babaa i Dziadziunb w zdrowiu długo żyli. Aby uśmiech dla nas mieli w każdej wolnej chwili. Najlepsze życzenia z okazji Dnia Babci i Dziadka! | Zimowe stonko wesoło patrzy i ciepły uśmiech posyła Baba, i ja też Babciu, mam dziś dla Ciebie uśmiech jak słonko jasne na niebie. 10 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 ŻSyuieme Hanna Wieczorek hanna.wieczorek@gazeta.wrocpl Jeśli z okazji Dnia Babci i Dziadka planujemy zaprosić dziadków na rodzinny obiad, pamiętajmy o odpowiednim skomponowaniu posiłku. zień Babci iDziądkato wspaniałe święto, a przy okazji również doskonały pretekst do rodzinnych spotkań. Ale i tu mamy pewne zasadzki, które trzeba zgrabnie ominąć. Nie muszę chyba przypominać, że wraz z wiekiem nasz organizm zmienia się. Powinna także zmieniać się nasza dieta. Bo to, co bez problemu przyswaja organizm młodego człowieka, seniorowi niekoniecznie wyjdzie na zdrowie. Trzeba więc tak zaplanować rodzinny posiłek, by nie tylko smakował wszystkim, ale był również zdrowy. Dietetycy podkreślają, że w diecie osób, które ukończyły 60. rok życia nie powinno być potraw ciężkostrawnych, a więc należy zastąpić smażenie gotowaniem oraz pieczeniem i zrezygnować z zawiesistych sosów. Warto też ograniczyć spożycie soli, a jeśli chcemy wzmocnić smak zupy czy drugiego dania, można sięgnąć po zioła. Mam złą wiadomość dla łasuchów. Ze względu RODZINNY OBIAD DLA BABCI I DZIADKA Zanim zaczniesz planować posiłek, zastanów się, czy potrawy, które podasz, wyjdą na zdrowieseniorom na obniżoną tolerancję glukozy u ludzi starszych, trzeba ograniczyć spożycie cukru 1 słodyczy. Warto natomiast przeprosić się z warzywami, chudym mięsem i rybami. Tradycyjnie obiad zaczynamy od zupy. Proponuję zupę krem z ciecierzycy. Składniki:_ szklanka suchej ciecierzycy garść pestek dyni garść świeżej natki pietruszki 2 niewielkie, obrane pomidory biała cebula, czerwona cebula włoszczyzna szczypta soli i pieprzu łyżka oliwy lub oleju Zaczynamy od namoczenia ciecierzycy przez całą noc. Namoczoną gotujemy do miękkości w osolonej wodzie. W drugim garnku gotujemy bulion warzywny z włoszczyzny. Kiedy ciecierzyca i bulion będą gotowe, szklimy na łyżce pokrojoną cebulę, dodajemy do niej pomidory i chwilę je podsmażamy. Na suchej patelni prażymy pestki dyni. Od-cedzoną ciecierzycę, pomidory i cebulę wrzucamy do wywaru warzywnego i wszystko razem blendujemy. Zupę podajemy z pestkami dyni i posiekaną natką pietruszki. Teraz przepis na pstrąga z wody. Składnia:_ 4 pstrągi lOOgcytryny posiekana natka pietruszki lub 2 jajka ugotowane na twardo i posiekane włoszczyzna bez kapusty Sprawiamy pstrągi, przyprawiamy je i odstawiamy w chłodne miejsce. Obrane warzywa kroimy w paski i gotujemy bulion. Bulion odstawiamy, by wystygł. Do chłodnego wkładamy pstrągi i gotujemy 10 minut od momentu, kiedy zacznie wrzeć. Pstrągi wyjmujemy i kładziemy na półmisku. Kładziemy na nich kawałki masła i posypujemy pietruszką lub jajkami. Podajemy z cytryną do skropienia ryby. I jeszcze pomysł na spaghetti z ogórków. Składnia:_ ogórek sałatkowy kOca gałązek mięty łyżeczka octu balsamicznego 2-3 łyżki ofiwy szczypta soi 2-3łyżki twarożku wiejskiego małe jabłko Obieramy ogórka ze skórki i obieraczką julienne robimy z niego spaghetti. Solimy, by puścił sok. Mieszamy oliwę i ocet balsamiczny. Jabłko kroimy w niewielką kostkę. Odlewamy sok z ogórka i polewamy sosem z oliwy i octu. Posypujemy listkami mięty i pokrojonym jabłkiem. Spaghetti mieszamy. Teraz na wierzch kładziemy serek. Całośćmożemy udekorować rzeżuchą. Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 19-20.01.2019 rodzinny noda U PŁASZCZ KRATKA NA ZIMĘ Krata to niezwykle efektowny deseń, ale wymagający wyczucia proporcji! Warto o tym pamiętać Moda Magdalena Baranowska-Szczepanska m.baranowska@glos.com Charakterystycznym wzorem dla sezonu zimowego jest krata. Ten print możemy podziwiać w wielu odsłonach. Designerzy postawili na kraty, które idealnie wkomponują się w jesienne i zimowe stylizacje. - Jednym z rodzajów tego popularnego wzoru, który pojawił się w zimowych kolekcjach, jest krata księcia Walii, którą z języka angielskiego określamy również glen plaid. - Ten print swoje szlacheckie skojarzenia zawdzięcza Edwardowi VIII, który uwielbiał garnitury w ten wzór. Teraz tę subtelną wersję kraty postanowili promować styliści. Wzór, który jeszcze niedawno kojarzył się przede wszystkim z garniturami, teraz przeniósł się głównie na płaszcze - komentuje Beata Ruszkowska, projektantka i stylistka. Innym rodzajem kraty, która jest bardzo popularna, jest tartan, który nazywamy po prostu szkocką kratą. Naj- popularniejsza jest czerwo-no-zielona wersja. Krata to bardzo efektowny deseń, ale niestety, bardziej niż inne wymagający od nas uwagi i wyczucia proporcji. Dlatego wiele osób pochopnie z niej rezygnuje, na wszelki wypadek unikając ryzyka pomyłki. - Duży biust i szerokie ramiona będą dobrze wyglądały pod żakietem z kraty 0 niezbyt wyrazistym wzorze, koniecznie na ciemnym tle -podpowiada B. Ruszkowska 1 dodaje: Jeśli masz szerokie biodra, zadbaj o to, by twoje rzeczy były uszyte z kraty ułożonej ukosem. Zarówno krój, jak i wzór będą działały na twoją korzyść - optycznie wysmuklą sylwetkę. Jeśli zastanawiasz się nad spodniami - pomyśl o subtelnym wzorze. Koszula w kratę i skórzana spódnica to zestaw dla tych pań, które lubią wyglądać seksownie i dziewczęco zarazem. Na rockowo to styl dla fanek mocniejszych akcentów. - Proponuję koszulę w kratkę w kolorze czerwonym połączoną z szarymi jeansami - doradza stylistka. W z msssmKm : -U;;; ZUKOSA Pod płaszcz koniecznie jednobarwne tło w jednym z kolorów Szczupła osoba może nosić wyraziste desenie Rzeczy uszyte z kraty ułożenej ukosa wyszczuplają sylwetkę ZDROWIE HODOWLA 12 rodzinny zwien jpf-gw Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 Pomoc. Zdrowy kot sam radzi sobie z czyszczeniem uszu, ale człowiek musi pomóc mu, gdy zdarzą się robaki Przy obecności robaków czy zalegającej w uszach wydzielinie pomoc kotu konieczna. Trzeba jednak pamiętać, że -jak w przypadku ludzkiego ucha - patyczki mogą skaleczyć wnętrze uszu i przenieść głębiej brud i bakterie. Wazelina wepchnięta w głąb ucha szybko wysycha jako skrzep na bębenku, co prowadzi do zapaleń i zaburzeń słuchu. Najbezpieczniejszą metodą czyszczenia uszu jest ostrożne pocieranie małżowiny z zewnątrz do wnętrza ucha namoczoną bawełnianą chusteczką. Trzeba kilka razy powtórzyć ten zabieg, za każdym razem używając świeżej chusteczki. Ruchy powinny być delikatne, by nie skaleczyć kota i by nie wywołać bólu zbyt mocnym uciskiem. Nie wprowadzajmy do kociego ucha żadnych ciał obcych, by dostać się głębiej -inwazyjne czyszczenie przy pomocy jakichkolwiek przyrządów może zrobić tylko lekarz weterynarii. Zachowanie. Zrób samodzielnie tor przeszkód dla chomika czy fretki Rodzaj przeszkód wykorzystywanych w zabawie zależeć będzie oczywiście od wielkości zwierzęcia oraz jego wagi. Można posłużyć się gotowymi tunelami, mostami, kołowrotkami lub domkami, które łatwo jest kupić w sklepach zoologicznych. Jako przeszkody mogą służyć rónież choćby kartony, drewienka, rolki po papierze toaletowym czy papierowe torby. Ściereczkę do naczyń bez wysiłku można zamienić w hamak, a rolkę po papierze toale- towym w tunel dla myszy, chomika czy koszatnicztó. Mała drewniana deska posłuży jako rampa, a listwa jako płotek do przeskakiwania. Nie używajmy jednak klejów, by zwierzątko nie próbowało go wylizać. Drewno trzeba oczyścić z lakieru i usunąć wszystkie gwoździe czy haczyki. Trzeba też regularnie sprawdzać stabilność toru, by nawet przy zawaleniu nie był zagrożeniem. Zawsze pilnuj zwierzęcia podczas zabawy na torze. Buldog francuski - rasa, która powoli zastępuje yorki Wychowanie i życie z buldożkiem nie jest trudne. Lubi się bawić, ale nie nalega na długie spacery Buldog francuski ze swoją niedużą i przysadzistą budową ciała sprawia wrażenie muskularnego i silnego ilmypmw Małgorzata Romanowska iłośnicy tej rasy psów twierdzą, że buldogi francuskie mają w sobie olbrzymie pokłady uroku, a przyjazym usposobieniem są w stanie przekonać do siebie każdego. W ostatnich latach rasa ta stała się jedną z najpopularniejszych - malutkie buldożki zastąpują w rankingu najbardziej ulubionych ras nie tylko yorki, ale i inne małe rasy. M iły i pogodny Z opisów kynologicznych, sporządzanych przez specjalistów, wyłania się portret przyjaznego, sympatycznego psiaka. Według opisów jest łatwy do ułożenia, nadaje się do życia w mieszkaniu, jest chętny do zabawy, przyjazny wobec dzieci i nawet wobec kotów, nie ma szczególnej potrzeby ruchu, a co za tym idzie - nie ucieka. Nie jest też tak głośny, jak inne małe rasy -szczekanie umiarkowanie, choć warto wiedzieć, że głośno chrapią. Przy tym to rasa nieduża, choć zupełnie nieźle nadaje się na psa obronnego. Buldogi francuskie to stosunkowo młoda rasa - hodowlę zapoczątkowano pod koniec XIX w. Eksperci nie są zgodni co do tego, jakie konkretne rasy tkwią w buldogu francuskim, przypuszcza się jednak, że jest to przede wszystkim krępy buldog angielski, którego przywieźli do Normandii brytyjscy tkacze. W książce „Pies" dr Rousselet-Blanc'a pojawia się hipoteza, że buldogi francuskie przybyły wraz z angielskimi robotnikami przemysłowymi. Buldog przybyły z Anglii został skrzyżowany z innymi rasami, aby uzyskać psa do tępienia gryzoni. Ojcem rasy był samiec o imieniu Loupi, który pojawia się niemal we wszystkich księgach hodowlanych. Dziś buldogi francuskie są znane i lubiane na całym świecie, cenione są także przez celebrytów. Ze swoimi psami tej rasy chętnie fotografuje się Madonna czy HughJackman. Diakogobułdożek? Ta lubiąca dzieci i inne zwierzęta rasa będzie świetnym wyborem dla rodziny albo dla osoby, która nie ma ochoty na długie spacery czy sportowe wyczyny. Nawet w przypadku mieszkania na wyższym piętrze, trzeba będzie wspomagać psiaka w pokonywaniu schodów. Ze względu na krótkie nóżki nie jest typem sportowca. Do tego dochodzą duszności, bo z powodu brachycefalicznego kształtu głowy psy te szybciej dostają zadyszki. Nie lubią pozostawania zbyt długo w samotności -potrzebują dużo uwagi. Zapaleni podróżnicy muszą z kolei pamiętać, że buldogi francuskie nie powinny jechać do krajów, gdzie panują bardzo wysokie temperatury. Wychowanie Przy wszystkich swoich zaletach buldog francuski potrzebuje w wychowaniu konsekwencji i twardej ręki. -Pod żadnym pozorem nie można ulegać jego urokowi -a z reguły próbuje w ten sposób postawić na swoim. Nawet jednokrotne odstępstwo od wpajanych zasad buldożek może potraktować jako zmianę umowy. Najlepszą metodą w przypadku buldoga są pochwały. PRAKTYCZNE PORADY Buldogi - z powodu ich budowy i wady anatomicznej - uznaje się niestety za chorowitą rasę psów. Skłonny do otyłości Buldogi francuskie nie są drogie w utrzymaniu. Mają dobry apetyt i nie są wybredne. Mają jednak skłonności do otyłości, trzeba więc pilnować, by się nie przejadały. Niektóre mają też bardzo wrażliwe żołądki, bywają skłonne do wzdęć i alergii. Najbezpieczniej karmić je specjalnie dla nich przeznaczoną karmą o wysokiej zawartości mięsa. Buldog powinien dostawać dwie porcje dziennie przygotowanego jedzenia, ale dorastający - cztery razy dziennie. Jeśli to konieczne, można wspomagać się suchą karmą i postawić ją w łatwo dostępnym dla psa miejscu. Problemy zdrowotne Psy tej rasy mają problemy z oddychaniem i tendencje do chrapania - u dorosłego osobnika stać się to może poważnym problemem. Mocno skrócona trzewioczaszka może powodować wady tchawicy i krtani, wady nozdrzy oraz podniebienia. Kiepsko znoszą upały, więc dłuższe spacery w gorące dni trzeba odbywać rano lub wieczorem. Trzeba go chronić przed przeciągami, bo szczególnie wrażliwe są na nie jego oczy. Naturalny poród u buldoga francuskiego jest niemożliwy - głowa szczeniaka jest zbyt duża dla miednicy suczki. Buldogi mini ważą do 10 kg. Można spotkać się też z buldogami medium - osiągają wagę do 25 kg. Jednak najczęściej buldożki ważą 8-14 kg, a więc są rasą średniej wielkości. Dożywają przeciętnie wieku od 9 do li lat, choć niektórzy twierdzą, że przeciętny wiek to 11-13 lat. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 19-20.01.2019 rodzinny zwier 13 - Grażyna Antoniewicz g^ntoniewia(5)prasa.gda.pl Zima to dla ptaków czas wielkiej próby i walki o przetrwanie. Trudno znaleźć im cokolwiek do jedzenia.gdy wszystko zasypie śnieg. Poszukiwania na mrozie pochłaniają cenną energię. Niektórym ptakom nie uda się przeżyć ciężkich zimowych warunków - niskiej temperatury i opadów. - Dla wielu gatunków nasze ziemie o tej porze roku są całkowicie nieprzyjazne i tych raczej teraz u nas nie notujemy, odleciały wcześniej do ciepłych krajów, którymi może być południe i zachód Europy, różne części Afryki, a nawet okolice Indii - mówi Sebastian Nowakowski, starszy specjalista ds. ochrony przyrody w Parku Krajobrazowym Mierzeja Wiślana. - Jednak wiele ptaków pozostaje u nas (ptaki osiadłe), a są też i takie, dla których to właśnie Polska jest owym ciepłym krajem i to tu są ich zimowiska. Osiadłe ptaki to np. kruki, trznadle, mysikróliki i sikory (ale duża część obserwowanych zimą to goście z bardziej północnych i wschodnich rejonów Europy), a w warunkach miejskich również kosy, krzyżówki i łabędzie nieme. Dokarmianie Aby pomóc ptakom w przetrwaniu zimy, można je dokarmiać. Jeśli już jednak zdecydujemy się na zimowe dokarmianie, róbmy to regularnie. Ptaki szybko się przyzwyczajają do takiego źródła pokarmu i dłuższe przerwy w dostarczaniu im pożywienia mogą być dla nich niebezpieczne. - W przekonaniu wielu osób, ptaki lubią pieczywo -mówi Wojciech Woch, kierujący Parkiem Krajobrazowym Mierzeja Wiślana. - Tymczasem nie powinniśmy podawać im dużych ilości pieczywa - z uwagi na sól i zawarte w nim substancje ulepszające. Ptaki mają ograniczone możliwości wydalania soli. Podawany im chleb powoduje często poważną chorobę -kwasicę. Bywa, że do zwierzęcych stołówek trafiają nadpsute owoce i nasiona, spleśniały chleb, które powodują choroby układu pokarmowego, a niekiedy i śmierć. - Nie traktujmy więc ptaków jak śmietnika, do którego wrzucamy to, czego nie chciało nam się już dojeść. Dla ptaków lepszy już jest głód niż zepsute jedzenie - zapewnia Wojciech Woch. Pamiętać też należy, że surową słoninę wieszamy na nie dłużej niż 3-4 tygodnie. Po tym czasie resztki wy- jp#' % JnS? j# * g \ł \ i Najlepszy pokarm to, oczywiście, pokarm naturalny, taki. z jakiego ptaki korzystają żerując poza karmnikiem .V - -n-,,^ /V # v I I f / I - . h; ' ' ' ''i/ .v ' < ' 'j r a'/: ■ •, f i , . [r rozdział Koranu kawa zbożowa opium lub haszysz kamień ozdobny składnik emalii r P° finiszu słownik swojak, krajan - \ Ł 21 12 ł l ł i 4 1 składnik past do zębów gospodarka U Rolska, piosenkarka - azjatycka awu-kółka styl pty- wacki - 27 ł karta potraw - Jan. polski tenor - 28 ojciec Wandy \ upiększa wnętrza - 19 18 metropolia Ghany modlitwa w islamie, namaz - wędrowała ze Stasiem jądro + elektrony - ... Croft, heros w spódnicy - tkanina na bluzki r 17 l \ pasza siwka 3 okrętowy kucharz Sean, aktor z filmu „Obywatel Milk" skupisko drzew filmowy mistrz rycercy Jedi rockmani z Radomia udowodnienie, dowiedzenie rozbójnik morski wiszące łóżko uchodzi do jeziora bałchasz superkomputer z USA - 7 P¥! CD - i 30 1 \ ł autor powieści „Solaris" budynki osiedlowe r i imię pani Clinton \ 22 ze zdjęciami ł i formacja piłkarska mądra córka Zeusa 32 pradziad laptopa lew lub człowiek częsc trójkąta bohater „Seksmisji" i futro z tchórza - 31 i \ 1 stopień w policji doniosły czyn Białoszewski udźwig dźwigu Rafael, tenisista borówka czarna „Poli-. cjanci z..." - i 1 biały kruk w zbiorach zapasy u9rM" basów - i 2 utwór muzyczny - \ rodzaj ochry peleng sprzeciw U \ 1 miłośnik X Muzy - 1 29 chlebowy - ł 20 wrodzona zdolność, predyspozycja marka nart skoczka naczynie na poncz dodatek do ciast - piław tartaku —+ araby w stajni - analogia Rzym - Roma, Włochy - i ł spód chwast 0 dużych liściach wśród zaborców Polski turecki oficer * własna pisana wielką literą 23 spokrewnione z dynią dzielny Szwejk włoskie góry słodka masa cukiernicza czerwienią się w zbożu polski zespół rockowy u 26 i \ 5 i i ojciec chrzestny i 1 i 4 ciągnie się za kometą paragon z marketu budowniczy arki żołnierz lekkiej jazdy - ł pływające. znaKi nawigacyjne „Halka" lub „Flis" - luksusowy wagon i l po brzasku r 25 kobieca bielizna dzienna duży w kinie ł dawne porwanie panny zwarta grupa kolarzy 24 część stroju ludowego mały stopień imię akfor&i monety wsą-kiewce w piosence .....już zakłada suknię cienką" U choroba krwi - 8 płótno na namioty - 13 ł ł r l roślinny motyw zdobniczy często bez pokrycia —*■ 33 gwałtowny wiatr ssak leśny wymuszany przez porywacza 9 ... Zając, aktorka pozioma ściana grani nauka o moralności kryte papą 1 11 nad ustami 1 i i popularna gra w karty wygrany na loterii dużo go UP° burzy matka pięknej Heleny metal w słowie kancera dryf statku syn Adama i Ewy przyjaciel Bolka rura do odwadniania gruntów ropień - 1 ł i brak połysku wydzielony teren - ♦ 1 brat Lecha i Czecha smukła antylopa U - \ 6 budka na jarmarku - ł gaz palny -*• 15 rzeka w Genewie w portfelu Fina - z Zielonego Wzgórza - 34 najcieńsza struna w skrzypcach seria-lowy detektyw - rzeka w Olsztynie TT" 16 jamnik inaczej - 10 spółgłoska półotwarta - - 14 12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 j 20 21 22 : 13 24 25 26 27 28 : 29 30 31 32 33 34 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 34 utworzą rozwiązanie - myśl Dantego. io^iwvd m wmohos o di tymohos nbi 3zagoa:3invzvimzoa Litery z pól ponumerowanych od 1 do 34 utworzą rozwiązanie - myśl Dantego. io^iwvd m wmohos o di tymohos nbi 3zagoa:3invzvimzoa