Biblioteka Główna AP Słupsk nr inw. : kg - 79279 79279 ZS 0290000277078 MONUMENTA ANTIQUITATUM MARIANARUM Jn Imagine Vetuftiffima, vukò GREGORIANA, à S. AUGUSTI NO ROMANO JNTEGERRIM7E VIRGINIS IP ARyE de GVADALUPE, C O D N E N S 1S, Augufta Origine, & devoto Cultu Fidelium GLORI OS I S S I M Laureatis Exuvtjs C1RCU M DAT aJOANNE FRIDERICO LUCA, COMITE SAPIEHA, CASTELLANO TROCENSI CAP1TANEO BRESTIANENSI, ex Archivi* Eccfcfe Praepofîturalis Infulatas fub xitulo Divas ANN./E ejufdem loci, tum Domûs fax authenticis documents, & felećtorum Authorum teftimoniis. E X C E R P T A, TypisCcil: Regij Varfair. Soc: IEStlAn, D. 1721. Scribc ob moniméntum in libro, & trade auri- bus! Exodi 17- cap'. V: 14. Scriptus eft Liber monumenti timentibus Domi-num, & cogitantibus Nomen ejus! Malachia 3. cap: MARIA. VoJumen Novi Teftàmenti, à DEo feri- prum. Cretens. orat. 2. de Ajfumpt. Profert de Thefauro Tuo Nova, ôc Vectra. Mattb: 13. cap\ MARIA Thefaurus Divìnarum Gratiarum. Petrus Damian, ferm. de Nat iv. MARIA Renovatrix Univerfì. Andr. Hi ero fol. de Annunt. Literatura Vetufìate nobilis eft, annorum fuffragìo eommendatur, sevi purpura fplendet. TertulL de pall. cap. 1. Sum ex his, qui mirer Am i quo s) non tamen Ç ut quidam) temporum noftrorum ingénia defpicio. Neq; enìm quali iafla & effaeta natura, nihil jsmlaudabile parit. Plinius tpiftol. lib. 6. Sanelafcj; fèramur in Aulas! Miremurq; facras Veterum monumenta Figuras. S. Paulinus in 1. natali S Felici s. * Solaci won «òr* « haec Monumenta morii Marti&L lié. io. epigr 2. £ ' \ SANCTISSI AC BEATISSIMO P A T R INNOCENT IO XIII. Divina Providentiâ PONTIFICI MAXIMO. JOANNES FR1DERICUS, Comes SAPIEHA, Caftellanus Trocenfis, Gubernator cum ïurifdiàio-ne Palatinatûs BRESTIANENSIS. Longasvum & profperiìm Orbis CHR ISTI ANI moderamen. P.P. ttftt Scribc ob moniméntum in libro, & trade auri- busî Exodi 17- cap'. F: 14. Scriptus eft Liber monumenti timentibus Domi-num, & cogitantibus Nomen ejus! Malachia 3. cap: MARIA Volumen Novi Teftamenti, à DEo ferì- prum. Cretens. orat. 2. de Ajfumpt. Profèrt de Thefauro fuo Nova, & Vetera. Matth 13. cap: M A RI A Thefaurus Divinarum Gratiarum. Petrus Damian, ferm. de Nat iv. MARIA Renovatrix Uni ver (ì. Andr. Hierofol. de Annunt. Literatura Vetujìate nobiliseft, annorum fuffragio commendacùr, sevi purpura fplendet. . Tenui!. de pall. cap. 1. Sum ex his, qui mirer Amiqwsl non tamen Ç ut quidam) temporum noftrorum ingenia defpicio. Ntq, crìi m quali [affa & effaeta natura, nihil jcm laudabile parie.. Pli ni us tpifiol. lib. 6. Sanéìafq; fera mur in Aulasì Miremurq- facras Veterum monumenta Figuras. S. Paulinus in 1. fiatali S Felicis. 9 Solaci non nòr. h%c Monumenta mori\ Martini lib. 10. ępigK 2, SANCTISSIMO AC BEATISSIMO PATRI INNOCENT IO XIII. Divina Providentiâ PONTIFia MAXIMO. JOANNES FRIDERICUS, Comes SAPIEHA Caftellanus Trocenfis, Gubernator cum Turifdićtio-ne Palatinatûs BRESTIANENSIS. Longasvum & profperum Orbis CH RISTIA NI moderamen. P.P. BEATISSIME PATER, Itv iHc guani iter; non tamen igno- 4 ignotum: quia calentibus ad-huc inter nivofe Alpium ca cumina Praedeceflbrum meo ru Veftigijs confignatu. Nec enim ita frigidi fiib gelido Septemtrione nafcimur Sauro matx; ut etiam beneficia fcri-bamus in glacie ad fragilem tranfparentiam & non potiûs vel ipfis Alpibus, Tel tranfal-pinis Carpatili marmoribus imprimamus ad folidam pe rennitatem. Male ominofa Martiali fortunx beUaria praeguftâfle videtur, juratus Ule Romanorum Hoftis, Af ricanus Bellator; cùm limita neas Aufonix Rupes acido maceraret liqvamine. F ru fìra cruda fatorum alea ad in fati- fatiabilis Gradivi guftum, & vitiatum inlànx ambitionis appetitum, fatis rigido attemperare tentavit condimento. Majores noftri utriufque Gë-tis, tam fub iS/liecislao Primo, quàm fub Vladislao fageìlone, novo ad Aras veri Numinis au ôorâento initiati, Romanx Hiérarchie Propugna tores, non aliter quàm fervido fu dore, bulliente fangvine, ho-ftiles emolliverunt Cauca fos; ut in illis prxclarè geftorum pro tuenda Religione inde-lebilia relinquerent veftigia. Longe diftamus à Parente monftrorum Africa; ne An-tiRomanos foveamus Anni-baies! imo ne plus quàm A fricana ricana monltra naturae patia-mur; nempc commuai Chri-jìianitatis Parenti; Sacrofandtx gemem. antiqui tatum si * » X g virus j a t ortunatis ( fi fortem eTetu metiamur) >iMv3iDUv3, per miiitipiica* tos G EDIMINIADAS\ ae \ . ad noftram Pro ,m mut» m is nativos a mores neriora ("quanquam & haec fae- facculoitun refperfa canitie) minimae interSarmaticas Tri-bus Domui mese fuppetimt '■ mm» V incentiva, tenerrimos erga llr-bem Orbis Dominam^n ob-ligatìs peftoribus ardores ex-citantia: qvos cifra cha 1 y bis ittum, idtro de Silice Fisica-n»" ïo Sernper, & incauta mctuciis violare figura. Jmprefferat ÏOANNIS auri bus ac animo fymbolicam Suae Dignitatis tefleram qua ter geminus INNOCENTI pjah US* Ego autem ilt innocentia ILna.mea ingreffus Jiim! ïion aliter Ecci: ab Urbe digredì paffus, °num. nifi Fide & opere Innocété. ■4°4 Deniquenon furrexit maior IO ANN E! cùm poft felicem ad Apoftolicos Pedes cafum, feipfo maioré, quia toto Capi te au&am Pèrfonam (uà Patria restituit. SpeôabisOcw-latijjìme Pontifex Leonem Magni Ducatûs Litvaniœ Cancella-riutn, brevi (ultra anguftos Honorum cancellos excur- renti- rentibus Titulis) Palatinum yilnenfem SufremumcJ^ Magni Ducatus Litvanicc Exercituum Dudorem. Leonem, inquam, non inter fdras Herciriias, fed int;er conterminos Galli-cis Lilietis & Anglicanis Rofetis Hortos eflèratum! quàrnprimum craffìs invo -lutam fubtilitatibus Gene-venfis cerebri medullam de libavit. Obriguit PolonaA quila cum Litvano Equité, diflonis harmonicas Fidei, fidibufq; Orthodoxis, rùgiti-bus Leonis exterrita. Ne-que enim alios haâenus Leo-nes noverat, quàm vel Per ficis inclufos caveis, propri ; Paftoribus morigeros: rei C 2 in Jfq JL fcenclo Agnorum Gregi prx ►s. Magîs exhorr uit O-"vile Lechicum! quando in-folitâ metamorphofì 7in Leone, femper Leoiium, non Cer vorum Duce ? ad ve r ti t Hir cocer vorum f mouftrofis no varum opinionum dogmatibus, Jamq; incollili tilis Ecclefiae Polono Lita- j "vx tunica, pericuìofam lace-rationem; aÌ3 unguibus Le-oninis formi da re poterat,nili in CLEMENTE VIII. Ghriftiani Imperij Clemenza amore rcgcntc; Jam didicit baiare Leo. Ita Petrus oli m ad Galli câ-tum; nunc ad Petri voce, iu tuo Succeilore loquentis, Leo coiiverfus in O ycm, fi non la-crymas; certe tories in Gradivi pafcids fudit cruorem, dum fc tatù pro Aris, & focis dev oyit in Viôimam. Hscc nimirum crant prodigia Cru p^/a* cis Romulea!imbelli armato-ga" ra, bellicofiim edomuiflc Le L^' luD voce magutra us• IDkcMieii & amo- onem, nec tamen __________ fe cum bafìlifeo & afpide; v#. rnm Clementinis demulfifle manibus, gratiofo fo ville finu, Paftoralibus fiipra cacteros extuliffe humeris, fpecialibus devinxiffe donarijs. Nun- quara IĄ qua liberior Leo extitit,quam donatx libi a Clemente aifixUs Cruci; ne ampliùs per devios à Cruce faltus vagaretur. I-deoq-, Crucem illam dixerì ex argento conflatam rutilaf fe-, ut facce iììirac Pofteritati Aureas Clementiflìmi Patris modum in hunc ufque diem, vel muto perfonat charaâe-rC: Hoc Signo Sahitis, Clemetts vili . Ponfifex Maximus Leo- nem Sapieha, Supremum M.U. Ł. Cancellariunt, pojł ejuratatn ab eoHœrefim, ex tlrbejcdittcrvit; iîrventùm Ovetn Bonus Pqflor, brachijs amplexus. term _______A pi eh an a 15 pieoana Progemies! non minus cordi 7quàm candidiffimo me- aJIer-tallo maratam. Quae ut a inBre-pofthumis «etatibus diftin£ti ùs léger etur; làtis congrue in- fo°c. tra Literatcram condi debuit1ESU y T penetralia. Unde fccuuira 'n, sj-fecula; quotquot Signi Salu- pif^_ tiferi parturient adoratores;dat0-lot Pontificalis erga Domu in noftrâ benevolentiae coni pu-tabunt admiratores. Jota tintant unus apex de inferip-tis Pafì orali Donativo Lem-matibusnon prae teribit; quin colla tas ab A pice Infularum, cum oblata Cruce benedićti-oïies, ita praeferitis Generati-onibus gratuletur ; ut neqiia-quaiiî obliviofae fronti itnpri- Dz mac 16 Ml pofterorum. INam bene apud memoreś veteris ftatGratia faûi. Sed necdum ad Crucë, Yelut ad Columna terminale ftetit Clemêtina Benignitas! Neć la(-fata liib Crucis gratiofo pon dere elanguitLeonis fortitu-do, in plurimis Ejnfdem Gra tijs promerendis. Deere yc-rat liberaliffimus benemeri toru Remunerato?, Supremi RemuncratorisVicarius, Herculeos SlGISMUNDl III. Mûdu Lechicû guber- nantis labores, triuphali Labaro praemiari: aut potiùs, quot confli£his, totidem par-tos inflićkis Hoftilitati Yulne-ribus triuphos; quot pugnas tot tot Laureas, fiimil cu honora- rio VexilIojûicOrbis F acië ex- plićare. Unû prac caeteris Va. ticani Gazophylacii raritati-bus Bella tori Sarmatico (pera-bat arrifiirû JDivilagcllonida; Effìgie inlìgnitii ftipparu; iâq; à celeberrima Eiits Apotheofi; pcrLEONEM X. iter plaufg ytxn, Ghriftianitatis pera&a, lagtUo mImca* nici Sanguinisele Virtutû Here di,quafide ïduftria defiinatu. /;«/. Ncque embuit Vaerane^ Prae-lioru Imperator, fiib lu venili- £<< bxisCognatiCœlicolceSigtiis nova mereri ftipëdia,ut idetidë m-ÌZ9 ctricesPolonorû Aquila: reju venafeerent. Nec erat ab ex- re^'~ terno monitore petëdus Vir tutis pulçher Honor,ci, quem JZ-. E ad Ip ad Coronandos acternitate Atlanti, pene Siderei Mune- autus, Confangvinei Miltia risr Portitor? Qais terras pra:- dis trophaea excitarent. tergreffi Solij Signiferdefigna- Suus Heftor & Ajax tus? nifi LEO SAPIEHA, Et fuus iEneas fait, & Gen- Sufpcxerunt in Eo vetufta jw- tilis Achilles. Gedimini Pergama quafl/,.7"'^ Defierat SIGISMllNDUS Romuleum cum Labaro Ag-fò Re~ ( Si qvis Regalia livor adurit num, à Maxim o Pallore mif êar-pe&ora 3 dclicrst, incjiicłni} non iam ut alias Cere- Z7,~t Francigenis Majeftatibus in- um, qui in AquilonariumViln"' viderc, cxlitus delapfàmAu- Leonum cubilibus educati ri flammam; cum in ilio uni- Principis, Perfonam, & au co, veluti manipularium Co- thoritatem egregie fufìine- piarum (Avito utiquemani- ret. Imo cereus credi potuit; pulo (ùo militantium) Signo cui tam facile Regnatrix à Caelis proxima Majeftate, Magnanimitas eft impreflà: "videret in Regium finum ut osbumeroJiL Iovi Sarmatico depluam Mefle Laurearum. Sibilisi quocunque demum At quis PontificiaE mentis in triumphali pompa, per -vi- deleuus Interpress Quis par as Regias Regina: Litvanica •^ì> rum lïrbium graderetur, fpe&a torum oculis, ac pećtoribus adhaerefceret! ub- Ibatovans, Rcgemq; din per bc- , compita fingens, Et gravis incelili patuitLEO! Ejus denique minifterio ad Sceptrigeras manus dełatum Clementi* Doiiarium, utriuf que Dignitatis vivaciffimè reprxfentate laudem conta lit Adminiftro: priiicipaliû ■vero Vaticana Se dis favorii ? Gediminiaiiis infculpendum turribus reliquit memoriale. Certare videbantur Roma na beneficia cum Sapiehanis obfequijs, elogia cum geftiś, pracmia cu meritis; quanqua hacc ìllis in immenfom mino ra- ! vifta femper, &fuperata fait se'nt. Mox àConverfione lua ad fundanda San£tuaria con verfus LEO, quatuor fiipra vicenas erexit Divorum iE-des; ut quod olim male credula pravitate deftruxerat, aedificatione corrigeret! & qui Unifatem Eccldìx laelè-ratSe&arius; tot feftis lapidi-bus, aut lignis, in multipli-ccm fabricam adanatis, breve detrinientum, diu duraturo penfaret emolumento. Cum demolientìbus Vine-am Domini Haerefum vul peculis,aliquantum vulpina tus-, yìx externum pilum, & intemam mutavit afìutiam, Veri Leonis lingue s contra F Vi Vitebjcenfes Lupos exeruit: du ad crudele Paftoricidiu vin dicandum,àRege ac Republi ca delegatus, nec latum un-gvem à rigore Juftitiali recef adą fit. Ultus eft Fidem Patram hfa%a à fe ipfo aliquando temera-cj> tam, Parricidalis Perfidia* û""iv Vindex intemeratus. Photia-vèif no cruore Calvinianam la beni eluit. Acephalam Impi etatem pala m Orbi detexit, refeOis (ìcariorum capitibus. Neq; fatis luit corpora magnanimo proftrâftèLeoni! de obftinatis ani mis, exemplares perpetuis faftis conlìgnavit vindicias! quando populofì Municipij Q quod Infignis Palatinatus in Roxolania Caput put eft) callatis Privilegijs, adertiptis exemptionibus, ab- rogatis Praerogativis, tumida cervice dsprelfit. Ipfum vero Laureattim Archi -Anti- ftitem JOSAPHAT KUN CEVICRIM, tandem ab Urbano Vili. Beatorum albo ingrotn,fUm, jam tum Divis r plorem aureum, fuper - cum * nmo ^'S/tis SfesS. xftimabilior Paci™ dic:i,am Bai,liei, LEO i"« Ctoritas haud levi folio! pon E"6"»*. fajs ctiam depofliit Radi- .. rir •_ T :tr,;c nń Lxuvias; lune Ultcr Romulea vi no deroiiiiimis nepe Litens, po R ; c "»• dus ac valorem Leoninorum Kofam ' mter Sanftuno- meritorum Soli publico de- !1,allUm L'1'"3 immarcefcibi- tpcrpnfibus. Nemo Romam !tm Pr^ftolantes anaftafim. SrHcliffeiSseret-.qni SucceffitHf editano jureYa Floridum Pontifieis Maximi ™ P.areI»ls1 Jw ® Se *FCcSiMmSSA pro Uomo UrJ laborum a- pì,.,, . Vf „ r n *; culeos expavefeeret; pro qui- , bus coronarias Rofas diferto ^llarius. cn'm ,Le "nciuus non aliam prac dam _ \ u <* , G t 2 6 quàm Supremi Paftoris affé-âum! errabundas oyes,an po-tiùs impatientes gregalis Uni-onishxdos,adGregem & gremivi Ejus, tam fvayiter, quàm fortiter reducendo. Cafìmiri-anà cum Liliato Nomine vi-debatur haufìKe indole, infelici Schifmatis Lqlio adverlan-tem! quod vel radicitus estirpare, vel in uniformem Reli gionis accrvum aggregare ,mu-tatis in frumentoni Ele&oru Zizaniis nitebatur. Hinc à prophetato Cufìode Montium ALEX ANIMO VII. prxcel '______jLéLm a tore iis Monti-bus excelfìus meruit Elogivi: MAGNUS FI DEI PRO MOTOR, Vivae, non quid! Vocis,feci pennaeoraculo,appella tus. V ivunt etiamnum, & vivent extra fatorum itfcs repofita Paftoralis Dextera: moni menta, magis cordiali- bus, quàm dornelìicis iiiclufà Archiyis donecflua9 formica marinos Łbiu3t,ac totum teftudo pcr- ambulet orbem. Spirare creduntur huculcnie; dum vivaci Patrocinio Votis Domus noftrae adfpirant- bina Divorum Martyru FAU- stmmmmmi Corpo. ra. Alexandrins munificenti# pe rennaturu mnemofynon. Ex-ornât Aras, in quibus exoran tur Breftianae Bafìlicae, penes i ' 02 Col/e- 28 " 11 ium Sockîaîis 'J Lòti, pari impenfaru amplitudine, & artis elegantiâ, Ç prac ter alias per diverta loca nude vi ginti Fundationesà Cifhniro erettaci unde Judiciario evocati claffico Herourn cineres, in a-p rieri fatifcentis mundi evo tifici Maximo, fcriptis perlio norificis, amplifq; largitioni-bus, tenerrimâ propeniionê, erga abfentem teftificari CA- ! multò majora ecimina prac ?cùm cum soribus, I uuloPrincipls, Ducci- navit v 29 navit. Sed cùm per ine vita* bilem Superûm difpofitiotië, ultimus de Suo Ramo, abfque malenia prole decedereti iti* ter alia mobilia Bolla,hoc VOrticaie Decus, ultimiś tabulis infcripfit MICHAEL! & A D1VILI0 Duci, PocillatOri D. L. qui Confobrina ejus C AT H AR IN AM SA PlEZANKA, matrimoniali nexu,0bi advinculatam habu erat. Manfit interim in No- bis collateralibus ejufdé No minis, Gloriacq; Her edibili, tanti beneficii à Sanâa Sede bollati,grata cum perenni oh ligatione recordatio, Quid memorem prodigam, prope ad prodigai JJMBAMlWWè H liberali* Cianci i an 9 in Pa- ïqua cu- ius-do&is il PIS ittica labris Lab- Infidet, & Sanćb mei purum be- emanat ab ore. Nonne veriùs Nominalium duntaxat Probom prxtergref falautitiam, Draeceps illa manus flirvios uperabat Iberos Aurea dona tiegjn ferens! _ lr"bl' quibus obrutum NICOLA UM SAPIEHA, Litv: Signi ferum,ex obli viola: vetuftatis ruderibus eruere, praefens intendi t Lucubratio. Quidnu-merem innumerabiles mune-rum torrentes,ab eodé inex-liaufto Fonte profufos in A HA, Vilnenfem Antiftitemï quóru S'orum guttas aliquot, ima £mmas, fiio loco, fecutura delibabit narratio. Si aetates fingalas, fi aetatum fingularia lui tra, rigorofo, vellem lulłra-re fcrutiniojnullum ex Patriis Annalitus evolverei» anni!; quem non Vaticani 5blij no bis propitij Soles,per illufiria Gratiarxi figna decurrentcs,in S-APIJŹHARIO fint etnenfi Zodiaco! Nullum diem, vix Iiorąm deprehenderem efllu-xjflè, Tiberinis non irrorata favoribus. Fatebantur id ingenue,minime ad geniu & in geniii aflèntationis fitti; quia prifeae finceritatis tenaciffi-miProgenitores Noftri.'quos inter A-vus meus & Parais, uri H2 rccë- 3'2 a 35 recentiori sevo propiores: ita bs amoliendam. Convenit à labilis mémorisé naevo re CASIMIRUM Regemurgë- motiotes, ex mortuali pulve- tiflimâ EpilloJà, in qua convï re, in ïmortalem gratitudinis centibç argumétìs, Infignis prodeant arena. Prior NO- pro Religione Vinćti, abfq; TAR lUS CAMPESTRIS CKnftaticne accelerandas per- Regni Poloniae, latilhmum fvadebat vindicias. Nimirû nattus eft campum, follicitas SERVATORIS VICARI-pro libertate fua ALEX AN- US non diu paflus eft Roanne DUI VT.h Curas, auro cedro- m hmculis audirc iijgemifcen ve notandi. Quamprimû enï tem. Inftantaneè barbaricos de e jus T auricana capti vi tate ïiexus fol vere conabatur, fol ccrtus rumor, per Aifoniae "vendi pariterac ligâdihabens élimata volitans, Romanas poteftatem! quo(q; ferreo ore j4rces attigit; adeo Benignifli- gladij refcindere non pote-mi Protopraeiiilis peôus per- ret; diferto ore calami nodos culit-, ut mox impulerit ma- Gordios diiïecuit ALE-num auxiliatricë limaveritq; ^AN DER. Parenti vero feftittantem calamum, ad ca meo PALATINO TRO lamitatem tantamquantocy CENSI, veneranda Apofto- ^ Ï Jorum 35 veneratici Athletarû Fidei vefiigia, per- ®i. Quoties hacc attendit fub fonali cultu diii vavianti,colla- aipectum, toties in cor defcen- tos à CLEMEN TE X. ho- dit. Quoties reverentiali at- nores, refpe£tus, hofpitalita- taćhipremitur, toties Mune tis officia, non hx. Dedicato- ratoris amabilem in animo rix paginx; fed grandia vi* reiniprimit recordationem. recentrent volumina. Né- - - Sic acceptiflìma femper phetia pe de Flumine Magno oriunde^ Munera funt, Auttor qua: ondi-^"Monarcha Religionis,è Ion- pretiofa facit. ^ ebi<' ginqua Regione ad vena,haud -INequacruam in cxordio, feri- ^ exiguis Gradarti ftillis refper ptionis linem reperiret Ora- »! fit; verùtn le totû in ejus favo- tio! fi participa tas de The rabilem elfudit amplexum. lauroEccleliac Opes,attenta-Verfantur etiamnum ante o- ret arithmetico definire calcu los, intcrq-, manus m cas fpe- ^uk>. Ditantur illis alFatim ciofa pignora, opulenta mu ^tirpis Noftrac Indigena:! hi nufcula, aurea numilmata, de- p^rabuttdant in PatriisMu-votionalia Donativa, non po nicipiis Divorum Delubra! ftrema Paternae Hereditatis in Delubris Arac, in Aris por Ï2 Jma_ Hero- id. imagines. Ex his Biaîynicenfis liberet: Nom fecit taliter omnif m Naioni .'Beneficos hujus Phae w-' bi influxus,una duntaxat Do- lefti Genio, fpeeiem Peregrini preferente, depicta: nunc apud Afccticos Carmeli Accolas Thaumaturga ; Gzereja-na, Czarnolylana, Lacìxrviaana, repreflìs caelitus Mofèhovi ticx obfidionis tépeftatibus, pridé celeberrima! fimilesq; Gratiofae Icônes, au&is de Spirituali Sûmorum Antifti tum iErario divitijs glorian- (ui, Sumatim Tantac Sumi- tatis Favor es copienti liceat. Nifi unumquéque Apoftolici Throni Prxfidcm, Comune mus; cum rione mus, giata, (ibi arrogaret; nifi cacte ris derogantem cenfiiram for-midaret: Cur Solem vis eflè Tuum? Lab_ ìicus Orbis ! fat lucis habens & amoris, ut Unus Sit commune bonum. enimverò, meo quoque judicio foret piaćulń, ûrviolabilem Univeriàlis Pa-ternitatis Praerogativam Va-ticanae adimere Majeftati. Neque ideo particularia SA- PIEHAKiE Fa mi] ix Decora, ac Incrementa K gi giïïuè communicata, prolixi- dorare. Liceat igitur fufpeu- us evulgavi,ut extraordinari- fo gradu, Tuorum Auguftali 3c admiifionis particularitatë «m Porphyretica fubintrare exambiretn; fèd ut palmari- Atria, à quorû adamantinis busMajorum veftigiis inhar laquearibus, nunquam atra rendo, illuc fiducialiùs acce- forte fumiga ta,clarilfimarum derem-, quo illi paffim Iklëter Dignitatum pendebant or pracceffèrunt. Repulfamne namenta. Panditurhîc,non vereri polïïï à Tuis PATER ^a»-onianae fomniata Mufie S A NC TI S SI ME Limimi fed ir requie t o motu prîcter- busî quae Filialihus bafiis,tot labentium Saeculorum, vigi-Protopatres mei fignanter at lantiflìmis explorata fcrutini triverunt. Arduofiie aditus is DO MU S OMNIPO licet expavelèere, ad fcabellû T EN TIS OLYMPI ! Nimi- illius Ponti licis; in cujusvivi- rum Provinciarum amplitu-fico vu]tu, redivivos A L E «line Maior .magnitudine Prï XANDROS, URBANOS, patuum amplior, Regnoru CLEMENTES, INNO PÇriphériis vaftior, Aufoniae CENTIOS, Progenitoribus Finibus capaciorJEuropae cir meisde facienotos, licebit a cumferentiâ latior, Terraru doir* K2 depreffi- depreflione excelfior, DO- Hefperio Caelo fleterat SO- MUS CONTIORUM. Fu LIS REGIA, fublimibus alfa damentalem Ejus Lapident ^OLUMiVlS1, fideribus radi- fi requiram; Rufes Tarpeja fu- a*a URSINIS, SABELL/Èa*-/, it! >el fuperimpofito Romx Stirpis beUiflimis inumbrata/'"j Septimontio tumidus, circu- Splendoribç, quâ liaec PRO-»?*»» fitarumAlpiuacervus. Quac- PAGO, ab OccidentalibuśF'nT libet Olympicae Molis ato- kxequijs, adufque nafcentis mus, integer Olympus erat. *■ ba:bi cimabula, fiios Palmi Unaquaeque tenerioris Pian- J® txtendillèt. Jlle (big LLT- tx virga, par annofac arbori. ÇINAM PONTIFICIAM Minima lei ntilla Sangvinis, Fafcijs Infantilibus audivit grande Phaenomenon. Fon- Vagientem; qui ROMAM, tinalis gutta, Oceanus! Auro- ferino laćtatam ubere; aut ra originaria, Sol meridianus. Fraterno cruore vidcrat cr2» Non priùs infinitae Gentes Pulatâ. Quotquot fcrupulo-adoraverant Orbis Dominatu ; Chronotaxis, ab Urbe co-quàm CONTIOS, in affini numerat Olympiades; Radice, finitimorû Dominos totidem DOMUS ifta emc-Populorum. Non ante fub 'a» immenfam Poftcritati per- r Hes- L plcxi- plexitatem relinquit: Saccula quot vrvit? quot CONTI continet Annosi Rimetur hune Laticem Ni-liacus Indagatori fero in feri as colliquetòens querimoni as; quòd non mJueńt Ortus mi rari, qudtn ftoffe Tuoi, HERO li M S ANG VIS vetuftiflì me! Coactaneum enim Tibe rinae fcaturigini. Sigenus excutiat; RE 1< ovi- uique per innumcros in-d""' venientur Atos! FacilePrincipem locum, Fu c^'mofas inter Patrum Imagines jtirpe f fi fumus eftetiâ cla'ra mor-Can'J, taliu Fama!) occupabit JU- 1 rro&emtor eX A' nitì—-—----—— • Caefarum, js- irum, Filius Regum, lè-rus ìENEjE Abnepos, Af canij direâa Progenies, nec degener per multiplicatas Generationes JULI iurcu-lus, ab uno RADICIS ANI TIO CONTUNDE Ramo plus quàm aureo exortus. La-twerat «epe fub pallidis Trojąc cineribus, futurarum fe - SlC DO-mentis Purpuraru. Ubi pro Pcrgamis flućtuabant arióse; ibi Granii Auri, in (ceptrorum a urti culmos.ac meflèmCoronarli ut,'!/. pullulaturum fovebatur. In-/"""- -----...------, cum Ur- S "em unicam extinxiflet; no- vosUniVerfo fplcndores ac-Fami- ccndebat. Pugillus Iliaci ci- Conti- ïieris, ^quoreac pcrmixtus a ■orum- L2 ren as renx, leâiffimam occultabat poftquam à TUL LO HO Manum;inHeredû innume' STI LIO, Hofpitali, non rabili ferie, Telluri, Mariq; Itili animo falutatus, qui diu Imperaturam. Commillae Pe- Jovc libero tectus filerai; fub lago Rates; ratis & fixis iVu- amica Teda furgentis per minum Oraculis, ad Portu ALB& ruinas JiJEGI-iVJE Felicitate ferebantur per URBI li M eft receptus. Naufragia. Erepti vivicom- Mox lalfàtarum (udore Fron-burio Naumachi, Regibus, ti»»», Patricia Byflo deterfe-non Remigibus parem For- rent jENEADìE! obliti a-tunam, accenfis Bellowi Fa beneas aerumnas exilii.quib^ cibus quxfi vere, lii b novellis melior in Exilio Patria obti-Remi mxnibus reperturi. giflet. Crèveront faccundiùs Nec jpes, nec jallax unda jcje/ in alienimi Solum tranfplan-litl Iactatos procellofis flućti- tatx Arbores, Confulum Fa-bus Oalfiarios ,benignior for- feibus, Regnatorumve Scep-tis alea propitio jaftu excc ìris adfaibitae, donec folida perat. Uno haôenus comi Monarchia: Romanse Plan-tatus Achate, Troianus Heros; tatio adoleviiret in JULIO, plurime» na&us eft in Italia; Hmic ex utroque celeberri- Po' M mum 46 47 am partialita- *er annorum decurfu, partim 'J I------------r 'l-------- te, ja neutralitate Gradivi e tumantibus intra Délabra J Sic ài- xércitatum, tandem Parricida dolorû, Viûimis obfcuratos: Dies fatalibus Umbris invol partim a difperfì quaquaver-vit. Scd ex funereo Umbra film Chrifìiani Sangvinis va. rum involucro, coxvus JU poribùs caliginofos. Fuga ti s LIANTE Origini, prodiit in de ninni nebulis, fòtis per le ni-aperta Luce ANITIANiE tidos illuminavit Soles ANI- % Bus dies ned s luli}. Dom9 Contici, olì Aviti a. Gonfiellationis Phofphorus! TltXS PROBUS! cùm jam ■vergente in yefperam xtatû quarti Sarculi Orbita, ultra Ani-i d'idi Probi circa An-num 371. fucceflioiie, minime mutai* meridiantem Lineam proceî- dus in lie Î perii m. Omitto Iiiiet. Prefettura Quirinalis Coda- o£ies Gymmerias, necdó Prx torii, ne m o ilio adrnini-WEi Lucerna Fidei illuftratas! ïinc ftravit perfeâiùs. Confulares 1 qua Lumen maxim.it, five Sa- ordinario Munere geftando go, fi ve Toga eôparatae Già Fafces, extraordinariis pro . rix,parum differtà tenebris. Republica Geftis/Faftos im-More- Defpicio Solis afpeaii indi pievi t. GRATI ANI AUGU-ÌU- gnos dies! polì exortû Dwini STI Collega, omnium Con- °0nfj!' cri s Cy nthij, (recent oru ni circi fularium Gratiarum, feu Qua-A"- ter M 2 iita-c0' an û Roni simun, litatiim, uno pettore compie- toru vai vis,) porrigebant her-xus Collegium. Nulla,e Tri- barn Vibrici Piegati. Abar-butarijs Romano Imperio,ex- dore dilatâdae Religionis,Fla-titit Provincia, quae non illi niinu frigefcebant thuribula. lumac aeftimationis ve&igal, Ab odore Orthodoxae Famse laudifq; penderet homagiu. Capitolini Joves, nnàcum Sa-Spe&avit Evi, poli longas ex bacis odoribus, in fumos eva-petttationes, Ecclefìa zelofif nefeebant. Placeat audire fimû, Cxfarea Maieftas Fi- P™den»iû,èconfitoCrucibus deli/limu, Pai ré Patria. Cum Helicone triûphis accinëtë: J lluftriffimo PROBORUM Jamq-, ruit.paucis Tarpeja cetra Nomine, non vani Nominis in Rupe reliôis, %"!' umbra» tran ftulit in ANI- Ad (incera Virûm Penetra- epum 1 IOS;quibus (ex mente Caf lia Nazareorum, 3um. fiodori) Probi tas tranfijt in Atque ad Apoftolicos^va- Natura. Succubebat paffim dria Curia Fontes Forum Probitati f u pcrftitiofa Anniadû Soboles, & Pieno- -Jm probi tas. Profana impio ra clara PROBORUM. ru m Numinuin F ana ( fqual F erttir enim ante aIios,Ge- kntibus fub denfitate Virgul nerofus ANITIUS Urbis, wum n i||u. Jlluftrâfïe Caput. Sic fe praedixit diramine: IretJcilket Roma inclyta ja£ht! bonis avibus,ViÛrices Romanorû Quin & O LIBRI AGI Ge- Aquilas,remotisGentibus illaturus, nerisq; & Nominis Heres ac fiiez Potejiati commijjas, non ut AdjećtisFafìispalmata Prœfes,fedta Prœfid regeret Pro-infignis ab Aula, lAnciasì Refpondit veridicis Martyris ante fores, Bru- vocibus efïeâus! jamq; miniti fubmittere Fafces mè ludibunda Echo, à Medi-Amb it ,& Aufcniâ CHRI- olanenflbus rep er cu (la Sacra-STO inclinare Securï. riis, bene ominofo verborum Jtacecinit,jam nonParnaffîcji fono repofuit integra verba; verùm Golgothacus Vates; u quando Virû Equeftrë, poft tique de Vatum Principe A Martios pulveres, nec dum N1TI0; qui olîpraefago pne falubribus Tliermis lotû, Ho-umate,infallibiliafuderat0r3 noris Prxliilei fecitCandida-cula. Tradebat AMBRO tu. Non dû per luftrales Un STO Infubriam, Liguriam £3 & das Beatioribus admotu Infu- An-miliomvicaria Iurifdi&ione gil lis, Sacratioribus ïnfulis ad--.375 bernandam, Iuraq; dittature movit. Oquàm probatos ad futuroseventus,kaud vento# Lydium Solidae virtutis La- pradi N2 pidem piciemAdminiftrosJnPatriae J^ttorem imeni iïcf Fulcru fubminiftrabat PRO- foie Pat BUS, confumatus Magifter ™Pexêre Cultores! tâdiu lu- Magiftratuû! Annis aequè,ac C, S'ÎS emulati Noûuas; cjuâ idoneos; non minùs Li- 1 $oli lujlmœ innutritâ, Di brac Themidis; quàm Hagio- ^(|)rUmc{ » Ambrofiae Cômen-grapliicis Lîbris verlàndis a ;Doćłorum Aquila non ptilfimos! Pari dexteritate,Iu- Y*c*erunt. Neutiquam interi Duo diciarium Enfem^cPaftoralé t ìnt ì contentos dulcedine,ne-Sjp*~ Sci pionem vibrantes. Traxe* Sue ckilcorato Sapore fatfâtos €ferf Atriis, variegatas Laticlaviis vaticano lovi (ceptru eripe-Clavas, pendulas è Domefti- ret; infraćta oppofiiêre petìo-cis trabibus t rabeas,rut ilantki ra duo fulmina belli ANICI A-Dignitatum malogranata,ali Il£.' Nec froftra utriufque quot Foliorum anguftiis com Verticsm, Fulmlnatricis Bel-j: letti conaretur Nonne fa lott3e,&Coaftilarium fervore tifeentifub grandi vitatis pò- Curarum xfiuantem, fub um-fub a- dere Saeculo quarto Chrifti kriferam Apollinis Laurum adûm, geminus Atlas hume LatialisPòetas>scSifiaTit,Pro-ros fiippofuit?5>£XTU5' ANI duxit in publicum amphithe-J~ì li S 0LIBR1US,& SEX strimi Par nobile Fratrutn! tn^L-c/au-T US ANIT1US PROBUS, [nis reciefaćtom paffibus,cû d^ś fu'o estrema 1HEODOS1J aeviternitate Gloriae feftiva /fr Magni temporaìNetunc Ro- ducens choragia! nefeio utrû Sfm mana Kefpublica cum extre- pari Mufaram cothurno? me-w"' mis collu&ans Regnor u Pe tri tamen Encomiatici Pedi riodis, interdillo refpirio la bus, nequaquam claudicanti-gvefccrct; illi Ambo jloreracsa bus. Tàles omnino debeban-tatilus, Arcades ambo ccrunt, turFrufìus, faecundse virorû-Ne rebellis Gigantomachia, ac Virtutû Arbori! Talcs U- n 58 ^ # 59 niones è pretiofo decebat pro pteti iniuria feciffè arguar! cii dire Concliylioî l aliiim lerax juremerito, non titularé ejus-rnetallorum extitit, haud tuI niodi titulu evicerit, qux Vi-garis aurifodina; VALERIA DcÛoris DoBorwn, Jncar- sm-lortunataMater(aliûFilioru ^ari VERBI, literalibus in PROBO videlicet nupîa Pro Codice expreffit elementis, hiVâs ,non inifrcba grj\u,non alto prius in opere vivacibus ex- fra-fimuhta gradu. Millier Fortis, preffa lineamentis. Si glorio citra muliebremfragilitatem. ^*** erat, adeo fublimê mate-- v^r Fxmina, nihil molle,nihil de rîâ profequi $criptione;quan s 'J bile, nihil facmineu prxferés, tò gloriofiùs aiïeqiii imitatio prxter fexû, &Genus Virtù &e? Utruque praeftitit ambi-tis. Oqnantos illa meruit Lau dextera Heroina. Maluit ar-datores! Eofdem plane, qyos mata Calamo, qnàm calami-Hierarehia Ecclefiae Tenera ftrata incedere. A (épia,quàm tur Doctores! Augujlinu, Hie< 3 cernila formolior: atramê-ronymu, Chryjòjìomu, & Ijidorû Jp,quàm ab unguento fpecio-Hijfalcnfem. Quid? fi ipsa quo *l°*! Speciojum formaprœjilijsho-que DOCTRICEMappelIa minum, fcriptorijs infpiciendo vercï nullam Dottorali mûo obtutibus; nunquâ limatiore ritati P2 fpe- Speculo indiguit. Nee alili Excelletìù Matronaru Comi manualis tantae Matris Partg t2t9- Jnhaeferunt veftigiis vix reponi meruit; quàm iti Li Yefti§abilibus Neptefùe, Nu brorum Capite, in Patrum Biblio PROBA FALCONM thcca. Quanquâ Caput ejus, tatù triviali b^ librariam,fi non argentariam raeminis eminétior; quaròm Officina tuiffearhitror; in qui ^ftsnt F alcones à corniculis. ex pulvemìenta maflà? metal JULIANA OLIBRIJ Cófu-lum prxftantiifimum; id efi Uxor, fida Virtutu Cófilia-ex profanis F rag mentis Virgi ,stque (allibrili CôfiIiorû,& lii, formari poterat, j ntegerri còfiiltiffimi Viri Corona. Ex: mx Volumen Sanftitatis. velut e Sidereo Ariadnae Hapd aliter glandis vilitas, ferto,delàpsa Gema DEME-convertitur in vicina nubibus TR IiDEM,fiifcepit Chrilìi quercum: rorisgutta concre ^luis Orbis, ad iminentes fibi fcit in margaritam: virus di tapfus redimédos. Quisenim ftillatur in theriacâ. Stipavi! «*nibigeret; luftiiosâ labantiMore- VALERI AMl, utpotfc Heroi- ^ludo 'infere cataftrophen, Anno dum Orthodoxaru Ducemj pracifo à me bris Capite, ca-partì coxvq, parti pofthumo ptâ fcilicet ab ALARICO Excel' Q, Roma? ! X y ' > ' v ' • XT. 6$ Româ? funeftantibus Italiani Sfiora Viragini bus; fubftitcre Urbiû excidijs, San&uarioru Y^i immobiles! nativac nobi-profanationibus, Provinciaru «tatis aùfii evidentia fuperâte îpoliis,Populorûlanienis,ma- pericula. Olim, tercmtumFa t ronalis Pudici tiae latrociniis! "'os aljìulit unadies: fiâtes in me denique Gothorû Tyranni- Patriae cafibus ANITI-de, intra Capitoliû triûphan- OS,fame tfi climaćkericus fotiis te. Ubi tunc imbelli Vere npnabjhdttannus.ln£raùuQuì-eundiae quacrenda re ftabat fa Siculi colutnë, ANITI US lus? nifi in fuga,laurigeros pa- J'AoSUS, primùm cum Pt ÏI circa riente triumphos. Moniti LIPPO, deiiicle cu FLAVIO 408' vitantem Innocentia, excepit ANTIOCHO Confili ordi-monftrorii Parens Africa. I Darius; tamdiu fra£tasCiviu vi mò talis effe delijt, post qua resfiiftinuitimperterritus: do-Castimonix Formaeq; prodi- ftec inevitabili Libitinac telo gia,digna monstrari digitis, in proftratus,in Paterno Anitian# Pcr^ linu lovere experat. Interea il Capellx tumulo quievit. Sue- ficts liba tac V irtuti, fecurior cu ma ceffère Alcide Atlâtibç; quo- mani ftrisquàmcu efferatis homini rum lacertis terreftre Firma- Ì"a' bus luit habitatio. Dilapfis ad mentii, nepe lacera militatls dba extremam egeftatem redige-lorum HiCreJim, aegrèpedibus fur; Pâte rnas iEdes, in ege-infiftentem-, tribus Epiftolari "°rum redegit Xenodochiû, bus digitis, impulit ad ruina. I rivatae Doraûs inopia, locu Eutichett ac Nęflorium, irreca pletavit RempubJicam] Ne ciliabiłes Cxlitum inimico» >el inter fingultus mortuales, Chalcedonenfì Concilio pro ^iderefiir fingularitatis avido-fligavit. Dignus aetate Nefto communi tune mortalibus e-reâ Pontifex; qui efficacitei pidemià decedens,defiit vide curaverat; ne blafphacma Ne Ouartus ANITIADES fiorii Impietas,diu perennaret Gi{ EGOR 1 US, tam forte na-Ter dus ANITIADES PE ïcendi; quàm aétivitate Orbe LA - , K2 regen. u cienomina rione forritus. Ejus natales, clotes, Honorum gradus.Gloriofa A £ta, ultimo vitae A£tu feliciter terminata; quoniâ non exiguâ partem fecutiira: narrationis occupabunt: nunc exigua A MTIANiE Affinità^ men tio (ufltciat. Quàm late vero haec Procella Affini tas, fuos extenderit fines; vix infinita aflcqueretur dimëfiôîln plurima dividi debuit Agnomi na! nam paucis tanta Indoles, Magnitudo,Dignitas, Celebri tas, nò poffèt explicari. Qua d riparti ti mundi capacitatene exaequans; primaria parritio comi- ne ćomprehendit COMI TES TUSCULANOS ex ANI- • fiorii Potentiae luJ_ ignara Pofteritaté; tota unde- cn"laj cimi Sacculi Antiquitas edoce- flit i a-bit. Diu ab Forum nutu Ro-y/^'J msna pendebat Libertas; ne fab ipeudentelìiis cerVicibus um* fèrvitute nutaret. Neque pu-duit Patriom Domina iurifi, patria menti Jura fervire Potè itrtti. Nulla dextera imparié- cji!<ìiìT camicie Almig Acjui-larum. Aluere tum Confali-/.,,,,-, gvineas Alises,ïcrrc rcnatamm e baptifìnalibus lymphis Gre- W-esVolucru Tiarati Nutritii:^ oriundi. I IOANNESÌ LUCIUS HI LEO VI. BONIFACIUS VI.' S PAU- xl it. i. ex Con i-ti tu s PAULUS III. Quodfì forte ç>rni PONTIFICIA Linei Imo. grandelcentiu Potentiaru, Se- «'gnanter notatos, ncc non A- ttatrix îdividua Crifis.Tufiula- NlTlANO fangvine cinico m ctiam adhaefit Comitilus-, n& ratos; quifquis ablque inrimo firini videatur miraculû! qua- guftu mminaret; uiù fenfimm s's' doquidéipfaTufculana amae deftitutus argucreiur. Magìs nitas, non ónibus xque vide- adhuc agnati Fontis dulcora tur admirabilis. Fuêre aliquâ- ■vere promulfidem : PETRQ- do fub fole; qui Solem exe- LEONES ANITIl! quoriiL'"" crarcntur beneficimi: quia ve fvaviffimo Moderammi e«m mZ hementi lumine coruiéanté- mendarerat Romam CON-Placuit nullus omnibus! ut, STANT1NUS MAGNUS i8* nulli omnes placueriint. Cô- nulli,praeterquam leJIeo.non ><- ' munia cum Tulculanis Deli melleus Princeps; dum Byzâ ciis ItalieseFortunae bellaria, tinam in lïrbem, Sedem Intimò delicias Humani Generis perii trâslèrebat. Ex his IQR- T\f Ò 4 D TÌT ATlPTT^APi ï\ 4\TTîr>Ti rxrnir& r% ^ ice- DUCESCARPINETTOSI ____________ ilbmVLondu Iicuit carpere vel Li- imperator Aufoniae, Torda-,f'J' vori. COMI TES AN A- nico flutnine profufior! ab ex- Unis es ANACLETIPETRO- ipfa, noneft aufa palâaggredi LEONIDJŁ rebelli fciffio-c/™ Heroem, nifi ex infidiis; cùm «è, contra INNOCENTI- f,"* probrofis affveta latrociniis, UM II. ne cognatis motibirs debitam W2 exa* exagitarentur ; pacatiorem iti dgrcrvìo Maffia Romanoïû Irn Helvctia delegeruntftationé. pcraforcm. Hic eft iikAtï-Secì quia armata quiete, non STRIACI Diei non minor inerme otium,a teneris dilig e- meridiano Sole Anteambolo;^ a-bant; etiâ in Pacis meditullio, quia nec Dies ìfta minor Martiale Pfopugnaculu, Ca- culofecuìoriini. Hic dł Occr^f: jìru videlicet Hahjpurg condi- dentaliunt Oriens Monarchi-^''" derunt. Ex hoc X ogatx Sa- ^^*ha£leniis Occafòs expers More-galxq; Prudentix Seminario, quia continuò, in auge Augi prodijtAuguftaSegesCOMI- ftfflìnioru ProiiepotÙ revìv TUM HABSPURGEN S1UM, Auguftis utique Sato GIPANIDES! cui 3XTtt ribus, Palmaria debens incre- M.EM,fitb fragmenta P À NI S meta: Exhac Encyclopaedia fatum latitans, non ja Fragment™** Regnatricium Profapiarum, Mali Punici; ied aisreum totius ALBERTUS PETROLE E Uropac Poni u m obtulit.Quis ON IDES, aufpicatiffimâ Se- *Uud rulcherrimac Genealogi-riepropagationis,produxit in a*um datom dubit et,à Spedo-Faciem Europaei Orbis, RU Jìffimo, Myfticis telato fpeci& DOLPHUM Primu, e Lan- busï Ofeîices AUSTRIA- dgrar % PĄ, ricò. rri(ÌO' " ' " fjj DARIIM Alauda, cîum lau "ridebis, ceu minima quarti aìri dis Cantico, Phaebû fub EU* Phyfica, atomis vicina difparè- CH AB ISTIGA Nube lalu- tifem. Èn&hodie,exF RAM taftis; Imperialium Regimen GIP ANUS MARCHIOM Aquìlarum,aut nunquam^ut %11S, SENATOR Integerri fero vobis valedi&urii merui Wus, Quiritum pafcit oculos, fìis. Pharnicis utique fu per corda làtiat Italiana. Adhuc ARAvìi nidificami:-,, candidi! Parò sfnofccsRo fuit auguriti: Vos in Purpureis mae SER VATOREM, capi- Caefarû Reclinatorijs eoufq; tàliui» Semcntiarum lragmé nidificaturas; donccad interi us' LIA! hnfjperimpqjïto Molesge- ro, prseftolasFauftitaté. Am -expedi minata Colofiojłat medium copie biunt utrumque Latûs Prin-ft,»». xa Forum, non Urbis unius-,ve- ^ipis, viva Dearu Simulacra! /'! rùm Orbis Cx farei, in Tuos HÏST1TIA duratum in Gë efîùfa amplexus! liquidis ni- niasFrontisGaleatae Sudore,t,""m miru Gaudiis, vel cruda mar- aequâBilance pondérât. PRU T£% mora 1 Y2 DEN- 02 pąa, DENTI A, dire&rices Virtù- gtl_ tu habenas, V ićtoris manibç ti", confìgnandas vëtilat. TEM-PERANTIA cicuratasTigri- dcs inermi vola demulcet. FORTITUDO dura Tyra- nidis Cerviccm infringit, ovate Triumphatoris premendâ calcaneo. Paxridet! C.-res e-xultat, Fama buccinati plorat Furijs agitata Rebellio. Ve-liitur fublimi Effèdo PACI FI CATORGALLIARUM. Liliis infide t, Rolàs loquitur, fpargit violas, fpinarum vincu-lis compeditumà tergo trahit CONSTANTI NLÌM. OC currunt adventanti Honores, ab HONOR IO miiii obviam! Murice ini per çûtVias ; ut fub fidar fi dat pulvis Olympicus. By-lTo veftiunt Semitas; ut pcnes oppolìtii candorem, depluus Hoftiumcruor,meliùs cluces-cat. Honora tior interim cae-teris Honor, prxlongo affixâ Haftili pracfert membranam, tali fe ipfum fignans Progrâ-mate: M ortalis Rcx eft! ex pers Refpublica m ortis. Fata Viros pari ter, pariter comitantur Honores. Invitas patitur comités Sol grandior umbras. Imperijs Domini cedunt in flore reliâis. Hinc ut in IMPERIO Tu COMES IMPERI! bulofa Craecia numcrabat ; & fticos. Ex quibus: LUCIUS vcram libi Fauftitatu plenitu CONTI Conftantienfi Con- circa cline gratulabatur. Gratular^ cilio, conftaiitem (a lub erri m i anna iuftiùs IurataFabulamni Ad- confili! Luce aifiicfcrat, IOBL- Anno Cum Terfària RELIGIOinfallibili DANIXS Vaticani Signaculi '"6" 4 T Veritais Cathedra, fciìcùm, ju Gëmas, util continuo cxpoli- Ani- rejurando infìallatos Doûo- verat. FRAJÌCISCUS, Con- ,iaâ'.sres deCOMITIBllS. Mira /c^RegniNeapolitaniircfe Ann« ^fice'i' re ! ultra maximum Philofo utulam,unanimi moBgcramm.$J£. phicx Intenfionis Gradu, ex- Ovium coli fenili adepti^ g£_ n% tenfam Tiaratae Gradui ionis meis moribus exornaverat. magnitudine. Nulli liquide | JOANNES NICOLAIÎS, magna ut ofto contigit Excel non ita pridem Aris, ac Tiaris fitas. lllos bis o€to MAXI- Anconitanis admotus; termina sPa,i° MOS.prope duo Saccula ado- le illud ITALI-^Ł Emcoriu, ânorù ravcrunl. Afpice vicinos toti- Empyreo Portui fecera't con- Zm', es Supremo Elevationis Gra- terminum. Audite jam Cadi, fam. dui Aftroru Principes; Sacro qux loquar! Quid hi omnes à jfubicuiidos Goccino, ideoqué primo ad ultimum; Gradarii Publicae Serenifatis progne Pianeta egerunt ì Nonne de llicos- Aa fuis ?8 is aiinis, merilis, JUigniuti- Excrciftiu, bus, proximos Vobis Gradus poftierunt? per quos INNOCENTI PONTIFE X OP-TIME MAXIME, ad SANCTA SANCTO-______ R UM afcenderes. Quanqua NOCENTIUMl verumta propriorû Gradibus merito- men line mutatione. Ex quo viim i9olin Tiivinn puîtr» ^__—• A fitus, tam Gladio, qtiàm Clayi bus, pro Suma PoteAate ulu rus. Mutari meliùs AN^ & LE non poteras; nifi in rum, Colio lavino contiguam en im caeperas nominari AN-Scalâ es archi tećhtus ! per qua G ELU S-, fuifìi femper IN-jugiter Afcendentë, nunquâ NOCENTlUSt Cu tantum delććdćtć MICHAELEM de nomine fiat quaefiio- Ide- ANGELUM, licuit vel fó ne fit INNOCENTI UM di niare. LItique Nomen AN- ci, &eflè ANGELUM Incar- GELI, afeenfus fuit fiipra ho- natu? Ipfisitaque Gradua tus etiam Nominibus;quidni$apientif ACT 1______ j* ri tf . . mines! MICHAEL pniîS eras ; bus? Faôus Curicc Romanae k T ■ ■ \ TÊT* HT « 0- m y ^ __ ; iam erator debare: qui Cui Excr- Aa2 SO rum qiiam Venetiarii Duci MO- c°rom ROS1NIO Pi/cu Q Sdpionem we. Bellica ab ALEXANDRO tes jnno VIII. attulilii; tunc jam Tibi deo unus Adriaticiis, nïi Gubernator Viterhj, aliarumq; credereris Status Pótifieii Ci vita tu! quot mtxn Urbes, tot mine Vicarii, t nieras in Re- quot Cives, tot os àdieras!! deo paeiiìee, ut Jiifîaj* tra an il escutili!© • « or- bernia, Tibi fìabilitcr adexida Csttj ut 1 c Regni OrdiUVJ vaticinali tes. AR CHI TI A- re, & pectore placido ordina Anm RA TARSENSIabINNO riè' circuferreiit. Non alio fine CENTIO XII. redimitus, a Puniceum a C L E M E N T E tari cacpifti! efformatus in Va rais , portans urarum fieres. Neque ideo tali, Tee- fik O DD mine 102 3 mine taumbrari optaYcras-, ut ALBANORUM, montiate aPublicarum aeftu Curarum busUmbris operuit! Orbem, cardi-defendereris. Nâ quo fervo- lugubris Lacerna: atrâ induit tÏ'Ïiî rc intus 3Eûuares-' ipfius Gale- caligine. Odifti prae cseteris, "Ą' ri Falcia, Sangvineo Martyr» feralestenebras INNOCEN «w (udore tinâa demonftravit. TIRADIANTISSIME! Tantis diffluentemSudorihg qui nunquam Lucem oderas t'• bw umbroc-, Avitos MONTES alis Hiérarchisé Gaudia,plus Mai> AL- Bbs quàm I04 • è • ^ ^ ef us gemmate) produûos in duodecï IN NO nihil » • • les! llnius INNOCENTII XIÏI.CHRISTIFERAM Faciem conijcimus. iinquâ in ________ de latere fufpicemtir; quoti nò claré in Vultu appareat. Nec fola animi fiiiceritate Ipećta bilem ; verum etiâ Benefica: '* • » • ariti ans ni WĘĘfĘfĘ/k, jd);LBic3 ef- set Felli vae T ransfigiirai icnis, in Mòte. VATICANO. No- bis enl, circa Tua • Imtigurano- 3i"icct momen u e ni ■* é mine empia o* IWpil I ter rk tmùmhunc Fata, me uhm rfje fment. Tibi vero mâximi ma mentiMunus aufnicanti non icenLan doris, App arnione Inclinais, No minali piane Vincolo, alligati fais 2Q poitulata 1 opulorum, Te pracYCiitiirum; àugurari cogc-1 T iUimaCoro-cw UX nauenis, imittehtfcs ixogationû nat$ Frm« pra veniens. Nulla ap ^um- ' câ yà ici Aiòenlorem Solii ffif-irradiavi?; quàm quac Gloriate PRINCIPALIS Afcéfioni, folo duntaxat triduo folet prsr-hicere. Afcendifti demu Va ticaixaiîj Sede, wille ftipatus iciniisìccrtior ipfc Publicae Ce 53 io 6 FeJicitatis Augur, aclnterpres Àuguriorum. OftendiftiSole clariùs (citra obfcuras Oedi-portì ambages) Te aflumptu DE BONA RELIGIONE ! 107 cuius ivomana ta Urigo,quam Religio. Vel fi Religionem à li dimando derivare libeat, me-ìioremne nexii COLLIGA-TIONIS ftupuit in Gordio nodo Macedo? Cui (ut ligami na remotiora lion repetam) Î-tra Propinquitaté Generis ad- haerent SirmiHime DU CES Hifto- POLII ! non faûi, fed Geniti; an- quotquot in CONTIANA c1a~ DOMO Primogeniti. Here-ditant Prœfelluram Capelli Pô-tifici œ ; iie Fama alibi Tubas quxrat , ad ìmortalia Heredu VlU. Afta A&a promulganda. Sic etia- num canitCAROLUM.'uti que MAGNO fupparé; nifi hic praeceffillet. Ilii,potiùs Bellona, quàmïunone pronuba, nu pta Soror DUCIS M Lini , Ducalia Decora Ducali-bus amplia vit. Neve Domestica obmutefcere cogeret Harmonia; propagato rrolis Celeberrima: Sono, Orbe ïple vit. Majoré natu, Socialis vi tac dulcedine recreavit LUCRE- TIA COLONNA, Soror ÇOMESTABILIS ; quantò à funultanea V eteris Lucretiac acta te remotior: tato nó Umiliai x vicinior Pudicitiae. Filia CAROLI defpondit in Confortera FRIDERICUS CE Ce 2 SI. 5<, ■ - v SUIS DUX de Aquofparta; haud fequiore fuccellù,quàm fi Carolina defpondifTet Magnitudine. INNOCENTI UM,&APPIUM de COMI TIBUS (quamuis abefiet cac tera) in rebus adverfis pariter, atque fecundis, ve l fola pofrat folari Faecunditas. Non fibi nempe; fed Regnorum Felicitati nata Sobolë,hodie quoque Lcetw ab jEthere cernir, in magis 109 TIO, Fortunatós debuit Pro-grelfus, FERDINANDIII. Gradivus. Horû Sudores He- promerentë. FIuc Eos Majoru duxêre veftigia! quot Pradiorû, totT rraphoru lignota paflibus. Hàc Marti-ali Semita gradiétibus, T OR. roicos, cum DOLPHUS, in Obfidione Pragenfi guftâfïet ; Cruore bi-bere nolnit, ve! timuit. Linde meritò Cómentum efle credi-deri: Galli cantu toreri Leones; poftquâ Germaniarû Pavor, LEO GOTHICUS, ad clan-orem CONTI AN J£ A-DttlLiE trepidaverat. Ferru Illa militare non refpuit! licét AUREA fit. Imo Ferro Aurea tuetur Libertaté, Aquilis Stp"a utique fub love libero fpatian mìtu tìbus,non cum fi&itio Avium Comi- nò, Latte infiillatam. Défit fànê A aliis Volatilibus ejufmodi nu-?"'7" Dd cri- trimctmìPONTIFiaM A nigris ŁITIdefuifle;quis credatîquae & Virtufum omniû Colla&anea; dratis Subfolanorum Climatum nu guûs trix futura fperabatur. Fruit rej?errane Regina Volucrû Vennis Aureis Proavita locupletavi Nobili tas? His videlicet nobis Aurea tranfcribet SaecuJa! His profcribet Auri Sacra Famé, etiâ chały beas R egnor û Vires confumentem. Fruftrane Illa ILingulatis Quadris, an Quadrati Lingula variegata corułcat? An ut experte volatilis Genij pro dat Conftantia, evidenti quadratura Symbolo defignatâï Homo enim Quadrai us eft; cui in diverfas partes alterna forte ja Ciato, folidilïima ïhatret acqua ni mmitas. AnutPublicaeT _ quillitatis profìteaturAmoré, ïquieta averlâtë Capita ; quae ut Mundu propriae queant mifcere ruinae ; permifcent pafîim quadrata rotundis? Dica quod fentio.'Talibus difîin £ta Signis PROTOPR jESLI LEA AVIS emicat: eò Giri- fiianitati, ceu tenello Pullorû Gregi, re&iflimè prxvoîatu- ïa; ubi Crvitattm in Quadro Bea* tior funda vi tiEternitas. Dica ! ideo Lingulatis Illa radiare Fi guris; ut jâ citra Figurarû timbras, Verû demonftret PO AT T1FÌCEM; EleÔÛ à Divino P newwafejgnearu oli Ling va- îû Speciem proeferente.Dicâ acîliuc! nequaquâ exilibus Li- m- Dda is; feci Grandibus Lingvis pracditâ ; quibus per Quadripartiti Orbis difiùfam latifundia,Suam,Suaeq;Affinitatis e- narret Amplitudinë. Tuvero! quifquis Aquilinu Corpus, ni predine rejperfam vides; cave ne , ac nigricantibus formofû pupillis; ut Immaculatâ Spó-jam Ecclefiâ, venuftiflimis tu-eattïr cxcubijs, pulchrâq-, mii dû varietate deleftet. Placue rat antiquitus (ut iâ ante vidi mus) Ocellatus ifte Pennarû Décor, Penato par iter & Oculato VENETIARUM LE ONl! Quid miru : quòd polì reno rat am Pontificio auctora-juventutem, magìs de- nuo nuo placuiJTet? Vix naque fir- io ; lecta funt propala in Senatu Adriatico, AQUILA M inter ac LEONEM Faedera, Veteri cólàn-gvinitate fùbfcripta. Realfû pta protinus, cu Dracone By ftonio, utriufq; Naturalis An- tipathia.applaudcntibus h ine indef1 etti vis Ominibus : Veni-et brevi Plenitudo temporis, quae Othomanicae Cynthiad extingvat Plenilunia! quando AQUILA Faederata LEO-Nl.unitis Ungvibus, ferratos Ve&es, Porta revellet Pnei idee! & Ule Luna ereptaTurcis, Orien- ?re" riaqueAftra, ,b Nafcentéq; reget Sole, Rex Ee Or- Qui PROREX eftIpfe ^gratae, qnôdâ AhoriVimim ► EL TuorumP A TR14T cv^L», indìgc Deniq; citò met Odry lise Spe- rtatuf i . J — * Fami- lunca Bellux! dum in Bellico /,vCo filïimi LEONIS Antro, (ub mirum \i?uî limem Nidû pofuit Beilatrix poftàVOLUCRIS CONT10 UJm RUM.OintolerabiiêByzau-Zt tinx Propôtidi FaciéVENE- TJE RE1PUBLIŒ, vel in Vene- uncl.iiû fpeculo relue entem ! ,0/" poftquam PASTOREM A vernaliblis Ls rvis formidan-dîi, Leonino Gregi aduna vit! () utiliffimè, intra vifeera Gë-tis Liberrimae radicati! S tir pis Ejus Indigenati!; à Cujus Vertice, libere ânuente, aut renitente, Caeli pen Acce corrSj___ xe Gratitudine!*. Diana haec etl Moraliìi Virfumm? Inqra- titudini,Narurce M onftro o pofita. TintinnakulÛ eft Ex- citatorium, Principum Horo Iogiis commode inferendun?; l:t fatalê Lethargum difendati népe profundiflìma beneme-ritoru, ac Beneficioru obli via ne. Nec fomnietur inter Pa- dymion! cui Sopor ignavus proprias tantum repraefentat voluptates ; non Oviu, digna 5s 116 Prxmiis manTvetudin etn .Libères ab hoc naevo PAS f O- RUM VIGILANTISSIME! Nemo unquam Remunerato» Maximo diTgratiatus adftitit: qui minima Gratiam pracftilillet. V ixVaticani mar mora Palatii Tuo calefecifti calcaneo; tnox calidâ Cut ajûo au- manu, collatâ à DI V O PR. /£-*am DECESSORE Purpura, Ei , in ALEXANDRO Ne car- potè reftituifti. Memoriacol-""if, latae à Patruo Dignitatis, eon-fuit gelafcere non es pafiùs ; quia pro glacie Sepulchralis Lapi-dis,Cordi Tuo,vitales ej acuir- lanti fcintillas infculptâ. Ne que Tervidior Albanenjìs Candi ènee- dati Indoles, ab extraordinari mm ti U crectt 117 ^atioiie ittfenfior, tepidiorë diiarioné pati meruerat. Arrisêre Tuia Oculis haud ludicra recentis Lufitanorum Benevolenti^ Speâacula; Ter COR ONA-TE Speda for Mûdialis Am- phitheatri, in quo feriò Divina luditPotentia. Fratris nuper Patrilq; locò à Portugallice Regnatore habitus; talem Locum, talemq; Habitum FRATRl REGIO providifti: in quo^m Par R egibus, major Principi-bus cminerct. Eum intra Car ex t vaerài na-riui • « I l3 ci Jra Cujus Laureatos Poftes . Cujus Pro vincias non Temei citato currU pervaTeras; Ei non humilcs Rotas verlâdas obtuiilti: quo * ^ * «tła nuiv±Ai>i*> ties Cella Purpuratoru Patrû MME fvadet Gratitudo? imo aritantur Cólilia. Perfolvifti quid nô ïperat Caritas natura .-s - Amnri lîs^ [JtMiiffîiif VirfiitisTifuln item cleniu ucuiia iiuimi«ui Amori Ł Gratitudinem;ut rarâ Fratrû Cparce 11 nimis auda&er)Nos- P'û Gratiâ, rarioreCaritatis Exé- tro Septemtrioni Te obligatû pio cumulares. Fraterni labé effe demonftrabo. Habes Iter Sangvinis de Romuleis Mx- NoslInâexTuisCôterrigenis iiibus aboliturus; Fraternos ViraginéîcômutiiPatriâorhm. Humeros Murice Sacro colo- dam, Ejufdem Urbis Cócìvé, JL JL^ OJI W JL r.^ ** Y T 1 » » netijibus eorUj ; ut na cem, . is coaEtaneam. m « m- f SI ag ■ ^4 j X*#" JH.Jl.A w JL-*< w ^ —» w MagiSAmor evifeerari \ix po- Habes parne _ tuit» quàm ut femelFratréSor- quia Generis ANI 1 11 te nalcendi, bis Fratré faceret, Caftilfimum: qualemSol par eligendi Privilegio; ïtraSui Se t«rit,dum emittit radios: qua naius Columina adlegendo. km Voluntas generał -1 Quid non audendum Nobis, litiones ad effeâum d Maior humanis aufibus,Tua Habes inquam,GREGORll PON» Ff2 Ma* I20 Magai FILIAM Légitima! xq; PATER SANCTISSL Nere longa taediû pariat Sus ME, arbitrarix Difpolìtioni, tentatìo; habes vere ROMA ultrò refignavit. Si ergo esAu-NAM JCONEM DE1PA fonius, vide quarn Aufoniadi: RiE! ex legitimo Gregoriana fi Romanus; qua Romigenae : Poteftatis mandato, per Uni fi ANITIANUS;qua debeas bras Pi&orias produca in Lu Anìximaz Imagini Caritateł Res-cem Gentiûltalicarû îkSarma tat alter multisTitulis prac Ila ticaru. Serò Illa Hyperboreo ìiorTitulp Gratitudinis; quia Horifonti elocata fuit! nec ab Tibi icòrporatus, Anima ve- fqueDote notabili; qua UR- rat Viva haecMARLE EHigi BAM VIII. Paterna Libera- es Romanx Reipublicae Cor-litaS jde Pótificaliu Thefauris pus;cùm pallini vitaliaRoma-Gratiàrum, abunde fùppedi noru Civili corpora exanima-tavit. Ad complementum ta- rai tur. Audierat clementiffi-men Dotis, plusquàm Regi- mè, praefens in icone Sua Re-nalis, SERTUM îfupereflla gìnaKegMm,Praeftantilfimos ï gitat CORONARIUM! Sùmis Antiftitibus Oratores, quod no deperdidit: fed Tuo- publicà pro Populo legatione rumAntecelTorû Tutelx,Tu iìmgentes. Imperaverat vétis, C A cg 122 & mari! àérearum Domitri* Potefiatu ! peftilentis aurae, ac exundantium Ncrei feditionû ^anae oentis expettcìtionem; Sedatrix Potentiffima ! None qui Omnium fueras Genrium ifńtm meruit coronari ì Corôa Expeâatio. Explebis tanquâ vit D1VUS PROCESSOR PATER, FiMia Pro/api* Sa Tuus CLAROMONTA pehanœ defideria; qui juftoïû NAM Polonorum Propug defideriorum es plenaria Saris-natricem Diademate Qbfidio faftio. Coronabis devotorum nali. CRASNOSTAVIA Vota Populorum; qui es pre- ISLAM, nunquâ Favoriipro tiofaVotorunoftrorûCorona.' era ftinatricemyqitafi Sitagni for Et quoniam ad Coronide Pro-mofiork Domina, Navali Ado logomenicae » feriptionfe Volai rea. TROC EN SIS Caflri penna! non priùs hinc illam â Bellonam inviâiffimam. Tac volare finit, vplatiliû Tempo nia Murali. Civica faite Coro rum Imperatrici M A RIA; nam, expetit, expectatq; à Te quàmin fpé talionis,lpfa Tua C0DNUP0L1TANA Sofpi Capiti, pulcherrimum ipcjnat tatr ix! pro fervatis Ioga aetatu Diadema. Qui" " is : nunc Ggi } i hmx9 Afirophilę Sposa AG ArchiHamines ! Bis duodenis NI viderat corufcantem^ v t cquidem Senioribus,to£ipau-fimillimâ, aut paré, Tibi PA- pores medietate: fed fere tua STORI, ac SPONSO Eccle iores dimidij; quàm Eoru in isx fciam^ co venire. Itaque cól- *eger Ordo. Monfîra putave-lige VIRGO Rofas! carpe de de fubterraneis prodire Areolis antiquioris ÉLvi, tot -Monumentis; At Aftra funt 1 Hortorù Sidera; FloresPON iotidem radiantiaF irmamétis. TIFIGLI M! Duodenos nimi- Sont INNOCENTE! Qui s rum INNOCENTIOS! co- nocivos influx us expaYcfcati rûq; Selc£tiora Decora,in có- Tui funt PONTIFEX MA--pendiofu INNOCENT II XIME Antelucani Prodro->' III. con vert cCoronamcntu. mi •' Quis noâurnis lîmbraru Eloquar? anfileâ? neque pru- * imoribus exagitetur >Mitterc déter tacenda, ncque facile Coronas âte Thronu AGNI, dicenda miraculaîNovaceite- in Te PASTOR E relucëtis ratur Apocalypfis? an exfiafis Toluerant;fedVotivisAdoreis, infolita rapit oculos? Aperiun- Te fore co têtu înuifti. Audi! tur nò Ca:li , fed Tumuli! Pro quid voveat INNOCENTI-deût è Sarcophagis Veterani US I. Albanenfis: Ut qui AL- . : Ar-1 y, Hh BA- ' I ^ D_> 1 20 ^ -, ♦ 127 ad BANO fucceffifli; ea Câdido- n-jarmorea,Tualiquando rei! a"f ru Di cru trâquillitate fruaris, quas adamantina!» INNO- 402 Imperante CAROLO VI.; CRNTIUS IV. Genuenfu; ,mo qua libi frui licuit, moderante quidquid ingenuis artibus, & I243 fraena Imperij THE ODO- %acilneenio:quidquidArte. SIO. INNOCENTIUS II. & Marte, in profundis Ec- Anno Petroleoninte Domitor Eattio- clefix Hoftibus profecerat; U3° nis, Tibi Heroicis Petroleonida- Tua fabtilitate pcuetrandum: rû Eaûis, non fa&ionibus Ag- Utinarn nunquâ pràâicandû nato, cdomitos procellofi Ti-, ex opłat. INNOCENTIUSAnno beris flućtus, vel audacia Leo- V., liib PacifcoDóniinirì Stellai1""^-ninâ tranâdos : vel potip PET- Aftro, nò fab Martis Pianeta RI pedibç pacificè calcandos, educatus, Gviliii in Italia Bel- côfignat. INNOCENT IUS lonun Extinâor; Progncflicam Anno in. Patria j4«flgnmttf,Sangvine Tibi Sui Fundatoris Face lar-Ily8 Patrio Tibi conjuntii H i mus; gitur: qua Hamas odiorumex-eodem fcribit Votfi: ut Roma łinguas,& Amore mutuo P& fuo tempore, à corrupris mori- ôora fuccédas. INNOCEN- Anno tus lateritiâ ; qua reformatio- TIUS VI., ta natione, quàm '35Ł neLateranéfisConcilij feccrat cómoratione Gallicus; Stabile 1113 r* Hh2 Ti. VHI.S Celfioïis 'rse Tibi, in Urbè Urbiu Principe, pollice fur quietem: linde, ab-fensoculis.atpraefens animis, ________________ à remotiffimis Nationibus, ob tendit Viâori^Qucm^Sis fequiofo auditu videaris ! *"-----" - ^ 'x r ■ ■ ^ - > COLUMB Lentus Arar, Rhodanufq; ftovu detexerat Orhë • Cf)K celer Te, Moldava,Rhenus4 TlAN^ AQUlhÀînPrï Iflula, Danubius, Te dilïr dam rcfìgnat tus audiat Indus ! NOCENTIUS IX., novem oolis utramque Domû pe- Angelicis Chorisnumero nar fed nò " ' 1404. Schi-fma Petri de Lu* na, ragra, fiatione rctcntà. TibilNNOCENTIUSVH. PapalîsïW^^KSÏ depuratos ab Eclipticis deli annofo complenda Dominio quijs deftinatSoles;quos in Su còmittit MICHAELI AN is diebus, profanato PETRI GELO; quinunquâ in huma Nomine, J^uìiq eclip(a\erat. tta repr3c(entafionc fònefeens, lamalias,non ąmsLunaticmjugiter juvenefeit. INNO Pfeudopajìor fideraveratOves, CtNTIlISX.,ate Pôtificatû inTuos ulus, Phryxea fpôdet Pamphilius, id eft: & Amator & veliera la tùras. Tibi INNO AmorUniverli;Tcllniverforû CEN- GS Ii Amoribus îfercndu prcefagit, lee l arfenfts aditu, Honoru in vel ex ipfis Oliva: Foliis, plus Te cógeUit Florilegia : itapoft qua Sybillinis: qua arborati Oceniam ad Vetrina Rojlra im Avito Stémati implantaverat marcefcibile diuturna: longac- INNOCENTIUS XI.,alla' 'vitatis congerit fxnicidiû. Id dente ad inexplebilë Belli Sa- nimiru reltat unicû; utQuoru cri promovendi efurie, Mala Votivas in Te côcentràiiiEx-chiano Vaticinio:Bellua infàtia- ccllentias: concentratas inU-hiïis-, Humanitatê etiâ Bclluis tiiusPunûûHonorfc actates cme-Cicurandis paré, in Tua tranf tiare. Duodenis iucceffiftj IN. fundi Indolem: vel potiùs âte NOCENTIIS; velut Sol in-infufionem animar, in Corpus ve&us Zodiaco .'ergo Soliscur- vix organiPatii transfufàm grà- lui, in côfummatione Sacculo- tulatur. Ad extremu INNO- rum abrupendo, adacqua cur CENTII XII.Benignitas, fumdierum. DuodecimEm- Tuis experimétaliter delibata pyrei Portas, de totidë excifas Oculis,Tuis palpata manibus; niargaritis, ante Te intueris ! Simbolico Pianaielliatti Impe- ergono priùs illas ingredere; r\] RaJiro,in Porta excubante : qua vaftioris ^Evi Côchylio, quemadmodu fùb primo Infu lot Annos ïclufcris : qvot Pis- là e ÌÌ2 caria caria mus accede '7>y^^junutxomanouman- JYr; n n0n nUS ^ v nicu'tum fcalPro> f" penicilîo fed Collegarum Omnu, Vita, ąrmatos afpexeris, ftupebis ta ìmitatione, quam extcnfìo r Ioridos inter Folia M A RI ne comprehendas. Interi polì AK£ Colores Innocenti* redivivas Pracdecefforiim ap nec ïtraParadilû decolorata:.' <^ê a —__A I m Sm ja * ~T m\ precationes, poli Re gû Gra tu lationes, poli: Regnarli Plau- to Foliorunì fus; tanqitâ poił Àureos He- ties fperidu Fruthis : noe ifta de lidi tpice Folia Sapiehami. Fat cor câ- gorij _ _ didè! Non lunt Paradifiaca ; qu1Tus -.l HmT t°i ,ji,r;<:*'ui,inai"e(n difcurfum de expetita an- jTgmei vultis effigie, de „onte»-CAPnï ? Statua; Gvadalupan*. ° -;„r' T*.-Ep-t0me Vlt3; Martyrij Sanài Luca: Evan- & Statua BeatiJ qUcarU1? CU"T IłPf£tólS DÌVI Andrea: Apoftoli, nopolim tranfpomtio U° orpori c°n%>ulta,ex Aehaia Conftanti- ffione MarL«'^at9.u&dam Lucani artificij Śpecimiria ciprèa innata ^ ' ^iiierrix ]"u^'na^ non Contcmnenda authòritatc oLt'°da^tar a *** 1 mmi"° Impc- Apoftolirn infl n Gregorio Magno, protunc Bizantij Nuntio ft'feram luem êxting^ï proceffionailter ab codem deportata, pe, gra ajiafeâa^tUm' ^e'^ua vnx & geftorum Divi Gregorij Ma- Pania^jZ' ^Wm" Antequam effigies Mariana mittatur in Hi», «edidino S"" aP°graPhumf.S- Auguftino Abbate Be- Aâa fummatim CoJligunto^1"' Aug"ftmi tn*AnUT ?,mT-Majlente Apograpbo, Statua Beatiffi- ac Originala, Corpori Divi Lue* Opifici Sui oliai cònfcpulta, ei"fd,em °®bus & S" Andre* Apoftòii,à Conftantino Impe ° CX 7^ Conftantmopolim lilata, tandem à Mauntió tendaTa% Grf0no>Magn° donata, Urbiq'; Roman* pro aver-' ad Lea^i V ^ effieaeiter eirćumlata mittkur in Hifpaniairt ( APIì~r-"n P'^eopum Hi/pàlenfein> cuius aćta attinguntur. culi- Clara' a™ ?ta LAUM Solatur. Cuius placationis Promotori cidem Legato Apo* ftolico grates perfolvuntur. CAPUT inLatium itinerante NICOLAO cele-Pr«judiciofa rpp«0riim mma-" ^;el,glom Catholica: non parum ter ablatorum r nc, ar10 eius Per^£<^a cum Sumo Pontifice,pra:-CApii^T ^nationem, novis donarijs Cumulata. Urbe evnp f tuin. Nomine NICOLAI SAPIEHA honérificè ab laudjs homagium1 UUr Urbano VI1L p°ntifici Maximo debita loci n ^ 6tum-Vl Commiffionis à Nuntio Apoftolico delegata quàm c ari0,m"cit NICOLAUS introdudionem tam Winis iuraL,:1CraÌUm ^liquiarum in Ecclefiam CodnSfem premio capi]° earum realitate- Codnnn i 7mujm- Specificano Sacrarum Reliquiarum in Ecclefia divori ? t"3 (dePofitarum & Encomia fcnagmibus quorundam CAPn TuteIanum tnfcripta. Wo,n,wT j8vum* Sanftorum poft bellum Mofchoviticum tantur am UildlCc reindutìa, Compendiofa Panegyri Salu- Cod T 9nm- Beneficia quidam tum Imaginis Gregoriano-|af_ frf ,s'tum Sacrarum Reliquiatum opera implorannbus CoI- f Wn C d°-narljs rcc°g"^-AF UT IOmû. Imago Codnopolitana â Corruptione&Cafì- CAvnlm Prxfervata' favoribus^; Illuftriu Perfonaru honorata. Ar UT Ilmum. Recentioribus & quidem Coronatis Mariana ^aginis m Codnenfi Bafilica Cultoribus redditur Euchariftici ^vadi homagium. jx CAPUT iZmum. MARIA Codnenfispricipua S A PIE H AN£ omus prote ©bJatà Lege donata f. 72. v. 19. non tandis adde non tam tsedis. f. 7?' V.S. ti on cu non tam cum. Ibidem v. 2£. ut Se ammani adde i# cor unum & ammattì* fi 7>. v. diffidili Lege difficili f. 76. ^ ! penultimo Longo adde Lońgo polì:, f. SI. v. §1. homagiutti'adde ho-minum f. v. 17 ab eaq$ ?0. Lege20. Ibidem v- ^O. a?ftro Legs altro £ 92. ad Margine Michael de deTalera.fi ç£.v 26. foiatii* Lege foladi ibidem v. Ig. denrq; Lege deniq'5 fi 9 4. v. 29 ait ait illa fi 9$- v> & Integralia Lege integra f. 9g. v. I>. redmv^ Lege de rediviva ibidem v. ?0. petere Lege patere. F. I07. v. 24' quot vafis Lege quod vafìs Ibidem v. 2?. quotq; gemmatis Leg^ quodq; gemmatis fi IO9. y. 27. Ipfam Gradivi Lege Ipfa f. 116. V' II. Pafmaienfi Lege Pacafmaienfi f. 121. v. 4. goffipineo Lege goffi pitto Ibidem v. 17. ovaio Legequalo f. 122*. v. 16. Levi Lege cuti* Levi f. 1§2. v. $* ut illirlc deleatur ut f. 1J7. v, 27. G reg on j Leg? Georgii fi I?g. v. Ś. Havres Lege Heres f. $9. v. IO. Maximiliantf* Lege Maximilianus fecundus. F» 146. v. g. pr&cipitia adde per pr^ cipitia Ibidem v, IO, cefTat incognita Lege non cognita. Ibidetf* deleatur ad Marginem Qvìdius Ibidem deleatut Qaudianus f. 14/' V. 7.fortiffime adde tot argori;*n oculis, Kr rota partis SeciindœSicCorrige, t Ndedicatione fol. g. verfu I. uniq; Lege utiq. f. 12. v.I auguftj^ ^Lege vide^tur auguftiorf. 19. v, làu iachrimi$ Lege w Lacbri^ ''V ' 0 ver^J tiequem Lege nequè f. 61. v. IL claudit t>ge clangli. IN fecunda parte f 2 v. ultimo eftugis Lege effugiis. F.6. v*2. pete-rant Lege poterant. Ibidem V, IO. tepempeftive Lege tempeftive f. S, v. 26, Pignorum opibus Lege Kegtlorum opibus. Ibidem v. ?0, ^igidffimis Lege ngidiflìmis f. Il v. 24. fegnius fuerunt Lege fuerint f. 12. v. ZO. conficeret Lege configeret. f. I?. v. 2g. blanda fronte Lege fronde f. 17. v. I. ac remetienda Lege ad remetienda f. Ï8. v. 12. eli-quandos Lege eliquatos f. 21. v £. invita* viator Lege invite viator ibidem v. 27. differandam Lege differ en danii Ibidem 29. app recati o-nibus adde prolixis f. 22. v. 9. fuerunt relciffe Lege fuerant. refcif-fe f. 2Î. v. S', non èum Lege nondum; ibidem v. îç. per fé fatis Lege per fe talis f. 26. v. 14- mamfefti effe Lege manifeftùm effe Ibidem y; IS. Epifcoporum Reverendiffimorum Epifcopdfum f. 27. v. 19, ^amenecenfis ^r/^ Epifcopus f. 2g. v. 2g. Conditonibus Lege conditi-ombus Ibidem v. 0. Pzyiemski Lege Przyiemski f.SO.v. 6. Klanów-ski Lege Klonowski f-SL v. ultimo altera adde ex altera f. ?<5.v. 9-Lypfanis LegeLipfanis f. 41. v.2. Signabat Lege Signabant ibidem y.I7 Promogeniti Lege Primogeniti f. S9. v. II. Anno Ï6T4* Lege I6Ç4. f. 67. v. IO.scftimotoris Lege seftimatonsf. 6$. v. iS". Uluffimi Lege Illuftrifliìmi f. 72. v. 7. aliquod dies Lege aìiquot dies f. 76. v. 4- omnibus videntibus Lege vi vent; bus f. 77. v. ultimo ad aquas Fiavas Lege ad Korfun Ibidem Reditum obtulitLege reddito obtulit f. 7%. v. 2. Taykuzy Lege Taykury f. SL v. 6. lacro Lumine Lege claro Lumine Ibidem v. 22. mortis memento Lege momento f. 90, v. B. Speciali adde ex Speciali f. 97. v. g. Cafimirirum Lege Cafimirum.f.99. V. 19- pro benefis Legebeneficiis Ibidem v. 2g. Menfe Reginali Lege Menfa? Reginali f. IGO. v. Ig. aura Lege aura? f. IOI. v. I Lotocki Lege Latocki f. IOZ. v. 19.Briaraìi Lege Briarei. f. IOÇ.v.lS". pretioffimoLegepretiofifljmo f. 109. v.^O.qu^ fundatrice Lege qua fundatrice f. H4- V. 2ì. vexermt Lege vixerint f. IÏ6. v.29, elaufulis adde claufulis Scilicet f. Ilg. v. 12. Paftoris adde formam f. H9.V. 17. Aniquitatum Lege antiquitatum f. 120. v. I. rum Lege cum f. 121. v. 2. Iufulis Lege Infulis Ibide v. 2S". Sokolic Lege fokali^s f. 122. v. 9. Plocenfi 16. Lege Ï640. Ibidem v. I?. terris 16. Lege l6££. ibidem v. 17. Doxa Lege Boxa ìbidem v. 20. circa 16. Legc i640. L12?. v. 14. anno Î. Lege 1697. Ibidem V. 16, anno I. Lege I69L Ibide Verfu 20. Prsëful Lege Prrfes Ibidem verfu 22, defunctus I. Lege 1701. folio I2g. verfu 2g. Lachovitiis Lege Lachowfciis folio 1Ì9, verfu ig. Catthufifienfim Lege Carthufienfium Ibidem verfu Ih Gertudi Lege Gertrudi folio IfL verfu Ig. Gvadulapanani Lege Gvadalupanam folio IÇ4 veriìi 8. Ars Lege Arx. Ibidem verfu 0) ' ^ 16 fuftra Le^e fruftra folio I?7. verfu 2. Litvanici Thefaurarij -Lege Thefauri Ibidem verfu ?. proinde Lège provide folio 140. verfu X. Tunij Lege Julii Ibidem verfu IO. Apoftolico Lege Apoftolico Nutio' folio 142. verfu 16. 18. lumi Lege g. Iulij folio 14s". verfu 21 To dea Lege Todeń folio 146, ^erfu 12. in Domo Suo Lege Sua folio 148. verfu penultimo Pripetic Lege Pripetio fojio 140 verfu Ç. kodniec Lege kodemec folio IÇ4. verfu 17. opuletu Lèse opulentium ìbidem verfu 18. Silentiarum Lege Silentiarium Ibidem verfu penultimo Nativitas lege nativas folio lì?, verfu 14 aberrat lege aberat folio I60. verfu 4. Prxpofm lege pra:fati Przpofid folio 161. verfu 12. humaniflìma lege humamffsma: Ibide verfu 24- Anno 1621. lege l6>Tl. folio I6z. verfu ?I. explevit figna lege explicuit folio 167. verfu 6. Antonius lege Antoninus folio I69 verfu 7- audito lege audiu folio 174- verfu II. B ifilica lege Infułata Bafilica folio 176. verfu II. aftì Ci.lri.aj foli ISO verfu 24. Sofpiratrice lege Sofpitatrice folio 181. verfu l'i-Latus Fragor lege Las tus fragor folio 137. verfu 2. prodiga fato-rum Lege favorum. Aceveda. Aldorfus. Alberti. S. Ambrofìus. Ammianus Marcellinus. Anaftafius Biblioth-Anrtius. Archiva EccI: 'Codn. Archiva Domûs Sapieh. Aretius. Ari ri gh u s. Afcanius Perufinus. Attolphus. S. Athanafius S. Auguftinus. Aurelius Perufinus Aurelius Vidor. Bagata Balinghem. Baroni us. Bartholomaeus Pifanus-Bartoli Baudrant Bauflìngault V. Beda Belluacenfìs Benediain. Calendar. i S, Bernardus. Bcuterus. Biacconì. Biblia Sacra. Biclliki. LI Blafius. S. Bonaventura Bonifacius. Bofius. Brendebachius Brulius. Brunner. Brunus. Bucelinus. Buffiercs. Bzovius. Cangius. Canifius. Caramuel. Caffiodorus. Ceccarelli Cedrenus, Cellarius. Chwał kowfti Ciaconius. Cicero. Claudianus. CJuverius. Cochier. Colmenar. Colvenerius. Connaeus. Coppenftein. Collerus. Goftus Thomafius Grotnerus; S. Cy S. Cyrillus. DaresPhrygius. Dafippodius., Dazza. Diarium Romanum. Dionyfius Areopagita. Dionyfius Carthuiianus Dionyfius à S. Martha. Dîugoflus feu Longinus Dunin. S. I. Durandus Durfprug. Emmanuel Thefaurus. S. Epiphanius Erafmus. Evagrius. Eufebius. Fcrreolus. Fredegarius. S. Gaudentius S. Germanus. Gofdonowllu. Gononus. Gonzaga Gonzalus Vilefcas. S. Gregorius Magnus. S. Gregorius Naziâzenç. S. Gregorius Turonenlis. Gretferus. Gryphinus Chriftophorp Gvagninus. Hartknoch. Hcideinftein* Henriquez de Ribcra. Herburt. Herodotus. S..Hieronymus. i Hincoffer. Hiftoria Conclavium. Homânus. j Homerus. Horatius. Hofpinianus. lacobus de Vitriaco. S. Ignatius Martyr. Uliryeus. ImhofF. Inferiptiones Eccl:Codn Ioannes de Cartagenf-Io annes à Corduba, Ioannes Diaconus. Ioannes Major. Ifocrates. Iuftinus Miechovienfis- Iuvenalis. Kifzka. Kobierzycki Kochowfki Kojafowicz S. I. Kownacki. Kwiatkiewicz S. I. Lipfius. Locrius, Luca nu s. Lu par dus. Magdeburgenfes. S Malachias M* Manilius. Manl'o. Mariana. Maricetta. Marinasus Siculus. Martialis. Martinelli. Martyrologium Rom. M afe Iii. Mathias Illirycus. S Mechtildis. Mela Pomponius. Menologia Gr^ca Mercator. Metaphraftes. Miecnovita. Molo. Moraw fki. Morerius. Moret. Nadafius. Nakielfki: Nauclerus, Neueebaver. X T 1 Nicephorus. Nicetas. Nierembergius. Niefzporkowicz. Nogent. Nonius. Nuarez. Okolfki Olfzewlki. Origenes. Ortelius' Ovidius. Pancirola. Paftorius. S. Paulinus Nolana Paufanias. Petrarcha Petritius Petrus Blefenfis. Petrus Lab be. Piafecki: Pigfowflu. Pirtorius. Platina.Plinius. Plutarchus. Pretorius. Prudentius. Ptolomaeus. Refcius. Richer Edmundus. Rupertus. Rywocki Soc: IĘSU Sabellieus. Salluftius. Samperius Sandovalus; San fon. Sarbievius S. I. Sarnicius. Schmidius. Schonebeck Sedulius. Seneca. Serra. LI2 Sigonius Sixtus Senenfis. Skarga Soc: ÎESII. Solinus Solon. Sozomcnus. • Spennerus. Spinelli. Spondanus. Starowolfki. Statius. Stephanus Iunior. Stobaeus. Stryikowfki * Surius. Szczygielski Szentivani. Tacitus. Talc va. Tarczewfki Theodoretus: Thcodoricus de Apold. Theophilaćtus Timotheus. S.Thomas Aquinas. Tretterus. Turfellinus Vallemont. Valeri us Maximus. Varnefridus. Y elafquez. Ugolinus Yićtorellus. Yiliegas. Yirgilius. Yitae San&orum. Walicki. Wargocki. Warfzewickt Waffenbergią5- WoyfznaroWlCZ. Zalafzewfki. Załuifci. p Ante Io* i DileÛo Filio Nobili V irò 'y O ANNI Corniti SAPIEHA Ca Jłellano Trocenfì. INNO CENTIUS PP. Xffl. Ilećte Fili, Nobilis Yir, Salutem & Apoftolicam Benediâionem. Jn opufculo dudumabstuaNo-bilitate in lucem edito, quod Monumenta Antiquitatum Marianarum infcribitur, pictatis & Filialis devotionis Tuas quafi arrham habere nobis vifi fumus,tum propter argomenti genus, tum propter egregia voluntatis fignihcationes quibus illud Nobis nuncupafti. Ytroque nomine fovetur maxime propenlaCharitas erga Te Nottra,eamque ita fe habere, ubi rerum Se tetripotum rationes tulerint} efììciemusjUt in-telli nifi perlibenter dottiffimi Nuli, r C?fi?d°n P^beremajjenfù: hm* £ A \POt- l3S ""ri"* Ca//?oif tam xfux de ore hominum poffic a u ferre. Non "fiè Privata"^uafi, ^ure Pentium, cumpi^' * Privato ftudio, ex umbris familiaribus, in publicam lucern prodire licet,quàm famam propri a m jurt s publia /adendo. Audendû Je mei ejt Authortbusì ut à bonis vel ma li s-bene vel malè audiant. Committunt Ce le oculis, etiam qui bus nollent, dum legi volant. Incurrunt in invidi am, dum vi dent ur. Quorundam ore prœdicantur-, multorum dente arroduntur: paucorumdtgitîs attrectan- tur, plunmorum ungvibus carpuntur vel illae Ltterce, quas Mult a di es, & multa li tura c'òèrcuit, a tque n<3ra1i-Prcefeftû decies jâ cajiigavit ad ungvem. Citiùs ex litron Cœfar, folis utramà Domû edomarepotuit armi s-, quàm hac in parte a-nimis imperare. Scripfit dextra eadem calamo, quas gefTerat enfem! ne i ta men à lingva antica impendente calamis refecuit cala- ™ mita- "1 i mitat cm- Ca to Cen fori us (terror ille Li' teratorum.Vatis penie ilio adumbratus: imi" Tri fi e fupercilium, duri%fievera Catoni s cpigT. 2. Fro ti s ■ 3 . tot i ri geniJ s fugiendus, ipfe non ejfugit eé' fura m, virgâq, correctrice, quam alijs intê' taverat, vapulavit. Senfière multoties Ari' Jłarchi, in ari/la Sc rip tori a, e l cefi s (ut pu tabant) tumeficente granis, inutilem latuif fiepaleam, cùmpalam aliena trutinà venti' larentur. Sua illis,ad expreffias dolore, pu doreve lachrymas abfiergédas profiuit fpongi a: quamdeiendce aliorum fi:pice paraverant Cùm fie oft en tarent Lit erari itiicum. piifyiìQum prodire fiaient Uolumina, ne colti' phifientur. Maxi ma s Magnorum Patrocini' orum Umbras exquirunt-, ne ab impatientt' bus Phebi noctuìs infeftentur. Frimas firoti' ti préfixa m exh bent apologiam-, ne e]ft'°n' tiS ? ^enfur* judicia configantur. Qjuod atti net Proc eri tate m Patrocinarmi s Maje- Lût/S\ Onemor Immunitati s Aquilinaefiut Fulminantes Zoilorum oculos tutiùs deridere m- fiu h Umbra m Pontificia Ma gna rum Al a rum Aquila, & cum Laureati s de MA" Rł A Li t eri s, & cum his foli j s declinavi. Ne-mini forte fiant in j uri u s, fi Leodienfis Etho-logi PAULO V. Supremo Chrifi i ante Religi-oni s trafilili The fia urum Politicum offerenti s, verba ufiurpavero', Ra rus honor Summo fie Fra fi de pojfe tueri: 'Hem '■ Rari or, d Summo Pra fi de poJfie legi. 'dem'' Quod autem apologeticum concernât Umbo-nem, adverfus di ver fia diverfia indolis judicia-. PI u re s hic fpero Pari de s-, quàm Rhada- Tildi} t os ve re or, de PuJchcrrirna, "V i rg i n u in fc vi-pturus. litrif% ta men, locò defienfivi Scuti, honeft iffimas prac onceptee Lue librati oni s tati on e s m agi s propono, quâ m oppono. Impri-mis Liber ifie (ut fuppono) fiaciet me li- v ber uni, ah in glori a Principi s Oratorum cavillai i one: _ Nefcire, quid antequam natus fue- Cicero* ris aduni fit; eft femper elle puerum! Pudet Senatorem, inter pueros centum annorum computarii Nam pridem.i fen io nomen gran- Qui diuk de Se n atu s h a bet. Audi o di fieniffi m ù Hebra- mio ora: Vitae Patru funt leges pofteroru Qua fi le- lihAb de Se fiuc e e ffi on i s ad indaganda maj oru m gefta r" ' oblige mur. Nec (ine dulc i id fieri emolumento, ne Ba re a Svada convinci t', Inftituunt %.Ambr, Patriarche non folùm docentes, fed etiam cr-lf0]^e rantes. Sieubi a recto tramite deviaverunt-, nòn qua ibant, fied qua eundum eft ire expe- Pi2 dit• €a$od. dit. Cautû débet reddere, non fequaccm errot' tïftJ'l aiienus. Facem i mi tandis, vel vitandi s action i bus prcetulerunt-, qui po/terîs lampada j/ocra- tradiderût. Si pr ceceri toni memor eris ,re&iiis de fi**' ^turis ftatues- Et qui de m ad fumma nati s, admini- fumma m convenire prudent i a m, vix e fi, qui ambitati nifi natus ad infima. lam vero fummula queedam, five Çut authorisato w Sefm. tar oraculo) Prudenti* Cópendium in literis yijf.67- continetur. Ex hoc fonte citra Cafialios lati-ces, prêt i (fum tingendis Purpur i s h a uri tui Ofirum, dum qui [que, cùm non dum pojfit propria, faltem ab antiquitate commodatâ regitur experientià. Imo extra Pal Credit e\ mi hi quoque, cum Po m ule o s ver fa- SaWię *e fafces Mario:Parum placent eas literse, qu B2 ad Claudi-anus. s-*m-sid virtutcm Doćtoribus nihil profuerunt. la fi autem Virginese Formas antiquata lineami winĄ.ta fìriPt ori o renovanti penicillo, peife'clij' Cam.. Jima Vif tut i s omnigena obverfatur Imago f apudVt- Ipfa Corporis Reginalir Species, lìmulacrurfl Wor' la ex e di ciò luft ini ani\ Rerurripublicarurfl Reftitutrix eft? fi Bel leni m ambi vit lliades; Illa eft Beliatrix egregia! Si Togatos Proce-j rum jpera bat faft os-, Illa p affi m in Regij S Hi/pan i arum Diplomatibus: Omnium Confi! i or u m Du&rix e il ôc Adjutrix! Demum, fi qui s indefejfo ftudio, Omnia Cecropia re legat fec reta fen e Eia ; Vix parem buie fenio evolva canitìemfè-eulorum, ex quo rudi s ca lamus, Magnali# Magnas Matris, tentavit cru dera re" Parli' ijfe me dicet Qnifi aqvus return arb iter idem ad effe nolìt^) minime plebejo quia Primi-Jionori- pum Dire elori s Poèta monito: Non definat unquam Tecum Graj a loqui, tecum Romana Ve tufi a s\ Siquidem ex utriitf^ auditufuic~Narrationi fi dem adftruere, fum eona tus. Statuariattl riempe Deipara Effigiem, ex ipfa Graco Orientali s Imperi] Metropoli, ufque ad Capi' tolinas Arces: inde vero in Hifpanias cotti' migrantem, placuit comitari, id% Latinorum ut plurimùm, non Pelafgorum Auth°' rum duclu-, ne cui qua m id omne v'ideati fujpeïïum: qui' luvenah um. qnidquid Gracia mendax d Audet iti Hift ori a. mTr"Tr aUte™ pi9uram\ c""> Divo- trir,n m Amtas Òitioties meàs tranflatam-, tum piè Refolutus Tratr/latdr, propri, oni confezione m anife fiat: tum lundtca Vaticane Curice Actl fere pai- S ■"digitanti ut jàtìi jtcure poffrtis / r federe, me vobis foli um feci tare Syb'iUa. JxectUam expavefeo Criminationem : quali fau 8° t a le e m, in mejfem aliena m mi feri m-, cùih JPJ. °- Pfffana Literatura feruti ti io, pe-. Ecclefìafhcorum Fajtofum indagini inexercitatam 'àdmovi dexteram. Ań »Z ™ ì^^r- •P°fìM? querti non ignobili s Polit ta Gubernatricis Irtfor-mator, quanquâ in ejufdë Arcanis, praWice ttìs>cà^vis(zt a t ifvideÇenfori bus où-Pittiti Xenophon Rex non fuit, tditìetì Vi ta m pedagogice fcripfit: Juftus Lipfìus milès k^K non r li 11 ; ta men praclaros de Arte Militari Li- Cocker• bros edidit! &c. tur igiturSacratìorìs Chro-: nographia rimari a bàita, foret pîaeulum; Kon jam curiofo Myfìe fiorii ni Scrutatóri: Jed venembundo Feritati s Indagatori quâ: fs non Ephod lineo; verùm puriiceâ Lechìa jkà fuerit àccihEtui Forfitan in lìbero lih°nite Regm tam VoCes> °iuàm Calamo* o/l0',efè decćt- dummodo ultra orbi tam J. tftodóxa Religioni s exérfare; aut Corretiri-tem Ecc le fi a Matris ferula m excutère, non Prœjumant. Minime puduit, alias perfè-um in arte fua Verft.fictttûrem fatèri: . -, è ' Seri- fj\ VfvJ Koratì' Scribi mus indotti Aotti^Pòèmata pa (fi m\ "Jiiìl'Quaenam igitur erubejcentia Stylum noflrû arc ere debuit,non d pangendis Mythologie fi-gmentis; a fi ab emendi s Hiltonarum monu-mentis, citra notam tumida arroganti<£> ab-fo lut i/fi ma m Dotti inarum peritiamo fibi vendicanti s? Et jam propofitis, hujus Opufculiconcinna ndi motivis,ac rai ioni bus-, equi (fi mee Bene vol or uni Lettor u m Parti, arbitrer futi sfa-élu m. Quid fi cum hojtili malevolorum Ag-mine congredi contingat? Centra hos parce-neticis Veteranorum Duc um a ni mor fermo-triMbus. M i ferri ma eli fortuna,qus inimico ca-verb. ret! ait Stoicofum Primipilus. Aeque m/~ norem puto effe fort una m Scripto/um, quâ Bellatorum. Sunt fua Claffnis Authoribus, qua fi Gradivi clafjicaì funt literce pro li tui s-Eque Mirti s, ac ingeniorum acie certatuf. quamvis ibi cruor-,hic fepia fundatur. GiO rio fum. e fi atramentario, ceu armamentario fufficienter infìruttum apparerei & libellis veluti belli s laurigeros cóparare triumphcs-Enimverò ex hoc paginarum, tanquam va' ginarum gladiatorio conflìttu, referre pC' dem,five manum-,aut infami fugatueri fa' lutem, vetat illud Salluflianum- iEqua laus saiiuflì- àprobis probari, & abtprobis iprobari! A us' quibiu auté adverfarijs, Opus hoc Ïprobad#> imo totis Qutajunt^) Cafri s ipugnadù txt' [firnem? quemadmodum facili s eft conjc-clura : ita infallibile, & qui dem citra nova pugnam, Omen vi Bori ce. lacet pridem Of" thodoxis jugulata teli s Iconomachial Conta' beflint be/cunt refetta multicipitis Hydrce Capita'. m Leone Ila uro, Con lì: a riti no Copronymo, Leone Armeno, Michaele Balbo, Iheophifo. cce-t erisq. jìmilis farina AntagonìfUs. Non di u bis ad erigenda m cervi ceni,flipata exerciti-bus profuère diademata>quinfeflinatius in prof ufo E i de li um Sangvine fubi rent na ih fìagium. Quid memorem, leviore ittu pro-jlratos Viclefiftas? protritos Hullìtas? procul-catos è Lutheri Orche/ira veliti s Carolltadi-anos? Quid revoce m Edomitum i dent idem, Scripturarù Spiculis&Verbi Divini gladio Calvinifmû? Ideo tamen fpirat hattenus, ac femianimem trahit vitam; ut ignominiefa numerando vulnera, protrattiùs ingemifcat\ Taceofu fili a Cherubinorum fìmulacra, ex Im-perio Numi ni s, fuper Arcarn Tejtamenti lo- ' cata-, quee Nova torii ora ob fer ant. Expo fit u pro figura Signo prognofiyco DEI-HO MI-N/S, iEneum Serpentem! qui obtrettatores no 21u*£ fanat, fed confi git. Symbolicos boves, leo-%-J-' nefve, aut alias mut or û formas animali û\ ~7'cap' qine eo r c ogunt obmutefc ere. Sileo pere e le- -bres i n Sacri s Hifiori'j s Opìfi ce s Befeleel, & cap. Ooliab, prope ùivinitus infufo fculpendi prœditos artificio] qui proc aces le onoc la fa-rum lingvas, profeindunt fcalpris vindici-bus. Ccecutiret c raffi s ignorantice umbri s involutus; fi ne gar et quifpiam: Umbram e ffe naturaletn Corporis humani Imaginent. Cui defuitne honorìfica obfervantia-, eà, trafeûtePetro,faite levi ter / n fibra ri, langvé- rum i tifi turbtf exambirent. Plufhe venerationi/, cei' aut effieacis remedij, imbiberunt fìrophia, Qi ab Apo- Ààor- ab Apoftoh cis Pauli fàdoribuh, quàtn pi«k 19. cap. ■linteamina, ab ejufdem lineamentis, vivi/i co lori bus. Nonne vefl i menta, funt artifici' -aies membrorum imagines, quibus te gen dv adaptant ur\ at h a ru m interventu, patratï f°canS' ^îa' & El i fie o prodigi a, divifos lordanti fuchi s, ficco pede emtnfum iter liquidû; nemo forte ignorât, ni fi qui primis labri! Hagiographie os fontes non aitigit, aut eî eis Le the a potavi t fiuenta. Optimè Ç meo qui dem judicioffatisg lepide, fefiivus Con-troverfifla, j oc ofert j s argument i s-, conviti' ceret eevi nofiri Se&arios-, fi excujfis eorurn ce rarij s, aut exenteratis marfupijs, veten' ^laçjnnovaret quœfiionem'- Cu jus eli Imago h sec? Cèfaris uti'%, Régis, aut Principis alicujusì eam ejje, haud pojfent infici ari-. Qui bui i teru m Servatovi s de ere tum, li beret ùcci nere'- Red di te . Nam e ti a m invitis erip i am\ne contra propria dogma ta delinquatis! dum ne qua quant tolerandas, fub tam vigili bus e xc u bij s ajfervatis, imo lunato ante Arcai genu, tot ies Nummorum, qua fi Numińurń Imagines adoratis. linde ad Politicam ta-ti/per digredì placet ratiocinationem\ qiiatfl '.tprii-- grandcévus, cerebro% Puritanohim imompa1 Xihz'fi rabiliter antiquior Antifies infinuavit: I-I2mago lignea terreni Regis honoratur; quantò magìs imago Dei? a uda Ber addo, DElpar#* aliorurii, tanquam Vetartim Divini* ta ti s Ima ginu m) Cùm ptœter Alphabetièarìl Bihlìorum doBrinam, Gentilis Vate s acci' ,v nats quòd homo, fimulacrum fbirans, j&LûWlh~ T7 A •" ju 1 ~ ' 1~\ 77 J • /I • r . i us tib-Ą- c.xtplu^ Dhl qui s que ęfi in Imagine parva- s lus & die a s i Ejftgiem Regi a m honora ri cul tu duntaxat Civili! Cur non à potiori Super-n°rum Numi ni s Conregna torum lineamenti, Re ligio fi vénérations honorent ufi cum preferì i m fupra fi mp licem, omnibusy e-tiam improbis communem, fimilitudinem Creatori s? fpecialior ejus Perfetti onum Re-Pr<£fntatio, nëpe Virtus Injìgnis & Sancii ta s, merce Ci vi li ta ti s termi nos t ranfie ë-dat. Imo fas e fi a contrario digladiaril Af-feres\ Qnifi fis ajfer cario fus) Ima ginem Perfonœ Dignifie atee, ej] e capace m injuri- ScioThe.odofiû, alioquin tequanimitatepr je mota e-tiam Subtiliorum Scientiarum Vulcania,ex Officina AuliCce Urbanitatis deprompta ar-ma fufìcìunt, quanquam Ambrofiano nettare perpolita: Qui Imaginem coronar ìnope- p Ami. ratoris; utiq; illum honorât, cujus Imaginem coronavit 6cc. Fa rum co s d ftipitibus di/-11'6' /erre ex i fi imo-, qui Stipi tes. 8z inutile lignu exifiimant â nobis adorari\ nifi ad ex èpia-ri a Fer/onarum, honor termineturS Nam DEUS e/i, quod Imago docet-, Jed non DEUS ip/a\ Qnis in ipfia, Hanc videas, /ld mente colas, quod cer-Sah^<-<-Huc nimirum etiam ccecus, admoto tameng llt>' rat ioni s lumine, oculatior penetraverat Et-hnici/mus-, cùm per Apelleas linea s > ad Fer-fonœ delineata notitiam ducereturì Hcec mihi quee colitur violis Pi ćtura rofis^^afj; Quos referat vultus? Ciciliane roga s &c. tè. efi}. Neque /atis fuit externam vi/u recognovif- 29' fé Symmetriam-, interior Jpecies mentis op-tabatur-, qu£ Figuris congruam conciliaret D2 re- reverenti a m, fiuperaddente claufulam Bźlbi-titano Fate'- Ars utinam morès animumq; effingere poffetì Pule bri or in terris nulla Tabella foret\ Tandem hìc manum de tabula, fi non omni-no Infiori a-, fiait em non rigorose gladiatoria fiubmoventi mihi (jion défunt en i m in Hierarchia Catholica fierij, atq, ex profiejjo Un-&i Athletce, dependent er d principali (fimo Contro ver fi a ru m Arbitro> Romano Ponti fi ce, bàc in arena, tanquam pro Aris & foci s, ti certare pares, quàm refpondere parati) mihi inquam, ab hoc lucia m i ne, non qui dem pro-p en fi one, fie d Politici flatus profeffione, remoti ori, ad recti ficandas, œquè Politiconi0 Compatriot arum, circa Fi dem Diffidenti û aures, pro terminali Prolufionis Corollario, juve- aliquot officiofia metra vi fum efi acci nere naia. Quid prodefi piftos offendere vultus Majorum) & fiantes in curri bus Nmilianos-Quis fi'u cl u s Generis, Ta bu là ja flave capaci Corvi numi &c. — Effigies quo Tot Bellaforum? quandoquidem nihil i Ili s pneter fumo fi debet ur fuli gin em\ imo nulla m, nifi penes focum Patrium poffint ha bere claritatetnp fi nulla honoris luce digrice Junt Heroum re Virgin-pr£fent atri ces Umbrœ-, quos jam ardens ève uS xit ad asthera Virtus» Proderit quibusdâ i IH' us lividi meminiffe-, qui cùm The a geni^ Paufàni- Athletarum Athenienfium quondam ce'e' a\i'ach' borirai, e re eia m in medio foro Statua, fin' ' guli s nocìibus flagellare t, tandem, qua fi ff/j'. taneâ, & impatiente contameli arum, ejuJ detf rem * 111 !h* °pprejfus interijt. Metuant fia-Verh,""fW Sa,crcamm Oforcs Imaginum Oeperunt 0»quip exangvia, & fcmicorrofa yih coìl ms a udì ti s, fa teor, oòfiupuil an- Mspâe ipiti mente ha fi tan s: Iterumne Offifragus W» Uivorum revixit Eunomiusì Iterumne Pio-rum Ci ner u m Ine i nera tor evig i lavi t Figi-I an ti usi quem affini s Polonie Genti Doffor 6u' calmata, fi i ritu ori s calamiq, fui pane in-terfeceratì Hoc ni m i rum deforme mòllrum terno preffum fiopore Reformata excita'-Vit Re ligio) Hunc Endymione in Orbem ncfiru m reproduxit-, ut fimi firn ni furore CteJi tum tu mu lo s e xc u t eret, & Quieta inquiet a ret fèpulcbraì fied fauci s reprimo Teritatem\ Coli mus, & in fiublimes Aras atHUimus Sandora Exuvìas: qtiod fec.it àapientiffimus Hebraorum Legifiator-, quâ-do Mempihitki Proregis O fa è Regione Projana, in Terram Prorniffionis, bonari- Exodi fi ce 1?r'Cat' ficè voluit efferri. Venera mur Corp or a, ceU Beatarum Domicilia Animarum\ quod ip' Dsute- je DEUS prœjtitit .quando prœfati Legi fa' cc#.'54 tori s Corpus, proprijs quodammodo manibus fepel ivit, fepulcbrumà illius, dcuriofa morta li u m fubduxit noti ti a. Haurimus i den-4- Res- ti de m fitibundi ex Urni s Martyrum, vi vos 13 caî gretti arum fontes,ad norma m eonim-,qui ca-da ver ex ani me, Prophétie o i ne luf ère farco-4 Rer. phago ; ut ani ma tum reciperent. Colligi mus 5. «>t- refolutos in ter ren u m pulverem artus-, fervi dam Syria ci Dy na fi es imitati pi etat erri, cum i s Pal cefi in ce areni s, Incarnati Numi ni s % uf - cak anso confecrandis, onuftos in Patri ani &c- reduceret dromedarios. Confervamus infu-per fpeciali diligentiâ, haud vulgari vfu, a ut atta Su qualificata pignora', non minorerà dì m iliis Divinitùs inditam arbitrantes; qua m viventi s adhuc,five baculo, fi-ve lectul° E! i fé i. Omitto de Cultu Lypfanorû, tot Orbis Chrìfiiani Comitiontm, feu Concilio-rum Sa nei tal Tranfeo paffim obvias in Ec-clefiafiicis Annalibus Hifiorias, utilitatë i jus modi Venerationis, minime fufpeclà ve-racitate comprobantes. Docebit rari (fi md/ quoque Baronius\ Satisfaciet abunde fatisi Hero- belle dubijs Bellarminus. Pauculas Çmemof dubl\- promijfce brevitatis) ex Civili Erudition£ fubortas adjungo confiderationes\ Legimus ab antiqui s Eli hi op i bus, enfi a II i no opertJ cyppo mortnorum eadavera, per convivales men fa s circumlatà-, nef io qua m apte frl1' Etnm. g / li vitro, fati memori a m folidatura. V1-11' ^fau~gare efi: Artemifiam Maufoli Conjuge,lh dtlutos vino mariti cìneres epotajfe. Ra-rius\ Indorum aliquem, colle fia m ex funera-li rogo Parentum favillam, in p ro fundo,fpon~ te vulnerati Cap iti s hi atu condìdijfe! Ne fibi Regali placeat Cleopatra fepulcbro, Nfru-Eccur nobis vit io vertunt Sefiarij, fi Patro- norum, fi Indigetum Lypfanothecas, ve lut i gfati/fima mnemofyna-, faltem oculis obver-fari veli mus: fi ea s e lient a li teneritudine, °ri p e fiori apprimamus. Fabricaverit arte Tyrannie à Vi toi i nus, ex a cervi s e ne forum agmi num,0 JJe uni Organumì illam forte Je- ^ eut us régulant: Sait us Return mors hoftium. Nobis in Martyrum Ojfibus Tyranndit pari ter artificium, non alia, quàm Heroici Spiritus Organa, Divince g Potenti £ injìru-nienta re li qui t-, qui bus triumphalia e or u m gejł a perfonantibus, ad plan fum commune uni me mur. Li bet ne credere are anorum naturali um Indi, ga tori bus- dum ex ojfeis Leo-num /il ici bus, ad i cium chalybis, ignitas a-tornos affirmant profit ire? Et non libet afi-Jc nfu m p ne b e re Fi deli bus; qui fe in Caelefiiù Athletarum lypf inis, fcintillas immortali-tatis videre-, at% ex e ani m intuitu, ad agé-dum velpaticndum fortiajnfidmari tefia-tiir. Placet audire narrata: quòd Gens quidam, offibus defunfiorum, certo cha radere fi-£natis, ufa fit pro currenti moneta-, aut quòd oneii-Mgyptij, pro dati s mutuò nummis, Pat emù cadaver, locò pignoris.apud Credìtores depo- hb.2. ut rent. Et qua re difp lic et, aureum Smyr- Eurebim uenfis FpiftoU fragmentum: Sanćłoru Re- us hip. liquix fune lapidibuspretiofispreriofiores,&au- ^ E 2 ro X S ro probatillìmo probatiores Qiiare depreti#' mur; // e arum preti o, Divorumve preci bus neceffaria lue re mur auxilia) Imo tanquaÏÏ certi s reliais pignoribus, reddenda benemeriti s, ceternitatis proemia pr ad tubam triumphum canite\ lugubre m nofl ValMa unius Solonis lejjum audi turi: Ingrata Pa" %mut t ria! ne c offa raca habes! Qiiìfquis autem Jar tem cum Romano Ex ule, poft vi tee preefefl' tis exilium, poflhumum carmen, fepulchrA' li faxo incidi exoptas: Dicite: Nafonis tnoUius offa cubent\ molliorem, ac meliorenuerga pretiofa Sacf°' rum Corporum Anale?ta fume ani mu ml i11' fen fi pe&oris muta durit iem\ Honora pulverifata membra] qiue per genera/?'11 and- ana (} a fi m deterfo p ulve re, fupra fulgorem Siderumradiantiore glori à & honore, cequif fi mus Remunerator c oronabi t. Mi hi deni-yue Monumenta Antiquitatum Marianarum, Celebri ori bus Divorum Lypfanis variegata, cu m debita veneratione luf ir a turo; fi es Bevevo lu s: bene precare\ fin ma levo lus), tace\ -......- Cùm Vi fera livor Exurìt ; res efì magna tacere) Vale. P Raemonitur Lećtor de OmiiïïsSequëtibp vi- delicet Parte Ima folio 6. exoppofito verbi claudebantur ad* de ad marginem Canifius & Dionyfius Item Capite Ztio folio Z6. ver fu Zty.poft verba Neapalitana S. Àdari& JUaiork adde: Ibidem aitera de miraculis dida, à Conftantia Conradx Imperatori Matre aliata. Item Capite eodem Folio £0. ver fu 3tio posi ver bum ditavit addey Leopoli Capella Rofarij P P. Pra^dicatorum ejufdem Divi Lucas Opus Scilicet Iconem Mariana ab Imperatonbus Orientis? Ducibus Ruflise olim oblatam & à Leone Duce Romani Filio Firn*-datore Suo perpetuo Jure traditam Concludit. Cracovia quoq; à Patribus Canonicis Regularibus ad ideiti Corporis Chrifti degenti-bus, ejufdem Lucx penicillo auro pretiofior depida in tabula lignea Imago Confervatur, à Pijs Religiofis invalefcente Zifcsc Hpretici perfecutione ex Bohemie Oppido Rudnik dido, honorifice cum alijs Sacris pignoribus & Authenticis tanre Originis teftimonijs illuc translata, ubi Solennioribus Feftis publice Venerationi non nifi ab ipfo Loci Praspofito expofita Colirur. Smolenfcum panter deline-atione Artifici) Lucani fub Conftantino Magno Bizantij Olim celeberrima gaudebat. Hanc ab Imperatore Orientis Duci Lubarto Seniori una cum Opulenta dote Anna? Filia? dono oblatam, ejufdem Nepos Svietoslaus Lubarto vitius ex Civitate Korfunenfi Smolenfcu tranftulit, fed cumllrbs illa à Vladislao IV. Rege, protunc Polonia? Principe fuerit obfìdionc Cinda & oppugnata plurimurn, laborârunt Mofchi Prarfidiarij in exornanda pretioiìs Clenodijs prarfata Icone ut fibi addidam & faventem redderent, aft ubi in Averfionem con-tradam experti faciem., Se vifibiliter exporredam in Favorem exer-eitûs Poloni, Expofita Imaginis adverterunt frontem in rabiem adi detradis omnibus ornamentis & inuftâ ingratitudinis nota, jam verbis,jam verberibus affedam in proximam Fortalitij ptascipitavere foffam, ex qua laudabili Iacobi Potocki Ope cu omni Veneratioms extrada Cultu, ejufdemq, motivo poft expugnationem Smolenfci triumphaliter à Vladislao Principe, Solenni cum Pompa iterum codem reindueta^ ac Speciali PP. Prasdicatorum curse demandata fuit, deinde Vladislaus & Cafimirus Sceptra Polonia; tenentes, ad promovendam majorem DEïpara* gloriane didam Imaginem omni honore digniffimam eximijs Coronârunt donarijs. Prus^ecin libro ìntitulato Forteca. Item folio SS. ex adverso Solis menfam adde ad Alarginem In Mauritania celeberrima menfa Solis Solinm folio IO*. verfu 2S. expenfarum Copia adde Septingentse aluntur per-fonar quotidie te fi e Bonffwgault in Tb eatro Or bis. COMPENDIUM Partis prim* Rìginarìa de/crìptiò Statue Maria. n^ rmZ alta artefa^a> à Divo Lu* . ex Acha i a Confi amino* dflf tranjlatio* f\j ? % Hifpantas,à S. dugufiim Ordì ni s £r Cctncui$hJ* liheo dePi®*> à tempori* Vi il fSgZtJ la£m fff' Usé adUrbanum, ha tifi ad£emum*n Urbem Nicolai Sapie* 3 intra RomariaSacrarìa confervat£- CAPVT PRIMVM. fofl pnhmtnanm difeuttum, de expetita "JhìV'rx abHcr?ibus ChriftiańH Virginri st"l c£&'U_. demonftrantur incunabulo ance> m Oridum fubfolanus Orbis Mariana or- batus pr adenti a, tantocjus conspicien* __dagflagrabatdelìderioi utèremotifTìmis Kegionibus, multa Primigenise Chri/lianitatis Capita, iacratiffimâ viiltûs ejus viiîone fatianda conflucrent. Inerat cnitn vero vivaciffimis ob-tufibus łulcherrirme mulierum, (qua? Speci-fUrn forma pr fed digit U s Pd\ teriice dexterce, & /fubtilillìmus Charifmâtum fupèrnorum penicillus. ComftiendaVerat for mam, non niveuni frontis ebur, fed nativus In «ocentiaecandon non purpurìflum tinxerat gc nas, ièd rubor Yirginaiis verecundise: non fa-ftus afperaverat lupercilia, fed temperaveraf gravitas mode iii ae: non fulmen faliebat ex ocu-lis, fed lumen gratiofflìmum: non corallini labijs adiiasferat fucus,fed gemma veritatis: nec tantum mei de ling va, fed rnelle dulcior mana-bat fermocinatio. Hinc nafcentis, per di ver fa mundi elimata EccIeiî cjuam ego oculis non tantu mentis, fed & cor- SÏXÎUï poris vidi, perfpexi,atq, in tui tu s fum. Dei fot' rflT' mern> atq, lupra omnes Gadicps Spiritus Sa?1" Bibii. &iffimamMatrem CHRISTI JE.SU D omini no- mh- ftń,quam mihi benignità s Dei, ex dementiti - Sai thuS. iatóHs,&gloria MaieftàtisDeiformìs Ma-tris oftendit. Quoniam cûm à Ioanne vertice Evangeli] & Prophetarum, (qui in eorporeha-bitàns, qua fi fol fulgei in Cxìo'jdutlus fui ad Ùeiformem preferitiam Altiffimas Virginis; tantus me immenius, Di vi nus fplendor circum-fulfit eXteriûs, ÔC pìenius irradia vit interiu-sj tanta edam in me omnium odoramentorum fu pera b une'a vie fragranti a, ut nec corpus infelix, nec Jpiritus, pojfet totius, ac tanta? feJicitatis injignia l'u(tinere. Defecit cor meiim! defecit fpiritus meus, tantâglorise majellate opprefsus? Te fior, qui erat in forgine Deû; fi Tua Divina perfe'. mente concept a non medocuiffent, hanc, veruni Maria Deû efle crcdidiiTèm. Quoniam nulla videri polle t major gloria Beatorum, qua m félicitas il- $*Ą'. la, quain ego infelix nunc, tunc vero felicifsi- 6t mus degulîavi. Gratias ago fummo, atg Optino Deo, Divinaecj, Virgini, & eminenti (fimo A-pojioïo ìoanni, & Tibi Ecclefice Vertici atq-Principi Triumphanti; qui mihi talia clarifsimèj &C clementiffi mè prœftitijtis. Vale s Hucusqj tenor E pillola?, magis aftrolabio, ^uàm calamo exaratas5 poti ìis tener ri mas pietatis fervore, quàm verborum leriocinìjs exornatse? remotus ab affentatione, alienus à fićłione; ab Antiqua fimplicitate, ÔC acquiffimo Areopagitici ìndici] pondéré aeftimandus, ab oculato M arian ai PUlchrittdinis Spefta tore, ac telle concinnatus. O quanta, & quàm txdiola Virginis videndas cupiditas, ante martyrium martyn^fabat Ignatiû Antiochenum Ant i [ti temi (^quie tamen intra votorum ftetit limites) ad Aquilam Évangeìilìa- Az rum ,4 , . tu Toannem»paînè Aquilina, penna, fie fcribente; 0/ //a7«w mihi apud Te, adjerofolymœ partes deficendere, & videre Sanćtos, qui ibi iunt» prascipué M ARIA M IESll quam dicunt uni' admirandarn, cunftis defiderabilem? Qui enim non deleUet, ÔC videre, &alloqui e a M quae yeru Deum peperit; fi fit nofirœ fidei & Re' ligionis amìcus, &c> J Hos nimirum irrequieti pe&oris aefìus, coaevi temporibus Apoftolorum viri, ab ipfis Apoftoli* derivâlïe videntur, qui per orbem terrarurfl di i per fi, fimul cum Evangelica luce, fumma iti adhuc viventis Deipara adtimationem Regni* ìnferebant. Hinc Primas cor u m Sacras Hic rarchiae Petrus, necdû Sublunari mundo denat# S&Virginis Honori erexit Bafilica in Syria, Andera-a.coHi-di, (quod hoclie Tortofa dicitur) non fine e-ntntaì. jus lineamento, iplìs etiam Saracenis venerar-' taf. 44 do. Suppar tanto Capiti Paulus, quatti liquida ab ore Mariano haufïfïet fol a ti a, i an s cl a rè exprefsit verbis, quibus ei morituri v a ledi xi t: Vale 0 Geni tri x vita, primaria Predicati#' nlT' nis me£ materia, Ucèt en i m CHRISTUM iti Grece, hac vita degentem non viderim: ta men Tu-Au^ùr:us aIP e Bus eum mihi reprœfentat. Imo i' u§u ' dem Vas clećtionis, cum nomine Scrvatoris, nomen quoque Servatricis, coram Genti bus, &-Regibus portans, perfvafit Mefianenlìbus, ut adiljam in terrisSuperftitem, miferint honori-ficam Legationem: nec frullra, nam eismanU propria refcripfit, anno setatis fuae fexagefirtfO ìecundo. Cujus referipti Hebraico idiomafe exprcfsi fpecimen fubjungo. Maria Virgo lo Joachim Filia, Dei humillìma Chrifti JESU ^T^cifixi Mater, ex Tribu luda, Stirpe David, Wefr anenfi bus o mni bus Salutem &Dei Patris Qfftnipotentis benediBionem. ■ ' ' Vos omnes fide magna, Legatos ac Nunti- nino-osper publicù documentum ad nos mi fille con- fereJa i*at- Filium noftrumDei Geni tum, Deum & s. v.ad. "°minem efsefatemini, & in Ccelum pofi Su-arn Resurrećtionem alcendil'se , Pàuli Apoftoli e'e£ti predicanone mediante, vi a m veritatis j^noscentes. Ob quodvos, & ipsam Civitatem benedicimus» cuius perpetuam Protećtricem nos ^se vol uni us. Anno Filij nolìri quadrage-fimo fccundo, tertio nona s Inni i, Luna vi- gelìmà feptimâ. MARIA VIRGO quae v ' lupra, hoc chirographum approbavit. rat haćlenus MefFanae, per tot faeculorum traóhis haec autheiitica E pillola , Virginisque apfenrjam, prasfentiffimo in ïerumnis ac pe-r.'ciilis aux il io nec non vivis i upplet characte-rìbus. lacobus Hi s pan i a rum Praedjcator, cir-, c.a Annum Ti bt ri i Imperatore vigelìmum, ad pe/r9. . ^pam I beri s filivi j, apparenti libi in difians Beute * ifgini, Angelico julsu extruxit facellum, eius Xo* ^Uc Effigie decora vit. Thomas I ndiarum lu ^n, in ul rimas Orienti s oras Imaginera Virgi-2*' neam detjj^ui^finuntiato barbaris vero Nu- Matrem etiam illius indicaret. Non mi- Bartk* n°rę 2$élo Andreas in Scythia Europea, M atthe-l0: "s in ^thiopia, Bartholomaeus in Armenia, ex- fU» ,erRue in ai verfis Regioni bus, MARIA E nec um aftris recepta honorem promovebant,utex g c°rum geftis, concioni bus, Liturgijs abunde in B no- 6 notescit. Quid vero dc adoptivo Diviniffitfiaf Matris filio ïoanneexiftimandum? Domefticaifl ExRevehic ci navavit operam. Nunquam verbum ab lchnueea audivit, quin speciale gaudi um perce' périt. Saepe iJla preferite Incruentam litri vit Hoftiam, & veluti propriusParochus iacrarfl Virgini Synaxim impcrti vit, neq; tamen defixit oc u los in Regin aleni faciem pras fìngulari reverenda. Claudebatur intra sedi s Apoltalic# limina Angelicus centum viginti VirginumCae-tus, tanquam in primitivo Sanćtimonialium Cas-nobio (ubReligioliffimo Deipara^ tnagisterio. Ha rum precipua cura fuit, vulturn Magiftrse fu# acquando Cado reddendum, faltem^ artificiofìs e xp re u ora coloribus in terris retinere. Nec u-noexemplari contentas ajjquot eiusmodi Pićtu-rx monimenta habere voluerunt, diffitis parti-bus Orbis & abseiitibus MariophiJis ad vc-^^fnerationem comm micanda. Obtigit ea feiici-MariaX as Divo Lue ce Evangeli fi ce, ut primus eilet qui M AR M M fortunata manu depingeret $arihoii£Ó vivâciûs, quo illi e rat familiarior, nempe e» arundemjoannis aedium aluraiius. Huic itaq; urgentibus Domicellarum poftu.'atis, nec obił a lite humilfimas Virginis modeftia, concerta eft facultas fubjećhm fìdelibus oculis maieftuof# jimhr^ziei fymetriam penicillo eiformandi, aut Phi-fidiaco cselamine exculpendi. Quas inter icul-fwic in pturas fuit h sec primuni Byzantina, de inde Qui-^c/crinalis, Hispalenfis ôc Gvadalupenfîs. De qua narrationem priusquam ordiar; non multum ab Hiftorico tramite deviabo, fi Apellis Mariani natales, gefta & gloriofum vitae exitum coni' pen- pendiosè attingam. Ac primo guidera Cad oblećtandum Lecforis^ animum interpolata ftyli varietatc) per modum concentrati Elogi]. Cerebro caruit Gentilitasi dura ex Io vis: Capite Mineruamcredidi.t erupif (se. Vide poti ù s Antiochia C fi non vis cum Palladis noćtua cascutire ) in manibus LUCAE Artium Univerfitatem! Literariae, Pielona;, Medicina:is, Sculpeoriae. Itane! Pidor medebatur, medie u s pingęhat, Scriptor Icuipebat, fçalptor feribebat! Scripfit bvangejium, & Aćta Apoftolorum Solidi lïimeî quali Iculp/ìflcc, Curavit marbos pro videnti filmé! quaìì Ica 1 pro expunxilTet. Pinxit 6c fculpfît Formas vivaciflîmè quali Hiftorias descripfifl'et. Imo unica lingua Luc;e ÔC çalamus, ôç fcalprum, 6C penieillus, &C malagraa fuit. Uthas Arte s pro bare t elfe Liberale? in varias Orbis partes cum foie difperfit. ; Familiari fsimus Doâoris Gentiumcomes; quia medicus. In hoc uno Vafe Elezioni s Sele£tifsimum circumtulit pharmacopolium. Medicinalibus Palili ludarijs de fuis laboribus addidit fudoriferum. Potuitne perfećtiiis discere medicinam quàm 4 Paulo! ; qui lignum vitae atti git, B2 ibi o ë ibi, unde mors & morbus exulat. Nec avium laóte eguit! poftquam Paulus lac écollo fudit, avis olim in aéra rapienda. Paulus CHRISTOM formabat in Omnibus, quos non ftipites invenilTet. Lucas Marris formam imprimebat ftipitibus; Ut hominum ftipites informaret! Pot ui flet ex orani li gno face re Mercuriû; nifi contra Idola miiitaret. Statuariam exercendo, . Statuam Fortitudinis fecerat de le ipso. Cis m l'm-iiacra efîSngeret; non fiâum fuit Virtuti s lïmulacrum. Neminem invita laelît,praeter arbores! quibus per vulnera fpeciem vitae dedït, Reginalem Virginis Majeftatera , ' ° îignis infculpfit; ne Regnum alteri deferretur Jfct Si ligna iterum Regem eligerent. *Cûm hommes palsira filvefcerent; Siivis humanas formas commodavit. Mirabilis Orpheus abfq; mulica! Lignum chore as d ucere docuit, dura Deipara Statuam perOrbem ciicuratulit. S ile ant Dodoneae fiivx oracula! Lucas, quot ora lignea, tot fecit miracula! i Quae alias ignôbilia jacuiflent; Tfaimo exultaverunt ligna lilvarura ^ a facie Domina! . Pićhiram cseteris artibus prseelegit, videns in mundo orania colorata * ' - x Honor lapis onerosus; Fortuna tela tenuis, Forma penicillus, anni linea, umbra vita, Perierat in hominibus Imago Dei! Ideo pluriraas tam Filij, qua m Matris pin xif; ut damnura rei arci ret. Rudior puero mundus! ne falforum N uminum feduceretur crepundijs; harura venuitate Imaginum trahendus erat. * Cede rit oiim palma inter Pióiores Y ićtori; qui non volucres decepit, fed homines! dignior triumpho Lucana Pićtura; qux nec falli poteft, nec fallere. Solam is opticam ignorafTe vidccur! nerape Artem Audi vara! nam quidquid effigiavi^ reipsa minus fuit. Dicant qui volunt, Vocem pingere nerno poteft; ' Lucas id forte poflét; cum Matrem Verbi depinxerit. Quserjs! quibus in Superos fiagraverit ignibus omnino non pi£Hs! quos nec fangvis reftinxit Nec mirum! etiara fub frigido tumulo duraflc incendia; i^|n ligna ftatuarum secmn fepelivit. Retinuit fplendorera ftatua ' Agnas Immaculatas, etiara Aquis Luporura iramerfa, i Bj quem M ' ' io" Gvaâalu jba9 aqu& lup quella iterirar reacce nderef* Tan tus in terris Lucas! quantam in Uti4; Pi&oribus omnia licent. Soećtator! habes îmaginem non pićtae vitas! . quam Lucas, quoad vixit. _ Scuîpiît ÔC pïnxit A Eterni tati. • Verùm ad pleniorem, clariorem$ Encomiatici Laconismi intd.igentum > fucccdat CAPVT SECVNDVM. Epitome Vitoe ac Marty ri j S, Luce Evan-gelift de, e j usé Re li qvi a ru m, cum LipsaniS Di^i Andrete Apojioli, & Statua Beatijjì' mtâ , fuo Carpari confiepulta, ex Al baio Lo {tariti napoli m transport ut io. Ntiochia Syriaci Cli ma ti s metropoli* non tam va iti s minibus, ampli s opi 8gllfcSSgoabus> jncolarum frec|uentÌ9e, merci' ~ moniorum copi®; quàm Lucas muti* nataìibus, e'ebet nominis claritatcm. Hie, # tatem tencram in ter ftudia literarum ernenlu^ manualibus artificijs, adultius levum 5 hauci ] gnaua fedulitate admovit. Solenni s nempe a p1^' mis fere Regnorum primordi js, vel ipns rrifl cipibus inerat confvetudo ad base usqup te pora faltem alicubi perle verans: non fegni in ter delicatos fortuna: fìnus, otto t^Pej.ce.tT! fed ad eludenJam infidas tutti love manus movere, atqj in ìubiicia Moreri^él u% peririTm c(\ cntuum' bonetti cujuspiam o pi ficij ParS^V0CareH tÌ,ecftCut ,fert c™munis vis nanna Hni°rt ISi °mnia *c,re! quantum-pauca ad praxira deducantur. Didicit er-Mceph di nfnC„aS'/r— !iter'tuyam' artem meden-iSS, Per-]; Imo'luxti. PiUr'mos» etia'm fcul-s°rTur fìina, dcm lllceclîu temporis, cum Paìx-btT' ftem^ragraret' Scarnati DEI-, colevi n- °&nna-m audiviilet, Jan&rtatèm fufpe-mer? mu'acuk âuPui^t ; adlcftus eft in L vis h i"1 lePtua8,ntf duorum Difcipulorun-quâ-tljr c 0P!n^' quibusdam, cum Baronio, vide-tur non arndere. P?ft cruentam in Golgota dup o C"F!S necfr?' ac deinae lepulturam, pleris- to *'pondcntibus, Lrorc ooLbe- ictitibus, ląfibula mitigando pavori quarcnti-n 1\ a«J«nxit ie iocium iti neri s Clcophae, ad ea num lrrnmaus ,-peregri'nanti- Ubi, Domici Viatòrir h }■ |am numphatorem) iub habitu^*?. atOii.y, li a bere comitem, Di vini s rccrcari -il 2-f.heo- aquijs, eodem tefto recipi.acin fractionemy»* rinÀ r'.S TT aS?°'cere. Interea poftg|o-fc 'Olam Chnftì afeenfionem, fcu in Domo'ì>i-4T „ oa finis ver (are tur; (" ut fupra dictum ell^ jVecomitatu Dodoris Gentidm, Regione" & Ori Gfr(;umcursaretqiioties in aliquo/ocolóei- emora detëtusfuit,totiesad vitandu otiu, Ar Hinllar,i Ca<^rcifio, utiiilìiiiiC ten pusimpcndit. fi: c 110n unû dexterœ iliiusopus, in OrbeChri- Baltha- ' no monftratur Laurctana Crucifixi Ima iii' m cana ,artc elaborata, veruni Dei-Homi-® of^ p0°i-Ient,s e"iP°? repraefentat; cuius luctu-re/ a anioni, nofter Apelles, pr^efens interfuir. Ro 12 Romse in loco Sanfta SanElorum nuncupatp pagata affervatur Effigies Servatoris, ad votum Dei-, ^Of'parse, inirialibus iineamentis à Divo Luca ad cbrifl. umbrata; mirabili vero, Angelici penicilli fpe-196: ° cimine, perfeeté confummata. SolaUrbs urbi-u m Domina, feptenas omnino Dominatricis ci lorum, praefertim illuftriores olim numeravic Imagines, quas omnes Antiocheni Pictoris, aC Sculptoris manu efformatas, jamq; tunc mira-culofas, atq; iub Gregorio Magno, in lue Ro-Gumppé mana, infra defcribenda, expcnentali amuleto ^^celeberrima s ex titillé; prêter alios, te i ri s eli lucu-Içntus Author Atlanti s Mariani. Has intcr ^•^pr ima tum tribuit Sanffiœ Marine Ma ieri, le- riama n t _ r • r jor.' cundum uniformem Scriptorum iententiam ra-mofiffimo Operi D. I.ucaeinnuerisaborigineprima prodigijs radianti, inqviens: Hcec efi ipfi /'sima imago, qua m magnus Gregorius, pubi icà fupplicatione, p e/ti fera m luetn aver-furus, Fefiis Pa se hali bus, ad S. Pet ri Tern-plum deportavi t. Race inquam vel u ti Princi- [ palis, con fona authoritate deprasdicatur; afTer-vaturq; nunc in Capelia Burghelìa, à Paulo V-/fa™ Pontifice Maximo ibi collocata anno lón. Se-Topuii. cundam allegat idem, vulgo Populi, dicens' Quae nunc ibi ejt miraculorum gloria Celebris, S. Lue ce opus efse credi tur-, S ce culi s preteriti s, in celeberrimo fontificum Sacrario, Gump- quod ad Scalas San Eia s vi Ci tur, confervatfa du ni anno 1231. Gregorio IV. annuente, huic Tempio dono cefsit-, Namq cum p e fi i s lir-bem afflige ret; exempta à Fon ti fi ce Imag0' folennipompa ad hoc Templutn deportata efi Quae jinutf de in ettari eonHitìt, dmmarfoerfum ejì pcffcm, 9u omnes penici Ilo S-, Lu. c 9uam foutus eft i- lutata f ^gelis, e Mc U Adriani fa- s Regina C f01*}™1 Gotico,Jeu Antiphonâïf*sne' etiamm,Qaarc a Romanis ' oamnum appellati* Regina- Depićh cil, Fili- _ urn geiians brachio, quemadmodum Ottaviano imperatori comparuit. De hac Icone eterjSj minusq, polita Muf* metra citantur! <>, . Qualis Imago it Oenîtricis aimas, quam tibi monftroi v;io-Lucas c epinxir.' quàm pia dona Dei) rslM rzterea locus iile, t..m fa era, quam pro'a-nf antiquitate, Romanis in predo fuit. Moder- s temporibus aperitur Dojninicâ Palmarû/pa-CoW tetqj per totam Oihva,„. Quimam rtCcn./fx fet, vulgo Rotundam. Hmc Deipara Imag**6 nem Çinquit) S. Lucœ opus e/se, a S. Fero- exfjl ûianl^ ^ ^ Gregorio M\ è Sacrario : mPtam> &wfolermi illa Supplicatione nt erfex alias, Divi Luce, MAR IA NA Sr,, -Per Vrbem ci reumi a t a m, i t erumi in Sacrai o rep o fi ta m, déni% a Bonifacio VIIl iłfund* toc Tempio pofitam, ubi hodie colitur Ea-«cmB. Veronica, capillos Deipara, & Sacrum ^id a ri um, quo Serva toriś nolìri vultum exce-perat; Romam, imperante Tiberio, intulit. Hoc \ero lemplum, antea dićbum PA NT H" E tun^- 3b ^ippaCive R ornano forma ' , Dnsou univerfis dicatum, de- : num a Bonifacio IV Deipara, ac Omnibus- vt',! c\t", Dr,atU.o fui,C' ,imP»fito primitus o S Al A R I AE ad Martyres, proptet c2 san i 6 Sanćtorum O/Ta, quas magno numero unrìqìie conquista, inter plaufus, 6c acclamationes Ko-manorum, cò intulit. Celebrabantnr ibidem antiquitus a Chriftianis, Ludi Sacri, Funeraliti WvìdlgBeatifJt m* Vi rgì ni s cxhi be ntes. Demum Gre-jàcr^ gorius M- ad augendum cultum ejusdem Ima-ginis, inftituit ftationes; ad quas \Fideies,;in-vitantur his carminibus, Hanc Divas compta m MARI/E venerare Figo (ram Quam Deus ex Alia transtuiitin Latium. Sex ta m indigitat Coi veneri us, parirer a Divo Luca figura tam ì co nem S M AR IM Tra rivi s. fliberinœ, quondam ad A Ed e m S Agatha?, in Maria turri expofitam, deinde ad S: Six tum, per Di vu m ggf-Dofflinicum Ordinis Praedicatorum. Con di core translatant, Schucusq; apud Sanćtimoniales Inibituri fui confervatam; fubjungens: Hcec eft Ula Imago veneranda, quam B. Gregori-us Pont if ex, ob fevientem peftem profligan-dam, quodam Fase ha li tempore inProcejji" one, unâ cum Litanii s, perVrbis circuitimi revirent er defèrri ìujjìt. Cui et i a m tota à-bris infeffio, eius prcefentiam ferre non fur ftinens, cefsit; mira autem fucceffit fereni' , tas. Audit £ funt voce s in aère, i ux ta Ima' ginem canentes: Regina c altenus artificio quàm E vinari?rV -cab prodieri., p/„„%„s fuo hćo%"J:''PP' fi,mon,,. Pr„f hœc ftPtena°nonj™ Cri Li ir UniUS • s m,*rac^a, in man.jfaéH* 'n dwèrfiftes'tos (r£« geftorum eius proiequi. Cum tanta pîôuramm Ottate. drtleminatis Evangelica; ] icis ra(}j łV Per Galliano ItaJ,am, D.ilmatinm Macedn*"*" £am, ex authontate Divi Epiphan'i,' iC^" * V Baronio, in GIolTario Romani M- rr rm! c-^ dhm S demum gloriofè conCma-o tas j^xta quosdam ad annum ccn.vfìm ,m v,-^r9 tum; juxta a'ios, ad fupero'enani fxcù'i rnrt**"r™"" periodum, juxta Divum Micronvmumc^ ' (qui us adhasret Baronius) probabiJius ad an- Li _______ li jium o&ogefîmum quartumî continuos inter' Jabores exantlat», fortunatum, Purpurę» pro CHRISTO mortis attigit bravium, in Bis-thynia, vel potiùs Thebis, in Achaia Graeciae Provincia, hodiern» More» contigua,decima çctayâ Oćtobris Quanquam de e jus martyrio, fu it qv»dam exorta ambiguitas. Gr»ci fiqvidé, in fuo Menologio Ç quos fequiturMetaphra-ites) aHerunt obdormivifse duntaxat in Domino, nulla faftâ violentas mortis mentione. Verum extra aleam dubij, triumphalem illius Mete. Pa'™am p'antavit veterum Patrum confenfus. fhr.ferm^- Gregor i tìs Nazianzenus, antonomafticé ^ffS.L«-Theologus, in zelofa, contra Iulianum Apo-ftatam rhilippica, fic detonat: Non vidima s Greg pvo CHRISTO cup fa s veri tus e sì non 2^%°{l"maSnos Pugile s ex ti mu i/ł il Ioannem, Pe-lian. trutn, Paul u m &c Stephamim, L VC A M> Andrea m &c. Pauiinus Noia nus, fìoridu s i!-inter areolas charitatis Hortulanus, Rofeam ed Seve Lucas defert Corolla m, fe queliti difticho. rum* Hìc Pater Andreas, & maglio nomine Lucas Martyr, ÔC illuflris fangvine Nazarius. Gaudentius Prasful Brixianus,sparfis Heroico cruore Lucae laureis, nominali applaudit hi lari-tate. Ab increduli s& iniqui s occi fi Deo vivere de mon/ł ran tur: Thomas a pud Indo s,.An-df'eas, &Lucas in Achaia &c Qvonam autem genere Martyrij, incorruptible lucratus lit dia demaì confulat, quicunque volet, celeberrimi* înter Orientales Chronographos Nicephôrum. rfic itaq; vibrici dccorandusTriregno Apodo-lus, Evangelica, ÔC^Martyr, ante proximatfl »yi mortalis confummationr, StâtUam illâ Ml-tris Maxime, cjuarn ubique Jocorurn cifciiiil-ferebat, voluit effe proprio (Torpori conhuma* tam, fignâterq; ad id pr»ftadû. quali ultimavo-lyntatis tabulis, fupervi&uros Fidèles obliąa-vit. Piacuit illi icilicet, nec poli âvulfam à corpore animam, a dilediflìma in vivis divelli Effigie. Hanc nempe, é fpirante Virginjs vul-tu tranlumptam, casterarum eiformândafun! hdele habuit archctypon; vel jam tune expert tus eft Cratiofam, vel barbarici* Gcntilium lubtrahere conabatur ludibrijs. Quidquid flp . erit._ In venta m demum port multipliées Zo-S£ Giaci rotatus, cum fui Praxitelis corpore fcul-pturam, iterum Sol afpexit; aut ipfa potiùs fo-I-,.iii ilîuitravir. Apparuêre /îmul concumulat», flmul è tumulo levât», Andre» Apertoli, ac Tfr mothci (cum quo Paulus, tam pr»fens cum gradente, quam abfenscum abiente, per [itéras tamiljarijOTime loquebatur ^exuvias, eodemój in-^ feparabili comitatu durante, ex Achaica Provin- f^hs. ciaConftantinopoli in urbe Grascia? Principem, gloriofam fecêre metaphorâ. Circa tćpusTranfla-tnmfs< tionis, variant Authorum relationes; quandoquï^ ipft Hieronymus, in diverfìs Commentais diverfa videtur affirmare. Alicubi aflcrit *ranflatas fuìfle Reliquias, tum Andre», tum ^ucac, anno vigelìmo tertio Conftantij Impe^ Scr'f-ratoris:doctt alibi; peradam tranflationem, fub Bcci: ^onftantino Magno, inter Orbis Monarcha s irimogcpitorum Ecclefi» Primogenito, quan-donnitantem in fidei excubijs Vigilandum a®uleatâ vellicar ironia : Sacrilegio fuit Con- fan* 20 /tanti nus lm pera tor, qui San Sfa s Reliquia s Andrea, Luca, & Ti mot bei Confi an tint.po-lim tranjìulit? apud quos da mon e s rugivnt, & i nhabìtatoKS Vi gitanti) iUorum fe feti tire prafentiam confitenttìr\ Haćlenus vcridi-cus Dalmata. Quas verbaC nequidem per errore librarioru variataj poiïë compefere Con ft a n -jS£ti° fatetur Baronìus, labem Arianifmi , Princi-rói die pem nominatu faîdantis» elogi ?fUcâ tati Doc-9Maï toris mentione indignam ratus» Interim in re dubia, definire controverfiam, certamque pro inccrtis determinare fententiam, vix prasfumir. At expedit fentire eum paucis.quàm errare cum Mover, multis. Qui pr&fata^triumphali tranfportati-oni praefigunt Ann uni Domini trecentefimû trigefimum ïextum,diem vero feptimum Idus Maij, five nonum eiufdem, firmiflìmè illam ab fiÙsà^s. Imperio Conftantij Novatoris refigunr. Dein-de conftans traditio, per anriquifììmos Codices ' " propagata, militât pro temporibusCoiiftantirii. Memorat etenim pretiofìs eoftmdem Divorum pignoribus, extra circulum neo ìluncupatse à Tuo nomine Civitatis Orthodoxum Imperato-rem obviam proctiTilIe, cum Tiaratorum Ca-pitum,Cleri, populique n 'merolillima frequen-tia ; exquifito cultu gratiffimos Holpites falu-tâlTc; ac inter fefìiva tripudiantis pompse fpe-ftacula, feeptrigeris manibus, cognomini intu-lille metropoli, Claudebantur fati s diu, Im-perialibus cortfignata thefauris Diva depofita adamantibus, unionibus, obryzo aeltimabiliora Nunquana alias, nifi in fummis Monarchia pe-riculis, aut in extremis Vrbis auguftae angu- ftijs pnofèrebantur in publicum. linde, óvò canora, prasfentiffimum caditùs au- - .hlu,caiamitatibusexiliu,afflćl:ionibus'!evamKii-- ii.verfis consolationem, ad ferre credebantur. Ita certe! lub Annum Redemptionis human» qvadri n gente firn um qvadragelmium fcxtum, Vibiance ìmpeiiales radios llieodofìo Iuniore Cum vehementi terras motu concufliis murus Coniiantinopolitanus, cum quinquaginta fe-ptem turribus, & propugnacuiis corruillet; jâq tota ci vitas, momentanea intenta ruina?- palaia, lapide as, domo s, ceu domefticos tuniulos vitatura, in circumfitos campos erupilTet, prépuce tranflatitio Bcatiffimas fi mul acro, novum Ia c speciem Uirgineam, qvadripartita terraquéi Orbis machina, intuetur. Dan da eli utiqu^ minime suspect i s Tellibus ea fides, qvamiuiì^ merentur. Qvanqvam cred idi iTem ego, uni' c-oRomânàBUrbis horizon ti.ad a liorû invidia illii' minando, s u fife e i fife feptenas Lucani penicillic" laborationes, velu ti feptem planeras, quorum influxus fufficit omnibus infraiunaribus crearti' ris.PutâlTé Incorporata Sapie n ti ae Farete,pro se ptéGraeciseSapictibus,orthodoxisRemi maenibu? dona/Te fui Oris feptenarium plusqva Delphicis plenûoraculis. Dixifle ipfâin Genitrice fua prae-lenté Dei Sapientiâ, nó plures quam fepté 1 hau-maturgaru IconûexcidifleColumnas, Catholicas Religioni fuccollandas pares. At ecce minime feptenis cótentu, illud metropoli tanu Fidei Pro-pugnaculu, piura fìbi eiufmodi fulcra vendicar! niuìtiplicatisq; MARIANA pulchritudinis re-praefentationibus, Unûexcellitomnes Orbis pul-chritudines. SexigiturvarijsabOrispofteriusiîï Urbe allatas, fupraaićto numero dicunturaccef-fiile Icones, ad colorarli Divi E V an gelili ae officinali!, originem fuâ re fer entes. Prima in Cam-po Mart io: quam Orthodoxa pietas, immaniffi- mS mo Leoni s łlaurici Icorioclaftae» furori fubdućtS, fj°edS iìmul cum Corporc Divi Gregorij Nazianzeni, Sem:' Gonftantinopoli Romain transtulit. Altera ad1™0' S. Bernardum. Terria MARIA nova,olifa??am> lub Andronico Imperatore; ïitaL°'£& longé ante Antiochenam\ uti etiam Pale-jlfna, cjtra dubium, pliiribus ejufmodì lineamen-tis opulenta fuilfecredjtiir,quae vel tantis tem-Ç)orum intervallìs, rerumq; viciffitudme depc rierunt; vel in Europam tranflatse, alia nomina funt fortitx. Yicinior nobis Dalmatia re' tinet Ragufanam de Porta5 Malta feu Melica' tiaêVei- Valktenfe, &c Melitenfem. foror Lechias Bo-letehjìs. h e m i a P rag fi Vifsogroden ferri. Polonia deprae- £Ąchten< «. -- ' . °. j.j A a i * r 1- 5fì fS.vip dicatprineipaiiterC2^//of/)o^/^/i?m,ohm By-Zzanti] O di gì tri ce titulo celeberrimam, in CI aro thvakn monte Diœcefeos Cracovienfis, fub fidifìima fi- Religioforum Divi Pauli Primi Eremita? cufto-dia,feliciter perennantem. Deejus certitudinc ambigere, foret grande piaculum, aut incon-iulta temeritas. Nam prêter pradcriptioneifl ìmmutabilis famas, jam ab annis trecentis qvadra-ginta 'firmatami ipli Lauretanae JEdis parìetes» difcrtilïimum illi quondam tiedêre teftimoniû, '■ "" 'V " 1 • his charaćberibus: Menjam autem VìrgìnisruW-naoet Czeftochovia in Polonia. Illius nimirum l,nus' j^nfae fu mus co mmen laies Poloni; cui terre-Hs qvidem fed Casio fublimior Trinitas, IE-^S, MARIA, IOSEPH, in Domo Nazarerha-na accubuit. Hasc qvoniam ex imputribili compaginata Cypariilo; ideo A pelli noftro piacuit °li dita te materią in qua vividos Virgineas For-colores confervat etiamnum. Qyomodo ^Utem Unicum iftud Sarmatias tutamen & orbameli ai m, é Terra Sanćta afportatum, Gazo-ph y lac i o Orientalium Monarcharum illatum; 'n Gai lias ad Carolimi Magnum dedućhmn in-ac Leonem Ruffias rubras Ducerci devo utum, ac Bel zenli Propugnaculo inclufum; tandem à vlaolllao Opolknh Principe, in Al onte CJaro cìepofìtum fuerit,occupante Sedem Petri Urbano VI., Polena vero Sceptra moderante Ludovico Hungaro, circa annum falutis 1383) non eft mei propoli ti fu fiori bus probare doc irnienti s. Ad expolìtas luci public» hac de re Hi (lori a sj adignifsimis fide Authoribus, pie curiofum relitto Le&orem. Gloriatur pr setere a Orbis Le-chic us Imagine Che l men fi, in Roxolania Ç Qua c^eu Jvubeam dicimus ) à Vlodimiro totius Rofsiacaj penti s Dominatore, poft luftralem fontem; Ba-ylij nomine infìgnito; buie loco tradita. Item Luceorienfi, Romana S. MARINE Major i li ^ Luce* rpiïlïmâ. Nam Bernardus Maciejovius, protunc °jìsT Lueeoriae Prsefu'; deinde Cardirialis, ac Regni. "rimas, h a ne I con cm, à Clemente VIII. Pon-fifice maximo, coram AuguIlo Collegio Purpu-fatotum Pgtrum, in VaticanoPalatio benedirà; E do- ionêac Stig mata jugiter in Corpore ^portanti. Secus CenevenS Praeconi! cui de-|l^es del ici de ut ut doloriferis; mollibus tamen 'ÎÎÇeri Regni notato ftigmatibus, poterant ^|;ae. Liceat pro ventate loqvi animofîûs»-' !""pias utiq; male-Nuptae fuas formas ex-cucullatus Vittembergae Hymeneus deli neâflet; lipotius pingerefciviflèt; quâmSponfam lm~ ëf ma- , maculati Agni, Romanam Ecdefïam, Aver-nali decolorare titione. Deniq , praebeant, fìha-fiumiib è?llt. aures audicndi Nicephoro de Luca aifl'e-renti Voluit plures ipsiusQ nempe Interne-L:h rat# Virginis) Imagines, ad ce terna m ritibÉc memoriam dipingere) AufcuJtent iemotà pe-cUap; ćtoris diiritie Durand u m, Tolofani Senatùspri-mum Praefidem; Saniïœ MARIE varias I-m agi ne s manibus fuis ad vivum pinxit. Concédant, citra Didymeam incredujitatem > loqvendi poteftatem Thomas Bofio: S. Lucas, depinxit Imagines multa s Dei paras &c. &c. CAPVT QVARTVM Statua Beatce Virgin i s., â Ma uri ti o Imperatore Orient ir, dat a Gregorio Magno,pro tunc Byzantij Nwit io hpoflolic- ; poftea Romœproceffionaliter ah eodem deportata, peftiferam luem extingvit. gigli Eìagius fecundius in ter fortunati No- imminis om'n^ in Ferri navigió, ita mo- derabatur clavum, ut illud adverfan-tibus cuiuslibet pel agi procellis fu pe-rius: qvaqvaverfum tenderet, curfu fecundidimo. Volvebatur Annus Domini eirciter qvin-gentefimus oćtogeflmus primus? cum urgenti-bus publicis Ecclelìe negotijs, vi fu m eli; Supremo Capiti, ad Tiberium II. Orientali Thro-1:0 mlìdentem, honorificam expedire legat io , ' ; ' *■ , nem nein _ Nemo aptior ad hoc munus obcundum condigné, Pontificie menti occurrit; quàm y^egorius! <}ui tunc Numini, fìbiq; vacans» dditefcebat in Cenobio Benediêtinorum fub titulo Divi Andreas, proprijs (ut alibi refere-tur^impenfis eredo. Nec tamen diulatere po-tuit.'Qiiisenim celaverit Ignem! ìgnea vis ex-animi intra clauftrorum repagula occultar! ^iquantum folet: detineri nequit qui neru m-pat) non tam ad fpargenda incendia; quàm ad orbpm illuminandum. Extraćtusigit.ir é late-"ris Mpnasterij Gregorius, & Cardiaalitise Di-gnitatis ti.tuio aućtus â prenominato Pelagio, taiiquam Nuntius Apoftolicus, ad aulam Tibe-fij Augufti delegarur. Aufpicatur longinqvd iter, accelerante non de (idem greflunuparen-di alacritate. Ducit in comi tatù, plurimos ejuf. dem Religiofi Inftituti Alumnos. Inter quos facile Princeps e rat Maximianus, jam tum fuf-fragio meritorum Sanćlus, deinde Epifcopus Syracufanus; cu jus perenni memorie, diem nonum Iunij Ecclefiaftici Fafti affignant. Cre-deres! imo cerneres; fub Cregorij Prelatura, totum itinerans monaiterium, propter notablom Cenobitarun freqventiam. Si autem, in-r^r Precurforis Dominici prodigi a, illud non poftremum (Vixq; non unicum} numeratur: ^uòd urbes traxeritin Eremum; neq; hoc mi-extitit! Tra&am â Gregorio monafticam Afcefim in urbes ÔC oppida, jam non folitariâ; nunqUam tamcn in Viarum tra&u, aufterioris vite folitudinem deferuilfe. Ułud, pre eeteris jucundius Viatori noftro obtigit fo'atium; quód eidemconfortio adjunćlu lit naćtus Leandrum 36 ArchiepifcopumHispalensem, parifecumBe* nedićtina profelïïone obftrićtum. Hic fimili-tercum charaćtere Legati adCuriam Coiftan-t i nopoJi tana feftinabat; nomi ne fui Principal i à Hef menegiJdi, contra Viiigothos Arianos, auxiiia-res Copias petiturus. In eoitinere, familiari* eonverfatio, fpećłata coram qvotidie virtus; iìmiiitudo deniq moru, intima in ter utriìq Byzâ-tipetam concilia vit unione animórń. Ccrtabant mutuis officijs charitatis.Alter alterius miraba-tur indolem, fuspiciebat dexterîtatem, seftima-bat perfećtionem. Ambo florentes mentis, vir-tutibus ambo! Fortunatum fe se putabat Gre-gorius ex Leandri Societate! nec fe minus fe-ìicem exiflimabat Lea rider, ex contrada curo Gregorio amicitia. Viva dixiiles paratia! X' qvaìi moru gradieńtia, pari fpiendore racii-antia. Uterq;poiì: emenfa viarum fpatia, fu-pera ta incommoda, exhaufìas moleiìias atti-git termin u m, ab Imperatore Tiberio exce-ptushumanifììmé. Propofuit Romano s Nunti-us punćia fuse legationis, geminis dilłinćta Cr-pitibus. Primum poilulabat prottćtionem I- talise, contra oppreflbres Longobardos. Air -rum depofeebat provifìooem alimentorum, ià levandas Rom as asrumnas, extremâ fere annona penuria, laborantis. SatisfecifTet perliben-ter utriq; poil alato Imperator, nifi Grascia» cervici bus impendens bellum defenlìvum, contra CofroemPerfarum Regem, alió^arma, curas, ÔC f :bfidia avocaflèt. Interim Gregor i us nuHam fibi paflus eli elabi occafìonem, de Religion^ ' ; : . Or- prthodoxa, optimè merendi. Nampraeter a-lia immortalia diéla, ac faćta; fubtempus com-morationis Conllantinopolitanae,Eutychiù Pa-triarcham, circa Articulum Fidel, de universi! Corporum Refurrećtione,fabuIofa q u'«edam ^ogmata diiTeminantem folidiilìma disputano-neconvicit. Convidum ad ejurandoserrores c°mpulit, adeo efficacités ut volumen afe con-^riptum (in qvo exOrigenis haliucinatione, af-ferebat Cor pora n olirà, poft anaftafim fore im-Palpabilia, ventis, aurisq; fubtiliora) ex decreto imperatoris, reprobantibus flammis abitimi, rion gravate tu ieri t. Demum in extrema aegri-tudine, coram arnicis, faiutationis aut vilita-tìonis officia exequentibus, peJlem manuum tuarum contredans, identidem repetebat;Cb*z- êfJc-fiteor, quia omnes in hac carne refurgemus. in vitti hac pro fe flìone, non citra fpem vi tas mêlions, fati s abreptum Patmrcham,bre vi fecutuseitTi- c jjp. z2* beri us, Regnator numeri s omnibus a b folata s. Maximum fabditis, ( quod rarum eli) imò u-tìiverfis bene fen t ien t ibus £ q uod rari u si 3 fuite-■iquit defiderium. Non fecus, ac Princeps Placet arum; qui min ùs asftimatur poft ortum: maxime defideratur poft occafum. "Ante o bitum, de-%n. ave-rat fucceflbrem Throni Mauritium» an-^0 Salutis quingentefimo odogeiìmo fecun 'o, ^tacatâ eidem in vinculum conjugale filia Có-ftantia. Hiec, evoluto annuo curfu Regiminis Mauritiani, enixa eli infantem fexûs ma le u li ni; quen\ Gregorius, tanquam intimus Capitis* Coronati amicus, de fonte luftrali levavit,fub ari~ ftum Domini. 583. Eodem piane tempore* F VUS tha in %$ erti vus Lcgatus ab Apoftolîca Sede defîgnatus, rjM LaurentiusRomanaeEcclefiaeArchidiaconus per-venit Conftantinopolim; tulitq; mandacum Pó* tificium, qvo Gregorìus in Urbera revocaba-lur. Mirum dićtu! qvanto masrore Curiam Imperialem repleverit inopinata mutatio! Lege-ban tur in-frontibus Proccrum, doloris charaae-res! qvos Gregorij precelsa probitas, in agen-dis rebus dexteritas, confummataq; prudentia, aitò imprefferant. Ipfe Mauritius, à primordi]s privata: fortunae, fpeciali familiaritate Viro Dei àggiùtinatus, moleiliffimè ferebat violentam fe-parationem. Quemq; per jura Majeftatis corn i tari non eft permiflus, rariflimls muneribus cohoneftavit abeuntem. C «ter i s infignius do-jium crat, ftatua Beatiflimae, â Divo Luca exarata. Hanc ex Jmperiali Gazophylacio depró-Terujr. ptam, dedit Gregorio in fìgnum iugulari s beai ut. nevolentise» ac perenna turi favoris. Ad-didit venerandum Caput SanćH Evangeli ft se, Marianarum Iconum Opifici s celeberrimi, cum brachio Andreie Apoftoli. Adjecit alias qvoq; Caelitum Éxuvias, quibus maximam animi pro-jpenfionem, erga tantum hospité declararet; ac nttperialem in immenftim cumularet munificen' tiam. Redux in Arccm Qyirinalem Gregorìus, poft patefadam fummo Pontifici Legationisre-fationem, iterum fe proprio inclufit monafterio, ìbidemq; aliata pignora depofuit, circa Annû Chrifti 585. Verum intra conceflas breves induci as, vix iìli aliquantûm facro otio & quieto recefïu fruì licuit. Qvantó magis à mundano ftrépitu fugiebat; tanto magis public as necetf- States îniîabant Tugîentii Cogebatuf i den ti* dem juvare Pelagium concìlio auxilid. Jmò , Supremi Capitis manus erat! fcribendis ad Mo- jfj Marchas variarti nationûsÔt partieulares Ećclefi« Sfl. asEpi ftolisjnęeflanter adhibka. Extraordinariar^* praeterea calamitates; non modocalamû-fedetk J airi animum eius difcrućiabaftt. Demerferat flo-jcntillimas Italias Provincias violenta inundâtio» ^vafi rupcis iterum C^lorum catafaćHś, novus Orbi m naretur ftragem ukiffiam cataclysmus, PrjÊtergreCîa riparum limites» êc elaufuras littorales fiumi na, nullo renitènte, aut retinente obftaculo, itixnia tlrbium s oppidoruitìj vico-rum, viiiarum colonias: effractisporfis, iubrutïs fepnneiitis libéré fubintrârunt.- ËxârdefCens vel iub liquido elemento Neptimî fevientis furor! dilaceratis montibus,fciiIìs ^OVâlibus jdlś® lìpatis vijs publiciSj pr^sértim in fini bus Ve-netiarum 61 Liguria;, jnnumer^bili hominum, animantiumq; internicione fefìingvi non pò* tuit. Àthefis fiuviorum Gigas, Veronënfës mu- ^sf'a ros al ambcns, in monftrofaffi exereverat prò- «e- Ceritatem; ita; ut lapideum urbis àmbitum^^ magis mordendo,' qvim lambendo ma-gna ex parte fuerit deniolitus. Bafiljcâm EH'Vi iati Zenonis Martyris, extra ponie-ia Veronal Mi perfenefìras a 11 fu s inspicerc, vi qvàdam pCCuf-tâ no-i absq; fpecie mifâctill, ab ìngreflii cft probibitus. Contigit autem hoc partieulare^per Aufomae orasi diluvium ( fi vehementiam, Ug0' colleras in unum vires expendere fibet)fexto-decimò Kalendas Novembris. Imitatus Âthe-fim Romuleus Tiberis, éòdem plané tempore, F2 adeo adeo intumuërat; ut barbarico faftu, muròrùìti tranlcendens altitudine", intimis penetralibu* Urbis fefe infuderit. Tune etiâefraco insoliti magnitudinis, horribili coìubrorum caterva fti-parus, per medium Tiberini alvei, Romamprae-terveéhis, ad marisusq; delcendit voraginefftf Deniq, praeambuJas cladesj'ubsecutaeft tellina' sj . topai)'u,gravissima peftiientia (qua pleriq; lu-irigvinana/n appeJJabànt)«juas ab anno 589-590. ad lequentem. pertii\ac(/2Zmèi^viendo,exinnU' mera mòrtaìiummultitudinevixpauco^ reliquie! apparebatq; rarus vàCuis habitator in urbibus errans. Placet authenticis Chronologorum ver-P bis, hânC corrupti àéris enarrare crude fi tate tri. u mad Scribit quidam: Romce in di è ś magi s pefti* Mr-Orb-tetitia feviebat. Ad ceti eroi autem cc fus, partsi. quibus hemines fœdé abfumebantur, hoc eti* £ag,52. £ mali acceffcr.it-, quòd multi cùm/temuta* tent. alij cùm ofci tarent ^repente Jp tritume* fnittebant. Qubd cùm fcepìùs evenire t-, confo et udo mdli&a e fi, quee nunc etiam obfef* matur, ut ftemutantibus fa hit e m apprecaìt* do, p tèe fi dì'u m quèrefent. Quanquam i Ita m confvetudinem, lòfi gè andqviorem fuifle, confiât ex Baronio, imo ex Ari fot eie & Petronio Arbitro-, qvi morem praefate apprecatiò-; nis, asvo fuo vi gui ile tefìantur. Qyidqvid fit! Im man i s contagio, non tanti m privâtas aedes, fed etiam jfacratiora clauftra perrufnpens, neq; Gregoriano peperei t Asce tor io. linde prxtef alios infignes pietate Viros, inlìgnìorem The e hm*. c'orum abftuljt,de qvoipse Gregotius nota hi" diaiog. lem recenser bilioni Sea nec pri vaforufn cardi- flèc-pôptîîanbus mmtljl» ipote feepira ligoWibtrs xqvans; iupremuai ^ciefiae Pallorem Fdagium Ih Bhitero tcìó percuffit; ac peremptóriè fcxtiiiMa vm fèffèt* Kbrua;ij, Ann 3 Domini qvi.1-4 * jtéliffì > nonagefimo. Aiîumpfïjs ftierât M Pétri Vi* «edram, ex Famiha Di W Benedici, p dtuihs fertili!«imo Pontifichili Ittìiinufio ampliisimà in egenos liberali-ate prasilam; pro ^dorutófie* clin a torio & aliment M One^ Donium p Opri a ni convertit in no.ocoitìium. EreXrt masnifiCd uimptu duas jrfafìijcas: viiâ S. Hefmetis Mât* ty lis, aiterafti Komànit-OncivisDivi Ladreiitijj purpurafis dxàtàm hdnoribils.- Èmenlus elt in Vaticano iolk>, Iole illdiłnói-efH arindraffl Zâ* diacum, numero duodenario Coffipfetìenturri Ab ejus OCCàsu POńtifrCa le Interre^num, dufS5 vit l'ex menlìbus, & o&tì diébtis. SaueiaVit ve-hementiffimè tanta caianiitas univefsani Ghfi-ftianitatem; quin potiìis,- eodem ićtu, Ovete ini-pegit Capiti, totum Orthodoxe HeipubliC^ Lorpas perieprolìravif. Ne taaleri dij m* neref acephalum; prOvidit i Ili Princeps Palìo-tum, non impafem ÀnteCélfôrii SnécëtiofËfîi Gregor i um, pfiuś omniarrt ocuiis & âriîmisj quàffi fiifffagijs, ad Mlgitiffi tant» fflâjêllsfii promofum, Concôfrdibus e'fg0 Clerf,-Serfatûsy ropuiio; Romani fati s# ac vòcWus èiê&iïs,- die Bvâ bebruarfj, âfin©fopf§ mémofatO,- qfingitì-tchmo nonagefimo, quanta fiuffiilitatêeoilâtam Digmtatemdeciinàrê- quanto cońatu eleŚiónd liiam irritam reddefe tentavéfit; feâu'énti Cêot* tey irijSynopli geiiOftfme|® diéîafibM#'- Mo> ii Affi 5ò dîcendum rcftati qvomodo graffantem ad' hue, piikiiis funeribus laturam JLacheiìm, ari' te iuam Inaugurationem cdomaerit Inilitui1 nimirû, celeberrima apui omnes Ecckfiaiìico* Scriptores Proceffionem, cii Litanijs majoribus? qvae Scptiformiumdcnominationem iuntlorri*' tx propter totius populi, in lepté agmina par' Varne- titionem. In primo procedtbat Clerus univef iridus, ius ,in iecûdoÀbbatts,cû clauliralibusjn tertio Abbatiflae cûSanctimonialibus, in qvarto infsn* tes, in qvinto laici, in lexto vidu£, in ieptin.O qyotqvotinterefîepoterant3mulieresconjugata& Quiribec autem Ca'tus praererebat Imagine!# jDeiparse Virginis, una e ieptenis, à Divo Lue* depictis, fuperiìis Capire iecundo recenfîtis. Porro lepri formi Litaniarum diftrihutioni(7ć\r* te Col-venerio) propter meliorem ordine m tonde ad egreflum, diftinetae erant allignata' Ec' cielić- Litanìa Clericorum exeat ah Ecc le' Coive- fi à B. loannis Baptiflœ. Litânia virorù ab Eccelefia B. Martyris Marcelli. Litania pag monachorum ah Ecclefia Martyrû Io anni $ & Pauli. Litania ancillarum Dei, ab Ec< eie fia Martyrum Coìrne' & Damiani. Litania viduarum ah Ecclefia Martyris Vit ci' \is. Litania pauperum & infant i um, ab Ecclefia B' Martyris Cheilite. Litania F<£* minarum conjugatarum, ab Ecclefia Fri' mi Martyris Stephani. Claudebat ulrimum if t gmen, cum nu mero (Mimo comitatu Gregor1" m à us, Mariana Statua â Ma v rit io Imperato"'2 Corn* ^fjbi cen fi gnata m, ac portatili ferculo ïrop0" fitam, iuccoliantibus h ine inde collaterali0111 Pfaeîatorum bumeriss proprîjs geftans mani- bus. Deqvo Marianus Ephemerifta ita diflerit: Hac die eâdem, â S. Gregorio infili tui a Ro'dar:j^a fupplicatio, adplacandum Deum gra- dîe"Z vîjfirnâ lue Rornanos caftigantem. In eafiup-Plicatione S. Genitrici $ Dei Imagi nem, ad j ^ìvum â D. Luca exprefiam, Pont if ex ipse f°ienni pompâ de tu lit, infigni plané mi~ raculo &c. Idem affirmant Ùurandus, &Si* %onius fuperaddendo: Imaginent eam Çjit ex ore ipfius Gregorij confitti t ) fi mil li mâ VunaOt fui fie Deipara, & a S. Luca effigi atam, Con Iter n avérât âliqvantum devota m congerie ftibitus hominum intetitus! ex quibus, durante Proceffione, intra unius hors fpatium, oćlo-ginta repente collapfi, fpiritum exhalârunf, Sed vicit perfeverantia! Nam poił continuatati! trìduo Feftorum Pafchalium, finiilem de voti a-nem, cedente fenfîm pcllilentÊs aune faevitiâ, ^ à facie Virginis fugiente, optata redśjt faltf-cw. bricas. ìiiud imprimts accidie memorabile! cum fs™: pius iile Fidel; u m comiratus, molem Adriani ft2$Êb Pr^etergrederetur, vifibiji forma, praebuit fefe ÂfQlul' 'peftandum Angelus, turrito Culmini infïftens, pt°oîL Jiftri&umq; gladium in vagina m recondens, y. qui conjecturalïteropïnentur,fu!lìèDuccm "ege" Ç^leftis militi» Michàélem, arq; in fpecic pue- Sdg/rfa rili apparuîfle. Reftant impreifa rnarmori velli- 'ncf^ già, CJU3B in Conventu Âr^ Caeli hodieqve refi- pn!L giosé affervantur, palamq; confpîciuntui'. Ab- fas- P< Hinc vêtus illa Moles Adriani, novam adepta han appellationem, dicitur Caftrum Angeli, o fe-. pardus ttiujn abAlexandfa VI. beEIcisufibus adapta- m mu cum, » c Ą..Ą* 1 bui uri tum, eminente in pinnaculo figura adolefcen-Rontce. tjs aligeri, mucronem vibranti*. Infuper fub gem ' tempus ejusdem SuppIicationis,auditaefunt vo-iib:i6. ces Angelica, circa Gregoriana m Icone m> hot,B.20 cantjcum modulantes:/?^/»*/ Cieli tetart- alleluiaì quia quem meruijli portare,Alleili-iaìRefurrexitficut dixit.Alleluiai Quod polì' quam auribus excepit Gregorius, raox ex Divina inspiratione, complevic cantilenane hoc verilculo: Ora pro nobis Deum, Allelui tf.'tranfi-torri. 8: jtq; illa, in Antiphonam fotennem, toto Pafcha-7dm M tempore, ab Èccielìa foli tam iterari. Vi 590"' auditisq, tot prodigijs Neo-ele&us PontifeX . niirificè exhilaratus, continere fe non potuit, quin fereno ore, ad confertam multitudincm converso exclamaret: Bono omnes eftote a-nimo\ nam optatus Divina ira, ac furenti s p effilent i ce fini s, DEO ipso annuente 0-ftéditwikeq; eum firmafefeljit fiducia.'na penitus contagiosa lymptomata in Urbe eianguerunt5ac fanis corporibus redijt magna tranquillitàs. UndeGregori-ano- Mariana Statua, varijs in locis publico cultui expo-fita;tanquam praefen-tiffimum Roma? pne-iìdium exqvifitifiì-misclarefcere cas-pit honor i bus. Sed jam, ad reliqua Grego-rij afta, obi ter attingendo, feftinat calamus. * * * CA- CAPVT aVINTVM Reliqva Vitœ & gefiorum Divi Gregorij Magni a naie Ba. ||if||Ëf Am à feptédécim propè fasculis, lu-raiffflf nato genu Orbis adoraverat Romani» ^Pj vix unquam tamen vidit adoratiorie dignioréjquâdû illa in vitalë luce e-^'ditGrtgoriûjVetuftilIimisQuirinasGentisHe-r°ibù s gloriali orerà. Natus eft,circaannu na-mando Sàlutis, quingentefiràjm quadrage-«ttiurà, ex illaftriffimis utriusq; ftirpis Proge-^itòribUs, Patre feiiìcet Gordiano,Prlârio Senatore urbis,Matrè Sylvia,hàud minore Sangvinis prorogar i va rà, â fuis Maioribus derivante. Sçd quia Nobilìtas vera eiì atq> unica virtus ^ùantam ÔC hasć Pàludatas Profapia; affuderit clàritatem, inde fati'S tonftat» àuód hoc Par ftobiliffimum, Bèatorùm AlbomfcriptUrn, huc« tisq; cefebret Ecclefìa. Non defunt veterani ^ar-Scriptòres; qui affirment: Gordiauum abdica-tis profanas Dignitatis fafoibus, fpiritùalé Ila- ^ové tum Fu irte àràplèxum, adle&umq; feptenario r"' friaconorurn numero, qui tune S. R. E. Car-^ina'es eensebàntur. Sylvia vero, hactenus in ćonjugali vinéulo, Matronarum Quirinarum e-xęmplar! imitata maritù; tu demù fe credi- Mart». dit auréas libertari redditanì; dam de confensu mvìt: mutuo, iû Monafleriò Celibe Nov£, prope Portant S. Palili, fporitàneanì fub ar&iòre disciplina Complëxa fervitutê; inde liberrimo Spiri-tu in Caeloś evòlaviL Spcctaverat astate fua lo-annes Dìaconus utriusq; ectypon, in Cregò- •J' ^ • m nano D'vi Andreas Csenobio; ad perenne fili a-lis gratitudmis memoriam pofteritati relicturn. Gordianum quidem Ecclefiastica toga veftie-bat: Sylvia Religioso velamine tegebatur. Na-tus igitur publico Orbis terrarum emolumento Gregorius,Pontificatûs Vigilij Papas annoter-tio,luftiniani Imperantis tertiodecimo, Vitigis Gothorum in Italia Regis quinto; hereditariani nonlolUm àParentibus; fed ab Avis Proavisq; traxit Sanctitatem. Computabat enim in Avo-rum ferie, S> Felicem Papam.ejus nominis qvar-tum: intcr Amitas Tar lilla m &C Pateriam. Ncc degenerem àtantis Aboriginibus vidit indole, in unico fratre Germano/geminisq; fororibus Emiliana, ÔC Gordiana. Habet nirniru non di {limile- libi propaginem faeCunda probità sì iitioi-tescreentur fortibus, ac bonis boni, nec imbelle m progenerent aqvilas colûbâm. Ipfum Gre-gorij nomen-'arcano qùodam non caruit presagio; quod in Grecanica Dialetto, fignifîcât Vi" gila ntem\he fi jam tu ex herbà fructus* ex aurora foKex ungve Leo> ex appeliatìòne ipfa,vi-gilantilìimus Crthòdoxo Ovili Paftor praefigna-retur. Dilucalum setatis fenellasMufis confò' cravit! li teras tu manfvetiores, tum ieveriores, eâ ingenij capacitate eópréheniurus; ut judicio contemporanei fibi Gregor ij Turonenfìs, Grâ-maticum>Rhetore, Dialecrìcum, paré Gregorio noftro, mundi amphitheàtrû Roma, aevò ilio, e*' hibere nequìverit. Patritijs admotus c'ufuiibus» ampliffîmam Prastoris dignitatem» fumma On}' nium Ordinum gratulatione,nec minore ge0!C contentatione. De volutum ad fe iure fucce^0" nis nis opulentfffimû parfìmonium, in augendum c°rè Domùs L ei, firndationes mòna iter ioru, c^teràq; officia piÊtàtis convertit In ih la Slcì- i-a.tcrgtmi'na rrgidìoris di^iplia^condidit pro-pugnaclila* lu] eràbundanrer dotata, an dilatât Adiecit leptimum Romae in avito PàfetiOj iterine Andrea; Apoitùj in (igni tum- in quo poft "afilij> ac Benedilli Calo militantes copias, nunc genuina hońmakti ioboftsjlàbilem habet kationem, ita bàlìliii S e nato rìse I^omû's pai% mutatis tòties 'R'èiigiofàrutó Profàpiàrû-'Co-.?n'js> prillinâ wequaqtiâ «niiferunt, fed in mè-"us mut-àvere magnifico ntia. Documentò magna ti 5Us: ab àfn'dcntibus m'àjeïtafis uîtra'srtétâ^ p'aiàco JìabitatoribUS) ve rè maielnsofoiiimà QicijÔt èlTe Pàlatîâi in pàtri j-$ jpròin'de Penati- bus» voi untar lus éìul Kìundi'Gregòntìs, depòfi-^t'rabeàsabdicato "ma'gffìràrtt próéiiìààm il Se-pb'ris, Mòiiaftia nâuij^èa'Éufr; prirnèm iubH-i-Orione,deinde fub MàXìWàiìòj PrÉÌatis perfe-Cïifîtmis, adeó -pfofecit* ut frtàjóribus ac £qva-«bus» prò ipeculo perfëâioiiis_ proporieretuf. Moytnthic âoftû'ûfiî d'ubidì m Ben ed feti ni fà-'|jit Inflittiti? aft verò vivendi nórma m à-Divo jEquitiôi còmìlitonibus fuis pï^xfcriptâ tenuerit?' mo colkd'a Côrtgrègâtiôjub ânnû xrx Chri- stènti-^ànââ quin|éntelîmû qUa'rtû-,Îlofuiflê memora- ***'-tUr: Verofimilius ta iti en Vrdètuf» eâ iépéfìitej Pn^Us Occidcntis parfibus,lscêfSGâs;Béncdicli legespr^juxilTe* côrtfôquenter, lc|liitsus ëtiam, 3liaś, aggregâto fibi C^tuî» traci i dit pra-•cticandas. Ut ut eftî Valedixit prôfâhis nëgo-tijSj ex laureato Praetore, myrrhatus Cenobita, Ć2 feq; feq; ante funera fepe'îvit, anno beatiorisvitss m o re aîibus refi itutae,circiter q ut gen f esimo, iep-tuagefimo quarto; quo Italiani fub fangvinarijs Longobardorû iceptris confiât gemuitìè. Nul-Jus ab eorumTyrannide tutior lccus erat, Urbe Romanità Religionis.quàm omniû Aufoniae po-pulorum, arce munitiflìma. In qua nemo Gregorio fecurior; ciim is extra mundi tumultus quieictrct, rideretq; furcntes fub pedibusnim-bos. Interim novusHe ras,nova bella elegit,ca£-lifcros habitura triumphos. Càrnem propnam, quaiitumvis langvidam, quotidie in aciem provoca bat. Née ferro parce bal, nec fang vi ni; Extcnuabat membrorûvim rebellera frequenti abftinentià, emaciabat infomnijs, alijsq; a afte' ritatibus in fu p peti as evocatis, Spiritui lubju-gabat. Contentus sequa litatis gradu, nunqmnt fublimiora falli già ambitiofo voto deiibavit. libenter in Domo Dei elegiffet vivere abicćhn; nifi urgencibus Fratrum poftuìatis, din reluSan-re modellià, Abbatialis rrsdaturse apicem, coa-6tus eflct attendere. Retinuit interim invari-atos in honore mores ; imò rigidiore cxpolivit oblcrvantià. Excubantibus iModeratorum o-culis tantifper fubduĆtuś, centoculum Argum induit; ut fibi invigilarti. Praster alia pietatis incrementa, aućta ad ftuporem alimenti parn-monià, non iemel in dies plurimos protraxit e-iuriem;cx qua praefentiiïîmû vitse periculum fu-bijflet; nifi concedimi caelìcus abftinentix do-num. in vifibili quadam virtute, vires emonei*-tis corpufculi vegetaret. Morborum variente gravatus, à continuis laboribus levarne n mefe mere videbatur, ïmpallescebat afliduae Tacra-Jitèrarum lectioni & cćmentarioni. Scrip-1C Perquàm plurima, quae melas xtatis excede-^cntJ nifi Divinior CoJumba, fcribentis auribus wimmcre vi fa, c«eri s veìòciorem pennam cô- ■££ 1 Jdâfîet. Prœ alijs Religioise Frofefsionis inqui-Mentis, adverjariam jurataìPauperiei propri-^jtem, quanto pròfequererur odiò, unum $J* ad e vi den ter manifeftar. Ad Cxanimis monaci latus, tribus duntaxatobolis reperds, indignû pnè communi fepufturà cndaver definì vit, atq-j 5 ąfinino maufoiaéo humari mandavit. Ex red-Qifibus ÀbbatiiE, innumeram egenortìm aluit ^ultitudinem, eaq; liber alitate confi aliter exer-cìtì, tum Angelos humanâ forma tt£tos;tû An- Selotum Dominimi, fuceeOu temporis, ad men- iam PontiiìcaJcm, rariffimum convivam nierait e xci pere. His intentum a&iofìibus, mors Pe-iagij 1Ï. ejusq; morte animata Eìe&oràliscon* pordia, invitum Vaticanis admovit ÌnfuIiSv ut Jam Capite precedenti innuimus. Deliberatum erat Gregorio, à tam ardua Petra omnino refi-lire! haudignarum: excelfiorf àibìimitati, formi-» dabiliorem imminere ruinam! fublimiorem m-teris apice, magis eflè lubricom. Obktosquis-Suis avide venatur honores, nude ruât, tabulata ftruit. Invalueratà Gothorum Regimine pr&- ìudiciofaLiberìatiBcclenaftic^ cónfvetudojnul- los, etfi légitimé elećtos Pontifices àcceptan-di, nifi authoritate fuâ approbatos. Éàndem Romani Imperatores, poft occupatam îtaliam Jaordicus ufurpabant. Arripit hunc morem 1 ^regorius,pro inexpugnabili clypeoj quo Pro- C3 moto- 5p motoromi tela refundaL Scribit ad Màuritìutn Cad arem ponderofiiinuam epitìoJam, qiiâ irrita-tìonem,/eu caiïâtionem EjeéUonis e vi ncat Inr tereipiimtur iiterse ab Urbis Pretore, fratre e-jus' iubroganturq; aiiaé, tonlîrniatiônem colia--tx Poteitatis enìxe pûftuiâiites, Sùbodoratus i;je domefticam {łauderń, cjandeilittè Roma ela-bicur, inhabitabiJcs defèrti la te bras qu^rit; cx-cix rupis anrrum iubinrrat, ab emilìarijs qua-<}uaverfum inveilìga:turv Dia frulliti! donec lupra fpekum ignivoma rutilante Columnâ; né-pe Divino indigitante!umine,repettus; exere-mo ad tkbètìi» è fpe-iunca ad foiium honotifi" ce reduccretLif. c'aiutai Pallore m Civi tas -in occudum eftula, pedibusq, aitai'a veûeratur. Suptrveniiint ab• Îimperatore,refpoiijôriàè» Jn'on tantum Blećlioiieni ratìffcantest-fed edam ipd Gregorio,prò veteri amicitia, & llniverfìe Cferì-Rt ipublrc.se, pro amore communìs. boni, rineritiflimam eievatiottem gratifiantes» Ëô ie- tfum evento, videns in ter veda molimina iua .Nee-Pontìfex,. diveria voìutare animo incipit > co rifili a, _ Ruminât alte inhserentem petbori, Joannis Eplfcopi Ravennatjs, Viri lagaciffîmâ difererìone Spisrìtujim celeberrimi, .penetrabili' .ore ancipiti mucrone patsenesì; qua ite nuper ab .etìugijs exequend# v.OÌUBtàtis Divina ab ile r-re bat. • Ponderar Oppofitas..ab:in-vià;â demifìi-• -one pjatìones; q ûa -d ić^ante, juft um>.non ita eri dé -volume n, lub ûïulo Pa fiorali s, ediderat. Ver- fat recenti recordàtione, enumerata in ecd m ■Codice^Prdatorum onera, ipfîs Angellcis humer is formidandą. Explorât penitiiis bebcta- ta ab codem Ravennate, prsedi&i vofuminïs argumenta; nequaquam refraćtariae fuperûm de-^fetis humili tati iuas militatura; ideoq;conclu-pon ampliùsCado elle repugnandum. Sub-®ittit Lacertos, plus quàm Atianteo ponderi, ac jtixta ufitatam iliis temporibus ceri mon iam, fu-Jeeptq Pallio, factad; fidei Profeflìone, âte fepul-chrumPrincipis Apoltolorum, in ter feftivas'po-puloru voces, CHRISTI Vicarius adoratur, die ttona feptembris, anni quingentelìmi nonage-Jjmi. Dies hic Ecclcllafticis tabulis cólìgnatus, «ngulari quotannis celebritate rccolitur. Au-jpicia Ponti ficarùs, lolidillìmo depreflionis in-fmse fondamento fuperipofiturus; titulumićr-Servorum Dei, Papalibus Literis praefigen-dum primus aflumit. Grafulatorias emerita; Dignitafis, ex di ili ti s Terrarum Monarchijsre-cipit. Qua s in ter fuêre gra tii7i m a?» ab amici/Timo I eandro alte; qui rune in Hifpalenlì diœ-cefi Synod u m celebrabat. Iterum libris evul-gandis infudat. Commentarios morales in lob ante inchoatos perficit. Explanationes Evan-geliorum, &Ezcchielis; Dialogos, Antiphonari-Um diurnum ac nocturnum, imo fere intégrum Officium jDivinum, indefellò calamo cófummat. Hinc ad publica Religionis ne goti a, maxime Vero ad fuperlliosârum Gentium converfioné» Paftoraîes curas rèfleetit. Longè ante prxftìe-"itątum propófitum, adducenclae ad àgnifioné V£r'tatis Anglia, efficaciter inftaurat. Parem tanto operi Auguftinum, Bénédictins profelîi-onis Abbatcm cumdelectu Socioruim ad eande Inlulâ deltinat. Regi Galiiarum Theodoberto Mifìi- Million ar îos Anglicos,hunianiflirnis epiftolis c5-mendat.Accidit haec expedi tio,ci re a annuiti mif* fi in terras Dei incarnaci, qumgentelimû nona-gelïmû fextû.Quàm fortunato iuceeflu adeffeerd dedu&a, Capite fequenti dicetur còmodi ìis. Alia immortali a Gregori j facta, ^praeter hac ten us i iv finuata, aut in dee urta Primée Partis fparsT fug' gerenda; mors invidiosa» quanta Optimi Poni ti fieis meritis, minime in videnda> abrupit; annd Triumphantis de morte, Authoris vit£, lexcetì* telimi quarto, die duodecimo Martijvpoft ex-pletos Ponti ficiae luri^dictionis anno» treded» menles lex» dies djodecim, 'l rismegitìuitì hunc, fupra Magni mtkuktkïnem, dicàt pos' tentas! naralìbu>, Honore, geîiis! ad hic: San' Sitate, Sapìentià, dexteritate ter maximu. Reti' dfdit anima CaeleJfli Patrìàe: corpus terrei!ri re liquitì fi corpus dici potè II; perpetua labori* bus, ftudio, iollìcitudine, morbis, acutìffiinis podàgrse doloribus, adeo fubrìlisattìftì; Ut Spi" ritu crederes; nifi peìlem Ôt oOà haberet-, Polì-humos magnoru Cinerum thesauro$> antè p' crct trilliti ilìterColumnas pòrti eus* haud iii' fi* grata Patri ac Fil io Roma depofuit; ut in arca» no reconditorio tutiùs aflèrvarentur. Subinde Gregorìus IVv nominis & muneris heres> ve' neranda pignora, in proximum tranflata Sac' rarium, i'ub altari, prope Portatiti Ìadicìj col' loca vit, Anno dertmm mìllefimo fexcentefr mo ft-xto» die occava lanuarij, toties quoties,r vividis Cineribas rena scen s Phoenix Lati j, ad nov» BafilìesE monumentum e volavi t, eodeifl» cum Phaeniçe Gracias Gregorio Nmmmn°> mar- , mar,v0^ fepulchrali clausuś, Quà in re, idem pr^ititiflè videtur Doćlor Orientis, Doôlori Uccidentis; quod ante Stephano Protomartyfi pradliterat Laurenrius. In eodem nempe lo* culo, locu quietis occupaverunt PrimipiJi Mar* tyrum: in eodem tumulo Primates Doctorum ^vievcrunt. Excerpiit è mortuari lapide,Gre-gorianum Epitaphiam Ioannes Diaconus, his Y^rbis expreflum: Hìc reqviefcit S. Gregorius y pa, qui fedit annos tredecim, menfesfex, "ępofitus quarto Idus Marti], Quod è rude-rìBus rudioris antiquitatis erutti; idem ipfe Ar-chipontificis noftri Encomiaftes, cultiore, eaqj Metrica elocutione, lie expolivit; Sufcipe terra tuo corpus de corpore fumptù, Reddere quod va le a s vivificante Ueoì Spiritus afìra petit, lethi nil iura valebunt^ Cui vit ce alteri us,mors magis ipsa vìa eft-Pon tifici* Siimi. hoc claudûtur mêbra fepul-Qvi ïnumeris fëpervivit ubi% bonis.Çchro; uri e m dapibus fuperavit, fri gora ve fi e t Atg, animas moniti s t exit ab ho/le facris. Irnplebatą actu, quidquid fermone docebat, Effet ut exemplii myftica verba loquens. Sglos adCHRISTUM covertit méte beni g* $c fidei acquirens agmina Géte novâ.Qtiâ, plc labor, hoc ftudium, hcec tibi cura, hoc jjfìor agebaf-, rinomino offerres plurima lucra gregis\ WjSÌ Dei confiti faiïus Ice tare tri tìmphi sì p'mercedemoperum jam fine fine tenesi . netçrca Depolitionis Gregoriana^ memòria, Uiiculpta fujt laminas plumbea non quidem aU-> H reo * reo Stylo, fed [uper aururn «{limando aflfe&u Fauli V. Papae, tenore lequenti: San ffi Gregorij magni Papce primi Corpus, ex altari S. Andrete,jito in re li qua jam colla~ bente veteris Ecclefiœparte, Pauli Papce jufsu motum, &in novum Templum Solenni proceffìone illatum, fub hac Ara, capfà cf prejjma ine lu fum, pilo marmoreo collocavi Evangelijì a Palottus, Titulì S. Lamentij M Lucina Cardinali s Cufentinus, hujus Ba fi' lic ce Archipresbyter. Anno M.DCVI. die otta* va lanuarij, Dominica iwfru OU ava m Epi' phanice,Pôtificatûs ej m SS. D.N. armo primo• Reftat adhuc, minime omittendû; non tam fu-nebre ep ictdiuin; quam triumphnle epinicio^ Taulus Divis Gregorij manibus, ab Authore Romae fub-terranea deeantatum;totius Vitae ejus epitomen. Rom# veJut Iliadem in nuee eompJeótens; quod perii-ŁnZ' benter repeto. ubi. O Hofpes audi s Gregorij Nomenl cap..5. ergo dum audi s, d u m legi s n c m en -, pag. 57- » T) . ' omen augurare Pontificii. Gregorius Vigilans; ergo Pa fi ori . Terra dedit nomen futuro Pontifici-, Ccelum homi ni detuli t Pontificatum. Hic Urbe m patri a m habuit-, futurus Urbis, Orbis pariìerac Patria Patef-Senatum abhorrens, &clauflrum ambi en!} fe natû, no Urbis, fed orbis fupremo Senatui' Senatorie paci, bono Reipublicce,faluti omni11 Com proba vit. Confi ant i napoli m Roma Lega tum mi fit' volens, libens, gaudensì ' ' ■ eX~ 55 exceptura redeuntê de legati one Vont ifìce% Quippe ne tanti Viri glori ce theatrutn altera Roma deefset', ha ud Patri a m i Ile agnovit, Pontificias Infulas offe rete, ovâtë,plaudêtê, ùomefiicos ratus hoftes, Cives domefticosl ne exoratus dignitatem acci perete di gna m inexoratus fugam arri pni t. Ne tot i lateret mundo humilitas, humiles exeogitavit latebra s. Non jâ ci vi s interhonores, athofpes &>hoftts\ So lus Patri ce ë folo exi liens â longe Patri a m fubiens fa lut avit-, qu£ Gregorio ha ud Ponti fica tum de ferrei Sed inferre injuria m vi fa e (i. Fugi ens,fpeluncam receptaculum ha bui ti dû Romce requiréti s, gratulati s, excìpìentis blandas cavet, ti met, borre t infidi as. Novum triumphandi genus\ quod antiqua femel fœ:ula viderunti dum Gre goti us nova arte, non de capta, fed de contempla Roma vel fugiendo viumphat. Fuga fine exemplo, exemplù non fine fugai Ccelum fugientem haud celati imo latitantem prodi t fubfpecu hùmînë, & Igne# Columnce indi ciò, fuffukiendo Orbi Columnam indicai. Tu Columnam qui vides5 inajus Herculeo Gregori anù opus arbitra ré Aud'l quid Cœlo tefie Co 'umna vel obmutefieni loquitur) Hucusâ Gregori us non plus ultra mortalit, H2 ma- maj us e fi tpfé miraculam, quàm Columnfl- Hic unus dum méritas iueret lue, fcelerû paenas Romfl\ aliénas abluere fupplex culpas proprijs lac ry mi s non de flit iti fatìus vere Dei & hominum Reconci lia tot taupetes q uotiéi e,& An g do* infètta uperes Commendale s ha buit Pater pauperum. Pontifici u M thefaurum erogando-, fotum feci f epe pauperum paMmonium Anglos•> quo s Angelos appellabat\ Hum pius, du m lynceus tranf,mi/so Evangeli} lumini luft rat, il l'ufi fat % vèrè feci t Angelot% fa Bus ipfe Anglorum Angelorum ApofìoluS' Dum unusprœ omnibus, pro omnibus feri bit'* Divina Columbi oraculo, Sigfìà Numi ni s infigriiìus èji, Haud cni m alio\ quàm Columbi columba, &Colutnn<è Colûnû ìndìcio cornmendari debuit. Tam multas lam magna> tam mira fecit, firipfih docuit, perfecìî, infitmus jugitefcorporé,ani mo tàèìì vegèìUs> ut nifi infirmili expert corporis crederettìfi qui totus Spiritus credi potitit, LeBorlf plura vis no fé, qua dìfcas\ ex cQgnòrftentò dtfee: nihil parvum fub magna la fere Gregorio 1 : * * CA- capvtsextvm ■Ant equa m Effigies Mariana miitaiurinHi-fPańias\ depingitûfejus apographum a S.Au-&ufti~nò Abbate Béhèdi ffi ito* -Ròmie ad 'S. An-dream-, Ubi etiam pr^fati Auguflini a^a fCimati m co II i glint uf. 'Slf^jgif Am Forte in arcano ànimi conciliò de-Bj Hl fìniveràt Gregoriusj vivttrri illud.Mà-IlilJpi rianaè Perfbnai fimuiaerum, non alteri; qìiàfrj elećło èxmillibus âmieôfiitti Leandro, prò pèrénnàturae benevolenti as documénto, aliquando mittertdùm% Ne igituf fcé-tulorùm opus, tam libi; quàm Regnalrici O bis Romae ërépcuffî, feri s profequeretur fiiijplrijs; tempeftivè pro vi dit me'thodum, quâ jaôura nota biiis, aliq uomod o cc rupe rìiaretil r, Cìreum-tulit perfpicàcès per Urbe m OtJulÔs; inveltlgàris con fii min atu m in ârte Pi&òfia magiftrum- cui Lucan^Coelaturas imitàtio, non tântùM fecurè, Verùm etiàm hòtìórificè poffèt committf Et c|uidëm jure merito dubitare licet' utr um illâ sè-tate,ce!cbërrimofum ineMefcitìòtìiijiis arti s vi» forum, ita feràx fuerit îtaliâj ut nûn^ëft) imo àb aliquot fóecius éxtiïiffëcfeditujfi ..Vixënim hoiì omnium Rêgnorum judićio, Itâiictls pèni* cUlus c aster i s pâlmam praefipit! jivë iriventiohis ^Hcitaśj fi ve imitaildi fac9îtas, fivë dimerilióniś Pfoportio, fi ve linearum fubtilitâs, fivëcôîofum €'eèàntia, iivë umbrafùîiï âpti difpôfitiô; fivé deniq. ómnimòda Cfifomôgrâpliiië Simmetria poiideretufi ftiiltë iitiqj ift Bivôfum delubfis, h 3 in In Principum auguftalibus, in Magnatum pala-tijsj laudantùr exaggeratiùs, fpećtantur avidi-ìis. NuJlae magis in admiraiionem rapiunt pu-pillas; quàm Tabulas Italiani penicilji. Emm vero Gregoriana tempora, ut potè Marty rum temporibus viciniora; cos attentms ful'pexcre colore*, quibus Heroicus cruor, trium lœculorurt» traćtu, nondum piene ficcatus, Quirinales vel maxime terras purpuraverat. Neq; certe ve' nultior pićtura exeogitari poteft; quàm pro fu 11 pro CHRIS T O Sang vinis cynnabari, dignos Chriftiano H eroe mores, in le iplo vivaciter et' formare.' ut imitari non pigeat, quod celebrare dclećłat. Albor intaminai pećtoris, auripig' mentimi charitatis, cyanus fìeiei, viror fpei,pur' puri 11 um verecundias, atror paenitentix, praeci' pni funt virtutis co,ores. Hos nativis umbri* temperet humilitas,penicillum premat fortitudo» lineas moderetur juilitia, luperfluitatem demat temperar; tia, tot u m opus dirigat prudentia! moX ad ftuporé Cœli fpeciofa proci i bit Imago. Qiian' gueT q«am 'praeter morałem exprimendac probitati* tern- indultriam, invenrus cft in Urbe Augujìinus. Origi- profelìioneBenediftinus dignitafeAbbas.'qui minus d ex tre, Abbatialem baculum, quàm pi' fm ^oria verfaret inftrumenta. Hic proinde ti Mar- mandato Pontificis,haud leve aggreflìis negoti' Tari/- uiti' transferendae ex Originali fculptura in te %% lam linigeram, Figura Virginalis; adeoillameX' ufi. qvi lite perfecit; ut ad abfolutiflimum artis et' Sto PtTimentum' nihil prorfus de fiderà ri videretur. fol. Approbavit exemplar Antilles M a xi m u s! no-,82, vumq; Pignus, intra limi na domeftici Sacrari) de- ej ofuit, privata pietatis officijs honorandum. nmum autem interejulmodi officia locum ven-icabant> Divina Sacrifîcia, ad aram hoc pîgno-rcnobilitatam, à fojis Archifacerdotibus Roma-P1>3 Ân Oratorio Aulico, plurimis deinde aetati-is Sitata. Cujus alTertionis veritati fuffragan-tern Chronographorum catervam Ç prêter an-j^flimam traditionem } longum eflët fingilla-irn retexere. Quotquot GvadalupenfisThau-tllaiurg£ Griginem, acin Iberiam tranfmigra-^onem, fa gaci (crutati l'une indagine; ornnes tra-itioni fidem adftruunt, quorum fiet ment io fpe-ciâiis in le ri ùs. Interea non exiguum opéras preti uni exiftimo, quafdam ArchipiBoris Roma-aćłiones, auro cedrove notandas, faltèm de-bilioribus paginis concredere. Anno verbi Incorporati quingentefimo no nage fi mo fexto,fce-ptrorum Mauritij, ab Augufto quinquagc/ìmi e/o-^uarti Monarchi, quarto decimo; ab adventu'"isT Anglorum in Britanniam, circiter centefìmo ^uinquagelìmo, pr^efixum libi Gregoriano juf-fri iter, ad ejufdem Gentis Converlìonem ag-greflus eli Augulìinus. Socios&C adjutores fu-Uìne meflis, habuit fere quadraginta; quos inter facile Principes cenfebantur: Mellitus Ab bas, j-aurentius, Ioannes, Theodorus, lufìus, Pau-^ìus, Rufinianus. ïnvidit Ç ut folet} bene cas-f'ìs, Immani generis hoftis, fatagens in herba Imprimere granum felećłiffimum; olim fu o Io-fuperfeminandum. Nam poft emenfa via-5 u^j» ipatia aliquot, fpeciofos evangelifantium pedçSj ignominiofâ affecît torpedine, paniciq; metûs inerti ftrinxit compede. Audaces h afte- nus 5° ^ nus Operarij, mi Ha manu ad arar rum, palarti re-fpiciebant retro,' quorum oculos, citraau&ivutfl vivum vitrum, omnia in majus augcns timor» vehcmentiflimé riverbera bat. Cbverfabatut à longe, percuJfis pufìllanimitate pećtoribus, fu-perllitiofae nationis barbaries, efferata crudeli' tas,pervicax incredulitas. Infederar meticulo' fis mentibus imagi natio: Terramillam de voran-tem habitatores f'uos, monfìra quaedam Gigan-tum parturire. Csepit itaq; Q ut quondamHe-braeorum turmas in deferto) milTionarios taedc re itineris! adeo; ut communi coniglio, infamem reditumdecreverint. Netameninfperata de' feâione, zeloziflimi Pontificis animum confier' narent; Ducem copiarum fuarum Auguftinum, abfq; mora Rom a m remittunt: quatenus efficaci fupplicatione apud SupremamSedem evince' ret, ne ma gis incertain ac periculofani; quàm laboriofam peregrination fummo fludio, di lettiJfi mi Filij, oportet; °pus bonum, quod auxìliante Domino c te-Pi Jii s j mpleat i s. Nec laborvos itineri s,nec ya/edicorum hominum lingvee deterre ant'. J?d omni inftantiâ, omntg fervore, qu relitti s Patrijs ri' tibus, quos tanto tempore cum Gente mihi fu bj e eta fervavi. Vi:rumtamen, quia de lori' gè veni fi i s, defiderio communi c andi nobis e a-, qu£ Fos vera, & optima crediti s'. nolU' mus vobis efse molefti. Quinimò benigno hojpitio vos ree i pere, vi Bui peridonea fuppe' ditare curabimus. Nec prohibebimus-, qui^ omnes, quos potefiis, Religioni s Vefìrte coir fort io aggregetis. His dićtis; aflignavit ho-fpitibus manfìonem itabilem in civitate Doro' vernenfi; quae tunc erat Imperijtotius metropO' lis. Facilis ed conjećtura, quanta grati anim' expreiììone, fundamentalia benevolenti a; Reg i# documenta exceperit Auguftinus, velut indu' bitata fucceflìis ulterioris auguria. Brevis ab hoc digreflu interceflit mora! cìim inftru&o, irt priùs, agmine, explicatis vexillis falutaribus» Urbem habitationi attributam ingredientcsjpi* iìla praecinuère carmina: Deprecamur te Do' mine, in omni mifericordia Tua-, utaufer'<*' tur furor Tuus, & ira Tua, à Civitate ifla> & de Domo Sanila Tua, quoniam peccai- mus njJ\biì&c- Moxabingreiïu Ductor ftre-Sj Apoftolicâ vivendi norma fuis proferì-evè ■ orationibus, vigilijs, jejunijs, esteri* ^mpj° pr^jucet. PrasternecelTaria alimenta, c rnporalia Ipernit commoda. Quse dictis do-cr; ractis probat! paratus divulgata Veritati, Ptoprio fang vi ne perhibere teftimonium. Ca-Wavit brevi in obfeqvium Religionis, tadorna;, quàm vitasexcellentia, multitudinemco-P'oiam. Demu m cum ipfo coronato Capite» 'jfictitate prodigijsq; Dei Servorum con vieto, Gagnâtes primarij, è fonte luftrali lunt renati, quibus promilcuas plebis bis denamillia accef-Ao:9°* Jerunt. Qua vero miraculorum luce, in oris il-113 effulserit Auguftini fama! Jiquet ex epiftola-l10.Us Oregorij monitis; altillimè pectori ejus in-nxis, in hsec verba: Scio Frater charifsime, quia Omnipotent Deus, per dileftionem Tuam, in Gente,quâ eHgi voluit, magna miracula oftendit. Linde nec efse eft-,ut de eodem dono Ccelejli, & timendo gaudeas, &gaudendo pertimefcas* Qaudeas vi delie et-, quòd Anglorum animee■ Per exteriora miracula, ad interiorem grati-am pertrahuntur. pertimefcas vero, ne in-ter Signa, quee fiunt, infirmus animus in faiprœfumptione feelevetì ut unde foris in honorem tollitur-, inde per inantm gloriam l1ìtus cadat &c. &c. Subinde Augurino Arelas advenienti, M-thereus ejufdem loci Antilles, an ejus Succeflòr VirgiJius (variant enim Authores } Archiepiscopale Pallium, à Pontifìce Romano tranfmif- I3 fum 66 fum impofuit. Quo i Ile honore & onere gra-vatus,ciimin Bri t anni am redijflet; milît RomaW Laurentium Presbyterum, ae Petrum Monachimi, gaudium ineffabile Communi Paftori» de Anglicana Converfione annuntiaturos; fi" mulq; ad mefltm multam paucis operarijs, opportuna (ubfidia imploraturos. Annuit poftu-latis Gregorius, jucundiilimâ hilaritate colli-quefcens. Deftinavit auxiliares fuppetias, ad-dens va fa facra, altarium decora, Sacerdotales amićtus, plurimos Codices, Apoftolorum Mar-tyrumq; Reliquias, ornamenta Ecclefiarum, longè latèq, perBritanniam, Auguftini opera funclatarum. Deniq;indefe(Tus hic Anglias A-poftolus ( divil'â cum Gregorio tanti nominis majeftate ) frućtu laborum latiatus, ftabilitae Re-ìigionis oculatus ccntemplator, lubcrientium inter fubordinatos Pr ad ule s fchifmatum domi-tor, aut fatidicus ultor; non ultricibus, fed mc-ritorum coronarijs ceflit fatis, ad annum Domini fex ce n te firn u m feptimum, die (^ut lupponi-tur)vigëfîniâ fextâ Maij; quam,tum Anglicana, tum Univerfalis Ecelefia, honoribus ejus attri-buit. Sepulchralis infcriptio, Sarcophago de-b£c mortui incifa, talis memoratur. Hìc requie-Ądes J f:it Domi nus Aueuftinus, Dorovernen fi s Ar- âetnde j . . . „ . . ° J •/• / , ń r* est chiepifccpus primus, qui ohm hue a B. brre-łfa^a" Ìori°> Roman# Urbis Pontifice direffus, & Câtor. à Deo, operat i on e miraculorum fuffultus, feT Edilbertum Regem & Gevtem iìlius, ab i dc Cantu- lorum cultu, ad fi dem CHR ISTI perduxit> wam. & completi s in pace, diebus offici] fui, de funthi s ejt ftptimò Calendas lunij, e od e M ^ ty, regnante. Synod us Clifenfis, fub an? num feptingentelîmum quadragefimum iepti-roum congregata, ftatuit; ut nomen Anglicani frotoparentis; qui fuos terrigenas in C H RI-STO genuilfet; in Divorum invocatione,; im-Adiate polt nomen Gregorijponeretur, Cor-Pus anno millefimo nonagelimo primo, tranfla* eft in locum honoratiorem. At Augufti-Spiritus aftra petens, fupra a&ivitatem Elise; fton jam duplex, verum multiplex, in fucceda-içis manfit raftoribus; quo animati fucceflivam diu fpirabant fanćtimoniam. Numeret ftellas 3ui potelt! Computet longam eorum feriem, in Calendario Benedićtino, certis menfibus die-busq; diftinftam. Mihi fufficit ali quorum Auguftini Commilitonum fecifîe mentionem. £ Laurentij Archiep. Cantuar idâ FebrI £ Melliti Ep. Londinenfis 24. ApriL <£ Dunjiani Archiep. Cantuar. ip, Maij S. Paulini Archiep. Eboracens. 10. OBobr Henrici Fratris Steph. Régis 11, OBobr, £ Vilfridi Archiep' Eborac. ï2. OBobr. £ lufti Archiep. Cantuar. 10.Novembr-S. Egeberti Archiep. Eborac en. 19. Marti j. £ Ioannis Monachi 17. Novembr. ^ Ioannis Beri Abb. Cloe e firent h Decembr. S B i ri ni Epifc. Dorcefirens. 3. Decembr. ^ Gvilelmi Archiep. Eboracens ï8. Decembr. fî^niq; Honorius, Theodorus, Rufinianus, ali-fere omnes Auguftinianac expeditionis «h Prîtes, quomodo in vita fua dilexerunt fé,- ita ,n felici aeternitate non funt feparati, linde Meritò exclamare libet. Ecee fis benedicetur Ć8 mo, quitimet Dominum\ eccevir glori ofM Eccie. in generat ione fua\ hcereditas Sanata nepotei 44' e' ejus,femen ej us, & glori a nonderelinquetut Da nunc parentales lachrymas Anglia, non parenti Fi de i luœ Augu/ìino; fed Tibi ipfi degeneri. Quàm procul ab Augufto veri tati s tramiti ree e/se ri s, ad errorum reda Ba angufiias-, ex illujìribus Protopatrum umbrit Met ire. Nulla in Te eorum umbra refi a t inter erafia's tenebrai infideliiatis. Ut i namfaperes & intelligeres\ prò ut fapiebas, & intellìgebai; quamdiu Caput habuifti. Redi ad cori fatta acephala. Aperi cor oculatumV qv<£ pupi Ila m Religioni s a mi fi fi i \ pupilla faBa abi% Paire &> Ma tre, fine Pa fior e & Ec cle fi a, fub Ha re fi noverca nt e. Fidel Anilin unde vera m lucern cum la Eie havferii, v°t h Principerà tenebrarum calo renatff tos. " Roma te laBavit, la Bat a olimd lupi s-, ne unquam lupos alerei: cujus modo Pafiore i lupi fi unt. Lac Tibi de Petra di (lilla vit Gregoriu! propinavit- Àugufiinusì è Petri fangvine, &> Pauli collo derivatutrt• De fi pis adulta, quee infans fapuifli-, . dum pro laBe Romano, Genevce toxicûbi^f pi- Didicęrat artem piBoriam Augufiinus^ ut Anglos pu le òro s corporei Far* af}ìmo pulchriores effingęret, nnofiJJtmam co lora vit M A R IA M lii CHRIS PUS in illisfc rm are tur. Reperit inter AngJicanas Rosai virtuti i colore m, non rem\ ruborem non pudorem-, (Jbàtur, uài erubescenda Numina impudenter co/e- Temperavit peri tus Pi Bor colores\ & m m odavi t â Cullici s Fi li j s candorem; ut ex mix tur a c alligati fangvinis, faciem orbis Anglicani faceret Angelicam. PiBorum fi Bo ru m £ De o ru m apotheofis, ■ nor; nifi â PiBore corrigipot era t. Obliterata m in Edilberto DE f fma ginem, ^um quadra gin ta fbcijs re nova re aggrejfisì nam va fi o t otiu s Regni Exemplari paucioret non fujfecifent. Tam facile granae opui perfecit calamo lingvee; ' quàmimaginei penicillo. Ne tamenantiqvce remanerent macula-, novo Fonte vivam abluit Iconem. Felicior Zeuxii\ ita pinxit Regiarum genarumUvas-t ut fubdiice ave i turmatim convola rent-, falubri exemplo capta, non deceptee. Nulla i Ili effluxit dies fine lineai Delineavit Tempia ac mona[teria\ illa den fis inumbravit fplendoribus , hac umbri s afe et ici s i llufiravit. PerfeBus in arte fua-, fecit Angli a m pulchram & divìtem. K ulte- 70 Ul feri ù s linea s estendere médit ant etn » ultima vi tee linea interfecuit, ut vi tam m agi s fabulam, qudm tabulam tfie demonjtraret. Delineationes magni animi fletère in C&lorum centro] Archi pi Bori Ma tri s viventium, mors noverca nocere nonpotuit. Sepulchrale marmor obtrudendo-, Lapidem terendis coloribus aptum obtulit> De contrito in pulverem corpore venuflijjìmam animi immortalitatem erti- caca, vidit. QipC Hoc pulverulento collyrio, vel corallino ftibio pinge oculotcœcutiens Britanni a ut in enee a Fide videre, & in viva, me lì ûs vivere incipias. CAPVTSEPTIMVM- Manente RomœApogmpho, ftatua B. origini lis, corporiDiui Lue ce Opifici s fui oli m cori' fepulta, ac cum e i us de tn offibus, & S. Ari' drece Apoftoli, â Confi ant ino Magno ex Acha' ia Conftantinopolim illata,tandem d Ma U' ritio Imperatore, Gregorio Magno oblata> Urbi g Romance,pro avertenda peftifera lut' efficaci ter ci re ulata, mi t tituri nHi spaniate ad Le an drum Episcopum Hipalensem, et*' ius ąfta attinguntur; Fltf- Lumìna faudamus,qv3e ex paris U buntur fontibus, In pianti* &arbori» bus vitiatam radicem dcrellamur.Her* r« f m- bas & fegetem , ab exubcrantis ter-. rertiJirate commendamus. Eqvorum do .UQr in cqvis, venator in catuJis originaria .,,mat excdlentiam. Nobilitateti! in homi-ous cur non appretiemus; fi prsefertim ex n!!tuÌf vclut € limpido fonte dima-net! ralem dedit Leandro Iberk •; an poti-f-j recepìt ab iiJoj confummatiffimis Viri virtù» 'òus nobilitata, Plumbeam fesecfedidit au» i Domina; antequam talentati, aurom ma-ojs aurei Capitis pretio ditata fui flet. De Regia itirpe prognata haec arbore a terris ad Cœios sque, fuos palmites excendic, Ab antiquillì* ITl's ,Ducibus Carthaginis, Roma nor u m o li m ^muiae, traxit fuccum fangvinis, mcliora fem-Per charismata asmulantem. Parente Seve ria-no> Carthaginenfium Principe editus, fororio capite Theodofiae, con forti s Leovigildi, Vi(ì-gothorum diadema geftavit. Germanìtatem ^rrenam a (tris finitimam; imo casli finì bus* circûfcriptâ naćtus; ÔC Di vus,&DivorûFrater dici meruit. Ifïdori videlicet Hifpalenfis, Carile* Succefloris, in ter Hispamarum Gracula peritò computando denati mundo die 4. Ap-rjis, anni 6x6. Divi Fulgentii ex monachoAfti-ptano, Epifcopi Carthaginenfìs, qui8và06fr>-ìr's colitur. Dìvae Fiorenti# SanćHmonialis,, c^us anniverfari^ venenerationi, dieś 20 lu* ni.l deputatur. Tanta Natalium prorogati vi ^valjficatam indolem; qua facris> qua profana ftis -.■Ą nis literis expolivit Leander, vel ex ungve tenero Leo rugitu famasorbem impleturus. Sur-culum adujtioris aetatis tranlplantavit intra Benedirti virera poti u s quam vepreta. Ubi eatn ateigit proceritatem; ut inter monallicos Pro-ceres, nem i ne m viderit perfećtioris vitae, per-fpicaciffimus Gregorij Magni oeuJus. Prima-tiali Hispaknfis Archidiœceieos redimitus Ti' arà; ut sein Hpiscopatu Q juxta etfatum Apollo-li ) bonum opus, non ignavam quiétem defi-deràffe oftenderet, longinquam legationem, ad OrientalisImperij lede abfolvic,cuiusCapitC quarto meminimus. Gccalìo legationis, ibidem obiter insinuata, haec fuit: Leovigildus Vifi-gothìcae Gentis Regna tor, Ariana Haerefiinto-xicatus, cùm ex Thccdolla, primi tori Ortho-doxa conforte, duos filios fuicepilìèt: Herme-negildum& Reccaredum; iJlà faris abfumptà: al-teram non taedis nuptialibus,qaàm facibus Fu-tiarumpraelucentibus aflumpfit Cosivintam, A-tanagiidi reliĆhm vìduam, paribus infideJitatis erroribus fascinata m. H u jus Megera impul-fu, odioq, vera* Religioni* agitatus, faev itomi in Catholicos rabiem effundit. Primus Paterni Tirannidi feopus proponitur,filius Hermene-gildus, Leandri avunculi, ac Ingundae pijilì-mx Conjugis opera, intaininatam Fidem con-ftanter amplexus. Poli tentata in calTum blan-dimentorum fulgetra, minarumq; fulmina; dum nullo ariete expugnabile nati peótus advertit Genitor; amore in odium degenerante, implacabili Gradivo certain deftinat viòHmam. M' ma parat, acuit en fes, fub ligna mili tare s evocar mnff > Ses' Degebat innocens Filius in re-mpn.0r Provincijs; ita ta- ut armorum fragore perculfus, roour E-^rcjtuum iuorum explorandi, viresq ; ponde-ftJicli fpatium habuerit; non cum parente pras-'aturus, quam Causam Religionis propugna-urus. Caterùm imparem aeq vitati martempro-Pnum agnofeensi ne quid adfidelis populi de-eniionem intentatum relinqueret: Legati mu-commilit Leandro, â liberio, luppetias p ti turo. Addiderat alas, fulminibus ocyor ze-Hispalenlì Archipraesuli; ad longinquam ccidentis &c Orientisperagrationem,magnis a-- •11Tl,s paiïibusq; cononuaridam. Ubi, quam >ntimè, reciproco glutine, Conviatoris Grego- rij Magni pr^eordijs adhseserit; prêter antere den ter dićta^ probat non ignobile MARIANI Hiltoriographi teltimonium: Eft fin-9 Vi O inter Dì vos ne se io qv/'*t ' '/* ternis cîrcumvalïatus ìnfidijs, arStâ coftclufti-s cult odia, pro aurei s monilibus, ferreis grava-tus carenisi foris vinćtus, intusliberrimus: inJ vi&â fortitudine Pseudo-Epiicopum Arianuin» cum facrilega communione Pale hali lì bi obtrufli m rejecerit? Quomodo parricidali afciâ pef fubmiflòs apparitores trucidatus, Rex& Martyr, bis rinato murice purpuratus, gloriosèoc-eàân cubuerit? ad Annales Ëcclefiafticos, ÔC Gre' gorianos Dialogos, Lectorem pleniùs infor-lib-ì- mandum remitto. Certum eft; Martyris preti' ca^ osum Sangvinem, extiritle femen tee u nd i iii' mum geiiuina2 Chriftianitatis» Mox enim per-fidus rater, inefficaci motus paenitudine; factû quidem, quod infectum fieri non poterat, ve-hementer doluit: necj; tamen quantumvis vi; ctas manus, victriei Religioni dédit, vanis rei-pectibus irretitus. Intere a reduci Leandro, Pec-caredum Heredem Regni impensè con~men-da vit, ut inipsoquoq; talia faceret: qualia in Fratre fuis exhortationibus fcciflêt. Neq-, irrita in ventos abiêre verba! Reecaredus occupato folio, non Parentem lamentabili perfidi# immortuum, fed rubrìcatum innoxio cruore Fratrem imitatus; totum fe Leandri inliituti-oni permifît, universamq; Vifigothicam natio-nem, lumine Orthodoxo imbuit: neminem in fuo Regno tolerare cupiens; qui per Hasreti-cam pravitatem, hoftis Regni Dei elfe pras' fumeret. Stabilita demum Imperij tranqvilli-tate , celeberrimam ad Gregorium Magnum inftituit expeditionem; circa annum Dei, mun-dum pacificantis quingentefimum nonagefî- - ' mum pUrïî Pr,mum. Admotus huic officio Probinus if^^yter, cum aliquot Abbatibus, longa ac uithcUli navigatione jactatus, totiesq; vi pro-^lUrum ad nativa littora reiectus, seròtan-Ctl1 Romanos portus attigit. Haud unius an-111 dccursu, inter navaiia diverticula moram cx5§ilfe nuntios, conftat ex geminis GregoriJ cPiitolis ad Leandrû. In prima cidégravibus ar-j.^tidis doioribplaboranti côpatituncû alterapal-f û Archiepiscopale mittit;qvo inter Mifl'arû fo-'ciinia uteretur. Sub Annum deinde quingé-tefimum nonagefìmum quintum, retro moturi vela Legati Iberici, prêter Commentariosmolles in Librum lob, ab ipso Gregorio concin-^atos, & Regulam Paftoralem, obtinuerunt fpe- , ciaie donarium, nempe, toties nominatami Stajam De ip arde, à Dipo Luca manufaftam Pro folatio, levamine, ac remedio aegritudi-num, Hispalen/ì Antiftiti deferendam. Quod ne absq; folidis fundamentis affirmari videa-J-Ur, authenticas Authorum relationes Q fianco fuprà promiffis placet adducere. Scriptor uvì-Mta: MARIA NiE Lauretitius Maficl-*f'^ haec habet: Imago i fia d S. Gregorio Pa-cęM-P«, cum libro mitrai i um in lob, tnifia cfi ^ Leandro Archiepiscopo HiJp a len fi. H cùm in navi mittsretur; ortam faviJJìmarn *e.*np e fiatem fedavit: cùm navigantes ad j'1*.? patrocinium con fugi fient. Concordat ^^ovicus Nonius, his verbis: Cùm hac urbs magi yjfìiicet Gvadalupa) cb Imaginem Divcsn^-"ir&inis toto Orbe celeberrimam, excita- au*' ta fit-, oper<£ pretium me fafturum arbitrort fi y 7 6 fi paucis reiuhro, unde primùm hcec Imago aliata*, ubi poftmodum repofita\ avari' do coli C£pta\ favi en te per umverfam Europ am, circa annum fe xc entefi m u m gra-vijji ma pe/le, regnante Ree care do Hi/pa-njarum Rege, Gregorius M. Pont ifex, pri" u s qua m inaugurando efiet, folenni indiala fuppl ic atione, frequente m iujfit Cletutf pcpulumg ade fé, ut Dei i ram, patrocinati' te Diva Virgili e, cuius peculiarem Effigi em manu gejlaba t, deprecaretur. HanC poftmodum, Divo Leandro Hifpa len fi Pr<£' fuli, una cu m moralibus in lob Libris, a' lijfi Reliquiis dono m i fit. &c. Actinia Hiftoricus î oc ri as, Mariana , dicens: Regi s Le-Mari, gatos, Virgin i s Ma tri s fculptilem ex Ugno Imagi nem, ad Leandrum attulijfe, eius' dem Gregarijdonum, efte% Ulani, qvœ longo poft tempore, in fpecuad Gvadalupeum op' pidum eft inventa &c. Szentivani sub die 27. Frbruarii Hodievno S. Leandro gro, âS. Gregorio Pontifice, pro moibi leva' mine Imago mi fa, nunc Gvadalupis coli' Ant. tur- Anfonius BaJinghem ait, fub die cadem-' Bain- Natales S. Leandri Hijpalenfu Episcopi* & em' Ad hunc dono mi fit S. Gregorius Deipari Ima gì nem, â Divo Luca depiffiam, qv& Gvadalupì in Hijp ani a, in toto Orbe nomi' nati fimo Tempio colitur, eft% varïy mira' culis, qv£ Sacrœ Mdis ambitu continefi' tur, celeberrima. Jlla i psa Imago eft, qv# longo tempore in Jpecu qvodam re pert a efl una cum S: Fulgentiì Aftigitani corpose- - Ean- i sam in lcon.em Gvadalupanam, Leandro mif- , vi r a e§or'°' Pr«ftantijJìmum e (Te Opus Di- Mari Lucae, ailerit loannes Maricetta. Adh^ret ftaRc- r(.f Fndericus Henriquez de Ribera, cade bìiothl |. rerens fufiffimèjn descriptione IconisGvada-pPcnfis. ïoannes Nadafius incontextu Anni ^leftis, ita precatur: S. MARIA cuius Ima- Srl ^_aS: Gregorio Ponti/ice,S. Leandro, pro q orbi levamento mi fisa, nunc in Hi/pania, foi%\ , Vadalupuf' ficaciam praefentiae luéeoccu tavit fospitatrix I" magoîProtinus morbido Pras i uiisCorpori incolu' mitatem, membris fortitudinem, nervis vigo-rem reftituit; ac vitam Partons optimi, Hispa-nico ovili, perquâm neceflàriam, eòuscj; prorogavi^ donec eam inevitabifis Jethi violenti^; non tam erineret, quâm in meliorem commU' taret;Annô Domini lupra fexcentefimum tertio, die 27. Februarij, quâinFallis Ecclefîae, tan-quam Vifîgothorum Apoftolus perennat. Carthago diuRomœ (emula, Pridem famula\ Çmififtii tum demumhanc Antipathiam totalitera' dum Romance fedi amicijjìmum, Leandrum e didifi i\ No vu s hic Ann i ba l\ non juratus ad aras hoftis Romulidvtf» fedpro Aris Romulei s bellator intrepidus- a Leonino nomine non feritatem hauft, fed magnanimitatt' à Severi ano Parente, Severi tatem derivavi t in perfido s; 78 erga Fidèles lenì tatem. Pajtor & Leo\ ~ difcerpfijjet Ari j vifeenZ; f nifi i s illa priùs ejfudifset. Hus, *nter Benedici na antra educa tus Leunću-didicit preedam capere Agno immolandam. Spini s Patriarchi u fus pro ungvibus ; mon fra licere fum lac era viti laceratam Eccle/ice tunica reparavit! &aci s, & aculeos ha ben s in vepri bus. Regum Duc urną fangvine cùm fentic ta irrorâfset; " > ' ' matura vit Rofarum florilegi a! Harum o/irò ut vefìirentur, Imperatore S 21. Impératrices 13. Reges &Regin V. 82 , Petram Vaticanam. Ce fere[copuli ad talem fcopum collimanti• Al latrare Scyllce poter ant, non mordere* ad fupremam ligandi poteftatem ituruVH- Vix novus la fon Quirinam Colchidem atti gît, mox Leandro vellus aureum obtigit in Pallio Archiprœfuleo, Profuit i Ili hcec lana ad fovendam Gregorij amicitiam. Quadri ennium Roma tenui t Argonauta s cum Negotio Saeculorum redituros. Nec citiû s expedìri potuit le on ab anni s quingentis & ultra grandeeva adfuturos Grandes Hispani^e. Imago pij s mani bus illata Triremi, Remi minibus valedixit. Stupore defixos flit ci u s Statua transfoì mavit in Statuas. Diu fletiffet oneraria, nifi fe agnofeens MARIM honorariam obfequi feflinajfet. Port abat Ula nave m, dum navi portabatur\ Lignum di flans digitis à morte duobus, â Ligno vitas mortem ti mere dedidicit. Au fis vociferari Aquilonibus, elingui s Effigies indi xi t fi lènti urn. Proflraii coram ea navicala-, rebelles proc eli a s proflraverunt. Ejfugerunt jam de/pera ti naufragi uni', qui Anchoram fpei vehebant. Evafit in portum incolumis Argo, > qW qua Leandri incolumitas claudebatur. Cec i nit i s Celeusma fofpitanti Hofpiti, morbis domeflicis epicedium. Collocavi t in Ara Principe IdeamVirginis Idea Principum. Extulit Hifpalenfem Cathedra m-, in fcabellum Virgini devovendo. Cùm flabilem in Figura fculptilt mundi Dominam afpiceret-, in flabilem mundi figura m dejpexit. De mu m â Piftura ad Veritatem in Imaginepertranfljt\ Vi furus c lariJf mé: utrùm umbra curii Corp ore, & Imago cum archetypo Concorda ret) StaViator\ & animi flatum optimè conflitue; Priusquàm i n exani me mflatua m crudefc as. * CAPVT OCTAVVM. Statua Mariana, Hispali per annos 118. tftiraculis clara, vaflantibus Hispaniam racenis, primo Toletum, mox ad amnë 'Uadalupe transfertur, ibi% a/ice marmo-^ quàm parta tuerì! Impotens dominanti iC1o: votorum fummam nacta, ineffrcnem de-6enerat licentiam. Independens, acfuprale-gum retinacula eludata poteftas, luxu volu-P^ateq; comitante, perfvadet incautis morbus, abruptam quidiibet audendi facultà-ratfm. Intemperanter uticj; fceptro ufa Rode-clc' manus; dum fe ad illicita & nefanda pia-Ula cxtendif; non jam occultas alieno pudori rjpliri infìdias; fed vini apertam, Iuliani Co-jPjtis uxori, an filial inferre non erubuit. Adeò Ubpurpuris amittunt ruborem federa.1 Excan-"uit ad inuftam fuo Sangvini labem lu'lianus; î^e di u perorali cinere compreffit flammam', 'n pubJicumerupturam incendium. Qùantocy-ex Africa Saracenos evocat, imo ipfe Barbar o rum Dux faćtus, clafficum praecinit, prae-^edit agmina; tam facra, quàm profana miserabili fìrage profligat, privatam injuriam "atriae ruina ulcifcens. Occurrit quidem hofti voluptuarius Princepsrfìgnafìgnis, telatejsop-ponit. Sed adverfo iVumine, impendenteq; reis cervicibus Nemelì, primo fere praelio caedi-tur- Inflant fugitivis, perfequuntur disperfos, trucidant errabundos terrigenas Yićtores Mau-r'; Sì quali tergo trepidantium invećti, fio-rentifîimas occupant Provincias. Non tam hukana, qyam Divina Potentia, otio ac libidine ^•ffluentem cum fuo Principali Centem, vifa plectcre totius Regni extinctionc. Pcrculit lnfauftus rumorurbes,oppida,cartella,pagos.'AJi- é Regio Sâgvineluvenes, in ter AllurQnion-es^grè fervati, ampliflìmorù poftea inEuropa Kegum fòvebant propaginem. Intremuit ad N foni- *5 8 6 fonitum graflantis hoftilitatis Ci vi tas Hispa-litana.'cùmq nullus adeflèt, qui pro Aris&C f°" cjs decertare auderet, concernati» univerfa'* mętu Civibus: Virisquibuscam Sacerdotali cha* raćtere con spie uì s, laiuberrìmum,plané caelitus» fuggeftum clt confiiium; i altem Écclejiarum» ac Altari u m Sacra pignora; in locum fccuric rem, ab ìnfidelium furore fubmovendi. Ex i' . pfis itaq; barbarorum ungvìbus elaplì Myftae» \i7ri inàeftìmabìlem DeiparseStatuam, cum alijs Di' nusin Yortim ReliquijSjHi^pa i clàm auferunt; acTo-P'm- lei a m usej; citenoris i beri as haud ignobile em-JPan- porium,déportant. Regaiis haec urbs, Iago, all' riflujs arcnis apud antiquitatem percelebri flu-vio impofitajmagis ex accezione tantorum pi-gnorum exultavit; qvàm lì aurum auro addi' tum fuilìèt. Elevaverant opulenta fiumina vo' ç&m fuam Scripturse phrafi utor) ut adve-nam in vi va ci bus linea menti s M A RI AN AM lalutarent Maieflatem. At non diu licuit exuj-tare! filentibus inter arn a barbarica, pietatìs conce ntibus: pallentibus, non tam à nativo Au* ri colore; quàm a fubìta form idi ne, Iberici s an1" nibus, imo frigido pavore, edam fub torridos aeftus, còngelatis. Brevi inde Diva Icon migw re debuit, non absq; fplendido, licètfub cin^' rea caligine delitefcentium Mariophilorum co-mitatu: praefertim Divi Fulgentij Aftigitani Of-fì bus, tanquam órganicis fiftulis, tasdìa magn# M atri s, hinc inde in fua Icone fugitivae, gf?' to concentu lenientibus. Acceflere fido Intani' nata» Virgin is comitatui, analećla VirgineiC^r" poris,nempe S. Fiorentino u se adexcmplû Fra" tris, poft exa£tam fan6Hlumè vitam in mc>oa" eno» ad ripam XeniJis fluvij fico» cumqvadra-£lntafororibus,regimini fuo lubje&is, nec poft fortem, â Fratre.Fulgentio voluit feparari. Non aeruit privaci Proceilioni, piorum hominum, tu ,0fes late bras indagantium, aeris Campani mar clì«na ; diu subterraneis Memnonibus; tan dé se^uacibus per astates pofteras terrigenis, ga-absconditas, vocali sonitu prodi tura. Ad-Junćtae sunt literae teflimoniales, minimas pre-flofi de politi particulas fìdeliffimè recensétes, ut ^ordacibus tincarum, Antiquitatis nempe fili-arum dentibus illsesas, succedaneis speàato-rUm oculis, incorruptam aliquando monftrarent ^eritatem. Haec itaq; omnia, miro federe foci-ata pignora, Follili feritati, ac ludibrijs ìnfidelium fubtraćta, invicinis Urbi Toit tan ab caq; 30. circiter leucis diftantibus montanis, ^ dmnem G va da jupe (qui inMauritanicoôC Hispanico idiomate, Aquam Luporum figni-ficat marmoreo inclusa monumento, intra vincerà superingeftse teliuris, fuere recondita. O Hupendam Supremas Providentiae gubernati-°nem! Quid commune potuit effe Matri vi-Pentium, cum Matremorientium.^Expers ter-rense labis MARIA, in fìnum terrae delabitur; ^uafi terram tot macu'is inquinatam, ab omni '^be purgatura! Potentiffima terrarû Patrocinata, a terris expetit patrocinium: an potiùs pro-^•giosae faecunditatis Puerpera, fterilescentem suo ^Ethiopici Gradivi asftro humum subin-trat; ut eam magis avitae pieta'tis virtutumq; tenaçibus virisi quam vulgaribus Cereris in-crementis fsecundet. Stupebunt tergeminaSae- N2 e ula! / 88 culai Solis IuftitisParentem, injuftae cedentern Tyrannidi, â folarì Juminc abfcondi) Nigf*» fed formolam, a dcformibus Nigritis, ad nigF'' cartes cryptas confugerd Immaculati Ago' Genitricem Luporum undis immergi! ne §&' fìa, B y Itemi j s Canibus extradantur. Rapace5 forte iEthiopum animos, lupinis Virgo voluit lavare fluentis, quos late enufus Innocentiutfl populorum fanguis poiluebat. Quisquis deni4; Fontem Fits maiorem acuet orexim Hi/fanis, ex hoc Fonte hauriendee fa luti s. Fa m di u inter offa Magne Mairit cum Divorum offibus morati tur. Mater Maxima; O ço donec felix alea belli ca da t. Ta mdi u burnente s Luporû vi llos demulcebit, quasrens lanam & linum mulier fortis; donec prue li ari ceffante ululatu, tacitarum vellus aquarum in Toga m Pac i s coalefcat. CAPUT N ONUM, Elapfis/ex fœculis, Statua Sacra, cum alijs depo/itis, indiciò bubulci reperta, in ere' Zia opere tumultuario cedicula collocati Iu defudant dementa, artes, ingenia» ipfîusq; Natura vires; ut magnum a-liquid vel de nova radice producane; vel antiquatum renovent, coilapfutf erigant, corruptum inftaurent, amifl'um cutf faenore lucrentur. Taceo reconditas, in liquido Neptuni gazophylacio margarjtarum Re-ginas. Fluunt guttatim iterata; annorum myriades; antequam de concha profluat prim# magnitudinis unio! cum tamen intra femeiìre concrefcat gutta in gemmam popularem. In ca-vernismontium lente adolefcitnobilior adamas-' •vitre am phialam, unico flatu ori s efformat vi-triarius. Proceras arbores, faecularibuś vegetante augmentis: nec ftatim, qux virga fuit» alta nutat Cedrus; At innumeros parit nox U' nafungos: vilemcj; flosculum aurora videt infantem, mane puerum, meridies virum, v'espi grandasvum, dies unica vetcranum. Decennio Wliscas ant H* f elePhantun': «doci-gnic hnr,■' S 'l1?11011105 mures' tempeftas gi-Wumw ' Q-U'd ™cmorem Artium, ingeni-Piam P°rtenta? Quantum fudavitôc alfitquif. Éad™ì'r(ub nUCIS corIice Homeri clauderec I- rotaIT, QuW P-£ 0,ymPjadum revolutiones >vit caput opifexj qui (ignatorio Pyrrhi an-" O ingentem cum Apolline, novera ftipato Htm ft'mpre Pa,rna£lumì Centum annis mona,,. ■ navem> eeleberrimus in diluvio Argo- Der A-mquemjam foli u s injurias jure, militaris ra-P'nadiftraxerat. Oculopotiùs maluiflet priva-[I pauper bubulcus; quàm pecude, pupilla ocu-h cariore. Deterfis à femivigili fomno palpe-bris, fparfis quaquaverfum lumini busi nullibi bove m affequitur. Frultra noto fibiîo, fruftra tiusMa' ramiiiari voce, Stentoreisçj; clamoribus coni pellat, fuum delicium, fpem famiiix, fulcrum Tbïo. domûs, totumdentq; in unico animali patrimo- c4• ï* n'um. Non ita follicitè, plures Mundos quae-lîvit Macedo! non fie irrequiete amiflum Imperium deflevit Lyfimachus. Omnia diflona lacefïîti refpondent venti! ad gemitus triftes jocabunda fubfultant juga: tetricae rupes iJlu-dunt fufpirijs; & lachrimofa quaefita, falJacibus fefponfis ridet echo. lam fpem omnem fo-latijs, prasciderat inclinata ad oetafumdies! Et çcce, per invia tefqua, per devia luftra, per in ferutabilia carećta vagantis ruricola:, tremuli pedes,in exanime impingunt morticinu. Forando primùm, mox è dolore, fuboriens furor percellitanimum!extremaquaeq;fvader defpe-ratio. Recurrit mox afpećtui, profundè im-prefla fpecies. E reda in fublimecornua, fron- P té Y . , > 94 tem exornans calvities, didućtasin latum ungula, nullo jugoattrita cervix, color deniq;, & omnimoda membrorum habitudo, fonoro fine , vocemugitu, proprium proclamant juvencufl]-Hîc jam, qualifcunq; ex detrimento lucri cupi' dus armentarius, pendulum ab agrefti cingalo ftringitcuItrumìNec majore impetu Alcide* cduxit vagina enfem, Lernseo Monftro, feptÇ capita amputaturus. Admovet emortuas pelli ferrum, ultrix immatura? mortis manus! religi re audaćter incipit intimum operimentuin» quod non affixerat, haud minùs bubulis intenta exuvijs; quàm olim inviftus Hercules leoni-nis. Ecce autem, primo vulnere fauciatum» luft inni veì^ut alij volunt.J jain majori ex parte exco' iw/ccio-riatum cadaver, palpitare! movere caput, ocu-v,en,s' los attollere, pedi bus calcitrare; toto demuifl corpore laniatoris ićtus effugere! Videres recenti confternatione exanimatum opilionetn, redivivas pecudi fuccedaneam cadere vi&ifl$ Pallor in ore fedet, fiat plurima mortis imago. Aćtum eft de te, miferande Coridon! fi huma- na fpećlentur remedia; at his deficientibus* . fuccedunt protinus Divina. Leva palpebrai ttful'die & vide M a trem illam, cujus Filij fermocina-a6.jWflr.tio cum fimplicibus eft, eidem cum laćte ma' terno iniziata. H sec metum difcutit, funere as Umbras difpellit, fpes jubeteflè ratas. Rû' pe Ça i t^ mora s defides] curre ad Oppidurf Catzetanum, pago tuo contìguum\ QlentP1 evoca] compelle plebem\ ut hoc in loco rnt' ìs fi guato veftigijs fcrut e ntur terree vi/c e ff' Jculptilem Perfori £ me ce Figura m, ab ann*s [ \ ' ' S: - : OU\tXC?ntis\fibì concreditam, redditura. dum 7 equid e rn fideratus homuncioì nec-lvbe men' avlda^ dexteram pr^acuto cha-Qun?, arm,atam' à bovIS anatomia abftraxerat; ^uusq; humerum pertinacem arefeere fentì- crÌP?tClltiam p'ivinioris brachij âgnovit, in- rerpU- n?1 eiuravic' ^ cum fide fanitatem ani- ' . unc d.emum, veluti gravi lethareo, Iupìnw excuilò! balbutienteŁ, V'nitar Moylis vinone magna ftupefadO \\n'fisJ°rmo »n fimiles voces VQ{oh\t.Qu£cunó beardfù^ò. i Dar uve es L)omina\ qui s credet auditui^'4*' eo? minine, non jam brachi utn\fed intendila glorio fi Vultus Tui lineamenta feve-ari convenit Videbuntur htfc, omnibus, Ve lira ment a, è rudi formata cerebro\ Jpud e u riofo s arcano ru m et i arti ccelejt ium venti-a tores, putafne fi dem inveniam-, nifi fi- I. ^ t ^ ac prodigi a) Rcponit verba ver-°IP Placido Deipara: Quocun% mittam te mń&quee mandavero Tibi, enarrabis. Ne formides à facie Sapientum hujut feculi\ loquèris in conJpeElu eorum, ne% confundè-r/s- Si petit fignum in profundum inferni, fi ve in excelfum fupra,non dabitUrTibi aliud; nifi Signum lon On femper Veritas privatas fortuna; bonum cft! vix aliter trabearis Domi-nantium tcćtis illabens, nifi ab aftris. Dixerit audaćter Stoicus: Quid omnia habentibus défit? Ule nempe, qui veruni di-c^t. Spinis obfeptas Regnatorum aures nemo frequentiùs experitur; quàm is, qui rofas lo-qui nefeit, Veridicus. Pedesauritos Optima- Q_ tibus 98 ti bus affignavit veracitas; quia ad noviflimaifl detrufa ftationem, «gre in leabello Curulium» fuppedaneam evincit audientiam. Vulgareshac fune, non vulgarium Aurium cenfurae; quibus tantum pJacentia loqui, narrare futilia non u* tilia, pro lege Cardinali reputar ailèntatio. Te* ftudine tardiores folent elle rumore s ; quo tic 5 duriora nuntiant: Iam vero aves Caeli portato* vocem delicato auditui blandientem. Minimi hxc aflentatrix lues afììaverat famam publi' cam, quse pennata celeritate Univerfam perva-dens Hifpaniam, docuit: etiam in Aulis Pu^ puratorum, absq; rubore hofpitari Ventateli quando Aiphonfo XI., veriffimum pariter a^ lamffimum, rediviva MARIE, Gvadalupenfit Gloria, atruJitnuntium. Credidìtis, ac Domu* ejus tota fauftis rumori bus, omnisq; morse im' patiens, cum frequentiffimo Procerum comité tu; ad Locum,in quo Hetcrant ImperatricisCoC' lorum pedes, venerabundus accurrit. Senfi* primo intuitu latentem fub vili cala Majefta-tem. Vidic improportionatam Dominas Dom& male materiatis compaćtam parietinis, nec fa' tis providè contra àéris injurias obarmatam,con' fećtis è fpongiofo fubere tegulis, vix violentio' res pluvias arcentibus. Didicit haud efifron5 Princeps à proprio murice erubefeere, eaepitq; arcano peftore volutare, quàm effet indecor# fibi Domos Cedrinas, moles marmoreas, turri' ta paffim ad habitandum petere paiatia; # Arcam DEI, nempe Deipara Statuam cofl" filiere fub papilionibus. Iamq; delineatam^ nimo, quantocyus cupiens architećlari Bafil»ca; Îp*' fpatium ingens agri Caflri Iuiìj & Ta/aérF- nenf Ursf ^^ricae attribuit.' quam magnis im-tis i.inc"°atam,ÔC grandibusindies incremé-anurgentem, tandem perfeftè confumma- vin Adjunxlt recenti Ecclelìas Clericos Di-tiK 3 Perfoluturos, eosq; copiofis reddi- ti5 di.t:?vit- Sacerdotibus, quos aliquantis-ts r Iargitiones pia; aluerant, fìabilem ex annuii Gęniibus provifionem affignavit. Addidit liberalitati lìimulos majores, maximus °tcntiJJi ma Viragini s favor. NamàSara-elorum Copijs peifundata Regni fauftitas.ad ^enfuram Yirginei Sacrarij vifa eft attolliìqua-J idem efiet Inviélae Stygiarum Umbrarum Anumphatricis, & Patriorum Troph 3?Ol U ITI A U-* é'Uftale, de proftratis Maurorum Capitibus C-reaum; quos Nativi vultus, Tartarei s Umbri 5 v tecerant concolores. Ab cxtméHs Reginali-bus Aris, evoluto fere triennio; ad arma de-*enfiva convedus Alphonfi Zelus; cum quinte fortiffimis Pasnorum Regibus, prope A-ìnnem Salfum, non procul T^ny^diftantem, ^òmiflò pradio; omnes viftoriofa acie profìiga-^it; ad annum Saiutaris Vittima; mille fìmum, ^ecentefîmum.quadrageiïmum. Cecidêreho- Bujpc ftium ducenta millia, magis ad palmam, quàm m- ambiguam belli aleam aggregatorum!infrin-Eente ferociam N um ine, & Nominis MARI-•ANI tefferâ certis laureis preludente. Non parvam memorabilis vićtoriae partem vendicale fibi auxiliaris manus Alphonfi Regis Lu-utaniae, Hifpaniarurn Monarcham, velati Soce-rum adjuvantis. Totus tamen dexteras Domi- Q2 ni { ì°° ni Exercituum, Matrisq; ejus fuccurfuidebe-Monim, batur triumphus. Illa Arnnì Salfo dulceflj confummatas Viélorise infudit memoriam, ad # pofteros derivandam. Ula tumidum barbarię1 faftum, vel ipfo falis condimento, Capere meli" ùs docuit; ut quas Martem Orthodoxum fai'" bus non telis explofura venerat: tanquam 1*' ie mordaci oculis infperfo, cladem fuam deplo-rare cogeretur. Obtulit Coronatus Vi&or o-pima lpolia Inviétiffimas BellonaChriftiadùifr & in votivum anathema, ad Aram G vad ali»' panam appendit. Inter quaé prxgrandesex aere Tripodes, parietibus Templi affixi, tot quo-ti die fundunt oracula; quot inexhauftade pro-fufìs gratiarum fontibus, in affliftos, émanant ibidem mìracula. Anno demum faeculi deci-mitertij circiter o&ogefimo, mediatus poft PetrumÔC HenricumAlphonfi fucceflòr, loannes Primus Rex Cartella?; jam innumerabilibus pr°' digijs, decumanoq; peregrinorum confluxu ce-leberrimum Sanauarium; in vigore perpetuo confervare defiderans: perampìum aedificavtf Csenobium, illudq; fìmui cum Tempio, Religi' oiìs florentiffimi protunc Ordinis Hieronymi-anorum, Regia munificenza dotatis tradidit incolendum. Manavit, quali fucceflìvo jure ad fuccedaneos Regnatores Thaumaturgae I-maginis favor; quem infignis Ephemeriftes* Baiin< literis con/ignavi t, ad diem io. Iulij: Vita fuV' & tur loannes li Caffé Ih Rex. Hic cù& accepijfet Saracenos non pauca Terris fi' i s intuli jfe damna, Divce MARIN, Gi>?' dalupenfit auxilio fortem fuam committ ade- \ aJC0Ì Templum ejus ìngreffus ppcccs fun-tur nlUrtera °ffert- Hi ne hoflem aggredirti >gatt fran&ił> JPolźa ampla legi t, plu-imet% loca récupérât. Iuvat interim, hoc an tPauca de Primis anticìuiffimi Hieronymi-ramili*: Inltituti fontibus meminifle. Au- tor: illius extitit, celeberrimus Ecclefìa: Lati-* Podor Hieronymus, ex Dalmatia vel Pan--oriundus, alterutro ortu Sclavonico, con-^fminam libi Lechiam noftram felicitans. ^rator eloquio Tulliano major! ni fi poti ù s Chri-"lanus, quàm Tullianus dici maluiflet. A pro-anis Eruditiombus, ad explanationem Divi-Jarum Scripturarum aciem ingenij tranftulit. £acra? lingv« peritiam, indefefro totius sevi labore, ad fundum Usque exhaufit. Romanas voluptates rigida aufteritate: & publica the- ' atrorum fpectacula, afperrimâ (olitudinc cdo-mare cupiens; Bethleemiticam elegit fpelun-cam: ut adeunas Incarnati DEI, tenera Novi ^odalitij pone ret cunabula. Elanguerat fuc-Aureli. ceflu tempori s, an teporis, Originarius fervor uf Peru- . Eremitica: difciplin'ae; doncc ferme collapfam, lub annum ialutis miJJefimum trecentenmum %aronif> feptuagefimum tertium, erexit Petrus Fernan-dus, Caftellae Regis Ccui tum Paternis,tum propri j s meritis perchattis erat) fublimi Aula, ve-*ut aura mutabili derelictâ. Hic ergo grande o-pus, grandibus animis aggreflus; atq; cum Petro Romano; alijsq; ejusdem Confilij Socijs, in Ur-bem profectus, Hieronymianas Vitae formularci, fub Régula S. Auguftini, Gregorio XI. obtulit confirmandam, ÔC haud impetrata Ann& Q3 ra-I374- Anno ratification^ redijt in Hifpaniam. Brevi de inde Sacer hic Ordo, infignium Yirorum, do-miciliorumq; acceffione, tum inpra?fato Regno; tum deinceps in Lufitano eli audus. Caput tamen, ac Seminarium totius Religionis, Gtf-ti o biu m S. MARIN, de Gvadalupe, in Di-cecefi Toletana fitû,durât etiamnû. Ampliavit 1425. Per łtaliam pro pagines Bethleemiticas Yine# Petrus Piianus. Tandem Lupus Ojmed, fepa-Vaiis- rayera,t ab Ordine Congrcgationem quandam Z°Eie- partieularem, erutâ ex areanis Divi Dalmata me% Scriptis, ftrićhoris obfervantias meduilâ. Ve-umiir. rum illam paulò pòli Philippus II. Rex Catho-faiistom. ficus, pervetufto Corpori reunivit luâ autho-2 23^ ritate, reli&is Plantas recentioris furculis, penes M 011a lie riuSe vi lias, H i fpanic as I uri fd ićl ior i fu b? jeêlû.Obijt praedićlse Congregationis Infìitutor Rom as, Anno Domini 1433. Extant praetereà, Palasftini Patriarcha; fuccefTorum infignicres Moren- Colonix: Altera S. Laurentij in Efcuriali: altera in finibus Cartella? S. Iufli; ubi Carolus V. Imperator, omnibus Regnis ac Ditioiiibus fpon-ce abdicatis, transfufisq; in FerdinandumFra-trem, & Philippum Filium, poft triennalem re-ceflum devotiflìmè exa<5tum, fupremum dieifl claufit, Anno 1558. cun£torum de vita futura re£tè fentientium judiciô, clarior conterrpto, quàm ge(ioImperiò. Casterùm (^utantèdidd eft) Gvadalupanu oppidum par populofiffim# Civitati, Metropolitanus Hieronymianorumni' cìus; quonam fitu loci? quibusve gaudeat ama?' niffimas refidenti as adjumentisr è probatori»*1 Geographorum deferiptionibus, non erit abfo- nuifl num cognofeere. Eftremadura Ca fi elise Pro-y^cia, Lufitanicis liminibus contermina, Gva-^alupam ambi tu fuo complectitur, à fini bus Lu-Jitanorum, viginti, nonampliùs milliaribus fantem, à Toleto totidem. Ab Urbe Truxil-*3, infra fex aut feptetn leucas, praecelfis mon-fibus interpolatas, veniunt fub afpectum, fru-ctiferae diverfi generis arbores: quas inter Pecorumi aureorum vireta, &pingvia Oliveta ex-cellunt. Inliabitanturpaflìm non fteriles Silvse, ^ Viris, reconditascontemplationiaddìctis, quitus inarata quotannis tellus, vineaq; imputata, facile parabilem victum fubminiftrat. Superato per montium cacumina,novem circiter le-Hcarum intervallo, apparent Gvadalupana fafti- c°lme' rvl ' I • • 1 *1 r • ir ii /-1 n r% m già, in pianine pulcherrim# ValJis fïtuata, na- deudjt turali collium circuitu, tanquam ex arte vallata. Major h anc vallem, quàm circumfitos tractus beat fascunditas! utpote quaternorum fluminu: Ibor, Ruezas, Vieja, ôç Gvadalupe, ex proxi-wiismontanisdceiduà eruptione irroratam. Linde vini, ficoru,malorû Citreorû, aurantioru, afio-rûq;delicatorû frućtuCi maxima copia, denfìtati plantarum innata, Elyfii cujusdâ nemoris fpe-ciem, intuentibus reprasfentat. Totus circu-laris ambitus quaquaverfum, communem ha bet appeilationem: Lupiana: videturq; feritas voeabuli injuriam facere loco, non immanibus lupis, fed paradifiacis Civibus commode habi-^abili, proceritate platanorum, êC bicoloribus Populis undique inumbrato; adeòq; meridian-Cynthii raaijs impervio. Harum arborum ^Jiquae, in tantam aflurgunt altitudinem; ut ex- 1°4 . ' ; excelfis Navium malis peropportunè ïniervi- ant. Ager itidem Suburbanus, terram la&® melleq; manantem reproducens; fi quid ad coni-plementum fertilitatis defiderat; id è vicini* Urbibus, villagijs, campis abundè fuppedica" tur. Ita fcilicet, in Caelis delicijs affluens Di" vinijjt ma Virgo, etiam in terris delicata còmoda, fuis Cultori bus videtur providilTe; illius né" pe Genitrix, à quo amamur ufque ad delicias-Artem ornili no imitata natura, quali praefag* futurorum; gratiorem casteris eo in loco volu^ parare manfionem Reginasgratiarum; circa qu^1 aliquando, denfa Convenaru, velut apum examina, Hymettu reperirent; & Ephratasi Oloris Religiofa Pofteritas, diurno no£turnoq; moda-lamine fefla, inter frondigenas latices reipira' ret. Videre licet admirandos conatus Arris» naturam fuperare ambientisi iMagnificentiffi" Mari- mani Templi molem, fupra triplicatos forni ces» "dkvS. turritis faftigijs eminentem, aptiflìmaq; partii marni fymmetriâ, adamuffim perfećtionis architetto" njcae elaboratam. Mirari, vix imitari co ned' fum eli internam proportionem, exteriori cof" refpondentem. Nam in limine primo, defpe" ćtis quodammodo,venuftiffimis,marmorum,cO' lumnarum, arcuum elegantijs, vel invitos W pit oculos Ara principalis; in qua numero# variarum ftatuarum agmine, ftipatum ThaiJ' maturgas Regnatricis, paenè animatum Simula crum, mediam occupât ftationem. Tantfl^ . vero (tette Nonio} habet Majefìatem; utì£'. ™°muU ferant HLditui, fe fi xi s oc uli s, nonpofj,e K lud intueri. Reverentiâ enini fentiufltĄ' _ culorum aciem prceftrìngi, Delibabimus tiu^R !e(luerit''tam Aras Mariana, quàm to-, s oafilicae pompaticos apparatus, ac in asvir uratura prodigiorum monimenta; tantifper lemiacum Divi Bethleemitae Auguftale lu-raturi.. Crederes munitilîîmum propugnacu-n m' 'n centro Urbis pofìtum, ad arcendos ho-jnvifibilium infultus! locò armamentarij 6'obuiis prccatorijs, & jaculatorijs Afcetarum ^ationibus inltruftum. Tuentur Arcem pięta-ls>vix unquam pauciores centum viginti, Cx-° ndeles, Orco horribiles Prasfidiarij. Nee 1 l's opulenta ilipendia, nec annona, nec fuffi-cientiilìmus, deeit commeatus. Pcrcipiuntquo-annis ex diverlìs cenlìbus, ac proventibus, vi-&nti odo millia aureorum nummorum. Alunt £?Z c°mmuniter in ampliffimis pafeuis, quinqua- deh cyt è1 tita millia pecorum. Poffident venas me- uU~ faJlicas, montes auriferos, uberrimas argenti-jodinas! adeò, ut vulgaris inter Hifpanos, ÔC •Lufitanos jaćtetur paraemia: Qui eft Comes, & vult fieri Dux\ fiat mon a chus Gvadalu-penfis. Ncque tamen pingvem C H RIS T Ï ranem rabidus arrodit livor! Quidquid alligata Altaris Minifterio hominibus cedit in pr«-l^iumi minime defipit palato vere Catholico. fvefpondet interim proventuum abundanti», 'ì^gensexpenfarum copia. Suftentatur fumptu jr^nobij, valium pro segris nolocomium, Ho {pitale pro peregrini*, Pharmacopolium exquì-^iffimum, ad cujus introitimi è Phrygio mar-morePyramis, EffigiemCrucifixi affabrèelabo-ratamoftentans, devoto ad venas falutat fpećta- R culo» culo.ln meditullio Hortus fontibus irriguus, citrinis, aureaceisq; arbufculis confi' tus, exporre&ofinurecipit fpatiantes. Prądu# eidem Officinae Galenicae, gemini Medicina Doćlores; quorum provifioni, totiusq; Phaf' macopad confervationUmpenduntur annuari^1 novem miilia aureoru. Accedunt gemina Cor legia, inftituendas literis, ac ingenuis moribu* Iuventuti peridonea; cui tot inter Caftalioslą' tices, MARlANiE Puritati, vel ab ipfa conti' guitate concolores,fimul cum eruditione tenef' rima pietas infunditur. Hinc iterum per lub' limem porticum, faliaribus lymphis, per machi' nas fubterraneas expiofis exundantem, adEc clefiam Principerò, hiiari paflb defcenditur; d' bi etiam noftra, aliquantìim refpiratura iubU' ftit narratio. caputundecimuM Templi Gvadalupani donaria, decora,Jpiefl' dores, m i rac ula &c. mraii' JKSSS limite materiam, veftris qui fcribiti* ***' aequam viribus! opportuna Pòétas oc currit admonitio; non modo hujus O' pitis fronti: veriim cujuslibet HiftoriO oculis jure merito prsefigenda. Non facile qui*' piam inconfultaì temeritatis convićtus, abau»11 inchoato cum rubore refilit; fi prilis animo ^ miter impreflerit illud: Metire quod aude{' Nec Phàétonteas, nec Icarias unquam Grb'* audiviflet fabulas; nifi aliquando partem v^rt Ï07 • j y y fe aU^LjUS temerar|js probrofèexfibilatìs vidif-Hinc nunquam praefìxus calamo meo fco-Pus eratad perfećfam,plenam,diftinctamq; I-picarum rari tatùm, Gvadalupenfi facrario in-cluJanim, notitiam devenire. Major utique, Sluam quae inter aures & oculos intervenit, Posiani ab Hifpania dividitdiliantia, maximis faliq, traćtibus difterminata. Unde ab o-4-^Ulatìoribus Regionum illarum Indagatoribus Inuigitatos ejus Eccleiìas decores, absq; numerico rigore attingami ne forte fiderà numerare "ejJe videar. Praeivit alijs tum indigenis, tum ^ternis efficaci exemplo Coronata pietas Al~ Phonfi XI. &c Ioannis I. quorum fuprà memi-fiinius. Horum purpurata velligia, quàm gJo-nofe preflerit fequax poderi ta s ; nemo ad per-lyadendum aptiìis enarrare poteft: quàm fcru-tator oculatus Chriftophorus Fernandez de A-Çeveda, ex Urbe Antiquiera, ad Authoìem At-antis Mariani fc r i b c 11 s : Clì populorùÇin quìt ) " Vìetate^adeòetià thefauri creverunt, ut non ì7l°dò peregrini s Çquotquot i lluc fua trahunt v°la) bene fir.fed etiam Thefaurus Templi maE- v* fide m Jpe&antium fuperet. Quot vafis * Senteìs, aureisfy donarijs, quotq> gemmati*, y opulent ce art i s Sacefdotum, Altariumq, lpdumentis abundat• cum pluribus fortaf-'e7~emplìs Deiparce commune habet. Jd fin-il'lare, quòd Sacer Hijpanorum luxus, ar-£evtum, in omnem etiain vi lem Templi 'hu* JUs fupelleBilem, ita abjecerìt; utpmter a-la*?tiam hajlile fcoparum, & ìpfum vas, quo aqua purgando Tempio haurìtur, argen- R2 to ł io8 - . r to probato conftet'. ut Salomonis fœculfl, fi non aurea, certe argentea, redire fialterniti memoriam Speftatofibut queant. Hucus4; fcriptor Atlantseus, Statuam Deiparae, byifr" no indumento veftitam, cingunt penfiles ad utrumq; latus Angeli, ex argento fuli, auf° vermiculati. Ambiunt Reginales plantas, ali* C°nar' Suot Pr'ncipum Simulacra, ex eodem metali0 fufilia. Irradiatur Altare centum aureis, vel deauratis lampadibus miras magnitudinis Co' lumnae votivis onuiias muneribus aegre furti' nent pondus. Parietes praster pretiofa aulaea, a-cûs Attalicae venultatem ac fubtilitatem lupÇ' rantia; velantur excellentiffimis Pićturis, an"" quiora thaumata in mente m revocantibus. Te' gunturmuri addenfatis feretris mortuorum, cu-rulibus paraliticorum, fuleimentis claudoruni» catenis & compedibus eaptivorum, alijsq; a1' verfi generis anathematis; gratis nempe,aut rééditas vitas, aut reftitutas fanitatis, aut vindicat# libertatis pignoribus. Inter caetera Regu,DU' cum, Procerum donaria Cquae reeenfere irïi' f°NÔ men^um f°rcO auro quidem viJior quoad ma' CnL in teriam; fed gazis omnibus quo ad morałem FfaT ftimati°nen[* pretiofior monftratur, majoré cifio tormenti globus ferreus. Hune asre vocaliû' \erti% rem grat,arum teftem, miferat AlphonfusAi' ijaieiu buquertius Prorex Indiarum, à PotentiffimaÇ' *Frfncî Jus ^oc' Sofpitatrice, prasfentiffimo vitas difcri' pû Ar. mini prodigiofè fubtraćtus. Protracta in Ion-gum Côénîi obfidione,fortè minorem fcaphafl* edità cum aliquot commilitonibus fubierat, Apjr- trajefturus. Et ecce! collateralis cornes, v^ur . r 109 cri *at0Jnfperatè proftratus, id eft glandetor-mtntariâ per auras delatâ, adeò violenté difcer-ptus corruit; ut illius cerebro refperfus Du-ctorj ad geminum, foditatis, viciniq: periculi 'Ptctaculum totuscohorruerit. Nam quiscaute furdior hilarefcat: cùm focia rupes fub fulmine gemitîQuis liquidadiffluat voluptate; pa-ries cùm proximus ardet* Oppreil'erat, quan-ttiaivis Heroicum Proregis pećlus, confluens intima cordis penetralia fangvis, exangvem Itl Martiali vultu pailorem relinquens: à cujus eXceflîva albedine, confonum fuoagnominidi-Jeres Albuquertium. Peperit in ejus mente a-lienum cerebrum meliorem Mmervam;dum a-|j(no cafu faperedidicit, Magnaeq; Matri Gva-uaiupenfi cum ardentifïïma precatione, inter i-gnes & aquas, nequaquam frigida vota vovit. Vix commendatoriam vit^e periclitantis Orati-°nem finierat; iterum alteram pyrobolicâ ma-chinâexcufTam fphseram, patulo excepit pećto-fe, fed veluti faxeo, autaheneo. Plané dum fe putat confumptum, &refugumad interiora vipera coJligit fpiritum; videt à pećtorali fcopo, c?u à filiceo fcopulo; innoxiè repercufïum glo-bum, ex vallo, quadraginta,nòn ampliùs paflì-busdifïîto, evibratuin, fuos ped e s len i ter allam-kentem. Aïfereretn, ipfam Gradivi fulmina ^ôfle lîmulationem! ut Viris Princpibus nocere non audeant, imo potiiis blandiantur; nifi fićta haec forent blandimenta, ibi: ubi extra aflen-tationis terminos, Dij terreftres, tanquam ho-mines moriuntur. Agnovit parem cundis mor-talibus conditionem propriam Alphonfus; nec R3 ali- Ilo . aliunde fibi Clypeum contra înevitabilia tela porre£tum credidit; prseterquam ab ea Turr» fortiffima, ex qua mille pendent clypei. Aflef' vatur tornatile ferrum, argenteis incruftatitfl* braćteis, fervatas vitas mnemofy non, haud ignO" bilius cimelijs in Gvadalupano Gazophylacio-Rotam hanc Fortune veftrae, in eroganuis bc neficijs conftantiffîmas, dicite Hifpanicolae! Ei' dem fortunatiiïïmaî Generis humani Servatrici Eerfolvit anniverfarium veftigal contermina ufitania, tragico quondam Libitinas ludo, & fatalibus aleis, inter oilèos cadaverum cumu-los expofita. Illuftrior enim caeteris, prasfati Regni Civitas Oliffiponenfis, immetatae fere n\a- fnitudinis face,ex Virgine cera, coram Facie irginali accendit, pro extin&a mirabiliter ferali face peftiferas contagionis; anno Veras lucis in mundum delapfse, millefimo trecentefimo non âge fimo. Ita Superis, ac Superiorum Poli HierarchiarumReginas, iras Filij placaturse, vel cereum placet munus, cerea ad obfequium flc-xibilitate commendatum. Aviris Ceris ad fa-ftum infignita dona, faepe unicus absq; fafiu oblatus Cado, excedit cereus. Saltécerifluos (fi caetera defint,) ante Effigie Dominatricis MARI,® foveamus ignés, amici Mariophili; ut fe-ralis ubiq- pereat hoftilitas, ficut fluit cera à Fa-cie ignis. Nondum libet ab exigua oblatione; fc i licet ab apicularum ingeniofo opere, Aras Divorum illuftrante, avolare. Quinimò placet Caelitum, nec minima? vi£timas afpcrnantium» fummam admirari humanitatem, juxta illud-Iupiter ambro fi à fa tur efi% & ne da re vi vi t'- nos Nos ta me n ex ta lovi, thura m@rù% da mus. A%°£a Anno reparatas falutis millefimo quadringen- n,p.ord. tt-'iimo quadragelìmo nono, Innes Hii panico, tbjlrvf A§nesLatiali nomine puella, ex oppido Cubas m vitaB% quinque leucis, à Madi itenfi RegumCatholico- lQann£i rum içc|e di fiu nćto oriunda, vixdecimum ter-t'um astatis annum emenfa, inter paftoritiae ruditatis umbras,ad clariffimam Cadeftiumarca-"0rum cognitionem adottila fuit. Identidem â ^'viniflima Genitrice, familiariterfibi compatte initructa, jubebatur abfqve discrimine Perfonarum, Praefulibus, Principibus, Grandi-"Us, Optimatibus Regni praedicare paenitenti-a}tt &nifi feriòrefipiicerent, triftes imminen-tium fuppliciorum eventus, palam ommari. Aon femel fri inula-tarli Caelitus, diu tamen eJin- gvé, tenuit Agnetem,permixta verecundiae pu- çl!aris puffillanimitas; qvoad fruflratis tories mandatis irritata Mundi Domina, aliquando praefens, apprehenfam refraćtariae manum, a-"eò fenfibili attaćtu ftrinxiffet: ut omnes digi-torum articuli, in unam quodammodo maiłam concreti,vel info doloris aculeo, notabilius ad parendum calcar fegnefcenti addidiflent. Sed quia ejusdem Virginis Poteiłas Numine folo ^inor,mortificat & vivificat: percutit & fanat; Protinus Agneti modum atq; locum in ftanta-curationis demonftravit. Pofiquâ (ait) evulganda fideliterevuigaverjs,vifitame-ajn Gvadalupenfem Imagi nem. Ibi in con-fpe&u numero fi populi,maniuTua prifiinâ forrnam recipiet. Ita omnino evenit. Enun-tiavit occulta quaeque ore libero! ftetit coram Thau- 112 Vincent. jNforaiv» /ii ord. Miru de obferv. ex Italico tran-fluiti in Polon: circa nnnum l&2$. Thaumaturga Icone, cum votivo quadrilibris Cerei anathemate! Manu, quam collećtas moltitudini,paulò antèinformemexhibuerat, fubitò reformata, ac in digìtos eleganter digeitam pro-tuiitî univerfis ta evidenti miraculo applaude*1" tibus. Abhinc iJla gregum pediflèqua, quafi ab Aquis Lupijs excellìoreshaufiflet fpintus» prima rexit Cubalenfe Monafterium faêmina-rum, tertiam Divi Francifci Reguiam profite A' tium, Ex quarum gremio tandem poit pelìun' <łatam penitus obfervantiam, & collapfam Re ligiofitaté,elapfiscirciter annis oćtoginta,prodi-jt iJla mirabilis orbeq; toto celeberrima Virgo» B• loanna de la Crocei cujus meritis Ortho' doxas Regiones debent, innumerabiles Caeli fa-vores Grani s precatorijs annexos. De ejuf-modi globulorum, ab ipio CHRIST O DOMINO benedićtorum efficacia, contra daemo-nes, veneficia, incendia, tempeftates, procellas, morbos, &c fexcentas mortaliû calamitatesi qui Vult plenjorem habere informationem; confu-lat originale m Hiftoriam, varijs idiomatibus e-ditam. Mihi tantum ea delibâfle fufficiat, qua? ad augmentum Cvadalupenfium Miraculorû» aliquomodo referri videntur. Huc proinde fpećtat&illud; quod in vita S. Ioannis deDEO legimus:quem praeclarus, eximiâ erga Paupe-^ res charitate Ordo Hojpitalitatis, alias Bone rum .Fratrum, Parente m veneratur, ab Ale xandro Vili. Divorum Faftis adferiptum. Wc longo de fide rio revifendi G vadalo pana li&K na flagrans; cùm inftituta peregrinatione Gompos evali flit; reftingvere tamen ardor^m pećto- em s non pocuit; nifi reperito fxpiùs in di-t(]^rvUllu' F°ntem Gratiarum, ex iplo fta-* V/rginalis afpećtu erumpentem. Accidit, p ^uardam ài e coram velata Icone Antiphoml ccJefiarticam: Salve Regina, extraordmario levotionis fervore recitans, attentiùs ingemi-^a'et has voces: yilos Tuos mifericordes o-u'os ad nosconverte-, Et ecce nulla vi fi hi Ir pe cooperante; apertis nitro cortinis, amotis eiaminibus,folitòAuguftior Mariana Facies, Pećtandam fe le Ioanni prœbuit, azftumq; cor-optatiffimo refrigerio tempera vit, an vehe-^entioribus intendst flammis? prudenter licet ambigere. Verùm ne pneumatico traćtu continuata lećtorern fatiget narratio; ut jUXta pro-pofitum, derivatam eGvadalupano fonte, in a_ lia loca fui fequacia, vim miraculorum exhi-beamjibet hanc materia,diftinćtoCapite profe- CAPUT DU OD E CI M U M Prodi già grat io fa, ab fmagine Gvadalu-Pen fi, locis extra Htfpani a m fìtis,cume-lusdem nominis participatione imprejfa. E gin ali s MARÏJÏ! Maieftatis propri-etas eft: non libi, fed toti genitam fe credere mundo. Ne anguftis ejus be-. ®neficentiam circumfcriptam fufpice-mur limitibus; videamus dispergentem cum fo-. nianus, ad exteros usque Orbis alterius fo-es,Charitum Diviniffimam. Franci feu m Perez S na- natalibus nobiliflimis Lufitanu, m Peruviacó-moranté,quemadmodû cunćtis amabile: ita un» Trugillano Praetori (nefcitur qua de caufa) exo-fîUparforûin vulgus libellorû,quos Pasquinos» alias famofos dicimus,reum fecerat infana cu-piditas,spe lucri, authorem detećturis promit* illeàia. Comprehenditur innocens, juflu ini' Ternana qui ludicis. Violato nobilitatis privilegio grf 4° vatur compedibus, 6c implacabili odio infti' gante, fententiâ capitali dam natur. Non con' ceditur appellationi locus; nec indulgetur mO' ra calumnijs opprelTas Innocentiae. Nam vita'e temporis mornentum furìjs agitato Praetori, vo longius videbatur, Ad polarem ergo recur-rit Areopagum;in terrenis conculcata fubfellij5 Probitas. Votum emittit Perezius: fi ignoittj" niam injuftas mortiś evaderet, fe in Hifpani' atn profećturum, ibi'q; curaturum, ut fculpatu1 fimilis Cvadalupan^e Effigies Matris Beatinì' mae; q u x fu o tempore Peruanis illata Infulis' in Pacasmajenfì propria? pollèflìonis Valle, ex-quifitis coleretur honoribus. Deceflìt nox inf°' mnis inter fpem ac metum, cùm primo die! &c' pufculo clamor in plateis exortus, Sacerdote^ profano fago indutum, in flagranti delićto af-fixionis probrofarumchartarum deprehenfum» jamq; militari circulo feptum, pubiicas luci prc didit- Convi£tus criminum malefaćtor, ex D creto Antiftitis, carceri mancipatus, ex eo# deinde profugus; ac per viarum invios anfr3' €tus errabundusjń fubieótu flumen (quod i°(' tè citatis paflìbus praeteribat) à mulo calcitrante excufTus, fine dubio exercitato natatu cv/L~ fiflet» nifi ripae jam appropinquantem,devora'" quihom- ^s-P,êIla ufiq; fcelere paena, ut ftiarntv. Ine^ icriÇ5is roproorderat, morfibusbe- dio «J1 .Pcri.ret* ^crczius interim Vatinianoo-an£ ™ lmmmenŁf*to prodigiofè fubdućtus, 2inn 1101,1 V0-1 m ^olvit; praemium lon-DanqtoU?pcregcInationis' expreflàm Gvadalu- Dorr „°f hguram, barbaris nationibus im-pi: Cat> Paicamajensem fundum ,fabricaeTem- fic?vattAjUlt' . n0J1 parca manu brevi per év ' - i- unê'c Ecclefìx cïenobium, accitisd; fc/rCma ^r?v*nciaAuguftinianis, tradit inpof-łonem, infigni liberalitate cumuJatam I Jnc malevola incredulitas, & vel furdam ad "Vocationem affliftorumViraginem deblatera, eiDivinam Nemefim, lassas proximorum fama?, 'nevjtabilem nega vindicem! Utrii,sq; averter u Lrocodilus! quem fi caecutiens videre recu- as» non alias, quàm CrocodiJi lachrymas me- ens. Certe Peruanis habitatoribus firmiffimè [ rivasum eli; cum ejusdem analogia vocabu-'U miraculorum Patratricem Deiparam, ex ^iipanijs, in fuas transmigrâfTe Provincias In "us quidam, in prima pueritia, luftrali fonte Jol.utus, crefcentibus annis, ad cultum idolo-Unii tanquam ad luti volutabrum redux>ex fa-biliari Je murimi contubernio, magicas' artes Perfette edidicit. His ad annum trigefimum Jnfelicem vitam exercens, nullo alio felix ex-J'tit; quàm filiolo optimo ex pelli ma uxo-fufeepto; cujus innocuo ore, D E U S ad cor piternum loqueretur. Quanquamipfi Alphon-ÊXeade ev £ 'd ^im nomen inbaptismate acceperat) tot ìlluuribus miraculis, quibys novella Re-10- ligio ligio in illis oris frequentiùs firmabatur, no- piente, addebat animos mìnorcnnis Aitava lubinde lux fuboriebatur, tenebras affé- ^'Us: Njl (jnquit} metue Pater\ Virginem ćtatae infìdelitatis difcutiens. Quiatamen ad "Ufitpxat de Gvadalupe, ut nobis adfit, in-normam tortuofi colubri, cbicura quaerebat ef- Voc?mus\ Ica demum uxorijs pariter ac i'nfer-fugia; adexaggerationem fupplicij competen- ^alibus impedimentis! magnanimiter fupera-tis, amiflò membrorum ufu, numi reptantem tls> plané per fcuta Marian# Protećtionis re-colubrum, totius corporis forma exprimebat- Piando, metam Alphonfus attigit; ac in iEde Ita proltratus corpore, caepit fenfim animuW j^em Sacra, ciim die decimo octavo Decem-erigere ad falubriora confilia capeffenda. Mul- Dr's Feftum Expedationis celebraretur, incru-ta paffim â peregrinis inaudiêrat, de gratia fa- 5?nt° Sacrificio aflìftens, in magna ReJigi'oforum nitatum, è Pafmaienfis Gvadalupae fcaturigini- ^ SaecuJarium, tam Hifpanorum, quâm Indo-bus, in miferos profufa. linde acquali animatili ^UtTl frequentia, repente fe erexit, perlìititq; V'\ fiducia, magicisq; pradtigijs valere juffis, voti- j£nus ac integer, caJlis infuper dig'itorum cra-rum iter iJluc, indispenfabiliter fibi praefigif- u[fiem, excedentibus, quibus manus genuaq; Non ita vota h sec fecretis difpofitionibus agi- °kduruerant, in ictu oculi dccidentibus. Ha-tabantur; quominus fagaciflìmis Èrebi emif- .fnthìcerroneas Haerefum noctuas; unde altiUs farijs fubolerent. Qua data porta ruunt! minas !n asftimationem Divas Matxisevolenr, ad cu-intentant! verbera verbis accumulant, fingunt *Us nutum reptans teftudo, fubitó mutatur in obltacula mille. Maximam infuper, ùniverfisq; j^juilam., Habet Imperatrix noftra, proinfami-Orci viribus potentiorem, expugnandis ma- °us per aliquot Europa; Regna feeptri fui riti propoiìtis admovent machinam, rabio- Jjefertoribus, novos in tot novi Orbis Regioni-fiffimam tori confortem. Quae ciim contra Su- cultores. Quocirca Domitores Oceani Hif-perosore bJasphemo, contra virum infinitisop- j?anigen«, vaftam Oceani Septemtrionalis In-More probrijs debaccharetur; filiolus haud absq5 c$r lulam, ad fexaginta leucas protenfam, unam iefti impulfu, moìeftam iitem dirimebat, excla- ex AntillisQjuam Indigena Caracuiram nun- nafw mans: Eamus Genitóri nihil te a peregrina- Jjupabant) in memoriam Patrias Effigici, Gva-tione concepta retrahat\ ego Te comité ^alupam appellavêre. Idem nomen importuni ®c' bor\ Alias,Impoftore ftygio, novas identidem e- alteri parti Antillarum, à Chriftophoro Co-mentiente metamorphofes ; nunc incendi^» Ultibo inventarum, Anno Domini 1493.,n qua nunc inundationibus, & naufragijs phanta- P?ftea fub annum 1(535. Galli pofuerunt colo-fticè repraefentatis, fu binde prasruptis rupibu? Pląs, nec non Urbem fatis commode habita-inacceffis mótibus nullo unquânotatisveftigi°> P etïV cum aliquot fortalitijs, perfidam barin planifie viaru effićtis, viatoris progreflu "arorum rebellionem coercentibus. Acceffit Pe" S3 maior Il8 4 # major celebritas mcmoratae In fui as, ex nature erexit. Et fuerunt fant, qui fiduciafuâ, locorum, facchari ieraciffimae; a dulci Evange" Vclut rupta glacie, fontem miraculorum licorum Operariorum fudore, & cruore; cium aperirent. Hos alij atqve alii fscuti, paria, circa annumi(5o3, & 1604, ad IaponesÔC Sinas Huin etiam maiora impctrârunt. Tejtesho- cum Qrthodoxa temente aditum perquirerent- j rum funt parietes, è quibus votives ta- Hinc mea quoque penna,deguftato Martyrutf1 beli# maximo numero pendent,monumenta nećtareo fangvine, parumeflet deredicu in Eu- beneficenti# MARIANE,. Inter bas tabel- ropâ follicita;nifîeâ in Tua climata,pro brevi hos- la s, i Ha memorabilis e/i, quae navem refert pitalitaterevocaretSiciIia.IbiMeflana,feuMe(îî- Galli mercatoris, à quinque bellicis navi- na antiquitus viventisfuper temlMarianasdex- Vj s Turc ici s tantùmnon capta,jâ adibii terse Jiteris honorata, paralellam Hispanicae ex- tormenti curulis vicind-,cùm Hugo ( hoc enî hibet lmaginem Virginis Gvadalupenfis. Edif- GaHo nomen, ) facto hue voto,venta repente sub hm *erat c'us or'g'nem^ progrellum, fuppar fuo A- acci vit è c & plenum habet. Co-bìi-e tr,tlceus albicans, geftus humilis & affa-~is. Manus habet jun&as, & ad pećtus ere-S' Ex pedibus lolum extremitas dexteri pparet, cum calceo fuico. Cingulum habet ti.rrTn-eum PurPura(centem- 1 unica indui-t;alari, ex colorerofeo candenti, cum denfi- nbus umbns, apparetq; elaborata mira lìorum arietate atque pelecinorum, ftringituró; ad yiium ovaio aureo, intra quod eft circulus qui-«am njger> in cujus ccntro exprjmitur San^a 1 PAaJ,lulì! Virginis cxruleum eft, &pla-ę ^œieltis coloris, circumquaque aurea extre-itate, ôçrtellis aureis feminatû, numeranturq-quadraginta fcx. Caput Imaginis Corona au-J<-a cingit. Sub pedibus Lunam habet, cujus lemicirculi cornila furfum refpiciunt. Tota I-*tiago velut Soli immerfa, emittit undequaque Jureos radios, numero centum, quorum duo-Qecim Caput circu md ant. Sub pedibus, & Lu-p non jacet Draco; fed fubeft,& fìat An<*e-Us, cui videtur tota Imago inniti, atque eius onus leviffimè fuftineri ab ilio. Nec enim 0 Um domuit Beatiflìma Virgo antiquum Serpentem, & Angelos malos; per negationem to-lus peccati, in omni tempore fuse exiftentia;, T fed \{l fuperavif. fuperq; eft Angçlis Bonis pet plenitudincm de- fa fuac anima:creatione Miracul^quasoD votionem venerantiu Dtiparam, in hac g ne, fada funt, & numero, & magnitudine c leberrima narrantur; qua: quidem ita fidetn , cedunr ut nifi certorum hominum, lnlpec Sam authoritate hrmarentur; v.x eam q«» merenf-ur eflent habitura fidem. ex multis, v nonnulla' tantum jeligam; .h^ompert^m» profero. Eâ ipsâ die, qua in Sąccho locata w ft, celebrantibus Feltum diem ^digerns,n tari ritu in cohortes divifis, umus guttur p errorem faeittâ transhxum eft. Delato ad p des Virginis cadavere, erepta eft fagitta ftatn • Cum omnium admjratione reyxit i e validus, fine u Ilo \ ubere, nifi levi ilhus fig in tanti teftimôniummiracu i. Quo choante Vicario illius loci Jacrum.in altari De ipara;, fubitus turbo extinxit lumina A!ta(; i omnia luminaria Lampadum, per totum Sa cellum. Sacerdote ad Altare haerente, ex rad.) Imaginis exiluêre duo ad candelaia, quibu duo Altaris lumina, mirabihter incenfafun Quis non pr*fens Numcn, hic elanus fole a gnofeatì Deipara cultum in facra Imagin^.a deòevidentibus fignis perfpicuccommcndanSj Neque hìc vero finis; aut potenti* Matris, obfequij Filialis in Parente Sanaiffimam. Que* dam Equitem, poftquam vifitaflet Sacell ab e Areni & precipiti equo trafora, perpet curfu, fpatio dimiaiœ leucas, per faxa, et p rupia, cùm Soci] cogitatene reperiendum ^ i m mmem Se dilaceratimi; invenerunt fanum, in terra tamen jacentem, elato ad ftapedam, CX qua pendebat, uno pede, & equum pari ter Su'etum, pronum, & flexis nonnihil anteriori-bus p.d;bus. Rogatufque ille caufam hujus prodigij? re/póndit: Invocatam à le DEIpa-ram apparuifle fibi eo modo, quo in Imagine depila eft, tenui(Tecj; frenum equi, qui quafi adorabundus iJlam, pronus in terra hxfit. Plurima alia non fert Epiftolaris narratio! cujus fi-de praeltat Mexicana traditio, & praeterea ora-nid, quae de hac Imagine narravimus,prodidit Michael Sanćti us in 1 pedali de hac Icone opus-eulo, in ipfa Mexicana Civitate typis edito. Quod fi defideres fcire; cur vocetur irta Imago Mexicana, Do mina No/tra deGvadalupe? cùm Imago, quse in Hifpania celeberrima,&no-tilfi ma eli; hoc nomine, non vide a tur pertinere adMyfìeriu Conceptionis? Satisfieri poteft ex eo: narratur in Chronico MinorumExcalceato-rum, Provincie S. Gabrielis prima Parte, L ibro tertio, capite qua dragefimo tertio. Ubi dicitur revelatum fuifle Servo DEI Francifco de S. lacobo: Imaginem DEI Cenitricis Gva-dalupenfem,e(Te imaginé Conceptionis,hocq; ìpfum declaratum multis, ab ipfo Servo DEI Francifco, acid idilTeq ; in e jus dićti probationé brevi exornandam elle S a era m Imaginem un-dequaque radijs folaribus; quod piane ita ac-cidit. Nam anno fequenti quidam Nofcilis vir, ad veni t vifitaturus facram illam iEdem, obtulitque DEIparae Solem quendam, five T 2 radi- radios folarcs argcnteos & inauratos. Additi* etiam in Capite qua dra gefimo quinto-, ą\xo& cùm Servus DEI Francilcus de S. Iacobo etlet in tempio Gvadalupenfi; monitu fuifle àBea-tiflima Virginc inadmiranda ecftafi; ut Cau-iam (use puriflìmae Conceptionis novaret, pi-ghufque recepturum hujus Commiflìonis. Res miranda! Cùm redijt à raptu ilio, invenit in manu annulum fingularis, ÔC antiqui Opifici], qui creditur fuifle oiim in manu Sacrae Imagi-nis. In illa circulari laminula, in qua vidcbatur Virgo; exferto gladio, amputabatDraconisCa-put, quem fuis conterebat pedibus. Aptifli-ma quidem Puriflìmae Conceptionis Effigies 6cc. An autem habere debeant Imagines C on' ceptionis Infantem JESU M, vel carere ilio, dubitaverunt aliqui!& propofuit difputandum Ludovicus Connseus Fracifcanus, prout tefta- tur Joannes Caramuel, in leverà Methodo.poit Thefim nona. Ubi (ubijcit Interrogations Condii in quarum fècunda, ha^c funt verbal Ad-exprimendum Praefervationis Beneficium, ap, tiùfnein Conceptione fua Immaculata femper DEIpara folitarièpingatur: quàm cum Infante JESU? Ad hoc, fic refpondet Caramuel. Ajo, pi&uras, lìcut & voces lignificare ad placitum. Et quia convenerunt homines, ut Virgo Stel-lis Coronata, pedeDraconem atterens,Lunam premens, Infante carens, Conceptam line culpa fignificet: qui aliter illam pingeret.hanc Pns-rogativam non exprimeret, Néc in hoc, aut hasrendi, aut difputandi locum video. Nat? pi- ' • m ^ Piftoribus atq; Pòétis vuidlibet audendi femper fuit sequa poteftas. (Jiterimi, quia ingeniofa Ludovici Devotio; qui feit; ideo Virginem fine culpa concepta, quia futuraerat MATER IESU, judicatdebete potiùs cum Infante depingi: ut eam pro-ttioveam, & Piélores admoneam; produca Virginem, uni qui fe Solitariam pingebat, dicen-tem: -/ Cur fine Prole mea pingis me? pingere Apelles Me,fine mepotiùs.quàm fine Prole veli s ÔCc Haćtenus prolixior, fed pio Lećtori non inju-eunda, Eruditi Scriptoris, propofitae materise convenientiflìma diuertatìo, minime prsetere-Unda videbatur. Nec mihi ąliud ad claululam hujus capitis reftat fuperaddendû, prasterquam quòd Feitivitas DominaeGvadalupenfis ritu fo-léniflìmo per univerfam Hifpaniam celebretur quotannis, die duodecima Menfis Martij, QUoS^Tl AT I |nì , -.A/T • !• TT * JU" ix'ataìcm Divi Gregonj Magni recoht Univer- dis 12. falis Ecclefia. Decuit nempe coadunari, tam MartH' in Cœlis, quàm in terris utramq; celebritatem; quandoquidem individuus amor, cor Grego-rianum, huic Sacras ftatuae, utrobiq; creditur afiìxifle. CAPUT DEC TERTIUM figura Divi AuguftinìiGvadalupance Statu#, & Staturœ MARI AN M conformas, fub Clemente VI. Pontifice Maximo; poft éliminât a m iterum ex Urbe psftikntiam, novi s honoribm auffa. T3 Pri- Rincugeniam Hifpaniarum Fortunam» (non qualem olim Romulidûm col u i c iuperftitio} DEI Incorporati Paren-tem, Statuario fchemate elaboratane à SoJymaeis oris, ad Aras usque Gvadalupeas, obsequiofo cultu comitatus calamus; Romam denuò remeare debet, ut rećto traćtu curfuin Hiftoriae profequatur. Depofitum à tot fasculis in Papali Oratorio» Gregoriana pietatis deli-cium, Àuguftini Britannorum Apoftoli memorabile aniticium, Imago facratiflîmae Virginis: quantum genuinacontormitate accedat, ad vi-vum prototypon; absq; ulla haditatione afle-quetunquisquis exaftiffimum ejus Phyfiogno-muîD, Divum Epiphanium loquentem audie-rit: Erat MARIA in omnibus rebus honefta, pauca admodum, eaą neceffaria loquens, ad audiendum facili s, & perquam affavi-lis, honorem fuum & venevutionem omnibus exhibens. Statura mediocri Ç quamvis ■ non definì, qui eam dicant mediocritatern longitudini s ali quantum exceffijje. ) Decenti dicendi liberiate adverfù s omnes homi-nes ufa ejl, finerifu, & fine perturbatane* & fine iracundia, maxime colore fuit triti-ceum referente, capillo flavo, ocuhs acri-bus fubflavi s, &tanquam Olivae colore pupi Ila s in eit habens. Supere i li a ei erant inflexa, & dee enter nigra, na fus longior, labi a florida, & verborum foavitate piena. Facies non rotunda & acuta, fed aliquantà longior, manu s fi mul & digiti longiores. Erat deni% faflùs omnis expert, fimplext 411 f m tpinimkc^ v ul tum fìngenti nihil mollit i ei Jecum trahens,fed humilitatem pr mandato depila, ex i Ila, quam à S. Lu-CJ* confetta m & Conftantinopoli allatam, /- dęm S. Pontìfex Leandro Epifcopo dono obtu- lit,anno 595. In parte vero anteriore,circa plantas effigiata? Virginis, fìmili charaćtere expref-ji iegitur infcriptio: S. MARIA miraculofa deGvadalupe. Concordat cum his lemmatibus, rriderici Henriquez de Ribera aifertiode Icone Gvadalupana: Hujusmodi Qinquit^ fitus & forma, prout esemplar i II i u s, per B. A ugnili num, MonaJt erij S. Andrete, Romce in Cce-lij montis Regione, ad clivum Scauri olim h-£feclum, de inde Anglorum Apojìolum &c. mandato Gregorij Magni (prout vetut tradìtio^) depiffum, pro pio Sacrifìciorum fummorum Pont i fi cum u fu, in Papali Oratorio hucufque a ferva tur. Qiiin & illud non Parum momenti, adinnovandamlmaginis asfti-Jïiationem attulifle, neque leve motivum ad re~ primcndam ipfius objećtu luem Vaticanx pie- V 2 tati I32 , > - tari adiecilïecredidcrim: quòd pâucis ante te-£ribus! nimirum trigintafex Innis, gravitò-mam contagionem praecedentibus, reperta tu~ cric genuina ftatua, Gvadalupis in Hifpania> anno feilicet millefimo trecentefimodecìmotef" tio, illis modis, & in illis circumftantijs,- qujs loco Tuo retuii. Congruum itaq; imo condì' gnum visumeft ZeloRomanorutn; ut illinc Ex* èmplari, ex umbrofa long^vicate, quali novità cxoriente, Orbemq; totum fama miraculorum il' luftrante: hinc exemplificato Patrijs Penatibu* vitales afflante auras, utriusq; prxrogativas, ab sevoGregorij Magni, fucceffivâSummorû Pot)' tificû notitiâ,antiquitatû fide,ac perpetua traditi' one,plus quàm oracuJis roboratas, ad pofterita' tis emolumentum fideliter ad notare, certificare» promulgare! ne feris nepotibus de origine di' Iceptaturis, libera erranti daretur occafìo. Se curam ergo Avitae nobilitatis, ac innumeris pro recenti munerecumulatam praeconijs Vaticana^' Effigiem, di u poffeffis reftitutam laribus vene- rati, pro innovatis ejusdem honoribus, optimi Clementis VI. memorias, emeritum pangimU* Eucharifticon. joan, Petrus Rogerius de M al monte "rtî" mentem opti mam fortitus, ipicz in didicit & docuit'. 'EçcLod quòd nemo nominali n Pet rum in orbata Cathedra fient e m vi dit-r , Regibus Chrifiianijfimis ™Ze: Synaximfub utra% /pecie permifit-, ut majore fupra alios tratres pi ivi legio ïtafufcî- prj mogeni tos Ecclefice dec ora ret. Còmmi. Semel ilio ut un tur, ne abut anturi °GoroM nec fumunt plus cœteris, [ed folenniùs. ( imi, ' Proc u l bine fitibunda Coronarti m Ambitio- ubi di es Coronationis, propinai Calìe e m p affi oni s. Miru di Bui Pont if ex hum aniJfi mus, vidtrat human i ta te inhumanâ lue extinftó* Eloquenti (fi mus ac benigni (fi mus\ non perfvafit aeri benignitate. Liberaliffimus\ Parc a s ab orbe non profcripfif Immiti s mors, mìtijfirno confi/a Pa fiorir Jmûrê. ab humanis Capitibus Décimas ex torfie lìquilpe* Qua s ut Manipulares [acereti Fai ce m prcetulit, & agros imp levit acervi s cadaverum. Interim pro Clemente Patre Romuhdum, défendit Romam Mater Clementi (fi ma. Vicarij CHRISTI quodammodo Vicari al Mortualibus feretri s-, triumphale feretruop' quo delata mortë extulit\ Çpofuit* Imo pedem Urbi in ferre prohibuit; ne per pedum pò fitionë ,firmaret pojfejfione-Silente pa(fim Gregoriano Cantu, cùm Lâche fis vocem precluderete Gregoriana Imago cl affi cum cecini?- Libitinam libere faltantern mundo% infultantem, Rom ano s muros tran fi lire vetuit. Ofelix Romce fceculum, fub Clemente Vl\ quam ante fex fcecula adumbrata Regina Clementice\ ab Umbris fatalibus obumbravìt. Felix Pontificis abfentiaì (xilio. 9^am prcefentifsimo MARIAfupplevit au-Infcribe Fa fili s Roma proferipti fati beneficium\ Imprime leoni Gothicos charaBeres! Plus quàm d Got hic ce fervi tut i s libera ebaniti ma rerû linea notandis. (fratte ri bus, Legêt ohm bas lì tera s Polena & Palcemonia libertas, nec un qua m obliterabit\ Stupebit in liquido Bugi Jpeculo Formam Virginis\ Jìve Ovis Agnumenixce, quam Aqua Luporû depo fi ta feritate allambit. Litvanicus Hypanis Tiberino Patri pro Effìgie Gratiofce Ma tris, grato murmure perfolvet grates\ Vrcvc-. Recolet Romani Patriarchi laudes à doffijfimo Petrarcha concinnatasi comta* i^jli major ineft clementia! Nomen ab ipfis-^^" pP'gnum rebus habet &c. vi. Previa Comet ani face in via paci s de du du s, c omem inter fafe es glori ce lucebit Clemens* ę-ZpZ: donec Planet ce extingvantur. e%m' Explofum fui m en è nubihuf, mu pr^ n6 Çapamls ? Principis ipfius animum, haud modica fui se fi1' matione implevit, praefertim, quando validas c°~ hortes intcgrirati Reipublica; mîlitaturas, pro-Pri° lumptu erexit, fu (tenta vitq; quemadmodu P^tetexdatis adiilum Regijs Epiftolis, benevo-jarn Monarchi mentem abundè declarantibus. * ubllcis ut plurimùm fundionibus diftentus, Privata commoda poftpofuit; ut confiât ex va-rijs Conftitutionibus Gcneralium Regni Comi-*?°rum. Ante Caftellaniam Vilnenfem, Vexiili* p-'r M. D. L. Mareschallus Curiae, Breftieniìs * alatinus, Supremo quoque Tribunali Litvani- cum Summa poteitate prasiedit. Ex prima Conforte Hedvige Anna Woyniąnką The fa u-pnde Curi se M. D. L. oriunaos vidit Iiberos: Cali mi rum Krzepicenfem, Ioannem Mofcza-^nfem Capitane um, Pincer nam Litvaniaetresq; ;1 lias. Et quidem Hedvigis, non vitas Ioli:m '^tparabjìis Socia; verùm etiam vise Italiese ex-r]tit. Cujus cccafionem, fucceflum, eventumj utpote presenti Narrationi, circumflantias ap-prime neceflarìas,paucis exponam. Nam prêter extraordinarij casus raritatem, curiofitati «ìortalium minime ingratam Adequa Capite fé-Alienti) nefaseft,admirandos Divinse Providen-ti» effećtus, coram Polleritate abscondere; mui-fò magis obllinato involvere filentio, rerumq; propè à Saeculo gcftarurn ferie m, perpétuas °biivionis periculo exponere. Non me latet; ^uglis eflè piaculi labem, tam tacenda Joqui; quam dicenda, vel fcribenda tacere. Quamditi ìgitur conftans fama, ÔC accepta à Majoribus viget traditio; collatis Archivis Ecclefias, ac Do-1Tvùs meas authenticis Monumentis, geftoru or-^ ine, ab Italica Nicolai itinere ord i or enarrare. W3 Re- i'42 Regnante in Polonia Sigifmundo III. Ioannis kidem III. Svetici Monarchi filio, ac illius Re-gni Herede Jegitimo; NICOLAUS SAPIEHĄ Signifer M. D. L. (cu jus afta prsecelfas Origini" nequaquam diflòna recenter attigi) ex contrazione artuum & nervorum gravem contra-xerat aegritudinem, non fine maleficij cujusdaifl fufpicione, Plerumq- enim u fu veni t- ut quam-primum finiftrae fortis malignitate laborare in-cipimus, mille finiftris fufpicionibus laboremus. Quanquam fublimiorem vanâvulgi opinione Nicolai animum (velutigne probatur aurum^pro-bavit, ac approbavit afflićta valetudo; pro cu-jus levamine, magis ad Divinam, quàm ad hu-^ manam opero recurrebat. Non in augurijs; non in ominofis fuperftitionibus; fed in auxilio Cae-litum ponebat fiduciam: ita tamen, ut minimè terrena vilipenderet remedia. Primaria inten-tione fpopondit fé vifitaturum celeberrima A-poftoloru limina: poftmodûPatavinos Medicos, de modo inftaurandse fanitatis cófulturu;fimorbi vincula, quibus lećto adftrićtus tenebatur, a-liquantifper laxarentur; Nec aliter fané evenif-Yix breve afFulfit rcfpirium; juflìs bene valere Penatibus, obtento aflensu Regiae Majeftatis. ejusdemq; Commendatorijs literis munitus, in comitati! lećtiffimas Conjugis, Viennam Auftri# pervenit. Ea in metropoli,quàm gratus Perdi' nando II, Imperatori hospes comparuerit? qu^ bus humanitatisoffieijs, poftinnovatam vetet^ notitiam fuerit falutatus? inde liquet;quòd illu^ Caefarexiguo tempore commorantem, in miU' tarem Ordinem Clavis aurete coopta verit: <1ua. i . ą ^ j iaa cor aperiendum liberum accelTum conce-vl-ndo. Inde citatis paffibus Italias fines ingres-pU> non abfimili honoris teftificatione, àvarijs ir'ncipibus exceptus eft. Qyos inter fpecialis benevolentia, comitas, afìabilitas Veneti ac Flo-rentini Ducum, maxime enituit. His, & alijs, ut opportunitas itinerandi finebat, objter vifi- tatls;ne tranfitorio quidé intuitu PaduanaPhar-^acopolia dignatus, Romam, votorum metani att'git. Patuit ex efFećtu; pro polari Stella, in ^'igenda via, arcano Numinis inftinćtu ufum ruiflè N1COLAUM: quandoquidem Sanitaté, ituftra forfitan in mariibus Medicorum quae-rendarn;in Sacris Apoftolorum liminibus excu-^anteni; ac ultro fe fe hospiti ofFerentem invenit. ^etno unquatn fciiicet in terra viventium, ÔC in mundi pelago erravit; non tam acu magnetica, 9uàm filo Suprema2Providentiae,curfus obliquos fvaviter moderante. Kedditis interim quseDEI era nt, DE O Divorumq; Maufo'Iaeis, votivae devo-tionis homagijs; Maximum Orbis Orthodoxi Imperatorem, & Communem Patrem Urbanum Vili, cum filiali adijt veneratione: Literas Relias, àd fui commendationem difertè concinna-tas reddidit; tametfi absque illis, vetus ante ^ontificatum notifia, propèq; familiaritas, gratse f^rfonas lineamenta, Beatiffimo Proto-Prasfuli, Vivaciter in memoriam revocaverit, & in ipfo fldvenae vultu Epiftola commendatoria legere-tur. Nihil defuit adtenerrimas benignitatis, nihil ad exquifitae urbanitatis documenta,Urbanif-lìmo fecundùmNomen fuuPontifici! erumpen-te palàm amore; quo in Univerfam Gentem Po- lono- lonorum, 8C minimam Famillam Noftram tert-batur. Intra prolixam fermocinationem, militas de Statu Regni,de Régis incolumitate, de caulis longinquas peregrinationis in jecerat quaeftiones quibus modella ac facunda relponfione fatisi cit NICOLAUS. Demum in fine Colloquij^ma-gnis cumulatus promitlis, de omnimoda comme ditate,fub tempus commorationis Romanas pro-videnda, eo die, ab amplexu Paterno avulsus .cit. Protraćta iuxta neeotiorum exigentiam hoipi-talitatis morâ; cum reditum in Patriam, pet Ur-bem Paduanam accelerare decrevife ite rum ad Palatium Vaticanum fe contulit, Vicario CHRISTI valedifturus. Admifliis pari,ut ante benevolenti!, praeter plurima devotionaliamu-nera, ÔC Spirituales gratias, liberaliffimè fibi col' Jatas, poftulavit aliqua Corporum Sanćtoruro pi' gnoraiquibus novellam in Bonis Cod n enfi o u iamà fundamentis eduftam, locupletaret EccjC fiain. Collaudato Sanćtiffimus NICOLAI zelo» circa promovendum dccorem Domus DI' 1 ; non folùm poiUilatis gratiofiffitnè annuit; fed etiaifl» non aliter eum, Roma dimittendum, intimavi^ nifi impettita Apoftolicâ benedizione, Sacrai Synaxi de manibus proprijs porrećta. Et veto utramq;exceflìvi affe&ûs expreffìone vidit Sol craftinus! in privato videlicet Vaticani Augufta" lis Oratorio, Sacris operantem Pontificem; ekj; maiore fupra folitum fenfu pietatis affittente# NICOLAUM. Veruni is toto Sacrifici j temp0' re,quas animo agitaret cogitationes? quanti? pL prinium confpećtum Gregorianas lmagihis,lLl" per Aram Pontificia, de more, eminentis, utÇïe' 1 tur 145 tur internis ardoribus!1 nulli tunc; prasterqua Ioli fcrutatori Cordium potuit innoteicere. Vi-^ebatur fegnis, plumbeis ire pedibus quamvis £°n integra hora, tsediofis situanti dehderijs. Poft completa Divina, & peraćtas tani Benedi-^ionis, quàm valedi&ionis ceri moni as, ab u-tl'inque d.ifceflum eft pacificè. At injeóta ie-j^elpećtori fcintilla, intimas NICOLAI medul-'as exedebat,mox in a pert ani flammam eruptu-ra- Paucis multa compleétor! Eousq; inextin-S^ibili cupiditate eft abreptus, omnino obti-nendje ìconis; ut in adinveniendis ad eum fileni millenis medijs ac arribus, cerebrum di-ftillare; vel cum evidenti vitas periculo, firmi f- fimèdecreverit. Qua in refolutione, quantum- Vis temeritati obnoxia, reftitutas ex integro vi- res> & perfette ftabilitam fenfit valetudinem; n°n fine fpecie prodigi], majora viribus atten-tantem audaciam, quodammodo confirmantis. Quale autem, e ventus dubios meditanti, ac fpê inter metumq- flućtuanti animo, dolus an vir-tus fuggeret Confilium, mox auritis oculis, vel ocularìs auribus leget,avida novitatum aiacritas. CAPUT DEC QUINTI!M Per corruptum nummis Cufìodem Papalis Aratorij,extradi t am Imaginem Gregoriana, Cllm plurimi s Divorum Reliquijs, pio aft u lue rat ur NICOL AllS. Redi tum in Patria aecelerat. Proditor Sacrilegij pcenam luit• X Niti- 14 6 Iti mur in veti tum fempeń vulgaris equidem, & antiqua; at nunquam in praxi mortalium antiquanda fonat pa-raemia. Ut elephanti ad confpeétui*1 fangvinis ma gis efïèrafcunt; fie ardua propoli' ta, immobili praeconcepta mente, tamdiu tena-ces intentionum proritant ausus; donee etiaifl praecipitia impellant ad exeeutionem. Jrdufi %lriper pr recéntiflìmis benefieijs obftrićta gratitudo! ^olatas hol'pitalitatis inurcnda nota! vicinum Sa-J:r"legio delićtum.» non exigua labe s Profapiae! fortiffimè; tot Cuftodum vigilijs, tot Sattllitu excubijs, ad arcana Oratorij penetralia prasclu-sus acceOus. Quid agat is, cui casptis mordicus ^iiiiènti: fi fratlus illabatur Orbis, impavi-fìum ferient ruinœ\ cui iliaci de Catone vulgatu competit:Faciliùs eJìSolem àfuo curfu diverte-' 9uod erat, aflecutus, agnovit /Edituum. Hunc veluti caelo delapfu, fign are oc uli s,prae ve n i re men-falibus illìcijs, impatienter prasfìolari egredienté: vix li me n pratergreffi prenfare manu, latu.s âpJe-Xu ftringere,extemporali familiaritate pe&us de-mulcere, ad normam genuina finceritatis aprifiline com polì ta feenâ, non deftitit. Stupere ^rimimi visus eft ^Edilis, nimiam Hofpitis demiffi-pnem; quem à proximo Cœlis Capire, à Vicaria terris DEI Majeftate, non populariter hono-ratum fuspexerat. Senfim flexibilis ad qualunque obfequia, ÒC ad omnes nutus propenfionis, haud le via dedit indicia. lam palmam fpe praeri-piebat Vir defideriorum! Iam ante vi&oriam muto modulamine canebat triumphum! Iam primis luccelTibus metiens futuros: ibat ovans, facilesq- X2 De os ' 148 Deos in vota trahebat. Ubi mutuas inter coiv fabulationes ventimi eft ad hofpitij ftationem; tumdemû poft praevia fuspiria, poft antecedane-os gemitus, occultum vulnus, id eft efficaci^ mani cupiditatem, acquirendse Iconis detexit Ki-colaus. Obriguit enimverò, fpecietenus fidelis minifter.'Speétares redivivam Cererem, fola men-rione de raptu Proferpinae injećta propemodum exanimatami aut Nioben adfonitum fatalis Nun-tij in marmor crudefcentem. Uterq; natus in fabulìs dolor, tabulofam Cuftodis confternationc genuine potuitexprimere. Interim re vera, ali i Èlle Tullianus compatriota expeótabat oratio-nem, adperfvadendumaptiffimam; iliam fcilicet, phares- de qua dićtum eft: Cicerone fecundo non opus Ut'ejì, ubi fantur opes. Unus erat de eorum gregei apud quos cum fortuna flat% caditg, fide s. Eam in avaro pećtore arcem fidelità ti s fovebat; quam onuftus auro afellus, facili ftratagematć Morati- expugna tur us, vetus verifìcaret effatum^&ra/tf uS- per medios ire fatellites, &perrumpere amat faxa potentiùs i£lu fulmineo] Dicam breviter. In Metropoli Gentis fideliffimse! in Terra fan* fra (in qua nihil non Heroo Propugnatorum Fi' dei cruore fparfum calcatur) auro pul fa fi des, auro venalia jura, plus offerenti ceflere in fpo lium! non utiq; vitio Nationis asquiflìmae; fed in' explebilis avariti», vel inter ipfa paradifi fepta paratse casco impetu permifcere Sacra profani* Longior forte de equo, aut mulo, imo de umbr* Afini foret licitatio; quàm de mercibus, à tot f#' culorum pondère,inaeftimabilem valorem hąb^n-tibus. Numeraturquingentorum Aureorum Su- m^ ,na necdum furciferi manibus attrećlata; jam ^vidis oculis abforpta! Defignatur facinori nox '^minens! nox nimirum fcelerum parens, &ami-Ca lurtis. Cohcurfantur interea Urbis viae, Cry-cemeteri a, Bafilicae.» Convafantur ex abdi-tls reconditorijs erutae,rariores Divorum Lypfa-n°thecas. Defcribuntur accurate Magnalia I-p aginis ab ipfa Origine è monumentis Oratorij ontificij excerpta. Ipfa Icon faventibus vefper-tIn,s tenebris, cautiflìmè ab altari extrava, ac Jf1. formam tubi optici convoluta,tot facratioribus -'pata gazis, fecundùm conventionem, concubiâ noćte ad Nicolaum pervigilem, omniaó; tutati-^entem, defertur. O praeclarum Cuftodem, non feto ovium, fed plus quàm Phryxaei velleris (ut aJUnt Jupum!) offae aurifera inhiantem.» ExcJa-^are libet: Quid non mortalia pecora cogis auri faera fame s) aut illudi Qitod mille Duc u Cpotiùs mille annorû) peperère labores; pro-cl} tor unus iners, angufto tepore venditi Sa-tisfaòtum eft ab utraque parte rigorosae pactioni 3n faction! ! atquàm contrarijs moti vis: ad effe-ctum impulsa ? Hospitem nempe /incera, licèt prapoftera pietas: furem vero domefticum, fa- crilega ad tantum facinusimpulit cupidità*. Hinc Pedi He qua criminu formido, oris alteratio, mem-j rorum tremor, fermo intercifus, ad venti fibi-iUtn fubita trepidano, & cum interno tortore, re,*iorfu confcientias, tota infernalium furiarum cohors,reum federati homuncionis peâusobse-«erat, iEgerrimè tandem aliquot verba partu-r>vit: Liceret fìbi redeuntis in Poloniam, hacte-ftus Licitatoris, jam nunc Protećtoris lateri ad- haerere libere. Liceret per maria, per terras, & pet ciierimina rerum i equi Viarorem. Miki Qait} promptum eft cum opimis Fiuti muneribus, vel ipfa Plutoni s Regna pet ere \ Fxpedit fu-gère. Patria m, quam abbine non ut Matretn diligo, fed ut ultricem noverca m expavefeo. Servati s Q non dubito ') Hcfpes opti me e jus ■wtam -, cui tribuijłi fortunam. Cui dedijìi auru-m-, dabis auream iibertatem. Una fa lu s reo-, aut Tee u m ali qua m, aut fine te, nul là Jperare fa lutem. H sec, aut huic limi lis deprecalo, non fićtis permixta lachrimis, vi fa eft Ni comuni flexiffe ad commiferationé. Hanc vultu Hmuiat ; veruni alios confilij fanioris premit alto corde receilusrita (ecû ratiocinatus: Tarn violenté obt rudente m fc fc, allumerò vix Comité; eft circuir» ducere recenti s facti tellem prasfentiffimum. ìn e jus prima fronte, facile quili bet obvius,leget Impreflos .ądmifli delićli charaćteres. Icalus eft -ïn occursu, in difcursu, in diverforio, à Conter-rigenis agnofcendus. Non tam citò faci nus divulgabitur; fiille, velut Sacrarij Adminifter, in-ter Palatii atria, aut in facie Romas verletur • Scontra absentia repentina fuspicionem,fuspici? accelerabit fcrutinium, & ipfa fuga velociffimè prodet reum. Denique placet ingeminare Ora-culum Veterum Statiitarum: Amo proditionem* cdi prodi torem. Itaque Nicola u s periculofunJ comitem, aequi vocis pollicitationibus blande delu-fum, à latere fuo re move,t; afferens : Bid u i mo* ram ad minimum, videri fibi adhuc neceffarinni' ad reliq.ua majoris momenti negotia in Urbe per-ficienda. Attenderei proinde diligenter defti* natae expeditioni, ferì; ad capeffendum iter, co tem- ^nipore compararet. Hac arte delinitum infaî i t vuftitorem Romse: Romamq- ipfam inftan-ftea profećtione deferir ! nequaquam reditu-ifì'S ' tametfi (utdicitur^) oculi, aut rnanûs fu-Y oblitus. Serò infelix proditor agnovit fc jfiufum ! poftquam elapso biduo, nec veliigiu f pkh> Jicèt commodato à venaticis catulis ol-fiK ilIb°doratus; omnem elabendi occafionê . 'btraćtam fibi intellexit; aut potius iurta Ne meli nteliectu variante, non potuit adinvenire. Tum emum fterilis papnitudo torquebat mentem fee-^latam! timor fugabat inlatebras, desperatio laqueum adigebat. At graviori fervabatur pplicio enormitas criminis, crudeJiorem proprio tormentò, promerita carnificinam. Néq; uju ilJam violatus Numinis honor diftulit. Fe-tinantem non jam velis ac remis, fed caballis allpedes capreas aemulantibus, Nicolaum; in pri-nia ab Urbe confi/lentia, per obvios energume-Jios, diflònis clamoribus exfibilavêre dasmonia ! Màndeftinum Roma transfuga, & raptoré The-satirorû Ecclefias, proclamantia. Duplicavit curri bus ac equis, alas infperata vociferano ! tan-JUmq; effecit; ut intra paucos dies , extra Statûs Pontifici] Ditiones, ôc Alpium limites conflitti, vix retro audaciorem pupillam retorque-J^nt Viatores. Uli vero Romipeta:, vix Portas xiiirinaies transgreffi; perpublicas disperlì plaças, Stygiis Delatoribus vel invita oralaxantibùs, 5rcanum facinus evulgare non ceflabant. Do-^ec popularis rumor fubsellia Magiftratuu per-ju?5tUS' aur'bus Pontificis Maximi illaberetur. iVhiii protinus per omnes Ecclefias Revifores ! in ftitu- l?2 !1 f ^ ftituta Civitatis luftratio! excuffì angulares recel- sus, Inter primaria adhuc ignoti damniobject ifoccurric Inveltigatoribus Vaticanum Oratorium* jam ab aliquot hebdomadis cuftode deftitutuïp\ cùm is interim, fub praetextu vitiatae valetudini^. novasidentidélatebras latcbris, cavernascaverna permutaret. Et quia veneranda Imago Deipari j nonnifi raro, inter folius Papae Sacrificia, palafl1 fpeétanda proponebatur ; ideo illius (ubtraćho citius patere non potuit; quàm extraordinariâ fa' &a indagine. Pereulit aures & oculos omniutf inaudita damnificatio! Contriftavit Patrem Bea' tillimu abominatio deiòlationis ftans in loco San' ćlo, ôc rapina intimos parietes Palatii Sacri auft penetrare . Impofita Serutatoribus major obli' gatio extrahendi vele fubterranea ab y ito, non alium Authore, aut faltemconfcium tantas jactu* ïx-, nifi Sacrari} Clavigerum, ac Altaris miniltru Non diuturna, neque nimis ardua fuie opus V natione ! Venit ipsa in caflfesftrà, internis latra* tibus exagitata. Induit laqueos, quos fibi mens confeia culpa:, nulla arte evitabiles paraverat. Vagus & profugus fuper terra, maxime tune pa- tebat, dum latebat mercatorfacrilegus. Lucerti qvamoderat, ìnvitus afpicerecogebatur. Ufìtato malefaëtoribus exemplo: ut Te implicent retibus> quxfummopereaverfantur ! tanqua lepores fasci-nati ! mortemque tugiendo fećtentur. Conjećlu'' in vincula redivivus Ifcariot! poft examen ju-ridicum cataftis admotus; diu fcelus diffiteri non valuit : cùm candentes flammis laminae, ciarli^1 veritatis candorem exprimerent: & verlatiles c quulei rotae, ambiguos verborum circuitus avèrent. fent. Tunc 8c Nicolai ftratagemata aureis in-eruflata metallis, ad fui defènlionem fruftra allegavi t: & oris propri] confezione conviâus, fera-lique rogo aajudicatus; deplorando apotheolì, Polì; vivicomburium, cum fumo fimul in auras evoIavit. Ita edam flammivora aliquando vivere définit Salamandra; qua* cum igne avaritiam Symboli fan te, nunquamdicit,fufficit. Feliciores l|tinam ex his cineribus renafeantur Phaenices; qui non auro mortem; fed odio Sacrilega cu pidi-^fis, aurea emant immortalitatem! Cu jus expe-^tationi intentus; Saeculorum Regis Immortalis * arenti, in Imagine Romana, brevi Patriam me-atn revifurse, cum quindenis Primae Partis, Ma-r'anarum antiquitatum Capitibus, adorabun- dum lubmitto verticem. FINIS PARTIS PRIMiE. marianarum PARS SECUNDA. Anno Domini 1721. v i monumenta . antiqu/tatum marianarum Imagine Vetufìiffima, -vulgo gregoriana, à S. AUCUSTINO ROMANO _ INTEGERRIMA VIRGINIS ^ GVA DA L UP É C O D N E N S l S a Origine, & devoto .mm t gloriosissima Laureatis MAR TYRUM "ALITOM; ,, CIRCU MPD A T fi, a j o a n ne fri de rico luca, comite Sapieha, castellano tròcensi capitaneo brestianensl, r. Ąrchivis Ecckfix PraepofituraJis Infułata fub ulo Divae ANNiEejufdem loci, tum Domûs fuœ authenticis documentis, & felećtorum Authorum tefìimoniis, E X C E R P jT A, ac Opere Bipartito digefta. , , PARS SECUNDA ypls Rtgij Varfav: Soc: 1ESU. An. D. 1721. Ego cum Filio meo ero in Varie altera, i. Reg. 14. MARIA optimum Partem Hereditatis elegie! ex verfioneGrœca apud Sylveir. tom. 3. lib. 5-Gloriabatur à diebus priftinis in Antiqui ta ti fua. l/aìce 23. cap. In praefentem diem Regibus Pars [ohitur, ÔC fa-' £tum eft quafiin legem. Genefeos Ąj.cap. f^Pportunè pàcatis AUGUSTI temporibus fa-eft,etiam YIRGI NIS MARIiE Deferi pt io. Paulus Oro fi us t conformi ter ad iUv d'- Exijt ediffum à Ca fare &c. Luca ido taf* mwéïïéWMffémwmmmwfé PO T E P RI AC T ï S N C 1 IMO P I Dei Gratiâ POLONIAR REGI ORTHODOXO CANNES FRIDERICUS Comes SAPIEHA Caftellanus Trocenfis Longasvum & fauftum ' Regime nk P. P. inno va ré vare cupienti, is nus,e cuius Laureatas plantas, ob-fequiofìs Capitibus, iâ pridé D01K9 inea corona vit. Me-taphoricus ille Heros faerït; quifquis in manibiiSjConcor di difcordia adunatum igne fontemcfe jerebat : Tua Regutn Clemcntiìfime naturalis pro ... /v ^ prietas efi; eâdem dcxtcra, 1 lubieâos Cives/lue ta fparge-re beneficiorum : qux in col- acmaces. nuû Sceptrigerar îi, émanant inexhaufti torrentes libera-De' litatis; in quo Lex Ignea, ftfj Ł> £# 9 « «àià -31 u-JÊ 4 ^ UteK 33 mincis aa ri cap. vallatur mucronibus. Inter cofdë digitos aeftuat Gradi ^Us .& ludibundo natatu fiib filiut Charités munifica^. Huic tàm prodigiofo Fonti, obfidionalibus, vallaribus, muralibus, T riumphalibus toties cin£ko taenijs, circum-dato fertis, redimito adoreis; Unica addo Civica, & quide in prxséti volumine ioliata. Ille fu etenim Rex Maxime! Civium Tuorum minimus ; qui priùs Hymetti flores, Ce- ïeris ariftas, Pomonx folia ^limera veri; quàm propinate^ de perenni munificentise Tux venaPaftolos gratiaru. Vidi fttb fefìiva Goronatio-**is Hilar ia, feftino gradu in B limi- limina mea profìlijfiTe Prïci-pis favores ! Quafi ideo emerito Capiti impolìtu Lechi^ diadema admiferis; ut Glieli-talem Familiam, Regna trici memorix firmius ïprimeret Simul cu imarcefcibili Scep tri Tui fronde, Palatini Sa trapix T rocenfis ere veruni Faites, quos Patri meo clù mentifiimè contulifti. Qaâi primû Sacro delibutus liqua-mine, in Polonico Scilo rete-difti; "Nos in odore ung veìi-torum, Regali benignità! c attratti, ad excelfiora Culmi na currere incepimus. Tu# participé llnâionis Fortu nae noftrx Rotam, veloci*^ in fublime ctrcuma&am fe*1" fi mus ^em ' f/lîo fiûâiîs es , augendis noftris alFu-fifii Śpiendoribus; ut famu-attłia pcćtora in. Tui amore acçëderes. VixPomum Au- reû attigeras; fallacia in Die nifatu Viridariis Poma Tàgli ad fabulas reìegavimus. «-ifimus Atalanta ! pretiofi «îalogranati ïtuitu, minime Ï Honor ario curîu retar dati. Primi fere Iufì itiae dilèribu u, - /iraus;qui 'ero quibufdâ inter cxpe£b fa diu apponi folet bellaria. ■ix Tibi Praduleo minift o collateralis accincìus eft ^nfis; illico Phciretratam Do "•fi, propitio lateri cingédo, f^opiùs admovifti. Verfati- Ba lem lé ad Aras rotando gladiW Paraditum nobis Regia: be nevolentiac patefaciebas, ûô praecludebas. Poft corufcS' tionë fulgurantis fer ri, Aur e as Honoru donorûq, pluvi* as,non fulmina, a PolonO T onante excepimus. Ducat nubila Iupiter pe* Orbem, Sta- Et latis pluvias minetur a " US a rtt I lib. i. 5r ' „ - . , . r - syh. X)um noftri lovis hi tera- tur ìmbres. Sonat adhuc in aurib9 meiSt prima vox ab Ore Imperati delapfa, qua minorenne Af canium, prarceperas; ulffa vires progredì viriliter, Va trë^fequi, quanruis nonfaffi^, P olonicaru Ali tum pracvl-debâre Nutritius. Veterana 'gJtur grandibus aûisemenf9 'UyëtâMaximellegM; mese quoque T yrocinia vitac, ad mëfii-actatisTux videbaris ex-'endere; cum nccdû côpletac ^Unorum exigentiae, de pîeni-tudineCoronatx Poteièatis af *underes complemëtum. At ^Uaeuam proportio guttac ad Cz Oce- Oceanii, fcintillae ad fole, at» mi ad Olympu? Qiiis "l e w | à longe audeat exxq vare; que [ in primxvo Lucina: finn, to j tum fine radio Phacbum, futf ftilla archipelagum; fine pul -vifculo Môtem, Orbis adora | verat Europaeus. Ouis inter' \ .- . s* * partici pata à Superis Augu/v Sarmatici non ftupebit prod*; già? ad cujus arbitrium ,puM-in Libanum, capilîns m O' dru,LapilIus m Caucafu, fot mica in Elephantum, tam ii* bitò potuit excrefcere. Inferi bite faftis Cenforij vates, ve^ ftâ praefcriptione,in Tini legi ' transfufas contVetudines! o vi di- Jura dabat populo fenior* Xf$. finitaq; ccrtis 5 J L 4 II aetas, linde rj pet i tur Honor. i. na Regalis calami litera an "tura, paene lias abolevit le-Ses;q«ando abfque legii ìjuria, in me malimtaiisle S^imitatë, exquilì ti Mimo favo-1 e Hip pie vit; ut cum iurifdićti-'!*le grandaevis praefiderem ^ ,'uamne se-^Uius, acquitatis vertati libra; (juim voce libera, illudmultis fjuidem acceptum, pluribus »3men fufpeftû, citra fufpiCl\ óne aflèntationis iterare vo-'i:m; ut pro liberali annerum ^dditamento; de meis Rex Se-reniffme addatTibi Iupiter an **os! nifi haec angutìiorAuguJIi McgmGratys ellètoptatio,& 12 mus ad Theo-nem iîla faite Auguftior ; ut fit tot annorum ; quot Subditorum. Huk ego nec met as ~vitœ, nec teffî' poraponam, qui me nondu aP' loluto curriculo, ad prxtorfr nam metam têporum colloca vit. Dies quilibet, imo hora Aufo- - Anno fit longior ilio, Attica quem do£tì col-nem legit cura Metonis. epìfi- Affunderem utique dulciori /un fuper mella Platonis, noftri Principes moderamini, etiain nos in- PlatonicosAnnos,mfi Socrate c ! ti" dens. & Platone maeis efiet arnica Piato- ■ _ ° r . .. i ni eus duode- cim ^ mi in- Fluent illi citra veritatis cm quiù- rybdes, tardiffimae horaruni ge"'°~ clenfydrac,quas toties venuft" J iMar- 54: art norii. annus 19. an- r vere, lonas arenis, aut o _ te frontis impleverat Supé ï*abit ânofiflîmas quercus; cui c^tra Parnaffi cometa, in By ftouiis, Pannonicis, Polonicis łloyalibus,haud una lauras vi annofû fignaverat aevu. Mihi vero lìifficiat ,a ti quo mo *e Romanorû; iegitimatos ad publica muniaânos, annaîibu$Liv;9 botare cîœvis; quos memori in-fixos capiti, nulla unquâ evel-let oblivio. Talia cu fuerint Rudimento aetatis mese, Fui H ex Invi&iJJitne ^ documenta, non mdibus <ìecantanda Mufis; Quali tan-Symphoniâ, fenfim eleva fos beneficentiac tonos expri- met; met; iter agreftiû Deorû Ch» ros, provocans raucas talami cicadas? Privatis aliquandii» larib9 affvetae Ctmena:;(T népe Fortuna nobishaec otif fecit!) cultiorisq; oblitx mo dulaminis;dii f onû forte moli rentur melos: nifi olim exter*1 perpolitâ accentu harmonia in menté fibi revocarent. ISîe que enî invidendâ cuipiâ aï bitror felicitate - qui patriis x vu tranfegit in ar vis Una domus juvenem, quei# videt una fenem! Sit fané faa forte contenti:s I phicrates, nihil aliud curio!" afpeûui; praeter domelłicafl1 ito rea exhibente! alias ad fui gore bylfinu caccutire deJ-c 15 ret pupilla ; vilibus tantum ab ipfo ablaćtationis puntto obiettata lacinijs. Gaudeat ïmo-bili fitu , c!c lapidibus excifa Soboles, nunquà nobiliorem niotû, nifi ad centrum terrx Łabitura. Crefcét natali folo, 3e immutabili affixx fìationi magnae arbores, unica fiora £Xtirpandae,aut lento corra p- tionis fato fanerandx. Miki certe,mores aliarum Orarum luftraturo, Strmifftma Lechià Augujh MaieJÌ as,paraverat ante fàcié lumen, ad exoticaru Cïcntiû revelationem. Securç ingredi poterà inexploratos Labyrinthos, eius Cómenda-tionem in folio ,ceu in ilio ma-Hutenendo, Audebâ fcrutari E in- X i6 intrepidus captiofos in Aulis alienigenaru Euripos ; tâtiCa-pitis praemunitus di&amini-bus. Ultra maria volaturum» ïcaria non dcterrebat ruina, Regalibus ceris, peimiiq; aï; matu. Phàétonteos minime formidabâ cafus, per ignotas Caeli Regiones,Prïcipisportante Gratiâ, fvaviter equità-turus. Pîacuit aufpicari pere-grinationem, abUrbiû Saxo-nicarû Florentia, Drefdenfî Colonia,Ele&orali metropoli; cujus ignorare décoré, eli effe in Eur opaco Climat e peregrinai . Vilìs Ónibus,nihil in orbe fpeciolum vidit; qui hanc Civitatû Pulcheriâ non vide rit. decuit ab arduis, quia Saxeis luBrandis Auguftalibus ducere exordiu. Quanquâ illa folo ^axorum nomine retento, vel oiargaritae funt, vel adamâtes, yel alio nucupandi vocabulo 'apidespretiofî. CredidilTem ftihil dari lub fole venuftius, Co polfeffionis Tu3e loco R ex Sereniffìme; nifiipfe Pofleffòr, velut Sol intcr minora Sidera, ioter elegantias loci emineres. Nemo, nifi Tu folus, Turriû Ocelli tate fublimior, aedifici-Orum amplitudine vafiior,Civili opulentià pretioflor. Verbo ! Magnac ibi, Ipecìabiles, mrope,necj)rQcull ne fcilicef alge-àt è logïquo .aut e propïqua a durâtur. Mihi vicinos Augujli Sofa radios,tories irretortâ palpebra haurienti,iiec aeftustor-ïidos, nec gelidos rigores con-tigit perfenîifcere, iucuiidiffi femper ex perto têperiem. Sive publi cas legationum exe- I querer fim£tioîies : publica ab Ore Principes, fupra côdignû merui encomia; Si ve privato Ùominatoris latus cingerem komitatu; privata gratiofiffi | Comitatis, & particularia benevola^ admiflionis perccpi documenta. Procul hinc os- G , ten- 24 tentatrix iaâantia! An enï iac-tabûclâ elatione turgemus,dû-Propitiatoria Numinû accef fo faciiia celebr amus? dû Di-vorum renidentes oculcs, diil cifona labia, patulas noftris obfecrationibus aures, corani Orbe depraedicamus? None iniurià Superis irrogare credi tur, qui eorû liipererogatoriâ bonitate, tacifurnitatis adftrï- git parfimoniâ: Debit usti illis perfolvit glorix homagiû ;qiii eoriim beneficentiâ gloriatur. Non bene audiat importuné declamator Aies; dum fiia co vivia, audetrauco gutture di bulgare! Ho™- Nam tacitus pafci fi pof tins, fet connus; haberet K 4 - ' f ç ■ Plus / Plus dapis, & rix3E multò minus,invidiaeque: que fe degenerat Olor ; quando in ïermoriente can(u, çôcolorcs argento plumas, Deorû confi-S31^ pulvinaribus, ne Cilicm ^gratus moriatur. Hïc & ego, H egum Clémentijfitne Quâ celebrem mea vota lyrâ? qvas folveregrates Sufficiam? Non fi pariter mihi vertice laeto & MantuaLauroS; Sta- Digna loquar! ///'^ Tu videlicet in illa Univerfali f'J: _ var, tSefolatione, deplumatas Fa- *ïiLuae meac Sagittas : quanqltâ gz urgent 2 6 urgente in praeceps malevolo-rum ìpetu; humi reptare, ne quaquâ permiferas. Tu iter lividos Praeficaru leflbs,iâ p£-neCygneo modulamine, fune ra libi praecinenté Domum,a mxnius C uiticu, Squali poił lućtum versa In gaudiu cith» là) ordiri mandaveras; cuti1 delicato lenioris dexterae tac tu, fortunas& Honores no ftros;tot fuixcftis revolution^ choreis exagitatos; ad alienane fphaeram tranfilire prohibai (es. Numerabas haud ita pà dem, tuoru in Orcheftra Se natoria participe Confilior11 Sapehanì Nomini} quinariutf-Totidem piane Senlus, vaft0 -__ «M — _ s'ç ori cópei&f iris ; nu i «supremo vi iter ventu elfet adufque Triarios Utinaverò fupparaetatiNes-toreae aevu,idemTibiSuperar- biter largiatur! brevi hunc imparerai numeru multiplicatis !; cui, ad prosata evidentibus argumentis erga nos propenfìoné, mimerà cumulandi mimeribus, nec facuìtas deeffè poterit,nec vo-luntas. Si enim in ftatera dift ri-«utiva Coronati Iudicii, tanti valorem meis !atis;Ut EpijcOj ttominatione prôptiflïmâ, nó 'ta pridem fat annoiò eonfer- unita agilitas, vigorq; animi ad obfc-quia Principis excita tiorì Ta les nimirum T ua Pracmiatri* Itidoles, ultroneis ad fe provo-cat invitamentis: ovì- Carpite de plenis penden d.'.£\ tes vitibus uva s, eleg. Praebeat Alcinoi Poma benignus ager! a gatloniS CUimiorviourrmiiiw tatù eli! Solcnniores illi debc tur victimae; qui te Xotum itt Vidimarci Bono publico imo lavit. EjaìexanguftisDomùs unius limitibus eluâata penna,ad prima Dominanti AugU-Jìi revola principia! fi dici pofr ftmt principia; in quib9 paucj Heroes, gloriole gefioru fiij-® 2q attigerunt. Hlud ante omnia, non levibus ventis; fed fonoris Caeli auibus coerede carmen, quod de fuo Bellatore, forte Ventofior Mufa cecinit: Cédant Dru le tui, cédant T r aiane labores ! Veftra manus dubio quid- quid diferimine T ranfeurrens egit Stilico totidemque diebus Edomuit Rhenum, quot vos potuiftis in annis! Frufìra utique tot annorum labore fudatu fuerat!£paenèq-, folfic poter ant impleri fudori-Ws!)utLapis unicus in Byfto-liam lapfus voragine, toti in-Kiantem Europae, levaretur. Lapis, inquarti Claudia-nus paneg: 2 dâ. H2 me- 3° tnenecuPodoliœl ad qiicm tofics allifo pede, Mars ofFenfivus claudica ver at. Rupem illan* non manu fada, tot millia aere fufaram7imò chalybearuîfl manuum, in cafliim, nec citra repetitum HoridaeNobilitaris cafum, excavare tentayerant. Riferat liaud femel irritos a&* fuslnvafor; cû hacc Lapidoft TNiobe, allifos ad pròpria Pet' ram Sarmataru Filios deplfl' raret. Erigebat ultra cocattf Lunx?cornutû vertice Hoft' lis Cynthia; cû Soli innutrit$ Aquilas P a tr ix R up is ponde re depreflàs, magis plàgent^ audijt, quàm clangentes. A*> quae ta dm noftro rubicun^ cruore Phxbe , ixiflatos à longé Tuorum fr Potentjffìme Gladìom vi jo «ligure,caepit expallefcere. ^U3e ha&enus afpeâu folo fa-Xe»m omnibus inducebât ftu-Porcm Gorgones O tir y fi ac; niox inversa metamorphofi' ^ ^ «*d remotam ab ocnlis Ma-jcjiate Saxonicam, infra fexeas ta vernas, immobili formidine apidefcebat.Parara certc ïu-QîulandisByftcnibus marmor |epulchraIe,oflèrebat ipfà mo- es Propugnaceli, naturac ar- tilicio exciïi de lilicibç-.nifi ac-celeranda Poloni chalybis a t tiitu vivicûburia effugieiido, jttallent licèt inviti falvâ vilâ, °co mala fide pofîeflo decedere Infideles. Ita, pofl; aliquot Olympiades, ad Atlante Le* chicum Petrofus redijtOlym pus ! Redière ; detersa Maho meticx Superftitionis profanatone, ad Ovilia deferta Pa-ftores; ad pollata Sacrarla ini S oliati Rit , - + À/T « . ^ multibus,cacca Tibi Fortuna Monarchia™ affiftentiae: ci fingeret deferviiïe. Imo fra noxâ praevëfae nociva: cô-- Careat Succefllbus opto fequentiae ! côparata provide Quifquis ab eventu fa£h ante tempusfabfidia,paratain probanda putat ! tëpore opportuno praclìdia, ab eo inquam eventu, queffl * ai e m Te potiùs infallibile repentino fìmilem vento for s gerendorû;qijàm geftoru inu nllfvilfprîi I 1 iScif tilÊin 3flmîi>ûfn»p v,^________ —-------- --------------,nè gémit conftitutus, ab excella fpecU Tellus, reftillis violétè la mentis; praevifo priiis exiti>> «ûnitibus, avulfisq; Provinci-moderabaris rerû primordi3-ls graviter fauciata. Pridë illi niinquain K2 Chabraei 3» Chabraci Stylitac,in coîumftfe ...........<,1LI™.1T acreis Marte Lechicu ali qua i jpnia! Pluris ilie fecit Un do fpirantcs; localibus hauftij Orbis Tui pariiculam- gurgitibus exfpiraverunt. Vo * 'v ' 3 9 icam cmam cones, ahenei Memnoiies, e terminali ftatione dimori,jiul lo réanimante Sole,in tacito^ refoluti cmeres; integro Bory fotos Ori™ coliigatarÙ Coro- ftaruin! pugillumTerrseTuse, Pretio Sui Sangvinis paratus ìeuimere. Saum toties, de te- i pendentibiis pilo belloru riiomphaeis Caput obiecerat ■ *¥r/=kl ^ •11 i mM _ ' fthene, aliisq; conterminis 111» »e vel capiHç de Capite Tuo minibus, filo funeri illachr)' periret. Minimum Telluris mantur. Pridé vafìiflimaeRe luse fragmentom, Honoris gni Ditiones» Majorum alfcr quietis, vitaeq-, Suae pratuLt tae làngvinc; vel in Hymen#' «itegritati. MaJuit anreosHe fcrta dot alia ve rannera, pr» ïeditarij Principal us fraćhis nubis celsèreIunonibus:vcl i" Hoftilibus rapinis exponere federi vadimonia, limitane^ quàm de cômiffis Regali Viri-oppignoraUse Potentiis; leg# Wse.Gampeftriû Regionu rao valedixere Dominio. P'. Icarum Plantis, folium folte Ice,Te ipfam fub ^ecerpendu permitterc. Heu quo- 4° é quoties clicras âtt* fraûo livore a n(3 vano difmcmbïatiotiis pe- 4t ) JDares Phry-gius- a i- at agros; Troja ruit! Te veròjatn jam dcploîaiid^ ? al ul11 et imperSeptemtrionisTroiam* *°ret -ï ura mora *us Yine, decennio tam , nataliu ruinis o Sere, ab inundantiû nation** ultimato catacłyfmo AUGI* ***ieis per Legatiomim officia tuebatur, Quantû R e "Vcrbis; quàrn porre&is ( quod icurœ debeas,incorporati ablit)in ancipiti Bellona: câ- confale Curlandiâ! Séti' po herbis, etiânû nititur per re dolore debueras (nifi fo*' Ware. Scilicet innatum eft Wic Diademato Sanatori ac Servatori, ab exulcerantibus quâdo illud Corporis Tui bf ^nimos abhorrere medelis, lorû fensu habeas hebetatu ud ignobile mêbrû; quali 3Uoq-, regi àphorifmo: Quantii hi de de Sanguine tantum de vita ! _ ----- lMXl dll cùm de toxico Quis illa diurna, non diumr exprimât antidota, ferratati* lia Comitia.teftudineâ tardita^ duritié diflillet in aurum pO; «e t3ediofis,miniinèq; frullio tabile, ex odiis amores, ex ov fis deliberationu remoris non fidiis amicitias; ex appara^ prxferat? Quandoquidê Br prxliari, fuccum eliciat plaC Vinse proxima videtur a£Hvt dittimae tranquillitatis. Sp& *zs; diemunÛ intenfivè eîéva- re • s\ ąą re fuper mìllia, & in momento, in ićhi oculi, feculorum o-pus abfolvere. BrevisilleCÓ ventus, reparut x Salutis pu' blicae fummariu, redintegra-tarum legum compendium, reftabilitarum libertatum Sy-nopfis, regularis militiac me-dulla meruit appellari. De nique operofac brevitatis frii-ftus extitit, longiffima fecur# quietis perénitas. Hàc dum u nufqiSque tutus fruitur, lùb vite Uva PatritiuSjtub tećto ru-ricola,(ubtuguri) umbraculo paftor ,fub liberojovc colonp» tacente tubaru tragore, Tib» Rex Sereniffttne, ta qua SuprG*' Pacificatori, Palmis&Oleis te' dimito ,feftivos occinit pbu^9; ti US. Csefaris haec Yirtus, & pro Gloria Caefòris liaec eft; per Illa , qua vicit condidit Arma manu. Interi Caftrenfiu Semideoru colJaćtancas, etifi tranquillata Republicâ, nova bella elegifii ■Domine ! Superas coaevarum Ampli tu dines Maieftatû in-cóparabili magnifcentiâ, qua vel una nuper Pompa Nupri-aliSjSeréiflìmx Soboli inftru-Wn adeo ilîuft ravit; ut Soles CKteros partì ftupore defixe-fit, partim curiolìtajc fpećła-culi attraxerit, partim invidia Cclipfatos cxtinxerit. Poterai prodigio/i apparatus, vel ccelo deducere Lunom, qui bus infpi-tiendis Sidera tejles intendere M 2 Ol li le fi 4 6 oculos) nifi Tibi, fubjeâx Gê-tis Amatori, prx fiderû tefti* moni o placuiffet felceta Lochi ae Iuventus, tanquam aeta-tìs Aurora, tantoru thauma-tum oculata fpe£tatrix! quse fubHefperu prûvettiorisaevi, Gloria Tuam fèris enarraret ncpotibus, CùmTibi défit crucntaru materia yiQtorixtù, vincis incruento benigvitat/'3 ccrtamine aiiimos omniu! ci- pugnas pacato affùftu pefto-ru fortaîitia! Imo etiâ refraćta rios Cives, inufitatâ lenitate * domitos ducis in triumpho' rat9id efse maximûTroph# oru injurias ulcifci Benefici# Minc fi quis Pacifici Triu phatoris effigiare vellet vit°s 47 «c marmore aptius exoreRegio erum pens cxfculpere poflèt Oraculum Sfûàm illud: cùm Tincamur in omni rn«nere,fola Deos aequat clementia nobis. virgi At fruftra fuos PhilippusPra- liu' Xi,eles,fru'tra Lyfippos Alexander, exprimendis Faciei lus lineamenti obtuleritî i erficû apud Sarmatas inno QtÎ •• rkMAMv.liiViM f atificâ in terris frui vifione concelffi eft univerfis! nec de łc£tu alfèctatae longinquitatis adimente reverenda, neque Si genus arguitur vultu; ov, ni iallit Imago; uem ex fulpicor effe Deum. j az US 2. Fa/i. LVÌVJ.VUUMJ *AVV|W> ìmjJlWUl V1LW A^VUUl, Famamminuente praefentiâ. *'nò ant equa in Polono Sôlio Nihil iinquam Tnx decerti' ^icariae Poteftatis radiosTuo Vertici aptâflèt Divinitas; i; Cum Civetti gereres terrore remoto, ciau- Alternos cum plebe jó-%"hI cos, dilectaq; paflus «ono. Jnrgia,Patritiafq; Dom0®' r°narij Culminis Prœnunria- * quoniâ Tel RegiaForma Ni Te 50 Ho- Te décorât Regi fimilé. feruit. Hinc Mia lievitati ""9 Ergone tati Divinitatisfulgfi Uiftra gloriofè deferens, &an A. hopis Divonim Abor%inum 'JHillensveftigijs; arduum ad aura iter, fupraPetramRoma jją hrmiter fixo pede, arripui-Neque aliter progredì de ^it, tum ad Caelicam, tutn ad rgone ceruliata pigmeto^ 'erreftrem Corona, tot Inipe ritatisfalfitas,& laxioribiîsiî1 *aforu C'aefàrumq; Orthodo-luxu ac licentia effufa dogma Xorum, gcnuinum Nepotcm! tibus, diu Heroico arrifitayi ex quibus Otho III. non alijs- mo> qui nihilmolle, nillej fi quàm VaticanisRitibus, pri' nil fra£lû,tâ in fe.quàm in ali?5 ""«m Polonia; contulit Dia res,cu prima vita: ièintiìia An guflx Indoli ìprefli jnter errali' cas temeratx Religionis 110-bras poterant delite fcere? qtM oborto Lumine Fidei.mox i*1 lenu cxcrefcerét meridie# tolerabat. Oderas AugujìelS0 ibi oli, hauti ab ingra * ôo X.u,uuł . " ««"«-y» «-urcrcnaii. invitait! Augafti, qui ex cóptuli cóflf ^"cuci exéplo, ad laudabile fi* litonis vulnererà» ungixtefi'' ^omimiu Sacrorum fequelâ chus. qmm Jangvmis emancaurunt t af \d* invitimi lofifì JX Ip». -i _ —uwmuiUjcK rfUOUUlS lit autem lolidiùs novelîus i» brigata Sudori^. Non retar-Ammo, licèt aliunde Côjiantdabunt faccundilliinum incre- Vi li US /ÎIaIUIU, ctuuuvtv JM. Mł^ ÎULIC' fimi Principi radicaretur ri 'Kentu exiguiftolones.aurfen dei furculus, Piiffitnam Aujirifr «m refecandi.aut fua fponte vi ex DomusPropaginetti, Connu- £Oreni amiliùri: cùm Singula- bialibus îplantâfti Facdcribo- fcmFerii,&SilveftrcmAprû, Attinget Ccelos rarns jelicibus Ar probrofis quondâ cerimonijs irgi- bor Regia! atque per Natos N& "ornano Vindcmiatori infiil-toru,Q qui najeentur abiliti ex & fcrntem, Tuoru Edicłorum det gëmiferos palmkes nfqu® 'onorâ promuîgatione luga-ad mare! ut raque, tamEuxinif ^ris. Refraenàfti elfracnê ha quàm Propontidis ripam, V*1" QenusHeterodoki f uroris itn-ftiffimis frôdibç inûbraturoS- Ndentiam, quœ venerandos Germinabit Vinea Domi»' Polonia. Liberiate etenï Câ-tificû authoritate profeinde» pi Domina, nequaquâ Erro-tibus, Reduci ad avitos lares łlibusfaYeredecIarafl:i,quiva-( AUGUSTO Produce) Sis circa Fidem opinionifcus, Fortunx Catholicae, lettivi Worem prxbendo câ pum, palsîcelebrantur Augurate' Pfsedommantem Religione, ÎSeminë quippe Specialis & &d fumimi s redigere fatagunt nevolentix —:f-cationeC° —a:— 111—- ' r 1V ' ïvma plettcris, nifi lub Signis eji'.s rducethumanitas;quandoad Fidei,quâ ipfe ïmobiliter & Unius Ecclefise SocialeEpulu âplexus, non fpecietenus jnvitatos Convivas, fvavibus litantem. llfurpatricê juduftrijs compellis intrare. norariarumSedium ,per logo* 'ta demum fub Aitgujlo Stcudo, abufus ( haucl fine SuperûUis Orbis extiltabit; qui fé ^ M ** AuguJìo Primo, ingemiices mo-ftrolum fe fe Cubito fa&û cru buerat. Si vero (ut Hagiogra-phica docent eloquia ) opera Fide animant, abfque actuofo motu cadaverica ; Viivit illa iP Teli ex Orthodoxe, ncque fatali langvore tahefcit: dû Oculos movet ad providentiâ, peftus ad Clementiam, manfi ad mi* nificentia. Hoc videlicet vita li ttimufonte îpxàïu,Clarotnofr tanam DEI PAR £ Icone, adamantina exornatâ Cidari, cfo riore fecifti. Ad accelerando Kojlkanœ Apoiheojis Pompait»* volubiles numoru rotas cop' òfè erogâfti, tener rimi 01fi# Lechici haud vile pretiu a1* gmento metallicarum ter^ CofiaruJibcKdiffimè cumulâ-°« Alienus ab auri Sacra fa-depafcentem Palaemonia ^'limata famem, Aureis mcn-hbg obruifti. Câdidâ jR Umidi * rdê, accolà Lechaei Albulse, Uu foveas, câdétia gypfato nitore Tetta Caelitû,& profufìo- *es Ilìuleà ejuvione, tetfentur 'argitiones. Adeo prudenter 'heiàurifasTliefàuros inCaelis, Ut etiâ Terras Tibi Subiettas, egefìate fcias vindicare.' tue privotis crejcant ceraria dam- çiau$ N'cmo fub SceptrisTuis D"-^nales mercatur Honores ! aut "anem benemerentiû pretio sparare cogitur; qui in T uis P 2 multi- 58 ^ multiplicatus manibus,p3Enè gitabundus, aut Indujìriw exe ad miraculum, tot alédis fuffi tymo Nominis Prïceps, nihil cit Creaturis. Invenifti quide utilius, ad retkiendu in Aqni Major Augujìis Augujle ! no» lino Capite Diadema, potuit lateritiam Poloniam; fed rei» cxcogitarc; quàm Heroâ Torques (utinam fero! ) plusqua (J^iatorû Phalangem; qiiJE in pen-marmoream, novis nimirutfl du}0 fchemate Coronatu Ali auftâ fplendorilx}. Antiqua- toto pecore tueretur. ta Militariû Ordinu Pr aero Quanqua (ut pluribus verofi- Sfe-gativa,non minima Decori »niliùs placet)fuit hoc inveii-/^ Sangvine ëptorû parte, Gét' mrladijl (li Statura (juiJcm tni n!C"' Notìrse ademerat.Inftituera* Mi-, fed palmaribus aćtis, Gi- "°-(ut quibufdam videtur) Ë SantseiDominatoris. Hic, ut ìetr-guejlrem Cxtujub Aquilae Candì Connubiali Faederi, Grande-d<£charaflerifłicoSignoPtTCiti^ *centisFilìi CafimirilSAagni, cu milir 119 !qui R égalé Inauguration^' 4«Ma Gediminiade, inaioré ad-à Paftoricidio Bolejlai Audaci ^eret authoritatem, recenter ducentis tredecî annis ortf'j j^Uoratos, Europseo Soli ex-fam,amiffamq; Coronam Rf Jj^Uit Aquiliferos. Quidquid publicx retti tuit. Scilicet^0 lt' Multum decrefcere, etiam R i 1 K' • : t'" Q. . à Cu- vO rfr a Cubitalis Monarchie geftis ft°" jtjjmie Re gui nova làciendi o tabamur; quando celeberri- «mia.autvetera hujus Regni mil hoc auctoramcntû,ex ]STo- decora inftaurandi.Gloriam tatis ac memorialibus impra- reli&â agnofcimus. Te quali ôicatis expunximus. Cxpe- prodigiorûPafratore, rejuve-rat equidë fuccctiu temperisi Oefccns Aquila imo Plisenicis in ufum ac praxim eundé ()f 'ftftar.exAntiquitatis pulvere C'y- diné reinducere VladjflausJr- i'enafa,lioloferic3e adaptataLi-pfous. pa]tg îlJud aboleret oppr^ gulac^terû in Equitû oarmati-briu: quod Polonia difordinc Çotfû nidifica do pectoribç,trillare affirmat;fed bene esej? kphalemclâudit Tcflerâ: Prò tis,finalis fatorû obftitìl mali Fide,Lege,Q jK egelNequeHo-gnitas. Sola in fìimofis Majoj ttórariù idïnfîgncCrviû offici t rû Imaginibus, népe Albracbv sequalitati; quo fumma ludici» Radirvilij, Supremi M. D. L" Tui vEquitas,ta Regali Thro- Signatoris, & Cafimiri Leoni* Ho.quam Amori Patria:,offici-SapiefcąGentis ejufdë Pro O" ^o,& quidë arôiore nexu de-cellarii, colorata tanti Spl^ obligat Commilitones. " ris Umbra fagaciori ocdif Hos inter ,quiaTriadéSapieham afpe£Uii.Tibi demû Gl^f, Nonûnis côputatâ,lux publica ' J O 2 fnr* fpe£tat;Tibi Vcriori Voloniaru Trifmegifto! laudes debemus i recentiUimas. !Mihi auté, tu perfonaïia, tulocalia,haudoj bìiviofo animo, Tua beneficia recenlènti, atque ad ultimata Dedicationis Coronidem prtf peranti, illud obverfatur pr> mariû: quod Codnćsć 1$idulutfl< Aquila Magnarli alaru, pr# fentiâ Tuâ beaveris, Infułaty Praepofituralê.de Côfenlu 0' nmiû Regni Statuii ,acceffìi có terminae Paraeciae decorale ris. Nonne attoniti de meaï11 cl» onnc irarmorù murmure oequidem,ilec vana u,. ides.Genus efle]Péorumi Xuidfimuta fis faćtis ijoiîTerbis laqiteiisT *EIPAR H* faînt^yit ImagoJ Juàm cômnîi! mom, m poft hiimis Cmcribits, in occiirsu Yomm evo mavere: Vir- Quis novus hic noftris ceffit fedibiis Hofpesï Que fe fe ore ierensì giti g. ftok Optato lavère Phaeiiices! ac ónia Olla jlixerunt : Domine qui s Simi «s Tibi? Cuinâ igitur,hascD» JHefticorum Pignorimi, Tuis 'Hcluforu Dominijs, deferipti >a Epitome debuit offerri; 64 qivàm Tibi magno quondam SiarianccDomùs huius Hofpitń nunc perpetuo mei peâofis Inquilino? U tor animofé Ate Or/i xâdrini Patriarchi phrafi : 0 Akx. Ybeodoft Rex Chńjłianifme! <& nolis alij exhibent viâorias, Coronai, gratulatomi xoces; nojìri mU neris juerit offerre ïibros Qc. "Nunquid enim à Veritatis tr^ mite aberrabo; H Te SartnaticV Jure- Tkeodofium ! fcilicet à Deo d& îioftr° / tardior sevo, * ujłu, Accédât Coelo! Codnac in Arce Hereditaria» Die 29. Junij. Anno MDCCXXI. CARMEN INVITATORIITM 'oiaginis Mari aux Romano-Gvadalupiae, fub Te&a Sarma-. tica. WG WIS Umbra veni Cimèli s formofior AJìris\ Vmbra fuper foles lucida fparge diem\ ì7l° veni Lati à preferì s in Imagine VIRGO, yEt Lechicas hi lari pinge colore Genas ! e fine vel Pi da , non funt, nifi Gaudi a fi cła, .Mors per Te Jpi rat, vi vi t & ipfe Color. f1 ftc veiiferos expeclat Navi ta ventos, J^el roris gemmas torrida terra fitit; °flfic Pœonias figer fujf 1rat ad ht'fbas, U'ci Cereri sflava s optât Ara tor opes, °n fìc Bugi geni s optantur pifeibus Undummodo ROMULELÎS det Diadema PATER, Kbodfi Roma feret tardo fua munera gre (fu, tcfìudineis paffibus i bit Honor.-, 0 MArpandet AMOR}. Populoru den i que concors COR, fi et Capiti s pukhra CO RONA Tui. COMPENDIVI partis secundie Edi tus in Pat fi a m NICOLAI SĄ PlEtìA, cum lucro Imaginis Ponti' ficiœ & Sacra rum Reliquiarum. rite Romance indignationobfeqw0' bfa reconciliatio. Iterata in Urbe m profeti0' condonatione ablatorum,alij sagratijs abili" bano Vili compenfata. Depofitio veneraW dorum Pignorum in Ecclefia Codnen/i,cUfi ejusdè, ac locorù circumfitorû defcripti on^ caput primus Po fi élu fa s infequentium vefiigationes, tt' dux in Poloni al NICOL JUS, citationeju' ridica, ad Tribunal Sacra Nuntiatur initar horrendi monllri semper fuerit deteftatu»-Prima fede* Qinquit^) primum in cejtimati' one mea locum occupabat. Vicarìam fup£' terras Numi ni s Majejłatem, eâ, qva maj°f fub Ccelo dari nequit, reverenti a, colui confi#' tiffi me. Fa tèrer ultro,me in i m mani nut ri t ù ej' fe barbaria, è feopulis natum, potatû la£fe fc fino-, fi tot fu ce Sancitati s grati a s, abomina' bili ingratitudine temerare prcefumerem.Sitìf fané beneficia velut flores tatndiu grati' qua mdi u ree ente s-, Quid tunc ipfo adu pr#\ fi i ti s rnihi favoribus, potuit effe recenti0' quid fuavius) cum fili alibus bafijs Jpeciofo[ pedes Pafiori s Maxi mi dijpoaviarer. NunqU illam formi davi cenfuram'. Vulneras labris' quibus ofcularis\ Hot reo natura m fulminìifi' qu decem Venetorum navi già violento ven- UbióthL' forum ca 4 Valica- f0rum impulfu, contra ediEłum lufiiniani fi11 naÀnn: Principis, ad littora Alexandrince Civitat/•* &0- delata fubjl itère. Qui s enim, nifi major ter' reni s Principibus, vent i s & mari queat i}îl" pera re) Nonni fi impos rat i oni s faji us alt£' rum da bit Orbi Xerxem, qui Neptunumfr nare audeat, aut impatientem fervitutis 0' ceanum, vincire compedibus. Eminebant tfl* ter Venetos Argonautas duo precipui : Bonus> &Rufiicus, ille confonum, hic dijfonum m°' ribus nomen gerens. Hi, probi bito merci niO' niorum commercio -, cùm interim opportuna* ulteriori veli fi cationi auras aucuparentur-ve otiosè temp us con fumèrent, mei i ori mercd" tutce dare operarn fiatuerunt. Quotidie Prifl" cipalem Ecclefiam frequentando, Corpus Di' vi Marci Evangeli fi ce ibidem depofitum, n#' tiva quadam propensione venerabantur. pridem Cathedram e jus predicatitene confi" cratam, ab Heraclio Ori enti s Imperatore, Vr' hi fu ce dono attribut â honorificè a Jfervantes* eundem Evangeliftam inter Primarios Indi' getes computabant. Contraffa per crebra s vi' fitationes cum Ianitoribus Templi &> fipV ' chri Cufi odi bus familiaritas, fen fi m fine fi', fu patefec-erat campum, ad petendas magfl1 Tutelari s Exuvias. Erexerat majorem i^' petrandi fiduciam, collapfa pajfim in Gr£* eia fuò jugo Saracenorum gemente Chrifiid' na Religio. Tunc piane ad ornamentimi n0', vi ter (edificati Delubri Mahometani, und conquìrebantur marmerà, &ex OrtkodoxvrU& Santuaricrumpàrietibus, columnis,pavi1110' 6 f- * / ls eruebantur. Unde nihil mitius expefta-rf peterant magnifica Ccelitum tetta, meeni- Us Alexandrinis inclufa ! nihil% erat vicini-Us; quàm ut Evangelici Hero i s conditorium, c°mmuni firage involveretur. Vi fum e fi adve-vis, ex his eircumfiantijs, mutua cum Indigeni^ agitare confi li a, non tam de evitanda la pi du m ruina-, quàm de prêt i o fi s S. Marci °ffibus, profano derifui, & contemplili tem-Pempefiivèfubducendis. Nec efficaci or modus occurrebat-, quàm fi cuipiam è Venetis, navi bus, propediem in Patri a m vela dire uri s, hic thefaurus, clanculum concrederetur, pacati ori bus demum temporibus facile vindican-dus. Re je Eia primo tent a ment al tum de libera ti on i da tum Jpatium• tandem à IJrce fidi-bus monumenti, magnitudine pollicitorù ex-pugnati s, ob tent U s efi\ fub arcani fi gii lo a fi fenfus. Ergo pro Corpore Divi novae legi s Prce-conis, S. Claudine Virginis Corpus fubfiitui-tur. Ili i us vero venerande Exuvice, beneficio obfeurce no Łłi s ad lit tus maris déport a tee, por- cinà carne teftee, folijsfydefuper injptrfce, in augufiiore c cet eri s Venetorum Triremi relin-quuntur in craflinûà portu ree eJfuree. Primo mane, eonvolantibus ad lufiranda navi già Saraceni s, cùm ree lufa urna, fa gaci bus oc uli s dijfe&os partitosi apri domeflici artus obje-Qijfet-, finguli naufeabundo ajpeftu, & obtura-tis naribus dijfugerunt» enormiter vociférantes'. Kanzyr\ Kanzyrìid e fi-. Porc usi porcusì Nave s interim ruptis rudenti bus, a e fub moti* a ne bori s, il laps ce pelago, inter plaufus mili tan- \ * . l ó'O ' ' Ut a nt i s ce the ri s>&.Favoni os c arbafa demujc entes, brevi Patri a s oras, Urbem% maris Adriatici Dominant Salutaverunt. Exceptifunt a Duce &> populo fortunat i Iafones, cum fum m a pratulatione, cum feftivis acclamationibuj, nunquam fimi les auditurr, fi ex auriferis Jso vi Orbis In fuli s, plenas obrjzo, aut excelienti ffì mi s mercibusreduxifsentoneiarias. Opij" quamne hactenus de pacifica tanti Pignori s tofsefRone, liberrimœReipublicœ litem intentivi". Nemo aufus eflpiam exprobrare rapinami alias Leonina,aa iatus fidarci Facie, c? minaci rugitupercellendus. Enparatam,pro fubducìis ab Urbe Martyrum Corporibus apoloniami Dicant aliam,pro fubtrafta Imagine, non pauc à Religiofo Cordonarlo, & ad Ec cle fi a m fui Ordini s tranfiata,eidem% per Decretum publr Biafcur cum adiudicata. Nam, (ut advertit Autbor) mm- & fi cJlites videantrapinam, tamen mentetn quoque bonam vident■ Imago Pampelonenji$ in Hi (pania, deVia, ex oppido Alfafo, ad ripa Iberi Éuminis fi to, pio furto, Çutorphrafi Script or s, fort è politiùs esprimendo) novce ditiO' ni tranfripta. Hobfcquiosum verticem lubmittere. Et ccr-^acuifleSuperis generosae mentis refÒlutìoné, ^^iranda rigoris in lénitatem Converlìo, fàcfe À lis lis offenfî Pontificis Maximi réconciliation De' cretiqué aufterioris, non lolùm mitigatio, verìitf1 etiamabfoluta caflatio.in curfu fecuturas narrati0' nis manifeftiffimè dcclarabit. caput segundum Cum per Inflant iale s Regi a s, & Nepotem Fratre germano miffum Roma m, in ree onci' li andò Ponti fi e e Maximo, parum profice^ NICOL ALIper dijìurbata voce vetandi, C°' miti a Regni, Religioni a e Spirituali Iuïïs' dizioni répugnant i a, curat venia promere1'1• Ublato è vivis, an potius ab exilio terre Ari, in beatioremPatriarcitranflato(J11/' ta Refcianumomen) Fortunato JSxiĄ Sigifmundo III, Suffragante unanimi Ordinuin eonfenfu, fucceflerat VLADISLAr? F IL IVS, conformiter ad ejufdcm Vatis pvxi&$' um: Gloria Succèdent, circa exitum Anni & Iutaris Miìlefimi, fexcentefìmi trigefimi fccu^'1 Afecundiflìrnis itaque noviRegnarrtisaufpicijS' fecundiora de fucceffu caufae fu# formanti aug1' ria NICOLAO, fubijt in mentem : cum excuft' tione, toties jam repetiti aufûs, expedire in bem ALEXANDRUM SAPIEHA, ex gerirono Fratre nepotem; Avi mei fratrem germani'1!1' tandem Vilnenfem Epifcopum. Vt autempropri excusationi, ac deprecationi pondus addereC< Literis Inftantialibus à Regia Maieftate facili'1^ impetratis, delegatum in proximo itineris Pl(j cin&u conftitutum armavit. Verùm is po# cAń cata glacialium juga montìum, poft nivofas Al- rioS ^e^T° !abore fuperatas; needum â primo q®1 ^ ^quitatiscaloredeferbuiflè Pontifìcium pe-s deprchendit; nam indifpenfabilem exigebat t ,rcfi nuper promulgati executionem. Et for-ab hac exigentia, par immobili Petra: animus lunquam deftitiflet; nifi quodrationcsôc fuppli-ati°nes evincere non poterant ; efficacior mora j> Raviflet. Tanta fub id tempus, per Regnum k°Jonia2, Magnumq; Ducatum Litvanias graffa-r^tur lues, non corporum, fed animorum; ut ple-^ue è praxipuis Familias Calviniana, Luthera-paVeHœrefi infcćłae, (pcdabilillìma in Senatu, ôc p]ue(tri Ordine munia obtinerent. Augebat infe- fementem, à Lechicaluventute,per exteras ancnes avide fpatiante, ex Gallicis Teutoni-p s4> novalibus colledam; impune licentiofa per liftnos agros difleminatio. Tolerabatur nimis trum, ac Avitae Religioni vixnon praedomi-diverfarum fećtarum exercitium. Hinc in p„ °pago Romano, quibufdam Purpuratorum ■ • tl*wm, forte injećta formido; ne in effheni licen-ç i' ^jpWlibet lentiendi de Fidei myfterijs: impla-aojii rigore exacerbatam, aut ad extrema, de-Ptratione redaćtam, NICOLAI mentem, quas-tkai? Perverfa opinio, pertinaci adhaefìone Ubi tan 1-rCÌret ' CxecUtionem aufterioris fententiie, fitin PCl ^va^t {uspendendam. Sed vanam ex-rin i earn formidinem; fomniatisq; parem ter-tra mentis re ipfa oftendit; firmiter fupra Pese? fundatus » *,n verae Religionis tenaciffimi fu 1Us-'terris ac terrenis turbinibus altior,ridenfq> nt^s fub pedibus nimbos, & rauca tonitrua A 2 cai- calcans. Talis eft fapientis animus, qualisCaelc-fìium fphaerarum fituatio iupra lunam! !emPcr i1 fine nube ferenu. Telluri propior ^ccenditur ignibus athtriPaccm fumma tene^gnovit brevi Roma, non levem. corde N1C°LAUManque inftar arundinis cujusyis exoticae -^r"£ vento circumferri facilem; poftquam illum n pro ximè fé cut uro, utriusque Genti s Umverfah Co -cilio, Columne Feritati s, Roman* Ecclefi£ > b a firn folidiiTimam .cft expcrt.a. I-mmincbant neniia Reipublicse Comma, iterato, lub hnem Novembris anni 1634- celebransa, q-uibus dete -minatudiem, Rexcum fuisCuriahbusLeopo.i grèflus, deproperato Varia via ad vent u, pr* vene-rat Comparuit in tempore e ti a m NìCULAU , cum Charaflere Nuntij Terreftris « Palatina!u Minfcenli, ad eundemCongreflu delete Gero; nusinterpraecipuos erat Icopus Confilioru. Unu>, ut definita in iubfidiń belli Cont"idcmel'aEli l,udû Comitiale menfis lulqhaud pndjni Uapli. (uh dirtâlone MICHAELI S TRÌ'ZNA Dapiferi M. D. L. còndufum. punflualius per Pala-tinatus comportarentur : cum hueulq; legni fùerunt extraditaejcomitante paffuti feftinas ori promiffiones.tardâ opens exhibitione. Alter (e. Sus pralkebatur; ut communi Ordinjim aflenli permitterlntur Regi fponsalia.cum Principe Pa* tinide Rheni, Heterodosorum Parentum F» , Hetorodoxa. Pauca quidé deiiberationis Capi» (ed quze centoculis egerent Confiliarqs, piva negotia à publicis, difcretione fubtiliflima fc| raturis. lam praiiminares Confedus occupa* rat virulentus furor Haerefeos, contra / nonem Roman# fedis contra Prerogativa*? Epi- ore rtT1' ? InìmunAitàCcs Ecclefiafìicas, pieno lene e°acc.ha"tIS; Augebat eìoquentiam info- nb P/?tSnr,a/ProfapiaruTm : FMejorum in Polo-, Radiviliorum in Lituania! quorum unus-quisque propqjs Q ut ajunc} Creaturis, aut oba> tis clientelis, neo-fi<5Htjorum Dogmatum partes rnoidicus tuebatur, Rex ipfe, quanquam pupil-am riciei, ne minimo q u idem pulvifculo refper-lam haberet, per refpećtum fubfìdiarij emolumé-t!, tum pnvatorum aflfećtuum etiam lini lira: faccioni aliquantu connivere, faltem (crupulofìori-bus rerum arbitris videbatur. Tunc enimverò, « quando alias, NICOLAI ZELVS, non aliam induit armaturam, contra hoftes Relieionis • nec ahud lumpliHe telum credi potuitjouWus Do- Xwô ÂtÛ•rf^{tóm,scilicet. ad id muneris, rai- u 3 ; eo 'ut Lernaea Infideli- arjs Hydram, tumidas criftas, multiplici vertice ^oliente, conficeret. Mifit Dominus Exercituu ClÌ™pharetr£ fu^in militanti Eccle-Mtarr iUnt'Um ncniPe> imperterrita prasditum a&i- nìali,n?lll-rrs^ui^usvis °bftacuiis, & feiflà iic-va v nConfilioru coadunatione, ad Catho-lj « V encans tutelam, metamq. Boni Publicicol- Por;fU eV£se rabldo foc «mutorum livori, d|cj'Mifni Mau1 ad te'"""'- c'"i-i'iis &or* iLULAVS nofter, exetvmonominis, Vi-tiquk^///ńmurum ^proDomoDEI, pro an-Cs o Antiftitum praerogativis, prò Patrijs lesiti rnnfÇonenc!o' ideo4i connubiali Regis faede- ^cnriir P?n?a Ha;retica' palàm obfiftendo; pru-'ntiffimè, m evidenti Fidei periculo, nfus jure . — jure a3 vetan- verandi, Comitiorum illorum curfum, fatales c xi tus mi ni tan te m, in ipfis pr3éliminaribus,^non minus animose, quàm gloriose praeclulit. enira le me] è Stuba Nuntiorum, per folennem protei!ationem evolâffet Sagitta ejus; nunquâ retrorfum redijt\ aut bonelìe perire; àut ad-vedarios Numi ni s, fepofi to Perionarum discrimine, ac Dignitatum relpe&u,ferire nata. Quid ad hax llatus Ecclefiallicus, Luce Sagittari*, fupra fpem irradiatus? & àpoteftate tenebrarti defenfus? Certatim omnes, Pisesules, Àbbates, Praelati, qua publice, qua privatim, immortales Vindici iuo referre grate s ! Orthodoxum Atlantem, Monttrorum Domitorem conglobatis en-comijs ad fiderà tollere,imo fupra Siderum eve-here cellìtudinem, nitebantur. Neminiin hac panegyrum athletica, ceffitpalmam Legatu* Jpoïlolicus Honora tus Vie ecovnes, nomini fui Principalis, Pontificis Maximi, ardentiffimU 2eIoten depraedicando;8>c in fiduciampJanc ce? tam erigendo; filiali* cùm Optimo Patre recon-ciliationis, optato eventu terminandae. Solus Rex Viadiflaus IV. hilarefeentem à communi re-6tè fentientiu plausu ferenitatem, nubiioso w tu, ÔC ad masrorem compofito, credebatur ake' rare Scilicet segrèferens; eâdiflòlutione Cotf^ tiorum, morałem quandam parały firn, id eli Ç; vorum diflòlutionem (praecilo nervo belli) K ipublicae fuperindućhm: At fenfibiliùs, privjc_ intentiones, tanto obice impeditas, &qu# , no ićtufuccisasconcidifle;in arcano cogic^.j num receflfu querebatur. Attamen NICU^ r dexteritas, feivit finiftras à Coronato Cap^^-j r,l!rÌ»ìnÀCrPretiUìones; Didicit motos compot ^ e nućtus, ac amaeniflìmam in facie Principis turnH13 Drfp-°d-uce0re;quando {c' obligarione tuendse. Religion,s, & Lcgum authoritate, tan- juam gemino lulcro fubnixum, /olita averten- •s imminenttbus malis, media adhibuifle de- "joniìraVJf. Quapropcer à Sapientiffimo rerum cimatore, ac Iullo minime venalium fubjeóto- n m Ponderatore (adusque deliquiamalevolo- y.'ìi contraria ominantium) meruitincorruptïe 'rtutis approb^tionem, nec non immutabilis 6 a ti as con hrmac ionem. Hominum nempè Re-^natoribus, non £ut apum Regulió aculeum ndignationis negavit Natura; fed prudentia mperayKine impetuoso morsufseviant. Prin-ipibus ^ns, aureo Spiriti, Cut Plato fomniave-atj animans, nefas eft plumbeas iras gerere & xerere. Non diu terrarum loves trisulca re-d ailieminant.ł Saspius aureis imbribus fubjeftâ „umum fecundant; memores uriJiflìmi oraeuli: 1. quotas homi net pel c ant, fua fulmina \\tat IuP*ter.,exiguo tempore inermi s erit• affi?r Monarchz vultus, domi e Ifit NICOLAO; protinus faris meliùsnitere ^ 'es, lucceflusq; novos fucceffibus adderefpe-abantur; quos lenta prosequar feftinatione. caput tertiiim \!f'"matione Nuntij Sui placatus Pontifex pe *hnu'> Pereti anua lati rigorem lem-im° muneribus NICOL AU M K Cujus placatìonis Promotori, e- idem i5 idem o ; ^tra&as è facratìore gazophylacio raritates jjonaverit, à pam a excommunicationis & feque-rurris, per e di tum Breve, liberum pronun-•laverit, Deere tum in luper afiquomodo ìgiiomì-piP/Um €X ^is pubiicis eradi permiserit: re-ucta tantum in l ari sfaćiionem. Templi de Jatcrc jjocfo perficiendi,& Vifitationis Liminum Apo-«o icòrtim,non tamenrefirićbead pedeftre'icer, ob|>gatione. Praeterea.pro majore documento jpinjmè fucata*,nec vulpinse (quae fub reconci-"ationibus lacere foiet) benevolenti^;donado-!s cumulando, obtulit ci, per manus ÌVuntij ^U| libiam'iôC fragmenta ex Capite S. Cajpri-ij Martyr i s Ne pote m vero illius Alexandrû, l'oeeiTui Causa: in Curia Romana invigilante m, acris Ordinibus initiari jullit; nec multo poft ?Us?ê prima htantis Hoiìiam, folennem Aćtu, pfaeientiâ Suâ eondecoravit; deditq; facis mul- tllm, dando cum M u nere vulfum, imòcumvul-*u notabile munus; in arrham Paterni Amoris; ^'jnulum nempè Saphyrinum, qui inter Anti-MUitates noftras con ferva tur, Stemmate Profa-r*. Barberina: infignitus. Potuitne quidquâ . Vita gra ti us evenire N1COLAO? Quàm \x-l's alpexit innubem poil nubija Phaebum* port: P^cellas asquoris hafcyohia? poft praelia pacem? £olt pericula fccuritatera. Itaque quidquid in-ata Civilitas, quidquid Iimatifîîma polities, à Ptobrofa ingratitudinis labe aliena di&averaf; ?fum id in aftionem gratiarum, non tam ludi-' quàm fideliffimoSui honoris Patrono, Nun-,° Apoftolico, cum plenitudine cordis effudit. a promovendaCodnenfis Ecclefias incrementa B di j ** M r: Onorati Vicecomitis Archipraeiu Lariflenfis, à lacere Urbani VÌI 1 ad Cor S armatici Regni miflì, Sc jam m Corde totius Reipublicae radicati, ff11' rx dexteritatis dextera, admirandam fecic vif* tute m. Voie ns etenim NICOL AC Sap i M condignam reddere talionem; pro porre&a per, in cçnturiato Provinciarum Łechicarufl1 Conventu, labantibus Ecelefiaftieis Ordini N5 manu, fuccollatricem viciffim porrigendo W? n u iti ; non tam Epiltolam, quàm vicinam ap0' tlieofi Politica, Panègyrimejus.adSan&am Se dem tranimiserat. Appeliabatredivivum E'1' am, aut unum ex Antiquis Vatibus; cujus vel^ è filice aut adamante frons excisa, nulla Potei1' tiam formidaver.it. Veriorem in ejus mori^s delineavit Trismegiftum, Confìlio, Pieta te, L& lo ter Maximum. Illum pasne unicum indig»' tabat Alciden Sarmaticu; qui nutanti circa ligionis integritatem, aufus effet humeros fu£' pone re Regno. Eu proinde hifee calamito!'' temporibus, inter digniflìmos, dignum San&itatis favore,pluribus persvadebat-qm1 demeritum,non le vibus meritis jam abolevi Paterni reprehenfione, non lutfeiaril di. 6tione,ingenuam Veri Ecclefias Filij Indolem |f ftificandam: & blandâ fronte, non virga ferrg fragilitatem pietati affinem eìTe corrigenda. denique vicaria oris pagina, ad Cor Beatin11^ Fidelis Minifter locutus eftj ut is NICO^^V plenariamqualiscunque reatûsveniam!n^Ujî( 17 (ëriam appîicationem, ac remetienda Romani itineris intervalla, feftinatam abfque tergiver-fatione alacritatem; inviolabili prom i (To fpO' pondir. Iamquè illi in procinćtu Italiese expe; ditionis exiftenti, dum fortunatos viae progte^ fus apprecor, cum Euchariftica valedićtiofle> ejusdem nomine perfolvenda; ad Legatum Port* tificium digredior. Afjinem effe Polo Poloni a m-, vix ultimi fi ne s teme ignoranti Ibi Cœlefies, hic terrefires Angeli nomen habent officij,non naturœ. HONOR/ÌTUS VICE-COMES Angelus id e/t Nuntius Lechice Vice~Cc> abHonore nomen, a bOfft ci o agnomen forti tW' mmen fine utro% nec na fi potuit, nec agnofci• officij Honor Uli t ran fi i t in na tura m, Tnto* ^ors nafcendi, in fortem crefcendi. gnomen In fafcijs F afe e s hereditavit, Fam ante fa fias Hères Fafcium, Çefl> Extra fortun# vices Vice-Comitum titulfl in comitatu Natalium numerandus-lacobus Sfipe fortuna dignis nega vit Dignità tetri-in hog Vicemprovìce reddunt ei Vice-Comites-, Hift.Ge■ ant equa m digni, jam dignificati. neaiog. Sed vagus Honor datur vagientibusi Pejus in cunas, quàm in canos imping^' S jocus ejuf-eleïïionem prœcejferat-, fefiinationem fvafurus Elettori bus, fefii vè di xi t quifp i a m: ^omum Ele&oralemteétô effe nudandam; loannu utfacîliorèm ad eorum mentes aditum ptfw. Spiritus Sanftus haberet Po fijocum non j oc o faffus Pont if ex, aïam. B2 omnia Amo ì9 Omnia fecit /ct/Òj hoc uno public# hilaritati injurius. Se^!T' Quod di u deleftus ad Imperium non di u i mperaveri t. Magis tamen jocantem reliquit Fortun&W* imo- Qu quoti es voluit fortuna jocari\ Vir Angvintus Trophe- fignavit pofìeHs Viam colubri fuper petrart1» %afa ne à lapide fcpulchrali exerrarent-, çhi«e. Serpentem hune, a ferpendo di Bum ne crediti ad proximos Ccelicolis cultus evolavit. Tanti s honor i bus honor abari s HONORAT racuio; ant e qua m fi ere s honora tu s. Tiara" Accepifli gloriam â Majoribus\ nec minerem â Te Majores acceperunt. Ab Urbano V111. ad Vladifìaum IV. Legati* collato utroque numero, meri di e m feli ci tati s atti gif i in Primi pum Ho ro logio. Ab Apibus BARBERINIS ad Manipulum Regalem digreffus-, opti mam Ecclefìce aggrejfus es O economi^' MiferuntTe Apes melleum, non cereutn prêter Cera s Avitce Nobilitati's. Camitas Vice-Comitis niella Lec hi ce propìnabat\ mollem cera m utendo m°dicè\ mafii Corpus luris, Spiritu lenitatis. Procurando paci s harmoniami etiam feveros Canone s M: fa- fVav'ter canerc docuijìi. J, u"!? laureato Nuntiù, ^'C0,'"J triumpbata. ""dterunt fibilumAviti Serpentis Tui v. »°" barbare Alpe,: Z"L a Cbriftì ano Hercule in cuti i s colubro t, ì°h"" latentes angves in berba opprelToi. £?£ Pro ptenis legali bus onera to, Stimate. fcrip fifìi apologia m Honorat e\ & ex reatu piene fecifłi apologum Accenfum fulmen Vaticani Iovis fepia extinxifli. Converti fi i cor Patris ad Filìum' Mini fier ci tra verfutiam verfatijftmus. Multum Tuispennis debuit, Sagitta Sapiehana.' quarum beneficio avolans ex angufiijs, od augufiioris fama feopum evolavit. tà Hi ne nativo acumine, 171 Carpa thijs, quàm Quirinali bus Sa xi s eternaturum carmen inarar-Ah u s honor fit in honorant eì , Sapìehanus eli in Honorato. B3 Qbtinit 21 _ , Obtinuìt hic fupremos funeri s honores Anno Domini 1^45. Tu vel invitte Vi a tor vit (e, Vice-Qomitem vicetuà comitaberisl caput quart u fterum in Latium itinerante NICOLA0> celebrantur alia Polonorum Comitia> Re'1" gioni Catholicœ non parum preejudicioft-Reconci liât io ej us perfetta cum SûmoPort' ti/ice, prêter ablatorum condonaiionem ti0' vis donavijs cumulata. Ultis nocuit feria diftuliffe in crafti" PàV ' É num. Ssepc dits diei eru&at verbtf' fg^jl intra verborum limites concludendo Craftinaluxcraftinaecommittit agefl' da, nunquam in adum proditura. Frequente quod differtur aufertur! nec omnis Cunćtat^ ?abiusjcunâis eft metuendus. Plures, per h°* ras & momenta diJatam magni momenti re?1* perdideruntjquam is cunćtendo reftituit. bw eft, crede mihi, Sapienti s dicere: Vivami nÇ' que eli efficacis, polliceri: faciam. Pollicit1. dives quilibet ejfepoteft-, Hinc memor vef . fui NICOLAUS Sapieha,promiffionem,de ^ ^ fìtandis denuo Liminibus Apoftolorum, pr^c ad au gen dam authoritatem, incflici» ; Ćtenftico Legati titulo ornatum àrmatumq; exiNido Aquilarum Cquò vota ferebant} bonis avibus ire juflit. Poli < jus elongationem, ap-Propinquabat tempus Ńovorum Comitiorum, «lense Februario, anni millelìmi fexcentefimi Jf'gefimi quinti, à iMajeftate intimatorum, cum *Pe reparationis earum praetenfionum; quse Àn-110 proximèelapso, cum feiffura Coniìliorum fu-erunt refcHTk Illuxeratexpećhtusdies,nume- .r°sâ Ordinum frequentiâ, ad invidiam Śoiis il-!uttratus, praemiflìsq; de more prasliminaribus cerimonijs, haud intaufto ornine praelufit fecu-furo aćtui, concors elećtio Marefchalli Nuntio-rum,Georgij Ojfolinfcij ThefaurarijCurise Re-At nulla fides Phebi radijs .precoci nimi- u,fi exortu ferenitatem oftentantibus. Inpri-ftatim limine, excitatà à Diflìdentibustem-peirate, corruere caspit asquitas, ÔC Orthodoxa Veritas, Patrijsmalè pulsa terris; vix ingredi po-pUit, Hereditariìe Sacrarium libertatis" Tunc, ,l alias, per inveterata m corruptelam, fepofitis Publicis negocijs, piane ridiculum quoddam ne&otium pulicum; nempe examinandas pri-v^torum Statuum querelas, Nuntij Ttrrarum ^Oìiferunt. Capitale murmur ab acephala Hœ-lefîdetonuit contra Immunitates Ecclefìafticas, Urbanus Vili. Pontifex Maxi mus? per e-ndçm (qui tunc Direćtoris officio fungebatur) jjeorgjum OfTolinium, nuper ad Sedem fuam j§atum celeberrimum, reftringendas aliqua-turtl permiferat. Enimverò preclari reforma-?rCs,per hanc occafionem, libi favorabilia am*-P landa rati, ad nocendum liberaliffimi, fimul o- mnia mala E cci e fiatici Ordini, s Privilegi a convellere combantur. Et licèc pali diuturnas contentio-larum acclamation u m ambages, quibusdain re" ftri&ionibus mitigatus furor quicviffe videre- ■tuT; non eum tamen feritati livida (atisfaćlum putavit; nifi novum aliquod praejudicatum Ulis inpofterum faćtionibus profutUrum evincer^-Stimulaverat Rutheno- Graecos Difunitos; ut m his Corniti js; iniquas praetenfiones, contra U-Bitos Romanae Ecclefio, folito ardenti ùs pro- moverent. Optimè tunc eas fucceffuras,pro' cui dubio vaticinabantur, quando prseiens Vai'' faviae Legatus Mofchoviticus, ratificando Pad (precibus Cari fui nuper fub Polanowkaà Magnanimo Rege Vladislaoimpetrato) diligenti!' |Ìme collaborans, haud leve pondus ad oppi'i' mendam innocentiam additurus ce n le bat u e-Quanquam praecifo ejusmodi patrocinio; ips» per fe fatis controversa, erat perquam difficiles! eò, quòd populi Ruffix, originaliter cum inveterato Schismate ad Corpus Reipublicae ac-cedentes, maximis Privilegi js ab eadem obtefl' ìis, ReligiÓnem'fuam roboraverint Illa pr°' inde etiamnum farta tedia inviolabiliter co'1' fervari debere mordicus inftabant. Iam rò Iurà Gentium violati aperte, querulaba11 tur) dum publicâ fide Habilita Rituum Suoi"11*? libertas, cum immemorabili po(feffione; ab verfarijs Unito-Romanis, recenter ad Regn1"1' ■admiffis, peflundabatur. Fortiores èdiametgj ac aequiores pro Unitis militabant rationcs; -enim cum Òecumenico Romana; Ecciefc -pite idem fentientes, Fidemq; Catholicam11 è ŁfiTes'G/r™ fuam Patriarchat Cont carnm?Prltano ìe^am' & propterea Tur- Xi?am J' if ■Um PCrkuh t0tius ReSni obno-iam, ad Unionem revocare fataeunt Oua b caufam utiliffima ejusmodi Unitas iam à 4TctTfV,adislai . 8c"onis' X ft&r dei a ? /r e' nC ei P^tus Princeps, ac gind : fuccçflor Patns Ca/ïmirus, à Filio fuo kum* StTrVe^oratus'^nes in titvaniaôc rum offici ie ,asROr^0:Schifmaticas'cum ea' Cam adSr^v feljs,Per fcntentiaro publi-ob/ìftenr h Cnt' Q"ancìuam haec Decreta, Protei 'nCC noP, Monarchiarum vicinarti ^ifmS,maPinnt US Schifmaticis, ad usq, fulrinr ^!, II.I> exccutioni mandata non vicari; ff^llomr!I?usefrons Difunitorumper- •n Con'vf r a's rat,<5P/lbl,s' 9uàm extortis ftabilimenrism • ?1?nIS? P^udo-ReJig/onis fuat ^ition?s^tiT,nim^C(^0tenta,PJaccntinasC0"--^ve dS r magis ampliar! contendebat! ^ula n^r« tt nsus Pontifìcii (ad quera Cm £ Unitorum omnia referebatì in du- tionV, quanc?o revocarentur, firmiffimis Cau- Ho i Tn£ n Cn VoIebat,- Nec ccffarûnt ma- ,icita J orïe °Ies' moJeftlsquerimonijs fol- lâo^rdlnes' donec ex conjunâruris capta- tholìPrUn,Ìatc' ,Pr®Jwdiciofìflìmam Fidei Ca-^achì^ .0n?'tut,0"çm' validis AcathoJicorum ^rabSfpT' d * eXÏÏm dedll^m,cum irrc-tèextorf • o apublic«ignominia, violer Jircumft en?5* Recurrebat in tam depJorandis krnSW* memoriaì Omnium NICOLAI A fcrvor, needum Letheìs reftinćlus G fluen- fluenti*! Multi ejus, faltem prodigiose replicati optabant praefentiam. Reliquerat enim in qaorundam Conterrigenarum pedoribus haud e xi su as Orthodoxi Zeli fcintillas, quibus infiammati-, (cìim rumpere Comma vetaret evi-dens Reipublicse penculum) laltem ad amo-vendum prasjudicatumSećtarijs perneceflarium, de Communi Ordinum authoritate, contra ini-quitatem, imo nullitatem memoratae Conltitu-tionis,celeberrimam fecerunt Proteftationem,leu manifellationem. Hanc veiuti raram, & clans documentis demoniìrantem;quàprasiago ipiritu N1COLAUS imminentia mala praeientiens; ta-aiones Ffereticorum jnComitijs anteaòhs deprimere,imo tempeftivè opprimere voluent, e% Patrio idiomate in Latin u in fideliter ti ansia tam, placuit hîc infertre. r ~r;à Aaum in Curia Regia T arfavi en fi, f quinta ante Dominie a m ludica Qua drag fimalem proximafn, Anno Domini millej mo fexcentefìm° trigefimo quinto. Adofficium&Aćta prafentia Caftrenfìa Ca-pitanealia Varfavienfìa, per fonali ter ve n le^ Admodum Reverendi Pachomius Oranlki A chimandrita Zydycenfis, & Pater AlexiusLW bowicz Vicarius Monaftenj Vilnenfis Ritu Grseci, eidem Officio, Tuo ac infra fcriptorU' Nominibus, Proteftationem interim cont^ tam,ad ingrolfandum inAfta praefent.a Cafbc fia Capitaneatus Varfavienfis, obtulerunt, j nore fequenti. Nos infra feripti, a a notit A praefentis, ÔC futuri temporis revocamus; q ficut fub tempus Elećtionis immediate p ritas, Sacne Regi* Majeftatis, Domini noftriQ> mentillimi, propofitia medijs concordia, inter • Dominos Religionis Grasce,in Unione cu Sacra omana Ęcciefia exiftcntes,Ôc non exiftentes, 3 a.ill:Çr aflèniû prasbuimus5prasterquàm fub beneplacito ac aflensu Sanćte Scdi.RoTnan^cu-jus Potentati fubjedi lumus:ita accepta iâdccia-rationeab eadé Sede Apoftòiiea; quòd absque Iasione Conicicntiaru noftrarû.ôc periculo falutis noitrae, nequaquâliceat nobis,hifce medijs Có-pJanationis,ac alienationibus Ecclefìaru, Bono-fuq;hccJeiiarticorûà Dominis Unitis, inpoflef-lione Dominorû Difunitoru tradendorum faci-Ciidis afleritiri; Manifefti effe volumus; Qucm-admodum publice in facie Reipublicae ad Comi-tia moderna congregata, imprimi* per Re ve-rendillimum Archiepifcopum Gnefnensem, nomme Epi/coporum Regni & Magni Du-catus Litvanix; poftea vero per Re vere n-Qiflimum Iofephum Uelammum Rucki Métropolitain Kijoviensem fècimus declarationem* quod nec prasdièlis medijs Concordi*, neque ^-onaiturioni praefentiiim Comitiorum de Religione Gneca, con fen rire poilumus, non có-teuimus! quodq, Status Ecclefiafìicus Ritus vjtasci, in Unione perroanens, non valens id 'rnpetrare; utpenes jura, &c pofleflìonem omnium Ecclefiarum, ac Bonorum fuorum con-Jçrvetur, non confentiendo, fed patiendo Té-P|a fua retineat, qu« illi non eripiuntur à Donnas Difunitisî promittendo in iJjis DEUMexo-fjre: & laudes ejus decantare,pro Sacra Reeia iajeftate Domino fuo,pro chara Patria, ac pro C2 Per/e- perfecutoribus fuis, ut non ftatuat illis Domi- nus hoc prceatum, omnesq; maledidiones ac psenas Omnipotens DEUS avertat à Republi-ca. Circa quod iterum atque iterum ad perpetuaci rei memoriam proteltando; petimushane noftram Manifeftationem, cum lublcriptione manuum Noftrarumadmitti ad Afta praeientia. Aćtum Varfaviae die oftavâ Martij Anno mil- j lefimo fexcentefimo trigefimo quinto. Ioannes W ęży k Archiepifcopus Gnefnen fis. Staniflaus Çrochowfki Archiepifcopus Leopoli-enfis. MathiasŁubieńlki Epiîcopus Vladilìavi-enfis. Abrahamus Woyna Epifcopus Vilncnfis. StaniflausŁ ubieńfki Epifcopus Plocenfis. Henri-cusFirleydeD|mbrowica Epifcopus Prsemy fli-enfis,NominatusPofnanienfis, Georgiuslysz-kiewiczEpifcopus Samogitiae. Ioannes Zadzik Epifcopus Culmenfis,Regni Canccllarius.Paulus Piafecki Camenecenfis. I. Skumin'Tyfzkiewiez Palatinus Trocenfis. Hieronymus Radomicki Palatinus Inovladiflavienfis- Staniflaus à Radziejowice Radziejowski Palatinus Lancicien-fis. Philippus Wojucki deWołucza Palatinus Ravenfis, Capitaneus Radomienfis. Alexander CorvinusGofiewflci Palatinus Smolenfcenfis. A" léxandér Ludovicus Radziwif Palatinus Bre' ftenfis. Sebaftianus Wol'ucki Caftellanus M*' fogoflen fis CapitaneusRavenfis. Alexander Taf' ìo de Sfupna Palatinus Lublinenfis. Paulu^ Dziafyńfki Palatinus Pomeraniae. Albertus St? niflaus Radziwif in Ofyka Cancellarius M. D Staniflaus Przyjemfld Mareschalcus Curiae gni,Generalis majoris Potonias m. p. Georgi}1' Oflblińfki de Tęczyn Thefaurarius Curi« Regni,Mareschalcus Stubae Nuntiorum,lìcdecla-ro: quòd ÒC Concordia, &C Conflitutio faćta fie per meram permiffionem, non per ullam appro-bationem, nec per confensû noftrû, que prabę re non potuimus, & non poffumus absque confenfu Scdis Apofìolicae. NlCOLAtlS Oftrorog Dapifer Regni, idem te fior: quod o-mnes hac in taufa habuerimus nos permilTtvè; ÔC fi aiiquid circa ejus pacificationem operatus fum, id faćtum eli; non ut difunitis aiiquid accedere^ fed utquàm minimum Unitis decederet. Adamus Albertus Pzyjemfki Caftrametator Regni, Nuntius Palatinatus Pofnanienfis. Adamus Carolus Grudzińfki Nuntius Palatinatus Califfienfis. Paulus Lueas Opaliński Nuntius Palatinatus Pofnanieniis,huic Punćto, &c Confti-tutioni de Religione Graeca mere permiflìvè affé n ti or. Michael Staniflaus Comes de Tarnów Nuntius Sendomirienfis mp. Iacobus Sobieski Incisor Regni, cum hoc memanifeflo; quòd in hac causa permiffivè tantum per tolcrantiam in-dulferim feribi Coniti turione; non approdando neque confensum prasbendo; quod non conferente Sede Apoftolica, ab uilo Catholico falvâ confcicntià fieri nequit. Mathias Oflolińskide Tęczyn Succamerariuś Sendomirienfis,cum fjs-demconditonibusjcum quibus Magnificus Do-minus Incifor fubfcripfit. Ioannes Szczawin ski de Ozarowo Capitaneus Lancicienfis, ita, ficut M. D. Thefaurarius Curias Regni. Iofe-phus Welamin Ruffias Metropolita Kijovienfîs. Antonius Sielawa Archiepifcopus Polocenfis. Cj Leo 2P Leo Kreuza Rzewuflû Archiepifcopus Smd-lenlcenfis, Hieremias Poczapowfki EpifGopus Luceorienfis mp. Methodius Terlecki de Ter-ła Epifcopus Chefmenfis,ôc Bełzenfis. Pacho-rnius Orańfki Archimandrita Zydycenfis. Sta-niflaus Mniszek de Magna Kończyce Capitane u s Lcopoiicnfis fubfcribo hanc Conftitutio-nem de Religione Grasca diffentientium, per-mifïïvè non approbando confentio, ciim ne-queam luribus <3c Prasrogativis Ecclcfias Catho-licas ac Sedis A po fi oli c ncque velini in ulta re derogare. Adamus Mathias Sakowicz Suc-camerarius Ofzmianenfîs. Ioannes Staniflaus Ia-bfonowfki de Iablonowo, realem fupra nominatali) atteftationem approbo, tune exiftens Nuntius Califlïenlis, nihil peccavi conniventi! M. Chriftophorus Chaleckide Chalcze Enlifer M. D. L. Nuntius Trocenlîs toleranter,non per aflensum permitto mp. Nicolaus Tryzna Prae-fećtusCuIinas M. D. L. Vilkomirien/is Capita-neus, ut femper fui contrarius affećtationi ad-versae partis; ita & nunc, juxta redamationem meam, tam in Stuba Nuntiorû quàm coram Se-reniffimo Rege in facie Reipublicas, ar&o nimis ÔC arduo negotiorum publicorum tempore,per-miffivè affentiri debui, ita tamen ne quid luribus EccleiiaeôC Patria: fìatuatur contrarimi!» Nuntius Sfonimenfîs mp. Adalbertus Alexander Przedwoiçwjfki Subjudex Premyflienfis Ntf* tius Palatinatus Ruffise permiflîvc tantum. Ca-fimirus Tyszkiewicz Succamerarius Breftenfo Capitaneus Dubenfîs Nuntius Palatinatus ftienfis mp. Gabriel Szemiot Succamerant,s Sfo- Sfonimenfis Nuntius Diftri£tùs ejufdem. Mar-ti nus Karlińlki de Karlino Vexiliifer ÔC Nuntius Smolenfcenfîs mp, Paulus Petrus Tryzna Ca-ftrametator M. D. L. Capitaneus Staroduben-fis ÔC Nuntius. łoannesKamińlkiTribunusSta-rodubenfis ôc Nuntius. Iol'cphus Klanowfki DapiferÔc Nuntius Polocenfis. Iacobus Ogrodzi ńfki Secrecarius S. R. Majeftatis Vice-Capi-taneus ÔC Nuntius Diftrićtus Pinfcenfis. Chri-ftophorus Zawifza in Bakfzty Venator M. D. L. Capitaneus Minfcenfis, in toto concordando cum Domino Marefchalco Stubse noftrxE-queftris, manu mea fubfcribo. Ioannes Von Helden Zakrzewili Vexiliifer ÔC Nuntius Palatinatus Mariaeburgenfis, nomine ejufdem Palatinatus. Thomas ^amoylki Pro-Cancellarius Regni, Generalis Cracovienfis, lìcut in Elezione ÔCCoronatione S. R. Majeftatis, huic concordia aiïenfum praebere nolui, nifi fub ratiha-bitioneSedis Apoftolicœ: itaôC nunc, quia San-ćtiffimus Pater judicium fuum fufpendit de rebus, antequam ad figillationem ventum effet; declaro me hac in parte fequi mentem Revere ndiffimorum Epifcoporum, tanquam eorum, quibus regimen confeientiarum noftrarum in-cumbit, ÔCconfenfum dare nequeo. Sed quia conclufio Comitiorum abfque eo fieri non po-tuit, hoftifque cervicibus Patri» imminebat: fî-quidem esteri Ordines declarationem fecerê permiffivam, ÔC à me illana exigebant; titra ap-probationem mram, executus fumotficium previa manifeftatione, idenfidem reperendo: quòd h sec ÔC alia generis ejuldem, in pofterum con- feren- ierenda privilegia, Bona Nobilium nequeànt af-nccre. • 1 Ex ABtsCaftrenfi bus Capi teine atù s Favfavi' enfi s. loannc sNagorka Subjudex Terre/tris & Fi ce- Cap itaneus CaJtfenfisFarfavienfis. Correxit Kotowjki. His igitur expedicndis negotijs,ôc Sanciendis paucis Legjbus publieis, ac penfionibus agrari js pro Bello Pruthenico indicendis, vix tempus Comitiorum fufFecerat. Cùm vero eadem ad coronidem perveniflentj fatis in frequenti Sena-tu (quamvis Archiepifcopus Gnefnenfìs, cum nonnuilis Proceri bus abfceffiflet ) innovata fuit eliberatio, de propofito Regis, concludendo Connubiale fœdus, cum Filia Foderici Comitis rak-, tini Rheni, Elećtoris Imperi], nuperexau-ccorati. Iamq5 Rcx exinftinàu & Confilio Dif-lidentium, ad id evidenti propenfione animi fe-rebatur: imòobligaverat fide Regiam de ea de- iponianda, obtcntis per fccrctiorcs paranym-phos> vcJ maxime à Regę Anglte Virginfg A vun* culo grandibuspromiffis. Expetifcç itaque Pro-cerum tentarti*, in partes diverfas inclinato. Quidam ccnfebant; in Regno Catholieo, Regis Orthodoxi thalamonon poflé fociari Haereticam, quahs erat pratfata Comitiva. Alij judicabant; infiftendum efle confvetudini ufu receptae, fei-licet cum fimilibus dubijs recurrendum, ad Ro-manum Pontificem, qui poteft, foletó; permic-terecopulationem Perfona: Orthodoxi cum He-ter°d°xa, exigenteid pubiicâutiiitate Regnortì: dummodo fpes affulgeat converfionis ex una parte; altera vero abfit pericuium perversioni** Tahs autem in pradenti rerum ftatu vìdebatur emergere utilitas Boni Communis; cùm Rex Bri-tanni ae, maxi mus Connubij hujusPromotor,offe rret haud contemnendas fuppetias ad S veci se vindicationem. Pr^tereà fimilium Fœderum Matrimonialium adducebantur varia exemnla nova & vetera. Ita nempe Catharina Vale/ì* Henrico Bor bon io, fune Regi Navarro: ita Maddalena bilia \ ilhelmi Ducis Bavarise, Volfean-go Vilhelmo Principi Neoburgico: ita recenti-US Henrica Soror Ludovici fili. Monarchi yaliiarum Carolo Anglia Regi, fòlenniter de-iponfatas allegabantur, Imo fruftra peteban-tur externa, cùm non deeflet exemplum dome-ticurn. Nam Alexandro Poloniarum Regi nu-plefat quondam Helena xMagni Ducis Mofcho- Vœ Filia Gbsco-Schifmatica Unde fvadebant ^liqui: plus mdu/gendu tn effe Principibus inde-iigenda tori Throniq; Conforce; condefcenden- «um propenjìonibus honelti amoris, quem an-Kultis, multo magis violentis.coarââflé limitions eriam Parentibus refpeau natorum non fe- al ce1ir^"?fcllc.,lie'-- Qui seni m legemfonat "mon) C ait quidam ) amor ipfi J,Ibi !ex tjt\ ^'gorofa ejulmodi reftrićlio, nonraròDvnaftaì £ Dynaftias deplorandis coli,fit odijs, funeftis r uibijs i mpiicuie, nec paucasclariflìniaru Pro-płaru m Stirpes extirpavit. Adextremumuna-Jlmi fenfu omnium, permifTum eft; ut Rex Io-^em Zawadzki Gubernatorem Sviecen'fem ^[terer m Angliam,& Hagam in Hollandiam, ^ lilla Virgonubilis, cum Matre Palatina Vi-a tu ne degebat. Per hanc Jegationem explo- rata Puellae voluntate, ac inclinatione ad fufci-piendam Fidem Catholicam, licitimi fore Regi cum Senatu decernere, cuinam Sententiae fìna-liter lit adhère ndum. Terminatis hoc modo Co-mitijs, fummâfeftinatione legebantur fub ligna cohortes, militari aucloramentoinitiandae, contra S veticam Fotentiam. Sicplerumq, non pro -cul il 1 linone pronuba diftat Gradivus. Dum de feftivis Hymenaei tsedis agitantur confilia; Mars male ominofa accendit runalia. Quam-primum venerat Rex in Pruifiam, confluxerunt undique Legati extraneorum Principum, Gal-liaeô? AngliasMajeftatum, Hollandorum, Ducis Brandeburgici, imo etiam Orator Casfareus. Hic praecipuè, connitentibus Polonis Proceribus, Re-gem determinate ad expérimenta belli propen-dentem, ad pacis media fortillïmè inclinabat. Promiferat Vladiflaus, non folùm oretenus, veruni etiam fecredore fyngraphâ, circa fuam ïn-augurationcm; fe titulo Régis Sveciae, Iuricj; Fiere di tarife Succeffìonis, propter bonû pacis palilo pòft renuntiaturum; quod Svecia pertinacif-ilmèrequirebat. Sed collato cumgermanis Fra-tribus confilio, cùm eam abdicationem nullate-nus exequi vellet; folx Inducias ad annos vigin-ti fex, nempead undecimum diemmenfis Iulij, Anni millelìmi fexcentefimi fexagefimi primi, fuerunt ftabilitae: tandem vero authoritate pu-blicâ, in Conventu Generali, ejufdem anni millelìmi fexcentefimi trigefimi quinti, ad prima-m Novem bri s convocato, fub direzione Nicolai Łopacki Succamerarij Zakrocimenfis, in pkn° Ordinû Concilio funt confirmatae. Hiciterû H^" re refis , ad in ft ar tort noli colubri, depredimi vertn ©em ctipieìis attolierejfub favore S vel ico, in èrno-lunaentum Sećtariorum, aliquid evincere cona-batur. At alise intervenientes Conjun&ura;, ńefa-rios conatus ffuftravérun t. Veterem tameń i lift aur a re piacuit cantilenami obtrufâ própolìtio-neodiofa; quatenus de Regio matrimonio tum Palatimele Rhćni, denuo inlłituereturdelibera-tiû. Verìim, hujus Punćli injećtamehtione, longé plures, quàm in antea&is Corniti js, Regis pro-polito adverl'abantur, difficillimisimpedimentis abundè accumulatis. Stabatin prima fronte di-fparitas Religionis; cujus mutatione incetta, a è nuda fpe Conversioni s non contenti Ordines, lu'gebaùt omnino anticipatane Fidei Rûmano-Catholica; profellioncni. In fec u rida acieoppo-iiebac fe fe eidem connubio, haud panicus tltó-tus amicitiarum ac Societatum tranfmarinarum; quas cum vicinioribus Monarchijs Begnum c<3-nnìttere; par u m autem in periculis juvare vale-fent. Interim adeo controverfum & formidabile matrimonium, fucceflu tempori s fiiâ fponté concidit.' dilturbanrc femper perniciofâs inter-norum hoftium machinationes, magni Confili] Angelo, iliibatamq; Religîonem in Polonorum pectoribus, firmiffimis vallante praefidijs. Ha-^ftus in abfentia votivi Romipètaé NICOLAI SAPIEHA, pro communi Patriae Bono gefta, li- oenter adduximus, & exprefle enucleavimusi Quatenus innotefeat Pofteritati: quanti s artibus> 'ftiò fraudibus Aćatholici, privata obftinàti Er-J*°ris negotiaj vel cum excidio ReipubJicae promovendo) quatuor (ucceflìva Corìiitia, ingenti / jj ' molimine aggregata, irïquietis tumultibusinter-turbaverintîex quibus periculofiffima,ac in aper-tû Catholicifmidifcrimen vergentia, contra torrente Antagoniftarû nitens, ruptovelut aggere demerferat Nicolaus. Videant in hoc fpecuio OrthodoxaePolitise; quomodo falfis Fratribus It-dere debeantlquam amicitiam quam charitatem, quam fidelitatem sbinfidelibusCompatriotis ex-pećtare poffint? Videant, inquam, ac ad exem-plar monitratum à Zelofiffimo quondam Conci-ve, loquente in confpećtu Regum, ncque un-quam confulb, ftatifticam componere fataganc adivitatem. Quoties feftuca minima,delicatam Fideipupiliam tangir! aut Praerogativae Antifti-tum, aut Immunitates Ecclefiafticae labefaćtan-tur; gloriofis ejus infiftant veftigijs: qué ad hue intra Romana rnasnia cómorantem, imo jam pa-catis rebus, iter in Patriam apparantem, vel à longe placeat intueri. Poftquam ille, non clande-itinus utique;fed jam per nationum ora decan-tatus Vaticani Sacrarij Depraedator, ultrò ad locum delidi properans; Germania m eommifera-tione, Italiam admiratione, Romam ftupore im-pleviflef; ante omnia, neminc fere ex obvijs fa-lutato, rećta ad Papalis Palati) delątus Penetrala, Urbaniq; Pontificis plantis affufus, eas in-dicibus veraepsenitudinis lachrymis copiose per-fuderat; non potuit reciprocas tenere lachry-mas Patris Optimi teneritudo. Elevavit recJi-nem, eâ, quâ Orbem régit dexterâ. Procubuit fuper collum, non jam prodigi, fcd providi, i/* perquirendis Chriftianae Pietatis Thefauris, P' lij. Corripuit perbenignè- quem pridé diligi bat bat! cxprobrando abfque opprobrijs commiflum facinus, exemplares paenas promeritum:nifi recenti Zelo ejus, tam publicâ tama, quàm Nuntij fui Literis divulgato, fiiiiTet obliteratum. Démuni fupplicem, vigore fupremaePoteftatis, ab omnibus cenfuris ac fupplici js rigorem juris fub-fequentibus perfećte ablòlutuni; ut nova quodâ-modo vitâ animaret: viva: vocis oraculo, Grc-gorianam Deiparae Imaginem, cum facris Ly-pfanis temerarie nuper ablatam; nunc in fignu redintegrati favoris, gratiosè Nicolao obtulit, ac légitimé in perpetuum appropriavi. Geminarci tamen adjecit conditionem: utfcilicetin-choati Templi ftrućturam quantocyus accele-raret, &t coramLoci Ordinario perfonalc Iura-nientum deponeret, fuper realitate Pignorum fublatorum. Ad quorum prseftantiam, prsefer- tiriì verò Vetuftiffima; Iconis celebriracé, à Gre- ^*manu gorio M.tumClemente VI. ad usque fua tempo-pj'uïnî. ra vigentem, fermone delapfus; ea omnia retri- Cp^a" cabat; quas olim Hofpiti ab iEdituo narrata, in-fatiabilem Ejus lucrifaciendae orexim excive-rant. Ita fòrtunatus Viator, Nicolaus, terris ja-ctatus & undis, fine detrimento; quin potiùs Cum augmento Clorias; plus quàm è Cretico la-byrintho evafit,non fabulofasAriadna^fed MARIANA pietatis filo manudućtus! Vifumq; eft Cœlum, magis noviilìmis, quàm principio illi-^isbenedixiflè. At quoniam plurimùm profuit k\or in ludice; non aliter Cratiofiffimum Pon-^ìficem reliquit Nicolaus, quàm sviterno grati animi memoriali,ad Suas SanóHtatis pedcs depofì-t(i,à quo ulterior curfus prasfentis Hiftoriae fu-^etexordium. D3 CA- bus. caput quin t ti m Nomini Nicolai Sapieha honorifìcè ab ÏÏrbê expediti, perfohitur Urbano VIII. Pontifici Maximo, debite laudi s homagium* Iceat interpretari candidarci noftri Ro-mipetae, in Pàtria-m remigrantis men-tera, nulli fòrte, polì: DElìM evidenti us; quàm Domelìicis no tam Nepoti- ______ In his enirn derivati per fangvinis fcir> tilias folent latere igniculi! quibus obfeuratura areanis intentionibus Progcnitorum pećtus, etia poft fatoru uni bras, illuminctur .Allumo igitur partes Interpretis!&in honoré,eo tcmporeGu-bernantisEcelelìa Romani Antiftitis,typo Sapie-stemma hanse Gratitudinis imprellam lego tabulam. 3arberir U RB ANUS Orbis Chrijtiani Dominasi in Urbe Urbium Domina, nifi inveniffet Via m Appiani- feciffet: dum cum Apifrus ad Apicem Triregni evolaverat. Nonne Regum Solia funt Apum alveari a) Nonne Honora ri ce Sortis Favor, fa vus efi\ multa ibi dulcedo, fed plures aculei. Jpfa Candi da torum Scruti ni a, Apum examina dix eri m ; quœ tandem poft terrarum motus, ac metut, pulverii exigui ja&u compreflfa quiefeunt. URBANUS ante Ponti fi catum MafFasus Barberinus! eandem qua m Ape s amant Pat ri a m na fiu s Floreniiam, • .< - - ' f* ric£ Vo-, mûs, A * #<* •' Virgili us* fut urusFios Pont ificum, vatìà. Liii urn & Rola! niutn S. ex utroque Florum Imperator. m*' Succejferat Gregorio XV. De tribulatione Pacis uem. ad Pacem tribulationis\expertem evocato. Ipfe ut Paci,tribulationis amarore adimtret -, non folùm Ominofas Rofas & Lilia: fed etiam Cerebrum in dulce dine m Clementi ce eliquavit. Flectus in Vi cari um CHRISTI Gii Augufii! qua fi in Vaticano Thabore, gloriofamfui Principali s Transfigurations i mi tatuś. Decurrebat annum retati s 5 6. Jex annorum Crue i bus, ad unicam in diademate gefìandant, tanquam omnibus onerofiorem ex c ve i t atlis Coronami Feftâ Archiducis Angelici luce; gSr nova bella e ûPoteftate tenebrarti aufpicatu- elis Ar' . rigefi™us nonusfupra ducétosPontifex(rus chang' unipare numero gaudi a Superùm cumulavit. S en fit on us, dum in genua mox proci dit ex a» Priufq uarn Principum Oratore s audivitj naUbus Ipfe coram Reg e Regum Orator, ' Bccl' mortem vit ce pr^eligebat-, fi fua Eleiïio mortifera foret Eccìefiae, Brevi, hcèt breve m paffus infirmitatem-, ut etiam fupra firma m Petra m infirmitatis humante admorieretur. Tertia luce convaluit\ ab Umbra Triadi s morbo fugi ente' Im- ibidem* , hnprefferat Cordi beneficium-cum exprimeret ore batic teferam: -in Domino fpcran s non in firma borì Bono ornine Tivù An- Rolam in fe conjunxit cum Lilio-&Lr An,8ii® & Calte fe//a componèret. ioim- Cardinale s Emi net ijji morii Ti tu lo decoravi t- ne ampli ù s po (fen t erefc ere: nifi ad Servos Servorum decreCcendn Erexit Fontem Trinitari* inÙrbe ut f cire t Urbs unde grati as hai/ri rè t naviculam cum bellicis m a chi nul i s . mundi fi mo latici commi fit- jj- naves belli cas, aut mi nueret.aut Ludit ibi cum undi s cymba, Cm erte ret neminem Ledendo* Tormenta aquaspro ignibus jaculanturì Bxijs. R Nymphe tali plaufu fa lut ant: St-Rfcailn^C,Ln,?n fu.ndit m?chi»? lùmma», led dulcem, beili qua perit ignjs, aquam Fontificem dixìjfes hunc font ifi cerni nifi taci in Europ a m redit uree aureos pontes ubi que fierneret. ' ^f c.^ris Cape (ire i n flore Poloni dì Trr?hmï' r florilegi, diUguntur. Ferebantur fympathica pmpenfione Apes , tn Fiajìeam Centem apum beneficio, quia mei li fi do celebre0. Blac eba tUrbano Lechiccelirbes abfque muri s, Jea non abfque morum Urbanitate. Raptus efi amore VLADISLAI Rc^is» vz\?en{fedUmr f-gem R0meeoperat. lt eJJediufoJpitem, que m co luit hojpitf- de- / J tcwpus sublimi Romce velwe- ronie# palpavi^ ^!nja varttjłmłhium ver°™ct, 4° ><*.<* contra Vernati s hojles bellaturn, m Pr,n" quofudo. es.Marti os ab fi ergerei. Ç Prince h Non tetigifetfacru Fi?lame Sago de Ài» s"?etri nifi fiera ti ore Toga teUus velaiu^m SS Tetigit illud titulo Canonici VidTtCHmTlTacTem 7n Fal^n a CHRLSTUS ipfToZ Miratu, e/i opus nec ani, „ec na,ur arti fi cium fupra artem ■ natura m fupra naturąm, h Etui a m fine co lori bus, Ima gì nem non mani, fedZï/tu fa Barn,1 Return tpfum /?birJÌe/aZ JU^iamnr-' A CHRim Faci e plenâhrmrâ?.T > formi dada hoftibu, Chr/ft"ânitZ' t nondutn hàcpropè beatifica vifif„e %!"' Venit iterimi Romani VLADKr a ne. &Othomanicis rpdì™-* , **ADSj Stìnti. ; "l^nicts fedi mi tus laurei s t!t °™- ąt>fen,incike,s?'um p™#»*"» ' e% s.J en sin tapi tolto tri û pha vit. Ceni/ orh;, • " ' ^cRomanaCuriaànThefaurafioCu d' hefaurum Regine aniZZm n n* Movi fet locò muros pia tea rum p0^rìumph^ ifàefust ut (ibi heum ampliarenn nifi muri fiupore de fi xi tune Ccepifent lapidefcere\ E Equorum ungul i s aure ce fubdu&ce Jolece faxa fignabat auroì nec aurum fignatum fpargi debuit-, (parfis ubique lapidibus pretiofis. Di die i t Caput Au fonia: apud Polonos ferro ejfe vi lias aurum, quod vel jumenta calcarentì nec pati pojfe a uri facram famem-, quorum quilibet fonipes Midas fuit. Talis advehtus Via di fiai Roma m, ejfecit-, ut viciffirrt Roma ad Vi a di fa u m veniret\ Attulit ab Urbano novos titulos veteris documenta favoris. HaBenus Romanorum ìmperatores Ecclefiœ Prote&ores-, Regcs Galli arum- Cbrifli a n iffi m i & Ecclefià ? .. potiffimùm circa fublevandas, & in publi-^Um exponendas plerasq; Sanftorum Reliquias, Suas tantifper in (ecreto Palatij fui, honorifìcè aUervabat, debitis favoribuś, faciles Eundeiî) Profequamur. Quod tanto libentiùs facimus; Juantò ardentioribus votis IHuftriflìrnus Co-Supplici Libello, per Illuftriflimum ac Re-^endiffimum tìonoratum Vicc-Comitem Ar-epifeopum Lariffenfem, per inclytum Return Poloniae, ac MagnunvDucatumLitvani#, 'aferę Apoftolicum Nuntium» Sedi itidem A- F - po- poftoiicae porreêto; bas & plures Gratias pollala verit;ÔC re ipfa, cum abfolutione ci Cenfuris Ecclefiajlicis Q qua s ob fubtraftionem fins licentia, qua runda m Re li qui arum ex Urbe, incurnrat ) per Breve A portoli cu ni, à Sanćłif-fimo Domino Noftro URBANO Vili, lìbifub-miflum impetraverit. Quare nos quoque, e* particolari ad proefens negotium Commilitone Illuftriffimi ac Revcren didimi Domini, fuprà nominati Nuntij A popolici, perlećto prius bene trutinato Brevi Apoftolico, confìderatisq; omnibus & fingulis reqrifitis ad eum Aćbufpe-ćlantibus; quidquid tandem, fi ve ad indagando veriraté dilani Reliquiarû; live adearum pu-b lica m expofitionem fpcćhret: non priìis eas, pro veris & legitimis declaravimus, aut in pu-blicum extulimus; donec liîuftriffimus Comes, in mani bus noftris, lurisjurandi Religione, ju-xta Formam ab Illuftriffìmo ac Reverendiffimo Domino Nuntio Apoftolico, in L iteri s ad nos- eâde re,expreflam fé fc obftrinxerit, fignaq;nO' min u m Sandor u m idonea, in Sepulchris Eorun; dem in Urbe adinventa nobis oftenderit; potir lì munì quatuor Integra Sanćtorum Corpora, u'" mirum: Corpus S. ìulij Innocenti) Martyi"lS Senatori s Romani, cum Infcriptione ÔC la>iv pade,qaam ad Preces DEOperlolvendas, idcl? Martyr adhibebat. Corpus etiamS. Canài dœ Mart y ri s, cum olla & lampade. Corpus <$: Hi larij i t idem cum lampade. S- Antoni Martìri s. Et den i que S. Felici s Papa ^ Marty ri s Caput, & pierafque alias pluri,,r'p particulas ex lnfignibus Reliquijs, varijs te^P^ ribus, per diveda loca, ut apparehat, acqu^1^ y i fend as praebuit; atque Catalogum manu fifa ^ub/criptum, Iureq; - ] u rancio: quòd de Earum ^anititate nunquam dubitaverit, contìrmatum ftobis obtulit. Quibus omnibus ad prasfentem Aćhim injunćbs, ÔC limai re ipfa adimpietismo- Gemina demum muli era fortes, ab ultimi s finibus aliata fecum pretta deponunt intra fines SapiehanœHereditatis. O parem Empyreo Baji lic am\ fi ceternitatem excipias. Q terri sì nec alibi daretur Eternità s, fi daretur in Nec Cœlum effet alibi, fi ejjet extra Coelumì fic Superi placuère Loco. Delegati ex omnibus Divorum Ordìnibus, hic fua celebrant Comitia-, de Terra rum Bono public o con ful tur i. Habent Capita quibus confulant, Brachi a, quibus adjuvent, ma nus, qua s cum love move ant, Digitos, quibus fcribant, Tibias, quibus fuft entent, Qe ant ut Dente s, quibus Client ti negotia mordicus tu-Vide integra quatuor Sanftorum Corpora\ pro integritate Cotnitâtus Codnenfis toto corpore laborantia, etiam quiefeendo. Ad ejus proteffionem tot a s exerunt virçs; qua quadripartito Orbiprotegédo fufjìcereri' S. IUL1US INNOCENTllISl ,[ Dum audi s lulium, Pharfaliam ne met^e\ Civile bellum nonni fi fecum ge/f t,Vì clorjul Parem jfpera laurea fi hìc Ccefarianus eri*■ Innocenti] nomen Probi tati s te JJera d ' Probitas caufa fupplicij. 6ą Non triumphàff ?/; ni fi a pud noe ente s Innocenti a noceti s effet SENATOR ROM A NU Sì J ' lì à fenio nomen grande SenafUs habet; candorem pro canitie prcefetuUt-, niente canefcens non mito,animo non captilo* Quo ad vixii-,bonâ femper fen tenti am dixit\ opti ma m audi vit, j uff us mori. Fi deli ter a lift confuluit, fidelijjtmè fibi\ confultò pto Fide mori en s. Sub Commodo Imperatore pajjus-, quia Impera toru m Imperatorem fafsus\ Durifjimus Regnatori pro feeptris fujtes verfabat\ qui ab infra&a Iulij patient/a frangerentur. Quilibet pcenalis fujtis in penna mollefcens\ hune Marty ru m Faji i s adfcripfit. Çfuftibus\ Nunquâ comoditi s jacuit, quàm fub Còmodi expertus:nullû efseCómodń,abjque incòmodo. Nefajlos alibi fuji'es, inter Pejlos Codna re-quorû fulcro ad Cœli feandis faftigia. (pone S. H IL AR El S MARTYR ' quotidiana Codnam intulit Hi lari a > fed non Bacchanalia-, Bacchum cum cœtéris monjiris Numi nu ni publico tejlimonio detejiatus. Ne tamen deefset Poculum hi lari tati* ï Icetus exhaufit Calicern paffionis. Imo tot i es Apoftolico mujło p tenus-, etiamnum inebriatur abubertate Domui Pro uva rum Sàngvine* Q DEI. proprium cruorem pojleris propinat-, in quo vera m pot a vit fa lut e m• H In- Integro s hic reliquit cìneres\ è quitus cryftallina vitra formentur, humante fy tribola fragili ta ti s. Qiiisquis itìter mundi vtrfaris Hi lari a-, antecinerali cogitatu confiderà: non procul le à Die Cinerum abefse. Pauluf S AmoNIWS MARTYR husloco Commodo Caefari, ac Ccefori Ctt-JÒL ad Fidelium ecedem manus commcdaverat, an vendi dera ti magna certe mercede conduffus-, fi valorem noviffet, Prêt i ofce mort i s Sanclorum\ Nec agnoviJfet feriò-, quia fero\ nifi corufcans Angelus lumen admoviffet. Hoc a dm oto, deterfu a b Angelo Chrift tanu cru-ac f mete invi dit. C. orem vidit Singutas guttas credi dit effe margaritas, quas hadenus ante porcos projecerat. Nefciverat aliter loqui-,quàm in Ore glaclij. Drdicit intertot Sangvinis voces, mehùs eia- Chriftianum Je fé proclamans. Qmare: Mox enorme, munus ceffit alteri, intcr munera funus numerans. Ex Vi Rimari of eli x vi &ima\ ex e arni fi ce in geni o fus artifex\ rara m artem oflendìt-, dum Capite emit Coronarne S, CANDIDA MARTYR candore notabilis ipfo\ notum omnibus fecit'-non tantum candida Virginitatis li li a-, fed & purpurea s caffi conjugij fpinas pia- 66 piacere fponfb candido & mbicundo. Artemio è are eri s Cufìodi nupta, in connubio honefìum nafta e are erem, eò lìberi or à critica fervitute extìtit-, quo ma gìs vinculo maritali adjlriffa. &tri% Pe trus Exorf ifła Chrift ù annunciatiti ut Satana op e ri bus re ri un ti a re n t. Utrumque cu Paulina filia, Marcel lu s Pre~ luf ira li fonte abluens, fsbyter fub nomine Candida Mthi opijfa m -laviti totam% Fami li a m fecit Candidam. Difplicuit fubitus candor Di oc leti ano, ìnter Sab ce o s Idololatriœ fumo s denigrato Proinde candore m in pallorem muiaturus\ Parentes cum fi lia, fi lios morti s fecit. lecit per De ere tum atro s lapi ilo s! adjecit atrocem lapidationemì at nihil Tyranni s prof eciti prœterquam, quòd Candidanti Cœli feciffet Candidatam. Procul bine ergo incorporei Geryones\ tutiùs quatuor ifìis munimur Corporibus. Cùm fi mus Divorum Corporum Cufiodes-, cufłodibus corporis non egemus. Si fie vota devote Viator\ etiam Codnf.L,; ubi auriga juffi dari hauftum cerevifìa, & i p. ' ali' aliquantum potavi. Poft potionem, adeo me langvor ac obfufcatio occupa verat; ut vix in loco non corruerim propter debilitatela Ccrnfu-gi ergo quantocyus lub Prote&ionem Divi Ro~ chi, &C imprimis Beatiflìma, conijciens: hauftilè me aliquid petti lentia in ilio potu; fenfiq; per dies aliquod eundem langvorem, ac jam prope defperaòundus,fcripfi ad Te Fratré meum expo-(cendo Tuffi agiti, vix manu ad litera s exarandas ("ufficiente. Quas dum ordiorin tali infortunio; ecce occurrit menti Protećtio DEI Genitricis, in eo loco probatiffima. Per cujus interpofitio-nem, fubitò faćhis fum expers debilitatis, vo-tumq; obtuli, prout DEOdante mittam, fecun-diim pofle meum. Mi dilećte frater, ne obJi-vifearis mei, in pijfììmo Memento, coram illa I-magine. Ego etiam reciprocò, pro Tua longeva incolumitate deprecabor Majeftatem Dìvi- nam &c. &c. . Conftat autem, quòd pradićtus nobiIis,eotem-poris articulo, habuerit penes fe exemplar papy-raceum Beatiffimae Codnenfis, ad quod fiducia-liter recurrendo, firn u I cum Scriptore manuali, Se auriga, protinus convaluit. Extat itidem autentica Recognitio Beneficij Mariani, ab altero EquitéLitvano faćla Anno 1714, ex vernacu-la dialećto, ita latine reddita: Ego Cafimirus Suzin adferibo id, fub jura-ftiento, Grafia Sacratiffima Virginis in Imagine Codnenfi;quòd aliquandodiftrahendo animum ^enatione, cum Venatoribus Uluftriffimi Magni Crucis Exercituum Litvania, in tranlìtu eque-ftri cujuspiam vadi limoli, tremularumq; paludu, I de- delapfus ex equo,incidi fu pino corpore in eafdé. Ibideméquùs, quamprimum ex prati pitio elu-âari fatagens, violento faltu fupra corpus me-tim evafit, csepitq; me profundiùs, lutulenta voragini immergere. Tanta autem in eodem loco fuit profiinditas;Ut nec mei, nec equi, pars ali-qua apparerei. Inclamabam igitur quantum potili, ÔC quantum vox fufficiebat, opem venatoris, integro horas quadrante. At ille ventis, ac pluvia, imo edam longâ diltantiâ impeditus, nihil audiebat. Ad extremu, lutando cum limo glutinoso equus, mihï fub pondéré fax molis jacen-ti os concufìerat, genibusq; pećlus feriendo,pro-fundiori aquaétotum imprelTerat; adeo: ut auri-bus & oculis luto oppletìs, fola labia libera habe-rem, vicinamq, mortem con fideràndo* dicerém: Domine DEUS miferere animaemeaelEo tempo-ris articulo, venit mihi in mentem Effigies Bea-tiflîmae Virginis Codnenfis! jamq; fere extremâ vocis contentione ingeminabam:Sanâ:iffima Virgo Codnenfis fer mihi auxilium! quelli aćlum ter repetij. Et ecce Venator, quantumvis diffitus, inaudijt hsec verba,quibus Beatiffimam Codnen-fem invocabam;eumq;cIamoremfecutus, accur-rit. Vix tamen affequi poterat, ubinam locorû éflem; cùm omninolaterem; meq; tantummodo femivivum reperit. Cohibuit ante omnia equu, 6c in partem avertit, ne finaliter opprimerei tandem inflavit cornu vena tori um, fignoq; dato Socios congregavi^ qui concurrentes, de ip-fîs lethi faucibus me cripucrunt. Iam enim nul' la fpes vitas in hoc mundo fupererat. Nunc cS Gratia Sacratiffimae Virginis Codnopolitanae i*1' ter ter vi vos fuperftes; eandem glorifico; ncc cefla-bo_ glorificare, quamdiu vitales auras traho, ac teltimonium pr^fens fubfcribo. Cafimirus Suzin. Hucitidem /pećłare videtur, non donarijs, n^c ttionimentis literarijs;; verìim viwx vocis confeflì-one, fidem promeritus pauper ruricola, Codncn-fium Bonorû glebae excolenda» adfcriptus, ver-naculo nomine Ivan, id eli: Ioannes. Ibat iiie per filvam, den fis confìtam arboribus! & lòrfan locò fonorx fiftulas, libilo ori s propri], itineris tx-dium leniendo, five garrulas volucres, five ina- vC?ì-nCnt0S' ac* n,uficum Ccrtamen provoca bat, VidiflesTiryrum, aut Corydonem, cum cithari-gero Apolline, in Symphoniaca defcendiÏÏè a renani! Ita /uà agrelìis Choroftates delećhtur harmonia! lic placet ipfe libi! Inarca infolitus à longe verberat aures fragor! Pallìm confraćłcE frondes, revulli à fìirpibus rami, protrata arbufta, horribili perfonant ftrepitu! Conticuit choraula nofter! imaginatus Faunos & Satyros, petuicis permiftos capreis, agiles ducere choreas, auda-Çiq; faltu frondofa nemoris perrupere obftacu-la. At vox iam propior, rauco exafperata murmure, notum alias, prodidit melodia turbatore, lum vero trepidanti Silvano, nec modus fu ex occurrit! ncque venit in mentem feftinatiorin verticem praaltaspinùs afeenfus, nec fpatium fe le colligendi relictum eft. Propcrabat interim uircéto curfu obvia m, hirfutus nemoru prsedo, modo quadrupes, modo bipes. jycc mora! Iam ante fcintillantibus oculis notatam vićlimam,facto impetu, totoq -, molis carneae pondère con- eus- / y * cuflam, tam graviter folo alliferat; ut contremi-Icens quaquaverlum tellus, ad multoties repeti-tam rupium refonantiam, horrendè ingemuerit-i\îox crudelis anatomica cruentam aufpicatus lanicnam,praeacutis ungvibus, extimû cutis velameli, à tacie ad collum ufque, délicate utiquc mulcendo,detraxit. Tumimmitis Tigridu col-la&aneus, ex mamillis exfuxit fangvincm, lace-ravit lingula membra, dinumeravit ofl'a cmnia! totum denique corpus, plus quàm fcptuâginta confodit vulneribus, ita ut in homi ne, nulla ho-minis forma reftarét. Ciim demum exigu a fu-perllitis animae prodenti indicia, aliquantum ad-liitifl'et, non degener liiorum abavorum nepos C nam turpes inftant etiam morientibus vr-y7) è fangvinolento tortore, importunusFlamen, nativas preces furdis immurmuravit a uri bu s, ÔC receffit. Diu jacuit fub aperto love miferandum iemicadaver! donec à vicinis,cafumaiiquem fub-odoratis diligenter conquifitum, repertumq; in patriam cafam delatum, ruralibus fomenti s te-pefaćtum, evocatisad immane fpe6taculum chi-rurgis monftratum fuiflet. Verùm primus lani-aticorporis afpećtus,fpem vitse impoffibilem pałam demonftrans, omnes pharmacopolas abfter-ruit. Solo motu capitis, agitatioae numer.orum, ÔC fufpenso pras il u pore naso, manifefta defpe-rationis ligna exhibentes, in vias fuas abièrunt. Quid ageret pauper familia? quse remedia adhi-beret orphanum tugurium? nihil folatij in hu~ manis rertabat adjumentis. Ergo de re lift us à peritis chirurgi# aeger, Sofoitatrici Virgini in /-magi ne CodnenJÏ, Gloriola commendatus; mi' rum 76 rum dićtu! praeter, imò contra omnimodam ex-pećtationem, â portis Libitinae redux, priftjniscjj viribus reftitutus, mifericordias Dominae, coram omnibus videntibus, quo ad vixit, hilaris decan-tavic. Succédant jam diverfae Gratin, di ver fis hominum Statibus impertitas, votivisq; donarijs tccognitac, minime fervato Dignitatum gradu re-Cenlendae. Quandoquidem apud Superos nul-lum eli diferi men perfonarum! & ficut munda-nsecalamitates aequo pede proculcant inopû ca-fas, Regumve tutres: ita Deipara in avertendis talibus a;rumnis, fuppofîtâ sequalitate fiducia, fervare folet paritatem. Primatum tamen, quan-quam non arrogare; tamen ex propenfione do-meftica, obtinere cupit hic, Sapienana Familia? ne cani extcri in enarrandis Avitas Prote6tricis magnaJibus, prascurrant. Hinc faltem notabi-liora munera, ad Aras Ejus appenfa, fumpto à domefticis ordinis numerici exordio, proponam. Ì » Fundator BalilicasCodnopoIitanse, faepiùs nomi-natus, longâ membrorum contrazione, per ve^ Melica incantamenta compeditus, ac efficacia fuse Auxiliatricis, ab his vinculis expeditus; Diadema, feeptrum, Solem,Luna; cun&a ex auro & argento affabrè elaborata, curavit affigi Imaginu Poftea vero dicavit anathema aliud, cum infcri-Ptione fequenti. II. £x voto B. M. V. de Gvadalupe Codnenfi, mae-ftus maritus, infirmarci caram conjugem, in hac Tabella obtulit. N1COLAUS SAPIEHA Vcxil-"fer M.D. L. die 9. Novembris Anno 1641, I3 llf» t III foannes Ferdinandus Sapieha Comes in Kodeń, ob redditam agonifanti (ibi fanitatcm, ex fuo, ££ maeftorum Parentum voto, huc recurrentiurm B. M. V- obtuJit. IV. Nicolaus Sapieha Palatinus Breftenfis agonifans, ope B. M. V. redivivus fere, è voto obtulit. V. Cafimirus Melchiades Sapieha, ob recuperatam ex graviflìmo morbo fanitatcm, B. M. V. ex voto Anno 1650. ; VI. Cafimirus Sapieha, Ioannes Sapieha B. M. V. ob rcftitutam fanitatem, ÔvParens dilećlorum Fili-orum die 28. Ianuarij, Anno 1643. obtulerimt. VII. Cicilia Eiifabetha Sapieżanka ob redditam fibi fanitatem, B. M. V. ex voto honeftorum Parentum, & Cafimiri MelchiadisFratris reditum obtulit. VIII. Therefia Sapiezanka ex voto dedit, ob recuperatam fanitatem mirabiliter. IX. Ioannes Ferdinandus Sapieha in expugnatione ThorUnienlì, fufo adhanc Iconem fufpirio, evi" denti periculo Sveticas captivicatis ereptus, voto argenteo Beneficio fibi pracftitû recognovit- Ioannes Sapieha Notarius Campeftris Regni, A' vus meus, cum Germano fratrc Chri (lophoro, M-D. L. lncilòre, ad Aquas flava s, fervi tuti Sci' ■ chi c$ 78 thicae mancipatus, magnocj; lytro, poft aliquoc aanos redemptus; cum iterum ad Taykuzy, in tandem capti vitate relapfus eflèt: opportuniflì-ftium hujus Imaginis praefidium.eft expertus. E-°dem enim die,quo affliàiflìma Uxòr,' Conftan-tia Herburtowna, magnifioatti ex puro argento Veftem, ponderis plus quàm trigintà marca rum, Se velarci unionibus phrygiatum fquod hucus-que confpicitur) aptafiTet leoni; maritus deimito Barbaro Tauricani Heri animo, liber, ablque Ullo pretio dimiflus eft. Infuper gravi morbo Ç mìferere di&o ) in eadem incarcerationé contrago, ope Virgineâ libtratus, poft felicem ^greflfum, lnteftina humana, in fex majoribus Tabulis argenteis efformata, Aras Codnenfi ap-pendit. XI. Cùm Parens meus, la boran re s circa ftrućturarri Certi aedifici] opìfices luftràturus adveniflèt; fru-ftuiu ejusligni, quod tunc ferrabatur,OCu!o in-fpicientis ilìapfum, prseter penetrativos, in tam delicato organo do!ores,proximam laefo minaba-tur caecitatem. Confugit is ad Domefticam in calìbus defperatis Patronam, non fine prodigioso fucceflu. Nam poft dies aliquot laefiva par-ticula, fimul cum lacrymis effluens, intadam re- liquit pupilìam. In cu jus Beneficij memoriam, aureum ad Altare Virginis obtulit oculum. I-demtoties quoties, fere intolerabili podagra tormento excruciatus, unicum levameli ab hac Ima» Rine fe obtinuiflè fatebatur. . XII. ....... > Mater ter a mea jam jaiiì rtiòribiinda, facraq; un- ćli- ćłione ad lu&am estrema delibuta, Litanias corani hac Ara decantari voluit ad Tua m in tendone m. Poił breve tempus depulsâ aegritudinc perfette convalefcens, argenteum anathema gratitudinis eidem affixit. XIII. Eadem Anna Fredrowna Sapieżyna Palatina Trocenfìs,àmedicisdereli<5ta, poti difeuflam fu-o fexui communem infirmitatem; non fine mu-neris teltimonio, gratam fé Divae Sofpitatrici ex-hibuit. xiy. Paulus Sapieha Epifcopus Samogitias, Abba$ Paradifienlìs ex voto. XV. ! Tabula argentea à Parente meo oblata rep ni-Tentât navigiu, granari® defluitationi idoneum; pro mirabili prasiervatione, ab imminente naufragio» eidem Dantifcum veli fican ti. XVI. Nec ego magnae Matris magnalìa tacere pofTfl; qui adhuc in astate renella, inter pueriies iudos, illapfam gutturi aciculam nullo modo poteram eijcere. lamq; femivivo propior, ad hanc delà-tus Imaginent, continuantibus lacrymabundarfl orationem Parentibus, fubitò, abfque ulla vio-lentia, cum acicula mortem vicinam exfpui. In cujus rei memoriam extat notabile don a ri um XVII. Itidern in «tate puerili, obtulì raunus argenteutfV ab ardentiilima febri, in refrigerium Sanitari5 edućtus, cum infcriptione. Cor donat parmi parmi Tibi Virgo Sodalis w / W leviùs pojjìt ferre Jagi ita minut. ioannes Sapieha. XVIII, Magnas Matri MARÏ/E, Univerfi Orbis Protettrici Inclytse.' quae cùm ab acutiffima iebri,bi-nà vice, velut ad rogum jam depofitum ejibera-verit; in arrhain Bonas Matri, perpetuum erga Divani cultûs & gratitudinis teftimonium. Ma-thias Erafmus Gfembocki, Artium Magifter 6c Philofophias Doćtor, pro tenuitate fu a, hanc 1 a-bellam ex voto affi ei cura vit, die 7mâ Ï ani j 16 $6. XIX. Stabilis affirmat traditio; animam defunćti 'N i colai Kos, poft fu fa s ab uxore fuperftite prece s coram Imagine Codnenfi, ex pjenis Purgatori) liberatam ad Cœlum evolâflfe; atque in appari-tione eidem faćta, hanc Jiberationem fîgnincâiïe, Extat memoriale in Tabula argentea jufti pon-deris, cum infcriptione: Nicolao Kos nòbili ex Palatinatu Pruffiae, maerens uxor Marianna, pro anima ejufdem fieri affigi ad B. M. V. ejfecit, anno 1640. XX. KTobilis cognomento Korycki, porrećta fibi jam jam naufraganti auxiliatricem dexteram, à Per-fona quadam ignota, caslitus à Deipara fubmiflfa, votivo carminé celebravit : Naufragm à tumidi s cafu dû mergiturundisy Votivâpetijt Te Pia Virgo\ prece-, ' fiocTibi jâpendit Gente anathemaKorycki, Teff era fervati falutis erit. Ad M. D. Gloriam, B- M- Virginis Honorem; K Ce- 8i * Gencrofus Dominus fcànnes Kobylińfld, Tabula ni hanc Ecciefias Codnenfî, ad Imaginem B. M. V. deCvadalupadcdit Anno 16ï6> XXII. Thecla Woffowiczowna ex voto. XXIII. Fi'"& lucis votivû diftichon à Paulo Lubowinflû. Nil pat et in m un do, qui facro luminepaupeń Hic folus cerni t, qui Tibi fert oculos. XXIV. Keverendus Dominus Adalbertus Kofackî ex travi morbo ad fanitatem redux, pro prseftito eneficio votum appendit cum teftimonio. XXV. Hanc TabeJlam TibiSacratiffimaVirgo&c Mater Domini mei, licètindignus Servus, aa pcdes Sa-cratiffimae Majeltatis lux provolutus ex voto Elias Święcicki curavi. XXVI. Ex Patrio Idiomate tranflatum: Fclicem exi t um poft vitce fiationem, fedprjùs ejus emendationem SanEliffima m ibi di gna re Vtrgo Codnenfis dare. Ioannes Korycki XXVII. Simifiter ex Rhytmo Polonico: Michael Racla IJki vota do pro documento. Redux ad fanitatem à mortis memento. Eva fi mort e m fievarh jam tela fixuram-, Quamprimû ad Codnenfem confusi Pifturâ, XXVIII ltidem ex Idiomatifmo vernaculo: Ad Honc re rem & Gloriam Domini DEI & B. V. M. in E-JUs I magine, quaà colitur Codnse, offero h anc la-minam. Ioanries Hornowfld. xxx Anterioribus ànnis, nimìriim circa annum 16^6, ab oppido Codnenfi Ç ut fertur ) oblata proitat Tabula argentea, exprimeiis utriusq, Iconis- tam StatuariaèG vadalupenfis-qua depi&as Codnenfis, admirandam conformitatem» metro fequenti: Nefcio quid vivum multi s Jpirare vi de ri s, Qui tè ht tir fiatuam Numen habere Tuam. Hoc et i arti mirum\ quòd&hìc ut viva Tabella Evari a s vultum fapiùs ipfa Tuum. Quidam te Icetam, qui dà (^mirabile) in cefi a-, Hic indign ant cm con/picit: i Ile piam. Hi tic difeat, qui feire vélit tniracula Codnad Plurima fint lic et,ai MaximaVirgo Parensì Felices Pòpuliì nec Gens felici or ulla-, Qnàm quee deficicns ubera Matrìs habet\ Codna TuaSinfianterfupplex venerarePatro-Virgo Parens fepemâ Tua Mater cri t. ( nâ\ . • XXXI. . . Thaumaturgx in Kodeń Virgini, experts à Pe-fte Patronae! Domûs totîus in cunćtis refugijs Protettrici, magna: fuas Domina:, indignilîimus, ać asterrtum rnancipatus Cliens, îoahnes Nari-tnundus Comes & Hereś in Kodeń Sapieha, liete rend ari us M. D. L. fe ipfum, fortunas, di-l'oncs,populumq; fibi lubjeòtum, facrisTub Iterando pedibus:hoCcC débitasgratitudinis, âmo-ris, ÔC obfequij Infigne ex voto appendit. 1711. XXXII. ^adë Diviniffima Opitulatrix, eodent anno, lu- K2 cm 83 em atrociffìmam, annerita foedè dépopulantetn* vel maxime in Villa mea Olfìankì nuncupata, re-currentibus ad fuum Patrocinium incolis, puntuali ter fedavit. Pro quo oblatû eft ex argento anathema gratae recordationis. Supervaeaneum eflet revocare ad calculum o-mnia minoris notae munufcula, addenfatis hinc inde fplendoribus Marianam Aram circumdan-tia. Plurima eorum.quae non capit Ara; in cir-cumftantibus pendent Pyramidibus, & in Sacrari j Depofitorio aflërvantur. Patent praste-rea, genuina forma fabrefaćti hominum vultus, corda, dentes, manus, pedes, plantas, vifcera, aliasq; corporis partes, diverfis maJignitatibus affeaae: Tumanimalium pecudumve figurae au-reaeôc argenteae, fpećtatorum potiùs, quàmLe-> ćtorum oculis fubijciendas; ad augmentum te-nerrimas fiducia, atque pietatis erga Potentifli-mam Virginem, loci iftiusTutelarem. Nunc ad ulteriora ejufdem Iconis decora, ac admiran-da Privilegia, Orbi de te genda propero. caput decimum. Imago Codnopolitana, à corruptone & cafr bus fortuit i s prccfervatû, favoribusq, I! lu fin' um Perfonarum honorât a, cum adjunïïis ibi' dem earum Encomìjs. Umeramus inter naturae miracula, ani' % mantium, aviumq; longasvitatem! in10 illi rerum Parenti novercale odium im' putamus;ideo; quòdnon talem, qualef* cer 84 cervis, corvis, cornicibus, Neftoreis parem an-nis, concellìflet setatem; quali invidiflet homini-bus. Stupemus immortales Ç ut ajunt)cedros, im ma rcefci biles lauros, incorruptibiles cypa-riflòs! faepiiisfàbulofa delufi narrazione; quàm reali prodigiofse diuturnitatis certificati qualitate. Qiiis enim, nifi mente motus; aut corvi annofi-tatem experimentaliter probare: aut tercente-nariae Qucrcûs computare menfcs, ridiculis au-deat documentisi1 luitiorem Iongè merentur ad-mirationem, non tantum humana corpora, vitali fpiritu deftituta,ideoque corruptioniobnoxia; per mulros tamen fseculorum traćtus incorrupta: ìed etiam coasva immemorabili temporum anti-quitati artefa&a: iMemphiticae Pyramides» Rho-dij Colollì, iEgyptij obelifci, haćłenus alicubi, perdurantes, &quodammodo fati, omnibus c<3- munis, expertes! fiquidem, mors etiam Saxis, ftiarmoribus^venit, Quidni igitur curiofo Co-dnenfium miraculorum fcrutatori, prima fronte 1 liceat opponere, Iconis Mariana Pi&uram, Anno iErae Chriltianae, quingentefimononagefimo Quinto à D: Augurtino iuniore ut vocatur elaboranti? adeoque per annos mille centum viginti quinque, nulla corruptione temeratam, vivida venuftate amaenam, incredibili decore vernante; ac illis infultantem cóminationibus: Tabidaconfumi t ferrum, lapides$ vetuftas. Ecce enim tela,'minime durabilis! filoqui fciret, loque ret ur: n e que fort i t udo lapidum, fort i t udo mea, ne-9ue materia mea 9 Confi-'V prsefenti rerûStatuiopportunû,vi(itavit,Cod-iiensé leoné; nec exile munus obtulit Thronu futi'n, fubie£tafq;Throno Ditiones, Inviétae Belia-tricis prasfidiariasopi commendando-, nunquam uti- l &7 utiq;fallibili. Fiet huiusRegias Vifìtationis paulò inferiùs mentìo lpecialis. Nunc ad aJterum ior-tuitis annumerandum cranico flagcllum quod equidem Reginali tabernaculo, ad intimu ufque fenfum appropinquaverat; verumtatnen ab ipfo cius latere, prodigiose relîjijf. Caium explico: Medium piane curfum in orbitaZodiaci loi con-fecerat, ad annum CHRISTI 1680. & Sacrolan-ftas Triadi feftivusdies illuxerat; quando luci iucem (quanquam minime jucundam) addi-turi, non jam triomphales, fed ferales ignes, magna m Oppidi Codnenfis partem, fubitaneo de-paIti incendio, Ecclefias quoque Penetralia involavate. Interim; Qui s cognovit feti fum Domini? aut qui s Confiliarius ejus fititrQ ita io hoc Fefto canit Ecclefia ) quânam ratione; rebus omnibus, tempeftivè ad tutiora afportatis, fola in Akari fuo Imago Deipare fit derelićta. Subierat in mentem pofìea, quibufdam horrorC folito confternatis; Thefauri incomparabilis, deplorata feré jaćłura; manufq: alacres, ad eundé voracibus fia mmis eri pie ndum evoca verat. Ve-rùm (ut dicitur) poft bellum auxiliumy Sefò medicina para tur, cùm mala per ton gas iti' \valuère moras. Iamviêtor ignis leges dabft & licèt illegitimus pofleflor interioribus Ecclefias fornicibus occupatis, defenfivas refiftenti# aditum omnem praecluferat. Potior pars para' mentorum ac ornamentorum voraciflìmo vafta'. tori ceffit in AJimentum. Inter alia volumen c" phemericum memorabilium hujus Effigici Tali' matum, fub tempus tam Romanse, quàmCodnC politaneCommorationis; item annotationes ' f / , the'1' Scotica; variaìTeftimonia de realitate Reliquia-jum fen firn colleétarum: nec non Breve Àpo-ftolicum abfolvens Fundatorem à Cenfuris pef lubtra&ionem Sacras Supellećtilis contraćtis,cu irreparabili jaćłura, converfa funt in favillami vuantum enim Orthodoxe Pietatis, quantum po-fteritatis Solamen, intra breve horarium difperijt ac difparuit,pleniorem utique Marianorum Ma-gnalium cognitioné ex Originalibus monuments ideiîtidêhaufturœi'Ita faspenumero,quodsetas annofaexftruit,deltruitunadics,6C magnas arbo-fcspoftquam diu crevifTent, prope in ićłu oculi cXftirpantur. Nihilominus provida Anteceflo-rum meorum ad omnes cafus circumfpećtio, con-fervatis prasfago quodam Inftinćtu in Archivo uomefljco ipfius Nicolai manuferiptis, excer-ptam fideliterèmonumentis vaticanis vetuftiffi-nias Imaginis Originem» Urbani Fili, aliorumq; Summoru Pontificum vivas & fcriptas vocis ora-culis, Authorum Teftimonijs, tum traditione à Majoribus accepta firmatam Juculentcrcomple-ftentibus, nec non inteeram feriem intentati in foro Spirituali ob fubtractionem Sacrorum Pigno-rum Iudiciarij proceflus Ç de quo fupra diSum ) fufilTìme enarrantibus, prasfenti vero lucu-brationi illuftrandas vel maxime fervientibus, tantum damnum quodammodo refarcivit; quid-quid demum acciderir, difplicet mihi illud'auda-, cius dićtum: Careat fuccejjìbus opto, qui s qui s ab eventufatta probanda put at\ An non even-tus enim demonftravit, haud cafualiter, neque per ignavam oblivionem; Effigiem noftram incendiaria ftragi, fuifle expofitam, verum occul- L ti 8p tâ difpofîtione fuprente Providentiel ut ejufdem opera clariùs inter tìammas manireftarentur. Qui s, nifi malevolo livore csecutiens, fpeâato l' magi ni s linteamine; alendis ignibus perquàm idoneo; ab iJIis tamen non fous m illadb; fed eti-am prorius intaćlo, imo nec fumosa caligine in-fulcato: qyis ( inquamj) non loquetur Potentias Domini ac Domina;? fimileq; Fornaci Babvloni-ex portentum non agnofcetîQuis praefum'et arguera, praster concurium iimpliciorum turbarû; fummis quoque dignitatibus confpicuorum Sta-tuum devotionem, coram hac Regina compa-renfium." aut faltem in dilłans, Jocum ab ea fpe-cialiter eiećtum fpecialiffimo favore profequen-tiura? Omnium horum tum antiquiorum, tum re-ccn i rum Marianis Aris inferiptus honos, nomen, laudesq;manebunt. Etquidem vetuftillî-mis noftras Iconis Authoribus atqueCultoribus, AuguftinoCantuarienfî, Gregorioq; Magno quâ-tumvis exilia fuperiùs decantata lunt encomia: quorum alter mandato, alter manu & penicillo efficax Imaginis ProtopJaftes extitit: alter Vaticani foli) fuccefToribus, illam domeilico cultu honorandam reliquif; alter ejufdem Ipeciem impreca fecum aftris intulit. Gregoriana tamen effigiti encomiafticam epigraphen âvetutfiore Minerva concinnatam, Codnenfìsq; Sanćtuarij parietibus inaratam, nefas eft preterire. Sub Umem indue m en tern, ubi Gregor ij Magni dona recenfentur] MARIA de Gvadalupe hic Celebris, tanti Authorìs menfura e fi. Me enim ex Originali in Hifpania Thaumaturge po go, â fe S. Leandro benigne collato, à S. Luca effigiato ( quod dû fub peltê a. S. Gregorio Ro~ m s porta retu r; Regina Cœli fatare &c. â Cœ-itibus concini auditum.'tum fupra molem Adri~ ani; nunc Caft rum Angeli, Angelus gladium va gin as vi fus inférera) Codnenfem S. MARI/E lmaginem, a fé, fuiscj; SS. Succeiloribus, pluri-bus f&culis Romas confervatam, &: paribus prx-ditam gratiisdepingicuravit, circa Ànnu CHRÏ-S11 595. Tandem Urbanus Vili, idem dileélu Gregorio exemplar, NicolaoS. R. / Corniti Sapieha Vexillifero M. D. L. hujus iEdis Funda-tori, in tuteJam Familte, lociq, fpeciali eratiâ' contulit Anno 1635. Legitur ibidem alia in VexilloProceffionali, fub ejufdem Gregorjj Jineamentis infcriptio: Gregarius Magnus Papa, " 1 haumaturgee in Kodeń Imaginis B M V ex Originali, quod S. Leandro Epifcopo Hifpa-lenii miferat, & nunc Gvadalupis in Hifpania colitur, pro fuo pio ufu, circa Ann u m C H R Ì-STI 595. ad vivum delineate, â SS. Succeflbri-bus per multa fabula, in Papali Oratorio religiose con fer va t«, in publicis calamitatibus, ac pelle, R o mas, ÔC hìc probatiffimx; tandem Anno 1(535- Urbano VIII. FundatoriEccleficeCodnenfis p rat io Tè ohi AuUor, & Cultor. J ' Ex alte fa p art e T^exilh t a lç f>citet lemma' Jean S. Gregorio M. Pap/di leBiffi ma * Thaumaturges in Kodeń MARIE. vero Divi Leandri Hifpalitani adumbratam nguram ejufmodiexornatelogium: L2 L,e an drum natales canunt, S an cium virtutes, & Pétri probàrunt oracula* Prie fut cm Hifpalenfes celebrant, Vi ji goi h i Apoflolum venerantur. Vixit tant us-y quantum effe Virum Apojiolicum decebat. A morte ta men major] alium Orbem fub Lechico qucefvit polo, in Ctdnenfi obtinuit Ecclejla. Quant u s fit, vel hi ne met ire-, qùodprcefiatitiffìmum Divi Lucie opus, Gregorij Magni de li cium, contra quœvis advèrfa tutatnen, MARIAMvidelicet de Gvadalupe in primo Originali Codnenfis Iconis S. Gregorio cariffî mee pro fupremo naHus efl munere-, vel ^/vóć/Sapiehan£e Domui in primatu Tutelarium ideo numeretur. Sanffè obijt Anno CHRIST! 603, Colitur ab Ecclejla die 27- Februarij. Urbano quoque VIII. Pontifici Maximo, com-petentibus expreflo coioramentis, ibidem fic accinitur: Urbanus Vili. Pont ifex Maximus\ qui ex Originali Divi Luc Varia-no Ima-girti i, i muli i s objbr. vata. Paro-chiaHO" fzcza-nznfìs infule Çodnen-Jt incorporata. 90 ; Religioni s Protectionem> ad libertatum defienfionem, limitum extenjionem, ad Regni Paci fie ationem. Pia cui t nimi rum Regi a DemiJJì o Regin ce Demi (fi oni s\ Dilexit JElećtoralem Majeftatem elećta ex millibus Maj-efias. Placuère Diverficolori /« fiacie Orbi s Principi fino prcefiagio concolores-, quia Diicolores Virginece Faciei mutationes. Di die i t mutavi in me li u s vu ltus nut ant i s Fortunce ab bujus Imagine Lucae! Abbine finijïrâ fiorte mutata in projperam licuit modulari: Haec rtiutatio Dexterae Excelfi! Minime ingratus Rex Gratiofijfimus pro benefijs contulit Beneficium\ Infiertum haffenus Coronce juce lapillum, tranftulit in Codnenfem lnfulam. Univit Prœpofiturce Paraciam, & pretiofium donavit Unionem; fi pretium, res data Dantis habet, Stetit ratificano doni per Ordine s Regni; ne Regnum ultra Jìaret difiordine. Ceffit Lechia partem Regiorum firucluum Men fie Regi na lii cui pridem Aureurn fiuce Libertat i s Pomuni oraculo ficeeulorum adjudicaverat: Detur Pulcherrimas! Ergo Codnenfies In fui ce > con den fi s Bugi In fuli s aw ioo auclivas AUGUSTI Gratias infculpìte: Nolter ab augendo nomina Cselar habet! Explìco myfteria Elogi}, in quo aeceptata communi judicio, Stani fiai Refie ij Abbatis Andre-jovienfis vaticinia, de fuccedaneis ordinata ferie JPoloniae Regibus, citavi multoties. Pofl: tnanum Congregatorum, nemp>e Ioannem III\ Di ve rfi colore m Monarcham, Sarmatis impera-turum, Vates iile praefignaverat. Quid hoc ornine fortunatilis? Non enim fpeciofum eft diadema, fi tantùm pallefcat auro;&C non lauro trium-phali virefcat. Difplicét paludamentum, murice tin&um cruoris, fine byflò manfveti can-doris. Horremus denigratam abaeftu bellorum frontem, nifi eadem acclinis Numini, caeruleum prasfcrat colorem pirtatis. Diverfos moderanti Genios,oportet ut fit bene nota colorum diverfì-tas; quatenus conformes in (labili aura chamalaę- ontes, ac in mille figuras transformari foJitos di-gnofeat Protheos. Talem Hofpitem ex Augu-itiffimis AUGUSTUM, falutavit Sapiehanœ Domits Regnatrix, in vefiitu deaurato, circû-data varietate. Teftentur illi hanc veritatem, ac varietatem; quos primus Iconis afpećtus, fa-cro quodam percellit pavore, aut quibus con-tritum obftinaci pećtoris Gaucafum.pasnitentia-libus irrorat lacrymis; vel quos è profunda viti-orum abyffo, ad extemporalem trahit refipifeen-%m: ita, ut horum quilibet exclamare queat: Crede mihi plus e fi, quàm quod vi dea tur /-mag0. Non me latet, obfervata à viris omni ^Xceptione majoribus, Virginalis vultûs evaria-«o. Conduxera huc Anno reparatas falutis 1705, M3 ce- Pfalm. 44. IOÏ celeberrimum Pićłorem P. Chrìftoporum Loto-cki,€X Ordine Divi Pauli,primi EremitaePrefby-terum, MonafterijClaromontani inquilinu;pro-tunc VIodavaehofpitantem. Inter alia exqui-Jìtae artis experimenta, petij: in lamina cuprea depingi exemplar Codnenlìs Imaginis, Annuit is perlibenter. Dumq; ereĆto in eum finem tabulato, live fuggeftu, accingit fe ad pingendiï; tantamFaciei Marianae advertit mutationem; ut invifibili aliqua qualitate turbatus, ac prope re-traćlus, fruftrato conatu, abfcedere cogeretur. Enarra vit mihi ferie eventûs, non fine confter-natione notabili, conilituitq.in craftinum, prae-mifla generali exomologefi, & peraćto incruento facrifìcio, praemeditatum opus, iterato aggredì. Quod cum prasftitiffet, abfque ulla difficul-tate, tranftulit in Tabellam, expetita à me line-amenta: quas in hunc ufque diem, pro memoriali rei geftae, aflervo. Similem oris aiterationem in eadem Effigie deprehendit Patruus meus Anti-ftes Samogitiae, cùm facram litaret Hoftiam; mi-hiq;non ita pridé, anno fciJicet 1714. antequam velandos morti oculos tradidiflèt, in confidenti-ali fermonc revelavit! Hue etiam ea pertinent quae ab oppido Codnenfi, votivis quódam decantata carminibus, paulò ante finemCapitis IX. numero 30. Jiteris confignavi. caput duodecimum. MARIA Codnenfi s, precipua Sapiehance Do- tnùs Proteffrix, infeript i s Imagini fucetefli" monijs infignita, Fundatorum Elogijs lai*' d#' , 102 aata, necnon Ecclefiœ Prcepof turati s ad ln-f ulatam fubli mat i one honora ta. Nter ipfa nati iaculi prsefentis, à Vit-gineo partu decimi odavi, primordi a, crudeliorë quâlîbêt Medeâ novercam, v f i roi api a: noltrae exhibuit le fe fortuna. Kron enim eam molli finu, lèd ulnis excepit fili-ceis. Non dulcilaétavif ncćlarc, fed felle pota-vit amariffimo. Non delicati s fafci js, fed craffif-fimis calamitatum llrinxit involucris. Nefaseft Venenatam cramben recoquerc.'quas cùm per to-tius Patrie vifeera, exitiale virus dilfudiflet; etiam diffiris Europae Regioni bus, execrabilem mo-Vitnauieam. Quotquot ver flores, cefi a s nu- fae^"!a' meravit ariftas-, tot mala pertulimusì Quid- mûf.°~ ni marcefcerent Lilia no/ha, ubi nec annofae quercus,nec Cedri Libanitides poterant fubfifte-•"e!1 Vacillare debuit Loricata manus; ubi nec centimani prodeffentBriar gei! Comi nui tenue o-portebat Sagittam; ubi vel Iovis tela, ad infâmes allifa fcopulos frangerentur. Nulla jâ pror-% humanitus fuppetebant media, extremâeva-yendi ruinam, in praeceps inclinata Domuiî nifi 'Ne tecilfet potentia in brachio fuo, qui fibi MAWIAM ab asterno prasviderat Matreni; nobis austri in tempore Domefticam providit Patronam, c,tta fićtitios Gallicani Herculis torques Imagi-^ Codnenfi, propitijs alligatam favoribus. Hàc petite, laqueus contri tus e/ł, & nos liberati ffaim. !lirnus. Non folùm gloriose; veriim etiam mi- I2?-^a.Culosè? ex eorum infidijs evolavimus; qui jam riunaphabundi vociferabantur: Exinani te ufque one ad funda ment uni in w! "Clamant lapides &afier i o Hi eronymianorum, celeberrima rm* \ i:gna de parietibus! elevant fiumina vocem racula opera tur, & cunchs ccnfugientes mi fuanV loquuntur campi frugiferi Cod ne n fiu Di- opem Beatiffima MARI M Virginia mita- tionu: fetoties familiaris Belionx, videlicet MA- bili ter fola tur, t antami habet Ma je fiatem% RliE clypeo proteâos, furibundum exotici mi- ut référant- Mdi tui, fe fi xi s ovuli s non ptfit litis impetum declinâfle; quoties de induftria illud intueri: re vera enimfmti unt fibi ccu~ favire çupiebat Hoc modo nimirum Effigies hrum aciem perfiringi. noftra, ab HifpanicoPrototypo indubitatam de- Ad partem finijtram. ducit Cenealogiam; quòd ad illius imitationem *™ne Sacram Imagmem, curâ S. Gregory ram fe ipfam,quàm fuam Hereditatem; ab hofti- Magni Pontificis, ex Originali Divi Luca li vaftatione tueatur. Unde extra ambiguitatis opere, quod c oli tur Gva da lup i s in Hi/pania^ limites reponenda funt teitimonia, argenteis per S. Augufiinum Ordinis Divi Benedici incifa laminis, ac lateribus Iconis affixa. Monacbum, ad vivum delineatam; à fe,fu* Infeript io ad partem de x terû m. ss- Succ e fiori bus, perpiuritna f J?. / Comeś CHRISThos ad vivum delineata ex ilio Pro- Sapieha, Cafiellahus l i Inenfis pro tunc Ve* totvpo, quod à S. Luca confeBum, Diva Vir- * i Ili fer M. D L. devoto impulfus au fu, nu* Bini fìmiUimum, unà cùm Off bus ejufdetf rneratâ cuidam Edi tuo loci, notabili pecu- Evangeliftcs repertum, perConfiantinù Md' nià, una cum Sacris Lypfanis, clam txtradì znum Confiant i nopolim, ex Achaia Gracit fibi curavi t. Quamobrem Rdituus vi vu s provincia tran flatum, ibidem% à Ma uriti0 combufius\ Ilìeverò, pro expiando delitto, &> Ca fa re, 'alijs cum muneribus fiacri s, G re g® redimendi s p & Thaumaturge Imagi ni $ Gre- g or io S Leandro Hijpalenfi Prafuli in PI Oriana, B.MARIM Virginis,in prafidiu Po* (bani as mi (fum, nunc Gvadalupis, in P i0»ia, Loci bujus, don u m perpetuum ob ti* j1 ri# n nu* nuitrpublìcog, Fi de li um Culmi, per Bogufla* u m Radofîovejki Loci Ordìnari um, cum omM Solennitate exponi pie voluit anno 163ó.fiex-to Idu s Ianuarij: abbine Claret Codne Summit Benefici]s hec Sacra /con. In Bafi Argentea. Thaumaturges in Kodeń Virginì M A RI TE de Gvadalupa nuncupat£, fit Honor, & Gloria-Eandem Sacraelconis Originem clarèinnuit A-lexander \V y ho w ilei Loci Ordinarius in luo diplomate Infulatam Praepofitorum proroga ti va m admittente, typisq; Zamoifcenfious 1710. mandato, inquiens in laudem Ecclei;ae Codnenfis, Magnifico opere confumatae, SacrarumReliqui-arum ceu pretioffimo thefauro ditatee, Imagine Au gufi i (fime V. M ARI fiL,cura S.Gregorij Magni Pap te ex Originali quod colitur Gvadaiu-pi e in Hi/pania, ad vivum delineate, à fitti{ SS. Succe[fcribus fiummè in Oratorio Papali Venerande, in cunftis Rome adverfitatibus experte, & ab Urbano Vili. Penti fi ce Maxij mo oblat e ac in Ea repofite Ecclefia,Jpecia-libus gratij s à récurrenti populo impetrati s obtenti s fiu lg enti s ili ufi rat e &c. En habes arnice Lećtorin nuce Iliademìniini-rum fuccinćtam omnium haćtenus narratori^ fynopfìm. Toties id repctere juclindum eft; quod cum fummo Poloni Littaviq; Orbis folata conjunćhim, tam fcribentem,quàm legentemde lećht. Minime taediofum videtur, undique concordes aggregare relationes; ut in ore pluri' morum reltium, ftet firmiùs verbu veritatis. A^ di (filibet} etiam de terra Orientem veritarei11' Erue illam ex funeralibus Majorom meorû Bu-fìis redivivam! Evolve pofthumas Fundatorum Codnenfis Bailliez Panegyrès,quas jam non cor-rumpit adulatio, vaila mortualium cinerum, ne-Suaquam aufa tranfilire. Excute de fepulChrati Pulvere xvi fui Phaenices, quorum effugiunt fi nudo s nomen honos% rogosì Penna vero immor-talis Glorise animata privilegio; quamvis dente fatorum illasfa, haec in marmore ieri b i t. D. O. M. Hic recumbit NICOL AUS S. R. I. COMES in KODEŃ SAPIEHA Ca fie Hanus Vilnenfis-, in Ula natus Familia, in qua magnum fi mul, & optimum prodire rmrr- iti non efił paradoxum. Codmjt Magni, Gedimino- Narimundovianî, Olgerdia-niq, Ducum Li tvaniae Generis, & inde Natalium Celfitudinis majeftate tantoru Aboriginum con-fpicuas, ex utroque Parente. HERES Nicolai & Ann ae Korybuthiae, Duciflfae in Wi-śniowiec, Palatinorum Vitebfcenfìum PRO LES Hedvigis Woynianka, Thefauraridis M. D. L. poftearlelenaePrufinowfka, Succameraridis Bel-Zenlìs, ex Kalinovia Confobrina Palatini Czer-nihovienfis, Exercituumó; Regni Ducis, nataì MARITUS Cafimiri Krzepicenfis, Ioannis Pincernas M. D. L. MołczacenfisCapitaneorum, IoannaeTere-fiae, Heiense Nz PA- Monu* \ mtntum Marmo 107 PATER. Ecclefiae hujus,ex Parochiali in Prsepofìturalem, lub Fi tu Io S. ANN/E erette, à primolapide CON DITO R. Ad continuum DEI cultum, quinque Presbyte-rorum, faerarumq; fupellećtilium, nec non iEdis S. Spiritus Xenodochialis, de propriiscenfibus FUNDATOR. DuplicataLiminû Apoftoiorum vifitatione, quatuor Divorum Corporum integrorum, aliarumq; deSacris Offibus Reliquiarum, lconis Thauma-turgas Deiparse de Gvadalupe, inexhaufto Gra-tiarum Thefauro preclara, de fpeciali S. Sedis favore ex Papali Oratorio obtentse in praefidium Loci hujus, Domusq; fuae, Româ TRANSLATOR. Pro fìngulari in Matrem Ecclefiam zelo, multis à fummo Pontifice Urbano VIII- praeconijs, ap- pellatus PIUS. Sigifmundo III. Vladiflao IV. Regibus Poloniae charus. Ex fupremo M. D. L. Vexillifèratu,Cu-riae Marefchalcatu, Minfcenfì, Breftenfi Palati-natu, Tribunalis Scipione, multisq, Titulis, Bello 8c Pace cum Mofcho fancitis, primo emeritis gradibus, in Litvano Senatu, CafteJlanatu. ILLUSTRIS. Ne verò& Externorumfavorumocclufos expe-riretur portes, imo ut omnium felicitatum, ac am-biendse denique asternitatis aureos, libi patere aufpicaretur; honorifieo aureae Clavis munere, à Ferdinando II. Imperatore, oblato 1NSIGNIS hune 108 Hunc celebrate Santuario). narrate annales, i mit amini Pofleri\ Luge te Chrifliani\ Singuli demum dicite Tantum Virum, cum tam ingenti jaftura Nunquam mori oportuiJTe (III Vìxìt MDCXLIV. XIV. Mart >j, stati s LX- Tu quisquis fu\ Contemplare non aegencrem Augufti Sangvi-nis, tot Coronatorum in Europa Capitum Geni-toris, praecipuarum in Litvania Profapiarum Aućforis claritatem! Omnium Dignitatum tritis 1 aterno veftigio calcatam greflìbus femitamliE-tatem Virtutibus magis, quàm annis cumulatami ptaeftantiffimum Templi hujus Opus! Tum conclude'. Ita ab EoGloriam Nomini s illuftratam, Curulium api ces pojfeffos > vitam pera Ha m fuifje; ut Fami liée decorum, Atlantem, Regibus gra tum, Rei-public te proficuum SENATOREM, Superi s Orthodoxum Chriftianum verè gereret. Abi\ vscujus alt a m O ri ginem, cum Ducibus RO-ŹYNSCYS e an dc m > ex Atavis Principibus : dexteritatem ex gefìis pro Patrzą, Pi et a tern ex benefaftis, agnofcis; . Ej us cinerei venerare. perennem Ejufdem memoriam, excat aliud Jjtonumentum, fupra Portam Ecclefiae, Tabulas Marmorea; incifum. i 1 p: • . ^ ni d.o.m. 100 D. O. M. llluitriffimus & M agni fie u s Dominus NICO-LAUS SAPIEHA Comes in Codeń, C a lì eli a-nus Vilnenfîs, Capitaneus Moiczacenfis,ad pro-pagationem Fidci'Orthodoxe, atquecultum Divin um augtndum, hanc Sacram iEdem, ftudio iifigulari, impenfis magnis , & opere haud im-poiitoextruxit : Sacerdotum certo numero illu-itravit: ornamentis amplificavi^ Plura intende-bat; ni invila fata pi um praeripuilTent conatum. Sufficit adnominisimmortalitatem,hoc perenne ïïionumentum. Anno MDCLI. Duret in aevum machina! Non ignobilis edam Vates Polonus Woy-fznarovicius, minime relućtante Camenâ, hxc olim in laudem Fund a tori s cecinit: Die ite Ccelicolae, quidnam Nicola us habebitp Excedens terris proemia quanta feret? Hic ve/iro Natale folutn facravit Hotion\ vos, illius, Pergama jìruxit amor-Tam digno, at% pio merito, quis jâ ambìgui Atri a /hlligeri panditis ampia Poli\ Qui tra■ Sed ôc Digniffimae Tanto Viro Corìfortis, Fun' datricis fuae virtutes, nunquam obliterandas» manfuris in aevum literis Codnenfe Sacrariun1 confìgnavit. D. 0. M Haere tantisper, qui vides! Habes hic & legenda, & lugenda. Hìc illa jacet; quae Fundatrice haec ftat Bafilica, HEDVIGIS ANNA WOYNIAMKA, Curise M. D. L.Thefaurarij Filia, f N1" 110 NICOLAI SAPIEHA Cartellaci Vilnenfis Viae & \vx Socia, ipfa meritò in SapiehanasGloriae Thrfaurum referenda, quem & meritorum Majeftatc; & Augulta ditavit Sobole. Infuper fpecie Virtutum fpećtabilis, fvavitatè morum inilgnis, Religione incomparabilis, D E O amabili s, tam privatimi pia, quàm publice, praelvit Polìeris mira Numinis Providentiâ; ut aetates fingulae fuis illuftrentur faeminis, ÔC habeat infirmior fexus, quo afpiret. Hic nempe Thefaurus Immortalitatis eft* obligata in Fiiijs Parentum Nomini Seculorum pretia ac in Natorum Geftis non deftituta Patrufn asftimatio. Hic Tumulus coacervatas per merita Gloriae Cumulus ed! Corpus premit; fed attollit Famam: Offa tegit; fed prodit Virtutem, Gentilitijs Tubis, etiam poft fata Orbi promulgandam."? Non potuit fané à Magnis WOYNARUM No- Nifi clara cu SangvineVirtiisderi vari. (minibus; Sed Fleu nimis inimica mors vocales i lias Tubas in mortuales còégit Tumbas. Ver ù m fatis, hîc & nunc, Parentali conce (Tu eft dolori! fat maeftae pupillas, atrâ defudârunt elu- vio« Il ł vionelPios ut Mânes,AlbóCandldiffimaeàìterni-tatis ingroflatos* Fatti s temporalibus inprimerent ex honoratïs Fundatorum Cineribus, fuccuitt Virgiaei Honoris exprimèrent. Laetiora longe ejufdem incrementa fuggerunt Anni recen-tiores-, quibus hoc Sacrum^Romanse quondam Habitatricis PaJatium lnfu'â meru.it exornari, ip-fumq^raepofiturse munus,ad infuJatamPraeroga-tivam eft evtâum. Patet ïd ex Bulla Sumifli Pontifici s, tenore fequenti emanata: CLĘ MENS E PISC OPUS Servus Servorum D EI. Ad perpetuarli rei memoriami Decet Romanum Pontificem ad. pia CHRISTI| Iiddium, prfiefertim Nobilitatis Genere pollen-tium (perquae Per fonar u m Ecclefiafticarû qua-Tumìibet, praecipuè Parochialibus Ecclefijs in-iervientium, ac ipfarum Ecclefiarum decori, & ornamento, Di vi ni q* Cultûs celebritati peram-plius confuhtur) vota libenter intendere; ac in his fui Paftoralis Ofïîcij partes favorabilitef impartiri: prout Jocorum, & Ecclefìafticarufl) Perfonarum, huiusmodi circumftantijs debiti penfatis, ad eorundem CHRISTI Fidelium de votionis propagationem, nec non Altiflimi laU' dem & gloriam profpicit, in Domino falubritet expedire. Sane pro parte DiJećti Fili j I O A N" JSJ Ï S FRIDERICI SAPIEHA, M. D.L. Referendari j, modern iq; Domini in temporalibu$< infra (cripti Oppidi, Nobis nuper exhibita p- fruè ditata exiftit;iit pro tepore exiftésEpifcopus ,ueeoricnfis,faepe faspiùs in eaPontificaliaipfee-xequatur; ac inluper Parochialis Ecclefia praefa-ta, attenfis, tam iliius annuorum reddituum copia, quàm reliquis Ecclefijs prasfatis,praeeminenL-tiâ, Perfonis, fcientiâ, morum vitaeq; honeftate magis prasditis, magis Generis nobilitate pollé-tibus confèrri confvevit; ejufdemq;Parochialis Ecclefìas Rector in Proceffionibus, alijfq; pub-licis functionibus Ecclelìafticis, Univerfo Oppi-di, & P agor u m praefatorum Clero, (cujus Caput exiftiQpraecedit;& Parochialis Ecclefia praefata, propter praemiffa; uni in ex Fri neipali ori bus totius Luceorienfis Diœcefis Parochialibus Ecclejìjs, meritò fortita eft Nomen & di g ni-tatem. Cùm autem, ficut eadem petitiofub-jungebat, fi Diiecto Filio Petro Putkowfki Pres-bytero, moderno primo dictas Parochialis Ec-clefias Rectori, illiufq; Succeflforibus, primo dic-tam Parochialem Ecclefiam, pro tempore, quo-modolibet obtinentibus, Mitrae, Baculi, Annu-liq; Paftoralium ÔC aliorum Pontificalium Infig- nium ufus,aliaq; infra feripta, à Nobis benigni concederentur; ex hoc profectò, in Oppido prac fato, Divinus Cultus non modicum fufeiperet incrementum, acprimó dieta Parochialis Eccle-fia, in praeeminentijs fuis hujufmodi debitu for tiretur decorem. Quare pro parte dicti IOAN' NIS FRIDERICI, etiam moderni, primodicf# Parochialis Ecclefias Patroni, nobis fuit humilité' fupplicatum; quatenus Cultui decoriq; praefatfr m prasmiffis opportune confukrc, de Benig^' m. 14^ tate Apoftolica dignarèmur. Nos, qui piis vo-tis prasfàtis, precipue circa cultu decoremq; hujufmodi verlantibus, libenter annui mus, bonisò; CHR1STI Fidelium menti defiderijsq; quantum in Nobis eft, Noftram impendimus operam, il-lifq; manu Apoftolicae extendimus liberalitatis IOANNEM FR1DERICUM, nec non PET-RUM, prasfatos&eorum quemlibet, âquibufvis Excommunicationis, Sufpenfionis & Interdicci, alijfq; Ecclefiafticis fencentijs, Cenfuris, & px-nis, à Iure vel ab homine,quavis occafione, vei caufaLacis.fiquibus quomodolibet innodati exi-ft-nt,ad etfectum prœfcntiû tantum confequé-dum harum ferie aefolventes,& abfolutum tore cenfentes, huiufmodi fupplicationibus inclinati, ex Voto Congregationis Vcnerabilium Fratru Noftrorum» Sanctœ Romanie Ecclefia; Cardina-lium, fuperRitibus Ecclefiafticis Praepofitorum, Petro,& fuccefloribus prafatis, primodictam Parochialem Ecclefiam,pro tempore quomodolibet obtinentibus; ut quamdiu ipfe, & illi vexerinr, primodictamq; Parochialem Ecclefiam obtinue-ńnt; Mitra, Baculo,AnniiJo Paftoralibus, alijfq; Pontificalibus Infigniis, in praedicta Parochiali, ac etiam in alijs, de licentia tamen Ordinarioru, Ecclefijs, i ri-ter MilTarum, aliorumq; Divinorum folennia, uti,ac Miiïas, aiiaq; Divina Officia fo-lenniter celebrare, & Benedictionem Solennem, poft Miffarum, Ve fper ar um, M a t u t i nor u m, aliorumq; Divinoru Officiorum SoJennia, fuper po-pulum inibi tunc exiftenrém ; dummòdo inibì Loci ejus Antilles, velSedis Apoftoìicas Legatu s, autNuntius praefens non fuerit,feu fi praefens fit-, O 2 Ejus JL M itJpi • Ejus ad id exprcffus accedat aflenfus.elargiri; ac quatcunq; Ecclełias, &£ Caemeteria langvinb» vel feminis humani cffufione, vel emiffione, aut alias quoraodolibet pollutas, Aquâ priùs per ali-quem Catholicû Antiilité Benedictâ; de licentia proprii Epifcopi, reconciliare; nec non omnia & lìngula Indumenta¶méca, Ecclefias-tica ornamenta qualunque, ac etiam Campani- lia,Campanas, Cruces,Vafa,Tabernacula, ôcPcr- tatilia. Altaria, acquaecunq; alia ad cultura Divi-num quomodolibet neceffaria,&opportuna,in quibus tamenSacriChrifmatìs unctio non requi-ratur, cum folitis Solennitatibus, & cerimoniis benedicere,libere,ÔC licite,poiîint,ÔC valeant; pie-nam, liberam,&omnimodam licentiam.&cfacul-tatem Apoftolica authoritate concedimus, & im-partimur: ficq;& Nos alias per quofeunque lu-dices, etiamCaufarum Palatij Apotìolici Audito-res, ac ejufdem Ssnćtae Rotnanas Ecclefìas Cardinales, etiam deLatere Legatos, Vice-Legatos, dictaeq;fedisNuntios, judicari definiri debere, irritumq; ôc inane,fi fecus fuper his, à quo-quam, quâvis Authoritate feienter velignoran-ter contigerit attentari ; Authoritate praefatà decernimus, non obftantibus Conftitntionibus, Ordinationibus Apoftolicis, ÔC Synodalibus, Pro' vincialibus, llniverfalibusq; Concilijs editis vel edendis, fpecialibus vel Generalibus, Privilegi quoque, Indultis, & Literis Apoftolicis, in con' trarium praemifloru quibufvis Pèrfonis, quomodolibet conceflìs. Quibus omnibus & fingulis, etiamfi de illis, eorumq; totis tenoribus haben' da fit in noftris Literis mentio fpecialis, eo-- ru»11 rum tenores proexpreffishabentes, illis alias in •uo robore permanfuris, hâc vice duntaxat, ha. rum ferie fpecialiter, òi exprefle, ac latiffimè 6c pleniffi uè derogamus contrariis quibuscunque. Nulli ergo hominum liceat hanc Pagi nam no-%ae abfolutionis, conceflìonis.licentia;,imparti-fionis, Decreti,& Derogationis iniringere, vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare prasfumpferit; indignationem Omnioo-tentis DEI, ac Beatorum PE T.RI& PAULI Apottolorum ejus, le noverit incurfurum. Da-[um Romaeapud SanćtamM AR I A M Majoré, Ąnno Incarnationis Dominie# mille/imo, fep-jjngentefimo nono, pridieCalendas Septembris, ^ontificatûs noltri Anno nono. j. Cardin Prodatari us mp: QL. Plumhi) Ricanti Officiali* S.R.C, mp'.lta eft A.Petrucius. C. A. Secret ari us. Porro hujus Bullas Pontificias, gemina vel maxime Claufula, decorem Codnenfis Ecclefàe, palam Orbi declarare videtur. Prima. Plurium Sac-rarum Re li qui a rum, in dieta Parochiali Ec-decenter obfervatarum, precipue B. M ARI M Virginis, de Gvadalupe nuncupat jvx'J tenorem ej uf de m Privi legi'j, in Ecc lefia Cw nenfi habeam, facultatem damus^ concedi-mtis &e &c. Actum in Arce no ftra Episcopali Ia-jtoviae, Anno ab Erectione mundi Quìnque mil-'ęfimo fexcentelìmo,qiiinquagefimo nono; Ana-tivitate Dni Noftri JESU CHRISTI miJleïîmo leptingentefimo decimo, Die Lunae,vigefimâ feconda Septébris, Indizione Romana terril Pó-tificatûs Sanćtiffimi Domini noftri CLE MENTIS Papas, ejus nominis Undecimì féliciter moderni Anno decimo. 8cc Ad exprimendamTgitur grati animi obligatio-nem, penieillo exprcflfam benevoli Paltoris, ac in ferie aliorum beneficorum Antiftitum collocabili, Codnenfe exhibet Sanćtuarium, cum hac Subfcriptione: Maximum in Alexandro Wyhoxvfki Luceorienfé & Breftenfem Epifeopu Fama loquitur\ eoufqus celebratura; quoufque tanto Prcefuli confecràtam pofteritas fervabit Svadam, vel hoc dura tura m calamo, quo fe Magnus coarïïa ri videt in apicei ALEXANDER. Hocipfo tamen maior Apice (fulato. que addidìt in Codnefi Ecclefia Vertici In-Menfuram nihilominus exceffit Omné; Ubi Praspofitos illius ex CLE MENTIS XLcIe-jjentia, ôcCura JOANNIS Comitis SAPIEHA, ^eferendarij M.D.L. Capitanei Breftenfis, adeâ ^tulit Celfîtudiné, quae par fieret Tiarataz. In undatione, tanti Monumenti, imo tot aliorum, ^ajeltatem huius /Ed i s attollentiû, recenter fus- citatoru, lip citatorum, ÔCin priftinum ftatum inftauratoruflH rcinducto ex mente Antiquiorum Fundationû, Smoderili praedicti Collatoris, novem Presby-terorum, de communi menfa viventium, ac hu-ic Ecciefias infervientium, numero; major&Cip-fe Prsefu] fieret, qui fècit maxima, dum hase con-firmavit, Anno 1710. die 22.Septembris: fi major fine injuria fuas Celfitudinis fieri adhuc poflët. Obijt, nunquam fatis depIorandusTorczyni in Vofhynia 1714. 28.Decembris, seratis <55. caput dec: tertium. Hipotypofis Diœcefeos Luc eori enfi s, itra cil-jus ambitum y magoCodnopolitana contine-tur, cum ferie Epi fi oporum, & multipliciuifl Fundationum. ;On minor ed labor; vix memorabiliuĄ1 Aniquitatum, genuinam feruta ri Or j' jginem:quàm decantati Póètarum carmi' nibus.Memphìtici Nili,fontem invefìi' gare primigenium. Prequenter cnim naturali5 curiofitas, vanis deJufa indaginibus.maluit ortus mirarj quàm nofle vetuftos. Thraces, antedictf foiis, Arcades ante Lunam, dum obfcura Genti1' fuarum jactabant incunabula/ecerunt pasnè nu>' la. ]ta plané, Epifcopatum, dequo agimus ,co^ fequenterDiœcefîm,grandaevus Polonicarum ìc' rû Scriptor Longinus adCregorijUndecimi Pa" pas Tempora relegar aflerens: Solida molis iftH,s DTugo- fundamrta,polita effe â Ludovico Rege Poloni é & Hun gar i £ fub titulo Epifcopatus Vloditnl' nui. ri en fi suivez annum reftauratae Salutis 1375. c# ' 120 rum, Cathedris: Halicienfi,qu rexit Ecclefiam Luceorianam ^/acey/^W; ab Armis Korczak avitam derivans nobilitatem.^V^/^j-Io- , annes Lofowicz Civis Vilnenfis, ex Luceorienfì vilnampromotus â Cafimiro Jagellonida. Obije ï^&o.SeptimusÎS/izïtmm Krzefzowflki, ex Armis Qryphiorum norfiinatus 14Ó4. Oflavus Stani-^aus Stawiki. Nonus Ioânes Pudełko, circa Annum 1495. Decimus Albertus, feu Albrachtus Radziwiłł, dictus Eleemofynarius, afeendic InfulâVilnenfem. VixitÀnno i5i9.die 5. Ju-')■ Undecimus Paulus Dux Algimundus Hollza-nÇnfis, de Armis Hippocentauri; ultimus ex Familia Sua Obijt in Cathedra Vilnenfi, cum opini- P one- one Sanćtimoniae Anno 1555. adjunâoLuceone-fibus Jufulif, proprio Patrimonio, nempeoppid? Janoviâ cum attinentijs, ubi durât haćknuą E-pifcopalis Rcûdcnth.Duodecimus Georgius Fal-czewlki, Cathedralem Ecclefiam,de latere codo, ôc ArcemTorczyni erexit, aućłisq;Proventibus Epifcopalibus, deceffit Anno 1544. fepultus Lu-ceoriae. Decimustertius Valerianus Protafe-wicz, tran fi jt ad Vilnenfem, ibidemq; Literari-a m Uni ver fit a tem, fub diredione Patrum So-cietatis JESV conflit u it. Obijt Anno 1589. as-tatis 74. Decimusquartus Joannes Andrulze-wicz, ex Epifcopo Kijovienfì Nominatus Luceo-fiimen- rienfis Lec i mus quintus Vidorinus Wierzbicki» Sra. Patrij foli dulccdine duftus, defcendit ad Info-in volli- lam Samogitienfem, Scinde adfepulchrum. Le' ZI c/m/^x^jBernardusMaciejowfti, poftcaCra-Anno covicnfis, tandem Archi-Praeful Gnefaen-fis^ ac 15 9 S.R.E. Cardinalis, Primas Regni, Fundator Collegi Lublinens: Soc. IESU. Obijt 1608. die o. I an nari i, «etatis <5 o- Deci mus/epti mus jVaï\\u&' usGomolińfld, cle Armis leli ta ex Chef men (1,110-minatusićoo. Fundator Conventûs lanovieniis Ordi n i s Pr œd i c ator u m, n cc non M i nor u m de Gb' fervantia Sokoli». DecìmusoBavus Martini»,5 S7vfzkowfki,de Armis 0//e/4Tfucceffive Pio#" fis, ôcCracovienfis. Obijt itf3o. pridie Calenda* Mai], setatis 7 6. DecimusńonusfzuiusWoHtf wicz Paftor vigilantiffimus. Vigefimus Paul#.. Wofucki, de Armis Rawicz, Patres Soc. JESV fundavit Luceoriae, ac Breftam introduxit, trap" flatus Vladiflaviam. Obijt 1^22.15. Novembris- sctatis 63. Vigefi muspri m us Henricus / • 122 Pro-Cancellarius Regniex PJocenfi, Archi Prae-ful Gnefnenfis Sx. Primas Regni. Obijt i<52<5. die i9.Februarij. Vigefimusfecundus Andreas Linai, mox Cujavieniìs, demurn Cracovienfis, infîi-tuit Suiìraganeatum LuceorienfemôC Manfio-narios ad Cathedram fundavit. Deceflît 1*531.4. Septembris, Fige fi mus tertius Staniflaus Łu-bieńfld, Pro-Cancellarius Regni,Scriptor Doc ti flì-mus, mortuus in Plocenfi 16 die 1. Aprilis; x-tatis 6j.Vige/imusquartusAchatius Grochow-flû, Pr^pofitus Generalis Miechovienfiê,Parochi-as CodnenfemôcYifniccnfem, evexit in Praepofi-turas; Capute]; Beati STANISLAI KOSTKA Soc. JESLÎ, Româ Cracoviam attulit. Valedixit terris 16 îdibus Ianuarij, fepultus Prasrîufliae infepulchro Familias. Vigefimus quintus Bogu-llaus Doxa Radofzowfki Roxolanus de armis Ok-fzaplurimasDivorum reliquias& IconemGrego-rianam B. V: lolenniter intulit in Ecclefiam Cod-nenfem utante didûeft. Obijt circa 16 Vigefimus fexr. Andreas Gqbicki SynodumDisecefa-nam Celebra vit, diflimitationcm fundory Eccle-fiae Codnenfis cûPP. Auguftinianis Breftenf ap-probavit Vir nataiiû& mòrum fplendoreconfpi-cuus. Vigefimus feptimus Ioannes Zamoyfld lelitius,Dominicanus, luris Utriufque Dodor, primo Bacovienfis in Valachia.deinPremiflienfis, poftremò Luceorien fis,occupando poifeffionem Ëpifcopatûs, morte praoccupatus Bilgoraij 1655. ipfis Calendis Ianuarij, fepultus Zamofcij. Vigefimus octavus Stephanus W y zdzga Pro-Cancellarius Regni, dehinc Varmienfis, atque Gnefne-fis Archi-Antilles ac Primas. Obijt Circa annuiti P2 1680. i<58o. Vigefìmusnonus Nicolaus Prażmowfki Cancellarius Regni ńnaliter Gnefnenfis Archie-pifcopus, prasfuit interregno poft abdicationem IoannisGafimifi. lumuhmû^omcïyTrigefirnus Thomas Leżeńfki Abbas Wąchocenfis, affump-tus ex Chełmcu li. Trigefi mus primus Stanifla-us à LiibraniecDąmblfi, concomi tanterPlocen-lìs, Vkdiflavienfis, Cracovienfis,Coronator AUGUSTI II. nunc feiieiter regnantis. Obijti7oo, fepultus Cracovia in Eccl. SS. Apoft. Pétri ÔC Pauliapud PP.Soc.jESU. TrigefimusJecundus Staniflaus Witwicki, tranflatus adPofnanienfeni, cekbravit Synodu Breftas. Sublatus ò vivis Anno Trigefimus tertius Boguflaus Comes à Lefzno, cum iediflet annis duobus, menfibus novem, deceffit Anno ify, 8vâ Septembris, tu-mulatus Lefnae, oppido majoris Polonia, in Sepul-chroHereditario. Trigefimus quartus Francisais Prażmowllu, Supremus Regni Secretarius, Abbas Tremefnenfis, undecies Prasful fupremi Tribunalis Regni, Vir fummae clementiae. Defiï-ćtus iYtit die 5- Septembris. Jacet Janovias. Trigefimus quintus Alexander Wyhowflki Refercn-darius M. D. L. Abbas Sieciechovienfis, confec-ratus Anno 1708. Optimu Divinorum Officiortf Ordinem in Cathedra inftauravit. Janovias mtf' ratamEcclefiamà fundamentis notabiJiter eleva-vit. Infuła Codnenfi Praepofitura coIJatam ih' bilivit, & Fundationé Generałem ratificavit. Ibidem Hofzczancnfem Parochiam,(^antea Collation is RegiiE^incorporavit. Rituum Ecclefiafì/' corum, Ceremoniarum Epifcopalium exactiil}" musObfervator. Prudentià, affabilitate, caeteristy Inft- Jnfulatis vìrtutibus confpicuus, claufìt ultimum ^iemTorczyniAnno 1714. 28.Decembris, inCat-hedra tumulatus. Quoniam vero fub Paftorali-, bus tantiCapitis aufpicijs, tàm CollatioTiaras Pó-tificalis, quàm inmembratio Vicinas Paradas facto eft,commodus offert fe locus citandi Approba-tionem Omnium Regni Ordinum, praedićtae âne-xioni roburaddété,cujus tenor eloqui fequitun rundationem Praepofiturae S. ANNiE, in Ci ita-te Codnenfi, per Magni ficum Ni co/a um pieha Caflellanum olim Vi Inai fan faćTam, Se ^unc non itapridem, per Magnihcum foannë Sapieha, Caflellanum Trocenfem, Capitane û Breftenfem, med i a n te Au th ori ta te Se di s A po ft o-Jicas; Dignitate Jnfulac condecoratam,& aućtione 'ertfiium Presbyteralium fufficienter provifam, Aćlisq; Spirituali bus, ac SascuJaribus roboratam, Cege prasfenti approbamus. Cùm autem in aug-ttientum Divinse Glorias, & meliorationem defo-latorum, per hunc belli aeftum.illiusjnfulatas Pras-pofiturseProventuum, accelTerit Regiaenoltr# Pì-^tatis, erga locum illum, celebri y m agi ne De-*par£ fummè fu/gentem,libera\itas;riëpe, quòd fjrochiatn Hofczanenfem Collationis Regias, inpalatinatu Breltianenfi, Diœcefi Luceorienfï fitam, prasfatasPr^pofitur^Codnélì adjunximus; ìdcirco Privilegium. noftrum, in eu m finem, ex Cancellarla Magni Ducatûs Litvanise emanatu, Uecretoq; Loci Ordinari) Cprout moriseft) fir-toatum, Àuthoritate modernorum Comitiorum, 3uxta fuamobloquentiam, perpetuis temporibus ; confirmamus, ac prœnominatam Parochia Hoszr QZ'*hch{ç>exCorjfenfuOmniûOrdinûpcrpetuo P3 Juro 12 S Iure, irrevocabiliter Jnfulœ Codnenfî incorpora-mus.Hucufq;-verba Conftitutionis form arse An no Dni' 1717. Nunc ad interruptam Epifcoporum j Luceorienfium Seriem regredior. Trigefimus fextus Joachimus Przebendowlid, praecipuus "MARIANI Honoris Propagator, nuncgubernat Dioecefim. Quid ergo amplius defiderari poteft, ad Praerogativas Epifcopatus Luceoriani, preclara Serie totPaftorum, natalibus,virtute,Sapien-tiâ infignium, ad invidiam alterius cujufcunque Solis illustrati? Specialem tarnen, etiam aliunae, fibi vendicac excellentiam. Alternat enim vices SenatoriaCurulis,cum Antiflite ac Principe Var-mienfi ; ita i ut in diverfisComitijs libi fucceden-rihus- modo hic, modo ille locum occupet Superiorem. Pneterea juremerito hujates Pra-fules eaudent geminata intitulatione,tam Luceorien-■fium.quàm Breftenfium; quandoquidem eorum Diœcefis, nulli fere ex vaftioribus cedit amplitudine, plufquamoctoginta milliariaPolonicalia co-plećiente: eftq; conterminaEpifcopatibus: V,ir nenfi,Plocenfi, Chelmenft, kij ov i enfi, Carne-necenfì. Quapropter duos habet Officiales; vi- delicetLuceòrienfem, & Podlachienle, aliàsBres-tenfem. Decanatus numerat très fupra decem-fcilicet: Ianovienfem, Loficenfem, Drohicr nenfem, Bieìfcenfem, Vçgrovienfem, Bran' fcensem , Szerefiovienfem , Camenecenfem> Otycenfem, Vhdimirienfem, Krzemenecenje> Za stavi enfem, Bractavienfem. His in Deca' natibus, Ecclefiae adanimarum Curam obligatj inveniuntur ducente, & amplius. Luceoria Ci* tas principalis totius Regionis, five Diftrićt^ h US Sîryù kOViUf 12 6 antiquoDuce fuo Leone fie denominata;prae« fcr nobiJitatis circumficve floridam viciniam, ôç Ci vium numerofam frequentiam,celebritaté iuâ vetuftis impreffir Annalibus, à famofiffimo Con-greflu Europaeorum Principum, intra inaenia i'ua conclu fo; vel extra circumfufo, ad condići:u di-cm fextum Februarij,Anno millefimo, quadri-§entefimo,vigefîmo nono. Convenerantèdiver-hs terrarum partibus SelećtiffimiHofpites: Sigis- MaU mundus Romanorû Jmperator, Hungariae ac Bo- ■ hemise Rex, cu Con juge Barbara, plurimifq;Prin- nvm cipibus,Comitibus, Baronibus Aiemanicis, Pano- in nicis, Croaticis, Bohemicis,Au(triacis, caîteroque tlore San g vi ni s, magis ad augendam Vitoldi Uu ^ucis Litvanorumpompam.quàm ad utilitatem sliquâ Solenniffimè aggregati. Adfuit Rex Via- 14. diflaus Jagello cum Kegina, in Comitatu Mafo- c*v-vias Principum, RegniqtOptimatum, Duci! quoque Po mera nias, Legnicenfis,Brigenfis. Vene-rat, à Vitoldo invitatusDux MagnusMofchoviae Gçner ejus; & cumeoDuces AibaeRuffiae: Boris-fus Tverfcenfîs, Rezaneniîs,Odojovienfis. Prae-terea Ericus Rex Danise;Rex item Svecias; Rc-guli Precopenfis & Zawolfcenfis, Exul Valachias Dinafta, Rudorffius Màgiflcr Pruffie, Sigfridus Livoniae, cum prsecipuisCfficialibus. Palaeologus autem Jmperator Orientais,mi/èrat ad cundem ConvcntumLegatos. Jnfuper maxima multimelo, tum Patrias, tum exoticae. uventutis, è primaria nobilitate, non modo Urbem Luceoriam; ve-rùm etiam proximos pagos, ac praedia, in abim aliquot milliarium Situata, inundaverat. Omnes Advenas Dux iVlexander Vitoldus; incôporabili humani- 127 humanitate, imo magni ficentiiTimâ prodigaIirate excepit, aluitq; adeo: ut in fin gulo s d ie s, depro-mcrcntur ex celiarijs, feptingenta vafa grandia, alias delia mellis codi feu mulfi,prêter vinum di-verfi gene ris, aliofq; liqvores. Boves feptin genti, arietes quadri-agenti,'Uri,alces,apri cenieni, ad culinari as aras, partimRegifico luxui, partim ilo-macho m ulti pli ci qisotidie immolabantur. Inter quotidiana autem con vi via, integro hebdomada-rum feprenario; de cófèrenda VitoldoCoronaLi-tvanìae, ha ti d vilis momenti agitabâtur confilia. Ssepe ni miru, in fympofiacis Hclluoniì circulis,de fphserico diademate-, & in comuni pateraru, fer-culorumve motu, de Statu Regnorum confulitur. VitreamRerumpublicarum Fortuna effe fatemur; quam inter vitra circumferimus. Immenfas Im-periorû opes profil lidi m u s; dum fuper menfas, fine Marti ali tabo,non fìneSangvine uvas bellige-ramus; aut crapulata fundimusOracula. Bene e-quidem in partem Boni pubJici fuccefTeratLuce-orienfis Hofpitalitas, clarè penetrantibus Polonia? Proeeribus,faftuofam Vitoldi ambitionem, Impe-rialibu5 incenti vis turgefcentem,ôC occultis ma-chi nation i bus,ad apertamLitvaniaeà Polonia dis-membrationem, inelinatam; Verumtamen infi-xus ambitiofo Capiti clavus manfit; affigendutri eidem Diadema expefitans, nec priiis inde exi-lijt, quàm fublatum fato Caput deeffet Diademati. H sec è vetuftis monumentis, ad commé-dationem Urbis in ifta Dioecefi Primari ae,erud/»#cCaftellaniTrocen{ìs, & Abbas Viiticenlìs verfiis Breftâ,Ciftercienfis,Fundationis7jyz£/V-"®ician ubi honorificè coîitur Effigies ad mirand a Cruci' fi xi, & DE lp arce, oiim Divce Gertudì fummè amabilis. Ciftercienfium: Vifticijs, & adCJarû Fontem, vulgo in Olizarow Staw. Ordinis SS-Trinitatis de Redemptione Captivorum: Bere-fteci. S.Pauli Primi Eremita: Vfodav2e,Fun-dationis Ludovici Pociey Caftellani Vilnenfis, Supremi Ducis Copiarum Litvanicarû. Fratrû Hofpi tali ta ti s, vulgo BonifrateUorum: Luce-ori as. Collegijs aut Refidentijs Societatis JEStf annexa; Palasftrae, ad erudiendam Iuventutem-' Breftéfìs, fundata à Leone Sapieha Palatino Vii' nenfi,Cancellano, ac DuceExercituum M.D.Ł- Pinfcenlìs fundationisRadivilianaejLuceoriéfis, Olłro- OftrogiéjGs, Drohicinenfìs. Miffione$,Vinniccn-fis, NiemierovicnfisjCoveienfis, Cobrinélìs,Creme neccnlìs. Gymnafia filiamone Almae Univerfi- tatisCracovienfiśnobilitata,0!icenfe,&Białefe. Collegia PP. Piarum Scholarum.Lubidzomźfe, D|mbrovicenfe, ïnterânenfe, alias Miedzyrze-cenie. Brigitanorum claulłra una cum Sanćti-monialibus. Breftse, ac eiufdem Inftituti Virgi-num Luceoriae. Benediclinarû Drohicini. Cla-rijfarù Breftae, à Ba filio Kopeć Ca (Iella no No-vogrodenfi, Abavo meo Materno fundataruîm Denique Dubnse Carmelitanarum. Jnfuper vaftam extenfionem Luceorianœ Diœcefeos, in-dicant perampli Ducatus, autComitatus,ejuspe-ripheriâ comprehenfi, v\àeY\cev.OJîrogienfis eu Ordinatione, Zaffavi en fis, Zhârafcenfis, Vi-fnioviecenfis, Dubrovicenfs, Coree enfi s ,Cle-vanenfis,Lubartoviëfis,Olycenfis,Porycenfis, Kòfyrerifis, Codnenfis. Augent gloriam Loca Sacra, vifitationibus populorû eterificata, & Gra-tiofisDeiparaeImaginibusinsignia,veluti Brefice in aliquot Eccleiijs, Pinfci, Vifticijs, Podkame-ni,Pîonfci, in Orchoveko-, ac recenter Lefnte. Wierzchovitijs etiâ, in Bonis meis Hereditariis, radiat vetuftiflîma Jcon Chodkiewiciana, nempe hujus Herois Lechici, Caroli Chodkiewicz in Bellis Lrvonicis Patrona fingularis. Corufcat no-vis indies prodigijs in Eccïefia Pinfcenfî Societatis JES U, Corpus Venerabilis Patris Andreas .Mo/tfexeadem Societate, àCofacis rebellibus, ex odio Fidei martyrifati, cujus emerita Beatificati©, nunc, dum haec Scribo, urgetur diligenter. Gloriatur Urbs Breftenfis Metropolis Palatinatc), Q2 (or- fortunati s Natalibus Stani fia i ex Ordine Aibjr- franci Cci Seraphici,cum ïocijs mgintalex,VU-jSL nx à Tartari* excruciati, Anno i.341. ^jcnt quo--■fovici. que, in Tempio Collegi j Brefteni Soc. JESU, ìn-:!fc! teèra Corpora SS. Fauftinl& Quirino venerato. fioni Fideiium expofita. Ad extremu, ne firn lo-gior, dicam breviter. Non foliim hàc Praeclariili-ma Dioeccfi circumfcribuntur, quaterna Senato-rum Curules, videlicet Voł'hynixBreftenliumq; Palatinorum, & Caftellanorum; verùm etiam vix aliqua, aut fere nulla eft, ex prascipuis Polonia, ac Litvanise Profapia, quas iuas in Circulo Diœceie-os Luceorienfis non habeat Ditiones. Nunc ad alias Palatinatu Nollrum concernentes praeroga-tivas, feftinat ealamus. caput dec: QUARTUM Defcriptio compendiofa Palatinatus Breffé-fis,& Oppidi Codnenfis, Gregari ano-Gvadula-panam Imaginem compleftentis. j||g|®§|| D evitanda lingvarum Jmò eriam Cau-^^^Sfarum forenfium confufionem, laepenU' feW® mero ex identitate nominis emergenti- um, placuit plerifque,hunc Palatinatum appellare Breftianenfem, propter diftinćlione à Breftenfî Cuj avi enfi, qui pertinet ad Poloni# majoris circumferentiam. Littavicus autem, ex-tremitatibus limitaneis attingit Palatinatum Pod-lachiae, Lublinenfem, acTerritorium Chefmenic» in eorum pofitus quafi meditullio. Habet anne-xum libi Diftrićtum Pinfcenfem,intra cujus fine5 C ut antiqua Incolarum haćtenus affirmat traditi' 1 ' » ' ; < b , < . ' A / fio) ilìe infortunatus Exul, qui, Ingenìo perijt Nafo Poèta fuo, claufit vita, miferabilibusEJe-gijs deploratam, ad littora Ponti Euxini: Que fal-tem alluvione oras illas aliquando inundâflè; fragmenta magnarum Navium, paffim ex arenofo lolo eruta, credibilibus probant indieijs. Mon-ftratur praeterea digitis Indigenarum, Mons O-vì di anus adufque noftra tempora fpećhbilis. Sit fides, penes vulgarem opinionem. Necenim i-gnoro reeentiorum Seriptorum narrationem, longe elle diverfam. Referunt illi: Heroes aliquos è Polona militia, reducendo in legitimam Prscfè-fturam Dynaftae Valachiae, martialem navantes °peram, diftradionis ergo, ad proclamatum O- Ioan' v»dij tumulum diverti,(Te, ibidemq, defedo cef- Kwiat. pite gramineo, tale legiflècaenotaphiam: ki evi- Hic fi tu s eft Vate s, que m Divi Carfari s ira "ad Augufli, Lat i a cedere juffit humo. on™ Sape mi fervo luit Patrìjs occumbere terris-, numéro Sed fruflra\ hunc i Ili fata dederè locum. ?'• Quidquid fit de loculo triu cubitorû, mutos puj-^eres, vocaliffimi quondâ,01oris Mufarum, elau-uente. Paruintereft, humine,an fublime,incolse an in valle putrefeat? Forfitan Cado tegitur;fì &on habet urnam. Certa eligo pras incertis, au-jJeoq;dicere: Palatinatum Breftianenfem,cûPï-'cenfi Diftrićtu conjunćłum, fati s ampla;, pofle Equiparar i Provincia^ quandoquidem ad OrâKi-)°vienfem latiffimos fines extendit. Irrigaturnó Paucis navigabilibus fluvijs, quoru nomina vulvari idiomate trita, funt ifta: Bugus, Muchaviec, £lna,Ster,Horyń,Strumień,Prypec, qui Boryft-eni illabitur, Lfna, JafioMa. Abundat fpatiofis 0-3 lacu- lacubus, prsefertim in CircuIoPinscenfi, pafcuali-- bus pratis,fertili circa Bugum gleba, fic amaenita-te camporum, mellejupulo, pifcibus, ferreis calcari jsq; fodinis, ac caeteris vitae, non tantùm ad-jumentis, aut neceffitatibus; fedetiam honeftis commodis, ac yoluptatibus. Alibi tamen, ut iti vifeeribus Poleffiae, tellus ut plurimum paluftris, fubducitfe culturx colonorum, aut parcè labori refpondet; ita ut defećtui annonae frumentari#» cancroru pifciculorumve efu cogantur fuccurre-re. Tradunt veteres Chronologią in hac Soli fu-stryiko- perficie, quam mòdoPalatinatusBreftenfisoccu-"sarnfei- pat, habitafle antiquitus abftrufas denominatio-us. nis populos: Galinćłos,Bodinos, Amaxobitas,Ge- pidas, Cimbros,Litalanos,Ciftobocos, feu Cifto' bugos, à Flumine Bugo nuncupatos; fimilesq; Gentes Barbaricas. Gftentat hic Palatinatus ifl Inlìgni TefTerario, communem toti Litvano Du-catui Equitem CataphraEłum. Oppida habe£ nequaquâ ignobilia: Ianoviam Epifcopali Re' fidentiâ notabilem, Białam Tempio & Palati*? murato, Czamawczycam,Włodavam, Różanką cum novo Palatio Italiana delineationis,Sumptr bus Ludovici Pociej CafteJiani Vilnenfis, Suprc mi militiae JVLD.L. M oderà tori s, magnificò ac e-Jeganter exfructo, Therejpolim olim Błotko^» Slavaticios, Vifnìciam, Cobrinù, Cameneci Horodeciim,Lornafìam, Rafnam nundinis pet"' celebrem, Sieleciû &c. B refi a autem, fi ve Bre' fiia ipfa, RegionisCaput, Jncolariì, asdificiorûty numero fpeQabilis;undenam ejusmodi appellai' onem deriva verjt? ignotumeft. Conftatdecert3 notitia hujus nomims urbes ali quo t, apud extc ros inveniri, veluti apud Gallos 6c Italos. Un de cen/eo iupponendum.* quòd primi Italorum, ad-vtnas in hase Septétrionalia cIimata,quemadmo-dum alias muf tas colonias, ita ttiam Breftam, de-iumpta à Patrijs municipijs nomenclatura,fub tali vocabulo condiderunt. Sita eft civitasin planifie,quam Bugus & Muchampliffima HebrseorûSy. nagoga, juxta eorum asftimationem, inter citeras tot lus Europę, dignitate primatûs celeberrima. SternmaCivitatis prafert Arcum interi tum, cum bagitta nervo adaptata. Ncc fuftra.'nam quali preludente fatis aviforum Arnioru ornine: eus hic.quafì %num ad Sagittam, antiquitus I din ''11 h t ^ikus deftinabatur. Hun.cGc- eir rUaPUX LnltVâm*> à Leone Duce Luceori-1, reftinato ftratagemate interccptum, pari fé-inatìonereceperat Anno 1319. Eundem exma-yibus Cafimiri magni, Monarchi Poloniarum, Mtvam eripucrant. UJum libi, tanquam cómo-Himum, militarium Copiarum Conventicula, pina, ftativa, armiluftria, prse aliis folent h; ^e(luc ^en^clibidé,triumphalibus pre-'js eft decertatum, cum diverfoHofte,pr^cipìie Dr»>r CU-m ^°vitis, quos, vicinioribus sevo ^ «lenti temporibus, gloriosa clade profligavit PAU- FàULUS SÂPIE H A,PàlatinusVilnenfìs,Dux magnus Exercituû M.D.L. lub aulpicijs,ac protesone Divi Fau/tini Martyns,Regnante Jeanne Cafi miro. Interim non io!ìs Gradivi cru-entis cerraminibus idonei Breftienièscampi; e i am incruenti sConfi Deliberationibushaud feme natuêre. Pcra&a funt intra Urbe, Generalia ut- riufque GcntivCornitia, ab Hiftoriographis annotata, videlicet Anno Dni. 1425. &C 1453- ex 1400. & 1461.& 1478. & 1505..& 1544- ad ^trem"* n5o, Aìij prasterea publiciConventus,Convoca tiones Omnium Litvaniae Palatinatuum, Commi-flionesFifcales, Penfio Telonearis, à navigijs, le-cufldo Bugi decurfu Dantifcum velihcanrious, non vulgarem huic urbi peperère celebritatcni. Principaliter tamen, famam fibi Icripfit hered Brefta Littava, à memorabili intra fua roiriaìr confluxu Synodi univerfalis, totius Roxolani»» fub Annu Redemptionis humanan593 CuMPr~' ter Gedeonem BafabanumLeopoheniem, ai KrafienfcenfemGraecosEppos,Lucam Metropolitani Belgradenfem, Nicephorum Tur Pieczar Kijovienfem, Hilarionem Ducem Mafaliciu bup raślenfem, Gennadiu Dermanenfem, Atnana 1 monti s Sandi Archimandritas, feuAbbates.c Michaele Rahoza Ruffiae Metropolitano, intertu erunt à Rege, ac Republica Delegati ex Ritu K mano: Staniflaus Karnkowfki Gnefnenfis, t ri us S uli kow fldLeopoli tan us Archiepifcopi: ce nardus Maciejowfki Luceoricnfis, & Stanillau Gomolraffei Chelmenfis, Antiftites, augente quentiam, ingenti copia tam Latini, quam tvo aci Cleri, Pri.ncip.um, Procerum, Nobilitati*. 1 i}6 ti vero Conventûs efficaciffimo motori, magno primìim Senatoria Domûs Fulcro,poftea infranto Religionis Columini Adamo Foci minime deeepit. Poli cuius deceflum viduata Adami Mater,ceffit in Maritales Manubias, Do-minico Pac primûSuccamerarioBreftianenfi, po-fteaSmoîenfcenfi Cartellano. Adamus auté poft- Îuam libi advitalitio faedere, copulâflet Annam )uciffàm Oftrogiam, numerofa prole trium Fili-orum, Joannis, Chriftophori, Petri, totidemque Filiaru, Annse, Alexandrae, Catharinae,felicitatus, fub dccurfu Anni MillefimiQuingentefimi O6to-gefimi Odavi, die fecunda Decembris.Breftien-us Caftellanias dignitaté à SigifmundoIIl. Polo-niaruRege obtinuit. Subinde ex Mortaliuconfoi" tio,ereptae lećtiffimaeConjugi decima qvartâ Marti], Anno Millefimo Quingentefimo Nonagefiino Secudo,juftis funebribusperfolutis,odio munda' naevolubiiitatis,exardefcens ad illiusContempt& mente heroica feriò applieuit. Hinc faecularibu* faliacijs pala remiflo Nuntio,vetuftiffimûDiviBa' filij Magni inftitutu, amplexus Annomillefim0 quigentefîmo nonagefìmo tertio,ut ejufdé Sigif' mundi Tertij, beneplacito more gereret, fimul' cum Religioso habitu Jnfulam Vlodimirienfeti^ | ac Breftenfem admifît à Michaele Rahoźa, Me' tropolita Roffiaco confecratus, fubinde vix eia' pfo Sexennio urgentibus altioré afcenfum Pai' ! maribus meritis,in MetropoIitanoKijovienfis Ai" chiepifcopatûs, gradu, cum annexa Archimaf dria Pieczarenfi, nec non in fublimi Hierarch^ Rufficœ moderamine, port obitum Rahozse coV ftitit. Parem tanto culmini animu jam tum vi^s {le- 138 ed habuifìe.cùm Temei agnitâ in unione fide] Ve-ritatcm, conftantiffimè tueretur, cum duras ob-ftinatsedifeordiaeCervices, vehementi Spiritu in-fringeret, cum àBreilienfiSynodo delegatus, ad Romanum PontificéClementem Vili, quot pas-fus Gigantaeos in itinere Jonginquo tìgeret, tot e méritas afcenfiones, ad Ecclefiaftici Regiminis, faftigia difponeret, Depofito ad pedes Apolidi-cos débitas Obedientias Aućtoramento Nomine Omnium, glorioiiffimo foderi illigatorum, Roxo-lariise Antiltitum, ejusdem inviolabilités manu tenendi oblìdem , minorennem fìlium nomine Petrum Papali folio acclavatum reliquit. Versa-batur Js inter honorarios Clementini lateris Admîtes, integro feptennio;ab Aula vero Vaticana, in Patriamredux, poft imprcfla toties annulo Pi-fcatoris Ofcula, poft exploratos diflitarum fines Terrarum, non Vilis preti] mulierem, veluti gètti a m expilcatus, Sophiam Kazanowska, Judicidé Lukovicnsem, connubiali Annulo inferuit. H«c tanquam Vitis abundans in lateribus, Do-mùs Pociejanae, gemmando faccundiffimè, Duo-denas, Mafculini.tres fieminini fexûsediditpro-pagines, nimirum: Paulum, Cafimirum, Joannę, Adamum, Theodorum, Vencefiaum, Sebaftianu, Staniflaum, Samuelem, Leonem,LeonardumPa-łatinum Vitepfcenfem, Petrum, Annam, Chrifti-nam, Petronillam. Ex iftis Leonardi Gloria vi-get, etiamnum in Filijs, de Regina Oginfka pro-creatis, Ludovico Cartellano Vilnenn, Litvani-corumExercitiium Supremo Duce,cui primo voto obtigerat consors, Zahorowscia Caftellanis Volhvnìas,nunc autëab Emerentianna Warfzy-' R2 eia 139 eia Enfìfcride Regni haitd exigua colligatarutn Familiarum aeeeflêre Ornamenta,acCalìmiro Vi-tcpicea li Palai ino,duorum Natorum Antonij Ca-ftrametatoris MagniDucatus Litvaniae Vol'kovi-icenils&C Aie xand ri Rohaezovienlìs Capitaneo-rum Parente. Deniq; poil fòrtunatum ab Urbe, rediìUtn ehm Hippatius Métropolita in praelentia Regia, Sigismundi tertij, Anno Mille lìmo SeX-centefimo Nono,Augufìi M enfi s feeunda die fub Aekini public# rroceffionis, triumphalia U-nionis Vexilla,per Vilnenies plateas, circumfer-ret, eaque in medituliio fori explicaret fubordi-natus à Schisma te ficcarius, arcuato in lunart tfl femicirculum ferro, Tiaratum Heroem adortus, letalem proeul dubio Icìum, Vertici impegiflef, nifi hune pro Ciypco fini lira Manus objecta, ta-tisper avertillêt, Ceciderê in fuceedaneam Vi-ćtimam, terni digiti, feilicet aurieularis, annula* Leon ris, ae medius,ha:fitq, parrieidale Telum Pećto-hita ralì torque repereuflum; captiavatus à confetta e]us. multitudine in loco delićli,innocui Cruori§,HeI-luo, atq; fummario Proceflii ab ipso Rege, ad fu-mëda exquisita fupplicia,condemnatus,&;extor-quendam per immanes cataflas, Animam, Patrocinante ipso mitiffimo Antiftite, retinuit. Recisi vero digiti (/manifefta zeli Paftoralis, ac invidie tortitiid inis moni men ta) aurea connexi fibula,in Ecclesia Sacro fanćbe Triad i s,ad Imagi' nem Thaumaturgam DEIparae, funt appens' cum fequenti Epigraphe, ipsius Athletae inven-ffahn. fj0ne elucubrata. Cafligans cafligavit Domi nus, non Me autem tradì dit Morti. Atertiû Occafu, Vi tee fu ce iliufi ravit. Adhuc in ter Umbra s errorum, Augufti vi fus,a c pnevifus Oeulo. Sacrorum futurus Rex & ReligionisOraculu, Regio p ree dici u s Oraeulo Ab Apofio lic o ¥^nc\(co Commendono: annuntiatam Eeclefiam Apofiolìcam\ rtute^Commendonì cômendatâ amplexus; ejus Converfationi fuâ debuit Converfionem. Maritali folutus vinculo, fed Torque Prcefuleo vinculatus-, eùm unam Sponfam AnnamDucilìam Oflrogiam ami fiJfet; aliam reperi t Due a lem Roxolaniam: Nil Mi pretiofiuï in vi contradotis dare po-9uâ cu Annulo Pifcatoris Unionem. Qtuit-, Generałem Roffiacce Genti s Còégit Synodu; ' ut eam in Liberiatem Filioru DEI ajfereret, Hcec enim Coatti o vera libertas e fi. R3 Nos Nonpoterat unu peBus tanta capere folatia. hi tic Roma m contendi t, cum Orbis Capite ea divifurus, Author individua Unionis. Mftimavit eondignè Corona Imperialis Gemma m Ant ifi i tum\ Flor ib us injperfit vias Florent i a\ Proce/fit Adria extra infuła s Vi?n e tortini obviam Vertici Infułat o. Nunquam hilarior vi fus CLEMENSVI Ir, quàm dum in propinato jibi Unione adunata in obfequium Fi dei Regna ebibit. Fudit indices gaudiorum lacrhymas; ut pro Gemma, gemmas refunderet. ^ Fecit Hipatiu ex Hojpite Prałat u Dome/tic u, Domum DEI Bonis omnibus praferente in. Ad fi i vit Ma gni NominisCathedra fuaĄjjijt C' qui in eaNûini s Affifiëtiâprcpugnabat. Qté> Volens i Ili diaphanumCordis o fendere, ^ candeìabra,&lampadem obtulit cryfiallinà-im"ó Cryfiallinis muneribus Spéculum Antifiitum declaravit. fdem deinceps acci dit Hipatio ,quod Speculi/> Formo fi s placuit, deformibus dijplicuit-nihil ta men accuratiùs reprafentavit; quàm fiuam Monfiris Acephalis faditateM-Optima /peculi huius laus erat'. à p e (fi mi s fui fie reproba turni nec ab illis voluijje laudari, quihus nefiièrat adulari. ;v > Semel interi m Unioni favifiis DifunitP. uni ti s viri bus aggrefjt Hi pat i um. Jn Digito DEI e i je i enti Scijfionu da moni - - . yr i femi-tres digitos abfcìdiftis\ totidem i s digiti s â morte laureata difiabat-, Strenue legitimumCàput defendendo-, manurn vulneri oppofuit-, Felix ab bine Chi roma nta\ fi ni fra m duntaxat Ufam ha bu it-, ne quid fi ni fi rum Profapias iux orni n are tur\ Dijperfit per Orbe m digitos-, qui bus i Ila ab Orbe monfiraretur. Reti nuit i lice fa m de x teram-, ut invi Eia m dext eri tate lofieri s relinqueret'. qua hodie Fortunatus Pronepos LUDOVIC US CONSTATINUS, Litvani Mavortis Clavam verfat-Den ique Hipatiu Cali excepit Hippodromus, die 18. men fi s fùnij, 16^13. parem Ca fi s pro Fide tìeroibus, impare m lulio Cafari*, hic enim Romanam prorogavit: Is Graco-Rufiam abrogavit Iharfaliam. Haec ad augmentum glorias, quam Orbs Brefti-pifis poflìdet tributariam, contribinlTe lufficiat; a qua tribus tantùm leucis Polonicis diftatCO-P.NA, Hasreditarium Familiae mese Munitipium. j^iceatcurlìm elegantem ejus fituationem delibate. Computat à Tuo fundo Cracoviam millia-r)a 50. Totidem Vilnam. Varfaviam 28. Leo-polim 36. Gedanum 72. Lublinum 15. Ab anti-S[uis Polonise limitibus, videlicet àTerra Chel-penfi, non majorem, quàm quinque leucaru jjabet diftantiam. Fuit aliquando populofum j* arnplumratBelIorum communi calamitate, in-"ar aliarum Lechise Coloniarum, maxime vero cafu- I42 cafualiutn incendiorum frequentia,nunc notabi-jiter delolatum apparec. Circumłerentiam un-dique compkćticur amasniffimam, quam Pofna-nicnfis Academicus, loannesTarczewfcius, hoc initiali metro decancat: Stupore fixas vi rapit intima Mentes, venufti delie i um loci, Miranłibus fat feena ciule i s Luxurians oculis voluptas &c. Ab una liquidera parte, immenfurabilis oculo planifies, fertilem glebam, & fascundos oftentat a^rosj ab altera navigabilis fluvius Bugus, facili portu, ac defluitatione Dantifcum, ex Universa Vofhynia Celebris, allambit aedificia. A tertio latere, prata lastiffima, pafcuaq,- latiffima; à quarto, Silvas, luci, nemora.jucundo profpeâu, nunquam fatis pupillam fatiant, hilaritatis efuri-entem. Verbo! localis pofitionis, & fituationis medullam, hîc videtur natura depofuifle. Emi-nent intra ambitum Oppidi très Ecclefîas, du# Romani Rit^s, tertia Graeco-Uniti, fub titulo Divi Michàélis:quas inter ficut materia foliditate; ita operis Majeftate primatû tenet Jnfulata Pr#" polituralis, Quartam Eccleliam, de lapidibus. co&isq; lateribus,in circuloiplîus Arcis; adnor-mam llrućturae Crucigerorum, aedificavit PAU" LUS JVANÏDES SAPIEHA, Palatinus Novo-grodéfis, ab astate grandasva SjÈCULARIS NE-STORappellatus-, quas Palatio contigua, auge^ fu m m opere ejufdem magnificentiam, quanqu^ non fine aliquo, ex frequentibus aeris Campait tinnitibus, Arcenflum habitatorum incommode- Pofuit infupcr Pareils meus, extra fepta Oppi^ Sa* Saceîlum Divi Laurentij Martyris, quali in ex-cubijs, adverfus fortuita incendia; faspe fsepiùs hic fsevire lolita, in quo fingulis menlibus, pacifica Numini litatur Hollia;ne nominałem Tu-telaris Laurum,tamterreftres flamme, quàmca:-leftia fulmina tangant. Verirni nihil iiluflrius, ad pulchritudinis incrementum Codnçnfi Colonise addi poterat;fuburbanâ Domo, à Patruo meo PAULO SAPIEHA Epifcopo Samogitienli extru8a,&congruo reali amasnitati nomine Pia-centia appellata. Diceres Theffala Tempe, aut fi quid delicatius ja&at antiquitas. Difpolìtae in quadraturam ex muro cellulae, Cartuiìenfium, autCamaldulenlium conclavia imitataseli artifi-ciales murorum emìnentias, & pićturarura ex-ci pias elegantiam) ex edito colle; hinc pares E-lyfijs campos: iliinc Iimpidiffimós decurrentis Bugi flućtus defpiciunt. Undique partirti vitrea undarum fpecula oculos rapiunt: partira prasteriabentiu navigiorum, phafellorum, cym-baru ri; curfus rapici us, mentem recreat folitariam. Tu le riants ibi voluptates poflet haurire Tullius red ivi.v- iut famoli Tiburis hilaritas, Piacentino fitui herbam porrigeret; nifi cum mors ve-nerit,etiam in medio libure foret Sardinia. Sic noftra quoque Placentia, fimul cum placidiffimo Inquilino, implacabilibus abrepto fatis, fpeciofu nomen amilìt Anno 1715* Arccm feu Palati um habet Codna, haud exili lacuna Bugo contermina, ab oppidanis aedibus disjunćtum; imo ili ca-fum defenfivae necellitatis,tango acpraecelso ponte, profundiflimis aquarum gurgitibus fuperim- . polito,peropportunè communitum. Gaudet non S paucis paucis Prorogati vis, fi ve Privilegijs: veluti Jure Gladi j,Legi bus Saxonicis,tituIo Comïtatûs, S.R-I. eftq; insuper ftabiiis Refidentia,aut Nidus quidam Sapiehanae Stirpisi ubi etiam defcenden tes ex eâdem linea Haeredes,propriam poflìdent Se-pulturam. Originem Codnopolitanae appellations, antiqua traditio, ficdeducit; Dux quidafl* Lit vanias fixera t in hoc locoCaftra, prope vici-num Hoftem dilato tantisper pradio, propter imminentes noćtis tenebras. Ipse vero adquie-tem fefecomponens,pra2ceperat cuidam Aulico Roxolano; ut primo mane,citra ullum refpećtum* fomnum fibi abrumperet. Paruit mandatis ob-fequiosus famulus. Quamprimum e ten i m albe-fcente polo, diefeentem vidit auroram, adftitit ftrato Heri fopore gravati,contenta voce incla-mans: To deh, quali diceret: En jam dies efl-Princeps moxdifcuflo (omno,acies ordina vit, ar-ma in hoftem, fere improvifa convertit, eumq; vidoriosè profligavit. Abhinc locus Vi&oriae, unitis vocabulis in unum To deh, fuccePu vero temporis KODEN eft nuncupatus. Et crrtè in omnibus vetuftioribus Mappis Gè hicis, hoc & ilio in firn u 1 nomine indigitatur,.. - cipuè in Delineationibus Sansonis Galli. Principi prae-fato, alias Anonymo, tribuitur à quibusdam nomen MENDOGI, Primi, & ultimi Regis Litva-norura. A primordijs, nova illa Colonia, erat & milis deserta Arabią nihil habens utile, aut ha-bitabile, praster Molendinum aquatile, pofleffi-oni germanorum Fratrum,Michàélis & Anafta-fi) Ro/Jczyciorum fubjećtum-àquibus tampr#-dićtam Officina, quàm peramplos fundos,viginti qua quatuor villi s annexos, à vicinìs Pofleflbribus m-Ito pretio obtinuit JVANUS SAPIEHA Palati- nus Podlachias, vir Ule Summae authoritatis, ae dexteritatis, prognàtus è Duciffa Hlinfcia,6t Simeone Sunigaio Cartellano Trecenlì. Js ju* venilìbus annis, fub Tutela Caftmiri lavello-nid<£ Regis Polonorum, gloriose cxactis, ab eo-dem in plerisque Privilegijs, ac Diplomati bus, titulo Confangvinei infignitus, dernum J< an~ ni Alberto & Alexandre Regibus,nec non He-[en<£ Reginee amiciflimus, Sigi/mundi Primi, in Domo fuo Hospitis lixceptor extitit cele ber-rimus. linde memorabiiis ille Scyphus vitre-us,ì nomine Humaniffimi Patrisfamilias han appellatus, diuturnam meruit conservationem. Suni gal auté ejusProgenitor, in Bonis, ab Agno-mine Suo Sapieżyfiki dićlis, in DiftrićtuĆau-nenfi PalatinatûsTrocensis, jacentibus, etiam i-pse jacens, extremamCorporum anastasim pra> ftolatur. Quod attinet vocabulum C O D N Ìì; reperitur ejusdem intitulationis aliud Oppidii,' haud procuì a Zytomiria, propè Rozynum ÔC Kotelnam, (upra Flumen Ciecierow, conditum \ Rozynfcijs Ducibus, quibus Bona H^redita-ria, recenter méorata tale dedêre cognomentû. Hi autem,dérivantes aîturn genusà Narimundo Pinscensi Duce,FilioGedirnini magniDueis Li-tvaniae, Iagellonis Regis Polonia; Direfti Avi Çqui per Vitenë Pare il te m à Pro/pero Cœ fari-nò Columna Italo, ejusque Gentili Pakmone primo Ampliiïtmi Imperi jLitvaniœ, feu fibi Cognominis PalemoniaDominatore defeende-rat) erexêre praedićtum Caftellû, in documenta S2 peré- perenne,quod eflent de una.eademq, Stirpe ed Domo Sap i eha ti a ; licct aliud Stemma aflumpie-rint, lcilicet Quatuor Cruces, exquo eoruni Pisedeceflor, Georgius Narimundovitius DuX BeïzenfiscumFratre BafilioDuce Podoliae,priii$ . ChriiìianaS aera fuerant âplexi.7tr//#.r Aerò,natui maximas Narimundovitius Punigalo Caftella-nus Trocenfis, Caput Pamilias noftrae,fub Ethni-co Principe Olgerdo Gediminovitio Patruo iuo» Gentilium Superftitionum, adusque mortem te-naciffimus, ideoque in opprobrium Chrilìianx' Reìigionis.Graeci Ritûs,tunc in Litvania propa-gari cjeptae,Grecanico idiomate: SOPHIAjd e fi Sapientia, vel Sapiens (nempe novis Opinio-nibus minime adhasrens) fuerat appellatus. Re-tinuit hic Avitum Insigne Trium Liliorum, à Narimundo Patre traditum; quoadusque Fiiius ejus Simeon Sunigal, itidem Trocensis Cartellane,fimul culAGELLONE, Sacro Baptisma-teinitiatus.in Comitijs Horodlenfibus,Originali-bus Lilijs nova arma adjunxit vulgòLis.aliàs g e minâCrucëTelo cuspidato transfixâ.Praefato vero Narimundo Pinfcenfi Duci Ioannes Vernerus in Genealogia Ianellonica fol. 65. ex annalibus Rufforum, uxorem tribuit Filiam Tuchais Re-Cangie;.gnatoris Tauricani. EjusdemTuchais memi-nit Cangius in Sua Hiftoria Conftantinopolita-na.Regemd; Tauricae illum appellat ac conjugé ipfiusChriftianam fuifleaffirmat Mariani fcili-cet filiam Andronici Senioris Pa/eo/ogi Impe-ratorisConftantinopolitani,defunćH Anno 1320. Li nea Ducum Rozvnfciorum jam deceiïit clau-dente punćtum ulti mu Preclaro Heroe Rom J' 0 T A no ftib feeptris Si gif mundi III exercitufl Du-ćtore bellicolìffimo qui pacata morte lublatus Annoióioquielcit Riioviae» Ut autem in finu e-meritsefamaemeiius mollius ve quiefcereU'axum illi cum Elogio funebri fuppofuit amica manus a-pudStarovolfcium inmonumentis Sarmatarum DOM. Claufus hoc Saxo quitfeit ROM ANUS DUX R O ZÏNJUSì , > om. magnifie i s Animi Genero fi virtuti bus, wic ' cunclis% Perfetti Imperatoris dotibus l°/re' injìrumjjirnus. mS QUI Cjj CJT(.£ Bellìs ìartaricis in Podolia exercitatus\ vtgïnè. " - * DD.Ro. in MOJCbOVta zyhfim. à Demetrio Principe orni i by Copijs Pr»^ -i; ^cc'efias Capite, Fidei Profeflï 011e, pretiofifljmû piicatus Unionem primas eo mtendit curas,ut lemel agnit* Ventati? nm pagationem, ubique promSverer. Adjuvfba K0nrUSVfort^inccntivis. Mulier forris eafljmaConforsCHODKlEVlCIA.ceuMotrix Intelligente Hxc maritales intentionés impi-grefecundabat, tum in alijs pietatis ooeribfK ri precipue in fhMenda Codn* Parochia: jmpri-mis ergo exrtrućhim eft à fundamentis Tannin ligneum. Diviniamo Pneumati dicatum,in i-P o Bugi promontorio.Sacerdos inftitutus cen-I ac param, nta provifa. Plura meditantem oannem, pubiica; funćtiones continus ffepties enim corani folo Mofchovi* Monarci, cum charadere Legati Magm comparuit,) Minifte-' 'î Cancellarla tus negotia, Ducales expeditio- PediZn^nUd,C!0rUScr?itUS'haL,d ,eviter U P dicbant. Deniqueamofâ astate,non ex infî- djjs fed aperto marte ine vitabilis mors aggrega fi lu laudabiliu propofitorû.ultra extendendû ab-tupit. Manfìt attamen fcintiilaSangvinis info-oie; ne Patrms circa decorem Domûs DEI ze- th fnf mPf e.tU/r Continu^it grandia Paren- ■ Hem r'n tTn» dciincata non dege- SSwS u s PAHTINUS Nova A ; CUm ?îm TemPl0' curatum *Um ^ Animarum, fufïicienti proventu dotaci\ êam,Un? Zuh™ycki addidiflèt. Prelïit velia f fat P/ffibus asquis NICOLAUS Fi-' "alattnus Vitebfcenfu-, qui per commutati- rarionem, pro quibufdam latifundijs, ceflerat Ecclefia: medietatem pagi OkGzyncnJis. Succflu vero temporis, exftru&o in pcriphcria tori, ali Tempio ligneo,Tub Titulo Div*;&NN&exd-vendo fuminam.ab Uxorc iua ANNA DuulU WISNIOWIECIA pro decantando Rolario.ul-timis tabulis confìgnatam, reliquam partem memorati OkczyniContulit Paraeciae, per fpcc ' fundationis inllrumentum, admimitrante Paro- chialem Spartani Nicolao Kierfhowjkì. Deni-aue NICOLAI SAPIEHA legitimusde lumbis Succeffor, itidem NICOLA US, totius prae(entis> hadenus produsse tragico-comedi le actor.U*' fieli anus Vilnenfis, novum de folido muro ir bricando Sanauarium. notabile dotations tted augmentum, pro alendis quinque iManfionaiij > adiunftâ infuper ereâione Prxpofituralis Digni tati s, Anno e re cl i à communi laplu Generis H mani \6xi. la ni vero Lem p! uni Sancii Spinti commuta vit in nofocomiale, cu cenlu noncofl < temnendo; cujus Tépli Praefes, obligatur ad afl ftcndum Ecclelìae Principali. Ita ahquando te jici ferie(quod rarumeft) fortes creantur loru bus,ôC bonis boni! cùm fepiiis.aetas Parentup^' ^ ior Avis, ferat nos nequiores, mox daturos pr geniem vitiofioré: Monfìrii eflfet ohm, fi noctu parerct falconetti, aut bubocygnuJn: nunc v * portentum creditur; fi imbellem ptogenerent: quite columbam. Crevit enimvero cum lucere: cente Pofteritatis Propàgine,major N uminis g ria, in MARIANO-CODNiEO Vindano! do uno ramo avulfo, non defuit alter aureubcc i li fulgebat virga metallo. Ultimus Paraseli ^ .. ' - \ 152 plicis moderator extitit lacobus Bielawjki,0'ì-iìciajis Podlachiae, naćtus Succeflorem, Prirrum ^raepolkum, Ioannem Korìccium, fimul Cano-fiicum Luceorienfem, qui proprijsimpenfìs,quinario numero adjecit fextum Manfionarium ad augendum Sponlae fuae ornamenrum Brevi u-11 i ver fale mortalitatis debitum perfolviti7#/;^-t rjx ANNA WOYNIANKA ex The fa tira rìde M. D.L. Caftellana Vilnenfìs; cujus Ma-ritus, iteravit connubiale faedus cùm HELENA PAUSINOVI A de Armis TOPOREORUM, Succameraride Bell'enfi. Haec etiam, denfanre p affi m funera fato, llerilis,non diuFundatori mortilo fupervixit, tumulata Sokalij. Ex relićlis à Fundatore Filijs; CAS1MIRUS Gubernator Krzepicenfis, appofuit Ecclefiasunum Altarifta: JOANNES FE RDI N A N DUS, Pincerna Litva-nise.Capitaneus Molczacélìs, alterimi; moderante Clavum Prsepofituralem fecundo in Ordine Prsepofito Nicolao Si e/I rz e wito wfc i 0, Decano Cathedrali Luceorienfi; qui extindus, tradidit lampada Staniflao Bedlinfcio Suffraganeo Lu-ceoriae, Epifcopo Caefareopolitano. Hic in Catalogo Praspofitorum Tertius confecravitfolen-niffimo ri tu Ecclefiam Codnenfem, Anno có-fecratae VERBO Naturae Humanae 1686. Domi-nicâ proximâ.Feftum Divi Michàélis Archange-li antecedente. Quo tempore, ardenti filmo Sacro fanćtaeEuchariftiae cultu flagrans Heres, 8t Herus Codnenlîs Parens meus, locavit certam pecuniae Summam,fuper caetum Synagogae Op-pidanas,ex cujus annuo Cenfu,alitar die ac nofte lampas ardens, ante Diviniflìmatn Hofliam. l u T pau- molò ooft Bedlinius, communi mortalibus tur-Line extin&us, inextingvibilem lui reliquie memori am, in Icone, & in Caenotàphio, hisimprel- fam apicibus. Infcriptio ad Iconem: Cedi teprofani Cafus\ ubi Divi s di ca ta ajfurgit Maj e fias, ca fura nunquam-,cui conti git tnf fiere veftigijs fixis, Telluri confecratee Anno Domini 16^,6. Dominie à proxima ante Fefium S. Mi chat li s {tano, à Stani(lao Bedliń/ki, EpifcopoCœfareopoh- Suffragane Luceorien.Codnen.Bockovien.tr<£-Plant amhîc venerare i llam\ QpofitO' qua m Pa floraliPedo dum infìgnivit-, (SlJr Su£ Digni tati s,&Magnitudi ni s vefiigiûfe-fecuriùs nullo adSuperos i turis traite,qua ijto-, ubi & Divoru pedes &Bedlinfciorû Feda ve-Confecratis[ex alijs Ecclefìjs, ^ {neraris. abfumens aliena còmoda, fe ipfû confùpfit Anno i(588. £tatis 67, di e S.Ciaf, tuulatus hic infepulchroSapiehano. Eiufdem Epitaphium. D O M. Vigilanti a Ccefareopolitana Jnfulata\ ISTAN/SLAUS BEDLINSKI Suffraganeus, Archi di aconus Luceorienfs, Prœpofitus Codnenfis. re, quam nomine laudabilior. Avorum Gloria nobilis, fuà nobilior; abfumens aliena incomodale ipfû confùpfit- Nulli non intimus-, Subi rat us Virtuti fu (e, quòd Intere nefeiret ^ Bs' . - *54 BenefaBorìbus fuis Adolefcens peragrando, earundëjj nationû Idiomatû periti â addifeé' vocali(fi ma Nomini s & moru m (do-, ubi que promeritus apotheofim. Redux in Patria, antequamCHRISTI fi ere t', . fub -T!"?*'!!>»■> Supremi Exercituu LitvanDucis, PatruelL miles et Colonellus fa Bu s. r J'? Sed etiam tune Lie et fortitudine,et eximijs in Ha? ari * u toic u editis fpecimi ni bus, Marte prue Eferrei pi eta te ta men, et modérât Ione animi m.Iitaturum CHRISTO^aiat Monachùm. Rcdux itcvuuì iti Pdtfiûm auU 10 ANNI S III Acculi fui adhten,. vere le anncni, ' quia ftngulm(jì mù in/e exfrertus GfatianC . Tandem CHRIST1 Punì, ad ine ruent a m li tan da m Vitti mam l m ^ Grodna i tifi i tut u s ab Limo.Epifciprœmiflîen et ÙmceiltStgui. ra.Javi protunc Li von i ce Pr ?x'ra""' N"'ionibut-impofuit Capitibus. Diviniorem de fie Ga Unum Lec hi a\ qui Summorum Capitum Tuorum, novitmederi dolonbus. Primum Gradum ad Ecclefiaflica Fajhgti ibidem habuit-, hi mmc ultima ad aternitatis fecit Domu, Codnenfl-oidelicet Ecciefl« tufpfm. quindecim anni s prœfmt. Mox Far}. Vilnem. Cantoria et Canonicati CuftodiâPloc: Sc hol aft er. Sendomir. adeptus. Dubiumtamen. an Ule invefligaret bas Digni tares-, an vero ab ijfldem invitus traheutur Refignatâ Prœpofltura Codnenfl moderno Infoiato-, Reiigionem Sacra Ciflenienfem ampltxut, mox Principilet Monachorum Suffragi)* Abbas Paridifienfts ejftcitur, amœniorem certe fecum inferem Parad,fum, i quàm invent ret-, in eonìfì, fibi ipfi diffimilem quòdfub tam Eximio Pr* & regnava. Anni 1715- Prima Ottobri s fecundos nobis cu Optima Pr^fule di e s ab fi u-ObijtCodnœ in fub urbana Domo ihcCûxÇlit-quam adi fi cari curaverat. Perdi di fi i nomen Placeti a\ boftauam placidiffimum omnibus ami fiJ" ¥ ■ ìnquilìnum. S e Puh us in Tumulo Patrum,in bacEcclefta-, in qua Sacri s Divorum Lypfanis deponenai f Altare S. Cruci s erigi feci t. Dignus-, Ut cui mvi ta àSanBorum, nec ungve aberrai, Exuvice quoque ab Eorundem cult u non long* di fi aren t. J Para di fi enfi Monafierio plurima contulit beneficia! Fé dum profuit in bocce degens Paradijo, procul dubio meruit Cale (ti non exejje. Cogite jam Parentales lacrymas Orphani Hoc amijfo Pat rei cuj us muni fi cétia toti es vos eòegit adgauclifl- Luge te pauperesì tgentiore s badie, veftro fepulto emporio. Tu tamen cobite lacrymas Viatoń quia pofi hune Prœfulem brevi ipfe lugendus es! Su u s ex Fra t re Ne pas bocce folcimen dolori; . Pientifsima vero Patrui Anima Aram potiùs pofuit, non Tumulum. Sub eiufdem viri Disjniffimi Prapofìtura, GeP cor meus CA S I M I RU S SAPIEHA Palatin Tro. Trocenfis, fuperaddidit novum Akariftam, ad Aram Si Effigiem M A R1A N AM. lam vero poft refignationem juridicam,feu decefïum vo-luntarium Praepofiti, collarum eft à me hocCffi-cium moderno Prselato.eum primitijs Infuse,ad fuccedaneos derivando. Aflìftunt ergo Codnë-fi Ecclefiae Sacerdotes in univcrium deni,quibus haud ita pridem ad levamen laboris acc(ffit Miflìonarius, idemq; Concionator & Catcehiita è Societate JESU. Denique noviffi nis tempo-tibus, dita vit eundem locum copiofis de The- fauro fpirituali opibus,nempe Indulgenti jsCLE-MENS XI. CHR1STI Vicarius,pra2lèrtim pro fexdecim Feftis Principalioribus,in eiencho Sa-erari] fpecificatis. Cujus favoris meminit fub-Icripta Imagini Beatiifimi Patris notatio. In hoc Supremo Ec cle fi a Capite ditata fingularibus Indulgentijs Apofiolicis Codnenfis Ba fi lic a, Paternam a dora t Clementiam. CLEMENS Xl efi! qui indulto GratiarumThefauro, ut Md e m banc pro majore fplendore declararet Ponti fi ci arn-, fecit Tiaratam. Ad vota eni m. lOANNJSComitis SAPIEHA, Referendarij protunc M. D. L. Capitanei Brefienfis Infułatâ,& infignibus Privi legijs,Prarcga ti-tu Titulo unius ex celebrioribus Çvisg., totius Diœcefis Luceorienfis, ornatam, in perpetuum erexit Prapofiturâ Anno 17° 9-Ut 10 ANNE dignam Gratiam in fua V muni- munificëntia, plena m Indulgentiâ Clementi s, in Pontifice, in utroquepar Nomini monumentu efjìceret. Fa eta legi te Milite buie fubmijjuri verticeml & dici, legi% non pigebit vos effe Sapiehanos! dum Gratianos à Ioanne Arce celebrant'. Clementinos Honor Tiaratus cani tiGemete. Quin imòomnem ingraritudinis.aut inhumani-tatis notameffugere cupiens Domus hxc Huma-niffima, e uni Parente lua ANNA, Filiae M A-R I E, fubtraxit fuos Maecenates fugaci homi-num recordationi, dum pro collato primitusPr#-polì turali Titulo, Vigeiìmum quartum Pafiorem Luceorienfé, vivacibus in exanimi Figura,quoti-die foedadu proponit obtutibus,cu tali encomio: ' ACHATIUS GROCHOWSKI Epifcopus Luceorienfis & Ere fi en fis, Sap i chance Domus eximius œftimatorl qua m ut Divino di gna re tur Honore Codnenfem B a fi lie a m ex Parochiali in Pr 10. Ianuarij, vidJidefijt, non vi vere Eterni ta ti ! £/■ que nuper grandicr Gloria Schinotenes, ultra Orbis terminos extenderat-, ultimavit£ Periodus in breve contraxit Dijfylabon'. Vi x i t* 7 IOANNEM FERD1NANDUM SAPIEHĄ (qui FloremCadibatûsCœlo inferens, . Codnse inftituit, Patruelem fuum, JOAN SAPIEHA, Notarîum Campcftrcm Exercituu Regni, Avum meum, Friderici SuccamerariJ Vlodi miri en fis Fïlium)illum inquam, tanquam alteram munifici Patris Imaginera, pro altera tu-peraddita Aitaria, ôî a ! i j s innumeris cne e j» pauco verborum deiefltu, è numero obuvion fepeliendorum, recenti animata gratitudine sacra iEdes, jam fepultum exemit. D. O. M. Hofpes quid quaeris? 10 ANN ES FÈR DIN AH Comes SAPIEHA, Pincerna M. D.L.C api taneus Alo la c z cen fis 1 N ICO LAI CaJt e Ih Vi i'-ex ANNA WOYN'AN- Magni fangvinis, Magna Progeni es, QKA perpetui'm hîc natura dormit Somnum. Salvine&Ti tuli s Antec e(for il Su or u Infigni.r» Virtute, Pietate,morum% fuavitate Illuflris-Cujus Oculus affìxus Cœlo, Animus DEO, Manus armata, Zelo. Que m Iicèt in ipfoluventutis flore atrox fuc ci dit Atropo s ; ÇJrLett / {Heu fortem huma na m, nafei, vivere, mori0 Felix tamen extititì nam brevi tempore multa rum Virtutù Heroica dedit fpecìmina. tpfa pro Religione, Rege, Li berta te bina Ve- xi Ila niultoties Scythico,Cofatico, Mofchovitico conjperfa cruore, Ipfomet Primo femper Ant e fi gna no\ adThorunium, & alibi expanfa, luculenter tefìantur. Quid inde? Brèvi Heu morituri j Vi xi t anno s XXIX. ri vere defijt Anno Dni 1659. die 27.Mart ij. _ Ab i jam Viatori O tuù momentu, in alieno lege monumento. Hoc jam torfitan compendio totius Fundationis vodnopoliiana;, faltem quo ad prascipuas ejus Partes deferiptae, fatisfiet illis, quibus (ut o-»m Athenienses alìcui fortes in Tabula piĆta vi-debantur,) ea, quas hìc oculis patent; nonnifi in paginis iliis videnda, vel ex narratione audié-da occurrent. Nondum tamen muJtorum defì-dcrijs, prad'aga mente penetratis, arbitror me fa-tisfecifle; qui ipfam Templi noftri Fabricam, e-)usq; fitum, formam, proportionem, ad reguias Architećlonices concinnatam, interni prseterca, ac externam fpeciem, quafi univerfa.lem pianta, fini u 1 afpećiui proponendam, expe&ant. Dica a'iquid non geographicè, fed hiiloricè; non a-deo va fi a, nihilominus jufìa E cc le fias moles, fìat ttiediû complexa forum oppidi; prima (ut ajunr) V3 navi. navi, notabiliiis ad exortum S0IÌ5 vergente, ac proximam praterlabentis Bugi ripa re,pieien -tarera, alijs Cœl/ plagis correlpondent: Eron & Facies, partim Auftro, partim Oceiden i verfa* Struttura interior tripartitam Crucis guram primitus referebat; antequam m ìpio in troitu, gemina Sacella recenter acceilillent; ai-tSum Divi Cu fi m i ri Principis toloniarum-alterum S. Antonij Patavini. Ara maxima, non rudi opere fculptorio efformata, Imaginem Ulva: ANNM, Titularis Patron* Templi repras-fentat; cum fculptura, ac deauratione, conitan5 pretio, Decem circiter millium Polonicahum, a Nicolao Sic/i rz evoìto w/k i cxpenforum. Nunc longè ad augufticrem formarn, addìtis adden-dis redućta, proportionatam loco exhiber maje-llatem. Adjacent bina ex utraque parte prim# ìiavis Sacraria, feuiEditualia reconditoria, quorum unum à dextris, archivum potiùs,vel ga-zophylacium dici poteft,exquifitis Eccleiiaincp-rum, Sacerdotali umq ; paramentorum depolitis, haud ignobile. Medietatem Templi, vix non centricè interfecant duo Sacella, in ^nfveTsum difpofìta. Unum MajeftuofilTima DElPAR^i Virginis Icone confpicuum. Ubi, praetcr ah ' memorata decora, in auro,argeto,margaritis,po- tilTunum, à IOANNE SAPIEHA,NotarioCaffl- peftri, eiusd; Conforte,liberaliter oblata; fpetta-tur appenfum Imagini Uellus aureum, moni e fcilicet, ac Ornamentum proprium Regu HJ-fpanorum, ex ipfis Hifpaniae vifceribus huctra-imi (Tum, in recognitionem pićh Exemplaris, cu Originali Gvadalupano concordantis: qu<çq„ COLAUS FUNDATOR, manu propriâ koni aptatum, ad perennaturu memoriale voiuit as-fervari. Ne autem nimia familiaritas pariat cć>-temptum, aut ne continuata minuat piacenti a famam Imagmis, locò cortina, veiatur aliâ Tabula Pictoriâ; velamenq; illud, nonnifi Feftis, se Sabbathi diebus amovetur; ut fi non ex longin-(juo; faltem per fiparium, major concilietur ma-jeftati reverentia. Alterum è diametro Sncelfû eft Salutifera Crucis, five Crucifixi Salvato-ris affabrë ad tenerrimam compaffionem provocando expreffi: reconditis undique pulchro ordine Divorum Offibus, fuperficiario velamento facile amovibili contećHs,circumdati. ErexitA-ram hanc liberali pietate.,& piâ liberalitate per-motus PAULUS SAPIEHA Epilcopus Samogi-tiae, Patruus meus^cui Aras, alligatû eli; ab eo,qui ligandi folvendiq; habet potevate, fpeciale Pri-vilegium, liberando è flammis piacularibus animas, per tremendam oblationë, bis in hebdorna-de peragendâ. Jn u traqué harum Capella, pros-tant inftrumenta organ ilatarum fiftufarum; hic equidem inftrumentû minus: ibi, magnitudine, fonorâ harmoniâ, excedens mediocriratcm. In pariete alterius Oratorij, fpećłatur moles Genealogica; id eft, Ion go latoq ; ordine pićii vulnus majorum, utriufq; Lincse SAPIE H AN M, cû ^nferiptionibus, nomina ac munia Eorundem re-.'cenfentibus. Ubi etiam legitur monimentum Concordia, feu convétionis faćtas, in ter DUCES HOZYNSCIOS, «5c Majores meos, de fortibus fucceflivis, à SIGISMUNDO Primo eon firm a-lUm, Anno 1522. Reliqua quinque Aitaria Santuari], duarij,occupant Divi Indigetes;qui fuis Corpo-ribus, OflîbuSjCincribus, iEciis hujus fama animant, & fovent venerationem. Quales funt,jam fupra fpecificati: S. Felix Papa Martyr. S. lu-lius Innocent i us M. S. Hilarius M. S. AntO' nius M. S. Candida M. Utrumq; primi chori iatus ambiunt Prefbyteraiia ilalla, pro cantu quotidiano Mariani Officij,apte ac folidè d 1-fpolita, ab auro, pićburatisq; lemmatibus mu; tuantia venuftatem. Horum ordinem notabili cxcelfitate claudit Sedes Infułata,competcntibus Infignium Honorariorum elegantijs majeltuofa. Ibidem fupereminens redi n a tori um, per modu fpeculae, cry ftallinis hinc inde feneftris ad tranl-parentiam pellucidum, audiendi Verbi DEI, ac Miffarum Solennia, praebet Collatoribus ftatio-nem. Totum interius Templi tabulatum, arcu-atis murali artificio fornicibus,fuper prima na-vim, & latere expanfum, Gypfatoriaeexornant cxlaturae. Parietes omnes, qua deauratis Pr#-deceflòrum Caenotaphijs; qua ab extero Orbe petitis piâurarum r-aritatibus, ad aliquot miill^ fcutorum Romanorum asftimatis, egregie vciftì' untur. Suggefìus Concionatorius, vulgares tiquitatis formas praetergreiTus, fculptili fub* tilitate, altitudine, latitudine, ac longitudine' Italiana in fe Littalanis obtutibus manifel^r Ideam. Chorus Muficus, praecellenti artis fy'tf1" metriâ, fuper introitum Baiìlicae elevatus, pene. £to fere organo, vocum omnium fymphoniaf^ includente, inftrućłus, gratum in diffita loco^ łpatia melos difFundens, citra Orphei, Se A^' phionis fabulas.dum ad marmora arcis, ac >1' gii ea» ■ , m gneas Oppidanorum sedes pertingit, ad faltutn provocar inquilinos; quatenus vclociìis Sacris adeffe fèftinent. Pavimentum prillanti marmo-re, in quadratas figuras fećtoinftratu, mûdis,n<5 fo!um animi pedibus,id eft affećtibus,fed etiaCor-porisgreffibus vult calcari Quid memorem Te-thim, plumbeis ante obarmatum lamini s, contra àèris tempeftates; nunc poft hoftilitatem, fir, mis pileatum imbricibus; in ip/ò meditullio de-fuper concavum, pariterq; turritum faftigium, nubibus inferens? minoribus utrinque, fupra Sa-cella cinćtum faftigiolis (refpeâivâ nimirum u-tor diminutione,} minore paulò celfitudine cas-lo appropinqvantibus:quasdum multoties repe-titis fèneftrarum ordinibus, folares radios exci-piunt, plenillìmam Sacratiori Machinae lucem communicant. In speciofiflìma Fronte Divini Auguftalis, alfurgit quarta Turris, prioribus toto vertice fublimior, cui inclufa Horologa ftru-ctura, propagato per plateas &c vicos cymbali fonitu dierum negotia, noèìiumq; otia, curfudi-vidit ordinato. Denique credant, qui volunt, alienorum oculorum teftimonijs.' exornatum recenter Ecclefìae Frontifpicium, multum, ad (ì-militudinem Vaticanse Bafilicas ("caeteris impari-bus) accedere affermanti bus. Quod ipfu, ve-tultiorum Antiftitum, ac Praelatorum judicio có-probatum fuiflè;faitis confìgnata eorundem probant oracula, cum Fundatorem, Quirinales i ri-ter Fabricas verfatiflìmum ; inde Architeâurae fa# defumpfìlle delineationem, autumarent. Iu-dicent oculati arbìtri: Annon Auguftiffimum Romuleo-Codnenfis Reginae Palatium fub nomine Antiocheni Delubri, Sive Fani, dicati Cle- W men- Imncùprofanus olimvates, metrica delinca?c- rît arundine. „ ^ Urbe fuit medi à, nulli conce fa Fotem u Ara Deum,mitis pofuit Clemetia fede, Et mi feri fecère Sacra, fine fupplice nuquâ Illa novo? nulla dà n a vit vota repulj a. f Audito, quicunque rogànt? nockfi diefy Ire datum,&folis Numenplacare quereli s. Caeterum non eli meu,ejufmodi opmionibus revendis immorari. Sufficit* unicu; fi memor Ha-eiographicae Hiftorte.ubi deMachabaas Heroi-bus dicitur: Ornaverunt facié Tempii Coroni s aureis~ illud lemma, pro ultima, Deo aipirante, Coronide Fronti huic infcriptû velim: non no-bis Domine? non nobis-, {ed nomini tuo da^ Gloriam. Multa ex his decora,primo Conditori debentur; plurima Filijs, & nepotibus,non pauca meo Genitori,quae omnia non tam in terris, qua in Caelis, & in libro vitas nunquam corruptibiii» deferipta effe, utinam liceat invicem gratulari. Niliilominus legat orbis, id faltem, quou luctuo-fa progenies imitata Servatorem digito in terra fcribentem, parentalibus lachrymis in Pater-no fcripfit pulvere. q ^ AJfurge Nomini huic Familia'. Monument um pie venerare Fi a toń ubi Claram Litvanice Principum, Mo nu. è Jìirpe Narimundi Pinfcerifium mentum Ducis la gel Ioni s Régis Polonia, Pa triti, • intueris, & recoli s Propagi nem. Hic quiefeit tanto de Sangvinè Di vu m CASIMIRUS in Ducatu Olfiancnfi SAP*?' morzu Qodn? Podoi i e fis Ducum Fra tre, AVO. plfimundo Gediminovitio Pinfcëfiû Duce, tOAVO-.Gedimino Vitenide ABAVO,Vite-e -ATAVO, Litvaniee Principibus. Paulus Ivanovi- Jva mvi ti us Sopì ha Ma refe ha le u s S. fi. M. 8 vJalu™' celf' fabeuntem, gradu Viftoriofo, Tecla Byzanti, Nova Rudi menta Roma! numeri s magni locò (jregorianis manibus illapfam, Çdatum Orienti s ingenslatqueMwmìjlhrono Monile dignumty Viftantem Pergama veteris Duìrini\ Te% lethifera luis loties Pot€7iteiìi SoJpjTJtriccuì\ diti Comi tata penna-,fubflitit Roma par U' Quoti s que /beri Solis aurìferasDomo s Lujtrare meditans,Orbis,,ac Urbis Patri, Tua% Statua Portiton, vividum Forma beata Pignus\ agroti fenis Sol a men unum, fape libandum die, Ftfape noffufuavijs-, relinquere Det ermi nàfì i ! Svafit id con fans Amor, Colore fupplens Orit abfentis Vices. X3 pro- i8i , . . Çjiusi Proc ul bine prof an ce,qua quâ Apelleœ ma-ProculTimâtes tumidus,&Zeuxisproculì Nec Tela digitos pa ti tur effront es,ne que Penie i Hus alijs obfequi dextris poteft-, jQuàm confecratis. Lìnea primam Tibi> Tïbiq. debet ultima VIRGÌNIS Icon Auguflai grande nomen Augujti gerens, Par Hipponerili Praefuli Praefulipriùs Afe et ic arum Lumen llmbrarum\ dein Ab Anglicano fubmovens timbras Pelo, lam Virginalem, digito adumbratâTuo Speciem M AR IM, mille cù qua ter dece Annis, Quirites fronte prociduâ cotent, Terą Infułat i genua lunabunt Patn j! At fculpta,mceftis interim dicit vale, Imago DiveHa, fenfim crefeit, & cel fum Caput nfert Olympoìfuperat Auguflas Ducum, Kegumve Eurresì numera t imméfas O pesi pus una cunei i s Statua thefauris valet _^va a lu pen fis! unde defperans capit per fa,iute m, miUefolatia mi fer, il ori ri umphos, nanfagus tutam ratem. c amine demum (pi ri tum vi tee trahit 1\1 ltA l'3 T?er as neC aurifiuui Tagus, L a bit Hvdafpes gem meus Gazas mihii Verum valete, diffiti à nobis nimi s €s Iben\ Radi et Hifpano Iubar Originale Cli mati\ quo nunc micat frodiga Fatorù_ DOMINA. Nec no/ter caret Hejberus opimi s Gratijs luis, LEUM EN1XA MATERì Cu jus Exemplardm Firma Tri regni clave c onci ujutn, tb IR) Socijs patebat• Reperii at clave sAmor ! Cui nulla claujira liberum accefjum vêtant-~ NICOL AUS auro fufilem Clave m g e ren s, Aperire facile potuit invios Lares, Piiïamâ Tabulam Qcrecte) nonpiBus Cliens lntulitAviti s forte mirifcâ Bonis 0 queun> Ne quando profugus defererei Aras. Te VIRGO\ Mufa, Corde torquato lìgat\ Cui liberałem, nulla tot Sac li s dits Manum ligavit\ otti e s denas & hìc, Cum quinque, Codnae, Soli s emenfie Ro Hìc Gvadaluppis Temet agnofeens Pare Hifpanus Orbis, aureum Vellus dedit, Quo Gratiofa pro te gis No/ira m Fovefi Domina, lit,ras quandoplacet 184 Inverte Le Borì mira profetò leges\ SAP1EHANA CO DNA,reddet ha s voce s Tibi: HIS PANA CANA DEO\ nigrâ qua fei licet O V1RG0\ Statuam cernit Hi/pania Tuatn: Hujus colorem Candido-canum, fìupet Cod ne n fis Ara \Candorhic Matrem probatì Cum qua perenni s candicat Cœli favor, Niveisj, l ufi rat Oppidum bigi s Qui es, Et Pax amœna radiât innubi die, Ac forti s atra nefeia exultât falus. Candore vero tinBa Cani ti es, jubet Grandcevitati fupplicem fontem, pio Lunare cultu-, qua tenus Matrem diu Monfirare no'ois, Temet annofam velis. 0 Imperatrix! En Sagittarum Domus Tuis volatum Grati]s debet fuum, Vitamg, Fortuna s%,denique 0mma\ In qua Univerfa Dona recluft Polus. Luda mus i teru voce-, fi ludere libet\Qfonat) CODNA SAPIEHA RUMI nonne fie clarè PANDORA MUSE HlO.Scilicet VIRGO PA-Non fiBa,quâvispiUa,munerù DEIÇRENS, Compendicfa Summa\ Te Scrìptor Libri, Tarn Filiali, quàm Clientali coleus Animo-, dicatum Cultui calamum Tuo REGINA Superù\ Interpretem mentis me