REKLAMA 008706154 KUMULACJA 3000000zł Słabszy rok Roberta Lewandowskiego. Piłkarz po raz pierwszy stracił na wartości STRONA 11 Ustka. Radni ustalili przyszłoroczny budżet i zaczęli zmieniać plany zagospodarowania STRONA 3 Ceny prądu elektryzują. Potęgowo płaci więcej i apeluje do premiera STRONA 4 f Przedsiębiorstwo Energetyki ^ Cieplnej EMPEC Sp. z o.o. 76-270 Ustka, ul. Bałtycka 5A ODDA IM Al Nit ^Tel. kontaktowy: 666 218 232 J 2,70 ZŁ W TYM SWAT Nr ISSN 0137-9526 Nr indeksu 348-570 9 770137 952060 Sylwester po cygańsku i zabawy w klubach- str. 8 Sobota-niedziela 22-23grudnia 2018 magazyn rodzinny Zwierzęta Nie karm daniami ze stołu psa ani kota! stronaT2 Czy w święta zwierzęta mówią strona 13 Małgorzata Rozenek i Radosław Majdan chcą być ze sobą na zawsze strona 11 ■ \ \ ł- i . |p < PfPf Bil teSR i Kuchnia Wigilia last minutę, czyli jak w błyskawicznym tempie przygotować uroczystą kolację? strony 7-10 ■ Vi N • 8llfe h Rozmowa „Głosu": Białych świąt nie będzie. Mikołaj tej zimy przyjedzie na rowerze STRONA 2 21 grudnia, park przy al. Sienkiewicza w Słupsku. Unoszący się w powietrzu zapach kakao i ciepłego ciasta, rozbrzmiewające w tle śpiewane na żywo kolędy, młodzi ludzie w czapkach Mikołaja... To akcja Młodzieżowej Rady Miasta Słupska. Centrum przemieniło się w pełne świątecznej magii miejsce 977013795206051 02_Druga strona Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 22-23.12.2018 Pogoda w regionie 3zisiaj Ciśnienie 1007.7 hPa Wiatr NE 8 km/h Uwaga Przelotne opady Niedziela 3°C -rc Poniedziałek 2°C o°c Wtorek 6°C 3°c Jwaga: przelotne opady deszczu i śniegu___ Hanka Sowińska hanrta.sowinska@polskapres5.pl LUDZKA RASA WILKÓW komentarz Starożytni mawiali: homo homini lupus est. Jako że łacina, poza kuchenną, w odwrocie, przetłumaczę: człowiek człowiekowi wilkiem jest. Dlaczego teraz o tym? Bo co roku media informują o „staruszkach wciśniętych na siłę do szpitala". A jednak to, o czym mówią ratownicy medyczni, szokuje. Trzeba zapytać, jak to możliwe, aby w katolickim kraju starsi, schorowani ludzie byli przez swoich najbliższych tak podle traktowani? Założę się, dzieci tych seniorów swoim dzieciom w zajęciach religii każą uczestniczyć, huczne przyjęcia z okazji I komunii wydają, a dorosłe córki ojcowie do ołtarza prowadzą. Gdy jednak nadchodzą święta, starszy pan czy pani nie mieszczą się w bożonarodzeniowych planach. TO SIĘ PO PROSTU W GŁOWIE NIE MIEŚCI. Człowiek nie tylko bliźniemu wilkiem. Mniejszym oraciom również. Nie ma ty- godnia, byśmy się nie dowiadywali o zwyrodnialcu, który okaleczył lub zatłukł psa, albo zostawił czworonoga przywiązanego do drzewa na odludziu. Ileż to razy w roku policja odkrywa nielegalne hodowle psów, które żyją i umierają w skandalicznych warunkach. Głupota nie boli. Bo gdyby było inaczej, śliczny foksterier, którego wczoraj zobaczyłam na jednym z miejskich osiedli, tak by nie cierpiał. Po raz pierwszy widziałam psiaka, który nie mógł normalnie stać, bo przeszkadzały mu... nieobcinane od miesięcy pazurki. Biedak chwiał się nogach, a jego opiekun z rozbrajającą szczerością przyznał, że do fryzjera (psiego) ma parę kroków. Dlaczego nie poszedł? Jeszcze jeden przykład: ryby. Głosu nie mają (jaka szkoda!), ale gdy idzie o karpie to kręgowcami są, więc pod ustawę o ochronie zwierząt podlegają. Cóż z tego, skoro tony żywych ryb duszą się z braku dostatecznej ilości wody i miejsca w basenie, a sprzedawca pozostaje bezkarny. Umysł klienta myślą o cierpieniu karpia też nie jest zmącony. Niesie na wpół żywego w foliowej torbie do domu, czyli znęca się. Czy coś mu za to grozi? Może tylko karpia ość! Głos Pomorza „Umarłych wieczność dotąd trwa Dokąd pamięcią im się płaci Chwiejna waluta. Nie ma dnia By ktoś wieczności swej nie stracił" NEKROLOGI Zamieść nekrolog, kondolencje lub wspomnienia 0 najbliższych, którzy odeszli, w Głosie Pomorza 1 bezterminowo na stronie www.nekrologi.net Rodzinie, Przyjaciołom, Koleżankom i Kolegom, Sąsiadom, Parafianom oraz Wszystkim, którzy uczestniczyli w ostatniej drodze mojej ukochanej Żony Ś+p Elżbiety Grońskiej „Beci" serdeczne podziękowania składa Mąż z Rodziną Święty Mikołaj tej zimy przyjedzie na rowerze Rozmowa To nie będą białe święta. Cie-płe. polarno-morskie powietrze przyniesie kilka stopni na plusie i słaby deszczyk. Jak prognozuje Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Pogody Calvus prawdziwa zima to dopiero perspektywa lutego przyszłego roku. Pogodą się nie przejmujmy. W końcu nie jest w tym czasie najważniejsza. Świętą będą białe? Raczej nie, chociaż jest niewielka szansa, że z niedzieli na poniedziałek pojawią się opady śniegu, a w samą Wigilię się troszeczkę ochłodzi do l dwóch stopni Celsjusza. Także będzie to pewien zalążek zimy w te święta. Natomiast pierwszego i drugiego dnia świąt przeważać będzie powietrze polamo-morskie ciepłe, co oznacza, że będzie bez śniegu. Jeśli coś popada, to słaby deszczyk. Spodziewajmy się temperatur w okolicach 4-5 stopni Celsjusza. \ ^ mmmm i' - Święta nie będą białe - mówi Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Pogody Calvus Tojak w takim układzie zawita do nas św. Mikołaj? Chyba na rowerze. Na to wychodzi. A czy w późniejszym okresie możemy spodziewać się chociaż odrobiny zimowej aury? Na razie nie widać powrotu zimy. Pierwszy jej sygnał miał być w grudniu. W tej chwili sprawdzałem prognozę klimatyczną, tę najświeższą. Kolejna zima może pojawić się dopiero w lutym. W styczniu mamy małe szanse na ochłodzenie. Później, owszem, jest szansa na powrót zimowej aury, ale też tylko na jeden miesiąc. Czy pojawi się wówczas na termometrach wartość w granicach -20 stopni? Może nie aż tyle, ale mrozy do -10 czy -15 mogą się pojawić. Pogodne życzenia na święta? I przede wszystkim rodzinnej atmosfery oraz dużo prezentów. Pogodą nie ma się co przejmować. Nie mamy innego wyjścia, jak się do niej dostosować. Ona się nigdy do nas nie dostosuje. Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl Przyjaciółki zorganizowały zbiórkę darów dla potrzebujących (jduchów Piotr Furtak ,Z sercem przy stole" - to tytuł wyjątkowej akcji przeprowadzonej spontanicznie przez przyjaciółki - Martę Urbańską z Debrzna i Dorotę Wachnik zKołdowa. - Przyjaźnimy się od kilku lat. Czasami spotykamy osoby, które potrzebują pomocy. Stwierdziłyśmy, że warto takim ludziom pomagać. Początkowo chciałyśmy zrobić jedynie akcję wśród znajomych i rodziny, później jednak uznałyśmy, że warto, aby zaangażowali się w to również inni - mówią dziewczyny. To zaangażowanie było naprawdę duże pomogli m.in. strażacy, właściciele restaura- cji, piekarni, przedszkolaki... Z Debrzna z kartonami pełnymi jedzenia przyjechał burmistrz Wojciech Kallas. - Mamy nadzieję, że za rok będzie nas jeszcze więcej - dodają organizatorki. Akcję udało się zorganizować w ciągu sześciu dni. - Uznałyśmy, że najlepszym miejscem do przeprowadzenia zbiórki darów jest rynek - serce miasta - mówi Dorota Wachnik. - Pojawiały się sugestie, żeby zbierać dary przy jakimś markecie, ale tam ludzie są zabiegani, myślą o tym, co kupić na święta do własnych domów. Tutaj mogliśmy spotkać się przy muzyce, kawie... i Uczniowie słupskiej dwójki wyśpiewali kolędy i głosili radosną nowinę: Maleńki narodzi się! Dzieci z klas II b i II c odegrały role aniołów, trzech króli. Maryi i Józefa. Spektakl przygotowała siostra Małgorzata Grzybek przy technicznej pomocy Adama Kowalskiego. ■MlIliJMldii Na Czytelników czekamy w redakcji „Głosu Pomorza" w Słupsku przy ul. Henryka Pobożnego 19 teL 59 848 8100 KALENDARIUM 22 grudnia 1882 W domu przyjaciela Thomasa Alvy Edisona w Nowym Jorku zapłonęły pierwsze elektryczne lampki na choince. t900 Henryk Sienkiewicz otrzymał akt własności majątku w Oblęgorku. ufundowanego przez społeczeństwo z okazji 25-lecia jego pracy literackiej. 1939 Prezydent Warszawy Stefan Starzyński został rozstrzelany przez Gestapo vy mieście lub jego okolicach (ewentualnie dzień wcześniej lub dzień później). 1947 Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie zakończył się pierwszy proces oświęcimski. Na ławie oskarżonych zasiadło 40 byłych członków załogi niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. 1958 Oddano do użytku most obrotowy w Wolinie. natw1tterze Michał Dworczyk. PiS Po listopadzie budżet państwa polskiego zanotowałtl miliardów złotych nadwyżki! To pierwszy taki przypadek w historii! Gdzie są „eksperci" z opozycji mówiący o „błędach rozdawnictwa'? Gdzie „ekonomiści" z PO, którzy wieszczyli 100 miliardów złotych deficytu? Katarzyna Lubnauer. .N Wbrew obietnicy wyborczej PiS przedłużył podwyższone na czas kryzysu stawki VAT. Dziś prezydent podpisał ustawę. Rocznie kosztuje to każde gospodarstwo domowe 500zł. Pan płaci, Pani płaci, a politycy PiS wydają naszą kasę m. in. na szable, portrety, TYPIS. WALUTY 2LH18 USD EUR CHF GBP 3,7528 h) 4.2889 o 3.7916 f) 4.7530 + (+) wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (.) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Wydarzenia 03 Usteccy radni ustalili przyszłoroczny budżet i zaczęli zmieniać plany zagospodarowania Bogumiła ..**> Rzeczkowska ą bogumila.rzeczkowska@gp24.pl ! Ustka Rada miasta zakończyła ostatnią sesję w tym roku przyjęciem budżetu miasta na rok 2019, podjęciem uchwał w sprawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz kilkunastu innych. - W czwartek odbyła się trzecia sesja Rady Miasta Ustka. Na początku gratulacje burmistrzowi oraz radnym złożył Paweł Lisowski, starosta słupski. Zadeklarował chęć szerokiej współpracy, nie tylko w obszarze dróg powiatowych, ale także w kwestii zaspokajania potrzeb mieszkańców naszego miasta -informuje Eliza Mordal, rzeczniczka usteckiego ratusza. - Jedną z najważniejszych uchwał był projekt budżetu miasta na rok 2019. Uchwałę w tej sprawie radni podjęli jednogłośnie. Po ostatniej w tym roku sesji rady miasta przewodniczący Jacek Maniszewski w imieniu całej rady przekazał życzenia świąteczne dla mieszkańców i turystów odwiedzających Ustkę W przyszłym roku miasto zamierza uzyskać dochody w wysokości prawie 96 min zł. Natomiast zaplanowane wydatki przekraczają 106 min zł. Deficyt budżetowy zostanie pokryty przychodami z obligacji komunalnych. Radni uchwalili też Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2019-2028. Plany do zmiany Radni przystąpili do sporządzenia MPZP pod nazwą „Darłowska Południe". Na tych terenach obowiązują aktualnie dwa plany „Darłowska 2" i „Tu-czarnia". Ustawa uzdrowiskowa zakazuje prowadzenia tam działalności przemysłowej. Grunty te zostały więc wy- prowadzone ze Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej -Podstrefy Ustka. Natomiast obecna zmiana funkcji na terenie położonym po zachodniej stronie ulicy Darłowskiej umożliwi realizację funkcji mieszkaniowej. Zdaniem ratusza zwiększenie zasobu mieszkaniowego w mieś- cie pozwoli na zatrzymanie młodych ustczan, którzy założą tu swoje rodziny. Kolejnym miejscowym planem jest „Westerplatte - kanał portowy", który ma zastąpić swojego poprzednika z 2004 roku. Nowy plan ma wykluczyć wszystkie funkcje szeroko rozumianych usług komercyjnych, w tym szczególnie funkcję hotelową. Wykluczenie możliwości realizacji funkcji hotelowej na tym obszarze, pozwoli na bezkonfliktową rozbudowę portu. Ta uchwała spotkała się z tylko jednym głosem przeciwnym. • Następny plan to „Kościelniaka i okolice" . Będzie zmiana (bo zmieniły się przepisy wyższego rzędu), która pozwoli na korzystniejsze kształtowanie zabudowy i zagospodarowanie tych terenów. Podobnie jest w sytuacji planu „Ustka Rozwojowa B". W czasie sesji radni pytali o sprawy inwestycji, plany związane z zamianą gruntów z Nadleśnictwem Ustka oraz kwestię zagospodarowania placu Wolności. Powołano też Komisję Skarg, Wniosków i Pe- tycji, której członkami zostali: Adriana Cerkowska-Markie-wicz, Daniel Król, Lena Iwan-Kucia, Zbigniew Margol, Elżbieta Nadolna i Urszula Pietrasiewicz. Już wcześniej powołano Komisję rewizyjną w składzie: Elżbieta Nadolna, Urszula Pietrasiewicz i Janusz Rosiński. Do komisji budżetowo-go-spodarczej weszli: Paweł Basiński, Przemysław Nycz, Elżbieta Nadolna, Urszula Pietrasiewicz, Radosław Wiśniewski, Janusz Rosiński, Piotr Cejrowski, Daniel Król i Krystyna Ginter. Komisja polityki społecznej pracuje w składzie: Paweł Basiński, Przemysław Nycz. Lena Iwan-Kucia, Janusz Rosiński, Zbigniew Margol, Piotr Cejrowski, Grzegorz Malinowski i Krystyna Ginter. Natomiast komisję uzdrowiskową tworzą Kamil Cichy, Radosław Wiśniewski, Lena Iwan-Kucia, Zbigniew Margol, Grzegorz Malinowski, Adriana Cerkowska-Markiewicz. Kolejna sesja odbędzie się 31 stycznia 2019 roku. ©® Usteckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego sp. z o. o. życzy wszystkim Mieszkańcom administrowanych i zarządzanych budynków spokojnych, radosnych świąt Bożego Narodzenia w cieple domowego ogniska oraz pomyślności i sukcesów w Nowym 2019 Roku. k "** Dostępny juz od 15 8TU^n.!?m_łk W salonach prasowych Empik w biurze ogłoszeń „Głosu Pomorza Strefa Biznesu Magazyn Menadżera PRENUMERUJESZ ZYSKUJESZ A PRENUMERATA ____f PORANNA | rŁ, PRENUMERATA y POCZTOWA OBSZAR DORĘCZENIA Słupsk, Kobylnica, Siemienice, Ustka byłe woj. słupskie GODZINY DORĘCZENIA do godziny 7:00 zzgodnie z planem chodu listonosza DORĘCZENIA W SOBOTY TAK NIE GDZIE MOŻNA ZAMÓWIĆ u dostawcy lub pod numerem 94 3401114 u listonosza lub w urzędzie pocztowym DO KIEDY MOŻNA ZAMÓWIĆ najpóźniej do 27-go grudnia najpóźniej do 20-go grudnia CENA PRENUMERATY na wybrany okres 2019 roku oraz oszczędność w stosunku do ceny okładkowej * styczeń 43 zł (oszczędność 27 zł) * 1 kwartał 119 zł (oszczędność 87 zł) • 1 półrocze 231 zł (oszczędność 192 zł) * roczna 455 zł (oszczędność 415 zł) * styczeń 40 zł (oszczędność 30 zł) * 1 kwartał 110 zł (oszczędność 96 zł) * 1 półrocze 213 zł (oszczędność 210 zł) * roczna 419 zł (oszczędność 451 zł) I __________________ l SERWIS 'AiNUtUMTOM KRÓTKO Powiatsłupski W Wigilię urzędy pracują krócej W Wigilię, 24 grudnia, większość instytucji publicznych będzie pracować krócej. Dotyczy to także placówek samorządu terytorialnego. Urząd Miejski w Słupsku 24 grudnia będzie czynny od godz. 7.30 do 14. Urząd Gminy Słupsk będzie czynny od godz. 7.30 do 12. Kasa urzędu czynna będzie od 8 do 10, natomiast 31 grudnia (poniedziałek, sylwester) kasa urzędu czynna będzie w godz. 8 do 10. Urząd Miasta w Ustce w Wigilię pracuje do godz. 12. Natomiast kasa urzędu będzie otwarta w godz. 8-9.30. Z kolei Urząd Gminy w Ustce 24grudnia będzie nieczynny (urzędnicy odpracowali ten dzień wcześniej). Za kolei Urząd Gminy Damnica czynny będzie do godz. 13, przy czym kasa będzie przyjmować wpłaty w godz. 8 -10. Starostwo Powiatowe w Słupsku w Wigilię będzie czynne w godzinach 8 -13. (WF) Samorząd Konsultacje w sprawie ulicy Dywizjonu 303 Na zachód od ulicy Marii Zaborowskiej na osiedlu Niepodległości powstaje nowe osiedle mieszkaniowe. Będą tam budowane również nowe ulice. W sprawie nadania nazwy dla jednej z nich słupski ratusz ogłosił konsultacje społeczne. Ulica ma otrzymać nazwę Dywizjonu 303. Otwarte spotkanie z mieszkankami i mieszkańcami miasta odbędzie się 7 stycznia 2019 o 16 w sali nr211 Urzędu Miejskiego w Słupsku przy pl. Zwycięstwa 3. Ponadto odbędzie się też dyżur konsultacyjny 14 i 28 stycznia 2019 r. w godz. 15-16.30 w Wydziale Geodezji i Katastru Urzędu Miejskiego w Słupsku przy pl. Zwycięstwa 3 w pok. 313. Można też zgłaszać swoje uwagi na formularzu konsultacyjnym dostępnym na stronie internetowej www.slupsk.pl. Należy go przesłać na adres: wgk@um.slupsk.pl lub papierowo dostarczyć osobiście/pocztą tradycyjną do Wydziału Geodezji i Katastru (pl. Zwycięstwa 3, pok.313). (WF) 04 Wydarzenia Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Potęgowo płaci więcej za prąd i apeluje do premiera Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl gm.Potęgowo Ceny prądu elektryzują Dawida Litwina, wójta gminy Potęgowo. Po ostatnich zmianach, nowy rachunek dla samorządu będzie wyższy o 48 proc Tymczasem podwyżek według zapewnień premiera miało nie być. Wyższego rachunku za prąd wbrew ostatnim deklaracjom premiera Mateusza Morawieckiego spodziewa się Dawid Litwin, wójt gminy Potęgowo. I choć premier jeszcze 12 grudnia mówi wyraźnie, że podwyżek nie będzie, to wyliczenia samorządu wskazują na co innego. - Koszt oświetlenia ulicznego po ostatnim przetargu poszedł do góry o 48 proc. - mówi Dawid Litwin. - Kiedy pan Sasin na antenie Radia Zet, powołując się na przykład naszej gminy, mówił, że nowe umowy będą renegocjowane. Jak to teraz zrobi? Pytam więc, w jaki sposób chcą nam pomóc i przywrócić poprzednią cenę energii. Rada gminy upoważniła wójta, aby ten wystąpił z apelem do premiera. Samorządo- W nieciekawej sytuacji znajduje się też Słupsk. Najtańsza oferta w przetargu i tak jest o 60,64 proc. wyższa w stosunku do roku 2018. Oznacza to ponad milion złotych więcej za prąd w przyszłym roku wiec pisze w nim, że „Zawirowania na rynku energii spowodowały, iż w lipcu 2018 r. upadłość ogłosiła foma Corrente Sp. z 0.0., dostarczająca gminie energię i należało posiłkować się dostawą energii rezerwowej po znacznie wyższej cenie. Po rozstrzygnięciu przetargu na zakup energii elektrycznej do obiektów gminnych, cena za l MWh wynosi 316,20 zł netto wobec 213,80 zł netto w roku ubiegłym." Przetarg organizowany był wspólnie z innymi jednostkami samorządowymi w ramach wspólnej grupy zakupowej. Globalnie wartość umowy na okres od bieżącego miesiąca do końca roku wynosi ponad 425 tys. zł brutto za dostawę, a łącznie z dystrybucją prawie dwa razy tyle. Tymczasem - jak informuje gmina - w roku ubiegłym dostawa energii dla lokali i obiek- tów była wyceniona na kwotę 247 tys. zł. Ale podwyżka cen dotyczy też oświetlenia ulicznego. W roku 2018 realizowano umowę na kompleksową usługę oświetlenia ulicznego (konserwacja, dostawa i dystrybucja energii) za niespełna 391 tys. zł. Na 2019 rok w negocja- cjach z Energa Oświetlenie ustalono cenę 480 tys. zł. Wcale nie w lepszej sytuacji znajduje się Słupsk; który nowej umowy jeszcze nie podpisał. Miasto w ramach słupskiej grupy zakupowej, w której są też podległe mu jednostki i Ustka, przetarg zorganizowało. Zgłosiło się dwóch państwowych dostawców energii: Energa i Tauron. Tańszą ofertę przedstawił ten drugi podmiot. Jednak najniższa propozycja i tak jest o 60,64 proc. wyższa w stosunku do roku 2018. Taka podwyżka oznacza, że miasto zapłaciłoby o ponad milion złotych więcej za prąd w przyszłym roku. Termin związania z umową, choć dotyczy dostaw prądu od l stycznia, upływa dopiero 12 stycznia. Do tego dnia władze miasta muszą więc się zdecydować, czy podpisują umowę z Tauronem na podanych w przetargu warunkach lub czy ogłoszą nowy przetarg. Jak zapowiedziano dziennikarzom, władze miasta z decyzją będą zwlekać, ile się da. - Minister Sasin powiedział, że wszystkie samorządy i instytucje, które wyższe umowy już podpisały, będą je mogły renegocjować do stawek z 2018 roku - mówi Marek Goliński, wiceprezydent Słupska. - Ja i nasi radcowie prawni uważamy, że nie ma prawnie takiej możliwości. ©© Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Reklama 05 To tu powstają najpiękniejsze ozdoby świąteczne Prawdziwa manufaktura rękodzieła - tak można nazwać Warsztat Terapii Zajęciowej w Gryfinie. W siedmiu pracowniach, pod okiem terapeutów, osoby niepełnosprawne przygotowują bożonarodzeniowe kartki, ozdoby choinkowe czy świąteczne upominki. Kim są utalentowani rękodzielnicy i czym jeszcze się zajmują? Lista świątecznych podarunków, które wychodzą spod rąk uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej w Gryfinie, jest długa i imponująca. Są na niej zarówno elegancko wykończone poduszki, pluszowe renifery, haftowane obrazki, jak i drewniane choinki na pieńku, a nawet drobne meble. - Robimy naprawdę różne rzeczy - wyjaśnia Mateusz, uczestnik warsztatu pracowni poligraficznej. - Kartki okazjonalne, kubki, koszulki... Uczymy się też pisać na komputerze czy laminować nasze prace. Zawsze jest tu co robić i codziennie można nauczyć się czegoś nowego. Kim są warsztatowi rękodzielnicy? Na miejscu działa siedem pracowni: fotograficzno--komputerowa, krawiecka, stolarsko-dekoratorska, poligraficzna, technik różnych, plastyczno-rękodziel-nicza oraz gospodarstwa domowego i ogrodnictwa. - Uczestnicy WTZ to osoby dorosłe, posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym, z niepełnosprawnością intelektualną i z zaburzeniami psychicznymi, po ukończeniu edukacji szkolnej - wyjaśnia Agata Czaj-ka-Stankiewicz, kierownik Warsztatu Terapii Zajęciowej w Gryfinie przy PSO-NI Koło w Gryfinie. - Przekrój wiekowy war-sztatowiczów to 18 - 45 lat. Przychodzą do nas zarówno panie jak i panowie. Jak zdobyć wyjątkowy upominek? Produkty tworzone w ramach terapii zajęciowej, są przekazywane jako prezenty dla darczyńców, gości, przyjaciół placówki, a także innych instytucji, sponsorów, władz miasta oraz powiatu. Wyroby są też prezentowane na różnego rodzaju wystawach i jarmarkach, gdzie moż- na je nabyć. - Możliwości świadczenia usług przez Warsztaty Terapii Zajęciowej są nieco ograniczone w porównaniu do innych podmiotów ekonomii społecznej - wyjaśnia Dorota Rybarska-Jarosz, dyrek- fajniej, nie zamieniłabym tej pracowni na nic innego. Entuzjazm i zaangażowanie to najbardziej charakterystyczne cechy uczestników WTZ. - W każdej pracowni powstają inne realizacje - dodaje Aleksandra Stankiewicz, terapeut-ka pracowni poligraficznej. - Teraz czekamy na święta, więc pełno u nas gwiazdkowych ozdób, ale w ciągu roku powstają także inne projekty. Nie tylko od święta Realizacją wymagającą sporego zaangażowania i pracy było utworzenie Ogrodu przy budynku WTZ przez wolontariuszy z Elektrowni Dolna Odra w ramach pracowniczego programu wolontariackie-go. - Uczestnicy WTZ z pracowni gospodarstwa domowego i ogrodnictwa bardzo zaangażowali się w pomoc przy tworzeniu własnego, pięknego miejsca odpoczynku, relaksu, ale także hortiterapii, podejmując różnego rodzaju pomocnicze prace ogrodowe - mówi Agata Czajka-Stankiewicz. - Mamy też jeszcze wiele innych planów. Jednak póki co czekamy na święta. tor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. - Nie mogą prowadzić otwartej sprzedaży czy realizować zamówień publicznych. Mogą jednak, i właśnie tym głównie się zajmują, przeprowadzać rehabilitację osób niepełnosprawnych. Produkty, które powstają w pracowniach to taki „efekt uboczny" ich działań, ale za to jak cenny. Warsztatowicze wykonują swoje prace z olbrzymią dbałością i sercem. Po co to wszystko? Warsztat Terapii Zajęciowej to często jedyne miejsce poza domem, gdzie osoby niepełnosprawne mają możliwość zaistnieć społecznie. Tu zyskują szansę nauki i rozwoju, a także pracy nad zaradnością osobistą oraz ćwiczeniem codziennych czynności. - Pracuję w pracowni gospodarstwa domowego i ogrodnictwa - mówi z dumą Karolina. - Dwa razy w tygodniu z Jackiem przygotowujemy śniadania, sprzątamy i robimy porządki w całym budynku. W kuchni rozlewamy też herbatę do termosów dla całej grupy. Tu jest naj- a Fundusze Europejskie Program Regionalny Rzeczpospolita Polska Ł Pomorze '6 Zachodnie Unia Europejska Europejski Fundusz Społeczny 06 Kraj - Świat Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Wybuch metanu zabił 12 polskich górników w kopalni w Karwinie Łukasz Klimaniec l.klimaniec@dz.com.pl V :» ^ . Dwunastu Polaków i jeden Czech zgjhęło w kopalni Stonava w czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. W większości to mieszkańcy woje-wócłztwa śląskiego. Prezydent RP Andrzej Duda ogłosił żałobę narodową, wyznaczając ją na nąjbfiższą niedzielę. Tragedia rozegrała się w czwartek o 17.16 na poziomie 800 metrów pod ziemią. Wówczas doszło do wybuchu metanu, który zabił 13 górników -12 Polaków i jednego Czecha. - Do zapłonu metanu, a w konsekwencji do wybuchu, doszło podczas urabiania przez kombajn ociosu ściany - mówił wczoraj w Karwinie Ryszard Szaithauer z zarządu Przedsiębiorstwa Budownictwa Górniczego „Alpex", które zatrudniało górników, w rozmowie z „Głosem", gazetą Polaków w Republice Czeskiej. - Trudno powiedzieć, jaka była siła podmuchu, w każdym razie przyrost dwutlenku węgla był tak duży, że górnicy w chodniku ulegli zatruciu i wiemy już, że nie ma żadnej szansy na dojście do żywych - wyznał. Górnicy, którzy zginęli w kopalni, to mieszkańcy głównie województwa śląskiego - Cieszyna, Goleszowa, Zabrza, Chałupek, Gliwic, Jastrzębia-Zdroju, Mysłowic oraz powiatu będzińskiego. Trzech górników pochodziło z województw kujawsko-pomorskiego, świętokrzyskiego i wielkopolskiego. Premier Mateusz Morawiecki przyjechał wczoraj do Karwiny w związku z tragedią w kopalnt Zadeklarował pomoc dla rodzin zmarłych górników i opiekę nad tymi, którzy zostali ranni Dziesięciu górników zostało rannych. Jeden z nich, poważnie poparzony, został śmigłowce przetransportowany do kliniki w Ostrawie. Jego stan był krytyczny. Na powierzchnię udało wydostać się jak dotąd tylko jedno ciało. Pozostałe ciała górników zostały na dole, w zniszczonym przez wybuch wyrobisku, a akcja poszukiwawcza musiała zostać przerwana z powodu wysokiego stężenia metanu w wyrobisku. Na dole panowała niezwykle wysoka temperatura i wciąż trwał pożar. Aby go ugasić, koniecznebyło otamowanie wyrobiska, czyli odcięcie dopływu tlenu do tego miejsca. - Temperatura teraz wynosi tam około 200 st. Celsjusza. W miejscach, gdzie jest pożar, jest jeszcze większa. W momencie, gdy możliwe będzie zejście pod ziemię, zespoły poszukiwawcze polskie i czeskie będą kontynuowały swoją akcję - mówił premier Mateusz Morawiecki, który przyjechał do Karwiny. Zadeklarował pomoc dla rodzin zmarłych górników i opiekę nad tymi, którzy zostali ranni. W podobnym tonie wypowiadał się premier Republiki Czeskiej Andrej Babis. - Rozmawialiśmy z kierownictwem OKD (producentem węgla kamiennego w Czechach - red.) odszkodowaniu dla tych górników. Nie będziemy rozróżniać, pomoc obejmie wszystkie rodziny i dzieci. OKD to firma państwowa, chciałem wyrazić słowa współczucia i solidarność. Jest nam strasznie przykro z tego, co się stało - zaznaczył premier Babis. W związku z tragedią w Karwinie prezydent RP Andrzej Duda ogłosił żałobę narodową wyznaczając ją na niedzielę, 23 grudnia. Zaraz po tragedii w kopalni Stonava wstrzymano prace wydobywcze. Górnicy, którzy przyjechali do pracy, wracali w milczeniu do domów. Przed budynkiem kopalni zapłonęły znicze. - Nie jest ważne, czy zginęli Czesi, Polacy czy Ukraińcy. Dzisiaj wszyscy jesteśmy razem. Nie znałem osobiście tych górników, ale tragedia wstrząsnęła mną - powiedział drżącym głosem Radomir Marton, który zapalił z kolegą symbolicznie 13 zniczy przed kopalnią. - To moi koledzy. Znałem ich wszystkich. Wszyscy mieli rodziny. Miałem ich zaprosić na pożegnanie, bo wykryto u mnie pylicę i przechodzę na rentę. Gdyby nie to, byłbym z nimi tam na dole - przyznaje Grzegorz Wierzbicki, były przodowy oddziału górników, którzy zginęli pod ziemią w Stonavie. Przyznaje, że w kopalni do- górników pracowało w wyrobisku w chwili wybuchu na poziomie 800 metrów. 13 z nich zginęło chodziło do zasłaniania czujni-ków metanu. Wierzbicki przytacza sytuację, w której jednego z jego ludzi próbowano wysłać do pracy przy wysokim stężeniu metanu. - Poszedłem do sztygara i powiedziałem: ty nie możesz pracować w dozorze, bo masz dbać o nasze bezpieczeństwo,anie wysyłaćnas do pracy wniebezpiecznych warunkach. Ten brygadzista zginął w tej katastrofie - dodał Grzegorz Wierzbicki. Wczoraj Prokuratura Okręgowa w Gliwicach wszczęła śledztwo w sprawie wypadku w kopalni w Karwinie. Współpraca: Jacek Bombor. Aikadwsz Biernat NAJWIĘKSZA TRAGEDIA OD CZASÓW HAlfMBY Czwartkowy wypadek w kopalni Stonava w Karwinie jest największym z udziałem polskich górników od 2006 roku. Wówczas, 21 listopada 2006 roku, w kopalni Halemba w Rudzie Śląskiej doszło do wybuchu metanu, w którym zginęło 23 górników. POLSCY RATOWNICY POMAGAJĄ W AKUI Dwa zastępy ratowników z Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu brały udział w akcji w kopalni w Karwini, wspierając akcję czeskich służb ratowniczych. Wczoraj ich zadanie polegało na rozciągnięciu linii chromatograficznej do strefy zagrożenia. - Jest to urządzenie służące do analizy składu atmosfery w wyrobisku. Na podstawie jego odczytów kierownik akcji ratowniczej podejmuje dalsze decyzje co do zakresu działań - poinformował Robert Wronowski, rzecznik prasowy CSRG w Bytomiu. Po wykonaniu zadania ratownicy wrócili do centrali. Na miejscu pozostało pogotowie pomiarowe z bytomskiego CSRG obsługujące chromatograf, czyli urządzenie, które na bieżąco monitoruje skład powietrza. Jerzy Markowski o tragedii w kopalni Stonava: Polacy są tam największymi fachowcami Rozmowa Bartosz Wajsa b.wojsa@dz.com.pl O wypadku w kopalni Stonava. gdzie w wyniku wybuchu metanu zginęło 13 osób, w tym 12 Polaków, rozmawiamy z Jerzym Markowskim, byłym wiceministrem przemysłu, han-diu i gospodarki, górnikiem. -W Czechach przez 20 lat górnictwo było w rękach prywatnych, a to odbiło się na etyce zawodowej i standardach. Czeskie kopalnie są mniej bezpieczne od polskich? Zagrożenia są takie same, złoża również, podobne do tych z kopalń w Jastrzębiu-Zdroju czy Wodzisławiu Śląskim. Urządzenia też mamy takie same, a sprzęt jest nowoczesny, taki jak w Polsce. Standardy dotyczące bezpieczeństwa są więc odbiciem lustrzanym do naszych, ale w Czechach brakuje fachowców. To Polacy są tam największymi ekspertami. Pracują więc na przodku? Dokładnie tak i jest to oczywiście wyróżnienie Polaków jako świetnych specjalistów, choć w tym przypadku okazało się to zgubne, bo praca na przodku wiąże się oczywiście z większym ryzykiem. W Czechach przez 20 lat górnictwo było w rękach prywatnych, a to odbiło się na etyce zawodowej i standardach. W Polsce nie znajdziemy kopalni, w której byłoby tylu obco- krajowców, a to też rzutuje na atmosferę i stosunki w pracy. Jednak nazywać w Ostrawie Polaków obcymi to daleko idąca przesada, bo tam prawie wszyscy mówią po polsku. Kopalnię Stonava poznał pan osobiście? Tak, zjeżdżałem na dół tej kopalni wielokrotnie, ostatni raz byłem tam zaledwie miesiąc temu. Kiedyś planowano połączenie jej z kopal- Jerzy Markowski był m.in. dyrektorem kopalni Budryk i ratownikiem górniczym nią Morcinek, w której pozostały olbrzymie złoża węgla, a kopalnie stykały się ze sobą na granicy polsko-cze-skiej. Do połączenia tych kopalń ostatecznie nie doszło, choć teraz importujemy z Czech ponad l mlii toń węgla rocznie. Czesi nie bronią Jednak węgla za wszelką cenę. To prawda, ich kopalnie są raczej zamykane. Wydobycie w Czechach oscyluje wokół 4,5 min ton węgla rocznie, a to zaledwie 8 proc. polskiego wydobycia. Moim zdaniem w ciągu 4-5 lat górnictwo węgla kamiennego, tego głębinowego, być może zostanie tam całkowicie zlikwidowane, mimo że Czesi zasobów węgla, podobnie jak my, mają na wiele lat. ©® Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Akcja redakcja 07= LISTY/OPINIE Czekamy na Państwa fisty po adresem ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk Telefon dyżurny 598488121 Email daniel.klusek@gp24.pl Dzisiaj dyżuruje i zgp&lpl Trwa protest pracowników sądów. Również tych w Słupsku @Bożena: - Jaktam za mato płacą, to można zmienić prace na lepiej płatną. Przecież przymusu pracy w sądzie nie ma. Nie popieram tego strajku, gdzie jest powiedziane, że ta praca jest więcej warta? @Patrycja Sadowska:- Za co podwyżki... Za niedbalstwo chyba i branie kasy za niewykonaną pracę... @Nieznalski Marcin: - Najlepiej to niech wszystkie państwówki protestują i idą na L4 „Biedaki". Robert Biedroń blokuje mandat radnego w Słupsku @Józef Konecki: - Tylko przypomnę, że jeszcze przed wyborami pisałem, że to jest oszustwo polityczne i p. Biedroń jest oszustem politycznym. Wybory w tym okręgu powinny być anulowane i powtórzone dla przyzwoitości. @Przemek Woś: - Niech się ta żenada już skończy. @Andrzej Ruciński: - PROROK DLA MAŁO INTELIGENTNYCH. Obecny system liberalno-demo-kratyczny chyli się ku upadkowi. Ludzie poszukują czegoś nowego. Wykorzystują to różnego rodzaju populiści i szarlatani mamiący mato bystrą i nierozgarniętą część wyborców. Teraz wśród tych niewyrobionych wyborców bryluje Robert Biedroń. @Elżbieta Bołwako: - Może komuś w GP przeszkadza? @Wojtek Dobak: - Co zatem napisali nie tak? @: Jarosław Wieczorek: - Po co adres zamieszkania, skoro kasa trafia na konto bankowe. Podatnicy płacą. Nauczyciele z kraju wybierają L4 zamiast lekcji @Magda Es: - AP co roku „produkuje" bardzo wielu chętnych na zastąpienie tych „chorujących", więc w Słupsku próżno szukać strajkujących nauczycieli. @Marzena Gmińska: - Jak ktoś śledzi sytuację w słupskim szkolnictwie, to wie dlaczego. @Anna Radomska Łotocka: - Afrykańska grypa. Co na to ZUS? (©Magdalena Szeliga: - Ciekawi mnie, kiedy handlowcy w tym kraju zaczną w końcu protestować!!! @Di Bo: - Nauczyciele napiszcie, ile macie na rękę.ile godzin tygodniowo i ile miesięcy wolnego macie w roku... Prezydent nadał pośmiertnie Jolancie Szczypińskiej order @Asia Zdybał: - Ludzie jak można robić taką aferę!Komentujecie, że przyjechał cały PiS i co z tego, była przecież dla nich koleżanką z pracy, może przyjaciółką. Skoro mieli taką potrzebę, to przyjechali ją pożegnać, zresztą nie tylko PiS a posłowie też z innych ugrupowań.Piszecie, że kościół zamknęli, zapewne z potrzeby bezpieczeństwa, bo jak czytam te wszystkie komentarze, to wariatów nie brakuje. Nie wypowiadajcie się o zmarłej źle, bardzo was proszę... @Agnieszka Cieplińska: - Jutro w dzienniku powiedzą.że poległa na służbie. Następnie proponuję jakiś pomniczek, ulicę albo plac w centrum miasta i miesięcznice koniecznie. A tak przepraszam.że zapytam słupszczan.czym się zasłużyła ta pani? @lrena Maria Łapkę: - Dajcie już spokój,nie była z mojej bajki, ale nie żyje i niech spoczywa w spokoju. @Dagmara Turek: - Coś tam kiedyś dla pielęgniarek zrobiła czy robiła, bo efektu już nie pamiętam... Zaraz potem stała się tą od Kaczyńskiego i chyba już tylko realizowała ich program, (gh) Czytelnicy skarżą się na autobusy PKS PKS przyznaje, że ma problem z brakiem kierowców i dlatego zdarzyło się. że autobus nie dojechał na przystanek Stupsk Zbigniew Marecki zbigniew.niareckj@gp24.pl Do redakcji dotarły sygnały, że co kilka dni zdarza się, iż autobus PKS na linii500 nie podjeżdża na przystanek w Słupsku o godz. 6. - Inni przewoźnicy jeżdżą pół godziny później i ludzie nie mogą na czas dojechać do pracy w Ustce. Nie rozumiemy, dlaczego tak się dzieje - mówią nasi czytelnicy. - Rzeczywiście w ostatnim czasie opisana sytuacja miała miejsce - mówi Agnieszka Grota, kierownik działu przewozów w słupskim PKS-ie. - Spółka zmaga się z problemembraków kadrowych w grupie kierowców. Ponadto obecnie wielu z nich przebywa na zwolnieniu lekarskim, co w znaczny sposób de-zorganizuje plan pracy. Gdy do tego wszystkiego dodamy jeszcze urlopy na żądanie oraz mogące pojawić się awarie autobusu, wówczas sytuacja staje się nie do opanowania, czego skutkiem jest zawieszenie obsługi wybranego kursu, co też miało miejsce w ostatnim czasie. Bardzo przepraszamy naszych pasażerów za wszelkie niedogodności z tym związane. Jednocześnie chcielibyśmy zapewnić podróżnych, że robimy wszystko, aby podobna sytuacja nie miała już miejsca. ©® KROTKO .Akęjamkdoęja Strona od czytelników dla czytelników Na stronach Akcja redakcja piszemy o tym, o czym informują nas czytelnicy. Na Wasze sygnały czeka dziennikarz Daniel Klusek. Jeśli widzą Państwo coś, co Was zdenerwowało, poinformujcie nas o tym. Pod adresem: daniel.klu-sek@gp24.pl czekamy na e-maile z opisem sytuacji. Zachęcamy też do przesyłania nam fotografii. Interwencje można również zgłaszać pod nr. tel.: 59 8488121. Wszystkie sygnały sprawdzimy, a najważniejsze i najciekawsze zamieścimy na łamach „Głosu Pomorza" igp24.pl. (DMK) Zobacz, jak powstaje „Głos Pomorza" Zapraszamy do odwiedzin w słupskiej redakcji „Głosu Pomorza". Na zgłoszenia grup czekamy w godz. 10-16 pod nr. tel. 59 848 81 21. Bezpłatne prądy prawne Słupskie Biuro Porad Obywatelskich mieszczące się przy ulicy Niedziałkowskiego 6, udziela bezpłatnych porad prawnych codzien-nieod godziny14:00-18:00, oraz porad obywatelskich od wtorku do czwartku od godz. 10.00 -13:00 tel.59 8487927. (dmk) Najserdeczniejsze życzenia z okazji fjwiat B oźaffcj r Ss Naradzania j spędzonych w rodzinnej atmosferze oraz wielu miłych chwil w nadchodzącym Nowym 2019 Roku swoim pracownikom, klientom i partnerom zyczy firma BAJCAR REKLAMA 008793821 08 Informator - kultura Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.122018 Sylwester po cygańsku. Wcześniej zabawa w klubach Magdalena Ołedmowk magdaienaj3)echnowkz@po(skapress.pt Słupsk Na wydarzenia muzyczne, teatralne i klubowe będzie się można wybrać w weekend. Sylwester pod ratuszem Prezydent miasta Słupska zaprasza na sylwestrową noc z magią i muzyką cygańską, która odbędzie się przed ratuszem na placu Zwycięstwa. Oprawę muzyczną zapewni Bogdan Trojanek, TemeRoma i Anna Żebrowska i Warsaw Bałkan Madness. Organizatorzy zapewniają mnóstwo energetycznej muzyki, dobrej zabawy oraz pokaz fajerwerków. Zabierzcie rodzinę, znajomych oraz dobre humory i wspólnie przywitajmy Nowy Rok 2019. O północy zaplanowano pokaz fajerwerków.Początek 31 grudnia, godz. 22, wstęp wolny. Warsztaty piernikowe W sobotę i w niedzielę, 22-23 grudnia, Coolturka zaprasza dzieci uczęszczające do szkoły podstawowej do pracowni Świętego Mikołaja. Będzie wesoło, smacznie i twórczo. W sobotę w godz. 16-19 odbędą sie warsztaty rękodzielnicze, na których dzieci stworzą świąteczne dekoracje. Z kolei w niedzielę w godz. 12-17 odbędą się warsztaty piernikowe, podczas Pokaz fajerwerków w Ustce których zaplanowano pieczenie pierników. Koszt 20 zł. Zgłoszenia SMS z imieniem i nazwiskiem-te. 690014542. Kubańska domówka Ostatnia sobota tego roku będzie małą rozgrzewką przed sylwestrowymi tańcami. Kubańska Domówka to propozycja klubu na spędzenie wieczoru, podczas którego uczestnicy dostaną niepowtarzalną szansę nauki ciekawych układów tanecznych oraz bezpośredniego ich zastosowania na parkiecie. We współpracy z Krzysztof Sztorc Studio Tańca oraz Casa de Salsa klub zaprasza na wieczór z szeroko pojętą muzyką latino. Domówkowy parkiet wypełnią rytmy salsy, bachaty, reggateon'u i kizomby. Zaplanowano też animacje taneczne solo i dla par.Początek w sobotę, 29 grudnia, godz. 21, wejściówki: 10 zł Koncert Robert Implant Do słupskiego Motor Rock Pubu po raz kolejny zawita Robert Implant. Zespół dobrze znany miłośnikom lokalnego grania i warty poznania dla tych, którzy jeszcze nie mieli okazji. Prezentuje on własną interpretację rokendrolowego chłostania okraszonego rozbudowanymi improwizacjami, które sprawiają, że żaden ich koncert nie jest identyczny. Start imprezy w piątek 28 grudnia, godz. 22, wejściówki: 5 zł. Opera viva w filharmonii Polska Filharmonia Sinfonia Baltica pod batutą Rubena Silvy zaprasza na wspólne przywitanie Nowego Roku z niezwykle utalentowanymi solistami: Edyta Piasecką (sopran) oraz Sławomirem Naborczykiem (tenor). W programie usłyszymy m.in. wspaniałe dzieła operowe Pucciniego czy Verdiego. Koncert odbedzie się 4 stycznia o godz. 19, ceny biletów: 50 zł (normalny), 40 zł (ulgowy), 35 zł (grupowy). Koncert wiedeński Na sali koncertowej królować będzie rodzina Straussów i ich przepiękna, radosna muzyka. W repertuarze znajdą się takie walce jak: „Nad pięknym modrym Dunajem" i „Noc w Wenecji". Na wieczorny koncert cudownej muzyki wiedeńskiej organizatorzy przygotowali niespodziankę: odwiedzi nas wielokrotna medalistka na turniejach tańca towarzyskiego w kraju i na świecie. Początek wieczoru 11 stycznia o godz. 19, bilety: 50 zł (normalny), 40 zł (ulgowy), 35 zł (grupowy). Kino rosyjskie Centrum Kultury i Języka Rosyjskiego w Słupsku zaprasza na ostatni grudniowy pokaz filmowy. W czwartek, 27 grudnia, o godz. 16 „Córka Yakuzy". Wstęp wolny. ©® POGODA Pogoda dla Pomorza Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru Krzysztof Ścibor Biuro Calyus^ Sobota 22.12.2018 Znad Atlantyku napływa do nas wilgotne i łagodne powietrze. W ciągu dnia sporo chmur i dopołudnia możliwy deszcz, na wschodzie śnieg z deszczem. Cały czas odwilż do 2:5°C. Wiatr umiarkowany płn.- , zach. W nocy słaby świnoujśc,e deszcz i odwilż. Jutro pochmurno z opadami deszczu. Temperatura max do 4:6 °C. W Wigilię chłodniej 1:2°C i niewykluczony śnieg. Kolejne dni z przewagą chmur, spadnie deszcz i max do 3:5°C. 2-4 3-5 NW 1007 hPa -OBI 30 km/h 4 EUH 4 O Darłowo 0 Sławno i4 °Ustka O SŁUPSK Kołobrzeg ! a> 3 Rewa! OB ©KOSZALIN a "■« awowo o Wejherowo 3 !2LjBB3 Kar?uzy Po q od a dla Polski H Kraków 7 4; Lublin 6 1 • Olsztyn 0 .......i.......•.......«r Poznań J ° 5 °W Toruń 5 4 Wrocław 9 7 °'W Warszawa 6 2 Karpacz 6 ° 3 ° Ustrzyki Dolne Ą 0 1 ° Zakopane Ą 1 - ^ $46cm *18 cm i? "BfeU Starogard Gdański \ m 15 km/h INFORMATOR KINA Słupsk Aquaman, sob.-nied. 11.40,17.40,19.20 i20.40; Bohemian Rhapsody. sob.-niedz. 21.20, Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie GrindeKnalda, sob.-niedz., godz. 17; Grinch, sob.-niedz., godz. 10.05,13.55,16.05,18.10; Królowa Śniegu: Po diugig stronie lustia-13.05,18.50,21.35; Mary Poppńs powraca godz. sob.-niedz. 10,11.05,1250,15.40,1830, Mfa£jestwszystkkn, sob.-niedz., godz. 13.05,1850,21.35;Mistów2-ódi w Nowym Jorku, sob.-niedz. 12.10; Narodziny gwiazdy, sob.-niedz., godz. 1555; Planeta SngR 2, sob.-niedz. godz. 14.20.19.50; Planeta singl 2. sob.-niedz., godz. 14.20.19.50; Psi patrol-knsmopieski, sob.-niedz., godz. 10.30; Zabóf-cze maszyny, 2D dubbing sob.-niedz., godz. 1430, Robin Hood: Początek sob.-niedz. 10.30 nieczynne Ustka nieczynne Lębork nieczynne KOMUNIKACJA Słupsk: PKP 118000.-2219436; PKS5984242 56; dyżurny ruchu598437110; MZK5984893 06; Lębork: PKS598621972; MZK598621451; Bytów: PKS598222238; Człuchów: PKS59834 2213; Miastko: PKS598572149. DYŻURY APTEK__ Słupsk_ sob.-niedz. - Dom Leków. ul. Tuwima 4. teł. 59 8424957 Ustka_ sob. .Pod Smokiem", ul. Kilińskiego 8, teł. 59 8145395, niedz.- Remedium, ul. Wyszyńskiego lb, tel. 5981469 69, Bytów sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty3,tel.59 822 6645 Miastko sob.-niedz. - Apteka pod Mnichem, ul. Wybickiego 30,tel. 598223126 Człuchów sob.- Prima, Długosza 11, tel. 5972122 03, niedziela- Centrum Zdrowia, ul. Szczecińska 13. tel. 598343142 Lębork sob. - Miraculum, ul. Grunwaldzka 18. tel. 59862 2477, niedziela - Dr Max, ul. 1 Maja la, tel. 59726 0919 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczyków 1, tel. 5984601 00; Ustka: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel.59 81469 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18. tel. 5981460Tl; Pogotowie Ratunkowe - 598147009; Lębork: _ Szpitalny Oddział Ratunkowy59 863 3000; Szpital, ii. Węgrzynowicza 13,598635202; Bytów:__ Szpital, ul. Lęborska B, tei. 59822 8500; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel.598570900; Człuchów: 598345309. WAŻNE NEBESKAUMA OgólnpolskiePogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie. tel. 59 8480111.801120 002; Słupsk: Pofiqa997;ul Reymonta,tel. 598480645; Pogotowie Ratunkowe999; Straż Mąska986;598433217; Straż Gminna598485997; UrządCefciy-587740830: Straż Pożarna998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Ciepłownicze993; PogotowieWockio-Kanafizacyjrie994; Straż Mejskaatarm986: Ustka 5981467 61697696498; Bytów 598222569; KULTURA Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1. tel.59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59842 3839; TeatrTęcza, ul. Waryńskiego 2, tel.598423935; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 842 6349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1. tel. 59 8456441; Emcek. al. 3 Maja 22. tel.59 843 U 30; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE Kalla, ul. Armii Krajową 15. tel. 598428196,601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebo wa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon502525005 lub598411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel. 598429891.6016637%. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo), tel. 59 842 8495,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO___________ Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6. czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro. pok 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartek godz. 10-18, Telefon zaufania Tama - 59 84140 46, czynny: poniedziałek - piątek w godz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny 17-22,59 84146 05. REKLAMA 007998622 TAXI: fsaiN 607 271717 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 22-23.12.2018 Zbliżenia 09 Trzeba być menedżerem swojego życia Ryszarda Wojciechowska r.wojciechowska@pFasa.gda.pl Rozmowa Dłanviie porażka jest tytko elementem uświadomienia sobie, że niebytem do czegoś przygotowana. ^Ttaktujęjąjako lekcję -mówi Miłka Raufia najmłodsza zdobywczyni Korony Ziemi Nie ma cfla pani rzeczy niemożliwych. Podróżniczka, pilotka szybowców, fotografka. no i najmłodsza w Polsce zdobywczyni Korony Ziemi... Posiadanie tytułu najmłodszej, nie było jednak najważniejszym celem. Najistotniejsze było to, żeby zrealizować górskie marzenia. Na co dzień jestem inżynierem trakcji elektrycznej i mamą wychowującą 12-letniego Jeremiego. Tonie kompHcuje pani ipra-wiania tego romansu wysokogórskiego? Kiedy się wspinałam, mój syn zostawał z tatą albo z dziadkami. Wychodzę z założenia, że będąc rodzicem, nie powinno się rezygnować ze swoich marzeń. To ważne, żeby poza codziennym życiem mieć odskocznię;, która daje człowiekowi skrzydła. Bo one powodują, że każdy dzień staje się dużo bardziej przyjemny. Ładnie powiedziane. Ale cfla-czego dziewczyna znad morza, gdynianka. wybiera wspinanie się wgóryito te najwyższe? Wszystko zaczęło się od Śnieżki. Pojechałam jako dwunastolatka na kolonie i nie wiedziałam, że będę musiała stawić czoła Śnieżce. Wchodziłam na nią, nieświadoma tego, jaka droga mnie czeka. Pamiętam, że ten trud fizyczny został nagrodzony. Kiedy weszłaih na szczyt góry, która dzisiaj jest dla mnie jedną z niższych, na jakie się wspinałam, poczułam, czym jest wolność i że góry to moje miejsce na ziemi. Widoki ze szczytu były niczym nagroda za kilkugodzinne przebieranie nogami. Zachłysnęłam się przestrzenią, widokiem i byłam z siebie dumna, że dałam radę. Ale droga ze Śnieżki na najwyższe szczyty wszystkich kontynentów była dh^a. Wyprawa do Peru, którą wygrałam w jednym z telewizyjnych programów, uświadomią mi, że skoro mogę być jedną z jedenastu tysięcy osób, która wygrała wyprawę, to mogę też zrealizować każdy razem na wakacje do Rumunii. Planowaliśmy wejść na najwyższy szczyt rumuńskich Karpat - Moldoveanu. Podczas wspinania się złapał nas grad. Jeremi miał wtedy 6 lat. I był trochę na mnie zły za tę wyprawę. Nie podobało mu się, bo co to za przyjemność iść w góry, kiedy pada grad? Zraził się na chwilę do górskich wędrówek. Jeśli kiedyś wyruszymy w góry wysokie, to będzie dla mnie najpiękniejszy moment w życiu. Ale kto wie? Może Jeremi wybierze inną pasję i mnie nią zarazi? Z dumą będę mu towarzyszyć w tej jego przygodzie życiowej. Najważniejsze, żeby miał marzenia. Mówi pani. że nie raz dostawała po nosie. Chętnie bym to rozwinęła. Dla mnie porażka jest tylko elementem uświadomienia sobie, że nie byłam do czegoś przygotowana. Traktuję ją jako lekcję. Ale prawdziwą porażką byłoby na przykład to, gdybym nie zdała egzaminu jako rodzic. Gdyby, na przykład, moje dziecko zaczęło brać narkotyki, to by znaczyło, że jako matka „poległam". O czym się myśfi. kiedy jest sięwgóradi? Idąc, człowiek ma bardzo dużo czasu na myślenie. I ten proces myślenia nie jest niczym niezakłócony. W górach nie atakuje mnie ten szum informacyjny, która dopada człowieka na „dole". Człowiek jest sam na sam z przyrodą. Z jednej strony, skupiony na wysiłku fizycznym, na tym, że trzeba dojść, a z drugiej, przychodzą do głowy takie przemyślenia, które nie miałyby szansy na przebicie się w codziennym świecie. Z jednej strony, człowieka rozpiera podczas tej drogi szczęście. A z drugiej, myśli się o tym, żeby dojść na szczyt. Idąc na szczyt zawsze o to proszę. To taki rodzaj modlitwy do góry, żeby pozwoliła się zdobyć. Rani wiara w silę marzeń może być zaraźfiwa. Napisała pani nawet książkę pod takim tytułem. Podczas spotkań rozmawiam z ludźmi o tym, jak realizować swoje pasje. Opowiadam, że każde marzenie trzeba traktować jak projekt. Wyznaczyć konkretny czas realizacji i kolejne etapy, bo inaczej marzenie się rozmyje. Trzeba wypisać wszystko to, co potrzebne jest do realizacji celu. Inaczej mówiąc, trzeba być menedżerem tego projektu, a tym samym menedżerem swojego życia. ©0 bie dobrych słów. Często powtarzam, że życie to bieg przez płotki. I trzeba nabrać umiejętności skakania przez przeszkody. Ale trzeba też umieć się doceniać za to, co się osiągnęło. Czy za taką pasję płaci się czymś wżyciu? Czy to wartość dodana? Wyrywanie codziennemu życiu czasu na realizowanie takiej pasji, potrafi człowieka wymęczyć. Nie ma czasu na sen, wspólne spotkania z przyjaciółmi. To także sztuka rezygnacji, której się nauczyłam - ograniczanie zakupów, zwłaszcza tych typowo babskich. Wszystkie środki, jakie miałam, odkładałam na wyprawy. Także nici były z fryzjera, kosmetyczki. Cena jest więc wysoka, ale nadal uważam, że warto ją ponosić dla spełniania marzeń. Zktórej góry rozcinał się najpiękniejszy widok? Kiedy stałam na szczycie Mount Everestu, byłam upojona szczęściem. To góra upragniona, wyczekana, moje Top 3 w życiu. A zaliczam do tych momentów tak piękne chwile jak urodzenie syna. Aten jeszcze jeden Top? Zgubił się nam po drodze. Pozwoli pani, że coś zachowam dla siebie (śmiech). Narzudła pani sobie ostre tempa 35 lat i tyłe wypraw za panią. W tym tygodniu jest wyjazd do Bielska-Białej i Jordanii... Rzeczywiście przez ostatnie siedem lat żyłam na wysokich obrotach i czasami marzę o takim dwutygodniowym leżeniu i nicnierobieniu. A kiedy już mam okazję poleżeć, to okazuje się, że jest mi źle. Mam chyba w sobie wewnętrznego pracoholika i potrzebę ciągłego bycia w ruchu. Musi się coś dziać. Ijako inżynier trakcji elektrycznej nie chce pani przestawić zwrotnicy na spokoj-niejszeżyde? W moim życiu jest intensywnie. W2004 roku zakochałam się i przeprowadziłam z Gdyni do Warszawy. Potem rozsypał mi się związek, straciłam pracę i potrzebowałam oddechu, więc wyprowadziłam się z synem do Częstochowy. I znowu jestem w Warszawie. Chyba lubię, jak się dużo dzieje (śmiech). Aco Jeremi na pani wyprawy? Nie popycham go w stronę gór. Sam kiedyś zdecyduje o tym, jaką chce mieć pasję. Kilka lat temu pojechaliśmy Miłka Raulin: Korona Ziemi to nie tylko wielkie góry. To też wielkie wydatki. Im wyżej, tym drożej. A sponsoring w Polsce, niestety, nadal raczkuje plan, jaki sobie wymyślę. Peruwiański wulkan Mismi (5597 m n.p.m.), na który się wspięłam, rozniecił moją miłość do gór wysokich. Potem przyszedł czas na Alpy (Mont Blanc) i Himalaje w tym dwa sześciotysięczniki: Stock Kangri i Island Peak. Choć muszę przyznać, że dopiero wygranie wyjazdu do Peru uświadomiło mi, że nie ma wyzwań, którym bym nie sprostała. Sam projekt zdobycia Korony Ziemi urodził się w 2011 roku, kiedy weszłam na Kilimandżaro. Itak się zaczęła ta walca o Koronę Ziemi? Tak, ale trudności zaczęły się pojawiać, kiedy zorientowałam się, że Kprona Ziemi to nie tylko wielkie góry. To też wiellde wydatki. Im wyżej, tym drożej. Na Mont Blanc wybrałam się z grupą znajomych i wyszło nam niecałe 1000 złotych od osoby łącznie z dojazdem, jedzeniem i pozwoleniami. Na kolejnych wyprawach jak tylko mogłam, redukowałam koszty, negocjowałam ceny. Na niejeden wyjazd musiałam się zapożyczyć. Pamiętam swój najtańszy nocleg w Nepalu. Za noc spędzoną na drewnianej skrzyni, zapłaciłam pół dolara, kilka razy mniej, niż za wodę, która w wyższych partiach gór jest bardzo droga. Szczyty: Denali (Ameryka Północna), Piramida Carstensza (Australia i Oceania), Mount Vinson na Antarktydzie czy Mount Everest w Himalajach to już koszmarnie duży wydatek. Znalezienie funduszy na te wyprawy bywało czasami trudniejsze, niż wejście na szczyt. Koszt całego projektu to prawie pół miliona złotych. Pozyskanie tych funduszy było prawdziwą „wspinaczką". Jak pani myśli, przychodzi do firmy taka Miłka Raulin i prosi o wsparcie jej wyprawy. Potencjalnym sponsorom ze zdumienia szeroko otwierają się oczy, kiedy widzą kosztorys. 85 tysięcy dolarów? Tak, 85 tysięcy dolarów. Trudno przekonać sponsorów do takiej sumy, kiedy jest się zwykłym pracownikiem etatowym, kolejarzem. Ale cieszę się, że znalazły się odważne fumy i dziś wspólnie świętujemy nasz sukces! W zeszłym roku wysłałam 6000 ofert sponsorskich. Odezwało się kilkanaście firm. Śmiem twierdzić, że sponsoring w Polsce, niestety, nadal raczkuje, W górach przychodzą do głowy takie przemyślenia, które nie miałyby szansy na przebicie się w codziennym świecie a sport jest przecież elementem łączącym ludzi. Lubimy kibicować. Na której górze było najtrudniej wtakim ludzkim, czysto fizycznym wymiarze? W mojej skali prym wiedzie Denali na Alasce. To zdecydowanie najzimniejsza góra, którą zdobyłam. Na szczycie było minus 54 stopni Celsjusza. Denali „wymordowało" mnie fizycznie. Nie ma tam tragarzy, jaków i wszystko musiałam nosić na własnym grzbiecie. Ważąc 50 kilogramów, niosłam 24-kilogra-mowy plecak i ciągnęłam 30-kilogramowe sanki. Muszę przyznać, że odbiło się to na moim zdrowiu. W pewnym momencie wysiadł mi jakiś nerw czy może mięsień w okolicach odcinka szyjnego kręgosłupa. Nie byłam w stanie ruszać głową, która mi bezwiednie zwisała. Ból był straszny. Wzięłam najsilniejsze środki przeciwbólowe, jakie miałam. Wtedy zrozumiałam, że nie jestem stworzona do tego, żeby za wszelką cenę dźwigać takie ciężary. Ale też przekonałam się, że słaba fizycznie nie oznacza słaba psychicznie. Nie odpuściłam. Byłam dzielna i zdobyłam szczyt. Tosię potemusiebie docenia? Lubię się nagradzać po takim wysiłku. Nie szczędzę so- 10 Ogłoszenia drobne Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22 23.12.2018 n mhriP Jak zamieśdć ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3516 Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24.75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513 V * VIII Iw Przez internet: ogloszenia.gratka.pl Oddział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 W Biurze Ogłoszeń: Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 Nieruchomości MIESZKANIA - 5PRZEDAM gdynia 60 m2, tel. 606234522. Handlowe KRYSZTAŁY, zegarki na rękę i inne starocia kupię, 506022528. LOMBARDY AUTO-LOMBARD, skup złota, RTV K-lin ul. Młyńska 63,509-345-577. MATERIAŁY BUDOWLANE STYROPIAN producent, dostawa, tei. 52/331-62-48. MATERIAŁY OPAŁOWE DREWNO Słupsk, 694-295-410. ZŁOM kupię, potnę, przyjadą i odbiorę, tel. 607703135. Motoryzacja OSOBOWE SPRZEDAM VW Polo Vox, 1986r., 692064102. OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 ABASKUS -Auto skup 791035861 Absolutnie każde, 728773160. AUTA i busy kupię, 504-672-242 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, 792-427-671. AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170975. KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI GOTÓWKA dla każdego!!! Słupsk D.H.Wo kubki, box 1, T: 572400200 KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. SZYBKIE pożyczki. 501982756. IS87W2 >J Życzymy Państwu pogodnych Świąt Bożego Narodzenia, odpoczynku w rodzinnym gronie, oraz korzystnych decyzji i zmian w nadchodzącym Nowym 2019 Roku. ul. Zwycięstwa 143 (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl ZATRUDNIĘ DLA Firmy poszukujemy chętnych do sprzątania siłowni w porze nocnej. Miejsce: Szczecin-Centrum, stawka 15,00 netto „do ręki" tel. 667-998-411 (oferta zatrudnienia tymczasowego PERSONALA wpis do rejestru agencji zatrudnienia Nr 13354) DO sprzątania w Szczecinie, dodatkowo. Różne lokalizacje: Al. Niepodległości, Ul. Odzieżowa i Mickiewicza.735-200-747 FIRMA DOMAR w Tatowie zatrudni osobę do sprzątania obiektów biurowych. Kontakt pod numerem 602-277-401 FIRMA DOMAR w Tatowie zatrudni: elektryka z uprawnieniami. Tel. 664-410-796,604-224-487 FIRMA GEA Tuchenhagen Polska zajmująca się obróbką stali nierdzewnej oraz aluminium w Koszalinie zatrudni pracownika na stanowisko ślusarz. Wymagania: uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym, gotowość do pracy w trybie zmianowym.Tel.783880079, adres e-mail: marcin.piechowski@gea.com KOBET zatrudni operatora żurawia wieżowego, tel. 600-287-579. MECHANIK instalacji i urządzeń energetycznych-spawacz, Koszalin, informacje na stronie www.meckoszalin.pl NIEMCY murarze, cieśle, spawacze, elektrycy i malarze 730 011300 OGÓLNOBUDOWn pomocników mile widziani zbrojarze, 665-255-111. OPIEKUNKI do Niemiec tel. 730 497 771 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! ZATRUDNIĘ do rozdawania bezpłatnej gazety Nasze Miasto, 607-140-905. ZATRUDNIĘ pomocnika na budowę tel. 665-232-070. ZATRUDNIMY operatora CNC z możliwością przyuczenia w firmie GEA Tuchenhagen w Koszalinie. Wymagania: znajomość rysunku technicznego, umiejętność posługiwania się narzędziami pomiarowymi, gotowość do pracy w trybie 3 zmianowym. Tel.783880079, e-mail: marcin.piechowski@gea.com ZWROT podatku z Niemiec i Kindergeld. Tel. 668167770, 943117000 EMERYT szuka pracy - portier, dozorca tel. 535 227 372 GK Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog -farmakologia INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma Dyrektor Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Szczecinie zatrudni na umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną LEKARZY spełniających wymogi lekarza systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego w Szczecinie i Filiach na terenie województwa zachodniopomorskiego. Pisemne oferty należy składać na adres: Dział Kadr Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego ul. Mazowiecka 14 70-526 Szczecin tel. 91-888-42-10 Prezydent Miasta Koszalina <57 KOSZALIN informuje, że w siedzibie Urzędu Miejskiego w Koszalinie przy Rynku Staromiejskim 6-7 wywieszono wykazy nieruchomości położonych w Koszalinie, przeznaczonych do sprzedaży lub oddania w dzierżawę na podstawie Zarządzenia nr 11/28/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 12.12.2018 r. (ul. Spółdzielcza), Zarządzenia nr 12/29/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 13.12.2018 r. (rejon ul. Mieczysława Jagoszewskiego), Zarządzenia nr 14/33/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 17.12.'2018 r. (rejon ul. Mikołaja Kopernika), Zarządzenia nr 14/34/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 17.12.2018 r. (ul. Kaszubska), Zarządzenia nr 14/35/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 17.12.2018 r. (ul. Dworcowa), Zarządzenia nr 14/36/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 17.12.2018 r. (ul. Dworcowa), Zarządzenia nr 14/37/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 17.12.2018 r. (ul. Konstytucji 3 Maja 4), Zarządzenia nr 15/40/18 Prezydenta Miasta Koszalina z dnia 18.12.2018 r. (rejon ul. Emilii Plater). Pełną informację dotyczącą nieruchomości zawierają wykazy wywieszone na tablicy ogłoszeń w budynku Urzędu Miejskiego w Koszalinie - Rynek Staromiejski 6-7, piętro II i III. Informacja o wykazie nieruchomości przeznaczonych do zbycia zamieszczona jest na stronie internetowej www.bip.koszalin.pl ogłoszenia Wydziału Nieruchomości. koszalin pl NAPRAWA rtv i anten. 604-885-366 GK NAPRAWA RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny, 94/3457461 PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 BALUSTRADY bramy 602 825 699. DACHY- dekarstwo 94/3412184. STANY surowe 94/3412184. SUCHE zabudowy 94/3412184. INSTALACYJNE GAZOWE -urządzenia, naprawa/ wymiana 606-579-846 GK HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135. HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli oraz gruzu w big bagach, 607-703-135. TRANSPORTOWE WYNAJMĘ busy 8 i 9 os. typu Mercedes Vito tel. 94 3410479, 608-652-542 detektyw-koszalin.pl 602601166 Matrymonialne 37-LATEK pozna kobietę, 604-660-404. Różne KILKADZIESIĄT TYSIĘCY ZŁOTYCH zapłacę za zbiór czystych znaczków CHINY z lat 1960-1968. Kupię też pojedyncze serie i kasowane. KONTAKT: 576848220. ZGUBIONO leg. studencką 3971. Rolnicze MASZYNY ROLNICZE URSUS C 360, kamień polny duży sprzedam, 504-48-79-79 PŁODY ROLNE OWIES, pszenżyto jare, 517517067. SKUP bydła 692-064-102. Towarzyskie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK ATRAKCYJNA dojrzała, 661177611. BASIA Słupsk 797-221-767 FAJNA blondynka Koszalin 516603622 KOSZALIN, 531-600-712. MASAŻ. 788-671-741. 008808957 REKLAMA OGŁOSZENIE 0 LICYTACJI LOKALU MIESZKALNEGO STANOWIĄCEGO ODRĘBNĄ NIERUCHOMOŚĆ Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie Mirosław Nizioł (tel. 94 312 40 50) ogłasza, że: dnia 25.01.2019 r. o godz. 14:00 w budynku Sądu Rejonowego w Białogardzie, ul. Lipowa 1 A, odbędzie się pierwsza licytacja lokalu mieszkalnego należącego do: Janusz Manikowski, Wiesława Manikowska stanowiącego: lokal mieszkalny składający się z 2 pokoi, kuchni, przedpokoju, łazienki o powierzchni użytkowej lokalu 52,5000 m2 położonego: 78-320 Połczyn-Zdrój, Redło 64/2, dla którego Sąd Rejonowy w Białogardzie VI Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Świdwinie prowadzi księgę wieczystą nr KW K02B/00000061/7. Suma oszacowania wynosi 69 000,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 51 750,00 zł. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 6 900,00 zł w gotówce albo na konto komornika: Santander Bank Polska Spółka Akcyjna 1 Oddział w Połczynie-Zdroju 40 10902662 0000 0001 14921577 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Zgodnie z przepisem art. 976 § 1 k.p.c. w przetargu nie mogą uczestniczyć osoby, które mogą nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiły oraz inne osoby wymienione w tym artykule. 008807881 SYNDYK ZAPRASZA DO SKŁADANIA OFERT NA SPORZĄDZENIE OPISU I OSZACOWANIA: 1. nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w Żydowie, gm. Polanów działki gruntu nr 641, obręb 0216 Żydowo, dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr K01K/D0033755/1; 2. nieruchomości gruntowej - grunty rolne- położonej w Żydowie, gm. Polanów działki gruntu nr 642 i 643, obręb 0216 Żydowo, dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr K01 K/00038395/4, wchodzących w skład masy upadłości Estime Development Sp. z o.o. S.K.A. w upadłości likwidacyjnej w Koszalinie. Celem wyceny jest określenie aktualnej wartości w/w nieruchomości sporządzonych dla potrzeb prowadzonego postępowania upadłościowego według kryteriów opisanych w art. 319 ustawy z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2015 r., poz. 233 z późn. zm.). Oferty cenowe proszę składać w terminie do 15.01.2019 r. na adres: Biuro Syndyka Estime Development Sp. z o.o. S.K.A. w upadłości likwidacyjnej w Koszalinie, ul. Łopuskiego 23/111,78 -100 Kołobrzeg. Informacje szczegółowe dotyczące nieruchomości znajdują się w Biurze Syndyka. Otwarcie ofert w dniu 18.01.2019 r. w Biurze Syndyka. Informacje szczegółowe znajdują się w Biurze Syndyka lub pod nr tel.: 602 46 4010; e-mail: syndyk_kolobrzeg@interia.pl Syndyk zastrzega sobie prawo odstąpienia od przetargu lub jego unieważnienia bez podania przyczyn. Głos wmąp24pfcwwwgk24^wwwgs244)l Prezes oddzbfci Polska Press Piotr Grabowski Redaktor naczelny Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobecka Martin Stełanowsld (internet) Dyrektor działu reldamy Ewa Żelazko, tel. 500 324 240 Dyrektor (kitami Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, teł. 94 3473512 Prenanerab.tel.94 3473537 GtosKoszafrtsiri-wwwgk24.pt ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin,teł. 94 347 35 99. fex 94 347 35 40. tel. reklama 94 347 3512. Głos Pomorza -wwwgp24.pi ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk. tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104. tel. reklama 059 848 8101, redakqagp24@polskapress.pl Głos Szczeciński-wwwgs24.pl ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin, teł. 9148133 00, fax 91433 48 64, tel. reklama 9148133 92, reklama.gk24@polskapress.pl reklama.p24@polskapress.pl ODDZIAŁY Kołobrzeg ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg teł. 94 354 50 80, fax 94 3527149 Bytów ul. Wojska Polskiego 2,77-100 Bytów, tel. 59 822 6013, teł. reklama 59 848 8101 Szczecnek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 $wkm$de ul. Armii Krajowej 12. 72-600 Świnoujście,tel. 9132146 49, fax 9132148 40, reklama tel. 91578 47 28 Stargard ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, teł. 9157847 28 fax 9157817 97. reklama teł. 91578 47 28 ©© -umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, wwwgp24.pl/tresci, www.gs24.pl/tresd, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania CzyteWdwa NaktadKontrotonanyZKDP pac mm uiTiiniH! POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fa*: 22 2014410 Prezes 'yf1" Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy loanna Pazio tel. 22 20144 38. joanna Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 22-23.12.2018 Sport 11 Duża dawka dobrej piłki pod choinkę Bolesław Groszek redakcja@polskatimes.pl PWcanożna Gdy wAngfi zaczyna się piłkarski maraton, w Hiszpanii i Niemczech szykują się do przerwy. Gra^ też we Wtoszch. gdzie naładowane są połskiestrzefcy Najciekawszym piłkarskim tematem ostatniego tygodnia bez wątpienia było zwolnienie Jose Mouiinho. Portugalczyka nie ma już na Old Trafford, a zadanie odbudowania drużyny dostałbyły gracz Czerwonych Diabłów Ole Gunnar Solskjaer. Czy Norwegowi się uda? Trudno powiedzieć, ale na jego korzyść działa dość łatwy terminarz. W sobotę o 18.30 Red Devils zagrają z CardifF, a w kolejnym meczu w tygodniu podejmą na swoim stadionie Huddersfield. Istnieją mocniejsze drużyny, z którymi możnaby debiutować na ławce trenerskiej, co nie oznacza, że United może dopisać sobie sześć punktów. Prawdopodobne jest, że w obu spotkaniach z powodu kontuzji nie zagra Romelu Lukaku. Interesujące również jest jak będą spisywać się zawodnicy skłóceni dotychczas z Mourinho. W tygodniu Paul Pogba musiał zapłacić grzywnę za dwuznaczny post na Instagramie dotyczący zwolnienia The Special One, podobnie jak Alexis Sanchez, który założył się z Marcosem Rojo, że Mou wyleci z klubu. Pewne jest, że atmosfera na Old Trafford może być tylko lepsza, a nowe doniesienia mediów pozwalają patrzeć kibicom z optymizmem w przyszłość. Hiszpański „AS" jest przekonany, że Diabły złożyły ofertę pracy Zinedine'owi Zidane'owi i Francuz może rozpocząć prace z drużyną w przyszłym sezonie. Trzykrotny zwycięzca trzech ostatnich edycji Ligi Mistrzów z Realem Madryt chciał odpocząć od piłki, ale rok przerwy i stanowisko menadżera w najbardziej utytułowanym klubie w Anglii, może zachęcić do szybkiego powrotu na ławkę trenerską Zizou. Alexis Sanchez i Marcos Rojo założyli się o 20 tysięcy funtów, że Jose Mourinho zostanie zwolniony. Chilijczyk wygrał ale dostał burę Innym ciekawym pojedynkiem w Anglii będzie niedzielne starcie Evertonu z Tottenha-mem, w którym The Toffies mogąudowodnić swoje ambicje walki o puchary. Ten tydzień inauguruje bardzo intensywny czasz angielską piłką, gdy mecze będą rozgrywane co trzy dni. W Boxing Day warto zwrócić uwagę na pojedynek Leicester z Manchesterem City oraz Wat-fordu z Chelsea, a dzień później dojdzie do „polskiego starcia" Southampton z West Hamem. Oby to były święta pełne goli. Arek Milik popisał się świetnym strzałem z wolnego przeciwko Cagliari. Strzeli też przeciwko Spal? W ten weekend ostatni raz przed przerwą zimową będzie można oglądać natomiast poczynania na niemieckich i hiszpańskich boiskach. W Bun-deslidze hit kolejki miał miejsce w piątek (mecz Borussi Dortmund z B. Moenchengladbach zakończony po zamknięciu wydania gazety), ale wyjazd Bayer-nu Monachium do Frankfiirtu zapowiada się równie pasjonująco. Niko Kovac wraca na stare śmieci, ale nikt nie spodziewa się, że w starciu z Eintrachtem pójdzie mu tak łatwo jak w Superpucharze Niemiec. We wrześniowym oficjalnym debiucie Chorwata na ławce trenerskiej Bawarczycy wygrali z Orłami aż 5:0, czy Robert Lewandowski i spółka są w stanie to powtórzyć? Dużo emocji przed przerwą zimową szykuje się też w La Liga. Barcelona w sobotę podejmie Celtę Vigo, z którą nie gra jej się wcale tak łatwo. 10 ostatnich spotkań tych zespołów zakończyło się czterema wygranymi Blaugrany, a trzy razy triumfowali Celestes. O drużynie z Ka- talonii więcej mówi się ostatnio w kontekście transferów. W czwartek mistrz Hiszpanii zagwarantował sobie wypożyczenie z Valencii Jeisona Murillo, z możliwością wykupu obrońcy za 25 milionów euro. 17. kolejkę La Liga ominie Real Madryt, który jako zwycięzca Ligi Mistrzów bierze udział w Klubowych Mistrzostwach Świata. W półfinale Los Blancos bez problemów pokonali japoński Kashima Antlers 3:1 po hat-tricku Garetha Bale, a w finale zmierzą się z Al-Ain, który niespodziewanie w drugim półfinale uporał się z Rivel Platę po rzutach karnych. Królewscy są zdecydowanym faworytem, by po raz trzeci triumfować w tych rozgrywkach, a za zwycięstwo zespołu ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, bukmacherzy płacą aż 13 złotych, za każdą postawioną złotówkę. Finał rozpocznie się o 17.30 na antenie TVP. Sobota będzie również emocjonująca dla sympatyków Serie A, bo tego dnia zostaną rozegrane wszystkie spotkania 17. kolejki. Najciekawiej zapowiada się hit na Allianz Stadium, gdzie Juventus zmierzy się z AS Romą. Stara Dama to w tej chwili monopolista na włoskim rynku piłkarskim, a drużyna Massimiliano Allegriego straciła w tym sezonie tylko dwa punkty na 48 możliwych. Z kolei dla Rzymian zwycięstwo z Genoą w ostatniej kolejce było przerwaniem serii pięciu meczów bez wygranej. Nie trudno wskazać więc faworyta, ale piłkarze z Wiecznego miasta będą niezwykle zdeterminowani by pokonać Wojciecha Szczęsnego. Głodny trafień, by podtrzymać dobrą formę będzie też Arkadiusz Milik. Napastnik w ostatniej kolejce uratował Napoli, dlatego przeciwko SPAL może być pewny miejsca w pierwszym składzie. Akcje Polaka u Carlo Ancelottiego stale rosną, dlatego teraz bardzo potrzebuje goli. Kolejnych trafień szuka też lider strzelców Serie A Krzysztof Piątek, a jego zespół w tej kolejce czeka trudne starcie z Atalantą. ©© Robert Lewandowski coraz niżej, pierwszy raz w karierze stracił na wartości Pttkanożna Mateusz Skrzyński redakqa@polskatimes.pl Robert Lewandowski nie otrzymał najlepszych not od magazynu „Guardian". Nie znalazł się także w ligowej jedenastce jesieni. To nie był rok Roberta Lewandowskiego. Choć Polak plasuje się w trójce najlepszych strzelców 2018 roku z 46 golami w 56 meczach, to i tak można powiedzieć, że „Lewy" rozczarował. Wiosną miał przecież sięgnąć po upragnione zwycięstwo w Lidze Mistrzów. Nie pomógł mu również mundial, do którego podobnie jak cała nasza reprezentacja po prostu nie był przygotowany. Wszystko miało doprowadzić do wymarzonego Realu Madryt, lecz jego słabsza postawa, wiek i wizja przyszłości sprawiła, że sprawa ucichła. Tylko cud może sprawić, że kapitan reprezentacji Polski zo- stanie najlepszym strzelcem 2018 roku. Przed ostatnią kolejką Bundesligi piłkarz Bayemu Monachium traci do Leo Messiego aż cztery bramki (Bayem zagra z na wyjeździe z Eintrachtem Frankfiirt). Argentyńczyk z Barcelony podobnie jak nasz reprezentant rozegra w tym roku jeszcze jeden mecz. W ostatnim meczu z Le-vante ustrzelił hat-tricka i pewnie przypieczętował swoje zwycięstwo w tej klasyfikacji. Cztery bramki różnicy wydają się nie do odrobienia. Bayern Niko Kovaca musiałby nagle zamienić się w drużynę, którą w latach 2013-2016 prowadził Pep Guardiola. Ówczesna maszyna Hiszpana rozjeżdżała wszystkich przeciwników, strzelając gola za golem. Pod wodzą „Pepa" Lewandowski ustanowił swój rekord strzelecki w jednym meczu. W Październiku 2015 roku okazał się katem Wolfsburga, strzelając pięć goli w dziewięć minut. Gdy Robert Lewandowski coraz niżej jest oceniany przez zagraniczne media patrzymy na dzisiejszy Bayem, wydaje się to czystą abstrakcją. Wartość Lewandowskiego również spadła. Jeszcze na początku czerwca portal „Transfermarkt" wyceniał go na 90 milionów euro. Teraz 30-latek wyceniany jest o 20 milio- nów euro mniej. To pierwszy taki przypadek w jego karierze -do tej pory cena ciągle rosła. Wszelkiego rodzaju rankingi doceniające piłkarzy również nie były najlepsze. Polak nie znalazł się nawet w gronie 30 nominowanych do Złotej Piłki. - Zniknął zupełnie po 1/8 finału Ligi Mistrzów, gdzie do bramki rywala nie trafił ani razu. Nie był w stanie zaradzić eliminacji Bayemu z tych rozgrywek. Co do mistrzostw świata? Pamiętacie chyba najlepiej jak one dla was wyglądały - tłumaczyli dziennikarze „France Football". W niedawnym zestawieniu brytyjskiego magazynu „The Guardian", który wybiera 100 najlepszych piłkarcy świata, Lewandowski również wylądował daleko. Wostatnich latach Polak zawsze plasował się w najlepszej siódemce. W 2015 roku był nawet piąty. Tym razem skończyło się na odległej -trzydziestej lokacie. - Duży spadek Lewandowskiego w roku, który miał być kluczowy dla jego kariery, a okazał się słabszy jak na jego wysokie standardy. Nie miał żadnego znaczącego wpływu na grę Bayernu w półfinałach Ligi Mistrzów, a potem klub zablokował jego transfer do Realu Madryt. Królewscy mogli postarać się bardziej, a on sam mógł bardziej się pokazać w dwumeczu z nimi. Potem słabo zagrał na mundialu. Nadal pozostaje jednakbudzącym szacunek strzelcem w starzejącej się drużynie Bayernu" - możemy przeczytać w sylwetce Polaka. Pstryczek w nos zafundował mu także magazyn „Focus", który nie umieścił go nawet w jedenastce jesieni Bundesligi. W tym sezonie Lewandowski strzelił 10 goli i zaliczył cztery asysty. W klasyfikacji strzelców jest ex aeąuo trzeci z Timo Wernerem (RB Lipsk) i Marco Reusem (Borussia Dortmund). Prowadzą Luka Jović (Eintracht Frankfurt) i Paco Alcacer (Borussia Dortmund) z 12 trafieniami. Magazyn „Four Four Two", który co grudzień prezentuje listę 100 najlepszych piłkarzy roku na świecie, również wyrzucił Polaka z najlepszej dziesiątki. W 2015 oraz 2017 roku „Lewy" plasował się tuż za największymi gwiazdami, zajmując czwarte miejsce. W 2016 roku był siódmy. Teraz, pierwszy raz po trzech latach, wypadł z najlepszej „dziesiątki" rankingu, plasując się na 17. miejscu. WYNIKI LOSOWANIA LOTTO MultiMulti 21.12. g. 14.00 8.14.16.17.18.28.37.40.46,49.51.52.54.60.63. 67,70.73.75,78 plus 28 Kaskada 2.8,9,10,11,13,14,18,20,22.23,24 MultiMulti 20.12. g. 22.00 2,5,9.11,13,19.27,28,30,35,37.44,48,49.53,57, 66.71.75,76 plus57 Kaskada 2.6,7,8,11.12,13.16,17,19.21.22 Lotto 1,3,17,29,44,47 Lotto Plus 6,8,19,28,33,48 Ekstra Pensja 8,10,13,23,32+3 Mini Lotto7,26,29,36.40 (STEN) 12 Sport Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Wszystkie analizy przyniosą pozytywne rezultaty wiosną Krzysztof Nłekrasz kizysztotrMrasz@gp24.pl f Rozmowa z Pawłem Władyczakiem. grającym trenerem Miejskiego Klubu Sportowego Debrzno, który wy-stępuje w słupskiej klasie okręgowej. Jedenaste miejsce w tabeli nie jest na pewno satysfakcjonujące dla kibiców Debrzna. A co pan może powiedzieć na temat tego osiągnięcia? Muszę przyznać, że należę do trenerów ambitnych i w pełni zaangażowanych w wykonywaną pracę, dlatego rzadko jestem w pełni zadowolony z wyników czy też z gry. Zawsze chce się więcej i lepiej. Poprzedni sezon zakończyliśmy na piątym miejscu, więc obecna sytuacja w tabeli musi martwić. Jednak w chwili obecnej nie ma to dla mnie kompletnego znaczenia, ponieważ jesteśmy na półmetku i do zakończenia sezonu jeszcze piętnaście kolejek. Każdy kibic w Debrznie, interesujący się klubem, zdaje sobie sprawę, z jak dużymi problemami kadrowymi spotkałem się w trakcie trwającej rundy jesiennej. Mam nadzieję, że to już przeszłość i rundę wiosenną rozpoczniemy i zakończymy wygranymi. Jaka atmosfera panuje w drużynie po zakończeniu serii jesiennej? Wiadomo, że po ostatnich słabszych wynikach byliśmy w dołku.- Jednak atmosfera, podobnie jak na początku rundy jesiennej, jest bardzo dobra. Myślę, że drobne niejasności pojawiają się w każdym klubie również i u nas w trakcie rundy miały miejsce, ale było to zawsze spowodowane sportową złością. Oczywiście każde zwycięstwo cieszy, a porażki smucą. W Debrznie jest bardzo specyficzny klimat i atmosfera niesiona przez kibiców, która sprawia, że człowiek, wychodząc na boisko,odda wszystko, wyleje niezliczone litry potu, żeby tylko reprezentować godnie klub w potyczce z innym rywalem. Nadal stawiamy na spotkania poza boiskiem, rozmowę i dużo żartów. Liczymy, że zła passa się odwróci i zaczniemy regularnie punktować na wiosnę. 35-letni Paweł Władyczak (przy piłce) to reżyser gry Miejskiego Klubu Sportowego Debrzno. To też filar zespołu grającego w słupskiej klasie okręgowej. Jesienią zdobył dwie bramki w lidze Może piłkarzom zabrakło wiary, a może umiejętności w tych najważniejszych meczach rundy jesiennej, by na półmetku rozgrywek być w górnej połówce tabeli? Powiedziałbym, że zabrakło bardziej ustabilizowanego składu i pewności w grze młodzieżowców, którzy w ostatnich meczach dostawali dużą szansę na wykazanie się umiejętnościami. Być może popełniono jakieś błędy w przygotowaniach do rozgrywek? Po zakończeniu pierwszej części sezonu podjąłem próbę oceny gry naszego zespołu. Z mojej analizy wychodzi, że dobry w naszym wydaniu był tylko początek rundy, co wynikało z posiadanego potencjału osobowego i dobrej organizacji gry zespołu. Następne kolejki przyniosły zmiany kadrowe (wynikało to z kontuzji, wyjazdów zawodowych czy też nieuzasadnionych rezygnacji z gry) oraz słabsze wyniki. Uważam, że zawodnicy byli odpowiednio przygotowani do mistrzowskich rozgrywek. Niestety, końcówka jesienna i duże braki kadrowe spowodowały, że nasza gra straciła na płynności i kreatywności. Czy dużo czasu poświęcał pan analizie jesiennych spotkań? Tak, dużo czasu spędzaliśmy na rozmowach i błędach, jakie popełnialiśmy w trakcie rywalizacji. Mam nadzieję, że analizy przyniosą pozytywne rezultaty w rundzie wiosen- nej. Każdy trener wie, że praca zaczyna się u podstaw, a na wyniki czasami trzeba czekać nawet miesiącami. Którzy piłkarze zawiedli w drużynie? Nie jesteśmy profesjonalistami, dla większości zawodników piłka nożna na poziomie okręgówkijest „odskocznią" od codziennej pracy. Mam szacunek do chłopaków i nie będę wyciągał na wierzch, który zawodnik zawiódł czy też grał słabo. Będą zmiany kadrowe w drużynie na rundę rewanżową? Z rozmów wynika, że trzon zespołu nadal stanowić będą zawodnicy doświadczeni i z umiejętnościami, i w dalszym ciągu będą zainteresowani grą w klubie. Nie ukrywam, że przydałoby się dwóch - trzech piłkarzy, którzy wnieśliby trochę jakości w grę zespołu. Na razie jest to sprawa odległa. Kilka nazwisk się przewija, czekamy na rozmowy. Trzeba pamiętać, że zawodnik patrzy na to, żeby grać jak najwyżej i za jak największe pieniądze. Z całym szacunkiem, ale w Debrznie mamy tylko piątą ligę. Jeśli chodzi o finanse wielkich rewelacji nie ma. Gramy, bo wszyscy chcemy i lubimy. Kto chcę się rozwijać zapraszam do nas. Jestem w stanie osobiście dużo czasu poświęcić, żeby tylko gracze chcieli ciężko pracować. Jak ocenia pan poziom tegorocznych rozgrywek w okręgówce? Uważam, że poziom rozgrywek z roku na rok jest coraz niższy. Wynika to z problemów organizacyjno-finan-sowych klubów, jak również z braków odpowiednich zawodników z potencjałem jakościowym. Kolejnym problem, który uwidocznia się od kilku lat, to brak młodzieży zainteresowanej rywalizacją na poziomie seniorskim. Kto jest pana faworytem do czwartoligowego awansu? Jednym z faworytów jest czwartoligowy spadkowicz, czyli Start Miastko, który po rundzie jesiennej jest blisko promocji do wyższej klasy rozgrywkowej, mimo że zajmuje drugie miejsce w tabeli. Z mojego punktu widzenia jest to drużyna najlepiej poukładana w lidze. Bez wątpienia posiadająca styl, doświadczenie oraz kilku piłkarzy robiących różnicę na tym poziomie rozgrywek. Wierzę w trenerów z Miastka i mam cichą nadzieję, że w przyszłości staną się drużyną, która na lata wkomponuje się w rozgrywki czwartej ligi. Szyki miasteckiej ekipie może pokrzyżować beniaminek z Lipnicy. Lipniczanka przewodzi stawce. Ekipa trenera Tomasza Mielewczyka to też ciekawy zespół złożony z zawodników z przeszłością w wyższych ligach. Zapowiada się interesujący wyścig o awans do ostatniej kolejki okręgówki. Jest pan w nietypowej roli. Jednocześnie występuje pan na boisku jako zawodnik i ponadto piastuje jesz- cze funkcję trenera. Jak pan ocenia taką sytuację? Nie mogę uwierzyć, że ten czas tak szybko minął. Pamiętam zimę 2010 roku, gdy broniliśmy się przed spadkiem, a zarząd klubu powierzył mi jako grającemu zawodnikowi rolę przejęcia zespołu seniorów Miejskiego Klubu Sportowego Debrzno. W tamtym momencie zrozumiałem wszystkich grających trenerów. Jest to piekielne trudne zadanie pełnić dwie funkcje w trakcie meczu, ponieważ przez dziewięćdziesiąt minut trzeba panować przed pojawieniem się bałaganu bądź też pożaru zarówno na ławce, jak i na boisku. Nie posiadam zastępcy na ławce i moja rola jest jeszcze bardziej trudna. Ale muszę wspomnieć o naszym wieloletnim prezesie Sebastianie Michno, który stanowi część naszej szatni i bez jego pomocy nie mógłbym w taki sposób, jak obecnie, łączyć dwóch fiinkcji w trakcie meczu. Największą siłą pana drużyny była ofensywa. Zgadza się pan z taką oceną? Od kilku lat MKS cechuje styl ofensywny, przy dużej wymienności podań na połowie przeciwnika. Wynika to na pewno z faktu, że duży nacisk na treningach kładę na ćwiczenia schematów gry oraz w rywalizację gry jeden na jednego. Nie ukrywam również, że Debrzno słynie z bombardierów, którzy zazwyczaj walczą o koronę strzelców. Święta bożonarodzeniowe i noworoczne tuż-tuż. Gdzie je pan będzie spędzać? Plany na święta mam chyba takie, jak każdy. Absolutnie w gronie rodziny, bo to są takie rodzinne święta. Ludzie najczęściej chcą gdzieś wyjechać, jak jest już ciepło, ale my spędzimy święta tak, jak w zeszłym roku- w Debrznie. Pana życzenia na zbliżający się 2019 rok to... No cóż pozostało mi złożyć życzenia typowo piłkarskie. Dla wszystkich zawodników życzę sukcesów oraz zwycięstw na boisku i jak najmniej kontuzji. Natomiast trenerom cierpliwości i wytrwałości w pracy z piłkarzami oraz spełnienia wymarzonych i założonych celów. ROZMAWIAŁ krzysztof niekrasz PHkanożna Rzeszutko stracił ster szkoleniowy w Jantarze Zarząd Jantara Ustka podjął decyzję o zmianie trenera w czwartoligowym zespole. Miejsce dotychczasowego szkoleniowca Janusza Rzeszutko (na zdjęciu), który pracowałtrzylata w usteckim klubie, zajął ustczanin Mirosław Iwan. (msur) PHkanożna Fabian Hiszpański na pół roku w Bytovii Bytów Fabian Hiszpański jest wychowankiem płockiej Wisły. Ma 25 lat. To uniwersalny piłkarz, który może zagrać na pozycji bocznego obrońcy lub pomocnika. Wystąpił w kilkudziesięciu spotkaniach na poziomie pierwszej ligi i w pięciu meczach ekstraklasy w barwach Podbeskidzia Bieisko-Biała. W sezonie 2016/17 tył zawodnikiem Wisły Puławy. Ostatnie półtora roku Hiszpański grał w czwartoligowych rezerwach Nafciarzy. Popularny „Hiszpan" podpisał półroczny kontrakt z Bytovią. Umowa z bytowskim klubem obowiązywać będzie do końca sezonu 2018/19. (fen) Koszykówka Szkoleniowy debiut Mantasa Cesnauskisa w meczu z Księżykiem Łowicz w Słupsku W sobotę (22.12) o godz. 18 w hali Gryfia (ul. Szczecińska) wSłupsku koszykarze miejscowej drużyny Czarni spotkają sięzekipązŁowi-cza, a będzie nią KsiężakSyntex. To mecz w ramach rozgrywek I ligi edycji 2018/2019. W roli nowego szkoleniowca zadebiutuje Mantas Cesnauskis (przejął obowiązki pierwszego szkoleniowca w Czarnych po Robercie Jakubiaku), który liczy na zwycięski bój z Łowiczem, (fen) Temsstokmy Lębork kontra Toruń Mecz w sobotę (22.12) o godz. 17 w hali przy ul. P. Skargi w Lęborku o punkty sezonu 2018/2019 w pingpongowej I lidze grupy północnej. Poltarex Pogoń to faworyt w spotkaniu z Energą 11 Toruń. (fen) Sobota, 22 grudnia 2018 r. magazyn y Przestrzeganie tradycji stało się dziś niesłychanie trudne. Dlaczego? STR.5 Małgorzata Rozenek i Ra na zawsze razem Wigilia last minutę-podpowiadamy, jak błyskawicznie przygotować kolację! STR. 8 Pierwsze święta młodej mamy z dzieckiem też mogą być eleganckie STR. 6 Czy naprawdę zwierzęta w wigilijną noc mówią ludzkim głosem? STR. 13 . W-, Ą 14 jf I V> ffr m \ losław Majdan chcą być iwsze razem STR 11 02 rodzinny zdt mvk Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Aima Czemy-Marecka anna.marecka@polskapres5.pl k. k SPOKOJNYCH, RADOSNYCH ŚWIĄT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU Ten weekend zapewne większość z nas spędzi na przygotowaniach do świąt Bożego Narodzenia. Wolne dwa dni to wtorek i środa, ale tak naprawdę zaczniemy świętować już w poniedziałek, zasiadając do Wigilii. To najważniejsza wieczerza w roku. Komu nie udało się wziąć urlopu, będzie w ten dzień pracował. Nie oszukujmy się, raczej na pół gwizdka. No, może poza kilkoma grupami zawodowymi, w tym pracownikami sklepów, które jak zwykle będą oblegane, bo zawsze coś jeszcze trzeba na święta dokupić. Ta robocza Wigilia to średnio dobre rozwiązanie, zwłaszcza gdy - jak w tym roku - wypada właśnie w poniedziałek, między wolnym weekendem i wolnymi od pracy świętami. Niedawno powstał projekt, aby także wigilie były dniem wolnym od pracy. To logiczne rozwiązanie, mam nadzieję, że do tego dojdzie. Wiele nerwowych (jak ja) pracujących pań domu odetchnie z ulgą. Wigilia to nie tylko prezenty i specjalne potrawy na stole, ale i cały zestaw symbolicznych zachowań. Nie przez przypadek w domach pojawiły się już ustrojone choinki, przed posiłkiem podzielimy się opłatkiem, na stole pojawi się 12 dań (jako że było 12 apostołów) i zaśpiewamy kolędy. Równie ważna jak liczba dań była i wciąż jest liczba zasiadających do stołu osób. Koniecznie - parzysta. Dawniej wierzono bowiem, że gdy stanie się inaczej, to jedna z osób nie zasiądzie już do wieczerzy w następnym roku... Uważano także, że w noc wigilijną osoby zmarłe zaglądają do naszych domów, stąd stawiano dla nich dodatkowe nakrycie. Później uznano, że jest ono potrzebne dla przypadkowego wędrowca. I tak już zostało - jeden talerz zawsze musi czekać na kogoś, kto w każdej chwili może się pojawić. Pamiętajmy więc o tradycji. Przyjmijcie, proszę, od Magazynu Rodzinnego życzenia wszelkiej pomyślności i rodzinnych świąt Bożego Narodzenia. NAPISZ, ZADZWOŃ, WYŚLIJ E MAILA CZEKAMY NA WASZE OPINIE Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna Czemy-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 8132. „Kubusiowi Przyjaciele Natury" W 7.5 tysiącach przedszkoli uczą dzieci, jak dbać o naturę Coraz gorsza jakość powietrza, wycinanie terenów zielonych, zmniejszające się zasoby wody pitnej i kolejne gatunki zwierząt znikające z powierzchni Ziemi - to efekt działań człowieka na naszej planecie. Dlatego edukacja proekologiczna najmłodszych jest koniecznością. Świadomość tego faktu wykazało 7,5 tys. przedszkoli - co drugie w Polsce, które zgłosiły się do ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Kubusiowi Przyjaciele Natury". - Dużą rolę w procesie edukacji proekologicznej odgrywają rodzice. Pamiętajmy, że dzieci uczą się przez podpatrywanie i naśladowanie dorosłych. Dlatego nawet najdłuższe rozmowy nie dadzą wiele, jeśli sami nie będziemy stosować się do wpajanych dzieciom zasad. Dbajmy Żeby dojrzeć do poważnego życia, trzeba swoje przeżyć. Doceniasz to, co masz i inaczej patrzysz na to, co było kiedyś". Radek Majdan, były piłkarz, celebryta, mąż Małgorzaty Rozenek-Majdan więc, aby widziały, że tata czy mama zakręcają kran podczas mycia zębów, gaszą niepotrzebne światło czy segregują śmieci. Wyjaśniajmy jednocześnie, dlaczego tak postępujemy, aby dziecko zrozumiało, że we własnym domu też można zadbać o przyrodę. Naturalna kontynuacją edukacji domowej będzie nauka prawidłowych nawyków w przedszkolu. Rozpoczynając edukację proekologiczną na tak wczesnym etapie, uwrażliwia się najmłodszych na tematy z nią związane w momencie, gdy chętnie przyswajają wiedzę i chcą wcielać ją w życie. Dzieci -chwaląc się zdobytymi w przedszkolu umiejętnościami, mogą także edukować bliskich - mówi Anna Słaboń, ekspert akcji „Kubusiowi Przyjaciele Natury", cmara) ima Tradycja to podstawa! Tylko raz w roku Wigilia Bożego Narodzenia jest tylko raz w roku. Jak wskazuje jej łacińska nazwa, jest czuwaniem - przygotowaniem się wszystkich do świąt. I dotyczy to nie tylko duchowego wymiaru, ale również jedzenia oraz porządków w domu. Wigilijna wieczerza, do której przy zastawionym dwunastoma potrawami stole siada cała rodzina, wpływa na atmosferę całych świąt. To czas pojednania się ze wszystkimi podczas dzielenia się opłatkiem. Choinka Choinka, czyli symbol drzewa życia, czyli biblijnego drzewa, dzięki któremu rozgraniczano dobro od zła. Z przekazów wynika, że pierwsze drzewka pojawiły się na ziemiach niemieckich. Do Polski trafiły właśnie od zachodnich sąsiadów pod koniec XVIII wieku. Zwyczaj ubierania choinki nie od razu się jednak przyjął, na niektórych terenach dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym. Początkowo ozdabiano je owocami i piernikami. Szklane i plastikowe bombki pojawiły się dopiero w XX wieku. Zawieszane na świątecznym drzewku ozdoby mają swoje znaczenie, np. jabłka symbolizują zdrowie, lampki (kiedyś świeczki, dziś elektryczne) - ogień, który ma ogrzać dusze, łańcuch - węża, który przeplatając się przez gałęzie ma przywoływać w pamięci grzech człowieka. Choinka powinna stać w domach kalendarzowo do święta Trzech Króli. Pasterka Dawniej na pasterkę wędrowały całe rodziny, nocna msza była nieodłącznym elementem Wigilii Bożego Narodzenia. Dziś w wielu kościołach • organizowane są nabożeństwa ogodz. 22, a na mszę przychodzą głównie starsze osoby. Ale prawdziwa pasterka powinna rozpoczynać się 0 północy. Upamiętnia ona modlitwę pasterzy podążających do Betlejem 1 narodziny Jezusa. Podczas pasterki wierni mają okazję wysłuchać opisu narodzenia Jezusa według Ewangelii świętego Łukasza. Bożonarodzeniowe kazanie zazwyczaj jest dość krótkie. Co ważne, pasterka otwiera cykl liturgicznych obchodów związanych z tajemnicą Wcielenia, czyli przyjścia pana Jezusa na ziemię w ludzkiej postaci. To bardzo radosna i uroczysta msza, w czasie której śpiewa się kolędy, choć odprawiana w środku nocy, ma wyjątkową atmosferę. Opłatek Oblatum, czyli dar ofiarny, to łacińska nazwa opłatka, którego nie może zabraknąć podczas wigilijnej wieczerzy. W Polsce dzielenie się nim na znak pokoju i pojednania pochodzi z XVIII wieku. Początkowo powstawały tylko w zakonach, później receptury przejęły osoby świeckie. Zanim jednak trafią na wigilijny stół, powinny być poświęcone przez księdza. Opłatek, niepozorny kawałek cienkiego chleba (potrzebna jest tylko mąka pszenna dobrej jakości, woda, forma i piec) miał w dawnych czasach niezwykłą siłę: wierzono, że chroni on dom przed nieszczęściami, miał zapewnić dostatek i spokój, chronił zwierzęta gospodarskie przed chorobami, wilkami oraz rzucanymi przez złych ludzi urokami. Na początku opłatkiem dzieliła się szlachta, z czasem zaczęli też mieszczanie i ziemianie. Opłatek dziś przekazujemy także tym bliskim, którzy są daleko od nas. Wsadzamy go do koperty i wysyłamy w najdalsze zakątki świata razem z życzeniami i głęboką wiarą w ich spełnienie. Kolędy Śpiewanie kolęd podczas świąt to piękna tradycja, która scala uczestników wieczerzy i wywółuje uśmiech na twarzach. „Zawsze bądź zdrów, królu anielski" - te słowa pochodzą z najstarszej polskiej kolędy, która zabrzmiała po raz pierwszy w XV wieku. Nazwa kolęda nawiązuje do łacińskiego słowa oznaczającego początek miesiąca (calendae). Pierwsze kolędy były pieśniami powitalnymi, z czasem dopiero nabrały religijnego charakteru (wtedy pisane były po łacinie). Na świecie najpopularniejszą kolędą jest „Cicha noc", która została przetłumaczona na 300 języków! Znana jest od 1818 roku. Wtedy to zaśpiewano ją po raz pierwszy w kościele Świętego Mikołaja wOberndorfie koło Salzburga. Słowa do niej napisał ksiądz Józef Mohr, a muzykę skomponował Franz Xavier Gruber. Szopki Szopka krakowska to smukła, wielopoziomowa, wieżowa i bogato zdobiona konstrukcja, zrobiona z lekkich materiałów. Charakteryzuje się nagromadzeniem zminiaturyzowanych elementów zabytkowej architektury Krakowa, fantazyjnie przetworzonych i połączonych. Szopka ma służyć za godne miejsce przedstawienia wielkiej tajemnicy Narodzin Syna Bożego. Odbiega od wszystkiego, co stworzyła w tej dziedzinie nie tylko Europa, ale i cały świat. W miastach popularne są żywe szopki, ale obrońcy praw zwierząt namawiają, by ich nie podziwiać, bo zamknięte przez cały dzień na mrozie i wystawione na widok publiczny zwierzęta, cierpią. Tradycja budowania szopek jest bardzo stara i sięga V wieku. Początkowo do szopek wstawiano tylko figurki Dzieciątka, Maryi, św. Józefa, pastuszków, trzech Króli, zwierzęta i gwiazdę Betlejemską. Z czasem zaczęto dodawać inne zwierzęta np. wielbłądy oraz postacie związane z historią Polski czy legendami, jaknp. król Jan III Sobieski, Smok Wawelski etc. ZEBRAŁA I OPRACOWAŁA MAGDALENA baranowska-szczepańska Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 rodzinny zdrowie 03 Choroby układu krążenia. Dlaczego są tale niebezpieczne? Według statystyk Głównego Urzędu Statystycznego, przyczyną niemal połowy zgonów w Polsce są choroby kardiologiczne Choroby krążenia Ewa Z wolak evra.zwolak@polskapress.pl Choroby układu krążenia już od kilku lat stanowią główną przyczynę zgonów wśród Polaków. Wynika to przede wszystkim z indywidualnych zaniedbań, a także z braku świadomości na temat rangi działań profilaktycznych. Choroby układu sercowo-naczy-niowego występują w obrębie serca i naczyń krwionośnych. Ich rozpoznawanie i leczenie jest domeną kardiologów i kardiochirurgów. Zawał mięśnia sercowego Zawał mięśnia sercowego jest jednym z typów choroby niedokrwiennej serca, a jednocześnie najpowszechniejszym stanem związanym z dolegliwościami kardiologicznymi. Atak serca jest częstą konsekwencją miażdżycy tętnic wieńcowych. W większości przypadków bezpośrednią przyczyną zawału serca jest powstanie zakrzepu, który znacznie utrudnia przepływ krwi. Na ogół występuje on u mężczyzn powyżej 40 roku życia, a także osób otyłych z nadciśnieniem tętniczym. Ryzykiem wystąpienia zawału serca obarczeni są również ludzie, którzy palą papierosy, mają wysoki poziom cholesterolu, cukrzycę i marskość wątroby. Charakterystycznym objawem zawału mięśnia sercowego jest silny ból w obrębie klatki piersiowej, który może mieć charakter piekący, dławiący lub rozpierający. Arytmia serca Arytmia to zaburzenia rytmu serca o zróżnicowanym podłożu i mechanizmie występowania. Arytmia serca stosunkowo często towarzyszy problemom z funkcjonowaniem układu krążenia: chorobie niedokrwiennej serca czy zawałowi mięśnia sercowego. Oprócz tego przyczyną aryt-mii mogą być również sytuacje stresogenne, zaburzenia gospodarki kwasowo-zasado-wej, nadużywanie kawy, alkoholu i tytoniu. Wyróżnia się dwa podstawowe typy zabu- l Choroby układu krążenia mogą prowadzić do groźnych schorzeń. Kontroluj swoje zdrowie rzeń rytmu serca: arytmię nadkomorową i arytmię komorową. W wielu przypadkach arytmia przebiega całkowicie bezobjawowo i wymaga jedynie stałego kontrolowania swojego stanu zdrowia i unikania czynników ryzyka. Najczęstsze objawy arytmii to: poczucie niemiarowego bicia serca, osłabienie, duszność, ból w klatce piersiowej i zawroty głowy. Życie w ciągłym biegu, brak odpowiedniej ilości snu, nieregularne i niezdrowe posiłki, stresogenna praca - te czynniki mogą prowadzić do rozwoju arytmii na tle nerwowym, która uznawana jest za jedną z częstych przypadłości w XXI w. Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze jest jednym z powszechniejszych schorzeń układu krążenia, a zarazem podstawowym czynnikiem ryzyka: udaru mózgu, zawału mięśnia sercowego i niewydolności serca. Nadciśnienie tętnicze występuje wówczas, gdy ciśnienie skurczowe wynosi więcej niż 140 mm Hg, a ciśnienie rozkurczowe więcej niż 90 mm Hg. W przeważającej większości przypadków schorzenie to ma charakter samoistny, co oznacza, że nie można przypisać go określonej jednostce chorobowej. Objawy nadciśnienia tętniczego są nieswoiste, co sprawia, że przez wiele lat mogą być one bagatelizo- wane. Wśród głównych obja-wów nadciśnienia można wymienić m.in. ból głowy, nadpobudliwość, bezsenność, poczucie kołatania serca i zaczerwienienie twarzy. Leczenie nadciśnienia tętniczego powinno być kompleksoweiuwzględniać: zmianę diety i stylu życia, ograniczenie czynników ryzyka takich jak np. nadmierne narażenie na sytuacje stresogenne, a także przyjmowanie leków na nadciśnienie. Stosunkowo częstym zaburzeniem jest nadciśnienie w ciąży, które jest poważnym stanem chorobowym, mogącym zagrażać zarówno zdrowiu matki, jak i dziecka. Żylaki Żylaki kończyn dolnych są podstawowym objawem przewlekłej choroby żylnej (PchŻ), która jest najczęstszą jednostką chorobową wywoływaną niewydolnością zastawek żylnych. Bezpośrednią przyczyną powstawania żylaków nóg jest nadciśnienie naczyń krwionośnych, które zwykle jest konsekwencją uszkodzenia zastawek żylnych. Główną funkcją tych zastawek jest zapobieganie kumulacji krwi w obwodzie oraz zapobieganie zwrotnemu przepływowi krwi pomiędzy poszczególnymi naczyniami krwionośnymi. Podstawową konsekwencją uszkodzenia naczyń krwionośnych jest powstawanie żylaków, które przyjmują postać widocznych uwypukleń na naczyniach krwionośnych. Zapalenie wsierdzia Zapalenie wsierdzia to stan chorobowy, który obejmuje wewnątrznaczyniowe struktury serca: zastawki, a także wsierdzie komór i zastawek, naczynia krwionośne klatki piersiowej oraz przetoki tętniczo-żylne. Mimo postępu medycyny zapalenie wsierdzia wciąż jest poważnym stanem chorobowym, stanowiącym bezpośrednie zagrożenie dla życia człowieka. Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) jest groźnym zakażeniem drobnoustrojami, mającym zazwyczaj podłoże bakteryjne lub grzybicze. Objawy zapalenia wsierdzia przez kilka tygodni mogą być na tyle nieswoiste, że zarówno pacjenci, jak i lekarze przypisują je innym dolegliwościom. Najbardziej charakterystyczne objawy zapalenia wsierdzia to: gorączka, dreszcze, brak apetytu, utrata masy ciała i słyszalne szmery serca. Profilaktyka IZW polega w głównej mierze na stosowaniu antybiotykoterapii u pacjentów znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka. WAŻNE PRZED£ WSZYSTKIM MĘŻCZYŹNI Na choroby układu krążenia najbardziej narażeni są mężczyźni powyżej 45 roku życia. Jak pokazują badania GUS, współczynnik zachorowań panów w tej grupie wiekowej jest niemal 4-krotnie wyższy niż u płci przeciwnej. W grupie ryzyka chorób układu krążenia znajdują się także osoby otyłe, nałogowi palacze, diabetycy, a także osoby, które nadużywają alkoholu. Nie bez znaczenia są również predyspozycje genetyczne. WAŻNE Warto wiedzeć. Czym są kardiomiopatie? Zespół choroby mięśnia sercowego Kardiomiopatie to zespół chorób mięśnia sercowego o zróżnicowanych przyczynach występowania. Ich podstawową konsekwencją są nieprawidłowości w funkcjonowaniu serca. Światowa Organizacja Zdrowia wyodrębnia kÓka różnych typów kardiomio-patii, wtym: • kardiomiopatię rozstrzeniową, • kardiomiopatię przerostową, • kardiomiopatię restrykcyjną, • kardiomiopatię prawokomorową. Różnią się one od siebie zarówno przyczynami występowania, jak i zespołem objawów klinicznych. Można jednak wyodrębnić grupę kilku wspólnych objawów kardiomiopatii. Mowa tu głównie o zaburzeniach rytmu serca, ogólnym osłabieniu organizmu i bólu w klatce piersiowej. Leczenie kardiomiopatii polega na łagodzeniu objawów choroby, a także zapobieganiu groźnym konsekwencjom, m.in. w postaci niewydolności serca. Jf i m_I jf\—rJ m— WAŻNE Pamiętaj. Profilaktyka chorób układu krążenia. Czego się wystrzegać, by dłużej żyć Statystyki na temat przyczyn zgonu Polakówpókazują, że brak nam świadomości na temat profilaktyki chorób układu krążenia. Warto mieć świadomość, że dieta, sport i regularne badania mogą nam przedłużyć, anaweturatować życie. 1. Wiek: mężczyźni - 55 lat, kobiety - 65 lat. Prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu krążenia zwiększa się wraz z wiekiem, co wynika m.in. ze spadku aktywności fizycznej i postępujących procesów starzenia się organizmu. 2. Palenie tytoniu. Nałogowi palacze są bardziej narażeni na wystąpienie chorób układu krążenia, co związane jest z negatywnym oddziaływaniem dymu tytoniowego na kondycję naczyń krwionośnych. Oprócz tego substancje smoliste zawarte w papierosach pobudzają receptory odpowiedzialne za produkcję hormonu stresu, co prowadzi do zaburzeń rytmu serca i wzrostu ciśnienia tętniczego krwi. 3. Otyłość. Jednym z czynników ryzyka rozwoju chorób wieńcowych jest otyłość brzuszna, której jedną z konsekwencji jest wzrost poziomu lipoprotein miażdżycorodnych. Oprócz tego otyłość jest pośrednią przyczyną nadciśnienia tętniczego, przerostu lewej komory serca, a także niewydolności tego organu. 5. Wysoki poziom kwasu moczowego we krwi. Stan ten może wynikać z niewydolności nerek, kwasicy, niedoczynności tarczycy i zatrucia ołowiem. Występuje on także u osób, które nadużywają alkoholu. 6. Stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych również zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu krwionośnego, w tym w głównej mierze zakrzepicy żylnej. 7. Stres. W sytuacjach stresogennych nasz mózg wydziela adrenalinę i noradrenalinę, co skutkuje przyśpieszeniem akcji serca, wzrostem ciśnienia tętniczego krwi. Wówczas serce potrzebuje do pracy znacznie większej ilości tlenu. 04 rodzinny zdrowie Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 CAŁKOWITA PRZEMIANA - OD CZEGO ZALEŻY? WYJAŚNIAMY. JAK FUNKCJONUJE NASZ METABOLIZM Całkowita przemiana materii -CPM. To suma wydatków energetycznych organizmu, na które składają się: PPM - podstawowa przemiana materii Termogeneza drżeniowa ibezdrżeniowa Aktywność fizyczna Podstawowa przemiana materii - PPM (metabolizm podstawowy) to najniższy poziom przemian energetycznych, które zachodzą w organizmie człowieka. PPM jest niezbędna do dostarczenia energii czy zachowania podstawowych funkcji życiowych w optymalnych warunkach bytowych (w skrócie: zupełny komfort psychiczny i fizyczny, pozycja leżąca, na czczo). Podstawowa przemiana materii jest największym składnikiem wydatków energetycznych człowieka - pochłania od 50 do 70 procent dziennego zapotrzebowania energetycznego organizmu. Natężenie PPM zależy od masy tkanek o dużej aktywności, wieku, masy ciała, wzrostu i pici. Najmniej czynną tkanką pod względem przemiany materii jest tkanka tłuszczowa, natomiast tkanka mięśniowa zużywa najwięcej energii. Osoby o większym rozmiarze ciała mają wyższą PPM. Olga Chaińska (40 lat), dietetyczka i trenerka, przekonuje, że ćwiczenia przyspieszają metabolizm Podkręć metabolizm i więcej spalaj Jak pozbyć się kalorii? Wystarczy przyspieszyć proces ich spalania. Jak? Podpowiada ekspert ĆwkzzdnmozO^ą 1/dln'lii Mmliii izabetajnortas@pobkapresipl Aby proces odchudzania był skuteczny musimy zredukować loćć dostarczanych oigarik zmówi katorg. Jeśi podkręcimy nasz metaboizm. będzie ła-twią. Jak to zrobić? Radzi Olga Chaińska. nasz ekspert - (fiete-tyk i trener personalny, wtaśd-deki klubu Expert Fitness widelcach. M etabolizm to całokształt reakcji chemicznych lizwiąpmych |znimiprze-I mian energii zachodzących w żywych komór- kach. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na bodźce zewnętrzne. Nasze ciało spała kalorie cały czas, nawet gdy wygodnie leżymy na kanapie przed telewizorem. Jednak to, ile ich wtedy spalamy, zależy od tego, jaką masę mięśniową posiadamy. - Każdy kilogram mięśni zużywa 12 kcal dziennie, a kilogram tłuszczu zaledwie 4 kcal. Jest to energia, którą wydatkuje nasz organizm, w związku z samym faktem posiadania kilograma tłuszczu czy mięśni. Choć w skali jednego dnia ta różnica jest niewielka, to jednak sumuje się z upływem czasu - przybliża Olga. Najskuteczniejszą metodą podkręcenia metabolizmu jest aktywność ruchowa, która pobudza mięśnie, co powoduje dodatkowy wydatek energetyczny. - Im większa masa mięśniowa, tym wyższa podstawowa przemiana materii. Trening cardio nie zbuduje masy mięśniowej, ale pomoże podnosić tempo metabolizmu. Warunek jest jeden: musi być on intensywny - im intensywniejszy, tym na dłużej tempo przemiany materii zostaje podniesione. Może utrzymywać się nawet na kilka godzin po zakończeniu treningu - zaznacza ekspertka. Wybierając się na zajęcia grupowe, na przykład aerobik, postaw na intensywniejszy wysiłek: step, interwały na bieżni, trening funkcjonalny, a uprawiając nordic walking, spróbuj w niego wpleść kilka szybszych prze-bieżek. Innym rodzajem treningu, który znacznie podnosi metabolizm, jest trening inter-wałowy. Trening HET bardzo dobrze wpływa na metabolizm, a więc spalanie kalorii następuje jeszcze po wysiłku. Nie osiągniemy tego w przypadku aerobów. Ponadto organizm człowieka po paru sesjach treningu aerobowego przyzwyczaja się do niego i aby osiągnąć cel, musimy wykonywać go coraz dłużej. W przypadku treningu HUT adaptacja następuje o wiele ciężej. Treningiem typowo metabolicznym jest TARATA - to ćwiczenia składające się na trening o niezwykłej intensywności, który wykonuje się z obciążeniem własnego ciała. Trening siłowy z obciążeniem przeprowadzony w tempie również będzie świetnym sposobem na rozkręcenie metabolizmu. Dobrze wykonany trening siłowy podwyższa metabolizm do 38 godzin po treningu. - Jeśli nie wiesz, jak za-cząćijaki trening będzie odpowiedni, możesz skorzystać z pomocy trenera personalnego - podpowiada Olga. DOBRZE WYBIERZ JAKA JEST NAJLEPSZA PORA NA TRENING? Najbardziej wypoczęci jesteśmy rano, to właśnie wtedy mamy najwięcej energii. Taki poranny „rozruch" przyspiesza metabolizm i utrzymuje go na wysokim poziomie jeszcze przez kilka godzin po aktywności fizycznej. Dzięki porannemu treningowi szybciej będziesz spalać kalorie przez cały dzień. Zwróć uwagę także na nawodnienie. Pół godziny przed posiłkiem dobrze jest wypić szklankę wody, pić należy także podczas i po treningu. Sprawdź, co jest dla Ciebie lepsze Spalanie kalorii a temperatura ciała Metabolizm podstawowy jest najwyższy w dwóch pierwszych latach życia człowieka - wynika to z szybkiego rozwoju młodego organizmu oraz budowy nowych tkanek. Później poziom PPM wraz z wiekiem maleje, kolejny wzrost ma miejsce w okresie dojrzewania. Szacuje się, że po ukończeniu 21. roku życia PPM spada o 2 procent na każde 10 lat. Kobiety posiadają niższą PPM z uwagi na wyższą zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie (piersi, pośladki - są znacznie uwydatnione niż u mężczyzn). Odżywianie. PPM u osoby niedożywionej czy głodującej jest znacznie niższe. Człowiek zaliczany jest do organizmów stałocieplnych - musi utrzymywać stałą temperaturę ciała. Stąd w temperaturze poniżej 22°C uruchamia proces dodatkowej produkcji ciepła, czyli termogenezę drżeniową, charakteryzującą się spontanicznym drżeniem mięśni. Taka produkcja ciepła oczywiście nasila procesy kata-boliczne, więc jednocześnie podwyższa PPM. Termogeneza bezdrże-niowa oznacza z kolei okresowy wzrost natężenia przemiany materii i wydatków energetycznych organizmu, związany przede wszystkim z trawieniem, wchłanianiem i transportem składników odżywczych. • ~A& * Treningowe ciekawostki Sprawdź, jak podkręcić metabolizm Treningu tabata nie należy powtarzać częściej niż 2-3 razy w tygodniu. To bardzo intensywny wysiłek. Serii ćwiczeń nie wolno wykonywać na czczo oraz po posiłku. Trening siłowy powinien zaczynać się od największych partii mięśniowych - na plecach, nogach, a kończyć na najmniejszych - bicepsach, barkach. Spontaniczna aktywność, na przykład spacer, wybranie schodów zamiast windy rów- nież będzie podkręcać nasz metabolizm. Jeśli długi czas spędzasz w pozycji siedzącej w ciągu dnia (na przykład podczas pracy biurowej), postaraj się częściej wprowadzać taką aktywność. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 rodzinny temat dnia 05 Zamiast choinki wybieramy wyjazd pod palmy lub na narty i Magdalena Baranowska-Szczepańska m.baranowska@glos.com Z roku na rok coraz chętniej Polacy wyjeżdżają na święta albo na narty, albo do ciepłych krajów. Dlaczego rezygnują z tradycji i zamieniają śnieg na piasek? edług najnowszych statystyk rezerwacyj nych portalu www.travelplanet.pl w tym roku prawie co trzeci turysta wykupił świąteczny i noworoczny wypoczynek w Egipcie. W Turcji (numer 2 w rezerwacjach) Boże Narodzenie chce spędzić przeszło 13 proc. klientów, a w Emiratach Arabskich ponad 3 procent. Z danych turystycznych wynika także, że znacząco zmniejszył się odsetek wyjazdów narciarskich. W ubiegłym roku świąteczny wypoczynek na stokach wybierało 16 procent Polaków, a obecnie poniżej 10 proc. - Za to liczba turystów wyjeżdżających do tzw. ciepłych krajów podwoiła się w porównaniu z poprzednimi świętami i przełomem roku - potwierdza Jarosław Kałucki z travelplanet.pl Nie ma jednego głównego powodu Czy to oznacza, że przestaliśmy lubić zimę? Czy tak bardzo tęsknimy do słońca? Czemu świadomie rezygnujemy ze świąt i tradycji, dlaczego coraz częściej zamieniamy śnieg na piasek? Psycholog Małgorzata Rybarczyk mówi, że powodów takiej sytuacji jest co najmniej kilka. - Idealizujemy czas, który z definicji ma być radosny, piękny, pełen bliskości. W zderzeniu z rzeczywistością, która odbiega od ideału, przeżywamy dysonans emocjonalno-poznawczy. Jest to tak niekomfortowe uczucie, że wydaje nam się, że jedynym wyjściem jest ucieczka z sytuacji. W rezultacie rezygnujemy ze świętowania w tradycyjny sposób -tłumaczy Małgorzata Rybarczyk i dodaje: - Prze- hanie trudne Rezygnując z trudnych sytuacji c z kraju - robiąc ze świąt wakacje Coraz częściej wyjeżdżamy w czasie świąt i wybieramy piasek zamiast śniegu strzeganie tradycji w aktualnej sytuacji stało się trudne. Mamy różne układy rodzinne, czasem dlatego że założyliśmy na przykład nową rodzinę i nie potrafimy dopasować do siebie jej nowych i starych elementów, nie zbudowaliśmy jeszcze dobrych więzi. Albo członkowie naszej rodziny są tak ze sobą skonfliktowani, że wspólne spotkanie jest raczej trudne niż przyjemne. Unikamy więc obchodzenia świąt, żeby uniknąć rodzinnych spięć. Poza kwestiami rodzinnymi, jest jeszcze coś: praca. Jesteśmy tak zapracowani i zestresowani codziennością, że nie czujemy się na siłach, aby przygotować święta tak, jak byśmy tego chcieli. Decydujemy się na wyjazd np. pod palmy, żeby uniknąć świątecznego napięcia, w nadziei, że inna forma świętowania spełni nasze oczekiwania. Socjologowie podkreśla- ją z kolei, że jesteśmy pokoleniem ludzi otwartych na zmiany i bardzo chcemy próbować innych sposobów obchodzenia świąt. Młode pokolenie mówi wspólnym głosem: Nie negujemy tradycji, może w przyszłości do niej wrócimy, ale dziś, teraz, w tym momencie chcemy obchodzić je inaczej. Ulegamy modzie na nietypowe spędzanie świąt, ale czy w ten sposób chcemy zaimponować w swoim środowisku czy tak naprawdę jesteśmy samotni i „rodzinność" tych świąt jest dla nas emocjonalnie trudna do zniesienia? Tradycja ważna dla rozwoju dziecka Pod palmami, z ciepłym morzem iwofercieallinclusive na pewno bardzo miło spędzić można beztroski czas. Małgorzata Rybarczyk zwraca jednak uwagę na to, że przekazywanie tradycji i rytuały mają bardzo duże znaczenie dla rozwoju dziecka. - Tworzą obraz bezpiecznego i przewidywalnego świata. Zakorzeniają też dziecko w rodzinie i środowisku. Budują mocne więzi. Są emocjonalną bazą, która daje siłę na długie lata, a w chwilach trudnych pomaga radzić sobie z problemami - tłumaczy i podkreśla, że stanowi punkt odniesienia w różnych sytuacjach życiowych. Rodzinne święta łączą też pokolenia. Dziadkowie, babcie, ale także stryjowie, starsze ciocie stają się ważni jako przekaziciele tradycji, a młodsi z radością naśladują potem rodziców i dziadków. Dobre zakorzenienie w tradycji może dać w dorosłym życiu swobodę decydowania i wyboru. Świadomie decydujemy więc, co z tej tradycji wybrać, jako obowiązujące dla siebie, a co odrzucić. - Możemy więc z pozycji osoby dorosłej zadecydować, że w danym roku wyjedziemy na święta, ale w innym roku zostajemy w domu i cieszymy się wspólnymi przygotowaniami. Tradycja może więc być naszym bogactwem, a nie obciążeniem -wyjaśnia Małgorzata Rybarczyk. Socjologowie podkreślają, że warto wychowywać dzieci w poszanowaniu dla tradycji, bo stanowi ona pomocne wyposażenie na całe życie. Ale stworzenie dobrej relacji, opartej na zaufaniu i bliskości, wymaga czasu. - Raczej nie zbudujemy jej, jeśli kontakty z rodziną ograniczymy tylko do świątecznych spotkań - podkreśla psycholog i dodaje: - Jeśli jednak nie ma możliwości częstego kontaktu, to ważne dla rodzinnych więzi będą właśnie spotkania świąteczne. Ich szczególna atmosfera sprawia, że zapadają w pamięć na długo. Chłoniemy ją wszystkimi zmysłami. Święta mają przecież swoją muzykę, smak, zapach, są kolorowe. Zapisujemy je w głębokich strukturach mózgu. Dzięki temu po latach wspominamy ich czar i pamiętamy bliskie nam osoby. WARTO WIEDZIEĆ ILE TO KOSZTUJE? Świąteczne i sylwestrowe wyjazdy do ciepłych krajów będą tańsze niż przed rokiem. Z 3200 zł do około 3050 zł spadł średni koszt, jaki płacili klienci biur podróży za wypoczynek w tym czasie. Koszt tygodniowego wypoczynku np. w Turcji spadł z 2050 zł do 1900 zł za osobę, wyjazdy na Wyspy Kanaryjskie potaniały z 3600 zł do 3450 zł, a do Emiratów Arabskich - z 4600 do 3800 zł od osoby. Z kolei wyjazdy do Egiptu zdrożały z około 2550 zł do 2700 zł od osoby. Marta Żbikowska rrubikowska@glos.com ZAKRĘCENI IWYROLOWANI Komentarz Wyprawę na plac Wolności i Stary Rynek w Poznaniu, gdzie odbywa się świąteczny jarmark, obiecywaliśmy dzieciom od dwóch tygodni. Początkowo planowaliśmy wybrać się tam w weekend, ale po opowieściach znajomych, którzy 40 minut czekali w kolejce na karuzelę, zmieniliśmy plany. W końcu udało się. Zdobyliśmy nawet trzy darmowe bilety dla dzieci, co uratowało mnie przed frustracją. Jako żew tygodniu każda minuta naszego czasu jest nawagę złota, pojechaliśmy do centrum samochodem. Odebranie dzieci ze szkoły i przedszkola, potem dotarcie na plac Wolności i powrót tramwajem do domu zajęłoby za dużo czasu i nie przekonują mnie żadne teoretyczne wyliczenia, bo od lat przeprowadzam eksperymenty komunikacyjne w praktyce. Finansowo również nie wychodzimy źle wybierając samochód. Za parking pod placem Wolności zapłaciliśmy 8 złotych. Wprawdzie nasze dzieci mogą jeździć komunikacją miejską za darmo, ale my musimy zapłacić za bilety. Trasę z Grunwaldu do centrum i z powrotem na Junikowo zdecydowanie szybciej pokonuje się samochodem Kiedy już dotarliśmy na miejsce i z łatwością zaparkowaliśmy, pierwsze kroki skierowaliśmy do wielkiego koła, na które najbardziej czekały dzieci. Gdybyśmy kupowali bilety, to za tę atrakcję zapłacilibyśmy 85 złotych. Na szczęście, mieliśmy wejściówki dla dzieci i okazało się, że z dorosłych tylko ja jestem chętna na tę przejażdżkę. Za 20 złusiedli-śmy w zabudowanym koszu i czekaliśmy aż zapełnią się pozostałe miejsca. W końcu ruszyliśmy ku uciesze dzieci. Po dwóch okrążeniach koło zatrzymało się i okazało się, że to koniec. Poczuliśmy się rozczarowani. Gdybym zapłaciła za te dwa okrążenia 85 złotych, byłabym dodatkowo zła. Po kole każde z dzieci wybrało sobie po jednej karuzeli po 8 zł (razem 24 zł). Zakręceni ruszyliśmy ulicą Paderewskiego do Starego Rynku, gdzie największą atrakcją okazały się kolorowe punkty na bruku wyświetlane z rzutnika. Niby było kolorowo, z głośników płynęły świąteczne melodie, ale jakoś tak smętnie mi się wydawało. Nigdy chyba nie zrozumiem, jak jarmarczna atmosfera i plastikowe gadżety mają pomagać w przeżywaniu świąt 06 rodzinny moda Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 PIERWSZA GWIAZDKA Karmiąca mama podczas pierwszych świąt z nowo narodzonym dzieckiem też może być elegancka MAMA W KADRZE Świąteczny czas to moment, w którym warto zrobić zdjęcia. Będą pamiątką Magdalena Baranowska-Szczepańska m.baranowska@glos.com ,f ierwsze święta Pz niemowlakiem to wyjątkowy moment. Co prawda maluszek nie zdaje sobie jeszcze sprawy z ogromu emocji, które towarzyszą temu okresowi, ale dla rodziców ten czas jest wyjątkowy. Pierwsze święta z małym dzieckiem najlepiej spędzić we własnym domu. To tu najbezpieczniej czuje się maluszek - wśród znajomych mu przedmiotów i we własnym łóżeczku. Jak ubrać się na święta, by było wygodnie i dostojnie? To pytanie zadaje sobie każdego roku każda z nas. I nic w tym dziwnego, bo to przecież czas wyjątkowy. Ale i dla karmiącej mamy duże wyzwanie. - Każda mama powinna pięknie wyglądać. Codzienne t-shirty i dresy typu homewear chowamy na czas świąt do szafy! - mówi Beata Ruszkowska, projektantka i stylistka i podpowiada, że na te specjalne okazje najlepiej sprawdzi się sukienka z miękkiej dzianiny w odpowiednim czerwonym kolorze. Współczesne mamy mogą wybierać spośród odzieży specjalistycznej, tak aby karmienie piersią nie by- ło sensacją wieczoru. Sukienki dostępne obecnie na rynku są dostosowane do karmienia (mają specjalne przeszycia z dziurkami w miejscu piersi), a miła w dotyku dzianina sprawdza się przy pracy w kuchni. Idealną pamiątką z takiego świątecznego wieczoru są zdjęcia. To także świetny sposób na miłe spędzenie czasu w gronie najbliższych. - Ubierzmy siebie i dziecko w miękkie czapki z pomponem lub inne mikołajkowe atrybuty. Pobawmy się, w święta, jest przecież na to czas. Jeśli jednak czerwień nie jest tym ulubionym kolorem i bardziej pasują nam lekkie pastelowe kolory, to sięgnijmy po sukienki z bardzo modnej kratki w odcieniu ciepłych pudrowych różów - podpowiada Beata Ruszkowska. - Ładne zdjęcia z pierwszych wspólnych świąt, będą wspaniałą pamiątką na całe życie. Kolejna propozycja dla karmiących mam, to elegancka bluzka z falbanką. Całość w stylu angielskim w kwiaty na granatowym tle pasuje do plisowanej spódnicy. - Nowoczesna mama może być piękna i wyglądać odpowiednio w każdej sytuacji, nawet kilka dni po porodzie. Szczęśliwa mama to zadowolone dziecko i o tym zawsze należy pamiętać -dodaje projektantka i stylistka. Czerwona sukienka do karmienia świetnie się sprawdzi podczas świąt W KRATKĘ Kratka z pastelowym różem to propozycja dla tych mam, które nie lubią czerwieni Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 rodzinny kuchnia 07 TERAZ KILKA SŁÓW O MAGII POTRAW NA WIGILIJNEJ KOLACJI Wszystkie produkty na wigilijnym stole miały symboliczne znaczenie (Hrycsiye Hanna Wieczorek hanna.wieaorek@gazeta.wroc.pl Opowiem dzisiaj o różnych przesądach i wróżbach związanych z Wigilią i jedzeniem. A jest ich sporo. Zacznę jednak od podłaź-niczki, która dawniej zastępowała choinkę. Podłażniczka, zwana bożym lub rajskim drzewkiem i jutką, to ścięty wierzchołek iglaka, najczęściej jodły, podwieszony u powały szczytem w dół. Wieszano na nich orzechy, ciastka, złocone nasiona. Miała chronić rodzinę przed chorobami, nieczystymi siłami, dawała nadzieję na miłość w rodzinie. Jeśli w domu była panna na wydaniu, wypatrywała kawalerów, którzy usiłowali z jutki zerwać jabłko czy orzech. W ten sposób oznajmiali, że zamierzająuderzać wkonkury do panny. Na stole wigilijnym powinny się pojawić wszystkie płody, ze wszystkich miejsc, w których je pozyskiwano przez cały rok. I z ziemi, i z powietrza, i z wody, i z lasu. Wszystkie te produkty miały też znaczenie symboliczne. Choćby suszone grzyby, które gwarantowały rodzinie przypływ gotówki w nadcho- dzącymroku. Takjak dzisiaj wierzymy, że pieniądze nie „wyciekną" z portfela, jeśli nosimy w nim łuski z wigilijnego karpia. Nakoniec wigilijnej kolacjiko-niecznie trzeba było zjeść jabłko - żeby gardło nie bolało w nadchodzącym roku. Gospodyni zaś musiała zjeść kaszę, ponieważ „Żona, która w wigilie kaszy nie je, cierpi nędze, bo mąż przepija zarobione pieniądze". W Olzie dobry finansowo rok miało gwarantować podrzucenie śmieci sąsiadom. W Bielsku-Białej trzeba było przynajmniej raz kichnąć w czasie wieczerzy wigilijnej - to gwarantowało uniknięcie wczesnej śmierci. Natomiast w Bytomskiem mówiono, że ile razy kichniesz w czasie Wilii, tyle razy... będziesz chory w nadchodzącym roku. Kosztowanie potraw wigilijnych miało sprowadzić cierpienia na dzieci. Gorsza kara czekała tego, kto wstanie od wigilijnego stołu przed końcem wieczerzy. Bo wierzono, że go nagła śmierć. Tyle o wróżbach, teraz przepisy na mniej znane potrawy wigilijne. Składniki_ 200g migdałów słodkich "W- 6 migdałów gorzkich (opcjonalnie) 200g rodzynek 2 litry mleka lOOgryżu 5-6 łyżek cukru sól Sposób przygotowania: Obrane migdały siekamy (możemy przepuścić przez maszynkę), ucieramy z cukrem i kilkoma łyżkami mleka. Rodzynki myjemy w ciepłej wodzie. Ryż gotujemy na sypko. Teraz masę migdałową zalewamy gorącym mlekiem, dodajemy szczyptę solii całość mieszamy. Migdały z mlekiem i ryżem gotujemy na małym ogniu kwadrans. Do przecedzonej zupy dodajemy rodzynki, a gdy na-pęcznieją, dokładamy ryż. Podajemy na ciepło. Składniki szklanka pęczku po pół szklanki suszonych śliwek, jabłek i gruszek ćwierć szklanki rodzynek sól cukier. Sposób przygotowania: Owoce płuczemy i gotujemy w sześciu szklankach wody do momentu, kiedy będą miękkie. Do wywaru dosypujemy opłukaną kaszę oraz zaparzone wcześniej rodzynki. Całość doprawiamy do smaku cukrem i gotujemy jeszcze kwadrans. Odstawiamy garnek pod przykryciem, najlepiej na noc, aż kasza wchłonie płyn. MAZOWIECKIE RWAKI Składniki_ 4 ziemniaki łyżka pszennej mąki jajko Sposób przygotowania: Gotujemy obrane ziemniaki i przeciskamy przez praskę lub mielemy. Dodajemy mąkę, jajko, a następnie dobrze wyrabiamy. Ciasto rwiemy na kawałki, wałkujemy w dłoniach (pierwotnie rwaki miały kształt wrzeciona) i wrzucamy do wrzątku. Wigilijne rwaki podaje się z masą makową lub okraszone olejem i zeszkloną cebulką. 08 rodzinny Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 Ile potraw powinno się znaleźć na wigilijnym stole? Pięć, siedem, dziewięć czy dwanaście? Wiadomo, Wigilia świąt Bożego Narodzenia nie jest świętem, ale w polskiej tradycji to najbardziej rodzinny dzień w roku. Podobnie jak w Polsce, Wigilię obchodzi się na Litwie, w Czechach i na Słowacji. Co więcej, zwyczaj łamania się opłatkiem jest nieznany poza Polską i Litwą. W wielu krajach nie ma postu (przypominamy, że również w Polsce obecnie nie jest obowiązkowy) ani pasterki. Dzisiaj w większości polskich domów wigilijna wieczerza musi się składać z 12 po- traw, na cześć 12 apostołów. Jednak nie zawsze tak było. Według starych tradycji, liczba potraw wigilijnych powinna być nieparzysta. W Encyklopedii staropolskiej Zygmunta Glogera znajdziemy takie wyjaśnienie: „Wieczerza wigilijna u ludu składała się zwykle z potraw 7-miu, szlachecka z 9-u, pańska z 11-tu. Kto ilu potraw nie skosztuje, tyle go przyjemności w ciągu roku ominie. W domach zamożniejszych panie rozdawały w dniu tym »kolędę« czyli podarki swej czeladzi i dobrze prowadzącym się dziewczętom ze wsi. Po spożyciu wieczerzy wigilijnej, czy to w chacie czy w pańskim dworze, oboje gospodarstwo, zgromadziwszy rodzinę i domowników, spędzali resztę wieczora na śpiewaniu kolęd o Narodzeniu Je-zusowem". Teraz zobaczmy, jak wygląda Wigilia w innych krajach. IW Wielkiej Brytanii w Wigilię większość osób pracuje. Uroczysty obiad jada się w pierwszy dzień świąt Bożego Naro- dzenia. Tradycyjnym daniem tego dnia jest pieczony indyk z żurawiną. W Boże Narodzenie Brytyjczycy rozdają też sobie nawzajem prezenty. I Wigilii nie ma również w Holandii i coraz częściej w Belgii, gdzie zamieniana jest na uroczyste śniadanie świąteczne w restauracji. W Belgii Wigilia jest dniem przeznaczonym na ceremonie religijne i jasełka. I We Francji najważniejszy jest obiad świąteczny, z pasztetem strasburskim z gęsiej lub kaczej wątróbki (foie gras), ostrygami i wędzonym łososiem. Powszechnie podczas Wigilii jada się mięso drobiowe, zwłaszcza indyka. IW Danii podczas Wigilii podaje się pieczoną kaczkę, a na zakończenie ryż z migdałami. IW Austrii na wigilijnym stole znajduje się karp lub kaczka, a w Niemczech jest to bardziej wystawna obiadokola-cja, składająca się najczęściej z sałatki z ziemniakami i parówek. IW Norwegii podczas Wigilii podaje się żeberka wieprzowe i gotowane mięso owcze lub specjalne danie przygotowane z solonej oraz gotowanej ryby (moczonej w ługu sodowym przez 2-3 dni), którą następnie podaje się z boczkiem. Potrawa ta nosi nazwę lutefisk. IW Grecji od rana dzieci chodzą po kolędzie. Na każdym stole znajdziemy Chleb Chrystusa - duże słodkie bochenki w różnych kształtach i z różnymi zdobieniami. OPR.HAN WARTO WIEDZIEĆ Dla pań domu przygotowania do Wigilii i bożonarodzeniowych obiadów, szczególny tych, na których mają się pojawić goście, to nerwowy czas. W pośpiechu łatwo o kuchenne katastrofy, takie jak przesolona czy zbyt ostro doprawiona zupa albo przypalone gołąbki. Nie warto się załamywać, podajemy kilka rad, które mogą pomóc uratować świąteczne potrawy. JAK URATOWAĆ PRZESOLONA POTRAWĘ? I Jeśli przesolicie Państwo zupę, najlepiej wrzucić do niej surowego, obranego, ale nie-pokrojonego ziemniaka i gotować w zupie 10 minut. Ziemniak powinien wchłonąć sól. I Jeśli za słone jest inne danie, najlepiej wrzucić do niego obrane i pokrojone jabłko (kawałki nie powinny być zbyt małe, ponieważ trudno je będzie wyłowić z garnka). Jabłko gotujemy w przesolonym daniu 10 minut, powinno w tym czasie wchłonąć sól. I Ziemniaki i jabłka możemy zastąpić kromką chleba, która również powinna wchłonąć sól. CO ZROBIŁ JEŚLI DANIE JEST ZBYT PIKANTNE? I Możemy do naszej potrawy dodać odrobinę cytryny, która powinna zneutralizować smak. I Ten sam efekt możemy osiągnąć, dodając do naszego dania trochę śmietany lub jogurtu. CZY MOŻNA URATOWAĆ PRZYPALONE DANIE? I Nigdy nie mieszamy przypalonej potrawy. Wyjmujemy ją z garnka warstwami - wierzchnie warstwy prawdopodobnie da się jeszcze wykorzystać. I Smak spalenizny w zupie najlepiej zneutralizować poprzez gotowanie w niej połówki cebuli przez kwadrans. ■ Inny sposób na pozbycie się smaku i zapachu spalenizny z zupy to włożenie do niej (ale nie gotowanie!) kromki chleba na mniej więcej 15-20 minut. ■Jeżeli przypaliły się nam ziemniaki, wyrzucamy te, które są spalone, pozostałe gotujemy w innym garnku, napełnionym świeżą wodą. ■Jednym ze sposobów ratowania przypalonej potrawy jest szybkie schłodzenie je, np. poprzez wstawienie przykrytego pokrywką garnka do miski z zimną wodą. Po kwa-. dransie wyjmujmy garnek z miski i delikatnie zdejmujemy warstwami potrawę znad spalonej części. Danie przekładamy do czystego garnka i gotujemy lub podgrzewamy. Szybkie schłodzenie powinno zapobiec przejściu naszego dania smakiem i zapachem spalenizny. ■H—■ £ Wigilia last minutę. Zdarza się, że zostaje nam bardzo mało czasu na przygotowanie świątecznej kolacji. Oto kilka prostych przepisów, które pomogą nam błyskawicznie przygotować Wigilię. Filet z karpia duszony w bulionie luterańskim Składniki: 600g filetów z karpia 200g cebuli 500ml piwa pszenicznego 50 g cytryny 30 ml miodu 100 ml masła klarowanego sól, pieprz, liść laurowy Oczyszczone filety z karpia kroimy na porcje, przyprawiamy solą, pieprzem, przekładamy cebulą, skrapiamy cytryną i odstawiamy do lodówki na godzinę. Po tym czasie filety z karpia obsmażamy na klarowanym maśle, dodajemy cebulę, miód, liść laurowy, zalewamy piwem i dusimy około 5 minut. PS Piwo możemy zastąpić bulionem warzywnym. Semik na szybko, bez ciasta Składniki: kilogram sera z wiaderka 4 średnie jajka 200g masła 150 g cukru 4 łyżki mąki ziemniaczanej 3 krople olejku waniliowego Zaczynamy od roztopienia masła i przestudzenia go. Następnie do miski wkładamy ser, wbijamy jajka, dodajemy cukier, mąkę ziemniaczaną, roztopione masło i olejek waniliowy. Wszystko dokładnie mieszamy (możemy zrobić to mikserem). Kiedy masa ma konsystencję budyniu, przekładamy ją do tortownicy (najlepiej o średnicy 24 cm) wyłożonej papierem do pieczenia. Sernik wkładamy do piekarnika rozgrzanego do 190 st. Celsjusza i pieczemy 20 minut, potem zmniejszamy temperaturę do 150 st. Celsjusza i pieczemy dalsze 30 minut, na koniec zmniejszamy temperaturę do 120 stopni i pieczemy sernik ostatnie 30 minut. Po wyłączeniu piekarnika uchylamy drzwiczki i pozostawiamy w nim ciasto na 10 minut, potem ostrożnie wyjmujemy. Makaron z makiem i bakaliami Składniki: 250g makaronu (w niektórych regionach obowiązkowo muszą to być łazanki) 380g gotowej masy makowej z bakaliami (mała puszka) łyżka masła łyżka miodu bakalie (migdały, orzechy, rodzynki, pokrojone figi) Makaron gotujemy al dente (według przepisu na opakowaniu). Do masy makowej dodajemy łyżkę ciepłego masła, łyżkę miodu i bakalie. Tak przygotowaną masę makową mieszamy z ugotowanym makaronem. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 rodzinny 09 Co zrobić, jeśli na wigilię zaprosiliśmy gości, którzy niejadąją ryb? Proponuję podać im selerybki. Powinny im smakować! Wszyscy, którzy próbują selerybek, twierdzą, że mają one smak prawdziwych ryb. Składniki: kilogram selera 2 litry bulionu warzywnego 2arkuszenoiii5dodatkowych arkuszy do owijania kotletów 2 łyżki sosu sojowego 4 liście laurowe 2 ziela angielskie łyżeczka ziaren kolendry sóliczarny pieprz mąka pszenna lub ryżowa olej roślinny Gotujemy bulion z dwoma arkuszami wodorostów nori, liśćmi laurowymi, zielem angielskim, kolendrą oraz sosem sojowym. Obranego selera kroimy na pół, a potem na plastry 0 grubości około centymetra 1 gotujemy w bulionie około 15-20 minut. W czasie kiedy seler stygnie, tniemy arkusze nori na węższe paski. Następ- nie do jednej miseczki nalewamy trochę mleka, a do drugiej wsypujemy mąkę. Każdy plaster oprószamy solą oraz pieprzem i owijamy paskiem nori, a potem chwilę moczymy w mleku, by wodorosty lepiej przylepiły się do selera. Teraz nasze selerybki delikatnie obtaczamy wmące. Tak przygotowane selerybki smażymy z obu stron na rozgrzanym oleju. Gotowe, (han) 2kg kiszonej kapusty, kaogram świeżą, poszatko-wanej kapusty, pół kg boczku wędzonego, kg wieprzowiny (karkówka lub łopatka), pół kg wołowiny, 200gstoniny (najlepiej wędzonej).4kiełbasy, szklanka bulionu. 4cebule, lOOgsuszorychgrzy-bów. 15 wędzonych śSwek,2jabłka winne.250g przecieru pomidorowego woda. przyprawy: sól i pieprc w ziarnach (wedłt^ uznania). 4 Rście laurowe, 6 ziaren ziela angielskiego. 5 ziaren jałowca, ły-żeczka kminku. 1 łyżka majeranku, łyżka sproszkowaną słodkiej papryki, szklanka czerwonego wy-trawnegowina Słoninę iboczek kroimy i podsmażamy, dodajemy pokrojoną w kostkę wołowinę, wieprzowinę i kiełbasę i dokładnie obsmażamy. Dodajemy pokrojoną cebulę i szklimy. Wszystko przekładamy do większego garnka i stawiamy na niewielkim ogniu. Opłukaną i odciśniętą kapustę kiszoną kroimy i wrzucamy do garnka. Następnie dodajemy poszatkowaną świeżą kapustę oraz wino, bulion i przecier pomidorowy. Pamiętamy 0 mieszaniu. Suszone grzyby zalewamy niewielką ilością wody na około 10 min, aby zmiękły, następnie wraz z tą wodą wlewamy do bigosu. Dodać liście laurowe, ziele angielslde, ziarna jałowca, ziarna pieprzu. Gotować jeszcze ok. 4 godziny, Gd czasu do czasu mieszając. Dodać pokrojone w kostkę jabłka, całe śliwki i resztę przypraw 1 gotować przez godzinę. Jeśli trzeba, dolewany trochę wody. Gotowy bigos warto przemrozić. Przepis ze strony www.berger.bi2.pl 35 daggrochu, kg kiszonej kapusty. 20 dag gotowanych ziemniaków 2-3 Sstki laurowe. kSca ziaren czarnego pieprzu, sól i pieprz mielony do smaku. Groch moczymy przez noc w wodzie. Pokrojoną kapustę wkładamy do garnka, zalewamy zimną wodą. Dodajemy przyprawy i namoczony groch. Gotujemy na małym ogniu, aż groch będzie średnio twardy (ok. godziny). Gotowane ziemniaki trzemy do garnka z kapustą. Dodajemy sól i pieprz i gotujemy jeszcze 15 minut. Przed podaniem odlewamy wodę z kapusty. Składniki:____________ _____________________________ 60 dag kiszonej kapusty. 10 dag suszonych grzybów. 5 dag suszonych śliwek, kostka bulionowa grzybowa. 6 ziarenek pieprzu. 3 ziarenka ziela angielskiego. 2 średnie cebule. 5 ziaren jałowca. 2 liście laurowe, 3 goździki, masło lub smalec, lub olej. sól. mielony pieprz, inne przyprawy Grzyby moczymy przez noc i gotujemy około 20 minut, aż będą miękkie. Odcedzamy (nie wylewamy wody) i kroimy w paseczki, podobnie jak śliwki. Kapustę wkładamy do gamka, wlewamy wodę z grzybów, dodajemy kostkę bulionową, śliwki oraz przyprawy i dusimy około godziny, aż kapusta będzie miękka. Posiekaną cebulę szklimy na maśle, oleju lub smalcu. Gdy kapusta jest prawie miękka, dokładamy grzyby i doprawiamy do smaku. Dusimy jeszcze kilkanaście minut. Dobrze jest kapustę dusić przez 2-3 dni z rzędu po kilkanaście minut dziennie. 2 główki kapusty pół litra kaszy perłowej lub ryżu 2 cebule 3 łyżki ugotowanych usiekanych grzybów łyżka masła pół łyżki mąki, sól. pieprz, żur żytni. Kapustę gotujemy w lekko słonej wodzie i oddzielamy wszystkie liście. Pół litra kaszy perłowej lub ryżu wypiekamy w piecu z masłem, mieszamy je z solą, pieprzem, dwoma posiekanymi i przyrumienionymi cebulkami, dwoma lub trzema łyżkami ugotowanych i usiekanych suchych grzybów. Tak sporządzonym farszem smarujemy liście i formujemy gołąbki, które układamy wbrytfance. Zalewamy je litrem przegotowanego żuru żytniego, dodajemy łyżkę masła i dusimy na wolnym ogniu pod pokrywą tak długo, aż będą zupełnie miękkie i sos zgęstnieje. Wówczas zaprawiamy potrawę mąką (można też dodać kwaśnej śmietany). 3 kg ziemniaków kg żeberek wieprzowych (może być też mięso kaczki lub gęsi) cebula sól, pieprz do smaku Parzymy wrzątkiem ziemniaki starte na tarce. następnie doprawiamy solą i pieprzem. Dodajemy cebulę pokrojoną w kostkę. Garnek smarujemy tłuszczem i wlewamy gotowe, doprawione ciasto ziemniaczane. Żeberka (lub inne mięso) kroimy w kawałki długości około 7 cm i wciskamy w ciasto. Przykrywamy folią i pokrywką, a następnie pieczemy w piecu chlebowym lub piekarniku 4-5 godz. PS Mieszkańcy Czermna (pow. konecki) w wigilię wielkich świąt tradycyjnie przygotowywali ku-giel. Jeśli nie mieli pieca chlebowego, zanosili go do miejscowej piekarni. Gotowy kugiel odbierali następnego świątecznego poranka, po wyjściu z pierwszej mszy. Jeszcze ciepły przenosili do domów i zjadali jako świąteczne śniadanie. Ci, którzy mieli swoje piece chlebowe, kugle piekli po wyjęciu z pieca chleba ipo powrocie z pasterki podjadali z pieca ciepły kugiel. Resztę kończyli już na śniadanie. Przepis ze strony potrawyregionalne.pl Potrawy wigilijne i bożonarodzeniowe z różnych stron Polski. Zapraszamy na prawdziwy śląski bigos, czarną kapustę rodem spod Wilna, postne gołąbki i kugiel, który w świę tokrzyskiem jadano zaraz po pasterce lub na śniadanie w pierwszy dzień świąt Śląski bigos świąteczny Składniki: Postny groch z kapustą z Pienin i litewska czarna kapusta Składniki: Postne śląskie gołąbki Składniki: Kugiel z Czermna zaraz po pasterce Składniki: 10 rodzinny kuchnia Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 22-23.12.2018 Hanna Wieczorek hanna.wieGOfek@gazeta.wrocpt Świąteczne dni to czas. kiedy pozwalamy sobie na dietetyczne grzechy. Podobno rekordziści potrafią w czasie świąt zjeść dziennie 10 tys. kcal. kiedy nasze normalne zapotrzebowanie wynosi około dwóch tysięcy! Przecież trudno się oprzeć piernikowi mamy. torcikowi orzechowemu cioci Anieli, bigosowi wujka Heńka... eraz postraszę nieco Państwa i podam garść infor-macji na temat ka-loryczności świątecznych posiłków, zupa rybna z kaipia (400 g) 330 kcal kapusta z grzybami (200 g) 200 kcal karp panierowany smażony (150 g) 370 kcal filet panierowany z dorsza, smażony (150 g) 300 kcal filet z kurczaka bez skóry panierowany, smażony (150 g) 350 kcal kaczka pieczona ze skórą (150 g) 480 kcal schab panierowany ze śliwką (150 g) 330 kcal pierogi z grzybami 3*4 sztuki (100 g) 250 kcal kompot z owoców suszonych (250 g) 100 kcal kutia (100 g) 280 kcal makowiec (50 g) 180 kcal ws&ys " ' " ŚWIĘTA TO NIE CZAS NA ODCHUDZANIE Trudno walczyć z chęcią na świąteczne smakołyki. Podpowiadamy, co zrobić, by ograniczyć straty sernik domowy (50 g) 120 kcal 60 kcal piernik (50 g) 160 kcal Nie ma co ukrywać, dobrze nie jest. Ale od razu proponuję Państwu kilka pomysłów na to, jak ograniczyć świąteczne, hmmm, obżarstwo. Zacznijmy od tego, że warto nałożyć na talerz od razu wszystkie potrawy, których chcemy spróbować. Dzięki temu mamy większą kontrolę nad ilością spożywanego jedzenia. I żadnych dokładek! Co poza tym? Ano zaczynamy od dań jak najmniej kalorycznych: barszczu, warzyw, kapusty z grzybami, chudych ryb. Dlaczego? Ponieważ tych potraw można zjeść trochę więcej, ale oczywiście z umiarem. Sięgając później po te bardziej kaloryczne - smażone ryby, śledzie, pierogi, ciasta - zjemy ich mniej, ponieważ pierwszy głód zaspokoiliśmy potrawami mniej kalorycznymi. Nie możemy zapominać o dostarczeniu organizmowi odpowiedniej ilości płynów. Polecane są: herbata zielona, czerwona -szczególnie wskazana po obfitych posiłkach -oraz herbaty owocowe, napar z mięty, woda mineralna z kawałkami cytryny. Soki owocowe również dostarczają kalorii! Możemy też zadbać, by nasze wigilijne i świąteczne potrawy były nieco „odchudzone". Niektóre sposoby są bardzo proste, na przykład ma- jonez w sałatkach zastępujemy jogurtem. Jeśli Państwo nie są w stanie zupełnie zrezygnować z majonezu, proponuję zrobić mieszankę jogurtu z jedną łyżeczką majonezu - to wystarczy, by poczuć jego smak. Zapytacie zapewne, ile kalorii zawierają ryby. Karp do najchudszych nie należy. Faktycznie, podobnie jak śledź zaliczany jest do tłustych gatunków ryb. Fachowcy radzą, by jedynie skubnąć potraw z karpi i śledzi, a później zabrać się za chude ryby, do których zaliczamy np. mintaja, solę czy morszczuka. Na kaloryczność ryby największy wpływ ma metoda, jaką zostanie przygotowana. Najlepiej więc doprawić naszą solę czy mintaja ziołami i upiec w folii lub ugotować na parze. Różnica w kaloriach jest zauważalna. Wystarczy powiedzieć, że 150 g soli smażonej w głębokim tłuszczu to 320 kcal, 150 g soli pieczonej w piekarniku to tylko 120 kcal. Jeszcze jedna rada dotycząca śledzi. Zamiast dodawać do śledzia olej lub majonez, dodajmy tylko cebulkę i ogórek kiszony. Można go skropić odrobiną naturalnej oliwy. Rady radami. Wiadomo, że trudno nam będzie się oprzeć świątecznym smakołykom. Dlatego radzę Państwu zaplanować rodzinny spacer. Nie dość, że zdrowy, to dodatkowo wzmocni nasze rodzinne relacje. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 22-23.12.2018 rodzinny gwiazda U orzata Rozenek an chcą być A na zawsze razem Ona to prawniczka z dol