2,70 Zł, W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 770137 952060 Nr indeksu 348-570 29 + „Głos na lato" codziennie. Dziś na stronach 6 i 7 Głos Sobota-niedziela 21-22 lipca 2018 Billy Idol zaśpiewa w Dolinie Charlotty. Gwiazda gwarantuje świetną zabawę. Bilety są w kasach STRONA 6 7 acojeśuTO TY TERAZ WYGRASZ? KUMULACJA iiiiiiiinn Graj w Ważne zaproszenie. Onkolodzy będą badać wszystkich chętnych w kierunku nowotworu. STRONA 2 magazyn rodzimy Zwierzęta Jak odpowiednio przygotować bezpieczny ogród dla psa? I3IH3 Nauki przedmałżeńskie nie muszą być zmorą par strona 12 strona 10 Wielu z nas kolekcjonuje przepisy przywożone z zagranicznych wojaży. Grecki, turecki, włoski czy hiszpański specjał może być smacznym wspomnieniem urlopu strony 7-9 Plażowicze boją się „plastiku" na brzegu Morze wyrzuciło, Sanepid zbadał. Jest bezpiecznie 2* sr Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Nadmnrzem Po kilku dniach gwałtownych ruchów morza na plażach w pobliżu Ustki pojawiły się kilkunastocentymetrowe paski, które przypominają odpady z plastiku. Sygnały od zaniepokojonych wczasowiczów, którzy często są po raz pierwszy nad morzem, dotarły nie tylko do naszej redakcji ale także do słupskiego Sanepidu. Jego pracownicy już zbadali owe paski przypominające fragmenty pokrojonego plastiku i okazało się, że są to rozerwane przez mocne i wzburzone fale części typowej dla Bałtyku morskiej flory. To już kolejne poruszenie, które wywołali wczasowicze. Wcześniej niektórych z nich przerażały grudki parafiny, które pojawiły się na plażach. A to morze wyrzciło nieczystości ze statków handlowych. Szybko jednak zostały zebrane przez strażaków i służby porządkowe Urzędu Morskiego w Słupsku. Według Włodzimierza Sławnego, szefa słupskiego sanepidu, wspomniane fragmenty flory, choć nie wyglądają najprzyjemniej, nie są niebezpieczne dla ludzi. Niebezpieczne mogłyby być natomiast sinice, ale one na razie nie pokazały się w naszej części wybrzeża. ©@ Więcej czytaj nastr.3 Port w Ustce czeka wielka przebudowa Kilka ani temu ogłoszono przetargi dotyczące przebudowy portu. Ratusz - na sporządzenie strategii rozwoju portu. Urząd Morski w Słupsku -na sporządzenie dokumentacji do celów projektowych. Ratusz poszukuje wykonawcy, który opracuje „Strategię Rozwoju Portu Morskiego w Ustce do roku 2030". Port Ustce od wielu lat jest w fatalnym stanie, pamiętając XIX-wieczne początki. STRONA 3 Mewa wpadła do rynny bloku w Ustce. W efekcie zalało kilka mieszkań i pozbawiło prądu STRONA 3 Letnie projekty: TVINwUstce, Polsat w Łebie imprezy Projekt Plaża w Ustce to wakacyjna akcja telewizji TVN. W tegorocznej odsłonie po raz pierwszy wezmą udział gwiazdy znane z TTV. Na kochających aktywny wypoczynek czekają też zajęcia z zumby i siatkówka plażowa. W ramach Słonecznej Stacji Polsatu będą m.in. spotkania z gwiazdami, scena muzyczna z dj-em oraz wieczorne występy artystów. Prowadznie Agnieszka Hyży i Rafał Maserak. STRONA 7 Wielkie wsparcie funduszy wojewódzkich dla infrastruktury gminy Potęgowo STRONA 4 I 9770137952060 02 Druga strona Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 Pogoda w regionie Dzisiaj 23°C 15°C O Barometr 1017.00mbar Wiatr zach. 12 km/h Uwaga biomet neutralny Miedzieła Poniedziałek Wtorek 24°C i6°c 24°C i6°c 24°C is°c ?0 ' Jwaga: wilgotność ok. 60 proc. Krzysztof Nałęcz krzysztof.nalea@gp24.pl NIGDY NIE WIADOMO, CO W WODZIE PŁYWA irochę się pośmiali internauci, zapewne miejscowi, z turystów, którzy się przestraszyli n ■ wyrzuconych na brzeg norza morszczynów, traw norskich i innej flory bałty-:kiej. Chyba niesłusznie. Leniej być czujnym. Przypom-lijmy choćby zdarzenie jprzed kilku lat, kiedy la plażę w Łebie morze wy-zuciło podejrzaną substan-:ję. Do końca nie ustalono jej pochodzenia. Ale jest niemal oewne, że był to groźny sarin, :oksyczny związek używany ako część składowa trujących gazów bojowych. Składowiskami broni chemicznej usiane jest dno Bałtyku. Pochodzi ona na ogół z czasów II wojny światowej. Różne prace morskie, na czele z budową gazociągu Nord Stream, powodują uwalnianie się tych składowisk. Dlatego nigdy zbyt wiele ostrożności i lepiej zawiadomić urząd morski lub stację sanepidu o podejrzanych, naszym zdaniem, zjawiskach. Są i morskie pozytywy. Świetna jest informacja 0 wielkiej przebudowie portu w Ustce. W wielu miejscach jest on w stanie zatrważającym i zaniedbany od dziesięcioleci. Tymczasem po wybudowaniu w XIX wieku przez cały wiek XX i XXI nie przeszedł żadnych większych przeobrażeń, ograniczając się do wzmocnienia falochronów 1 remontu urządzeń portowych. Ważne jednak, aby przebudowie towarzyszyła mądra koncepcja przyszłego funkcjonowania portu. ©® Targ rozmaitości m Redzikowie N sobotę, 21 lipca, wgodz. 11-16 la placu przy Lądowisku Kultury n Redzikowie koto Słupska trwać jędzie targ rozmaitości. Organizatorem jarmarku jest gmina Słupsk. Celem jest umożliwienie sprzedaży, kupna i wymiany sta-ych, niepotrzebnych rzeczy, 3 w szczególności zabawek, rękodzieła, ubrań, książek i płyt, które liepotrzebnie zalegają w szafach ub na strychach, ale które jedno-:ześnie są jeszcze w dobrym sta-lie. Można również przynieść rze-izy i wymienić je na to, co komu wpadnie w oko. WF) Słupsk Spotkanie ! podróżnikiem Nśrodę, 25 lipca, w Filii nr 6 Miej->kięj Biblioteki Publicznej w Słupku (ul. Romera 6) odbędzie się ;potkanie z podróżnikiem Danie-am Kosmalskim. Tematem bę-izie Amazonia. Początek o godz. 5. WF) Akcja pomocy dla przedszkola trwa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Słupsku zebrał już kilkadziesiąt kartonów z zabawkami i artykułami plastycznymi, które trafią do przedszkola w Jarosławcu, które przed miesiącem doszczętnie spłonęło. Na apel o pomoc dla tej placówki odpowiedzieli mieszkańcy miasta, instytucje, przedszkola, pracownicy MOPR i inni. Pierwsza partia darów dotarła już do Jarosławca. - Bardzo dziękujemy słupszczanom, wszystkim osobom i podmiotom, jakie zaangażowały się w zbiórkę - mówi Elżbieta Safaryn, dyrektorka Szkoły Podstawowej w Jarosławcu, w której mieści się również przedszkole. - Dary były bardzo potrzebne. Trafią do dzieci, których obecnie zajęcia przedszkolne odbywają się w świetlicy wiejskiej w miejscowości Nacmierz. Akcję pomocy dla przedszkola w Jarosławcu prowadziło również Centrum Integracji Społecznej w Ustce. (WF) ©® W leczeniu ważna jest świadomość pacjenta MOHS! W związku z niedzielną akcją prozdrowotną „Pomorskie dla zdrowia" rozmawialiśmy -r z doktorem Jarosławem Feszakiem. Specjalista opowiedział o cełach akcji i metodach profilaktyki związanej z czerniakiem złośliwym. Na czym będzie polegała akcja? Po raz kolejny z udziałem naszego szpitala i pod patronatem marszałka województwa pomorskiego odbędzie się akcja prozdrowotna „Pomorskie dla zdrowia". Już w tę niedzielę, 22 lipca, podczas Jarmarku Gryfitów na Rynku Rybackim od godziny 10 do 16 wielu lekarzy różnych specjalności będzie udzielało porad praktycznych, nie tylko jak zachować się w sytuacji, kiedy mamy podejrzenie problemów ze skórą, ale także jeśli chodzi o profilaktykę w poszczególnych jednostkach chorobowych. Na miejscu będą czekali dermatolodzy, chirurdzy, Doktor Jarosław Feszak: Profilaktyka często ratuje życie pacjenta chirurdzy onkolodzy i kardiolodzy. Kto będzie mógł skorzystać z tych badań? Wszyscy. I wszyscy skorzystają. Już samo przyjście na takie badanie jest pewnym uświadomieniem sobie, że najważniejszym etapem jest właśnie profilaktyka. Dokonujemy jej właśnie poprzez badanie u specjalistów. Najczęściej, w mojej dziedzinie -jestem chirurgiem gastroenterologiem - będziemy udzielać pomocy, diagnostyki i wsparcia w zakresie chorób nowotworowych przewodu pokarmowego, chorób piersi i raka skóry w jego najcięższej postaci, czyli czerniaka złośliwego. Badania będą bezpłatne, ale jeżeli zajdzie potrzeba szerszej diagnostyki, wtedy pacjenci otrzymają skierowanie do specjalistów i będzie można kontynuować ją już w Szpitalu Wojewódzkim w Słupsku. W okresie letnim wzrasta ryzyko zachorowania na czerniaka. Czy są metody zapobiegania temu? Rak skóry występuje w naszym społeczeństwie coraz częściej. W ostatnich dwóch dekadach zachorowalność na czerniaka złośliwego w Polsce wzrosła ponadtrzy-krotnie. Niestety, w naszym kraju nadal jest on wykrywany w późnym stadium. Ważna jest więc świadomość pacjenta. W okresie wakacyjnym trzeba zwracać uwagę na promienie słoneczne. Rozmawiał Mardn Wójcik Zbadaj się bezpłatnie na Jarmarku Gryfitów. Słupski szpital zaprasza Stupsk Marcin Wójcik marcin.wojcik@gp24.pl Już w tę niedzielę będzie można poddać się bezpłatnym, specjalistycznym badaniom podczas Jarmarku Gryfitów na Rynku Rybackim. „Pomorskie dla zdrowia" to wydarzenie, którego celem jest rozpowszechnianie wiedzy o profilaktyce nowotworowej, rozwijanie podstaw zachowań prozdrowotnych oraz kształtowanie zdrowego stylu życia. Każdy uczestnik na miejscu będzie mógł wykonać bezpłatne badania. Specjaliści ze słupskiego szpitala będą czekać na chętnych w białych namiotach obok Muzeum Pomorza Środ- kowego od godziny 10 do 16. Na miejscu będą lekarze onkolodzy, dermatolodzy oraz kardiolodzy, którzy specjalistycznym sprzętem zbadają znamiona pod kątem ryzyka wystąpienia czerniaka - złośliwego nowotworu skóry. Natomiast pielęgniarki sprawdzą poziom cukru, cholesterolu, trójglicerydów oraz zmierzą ciśnienie. Aby urozmaicić wydarzenie, przygotowano także wiele atrakcji dla dorosłych i dzieci. Słupska edycja „Pomorskie dla zdrowia" zamknie cały cykl tego typu wydarzeń, które odbyły się w sześciu miastach naszego województwa. ©® i V ar > Od początku wakacji w piątkowe przedpołudnia na Starym Rynku w Słupsku odbywają się artystyczne wariacje, czyli wspólne spotkania z rękodziełem. Do powstania pracy wykorzystywane są czasem przedmioty codziennego użytku. Na CzyteWów czekamy w redakcji jGiosu Romoiza" w Słupsku przy ii Henryka Pobożnego 19 tóL 59 848 8100 Marcin Wójdk marcin.wojcik@gp4.pl POGODA Wraca do nas lato, będzie sucho i ciepło Nasz region znajduje się pod wpływem powietrza polarno-kontynentalnego. które na najbliższe dni przyniesie przyjemną i stabilną pogodę. - Termometry nad morzem pokażą w weekend od 20 do 22 stopni Celsjusza, wgłębi lądu będzie do 25 stopni - mówi Krzysztof Ścibor z biura Prognoz Pogody CalvuswSłupsku. - Wiatr będzie z kierunków północnych, nad morzem umiarkowany, wgłębi lądu słaby. Woda w Bałtyku ma teraz 19-20 stopni C. a w jeziorach nawet do 22 stopni C. W przyszłym tygodniu nadal będziemy się znajdować w ciepłej masie powietrza polarno-kontynentalnego. W poniedziałek jedynie na południu regionu, w okolicach Bytowa i Miastka, można się spodziewać przelotnych, słabych opadów deszczu i niewielkich burz. W pozostałej części regionu padać nie powinno. Od wtorku do końca tygodnia już w całym regionie będzie sucho, słonecznie i ciepło, a nawet gorąco. We wtorek termometry pokażą 24 stopnie, a od środy nawet 27-28stopni Celsjusza. (DMK) 1 KALENDARIUM 2IÓ7] 1640 Król Władysław IV Waza lokował Janów Lubelski według prawa magdeburskiego. ffi2 Wojna siedmioletnia: zwycięstwo wojsk pruskich nad austriackimi w bitwie pod Burkersdorfem (dzisiejszym Burkatowem). 1905 Na stokach Cytadeli Warszawskiej został powieszony Stefan Aleksander Okrzeja. członek Organizacji Bojowej PPS. 1958 Funkcjonariusze SB wyłamali bramę i przeprowadzili rewizję Instytutu Prymasowskiego na Jasnej Górze. r WALUTY USD EUR CHF GBP 3.70560 4.3204 ) 3.7146() 43322() • i wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (-) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego ^ Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 21-22.07.2018 Wydarzenia 03 Przebudowa portu w Ustce. Rozpoczął się etap tworzenia strategii, planów i map Bogumiła Rzeczkowska s bogumila.Reczkowska@gp24.pl ! Ute Kilka dni temu ogłoszono przetargi dotyczące przebudowy portu. Ratusz - na sporządzenie strategii rozwoju portu. Urząd Morski w Słupsku - na sporządzenie dokumentacji do celów projektowych. Ratusz poszukuje wykonawcy, który opracuje „Strategię Rozwoju Portu Morskiego w Ustce do roku 2030". - Mamy poprzednią strategię rozwoju do 2021 roku, ale zmieniły się okoliczności, ponieważ pojawiają się nowe możliwości rozwojowe. Dokument należy więc zaktualizować w związku z planami rozbudowy portu - mówi wiceburmistrz Bartosz Gwóźdź-Sproketowski. Nowa strategia ma zawierać diagnozę stanu obecnego portu, analizę i cele strategiczne mm- i't. o y Według zamierzeń, ustecki port ma zmienić swoje rozmiary. Zachodni falochron zostanie przesunięty o 250 metrów. Strategia rozwoju portu ma ocenić jego przyszłe możliwości oraz warianty rozwoju ze wskazaniem optymalnych kierunków. Z udziałem społeczeństwa Zadaniem wykonawcy będzie przeprowadzenie spotkań informacyjnych oraz konsultacji z mieszkańcami oraz podmiotami gospodarczymi, stowarzy- szeniami i instytucjami w Ustce. A także zebranie uwag i przeprowadzenie ankiet. Na temat rozwoju portu ma się też odbyć debata publiczna. Wykonawca ma wystąpić o opinię do regionalnego dyrektora ochrony środowiska w Gdańsku w sprawie konieczności przeprowadzenia Strate- gicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko. A na koniec zaprezentować strategię radnym oraz na stronie internetowej miasta. Termin składania ofert jest przewidziany do końca lipca. Natomiast ostateczna wersja „Strategii Rozwoju Portu Morskiego w Ustce do roku 2030" po konsultacjach społecznych ma powstać do końca tego roku. W ratuszu w fazę końcową wchodzi też opracowanie miej -scowego planu zagospodarowania przestrzennego „Tereny Portu", który przewiduje na tym obszarze wyłącznie funkcje usług portowych. Mapy i plany morskie Tymczasem Urząd Morski w Słupsku, który jest inwestorem przebudowy wejścia portu, ogłosił przetarg na opracowanie dokumentacji. Szacunkowa wartość zamówienia wynosi około 613 tysięcy zł. Na tym etapie inwestycji należy wykonać m.in. plany wskazujące głębokości, mapy do celówprojektowych czy dokumentację hydrogeologicznej. Sporządzić też trzeba raport i uzyskać decyzję środowiskową dla całej inwestycji oraz decyzję ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń. Otwarcie kopert z ofertami ma nastąpić 20 sierpnia. Najpierw molo zachodnie Ustecki port powstał na przełomie XIX i XX wieku. Obecnie falochrony są w bardzo złym stanie technicznym. Przebudowa portu ma przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo rybakom i wzmocnić jego główną funkcję - rybacką, ale też otworzyć możliwości dla turystyki i handlu. W maju podpisano umowę zawartą między Urzędem Morskim w Słupsku a Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na kwotę dofinansowania prawie 190 milionów złotych. Umową o dofinansowanie objęty jest I etap przedsięwzięcia, który zostanie zrealizowany do końca I kwartału 2023 roku. Do tego czasu - według koncepcji - ma powstać nowy falochron zachodni, o długości około 800 metrów, wraz z nabrzeżem przeładunkowym o długości około 230 metrów, ostrogą tłumiącą falowanie o długości około 85 metrów i 250-metrowym nabrzeżem cumowniczym, łączącym nowy falochron zachodni ze starym. ©® To nie plastik, a morska flora leży na plażach w okolicy Ustki Zbigniew Marecki zbignłew.rnarecki@gp24.p< Po sygnałach ze strony wczasowiczów słupski sanepid zbadał niepokojące paski, które wypoczywający nad morzem znajdują na plażach. Okazało się. że to fragmenty morskiej flory, a nie plastik. Niepokojące sygnały w tej samej sprawie wczasowicze zgłaszali w czwartek także do naszej redakcji. - Na plaży na wysokości Przewłoki leży wiele bezbarwnych pasków o długości od 10 do 20 centymetrów, które wyglądają jak kruchy plastik. Gdy się je dotyka, pękają. To jest dość przerażający widok -mówi wczasowiczka z Ustki. Jak się dowiedzieliśmy, podobne informacje także z innych fragmentów wybrzeża jeszcze wcześniej dotarły do Włodzimierza Sławnego, szefa słupskiego sanepidu. - Już tę sprawę zbadaliśmy. To nie jest plastik, ale fragmenty morskiej flory, które na brzeg wyrzuciły silne prądy morskie. Chodzi o typową roślinność Morza Bałtyckiego -morszczyn, trawę morską i gałęziówkę kłębiastą - wylicza Sławny. Według niego, te fragmenty flory, choć nie wyglądają najprzyjemniej, zupełnie nie są niebezpieczne. ©® Padła mewa przyczyną zalania Zbigniew Marecki zbigniew.rnarecki@gp24.pl Do zadziwiającego przypadku zalania mieszkań doszło w bloku przy ul. Na Wydmie w Ustce. Przyczyną zajścia była mewa. W środę była w Ustce ulewa. Nagle z żyrandoli w kilku mieszkaniach oraz z punktów elektrycznych w ścianach zaczęła lać się woda. Lokatorzy byli przerażeni. Wkrótce doszło do spię- cia. Wysiadły korki i w mieszkaniach zapadły ciemności. Jak się dowiedzieliśmy, katastrofę spowodowała duża mewa, która wpadła do rury odprowadzającej wodę deszczową z dachu i tam padła. Z tego powodu podczas ulewy woda nie spływała w dół, a zbierała się na dachu apartamentowca. W pewnym momencie poprzez otwory wentylacyjne woda zaczęła się wdzierać do mieszkań ku przerażeniu lokatorów, głównie letników. - Mieliśmy problem z usunięciem mewy, bo na da- chu znajdowały się gniazda z młodymi mewami. Ich ptasie matki i ojcowie atakowali nas, gdy próbowaliśmy się dostać na dach. Musieliśmy się zaopatrzyć w parasole i płaszcze ochronne. Gdy wkońcu udrożniliśmy spływ, woda gwałtownie spadła na dół i mocno zalała posadzkę w garażu - opowiada gospodarz obiektu. W bloku przywrócono już prąd. Trwają prace porządkowe. Jak się okazuje, budynek będzie wymagał dodatkowego zabezpieczenia. Tym razem przed mewami. ©@ REKLAMA Najciekawsza lokalna książka lata 2018 wydana przez „Głos" MIECZYSŁAW STRUK MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Wywiad rzeka z mecenas Anną Bogucką-Skowrońską Życie zawodowe i biografia polityczna działaczki opozycji demokratycznej Zapis historii wydarzeń i miejsc od łat 70. Lata 70. - mroczne czasy stanu wojennego, czerwcowy przełom 1989 i odrodzona Polska DO NABYCIA Biurze ogłoszeń „(iłosu Pomorza", ui. H. Pobożnego i 9, Słupsk • Księgarni Ratuszowej, ul. Filmowa 5, Słupsk Biurze ogłoszeń „Głosu Koszalińskiego", uł. A. Mickiewicza 24, Koszalin oraz na alłegro.pl 008480543 04 Wydarzenia Dofinansowanie na nąj przetwarzania odpadć Ukradł zdrapki za 1400 zł. Teraz grozi mu pięć lat więzienia Dawid Jaśkiewicz dawid.jaskiewicz@polskapress.pl Policjanci w Koszalinie zatrzymali mężczyznę, który wykorzystując nieuwagę sprzedawczyni sklepu ukradł kilkaset zdrapek o łącznej wartości 1400zł. Grozi mu kara do 50 lat pozbawienia wolności. Okazuje się, że nie tylko pieniądze mogą być przedmio- tem kradzieży. Łupem nieuczciwych sprawców mogą być również zdrapki, dzięki którym można stać się posaidaczem wartościowych rzeczy. Policjanci z I komisariatu w Koszalinie otrzymali informację o kradzieży zdrapek w jednym z punktów handlowych na terenie miasta. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego okazało się, że sprawcą nietypowej kradzieży jest 32-latek. Kryminalni ustalili, że mężczyzna wykorzystując nieuwagę sprzedawczyni zabrał kilkaset zdrapek o łącznej wartości 1400 złotych. 32-latek został zatrzymany. W toku prowadzonych czynności okazało się, że mężczyzna odebrał kilka wygranych ze zdrapek w innych sklepach na terenie Koszalina. Za kradzież grozi mu pięć lat pozbawienia wolności. ©® Ulica Jaracza będzie zamknięta Marcin Wójcik redakcja@gp24.pl W poniedziałek rozpoczną się prace remontowe na ul. Jaracza, która przez następny tydzień będzie nieprzejezdna. Mogą też nastąpić przerwy w dostawie wody. Zamknięcie ulicy Jaracza jest związane z pracami remontowymi, które będą prowadziły słupskie Wodociągi i Zarząd Infrstruktury Miejskiej. W poniedziałek ulica zostanie zam- knięta i rozpoczną się roboty wodno - kanalizacyjne. W związku z tym miekszańcy okolicznych domów będą musieli liczyć się z przerwami w dostawie wody. - Następnie, gdy Wodociągi zakończą swoją pracę, przyjdzie kolej na nas - mówi Jarosław Borecki, dyrektor Zarządu Infrastruktury Miejskiej w Słupsku. ZIM zajmie się wymianą nawierzchni, która dotychczas była już w opłakanym stanie. Termin rozpoczęcia robót drogowych będzie jednak zależny od zakończenia prac związanych z instalacją wodno - kanalizacyjną. Zakończenie wszystkich robót planuje się na 31 sierpnia. Ulica Jaracza może być zamknięta przez przynajmniej tydzień. Wtedy też zostaną zorganizowane objazdy. Zamknięcie ulicy Jaracza nie wpłynie na funkcjonowanie komunikacji miejskiej. Linia numer 7 to jedyna, której trasa przebiega przez tę ulicę i na której także się zatrzymuje. Na szczęście siódemka nie kursuje w okresie wakacji szkolnych. Bogumiła Rzeczkowska bogumila.rzeakowska@gp24.pl Wczoraj do przetargu w ustec-kim ratuszu stanęła tylko jedna firma. W zatłoczonym samochodami zakątku miasta powstanie parking. Niestety, kosztem drzew, ale bez sprzeciwu mieszkańców. Krężel zbuduje parking na ulicy Przylesie w Ustce. Spółka z Kobylnicy zaoferowała, że zbuduje parking za bez mała 250 tys. zł. Miasto przeznaczyło na tę inwestycję ok. 1400 zł mniej, ale jak mówi Adam Meller-Kubica, naczelnik Wydziału Inwestycji, Infrastruktury Komunalnej i Ochrony Środowiska, ta niewielka kwota nie jest przeszkodą w rozstrzygnięciu przetargu. Cała ul. Przylesie (d. Walki Młodych) jest zapchana parkującymi samochodami. Chodniki praktycznie dla pieszych nie istnieją. Problem jest o wiele większy w sezonie. Jednak teraz ma zostać przebudowany niewielki fragment ulicy między budynkami 2 i 4 na nieruchomościach należących głównie do wspólnot mieszkaniowych. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 ZDROWSZE OTEGOWO WSPARCIE DLA PRACOWNIKÓW Gmina Potęgowo zdobyłą również dotację na zadbanie zdrowia pracowników jednostek gminnych. Projekt nosi nazwę: „Mocne Potęgowo - wzmocnienie potencjału osób pracujących w instytucjach państwowych w Gminie Potęgowo", w którym samorząd aplikował jako pracodawca o środki na rzecz swoich pracowników - 83 osób zatrudnionych w Urzędzie Gminy Potęgowo oraz jednostkach organizacyjnych: Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej, Gminnym Ośrodku Kultury, Gminnej Bibliotece oraz Zakładzie Usług Publicznych ZB.. Wartość zadania wynosi 273 900 zł, z tego pozyskane środki zewnętrzne to 95 procent, czyli 260 205,00 zł. Dofinansowanie na nąjwiększy projekt przetwarzania odpadów w regionie możliwości produkcji paliwa alternatywnego mówi Mieczysław Struk. - Umów na finansowanie projektów o tak dużych kwotach w naszym urzędzie jeszcze nie podpisywano. Mam nadzieję, że w przyszłości będzie ich więcej - cieszy się Dawid Litwin. W ramach projektu powstaną trzy nowe instalacje. Zmodernizowanych zostanie kolejnych pięć instalacji i obiektów. Po realizacji inwestycji łączna moc przerobowa RIPOK wyniesie 258 tysięcy ton rocznie. - Bez tak dużego dofinansowania nie bylibyśmy w stanie zrealizować inwestycji wtej skali. Podpisanie umowy poprzedziły dwa lata przygotowywania wniosku, uzyskiwania odpowiednich decyzji administracyjnych, w czym bardzo pomagali nam pracownicy Urzędu Gminy Potęgowo -stwierdził Mirosław Mysz, wiceprezes zarządu budowlanej spółki ELWOZ z Sierakowic, która będzie wykonawcą inwestycji. ©® Ukradł zdrapki za 1400 zł. Teraz grozi mu pięć lat więzienia W Ustce ćwierć miliona złotych za 34 miejsca parkingowe ■£ Po przebudowie tego fragmentu ul. Przylesie powstaną 34 miejsca parkingowe. Jednak cała ulica pęka w szwach Jak wynika z projektu, wkrótce powstaną tu 34 miejsca parkingowe. - Teraz samochody stoją równolegle do budynków. Przedstawiliśmy mieszkańcom kilka wariantów parkingów i zdecydowali, że ma być parkowanie prostopadłe - mówi Adam Meller-Kubica. To wiąże się z wycinką dziesięciu drzew i kilku krzewów. - Wspólnoty mieszkaniowe podjęły decyzję, że wolą miejsca parkingowe niż drzewa. Na spotkaniu tylko jedna starsza osoba podnosiła ten temat, ale została zakrzyczana. W związku z tym zwróciliśmy się do starostwa z wnioskiem o pozwolenie na wycinkę. Wierzba zostaje - zapewnia naczelnik. - Obecnie na terenie między budynkami mogą parkować mieszkańcy wspólnot. Przyznam, że nie wiem, jak zostanie rozwiązany ten problem po zbudowaniu parkingu. Ul. Przylesie czeka kolejna przebudowa. W związku ze zmianą organizacji ruchu po remoncie ul. Darłowskiej, ratusz planuje przejazd do ul. Wilczej przez teren obecnych garaży. ©® Wojciech Frelichowski wojtiech.frelichowski@gp24.pl Gmina Potęgowo zdobyła unijne dofinansowanie na wsparcie polityki gospodarowania odpadami. Łącznie samorząd ostrzyma środki na projekty warte 36 min zł. Dotację przyznał Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego w Gdańsku. Fundusze wesprą inwestycje i działania gospodarującej odpadami spółki ELWOZ oraz gminy Potęgowo. Dzięki pozyskanym funduszom Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Chlewnicy znacząco zwiększy swoje możliwości segregacji i recyklingu odpadów. Wartość inwestycji to prawie 36,5 min zł. Dofinansowanie ze środków UE w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 wyniesie prawie 16,2 min zł liflpiffii..... Umowę na dofinansowanie inwestycji w RIPOK w Chlewnicy podpisali Mieczysław Struk. marszałek województwa pomorskiego (z prawej) i Dawid Litwin, wójt gminy Potęgowo (poziom dofinansowania projektu to prawie 50 procent kosztów kwalifikowanych). W miniony czwartek w Urzędzie Gminy Potęgowo odbyło się uroczyste podpisanie umów na dofinansowane projekty, w którym uczestniczyli Mieczysław Struk, marszałek województwa pomor- skiego, Jan Kleinszmidt, przewodniczący Sejmiku Wojewódzkiego, Dawid Litwin, wójt gminy Potęgowo, Mirosław Myszk i Rafał Makurat, wiceprezesi zarządu spółki ELWOZ oraz przedstawiciele samorzą-dówbędących członkami Porozumienia Międzygminnego korzystających z Regionalnej In- stalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Chlewnicy. - Jest to największy w naszym regionie projekt modernizacji instalacji przetwarzania odpadów. Dzięki tej inwestyq'i nie tylko zwiększą się możliwości segregacji i recyklingu odpadów, ale powstaną także Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21 22.07.2018 Polska 05 Dwa dni i 10 pytań - takiego referendum chce prezydent Duda Warmiwa Aleksandra Krupa redakqa@polskatjmes.pl Referendum konstytucyjne ma się odbyć 10 oraz Tl fistopada 2018 r.Tego chce prezydent Andrzej Duda. który w piątek wSenacie złożył stosowny wniosek o przeprowadzenie tego głosowania. Przedstawił też Estę dziesięciu pytań, które mają być postawione obywatelom. - Nieco ponad rok temu, 3 maja 2017, mówiłem, że uważam, że powinniśmy zacząć dyskusję nad nową konstytucją. Chciałem, żeby to była dyskusja jak najbardziej społeczna. Byłem bowiem i jestem nadal przekonany, że w wolnej Polsce, po 30 latach od przemian, w najważniejszych sprawach nie można decydować bez wcześniejszego zapytania Polaków o zdanie - powiedział w piątek Andrzej Duda. Dodał, że stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości jest idealnymmomentem,by dokonać refleksji nad konstytucją, przyszłością ustrojową. Dlatego przedstawił Polakom listę dziesięciu pytań, które mają znaleźć się w dwudniowym referendum - prezydent chce, by odbyło się ono 10 i 11 listopada tego roku. Listę otwiera pytanie o konstytucję - czy powinna zostać uchwalona zupełnie nowa konstytucja, czy do obecnej powinny zostać wprowadzone zmiany, czy może żadne zmiany nie są konieczne. W punkde trzecim prezydent chce spytać Polaków, który system wolą: prezydenda -wzmacniający konstytucyjną pozycję i kompetencje wybra-nego przez naród prezydenta RP; gabinetowy - wzmacniający konstytucyjną pozycjęikompe-tencjeRadyMinistrówisamego premiera; czy chcą utrzymania obecnego stanu. Dalsze pytania dotyczą m.in. podkreślenia w Konstytucji RP znaczenia chrześcijańskich źródeł państwowości polskiej, unormowania członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i NATO, zagwarantowania w Konstytucji RP ochrony polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego Polski oraz zagwarantowania ochrony rodziny, macierzyństwa i ojcostwa, nienaruszalności praw nabytych rodziny. Politycy partii rządzącej przyjęli inicjatywę prezydenta niezbyt entuzjastycznie. - Idea pytania społeczeństwa o rzeczy ważne jest na pewno ideą słuszną i nikt nie powinien takich inicjatyw krytykować. My absolutnie też tego nie krytykujemy. Prezydent ma pełne prawo pytać o rzeczy ważne - mówiła rzecznik Prawa i Sprawiedliwości Beata Mazurek. - Natomiast my podzielamy stanowisko, które nie tak dawno wskazała PKW, że zaproponowany termin referendum może byćterminem, który uniemożliwiałby przeprowadzenie tego referendum, z uwagi i na wybory, i przede wszystkim na Święto Niepodległości, które mamy 11 listopada-dodała. Inicjatywę prezydenta poparł wpiątek Piotr Duda, przewodniczący NSZZ Solidarność W historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej mówił, że „to wielki ukłon wkierunku Polaków,bo panpre-zydent, a także Związek Zawodowy Solidamośćuważa, że Polacy mają prawo wypowiadać się w sprawach bardzo ważnych dla obywateli". - Podejrzewam, że w poniedziałek lub wtorek zbiorą się władze klubu, partii i zapadną ostateczne decyzje ws. referendum. Nie wiem, jaka będzie decyzja mojego klubu - powiedział wicemarszałek Senatu Adam Bielan. ©® PiS zmienił ustawę o sądach w błyskawicznym tempie Kacper Rogadn Twitter: @krogacin "**4 Warszawa Ekspresowe tempo i nocne obrady komisji pozwoliły posłom PiS przeprowadzić błyskawiczną nowelizację pakietu ustaw sądowych. Najważniejsza zmiana dotyczy wyboru I prezesa Sądu Najwyższe-go. Co ciekawe, partia rządząca wycofała się z innego kontrowersyjnego zapisu, doty-czącego losowania spraw. Tak burzliwej debaty polski Sejm nie widział od grudniowego „puczu", kiedy posłowie PO i Nowoczesnej zablokowali mównicę. Tym razem obyło się bez przepychanek i ekscesów, ale z ław zajmowanych przez opozycję co i rusz płynęły cierpkie słowa pod adresem rządzących. „Rzeźnia", „Dorżnięcie sądów", „Ostateczny zamach na wymiar sprawiedliwości" - to tylko niektóre z określeń, jakimi posłowie „częstowali" polityków Prawa i Sprawiedliwości. Wszystko z powodu projektu zmian w ustawach dotyczących sądownictwa. Dość nieoczekiwanie partia rządząca postanowiła znowelizować ustawy, które były ostatnio nowelizowane kilkukrotnie. Tym razem chodziło m.in. 0 zmiany w ustroju sądów oraz modyfikację przepisów o Krajowej Radzie Sądownictwa 1 prokuraturze, ale najwięcej emocji wzbudzał od początku zapis dotyczący wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. Według rozwiązań przyjętych przez rząd podczas wcześniejszych nowelizacji I prezes SN Małgorzata Gersdorfprzechodzi Nowelizacja ustaw sądowych zakłada znaczne (i wg opozycji niezgodne z prawem) przyspieszenie trybu wyboru I prezesa SN w stan spoczynku z powodu ukończenia 65. roku życia (oryginalnie jej kadencjamiała trwać sześć lat). Oznacza to, że potrzebny jest wybór jej następcy, ale tutaj pojawił się problem z czasem. - Oczywiście idealną sytuacją byłoby, żeby to cały skład SN wybierał nowego prezesa SN. Ale okazuje się, że to jest proces długotrwały, że to mogłoby przez wielemiesięcy paraliżować funkcjonowanie SN - tłumaczył poseł RS Waldemar Buda. W rezultacie projekt Prawa i Sprawiedliwości wprowadza kolejną zmianę. To Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN będzie wyfeierało i przedstawiało prezydentowi kandydatów na I prezesa od razu po obsadzeniu 2/3 liczby stanowisk sędziów Sądu Najwyższego. Do tej pory ten proces miał miejsce dopiero, gdy obsadzone były niemal wszystkie stanowiska. - PiS chce opanować Sąd Najwyższy, wprowadzić posłusznych sędziów oraz powierzyć fiinkcję pierwszego prezesa osobie, która będzie spolegliwa. Dzieje się tak dlatego, że w polskim systemie politycznym Sąd Najwyższy jest niesły- chanie ważną instytucją, ponieważ jest gwarancją swobód demokratycznych obywateli, ale również orzeka, czy wybory odbyły się w prawidłowy sposób. Dominując nad Sądem Najwyższym, ma się wrękubardzo poważny instrument, na którym można wiele ugrać - mówi politolog dr Sławomir Klimkiewicz w rozmowie z Agencją Informacyjną Polska Press. - To absolutna nieprawda - odpowiada prof. Kazimierz Kik. - Do tej pory sędziowie zawsze byli kreowani w mniejszym lub większym stopniu przez czynniki polityczne. Skutki reformy sądownictwa mogą zaszkodzić jedynie interesom partii politycznych, które mają ewentualne wpływy w strukturach sądowniczych. Natomiast wydaje mi się, że reforma po- Jest wśród sędziów grupa ludzi, która za wszelką cenę chce utrzymać przywileje dla własnych interesów Beata Szydło służy sprawie państwa. Jeżeli mielibyśmy dylemat: demokracja bez państwa czy państwo dominujące nad demokracją, to ja wolę to drugie - dodaje prof. Kik. Co ciekawe, początkowo w projekcie znalazł się zapis 0 zmianie dot. systemu losowego przydziału spraw, który spotkał się z krytyką ze strony opozycji i ekspertów. Prawo 1 Sprawiedliwość argumentowało jeszcze niedawno, że aby wymiar sprawiedliwości był faktycznie niezależny, musi zostać wprowadzony losowy przydział spraw dla sędziów. Tymczasem w projekcie nowelizacji postanowiono zmienić ten punkt, dodając zapis o możliwym ponownym przydziale spraw już po losowaniu. Opozycja nie zostawiła suchej nitki na tym punkcie. Nieoczekiwanie w piątek około godziny 10.30 PiS postanowiło zrezygnować z tej zmiany. - Państwo opatrznie rozumiecie naszą zmianę, proponowaną w tej nowelizacji - mówił z trybuny sejmowej poseł Prawa i Sprawiedliwości Marek Ast. - Próbujecie twierdzić, że odchodzimy od losowego przydziału spraw. W związku z tym, żeby tych wątpliwości nie było, proponuję poprawkę, aby wykreślić ten punkt, który miał u-sprawnić postępowanie i tę zmianę wykreślamy. Losowy przydział spraw będzie - dodał. Kiedy będziemy procedowali kolejną nowelizację? - spytał ironicznie poseł Paweł Grabowski z Kukiz'15. - Stanowicie prawo w sposób flejowaty i niechlujny. To są standardy nieznane w świecie demokratycznym - dodała poseł Joanna Scheuring-Wielgus z koła Liberalno-Społeczni. Za nowelą było 230 posłów, przeciw 24,4 osoby się wstrzymały.©® Współpraca: Hubert Niespodziany W POLITYCE Warszawa Gersdorf napisała list do prezydenta Prof. Małgorzata Gersdorf wystosowała list do Andrzeja Dudy, w którym twierdzi, żejej kadencja jako I prezesa Sądu Najwyższego trwa nadal dodnia 30 kwietnia2020 r. Warszawa Nowelizacja ordynacji do europarlamentu Na ostatnim przed wakacjami posiedzeniu Sejm uchwalił w piątek nowelizację ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego. W jej wyniku każdy okręg wyborczy ma dostać co najmniej trzy mandaty. Dotychczas liczba mandatów była ściśle uzależniona od liczby głosujących. Im więcej głosujących, tym więcej dany okręg uzyskiwał mandatów. Nowe przepisy mają sprawić, że więcej niż dotychczas mandatów uzyskają okręgi słabiej zaludnione - np. we wschodniej i północno-zachodniej Polsce. Według ekspertów zyskają na tym duże partie-PiS i P0.(aip) Warszawa Premier Morawiecki na konferencji Lotto Ekstraklasy Cieszę się, że polskie firmy wspierają polską piłkę nożną tak, by z młodych chłopaków wyrastały nowe talenty, z których będziemy dumni. Wspieramy naszych również przy porażkach, a sukcesy narodowe, sukcesy klubowe rozsławiają dobre imię Polski - powiedział premier Mateusz Morawiecki na konferencji Lotto Ekstraklasy. Spotkanie odbyło się na PGE Stadionie Narodowym w Warszawie, gdzie formalnie zainaugurowano nowy sezon piłkarskiej ekstraklasy w Polsce. (aip) W KRAJU Pomorskie Martwy wieloryb na plaży Na plaży między Kątami Rybackimi a Skowronkami znaleziono truchta 5-metrowego wieloryba, ważącego 3 tony. Teren wokół wieloryba został za bezpieczony. Pracownicy Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana" we współpracy ze strażą pożarną przetransportowali korpus wieloryba na Hel. To kolejny w ostatnich latach wieloryb, którego morze wyrzuciło na brzegwZatoce Gdańskiej. W 2015 roku wStegnie morze wyrzuciło ciało znacznie większego wieloryba, ważącego 20 ton. (aip) Kraków, Warszawa Primark otworzy sklepy w Polsce? Z informacji „Pulsu Biznesu" wynika, że właściciel sklepów Primark jest obecnie na etapie wyboru odpowiedniej lokalizacji dla swoich placówek w Polsce. Wśród możliwych lokalizacji rozważana ma być - budowana w Warszawie - Galeria Młociny oraz „lokalizacja po jednym z marketów budowlanych w Krakowie oraz miejsce w jednym z obiektów ECE". ECE zarządza Galerią Krakowską. Primark to bardzo popularny szczególnie na Wyspach Brytyjskich sklep odzieżowy. Chętnie robią w nim zakupy Polacy pracujący m.in. w Anglii. (AIP) Warszawa Sejm uchwalił ustawy: dla przedsiębiorców i dla właścicieli mieszkań W piątek, podczas ostatniego dnia 67. posiedzenia Sejmu, posłowie zgodnie (bez głosów sprzeciwu!) przyjęli dwie ważne ustawy. Jedna z nich, znana pod hasłem „Mała firma - mały ZUS", daje przedsiębiorcom osiągającym niewielkie obroty prawo eto płacenia niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Druga pozwala w tani sposób i bez wizyty u notariusza zamienić użytkowanie wieczyste gruntów, na których wybudowane są mieszkania, na pełną własność. Obie ustawy wejdą w życie od 1 stycznie 2019 roku. (WWWSTREFABIZNESU.PL) 06 Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 21-22.07.2018 Cii J lii ft ii m | f m m/w JL.JŁ Miejski relaks przy muzyce i z warsztatami Stupsk ' /'■ Daniel Klusek danjel.klusek@gp24.pl Na Starym Rynku w sobotę po raz pierwszy w tym sezonie odbedzie się Miejski chill na trawie. „Miejski chill na trawie" to impreza z muzyką polskich, młodych artystów i ciekawymi warsztatami. To również spotkania z dawką dobrej muzyki. Zabawa rozpocznie się w sobotę o godz. 16. Będzie można Zespół Chango zagra w kawiarni Antrakt w sobotę o godz. 20 stworzyć własne ogrody w słoikach, a także uwić sztuczne wianki. Na scenie zagra słupski zespół rockowy Grupa OUT. Muzyczną gwiazdą będzie Litn-boski. To pseudonim Michała Augustyniaka - wokalisty, gitarzysty i songwritera. Lubi brudne brzmienia z jazzowym zacięciem, dobrze czuje się wblu-esowym zaśpiewie, w kojących balladach. Kolejne Miejskie chille 11 i 18 sierpnia. Muzycznymi gośćmi będą odpowiednio Odet oraz Kasia Lins. Wstęp jest wolny. Lębork muzycznie i sportowo, Swołowo ludowo Pamorse Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Grzegorz Hyży i zespół Wilki będą muzycznymi gwiazdami Lęborskich Dni Jakubowych. W Swołowie szykuje się powrót do przeszłości Lębork Lęborskie Dni Jakubowe w sobotę o godz. 9 rozpocznie XII Międzynarodowy Zlot Jakubów. O godz. 10 na boisku przy iii. 8 Maja 1 rozpocznie się Jakubowy Turniej Siatkówki Pla- żowej. Natomiast od godz. 12 na scenie usłyszymy szlagiery z dawnych lat, niezapomniane przeboje wakacyjne, a polskie i zagraniczne covery zagra zespół Biznes Weekend. Sportowym wydarzeniem dnia będzie XVIII Bieg Uliczny św. Jakuba. Otwarcie biegu odbędzie się o godz. 15.30.0 godz. 19.45 na scenie wystąpią duet gitarowy Dariusz Pietrzak i Grzegorz Kopka oraz Igor Konieczny. Gwiazdą wieczoru będzie zespół Wilki. Koncert grupy Roberta Gawlińskiego rozpocznie się o godz. 21.30. W niedzielę o godz. 10.30 korowód przejdzie z pl. Pokoju do sanktuarium. O godz. 11.30 rozpocznie się suma odpustowa. Na placu przy sanktuarium od godz. 13 trwać będzie festyn odpustowy. O godz. 15 rozpoczną się XII Międzynarodowe Spotkania z Folklorem „Muzyka regionów". O godz. 17.30 rozpocznie się koncert „Od Moniuszki do Verdiego" Jacka Szponarskiego. Następnie wystąpi Aleksandra Jankowska. O godz. 20.30 na scenie pojawi się muzyczna gwiazda wieczoru - Grzegorz Hyży. Swołowo W Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie w sobotę i niedzielę trwać będzie „Dziecięca Zagroda" pod hasłem „Łąka wyobraźni". Będzie to wyprawa przez łąkę śladami dawnych pastuszków. W programie są m.in.: bajanie na sianie, warsztaty artystyczne, en-tele pętele, ścieżki wiejskich urwisów, baśniowy ogród zabaw, kiermasz zabawek, etnoedu-kacja oraz wiejski zwierzyniec. „Dziecięca Zagroda" czynna będzie w sobotę i niedzielę w godz. 11-16, wejściówki: 7 zł. Ustka Pokazy na rowerach Extreme BikeTour, największy cykl pokazów ekstremalnych, w sobotę dotrze do Ustki. )d godz. 13 działać będzie Akademia Bezpiecznego Rowerzysty. Ogodz. 15 rozpocznie się I pokazdirtjumpingu, potem będzie pokaz jazdy na drifttrajku. Na godz. 15.40 zaplanowano spektakl ,,FiveO' dock". Ogodz. 16 zobaczymy II pokazdirtjumpingu. a po nim spektakl „Historia rowerów" i Freestyle Bicykl. III pokaz dirt jum-pingu rozpocznie sięogodz. 17. po tym będą konkursy dla publiczność. Na godz. 18 zaplanowano IV pokazdirtjumpingu, zobaczymy też pokaz jazdy na drifttrajku i mo-nocyklu oraz freestyle bicykl. Ostatni pokaz dirt jumpingu rozpocznie sięogodz. 19.20. (dmk) Słupsk Jarmark na zdrowie Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego oraz słupski oddział Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego będą gospodarzami niedzielnego Jarmarku Gryfitów. Odwiedzający od godz. 11 będą mogli zapoznać się z walorami Pomorza, ale również dowiemy się, co każdy z nas może zrobić, by zachować dobre zdrowie. Numizmatycy zaprezentują swoje zbiory i opowiedzą o gromadzonych przez lata kolekcjach. Ponadto swoje towary zaprezentują lokalni kolekcjonerzy, twórcy ludowi i rękodzielnicy, (dmk) Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl ' Ul Billy Idol zagra w sobotę w Dolinie Charlotty w ramach 12. Festiwalu Legend Rocka. Billy Idol zagra pierwszy raz w Polsce. Koncert w Dolinie Charlotty będzie częścią jego trasy „Live! 2018 Summer Tour". Artysta był jednym z pierwszych twórców brzmienia, stylu i szaleństwa punk rocka. Jego szyderczy uśmiech i ekspresyjna postać sprawiły, że stał się jedną z mainstreamo-wych mega-gwiazd MTV oraz jedną z najbardziej rozpoznawalnych twarzy muzyki rockowej. Sprzedał 40 milionów albumów na całym świecie. Billy Idol ma na swoim koncie najbardziej niezapomniane, czytelne i wyraziste momenty w historii rocka. Stworzył pionierskie nowe brzmienie, tworząc modny, natychmiast rozpoznawalny styl łączący puls klubowy z desperacją i dekadencją rock and rolla. Idol po- wrócił w światła reflektorów j e-sienią 2014 roku dwoma głośnymi nagraniami, które otworzyły kolejny rozdział w długiej oraz znaczącej historii muzyka, wynalazcy, charyzmatycznego ojca, syna i człowieka, który powrócił znad krawędzi, a jego bunt wprawił w zdumienie i skupił na sobie uwagę main-streamu. Jako support zagra Andrzej Nowak i Złe Psy. Początek o godz. 20. Bilety na ten wieczór kosztują od 160 do 260 zł. Druga odsłona 12. Festiwalu Legend Rocka odbędzie się 4 sierpnia. Na scenie w amfiteatrze w Dolinie Charlotty zobaczymy wówczas Alan Parsons LIVE Project oraz The Water-boys. Alan Parsons LIVE Project to legendarna ikona muzyki, nominowana jedenastokrotnie do Nagrody Grammy. Mistrz brzmienia progresywnego rocka. Alan Parsons, prawdziwy człowiek renesansu i utalentowany muzyk, stworzył The Alan Parsons Project. Największymi sukcesami komercyjnymi pośród wielu innych jego sukcesów, były hity Billboard Top 40: „Eye in the Sky,„ „Time" i „Don' t Answer Me". Billy Idol w sobotę zagra na 12. Festiwalu Legend Rocka. To jego pierwszy koncert w Polsce The Waterboys to grupa rockowa powstała w 1981 r. w Londynie. Zespół założyli Mike Scott, Anthony Thist-lethwait i Kevin Wilkinson. Później dołączyli do nich Karl Wallinger i Roddy Lorimer. Ich debiutancka płyta „Waterboys" ukazała się w roku 1983. Szczyt sławy zdobyli w 1985 r. płytą pt. „ThisIstheSea". Niektórzy krytycy uznali dzieło za epickie, a nawet genialne. Płyta sprzedała się lepiej niż oba poprzednie krążki razem wzięte. Singel „The Whole Of The Moon" stał się pierwszym wielkim hitem grupy. Zespół rozpadł się w 1993 r., a w1997 r. Kevin Wilkinson popełnił samobójstwo. W 2000 r. grupa reaktywowała się i wydała nowe albumy. Ich muzyka łączy w sobie moc brytyjsko-ir-landzłaego rocka z soulem i południowoamerykańskim fun-kiem. Początek wieczoru o godz. 20. Bilety na ten wieczór kosztują od 150 do 250 złotych. Bilety na wszystkie wydarzenia można kupić na stronach Eventim i Ticketmaster oraz w recepcji Doliny Charlotty, w Słupsku: w Informacji Turystycznej przy ul. Starzyńskiego 8, Biurze Podróży Gre-land Tour przy ul. Tuwima 12, Biurze Podróży Wodnik, dworzec PKP, salonach Empik w Galerii Słupskiej i C.H. Jantar, salonie Media Markt w C.H. Jantar, w Ustce w LOT Ustka i Ziemia Słupska przy ul. Marynarki Polskiej 71 oraz w Lęborku w Biurze Turystycznym Expe-ditenapl.Pokoju3. Godziny rozpoczęcia poszczególnych koncertów 12. Festiwalu Legend Rocka mogą ulec zmianie ze względu na pogodę. Słupsk Osiecka po męsku Koncert „Osiecka po męsku" w wykonaniu Marana Januszkiewicza usłyszymy wniedzielęogodz. 12 podczas Garden Party u Karola. To spojrzenie na piosenki poetki z męskiej perspektywy. Marcin Janusz-kiewiczjestabsolwentem Akademii Teatralnej w Warszawie. Usłyszymy m.in.: „Nim wstanie dzień", ,jCyrk nocą", „Wariatka tańczy", „Niech żyje bal", „Od nocy do nocy". Wstęp wolny (dmk) Redzikowo Gminne targowanie W Lądowisku Kultury w Redzikowie w sobotę o godz. 11 odbędzie się Gminny Targ Rozmaitości. Będzie można sprzedać ubrania, książki, buty i inne przedmioty w stanie bardzo dobrym i w przyjaznych cenach. Wstęp wolny. (D«flQ Ustka Taniec przeciw białaczce II Charytatywny Maraton Zumba & Salsation „Taniec - Pomoc - Miłość - Muzyka" odbędzie się w niedzielę w godz. 16-21 na scenie na usteckięj promenadzie. Z chętnymi spotkają się instruktorzy Zumba i Salsation. Na uczestników czeka ponad pięć godzin zabawy i kilkadziesiąt porywających choreografii. W czasie trwania imprezy mieszkańcy i turyści będą się mogli zarejestrować w bazie potancjalnych dawców szpiku, aby w razie potrzeby uratować życie chorym na białaczkę, (dmk) Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 21-22.07.2018 07 / V ne p] C0. Pol w1" um Ę i k3 d l Daniel Klusek daniel.idusek@gp24.pl IfSstSS! Na plaży w Ustce w weekend zobaczymy miasteczko Projektu Plaża TVN. Słoneczna Stacja Polsatu na gości czekać będzie w Łebie. Ustka Projekt Plaża to wakacyjna akcja telewizji TVN. W tegorocznej odsłonie projektu po raz pierwszy wezmą też udział gwiazdy znane z TTV. Na kochających aktywny wypoczynek czekają też zajęcia z zumby i siatkówka plażowa. Do tego kino letnie dla kinomanów i spotkania z gwiazdami. Do dyspozycji będzie też ścianka wspinaczkowa, kula sferyczna czy maksi Jenga i Twister. Animatorzy zorganizują liczne zabawy i konkursy. Finaliści You Can Dance Po prostu tańcz! w sobotę o 15 poprowadzą warsztaty taneczne. W sobotę o 21 zobaczymy fantastyczne show duetu z You Can Dance Po prostu tańcz! Klaudii Antos i Artura Kuiiata. To będzie dobra rozgrzewka przed występem Klaudii Gawor, zwyciężczyni programu X Factor. Zobaczymy finalistę Master-Chef' Charlesa Daigneaulta, Kasi Lange, mistrzynię Polski w kite-surfingu. Będzie można wziąć też udział w czwartej edycji ogól- * W telewizyjnych miasteczkach będzie można zobaczyć uczestników programów kilku stacji nopolskiej akcji społecznej T-Mobile „Pomoc mierzona kilometrami". Do wspólnego zbierania kilometrów plażowiczów zdopingują Ola Goss i Ania Dec. Łeba W ramach Słonecznej Stagibędą m.in. spotkania z gwiazdami, scena muzyczna z dj-em oraz wieczorne występy artystów. Re- lacje z imprez poprowadzą Agnieszka Hyży i Rafał Maserak. Podczas imprez 4FUN odpowiadać będzie za rozrywkę i rekreację - na wszystkich będą czekać: tor do skimboardu, 50-metrowa zjeżdżalnia wodna - water slide oraz paintball. Pojawią się również prezenterki Milena i Ilona Krawczyńskie oraz Ola Ciupa. Będą również turnieje w piłka- rzyki, siatkówkę plażową i turnieje gamingowe oraz wspinaczka na ośmiometrowej ściance. Zmagania plażowiczów skomentują Mateusz Borek, Boży-dar Iwanow, Paulina Chylewska i Karolina Szostak. W sobotę ogodz. 18 rozpoczniesię koncert Eweliny Lisowskiej. Miasteczko otwarte będzie wgodz. 9-16. Muzykę zapewni DJ KarpYou. Festiwal z rockiem, folkiem i ogniem Muzyka \, Daniel Klusek daniei.kh6ek@gp24.pl W Mfcorowiewgrninie Czarna Dąbrówka wsobotę odbędzie sięWojsbwMusicFestwal. Gwiazdą będzie Kuma Chata. Wydarzenie rozpocznie się w sobotnie południe. Na terenie przy scenie rozstawią się kramy rzemieślnicze. Od godz. 14 usłyszeć będzie można zespoły biorące udział w Przeglądzie Amatorskiej Twórczości Muzycznej im. Yacha Paszkiewicza. Gościem sceny konkursowej będzie zespół Smogs. Czerpie on z twórczości najciekawszych kapel psycho i rockabilly z całego świata. W famach festiwalu trwa I Ogólnopolski Zlot Kuglarsła. Uczestnicy warsztatów zaprezentują się między występami zespołów. Po zmroku odbędzie się I Przegląd Amatorskiej Twór- W niedzielę w parku Waldorffa zaśpiewa Marcin Januszkiewicz czości Muzycznej im. Yacha Paszkiewicza. Wydarzenie będzie wzbogacone wieczornym widowiskiem przedstawiającym legendę o Wojsławie. Będzie też pokaz tańców dawnych, jarmark rękodzielniczy oraz pokaz tańca z ogniem grup fireshow z całej Polski. Muzyczną gwiazdą będzie zespół Kurna Chata. Repertuar grupy to z jednej strony ciekawe interpretacje tradycyjnych polskich tematów folkowych w stylu wykonawczym ethno-modem, a z drugiej strony ocierające się o muzyczno-kabare-towy pastisz. Wstęp jest wolny. ima Siupuk Norweskie disco Legenda norweskiej sceny cosmic disco - Runę Lindbaek - zagra wso-botę o godz. 21 w Dom Ówoe. Zaserwuje muzyczną podróż przez niemal trzy dekady. Jako wsparcie tego wieczoru pojawi się Maciek Sienkiewicz, dj o jednym z najdłuższych staży w Polsce. Eksploruje różne obszary muzyki: klasycznej i najnowszej, popularnej i awangardowej, tanecznej i eksperymentalnej. Wejściówki: 10 zł. (dmk) Koncertowy Antrakt Zespół Chango zagra w kawiarni Antrakt w sobotę o godz. 20. Tworzy go czwóka szczecińskich muzyków znanych z występów na największych scenach w kraju i poza jego granicami. Lata doświadczeń zdobytych w wielu zespołach owocują debiutanckim albumem zatytułowanym „Mono vs. Stereo". Ich twórczość można zaklasyfikować jako połączenie hip-hopu, funku, soulu, bluesa ijazz-rocka. Wejściówki: 40 zł. (DMK) lAirncy ATOD iSNIrUStsySMluft KINA Słupsk tikir Mamma Mia! Herewegoagain.sob., godz. 20, niedz., godz. 17.45; 41 dni nadziei, sob., godz. 12.30,18.15, niedz., godz. 12.45,18; Berek, niedz., godz. 13.20; Drapach chmur, sob., godz. 11,21.15, niedz., godz. 11.20.15; Jestem taka piękna, sob., godz. 14.45, niedz., godz. 21.15; Jurassic World: Upadłe Królestwo, sob., godz. 17.10, niedz., godz. 15; Niezwykła podróż fakira, który utknął wszafie, sob., godz. 16.20.30, niedz., godz. 15.45,20.30; Pieiwsza noc oczyszczenia, sob.-niedz., godz. 14.55,19.15, 21.30; Agi Bagi. sob.-niedz., godz. 10.30; Skario 1 Soldado, sob., godz. 12.20,15.17.40,20.20, niedz., godz. 12.20,15.17.45,20.20; Whitney, sob., godz. 13.20; Co wtrawie piszczy, sob.-niedz., godz. 10.45,12.50,17.10; Iniemamocni 2. sob.-niedz., godz. 10.15,11.15.13.14,15.45,16.45, 18.30,19.30; Wyszczekani, sob.- niedz.. godz. 10.10 Uprowadzona księżniczka, sob.-niedz.. godz. 16; Niezwykła podróż fakira, sob., godz. 20.15, niedz., godz. 18; McOueen, sob., godz. 18, niedz.. godz. 20 Ustka Iniemamocni 2, sob., godz. 1330,16.1830, niedz., godz. 13,1530,18; SicafioZ sob.. godz. 20.45, niedz.. godz. 20.15 Lębork Hemamocni2.sob.-niedz., godz. 15,1730; Skario 2, sob.-niedz., godz. 20 KOMUNIKACJA_ Słupsk: PKP 118000;Ź219436; PKS5984242 56;dyżurny ruchu598437110; MZK5984893 06; Lębork: PKS 59 8621972; MZK598621451; Bytów: PKS59822 2238; Człuchów: PKS59 834 2213; Miastko:PKS 598572149. DYŻURY APTEK_ Słupsk Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 598424957 Ustka sob. - Stokrotka, ul. Darłowska 7a, tel. 605 352 090, niedz. - Ustecka, ul. Żeromskiego 5, tel. 59 8149817 Bytów Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 598226645 Miastko Nova, ul. Kazimierza Wielkiego, tel. 59 857 6732 Człuchów sob. - Oberland, ul. Długosza 29. tel. 59 8341752, niedz. - Prima. ul. Długosza 11, tel. 59 72122 03 Lębork sob. - Gemini, al. Wolności 30, tel. 59 863 42 05; niedz. - Dr Max. ul. 10 Marca 16a, tel. 59 8633422 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczyków 1, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka:_ Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 81469 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 814 6011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork: Szpitalny Oddział Ratunkowy59 86330 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13,59 86352 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00; Człuchów: 598345309. WAŻNE NIEBIESKA UNIA Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, tel. 59 848 0111,801120 002; Słupsk: Poiqa997;uL Reymonta, teL598480645; Pogotowie Ratunkowe999: Straż Mejska 986;598433217; Straż Gminna5984859 97; Urząd Celny-587740830;Straż Pożarna 998: Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Ciepłownicze993; Pogotowie Wodno-Ka-nafizacyjne994; Straż Mejska alarm986: Ustka 598146761697696498; Bytów 59 8222SG9 KULTURA Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Bałtica, ul. Jana Pawła II3. tel. 598423839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a. tel. 59 8426349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 598456441; Emcek. al. 3 Maja 22, tel. 598431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3. teł. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla. ul. Armii Krajowej 15. tel. 59 842 8196.601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon 502525 005 lub 598411315. ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades. ul. Kopernika 15. całodobowo: tel.598429891,601663796. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1. (całodobowo), tel. 59 842 84 95,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6, czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro) czynne: pon.-śr. godz. 8-16, czwartek godz. 10-18, Telefon zaufania Tama -59 84140 46, czynny: poniedziałek - piątek w godz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus -czynny codziennie 17-22,59 84146 05. ^HTAxijrrr# (/', 598422 7009] 607 271717 59196-25 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU 08 Słupsk Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 ZAPROSZENIA Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 20 lipca 2018 r. odeszła w wieku 69 lat nasza ukochana Mama i Babcia śtp Elżbieta Siedako Ceremonia pogrzebowa odbędzie się 24 lipca 2018 r. w kościele w Kobylnicy o godz. 13.00. Po mszy odprowadzenie na cmentarz w Kobylnicy. Pogrążeni w smutku Rodzina i Bliscy Morza szum i poezji śpiew w czytelni słupskiej biblioteki Smołdzino Święto Niepodległości z piknikiem rodzinnym W niedzielę gmina Smołdzino organizuje obchody w 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Rozpoczną się one o godz. 14 mszą świętą w intencji Ojczyzny w kościele w Smotdziń-skim Lesie. Następnie na placu naprzeciwko kościoła odbędzie się piknik rodzinny. Na mieszkańców i gości czeka wiele atrakcji: swojskie jadło, gry, zabawy i konkursy, tańce, przeplatane muzyką rozrywkową oraz wystawa poświęconą rotmistrzowi Pileckiemu. (MARA) Słupsk, Ustka Spotkania i warsztaty z autorkami powieści W Słupsku i Ustce gościć będą autorki popularnych powieści obyczajowych Aleksandra Tyl i Danka Braun. 2 sierpnia, będzie okazja spotkać się z pisarkami w Ustce na Promenadzie Nadmorskiej -domek 25a. Początek o 16. W piątek, 3 sierpnia, o godzinie 11 w Biblioteki Publicznej przy ul. Grodzkiej 3 w Słupsku, odbędą się warsztaty „Moda na czytanie" dla dzieci i młodzieży w wieku 8-14 lat. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc organizatorzy proszą o zapisy pod numerem telefonu 59 840 58 45. (MARA) Marcin Wójcik marcin.wojdk@gp24.pl Słupsk Wczoraj, w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Słupsku otwarto wystawę malarstwa marynistycznego pod tytułem „Błysk Morza". W wernisażu uczestniczyli również poeci. „Błysk Morza" to wystawa poplenerowa, zorganizowana wspólnie przez pomorski oddział Polskiego Towarzystwa Marynistycznego w Ustce i Miejską Bibliotekę publiczną w Słupsku. Jest ona efektem zeszłorocznej pracy twórców marynistycznych, którzy malowali swoje dzieła podczas pleneru w Ustce. Wystawa będzie czynna do 31 sierpnia. Można ją oglądać w czytelni przy ul. Grodzkiej. W organizację wernisażu zaangażowali się również poeci, którzy zaprezentowali zgromadzonej publiczności strofy utrzymane w duchu marynistycznym. Swoje wiersze przeczytali: Romana Małecka, Zenon Marian Lasoń i Bogumiła Skomoroko. Wśród wymienonych znalazła się też twórczość poety - marynarza „Błysk Morza" to wystawa malarstwa marynistycznego. Motywy morskie stanowiły również główny temat oprawy muzycznej wernisażu i zaprezentowanej przy okazji poezji. Prace można oglądać do 31 sierpnia w czytelni przy ul. Grodzkiej 3 Macieja Michalskiego, która została odczytana przez inną osobę, ze względu na nieobecność artysty podczas wydarzenia. Poeci planują cykliczne spotkania z wierszami, a wernisaż „Błysku Morza" traktują jako pierwszy krok w tym kie- runku. -Chcielibyśmy, żeby to były wydarzenia odbywające się regularnie. Planujemy stworzenie miejsca dla poetów w bibliotece, żeby mogli się spotykać, tworzyć i inspirować - mówi Romana Małecka. Spotkania poetów miałyby być otwarte także dla entuzjastów tego rodzaju literatury, którzy nie muszą być jednocześnie twórcami. Pytani o popularność poezji w społeczeństwie odpowiedzieli, że nie jest z nią tak źle i wiele osób jest zainteresowanych lityką. - Ludzie mają różne podejście do poezji. Ona ma budzić emocje, wychodzić z serca. Poezję po prostu się czuje, a jej popularność to już coś zupełnie marginalnego - mówi Zenon Lasoń. Wartość artystyczna poezji związanej z tematyką morską jest ceniona także w świecie, zwłaszcza w krajach skandy- nawskich. Wreszcie szum morza można ułsyzeć także w strofach polskich poetów, również tych najsłynniejszych. W tym celu warto sięgnąć do antologii „Morza Polskich Poetów. Wiersze i wypowiedzi", gdzie zawarto wiersze marynistyczne twórców klasycznych i współczesnych, jak Jarosaw Iwaszkiewicz, Julian Przyboś, Mieczysław Jastrun czy Tadeusz Dąbrowski. Wydarzenie, które trwało w bibliotece, było także ucztą muzyczną. Piękne dźwięki zagrało rodzeństwo Orłowskich, związanych z Instytutem Muzyki Akademii Pomorskiej w Słupsku. Muzycy zaaranżowali na trąbkę i fortepian utwory związane z morzem, w tym m.in. „Parostatek" Krzysztofa Krawczyka. Na wernisaż przybyło wielu gości, miłośników sztuki, którzy z zainteresowaniem oglądali wystawę malarstwa, słuchali czytanych przez poetów wierszy i przygotowanej na tę okazję muzyki. - Jest mi niezmiernie miło, że w naszej bibliotece pojawiają się też artyści. Króluje więc tutaj nie tylko literatura, książka, ale od dziś także poezja i malarstwo -powiedziała na otwarciu Danuta Sroka, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku. ©® Zielone światło na urlopie Stupsk MardnWtyak marcin.wojcik@polskapress.pl Przez kilka dni, w przejściu dla pieszych przy ulicy Henryka Pobożnego nie działało światło zielone. Awaria sygnalizatora wzbudzała zakłopotanie mieszkańców i przechodniów zmierzających do pracy. To jedyne przejście na ulicy Pobożnego sterowane sygnalizacją świetlną. Znajduje się ono w pobliżu Szkoły Podstawowej nr 2 i siedziby redakcji „Głosu Pomorza". Od kilku dni sygnalizator nie wskazuje zielonego światła. - Kiedy stoję na przejściu świeci się światło czerwone. Byłem zdziwiony, kiedy wreszcie zgasło, ale nie zaapliło się zielone - relacjonuje mieszkaniec. W momencie, w którym powinien świecić zielony lu- także kierowcy. Skontaktowaliśmy się w tej sprawie z Zarządzeni Infrastruktury Miejskiej w Słupsku. - Nie wiedzieliśmy o tym problemie. Dziękuję za zgłoszenie. Wyślemy na to miejsce firmę, która zajmuje się naprawą sygnalizacji - mówi Jarosław Borecki, dyrektor ZIM. Na szczęście awaria nastąpiła w okresie wakacyjnym, zatem z przejścia nie korzysta duża liczba dzieci, które uczęszczają do okolicznej szkoły. Ciekawy jest również fakt, że przejście jest monitorowane, a mimo to nie Awaria sygnalizatora na ul. Pobożnego spowodowała, że nie zauważono kłopotu z nie dzia-świeciło się zielone światło. Przechodnie są zakłopotani łającym zielonym światłem. W wakacje, nawet w godzinach dzik, sygnalizator jest całkowi- lem zauważyli też przechodnie szczytu, na ulicy Pobożnego cie wyłączony i do tego nie zmierzajacy tędy do pracy, jest znacznie mniejszy działa także sygnał dźwiękowy. Podczas oczekiwania ruch. Można więc powiedzieć, Łatwo więc o dezorientację na zmianę świateł często widać że sygnalizator wybrał najlep-i wkroczenie na drogę w nie- było zakłopotane twarze prze- szy moment na awarię, właściwym momencie. Prób- chodniów. Zaskoczeni bywali ©® Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 Zbliżenia 09 Na tropie hitlerowskich zbrodniarzy wojennych Krzysztof Błażejewski k.blazejewski@polskapress.pl Historia Rozmowa z prof. dr. hab. Aleksandrem Lasikiem, historykiem z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Z pańskiej kartoteki SS-manów świat dowiedział się wiele o ludziach, którzy dokonywali zbrodni w Auschwitz. Czy to miało praktyczne znaczenie? W przygotowaniu jest druga część tego opracowania, które obejmie około 18 000 SS-manów. Jest ona już dostępna dla prokuratorów IPN-u, którzy przekazali ją Interpolowi i wszczęli postępowania kame. Chodzi tu o osoby z przedziału roczników 1920-1927, bo - realnie patrząc - tylko one mogą jeszcze żyć. Z mojej wiedzy wynika, że dzięki wcześniej opublikowanej bazie danych o SS-ma-nach, w tej chwili toczą się śledztwa prokuratorskie w stosunku do co najmniej trzech żyjących osób, byłych SS-manów, których aktualne adresy ustalono; Czas personalnych rozliczeń za zbrodnie z okresu II wojny właściwie mamy już za sobą. Praktycznie wszyscy jej uczestnicy, tak ofiary, jak i kaci. już dziś nie żyją. Jak pan ocenia z obecnej perspektywy prawie 80-letni czas rozliczeń? Można śmiało stwierdzić, że praktycznie rozliczenie de facto nie nastąpiło. Było symboliczne. Zresztą sprawa ścigania zbrodniarzy różnie wyglądała w państwach koalicji antyhitlerowskiej i w krajach, z których oni pochodzili. Przykładowo, sowiecki aparat sprawiedliwości praktycznie nie czynił różnicy między SS-manami a żołnierzami Wehrmachtu. Znanych ze zbrodniczej działalności funkcjonariuszy ID Rzeszy osądzono, resztę deportowano do łagrów zazwyczaj bez postępowań sądowych. Kolejną grupę Niemców schwytano w zachodnich strefach okupacyjnych Niemiec, ekstradowano ich do Polski (około 3000 osób) i postawiono przed sądami, przy czym nie byli to wyłącznie SS-mani z obozów, ale również osoby współpracujące na szkodę Polaków z Niemcami w czasie okupacji. Generalnie jednak większość zbrodniarzy po wojnie za- mieszkiwała terytorium Niemiec i Austrii. Rozpoczęty po wojnie tzw. proces denazy-fikacji okazał się działaniem powierzchownym i wybiórczym, przypominającym sito z tak wielkimi otworami, że prześlizgnęło się przez nie swobodnie tysiące zbrodniarzy. Jak to było możliwe? Tu musielibyśmy sięgnąć do szeroko pojmowanej polityki. Na przykład dopiero niedawno w Niemczech na tyle zmieniono prawo, że stało się możliwe ściganie wszystkich winnych zbrodni wojennych, których podejrzewano o ich popełnienie. Wcześniej m.in. wymagano stawienia się świadków, co nader często bywało niewykonalne, chociażby ze względu na tzw. żelazną kurtynę, która praktycznie zablokowała możli- Większość zbrodniarzy po wojnie zamieszkiwała terytorium Niemiec i Austrii. Rozpoczęty po wojnie tzw. proces denazyfikacji okazał się dzialar^^* wybiórczym wość np. ekstradycji zbrodniarzy, uzasadniając to również brakiem obiektywizmu sądów i... próbą zemsty na osobach, o wydanie których niektóre państwa występowały. Teraz, kiedy wiadomo, że już prawie nikt ze zbrodniarzy nie żyje, znowelizowano prawo. Z pozoru zatem wszystko funkcjonowało poprawnie, choć w istocie była to swoista gra pozorów, blokująca praktycznie możliwości formułowania aktów oskarżenia przez prokuratorów. Poza tym, dopiero w połowie lat 90. udostępniono m.in. historykom (i prawdopodobnie oskarżycielom) dokumenty osobowe zbrodniarzy przejęte przez Amerykanów. Co natomiast znajduje się w archiwach, dotyczących osób obciążonych zbrodniami wojennymi i przeciw ludzkości, przechowywanych w Federacji Rosyjskiej, do dzisiaj praktycznie nie wiemy. Tym samym bulwer-suje mnie - jako historyka -fakt pewnej obłudy: tuż po wojnie specjalna międzynarodowa komisja ds. ścigania zbrodni wojennych wydała wykaz zawierający około miliona nazwisk osób podejrzanych o zbrodnie wojenne. I chociaż nie była to lista do- kładna, to nie zmienia to faktu, że niewielu z tych zbrodniarzy ukarano. Na przykład nagłaśniano medialnie ukrywanie w Ameryce Południowej zbrodniarzy hitlerowskich, podczas gdy grupa zbiegłych przestępców wojennych na tym kontynencie była znikoma. Większość właściwych sprawców przebywała bowiem w Europie: RFN, Austrii i - dzisiaj już to wiemy - w NRD. Z reguły pozostawiano ich w spokoju, mało tego, żyli pod własnymi nazwiskami, prowadzili działalność gospodarczą czy praktyki lekarskie. Takim spekta-' kulamym przykładem -zresztą do dzisiaj budzącym w Niemczech kontrowersje -jest postać Hansa Globke, który brał udział w tworzeniu w 1935 r. tzw. ustaw norymberskich, wyjmujących Żydów spod prawa, a w dalszej perspektywie swego rodzaju preludium do holokaustu, który po wojnie piastował stanowisko m.in. szefa urzędu kanclerskiego w rządzie Konrada Adenauera. Inni m.in. służyli ibudowali struktury policji, wojska czy służb specjalnych w NRD i RFN. Jak do tego doszło, że alianci, którzy zorganizo- *■ K, Członkowie Waffen-SS w berlińskim Sportpalast podczas uroczystości na cześć ich „osiągnięć". Większość z nich nigdy nie odpowiedziała za swoje czyny wali proces norymberski i zapowiadali denazyfika- cję Niemiec, nie przeprowadzili tego? Poza wspomnianymi wyżej powodami, na przeszkodzie w karaniu zbrodniarzy stanęły również i inne przyczyny. Wspomnę tu np. 0 tym, iż zarówno służby specjalne, tak sowieckie, jak 1 amerykańskie pod koniec wojny i bezpośrednio po jej zakończeniu były w pierwszym rzędzie zainteresowane poszukiwaniem niemieckich agentów wywiadu, naukowców - fizyków, chemików, konstruktorów, a także akt i dokumentów. O ukaranie zbrodniarzy zabiegano w znacznie mniejszym stopniu, pomimo iż w 1943 roku podpisano tzw. deklarację moskiewską, zobowiązującą aliantów do ścigania i karania osób podejrzanych o zbrodnie wojenne. Jeśli jednak znaleziono zbrodniarza, ale posiadającego znaczną i cenną dla owych służb wiedzę, jak np. generała SS von dem Bacha, kata powstania warszawskiego oraz pełnomocnika Himmlera do spraw zwalczania ruchu oporu na terenach Rosji, to był przejmowany przez służby specjalne, które w zamian za „odpuszczenie win", wykorzystywały jego wiedzę w okresie napięć pomiędzy Zachodem i Wschodem. Nad czym pan teraz pracuje? Przygotowuję książkę, która może wypełnić kolejną lukę w ustalaniu osób odpowiedzialnych za zbrodnie wojenne. To ma być w zasadzie leksykon oficerów SS wchodzących w skład załóg niemieckich obozów koncentracyjnych. Mam obecnie już dokładne dane o około trzech tysiącach osób - oficerów SS, służących w niemieckich obozach koncentracyjnych w latach 1933-1945.©® TECZKA OSOBOWA Prof. dr hab. Aleksander Lasik, historyk z UKW jest autorem internetowej kartoteki osobowej SS-manów, członków załogi SS w KL Auschwitz, opublikowanej na stronach IPN-u, która wywołała zainteresowanie na całym świecie, bo to pierwsza tego typu publikacja w historii. 10 Ogłoszenia drobne Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 21-22.07.2018 Hrnhlir Jakzarr ... icagtoszenie drobne?Th lefonic:nie 943473516 0 ziatKoszai ul. Mickiewicza24,75-004Koszalin,tel.94 3473516,3473511,3473512,fax943473513 mJ\ VfJI lv Przez te -?t: ogloszenia.gratka.pl 0 dział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 B ."ze Ogtos? Odr Szczeci ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ MOTORYZACJA ■ PRACA i ZDROWIE i USŁUGI i TURYSTYKA i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY ■ MATRYMONIALNE ■ RÓŻNE ■ KOMUNIKATY ■ ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA ■ GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA 2 pok. umeblowane, na wsi, 785901949 DOMY - SPRZEDAM DOM 100m2, duża działka, garaże na wsi, słupskie.285 tys.zł 510583781 LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA MAGAZYN 50m2 tel. 606-614-218. DZIAŁKI, GRUNTY SPRZEDAM DZIAŁKA Kretomino 13ar 694970704 ROWY ok.,660m2, media, budynek, 7 min. od plaży, 150 tys. 695-604-600 Handlowe WSZELKIE starocie kupię, 506022528. FOTO, KSIĄŻKI ALBUMY, książki, płyty muzyczne. Skup. 509-675-586,508-245-450. MATERIAŁY BUDOWLANE STYROPIAN producent, dostawa, tel. 52/331-62-48. MATERIAŁY OPAŁOWE DREWNO Słupsk 694-295-410 ZŁOM kupią, potnę, przyjadę i odbiorę, teł. 607703135. OSOBOWE SPRZEDAM FIAT seicento 1,1,1999r., 694-879-750 FIATSeicento, LPG, 531-170-845 OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 AUTA i busy kupią, 504-672-242 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, każde. 797552040 AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. dołącz do grona zadowolonych Klientów TANIO I BEZPIECZNIE Nie wydawaj na ogłoszenia Nie trać swojego czasu Dodaj swoją nieruchomość do NASZEJ BAZY OFERT (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl parter 2 pok. nowsza Spółdzielcza 165 000,- klucze w biurze tylko 193 000,- 3 pok, loggia klucze w biurze rej. Nowowiejskiego/Karłowicza 2 pok. rej. Kołłątaja loggia 145 000,- z miejscem postojowym z bogatym wyposażeniem i dużą loggią tylko 204 000,- parter 2 pok. rej. Sikorskiego 168 000,- Kupujący bez prowizji 2 pok. tylko 146 000,- wolnostojący nowo wybudowany dom rej. Mahoniowej/Laurowej AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 KONSERWACJA podwozi, 883080883. NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975. KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. :inanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI EKSPRESOWA pożyczka 512-959-069. KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. POŻYCZKI bez BIK tel. 511-140-768 ZATRUDNIĘ BARMANA(KĘ) OW w Łazach od zaraz do 20.09.2018r. tel. 509-877-264 DO prac konserwacyjnych (złota rączka)może być emeryt lub rencista Koszalin tel. 609-665-986 po godz.18. ELEKTRYKÓW, również po szkole 502-490-970. GK FACHOWCÓW do polbruku tel. 601-201-617 GK FIRMA DOMAR Tatów zatrudni -operatora wiertnicy. Oferty prosimy przesyłać: szymon.agatowski@domar-k.pl Tel. 943160946 FIRMA DOMAR w Tatowie zatrudni: kierownika robót drogowych. Oferty prosimy przesyłać: jolanta.czupajlo@domar-k.pl Tel. 94316-09-40 HAKO Technology zatrudni magazynierów-logistyków z obsługą wózków widłowych. Tel. 502 592 514 HOTEL zatrudni pokojowe, K-lin, 504-038-644, praca 7-15 i recepcjonistkę INŻYNIER przygotowania produkcji- Biały Bór, tel. 505 329 756 email:biuro@mdbudinvest.com.pl KIEROWCA kat. C+E. Wyjazdy zagraniczne - chłodnia. Tel. 605 662 267 KUCHARZA(KĘ),POMOC kuchenną w OWw Łazach od zaraz do 20.09.2018r. tel. 509-877-264 MECHANIKA poj. samochodowych ze stażem. Słupsk, 604-453-089 OPIEKĘ do chorej, 792225077 OPIEKUNKI do Niemiec tel. 535 340311 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! POWIATOWY Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta na prawach powiatu w Koszalinie poszukuje kandydatów na stanowisko: Inspektor Nadzoru Budowlanego. Wykształcenie min. średnie budowlane. List motywacyjny, CV,kserokopię dyplomu i uprawnień należy dostarczyć do dnia 31.07.2018r. Z dopiskiem „ Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych w celu rekrutacji". Dodatkowe informacje tel. 943428500 PRZYJMĘ do prac wykońceniowych w Niemczech tel.+48 502-121-442 ŚLUSARZ/SPAWACZ 502-117-941. GK TRADYCYJNE biuro geodezyjne z Aachen/Niemcy poszukuje od 01.08.2018 na okolice na wschód od Berlina, pomocnika geodety do pracy w terenie na pełny etat i okres od 1 do 2 lat. Wymagamy podstawowa znajomość języka niem. lub ang., PJ Kat. B, doświadczenie geodezyjne nie jest wymagane, zapewniamy mieszkanie. CV (w języku pol. lub niem.) proszę kierować na: info@oebvi-kroll.de TYNKOWANIE. Słupsk, 609-536-802 Zatrudnimy kierowców C+E w transporcie międzynarodowym z naczepą typu silos. Wymagamy doświadczenia na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. Zapewniamy zarobki na wysokim poziomie, nowy sprzęt, pojedyncze obsady, elastyczny system pracy. Kontakt Gubin 887-440-075; kontakt Warszawa 693-393-860 Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog -farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma NAPRAWA rtv i anten. 604-885-366 GK NAPRAWA RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny, 94/3457461 PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 BUDOWLANO-REMONTOWE BALUSTRADY bramy 602 825 699. BUDOWA A-Z, koparka 510-857-537. CYKLINOWANIE bezpyłowe 537583333 DACHY - dekarstwo 94/3412184 MIESZKANIÓWKA A-Z, 573244885. REMONTUJEMY tel. 880-955-860. GK STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184. USŁUGI glazurnicze łazienki 696498391 INSTALACYJNE C.O. hydraul. wod. kan. 515-708-887 GAZOWE -urządzenia, naprawa/ wymiana 606-579-846 GK HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135. HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. PORZĄDKOWE SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli, 607-703-135 TRANSPORTOWE USŁUGI transportowe, tel. 602507456 DETEKTYW-KOSZALIN.PL 602601166 KUPIĘ psa - kundelek lub podobny, tel. 604-661-601. ODDAM wilczura 4-lat. 724-710-165. Matrymonialne WOLNY. Randka z Panią, 510-058-880. Różne SZUKAM sponsora (remont domu). Słupsk, 728-717-083 WRÓŻKA, monikamagia.pl 603572729 Komunika ZGUBIONO leg. studencką 3519. Rolnicze MASZYNY ROLNICZE SPRZEDAM ciągnik rolniczy RS25, z silnikiem Mercedesa, cena do uzgodnienia, 531-170-845 pilnie.Tanio ZWIERZĘTA HODOWLANE KRÓLIKI sprzedam, 880454870. KUPIĘ Orpingtony. K-lin. 606558169 KURKI odchowane 784461566 KURKI odchowane, 696-462-482. PROSIĘTA SPRZEDAM / 515-406-298 owarzysKie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK ATRAKCYJNA dojrzała, 661177611. DOJRZAŁA 40-stka Słupsk 500362030 FILIGRANOWA Tel. 516-643-530. GK KOSZALIN, 531-600-712. SŁODKA Asia Koszalin 516603622 SYNDYK MASY UPADŁOŚCI biurowe regały "aęazyowe, draó^y a cdowfc nłóżek aaietow\ ~ sgaz" c-nr- Oferowane przedmioty można oglądać w Koszalinie przy ul. Wenedów 3 po uprzednim ustaleniu terminu z Syndykiem pod nr 503-136-304. wwwgp24it wwwgk24j£ wwwgs24^ Prezes oddziału Poiska Press Piotr Grabowski Redaktor naczekiy Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobedca Marcin Stefanowsla (intemet) Dyrektor działu reklamy Ewa Żelazko, tel. 94 34735 27 Dyrektor dndami Stanisław Sikora, teł. 94 340 35 98 Dyrektor działu marketkipi Robert Gromowski. tel. 94 347 3512 Prenuncrata.td.94 3473Sil Głos KnszaMsłd-wwwgk24pł ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszaliatel. 94 34735 99, fax 943473540, tel. reklama 94 347 3512, redakqa.gk24@poiskapress.pl. reklama.gk24@polskaoress.pl GłosPofnor7a-wwvLgp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, tel. 59 848 8100, fox 59 848 8104, tel. reklama 059 848 8101, Głos Szczeciński-wwwgs24^ ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin. tel. 9148133 00, fax 91433 48 64, tel. reklama 9148133 92, redakcja.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ODDZIAŁY Kołobrzeg ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, teł. 94 354 50 80,fax 94 3527149 Bytówul Wojska Polskiego Z 77-100 Bytów, tel. 59 822 6013, tel. reklama 59 848 8101 Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 ŚmkM$de ul. Armii Krajową 12, 72-600 Świnoujście,teł. 9132146 49, fax 9132148 40, reklama tel. 91578 47 28 Stargard ul Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 915784728,fax 9157817 97, reklama tel 915784728 ©©-umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.$24.pl/tresd, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami ninięszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa PBC Nakład Kontrolowany ZKDP POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio@polskapress.pl Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 21-22.07.2018 Sport 11 Jerzy Brzęczek może być lepszym selekcjonerem niż Adam Nawałka Hubert Zdankiewicz redakqa@polskapress.pl Rozmowa -Jerzy Brzęczek to właściwa osoba na właściwym miejscu-mówi Wojciech Jagoda, były piłkarz Legii Warszawa, dziś telewizyjny komentator i ekspert Jest pan zaskoczony, że następcą Adama Nawałki został akurat Jerzy Brzęczek? Ani trochę. Wystarczy zajrzeć na Twittera i znaleźć wpis prezesa PZPN Zbigniewa Bonka informujący, że nazwisko nowego selekcjonera poznamy 23 lipca. Jest pod nim moje pytanie: , Jerzy Brzęczek?". To zapytam inaczej: Dlaczego akurat Brzęczek? Moim zdaniem, selekcjonerem powinien być Polak, a podobnego zdania jest najwyraźniej Boniek. To on wymyślił wcześniej, żeby powierzyć kadrę Adamowi Nawałce i miał rację, choć początkowo niemal wszyscy byli na „nie". Bo Nawałka miał wtedy opinię co najwyżej sofidnego 6-gowego trenera. Historia pokazała, że to był dobry strzał. Podsumowując kadencję Nawałki, trzeba mu wystawić więcej plusów niż minusów. A co do Brzęczka, to skoro zakładałem, że kadrę przejmie Polak, to musi być Nawałką plus coś jeszcze. Toznaczy? Musi dać kadrze co najmniej tyle, a najlepiej jeszcze więcej. A gdy myślałem o polskich trenerach, to przyszły mi do gło- wy tylko cztery nazwiska: Marcin Brosz, Ireneusz Mamrot, Jacek Magiera i właśnie Brzęczek. Mamrota i Magierę skreśliłem po wstępnej selekcji, bo choć mają odpowiednie charaktery, to jest zdecydowanie za wcześnie na ich pracę z kadrą. Co pan ma namyśli, mówiąc o charakterach? Wiadomo, że kadra czasem przegrywa i ważne jest, jak trener zachowuje się po porażce. Wiedziałem, że wspomniana czwórka nie narobi nam wtedy - kolokwialnie mówiąc - siary. Że będą pracować nad tym, by tych porażek było jak najmniej, a nie narzekać i szukać wszę- „Nieporozumienia i konflikty pomiędzy piłkarzami miałyby znaczenie, gdyby na stanowisku pozostał Adam Nawałka" dzie winnych. Ponadto selekcjoner powinien być dla piłkarzy autorytetem, a kto może być dla nich większym autorytetem niż były piłkarz. W dodatku taki, który sam coś w tej piłce osiągnął. Brzęczek może nie był najlepszym piłkarzem w drużynach, w których występował, ale był ich kapitanem i liderem. Na pewno ma predyspozycje do kierowania grupą. Ale jato trener na razie nie- wiele osiągnął. Zależy jak na to spojrzeć. Komentowałem wiele meczów drużyn, które prowadził, więc widziałem z bliska, co robi. Na przykład jaką fajną robotę wykonał w Płocku. Jerzy Brzęczek jako piłkarz był m.in. kapitanem olimpijskiej reprezentacji Polski, która wywalczyła srebrny medal na igrzyskach w Barcelonie w1992 roku. Jako trener prowadził ostatnio Wisłę Płock Wcześniej różnie bywała I bardzo dobrze. Dla mnie prawdziwy trener to nie ktoś, kto przejmuje superdrużynę i wszystko z nią wygrywa. Dla mnie prawdziwy trener to ktoś, kto coś przegrał, ale potrafił wyciągnąć z tego wnioski i nie popełnia więcej tych samych błędów. Brzęczek idealnie pasuje do tej definicji. W Rakowie Częstochowa nie wykonał zadania, ale dobrze pracował. Stworzył podwaliny, z których skorzystali jego następcy. Poszedł do Gdańska i po sezonie, w którym pracował, wydawało się, że czwarte miejsce z Lechią to nie jest dobry wynik, bo nie awansował z nią do europejskich pucharów. Jak się jednak popatrzy na zjazd tego klubu w poprzednim sezonie, można zmienjć zdanie. W GKS Katowice zgoda - kompletnie mu nie wyszło, ale to był dla niego test. Niejeden trener by w takiej sytuacji zwariował, zamknął się w sobie. Brzęczek wyciągnął wnioski i poszedł do Wisły Płock. Początek miał tam strasznie trudny, bo przejął drużynę kilka dni przed startem ligi i w sierpniu to w zasadzie miał z nią okres przygotowawczy. Stąd ogromne problemy ze zdobywaniem punktów. Za to już we wrześniu jego bilans to remis i trzy zwycięstwa. A na koniec wybór na trenera miesiąca. Później też było dobrze. Wisła Brzęczka potrafiła wygrać z Górnikiem w Zabrzu, z Jagiellonią w Białymstoku i z Legią w Warszawie. Sądzi pan. że Brzęczek może zmienić kapitana? Prywatnie jest przecież wujkiem Jakuba Błaszczykowskiego. Zmienić może, ale nie dlatego, że jest wujkiem Błaszczyko-wskiego. Zrobi to, jeśli uzna, że powinien. Dla kadry Adama Nawałki kluczowym momentem był ten, w którym zdecydował się podzielić władzą z Robertem Lewandowskim, powierzając mu kapitańską opaskę. Zmienił tym samym hierarchię w reprezentacji, przynajmniej tę oficjalną. To świetnie wypaliło, Lewy zaczął strzelać gole, reprezentacja zaczęła wygrywać, pojechała na Euro do Francji. Teraz Brzęczek może zrobić podobny ruch, jeśli uzna, że zmiana kapitana wyjdzie reprezentacji na dobre. On nie da opaski Lewandowskiemu dlatego, że jest najlepszym strzelcem kadry. Lewy będzie u niego kapitanem tylko wtedy, gdy Brzęczek zauważy w nim coś więcej niż gole i asysty. Oczywiście, bardzo prawdopodobny jest scenariusz, w którym kapitanem pozostanie Lewandowski. Będzie to jednak suwerenna decyzja nowego selekcjonera, a nie spadek po poprzednim. Brzęczka czeka na początek wiele pracy, bo drużyna jest rozbita i skłócona po nieudanym muncfialu. Ja bym nie przesadzał. Na pewno są rozczarowani, ale to nadal dobrzy piłkarze. Mundial to już historia, trzeba patrzeć w przyszłość. Stare problemy jednak pozostały. I stare konflkty. Właśnie po to była zmiana selekcjonera, nieprzypadkowo mówi się o efekcie nowej miotły. To działa jak reset. Przy nowym trenerze piłkarze są w stanie przeboleć i zrobić wiele rzeczy, na które by się nie zdecydowali w poprzednim układzie. Łatwiej będzie im zapomnieć o dawnych urazach i nieporozumieniach. Moim zdaniem, to, co wydarzyło się na mistrzostwach świata, nie będzie miało żadnego przełożenia na grę tej drużyny. A jeśli będzie, to pozytywne, bo obudzi w piłkarzach sportową złość. Nieporozumienia i konflikty pomiędzy nimi miałyby znaczenie, gdyby na stanowisku pozostał Nawałka. ©® Trzech Polaków na karcie walk UFC w Hamburgu. Karolina Kowalkiewicz poznała kolejną rywalkę Mieszane sztuki walki Tomasz Dębek Twitter:@themback Na niedzielnej gali UFC Fight Night 134 w Hamburgu nie zabraknie polskich akcentów. Powalczą Marcin Tybura. Bartosz Fabiński i Damian Stasiak. W walce wieczoru Mauricio „Shogun" Rua zmierzy się z Anthonym Smithem. Czołowy polski „ciężki" Marcin Tybura (16-4) będzie miał szansę przełamać passę dwóch porażek z rzędu. Po ubiegłorocznym zwycięstwie z Andre-jem Arłouskim nasz zawodnik wdarł się do ścisłej czołówki UFC z perspektywą na walkę 0 pas. Nie udało mu się jednak pokonać ani Fabricio Werduma (były mistrz, jeden z najlepszych zawodników w historii), ani groźnego Derricka Lewisa 1 marsz na szczyt będzie musiał zacząć od początku. W niedzielę notowany na dziewiątyrn miejscu w ran- kingu UFC „Tybur" zmierzy się ze Stefanem Struve (28-10). 30-letni Holender w największej organizacji MMA świata walczy od prawie dekady, pokonał m.in. Stipe Miocicia (niedawno stracił pas na rzecz Daniela Cormiera) i „Minotauro" Nogueirę. Też przegrał jednak dwie walki z rzędu, z Aleksandrem Wołkowem i Arłouskim. Ostatnie zwycięstwo odniósł w pojedynku z kolegą Tybury z Warszawskiego Centrum Atletyki, Danielem Omielańczu- kiem. Rywala Polaka wyróżniają świetne umiejętności parterowe (17 poddań) i wzrost -213 cm. Nie bez powodu kibice nazywają go „wieżowcem". Tybura wejdzie do Okta-gonu ok. 21.00. Dwie godziny wcześniej zobaczymy tam Bartosza Fabińskiego (13-2). Zawodnik wagi średniej rozpoczął przygodę z UFC od dwóch zwycięstw z rzędu. Oba odniósł jednak w... 2015 roku. Później zawiesił karierę z powodów zdrowotnych. Powrotu do MMA nie będzie miał jednak łatwego -jego rywalem będzie twardy jak skała Emil „Valhalla" Meek, który na początku roku sprawił spore problemy wschodzącej gwieździe Kamaru Usmanowi. Trzecim Polakiem na karcie walk niedzielnej gali będzie Damian Stasiak (10-5). W limicie kategorii koguciej „Webster" powita w UFC debiutującego Chińczyka Pingyuana Liu (11-5). Stasiak podobnie jak Tybura ma na koncie dwie porażki z rzędu, z Brianem Kelleherem podczas ubiegłorocznej gali w Ergo Arenie i Pedro Munho-zem. Wcześniej wygrał dwa z trzech pojedynków pod banderą amerykańskiego giganta mieszanych sztuk walki. ©® LOTTO Piątek. 20.07 multimulti - godz. 14.00 1,4,5,17,18,19,32,33.41,51,52, 53,57,58,59,65,67,71,73,80 plusl kaskada 2,3,4,6,9,10,12,13,17,21,22,23 Czwartek. 19.07 multi multi - godz. 21.40 4,8,9,10,13,21,28,30,31,33,38, 41,42.43,45,49,50.61.73,76 plus 43 kaskada 3,4,5.6,7,8,10,15,17,21,22,23 lotto 1, 2, 27. 29,35,40 lotto plus 1,9,11,24.42.46 ekstra pensja 4,12,16,20,30+4 mini lotto 7,17,20,25.32 (sten) 12 Sport Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 21-22.07.2018 Będą się modlić o utrzymanie Piłka nożna Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@polskapress. pl Po rosyjskim mundialu wracamy do realiów krajowego futbolu w wykonaniu drużyn Nice I ligi, które zaczynają nowy sezon 2018/2019. Na zapleczu ekstraklasy występować będzie nadal 18 zespołów. W tym gronie znalazła się Bytovia. Klubowi działacze musieli bardzo mocno sprężyć się w szukaniu środków finansowych po niespodziewanym wycofaniu się strategicznego sponsora, którym był Drutex. Na szczęście udało się zgromadzić odpowiednie pieniądze na rywaliza-cję ligową. Przypomnijmy, że dlabytowskiej drużyny to już będzie piąty sezon na pierwszoligowym szczeblu. W edycji 2014/2015 ekipa z Bytowa była trzynasta, w 2015/2016 -ósma, w2016/2017 - piętnasta, ale musiała graćbaraże, zresztą zwycięskie z Radomiakiem Radom, w 2017/2018 - trzynasta. A jak będzie w 2018/2019? Barw jeszcze Druteksu-Bytovii w poprzednich rozgrywkach Nice I ligi broniło 27 zawodników, którzy w różnych wymiarach czasowych przebywali na boisku. Z tamtego składu nadal bronienia honoru Bytowa podjęli się: bramkarze -Mateusz Oszmaniec i Andrzej Witan; obrońcy - Wojciech Wilczyński, Krzysztof Bąk, Łukasz Wróbel; pomocnicy - Sławomir Duda, Maksymilian Hebel, Michał Jakóbowski, Krzysztof Kropidłowski, Jakub Kuzdra, Bartosz Wolski. Nowych pracodawców klubo- 1 UL W górnym rzędzie od lewej: Witold Antoniuk (masażysta). Maksymilian Hebel, Łukasz Wróbel, Mateusz Oszmaniec, Andrzej Witan, Bartosz Ryngwelski, Krzysztof Bąk, Maciej Dampc, Dawid Witkowski, Waldemar Kowalik (masażysta). Środkowy rząd z lewej: Dariusz Kiedrowski (wiceprezes), Aleks Hendryk, Arsenij Procyszyn, Mateusz Kuzimski, Adrian Stawski (trener), Jacek Maszkowski (kierownik), Wojciech Wilczyński, Sławomir Duda, Jakub Kuzdra, Krzysztof Treder (sekretarz). Siedzą od lewej: Łukasz Wasiak (testowany), Maciej Błaszkowski, Patryk Burzyński. Filip Burkhardt, Bartosz Wolski. Janusz Wiczkowski (prezes). Gracjan Jaroch, Michał Jakóbowski, Juliusz Letniowski, Krzysztof Kropidłowski, Patryk Wolski. - Przed nami trudne gry. Czeka nas straszny bój. by utrzymać I ligę dla Bytowa - oświadcza Adrian Stawski, trener Bytovii. wychnietylkowkraju znaleźli: Michał Szromnik (bramkarz), Francisco Gonzalez, Filip Modelski, Marek Opałacz, Michał Stasiak, Edgaras Żarskis (wszyscy to obrońcy), pomoc- nicy: Bartosz Biel, Sebastian Kamiński, Bartłomiej Poczobut, Michał Rzuchowski, Michał Szewczyk, Kamil Wacławczyk, Jakub Wilk oraz napastnicy: Kamil Adamek, Orlande Kpassa, Janusz Surdykowski. Edycja 2018/2019 zapowiada się niezwykle trudna dla bytowian. Szeregi bytowskiego zespołu zasilili gracze przeważnie młodzi i z niższych klas rozgrywkowych, głodni sukcesu. W okresie przygotowawczym Bytovia rozegrała 5 sparingów. Ich bilans jest niekorzystny: 3 porażki z bardzo sil- nymi i wymagającymi rywalami, l remis i lwygrana z trze-cioligowym KP Starogard Gdański. W tych meczach kontrolnych Adrian Stawski testował nowych zawodników i nie miał skrystalizowanego składu. W inauguracym spotkaniu Nice I ligi edycji 2018/2019 Bytovię czeka wyjątkowo trudna przeprawa w dalekiej Niecieczy, gdzie rywalizować będzie się z ekstraklasowym spadkowi-czem. To Bruk-Bet Termalica. Mecz w sobotę (21.07). Początek gry o godz. 17. Gospodarze liczą na pełną pulę. ©® POGODA Krzysztof Ścibor Biuro Calyus. Sobota 21.07.2018 Nad Pomorze dociera ciepłe i suche powietrze polarno kontynentalne. W ciągu dnia będzie słonecznie, sucho, ciepło i przyjemnie. Temperatura max do 22:25 °C. Wiatr płn.-zach, słaby. W nocy •? pogodnie. Jutro kolejny plażowy dzień. Na niebie sporo słońca, bez opadów i ciepło max 22:25 °C. Wiatr płn.-zach, słaby. W poniedziałek niewykluczony słaby deszcz, kolejne dni będą słoneczne. pogodnie Pogoda dla Pomorza ama Stan morza (Bft) 2.-3 Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru N 1011 hPa 11 Pogoda dla Polski 19 Łeba 22351 Wfady&wowo 19 20 km/h 21 Świnoujście 19 2ZH1 o Mielno Kołobrzeg 5 Rewal # *1łu P41EB Lębork Wejherowo * 53BE3 Kai?i 2SXH0 GDAŃSK * *0 cm Połczyn-Zdrój szczecin {k-zsktr o 24113 o Stargard Drawsko Pomorskie * Bytów 25°® Człuchów mm Kościerzyna gyjgg 10 km/h *0cm $0cm 25°IEi # 25° ! 1tP" i m 24° 24° 27° 27° m i 28° 10 km/h pochmurno mżawka przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem Gdańsk 25" 26° Kraków 26° 26° & Lublin 27° 27° Olsztyn 26° 26° -m Poznań 26° 26° Toruń 26° 26° Wrocław 28° 28° Warszawa 27° 27° *0cm $0cm Karpacz 26° 25 Ustrzyki Dolne 25° 23° Zakopane 24° 21° zachmurzenie umiarkowane przelotny deszcz przelotne deszcze i burza ciągły deszcz ą ciągły deszcz i burza przelotny śnieg ciągły śnieg pochmurno mżawka przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem mgla y marznąca mgła -}/ śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru 19° i temp. w dzień un temp. w nocy temp. wody grubość pokrywy śnieżnej 1011fcpa f $ ciśnienie i tendencja smog Karpacz 26° 25 Ustrzyki Dolne 25° 23° Zakopane 24° 21° Urodziny srebrnego medalisty olimpijskiego Kajakarstwo Krzysztof Niekrasz krzysztof. niekrasz@połskapress. pl Są ludzie, których wyjątkowej osobowości nie odda żadne dziennikarskie pióro. Do tych wybitnych postaci należy bez wątpienia Jerzy Opara, który stworzył trwałe wartości jako zawodnik i trener. Mężczyzna ten urodził się dla sportu, a kajakarstwo stało się jego życiowym przeznaczeniem. Jerzy Opara jest pierwszym polskim kanadyjkarzem, który uzyskał wyniki klasy międzynarodowej. To wielokrotny mistrz Polski, srebrny medalista mistrzostw świata, uczestnik igrzysk olimpijskich (1972, 1976 - zdobywca srebrnego medalu olimpijskiego w Montrealu w C-2 na 500 m z An- drzejem Gronowiczem. Jest absolwentem Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Po skończeniu kariery zawodniczej zajął się trenerką. We wrześniu 1984 roku ze stolicy przeniósł się razem z żoną Jadwigą (również kajakarką) do Człuchowa, gdzie do dziś nadal zajmuje się szkoleniem w Piaście. Wychował swoich następców olimpijczyka, medalistów MŚ, ME i MP. Jego podopieczni zdobyli ponad 550 medali z mistrzowskich imprez. Jego wychowankami są m.in. Mariusz Pomykała, Marcin Kobierski, Adam Ginter, Vincent Słomiński, Michał Łubniewski, Norman Zezula, Julia Olszewska. Jerzy Opara w sobotę (21.07) kończy 70 lat. Jubilatowi życzymy dużo zdrowia. Sto lat! - panie Jerzy. ©® Kanadyjkarz J. Opara zawsze trenował na pełnych obrotach J. Opara kieruje się zasadami uczciwości i pracowitości Pitka nożna Gryf Słupsk zagra z Huraganem W sobotę o 10.30 na stadionie przy ulicy Zielonej zostanie rozegrany mecz sparingowy pomiędzy IV-ligowym Gryfem Słupsk oraz Huraganem Pobiedziska (liga międzywojewódzka Piła-Poznań wschód). Będzie to trzecie spotkanie słupszczan tego lata. Gryf pokonałjuż IV-ligowego Leśnika Manowo 3:1 oraz ekstraklasową Lechię Gdańsk 2:1. (STEN) Pitka nożna Anioły Garczegorze wygrały z GKS Podopieczni trenera Tadeusza Wanata pokonali w Sierakowicach GKS 3:1 (2:0). Bramki dla Aniołów strzelali: Mateusz Słumiński 2 (w tym karny) oraz Bartosz Stojek. Skład: Czekirda (30 Wojtowicz, 60 Kotłowski) -Ł.Łapigrowski, Drzazgowski, Trawiński, Kolkę, Fudala, Sidor, Staszczuk, testowany, Czerwionka, Słumiński oraz Stojek. Kolejny sparing Aniołów u siebie w niedzielę o 15 ze Spartą Sycewice. (sten) koszykówka na Czwarty turniej n Orliku w Słupsku Organizator (SOSiR) zaprasza wszystkich chętnych do udziału w cyklicznej imprezie o nazwie Słupskie Lato z Koszykówką 2018. Będzie to już czwarta rywalizacja, która zaplanowana jest na niedzielę (22.07). Obowiązuje podział na dwie kategorie wiekowe: młodsza (do lat 18) i open. Zapisy przyjmowane będą od godz. 16.30, a granie półgodziny później. Miejsce zmagań koszykarskich to Orlik przy ul. Wiatracznej w Słupsku. (FEN) Lekkoatletyka _ . Rozbiegana Ustka na fali będzie w sobotę Zawodowcy i amatorzy w różnym wieku spotkają się na imprezie Rozbiegana Ustka na fali - Bieg III Łososiowy. To w ramach Grand Prix Ustki. Program sobotnich zmagań: godz. 10 - marsz nordic walking; godz. 11-bieg amatorski na 3 km; godz. 12 - bieg główny na 8,5 km. Start i meta na Trakcie Solidarności w Ustce (przy wejściu na plażę). Zapraszamy, (fen) Nauki Różne formy opięła g: 1 nad osobami starszymi magazyn KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY ZDROWIE Mogą żyć____ w pełnym cieniu i bujnie kwitnąć J Kulinarne reminiscencje z wakacyjnych f w podróży t/. "f! ! fi U I I %Sm I STR. 7-9 Domy j dla seniorów 02 rodzinny '18 '"S fP Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 Anna Czemy-Marecka anna.marecka@polskapress.pl W TYM NAJWIĘKSZY JEST AMBARAS, ŻEBY DWOJE CHCIAŁO NARAZ, A NIE TYLKO-NA RAZ Witamy w weekend Nauki przedmałżeńskie. Jeżeli para zamierza wziąć ślub kościelny, nie da się ich uniknąć. Nasłuchałam się w swoim życiu opowieści o tym, jak nudne i nieżyciowe bywają takie zajęcia, jak rozmijają się na nich doświadczenia prowadzącego (często księdza) i kursantów. Nie musi tak jednak być, o czym piszemy dzisiaj na stronie 10, pokazując księdza, do którego przyszli małżonkowie wręcz się gamą. Zachęcamy do lektury i - przy okazji - do zastanowienia się, czy takie nauki to naprawdę tylko uciążliwa formalność, czy może niektórym przydałoby się nieco przemyśleć przyszłe wspólne życie, zanim ostatecznie powiedzą sobie „tak" przed ołtarzem. Piszę o tym dlatego, że liczba rozwodów w Polsce rośnie, mówiąc nieco złośliwie - proporcjonalnie do wysiłku, jaki młodzi wkładają w przygotowania do ślubu i wesela. Planują te uroczystości miesiącami, a czasem i latami, wydają olbrzymie pieniądze, spodziewając się bajki, a potem przychodzi szara codzienności i nie wszyscy sobie z tym radzą. Nie wszyscy też chcą i umieją „naprawiać" swój związek, przejmując zasady ze świata rzeczy, w którym gdy odkurzacz się zepsuje, to nie zanosi się go do fachowca, tylko wyrzuca, by kupić nowy. Trochę to smutne. Ale żeby nie kończyć narzekaniem, zapraszam was do podróży po świecie - dosyć wygodnej, bo nie musicie wychodzić z domu (chyba że po zakupy), a konkretnie - z kuchni. Na stronach 7-9 znajdziecie bowiem przepisy na kulinarne smakołyki z różnych krajów - dla niektórych będzie to zapewne powrót do turystycznych wspomnień, a dla innych - nabranie smaku na wyjazdy. Niektóre przepisy nie są może łatwe, ale warto się trochę potrudzić, by delektować się tymi specjałami. W55Z. ZADZWOŃ, WYSILI E-MA1U CZEKAMY NA WASZE OPINIE Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna Czemy-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 8132. Bezpieczne dziecko na wakacjach Dzięki aplikacji będziesz wiedział, z kim rozmawia twoja pociecha Datarino, wrocławska firma technologiczna, stworzyła aplikację, która rozpoznaje dzwoniące numery. Jak podkreślają jej twórcy, może ona być również wykorzystana jako narzędzie do ochrony najmłodszych. Dzięki niej dzieci mogą uniknąć wielu niebezpiecznych sytuacji, a rodzice zmniejszyć ryzyko, że ich dziecko padnie ofiarą przestępstwa na tle seksualnym. - Everybody to darmowa aplikacja, która „sprawdza" numer, który do nas dzwoni lub z którego otrzymujemy wiadomość. Jeśli numer jest w bazie, przyporządkowuje go do osoby - odbierający połączenie lub wiadomość SMS widzi, kto do nas dzwoni -mówi Przemysław Jurgiel-Ży-ła, wiceprezes Datarino. Aplikacja dostępna jest na rynku od nieco ponad ro-V A Ą K .ł o i i ku. Bardzo dobrze przyjęła się za granicą. W Serbii pobrano je 120 tys. razy. Jest też popularna w Czechach. - Plany rozwoju sięgają kolejnych krajów. Mam nadzieję, że uda się znacznie poszerzyć zasięg aplikacji, nie tylko w Europie - mówi Magdalena Mężyk z Datarino. Jak działa Everybody? To proste. Wystarczy ją pobrać i zainstalować na smartfona, i pozwolić, aby działała w tle. Jest całkowicie darmowa. Po wyrażeniu zgód na przetwarzanie danych, aplikacja będzie działać sama - jeśli zadzwoni do nas numer, którego nie mamy w naszej liście kontaktów, pokaże nam się informacja, kim najprawdopodobniej jest dzwoniący. Aplikację można pobrać na telefony z systemem Android oraz iOS. (mara) •■J,' I :t . ' o K ( >'f <1 •< I Różne formy opieki nad sei państwowe i prywatne Dorny Pomocy Społecznej, prywatne domy opieki, zakłady opiekuńczo-lecznicze, dzienne di w miejscu zamieszkania? Poznaj koszty i formalność, jakie trzeba załatwić Opieka Mttkseimmam Oprać Anna Czemy-Marecka anna.marecka@polskapress.pl W ciągu ostatnich 27 lat liczba osób powyżej 60. roku życia wzrosła o prawie 3J5 min, by w 2016 roku stanowić już prawie 24 proc polskiej populacji (9 z 3&4 min). Zapewnienie odpowiedniej opieki osobom starszym staje się coraz większym wyzwaniem. ż dwie trzecie seniorów boryka się długotrwałymi problemami zdrowotnymi, które wymagają systemowego leczenia i profesjonalnej opieki. - System opieki zdrowotnej i społecznej nie radzi sobie z rozwiązywaniem tych problemów. Mamy za mało geriatrów, za duże kolejki do specjalistów, a domowa opieka pielęgniarska i lekarska realizowana z funduszy państwowych jest mocno ograniczona. Seniorzy lub ich rodziny nie mają oszczędności, by opłacać opiekę w domach pomocy społecznej lub prywatnych placówkach. Brakuje też środków na opiekę w domu seniora, bo przecież nie każda osoba starsza chce przeprowadzać się do domu opieki - mówi Robert Majkowski, prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Ile kosztuje Dom Pomocy Społecznej? Osoby w podeszłym wieku, które nie są w stanie prowa- W Polsce system opieki zdrowotnej i społecznej ciągle jeszcze nie radzi sobie ze zwiększającą się liczbą s< dzić samodzielnego gospodarstwa, a rodzina nie może lub nie chce podjąć się opieki, trafiają najczęściej do domów pomocy społecznej. Mogą tam liczyć na mieszkanie, wyżywienie, świadczenia ępie-kuńcze i pielęgnacyjne, udział w zajęciach podnoszących sprawność. By znaleźć się w DPS-ie, należy złożyć w gminnym lub miejskim ośrodku pomocy społecznej wniosek, który będzie zawierał zaświadczenie o dochodach z ZUS-u lub KRUS-u albo decyzję o przyznaniu zasiłku stałego. Wniosek zostanie uzupełniony o wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego, a na tej podstawie podjęta decyzja. Miesięczny koszt pobytu w takiej placówce wynosi ok. 3000 zł, ale rezydent płaci nie więcej niż Jo proc. swoich dochodów. Gdy te są zbyt niskie, dopłaci małżonek, a jeśli on nie żyje albo jego dochody także są małe, dzieci albo wnuki. Tylko wtedy jednak, gdy (w przypadku osób samotnych) ich miesięczny dochód przekroczy 300 proc. kryterium dochodowego na osobę samotną (1902 zł) lub -jeśli mają rodziny - 300 proc. na osobę w rodzinie (1542 zł). Gdydochód rodziny seniora jest niższy, do kosztów jego pobytu w DPS-ie dopłaci gmina. A co, jeśli senior nie ma rodziny? Może zdecydować się na rentę dożywotnią. - Seniorzy korzystający z niej chcą pozostać w swoim domu i decydują się na opiekę Alivia bije na alarm: ustawa o ratunkowym dostępie < Do maja tego roku złożono tylko443wnioski, a wydano 126 pozytywnych zgód na Petycjafitmlaijillhia My. sygnatariusze niniejszej petycji, wobec niewydolności i fikcji ustawy o ratunkowym dostępie do technologii lekowych, wzywamy rząd do natychmiastowej zmiany przepisów oraz respektowanie prawa chorych do leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną. W Polsce skuteczność leczenia raka jelita grubego jest niższa niż w Turcji. Śmiertelność z powodu chorób nowotworowych jest wyższa niż w Rosji. Najnowsze dane epidemiologiczne pokazują, że polska onkologia traci dystans nie tylko do państw bogatych, lecz również znajdujących się na podobnym poziomie rozwoju. Kosztu wieloletnich zaniedbań nie ponoszą lekarze, menedżerowie czy politycy. Prawdziwą cenę płacą tysiące pacjentów, którzy mieliby szansę na dłuższe życie, żyjąc w innym kraju. W Polsce, pozbawieni odpowiedniego le--czenia - przedwcześnie umierają. Ponad połowa leków onkologicznych zalecanych przez naukę nie jest w ogóle refundowana. Kolejne 20-30% jest dostępnych nie dla wszystkich chorych, którzy mogą tych leków potrzebować. Państwo odbiera im szansę na skuteczne leczenie i nie respektuje ustawowego prawa pacjenta do leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną, chociaż to państwo samo je wprowadziło niemal dziesięć lat temu. Nikt nigdy nie poniósł odpowiedzialności za łamanie tego prawa oprócz chorych, którzy płacą za to życiem. Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 lorami: rów wymagających opieki doraźną. Dzięki środkom z renty dożywotniej stać ich na leki lub opiekunkę. Kiedy stają się niesamodzielni, pieniądze z renty dożywotniej mogą zostać przeznaczone na opłacenie domu opieki. Dodatkowo senior może wynajmować mieszkanie - mówi Robert Majkowski. Prywatny dom opieki ma często inny standard i... cenę Alternatywą dla państwowych Domów Pomocy Społecznej są prywatne placówki, które nie wymagają składania wniosków do ośrodka pomocy społecznej, a zwykle i oczekiwania na miejsce. Wszystkie kwestie regulowane są na drodze cywilnoprawnej. W umowie określa się zasady i warunki pobytu, a także miesięczne koszty. Mogą one wynieść od 2 tys. zł dol5tys.zł. Zakłady opiekuńczo-lecznicze Do DPS-ów kwalifikują się osoby wymagające opieki, a nie leczenia. Pozostałe, wymagające profesjonalnej pomocy lekarskiej, pielęgniarskiej i rehabilitacyjnej, kierowani są do zakładów opiekuńczo-lecz-niczych lub zakładówpielęg-nacyjno-opiekuńczych (skierowanie do zakładu pielęgnacyj-no-opiekuńczego może być wydane na czas określony, a do opiekuńczo-leczniczego na czas stały lub określony). Senior w ZOL-u ma zagwarantowaną opiekę lekarską, terapię zajęciową i niezbędne leki (koszty pokrywa NFZ). Fundusz nie pokrywa kosztów zamieszkania i wyżywienia, które spoczywają na pacjencie. Miesięczna opłata w ZOL-u to 250 proc. najniższej emerytury, nie może być jednak wyższa niż 70 proc. miesięcznego dochodu. Wniosek o przyjęcie składa senior lub opiekun, a podstawą kwalifikacji jest wynik w skali Barthel (ocenia ona zdolność do samodzielnego wykonywania codziennych czynności, jak jedzenie czy korzystanie z toalety). Maksymalnie można w niej uzyskać 100 punktów. 40 i mniej oznacza kwalifikację do ZOL-u (nie dotyczy jednak osób uzależnionych, w terminalnej fazie choroby nowotworowej i psychicznie chorych). Oceny dokonuje pielęgniarka i na tej podstawie lekarz wystawia zaświadczenie (może orzec o trybie pilnym lub planowym w zależności od wyniku wywiadu). Zaświadczenie lekarza wraz z dokumentami potwierdzającymi wysokość uzyskiwanych dochodów (ZUS/KRUS) ) technologii lekowych (RDTL) to fikcja mansowanie leku w ramach RDTL. rodzinny zdrowie 03 Choroby cywilizacyjne Jedzenie wysoko przetworzonej żywności i słodyczy skutkuje otyłością i cukrzycą Według Światowej Organizacji Zdrowia na cukrzycę choruje na świecie 415 min ludzi, a do roku2035ich liczba może wzrosnąć do600min. Liczba chorych dotkniętych cukrzycą powiększa się każdego roku średnio o 23 %. W Polsce z cukrzycą zmaga się blisko 3J5 min osób. a przy obecnym tempie wzrostu liczba ta może przekroczyć 4 mfai już w2020 roku. Według szacunków Centers for Disease Control and Prevention, do 2040 roku cukrzyca i jej powikłania będą główną przyczyną zgonów kobiet, a do 40% wzrośnie odsetek kobiet zmagających się z tą chorobą. Według danych tej samej instytucji, stan przed-cukrzycowy (nieprawidłowa glukoza na czczo: 100-125 mg/dl lub nieprawidłowa tolerancja glukozy) dotyczy dziś w świecie blisko 1/3 dorosłej, aktywnej zawodowo populacji. W Polsce liczba ta sięga prawdopodobnie 5 min osób. Głównym czynnikiem ryzyka cukrzycy jest otyłość. Według International Diabe-tes Federation (IDF) ok. 48% osób cierpiących na cukrzycę typu 2 to osoby z nadwagą (BMI 25-29,9 kg/m2), dalsze 40% to osoby z otyłością pierwszego stopnia (BMI 30-34,9kg/m2). Jedynie kilka procent chorych ma prawidłową masę ciała (BM318,5-24,9 kg/m2). Niepokojącym zjawiskiem jest obserwowana coraz częściej tendencja wystę- Poziom glukozy we krwi nie powinien przekraczać na czczo 99 mg/dl powania cukrzycy u dzieci i młodzieży, choć generalnie cukrzyca typu 2 dotyczy osób po 40. roku życia. Nieleczona lub leczona niewłaściwie cukrzyca może doprowadzić do licznych komplikacji - jak udar, ślepota, niewydolność nerek czy choroba wieńcowa. Niebezpieczna dla zdrowia człowieka jest także cukrzyca niezdiagnozowana (to stan podwyższonego stężenia glukozy we krwi, czyli hiper-glikemia). Przewlekła hiper-glikemia może powodować uszkodzenie, zaburzenie czynności i niewydolność różnych narządów, zwłaszcza oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych - mówi dr n. med. Agnieszka Jarosz, kierownik Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej w Instytucie Żywności i Żywienia. Eksperci IŻŻ podkreślają: cukrzycy łatwiej uniknąć, niż ją leczyć. Ważna jest odpowiednia dieta, bez nadmiaru cukrów i tłuszczu, za to bogata w warzywa i owoce (z przewagą warzyw). Należy unikać produktów bardzo kalorycznych, wysoko przetworzonych oraz używek, za to zwiększyć swoją aktywność fizyczną. Ważne są regularne badania, zwłaszcza po 45. roku życia. (oprać mara) Dobre rady stomatologa Jeden ząb zaatakowany przez próchnicę szybko zainfekuje pozostałe zęby Ustawa o ratunkowym dostępie do technologii lekowych miała być odpowiedzią na te problemy. Niestety, bariery finansowe oraz administracyjne przeszkody sprawiają, że pacjenci są pozbawiani nadziei w sytuacji bez wyjścia. W naszej opinii jest to przejaw najgorszego rodzaju obojętności oraz braku szacunku dla praw chorego. Najbardziej dotyka to najsłabszych, bezbronnych wo- bec urzędniczej machiny, przygniatającej dokumentacji oraz wycieńczonych często wieloletnią walką z rakiem. Nie zgadzamy się, aby uderzać właśnie w nich. Walczymy o lepsze leczenie Polaków, toczących wojnę z rakiem. Nie spoczniemy, dopóki rozwiązania fikcyjne oraz pozbawiające pacjentów nadziei nie zostaną zmienione. Dlatego apelujemy do rządu o natychmiastową zmianę lub informację o przyznaniu zasiłku, składa się w placówce, a ostateczną decyzję wydaje jej dyrektor. Dzienne domy pomocy W latach 2012-2014 państwowe wydatki związane z pokryciem kosztów osób przebywających w DPS-ach wzrosły z 680 min zł do l mld zł, ale według Najwyższej Izby Kontroli świadczy to nie tylko o oczywistych tendencjach demograficznych, ale też 0 tym, że inne formy pomocy, czyli tworzenie środowiskowych domów samopomocy czy dziennych domów pobytu, leżą odłogiem. A to właśnie one mogłyby zapewnić seniorom opiekę w ramach społeczeństwa, a nie na jego obrzeżach. W DDP-ach osoby starsze powinny mieć zapewnione zajęcia rekreacyjne i edukacyjne, a także - w razie potrzeby - opiekę psychologa lub pomoc rehabilitanta. - Uważam, że to świetny pomysł, zwłaszcza że wielu seniorów jest w stanie funkcjonować samodzielnie. Doskwiera im za to samotność, poczucie pustki, brak chęci do życia, depresja - mówi Robert Majkowski. Opieka w miejscu zamieszkania Osoby, które chcą pozostać w swoim mieszkaniu/domu, a których stan zdrowia wyklucza pełną samodzielność, mogą zdecydować się na skorzystanie - doraźne lub stałe -z pomocy: asystenta domowego, który pomoże w zakupach, gotowaniu, sprzątaniu, zawiezie do lekarza i pójdzie do apteki (koszt za godzinę ok. 7,5-40 zł); opiekuna medycznego, który oprócz tego, co robi asystent, wykona także podstawowe świadczenia pielęgnacyjne (koszt za godzinę 7,7 zł-45 zł); czy opiekę pielęgniarską, co wskazane jest w przypadku konieczności udzielenia doraźnej lub stałej, profesjonalnej pomocy (koszt nawet do 100 zł w zależności od stanu zdrowia pacjenta 1 potrzebnych zabiegów). przepisów ustawy o ratunkowym dostępie do technologii lekowych oraz poszanowanie prawa do leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną. W Polsce naprawdę toczy się wojna, kosztująca życie 30 tysięcy Polaków rocznie. My, niżej podpisani, wzywamy do podjęcia WALKI Z RAKIEM. Fundacja onkologiczna Afivia irtfo@alivia.ofg.pl (oprać. MARA) Jak pokazały badania Akademii Zdrowego Uśmiechu, przeprowadzone w 560 przedszkolach, ponad 58% dzieci w wieku przedszkolnym ma już próchnicę. Problem dotyczy średnio 2 zębów stałych oraz 5 zębów mlecznych. Wcześnie wykryty stan chorobowy można leczyć nieinwazyjnie bez konieczności borowania. Jeśli jednak w zębie powstanie dziura, czyli ubytek próchnicowy, sięgamy po inne metody. Ważne jest wykonanie nowoczesnej diagnostyki. Duże powiększenie, dzięki zastosowaniu mikroskopu i kamery, pozwala na wykrycie początkowego stadium próchnicy. Zastosowanie specjalistycznego lasera diagnostycznego umożliwia sprawdzenie, czy plamka na zębie jest tylko przebarwieniem, demineralizacją czy ubytkiem wymagającym leczenia. Jest wiele nowoczesnych i bezbolesnych metod leczenia zębów, jak na przykład komputerowe znieczulenie, ozonowanie, laserowe usuwanie próchnicy, mikroskop chirurgiczny czy leczenie podtlenkiem azotu. - Można zastosować na przykład ozonoterapię - bez-bolesną metodę, która pozwala na usunięcie niewielkich zmian próchnicowych -tłumaczy lek. med. Roman Borczyk, dyrektor zespołu specjalistów Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej Borczyk.pl. - Ozonowanie pozwala usunąć aż 99,9% bakterii wywołujących próchnicę. Do walki z próchnicą można również zastosować dodatkowo nanocząstki, któ- re tworzą unikalną powłokę i zabezpieczają leczone zęby przed rozwojem próchnicy wtórnej. - Nanocząstki srebra i złota wykazują silne właściwości przeciwbakteryjne -dodaje dr Roman Borczyk. W przypadku zaawansowanej choroby, usuwa się uszkodzone tkanki zęba i stosuje się wypełniania ubytków próchnicowych, czyli plombowanie. Obecnie wypełnienia są wykonywane ze świat-łoutwardzalnych materiałów kompozytowych, które pozwalają na dobór koloru wypełnień identycznych z barwą zębów pacjenta. Wypełnienia trzeba co kilka lat wymienić, gdyż ulegają ścieraniu pod wpływem siły żucia. Ukruszone lub z powstałą szczeliną brzeżną mogą powodować rozwój próchnicy pod plombą, (mara) 04 rodzinny zdrowie Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela 21-22.07.2018 Alex musi mieć przeszczep. Szybko trzeba znaleźć dla niego dawcę szpiku Aby zostać potencjalnym dawcą, wystarczy wejść na www.dkms.pl i zamówić pakiet rejestracyjny do domu. ISaratunek Oprać Anna Czemy-Marecka anna.marecka@polskapress.pl Alex ma dopiero 5 lat a już rozpoczął walkę, by móc co roku cieszyć się kolejnymi świeczkami na urodzinowym torcie. Chłopiec cierpi na leu-kodystrofię metachromatycz-ną-to bardzo rzadka choroba genetyczna, na którą do tej pory nie wynaleziono lekarstwa. Duże nadzieje pokłada się jednak w transplantacji szpiku - Alex do takiej właśnie metody leczenia został zakwalifikowany. Czasu jednak jest bardzo mało. Już za 2 miesiące choroba może poczynić nieodwracalne zmiany w organizmie chłopca. Wszystko zaczęło się dosyć niewinnie. - Alex skarżył się na nawracające bóle nóżek i ciągłe potykanie się. Po pobycie w szpitalu i licznych badaniach stwierdzono, że to bóle wzrostowe. Wkrótce potem wszystkie objawy nasiliły się, a Alex zaczął mieć problemy z chodzeniem, wstawaniem, ciągle był zmęczony. Bóle się nasilały, a my bezradnie tuliliśmy nasze spłakane dziecko -opowiada Marcin Nowaczyk, tataAlexa. Wkrótce do symptomów dołączyły napady padaczkowe wraz ze znacznymi zmianami w EEG. Pomimo kolejnych pobytów w szpitalach i setek badań, żaden neurolog nie potrafił powiedzieć, co się dzieje z chłopcem. Rodzicom poradzono czekać. Tego jednak nie mogli robić. - Zaczęliśmy szukać i działać na własną rękę. We współpracy z Fundacją Pomost Nadziei i Warsaw Genomics rozpoczęliśmy w końcu badania genetyczne. Test WES wykazał kilka uszkodzonych genów. Najgorszą wersją była leukodystrofia metachromatyczna (MLD). Aby wykluczyć to, co spędzało nam sen z powiek, wykonaliśmy badanie poziomu enzymu arylosulfatazy A - mówi Marcin. - Odebraliśmy wyniki wiedzieliśmy, że nic już nie będzie t^kip samo. Ziścił się najgorszy koszmar Marcina i Róży, rodziców Alexa. Straszna diagnoza brzmiała: leukodystrofia metachromatyczna. Co powoduje i na czym polega ta choroba, tłumaczy prof. dr hab. Krzysztof Kał-wak, szef oddziału przeszcze-powego we wrocławskim Przylądku Nadziei: - Leukodystrofia metachromatyczna to wrodzona choroba metaboliczna, w której dochodzi do nieprawidłowego rozwoju mieliny, czyli do rozległej de-mielinizacji mózgowia. Pierwsze objawy w postaci późnej niemowlęcej pojawiają się w drugim roku życia. Progresja choroby jest indywidualna u każdego pacjenta. U Alexa na szczęście proces neurode-generacyjny jest stosunkowo wolny, stąd można jeszcze spróbować zatrzymać chorobę poprzez przeszczepienie szpiku kostnego - mówi prof. Kałwak. Rodzice Alexa od początku wiedzieli, co znaczy diagnoza leukodystrofii meta-chromatycznej. - Nie ma leczenia farmakologicznego ani chirurgicznego w tej chorobie. Leczenie zachowawcze polega na długotrwałej rehabilitacji. Sposobem na spowolnienie lub zatrzymanie choroby jest przeszczepienie szpiku od dawcy niespokrewnione-go - tłumaczy tata Alexa. To właśnie profesor Kałwak zakwalifikował Alexa do tej procedury leczenia. - Chociaż przeszczepienie szpiku najczęściej kojarzy się z leczeniem białaczki, ewentualnie innych nowotworów krwi, to jednak jest metodą walki również z innymi chorobami nienowotwo-rowymi. Transplantacja szpiku lub komórek macierzystych z krwi pępowinowej czy obwodowej daje duże nadzieje również w leczeniu leukodystrofii metachroma-tycznej. Chemioterapia z przeszczepieniem komórek macierzystych umożliwia przekroczenie bariery krew-mózg przez komórki linii monocytarno-makrofagowej, które tworzą mikroglej, czyli tkankę łączną mózgu pocho- Aleks z rodzicami. Chłopiec potrzebuje szybkiego przeszczepu dzącą od zdrowego dawcy. Ta tkanka zaczyna produkować brakujący enzym - arylosul-fatazę, która potrzebna jest komórkom mózgu do produkcji prawidłowej mieliny. W ten sposób po kilku miesiącach od transplantacji można zatrzymać dalszą progresję choroby, ale nie da się coftiąć czasu. Stąd najlepsze wyniki uzyskuje się u dzieci bezobja-wowych, u których rozpoznanie postawiono na podstawie badania (skryningu) genetycznego - mówi profesor Krzysztof Kałwak. Jednak aby Alex mógł mieć wykonaną transplantację szpiku, konieczne jest znalezienie zgodnego, nie-spokrewnionego dawcy. A to wcale nie jest takie proste! W najlepszym przypadku szanse na znalezienie dwóch osób o tych samych cechach tkankowych (czyli „bliźniaków genetycznych") wynoszą 1:20 000. Im więcej osób będzie zarejestrowanych, tym wyższa jest szansa na znalezienie zgodnego dawcy dla Alexa. Dawcą szpiku i komórek macierzystych może zostać ' ' ' - » '/ każdy ogólnie zdrowy człowiek, w wieku 18-55 lat, ważący powyżej 50 kg i niepo-siadający znacznej nadwagi. Zarejestrować się można przez internet, na stronie: www.dkms.pl. Na wskazany przez rejestrującego się adres, Fundacja DKMS prześle pakiet rejestracyjny, trzeba go tylko wypełnić i odesłać na adres Fundaq'i. Można też się rozeznać, czy a najbliższym czasie gdzieś w pobliżu nie są organizowane imprezy, na których można zgłosić się na dawcę krwi. Rodzicie Alexa apelują: -Choroba naszego synka nie pozwala nam oddychać, jeść, spać. Pewne jest tylko jedno: nie oddamy naszego pro-myczka bez walki! Sposobem na zatrzymanie tej okrutnej choroby jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych lub szpiku od dawcy niespokrewnione-go. Dlatego prosimy Cię... zarejestruj się jako potencjalny dawca. Być może to właśnie Ty pomożesz naszemu ukochanemu synkowi lub innym chorym potrzebującym pr/oszczupiepia. H9 Latozmaluszkiem Porady na wakacyjny wyjazd z niemowlęciem Jeśli dziecko ma więcej niż 4 miesiące, jest już gotowe, aby z rodzicami poznawać świat. Przed podróżą warto skonsultować się z pediatrą - sprawdzi, czy nie ma przeciwwskazań, a także wskaże, jakie leki zabrać na wszelki wypadek. Notowdrogę! Najwygodniejszym środkiem transportu dla świeżo upieczonych rodziców jest samochód. Najlepiej wyruszyć rano, kiedy temperatura nie jest jeszcze bardzo wysoka, a maluszek jest przed swoją codzienną dłuższą drzemką. Jeśli na zewnątrz zrobi się upalnie, uważajcie, aby nie przesadzić z klimatyzacją. Młody organizm inaczej niż rodzice reaguje na zmianę temperatur - jeśli będzie znaczna, może się przeziębić. Z drugiej strony warto zadbać o ochronę przeciwsłoneczną szyb - mogą to być specjalne rolety przeciwsłoneczne albo pieluszki tetrowe. Pamiętajcie, że dłuższa podróż autem to dla niemowlęcia nowa sytuacja, dlatego zadbajcie o częste postoje. Bagaż podręczny To każdy rodzic powinien mieć pod ręką: chusteczki nawilżone i klasyczne higieniczne, pieluszki (jednorazowe i tetrowe), krem z filtrem (aby posmarować niemowlę, jak będzie słońce), wodę do picia (jest najlepsza do gsfezenia pragnienia maluszka), gotowy posiłek dla dziecka (te z oznaczeniem wieku na opakowaniu są bezpipczne i dopasowane do potrzeb dziecka) wraz z łyżeczką i śliniaczkiem, ulubioną zabawkę niemowlęcia, ubranko na zmianę, lekki kocyk - przyda się w samochodzie czy podczas drzemki na spacerze, smoczki. Pamiętaj, aby nie pakować rzeczy, z których nie ko- rzystasz na co dzień - zabiorą tylko miejsce, a jest mało prawdopodobne, że przydadzą się na wyjeździe. Czas na odpoczynek Kiedy będziecie już planować wycieczki w miejscu wypoczynku, pamiętajcie, aby respektować stały rytm dnia dziecka, do którego jest już przyzwyczajone. W ciągu dnia powinien być czas na sen, na zabawę, na pielęgnację, a także najedzenie. Jeśli maluszek dostaje mleko mamy, wciąż powinien być karmiony na żądanie. Kiedy jesteście już na etapie rozszerzania diety, pamiętajcie, aby regularnie podawać mu posiłki z warzywami i delikatnymi rodzajami mięsa, owoce oraz produkty zbożowe. Powinny być one bezpieczne i dopasowane do szczególnych wymagań żywieniowych niemowlęcia. W wakacyjnych kurortach, podobnie jak w sklepie czy na targu, za pomocą zmysłów nie jesteście w stanie ocenić jakości składników dla maluszka. Ponadto przygotowanie ich w taki sposób, aby były odpowiednie dla dziecka, może być wyzwaniem -to przecież zadanie trudne i czasochłonne. Właśnie dlatego dobrze, abyście mieli przy sobie posiłki przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci. Na pewno świetnie sprawdzą się dania w słoiczkach. Zawierają np. delikatne rodzaje mięsa i rybę, m.in. cielęcinę, królika i łososia. Jeśli pójdziecie do restauracji czy smażalni, możecie poprosić obsługę o podgrzanie produktu dla maluszka - będziecie mieć wtedy gwarancję, że dostaje on bezpieczny i odpowiednio zbilansowany posiłek. PS. Na podstawie materiałów Nutricii. (mara) .,7i„ Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 21-22.07.2018 rodzinny 05 Stroń od alkoholu i oszczi wątrobę! Ten wyjątkowy organ może się zbuntować Si! Sprawdź, co oczyści wątrobę Te produkty sprawdzą się podczas usuwania toksyn z organizmu kurkuma. Z pomocą kurkumy wątroba lepiej metabolizuje tłuszcze i łatwiej się regeneruje. Aromatyczna przyprawa ma także działanie wspomagające enzymy, które ułatwiają wypłukiwanie substancji kancerogennych z organizmu. Kurkumę najlepiej pić w szklance ciepłej wody z dodatkiem pieprzu. jabłka Zawierają pektyny, które pęczniejąc w żołądku, na długi czas zapewniają uczucie sytości. Ponadto przyspieszają trawienie tłuszczów, poprawiają pracę jelit i pomagają usunąć z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii. Dieta jabłkowa poprawia metabolizm i oczyszcza z toksyn. zielona herbata Zielony napar słynie z właściwości oczyszczających i ten fakt odnosi się także do samej wątroby. Występujące w zielonych liściach katechiny wspierają jej funkcjonowanie i zapobiegają akumulacji komórek tłuszczowych. Picie 2-3 szklanek zielonej herbaty dziennie może także znacząco obniżyć ryzyko zachorowania na nowotwór wątroby. czosnek. Bogaty w allicynę i selen czosnek wspomaga naturalny proces samooczyszczania się wątroby. Czosnek aktywizuje enzymy odpowiedzialne za pozbywanie się toksyn oraz redukuje poziom złego cholesterolu, który w nadmiernych ilościach poważnie obciąża wątrobę. Czosnek to również naturalny antybiotyk. ouwa i awokado. Zawierają kwasy omega-3 oraz witaminę B6, które są prawdziwymi dopalaczami przemiany materii. Odpowiadają za prawidłową gospodarkę tłuszczową organizmu i obniżają poziom cholesterolu. Podobne właściwości ma także siemię lniane. Awokado znacząco poprawia wchłanianie związków odżywczych. grejpfrut. Zawierają znaczące ilości witaminy C oraz cennych antyoksydantów, odgrywających znaczącą rolę w czyszczeniu wątroby. Jedna mała szklaneczka soku grejpfrutowego dziennie pomoże wątrobie rozkładać tłuszcze i pozbywać się substancji rakotwórczych. (pg) Objawy kliniczne alkoholowej choroby wątroby zależą od jej stadium. Na 7jdntwatvuftroha AnraFcrikman anna.folkman@polskapress.pl Wątroba może wiele wybaczyć, ale jeśli poważnie zachoruje, twoje żybe może być zagrożona Unikaj zatem spożywania niepotrzebnych leków i suplementów Unikaj akoholu. przede wszystkim piwa. Odżywiaj się zdrowo i pamiętaj o badaniach. Wątroba jest największym, a zarazem najważniejszym narządem człowieka. Jej waga waha się odl,5 do2kilogramówwza-leżności od wypełnienia tego narządu krwią. Organ ten ma bardzo wiele unikatowych cech. Wyjątkowy organ - To przede wszystkim podwójne unaczynienie, które powoduje, że jest stosunkowo mało wrażliwa na niedotlenienie. Drugą bardzo ważną i unikatową cechą wątroby jest jej dar regeneracji. To fenomen, który pozwala naszemu organizmowi przetrwać kontakt z lekami, toksynami - mówi profesor Marta Wawrzynowicz--Syczewska. - Wątroba regeneruje się przez całe życie człowieka. W lekarskim żargonie UWAŻAJ JAK DBAĆ 0 WĄTROBĘ? Unikać alkoholu i raz na jakiś czas skontrolować jej sprawność. Pomocne będzie badanie USG, które wykrywa stłuszczenie oraz badanie aktywności enzymów wątrobowych ALAT, ASPAT, GGTP. Na co dzień warto zadbać o właściwą dietę - owocowo-warzywną. spożywanie białek pochodzenia roślinnego, tłuszczu z ryb, drobiu. Należy suplementować witaminy z grupy B, unikać słodyczy. Nie wierzmy w suplementy chroniące wątrobę, mogą one mieć co najwyżej działanie wspomagające. Szkodliwy wpływ alkoholu na wątrobę to sytuacja złożona mówi się, że wątroba wiele wybacza, bo potrafi naprawdę wiele znieść - dodaje lekarz. W pojedynczej komórce wątrobowej zachodzi kilkaset procesów biochemicznych. Jednymi z najważniejszych zadań wątroby są metabolizm kwasów żółciowych, metabolizm aminokwasów i produkcja prawie wszystkich białek, metabolizm węglowodanów, przemiana tłuszczu, utrzymanie termoregulacji czy degradacja alkoholu, detoksykacja ibiotransformacja leków. Kwestia alkoholu Szkodliwy wpływ alkoholu na wątrobę to sytuacja złożona, ponieważ wątroba jest organem, który go degraduje - ma szereg szlakówmetabolicz-nych przystosowanych dotego. Okazuje się jednak, że przez długi czas wątroba dosyć dobrze toleruje niewielkie ilości alkoholu. - Mówi się, że mężczyzna może spożywać do 60 gramów czystego alkoholu na dobę, kobieta do 20 gramów bez szczególnych konsekwencji zdrowotnych dla wątroby. Są to jednak kwestie osobnicze - podkreśla profesor. - Do alkoholowego Uszkodzenia wątro- by dochodzi przy regularnym spożywaniu alkoholu przez dłuższy czas. Jest to zwykle od 3 do 5 lat ciągłego picia. Jednakże dotychczasowe badania nie udzieliły jednoznacznej odpowiedzi na to, dlaczego tylko u części osób nadużywających alkoholu dochodzi do uszkodzenia wątroby. W rzeczywistości tylko co czwarty pijący w nadmiarze ma objawową postać choroby wątroby, a marskość rozwija się u zaledwie 10 procent alkoholików. Należy jednak pamiętać, że alkohol uszkadza nie tylko somatycznie - następstwem przewlekłego spożywania alkoholu są przede wszystkim zaburzenia psychiczne ipostępująca degradacja społeczna - podkreśla specjalista. Nadmiar procentów szkodzi Objawy kliniczne alkoholowej choroby wątroby zależą od jej stadium. Nie ma ścisłej korelacji między nasileniem objawów a stopniem uszkodzenia wątroby. Alkoholowa choroba wątroby to początkowo proste stłuszczenie wątroby, potem tłuszczowe zapalenie wątroby, anastępnie nasilone włóknienie imarskość. Nakaż-dym ztych etapów objawy mogą się pojawiać lub nie, często bywają niespecyficzne. Wśród nich można wymienić łatwe męczenie się, uczucie osłabienia, utratę łaknienia -jest ona charakterystyczna uosób pijących, uczucie ciężkości w nadbrzuszu, wymioty, wstanie zapalenia alkoholowego wątroby dochodzi do żółtaczki. W marskości wątroby objawy nie budzą już wątpliwości, ale są wielorakie. - Trzeba wiedzieć, że alkohol, obok skutków przewlekłych, wywołuje w organizmie ostre zatrucie. Zatrucie alkoholowe zajmuje czołowe miejsce wśród wszystkich zatruć. Stąd nudności, wymioty, bóle głowy, biegunka. Po pewnym czasie ostre objawy ustępują, ale złe samopoczucie, potocznie określane mianem kaca, utrzymuje się przez kilka do kilkunastu godzin. Takie objawy są następstwem ostrego zatrucia produktami degradacji alkoholu - mówi profesor Marta Wawrzynowicz-Syczewska. - Czasami kilka takich incydentów w krótkim czasie może doprowadzić do stłuszczenia wątroby, ale potem, kiedy przestajemy pić, to stłuszczenie się wycofuje. Alkoholem szczególnie „tłuszczogennym" jest piwo. Spożywane w dużych ilościach szybko prowadzi właśnie do stłuszczenia wątroby, jest też bardzo kaloryczne, stąd piwosze są zazwyczaj otyli. Wkrytycznejsytuacy-nawet przeszczep Kolejnym etapem choroby wątroby jest alkoholowe zapalenie. To choroba bardzo ciężka i może stanowić już zagrożenie dla życia, ale zaprzestanie picia na tym etapie może przywrócić prawidłową funkcję wątroby. Kanonem w medycynie jest jednak fakt, że chorobą nieodwracalną jest marskość wątroby. Jednak warto zauważyć, że u osoby, która zachowuje abstynencję, już chorując na marskość wątroby, może nastąpić stabilizacja i spowolnienie schorzenia. Alkoholowa marskość wątroby jest częstym wskazaniem do przeszczepienia, warunkiem kwalifikacji jest jednak zaprzestanie spożywania alkoholu. 06 rodzinny '£ Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 CZYM JEST TREKKINGI JAK SIĘ DO NIEGO PRZYGOTOWAĆ? ZADBAJ O KONDYCJĘ. WEŹMY MAPĘ I WYGODNE BUTY Coraz popularniejszym sportem sezonowym jest trekking. To forma sportu połączonego z turystyką uprawianą w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych. Wyróżnia się kilka form trekkingu. Najpopularniejszą jest trekking klasyczny (górski), będący formą pośrednią między wspinaczką a turystyką pieszą. Jeśli trekking jest tym, czego chcielibyśmy spróbować, warto wcześniej zadbać o swoją sprawność. Najlepiej rozpocząć regularne piesze wycieczki, a także uprawiać nordic walking czy jogging. W przypadku trekkingu kondycja fizyczna to nie wszystko. Dobrze też przestudiować mapy - zapoznać się ze szlakami, którymi planuje się chodzić. Mierzmy siły na zamiary - jeśli dopiero zaczynamy przygodę z trekkingiem, nie porywajmy się na zbyt długie odcinki, zawsze bierzmy pod uwagę naszą kondycję fizyczną. Dobrze jest także znaleźć czas na rekreację i relaks. Najważniejszym elementem wyposażenia na każdą dłuższą wędrówkę są buty, które muszą zapewnić nam komfort i bezpieczeństwo. Teraz na rynku dostępne są specjalne buty trekkingowe. h,: V V *>•!, Olga Chaińska (40 lat), dietetyczka i trenerka, sama latem biega, również na urlopie Powiedz „tak" sportom sezonowym Najpierw się do nich właściwie przygotuj. Jaki Wybierz specjalny trening ĆwiczzOhsją tabela Mortas izabela.mortas@polskapress.pl Lato to ideakry czas na górskie wycieczki, pływanie na otwartych basenach, w zbiornicach wodnych. Aby przygotować się do takiego wysiłku, warto przeprowadzić specjahiy trenaig. O jego zaletach rozmawiamy z OłgąChaińską. naszym ekspertem-dietetykiem i trenerem personalnym, właścicielką Expert Fitness w Kielcach. i ! d I p ening przygotowania fizycznego to zestaw indywidualnie dopasowanych ćwiczeń, który pomoże poprawić kondycję przed sezonem bądź wzmocni mięśnie przed kolejną wyprawą rowerową czy górską. -Specjalnie dobrany trening przygotowawczy pod sporty sezonowe przygotuje organizm do określonego rodzaju wysiłku. Odpowiednio przemyślane oraz dobrane indywidualnie metody treningowe zaangażują partie mięśniowe, które będą najbardziej obciążane podczas danego wysiłku. Przygotowanie pozwoli uniknąć kontuzji oraz znacznie poprawi sportowe wyniki - podkreśla Olga Chaińska. Czy już jesteś gotowy na to, by znów pływać jak za dawnych lat albo myślisz o tym, by zrobić sobie wolne latem i nauczyć się windsur- lą one wzmocnić te partie ciała, które będą najmocniej obciążane i narażone na kontuzje. Trening przygotowania fizycznego zalecany jest również sportowcom, specjalizującym się w konkretnej dyscyplinie. Możliwe będzie podniesienie poziomu mocy mięśniowej odgrywającej znaczącą rolę w wielu dyscyplinach sportu. Poprawie ulegnie wydolność i wytrzymałość mięśni. Co daje trening przygotowania fizycznego pod sporty sezonowe? - Trenując przed zaplanowanym wyjazdem lub sezonem sportowym można zapewnić sobie większe bezpieczeństwo oraz lepsze wyniki. Takie przygotowanie sprawia, że nie tylko jesteśmy lepiej zabezpieczeni przed ewentualnymi urazami bądź kontuzjami, lecz także nie odczuwamy negatywnych skutków związanych z uprawianiem danego sportu. Można zapomnieć o zakwasach i bólach stawów, odpowiednie przygotowanie pomoże cieszyć się każdą chwilą czasu wolnego, zarówno w czasie aktywnego wypoczynku, jak również biernego - podkreśla Olga Chaińska. fingu? A może wreszcie wyciągniesz z szafy Zakurzony plecak i ruszysz w góry? Jeśli chociaż na jedno pytanie odpowiedziałeś pozytywnie, to z całą pewnością trening przygotowawczy pod sporty sezonowe jest dla ciebie. Dla kogo przeznaczony jest trening przygotowania fi- -zycznego ? - Trening ten zalecany jest osobom, które planują aktywny urlop, a poza nim, przez resztę roku nie zawsze są aktywni fizycznie. Nawet miesiąc treningu pod okiem trenera pozwoli wzmocnić stawy oraz mięśnie - mówi Olga Chaińska. Ćwiczenia powinny być dopasowane proporcjonalnie do twojego poziomu. Pozwo- DOBRZf WYSłtR/ LETNIE SPORTY -CO POPULARNE? Najbardziej popularne i możliwe do uprawiania dosłownie wszędzie jest bieganie. Dobrze wybierać stosunkowo miękką powierzchnię - prędzej wybrać się na bieganie do lasu niż po chodniku. Dobrym pomysłem jest także rower - ten również możemy wykorzystać w różnych warunkach i dostosować wysiłek do własnych możliwości. Pamiętajmy, by dobrze ustawić siodełko i kierownicę, by nie obciążać kręgosłupa. Dlaczego warto? Ważny trening przed sezonem Dla większości osób trening przygotowawczy pod sporty sezonowe jest niezbędnym przygotowaniem do uprawiania dyscyplin letnich czy zimowych. Jeśli uświadomisz sobie, że przez większość dni w roku siedzisz w pracy, w samochodzie czy we własnym domu, szybko zdasz sobie sprawę, że twoja forma fizyczna nie pozwala ci na pełne obciążenie sportowe. Nagła zmiana dotychczasowego obciążenia fizycznego, na przykład poprzez tygodniowe wędrowanie po górach, może okazać się katastrofalna w skutkach. Pamiętaj, że zdrowie mamy tylko jedno, a sport powinien służyć lepszej formie fizycznej i psychicznej. Trening sezonowy wzmocni mięśnie, które odpowiadają za stabilizację stawów obciążanych w konkretnej dyscyplinie sportu. Zaangażowane będą mięśnie głębokie odpowiadające za stabilizację kręgosłupa, kolan i bioder. Izometryczne ćwiczenia pomogą utrzymać ciało w prawidłowym napięciu. Na treningu przygotowania kondycyjnego możesz używać gum, kettli, sztang oraz hantli. Wykonując ćwiczenia samodzielnie, bez trenera, możesz odpowiednio zabezpieczyć ciało przed kontuzjami. Podczas treningu skup się na partiach, które będą najbardziej narażone na wysiłek podczas urlopu, i stopniowo je wzmacniaj. \ W Sprawdź, ile spalisz kalorii Sporty sezonowe - idealne, by pozbyć się zbędnych kilogramów Zastanawiasz się, ile kalorii można stracić podczas sezonowych sportów? Dużo! Oto ściągawka: bieg - 6,5 km/h -390-450 kcal; bieg - 8 km/h -539-622 kcal; bieg -10 km/h 682-787 kcal; pływanie kraulem szybkie 650-750 kcal; pływanie stylem klasycznym szybkie 669-772 kcal; pływanie stylem grzbietowym szybkie 617-712 kcal; trekking umiarkowany 344-397 kcal; tenis ziemny umiarkowany 572-660 kcal; nordic walking umiarkowany 364-420 kcal; jazda na rowerze -10 km/h 227-262 kcal; jazda na rowerze -11-15 km/h 260-300 kcal; jazda na rowerze -19-22 lan/h 520-600 kcal. . , , Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 21-22.07.2018 rodzinny 07 Hanna Wieczorek hanna.wieaorek@gazeta.wroc.pl Dania z różnych stron świata są idealną propozycją dla tych. którzy lubią eksperymentować w kuchni. Choć trzeba pamiętać, że niektóre potrawy z dalekich stron tak już wrosły w nasze codzienne smaki, że zapominamy o ich pochodzeniu. Tak jest na przykład z sałatką waldorf, która przywędrowała do nas z Nowego Jorku. Pod koniec XIX wieku wymyślił ją Oscar Tschirky na otwarcie nowojorskiego hotelu Waldorf Astoria. Zaczynamy więc od sałatki waldorf, tym razem przepis Roberta Muzyczki, Szef Kuchni Dworu Korona Karkonoszy, który odbiega nieco od kanonicznej wersji. Do przygotowania go potrzebne nam będą następujące składniki: sałata rzymska lub dębowa, średnie jabłka garść suszonej żurawiny, łyżka soku z cytryny, świeżo zmielony czarny pieprz. 120 g fileta z kurczaka, mąka, jajko, bułka tarta. 4 łyżki oleju rzepakowego. 50 g serka topionego kremowego (np. MSM Mońki), 50 g majonezu. 2 łyżki jogurtu naturalnego, pół pęczka szczypiorku. Sałatę myjemy, dokładnie suszymy, szarpiemy na kawałki i przekładamy do miski. Dodajemy jabłko pokrojone w słupki, żurawinę, sok z cytryny, pieprz i całość mieszamy. Filet z kurczaka rozbijamy tłuczkiem, doprawiamy solą oraz pieprzem. Panierujemy w mące i jajku, a następnie w bułce tartej. Smażymy na oleju na złoty kolor z obu stron. Następnie układamy na sałatce filety pokrojone w paski. Serek topiony łączymy z majonezem i jogurtem, dodajemy pokrojony szczypiorek i mieszamy. Tak przygotowany sos wykładamy na sałatkę z kurczakiem. Teraz włoskie gnocchi z pieczarkami i serem żółtym. Do ich przygotowania potrzebne nam będą następujące składniki: 500g ugotowanych ziemniaków. jajko,300g mąki pszennej. 2 łyżki ołeju rzepakowego. 500g świeżych pieczarek, 100 g sera żółtego (np. Aldamer MSM Mońki). 3-4 gałązki natki pietruszki, sól i pieprz do smaku Ugotowane i wystudzone ziemniaki przeciskamy przez praskę. Dodajemy mąkę, jajko, zarabiamy ciasto i dzielimy je na cztery równe części. Stolnicę posypujemy mąką i z każdej części ciasta formujemy walec o grubości ok. 3 centymetrów. Następnie kroimy na kawałki (okóło 3-ćentymetrówej dłu- na w kuchni polskiej. Do przyrządzenia go potrzebne nam będą następujące składniki na farsz: żółtko 80 ml rosołu 500g mielonej wołowiny 500g mielonej wieprzowiny cebula Sól i pieprz do farszu Składniki na ciasto: 200ml ciepłej wody 700g przesianej mąki jajko 2łyżki oliwy Zaczynamy od farszu. Mieszamy surową wołowinę i wieprzowinę, dodajemy 80 ml rosołu, żółtko i startą na tarce cebulę. Farsz doprawiamy solą i pieprzem. Teraz zabieramy się za przygotowanie ciasta. Mąkę przesiewamy robimy dołek, do którego wie warny jajko (uważamy, aby ciasto nie wyszło za twarde). Dolewamy trochę ciepłej wody, a także oliwę. Ciasto zagniatamy, aby miało jednolitą konsystencję. Kiedy będzie odchodzić od rąk, odkładamy na ok. 30 min do lodówki. Schłodzone ciasto dzielimy na 4 części i delikatnie rozwag kowujemy. Pielmieni powinn być małe (powinny mieć śred nicę ok. 4-5 cm), więc kółka ' najlepiej wykrawać kieliszkiem. Na krążek nakładamy farsz, brzegi sklejamy (tak, jał w normalnych pierogach). Na koniec zlepiamy dwa końce pierożków, by przybrały okrągły kształt. Pielmieni, gnocci i sałatka waldorf teraz kilka propozycji potraw z różnych stron świata. Smacznego! gości) i gotujemy partiami w osolonej wrzącej wodzie. Gnocci odcedzamy, skrapiamy odrobiną oliwy lub oleju i pozostawiamy do wystygnięcia. Pieczarki kroimy w cząstki i podsmażamy na rozgrzanym oleju na złoty kolor. Następnie doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Oddzielnie na łyżce oleju podsmażamy na złoty kolor gnocchi. Wykładamy na talerz kluseczki, dodajemy podsmażone pieczarki i posypujemy tartym serem. Teraz przepis na piebnieni - potrawa kuchni rosyjskiej, zadomowio- Pielmieni - pierożki rodem z Syberii, które zadofriowiły się także w polskiej kuchni 08 rodzinny kuchnia Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 21-22.07.2018 W Turcji nazywanejest yufka, w Grecji filo. Przygotowanie tego ciasta niejest prostym zadaniem. Podąję przepis dla ambitnych Jest to jedno z najtrudniejszych do zrobienia ciast. Jego płaty powinny być tak cienkie, by można było przez nie czytać gazetę. A teraz podaję składniki: 400 g mąki pszennej, 6 g soli, 330ml ciepłej wody (podgrzanej do 50 sŁ C), 30 ml oliwy z oliwek, mąka ziemniaczana do podsypywania Mikserem wyrabiamy mąkę, sól i wodę, kiedy zaczną się łączyć, dodajemy oliwę (cały czas miksując). Po 3-4 minutach ciasto powinno być mięk-• kie i prawie odchodzić od brzegów miski. Wtedy wykładamy je na stolnicę oproszoną mąką ziemniaczaną i formujemy w kulę, którą dzielimy na mniejsze kule. Układamyje na blaszce oproszonej mąką ziemniaczaną, przykrywany folią i odstawiamy na dwie godziny w chłodne miejsc^. Po tym czasie wykładamy kulę na stolnicę oproszoną mąką ziemniaczaną i roz-wałkowujemy na placek o średnicy około 14 cm. Następnie rozciągamy go wierzchem dłoni, uważając, by nie porwało się. Kiedy jest już bardzo cienkie, przykrywamy je wilgotnym ręcznikiem, by nie wyschło i zabieramy się do wałkowania kolejnego placka. Przepis z blogu mojewypieki. (han) Kulinarne reminiscencje z wakacyjnych podróży. Zapraszam na zji, Turcji, Czech i Rosji. Chaczapuri, knedliki, bliny i borek pomogą nam wakacyjne wspomnienia wcale nie gorzej niż wspaniałe kolorov IL. a Gruzińskie chaczapuri, czyli gruzińska pizza idealna na lato Receptur na chaczapuri istnieje kilka, zarówno z nadzieniem ukrytym w cieście, jak i w formie łódeczki, z widocznymi w środku składnikami. Smacznego! Składniki na ciasto:___ 500g mąki pszennej płaska łyżeczka sołi 50gdrożdży płaska łyżeczka cukru 300mi ciepłej wody 2 łyżki oleju rzepakowego 200gserka topionego kremowego 150 g bryndzy l Mąkę przesiewamy do miski, dodać sól i mieszamy. Dokładnie wymieszaną wodę z cukrem i drożdżami wlewamy do mąki. Przykrywamy ściereczką i odstawiamy na 15 minut w ciepte miejsce. Następnie dodajemy olej, zarabiamy elastyczne ciasto i ponownie odstawiamy na 15 minut. Po tym czasie ponownie wyrabiamy, formujemy 4 równe kulki i odstawiamy do wyrośnięcia. 2. Gdy wyrosną, z każdej porcji formujemy placki w kształcie łódla, na każdą wykładamy sery i pieczemy w rozgrzanym do 280 st. C piekarniku przez ok. 13-14 minut (do zrumienienia ciasta). 3. Następnie wyciągamy z pieca, na każde chaczapuri wykładamy łyżeczkę masła i surowe żółtko. Tuż przed zjedzeniem mieszamy sery z żółtkiem i masłem Przepis ze strony msm-monki.pl Turecki borek, ciasto yufka ze szpinakiem i serem feta Ciasto yufka można kupić w Polsce, można też przygotować je samemu. Tym razem przepis na borek z gotowego ciasta. Smacznego! Składniki:_ około500g ciasta yufka 500g szpinaku 200g sera feta 2 drobno posiekane i zeszklone cebule drobno pokrojony por oliwa z oliwek sól. pieprz, pół łyżeczki garam masala żółtko do posmarowania 1 Podsmażamy szpinak, mieszamy z podsmażoną cebulką, pokrojonym porem i rozdrobnionym serem feta. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem oraz przyprawą garam masala. 2. Piat ciasta yufka zmalujemy oliwą z oliwek lub mieszanką jogurtu greckiego, jajek i roztopionego masła. Na posmarowane ciasto kładziemy następny płat, smarujemy oliwą lub sosem jogurtowym. Teraz kładziemy trzeci płat i nakładamy nań farsz. Ciasto zwijamy w rulonik, który wkładamy do naczynia żaroodpornego. Tak postępujemy do wyczerpania farszu lub ciasta. 3. Nagrzewamy piekarnik do 180 stopni. 4. Borek pieczemy do zrumienia. Borek możemy faszerować różnymi nadzieniami. Na przykład z mięsa, ziemniaków czy sera. Kariovarskie knedliki według Sandtnerovej Knedliki są jednym z najbardziej ulubionych dodatków kuchni czeskiej. Smacznego! SkfafMo:_ TOgmasła szczypta soi 6żółtek 1/21 mleka 560gmąki 200gbułki 200g masła 20 g rozpuszczonego masła do posmarowania ścierki kuchennej 1. Masło ucieramy z żółtkami i z solą na gładką masę. Potem ucieramy dalej, dodając po łyżce mleka i mąki, aż powstanie gładkie ciasto. 2. Bułkę kroimy w kostkę i rumienimy ją na maśle. Białka ubijamy na sztywną pianę. Do ciasta dodajemy zrumienioną bułkę i na samym końcu ciasto ostrożnie mieszamy z pianą z białek. 3. Ścierkę smarujemy masłem, wykładamy na nią ciasto i zwijamy w rulon, którego końce ciasno związujemy. 4. Knedlik gotujemy w osolonęj wodzie przez godzinę, po 30 minutach ostrożnie obracamy. Po ugotowaniu i wyjęciu ze ścierki kroimy nicią na plastry. Przepis ze strony www.czechspecials.cz Bliny: sycąca kuchnia rosyjska nie tylko przy okazji mundialu W kuchni rosyjskiej jak w tyglu mieszają się najróżniejsze receptury, składniki i aromaty. Smacznego! SkładnflrinabBnyt _ SOOgugotowarych ziemniaków jajko 3 szalotki 2ząbłć czosnku 5 łyżek mąki pszenną 3 łyżki mąla ziemniaczaną 2 łyżeczki proszku do pieczenia sóligwbo zmielony czarny pieprz do smaku olej rzepakowy do smażenia Składniki na sos:__________________________________ 150 g świeżych pieczarek łyżka ołeju rzepakowego 300g saka topionego z pieczarkami 100 ml słodkiej śmietanki sól i pieprz do smaku 1 Ugotowane ziemniaki przeciskamy przez praskę. Dodajemy jajko, posiekaną szalotkę, oba rodzaje mąki, proszek do pieczenia oraz przyprawy do smaku. Całość mieszamy, dzielimy na ok. 100 g porcje i formujemy okrągłe placki. 2. Każdy placek obtaczamy w mące i smażymy na złoty kolor z obu stron na rozgrzanym ołeju. 3. Pieczarki kroimy w cząstki i podsmażamy na oleju na złoty kolor. Dodajemy serek topiony, śmietankę oraz sól i pieprz do smaku. Doprowadzamy do wrzenia. 4. Bliny podajemy z sosem. Przepis ze strony msm-monki.pl Smakuj potraw z różnych stron Francji Kuchnia francuska nie jest jednolita. Na przykład Pikardia słynie z flamiąue a porions (sufłetu czosnkowego), Normandia z owoców morza (zwłaszcza z przegrzebków św. Jakuba), Bretania z naleśników, Burgundia z win, ale też z boeuf bourguignon (wołowiny duszonej w czerwonym winie). rodzinny kuchnia Kuchnia turecka to nie tylko kebeb, choć to najbardziej znana potrawa z tego kraju Z Turcją powszechnie kojarzony jest dónerkebab-mięso przyrządzane na obracającym się rożnie, podawany w chlebie pita z sosami i surówkami. Podobno wędrowni wojownicy mieli w zwyczaju piec mięso nad ogniem na swoich mieczach. Pewien sprytny kucharz -Iskander z miasta Bursa - wzorując się na tym - wymyśliłruszt do kebabu. Zbudował więc pionowy ruszt, wypełnił go gorą- ■T ^ cymwę- w g^em' w awśroclek ¥: a wbił miecz z nadzianym mięsem barana. Spływający tłuszcz sprawiał, że mięso było odpowiednio nasączone i nie przypalało się. I tak dzięki Iskandrowi z Bursy możemy dzisiaj zjeść dóner kebab. Smorgastarta -niesamowity tort prosto ze Szwecji i Tort kanapkowy to szwedzkie danie popularne też w Estonii, Finlandii i Islandii. Składa się z kilku warstw pieczywa przełożonego kremowym nadzieniem, do których dodaje się najróżniejsze dodatki. Torty kanapkowe przypominają często prawdziwe dzieła sztuki. Bakława - słodki deser południa Europy Bakława to deser rozpowszechniony w kuchni tureckiej, perskiej, ormiańskiej, greckiej, bułgarskiej i innych bałkańskich. Klasyczną bakławę przygotowuje się z ciasta zwanego korą (bałkańska nazwa), filo (grecka), yufka (turecka) - przełożonego warstwami pokrojonych orzechów z cukrem lub miodem. Całość zapieka się. Po zapieczeniu kroi, a następnie polewa syropem z wody, cukru i soku cytrynowego. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 / idzi się nam nasza codzienna kucnma, warto sięgnąć po przepisy przywieś tacyjnych wojaży. Nie muszą byc skomplikowane, nawet te najprostsze urozi domowe posiłki. Zapraszamy więc na frittatę, polentę, langosze i spanakopita. Frittata z warzywami i jogurtem greckim Frittatę najpierw smażymy, potem zapiekamy w piekarniku, więc do jej przygotowania potrzebna nam będzie żeliwna patelnia (a jeśli takiej nie mamy, to patelnia bez plastikowych elementów). Smacznego! Składnia:_ 3 łyżki naturalnegojogurtu typugreckiego średnia cebula śrecfciia czerwona papryka garść świeżego zielonego groszku 2 łyżki oleju rzepakowego 2 gałązki świeżej bazyfi 4japo sól. pieprz do smaku lOOg startego żółtego sera l Cebulę kroimy w drobną kostkę i szklimy na rozgrzanej patelni z olejem. Dodajemy pokrojonego w kostkę pomidora, paprykę i garść groszku. Całość dusimy przez kilka minut na patelni. 2. W misce roztrzepujemy jajka razem z jogurtem i dodajemy do nich posiekaną bazylię. Doprawiamy solą, pieprzem i wszystko razem mieszamy. Jajeczną masę przelewamy na patelnię, tak by przykryć warzywa. 2. Smażymy na wolnym ogniu, nie mieszając przez ok. 3 minuty. Gdy masa jajeczna zacznie się ścinać po brzegach, należy posypać wierzch frittaty startym serem. 4 Następnie zapiekamy fritattę w piekarniku do momentu, aż ser żółty się rozpuści i zarumieni. Przepis Szefa Kuchni Dworu Korona Karkonoszy Roberta Muzyczki, eksperta marki OSM Piątnica Węgierskie langosze. najprostsze połączenia, najpyszniejsze smaki Przepis poleca Robert Muzyczka, szef kuchni Dworu Korona Karkonoszy. Smacznego! Składnia na sos:_ cebula, świeża papryka czerwona, świeża papryka żółta. papryczkadiB, 3 ząbki czosnku. 3łyżki oleju rzepakowego, 100 ml pomidorówkrojonydizpusz-ki.250ml wody,łyżka wędzonej papryki czerwonej wproszku. sól do smaku SkiatMkinalangosze:___ 3 średnie ugotowane ziemniaki. 30g(kożdży, 400ml depłego mleka, łyżeczka aJau.400gmąki pszennej, płaska łyżeczka sofi. łyżka oleju rzepakowego, olej do smażenia, 350 g sera ałdamer l Cebulę i papryki kroimy w kostkę, podsmażamy na oleju, pod koniec dodając posiekany czosnek i pomidory z puszki, wodę. Dusimy na wolnym ogniu przez 15-20 minut. Dodajemy wędzoną paprykę, sól do smaku i wszystko dokładnie miksujemy. 2. Mąkę przesiewamy, dodajemy sól i mieszamy. Do mleka dodajemy cukier, drożdże, dokładnie mieszamy i całość wlewamy do mąki. Przykrywamy ścierecz-ką i odstawiamy w ciepłe miejsce na 15 minut. 3. Po kwadransie dodajemy ugotowane i przeciśnięte przez praskę ziemniaki, łyżkę oleju i zarabiamy ciasto. Ponownie przykrywamy i odstawiamy do wyrośnięcia na 30 minut. Z ciasta odrywamy niewielkie kawałki, w dłoniach formujemy cienkie placki i smażymy na głębokim oleju z obu stron na złoty kobr. 4 Placki smarujemy sosem paprykowym, posypujemy startym serem i podajemy. Przepis ze strony msm-monki.pl. Włoska połenta może zastąpić makaron, można ją smażyć i... Włoska potrawa ludowa sporządzana pierwotnie z mąki kasztanowej, obecnie na ogół z mąki kukurydzianej lub kaszki kukurydzianej, niekiedy z dodatkiem sera i różnych sosów, np. sosu pomidorowego. Smacznego! Składniki:_ szklanka mąki kukurydzianej 3 szklanki wody sól łyżka masła 1. Do posolonego wrzątku stopniowo dodajemy mąkę, cały czas mieszając, żeby nie było grudek. 2. Gotujemy 40 minut na małym ogniu. 3. Na blachę wysmarowaną masłem wykładamy polentę i wyrównujemy jej wierzch. 4. Kiedy ostygnie, kroimy polentę nożem maczanym w wodzie w romby, kostkę, paski, a nawet krążki. Polenta może zastąpić makaron, ziemniaki w obiadowych daniach. Jeślipokroimyją w grube plastry, świetnie pasuje do gulaszu. Można ją zapiekać z serem (świetnie pasuje do tego ser kozi), smażyć, a także grillować. Pierożki w greckim klimacie: spanakopita ze szpinakiem i serem Danie to możemy przygotować na kilka sposobów: zciastafilo lub z francuskiego, w formie większej, okrągłej lub uformować małe, zgrabne pierożki. Smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno. Smacznego! Składnia:_ 3 łyżki oliwy z oliwek średnia cebula 600g świeżego szpinaku pęczek koperku pęczek natki pietruszki jajko 250g sera aldamer sól i pieprz do smaku gotowe ciasto francuskie l Cebulę pokrojoną w kostkę podsmażamy na oliwie, gdy zacznie się rumienić, dodajemy szpinak, posiekany koperek i natkę pietruszki. 2. Całość dusimy parę minut, żeby składniki zmiękły, a woda odparowała. Kiedy ostygnie, dodajemy jajko i ser pokrojony w kostkę. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem i mieszamy. 3. Z ciasta francuskiego wycinamy kwadraty o boku ok. 12 cm. Na środek kładziemy łyżkę farszu, składamy ciasto na pół (narożnik do narożnika) i sklejamy boki za pomocą widelca. 4 Spanakopita układamy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i pieczmy w piekarniku w200st. Celsjusza ok. 20 minut. Przepis ze strony msm-monki.pl. 10 rodzinny temat dnia Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 21-22.07.2018 Nauki przedmałżeńskie, czyli co i jak muszą wiedzieć narzeczeni . / O katechezach przedmałżeńskich krążą legendy, pary ponoć dzielą się namiarami na miejsca, w których pieczątkę można dostać bez udziału w kursie. W Poznaniu jest inaczej. Do księdza Radka na nauki przyjeżdżają ludzie z całej Polski. Z&ydarodziny Cezary Htrysz churysz@glos.com Ze statystyk wynika, że w 2016 roku ślub wzięło 195 tys. par. I jak się okazuje, chętnych do zalegalizowania związku jest coraz więcej. Wszyscy narzeczeni, którzy chcą wziąć ślub kościelny, muszą jednak przejść przez katechezę przedmałżeńską. Ukończenie katechez przedmałżeńskich jest warunkiem koniecznym uzyskania pozwolenia na ślub. Miesiąc przed ślubem proboszcz wraz z narzeczonymi spisuje tzw. protokół kanoniczny badania narzeczonych. Należy wylegitymować się dowodem osobistym, przedstawić dokumenty katechizacji gimnazjalnej i maturalnej i właśnie dokument ukończenia katechizacji przedmałżeńskiej i przedślubnej. Jeśli ktoś uczestniczył w grupach akademickich, duszpasterskich, także powinien to udokumentować, gdyż podczas spi-.sania protokołu bada się także wiedzę narzeczonych o małżeństwie. Parafia na poznańskich Wmiarach w ubiegłym roku przygotowała ponad1000par do tego sakramentu. Narzeczeni pchają się do kościoła św. Stanisława Kostki drzwiami i oknami. Na nauki przedmałżeńskie przyjeżdżają osoby nie tylkozcałej Polski, aleispaza kraju. - Przyjeżdżały do nas osoby z Zamościa, Wrocławia, Warszawy czy nawet Berlina. Najczęściej o katechezach słyszeli od przyjaciół - opowiada ks. Radek Rakowski, wikariusz parafii na Winiarach. Dlaczego ludzie tak tłumnie przychodzą właśnie na Winiary? Co takiego dzieje się w murach salki w Poznaniu? - Mówią, że przyciągnęła ich przede wszystkim przyjazna atmosfera. Często w trakcie spotkań tworzą się u nas przyjaźnie. Warto dodać, że przychodzili do nas też ateiści, których zachęcili partnerzy. Katechezy przekonały ich do Kościoła i Boga - mówi ks. Radek Rakowski. Jakub planuje ślub. Katechezę już zaliczył, ale na po- Pary przechodzą najtrudniejszy okres w swoim wspólnym życiu po 7 latach związku czątku wcale nie był do niej pozytywnie nastawiony, bo nie chodził do kościoła. - Towarzyszyła nam bardzo przyjemna atmosfera, można było sobie przybić piątkę z innymi uczestnikami, wypić wspólnie kawę przy muzyce. Organizatorzy zadbali nawet o obiad. W pewnym momencie zabrakło miejsc, a ludzie musieli siedzieć na schodach -wymienia Kuba, uczestnik katechez. - W takich właśnie warunkach i w takiej atmosferze rozmawialiśmy o Bogu, Kościele, wierze. Michał także jest pod wrażeniem tego, co robi ksiądz Radek. - Przywiązuje dużą wagę do relacji międzyludzkich w kościele. Na każdej mszy akademickiej mówi, żeby wybrać sobie osiem osób wokół siebie, podać im rękę i się przedstawić. Podobnie było podczas katechez, więc pomogło to w nawiązaniu relacji z innymi uczestnikami. Na tradycyjnych katechezach takich relacji się nie nawiązuje. Każdy tylko czeka, żeby „zaliczyć" spotkanie i biec dalej - mówi Michał. • W ciągu ostatniego roku w parafii św. Statnisława Kostki odbyło się dziewięć dwutygodniowych turniisów. Turnusy natomiast składały się z sześciu weekendowych spotkań. Każde z nich poświęcone było innemu zagadnieniu, na przykład odpowiedzialnemu rodzicielstwu czy rozwojowi miłości małżeńskiej. Katechezy w parafii św. Stanisława Kostki różnią się od innych praktycznym podejściem do zagadnienia małżeństwa. - Ksiądz Radek jest bardzo otwarty, mówi językiem młodych osób i przykłada dużą wagę do czynów. Na samym początku katechezy dokonał analizy swojej drogi. Świeccy prelegenci katechez dużo opowiadali o swoich doświadczeniach, więc oprócz teorii mieliśmy też praktykę -mówi Jakub. Uczestnicy doceniają też krótki czas trwania katechez, dostosowany do osób, które pracują. Na katechezach nie zabrakło kontrowersyjnych tematów. - Bardzo mi się podobało podejście jednego z prelegentów, który opowiedział ze swojej perspektywy o tych tematach. Z jednej strony przekazał, co o aborcji mówi Kościół, a z drugiej otwarcie przyznał, że sam nie wie, co by zrobił, gdyby jego żona chciała oddać źytie za urodzenie dziecka. Trzeba być odważnym, żeby opowiadać o aborcji czy antykoncepcji w kontekście małżeństwa - mówi Michał. Jednym z prelegentów była również psycholog, która opowiadała o różnicach między kobietą i mężczyzną. - Mówiła nam o empatii względem siebie. Że zarówno mężczyźni, jak i kobiety, inaczej patrzą na pewne sprawy. Duże wrażenie zrobiło na mnie życiowe i praktyczne podejście prelegentów na katechezach - opowiada Michał. Od2003roku wpoiskim Kościele katofidam obowiązują przepisy przyjęte przez episkopat określające^ że przygotowujący się do ślubu powinni odbyć 25 spotkań rozłożonych wcza-sie. lyicowwyjątkowydi sytuacjach możefayć ich KX Przepisy określają także: że minimum tizy godziny konferencji powinien wygłosić kapłan, a mini-mum trzy godzkiy doradca żyda rodzinnego. Praktyka realizowania katechez przedślubnych jest bardzo różna. Zależy to w dużej mierze od proboszcza danej parafii, a czasami od ogólnie przyjętych wytycznych w danej diecezji. Niekiedy katechez jest 10 przed zawarciem małżeństwa, ą niekiedy trży^ Obo- M wiązkowe są także w ramach przygotowania do ślubu trzy spotkania w poradni żyda rodzinnego z instruktorem lub doradcą żyda rodzinnego. Katechezy przedmałżeńskie standardowo organizowane są w parafiach. Są jednak różne praktyki. Dla przykładu w diecezji krakowskiej nie są wymagane katechezy przedmałżeńskie, gdyż duszpasterze wychodzą z założenia, że każdy miał je w szkole średniej. Coraz bardziej powszechne są też katechezy weekendowe czy kilkudniowe rekolekcje wyjazdowe, które pełnią rolę katechez przedmałżeńskich. Diecezja koszalińsko-ko-łobrzeska jako pierwsza wprowadziła w2009 roku internetowe katechezy przedmałżeńskie dla osób przebywających za granicą, które chdałyby wziąć ślub w tej diecezji. Pod adresem wwwnaukipl można też przejść bezpłatny internetowy kurs przedmałżeński. Kirs został przygotowany przez księży, doradców żyda rodzinnego oraz instruktorów Naturalnego Planowania Rodzkiy z archkfiecegi krakowskiej. Całość kursu została podzielona na 13 katechez, które wzbogacone są licznymi mate-riafóiMtaultimedialnymi, na- graniami wideo oraz ćwiczenia do wspólnej pracy dla narzeczonych. Każda katecheza składa się z częśd obowiązkowej (30 min) i częśd rozszerzającej (dla chętnych, 30-60 min). Zapis na kurs wymaga jedynie podania adresu e-mail. Ukończenie katechez przedmałżeńskich jest warunkiem koniecznym uzyskania pozwolenia na ślub. Nie jest jednak gwarantem trwałośd związku. Bo jak wynika z danych statystycznych, w 2016 roku w Polsce rozwiodło się aż 64 tysiące par. Generalnie liczba rozwodów cały czas rośnie. W Wielkopolsce najbardziej skłonni rozstawać się są mieszkańcy powiatu pilslaego (na każdy tysiąc mieszkańców przypada 2,1 rozwodu), do najrzadziej rozwodzących się należą mieszkańcy powiatu obornickiego. Tu na tysiąc mieszkańców zdarza się 1,2 rozwodu. Co więcej, jak wynika z danych GUS, w dągu ostatnich lat liczba rozwodów w powiede obornickim spadła o 40 proc. - Naprawdę? - nie dowierza Krzysztof Tomaszewski, kierownik USC w Obornikach. - Nam wydaje się, że rozwodów jest dągle bardzo dużo. Alejeślitakmówiądane... Może dlatego, że ludzie zawierają mniej ślubów, więc siłą faktu się nie rozwodzą? - zastanawia się. Zdaniem psycholog Katarzyny Piguły to faktycznie może być jeden z powodów. - Niewielkie miasteczka wyludniają się - mówi. - Młodzi ludzie migrują do większych ośrodków, tam się pobierają i tam rozwodzą. W statystykach może to dawać właśnie taki obraz. Ale powodem spadku liczby rozwodów może być także fakt, że małżeństwa zawierane w mniejszych miej-scowośdach są trwalsze. - Ludzie poznają się tam w szerszym kontekśde, razem z kręgiem znajomych, rodziną, historią. Jest szansa, by się lepiej poznać i poobserwować. To oczywiście nie daje gwarancji małżeńskiego sukcesu, ale zmniejsza prawdopodobieństwo spektakularnej skuchy - twierdzi psycholog. Współpraca Monika Kaczyńska Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 21-22.07.2018 rodzinny ogród II Dojrzewają owoce aktinidii - polecamy to pnącze na działkę, bo ma ładne liście i smaczne owoce Aktinidie to pnącza godne polecenia z dwóch powodów: pięknego ulistnienia i smakowitych owoców. Największą popularnością cieszy się pochodząca z Chin aktinidia smakowita, znana na świecie jako kiwi. Jej rzeczywiście smakowite owoce w Polsce raczej nie dojrzeją, gdyż najbardziej odporna odmiana wytrzymuje co najwyżej 15 stopni mrozu. Znacznie wytrzymalsza jest aktinidia ostrolistna, dlatego warto ją polecić do polskich ogrodów - tym bardziej że jej owoce, choć mniejsze od kiwi, nie są mniej smaczne. Zacznijmy jednak od liści, które są główną ozdobą tej rośliny: duże, do 15 cm długości, jajowate, na brzegach drobnopiłkowane, z wierzchu ciemnozielone i błysz- czące, od spodu jasnozielone i matowe, z kępkami brązowych włosków w kątach nerwów. W październiku, zanim opadną, przebarwiają się na cytrynową żółć. Aktinidia ostrolistna potrafi dorosnąć do 8 m wysokości. A że tworzy ogromną masę liści i owoców, trzeba jej przygotować solidną konstrukcję - pergolę, trejaż lub mocną kratę w słońcu. Aby uzyskać owoce, należy obok rośliny żeńskiej posadzić jedną męską. Owoce aktinidii ostrolistnej są wydłużone, wielkości orzecha włoskiego, od ciemno- do żółtozielonych, niekiedy z czerwonym rumieńcem. Dojrzewają w październiku, najczęściej w 4. roku po posadzeniu. Mogą żyć w pełnym cieniu, choć rosną wtedy mniej bujnie Jeśli nie chcemy lub nie możemy zwiększyć dostępu światła, jesteśmy zdani na tych kilka gatunków S ...to niski, rozłożysty krzew o zimozielonych liściach, odporny zarówno na mrozy, jak i na zacienienie ...to silnie rosnące pnącze, które nie potrzebuje podpór i może rosnąć w pełnym cieniu Ł > ...to doskonała roślina zadarniąjąca, pokrywająca szczelnie glebę nawet w zacienionym miejscu Jakie rośliny ozdobne nadają się do ogrodu w miejsca w pełni i częściowo zacienione Mało jest gatunków, które wytrzymują całkowite zacienienie. Należy więc sprawić, aby duza część ogrodu mogła się cieszyć peinią słońca przez dwie, trzy godziny dziennie W oka ogrtMbuka Andrzej Gęba rawski a.gebarowski@dziennik.lodz.pl Niekiedy zdarza się. że wraz z miejscem na założenie ogrodu „dziedziczymy" także cień. rzucany przez sąsiednie budynki albo przez drzewa rosnące u sąsiada. Niekiedy sami doprowadzamy do tego. że w miarę upływu lat nasz ogród ze słonecznego zmienia się w coraz bardziej zacieniony. al nam wycinać sadzonych własną ręką drzew i przyzwalamy, że zamierają światłolubne gatunki roślin, które wcześniej tworzyły podszyt. Nawet w takich warunkach nie musimy się jednak godzić z tym, że zacienienie jest równoznaczne z brakiem kolorów i nastrojem jak w jaskini. Pamiętajmy, że zacienienie ma również swoje dobre strony - w takich miejscach ziemia wolniej się pagrzpwą i zazwyczaj jest stale lekko wilgotna, nawet w upalne dni. Musi to być jednak ziemia żyzna, o dużej zawartości próchnicy. Jeśli więc podłoże jest jałowe, trzeba dodać jak najwięcej dobrze rozłożonego kompostu, uzupełniając go ewentualnie torfem lub przekompostowaną korą sosnową. Powstają wtedy warunki siedliskowe zbliżone do leśnych, które są doskonałe dla wielu gatunków roślin znoszących niedostatek światła, rekompensujących to sobie zwiększonym poborem wody. Trzeba też jednak przyznać, że bardzo mało jest gatunków, które wytrzymują całkowite zacienienie. Należy więc najpierw sprawić, aby duża część ogrodu mogła się cieszyć pełnią słonecznego blasku choćby przez dwie, trzy godziny dziennie - większości cieniolubnych gatunków to wystarczy. Nie wahajmy się zatem, gdy uznamy, że trzeba przerzedzić zacieniające ogród konary albo nawet wyciąć jedno czy dwa drzewa, stojące w granicy działki. Czasem jest to po prostu nieodzowny warunek, aby ogród nie zmienił się w ponure chaszcze. Jakkolwiek byśmy jednak zaplanowali ogród, zawsze znajdzie się tam jakiś zakątek, gdzie słońce nigdy nie zagląda. Zazwyczaj jest to pas ziemi z północnej strony wysokiego budynku. Obsadzenie tak niegościnnego miejsca nie daje nam zbyt dużego wyboru: barwinki, bluszcze, ko-pytniki i paprocie - oto cztery grupy gatunków, na jakie możemy tam liczyć. Warto przy tym zwrócić uwagę, że w zasadzie tylko liście kopytników są ciemnozielone, ale za to pięknie się błyszczą. Bluszcze i barwinki mają odmiany o jaśniejszych, niekiedy nawet biało obrzeżonych liściach, zaś takie paprocie jak choćby popularna narecznica samcza potrafią swoją jasną zielenią rozświetlić najbardziej ponure zakątki °§rP$H*r. r > * > ' < > ■' > TOLERUJĄ CIEŃ Niskie byliny tolerujące cień to m.in.: fiołek wonny, miodunka pstra, konwalia majowa. Byliny wyższe, nadające się do posadzenia w częściowym zacienieniu, to m.in.: hosty w licznych odmianach, parzydło leśne, języczka pomarańczowa, tawułka (astilbe), liliowce w licznych odmianach. Krzewy dobrze rosnące w półcieniu to m.in.: hortensja bukietowa, mahonia oraz rododendrony, których nie trzeba bliżej przedstawiać. Spośród pnączy nadających się do cienia należy wymienić bluszcze oraz hortensję pnącą i przywarkę japońską. 12 rodzinny zwierzęta Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 iiimi Króliki miniaturki Lubią to. co słodkie. ale czekolada może je zabić W czekoladzie znajdują się dwa związki chemiczne z grupy metyloksantyn: kofeina i teobromina. Ta pierwsza występuje w niewielkiej ilości, a z kolei zawartość teobrominy zmienia się w zależności od rodzaju produktu: np. l gram mlecznej czekolady zawiera 1,5-2,2 mg, a kakao w proszku aż 5,3-26 mg. Zakłada się, że dawka śmiertelna dla zwierzęcia to 100-200 miligramów teobrominy i kofeiny na kilogram masy ciała. Teobromina zwiększa produkcji moczu oraz przyspiesza akcję serca. Objawy w przypadku zatrucia pojawiają się najczęściej po mniej niż 12 godzinach: biegunka, wzdęcie i niepokój, niezborność ruchów, drgawki, przyspieszenie akcji serca, przedwczesne skurcze komorowe, przyspieszone oddychanie, sinica, wzrost ciśnienia krwi, spadek temperatury ciała i śpiączka. Odtrutka nie istnieje. Leczenie polega na podawaniu płynów, węgla leczniczego, leków przeciw-drgawkowych i nasercowych. Pielęgnacja Transporter to bezpieczeństwo kota i kierowcy samochodu Transporter jest niezbędny, bo każdy kot przynajmniej raz w roku powinien być przewieziony do weterynarza - zarówno podczas jazdy samochodem, jak i komunikacją miejską. Odpowiednio dobrany pod względem wielkości i poprawnie zamocowany transporter chroni kota przed wypadnięciem w razie nagłego hamowania lub zderzenia. W ten sposób zabezpieczamy także kierowcę i pasażerów pojazdu, gdyż w momencie wypadku zwierzę mo- głoby uderzyć w ludzi i spowodować u nich poważne urazy. Z kolei podczas lotu linie lotnicze mogą wymagać przewożenia kota w odpowiednim, atestowanym transporterze 0 określonych wymiarach 1 wadze. Transporter zmniejsza też ryzyko ucieczki kota. Powinniśmy wybierać takie z solidnym zamknięciem, by kot ich nie otworzył. Poza tym transportery zapewniają mruczkom spokojne miejsce do odpoczynku i ograniczają stres związany z podróżą. Ogród bezpieczny dla psa. Nie wystarczy wysokie ogrodzenie i dużo miejsca na bieganie potrzeba wv Pies lubi bawić się w ogrodzie? - ale warto pamiętać o kilku zasadach Im większy jest pies. tym wyższe powinno być ogrodzenie - by nie prowokować zwierzęcia do wydostania się na zewnątrz /ainaa Małgorzata Romanowska sy, mające do dyspozycji ogród swojego właściciela, mogą uważać się za szczęś-ciarzy. Jednak to teren, choćby najpiękniejszy, nie zawsze dla zwierząt bezpieczny. Ogrodzenie Powinno być zwarte, tak, by pies nie mógł się przez nie przedostać. Im zwierzak jest większy, tym wyższe musi być ogrodzenie. Najlepiej sprawdzą się wysokie metalowe pręty, tak, by pies nie mógł się wspiąć. Ogrodzenie powinno mieć też głęboki fundament, szczególnie jeśli nasz pies lubi kopać. Z kopaniem dołów świetnie sobie radzą choćby owczarki, husky czy retrievery. Projektując ogród, trzeba od razu pomyśleć o ścieżkach, z których będzie korzystało zwierzę. Przede wszystkim - pas wzdłuż ogrodzenia, by uniknąć tratowania roślin. Jeśli to możliwe, pas powi- nien mieć ok. metra szerokości, na jej krańcach dobrze byłoby zaplanować placyki na wygodne zawrócenie. Ściółka Goła ziemia sprowokuje psa do kopania, warto więc wysypać ścieżki. Jednak w taki sposób, by zwierzak nie kaleczył sobie łap - np. korą lub piaskiem. Trzeba jednak uważać na popularną ściółkę z łusek kakaowca - co prawda jest atrakcyjna i pięknie pachnie, ale zawiera bardzo toksyczną dla psów substancję, teobrominę. Toksyczne rośliny Niektóre rośliny ogrodowe mogą spowodować zatrucie zwierzęcia. Należą do nich m.in. chryzantemy, tojad, jaskier, żonkil, wawrzynek, delfina, naparstnica, hortensja. Nie należy stosować roślin o trujących owocach, np. cis pospolity. Jeśli zauważysz niepokojące objawy i uważasz, że pies mógł połknąć część rośliny, zabierz zwierzaka do weterynarza. Uwaga na ślimaki! Trutki na ślimaki są bardzo toksyczne. Zjedzenie trutki lub zatrutego nią ślimaka skończy się śmiercią psa. Dobrze jest porozumieć się z sąsiadami, aby ostrzegali, gdy postanowią zastosować pestycydy. Wtedy pod żadnym pozorem nie można wypuszczać psa do ogrodu. Dlatego też równie ważne jest unikanie nawożenia ziemi chemicznymi środkami i rozpylanie ich. Zamiast pestycydów lepiej dla zdrowia - i naszego, i psiego - jest wykorzystywanie naturalnych nawozów. Tu jednak też czai się niebezpieczeństwo. Kompostownia zawierające resztki żywności mogą być bardzo atrakcyjne dla psów, ale niekoniecznie dla nich bezpieczne. Trzeba więc zadbać, by zwierzę się do nich nie mogło dostać. Nigdy też nie zostawiajcie otwartych drzwi do pomieszczenia, w których trzymacie narzędzia i chemiczne środki ochrony roślin. Wizyta psa w takim miejscu może zakończyć się tragicznie. Podobnie jak w garażu. Produkty eksploatacyjne do samochodu, takie jak płyn do spry-skiwaczy czy do chłodnic są toksyczne. PI Niektóre rośliny uprawiane w ogródkach i rosnące dziko mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia psa Wybierz z głową rośliny do ogrodu, w którym bywa pies Zamiast chemicznych środków owadobójczych, które mogą doprowadzić psa do śmiertelnego zatrucia, warto w ogrodzie posadzić rośliny, które mają właściwości odstraszające owady. Aksamitki, petunie, lawenda i mięta pieprzowa odstraszają mszyce, z kolei wilczomlecz, cesarska korona i bazylia zniechęcają gryzonie. Wokół miejsc, do których nie chcemy dopuścić psa -na przykład wokół komposto-wnika - można posadzić rośliny o gęstych, drobnych i twardych pędach (np. wrzosy, wrzośce) lub najeżone kolcami (np. berberysy, głogi, róże -zwłaszcza ich dzikie gatunki). W miejscach szczególnie niebezpiecznych dla zwierzęcia warto posadzić psi koleus - przy potrąceniu wydziela woń tak nieprzyjemną dla psa, że zwierzak nie będzie się do niej zbliżał. Odstręczający psy zapach ma też bylina zwana bożym drzewkiem. Niebezpieczne Niektóre rośliny uprawiane w ogródkach i rosnące dziko mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia psa. Tych roślin nie sadźmy: - różanecznik (azalia, rododendron) -begonia -brzoskwinia - goździk ogrodowy - chryzantema -cis pospolity -bulwa hiacynta -krokus -mieczyk -lilie - liguster pospolity -mlecz - oleander -pomidor (liście) -tulipan Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 rodzinny zwierzęta 13 „Egzotyki" na śmietniku |, małpa przetrzymywana w piwnicy i kamei© po komuniach dzieci - to ciemna strona hodowli egzotycznych zwierząt w Pol: Egwtyamitmerssęta Katarzyna Gruszczyńska katarzyna.gruszczyn5ka@p0lskapfess.pl „Nad brzegiem Wisły znaleziono wylinkę należącą do pytona tygrysiego. Wąż może mieć nawet do 6 metrów długości. Apelujemy o ograniczenie spacerów" - ten komuni-kat policji, ogłoszony na początku lipca, zelektryzował całą Polskę i na chwilę przyćmił nawet szczegóły akcji ratunkowej w jaskini Tham Luang w Tajlandii. Okazuje się, że nie jest to jedyny groźny uciekinier w ostatnim czasie. 29 czerwca, z terrarium w mieszkaniu w jednym z bydgoskich mieszkań, wydostała się ll-letnia samica węża boa dusiciela. Otworzyła przesuwaną szybę terrarium i przez uchylone okno prześlizgnęła się na podwórko sąsiada. Na szczęście po kilku dniach „na gigancie" dusicielka została schwytana. Właśnie rozpoczął się wakacyjny sezon na porzucanie. Na początku lipca do wielu schronisk, nie tylko dla „egzotyków", trafiają ofiary nieprzemyślanych prezentów komunijnych czy tych z okazji Dnia Dziecka. - Przyjmujemy wiele kameleonów od rodziców dzieci, które się nimi znudziły -przyznaje Bartłomiej Gorzkowski, terrarysta, założyciel pierwszego w Polsce schroniska dla zwierząt egzotycznych Egzotarium, które działa w ramach Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Lublinie. - Do Egzotarium na początku trafiały głównie tanie i popularne gatunki, jak na przykład żółwie stepowe, sporo węży zbożowych i pytonów królewskich. Z jaszczurek były to gekony lamparcie i agamy brodate (do kupienia w internecie nawet za 50 zł - przyp. red.). W ciągu ostatnich lat ludzie porzucają jednak również drogie Żółwte stepowa Do ogrodów zoologicznychn dzwonią najczęściej osoby, które chcą pozbyć się jaszczurek. Kupili np. kilkunastocentymetrowego legwana (na zdjęciu), który stopniowo osiąga 1,5 metra lacyjn% żeby nil# poruszały się. nie jadły, nit wydalały płynów fizjologicznych zwierzęta. I tak Fundacja Epicrates, którą prowadzę, przygarnęła cztery małpy. Jedną z nich właściciel trzymał zamkniętą w piwnicy, ponieważ panicznie się jej bał. Dwie zostały oddane, ponieważ właściciel chciał je uśpić, a jedną nam podrzucono - opowiada Bartłomiej Gorzkowski. Wielu amatorów sądzi, że pozbędzie się niechcianego okazu, oddając go do zoo. Ogrody zoologiczne mają jednak obowiązek przyjmować zwierzęta wyłącznie z uznanych hodowli, mające świadectwa weterynaryjne, świadectwa pochodzenia. Niespodzianka! Legwan chodzi po kanapach - Nie przyjmujemy żadnych zwierząt „z zewnątrz". Do ogrodów najczęściej dzwonią osoby, które chcą się pozbyć egzotycznych jaszczurek, legwanów. Kupuje się 20-centy-metrowy okaz, a on potrafi wyrosnąć do 1,5-metrowego zwierzęcia - opowiada Michał Targowski, dyrektor Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego. - „Chodzi po pokoju, kanapach, już nie wytrzymuję, z radością wam go przekażę" -słyszymy. A my musimy odmówić. „To co ja mam z nim zrobić?" - pada pytanie po drugiej stronie słuchawki -mówi Targowski. Kto hoduje egzotyczne zwierzęta w domąch? - W Polsce kupienie węża czy jakiegokolwiek egzotycznego zwierzęcia jest tak proste jak kupienie kajzerki, a nawet jeszcze prostsze, bo po kajzerkę trzeba iść do sklepu, a węża kupujemy przez internet - mówiła w jednym z wywiadów Dorota Sumińska, lekarz weterynarii, autorka książek o zwierzętach. Na specjalistycznych forach dla hodowców jest multum ogłoszeń. „Pyton białowargi. Mam je już jakiś czas, żadne padaki! Wcinają mrożonki" - zachwala jeden z hodowców. Dociekliwi mogą kliknąć w link i obejrzeć filmik z karmienia. Inny terrarysta zachwala 3-letnią samicę scynka krokodylowego: „Zdrowa i najedzona. Sprzedaję ze względu na brak czasu. Za darmo dodam wapno. Mogę odsprzedać też terrarium, ale wymaga ono napraw (między innymi wodospad przecieka)". Sam zakup to nie koniec perypetii związanych z „egzotykami". Zgodnie z ustawą okazy gatunków objętych przepisami CITES lub rozporządzeniami UE egzotyczne gatunki wymagają rejestracji. Jednak są tacy hodowcy, którzy nie kwapią się, by dopełnić wymogów formalnych. - Są hodowle zalegalizowane, są hodowle dzikie. Zwierzęta były, są i będą przpd^TiłotętrTi ipel^gin^o handlu - komentuje Michał Targowski. W grę wchodzą duże pieniądze, które można uzyskać na czarnym rynku. Ludzie hodują małe koty drapieżne, na przykład serwale, karaka-le, oceloty. Nie wspominając o krokodylach, żółwiach lądowych, których jest coraz mniej na świecie. Kwitnie przemyt żółwiami promienistymi. Żółwie oklejone taśmą w zbiorniku na paliwo Niechlubną stolicą przemytu jest województwo podkarpackie, w którym ujawnia się najwięcej tego typu przypadków w kraju. W latach 2004 -2007 funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej najczęściej udaremniali przemyt żółwi stepowych, przywożonych z Ukrainy i prawdopodobnie pochodzących z Kazachstanu. - Żółwie były oklejane taśmą izolacyjną, żeby nie poruszały się, nie jadły, nie wydalały płynów fizjologicznych, tak aby minimalizować ryzyko ich wykrycia podczas kontroli - mówi st. rachm. Edyta Chabowska, rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Rzeszowie. - Oklejone taśmą zwierzęta były następnie umieszczane w różnych miejscach pojazdów przekraczających granicę, np. w zbiornikach wodach wentylacyjnych, podsufitkach. Takim sposobem, przez polsko-ukraińskie przejścia graniczne w Medyce czy Korczowej próbowano przemycić przesyłki zawierające od 25 do 200 żółwi jed- WARTO WIID/lK NE TYLKO ŻÓŁWIE Bardzo popularnymi gatunkami, których przemyt ujawniany jest na przejściach granicznych przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej w woj. podkarpackim, są egzotyczne papugi. Najczęściej są to przypadki nielegalnego wywozu z Unii Europejskiej na Ukrainę. Ptaki najczęściej wywożone są w samochodach osobowych, ukryte na siedzeniach, w bagażniku czy bagażu. W niektórych przypadkach były przewożone w klatkach, jednak w większości zbyt małych, nieprzystosowanych do przewozu żywych zwierząt, które powodowały nie tylko uszkodzenia, ale także ich dyskomfort. norazowo, bez jakichkolwiek dokumentów i bez dokonania zgłoszenia celnego - opowiada Edyta Chabowska. Aktualnie najpopularniejszymi gatunkami przemycanych żywych zwierząt, chronionych przepisami Konwencji Waszyngtońskiej CITES, są pijawki lekarskie. Wynika to przede wszystkim z rosnącego zainteresowania tradycyjnymi metodami leczenia chorób, tzw. hirudoterapią. Dzikie hodowle powodują cierpienie zwierząt. Terraria nie są odpowiednio przystosowane, najczęściej są za małe. Nie wspominając o koniecznym zapleczu hodowlanym. - Duży pyton w ciągu miesiąca zjada średnio 2-4 króliki. Mnożymy to razy 12 miesięcy. Gdy taki okaz podrośnie, pojawia się kłopot, co z nim zrobić. I potem znajduje się je podrzucone gdzieś na rynku, w śmietniku czy tak jak ostatnio opisywany przypadek nad Wisłą - zauważa Michał Targowski. - Jeżeli jednak ktoś spełnił wszystkie odpowiednie warunki, nie ma przeciwwskazań. Sądzę, że jest wielu hodowców, którzy mogą mieć lepsze wyniki hodowlane od niejednego ogrodu zoologicznego. To są pasjonaci z dużą wiedzą, są ś wiadomi tego, co robią - dodaje Targowski, 14 rodzinny Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 2f 22.07.2018 KSIĄ2K1 Ostatnia sprawa Fredriki Bergman kristina ohlsson Na przedmieściach Sztokholmu policja znajduje zwłoki mężczyzny, który zginął odstrzału w pierś. W innej dzielnicy przedsiębiorca pogrzebowy szuka brata, który zniknął w tajemniczych okolicznościach. Pewna kobieta walczy o zachowanie resztek kontroli nad mężem, który staje się coraz bardziej niebezpieczny. Nie może odejść. Według Fredriki Bergman i Alexa Rechta wszystkie te sprawy są ze sobą powiązane. Wciąż natrafiają na ślady, które prowadzą ich do przeszłości. Na jaw wychodzą dawne grzechy. Alex otrzymuje anonimowe listy, których nadawca chce „wszystko naprawić". Kim jest autor i dlaczego za każdym razem jest o krok przed policją? Wartka akcja, mroczny klimat, zapętlone wątki utrudniające czytelnikowi rozwiązanie zagadki. Świetne. Gorąco polecam, (mara) zbrodnie roślin fi A-»tf STSWAR* Zbrodnie roślin Amy Stewart Podtytuł dużo wyjaśnia: „Chwast, który zabił matkę Abrahama Lincolna, i inne botaniczne okro-pieństwa". To nie jest poradnik, jak otruć teściową! -uprzedza wydawca. Amy Stewart opowiada historie i anegdoty o roślinnych zabójcach, którzy działają czasem w bardzo wyrafinowany sposób, pozostawiają za sobą ślady wykrywalne tylko przez niezwykle czułą aparaturę. Owoce nasączone trucizną, ziarna zatrzymujące pracę serca, paraliżujące gałązki albo bluszcze duszące niczym węże boa. Nic dziwnego, że rośliny często stawały się bohaterami kryminalnych opowieści. Lista ich ofiar jest naprawdę pokaźna. Sama botanika nigdy mnie nie interesowała, ale w tym wydaniu - jak najbardziej. Jednak nie dawałabym tej książki w prezencie zazdrosnemu mężowi. (mara) Miłość made in China. Jak kochają Chińczycy? dorian malovic MIŁOŚĆ ¥ Ceniony re-portażysta i znawca chińskiej kultury przemierzył Państwo Środka wzdłuż i wszerz. Rozmawiał z matkami, żonami, córkami, siostrami, konkubinami i prostytutkami. Wysłuchał ich najintymniej-szych zwierzeń, po to, by zbudować prawdziwy obraz miłości made in China. Jak być nastolatką, wiedząc, że trzeba znaleźć męża przed ukończeniem 25. roku życiu, by nie zostać sheng nu - resztką, której nie chce żaden mężczyzna? Jak być kobietą, gdy to rodzice szukają dla ciebie męża na ogromnym targu singli? Jak być matką, kiedy każda kolejna ciąża grozi represjami ze strony państwa? Rzetelna dziennikarska robota. Autor pokazuje, że rozwijające się gospodarczo Chiny w kwestii kobiet nadal pozostają konserwatywne. A one w większości godzą się ze swoją podrzędną rolą. (mara) Pokraj andrzej saramonowicz „Zdaniem wielu naukowców niewyjaśnione przypadki zgo-nówmęż-czyznw wieku 40 lat spowodowane są monotonią ich życia seksualnego", donosi prasa w Pokraju. Inżynier Sebastian Rawa ma do 40. trzy tygodnie i nie chce umierać. Za namową przyjaciela umawia się przez internet z dwudziestoletnią czarnoskórą ekspedientką Anitą Bułas, która marzy o karierze aktorskiej. Choć świat filmu jest mu całkowicie obcy, inżynier udaje reżysera filmowego. Jednak perfekcyjnie zaplanowana randka błyskawicznie wymyka się spod kontroli, wciągając inżyniera w wielopiętrową intrygę, w której ścierają się najpoważniejsze siły polityczne jego rodzinnego kraju. „I pomyślał, że ma to wszystko w dupie" - kończy się książka. Uprzedzam: nie wszystkim styl pisarza przypadnie do gustu. (mara) Serce w skowronkach magdalena kordel Klementyna boi się marzeń o własnej cukie-rence, choć M wwyo-Jl braźni widzi już miejsce, w którym każdy będzie mógł się poczuć jak w domu. Tymczasem niespodziewany splot wydarzeń sprawia, że jeszcze raz będzie musiała zastanowić się, czego tak naprawdę pragnie. Na szczęście mała Dobrochna coraz częściej zadaje jej przenikliwe pytania, a najlepsza przyjaciółka Imka pomaga patrzeć na życie przez różowe okulary. Tylko babka Agata tęsknie wygląda przez okno i spogląda na drzwi. Ale pewnego dnia i do niej zapuka los. Zaczyna się ciekawie, potem jest trochę nudno. Mimo że jest dowcipnie. Nie brakuje banałów, ale nie czepiajmy się za bardzo. Czytam tego typu książki błyskawicznie, nawet się relaksuję przy nich, po czym od razu zapominam, o czym to było. Na lato będzie jak znalazł, (mara) Nowy wspaniały świat 30 lat później aldous huxley Gdy w 1932 roku ukazała się powieść „Nowy wspaniały świat", zawartą w niej szokującą analizę techno-kratycznej dyktatury uważano za odległą wizję. Po latach Huxley rozważa, jak zmieniły się społeczeństwa, technologia i formy rządzenia od czasu ukazania się jego słynnej dystopii. Pisze o zjawiskach społecznych, które jego zdaniem mogą prowadzić do ewolucji ustrojowej nowoczesnych społeczeństw w kierunku dyktatury: przeludnieniu, nadmiernej organizacji życia społecznego, przemianach propagandy związanych z rozwojem behawioryzmu, nowych technikach prania mózgu i perswazji. Podkreśla, że w jeszcze większej mierze niż kiedyś należy obawiać się nowego typu dyktatury i tyranii. Prawda, prawda i jeszcze raz prawda. Prowokująca do myślenia i zatrważająca książka. (mara) Wydawnictwo „Głosu", autor - Marek Zagalewski Książka o mecenas i senator Annie Boguckiej-Skowrońskiej i pierwszych ludziach Solidarności Anna Bogucka-Skowrońska, mecenas broniąca przed komunistycznymi sądami ludzi Solidarności, doradczyni związku, internowana w stanie wojennym, w wolnej Polsce senator RP, współzałożycielka Stowarzyszenia „Wspólnota Polska", sędzia Trybunału Stanu. To tylko część z funkcji, które pełniła, jednocześnie wychowując trzech synów i realizując przeróżne pasje wcale niezwiązane z jej prawniczym zawodem. Życiorys koturnowy, ale postać z krwi i kości. Co umiejętnie pokazane jest w książce „Skowrońska" wydanej przez „Głos". To zapis wielu rozmów o Polsce i życiu, jakie z bohaterką przeprowadził Marek Zagalewski, były dziennikarz „Głosu". Marek /.i&siewikt i Historia życia pani mecenas to zarazem historia polskich przemian ustrojowych i ich czołowych bohaterów. Znajdziemy tutaj całą galerię postaci, które zapisały się już na stałe w historii Polski, a z którymi stykała się mecenas Bogucka-Skowrońska. Od An- ny Walentynowicz i Lecha Wałęsy przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego po Jana Olszewskiego czy Lecha Kaczyńskiego. Warto przypomnieć, że adwokatka ze Słupska przewodniczyła pierwszemu w wolnej Polsce, i dotąd jedynemu, postępowaniu przed Trybunałem Stanu, gdzie osądzała tzw. aferę alkoholową. Żywy język, mimo iż często książka dotyczy dramatycznych wydarzeń, nie brak w niej humoru. Można ją zakupić w cenie 29 zł w biurach ogłoszeń „Głosu". W Słupsku przy ul. Henryka Pobożnego 19; w Koszalinie przy ul. Mickiewicza 24. A także w słupskiej księgarni Ratuszowa i w ramach sprzedaży, którą prowadzimy na allegro.pl. anna czerny-marecka Vegano ttalian rosalba gioffre Kuchnia wegańska VEGANO itradycyjna MIANO KTmają wiele wspólnego: przepisy, smaki i składniki. Autorka, miłośniczka jedzenia i doświadczona food stylistka, zachęca do sięgania po tradycyjne przepisy włoskiej kuchni, modyfikowanie ich i przystosowywanie do wegańskiej diety. Przygotowała zestaw 150 łatwych przepisów na szybkie, smaczne dania wegańskie pasujące do dzisiejszego tempa życia. Ja to kupuję! Mało składników, proste przygotowanie potraw, zajmujące niewiele czasu, gwarancja, że będzie smacznie. Mniam, (mara) Nie mieszkam w igło adam jarniewski Ten Polak w mroźnej Grenlandii znalazł nowy dom. -DoSisi-miut, „miejsca przy li-^ sich no- rach", zabrało mnie życie, które również później pozwoliło mi spędzić w tym niesamowitym miejscu 12 lat, założyć rodzinę, znaleźć sobie zajęcie, wybudować domek letniskowy i przede wszystkim choć odrobinę poznać sposób myślenia dzisiejszych Gren-landczyków - pisze autor. Klimat absolutnie nie dla mnie, ale książka - i owszem. Na Grenlandii jest co robić, a i styl Jarniewskiegó na pewno się wielu czytelnikom spodoba. (mara) Ucieczka z martwego życia benedkt wells Brennerowi niema czego zazdrościć. Z jego kariery muzycznej nic nie wyszło, praca na pełny etat, jako nauczyciela, budzi w nim wstręt, a jego życie miłosne jest katastrofą. Nagle odkrywa w swojej klasie nieprawdopodobny talent muzyczny: Rauliego Kantasa z Litwy. Jako manager tajemniczego chłopca chce jeszcze raz spróbować kariery muzycznej, jednak nie przypuszcza nawet, co go w związku z tym czeka... Styl lekki, więc czyta się szybko, ale warto czasem przystanąć, by pomyśleć... nad własnym życiem. Dla fanów Boba Dylana. (mara) KONKURS ZDOBĄDŹ KSIĄŻKĘ. WYSYŁAJĄC SMS Dla naszych czytelników mamy egzemplarze książek: „Ostatnia sprawa Fredriki Bergman" Kristiny Ohisson (Prószyński i S-ka), „Zbrodnie roślin" Amy Stuart (W.A.B.), Miłość made in China" Doriana Malovica (Znak), „Pokraj" Andrzeja Saramowicza (Muza), „Serce w skowronkach" Magdaleny Kordel (Znak), „Nowy wspaniały świat. 30 lat później" Aldousa Huxley'a (Znak), „Vegano Italiano" Rosalby Gioffre (Muza), „Nie mieszkam w iglo" Adama Jarniewskiegó (Muza) oraz „Ucieczka z martwego życia" Benedicta Wellsa (Muza). Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło (odpowiednio, jeden SMS to jedno hasło): BERGMAN, ZBRODNIE, CHINY, POKRAJ, SERCE, HUXLEY, VEGANO, IGLO, MARTWE. Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT. O książkach opowiadam także w swoim wideoblogu Anki Czytanki. Znajdziecie go na www.gp24 w sekcji wideo - blog o książkach. Zapraszam do oglądania Anna Czerny-Marecka Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 rodzinny t iu toią 15 BABASWOE-DWSME GDYBY NIE SÓL KSIĘDZA JANA, NIE WIADOMO, CO BYŁOBY Z NAMI Arma Czerny Marecka anna.marecka@polskapress.pl Co ma ksiądz Jan Giriatowicz, wieloletni proboszcz parafii św. Jackaw Słupsku, do naszego felietonu małżeńskiego? Ano to, że kiedy razem czy osobno go spotykamy, żartobliwie grozi palcem, nakazując wzajemny szacunek w związku. Po czym z przepastnej kieszeni sutanny (gdyby nie troska parafianek, chodziłby w połatanej) wyciąga woreczek z poświęconą solą. Należy ją wsypać do zupy współmałżonka (albo innego członka rodziny) i problemy same się rozwiążą. Do soli dodawany jest zwykle różaniec. ksiądz od niedawna jest na emeryturze, co oznacza, że z jednego skromnego pokoiku przeniósł się do drugiego, na sąsiedniej plebani. Z przeprowadzką był problem, bo były proboszcz z dóbr materialnych dorobił się jedynie biblioteki, za to pokaźnej. Znany jest też z tego, że pisze dzienniki. Ci, którzy mieli szczęście zapoznać się z niektórymi, mówią, że ich lektura jest niezapomniana. Dziennikarze są przez księdza często nagabywani. Głównie w sprawie ptaków i ptaszków polnych i innych zwierzaków. Żeby nie wypalać traw, bo giną żyjątka, żeby nie ścinać drzew z gniazdami, żeby nie zamykać zimą piwnicznych okienek z których korzystają koty - o takie artykuły prosi ksiądz Jan. A ja mam w oczach jego zdjęcie z „Głosu", na którym w mrozie odśnieża wielką łopatą most niedaleko swojej plebani. Taki ksiądz, co żadnej pracy się nie boi. Zbigniew Marecki 2bjpiiewLmarecki@paiskapress4)l Księdza Jana poznałem, gdy przyszedł do naszej redakcji, aby napisać, żeby wiosną ludzie nie wypalali traw na łąkach, bo mogą doprowadzić do tego, że zginą ptaki, które właśnie się wykluwały w ukrytych w tych miejscach gniazdach. Wtedy po raz pierwszy pomyślałem, że tak oto przede mną objawił się nowy święty Franciszek, który przywiązuje większą wagę do tego, co się dzieje z naszymi dzikimi braćmi, niż w jakim stanie jest jego sutanna. Z biegiem lat to skojarzenie ze świętym Franciszkiem stawało się coraz wyraźniejsze, mimo że wokół mnie nie brakuje ludzi, którzy naśmiewają się ze słupskiego księdza za to, żejestgotówro-zmawiać z każdym, choć nie powinien, bo nie wszyscy na to zasługują. Prawda jest jednak taka, że choć ksiądz Jan z każdym rozmawia i znajduje w nim dobro, to nie zdradza swoich zasad i nie przytakuje rozmówcy, jak to robią chwiejni ludzie, którzy chcą się innym przypodobać. Podczas niedawnej uroczystości z okazji 80. urodzin księdza Jana w słupskiej filharmonii pomyślałem o angielskiej księżnej Dianie, którą obwołano księżną ludzkich serc. To skojarzenie przyszło mi do głowy, gdy jedna z wypowiadających się z przejęcia kilka razy zwróciła się do jubilata - książę Janie. Rzecz w tym, że księżnę nazwano tak po tragicznej śmierci, a ksiądz został księciem serc za życia. I oby trwał on w zdrowiu i sprawności grubo ponad sto lat. Na kanale National Geographic .Jarocin. Po co wolność". Historia pewnego festiwalu Przeżyj festiwal w Jarocinie wraz z tymi, którzy uczestniczyli w nim w czasach największej świetności. W pełnometrażowym dokumencie „Jarocin. Po co wolność" 0 barwnej historii słynnego święta rocka opowiadają organizatorzy, a także gwiazdy, które niejednokrotnie właśnie w Jarocinie rozpoczynały swą muzyczną karierę. Autorzy, Leszek Gnoiński 1 Marek Gajczak, sięgają do początku lat 70., kiedy odby- wały się Wielkopolskie Rytmy Młodych. Konfrontują rzeczywistość ostatnich lat PRL-u ze współczesnym kapitalizmem, a także te same utwory wykonywane na scenie przed laty i dziś. Pomaga to zrozumieć, jakie zmiany zaszły w muzyce rockowej przez ostatnie dekady. „Jarocin. Po co wolność" - premiera w sobotę, 21 lipca, o godz. 21 na kanale National Geographic. (MARA) ROZTERKI RODZICÓW I NOWA KLASA Problemy nastolatków. Z kim najlepiej się przyjaźnić i jak się zaprzyjaźnić Porady MardnFtorkowski psycholog Czytelniczka: Nie podobają mi się znajomi i dziewczyna mojego syna. Nie wiem, jak mu to wyperswadować, jak traktować jego kolegów. Dla nastolatków grupa rówieśnicza jest bardzo ważna. Te kontakty to poligon, na którym młody człowiek dowiaduje się, co to jest lojalność, zdrada, uczciwość, przyjaźń, miłość, bliskość itp. Generalnie rodzice nie powinni w tę sferę życia nastolatka ingerować, chyba że chodzi o sytuacje wyjątkowe - np. dziewczyna jedzie do innego miasta do chłopaka poznanego tylko przez internet, znajomy handluje narkotykami itp. Poza takimi szczególnymi sytuacjami wtrącanie się rodziców raczej szkodzi niż pomaga: odbierają nastolatkowi te relacje, które stworzył, nie dając innych w zamian, mogą nasilić niepewność w kontaktach z rówieśnikami. Znajomych nastolatka należy przynajmniej tolerować, a jeśli się czymś niepokoimy, starać się ich lepiej poznać. Jeśli relacje rodzic-na-stolatek są na tyle dobre, że on sam zaczyna rozmowę o swoich przyjaźniach, możemy się podzielić naszymi przemyśleniami, pamiętając jednak o zaopatrzeniu ich w klauzulę „tak mi się wydaje, ty zdecydujesz, co robić". Nastolatka: Nie mam przyjaciół w klasie. To nowa klasa, próbowałam na początku się zaprzyjaźnić, ale nikt z własnej woli do mnie nie podejdzie, nie usiądzie ze mną. Mówią mi cześć, ale na tym się kończy, nikt ze mną nie chce rozmawiać... Weź sprawę w swoje ręce. Być może masz do czynienia z nastolatkami, które dobrze się znają i tworzą już zgrane paczki. W takiej sytuacji nie pozostaje nic innego, jak starać się zyskać ich sympatię. Najbardziej lubiane dziewczyny w szkole (jak pokazują badania psychologów), to te, które interesują się innymi, mówią komplementy, udzielają wsparcia, pomagają, są życzliwe, wesołe i nie są impulsywne. Lubi się osoby, które okazują innym sympatię, umieją mówić miłe rzeczy, potrafią znaleźć wspólne zainteresowania lub tematy. Mnie wydaje się, że ty chciałabyś, aby to oni wychodzili Z"inicjatywą. Tak, to jest miłe, jeśli ktoś nam pokazuje, że nas lubi. Jeśli jednak to się nie dzieje, możemy sami starać się to robić. Wtedy prędzej czy później inni odpowiedzą tym samym. KOBIETA ATRAKCYJNA I KASTRUJĄCA Problem w relacjach. Emocjonalna Porady MardnFtorkowski psycholog Czytelniczka: Wszyscy mówią, że jestem atrakcyjna, ale, niestety, jestem samotna. Mama i babcia twierdziły, że mężczyźni są egoistami, myślącymi tylko o seksie, a ojciec ma mnie za nic, dołuje mnie. Faceci uważają mnie za zarozumiałą i się mnie boją. Tak naprawdę, to onieśmielają mnie. Dlatego chcę nad nimi dominować, a kiedy jest okazja do rozmowy, to staję się protekcjonalna i uszczypliwa. Złe relacje z ojcem wzbudziły u Pani wrogość do mężczyzn. Została ona wzmocniona przez wszczepienie Pani przekonania, że mężczyźni to prymitywne samce, opętane seksem. Wykształciła też Pani obronę wobec „wrogów": dominowanie, uszczypliwość, poniżanie. To daje Pani poczucie kontroli. W psychologii funkcjonuje termin „kobieta kastrująca". Pani problem polega na wrogości do mężczyzn. To ona każe ich poniżać. Stoi w konflikcie z inną potrzebą -bliskości, miłości i seksu. Pani obawia się relacji zależności od mężczyzny. Tymczasem zgodzenie się na przynajmniej częściową emocjonalną zależność od drugiej osoby jest warunkiem miłości. Co robić? Idealnie nadaje się Pani do terapii psycholo- gicznej (i dobrze, gdyby prowadził ją mężczyzna). We własnym zakresie może Pani też wiele zmienić. Pani kłopoty polegają po części na nadawaniu komunikatu: „Jestem groźna, nie podchodźcie, bo skrzywdzę". Kobiety o takiej postawie często przyciągają mężczyzn, którzy są zainteresowani rywalizacją. Jest nadzieja, że gdyby udało się Pani ten styl zmienić, ujrzałaby Pani inną stronę „złych samców": wrażliwość, delikatność, czułość, opiekuńczość. Niech Pani pracuje nad nadawaniem swojej twarzy przyjaznego wyrazu (np. przed lustrem lub przy pomocy kamery). Proszę zidentyfikować te zachowania, które odstraszają facetów, i wyuczyć się w ich zastępstwie nowych. Powinna Pani ćwiczyć formułowanie wypowiedzi, które będą otwierały rozmowę, zachęcały mężczyzn do konwersacji, komplementowały, były przyjazne itp. Jeszcze jeden ważny element to Pani seksualność. Pani redukuje mężczyzn do członka. Przydałaby się Pani bardziej adekwatna i złożona wiedza o mężczyznach. Jak poznać mężczyzn „od środ- < ka"? Być może randkowanie w intemecie mogłoby trochę w tym pomóc? A może literatura na temat psychiki mężczyzn? Kłótnie „na całe życie" naszych nastolatków Przecież my dorośli, też się kłócimy między sobą. Chodzi jednak oto, aby odmienne opinie na jakiś temat nie zburzyły przyjaźni Wychonmae Bogna Skanii bognaikarul@potskapress.pl Nasze dzieci, tak samo jak my. kłócą się między sobą. Czasami te kłótnie mają poważne, czasami mnkj poważne podłoże. Naszym zadaniem, jako rodziców, jest pokazanie, że jeśli się kłócą o coś. to wcale nie znaczy, że już nie mają ze sobą rozmawiać. Co się robi, jak dziecko płacze? -spytała mnie moja przyjaciółka matka 15-let-niej Kaśki. - Daje mu się chusteczkę -odpowiedziałam w pełni przekonana, że moja rada jej się przyda. - Ale lepiej zapytaj, dlaczego płacze - dodałam. - Ona płacze, bo się pokłóciła ze swoją przyjaciółką -oznajmiła mi moja przyjaciółka. - Bywa - stwierdziłam i od razu dodałam:-Czasami - i my się kłóciłyśmy. To chyba w tym wieku całkiem normalne. - Czy wiesz, co było przyczyną kłótni? - spytałam dość rzeczowo. - Zupełnie nie. Płacze tylko, że to niesprawiedliwe -stwierdziła mama Kaśki. - No, kochana - próbowałam jej coś poradzić - że niesprawiedliwe, to my wiemy. Zycie w ogóle nie jest sprawiedliwe i to powinnaś powiedzieć swojej córce. Ale z drugiej strony, nie może to być nic strasznego. Kaśka nie chce nic powiedzieć na temat tej kłótni, więc z naszej perspektywy nie może być to istotny powód. Ona chyba sama wstydzi się tego powodu, jeśli tak milczy jak grób. Ale pamiętaj, ten powód kłótni jest bardzo istotny dla twojego dziecka. Nie możesz tego po prostu zbyć. Jak tylko Kaśka wyjdzie z tego pokoju, to zabierz ją do kuchni (to najlepsze miejsce na babskie po-gaduszki). Spytaj, czy nie możesz jej jakoś pomóc, po czym poczekaj, aż ona coś powie. I jak tylko usłyszysz w tej kuchni od Kaśki, że ta Magda jest okropna, to nie zaprzeczaj od razu. Tylko chwilę poczekaj. Dopiero jak Kaście opadną już te najgorsze emocje, podpowiedz jej, że szkoda przyjaźni i wielu pięknych chwil, a może nawet lat, poświęcić dla jednej sprawy. I niech sobie Kaśka przemyśli, czy warto zrywać swoją wieloletnią przyjaźń. 16 rodzinny krzyźówtm Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 21-22.07.2018 i I „Jest tak dobrze, że ja marzę, żeby było tak dobrze jak jest. Jest między nami chemia, miłość i wszystko to, co musi łączyć kobietę i mężczyznę". « » Borys Szyc, aktor, o swoim związku z Justyną Jeger-Nagłowską Krzyżówka panoramiczna konferencja w stolicy Austrii (1814-15) nosidło do wiader r~ kawiarenka zespół nauczycieli r~ towarzyszy burzy odgłos rozmów ~V grecka bogini tęczy zapis w testamencie mieszanina reżyser filmu „Duże zwierzę" znak wyso-kosci na mapie sąsiad Szweda do przesiewania mąki ~v zapinane w aucie -> imienia posąg kundelek grecka T-una zespół 9 muzyków - \ i \ ł j 25 \ 1 \ nauka o budowie organizmu U ł { skra-wacz TT plac ze straganami - mocny argument w negocjacjach ciężar dla dźwigu - normy, obyczaje - miasto nad Mleczną - 22 filmowa dla at|ety - - rodzaj pończoch - 16 r - model Hyun-dai'a pistolet maszynowy akowca - 10 targowa ocena w dzienniku szkolnym otwierane podczas upału zginął na palu zespół P^y-rządow z rzepką 26 1 r~ surowiec mineralny antido-tum na jad węża spiekota 1 jasne piwo angielskie niewielki plan terenu ł 7 l potwór z labiryntu zmasowane natarcie jamnik lub mops £L_ polska grupa energetyczna \ 1 kostki w drinku chłopiec w sztuce baroku \ i ł dawna stolica Kazachstanu słoneczny zdrajca błędy ortograficzne włoski złoty ł 3 w alfabecie Morse'a duchowy przywódca Tybetu - \ tygodnik dla kobiet — 1 otwór Etny £_ 2 ł narta ł dzieło ludzkiej myśli - 13 długi, nudny list - 18 tekturowe pudła miasto Gize-wiusza \ ■ oficer w wojsku kozackim 11 folia do pakowania nadzorcza w Orlenie - wąż z „Księgi dżungli polska ciężarówka dawna gra w karty rozprawa naukowa dopływ Amuru niepewny interes huragan lewy dopl ryw Renu - i Pięcioksiąg "*• i i w ręku furmana dawniej kojarzył pary ł i i niegodziwiec postać w sztuce gatunek słowika C~ i dobry smak - stada mustangów - ł lwowski łobuziak \ kieliszek wódki - byczy 19 proces niszczenia skał - 15 gatunek tapira -> prążkowana tkanina lasso 6 lek dla słabeusza - 1 sekrety zawodu - tam tną kłody t 23 polowy mundur wojskowy bieg wydarzeń auto z Korei Południowej dawne pełnomocnictwo handlowe miara papieru szkic wykładu wyjeżdża z fabryki Fiata zbiornik na etylinę w ekwipunku alpinisty śpi na eukaliptusie kuzynka szerszenia Cyganka z „Chaty za wsią" rycerz Okrągłego Stołu r_ \ ł - \ \ \ 12 wiertło, świder 1 ł 1 i 1 rower dla dwojga sucha gałązka osłona chłodnicy w aucie igrek 14 • kulszowa placówka dyplomatyczna - 1 4 lichy kon Enrico. włoski śpiewak Ziemia Obiecana r_ 1 ł grecki bohater spod troi paśnik dla zwierzyny dnie" \ Jose Carreras — miejsce operacji finansowych gatunek jabłoni model Daewoo stała opłata twórca grec-Kiej bajki 24 przenośnik czerpakowy l \ \ część dramatu - i ryba mulis-tych wód ł 20 obwódka wokół czapki oficera dawne sesje sądowe rasa królików okienna l \ japoński trunek z ryżu silny sprzeciw - wiele, wiele lat ł szlachecki dom - 8 1 ł 1 flamaster C~ - 21 rozgłos, sława - 1 koleżanka Bolka i Lolka - w parze z diamentem - 9 płaszczyzna pochyła - proszek do prania - ma mleko pod nosem —► 5 lek na ból głowy - najważniejszy w klasztorze - skwarki do pierogów - 17 puszysty ogon wiewiórki - 1 2 3 4 5 • 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 " I 22 23 24 25 26 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 26 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską. iMzua 3I»isazsm vy3iMio oicnz 3iNvzViMzoy Litery z pól ponumerowanych od 1 do 26 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską. iMzua 3I»isazsm vy3iMio oicnz 3iNvzViMzoy