c
I
2,70
ZŁ
W TYM
SWAT
Nr ISSN 0137-9526
Nr indeksu 348-570
9 770137 952060
\ Dziś w „Głosie": zaproszenia na weekendowe imprezy
Głos
Pomorza
Sobota-niedziela 15-16 września 2018
Rozmowa: Mars w roli głównej -astronomiczny projekt
dla najmłodszych
V
STRONA 2
Wiceprezydent Częstochowy potrącił 5-latka, nie udzielił pomocy i uciekł z miejsca wypadku
STRONA 5
Lekkoatletyka -Słupsk. W niedzielę V Memoriał im. Ryszarda Ksieniewicza
STRONA 12

n
Zwierzęta Radzimy i podpowiadamy, czy obcinać yorkowi grzywkę i jak dbać o świnkę morską
strona 12

Łukasz Fabijański lubi rap i szuka swojego miejsca w kinie
strona 14
Kuchnia Zupy, dżemy, zapiekanki, sałatki i inne wariacje na temat dyni. Polecamy dziś pyszne przepisy!
Strony 7-10
Tr. . *
Uwaga na maile o konieczności opłacenia faktury wystawionej jakoby przez ZUS
STRONA 3
Ustka ogłasza przetargi,
ale na dworce nie ma chętnych. Zapętlona sprawa węzła
STRONA 4
Akcja redakcja: Ulicę Poniatowskiego w Słupsku po uczcie pijaków trzeba posprzątać
STRONA 7
977013795206037
02	Druga strona
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Pogoda w regionie
Dzisiaj	■
19°C V\
3fC
Ciśnienie 1018.6 hPa Wiatr W15 km/h Uwaga zachmurzenie
Niedziela	Poniedziałek	Wtorek
18°C irc 21°C irc 23°C i3°c
Jwaga: przelotne zachmurzenia i deszcz
Magdalena Olechnowicz
MOGĄZ DUMĄ WYPINAĆ PIERŚ
Panuje przekonanie, że skomplikowane operacje chirurgiczne lepiej wykonywać w dużych ośrodkach medycznych. Przekonanie, jak się okazuje, nie do końca słuszne. Jeśli wierzyć lekarzom - chi-mrgom, którzy szkolą się właśnie w słupskim szpitalu, nasza placówka niczym nie ndbiega od najlepszych ośrodków klinicznych w kraju, a nawet za granicą. Podczas warsztatów poruszono ważny temat. Mianowicie, wybitny chirurg z Niemiec bez ogródek powiedział do kamer, że powikłania po operacjach nie są niczym niezwykłym. Zdarzają
się, a nawet, powołując się na statystyki, podał, że stanowią od 4 do 6 procent. Czy to dużo, czy mało, trudno o tym dyskutować. Jako dziennikarzowi może mi się wydawać, że to w końcu nie tak dużo, bo to znaczy, że 94-96 proc. operowanych pacjentek jest zadowolona. Jednak jeśli jabądź ktoś mi bliski miałby znaleźć się w tym odsetku powikłań, zdecydowanie uznałabym, że powikłań jest za dużo. Dobrze, że zaczyna się o tym otwarcie mówić, a jeszcze lepiej, że zaczyna się działać w tym kierunku, aby odsetek był jeszcze mniejszy. Marzeniem jest, aby powikłań nie było wcale. To, co wbudza wątpliwości, to fakt, że nie wszystkie rekonstrukcje są refundowane przez NFZ. Jedynie te związane z zabiegami mastektomii. Rozumiem, że za zabiegi estetyczne pacjentka płaci, ale poprawianie błędów lekaskich powinno być refundowane w każdym przypadku. Czytaj na str. 3.
Niepodległościowy sukces uczniów IILO w Słupsku
II Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Słupsku jako jedyne w mieście i powiecie słupskim awansowało do finału konkursu na prezentację multimedialną Pomorskie Drogi do Nie-oodległej.
W finale znalazły się dwa trzyoso-ooweskładyzIlLO.
Konkurs Pomorskie Drogi do N iepodległej to jeden z ele-nentów programu obchodów !00-lecia Niepodległości Polski Pomorza, jego organizatorem est Zarząd Województwa Po-norskiego.
N konkursie brali udział uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, ctórzy mieli odnaleźć pomorskiego bohatera walki o niepodległość i przygotować prezentację ia jego temat.
Nlajlepsze prace z całego województwa pomorskiego zostaną zaprezentowane podczas uroczystej gali 27 września 2018 r. •v Bytowie.
WAŻ)
Miejska Komisja Wyborcza już działa wratuszu
Miejska Komisja Wyborcza w tym roku będzie pracować w 10-oso-bowym składzie. MKW tworzą: przewodniczący - Bartłomiej Głowala; z-ca przewodniczącego - Katarzyna Grzeszczak, członkowie komisji: Lech Czerny, Kamilla Dudek, Dorota Leszkiewicz, Dariusz Gumowski, Magdalena Pankau, Małgorzata Staszewska, Agnieszka Swędrowska i Agnieszka Wardowska-Pucułek. Do26 września 2018 r. MKW dyżury pełnić będzie w Urzędzie Miejskim w Słupsku, pl. Zwycięstwa 3, na I piętrze, w pok. Nrll7, tel. 59 84 88 474, fax: 59 8424 281. Dyżury odbywać się będą wg poniższego harmonogramu: 15.09 - od godz. 10 do godz. 18, 17.09 - od godz. 15 do godz. 24; 18.09. - od godz. 15.30 do godz. 18,19.09.- od godz. 15.30 do godz. 18,20.09. - od 15.30 do 18,21.09.- od 15.30 do 18, 24.09.2018- od 15.30 do godz. 18. ,25.09. - od 15.30 do 18.
(MAZ) *
Astronomia dla dzieci z Marsem w roli głównej
z dr Krzysztofem Myszkowskim z Akademii Pomorskiej o nowym projekcie edukacyjnym dla uczniów.
Projekt nosi nazWę „Przystanek-4 planeta od Słońca". Czyli chodzi o Marsa?
Tak, bo wybieramy się w kosmos, a Mars jest jednym z tematów naszego projektu, którego odbiorcami będą dzieci, uczniowie w wieku od 10 do 15 lat. Na ten projekt zdobyliśmy dofinansowanie z funduszy europejskich w kwocie ponad 221 tysięcy złotych, a także 33 tys. zł z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dzięki temu udział w zajęciach nie będzie obarczony żadnymi kosztami dla uczestników.
Jakie wymagania stawiacie uczniom chcącym wziąć udział w tym projekcie?
Nasz projekt nie ma być typowym zadaniem do rozwiązania. Chcemy zainteresować dzieci do zadawania pytań,
Dr Krzysztof Myszkowski, pracownik Akademii Pomorskiej w Słupsku
na przykład czy na Marsie można przeżyć albo ile trwa podróż na tę planetę. Czekamy na uczniów interesujących się przedmiotami przyrodniczymi i politechnicznymi, bo projekt przewiduje również budowę łazika mar-sjańskiego, co będzie osnową, wokół której będą się toczyć inne zajęcia.
Czy zajęcia będą się odbywać w obiektach Akademii Pomorskiej?
Tak. Większość zadań będzie realizować kadra nauko-wo-dydaktyczna uczelni.
A przewidziana jest na przykład obserwacja nieba?
Tak, oczywiście. Jest nawet przewidziana kilkudniowa wycieczka do jednego z obserwatoriów astronomicznych przeznaczonych dla młodzieży na południu Polski. To jest połączone z biwakiem pod gołym niebem, aby m.in. móc obserwować nocne niebo. Będzie też projekcja w planetarium. Zaprosimy również bardzo znaną osobę z telewizji, która pasjonuje się astronomią i która opo wie nam co nieco o tej dziedzinie.
Kiedy zaczynacie projekt i gdzie mają się zgłaszać rodzice. aby zapisać swoje dziecko?
Zaczynamy 13 października, a szczegóły w sprawie programu i zapisów znajdują się na stronie internetowej www.umo.apsl.edu.pl.
Wojciech Frełichowski
■ Cała rozmowa na www.gp24.pl
Po pochmurnym weekendzie koniec lata będzie bardzo letni
Daniel Klusek
daniel.klusek@gp24.pl
Ostatni tydzień lata zapowiada się bardzo przyjemnie. Na termometrach zobaczymy nawet 27 stopni Celsjusza.
W sobotę po południu można się spodziewać zachmurzenia i przelotnych opadów deszczu.
Termometry pokażą maksymalnie 18 stopni Celsjusza. Na Bałtyku powieje z siłą 5-6 stopni w skali Beauforta. W niedzielę zachmurzenie będzie umiarkowane i małe. Wiatr zacznie słabnąć, nie będzie też padać. Termometry pokażą od 18 stopni nad morzem do 20 stopni w głębi lądu.
- Od poniedziałku z południa Europy docierać do nas bę-
dzie cieplejsze powietrze pochodzenia śródziemnomorskiego - mówi Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Pogody Calvus w Słupsku. - Do piątku będzie więc ciepło, sucho i słonecznie. W poniedziałek temperatura wyniesie 22 stopnie, we wtorek 23 stopnie, w środę 24 stopnie, w czwartek 25 stopni, a w piątek nawet 27 stopni. Przyjemne będą też noce z temperaturą od 14 do 16 stopni.
A w przyszłą niedzielę, 23 września, rozpocznie się kalendarzowa i astronomiczna jesień. Pierwsze jej dni mają przynieść temperaturę do 20 stopni. Jesień ma być łagodna, ciepła i sucha. ©®
Wczoraj na terenie składu drewna Fimal przy ul. Zielonej w Słupsku odbyły się Targi Stolarskie. Zainteresowani mogli się zapoznać z najnowszymi trendami i innowacjami w branży stolarskiej. Imprezę prowadził znany showman i satyryk Paweł „Konjo" Konnak (stoi z lewej).
wred^<cjigSkaaiP6mora(' wSJupsfcu przy ud; We
mmmmm

Zbigniew Marecki

15 września
urn
Wojna trzynastoletnia: w bitwie na Zalewie Wiślanym flota gdań-sko-elbląska (25 okrętów) rozbiła flotę krzyżacką (44 okręty).
iM-
W Krakowie rozpoczęto usypywanie Kopca Kościuszki.
mm
W Warszawie rozpoczęły się balonowe zawody o Puchar Gordona Bennetta, zakończone trzecim w historii zwycięstwem polskiej załogi (Zbigniew Burzyński i Władysław Wysocki), dzięki czemu Polska otrzymała trofeum na stałe.
f&ri6£f
Premiera komedii filmowej „Sami swoi" Sylwestra Chęcińskiego.
Na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie odbył się ponowny pogrzeb zmarłego w1942 roku w Nowym Jorku gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego.
Ostatnie jednostki Północnej Grupy Wojsk Armii Rosyjskiej opuściły Legnicę.
Sławomir WHcariak. dziennikarz
Fakt używania botówwkampaniiwy-borczejwydajemisiędcKoczywisty i być może dlatego nie bulwersuje mnie specjalnie. Oczywiście mówięosytuacji,
gdy sztabnie ściemnia,że tegonie robi. Kataryna, blogerka Wreszcie glos rozsądku, bo już myślałam, żetylkoja nie rozumiem afery zza-mieszczaniem automatycznych wpisów na własnej stronie internetowe). Dominika Wielowieyska, dziennikarka
Owszem, boty są stosowane, ale trzeba nazywać rzeczy poimieniu:tooszuki-wanie ludzi, którzy myślą, że mają do czynienia z realnymi zwolennikami polityka. Atymczasem tofikcja.
ilBgrai
USD EUR CHF GBP
3.6817 43093 ) 3.8178 ) 43346 )
(+) wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (-) spadek ceny w stosunku do notowania poprzedniego
Glos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 15-16.09.2018
Wydarzenia
03
Jak ograniczać powikłania po operacjach piersi - chirurdzy doskonalili swoje metody
Magdalena Olechnowicz
ZAnmie
Powikłania po operacjach piersi stanowią 4-6 procent wszystkich wykonywanych. Lekarze w słupskim szpitalu szkołą się. jak je ograniczać i jak rekonstruować piersi najnowocześniejszymi metodami.
W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Słupsku trwają warsztaty dla chirurgów pod hasłem „Komplikacje i dylematy w chirurgii piersi". Lekarze zrekonstruowali piersi u czterech pacjentek, u których poprzednie rekonstrukcje nie dały pożądanego efektu. Oprócz słupskich chirurgów, uczestniczą w nich specjaliści z ośrodków w Polsce oraz z zagranicy.
- Rekonstrukcje piersi są wykonywane w wielu ośrodkach, ale pewne tylko w nielicznych. To te polegające na przeszcze-
Dr Marek Budner, szef Helios Kliniki w Bad Saarów w Niemczech, był mentorem dla słupskich chirurgów podczas wczorajszej operacji. Zaznacza jednak, że to doskonały zespół operatorów
pie w oparciu o własne, żyjące tkanki pacjentki - mówi Andrzej Sapiński, prezes szpitala. - Takich robi się stosunkowo mało. My jesteśmy jednym ze znaczących ośrodków w kraju, obok Gliwic, Krakowa, Łodzi czy Gdańska.
W 2017 roku chirurdzy w słupskim szpitalu wykonali
104 rekonstrukcje, w tym 46 połączonych z zabiegami mastektomii. W tym roku będzie ich więcej, bo już w ciągu ośmiu miesięcy wykonano ich 104, w tym 57 połączonych z mastektomią. - Pozostałe to zabiegi polegające tylko na rekonstrukcji, wykonywane m.in. w sytuacji, gdy pacjentki
miały mastektomię w innych ośrodkach, ale efekty nie były zadowalające, pacjentki czuły dyskomfort i wtedy trafiały do naszego ośrodka. U nas te zabiegi wykonywane są metodą mikrochirugii naczyniowej, gdzie pozostawiamy pełne unaczynienie i unerwienie dla nowo utworzonych piersi. Cza-
sami te nowe pierwsi są tak idealne, że musimy wykonać rekonstukcję drugiej, aby była pełna symetria, co daje pożądany efekt estetyczny i psychologiczny komfort pacjentki -mówi Sapiński.
Podczas dwudniowych warsztatów chirurdzy przeprowadzą cztery zabiegi, skonsultują osiem przypadków pooperacyjnych i pięć przedoperacyj-nych, zakwalifikowanych do zabiegów.
Zdaniem ekspertów zapotrzebowanie na rekonstrukcje jest ogromne. Powikłania zdarzają się u 4-6 procent pacjentek, bo, jak mówi dr Marek Budner, szef kliniki w Bad Saarów w Niemczech, są naturalną konsekwencją leczenia operacyjnego, zabiegów onkologicznych czy estetycznych. - O tym się głośno nie mówi, bo każdemu się wydaje, że nie powinno być żadnych powikłań, a tak nie jest. Nie chodzi o to, aby kogoś winić, ale o to, żeby to się nie powtarzało - mówił dr Budner.
To on stworzył zespół chirurgów składający się z lekarzy z całej Polski, z którymi pracuje
nad tym, jak te komplikacje i powikłania ograniczać i jak piersi rekonstruować w oparciu o najnowsze metody.
-	Samo usunięcie piersi to jeden problem, ale potem trzeba ten ubytek zrekonstruować, a po trzecie, dopasować stronę przeciwną, tak aby zachować symetrię - mówi Budner.
-	Chcemy szkolić lekarzy po to, aby te pacjentki były jak najlepiej leczone.
Okazuje się, że w szpitalu w Słupsku pacjentki są leczone w oparciu o jak najwyższe standardy. - Ośrodek w Słupsku nie jest gorszy od ośrodka za granicą - zapewnia dr Budner.
-	Zależy nam, aby pacjentki z powikłaniami, które krążą po całej Polsce w poszukiwaniu pomocy, trafiały właśnie do nas
-	mówi dr Daniel Maliszewski ze słupskiego szpitala.
-	A zapotrzebowanie jest ogromne, bo i zapotrzebowanie na leczenie raka piersi jest olbrzymie zarówno w naszym regionie, jak gdzie indziej - dodaje Cezary Kaczmarkiewicz, ordynator słupskiej chirurgii.
-	Rak piesi jest jednym z najczęstszych nowotworów.
Weekend dla aktywnych
Kegkmstupski
Daniel Klusek
daniel.idusek@gp24.pl
W sobotę i niedzielę będzie się można wybrać na wernisaż wystawy, rajd po gminie Kobylnica i podsumowanie lata w muzeum w Klukach. Nowy Teatr organizuje spektakle dla starszych widzów i dla najmłodszej publiczności.
Ceramiczna starówka
Jak wyglądała zabudowa słupskiego Starego Rynku w n połowie XIX wieku, zobaczymy na wystawie „Mały Paryż", która otwarta zostanie w sobotę o godz. 12 w Centrum Informacji Turystycznej przy ul. Starzyńskiego 8. Janina Dylewska, szefowa Pracowni Ceramicznej Ceramikamia, w skali 1:75 stworzyła stary ratusz wraz z kamienicami w czterech pierzejach. Wstęp wolny. Ekspozycja będzie czynna do 31 grudnia od poniedziałku do piątku w godz. 9-16, w soboty w godz. 10-15.
Teatr dla dużych i małych
Na dwa spektakle będzie się można wybrać w weekend do Nowego Teatru. W „Mayday 2" londyńskiemu taksówka-rzowi-bigamiście w matrymo-
nialnej szarży na dwa fronty na przeszkodzie staje współczesna technologia. Jego nie-wiedzące o sobie dzieci poznają się przypadkowo przez Internet i wszystko wskazuje, że łączy ich coś więcej niż zbieżność nazwisk... Początek w sobotę i niedzielę o godz. 18. Bilety: 35 i 30 zł. W ten weekend prowadzona będzie akcja Niania w teatrze. Dorośli mogą przyjść z dziećmi, z którymi w czasie spektaklu bawić się będą animatorki.
Natomiast w niedzielę o godz. 11 Nowy Teatr wystawi
spektakl dla najmłodszej widowni pt. „Brzechwolandia". To zaczarowany świat poezji i piosenki wykreowany przez aktorów we wspólnej interaktywnej zabawie z najmłodszymi odbiorcami teatru. Na scenie ujrzymy świat pełen przygód, w którym głównymi bohaterami są zwierzęta oraz rośliny. Bilety kosztują 17 zł.
Ostatni taki rajd
Na ostatni rajd rowerowy z cyklu Rowerem ze Szprychą po gminie Kobylnica - Jesień w Kobylnicy będzie się można
Farsę „Mayday 2" widzowie słupskiego Nowego Teatru będą mogli zobaczyć w sobotę i niedzielę o godz. 18
wybrać w sobotę. W rajdzie, który będzie miał długość ok. 17 km, mogą wziąć udział osoby początkujące. W programie jest przejazd rowerami po gminie, a także konkurs na największy grzyb jadalny i konkurs edukacyjny dla dzieci i młodzieży. Na mecie na uczestników czekać będą: ciepły posiłek, konkurencje sportowe i sprawnościowe oraz rozstrzygnięcie konkursów. Początek
0	godz. 9 na stadionie przy ul. Wodnej w Kobylnicy, wstęp wolny.
Kluki żegnają lato
W niedzielę w Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach odbędzie się impreza „Pożegnanie lata. Jesień się pyta, co lato zrobiło". W programie będzie między innymi: młócenie zboża, czyszczenie ziarna, cięcie słomy, wyciskanie soku z buraków i gotowanie melasy, szycie sieci, smołowanie łodzi, przędzenie i tkanie, kiszenie kapusty, gotowanie brukwiówki, wędzenie ryb, smażenie konfitur i placków ziemniaczanych, palenie kawy, pieczenie chleba
1	babek drożdżowych oraz kiermasz produktów spożywczych. Impreza potrwa w godz.
10-16, bilety kosztują 14 i 10 zł.
©®
ZUS ostrzega przed e-oszustami
Stopek
Zbigniew Marecki
zbigniew.marecki@polskapress.pl
Uwaga na maile z informacją o konieczności opłacenia faktury wystawionej jakoby przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Pod żadnym pozorem nie należy w nich otwierać załącznika. Plik ten zawiera zawiru-sowane oprogramowanie, które natychmiast instaluje się na komputerze.
W ostatnich dniach do części naszych klientówtra-fiły maile rzekomo z ZUS, z informacją o konieczności opłacenia wystawionej faktury. Do wiadomości załączony jest plik z fakturą. Jego otwarcie grozi zainfekowaniem komputera, blokadą dostępu do pli-
ków lub przechwyceniem wrażliwych danych, np. loginów i haseł bankowości elektronicznej czy mediów społecznościowych. Jeśli otrzymamy taki mail, najlepiej od razu go usunąć, a przede wszystkim - pod żadnym pozorem - nie otwierać załącznika -ostrzega Krzysztof Cieszyński, regionalny rzecznik prasowy ZUS w Gdańsku. Cieszyński zapewnia, że ZUS nigdy nie wystawia i nie wysyła faktur, tak jak nie wystawia i nie wysyła innej dokumentacji drogą mailową. Wszelkie dokumenty i formularze ZUS można pobrać samodzielnie ze strony internetowej Zakładu. Ewentualne informacje drogą elektroniczną ZUS przesyła tylko tym klientom, którzy posiadają konto naPlatformie Usług Elektronicznych. ©®
REKLAMA
mmmm
008238017

04__Wydarzenia
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Ustka ogłasza węzłowe przetargi, ale na dworce nie ma chętnych
Bogumiła
Rzeczkowska	,
bogumila.rzeczkowska@gp24.pl
Inwestycje
Ruszyły trzy przetargi na budowę węzła komunikacyjnego. Do tej pory w usteckim ratuszu otwarto koperty z ofertami pełnienia nadzoru inwestorskiego. Na drugą połowę września przełożono przetarg na przebudowę ul. Portowej. Jednak na remont dworca PKP i budowę autobusowego -unieważniono.
Węzeł komunikacyjny z dofinansowaniem unijnym ma być gotowy w czwartym kwartale 2019 roku. W ramach tej inwestycji zostanie przebudowana ulica Portowa (objęta odrębnym przetargiem w systemie zaprojektuj i wybuduj). Zakończenie robót planowane jest na czwarty kwartał 2020 roku.
i 1111

*
................ "
Remont dworca PKP i budowa dworca autobusowego miały rozpocząć się po wakacjach. Niestety, żaden oferent nie stanął do przetargu. Ratusz ogłosi nowy przetarg
Milionowa integracja
Całkowite koszty budowy węzła komunikacyjnego wynoszą 29,5 min zł. Ustka chce zintegrować komunikację kolejową z autobusową, rowerową i pieszą. Jednak o 1,7 min zł zmalała
kwota dofinansowania (obecnie wynosi 15,9 min zł). Dlatego, że ratusz planuje część powierzchni dworca PKP wykorzystać na zadania niezwiązane z transportem, co nie podlega dofinansowaniu.
Na remont dworca kolejowego i budowę autobusowego miasto przeznaczyło 17 min 550 tys. zł. Jednak ten właśnie główny przetarg - unieważniono, ponieważ nie stanął do niego ani jeden oferent.
- Na to zadanie zostanie ogłoszony nowy przetarg - informuje Eliza Mordal, rzeczniczka usteckiego ratusza.
Natomiast o tydzień, na 19 września, przesunął się termin otwarcia ofert na projekt i remont ul. Portowej. W tym przypadku jest sporo zapytań potencjalnych oferentów.
O oszczędnościach można mówić w przypadku przetargu na pełnienie nadzoru inwestorskiego. Tańszy oferent zaproponował tę usługę - i dla dworców, i dla ul. Portowej - w cenie o ponad połowę niższej niż miasto chciało na nią przeznaczyć. Firma zaoferowała łącznie niecałe 204 tys. zł, podczas gdy miasto chciało wydać 435 tys. zł.
Jak za dawnych czasów
Najciekawiej zapowiada się remont starego budynku dworca kolejowego. Na jego dachu pojawi się odtworzona wieżyczka, wzorowa na archiwalnych zdjęciach dworca.
Wydzielone zostaną pomieszczania dworca służące do obsługi pasażerów, samodzielne lokale usługowe oraz część biurowa. Pomieszczenia dworca do obsługi pasażerów (poczekalnia, kasy, informacja turystyczna, toalety dla pasażerów) pozostaną na obecnym poziomie, tj. na poziomie wiaduktu. Dostęp do poszczególnych kondygnacji będzie zapewniony z głównej klatki schodowej dworca oraz windy.
Natomiast na dworcu autobusowym zostanie zbudowana pętla z trzema zadaszonymi peronami, parkingiem dla autobusów, miejscami postojowymi dla samochodów osobowych, miejscami postojowymi Kiss&Ride, postojem taxi, parkingiem rowerowym Bike&Ride oraz infrastruktura drogowa - jezdnie, chodniki, ścieżki rowerowe, system kontroli i zarządzania miejscami parkingowymi oraz oświetlenie.
©®
Pani
Teresie Wełnitz
najszczersze wyrazy współczucia z powodu śmierci
Siostry
składają Koleżanki i Koledzy z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
Pani dr n. med. Elżbiecie Grygorowicz
wyrazy współczucia z powodu śmierci
Ojca
Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku
Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 13 września 2018 roku zmarł w wieku 68 lat
ś+p Władysław Jarząbek
Ceremonia pogrzebowa rozpocznie się mszą św. w kościele w Kobylnicy w dniu 15 września o godz. 13.00. Pogrzeb na Starym Cmentarzu w Słupsku ok. godz. 14.00 (kondukt od ul. Lotha). Pogrążona w smutku Rodzina
Zbierąją książki dla DPS
Koleżance Joli Krawczykiewicz
najszczersze wyrazy współczucia z powodu śmierci
Mamy
składają Dyrektor i Pracownicy z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
Jarosław Stencel
jaroslaw.stencel@polskapres5.pl
W Zespole Szkół Informatycznych i Szkole Mistrzostwa Sportowego w Słupsku trwa zbiórka książek dla podopiecznych Domu Pomocy Społecznej w Lubuczewie. Z inicjatywą wyszła tamtejsza młodzież. Akcja cieszy się dużą popularnością wśród uczniów. Zbiórka potrwa do 8 października.
Młodzież z ZSI i SMS zbiera książki beletrystyczne i popularnonaukowe dla pensjonariuszy DPS w Lubuczewie w ramach ak-q'i „Podaruj książkę, stwórz bibliotekę, sprawradość".
W akcji mogą wziąć udział wszystkie chętne osoby. Inicjatorzy zbiórki zachęcają wszystkie zainteresowane osoby, w szcze-
Każdy może wspomóc bibliotekę w DPS w Lubuczewie. przynosząc książki do ZSI w Słupsku
gólnościmłodychludzi, do przynoszenia książek, które zechcą przekazać podopiecznym DPS. Organizatorzy akcji zbierają książki nowe oraz używane, ale
w dobrym stanie. Miejscem zbiórki jest korytarz na I piętrze obok sekretariatu wbudynku Zespołu Szkół Informatycznych w Słupsku (ul. Koszalińska 9)-
Tam do specjalnego kosza można oddać książkę dla pensjonariuszy.
Celem akcji jest zebranie jak największej liczby książek, które później zostaną przekazane placówce ^w Lubuczewie. Koordynatorem akcji jest Karolina Pera, nauczycielka języka polskiego w ZSI i SMS w Słupsku.
Dodatkowe informacje można uzyskać pod numerem telefonu 516248129.
- Niemal każdy z nas ma w domu książki, po które już nie sięgamy. Takie egzemplarze tylko zalegająna półkach. Przekazując je, możemy mieszkańcom DPS w Lubuczewie sprawić ogrom radości. Mamy nadzieję, że pozwolą oneprzenieść siępensjona-riuszom w świat niesamowitych przygód, emocjibohaterów, tym samym ubarwiając czasami przepełnioną rutyną rzeczywistość -
zachęca Karolina Pera. ©®
006784385 REKLAMA
006786737
NEKROLOGI, KONDOLENCJE zamieszczane są w postaci anonsu na stronie
Głos
Pomorza
„Umarłych wieczność dotąd trwa Dokąd pamięcią im się płaci Chwiejna waluta. Nie ma dnia
By ktoś wieczności swej nie straciT
nekrologi
Zamieść nekrolog, kondolencje lub wspomnienia
0	najbliższych, którzy odeszli, w Głosie Pomorza
1	bezterminowo na stronie www.nekrologi.net

Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Polska	05
Wiceprezydent miasta potrącił dziesięciolatka i nie udzielił pomocy
Częstochowa
Bartłomiej Romanek
b.romanek@dz.com.pl
Wczoraj prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk odwołał jednego ze swoich zastępców Mirosława S„ który jest podejrzany o potrącenie 10-ietniego rowerzysty i ucieczkę z miejsca zdarzenia.
Mirosław S. nie jest już wiceprezydentem Częstochowy. Został odwołany przez prezydenta Krzysztofa Matyjasz-czyka po tym, jak na jaw wyszło, że S. jest podejrzewany o spowodowanie wypadku z udziałem dziecka i ucieczkę z miejsca zdarzenia.
- W związku z informacjami, jakie dotarły do Urzędu Miasta Częstochowy, dotyczącymi zdarzenia drogowego z udziałem pracownika funkcyjnego Urzędu Miasta, prezydent miasta podjął decyzję o cofnięciu upoważnienia do reprezentowania organu wykonawczego miasta i odwołaniu go ze stanowiska. Jego obowiązki zostały przekazane innym osobom. Urząd Miasta na bieżąco współpracuje ze służbami prowadzącymi czynności w sprawie wspomnianego zdarzenia drogowego -mówi Włodzimierz Tutaj, rzecznik prasowy Urzędu Miasta w Częstochowie. W magistracie wczoraj w pośpiechu zdejmowano tabliczki z nazwiskiem i funkcją byłego już wiceprezydenta.
Dzień po zdarzeniu urząd informował, że „w czwartek wysoko postawiony funkcyjny pracownik Urzędu Miasta zadzwonił, iż nie zgłosi się do pracy, ponieważ uczestniczył w zdarzeniu drogowym. W związku z tym pracodawca udzielił mu urlopu na żądanie".
Mirosława S., mieszkający na co dzień w Dąbrowie Górniczej jest podejrzewany o spo-
wodowanie	wypadku
w Nieradzie w powiecie częstochowskim w środę ok. godz. 18. Kierowca toyoty zatrzymał się na znaku „STOP", aby przepuścić grupę rowerzystów.
Po chwili ruszył jednak i wymuszając pierwszeństwo spowodował zderzenie z 10-letnim rowerzystą. Jak wynika z filmu z wideorejestratora, kierowca musiał mieć świadomość, że potrącił chłopca, bo na moment zatrzymał się, by jednak po chwili ruszyć.
- Policjanci szybko wpadli na trop sprawcy. W czwartek, 13 września, przed południem zatrzymali mieszkańca Dąbrowy Górniczej. 57-letni dąbrowianin był pod wpływem alkoholu -mówi podkom. Marta Ladowska, oficer prasowy Komendy Miejskiej Policji w Częstochowie.
Prezydent poc|ąl decyzję o cofnięciu
do reprezentowania i
-»—*---Mi	M -
wiDcnraerz Tuog* rygicaiw* um
- Mirosław S. miał promil alkoholu i został zatrzymany -dodaje Tomasz Ozimek, rzecznik prasowy częstochowskiej prokuratury. Mirosław S. do wczoraj przebywał w Izbie Zatrzymań. Nie mógł być przesłuchany od razu, bo był nietrzeźwy. W piątek został przesłuchany w Prokuraturze Rejonowej w Częstochowie.
Mirosławowi S. postawiono zarzut nieudzielenia pomocy. Zatrzymany nie przyznał się do winy, nie negował swojego udziału w zdarzeniu, ale twierdził, że odjechał, bo ocenił, że chłopcu nic się nie stało. Mirosław S. został zwolniony po wpłaceniu poręczenia w wysokości 15 tysięcy zł. ©®
Samochód wiceprezydenta miasta został zidentyfikowany dzięki nagraniu z wideorejestratora jednej z ciężarówek
Dymięja wiceministra, który chciał sprowadzać imigrantów

Jakub Oworuszko
jakub.oworuszko@polskapfess.pl
Wamstmu
Premier Mateusz Morawiecki podjął w czwartek decyzję
0	zdymisjonowaniu wiceministra inwestycji i rozwoju Pawła Chorążego-informowały
w piątek media, powołując się na nieoficjalne ustalenia. Głównym powodem mają być wypowiedzi Chorążego dotyczące imigrantów, które są sprzeczne ze stanowiskiem rządu.
Pod koniec sierpnia Klub Jagielloński zorganizował w Warszawie debatę pod hasłem „Jakiej polityki migracyjnej potrzebuje Polska". Gościem specjalnym wydarzenia był wiceminister inwestycji i rozwoju.
Wypowiedzi Pawła Chorążego wywołały falę komentarzy i wiele kontrowersji. Pytany w trakcie debaty, czy nasz kraj powinien przyjmować imigrantów, przyznał, że „Polska musi
1	nawet jeśli nie chce, to powinna chcieć, bo migrantami jest zbudowany dobrobyt tych państw, które osiągnęły największy sukces Według Chorążego stały napływ migrantów „pozwoli utrzymać rozwój gospodarczy na takim poziomie, jaki mamy", jednocześnie bez obniżania pensji
Wg GUS w 2017 r. wydano cztery razy więcej pozwoleń na pracę cudzoziemców w Polsce niż w 2015 roku. Głównie dla Ukraińców
PAWEŁ CHORĄŻY
W RZĄDZIE OD POCZĄTKU
Paweł Chorąży został wiceministrem inwestycji i rozwoju w styczniu 2018 roku, od listopada 2015 roku pracował na tym samym stanowisku w Ministerstwie Rozwoju. W piątek brał jeszcze udział
w wyjeździe do Brukseli. Pracownik biura prasowego Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju w piątek w południe przyznał w rozmowie z Agencją Informacyjną Polska Press,
że o możliwej dymisji Chorążego dowiedział się z mediów i nic na ten temat nie wie.
Polaków. Chorąży krytycznie wypowiadał się na temat repatriacji.
Wypowiedzi te szeroko komentowali internauci, do dyskusji włączyli się członkowie rządu i inni politycy PiS. „Pan Chorąży jest chyba w większości swoich tez odosobniony, myślę, że nie jest w rządzie w stanie przeforsować swego zdania" - stwierdził na Twitterze Maciej Wąsik, zastępca ministra-koordynatora służb specjalnych.
Wtórował mu minister spraw wewnętrznych i administracji. „W sprawie polityki migracyjnej nie zamierzam nawet o milimetr zmieniać twardego stanowiska mojego poprzednika Mariusza Błaszczaka, przy całym szacunku dla pana wiceministra Chorążego proszę
traktować jego głos jako „akademickie dywagacje", a nie jako stanowisko rządu" - podkreślał Joachim Brudziński.
Chorąży próbował prostować swoje wypowiedzi, zaznaczając, że nie jestto stanowisko rządu. „Wszystkich, którzy poczuli się urażeni moimi wypowiedziami, przepraszam" - czytamy w oświadczeniu zamieszczonym na stronie resortu inwestycji i rozwoju. Jak się okazuje, przeprosiny niewiele pomogły.
Według ustaleń Wirtualnej Polski wypowiedzi Chorążego „rozwścieczyły" szefa rządu.
-	Premier był wściekły, bo wypowiedzi Chorążego były zupełnie sprzeczne z tym, co rząd myśli i robi w sprawie imigrantów. Nie może pracować w rządzie ktoś, kto ma tak skrajnie inne zdanie niż rząd - powiedział anonimowo w rozmowie z wp.pl pracownik KPRM.
Dlatego premier zdecydował się zdymisjonować wiceministra Chorążego „za wypowiedzi niezgodne z linią rządu i linią Prawa i Sprawiedliwości"
-	podawał portal wPolityce.pl.
PiS od wielu miesięcy powtarza, że „najważniejsze jest bezpieczeństwo Polaków" i nie zgadza się na sprowadzanie do Polski imigrantów z Bliskiego Wschodu czy Afryki, ale chce pomagać ofiarom konfliktów zbrojnych „na miejscu". W rządzie za pomoc humanitarną odpowiada Beata Kempa. ©®
Boty miały pomóc prezydentowi wygrać wybory. Ekspert: Wątpliwe
Wurssmm
Leszek Rudziński
leszek.rudziriski@polskapress.pl
Obecny prezydent mógł wygrać wybory dzięki fałszywym kontom internetowym - twierdzą dziennikarce badający sprawę. Członek kampanii prezydenta Dudy zaprzecza.
Ostatnia kampania prezydencka toczyła się nie tylko na ulicach polskich miast, ale także na stronach www. Te drugie pozwoliły PiS dotrzeć do szerokiego grona Polaków. Jednak według ustaleń „Gazety Wyborczej" i Radia Zet, owo wykorzystanie intemetu do promowania osoby obecnego prezydenta nie przebiegało według zasad fair play.
Media te w archiwach Państwowej Komisji Wyborczej znalazły dokumenty, które ich zdaniem mogą wskazywać, że
w ostatniej kampanii wyborczej sztab Andrzeja Dudy wykorzystał, tzw. boty, czyli fałszywe konta internetowe (automatycznie wysyłające wiadomości). Świadczyć ma o tym, m.in. umowa i załączniki do niej, w których znajduje się dokładna wycena kilku tysięcy „automatycznych komentarzy". Wynajęta przez sztab kandydata PiS firma z Warszawy, miała co miesiąc zajmować się tysiącem wątków i dokonywać 5 tysięcy wpisów automatycznych. Każdy „wątek tematyczny" wyceniony był na 20 zł, a wpis na 2 zł.
Członek sztabu kampanii wyborczej Andrzeja Dudy - Paweł Szefernaker (obecnie sekretarz stanu w MSWiA) - zapewniał w rozmowie z Radiem Zet, że automatycznie usuwano jedynie wulgarne wpisy w	mediach
społecznościowych, a w samym sztabie nie było pozwolenia „na działania nieetyczne".
Z kolei prawnik i były polityk Roman Giertych wskazał, że podczas ostatnich wyborów prezydenckich mogło dość do zła-mania prawa.-Używanie botów do kampanii jest w Polsce zakazane przez art. 496 Kodeksu wyborczego, który nakazuje oznaczać materiały wyborcze (a tym wistociesąkomentarze automatyczne tworzone przez sztab kandydata) wyraźnym oznaczeniem nazwy komitetu wyborczego - napisał na Twitterze.
Media, które dotarły do dokumentów przytaczają dane firmy Sotrender, która przeanalizowała prezydencką kampanię wyborczą w 2015 r. Jej analiza wykazała, że na każdego tweeta Bronisława Komorowskiego przypadało 47 aktywności. Z ko-
lei każdy tweet przyszłego prezydenta podawano czy odpowiadano na niego1200razy.
Jednak zdaniem dr. Dominika Batorskiego, socjologa z Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizującego się, m.in. w badaniach intemetu, Andrzej Duda zwyciężył dzięki zaangażowaniu wyborców i sympatyków PiS. - Kont osób, które były aktywne po stronie prawicy w okresie kampanii prezydenckiej 2015 było około miliona. Tych aktywnych po stronie PO cztery razy mniej - mówił w rozmowie z Agencją Informacyjną Polska Press. Dodał, że wPolsce skala wykorzystania botów jest stosunkowo niewielka, w porównaniu do innych państw.
-	Na dużo większą skalę wynajmuje się ludzi do pisaniapłamych komentarzy. Zresztą tak naprawdę nie jest istotna liczba komentarzy, a ich zasięg, tzn. to, ile osób dany komentarz zobaczy, a takie treści z reguły generują osoby zakładające fikcyjne konta
-	podkreślił, dodając, że fikcyjne wpisy nie działają na osoby o konkretnych preferencjach politycznych. ©©
06	Świat
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Macron chce zdecydowanych reform opieki społecznej
Kazimierz Sikorski
k.sikorski@polskatimes.pl

Prezydent Francji zapowiada trzęsienie ziemi w dotychczasowym systemie opieki społecznej.
Jego plan zakłada przeznaczenie 8,5 miliarda euro na pomoc dla biednych. Jest on rozłożony na cztery lata. 1,240 min euro pójdzie na opiekę nad dziećmi z najbiedniejszych rejonów.
W tych rejonach mieszka dużo imigrantów, dla nich stworzy się fundusze, z których środki pójdą między innymi na posiłki dla dzieci. Aby ograniczyć biedę wśród nich, szkoły będą miały obowiązek szkolenia dzieci pod kątem ich przyszłej pracy do 18, anie 16 lat, jak obecnie.
- Nasz obecny system opieki społecznej, nawet jeśli pomaga żyć nieco lepiej, to nie zapobiega przed popadaniem w ubóstwo, nie dość skutecznie je likwiduje - przekonywał podczas wystąpienia w jednym z paryskich muzeów Emmanuel Macron.
Prezydent skupił się na poprawie edukacji dla biednych dzieci i pomocy tym, którzy są długo bezrobotni.

Emmanuel Macron na początku kadencji cieszył się ogromnym poparciem. Część Francuzów uważa, że prezydent nie wywiązał się z przedwyborczej obietnicy łączenia Francuzów
Założenia planu mówią o objęciu pomocą tych miejsc, w których jest najwięcej ludzi bez zajęcia, do tego darmowe śniadania dla najbiedniejszych dzieci, dodatki do kolejnych posiłków i wspomniane obowiązkowe szkolenia zawodowe w szkołach do lat 18.
To nie wszystko, kilkanaście milionów pozbawionych do tej pory opieki lekarskiej objętych zostanie bezpłatną pomocą medyczną. Pracownicy niewykwalifikowani będą nie tylko szkoleni w nowych zawodach, ale podczas zajęć dostaną niewielkie wynagrodzenie.
- Nie chcę, by plan pomagał ludziom biednym żyć lepiej, chodzi o to, by dać im szansę, możliwość, by biednymi nie byli - mówił Macron.
Francja wydaje na pomoc społeczną więcej niż jakikol-wiekinny europejski kraj. Mimo to, jak pokazują tamtejsze staty-
Francuskie związki zawodowe
są przeciwne zmianom w systemie opieki społecznej, bronią też dotychczasowych uregulowań kodeksu pracy.
Pokazały to marcowe protesty, które wyprowadziły na ulice miast tego kraju min., kolejarzy, kontrolerów lotów i nauczycieli. Pracownicy sektora publicznego byli
przeciwni planom zmniejszenia zatrudnienia o 120 tys. do roku 2022. Podobnych protestów prezydent Macron może oczekiwać po przedstawieniu swoich pomysłów na poprawę systemu opieki społecznej. Rząd jednak przekonuje, że bez zdecydowanych reform, bez wydłużenia czasu pracy(obowiązuje dziś 35 godzinny tydzień pracy) Francja nie będzie w stanie konkurować z gospodarkami coraz bardziej innowacyjnych krajów Europy.
styki, 14 procent populacji, około dziewięciu milionów ludzi, nadal żyje w ubóstwie wedle tamtejszych standardów, w tym jedna trzecia to dzieci.
Macron zwrócił też uwagę na to, że jeśli bezrobotny dwukrotnie odrzuci „rozsądną" ofertę pracy, zostanie pozba-
wiony zasiłku. Zamiast utrzy-mywania bezrobotnego chce on pomóc takim ludziom w znalezieniu pracy. Dlatego rząd planuje stworzenie specjalnych centrów, które będą pomagały pozbawionym przez długi czas zajęcia wrócić na rynek pracy.
Pomysł spotkał się od razu z ostrą krytyką wielu środowisk, gdyż zawiera, jak twierdzą mało konkretów, a pomocy potrzebuje 9 milionów Francuzów, których uznaje się za biednych, gdyż ich roczne dochody są mniejsze od 12 312 euro.
Wielu uważa, że jestto jedynie chęć odwrócenia uwagi od licznych skandali, które dotknęły gabinet Macrona, i spadające popar-cie dla prezydenta. Przypomina sięmin. aferę mie-szkaniową nowej pani minister sportu Roxany Maracineanu, która objęła funkcję po Laurze Flessel, oskarżanej z kolei o machlojki podatkowe. Krytycy wskazali też na podejście Macrona do biednych i bogatych. O ile ci pierwsi w czasie czterech lat mają dostać pomoc wartą 8,8 miliarda euro, to bogaci w tym samym czasie zaoszczędzą na podatkach 20 miliardów euro.
Macron, jak przekazują media, nadal nie wywiązał sięzprze-dwyborczej obietnicy łączenia Francuzów, nadal jest nazywany przywódcą bogaczy, bo to oni pod jego rządami mają się najlepiej.©®
„Mamy nadzieję, że Bóg uchroni Charleston przed Florence'
.99
Kazimierz Sikorski
k.sikorski@polskatimes.pl
Huragan Florence osłabł, co jest dobrą wiadomością, ale żywioł jest wciąż groźny i może przynieść ogromne zniszczenia.
Pierwsze jego podmuchy przyjęła Karolina Północna. Wiatr nie wieje co prawda z prędkością ponad 200 km na godz., „tylko" I50nagodz., ale towarzyszą mu ogromne opady, wiele miejsc w tym stanie jest już pod wodą, ponad 150 tys. ludzi nie ma prądu, a najgorsze ma dopiero nadejść. Myrtle Beach po ewakuacji zamieniło się w „miasto duchów". - Bądźcie czujni. To potężna burza, może zabijać -ostrzegał Roy Cooper, gubernator Karoliny Północnej. - Ulewne deszcze mogą spowodować osunięcia ziemi w zachodniej
części USA - ostrzegał z kolei Henry McMaster, gubernator Karoliny Południowej.
-	Zdecydowałam się jednak zostać, choć wiem, że może być bardzo ciężko-mówi mieszkanka Charleston, Laura Wichmann Hipp, która solidnie umocowała nabrzegu swoją łódź.
Dlaczego tak postąpiła?Bo pamięta huragan Irma z ubiegłego roku, który też uderzył wmiasto, a jednak jej dom ocalał, może teraz też nie będzie najgorszej.
Poza tym, jak mówi, „Charleston jest uważane za święte miasto, jest więc w rękach Boga, chronił nas od wojen wroku 1861, przed tornado w roku 1931 i później przed kolejnym żywiołami".
-	Pozostało się nam tylko-modlić, ale myślę, że przeżyjemy - dodaje jej przyjaciółka z sąsiedztwa, Cathy Gregory.
Prawiedwa miliony ludzijed-nak posłuchały ostrzeżeń
przed żywiołem i ewakuowały się. Służby szacują, że w mniejszym lub większym stopniu odczuć skutki Florence może prawie dziesięć milionów Amerykanów. - Teraz już nie ma czasu na ucieczkę, pozostaje tylko liczyć, że ci, którzy zostali, przeżyją te bardzo trudne chwile - dodaje Roy Cooper i po raz kolejny mówi, by być czujnym, bo Florence może zabić wielu.
Szefowie Duke Energy, firmy zajmującej się dystrybucją energii elektrycznej w Karolinie Północnej, mówią, że po przejściu żywiołu bez prądu mogą być nawet cztery miliony odbiorców.
W Karolinie Północnej wszyscy najbardziej obawiają się powodzi. Pamiętają jeszcze potężne uderzenia huraganu Floyd w roku 1999. Po jego przejściu okazało się, że na farmach utonęło ponad dziewięć milionów świń. ©®
M/tir Musk wysyła turystę w kosmos
Amerykański miliarder Elon Musk zapowiedział wysłanie w podróż dookoła Księżyca pierwszego turysty. Za kilka dni ma zdradzić, kim będzie szczęśliwiec. Niektórzy podejrzewają, że może być to sam Musk. Jego firma SpaceX jest już gotowa do takiej próby. Na Srebrnym Globie przebywały do tej pory 24 osoby, po raz ostatni w roku 1972 członkowie misji Apollo 17. Marzeniem Muska jest wysłanie człowieka na Marsa. Na razie w jego kierunku leci z manekinem... samochód Tesla, (aip)
Jeśli Syria uderzy, uciekną miliony ludzi
Wojska syryjskie są już gotowe do ostatecznego uderzenia na ostatni bastion powstańców w tym kraju w prowincji Idlib położonej koło granicy z Turcją.
Przed takim krokiem ostrzega jednak Zachód. Są obawy, potwierdzone przez zachodnie służby, że syryjski reżim mógłby zaatakować najpierw powstańców i przebywających tam cywilów bronią chemiczną, co miałoby się spotkać ze „stanowczą" reakcją Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników. Syrię z kolei wspierają Rosja i Iran. Atak na wspomnianą prowincję wojsk dyktatora Syrii oznaczałby kolejną ucieczkę prawdziwej armii ludzi, których Turcja nie zechce przyjąć, cojuż zresztą zapowiedziała. Kolejny exodus ludzi mógłby oznaczać zagrożenie dla Europy, powtórki sytuacji z 2015 roku, kiedy ponad milion migrantów zalało Stary Kontynent i do dziś wiele krajów, w tym Niemcy, nie są w stanie tego kryzysu rozwiązać.
(aip)
Azja w strachu przed Manghkutem
Najpierw uderzy w Filipiny, potem Tajwan, by w niedzielę szaleć nad Hongkongiem. A podmuchu tajfunu Mangkhut, który swoją siłą przewyższa amerykański huragan Florence, niespadają poniżej 200 km na godzinę. Służby meteorologiczne zarejestrowały nawet podmuchy o prędkości 270 km na godz., co jest zabójcze nawet dla najbardziej solidnych budowli. W zasięgu żywiołu jest 45 milionów ludzi, synoptycy mówią, że tylko zmiana jego trasy może być dla wielu wybawieniem. Jeśli tak się nie stanie, kraje azjatyckich regionów mogą mieć powtórkę z 2013 roku, gdy tajfun Haiyan uderzyłw Filipiny, powodując śmierć sześciu tysięcy ludzi. Był to największy taki kataklizm w tym kraju od1976 roku. Na razie żywioł sunie wprost na Hongkong. Ado odparcia jego ataku szykują się służby największej filipińskiej wyspy Luzon. W prowincji Cagayan na północy tego kraju rozpoczęto ewakuację wielu mieszkańców, odwolanojuż zajęcia we wszystkich szkołach, (aip)
Głos Dziennik Pomorza
Sobota -niedziela, 15 -16.09.2018
Wydarzenia	07
Strona od czytelników dla czytelników
Na stronach Akcja redakcja piszemy o tym, o czym informują nas czytelnicy. Na Wasze sygnały czeka dziennikarz Daniel Klusek.
Jeśli widzą Państwo coś, co Was zdenerwowało, poinformujcie nas o tym. Pod adresem: daniel.klu-sek@gp24.pl czekamy na e-maile z opisem sytuacji. Zachęcamy też do przesyłania nam fotografii. Interwencje można również zgłaszać pod nr. tel.: 59 848 8121. Wszystkie sygnały sprawdzimy, a najważniejsze i najciekawsze zamieścimy na łamach „Głosu Pomorza" i gp24.pl.
(dmk)
U nas czekają zguby i oferty pomocy
W „Głosie" funkcjonuje Biuro Rzeczy Znalezionych. 0 tym, co znajduje się w BRZ, piszemy w poniedziałki, środy i piątki.
W ramach Banku pomocy można przekazywać sobie m.in. meble, sprzęt RTV i AGD. Na zgłoszenia czekamy pod nr. tel. 59 848 8121. Oferty i prośby o pomoc publikujemy we wtorki, czwartki i soboty.
(dmk)
Zobacz, jak powstaje „Głos Pomorza"
Zapraszamy do odwiedzin w słupskiej redakcji „Głosu Pomorza". Nasi goście poznają też dziennikarzy i pracowników z działu promocji, składu i biura ogłoszeń. Będzie także możliwość zrobienia zdjęcia, które zostanie opublikowane w „Głosie". Na zgłoszenia grup czekamy w godz. 10-16 pod nr. tel. 59 8488121.
(dmk)
Tam konsumenci mogą znaleźć pomoc
Mieszkańcy Słupska o pomoc mogą prosić miejskiego rzecznika konsumentów. Zbigniew Perzyna przyjmuje interesantów przy ul. Jana Pawła I11, pokój 225 (II piętro), tel. 59 810 52 93, e-mail: mrk@ um.slupsk.pl.
Mieszkańcy powiatu słupskiego o pomoc mogą prosić powiatowego rzecznika konsumentów. Marek Kurowski interesantów przyjmuje w pokoju 132, Starostwa Powiatowego, tel. 59 84187 00, e-mail: rzecznikkonsumenta@po-wiat.slupsk.pl.
Pomocy w problemach konsumenckich udziela Delegatura Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Słupsku, ul.Jana Pawła I11, tel. 59 842 54 68, e-mail: ihslupsk@wp.pl.
Konsumenci mogą się zgłaszać do Oddziału Federacji Konsumentów w Słupsku, al. 3 Maja 44, tel. 59 842 02 24, e-mail: slupsk@federa-cja-konsumentow.org.pl. Bezpłatną pomoc prawną konsumenci mogą uzyskać pod nr. infolinii Federacji Konsumentów 801 440 220 i 22 290 8916. (dmk)
L5IY/WME
19L 76400 Sbpffc 2i


Sąd oddalił wnioski. Słupszczanie zobaczą „Klątwę"
@Evgeniy: - Serio, cieszy was, że można będzie zobaczyć, jak aktorka udaje robienie loda nieżyjącemu już, jednemu z najbardziej znanych na świecie Polaków - JP2? @ Krzysztof: - Może ktoś chce to zobaczyć. Jeżeli ty nie chcesz, to nie oglądaj i nie komentuj, jeżeli nie oglądałeś.
@Tomasz: - Chcesz pan decydować o tym, czy mogę pójść na ten
spektakl? Nie wiem, czy pójdę to obejrzeć, ale na pewno wolałbym mieć wybór, który pan najwyraźniej pragnąłby mi odebrać ze względu na swoje poglądy i pisząc bzdury. Nikt pana nie namawia do tego, by to oglądać, więc co pana boli? @Krzysztof: - Kto chce, ten idzie, kto nie, to nie... A nie próbuje zablokować innym spektakl w związku ze swoim fanatyzmem... @Bartek:- Idąc liberalnym tokiem myślenia, będziemy dążyć do wynaturzeń moralnych, gdzie przestaną obowiązywać wszelkie granice.....Co tam pedofilia, przecież
to mnie nie dotyczy, co tam małżeństwa homoseksualne, przecież mnie to nie dotyczy". Religia dla sporej części populacji w Polsce to istotna sprawa. A naród jest, jaki jest i trzeba to uszanować. Też jestem ateistą, ale sprawy duchowe innych ludzi traktuję z szacunkiem. Aten spektakl to jest już totalna przesada.
@Karolina: - Art. 196 Kodeksu karnego przewidujegrzywnę, ograniczenie wolności albo do dwóch lat więzienia dla tego, kto „obraża uczucia religijne innych osób, znie-
ilill
Butelki, puszki, a nawet ubrania znalazł na spacerze czytelnik
Libacja się skończyła,
zostało po niej dużo śmieci
Daniel Klusek
daniel.klusek@gp24.pl
Miejsce po weekendowym posiedzeniu pijaków zobaczył nasz czytelnik przy ul. Poniatowskiego. Chce, by służby posprzątały to miejsce.
Kilka dni temu pan Marcin wybrał się na spacer ul. Poniatowskiego. Gdy doszedł na polanę, przy drzewach zobaczył pozostałości po niedawnej imprezie. Leżały tam dziesiątki butelek i puszek po alkoholu i innych napojach, a także części garderoby.
- Widok mnie załamał -twierdzi nasz czytelnik. - Może odpowiednie służby się ruszą i raz, że posprzątają, a dwa, że zaczną kontrolować ten teren i karać tych, co tam śmiecą?
W straży miejskiej dowiedzieliśmy się, że podobnych
mieisc w Słupsku jest sporo. - Trudno jednak ukarać winnych, bo musielibyśmy ich złapać na gorącym uczynku -mówi Paweł Dyjas, komendant Straży Miejskiej w Słupsku. -Tymczasem, jeśli dostajemy zgłoszenie, to już po fakcie. W takich przypadkach możemy jedynie ustalić właściciela terenu i zobowiązać go do wywiezienia śmieci.
Apeluje, aby mieszkańcy, którzy widzą osoby pijące alkohol w niedozwolonych miejscach, informowały o tym strażników.
- Wówczas moglibyśmy szybciej pojawić się na miejscu i nie dopuścić do zaśmiecenia terenu - mówi Paweł Dyjas.
Za picie alkoholu poza miejscami wyznaczonymi można dostać 100 zł mandatu. Natomiast od 20 do 500 zł kary można zapłacić za śmiecenie w miejscach publicznych. ©®
ważając publicznie przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów religijnych". Art. 255 par. 2: - Kto publicznie nawołuje do popełnienia zbrodni, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. @Maksymilian: - Podpowiem, że według prawa człowiek nie może być symbolem.
@Kamil: - Pani Karolino, proszę się zapoznać z recenzją tego spektaklu, zanim wyciągnie się też pochopne wnioski. Książki pewnie też pani nie czytała.
@Maksymilian: - Wolność słowa obowiązuje. No, chyba że mówisz pozytywnie, w sensie na temat kontrowersyjnego spektaklu... Wtedy głosu nie masz, bo jak możesz mieć odmienny światopogląd od „normalnych ludzi" (czyt. katolików). Ja rozumiem, że może być wielu katolików w tym kraju, ale czy religia powinna kontrolować wszystko i mamy robić wszysto pod religię? Mamy XXI wiek, kochani, nie XV.
@Mirosław: - Nikt nikogo nie zagania, a za bilety chyba trzeba zapłacić? (dmk)
	
Bajt* tul Ner ryfes i 39&W8I24 fmuM Matm&spMĄ#	
r— -r —'«łii V : ąA" ' |łł	a
I lnicy pomagają m:
Pani Beata ze Słupska ma do oddania dwa segmenty, lodówkę, dwie pralki i sofę dwuosobową z fotelem. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 606 259196.
Pan Michał ze Słupska ma do oddania telewizor. Kontakt: 889915207. Pani Alicja ze Słupska ma do oddania odzież i obuwie męskie (duże rozmiary). Kontakt: 694832 824. Pan Stanisław ze Słupska ma do od-dania dwie wersalki i dwa fotele.
Odbiór własnym transportem. Kontakt: 696 683 215. Pan Andrzej ze Słupska ma do oddania kanapę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 502 032 308.
Pani Barbara z Ustki ma do oddania meblościankę, wersalkę, dwa fotele i szafkę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 509 706 354.
Pani Kazimiera za Słupska ma do oddania telewizor, meble kuchenne, wózek spacerowy i stolik z krzesełkami dla dzieci. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8412513.
Pani Danuta ze Słupska ma do oddania cegłę rozbiórkową. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8413435.
Pani Ewa ze Słupska ma do oddania zimową odzież damską. Kontakt: 59 845 34 07.
Pani Grażyna ze Słupska ma do oddania meble pokojowe. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 661154067.
Mieszkaniec Słupska ma do oddania meblościankę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 783 414 082. (dmk)
Skuteczniejszy rozwój biznesu. Bezpłatne szkolenie w Stargardzie
W Polsce małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią większość rynku - są też największym pracodawcą i dostar-czają najwięcej wkładu w PKB naszego kraju. Takie firmy to podstawa nowoczesnej polskiej gospodarki.
Tymczasem według badania przeprowadzonego przez TNS OBOP, polscy przedsiębiorcy codziennie muszą radzić sobie z wieloma problemami hamującymi rozwój ich firmy. Zdaniem większości z nich, największe trudności wynikają z przepisów prawnych, natomiast ponad połowa twierdzi, że komplikację stanowi też współpraca z urzędami. Wielu dostrzega też problemy związane z podejmowaniem działań innowacyjnych, które wynikają z niewystarczającego doświadczenia przedsiębiorców.
Stargard dla małych i średnich firm ma ofertę terenów inwestycyjnych.
- Cieszy nas utrzymująca się skłonność stargardzkich małych i średnich przedsiębiorców do rozwoju - ocenia Krzysztof Furmańczyk, prezes Stargardzkiej Agencji Rozwoju Lokalnego. - Aktualnie

w Stargardzkim Parku Przemysłowym działa wielu lokalnych przedsiębiorców. Ostatnio siedzibę wybudowała firma Scanwir, na terenie byłych ZNTK prężnie działa również firma Joan.
W SPP trwa budowa hali dla firmy Hydroflex. A dzisiaj swoją fabrykę oficjalnie otworzy tam firma PALISANDER -Centrum Drewna.
W jaki sposób lepiej i skuteczniej prowadzić swoją firmę? Jak działać przy różnej
skali budżetu przedsiębiorstwa i jak zwiększać jego zasięg? Jak wreszcie radzić sobie z problemami, przed którymi staje praktycznie każdy mały i średni przedsiębiorca w Polsce? Te i inne tematy zostaną poruszone podczas bezpłatnego szkolenia Dzień dobry Biznes, które odbędzie się 19 września w Stargardzie w Hotelu Lord, przy ul. Łąkowej 6. Może w nim wziąć udział każdy przedsiębiorca prowadzący małą lub średnią firmę, rejestrując się na stronie www.dziendobrybiznes.pl. Spotkanie podzielone będzie na części tematyczne, z których każdą poprowadzą specjaliści m.in. w dziedzinie * marketingu internetowego i lojalizacji klientów, budowania wizerunku pracodawcy, ekonomiści czy przedstawiciele wiodących na rynku przedsiębiorstw, ekonomiści czy przedstawiciele wiodących na rynku przedsiębiorstw.
Bezpłatne spotkania z przedsiębiorcami w całej Polsce organizuje PKO Bank Polski we współpracy z Polskim Towarzystwem Gospodarczym. Szkolenia zostały objęte patronatem naszego dziennika.
08
Informator-kultura
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Ulica Marynarki Polskiej świętuje na koniec sezonu
Daniel Klusek
danid.klusek@gp24.pl
listka
Święto głównej ulicy w mieście odbędzie się w sobotę. Będzie tanecznie i muzycznie, a może również rekordowo.
Święto ulicy Marynarki Polskiej to wydarzenie, które zamknie letnie imprezy w Ustce. Mieszkańcy, ale również goście z regionu i turyści, po raz pierwszy będą mogli wspólnie pobić rekord w liczbie osób tańczących jednocześnie zumbę na ulicy. Będzie też można wykazać się zdolnościami projektowymi,
biorąc udział w konkursie na „Najpiękniejszą Marynarkę".
Zabawę o godz. 16 rozpocznie przemarsz i koncert Ustec-kiej Orkiestry Dętej. Następnie na scenie na ul. Marynarki Polskiej wystąpi grupa tanecznej Studio Balans ze Słupska. O godz. 16.40 rozpoczną się przygotowania dobicia rekordu w tańczeniu zumby. Rekordowe tańce rozpoczną się o godz. 17. Po tym ponownie zaprezentuje się grupa Studio Balans.
Przez cały czas będą też: Usteckie Podwórko (gry i zabawy naszych dziadków), wystawa malarska Elżbiety Kulki.
O godz. 18 na scenie zaśpiewa Ewelina Bogucka z Ustki. O godz. 19 zagra gdyński zespół Mitra. Na finał, ok. godz. 20.30, wystąpi zespół Zouzy. ©®
i
Zespół Zouzy zagra na świecie ul. Marynarki Polskiej w Ustce
| ZAPROSZENIA 1
Wsiądź do pociągu
Eliminacje do mistrzostw polski w grze Wsiąść do Pociągu które odbędą się w sobotę o godz. 13 w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej. Mistrzostwa będą rozgrywane na mapie Zjednoczonego Królestwa. Do rozgrywki wymagana jest znajomość zasad podstawowej wersji gry. Zwycięzcy awansują do finału w Gdańsku. Zapisy: 502 783 388. (dmk)
Niedźwiedź i Masza
Spektakl „Niedźwiedź i Masza -czyli gdzie moja kasza?" to sobot-
nia propozycja teatru Tęcza dla młodych widzów. Zastanawialiście się kiedyś, jak wyglądało pierwsze spotkanie Maszy z Niedźwiedziem? Czy to ona trafiła do lasu, czy może Niedźwiedź zabłądził do ludzkich sadyb... Początek o godz. 11, bilety: 18,15 zł.
(dmk)
SfcMpGSfc
Techno zabawa
„Trochę techna nie zaszkodzi" - to hasto sobotniego wieczoru w Dom Ówce. gospodynią wieczoru będzie Carla Roca. Jej miksy to energetyczne pumpin' techno zgrywane z dużą swobodą i profesjonalizmem. Aktualnie jest najbardziej cenioną i najczęściej wy-
stępującą didżejką w kraju. Obok niej zagrają również Ukash (Te33-no, Dark Underground Rec.) oraz Begu & Ombo. Początek o godz. 21, wejściówki: 15 zł. (dmk)
Rozmowy o filmie
W ramach Dyskusyjnego Klubu Filmowego w sobotę o godz. 11 w Miejskiej Bibliotece Publicznej będzie się można wybrać na emisję filmu dokumentalnego w reżyserii Jacka Bławuta „Ostatni raz kawaler". Wstęp wolny, (dmk)
Zróbkokedama
W Lądowisku Kultury w Redziko-wie osoby dorosłe w sobotę o
godz. 11 będą mogły wziąć udział w warsztatach kokedama. Kokedama w dosłownym tłumaczeniu z języka japońskiego znaczy „kula mchu". Zapisy pod adresem: ladowisko@gok. slupsk.pl, tel. 511428537. Koszt uczestnictwa: 50 zł. (dmk)
Angielski dla wszystkich
W Herbaciarni w Spichlerzu Richtera w sobotę o g. 19 kolejne spotkanie English Cafe. Mogą w nim uczestniczyć osoby mówiące po angielsku, jak i te, które dopiero zaczynają naukę tego języka. Konwersacje Katarzyna Macegoniuk i Marcin Grębowicz. Wstęp jest wolny, (dmk)
pogoda
Pogoda dla Pomorza
inaiM
Stan morza (Bft)
Sita wiatru (Bft) Kierunek wiatru
45 km/h
19 H&°KKH
Krzysztof Ścibor
Biuro Calyu^,
Sobota 15.09.2018
Nad Pomorze napływa łagodne i wilgotne powietrze polarno-morskie. W ciągu dnia zachmu-j rżenie umiarkowane p o południu n a t wybrzeżu możliwy I przelotny deszcz. Na termometrach max do 17:20 eC. Wiatr płd.-zach., silniejszy nad morzem. W nocy pogodnie i rześko.
Jutro będzie pogodnie i sucho. Temperatura max do 18:20°C. Wiatr umiarkowany i słaby. Od poniedziałku słonecznie i coraz cieplej.
5 pogodnie j zachmurzenie umiarkowane ciągły deszcz ^ ciągły deszcz i burza mgta \J marznąca mgla ^ śliska droga 19 0 i temp. w dzień zm temp. w nocy
3-4
U
1018 hPa \ *
joda dla Polski
4flP»
17	s.
Łeba 523332 W,adysławowo
16
o
Kołobrzeg
o Rewal_
11 Ałm
ST7TO
o
Mielno ^
■ ■
o
Białogard
16
o
Darłowo
BzKES
°Ustka
O
Słupsk
0
Lę&ork
Wejherowo
19
_____ asm
mm Kaifuzy GDAŃSK
Świnoujście
SZCZECIN ©
20ms
asm
4V
Połczyn-Zdrój
*ĘjlP
Bytów
£Q!E5
Człuchów
Drawsko
Pomorskie

Kościerzyna
25 km/h
«•*
4P
40*

sfcOi
"W
*0 cm *0cm
Stargard ffiyggjj
		
4P> i 19° 22° 23°	24°	# * : 25° 27°
przelotne deszcze i burza .... pochmurno L mżawka
przelotny śnieg z deszczem	ciągły śnieg z deszczem
marznący deszcz f -4 zamieć śnieżna * opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru
grubość pokrywy śnieżnej f 0 i 1 feP# f § ciśnienie i tendencja m smog
przelotny deszcz ■ przelotny śnieg	ciągły śnieg
marznąca mżawka temp. wody
przelotne deszcze i burza .... pochmurno L mżawka
przelotny śnieg z deszczem	ciągły śnieg z deszczem
marznący deszcz f -4 zamieć śnieżna * opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru
grubość pokrywy śnieżnej f 0 i 1 feP# f § ciśnienie i tendencja m smog
Gdańsk	1Sf	18°	i
Kraków	20°	21°	.. #
Lublin	19°	19°	......S" :
Olsztyn	19°	19°	i
Poznań	20°	21°	.....StJ
Toruń	20°	20°	4j
Wrocław	20°	22°	
Warszawa	20°	20°	
Karpacz	19°	21°	......St...
rzyki Dolne	18°	20°	
Zakopane	15"	17°	......
INFORMATOR
kina
Słupsk
Dywizjon305. Historia prawdziwa, sob., godz. 1030.13.30,15.45.18.20.15. niedz..godz. 13.05. 15.45,18.20.15;
Królewna śnieżka isiedmiukrasnoiLKflców,
sob.-niedz., godz. 10,12.15;
Jiiusz, sob.-niedz., godz. 11,13.15,1530,17.45,
19.05,20;
Predator,2Ddubbingsob.-niedz., godz. 13.30, 2D napisy sob.-niedz., godz. 16,18.25,20.50; Smakzemsty. Peppemunt. sob.-niedz., godz. 1450,17.10,21.20;
Zakonnica, sob.-niedz., godz. 1130.13.45,16,
18.15.1930.2030.21.45;
Biały Kieł, sob., godz. 12.35.17, niedz.,godz. 11,
1235,17;
Hemamocni2,sob.-niedz.,godz.1050; Krzysiu, gdziejesteś, sob.-niedz.. godz. 10.15, 14.40
Fokstrot, sob., godz. 18;
Księgafniazmai7eniamitsob.,godz.20,niedz.,
godz. 15.45;
Dogman. sob., godz. 18. niedz., godz. 20.15; EugenkczOniegiasob., godz. 15
Ustka
Blaty Kieł, sob. -niedz., godz. 14.30;
Julusz. sob.-niedz., godz. 16.15,20.15; Dywizjon303. Historia prawdziwa, sob.-niedz„ godz. 18.15
Lębork
Biały Ktetsob.-niedz..godz. 16.15;
Jiiusz, sob.-niedz., godz. 18,20
komunikacja
Słupsk: PKP 118000:2219436; PKS59 84242 56; dyżurny ruchu598437110; MZK59 84893 06; Lębork: PKS598621972; MZK59 8621451; Bytów: PKS 59 822 22 38; Człuchów: PKS 59 834 2213; Miastko: PKS 59 8572149.
dyżury aptek
Słupsk
sob.-niedz. - Dom Leków. ul. Tuwima 4, tel. 59 8424957
Ustka
sob. - Remedium, ul. Wyszyńskiego Ib, tel. 59 81469 69, niedz. - Stokrotka, ul. Dartowska 7a, tel. 605352 090
Bytów
sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 59 822 6645
Miastko
sob.-niedz. - Pod Mnichem, ul. Wybickiego30. tel.598223126
Człuchów
sob. - Prima, ul. Długosza 11,tel. 5972122 03, niedz. - Centrum Zdrowia, ul. Szczecińska 13, tel. 59 8343142
Lębork__
sob. - Dbam o Zdrowie, al. Wolności 40, tel. 59 862 8300; niedz. - Cef@rm. ul. Armii Krajowej 32/1,tel.5986340 90
mmmmmm,mmmt?1 w:1 mmmmmm* m
usługi medyczne
Słupsk:__
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczyków 1, informacja telefoniczna 598460100;
Ustka:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 81469 68; Poradnia Zdrowia
P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09;
Lębork:_
Szpitalny Oddział Ratunkowy59 86330 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13.59 86352 02;
Bytów:
Szpital, ul. Lęborska 13. tel. 59 822 8500; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00;
Człuchów:
598345309.
ważne
MEBESKAUMA
Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie, tel. 59 8480111.801120 002.
Słupsk:
Poicja997;ii Reymonta, teL598480645; Pogotowie Ratunkowe999: Straż Męska 986;598433217; Straż Gminna5984859 97; UrządCekiy -587740830; Straż Pożarna 998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gaznwnkze992; Pogotowie □epłownkze993; Pogotowie Wodno-Ka-naizacyjne994; Straż Mejska alarm986: Ustka 598146761. G97696498; Bytów 59 8222569
kultura
Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 5984670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59842 3839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo. ul. Niedziałkowskiego 5a, tel.59842 6349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 8456441; Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3. tel. 59840J5838.
usługi"
pogrzebowe_
Kalla. ul. Armii Krajowej 15,tel. 59 842 8196.601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa.
Zieleń tel. (24h/dobę) telefon502525 005 lub 598411315. ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie,-
Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel.59842 9891.601663796. Winda i baldachim przy grobie.
Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo), tel.59 842 8495,604434441. Winda i baldachim przy grobie.
poradnictwo
Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6, czynne: poniedziałek.-czwartek w godz. 10-14;
Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartekgodz. 10-18,
Telefon zaufania Tama -59 8414046, czynny-, poniedziałek - piątek wgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny codziennie 17-22,59 84146 05.

1
S07271717
NAJTAŃSZE TAXI W SHIPSKU
Glos Dziennik Pomorza
Sobota niedziela, 15-16.09.2018
Ogłoszenia drobne____09
nFAhllD	Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 347 3516	Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513
UI \JUI IC	Przez internet: ogloszenia.gratka.pl	Oddział Słupsk ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156
W Biurze Ogłoszeń:	Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60
RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH:
■	NIERUCHOMOŚCI	■ FINANSE/BIZNES	■ ZDROWIE
■	HANDLOWE	■ NAUKA	■ USŁUGI
■	MOTORYZACJA	■ PRACA	■ TURYSTYKA
Nieruchomości
MIESZKANIA-SPRZEDAM
2-POK. 32,90m2 lub zamienią. Słupsk, 604360970.
USTKA 50m od morza.Dol
54m,poddasze 24.84m.Do remontu.
887766609
MIESZKANIA-KUPIĘ
KUPIĘ mieszkanie Szczecin, Police bezpośrednio za gotówkę 533 007170
MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA
KAWALERKA Centrum, 502-490-970 gk
KAWALERKA ul. Orla, 506-39-20-19. MIESZKANIE 46m2 696-406-760. POKÓJ do wynajęcia 696-406-760.
LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA
DO wynajęcia magazyn 530m2 z rampą Koszalin tel. 512-299-104
DZIAŁKI. GRUNTY SPRZEDAM
DZIAŁKA 570m centrum Połczyna Zdroju sprzedam tel. 512-299-104
GOSPODARSTWA
KOMPLETNE gospodarstwo rolne 4,76h. 6 pokoi z kuchnią. 604-218-257
KUPIĘ garaż blaszany, dowóz i montaż do Gardna Wielka
-pomorskie; przyczepkę, kontener stalowy,biurowy/ kieszkalny, 784-504-944
Handlowe
FOTO, KSIĄŻKI
ALBUMY, książki, płyty muzyczne. Skup. 509-675-586,508-245-450.
LOMBARDY
AUTO-LOMBARD, skup złota, RTV K-lin ul. Młyńska 63,509-345-577.
MASZYNY URZĄDZENIA
AGREGAT prądotwórczy 400V/7KW na przyczepce samochodowej, 602535229.
ABAKUS
i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY. OGRODY
128567205
■	MATRYMONIALNE
■	RÓŻNE
■	KOMUNIKATY
i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA
i ROLNICZE i TOWARZYSKIE
ogloszenia.gratka.pl
Dom - możliwe szybkie wydanie rej. Chałubińskiego 509 000,-
naj chętniej wybierane biuro nieruchomości poszukujemy mieszkań 3 lub 4 pokojowych
rej. Lelewela, Kołłątaja, Staszica Klienci płacą gotówką sprzedali swój dom, zapłacą teraz na wydanie mogą poczekać 94 *45-22-75
(obok Związkowca)
tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl
klucze w biurze - pilna sprzedaż TANIE 2 pokoje II p
rej. Karłowicza 148 000,-
Kupujący bez prowizji
2 pok. tylko 146 000,-Nasz Dom

klucze w biurze
2 pok. II p. rej. Sikorskiego 168 000,-
Zamiana 2 pok. IV p. loggia
Przylesie, ciepłociąg na 2pok. niższe piętro
loggia/ 3 pok.
z wyposażeniem rej. Sikorskiego 193 000,-
1 pokojowe rej. Radogoszczańskiej 99 000,- klucze w biurze
KOMPLETNE urządzenie hydrauliczne do przecisków ziemnych, 602535229.
"MATERIAŁY BUDOWLANE
! NAJTANIEJ Używane konstrukcje stalowe, blachy dachowe, profile i rury stalowe tel.889009001 NIEMICA
STYROPIAN producent, dostawa, tel. 52/331-62-48.
MATERIAŁY OPAŁOWE
KOMINKOWE suche tel. 692-619-747
ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135.
Motoryzacja
EBB&a
FORD Fiesta, 2017r. tel 698-911-194
LAND R0VER Discavery TD 5, 1999 w b. dobrym stanie, 602535229.
OSOBOWE KUPIĘ
A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721
Absolutny Autoskup, 728773160. AUTA i busy kupię, 504-672-242
AUTO skup wszystkie 695-640-611
AUTO skup, każde. 797552040
AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077.
AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479

OPONY zimowe 13" + felgi, 532616114
NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975.
Finanse biznes
KREDYTY, POŻYCZKI
KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38.
SZYBKIE pożyczki. 501982756.
ZATRUDNIĘ
BUDOWLAŃCÓW 503135643
DO prac ogólnobudowalanych, obsługa piaskarki - przyuczę 660-677-713.
DO restauracji z własnym autem na stałe i dorywczo, 602-133-125. GK
DPS Koszalin zatrudni pielęgniarkę, tel. 94 717 08 90.
GERMANIA Care - opieka Niemcy 943424056,509780868
HAKO Technology zatrudni asystentkę z j. niemieckim. Tel. 94 347 04 04.
CV na praca@hakotech.pl
HAKO Technology zatrudni pracowników obsługi malarni proszkowej, również do przyuczenia. Tel. 94 347 04 04. CV na praca@hakotech.pl
HAKO Technology zatrudni specjalistę ds. kadr i płac. Wymagane doświadczenie. Tel. 94 347 04 04.
CV na praca@hakotech.pl
KIEROWCĘ kraj C+E, 502-605-603.
OPERATORA koparko-ładowarki i koparki kołowej. Praca na miejscu. Słupsk, 606461948.
OPIEKUNKI do Niemiec tel.
535340 311
www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert!
PANIĄ do sprzątania biur. Ustka, 668484910.
PANIĄ do sprzątania klatek schodowych. Słupsk, 668484910.
PIZZERMAN, 602-133-125.GK
PRACOWNIKA do prac porządkowych zatrudnię. Wymagane uprawnienia na ciągnik rolniczy. Słupsk,
698445665
PRZYJMĘ do prac wykońceniowych w Niemczech tel.+48 502-121-442
Największy portal ogłoszeń naprawdę ważnych
WYCIĄG Z OGŁOSZENIA BURMISTRZA MIASTA DARŁOWO O PRZETARGACH USTNYCH OGRANICZONYCH
Burmistrz Miasta Darłowo ogłasza na dzień 18 października 2018 roku pierwsze przetargi ustne ograniczone do właścicieli nieruchomości przyległych, na sprzedaż:
1)	części nieruchomości wydzielonej w postaci niezabudowanych działek gruntu numer 10/39 o powierzchni 0,0466 ha i 10/48 o powierzchni 0,0153 ha (łączna powierzchnia 0,0619 ha), położonych w obrębie ewidencyjnym numer 0003 Miasta Darłowo.
Cena wywoławcza netto wynosi- 400.000,00 zł Wadium- 40.000,00 zł
Przetarg odbędzie się w Sali Konferencyjnej Urzędu Miejskiego w Darłowie, pokój numer 22 o godzinie 11.00.
2)	części nieruchomości wydzielonej w postaci niezabudowanych działek gruntu numer 10/61 o powierzchni 0,0168 ha, 10/66 o powierzchni 0,0091 i 10/67 o powierzchni 0,0183 ha (łączna powierzchnia 0,0442 ha), położonych w obrębie ewidencyjnym numer 0003 Miasta Darłowo.
Cena wywoławcza została określona na kwotę - 285.800,00 zł Wadium -29.000,00 zł
Przetarg odbędzie się w Sali Konferencyjnej Urzędu Miejskiego w Darłowie, pokój numer 22 o godzinie 13.00.
Do wylicytowanej w przetargu ceny zostanie doliczony 23% podatek VAT określony na podstawie przepisów art. 41 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 roku, poz. 1221 z późń. zm.).
Warunkiem przystąpienia do przetargu jest wpłata wadium w pieniądzu, które musi wpłynąć do dnia 12 października 2018 roku na konto Urzędu Miejskiego w Darłowie w PKO Bank Polski S.A. numer 41 1020 2791 0000 7002 0246 8411 oraz zgłoszenie na piśmie do dnia 12 października 2018 roku osób uprawnionych do uczestnictwa w przetargu, które należy przedłożyć w siedzibie Urzędu Miejskiego w Darłowie w Biurze Obsługi Interesanta.
W przypadku istnienia współwłasności na nieruchomości przyległej warunkiem uczestnictwa w przetargu jest wpłata przez wszystkich jej współwłaścicieli wadium oraz zgłoszenie na piśmie swojego uczestnictwa do wzięcia udziału w przetargu. Lista osób zakwalifikowanych do przetargu zostanie wywieszona w siedzibie Urzędu Miejskiego w Darłowie nie później niż dzień przed wyznaczonym terminem przetargu.
Wyżej wymienione części nieruchomości wpisane są do księgi wieczystej numer K01 K/00026855/0, prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Koszalinie VI Wydział Ksiąg Wieczystych.
W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla jednostki strukturalnej C- Darłówko Wschodnie położonej na obszarze Gminy Miasto Darłowo - obszar C6, zbywane części nieruchomości położone są na terenie oznaczonym symbolem 2 MW/U z przeznaczeniem: a/ podstawowe - zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna: b/ dopuszcza się zabudowę hotelową lub zamieszkania zbiorowego; cl uzupełniające - zabudowa usługowa.
W ewidencji gruntów prowadzonej przez Starostwo Powiatowe w Sławnie działki gruntu numer 10/39, 10/48, 10/61 i 10/66, położone w obrębie ewidencyjnym numer 0003 Miasta Darłowo wpisane są jako użytek: Ls, Klasa: LsV, co będzie oznaczało, iż zgodnie z przepisami art. 37a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach (t.j. Dz.U. z 2017 roku, poz. 788 z późń. zm.), w przypadku sprzedaży gruntu oznaczonego jako las w ewidencji gruntów i budynków Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez Lasy Państwowe, przysługuje z mocy prawa prawo pierwokupu tego gruntu. Na zbywanych częściach nieruchomości zostaną ustanowione ograniczone prawa rzeczowe w postaci służebności przesyłu i służebności gruntowej.
Zbywane części nieruchomości wolne są od wszelkich praw i obciążeń na rzecz osób trzecich, w tym hipotek przymusowych.
Formę przetargu ograniczonego do właścicieli nieruchomości przyległych przyjęto z uwagi na fakt, iż części nieruchomości przylegają do więcej niż jednej nieruchomości, a ponadto nie stanowią samodzielnych działek budowlanych, a zatem mogą zostać zbyte jedynie na poprawienie warunków zagospodarowania jednej z nieruchomości do nich przyległych.
Ogłoszenie o przetargach zamieszczono na stronie internetowej www.darlowo.pl oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Darłowie.
Ogłoszenie o przetargach jest do wglądu na tablicy ogłoszeń w siedzibie tut. Urzędu Miejskiego oraz w Referacie Gospodarki Nieruchomościami i Planowania (pokój numer 26-27). Dodatkowe informacje można uzyskać osobiście w pokoju numer 26-27 lub pod numerem telefonu 94 314 22-23 do 26 wew. 242.
Zastrzega się prawo odwołania przetargu z ważnych powodów.
10_Oroszenia drobne
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
termogaz sp. z o.o zatrudni operatora minikoparki oraz pracowników do budowy sieci i przyłączy gazowych. Wysokie wynagrodzenie, możliwość zdobycia uprawnień. Tel. 609-505-642
zatrudnię do pracy w Norwegii stolarzy, murarzy, płytkarzy. Numer kontaktowy: +48 575 658195
zatrudnię osobę do pracy w szwalni, szycie prostych form, pokrowce. Możliwość przeszkolenia do zawodu. Umowa, wynagrodzenie od 3500,00 zł brutt/m-c.
Tel. 501467 416
zatrudnię pielęgniarkę,
technika rtg w niepublicznym zakładzie opieki
zdrowotnejmedicpraca@interia.pl
zatrudnię pomocnika piekarza i magazyniera z aktualną książeczką zdrowia Koszalin, tel. 94/34-50-864.
Zatrudnię spawacza gazowego, pracownika budowlanego oraz dekarza teL 506 384 924
Zdrowie
GINEKOLOGIA
515417467 Ginekolog -farmakologia
INNE SPECJALIZACJE
alkoholizm - esperal 602-773-762 alkoholowe odtrucia 509-306-317.
Usługi
AGD RTV FOTO
59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma
naprawa RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny,
94/3457461
pralki Naprawa w domu. 603-775-878
pralki, urządzenia elektr., gastronomiczne. Chłodnictwo. 507-380-118.
BUDOWLANO-REMONTOWE
a. Studnie, 514-792-460.
balustrady bramy 602 825 699.
cyklinowanie bezpyłowe 537583333
dachy- dekarstwo 94/3412184
malowanie remonty 500354255 GK
remonty od A do Z tel. 660-683-933 gk
stany surowe 94/3412184
suche zabudowy 94/3412184.
wykonam remonty mieszkań i domów, tel. 796-090-960 GK
INSTALACYJNE
CjO. hydraul. wod. kan. 515-708-887
gazowe -urządzenia, naprawa/ wymiana 606-579-846 GK
hydrauliczne, tel. 607-703-135.
hydraulika 24h, inne, 798-618-871.
PORZĄDKOWE
sprzątanie strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli, 607-703-135
STOLARSKIE
renowacje, stolarstwo 694917319
detektyw-koszalin.pl
602601166
Zwierzęta
sprzedam kanarka za pół ceny, 605-786-052.
Różne
skup ZŁOTA, NAJLEPSZE CENY 85zł/g BLACK LOMBARD WAŃKOWICZA 36a
668-369-365
tanio sprzedam winogron,
500382467

"ROLMASZ"
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowo Produkcyjne ROLMASZ sp. z o.o. ul. Grunwaldzka 1,76-200 Słupsk Tel. 605 261 774 Tel. do paliw: 601 651 683 e-mail: rolmasz@rolmasz.pl
Oferuje do sprzedaży:
NASIONA JESIEŃ 2018
Jeębeźmą z. Ojami i dla (Oasl
ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN-cala gama SKUPZBÓŻ WSZYSTKIE RODZAJE
po atrakcyjnych cenach!
Zboża jesień 201 &
* Pszenica Pszenżyto Żyto populacyjne:
Żyto mieszaniec trójliniowy Mieszanki traw: Pastwiskowo--kośne i trawnikowo-boiskowe, Gorczyca
NAWOZY
Nawozy azotowe i wieloskładnikowe
Saletra amonowa, Canwil, Mocznik, Siarczan magnezu, Siarczan amonu,
Kreda wapniak, Polcac, Wap-Mag, NPK 8 20 30 ultra, Amofoski, RSM
Odbiórzzagród rolnika -pełne zestawy
SPRZEDAŻ OLEJU OPAŁOWEGO
ORAZ
OLEJU NAPĘDOWEGO
Rolnicze
PŁODY ROLNE
kupię peluszkę,łubin,wykę,gorczycę tel.604250237
ZWIERZĘTA HODOWLANE
20 większych prosiaków, 500217094
skup bydła w każdej kondycji GOTÓWKA z vat. tel 791-248-252, 665-804-060.
skup bydła i trzody. Tel. 602-469-399.
Towarzyskie
aktywna dojrzała. 507-719-333. GK
atrakcyjna dojrzała, 661177611.
blondi38 wyjazdy 572-062-051 GK
dojadę. Słupsk, 730089379
dojrzała 40-stka Słupsk 500362030
koszalin, 531-600-712. słodka Asia Koszalin 516603622 wioletta tel. 881-617-579
OBWIESZCZENIE
Sędzia komisarz postępowania upadłościowego Józefa Spadło sygn. akt VII GUp 71/15, zawiadamia, że został sporządzony ostateczny plan podziału funduszy masy upadłości. Plan podziału można przeglądać w sekretariacie Sądu Rejonowego w Koszalinie, VII Wydział Gospodarczy, ul. Andersa 34 i w terminie
dwóch tygodni od dnia opublikowania niniejszego obwieszczenia wnosić zarzuty przeciwko planowi podziału.
BURMISTRZ POŁCZYNA-ZDROJU
informuję, że na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Potczynie-Zdroju przy Placu Wolności 3-4 oraz na stronie internetowej zostały opublikowane
wykazy nieruchomości (lokali mieszkalnych) przeznaczonych do sprzedaży na rzecz najemców:
1/ ul. Grunwaldzka 12/1 w Potczynie-Zdroju, 21 ul. Targowa 18/1 w Połczynie-Zdroju,
31 ul. Targowa 18/5
w Potczynie-Zdroju, 4/ ul. Targowa 18/6
w Potczynie-Zdroju, 51 ul. Demokracji 8/3
w Połczynie-Zdroju,
6/ Kołacz 43/4,
gm. Połczyn-Zdrój,
7/Kołacz 43/5, gm. Połczyn-Zdrój.
umig.polczynzdroj.lbip.pl
R	J
	
	
	
informuję, że na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Potczynie-Zdroju przy Placu Wolności 3-4 oraz na stronie internetowej zostały opublikowane
wykazy nieruchomości (lokali mieszkalnych) przeznaczonych do sprzedaży na rzecz najemców:
Głos
■wąiM pfcww»<k24pfc «nrags2Łpl
Prezes oddziału Polska Press
Piotr Grabowski Redaktor naaekiy
Krzysztof Nałęcz Zastępcy
YnonaHusaim-Sobedia Marcin Stefanowski (internet)
Dyrektor działu reklamy
Ewa Żelazko, teł. 94 347-35-27
Dyrektor (kulami
Stanisław Sikora, teł. 94 340 35 98
Dyrektor działu marketingu
Robert Gromowski. teł. 94 347 3512
Pu—iwnU tri.94 3473537
GteKoszafński-wwKgk244i
ul. Mickiewicza 24.75-004 Koszaliateł 94 347 35 99. fax 94 34735 40, teł. reklama 94 347 3512,
redakcja gk24@pol5kapress.pl. reklafna.gk24@polskapres5.pl
Głos Pomorza-www«p24^l
ii. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk.
teł. 59 848 8100, fex59 848 SI 04, teł. reklama 059 848 8101 redakqa.gp24@polskapre55.pl, reklama.gp24@pobkapress.pl
GkK5zaearKki-wwwgs24.pl
ul. Nawy Rynek 3.
71-875 Szczecin.
tel 9148133 00, fax 9143348 64, teł. reklama 9148133 92, redakcja.gs24@polskapress.pl rekiania.gs24@polskapress.pl
ODDZIAŁY
Kołobrzeg
ul. Ratuszowa 3/B, 78-100 Kołobrzeg.
teł. 94 354 50 80, fax 94 3527149
Byttw ul. Wojska Polskiego 2.77-100 Bytów:
teł. 59 822 60 B, teł. reklama 59 848 8101
Szczedmk uL Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, teł. 94 374 8818,(a* 94 374 23 89
Świnoujście ul. Armii Krajową 12. 72-600 SwmoujśbeM 9132146 49.
fax 9132148 40, reklama teł. 91578 47 28
Stargani ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, teł. 91578 47 28, łax 9157817 97,
reklama tel 91578 47 28
©©• umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule. w szczególności przy Aktualnym Artykule oznacza możSwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresd, www.gp24.pj/tresa,www.gs24.pl/tresa, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu.
Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP
mul niTittmn
źSBewjgmrmumn
POLSKA PRESS
GRUPA
WYDAWCA
Polska Press Sp. z o.o.
ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel 22 20144 00. fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Swiąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewkz
Dyrektor artystyczny
Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu
Sławomir Nowak slawomir.nowak@połskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy
Maciej Kossowski
maciej.kossowski@połskapress.pl
Dyrektor kolportażu
Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl
Agencja AIP
kontakt@aip24.pl
Rzecznik prasowy
Joanna Pazio teł. 22 20144 38, joanna.
pazio@polskapress.pl
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Sport	11
Finowie sprawdzali Polaka, a Polska sprawdzi Finlandię

f"' ' ' ,
S S * -5®
' kr ś
Im*

ęra
........-4-........1 L .. J___ i
—L-.....i.......■. f
Trener dał już zagrać wszystkim Polakom. Jednym z trzech, który grał od początku w obu meczach, jest Jakub Kochanowski (na zdjęciu)
Tomasz Biliński. Warna
tomasz.bilinski@polskapfess.pl
Sktikótnka
Gdy miefiśmy analizować grę Polaków, dafinń czystą kartkę i powiedzieli: ..napisz"-śmiał się Oskar Kaczmarczyk, były statystyk Biało-Czerwonych. a dziś... reprezentacji Rnlandii.
34-letni szkoleniowiec do sztabu fińskiej kadry trafił miesiąc temu. Zastąpił Kamila Sołoduchę, który zrezygnował z roli, bo został ojcem. - To była potrzeba chwili - wyjaśnił Kaczmarczyk. - Byłem na krótkich wakacjach, gdy odebrałem telefon od Kamila, dwa dni później wylądowałem w Finlandii. Egzotyka tej pracy nie jest taka duża. Drużyna
nie jest anonimowa. Co prawda nie należy do czołówki i pewnie nigdy nie będzie, bo trzy z pięciu milionów Finów gra w hokeja albo biega na nartach, ale spodobała mi się idea chęci rozwoju.
Sobotni rywal Polaków (godz. 19.30 czasu polskiego, transmi-
sja wPolsacie Sport, Super Polsacie, TVP1 i TVP Sport) cztery lata temu w naszym kraju zajął dziewiąte miejsce. W dwóch mistrzostwach Europy od tamtego czasu dwukrotnie był 12. We wszystkich turniej ach prowadził go ten sam trener (od 2013 r.), legenda fińskiej siatkówki i były gracz m.in. ZAKS-y Kędzierzyn-Koźle - Tuomas Sammelvuo.
Wcześniej, bo w 2009 r., pracę w reprezentacji Polski zaczął Oskar Kaczmarczyk. Najpierw jako statystyk, a w poprzednim sezonie był asystentem Ferdi-nando De Giorgiego. Po nieudanych mistrzostwach Europy w naszym kraju (10 miejsce) cały sztab został zwolniony.
- Zjednej strony chcę pokazania, że związek się mylił - przyznał Kaczmarczyk. - Mam żal, że z „Fefe" nie dostaliśmy więcej czasu, ale nie mam zadry wsercu i nie będę naszej drużynie rzucał bomb pod nogi. Przez dziewięć lat była częścią mojego życia. Choć jestem po drugiej stronie barykady, to życzę jej jak najlepiej. Choć oczywiście chciałbym wygrać, jak w każdym meczu.
Dzięki jego pracy Finlandia może mieć handicap. - Od po-
czątku pracy otrzymałem dużą możliwośćudzielaniasięteżjako trener - zaznaczył 34-letni Polak. - Analizowaliśmy naszych rywali w mistrzostwach. Gdy przyszła kolej na Polskę, to dali mi czystą kartkę i powiedzieli: „napisz". Swoje zrobiłem, sztab sprawdził to w meczu z Kubą i okazało się, że wszystko się 2gadzało. Trzeba jednak patrzeć realnie na umiejętności Polaków i Finów. Łatwo mibyłorozpisaćchłopakówipo-wiedzieć, jak grają. Ale to, że dużo wiemy, nie znaczy, że łatwo ich zatrzymamy. Celem Polski jest obrona tytułu mistrza świata, Finlandia chce być wczwórce, ale pierwszej fazy grupowej. Nawet najlepsza książka o reprezentacji Polski jest tylko preludium do tego, co trzeba zrobić na parkiecie i mieć do tego predyspozycje. I z tym drugim może być ciężko. Choć na turniejach zdarzają się niespodzianki.
W przypadku Polaków zdarzyła się jedna i to bardzo mała -w środę przegrała z Kubą jednego seta. Dzień później już bez przestojów wygrała z Portoryko 3:0. - Nie oszukujmy się, ten rywal był z trzeciego rzędu, więc nie podniecałbym się za bardzo
tym zwycięstwem. Skupmy się na swojej grze - podkreślił środkowy reprezentagi Polski Mateusz Bieniek.
W piątek siatkarze mieli dzień przerwy w rozgrywkach. Spędzili go na odpoczynku, grając w gry planszowe czy oglądając seriale. Wśród pierwszych królują „Tajniacy" i „Avalon", drugich - „Ozark" i „Dom z papieru". Po południu trenowali. Podobny plan czeka ich w niedzielę. Nie ma szans na dłuższe spacery plażą czy kąpiele w Morzu Czarnym. Vital Heynen zakazał tego, by zawodnicy nie tracili energii. W poniedziałek i we wtorek zagrają z Iranem i Bułgarią.
ZkoleiFinowieponiedzielnej porażce 0:3 z Bułgarią w meczu otwarcia kolejne spotkanie zagrali... w piątek z Kubą (zakończyło się po zamknięciu wydania). - Terminarz jest absurdalny - nie miał wątpliwości Kaczmarczyk - Chłopaki chodzili po ścianach, dwóch zdążyło się rozchorować. Wygląda to tak, że na nowo otwieramy turniej. I chciałbym, żeby Finlandia powalczyła wsobotę. Wtedy to spotkanie będzie też z pożytkiem dla Polski, żeby się rozkręcać. ©®
Wierzę, że przed nami jeszcze dziesięć meczów
Sialkónlai
Tomasz BBński, Warna
tomasz.bilinski@polskapress.pl
Nie oglądam meczów iraiydi drużyn bo dwugodzinna anafi-za może legnąć wgruzach po pierwszą przerwie technicznej-stwierdził kapitan reprezentacji Połski Michał Kubiak.
Mecz z Finlandią będzie podobny jak przeciwko Kubie i Portoryko?
Będzie inny, bo nasz sobotni rywal ma dużo lepszego rozgrywającego. Ale jeśli zagramy tak jak przeciwko Portoryko, to wynik powinien być taki sam. Zresztą chcielibyśmy, żeby każde spotkanie tak wyglądało. Z punktu widzenia szkoleniowego był to trochę lżejszy trening.
Wśród waszych rezerwowych były uśmiechy.
Wysoko wygraliśmy, dobrze czujemy się na boisku i poza nim, więc były uśmiechy. Nie było jednak loży szyderców. Są drużyny, dla których celem jest zakwalifikowanie się do mistrzostw i Portoryko do takich się zalicza. Poza tym ten mecz wyglądał tak dlatego, bo my dobrze zagraliśmy.
To najłatwiejszy mecz. w jakim Pan graf?
Wprawdzie nie za wiele pograłem, ale myślę, że tak.
Mniej gry było potrzebne?
Turniej jest długi, więc każda chwila jest dobra, by zaoszczędzić coś na przyszłość. Wierzę, że do rozegrania mamy jeszcze dziesięć spotkań [tyle potrzeba, żeby grać o medale -red.].
Oglądał Pan mecz banu z Bułgarią?
Nie, bo mnie nie interesują mecze innych drużyn. Jasne, mamy analizy wideo, ale to, co dzieje się na boisku, to zupełnie inna bajka. Czasem wszystko, co się ogląda i o czym się mówi przez dwie godziny przed meczem, legnie w gruzach po pierwszej przerwie technicznej. Taktyczne informacje na temat rywala są przydatne, ale nie wygra się nimi meczu.
W piątek miefiście dzień przerwy po dwóch me-
Przyjmujący polskiej drużyny między meczami i treningami gra z kolegami w karty
czach. Wsobotę zagracie ko-lepie spotkanie i znowu wolne, by następnie dzień po dniu rozegrać dwie ostatnie potyczki pierwszej fazy. Nie mam wpływu na terminarz, więc się nad nim nie zastanawiam. Nie lubię gdybać, bo to nie ma sensu.
Jak spędzacie wolny czas?
Chodzimy na plażę, kąpiemy się w Morzu Czarnym... Żartuję! Głównie odpoczywamy. Niektórzy grają w karty, inni w gry planszowe.
Pan do której grupy należy ?
Do karcianej, kiedyś graliśmy w pokera, ale teraz naj -częściej w 3-5-8 i tysiąca.
Bez komputera ismartfóna można się obejść?
Jak najbardziej. ©®
PYTAŁ I NOTOWAŁ W WARNIE TOMASZ BILIŃSKI
LOTTO
Piątek, 14.09
multimulti - godz. 14.00
1.2.15,19.24.25.26,27,35,36.37, 39,46,48,50,54,55,56,59,78 plus 25 kaskada
1,4,5,6,8,12,13,14.16,18,20,24 Czwartek, 13.09
multi multi - godz. 22.00
7,8.12.14,15.19,35,38,46.47.52. 53,56,59,62,63,64,66,67,79+47
kaskada
2,3.4.6,7,10,11,14,15,16,20,24 LOTTO 8,14,15, 23,27,31 lotto plus 1,10,14, 32,41, 44 ekstra pensja 4, 5, 17, 33, 34+3 MINI LOTTO 23,24,33,36,38
(sten)
BLACH
Wspieramy
POLSKA
SIATKÓWKA
12	Sport
Głos Dziennik Pomorza
Sobota niedziela, 15-16.09.2018
Szósta kolejka w okręgówce
>v
Stal Jezierzyce (koszulki niebieskie) w meczu ze Słupią Kobylnica 2:3
Krzysztof Niekrasz
krzysztotniekrasz@gp24.pl
V.
Po pięciu kolejkach rozgrywek w słupskiej klasie okręgowej edycji 2018/2019 dwa zespoły są bez straty punktów. To były spadkowicz z IV ligi - Start Miastko (tej drużynie jeszcze nikt nie potrafił wbić gola) i Lipniczanka Lipnica (beniami-nek z bardzo sporym i silnym zaciągiem piłkarzy z Bytowa). Na przeciwnym biegunie jest Leśnik Cewice, który gra bardzo słabo (obronę ma jak ser szwajcarski - 25 straconych bramek) i jest bez żadnego punkcika. W porównaniu z poprzednim sezonem poniżej
oczekiwań spisuje się Stal Jezierzyce. Znacznie więcej spodziewano się po Sparcie. Przed inauguracją sezonu Sycewice wymieniane były w gronie wielkich faworytów do czwartoligowego awansu. Mecze w sobotę (15.09): Sparta Sycewice - Prime Food Brda Przechlewo (godz. 13, stadion 650-lecia w Słupsku), Sokół Wyczechy - Słupia Kobylnica (15), Zawisza Borzytuchom -Jantaria Pobłocie (16), Chrobry Charbrowo - Błękitni Główczyce (17). Gry niedzielne (16.09): Myśliwiec Tuchomie -Leśnik Cewice (11), Karol Milarex Pęplino - Lipniczanka Lipnica (16.30), MKS Debrzno -Piast Agrochem Człuchów (17), Stal Jezierzyce - Start Miastko (17, mecz wSiemianicach). ©®
Jantar Ustka musi zdobyć punkty. Piłkarze Gryfa Słupsk jadą do Redy
Pilkanożna
Jarosław Stencel
jaroslawitencel@pobkapress.pl
Dziewiąta kolejka spotkań przed piłkarzami IV ligi w województwie pomorskim. Dwa z naszych zespołów rozegrają swoje mecze przed własną publicznością.
Szukać punktów muszą piłkarze Jantara Ustka. Podopieczni trenera Janusza Rzeszutko zagrają na stadionie przy ulicy Sportowej w sobotę o godz. 17.00 z GKS Kolbudy. Jantar zajmuje 15. miejsce z dorobkiem 6 punktów, a GKS jest bezpośrednio przed ustczanami z 7 punktami.
Będzie więc to niezwykle ważna rywalizacja o tzw. "sześć punktów".
U siebie również, ale w niedzielę o 14.00 zagrają piłkarze Aniołów Garczegorze. Podopieczni trenera Tadeusza Wanata rywalizować będą z GKS Przodkowo (spadkowicz z m ligi).
Gospodarze wciąż czekają na pierwsze zwycięstwo tej jesieni.
Piłkarze lidera rozgrywek -Gryfa Słupsk wyjeżdżają do Redy.
Tam gospodarzem meczu będzie Orkan Rumia. Początek w niedzielę o godz. 14.00. Gryfici z pewnością będą chcieli się zrehabilitować za porażkę z rezerwami Arki i zwycięstwem rozpocząć nową passę sukcesów.
Słupszczanie bez względu na wynik na pewno pozostaną liderem, gdyż pauzuje w tej ko-
lejce wicelider Grom Nowy Staw. W sobotę o godz. 17.00 w Gniewinie ze Stolemem zagra Pogoń Lębork.
Faworytem są dobrze dysponowani gospodarze, ale wszystko może się zdarzyć. W ubiegłym sezonie w Gniewinie był remis 1:1. W sobotę o 14.00 rozpoczną swoje spotkanie piłkarze rezerw Bytovii Bytów. Gospodarzem meczu będzie podgdański beniaminek - GKS Kowale.
W pozostałych meczach 9. kolejki zagrają: Wikęd Luzino -Wda Lipusz (sobota, 14.00), Kaszubia Kościerzyna - Lechia n Gdańsk (sobota, godz. 16.00), Arka II Gdynia - Jaguar Gdańsk (niedziela, godz. ll.OO), Powiśle Dzierzgoń - Gedania Gdańsk (sobota, godz. 16.00). ©®
1

Gryf Słupsk (z lewej) rozegra spotkanie wyjazdowe. Jantar Ustka (z prawej) wystąpi w sobotę o godz. 17.00 przed własną publicznością
W Słupsku ostatni akord sezonu
Tenis stołouy Lębork liczy na drugie zwycięstwo w I lidze
Za pingpongistami inauguracja sezonu 2018/2019 w I lidze grupy północnej. W sobotę (15.09) o godz. 18 w hali sportowej przy ul. P. Skargi w Lęborku Poltarex Pogoń spotka się z Victorią Płock. Goście mają za sobą już dwie gry. bo jeden mecz rozegrali awansem. Victoria nie zdobyła jeszcze punktu, ani seta. To outsider tabeli. Lęborczanie są mocni. Zajmują trzecią lokatę. Na pewno zawodników z Płocka nie zlekceważymy, ale wygrać musimy - oświadcza Marek Prądzinski (na zdjęciu), kapitan lęborskiej ekipy, (fen)
Lekkoatletyka
Krzysztof Niekrasz
krzysztof.niekrasz@polskapres5.pl
Sympatyków królowej sportu zapraszamy na stadion 650-lecia przy ul. A. Madalińskiego w Słupsku. Tam w niedzielę (16.09) odbędzie się ostatni akord sezonu lekkoatletycznego w ramach V Memoriału im. Ryszarda Ksieniewicza. Startować będą zawodnicy i zawodniczki różnych kategorii wiekowych, a więc będzie grupa młodzików (dla nich to ostatnie testy przed mistrzostwami Polski w Bełchatowie), juniorów młodszych, juniorów i seniorów. Oto program słupskich zawodów: godz. 13 - tyczka Kobiet, dysk Mężczyzn; godz. 14 - dysk K; godz. 14.30 - 80 m przez płotki K, w dal K, wzwyż M; godz. 14-40 - 110 m ppł. M, oszczep M - seniorzy i juniorzy; godz.14.50 -100 m K; godz. 15.10 -100 m M, kula
M; godz. 15.20 - 200 m ppł. K, tyczka M, godz. 15.25 - 200 m ppł. M, godz. 15.35 - 300 m K, oszczep M- jun. ml. i mł.; godz. 15.55 - 300 m M, w dal M, wzwyż K; godz. 16.05 - 600 m K, kula K, godz. 16.15 - 600 m M; godz. 16.25 -1000 K. godz. 16.35 - lOOOm M, oszczep K;
godz. 16.55-1500 m M; godz. 17.05 - 2000m przeszkody K. Ryszard Ksieniewicz to był król i mistrz dziesięcioboju, znakomity trener. Popularny Ksienio stanowił symbol wspaniałych czasów słupskiej królowej sportu, a stadion 650-lecia przy ul. A. Madalińskiego

5?
Lekkoatletyczna paczka. Od lewej: Bogdan Zakrzewski, Ewa Grecka. Ryszard Ksieniewicz. Bogusław Świtała i Jan Hołowienko
w Słupsku był jego drugim domem.
-	Życie Ryszarda Ksieniewicza wypełnione było sportem. To był człowiek z klasą. Zawsze na stadion przychodziłem z przyjemnością, bo wiedziałem, że tam spotkam trenera uśmiechniętego i tryskającego energią. W wieku szesnastu lat straciłem ojca i mogę śmiało stwierdzić, że to pan Ryszard obdarzył mnie prawie ojcowską opieką. Moje medale z mistrzostw Polski są jego zasługą. U mnie zaskarbił sobie wielką sympatię - uważa Stanisław Witek, wychowanek Ryszarda Ksieniewicza, wielokrotny medalista MP, reprezentant kraju.
-	Z kolei były prezes SKLA Słupsk - Bogdan Zakrzewski -tak wspomina okres pracy z Ksieniewiczem. - Bardzo często rozmawialiśmy o sukcesach, porażkach i problemach słupskiej lekkoatletyki. To był wielki autorytet. ©©
Brydż
W Słupsku była bardzo zacięta rywalizacja
Za brydżystami dziewiąty turniej w ramach letnich zmagań o puchar wójta gminy Smołdzino. Tym razem ponownie grano w Słupsku. Rywalizacja była w sali Centrum Edukacji Regionalnej. Po zaciętych rozgrywkach pierwsze miejsce ex aequo zajęły dwie pary: Grzegorz Gan - Krzysztof Materek (obaj STB Słupsk) i Maria Tomczewska - (Wimpel Gdańsk) -Ryszard Konopka (Słupsk). W klasyfikacji długofalowej liderem jest nadal Wojciech Lewandowski (Pianpur Sierakowice) - 201 punktów. Druga jest Tomczewska -198 pkt. Trzecią lokatę zajmuje Karina Drobiniak-Całka (STB Słupsk) -192,5 pkt. Dziesiąty (ostatni) turniej będzie 22 września (sobota) w Smołdzinie (GOK -ul. Bohaterów Warszawy 30). Początek grania o godz. 10. Po zawodach podsumowanie imprezy, ogłoszenie wyników oraz wręczenie nagród.
(FEN)
Koszykówka
Porażka Czarnych Słupsk z AZS Koszalin
W pierwszym spotkaniu na turnieju w Kołobrzegu podopieczni Roberta Jakubiaka ulegli koszalinianom 73:86. Słupszczanie bardzo dobrze rozpoczęli spotkanie i od początku starali się narzucić własny styl gry. Pod koszem po raz kolejny bardzo dobrze spisywali się Pełka oraz Cechniak, z którymi rywale z Koszalina mieli największy problem. Czarnym po dwóch kwartach udało się utrzymać jednopunk-towe prowadzenie, ale po 15 minutach przerwy to bardziej doświadczeni zawodnicy AZS -u przejęli inicjatywę.
Zespół z Koszalina zaczął lepiej bronić, a podopieczni Roberta Jakubiaka mieli, coraz większe problemy ze skutecznością. Nie pomogły też pudła z linii osobistych, których słupszczanie chybili ponad połowę (9/19). Ostatecznie po bardzo dobrej drugiej połowie zespół z ekstraklasy okazał się lepszy i wygrał 86:73. W drużynie AZS wystąpili byli zawodnicy Czarnych Panter. Grzegorz Surmacz rzucił 9 punktów, Drew Brandon 12, Marek Zywert 7, a Łukasz Ratajczak 6. Już dzisiaj o 13.30 słupszczanie rozegrają kolejne spotkanie. Tym razem ich przeciwnikiem będzie gospodarz Kotwica Kołobrzeg. Oba zespoły mierzyły się już ze sobą w czasie przedsezonowych sparingów i to Czarni po dogrywce okazali się lepsi i wygrali 88:87.
AZS Koszalin - STK Czarni 86:73(22:25.23:21.24:17,17:10)
STK Czarni Słupsk zagrali wskła-dzie: Adam Kordalski 3, Wojciech Jakubiak 2, Łukasz Seweryn 4, Bartosz Sprengel 0, Szymon Długosz 8, Piotr Powideł3, Hubert Wyszkowski 8, Damian Cechniak 11, Patryk Pełka 17, Mantas Cesnauskisl7.
MICHAŁ PIĄTKOWSKI
magazyn
KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY ZDROWIE
S ili. II

S/K. 14
rodzinny
Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 15 września 2018 r.
Zupa, zapiekanka i ciasto, czyli dynia
stole
A
, , £ J
WĘ - ■ "-e'" '"74,
Szuka swojego miejsca widnie
i
Sebastian
Fabii
02
rodzinny
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15 16.09.2018
Aima Czemy-Marecka
anna.marecka@polskapfe5s.pl
m
ROZMOWY NA KOZETCE I SMAKOWITE POTRAWY Z DYNI
Witamy w weekend
Najpierw ukłony dla dwojga czytelników. Dla pani Zofii Korczyńsłaej-Szrubki ze Słupska w podzięce za przemiłą kartkę i życzenia oraz dla pana Bronisława Gajewskiego z Tychowa, który podzielił się ze mną (a ja dzielę się z Państwem na stronie obok) prostą receptą na bezpieczne grzybobranie. Dziękuję, a innych Czytelników zachęcam do kontaktu z Magazynem Rodzinnym - jak to zrobić, piszemy w ramce na dole.
A co dzisiaj możecie przeczytać w tym dodatku? Polecam na przykład artykuł o tym, dlaczego nie wszystkie związki umieją przetrwać wakacje i zaraz po nich się rozpadają. Oczywiście problem tkwi nie w urlopie, lecz w jakości związków. Okazuje się, że ludzie, którzy dzielą mieszkanie, niekoniecznie są ze sobą tak naprawdę. W rozmowie z Magdaleną Sękowską, u której na kozetce pojawiają się pary z problemami, próbujemy znaleźć odpowiedź na pytanie, co zrobić, by nie znaleźć się w takiej sytuacji, i jak reagować, kiedy już do niej dojdzie. Zachęcam do zajrzenia na stronę 6.
Szczęśliwe pary marzące o dziecku zapraszam zaś do artykułu obok. Doświadczona położna mówi w nim, po czym można rozpoznać ciążę. Proste, każdy to wie? Ja też tak myślałam wcześniej. Ale objawów jest więcej, niż powszechnie się myśli. Warto je poznać, bo pierwsze tygodnie ciąży są bardzo ważne dla zdrowia dziecka.
Dla miłośników kulinarnych przygód mamy z kolei przepisy na ciasta, sałatki, zapiekania, dżemy i zupy. A wszystko to z dyni. W ogródkach i na straganach jest ich teraz całe mnóstwo i kuszą nas wszystkich swoimi kolorami i kształtami. Warto je jeść w różnych potrawach, bo są zdrowe.
Życzę miłej lektury i do zobaczenia za tydzień. Pogoda jest ładna, więc ten weekend powinien być udany.
NAP?SZ. ZADZWOŃ. WYŚUJ E-MAILA
CZEKAMY NA WASZE OPINIE
Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna
Czemy-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19. 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 8132.
Z kalendarza
Wrzesień miesiącem nowotworów krwi - kampania na Facebooku
W Polsce na nowotwory krwi choruje ponad 100 ooo osób. Można je skutecznie leczyć, ale często paq'enci dowiadują się o chorobie zbyt późno. Wrzesień jest Światowym Miesiącem Nowotworów Krwi. Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych, w trosce
0	zdrowie Polaków, uruchomiła kampanię w mediach społecznośtiowych, której celem jest przekazanie w atrakcyjnej formie podstawowych informacji, które mogą uratować czyjeś życie.
Nowotwory krwi obejmują szpik kostny i układ chłonny. Są to m.in. ostre
1	przewlekłe białaczki szpikowa i limfoblastyczna, mielofi-broza, chłoniaki nieziamicze, chłoniaki Hodgkina, szpiczak plazmocytowy. Na ogół dotykają osób po 60. roku życia, ale coraz częściej są diagno-
zowane również u osób między 25. a 45- rokiem życia. Choroby częstosą diagnozowana bardzo późno, pomimo że do ich wykryciawystarczy zrobienie morfologii krwi.
- Publikując informacje na naszym profilu na Facebooku, chcemy przybliżyć temat nowotworów krwi. Ich objawy są często mylone ze zwykłą anemią, dlatego są one wykrywane późno - mówi Beata Ambroziewicz, członek zarządu Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych. -Jednym ze skutecznych sposobów leczenia nowotworów krwi jest przeszczepienie szpiku. W naszej kampanii zachęcamy również do tego, aby zostać dawcą. Można zostać bohaterem, ratując komuś życie. Bycie dawcą nie boli, a daje wielką satysfakcję - dodaje Ambroziewicz. (mara)
Pierwszy miesiąc ciąży - zm fizjologiczne w organizmie
W zasadzie każda kobieta chce jak najszybciej wiedzieć, że jest w ciąży.
ale i po to. żeby dostosować do nowej sytuacji swój styl życia
Macierzyństwo
Arma Czemy-Marecka
anna.marecka@polskapress.pl
Pierwszy miesiąc ciąży to szczególny czas. W jednej chwili wszystko ulega zmianie. Jakie są pierwsze objawy ciąży, jak zmienia się ciało kobiety oraz jak wygląda dziecko w w tym czasie? - na te i inne pytania odpowiada Monika Wójcik, położna iamba-sadorka kampanii „Położna na medal".
bjawów sugerujących kobiecie, że może być w ciąży, jest wiele. Zwykle to z nimi zgłasza się do ginekologa lub lekarza rodzinnego, gdyż część z nich, np. wymioty, mogą być mylnie interpretowane jako zatrucie pokarmowe.
- Wyróżniamy też objawy obiektywne ciąży, jak np. zasinienie przedsionka pochwy czy też zwiększone wydzielanie śluzu szyjkowego. Jednak to, co stanowi jednoznaczne stwierdzenie ciąży, to wyniki badań laboratoryjnych lub ul-trasonograficznych - mówi Monika Wójcik, położna i am-basadorka kampanii „Położna na medal".
Objawy subiektywne odczuwane przez kobietę
Zatrzymanie miesiączki to najbardziej znany objaw zwłaszcza u pań, które mają krwawienia regularnie. Równie znane są nudności, wy-
Test ciążowy daje zwykle prawie 100-procentową pewność, że powstało nowe życie
mioty, ślinotok, zgaga i zmiana przyzwyczajeń żywieniowych (ok. 80% kobiet odczuwa niechęć do pewnych potraw lub nadmierny apetyt - tzw. zachcianki).
Często szybko pojawiają się także dokuczliwe objawy ze strony układu moczowego- parcie na pęcherz, częste oddawanie moczu oraz zaparcia stolca.
No i nie można zapomnieć o zmianie samopoczucia, mogą pojawić się nadpobudliwość i zmęczenie).
Objawy obiektywne.
czyli mierzalne i wykrywane podczas badania
Wzrost temperatury ciała (spowodowany wzrostem stężenia progesteronu) do 37-37,2 st. C).
Zmiany w gruczołach piersiowych (bolesność sutków, uczucie ciężkości, silniejsze pigmentowanie).
Wykrywane badaniem ginekologicznym powiększenie macicy, rozpulchnienie szyjki i trzonu macicy, zasinienie przedsionka i ścian pochwy (4. tydzień).
Wzmożona wydzielina pochwowa i śluzu szyjkowego.
Objawy pewne
Odpowiednie stężenie formy beta choriogonadotropiny (hCG), czyli ludzkiego hormonu łożyskowego (w skrócie określimy go beta-hCG) - badanie krwi oraz moczu.
Potwierdzenie ciąży w badaniu USG.
Stwierdzenie akcji serca dziecka (początek rozwoju serca przypada na 18.-19. dzień po zapłodnieniu).
Nie mów: „nie jedz tyle słodyczy", gdy w tym czasie sa
Tato pomóż mamie - czyli rola ojca - radzi położna Monika Wójcik, ambasadorka kufli,
Ojcostwo
Anna Czemy-Marecka
anna.marecka@polskapress.pl
Na przestrzeni ostatnich lat rola ojca bardzo się zmieniła. Przyszli tatusiowe chodzą z partnerkami do szkoły rodzenia, uczestniczą w porodzie i przejmują bez niechęci część czynności opiekuńczych. gdy dziecko już przyjdzie na świat. Wiedzą, że są potrzebni.
trach rodzi się najczęściej z niewiedzy, dlatego spróbuj poczytać lub porozmawiać z partnerką na temat przebiegu ciąży -mówi Monika Wójcik, położna. -Możesz towarzyszyć jej podczas wizyt kontrolnych u lekarza, szczególnie w takich chwilach, jak pierwsze wysłuchanie tętna dziecka czy badania USG. Nie powtarzaj:
„nie powinnaś tego jeść", „jesz za dużo słodyczy" itd. Szczególnie, jeśli w tym czasie zajadasz się smakołykami. Przejdź na podobną dietę, co partnerka. Możecie razem zapisać się do szkoły rodzenia.
Podczas porodu
Podejmijcie świadomą decyzję, czy weźmiesz udział w porodzie. Nie ulegaj modzie, że każdy mężczyzna musi być przy tym akcie.
Po porodzie
Odwiedzaj partnerkę w szpitalu, natomiast lepiej ograniczyć wizyty całej rodziny. Bądź też buforem przed złotymi radami, których pojawi się mnóstwo. To, czyje wykorzystacie, musi być waszą decyzją.
Włączaj się w opiekę nad dzieckiem, przewijaj, podawaj mamie do karmienia, podnoś do odbicia. Możesz ze spokojem mówić do dziecka -nie dość, że się uspokoi, to
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
rodzinny zdrowie
03
mv
obiety
emocjonalnych.
Wyznaczenie dnia porodu
- Termin porodu wyznaczany jest zazwyczaj z tak zwanej „reguły Naegelego", to nic innego, jak wzór, do którego należy podstawić odpowiednie dane - tłumaczy położna Monika Wójcik. - Jedną z danych jest data pierwszego dnia ostatniej miesiączki. W praktyce oznacza to, że „wiek dziecka" (czyli czas trwania ciąży) będzie o dwa tygodnie zawyżony. Na przykład szósty tydzień ciąży wyznaczony z tej reguły, to 4 tygodnie (liczone
obiektywnie od dnia zapłodnienia).
Oznaczanie obecności gonadotropiny hCG w moczu lub krwi kobiety jest metodą wykorzystywaną w testach ciążowych. Czuły test na ludzką gonadotropinę kos-mówkową (hCG), tak zwaną próbę antronową, opracował Howard Beard. Hormon ten daje się wykrywać standardowymi testami od 6.-12. dnia po zapłodnieniu.
Pierwszy tydzień ciąży
W pierwszym tygodniu odbywa się wędrówka zapłodnionej komórki jajowej (zawierającej pełną informację genetyczną) w jajowodzie i jej kolejne podziały.
Bruzdkowanie (czyli seria podziałów zapłodnionej komórki jajowej) rozpoczyna się od pierwszego podziału mitotycznego- i tak przyszły noworodek przechodzi swoją pierwszą „metamorfozę". Ze stadium zygoty, przechodzi przez stadium moruli, a kończy się na etapie blastocysty.
- Brzmi skomplikowanie i niezrozumiale? Wcale nie! Po prostu już wtedy wiadomo, czy to będzie chłopczyk, czy dziewczynka, czy będzie mieć niebieskie oczy, czy brązowe, oraz jakie smaki będzie preferować - opowiada położna. - W czasie tych procesów zapłodniona komórka jajowa przesuwa się w kierunku ujścia macicznego jajowodu. Następnie blastocysta zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy. Najlepszym miejscem do implantacji jest górna tylna ściana trzonu macicy. Zdarza się, że implantacja nastąpi w jajowodzie i wówczas mówimy o ciąży pozamacicznej. Około 11-12 dnia blastocysta jest całkowicie zatopiona w warstwie zbitej endometrium, a w miejscu jej wniknięcia znajduje się skrzep krwi, który wkrótce zostanie pokryty przez nabłonek.
W tym czasie u niektórych kobiet może pojawić się krwawienie, które nazywa się krwawieniem implan-
tacyjnym. Może ono mylnie sugerować krwawienie miesiączkowe, a także spowodować błędne obliczenie terminu porodu.
Drugi tydzień ciąży
- W drugim tygodniu malu-szek „buduje dom", którego sufit będzie stanowić endo-derma, podłogę ektoderma, a dzięki mezodermie i dalszym przemianom, połączy się w późniejszym czasie z mamą za pomocą sznura pępowinowego - mówi Monika Wójcik. - Dodatkowo,
cała jego „posesja" będzie otoczona owodnią tworzącą zamknięty pęcherz z płynem owo-dniowym, w którym ma zapewniony komfort i prawidłowy rozwój.
Trzeci tydzień ciąży
Na początku trzeciego tygodnia zarodek ma już całe 1,5-2,5 mm długości. Powstaje pierwotny układ naczyniowo- sercowy. Ponieważ zarodek wyczerpał już swoje zapasy energetyczne i substancje odżywcze, musi już dostawać od matki. Zaczyna się także tworzyć układ nerwowy, dlatego tak ważna jest suplementacja kwasu foliowego jeszcze przez zajściem w ciążę. Zazwyczaj wtedy decydujemy się na zrobienie testu ciążowego i widzimy dwie kreski.
Czwarty tydzień ciąży
Zarodek mierzy ok. 6 mm i ma już nerki, wątrobę i przewód pokarmowy. Tworzy się pępowina, którą dziecko otrzymuje od matki tlen i składniki odżywcze i przez którą usuwane są produkty przemiany materii. Powstają zawiązki kończyn.
- Ze względu na fakt, że pierwszy miesiąc ciąży obfituje w tak istotne etapy rozwoju dziecka- każda kobieta planująca zajście w ciążę powinna być świadoma, jak istotna jest profilaktyka zdrowotna w codziennym życiu -zaznacza położna. - Aby już w pierwszym miesiącu ciąży mały człowiek miał optymalne warunki do rozwoju.
zajadasz się smakołykami
iii i konkursu „Położna na medal
zaczniesz nawiązywać z nim więź emocjonalną. Zabieraj dziecko na spacer. Mama w tym czasie będzie miała chwilkę dla siebie.
Kiedy pojawiają się sytuacje stresowe, spróbuj wspierać swoją kobietę, zrozumieć ją, otoczyć opieką, aby czuła się pewniejsza siebie w nowej roli-roli matki.
W opiece nad noworodkiem możecie obrać taktykę jak niejedni rodzice, że po na-
karmieniu maluszek idzie razem z tobą spać do innego pokoju. Gdy się obudzi, już ze zmienioną pieluszką przynosisz go mamie na karmienie. Dzięki temu twoja partnerka będzie miała parę godzin na sen i regenerację.
Zrób pranie. I zakupy. Ugotuj obiad.
- Jak tę pomoc połączyć z obowiązkami zawodowymi? Możecie wykorzystać swój dwutygodniowy urlop
ojcowski oraz, jeśli wasze dzieciątko przyszło na świat drogą cięcia cesarskiego, macie prawo do tzw. opieki nad żoną, na co przypada kolejne 2 tygodnie, a po porodzie siłami natury - tydzień -informuje położna. - Spędzając ten pierwszy miesiąc po porodzie razem z mamą i dzieckiem, na pewno będziecie ogromnym wsparciem dla nich w tych nierzadko trudnych początkach.
Kilka prostych porad przed pójściem na grzybobranie Pan Bronisław Gajewski z Tychowa radzi: jeżeli nie znacie się na grzybach, zbierajcie grzyby rurkowe
Część gatunków grzybów jest dla nas trująca, a ich zjedzenie może mieć katastrofalne skutki dla naszego organizmu. Wybierając się na grzybobranie pamiętajmy, by zbierać tylko takie odmiany, których jesteśmy pewni. Jeśli brakuje nam doświadczenia, dobrze jest wyruszyć do lasu z kimś, kto ma na ten temat bogatą wiedzę, albo przynajmniej zaopatrzyć się w specjalny atlas.
- Mam prostą radę dla osób, które dopiero zaczynają zbierać grzyby i ich nie rozróżniają - mówi Bronisław Gajewski, emerytowany inżynier rolnik z Tychowa, który zadzwonił do redakcji. - Nie zbierajmy grzybów blaszkowych, wyjątek robiąc co najwyżej dla kurek, ale tylko wtedy, jeżeli doskonale wiemy, jak wyglądają. Zbierajmy grzyby rurkowe, jednak jedynie takie, które pod spodem nie są różowe, czerwone albo ceglane. Wtedy będziemy pewni, że nie włożyliśmy do koszyka ani grzyba trującego, ani niejadalnego.
O czym jeszcze powinniśmy pamiętać? Wybierając się na grzybobranie, trzeba zawsze wybierać znane nam, bezpieczne miejsca, w których nietrudno o interesujące nas gatunki. Jeśli nie wiemy,
gdzie ich szukać, warto pod-pytać znajomych grzybiarzy.
Bardzo ważne jest dobranie odpowiedniego ubrania. Wybierzmy solidne, wygodne i nieprzemakalne buty oraz dopasowany do pogody strój, który w miarę możliwości za-

■ -
m wi,J* - . * W *
Kanie, które są w koszyku na zdjęciu, to już grzyby dla tych, którzy umieją je odróżnić np. od muchomora sromotnikowego
krywać będzie jak najwięcej ciała. Dobrze jest mieć też ze sobą sprej na komary i kleszcze, które potrafią być w lesie niezwykle uciążliwe.
Pamiętajmy również, by na grzybobranie zabrać ze sobą wiklinowy koszyk, który zapewni odpowiedni przepływ powietrza leśnym skarbom. Reklamówki są w tym przypadku niewłaściwe. Niezastąpiony będzie również mały nożyk, który nie tylko ułatwi zbiory, ale pozwoli też na miejscu sprawdzić, czy nasze znaleziska nie są stały się pożywką dla robaków.
Dobry grzybiarz powinien także dbać o swoją formę fizyczną, a szczególnie
kondycję swoich stawów -dodają eksperci marki 4Flex. - Ciągłe schylanie, często spacer po trudnym terenie - gdy każdy tego typu ruch sprawia ból, ciężko jest czerpać przyjemność z podróży do lasu. Podczas jesiennych aktywności w lesie na urazy najbardziej narażone są stawy kolanowe, barkowe czy łokciowe, które systematycznie nadwy-rężamy na różne sposoby. Chcąc nie doprowadzić do ich przeciążenia, nie przesadzajmy z ilością czasu spędzoną na zbieraniu skarbów z lasu. Dodatkowo warto wzmocnić stawy od środka i zatroszczyć się o ich odpowiednią suple-mentację. (mara)
Społeczeństwo
Millenialsi nie są egoistami. Mówi o tym badanie „Dawstwo szpiku kostnego motywacje i bariery"
0	Millenialsach, czyli ludziach w wieku 18-38 lat, mówi się, że są skupieni na sobie. Wyniki badania przeprowadzonego przez dom badawczy IQS dla fundacji DKMS, traktującego o motywacjach młodych ludzi do zostania dawcą szpiku, pokazują coś innego.
Z badania „Dawstwo szpiku kostnego, motywacje
1	bariery" wynika, że młodzi ludzie zdecydowanie nie są egoistami. Świadczą o tym odpowiedzi dotyczące motywacji, które skłoniły ich do zarejestrowania się jako dawcy szpiku i komórek macierzystych. 86 procent respondentów wskazało na „Chciałbym uratować komuś życie". Na drugim miejscu (73 procent wskazań) znalazło się „Nie trzeba aż tak dużego wysiłku, aby dokonać naprawdę istotnej rzeczy". 49 procent- "
mężczyzn wskazało również na odpowiedź „Ktoś z moich bliskich/znajomych zarejestrował się". Potwierdza to fakt, że Millenialsi lubią się inspirować i działać w grupie. Badani w zdecydowanej większości potwierdzali, że nie mieli żadnych obaw przed rejestracją - odpowiedziało tak 82 procent respondentów.
Wielu młodych ludzi zaangażowanych jest także w działalność charytatywną, a najczęściej deklarowane przez respondentów tuż obok rejestracji jako potencjalny dawca jest honorowe dawstwo krwi oraz wolontariat.
Przeważająca większość potencjalnych dawców szpiku to kobiety. A jakie są powody, przez które młodzi mężczyźni rzadziej rejestrują się jako dawcy? Główną barierą jest brak wiedzy na temat *
idei dawstwa szpiku oraz procedur. 36 procent niezareje-strowanych respondentów wskazało odpowiedź „Obawiam się samego zabiegu pobrania szpiku i komórek macierzystych", 25 procent: „Mam za małą wiedzę", a 23 procent: „Nie wiedziałem jak/gdzie się zarejestrować".
- Fundacja DKMS prowadzi działania edukacyjne, a w zeszłym roku wdrożyliśmy program „Naszpikuj się wiedzą". Aż 60 procent niezare-jestrowanych respondentów rozważało rejestrację jako potencjalny dawca szpiku, więc widać, że naturalna gotowość do pomagania w młodych ludziach jest, a naszym zadaniem jest dostarczenie im wiedzy, aby mogli podjąć
świadomą decyzję - mówi Magdalena Przysłupska, rzecznik DKMS. (mara)
04
rodzinny zdrowie
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
Objawy, leczenie i badanie przerostu
Prociem dotyka mężczyzn po 50. roku życia. Czy masaż prostaty może wyeliminować teki? Na pewno warto udać się do specjalisty
Prostata
Monika Żurawska
intemet@echodni3.eu
Prostata jest gruczołem krokowym, który posiada każdy mężczyzna. Często po 50. roku żyria występują objawy złych zmian prostaty, jak na przykład zbyt częste oddawanie moczu. Według badań, mężczyźni wciąż jeszcze wstydzą się chodzić do lekarza z tym problemem, atermin profilaktyki także rae jest popularny wśród tej płci.
Prostata to gruczoł w'ciele mężczyzny znajdujący się pod pęcherzem moczowym. Wielkością przypomina piłeczkę do ping ponga i mniej więcej po 50. roku życia zaczyna się powiększać. Po około 10 latach od rozpoczęcia tego procesu może osiągnąć taki rozmiar, że w stopniu znacznym będzie utrudniać oddawanie moczu, uciskając cewkę moczową.
Gdy coś zaczyna niepokoić
Poza objawem prostaty pod postacią zwiększenia częstotliwości oddawania moczu może wystąpić również delikatne wyciekanie go z cewki moczowej. Ten problem staje się dużo bardziej niekomfor-towy, zwłaszcza jeśli mężczyzna borykający się z nim wciąż jest aktywny zawodowo.
Innym z objawów prostaty może być także odczuwanie chęci oddania moczu, a w sytuacji korzystania z toalety odczuwanie trudności z jego wydaleniem lub pojawienie się tylko kilku kropel cieczy. Zaawansowane stadium przerostu prostaty objawia się także mocnym bólem podbrzusza, a nawet krwią w moczu. Niepokojącymi objawami powinny być również problemy ze wzwodem oraz krew w nasieniu. Jeśli rozpoznałeś u siebie jakikolwiek z objawów prostaty, koniecznie zgłoś się do urologa, ponieważ wykrycie choroby w jej wczesnym stadium znacznie zwiększa szansę wyleczenia Się.
* f 4 *;* ||51" < * f i'W 0 i f
' *•' u r
- ■ .
Gdy prostata zaczyna się powiększać, może w znacznym stopniu utrudniać oddawanie moczu
Prostataapotencja
Teoretycznie problemy z prostatą nie powinny uniemożliwić odbywania stosunków seksualnych z partnerką. Jednak prostata i pęcherzyki nasienne są miejscami produkcji spermy oraz płynów odpowiedzialnych za odpowiednie nawilżenie podczas stosunku. W sytuacji problemów z prostatą i jej upośledzonym działaniu może wystąpić dyskomfort podczas penetracji partnerki. Można sobie z tym poradzić stosując naturalne lubrykanty. Żele nawilżające są ogólnodostępne w większości sklepów.
Mimo to po wykryciu choroby stosowanie leków hamujących rozwój przerostu prostaty o działaniu obniżającym ciśnienie krwi może wpłynąć na problem z osiągnięciem wzwodu. Ten stan po zażywaniu leków w walce z chorobą występuje u około 3 procent mężczyzn. Niektórzy tworzą teorie, że regularne współżycie zmniejsza ryzyko komplikacji zdrowotnych związanych z prostatą. Nie zostały one jednak udowodnione naukowo w formie wyraźnego związku przyczynowo-skutkowego.
Badanie i leczenie
Zazwyczaj do badań prostaty dochodzi dopiero w sytuacji wystąpienia ewidentnych objawów przerostu tego gruczołu. Taki etap zaawansowania
wpływa nie tylko na stan fizyczny mężczyzny, ale często w stopniu znacznym obniża jego samoocenę.
Warto pamiętać, że delikatne objawy przerostu prostaty nie mogą być lekceważone. Nieleczone będą się jedynie pogłębiać, a w rezultacie doprowadzą do całkowitego zamknięcia przewodu, który umożliwia oddawanie moczu. Następstwem będzie cewnikowanie. Badanie pro-
tim&A
POWIĘKSZONA PROSTATA A RAK
W Polsce u mężczyzn rak prostaty określany jest jako najczęściej występujący
zaraz po raku płuc. Powiększona prosta nie
oznacza jednak nowotworu. Czynnikami, które sprzyjają zachorowaniu na nowotwór prostaty, są: siedzący tryb życia, otyłość, czynniki genetyczne oraz niewyleczone stany zapalne dróg moczowych.
Dlatego w przypadku jakichkolwiek problemów lub podejrzeń należy skontaktować się z lekarzem.
staty przeprowadzane jest przez specjalistę - urologa poprzez zbadanie jąder mężczyzny. Po przekroczeniu wieku, kiedy panowie są w grupie zagrożonej wystąpieniem tej choroby, powinni codziennie, na przykład pod prysznicem sami wykonywać takie badanie.
Leczenie tej choroby odbywa się farmakologicznie. Jeśli podawane leki przestaną działać, konieczny jest zabieg częściowego lub całkowitego usunięcia prostaty, nazywany prostatektomią. Całkowite jej usunięcie wykonywane jest zawsze, gdy istnieje ryzyko nowotworu prostaty.
Masaż prostaty
Masaż prostaty to nie tylko technika urozmaicenia życia erotycznego, ale także forma pieszczot, która przede wszystkim ułatwia szybsze zdiagnozowanie niepożądanych zmian w tym obrębie ciała. Masaż zewnętrzny prostaty polega na delikatnym uciskaniu miejsc pomiędzy moszną, a odbytem mężczyzny. Natomiast podczas masażu wewnętrznego prostaty, wykonywanego zazwyczaj w gabinecie lekarskim specjalista wprowadza palec do odbytu. Posuwistymi ruchami masowane są brzegi każdego płata gruczołu w celu odczucia ulgi przez pacjenta.
KWESTIA ZDROWIA
Wieczorny relaks. Która herbata najlepsza? Wybierz tę z dużą ilością antyoksydantów
Mało kto wyobraża sobie jesienny wieczór bez filiżanki ciepłej, aromatycznej herbaty. Wybór jest ogromny: czarna, biała, czerwona czy zielona, ale możemy również wybrać, czy chcemy liściastą lub w saszetkach. Warto się również zastanowić, którą wybrać, byjaknajle-piej namsłuiyła. Od lat twierdzi się, że najkorzystniejsze dla zdrowia są herbatabiała oraz zielona. Bogate wantyoksydanty mają wpływ na wolne rodniki i opóźniają procesy starzenia, działają ochronnie na serce i układ krążenia,
mająrównieżwłaściwościprze-tiv\foakteryjne i przeciwzapalne oraz wspomagają proces odchudzania. Najlepszym i najzdrowszym wyborem są herbaty liściaste, parzone bez dodatku cukru, cytryny lub mleka. Pomimo niezaprzeczalnych korzystnych właściwości herbat należy pamiętać, że nadmiar wszystkiego może być szkodliwy. Ze względu na obecnośćteiny (której najwięcej jest w czarnej herbacie). Jej nadmiar może powodować uczucie niepokoju, rozdrażnienia i nerwowości. Należy na to uważać szczególnie przed snem.
ZAPYTAJ SPECJALISTY
Wkrótce spadnie temperatura i przyjdzie czas deszczowych, chłodnych dni. Niestety, jesienią często łapię infekcje i przyszło mi do głowy, że to może przez nieodpowiednią dietę. Może nie dostarczam odpowiednich witamin. Czy w tym chłodniejszym okresie warto ją zmienić?
SPECJALISTA RADZI: W je
siennej diecie naj-W* ważniejsza jest X) zdrowa żywność oraz odpowiednia liczba posiłków. Powinno ich być 4-5. Spożywając potrawy co 3-4 godziny, ułatwiamy organizmowi utrzymanie ciepła. Posiłki powinny być urozmaicone. Uważam, że najlepiej sprawdzają się zupy kremy sporządzone na wywarze mięsno-warzywnym. Są szybkie, sycące i pyszne. Nie zapominajmy również
0	rybach. Szczególnie te morskie są świetnym źródłem tłuszczów Omega-3
1	powinniśmy cieszyć się ich smakiem dwa razy w tygodniu. Mimo że w okresie jesienno-zimowym nie mamy tak szerokiego dostępu do świeżych owoców oraz warzyw, nie musimy
z nich rezygnować. Możemy, a nawet powinniśmy
spożywać je w nieco innej formie. Świetną alternatywą są mrożonki. Podczas utrwalania obniżona temperatura sprawia, że produkty zachowują większość
swoich właściwości odżywczych i można z nich szybko przygotować sycące, ale nietuczące potrawy. Możemy także sami pokusić się o przygotowanie przetworów z warzyw i owoców, które wykorzystamy później jako dodatek do dań. Zimą szczególnie musimy uważać na dodatkowe kilogramy. Mamy wtedy zazwyczaj większy apetyt, a ponure dni rekompensujemy sobie słodyczami. Panuje również powszechne przekonanie, że podczas zimowych miesięcy każdy przybiera trochę na wadze. Jednak według dietetyków, wzrost masy ciała w tym okresie nie jest uzasadniony. Cukier nikomu nie służy, a zastąpić go można chociażby miodem. Najlepiej byłoby całkowicie zaprzestać słodzenia napojów i ograniczyć słodycze. Gdy przyjdzie nam ochota na coś słodkiego, zawsze możemy zjeść suszony owoc lub łyżeczkę miodu.
Kamila Sobaś, ekspert do spraw żywienia
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
rodzinny
tftrowM
05
Lubisz alkohol? Jest dla ludzi, ale spożywać należy go z umiarem
Wszystkie badania udowadniają, że w nadmiarze alkohol szkodzi zdrowiu i utrudnia odchudzanie. Jednak okazuje się. że w małych dawkach może mieć korzystny wpływ na organizm
Jedz zdrowo z Olgą
Izabela Mortas
cabela.mortas@polskapress.pl
Nie chodzi o to. by całkowicie unikać alkoholu, lecz nauczyć się rozsądnie go spożywać. Jak to zrobić? Radzi Olga Chaińska - dietetyk i trener personalny.
Wielu z nas ma ochotę od czasu do czasu napić się alkoholu. I nie ma w tym nic złego, jeśli zdarza nam się to raz na jakiś czas, nie codziennie.
- Sporadyczne wypicie alkoholu w umiarkowanych ilościach nie spowoduje negatywnych konsekwencji, w przeciwieństwie do popijania procentowych trunków regularnie. Codzienne picie alkoholu nawet w małych ilościach może prowadzić do nałogu i powolnego nisz-
Wiosną chcemy cieszyć się szczupłą, zgrabną sylwetką. Jaką dietę wybrać, by osiągnąć cel?
czenia wątroby - mówi Olga Chaińska.
Po spożyciu alkoholu w wyniku jego trawienia powstaje substancja toksyczna -aldehyd octowy, która jest obciążeniem dla wątroby. Alkohol powoduje zwiększenie diurezy, a tym samym usuwanie składników mineralnych z organizmu. Część alkoholu trafia do serca, a następnie do płuc, skąd może być wydalone około 2-10 procent. Dalej alkohol trafia z powrotem do serca i przez układ krwionośny do organów wewnętrznych, w tym do mózgu -przybliża nasza ekspertka.
Kultura picia polega na przestrzeganiu kilku zasad. Najważniejsze, aby podczas picia alkoholu spożywać posiłki. Nie chipsy czy słodkie przekąski, lecz na przykład sałatkę mięsno-warzywną
czy kanapki. Ważne jest, aby na bieżąco uzupełniać wodę, by się nie odwodnić.
O ile osoby zdrowe, które nie zmagają się z nadmiernymi kilogramami, mogą sobie pozwolić na lampkę wina czy kieliszek wódki, o tyle osoby odchudzające się powinny na to uważać.
- Alkohol jest kaloryczny i spowalnia metabolizm. To puste kalorie - zaznacza Olga. - Każdy alkohol pobudza też apetyt.
Jak wynika z badań, napój procentowy wypity 30 minut przed posiłkiem powoduje zwiększenie spożycia jedzenia w tym posiłku. Wypicie piwa powoduje natychmiastowy wzrost poziomu glukozy i insuliny we krwi, a tu już krok od gromadzenia się tkanki tłuszczowej.
POBYTY
Z ZABIEGAMI
Leczymy m. in.:
• bóle kręgosłupa i dyskopatie • bóle mięśni i stawów oraz zmiany przeciążeniowe • stany po urazach i operacjach ortopedycznych • schorzenie zwane ostrogą piętową • łokieć tenisisty i golfisty • nietrzymanie moczu • stany po udarach mózgu
ft
KLIM ■ X A UZ0K6WI«K0WA
„Pod leżniami"
im Jafts P«wi« II
posiłki bez limitu - bufet 25 zabiegów na 7 dni pobytu
dwa badania lekarskie oraz badanie biomechaniczne postawy lub stóp • wstęp na basen oraz do zespołu saun do 90 min. dziennie • seans w Komnacie Solnej do 45 min. co drugi dzień # wstęp na wszystkie imprezy kulturalno-rozrywkowe
Klinika Uzdrowiskowa	Tygodniowe lub dłuższe pobyty w terminie 16.09 - 20.12.2018 r. „Pod Tężniami" im. Jana Pawła II
ul. Warzelmana 7.87-720 Ciechocinek	/ / £■ yi JM „gM
www.p0dte2niami.pi	ttyl, Ot Hr IO i\J IA/
06
rodzinny temat dnia
Głos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 15-16.09.2018
Wspólna przyszłość nie ma sensu, czyli kryzys w związku
Wiele małżeństw uświadamia
Ritznunm
Magdalena Baanowska-Szczepariska
m.baranowska@glos.com
0	relacjach w związku i rozstaniach po wspólnych wakacjach rozmawiamy z Magdaleną Sękowską, psychologiem
1	psychoterapeutką. dyrektorką Kiniki Uniwersytetu SWPS.
Wspólne wakacje są dla wielu zabieganych par momentem, w którym są cały czas razem. Wiele z nich uświadamia sobie jednak, że dalsza wspólna przyszłość nie ma sensu. Czemuwco-dziennym życiu nie zauważamy tych zmian na gorsze w związku, które przecież nie pojawiają się nagle, ale dzieją się stopniowo? Związek ma swoje etapy i swoją dynamikę. Też ma taką fazę, w której wiele rzeczy, spraw dzieje się automatycz-
«nie - ja odwożę dzieci, Ty załatwiasz zakupy, budujemy dom i o tym rozmawiamy, na niedzielne obiady chodzimy do rodziców. Gdy wchodzimy w te automatyzmy, to przestajemy być czujni na to, co się dzieje między nami - sprawy bieżące zbytnio koncentrują naszą uwagę, ciągle mamy coś przed sobą - do załatwienia, do zamknięcia, do przerobienia.
Nasze zabieganie wynika z przyjętego przez nas stylu życia.
Tak, ale nie każdy tak żyje -znam pary, które mają czas na wspólną herbatę, na chwilę przytulenia, na zadbanie o siebie. Wtedy jest łatwiej sprawdzać, gdzie jest związek -na dobrej, wspólnej drodze czy na dwóch różnych autostradach. Wspólne wakacje zobowiązują do bycia razem, do spędzania czasu inaczej niż ten, codziennie układany. Gdy dzieci są zajęte zabawą, między partnerami ujawnia się to, co ich łączy bądź to, czego w związku brak. Wtedy okazuje się, czy te podstawowe po-izeby bliskości i bycia zauważonym są w związku zaspokojone. Czasami poczucie, że wspólna przyszłość nie ma sensu, bo nas nic nie łączy,
śest jedynie pierwszą reakcją. Bardzo bym chciała pary jczulić na to, że nie musi to oznaczać końca związku. Może to bardziej oznaczać koniec „takiego" życia, jakie prowadzili dotychczas i rozpoczęcie pracy nad związkiem, by zad-
h;
Po wakacjach zwiększa się liczba par, które pojawiają się na konsultacjach psychologicznych
bać o to, co jest więzią, bliskością, ale też autonomią każdego partnera. Wnioski wakacyjne niech więc będą bardziej komunikatem o tym, co dzieje się w związku niż samą decyzją.
Wiele współczesnych małżeństw żyje prawie jak współiokatorzy opiekujący się tylko wspólnymi dziećmi. Zapominają o tym. co kh tak naprawdę połączyło.
Różne są motywy tego, że wiążemy się z partnerem. Im bardziej te motywy są nieuświadomione i związane z naszymi indywidualnymi historiami życia, tym bardziej związek staje się obszarem rozwiązywania naszych osobistych problemów niż platformą budowania - poprzez więź, bliskość, współuczestnictwo, współodpowiedzialność. Związek nie jest sumą cech jednej i drugiej osoby -kieruje się swoją dynamiką, wymaga uważności, nastawienia na słuchanie potrzeb swoich i partnera, na budowanie wspólnych ustaleń, na poznawanie siebie w obliczu bycia z drugą osobą. Związek to wyzwanie, a nie stała sytuacja, którą można zbudować na wspólnie stworzonych deklaracjach: będziemy mieć dom i będziemy szczęśliwi. Dobry związek jest zbudowany na zaufaniu do siebie i do partnera, na poczuciu, że
obojgu nam zależy na wspólnym poznawaniu się i tworzeniu życia. Do tego potrzeba umiejętności zaciekawiania się i umiejętności dawania i brania.
Czy można wysnuć wniosek, że bezdzietne pary po powrocie z urlopu decydują się na rozstanie dużo szybciej niż te. które mają dzieci? Które z nich częściej decydują sie na terapię i czy na pewno doprowadza ona do pojednania czy jednak do rozstania?
Nie mam poczucia, że bezdzietne pary szybciej decydują się na rozstanie. Rozstanie się to bardzo złożony proces -bardzo mocno zależy od tego, co myślimy o sobie, o partnerze, co to znaczy dla nas „być w związku", jaka jest nasza międzypokoleniowa historia związków, jak widzimy swoją przyszłość - dlatego też pary bezdzietne mogą szukać sposobów poradzenia sobie z kryzysem, bo brak dzieci stawia ich tylko wobec samych siebie - i czasami sami dla siebie są szansą na znalezienie potwierdzenia i miłości. Osoby, które mają dzieci, podejmują próby scalenia związku, też ze względu na dzieci. Ale jeśli związek jest pusty, brakuje w nim energii, inspiracji, zaciekawienia - to pozostawanie tylko ze względu na dzieci nie przyniesie niczego dobrego żadnej ze stron. Dzieci nie
zobaczą szczęśliwych rodziców i nie nauczą się, co to znaczy być w związku, a dorośli pogrążą się i zamkną w swoich własnych światach. Faktycznie po wakacjach zwiększa się liczba par, które pojawiają się na konsultacjach psychologicznych. Niektóre są zdecydowane na terapię, a niektóre dopiero się zastanawiają. To są bardzo dobre objawy - że partnerzy zadają sobie pytania, chcą wyjść czasami z bardzo silnego impasu, chcą innej perspektywy niż ich własna. Trudno powiedzieć, ile będzie trwała terapia - czasami to praca na rok czasami na pół roku - ale wszystko zależy od tego, jak para przechodzi przez proces zmian. Bardzo często dzięki terapii partnerzy zaczynają inaczej komunikować się, zaczynają uświadamiać sobie swoje faktyczne potrzeby, zaczynają patrzeć na siebie i trzymać się za ręce w najtrudniejszych chwilach. Praca z parami jest bardzo wzruszająca - towarzyszę parom w bardzo intymnych momentach: wyznań, odkryć, ich wzajemnych wzruszeń. W ludziach jest tyle potencjału i tyle siły i to jest wzruszające. Niekiedy partnerzy odkrywają, że już nie ma uczuć - jest wspomnienie, jest szacunek, jest lęk przed samotnością -i też potrafią zdecydować się na rozstanie, ale bez konfliktów, bez napięć.
Jak można naprawić związek. jeśli podczas urlopu okazało się, że oddaliliśmy się od siebie tak bardzo, że jest naprawdę źle? Jak nadrobić zaległości w sferze psychicznej, jak i emocjonalnej?
Bliskość daje nam poczucie bezpieczeństwa. Bez bliskości czujemy się zagrożeni, funkcjonujemy w stresie i wtedy odblokowujemy nasze stare schematy reagowania, działania, myślenia. Potrzeba bliskości i miłości nie znika wraz z wiekiem chronologicznym - każdy z nas ma tę potrzebę. Aby ją realizować, potrzebujemy w każdym związku rozmów o tym, jak się w związku czujemy, czego potrzebujemy, czego oczekujemy od partnera, od siebie. Najbardziej niebezpieczne są obszary tzw. oczywistej oczywistości -gdy oczekujemy, że partner się domyśli, gdy myślimy „on powinien wiedzieć, że ja...", gdy sprawdzamy partnera, zakładając, „jak mnie kocha, to powinien...". Naprawianie związku to właśnie odwoływanie się do bardzo podstawowych potrzeb bezpieczeństwa, bliskości, akceptacji. Wiele rzeczy robimy w związku, bo nie czujemy się ważni („nie będę jej przytulać, niech poczuje, że jej brakuje tego"), bo czujemy się ignorowani przez partnera („niech teraz czeka na mnie, niech poczuje to, co ja czuję"), bo nie czujemy się bezpiecznie („nie będę opowiadała mu o tym, co przeżywam, niech zobaczy, jak to jest). Na szczęście, gdy partnerzy się kochają i są gotowi na zmiany, to wszystko jest możliwe do zrobienia w związku. Wtedy jest gotowość do wybaczenia i gotowość do budowania związku na nowo. Warunkiem jest wspólna decyzja o ruchu w przyszłość - bez powracania do trudnej przeszłości, bez wracania do argumentów z tej przeszłości. Nie chodzi o to, by tę przeszłość odciąć. Chodzi o to, by ją zaakceptować, jako informację o związku i na jej podstawie podjąć inne, budujące związek decyzje. Gdy przyglądam się parom, z którymi pracuję, to uczę się pokory i szacunku: miłość ma różne oblicza, ale ma olbrzymią siłę przebijania się nawet przez najtrudniejsze uwarunkowania.
Marta Żbikowska
m.zbikowska@glos.com
KOPANIE PIŁKI NIE JEST WCALE TANIE
Komentarz
Podobno piłka nożna to sport, wktóry nie trzeba wiele inwestować. Po ostatnich zakupach jakoś trudno mi się z tym zgodzić. W tym roku, na treningi w szkółce, która oferuje zajęcia w szkole i przedszkolu moich dzieci, zapisaliśmy całą trójkę dzieci. Najmłodszego chcieliśmy namówić na udział w zajęciach raz w tygodniu. Początkowo zgodził się chętnie, ale gdy nadszedł dzień, w którym miał zrezygnować z treningu - zmieni zdanie. Zaraz po wstaniu z łóżka ubrał rękawice swojego starszego brata i oświadczył, że jest bramkarzem. W rękawicach udał się do przedszkola i nie było mowy o opuszczeniu zajęćzpiłki. Same treningi to wydatek około 300 złotych miesięcznie. Kwota jest szacunkowa, bo na razie negocjujemy ze szkółką opłatę zbiorową. Standardowo, każde dziecko płaci 120 złotych miesięcznie. Przewidziane zniżki dla rodzeństwa dotyczą jednej dodatkowej osoby, czekamy na propozycję zniżki w przypadku trójki rodzeństwa. Mały problem jest z Najśredniej-szym, który ciągle nie może określić się, czy jest duży, czy mały. W związku z tym chodzi na treningi zarówno ze straszą grupą, jakimłodszą. Czyli podwójnie.
Szkółka piłkarska moich dzieci bierze udział w lidze. Uczestnictwo w meczach ligowych to 40 złotych za sezon. Finansowo do przeżycia, gorzej z organizacją czasu.
To tyle z opłat stałych. Do grania w piłkę potrzebne są jednak, przede wszystkim, buty. Stopy dzieci mają to do siebie, że rosną w tempie nieprzewidywalnym, zawsze szybciej niż się spodziewamy. W tym roku wyciągnęłam dobre kilka par korków i turfów, które mamy na stanie w domu i o ile korki pasują jak ulał, to turfy okazały się wszystkie za duże lub za małe. W związku z tym udaliśmy się na zakupy. Na buty w outlecie wydaliśmy 248 złotych. Jedna para po przecenie kosztowała 99 zł, druga -149 zł. Najmłodszy będzie na razie grał w tym, co ma. Koszulki i spodenki też, póki co, mają z zeszłego roku. Liczę na to, że przynajmniej do końca miesiąca utrzyma się pogoda, która nie będzie wymagała zmiany stroju na dresy i długie rękawy, bo to oznacza kolejne wydatki.
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
rodzinny kuchnia
07
i
Kłama Wieczorek
hanna.wieaorek@gazeta.wroc.pl
Choć niektórzy mają wątpliwości. dynia jest warzywem. I to wielozadaniowym. Można przygotować z niej potrawy wytrawne, słodkie desery i wykorzystać ją do przetworów.
ynia przez całe lata była warzywem zapomnianym. Z rzadka przypominano sobie, że kiedyś dynię nazywano w Polsce banią. Hodowano ją, czasem przygotowywano jakieś przetwory, ale nie gościła często na naszych stołach. Panie domu zapomniały lub lekceważyły przedwojenne przepisy, takie choćby jak
przygotowanie dyni na sposób szparagów, dynie przecieraną czy też budyń z dyni* Furorę zaczęła robić, kiedy odkryliśmy na nowo zupę z dyni. Potem poszło już szybko. Okazało się, że nie dość, iż dynia jest bardzo zdrowa, to jeszcze można z niej przygotować prawie wszystko. Ciasta, sałatki, zapiekanki, dżemy... Do wyboru i koloru. Zanim zaproponuję Państwu kilka przepisów na dyniowe wypieki, zapraszam do spróbowania dyni według receptur Marii Disslowej, autorki książki „Jak gotować" wydanej w latach 30. XX wieku.
DYNIA Z KWASEM OGÓRKOWYM
Myślę, że warto spróbować tej potrawy. Kwas z ogórków wyo-
strzy smak dyni, który bywa dość mdły. Smacznego
Składniki:_
1.5 kg dyni 60 g masła 30gmąki
1/41 kwasu ogórkowego 1/81 śmietany koperek
1.	Obraną i oczyszczoną dynię kroimy w makaron, solimy i odstawiamy na godzinę.
2.	Dusimy na maśle posiekaną cebulę, dynię lekko odciskamy, wrzucamy do cebuli, wlewamy kwas ogórkowy i nieco wody,
a następnie dusimy pod przykryciem.
3.	Gdy dynia się dogotowuje, wlewamy mąkę rozmieszaną ze śmietaną, dodajemy sporo koperku.
Tak przygotowana dynia przypomina nieco ryż z jabłkami.
Składniki;_
kilogram dyni 120gryżu 3/41 mleka 20g cukru 40 g masła szczypta soli
1. Dynię obieramy, usuwamy pestki. Następnie kroimy w grubą kostkę, zalewamy 1/2 szklanki wody i dusimy pod przykryciem.
Dynia na naszym jesiennym stole
rrvh ,vJU
2	szklanki startej dyni
3	duże jajka szklanka oleju szklanka cukru
li 2/3 szklanki mąki płaska łyżeczka sody płaska łyżeczka proszku dopieczenia
cukier puder do posypania
1.	Dynię obieramy i trzemy na tarce o średnich oczkach.
2.	Miksujemy olej z cukrem. Dodajemy po jednym jajku i dalej miksujemy. Następnie wsypujemy stopniowo mąkę z proszkiem do pieczenia oraz sodę. Na końcu dodajemy startą dynię i jeszcze przez chwilę miksujemy.
3.	Ciasto wlewamy do wyłożonej papierem do pieczenia tor-townicy. Pieczemy około 50 mi-
2.	Miękką dynię przecieramy przez sito, mieszamy z ryżem ugotowanym na mleku, dodajemy masło, szczyptę soli i cukier. Wstawiamy do piekarnika, by się zapiekła.
3.	Dynię z ryżem wykładamy
na półmisek i polewamy zrumie-nionym masłem. Dynię można także zapiekać z jagłami lub kaszką.
zsza
Przepisów na ciasto z dyni jest co niemiara. Ja wybrałam dla Państwa, takie, które można łatwo przygotować. Smacznego!
Składniki:
nut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C. 4. Po wystudzeniu ciasto z dyni posypujemy cukrem pudrem.
Muffinki z dyni można zapakować dziecku do śniadaniówki. Smacznego!
Składniki:_
dynia
0,5 szklanki brązowego cukru jajko
120 gjogurtu naturalnego orzechy włoskie 2 łyżki budyniu waniliowego szklanka mąki pszennej
0.5.szklanki	oleju odrobina soli
łyżeczka proszku do pieczenia 2 łyżeczki cukru wanilinowego
1.	Z dyni przygotuj puree - przecinamy dynię na pół i pieczemy
w piekarniku. Z upieczonej usuwany pestki, łyżką wykrawamy miąższ, który następnie miksujemy. Do przygotowania muffinek potrzeba będzie nam około szklanki tak przygotowanego puree.
2.	W misce mieszamy brązowy cukier z jogurtem naturalnym i jajkiem. Dodajemy puree z dyni,
olej i cukier wanilinowy, i dokładnie mieszamy. Do drugiej miski przesiewamy mąkę, dodajemy do niej budyń, sól i proszek do pieczenia. Do naczynia przesiej mąkę. Wszystkie składniki dobrze mieszamy ?e sobą.
ŁŁączymy sypkie składniki z płynnymi, całość mieszamy lub miksujemy, by powstała gładka masa. Wypełniamy nią pa pilotki (do około 3/4 wysokości). Z wierzchu posypujemy muffinki posiekanymi orzechami. 4. Pieczemy je przez 25 minut w temperaturze 175 stopni C. Przed podaniem babeczki możemy posypać cukrem pudrem.
Przygotowanie tego ciasta zajmie nam niewiele czasu. Smacznego!
Składniki;__
2	szklanki dyni startej na tarce
0	drobnych oczkach szklanka cukru
3	jajka
3 łyżeczki cynamonu łyżeczka sody cukier waniliowy 3 szklanki mąki szklanka oleju
1	Jajka ubijamy z cukrem, dodajemy olej, mąkę, cukier waniliowy, sodę i cynamon.
2.	Wszystkie składniki mieszamy mikserem, a na końcu dodajemy dynię i delikatnie mieszamy całość łyżką.
3.	Wlewamy gotowe ciasto do foremki wysmarowanej masłem
i wysypanej mąką, a następnie wkładamy do średnio nagrzanegc piekarnika (około 180 st. C) i pieczemy 50 minut. 3. Po przestudzeniu wyjmujem z foremki i posypujemy cukrerr
pudrem.-,
Z dyni można przygotować różnorodne potrawy, nie tylko zupy. Mamy więc dla Pań stwa kilka propozycji na wytrawne dania, które świetnie sprawdzą się podczas rodzinnego obiadu, kolacji oraz spotkań z przyjaciółmi. Bierzmy się więc do roboty!
Dynia piżmowa faszerowana mięsem i serem
Faszerowana dynia jest równie smaczna, jak faszerowany kabaczek czy patison. Smacznego!
Składnia:______________________________ ________________
dynia piżmowa
4 łyżki oleju rzepakowego
średnia cebula
300g mięsa mielonego
100 ml wody
3ząbki czosnku
3 łyżki krojonydi pomidorów z puszki 2 gałązki świeżego rozmarynu 150gsera żółtego sól i pieprz do smalai
Dynię przekrawamy wzdłuż na pół, łyżką usuwamy gniazdo nasienne i częściowo miąższ. Tak przygotowaną skrapiamy olejem i pieczemy w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni C przez około godzinę. Pokrojoną w kostkę cebulę podsmażamy na oleju na jasnozłoty kolor. Dodajemy mięso, pokrojony w kostkę miąższ dyni, polewamy wodą, mieszamy i podduszamy kilkanaście minut na wolnym ogniu. Pod koniec duszenia dodajemy pomidory, rozdrobniony czosnek, posiekane igiełki rozmarynu, oraz sól i pieprz do smaku. Gotowym farszem wypełniamy upieczone połówki dyni. Połowę sera kroimy w centymetrową kostkę, a drugą połowę trzemy na tarce na grubym oczku. Kostki sera dodajemy do farszu, a startym posypujemy wierzch. Zapiekamy w piekarniku na złoty kolor.
Przepis marki MSM Mońki
Śląska zupa krem „Ajntopf z franckami" z nutą włoską
Gęsta i sycąca zupa będąca kwintesencją śląskiej tradycji nawiązującą do poszanowania jedzenia i zasady, że nic w kuchni nie może się zmarnować i wszystko musi być treściwe. Smacznego!
Składniki:_•
paczka frankfurterek
litr gęstego rosołu (najlepiej z mieszanych mięs: kurczaka, wołowiny i rurkowych kości wołowych)
wszystko, co zostaje po ugotowaniu rosołu: pietruszka. seler, por, marchewka, cebula, kapusta
1	mięso
500g pokrojonej w kostkę dyni, 2 ząbki czosnku. 1/2 średniej wielkości cebuli 200g śmietany min. 18 proc. łyżka masła
2	gałązki koperku, 2 gałązki bazylii, gałązka lubczyku. świeżo mielony pieprz, sól
Odmierzamy około 051 rosołu, dodajemy warzywa z rosołu i mięso, pokrojoną w kostkę dynię, bazylię, lubczyk, czosnek, pieprz i miksujemy, aż do uzyskania szorstkiej konsystencji. Następnie przelewamy do garnka, dodajemy resztę rosołu, mieszamy i gotujemy kilka minut ciągle mieszając. Pod koniec dodajemy śmietanę i krótko zago-towujemy. Kroimy kiełbaski i cebulę na małe kawałki, podsmażamy razem na maśle. Zupę przelewamy na talerze lub zostawiamy w garnku. Na koniec dodajemy smażoną kiełbasę i posypujemy koperkiem. Co za zapach...
Przepis ze strony: berger.biz.pl
Rozgrzewający krem dyniowy z serkiem topionym
Potrawa prosta w przygotowaniu, a przy tym, jaka dobra. Smacznego!
Składniej:__
kg dyni cebula
łyżka oleju rzepakowego
3 opakowania serka topionego kremowego
250mlwody
sóL płatki diB. sos sojowy do smaku garść pestek dyni
Dynię obieramy, łyżką wyjmujemy gniazdo nasienne i razem z cebulą kroimy w cząstki. Natłuszczamy olejem i pieczemy w piekarniku w 250 st. C na złoty kolor. Przekładamy do garnka, dodajemy serek topiony, wodę i gotujemy przez 5 minut. Następnie miksujemy, doprawiamy do smaku solą, sosem sojowym i płatkami chilli. Dekorujemy uprzednio uprażonymi pestkami dyni.
Przepis marki MSM Mońki
Smakowita zapiekanka z dynią iżółtym serem
Kto nie lubi zapiekanek? Ta, którą Państwu proponuję, świetnie sprawdzi się w czasie jesiennej słoty lub zimowych mrozów. Smacznego!
Składniki:_
brokuł bakłażan
30-40 g miąższu dyni 3-4 pomidory
200g sera żółtego Gouda MSM Mońki 2 łyżki oliwy z oliwek świeży tymianek sól i pieprz do smaku
Warzywa: bakłażana i dynię kroimy w kostkę. Bakłażana posypujemy solą i zostawiamy na 20 minut, potem odsączamy, płuczemy i osuszamy. Na patelni rozgrzewamy łyżkę oliwy i podsmażamy bakłażana. Kiedy zmięknie przekładamy na talerz. W tym samym czasie dzielimy na różyczki brokuł, płuczemy i gotujemy 5 minut (aż lekko zmięknie). Pomidory kroimy w grubsze plasterki. Przygotowane warzywa doprawiamy solą i pieprzem, mieszamy i przekładamy do wysmarowanego oliwą naczynia żaroodpornego. Całość posypujemy obficie startym serem żółtym. Rozgrzewamy piekarnik do 190 st. C i pieczemy przez 10 minut, aż ser się roztopi. Gotową zapiekankę najlepiej lekko ostudzić i posypać świeżym tymiankiem. Świetnie smakuje z zieloną sałatą i bagietką.
Przepis marki MSM Mońki
rodzinny
Domowa warzywna kostka bulionowa - przygotowanie wcale nie jest skomplikowane, a wiesz, co dodąjesz do zupy
Przepisów na domową kostkę bulionową jest bardzo dużo. Mnie najbardziej odpowiada ten, który Państwu przedstawię. Można go modyfikować według własnego smaku. Składnia: 4 liście laurowe, 1/4 łyżeczki ziaren czarnego pieprzu, łyżeczka ziela angielskiego, 1/2 łyżeczki rozmarynu, 2 łyżeczki suszonego lubczyku, 1/4 łyżeczki suszonego tymianku, 1/2 łyżeczki kurkumy,
1/4 łyżeczki imbiru, cebula, 4 łyżki oliwy lub oleju, 2 ząbki czosnku, 4 suszone grzyby, 70-100 gbiałej części pora, 2 łodygi selera naciowego, 4 marchwie, pietruszka, 1/4 selera, 1/2 puszki pomidorów bez skórki, 100 g soli morskiej, 100 ml wody. Przygotowanie: Suszone zioła i przyprawy mielemy (np. w malakserze lub młynku do kawy), proszek wsypujemy do miski, dodajemy czosnek
oraz cebulę, znowu miksujemy, dodajemy olej, sól i miksujemy do konsystencji pesto. Warzywa rozdrabniamy (w malakserze) lub trzemy na drobnej tarce. Do garnka wrzucamy wszystkie składniki, doprowadzamy do wrzenia, zmniejszamy ogień i gotujemy (mieszając) przez godzinę. Gotową masę jeszcze raz miksujemy. Pastę przekładamy do słoika i przechowujemy w lodówce.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota niedziela, 15 16.09.2018
Głos Dziennik Pomorza
Sobotaniedziela, 15-16.09.2018
rodzinny
09
Dynia nie tylko na talerzu. Rzeźby nie tylko na Halloween
Rzeźby z dyni przygotowuje się oczywiście przede wszystkim na Halloween. Chyba najbardziej znanym twórcą niesamowitych i zwykle przerażających dyniowych rzeźb jest Ray Villafane, który osiem lat temu dał nawet pokaz dyniowego rzeźbienia w Białym Domu. Jednak czasem można też zobaczyć dyniowe rzeźby, które są ozdobą stołów i nie mają nic wspólnego z Halloween.

Dynia to warzywo, które naprawdę warto jeść
Dynia
zawiera stosunkowo dużo: A, Bl, B2, C, PP, ponadto składniki mineralne, zwłaszcza fosfor, żelazo, wapń, potas i magnez oraz mnóstwo beta-karotenu, który w organizmie przekształca się w witaminę A. I tu uwaga, tym więcej witamin i karotenu, im bardziej dynia jest pomarańczowa.
Wielki wyścig hodowców dyń. Ciągle padam nowe rekordy na największą dynię świata!
He może ważyć największa dynia świata? Naprawdę dużo. Dwa lata temu Mathias Willemijns z Belgii wyhodował dyniowego olbrzyma, który ważył... 1190,49 kg! Poprzednia re-kordzistka ważyła jedynie 1054 kilogramy.
Polscy hodowcy także mają piękne osiągnięcia w tej dziedzinie. Dominik Kędziak spod Łodzi pobił w ubiegłym roku dyniowy rekord naszego
kraju. Jego dynia ważyła 839,6 kg. Dynia re-kordzistka została zaprezentowana na Festiwalu Dyni w Krapkowicach na Opolszczyźnie. Podobna impreza - Dolnośląski Festiwal dyni, odbywa się także we Wrocławiu.
Dynia jest dobra także dla osób liczących każdą kalorię
Dynia jest niskokalo-ryczna-zaledwie32 kcal w 100 gramach-i dostarcza
_________błonnika
pokarmowego. Sprzyja oczyszczaniu organizmu z toksyn, ma właściwości odkwaszające. Jednak posiada wysoki indeks glikemiczny, jest więc niewskazana dla osób chorujących na cukrzycę.
Dynia jest uniwersalnym warzywem i do tego mało kalorycznym. Można z niej przygotować sernik albo zupę, ale również placki, racuchy czy farsz do naleśników. Proponuję Państwu pieczoną dynię, makaron z dynią i frytki, oczywiście z dyni, oraz omlet.
Pieczona dynia hokkaido z żółtym serem i papryczką dliii
Pieczona dynia hokkaido jest smaczna, zdrowa i pięknie wygląda. Smacznego!
Składriki:_____________________________________________
dynia Hokkaido
ok.8łytekofiwy dobrą jakość 150gsera Gouda MSM Mońki w bloku 1-2 ząbki czosnku świeża papryczka chS sól i pieprz
Dynię kroimy na pół i wyjmujemy łyżką pestki, a następnie kroimy na około centymetrowe plastry (razem ze skórką). Oliwę mieszamy z wyciśniętym przez praskę czosnkiem. Każdy plaster dokładnie smarujemy z obu stron oliwą, a następnie nacieramy solą i pieprzem. Plastry kładziemy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia (można go naoliwić). Na wierzchu kładziemy cienkie plasterki papryczki chili. Pieczemy w temperaturze 200 stopni C przez około 25 minut, aż się przyrumieni. Po tym czasie wyjmujemy z piekarnika i posypujemy startym serem. Dynię zapiekamy jeszcze 5 minut, aż ser się rozpuści. Danie można podawać samodzielnie lub jako dodatek do obiadu.
przepis marki MSM Mońki
Makaron z dynią
1	suszonymi pomidorami
Makaron z dynią łatwo przygotować i co ważne, nie musimy godzinami tkwić w kuchni. Smacznego!
Składniki:_
cebula
2	ząbki czosnku
1/2 malej dyni pomarańczowej
3	pomidory
2-3 suszone pomidory bazylia (może być suszona)
2 łyżki oliwy lub oleju sól
pieprz makaron
Makaron gotujemy według przepisu na opakowaniu (najlepiej al dente). Z dyni usuwamy łyżką pestki, obieramy ją i kroimy w kostkę. Sparzone pomidory obieramy ze skórki i kroimy w kostkę, podobnie jak suszone. Obraną cebulę i czosnek siekamy. Na patelni rozgrzewamy oliwę i podsmażamy cebulkę, kiedy będzie szklista, dodajemy czosnek. Smażymy jeszcze chwilę, a następnie dodajemy pomidory i dynię. Doprawiamy solą i pieprzem. Dusimy wszystko do momentu, kiedy dynia będzie miękka. Wtedy dodajemy makaron, mieszamy z sosem dyniowym i chwilę jeszcze wszystko razem dusimy. Makaron podajemy posypany bazylią.
Wyjątkowe dyniowe frytki
Wspaniałym dodatkiem do dyniowych frytek jest ketchup z czerwonej cebuli.
Składniki:_
dynia hokkaido wyczyszczona z pestek 500 ml oleju słonecznikowego do smażenia trzy łyżki stołowe cukru 2 czerwone cebule
szklanka czerwonego wytrawnego wina dwie łyżki octu jabłkowego dwie łyżki stołowe ketchupu sól, pieprz gruboziarnisty
Dynię kroimy w paski razem ze skórką. Smażymy w rozgrzanym oleju i odsączamy z tłuszczu na serwetce. Teraz przygotowujmy ketchup. Na suchą patelnię wsypujemy cukier i podgrzewamy. aż się rozpuści, dodajemy pokrojoną w kostkę cebulę i smażymy, aż się skarmelizuje (ok. 15 minut). Podlewamy octem jabłkowym i winem, po czym dusimy cebulę, aż się zredukuje do konsystencji ketchupu. Dodajemy dwie łyżki ketchupu i doprawiamy solą oraz pieprzem gruboziarnistym. Podajemy na talerzu gorące frytki wraz z ketchupem w salaterce.
Przepis Grzegorza Pomietło, szefa Kuchni Art Hotelu
Pyszny omlet z garścią szpinaku
Temu omletowi trudno się oprzeć. Smacznego!
Składnio:
2 jajka
1/2 szklanki miąższu z dyni
garstka szpinaku
sól
pieprz
olej do smażenia
Szpinak kroimy w paseczki. Zaczynamy od oddzielenia białek od żółtek. Białka ubijamy na sztywną pianę z odrobiną doli. Żółtka miksujemy z dynią. Żółtka dodajemy do piany, delikatnie mieszamy, rozgrzewamy olej na patelni i wylewamy masę. Na wierzch kładziemy pokrojony w paseczki szpinak. Omlet smażymy przez minutę z obu stron. Podajemy z ulubionymi dodatkami. Jeśli ktoś nie lubi szpinaku, może go zastąpić np. plasterkami pomidora.
10
rodzinny kuchnia
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018

m

Spił

m
Składraki:
Z dyni możemy przygotować smaczne przetwory
Hanna Wieczorek
hanna.wieaorek@gazela.wroc.pl
Dynia doskonale nadaje się na przetwory. Można z niej przygotować nie tylko dżemy. ale także marynaty. Smacznego!
anim zabierzemy się za przetwory, proponuję słoikową sałatkę /	z sosem
MMMMMI
jogurtowo-majo-
nezowym.
Przetwory z dyni na zimowe dni
Po
2U
250gświeżo pokrojonej wbe-nkitkie słupki dyni. pół puszki fasola czerwoną konserwowej. 150 g pokrojonego w kostkę, griflowanegoffleftaz kurczaka, 6 pomidorków koktajlowych, kilkanaście listków rukoli, 1/3 czerwonej cebuli pokrojonej w półkrążki, świeża papryka pokrojona w paseczki, marchewka pokrojona w cieniutkie słupki,
4	łyżki jogurtu naturalnego, łyżka majonezu, sól. pieprz, cukier do smaku
Zaczynamy od połączenia jogurt naturalnego z majonezem, do sosu dodajemy przyprawy i całość dokładnie mieszamy. W słoiku o pojemności ok. 650 ml układamy warstwami wszystkie składniki, zaczynając od sosu. Następnie układamy te, które nie chłoną wilgoci, np. fasolkę, kurczaka, marchew, dynię, pomidorki, sałatę.
Przepis przygotował dla Państwa Robert Muzyczka, szef kuchni Dworu Korona Karkonoszy i ekspert marki OSM Piątnica.
Jesteśmy najedzeni, możemy się więc zabrać za przygotowanie marynowanej dyni na zimę.
Składniki:_
dynia (dowolna ilość), szklanka octu lO proc. 15-16 goździków,
5	ziaren ziela angielskiego. 10-15 czubatych łyżek cukru, 6 szklanek wody (jeżełi ma być ostrzejsza, dajemy 5 szklanek wody)
Obraną dynię (bez pestek) kroimy w kostkę. W dużym garnku gotujemy lekko osoloną wodę i blanszujemy w niej dynię (króciutko, by się nie rozgotowała). Dynię wyjmujemy z wrzątku łyżka ce-dzakową. Teraz przygotowujemy zalewę. W sześciu szklankach wody gotujemy goździki i ziele angielskie z octem i cukrem. Zblanszo-waną (gorącą jeszcze) dynię układamy w wyparzonych słoikach i zalewamy gotującą zalewą (pilnujemy, by w każdym słoiku znalazł się goździk). Słoiki zakręcamy, ustawiamy do góry dnem do ostygnięcia. Proponuję jeszcze jeden przepis na marynowaną dynię w zalewie musztardowej.
Składniki:
Składniki:
kflogram dyni. 2 szklanki cukru, szczypta cynamonu
Obraną dynię (bez pestek) kroimy w kostkę. Tak przygotowaną dynię gotujemy pod przy-kryciem przez kwadrans w niewielkiej ilości wody. Następ-niedynięblendujemyijeszcze raz gotujemy na niewielkim ogniu z cukrem i cynamonem (koniecznie mieszając). Po 30-35 konfitura jest gotowa. Przekładamy ją do słoiczkówipastery-zujemy. Na koniec ketchup zdyni.
Składraki:
5-6 szklanek wody, szklanka octu 10 proc., 9 łyżek cukru, 2 łyżki soli. 2 liście laurowe, kilka ziaren ziela angielskiego,250ml musztardy francuskiej. 15 kg dyni, miód
Obraną dynię (bez pestek) kroimy w kostkę. Wodę gotujemy z octem, dodajemy cukier, sól, ziele angielskie i liście laurowe oraz musztardę i jeszcze raz doprowadzamy do wrzenia. Pokrojoną dynię układamy ciasno w słoikach i zalewamy ciepłą zalewą. Do każdego słoika dodajemy łyżkę miodu i pasteryzujemy 20 minut. I jeszcze dżem zdyni.	v . , , .
3 kg dyri kg papryki czerwonej, kg cebufi. sóL Na zalewę: 0£lprzeće-m pomidorowego, IszkL octu. 05 kg cukru, łyżka oregano, łyżka ba-
zyfi. łyżka papryki wędzoną stod-kiej. łyżka papryki ostrej
Obraną dynię (bez pestek) kroimy w kostkę, podobnie jak paprykę i cebulę. Warzywa wkładamy do oddzielnych naczyń, do dyni dodajemy łyżkę soli, do pozostałych warzyw po łyżeczce soli. Odstawiamy je na 3 godziny. Po tym czasie gotujemy (każde osobno) w soku, który puściły, aż będą miękkie (jeśli trzeba, dolewamy do nich odrobinę wody). Następnie wszystkie razem miksujemy. Składniki zalewy wlewamy i wsypujemy do garnka i doprowadzamy do wrzenia. Teraz dodajemy zmiksowane warzywa i całość gotujemy na małym ogniu 35 minut. Ketchup przekładamy (ftsłoikĆW-. , r
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela 15-16.09.2018
rodzinny moda
11
TULENIE I KARMIENIE
Modne w tym sezonie kimona doskonale sprawdzają się
w każdej sytuacji
- ..................................................................
zg byc ubrana w sulciGFii mmĘĘĘĘgmm
MiSiiMilHM
tuniki w kolorach
SUKIENKA
Zamki wszyte na wysokości piersi pozwalają na szybkie karmienie
ii liii
Moda
Magdalena
Baranowska-Szczepańska
m.baranowska@glos.com
łodemamy zwykle nie mają dla siebie czasu. Pochłonięte opieką
nad dzieckiem zapominają o sobie. Karmienie wchodzi w ich życie nagle, oprócz setki nowych rzeczy. A jest przecież jedną z kluczowych czynności, która ma ogromny wpływ na więź między matką a dzieckiem, na zdrowie dziecka, na piękne wejście dziecka w świat. Przyszła mama stara się przygotować do bycia mamą karmiącą, kupując odpowiednie staniki do karmienia lub podkoszulki. Ale jak przychodzi szara rzeczywistość, to wkłada na siebie przypadkowe dresy, byle tylko nie tracić czasu na szukanie odpowiedniej garderoby i kompletowanie tego, co będzie praktyczne.
Dagmara Zawadzka, mama Antosia, wpadła na pomysł stworzenia Tulki.
- Chcę pięknie ubierać mamę karmiącą. Przede wszystkim zależy mi na tym, by czuła się ona przyjemnie i modnie
w odpowiednim ubiorze, a jednocześnie wygodnie i komfortowo - mówi D. Zawadzka.
W odzieży zastosowano zamki, napy, by przestrzenie do karmienia były duże i łatwe do odpięcia.
- Zadbana mama to zadowolona mama, czyli mama ubrana w kolory nieba, słońca, w kolorowe kwiatki tworzy wesoły świat wokół siebie i dziecka - dodaje pomysłodawczyni Tulki. - Jednocześnie nieco elegancki lub kobiecy fason przyda się również w codziennym życiu. Tworząc kolekcję, podglądamy światowe trendy, wybieramy modne kolory i projektujemy zgodnie z tym, co uznajemy za pasujące do delikatnego i subtelnego świata macierzyństwa.
Tulka propaguje karmienie, ale również odzież przeznaczoną do domu. Taką, która jest uszyta z miękkich, przyjemnych materiałów. To propozycje nie tylko dla mam karmiących.
Kimono to główny produkt z tej kolekcji. Sprawdza się jako okrycie na spacerach, do otulenia wieczorem, ale i do karmienia. Kimono świetne się prezentuje w modnym żółtym kolorze.

Bluzka z falbankami i bez ozdób z odpowiednimi nacięciami

, *v
"
i
t
*
i

12
rodzinny zwierzęta
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
■aiaiwwjifii
Pielęgnujemy domowe zwierzątko Jak obciąć pazurki chomikowi, a jak króliczkowi?
Bezpieczniej jest wykonywać całą operację, gdy jedna osoba trzyma zwierzątko, a druga obcina jego pazurki. To ta druga osoba chwyta łapki i „wyłuskuje" pazurki z sierści. Najłatwiej jest, jeżeli są białe, łatwo wtedy znaleźć miejsce, w którym miazga (unerwiona i ukrwiona część) przechodzi w martwą część pazura. Tniemy tak, by nie naruszyć miazgi. Żeby zobaczyć granicę w ciemnych pazurach, musimy obejrzeć je pod światło.
W sytuacjach gdy pazurki są bardzo ciemne, możemy mieć problemy ze znalezieniem granicy miazgi. Wtedy tniemy tylko tyle, żeby pazurki nie podwijały się i nie zahaczały. Pamiętamy jednocześnie, że lepiej obciąć za mało niż za dużo. Obcinamy pazurki, gdy ich długość od miazgi przekroczy: ok. 8-10 mm -u większych zwierzaków (np. królik, świnka morska), ok. 3-4 mm - u mniejszych zwierząt (np. szczur, koszatniczka, chomik).
Zdrowie
Świnka morska ciągle się drapie? Uwaga, to może być świerzb
Gdy zwierzątko jest niespokojne, cały czas się drapie tak, że robi sobie ranki na skórze -może okazać się, że zaatakował je świerzb skórny. Świerzbowce skórne są pajęczakami (roztoczami) tak małych rozmiarów, że nawet pod mikroskopem często nic nie widać... Pasożyty te żyją w naskórku świnek i nie zawsze udaje się je z niego wydobyć.
Inne objawy tej choroby (w zależności od jej intensywności) to:
zaczerwienienie skóry w miejscach owłosionych, łupież na owłosionej skórze, skrócenie (połamanie) sierści lub zupełne wyłysienie w miejscu drapania się - tzw. przeczosy,
wyłysienie całej skóry, narastanie naskórka tak, że świnka wygląda jakby była pokryta pancerzem,
omdlenia i drgawki.
Leczenie polega na podawaniu leków przeciwko pasożytom zewnętrznym np. iwermektyny.
Zniewalające i zdrowe psie spojrzenie zależy od naszej troski
Jak dbać o psie oczy? Czy yorkowi można obcinać grzywkę?
/

Dbanie o oczy psa to przede wszystkim systematyczne przemywanie i zakrapianie płynem fizjologicznym
Małgorzata Romanowska
redakqa@prasa.gda.pl
ielęgnacja psich oczu zwykle nie stanowi zbyt dużego problemu, choć wiele zależy od ogólnej kondycji zdrowotnej psa czy długości jego sierści, a nawet kształtu czaszki (np. u mopsów). Generalnie -jeśli zwierzę ma błyszczące oczy, w kącikach nie zbiera się nadmiernie ropna wydzielina, to najczęściej znaczy, że nie ma powodu do obaw.
Oczy zwierząt oczyszczają się naturalnie podczas snu -wypłukuje kurz i inne zanieczyszczenia z dnia. Właściciel powinien systematycznie usuwać tzw. śpiochy - wystarczy płatek kosmetyczny nasączony letnią, przegotowaną wodą lub specjalnym płynem anty-bakteryjnym. Nie można używać waty, bo jej strzępy mogłyby wpaść do oka i podraż-
nić spojówkę. Oko zwierzaka przemywamy zawsze zaczynając od zewnętrznego kącika i kierując się w stronę nosa tak, by nic nie przedostało się pod powiekę pupila.
Są rasy psów z długimi grzywami przysłaniającymi oczy - choćby yorki, polski owczarek nizinny czy terrier rosyjski. Ich oczy nie są nad-wrażliwe ani na światło, ani na inne bodźce, dlatego można je odsłaniać. Wygodnie mu będzie bez grzywki, ale nie wolno ścinać jej na krótko. Odrastające włosy drażnią gałkę oczną i mogą tym sposobem doprowadzić do uszkodzenia rogówki. Niemniej - by psiak nie miał ograniczonej widoczności i by wypadająca sierść nie wpadała mu do oczu - trzeba ją regularnie wyczesy-wać oraz umiejętnie delikatnie podcinać, by nie tworzyły się kołtuny.
Systematycznie należy oglądać oczy pupila i przemywać je specjalnym płynem do ich higieny lub solą fizjolo-
giczną. Można też podpinać lub związywać grzywę na czubku głowy. Gumka musi być miękka i niezbyt ciasno ściśnięta. Unikajmy receptu-rek, bo mocno ciągną za kosmyki i wyrywają je podczas rozplątywania. Staramy się też systematycznie kitkę rozwiązywać, żeby móc wyczesać martwe i skołtunione włosy.
Jeśli jednak pies zachowuje się niespokojnie, mruży oczy lub pociera je łapą, może to znaczyć, że coś dostało się pod jego powiekę. Jak najszybciej usnąć zanieczyszczenie? Można do tego użyć strzykawki (oczywiście bez igły). Kładziemy zwierzę na boku, bardzo delikatnie rozchylamy powieki psa i powoli wpuszczamy odrobinę płynu od strony zewnętrznego kącika, tak aby rozprowadził się po całym oku i spłynął w kierunku nosa. Jeśli płukanka nie pomaga, musimy udać się do weterynarza, bo może nie chodzi o zanieczyszczenie oka, a o chorobę.
Powinny nas zaniepokoić: zaczerwienienie gałki ocznej, opuchlizna lub zmiana barwy i zapachu wydzieliny z oka. Przyczyną może okazać się zapalenie spojówek. W przypadku starszych psów zdarza się zmętnienie rogówki, często prowadzące do całkowitej utraty wzroku. Katarakta sprawia, że soczewka oka staje się mleczna i mętna.
Częstymi schorzeniami są także ektropium oraz entropium, czyli wywinięcie powieki na zewnątrz lub do wewnątrz oka. Chorobę wywołują zanieczyszczenia gromadzące się pod powieką. Zmianę chorobową usuwa lekarz. Właściciel musi codzienne zakrapiać oczy preparatami przeciwzapalnymi i antybak-teryjnymi.
WARTO WIEDZIEĆ
SKĄD SIĘ BIORĄ ŁZY
Produkcja łez u psa to naturalne zjawisko. Łzy -
jak u każdego ssaka przemywają i oczyszczają oko i nawilżają je. Po spełnieniu swego zadania łza powinna spłynąć do kanalika łzowego, a następnie do jamy nosowej. Problem pojawia się, gdy kanaliki nie funkcjonują odpowiednio, np. z powodu alergii, zrośnięcia kanalików, ich zatkania - choćby przez nieusuwaną wydzielinę. Kiedy kanaliki nie działają prawidłowo, łzy zaczynają
spływać z kącika oka i zostawiać widoczny ślad
na sierści. Trzeba wówczas jak najszybciej udać się z psem do weterynarza.
WARTO WIEDZIEĆ
Psy przyjaźnie nastawione mają spojrzenie spokojne, ciepłe i pełne miłości. Pies daje nam do zrozumienia, że będzie się nami opiekował
Co nam mówią psie oczy
W psiej mowie patrzenie prosto w oczy jest wyzwaniem do walki, oznaką dominacji, może też oznaczać posłuszeństwo. Wszystko to zależy od samego spojrzenia i ustawienia źrenic.
Psy agresywne, na chwilę przed atakiem, rzucają sobie „złe spojrzenie". Oczy są duże, niemal okrągłe. Sygnałem do ataku jest spojrzenie w oczy, dlatego ważne jest, by agresywnemu psu nie patrzeć prosto w oczy, a jeżeli tak się zdarzy, szybko trzeba psa rozproszyć.
0 sile dominacji decyduje odwaga i wytrzymałość w patrzeniu na drugiego osobnika. Wzrok pomiędzy dwoma psami jest tak długo utrzymany, dopóki jeden z nich nie spuści łba w uznaniu wyższości drugiego. Jeżeli oba psy są na tyle dominujący i żaden nie odwróci wzroku, może dojść pomiędzy nimi do walki.
Psy przyjaźnie nastawione mają spojrzenie spokojne, ciepłe i pełne miłości. Ich oczy są wówczas mniejsze, źrenice przymrużone, pies próbuje nas spojrzeniem uspokoić.
Mocno zdenerwowany pies ma głowę i oczy skierowane w innych kierunkach. Pies odwraca głowę od widoku, który go denerwuje, ale jednocześnie patrzy na to, bo stara się być czujnym.
Patrząc w psie oczy, możemy także wyczytać z nich chorobę czy smutek. Psy bezpańskie, porzucone, te ze schroniska zawsze mają smutne oczy. Psy chore i cierpiące mają także smutny wzrok. Unikają wówczas wzroku opiekuna, aby nie pokazać mu swego cierpienia i słabości. Pomimo bólu, zawsze chcą pokazać swoją siłę i niezależność.
UWUU}?
Małgorzata Romanowska
redakqa@prasa.gda.pl
Bez owadów zapylających kwiaty wyginęłoby wiełe roślin - również takich, które wykorzystujemy jako pokarm hib pasze. A bez mrówek, które napowietrzają glebę, ziemia w wielu zakątkach świata stałaby się nieurodzajna. Bez pszczół nie byłoby oczywiście miodu.
ez nich i innych owadów zapylających zostalibyśmy o chlebie i owsiance -twierdzi brytyjski badacz trzmieli David Goulson. Owady, choć takie małe, utrzymują przy życiu -bezpośrednio lub pośrednio -niemal wszystkie żyjące na ziemi organizmy. Bez nich zginęłyby ssaki, liczne owa-dożerne ptaki, wiele gadów i płazów. Oderwani coraz bardziej od przyrody, otoczeni za-awansowaną techniką wciąż jednak jesteśmy kompletnie zależni od przyrody. Pożytków z owadów jest naprawdę wiele. Więc nawet gdy nie lubimy owadów, w naszym najlepiej pojętym interesie jest nie tylko utrzymywanie ich przy życiu, ale też dbanie, by żyło im się wygodnie i zdrowo.
Dawniej owady tzw. pożyteczne znajdowały schronienie m.in. w słomianych strzechach, zakamarkach między cegłami lub belkami, piwnicach czy strychach.
Nowoczesne budownictwo bazę do budowy naturalnych schronień dla owadów bardzo ogranicza, dlatego wiele z nich ginie. Możemy im pomóc w prosty sposób
-	wystarczy zainstalować w ogrodzie domki dla owadów. Taki domek to świetny sposób, aby zwabić pożyteczne owady do naszego ogrodu i pomóc im przetrwać zimę.
Nie tylko dla ozbody i żądła
Gdy myślimy o owadach w ogrodzie, pierwszym skojarzeniem są jednak raczej szkodniki. Ale tak naprawdę większość gatunków jest pożyteczna. Nie tylko zapylają rośliny i umożliwiają im wytwarzanie owoców, ale także bronią nas przed szkodnikami i są sprzymierzeńcami w walce z nimi.
Z tych najważniejszych można wymienić pszczoły
-	nie tylko te miodne, ale przede wszystkim dzikie murarki, wydajniejsze w zapylaniu kwiatów niż ich miodne kuzynki. Warto przy tym wiedzieć, że nie tworzą one rojów i nie atakują ludzi. Równie pożyteczne w zapylaniu kwiatów są
trzmiele. 1*. •!"'
-fi b<- H? At f i
fhlim t£~s iiimr itr M
«(MMil iff^l
l|« *|» I lii!
!-* *«! IV
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018	rodzinnym vierzęta	13
Coraz częściej buduje się domki dla owadów. Takie domki zasiedlać mogą dzikie pszczoły, trzmiele - szczególnie sprawne przy zapylaniu kwiatów o długich rurkowatych kielichach, czy złotooki
Domek dla pomocnika ogrodnika
W Europie wartość pracy owadów zapylających szacuje się na 22 mid euro. Jak mówi badacz trzmieli David Goulson, bez nich zostalibyśmy tylko o chlebie i owsiance.
W Niemczech na przykład prowadzi się badania czystości środowiska na podstawie danych o występowaniu chrząszcza biegacza złotozielonego. Drapieżna biedronka - zwana bożą krówką - zjada kilkadziesiąt mszyc dziennie, a jej larwa konsumuje podczas swojego rozwoju kilkaset mszyc.
Wiele z nich ginie podczas wypalania łąk, inne tracą miejsca bytowania z powodu... rozrastających się miast i coraz dokładniejszego budownictwa (w murach bez szczelin trudno się schronić),
Wraz z pożytecznymi owadami
w zbudowanych przez
szkodniki. Ale jest szansa, że staną się
problemem są też paradoksalnie nadmiernie zadbane ogrody, bez kwitnących i miododajnych roślin.
Zapylaniem kwiatów zajmuje się wiele grup owadów - muchówki (należą do nich m.in. różne gatunki much, bzygów i gzów) i błonkówki (do tej grupy zalicza się gatunki pszczół, os i trzmieli). Zapylaniem zajmuje się też wiele rodzajów motyli, nawet niektóre gatunki chrząszczy i pluskwiaków.
Tylko w Polsce żyje 470 gatunków owadów z rodziny pszczołowatych, a większość to gatunki pszczół samotnic. Zakładają gniazda w pustych łodygach roślin (murarki), ryją podziemne gniazda (lepiarki) lub korytarze w piaszczystych ścianach skarp i wąwozów oraz glinianych ścianach budowli (porobnice). Owady zapylające to również trzmiele oraz osy. One także wytwarzają miód, ale nie zawsze jest on *7i .be^kęzny, lewady fe po-
bierają nektar także z roślin trujących dla człowieka.
Kit pszczeli jest wytwarzany z substancji roślinnych pokrywających liście, pąki i kwiaty. Mają one zabezpieczać je przed wodą i chorobami, dlatego też mają silne właściwości bakterio- i grzybobójcze. Właściwości takie posiada również kit pszczeli.
Bezcenni pracownicy
Tymczasem ze 157 gatunków najważniejszych roślin uprawnych wydawanie plonów przez 87 zależy od zapylania przez owady. Ponad 80 proc. europejskich rodzajów upraw bezpośrednio zależy od zapylania!
Wartość owadów zapylających dla ekosystemu jest szacowana na około 150 mld euro rocznie. W Europie wartość pracy wykonywanej przez owady zapylające szacuje się na 22 mld euro!
Owad jest więc stworze-t ri^ięm, o którevvą#9 się trosz-
czyć. Nic więc dziwnego, że ludzie starają się przywabić owady do ogrodu, budują im nawet budki.
Schronienie przed zimą
Kiedy i po co stawia się domki dla owadów? Budujemy je przede wszystkim wczesną wiosną, kiedy owady szukają miejsc, w których mogłyby złożyć jaja. Jesienią stawiamy budki, gdyż pozwolą one bezpiecznie przezimować np. trzmielom i złotookom, ale także w pełni lata znajdą się chętni na noclegi, a odwdzięczą się nam, zapylając rośliny i pomagając w walce ze szkodnikami.
Owady potrzebują schronienia przed deszczem, niskimi temperaturami i polującymi na nie drapieżnikami. Niegdyś znajdowały schronienie w słomianych strzechach, szparach między cegłami, w starych oknach skrzynkowych, zakamarkach w piwnicach i na strychach domów. Dziś, gdy dachy pokrywamy blachą lub papą, ściany gładko tynkujemy, dzicy lokatorzy mają utrudnione zadanie. Wiele owadów ginie zimą, a tym, co przeżyją, w zbyt dokładnie posprzątanym ogrodzie trudno znaleźć dobrą kryjówkę.
Łakome bzygi
Z ludzkiej pomocy chętnie skorzystają bzygi i złoto-oki, żywiące się co prawda nektarem kwiatów, ale których larwy z apetytem wyjadają mszyce. Wdzięczne będą trzmiele, pszczoły murarki, łowiki i wiele innych pożytecznych stworzeń. Ważny jest wybór odpowiedniego miejsca na domek dla owadów.
Powinno ono być przede wszystkim osłonięte od deszczu i wiatru. Większość owadów preferuje raczej zaciszne i słoneczne zakątki, choć i tu
zdarzają się wyjątki: trzmiele chętnie zamieszkają w cieniu, nawet w norce pod ziemią.
Coraz częściej buduje się domki dla owadów. Takie domki zasiedlać mogą dzikie pszczoły (murarki, lepiarki, samotnice), wspomniane już trzmiele - szczególnie sprawne przy zapylaniu kwiatów o długich rurkowatych kielichach, czy złotooki.
Kącik w ogrodzie
Najtańszym i najmniej pracochłonnym sposobem na urządzenie lokum dla owadów jest pozostawienie w ogrodzie miejsc, w których będą mogły zamieszkać: niewielkiej sterty kamieni w kącie, stosiku suchej trawy, liści i słomy, niewycię-tych na zimę do ziemi, rurkowatych (pustych w środku) pędów malin, wyschniętego pnia starego drzewa - zmurszałego lub z nawierconymi wiertarką otworami. Oczywiście, wraz z pożytecznymi przezimować też mogą szkodniki, ale istnieje spora szansa na to, że posłużą za pokarm. Budkę dla owadów można zrobić samemu albo kupić ją w sklepie. Technika budowy jest prosta. Wystarczy ponawiercać kawałek drewna. Otwory powinny mieć głębokość ok. 6-10 cm i średnicę 2-5 mm, najlepiej, by biegły pod różnymi kątami. Taki do-» mek można zaopatrzyć w dach. Są też domki trzcinowe lub gliniane.
Świat owadów jest mało znany. Bo czy wiemy, że trzmiele szczególnie przyciąga kolor niebieski? Najchętniej osiedlają się w domkach tego właśnie koloru, a pomidory, które były zapylone przez trzmiele dały o około 30 procent wyższe plony, były też znacznie smaczniejsze. A to właśnie one, a nie pszczoły odpowiadają za większość zapyleń pomidorów,jagód czy męlin-Y..
14	rodzinny gniazda
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
jansKi
wzorem swojej mamy szuka drogi do Boga
Gdyby nie aktorstwo, pewnie mocno by rozrabiał. Wychował się bowiem na warszawskim osiedlu wśród „blokersów". Z tamtych czasów do dziś pozostała mu wielka miłość do rapu. Sam też próbuje rymować - ale na razie skupia się na aktorstwie
mmaa
Polski aktor filmowy i telewizyjny. Urodził się w 1987 roku w Warszawie. Studiował w Wyższej Szkole Komunikowania i Mediów Społecznych w Warszawie, w PWST w Krakowie i w Akademii Teatralnej w Warszawie, którą ukończył w 2015 roku. Karierę aktorską zaczynał od seriali „Plebania" i „Tancerze". Na dużym ekranie zadebiutował w „Pod Mocnym Aniołem". Popularność przyniosło mu „Miasto 44". Utwierdziły ją udane występy w Jezioraku", „Pitbullu" i „Gwiazdach". Niebawem zobaczymy go w „Kamerdynerze" i „Legionach". Prywatnie jest wielkim fanem polskiego hip-hopu. Jego ulubionym raperem jest O.S.T.R. To zjednego zjego utworów aktor zaczerpnął swoje życiowe motto: „Tylko serce ma prawo mi mówić, w co mam wierzyć". Choć już nie mieszka na osiedlu, gdzie się wychował, nadal ubiera się jak „blokers" - nosi bluzę z kapturem, czapeczkę na głowie i sportowe buty.
Gwiazda
Paweł Gzyt
p.gzyl@gk.pl
Nowy film Filipa Bajona opowiada o losach Kaszubów tuż przed drugą wojną światową. Głównym bohaterem „Kamerdynera" jest młody chłopak - Mateusz. Osierocony przez rodziców zostaje przyjęty na wychowanie przez niemiecką arystokratkę Gerdę Von Krauss. Mateusz zakochuje się z wzajemnością w jej córce - Maricie. Nieuchronnie zbliża się jednak n wojna światowa. Wśród Kaszubów, Polaków i Niemców wzbiera wzajemna niechęć. Jak to się skończy dla pary zakochanych?
-	Mateusz, którego gram, musi się zmierzyć z tragicznymi wydarzeniami. Sam nigdy się nie znalazłem w takiej jak on sytuacji. Ale musiałem zagrać te emocje tak, żeby nie było czuć aktorstwa. I to była ta największa trudność - zaufać swojej wrażliwości i temu, co się dzieje na planie - opowiada „Dziennikowi Bałtyckiemu" grający główną rolę Sebastian Fabijański.
Wszystko wskazuje na to, że „Kamerdyner" utwierdzi status młodego aktora jako jednego z najbardziej obiecujących talentów swego pokolenia. Wcześniej zebrał pochwały za „Miasto 44", „Pitbulla" i „Gwiazdy" - ma więc szansę zastąpić dawnych amantów polskiego kina w ro-cizaju Daniela Olbrychskiego
czy Bogusława Lindy.
***
Wychował się na warszawskim osiedlu. Początkowo był zafascynowany piłką nożną -ale warunki zdrowotne sprawiły, że nie miał szans zająć się nią bardziej profesjonalnie. Być może dlatego czuł się gorszy od swych rówieśników. Robił jednak wszystko, aby zdobyć ich sympatię.
-	Często bywałem odrzucany. Jako nastolatek zmyślałem, opowiadałem niestworzone historie, by zyskać akceptację kolegów z osiedla.
„Chciałbym znaleźć swoje miejsce w kinie, które ma zasięg większy niż polskie kino. Chciałbym, żeby filmy, w których gram. miały wpływ nie tylko na ludzi w naszym kraju. Od tego jestem jako aktor" - mówi Sebastian Fabijański
Mimo że odrzucenie boli, potrafi być zbawienne. Dla mnie było, bo zbudowałem sobie swój świat, który nie jest uzależniony od żadnej relacji, żadnego człowieka, i przede wszystkim uszanowałem, a może nawet polubiłem samotność - mówi w „Gali".
Ucieczką od kłopotów stał się dla niego rap - nie tylko słuchał hiphopowych zespołów, ale także sam zaczął pisać teksty i rymować. Gdyby nie aktorstwo - mogłoby być z nim źle. Pewnie piłby alkohol i niejeden ząb wybił. Pomysł na zdawanie do szkoły teatralnej podsunął mu kolega z osiedla.
- Pamiętam, że gdy kupiłem pierwszy samochód, to pojechałem do kumpla, Piotrka Stramowskiego, z którym znamy się od gimnazjum. Mówię mu: „Chodź, za miasto pojedziemy". A on na to: „Nie, nie mogę, bo przygotowuję się do szkoły teatralnej". Później sam po-
myślałem: „Why not?" - opowiada w „Tygodniku TVP".
Zdawał aż cztery razy -i kiedy inny mógłby się już wcześniej zniechęcić, on zawziął się i dopiął swego. Ostatecznie skończył warszawską Akademię Teatralną dopiero w 2015 roku. Po wszystkich tych doświadczeniach nie wypowiada się jednak zbyt dobrze o szkołach aktorskich.
- Młody człowiek przychodzi do szkoły teatralnej pełen nadziei, chce rozwijać swoją wrażliwość, duchowość, intelektualną stronę, a w rzeczywistości codziennie się popisuje. Przed kolegami i pedagogami. Ci ludzie kompletnie nie czują wsparcia. Od pierwszego dnia w szkole teatralnej słyszy się: „Pokaż! Dostałeś się? No to pokaż!". I pajacujesz - irytuje się w serwisie Anywhere.
•**
Zaczynał z niewysokiego pułapu - od występu w „Plebanii" i „Tancerzach". Kiedy dziś ktoś przypomina mu te role,
mówi, że wydaje mu się, iż to grał inny aktor, a nie on. Wiatr w żagle poczuł, gdy wystąpił w „Miasto 44". Ale tak naprawdę dopiero występ w „Pitbullu" zwrócił na niego uwagę całej branży. Patryk Vega powierzył mu bowiem zagranie niezwykłej postaci -chorego na cukrzycę gangstera o pseudonimie Cukier. Ten występ opłacił się aktorowi -ale też sporo go kosztował.
- Źle się czułem w roli Cukra, ale kochałem ten stan. Byłem wypełniony mrokiem, ciemnością i ciężko było się ze mną dogadać. Nie miałem jednak zamiaru, by relacje rodzinne ucierpiały. Wszystko wróciło do normy, gdy moi bliscy zobaczyli film i zrozumieli, dlaczego się tak zachowywałem - opowiada w „Tygodniku TYP".
Sukces początkowo go olśnił: zaczął się pojawiać na „ściankach" i pozować fotoreporterom. Szybko jednak stwierdził, że to świat nie dla niego. Dlatego wielu dzienni-
karzy uznało, że jest zarozumiały. A on po prostu nie czuł się dobrze w blasku fleszy.
- Jeśli mam jakąś rolę w tzw. show-biznesie, to raczej obserwatora aniżeli bywalca i uczestnika. Ona mi się podoba i niech tak zostanie. Naprawdę szczerze mówię, nie lukruję i nie kokietuję, bo autentycznie mam problem ze „ściankami" i fleszami. Kiedy mi krzyczą: „Tu w prawo, tu w lewo", to kompletnie nie wiem, jak się zachować. Jeżeli czuję dyskomfort, to automatycznie serce podpowiada mi, że trzeba się wykręcać - podkreśla w „Tygodniku TYP".
***
Antykonformistyczna postawa sprawiła, że Sebastian nie chodzi na castingi. Nie podoba mu się to, że są one, jak to się mówi w środowisku aktorskim, przeglądem koni wyścigowych. Nic więc dziwnego, że kolejne role dostaje bezpośrednio od reżyserów. Tak stało się też w przypadku „Kamerdynera", do którego Filip
Bajon zaprosił go osobiście, pamiętając z wcześniejszego występu w „Paniach Dul-skich".
Z domu rodzinnego Sebastian wyniósł głęboką wiarę. To jego mama wskazała mu drogę w poszukiwaniach duchowych. Choć zaliczył już na swej życiowej drodze depresję i zwątpienie, nie ustaje w poszukiwaniu Boga.
- Nie chcę powtarzać sloganu „Karol Wojtyła - mój idol". Imponuje mi raczej jego wielkość ducha. To był facet wypełniony wiarą, godną pozazdroszczenia nawet przez ateistę. Wielkoduszny człowiek, według mnie, zdecydowanie powiernik losów Jezusa Chrystusa - mówi o Papieżu Polaku w rozmowie z blogiem „Bóg w wielkim mieście".
Prywatnie Sebastian jest obecnie związany z Olgą Bołądź. Para spotykała się od dłuższego czasu - i obecnie kupiła mieszkanie, aby zamieszkać razem w Wilanowie.
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
rodzinny felietony/recenzje
15
TO WAŻNE, CO NAM W DUSZY GRA: BACH, CHOPIN CZY JAKIEŚ DISCO POLO
AnnaCzemy-Marecka
anna.mareck3@poiskapress.pl
W piątek zakończył się
Słupsku Festiwal
Pianistyki Polskiej.
Tydzień pięknej muzyki. 52. edycja. Chodzę na niego od ponad 20 lat. I zastanawiam się, czy dożyje on 60., nie mówiąc już o setce. Nie dlatego, że zabraknie muzyki, pianistów czy organizatorów. Tylko z powodu naturalnego odejścia z tego świata publiczności.
Co bowiem uderza, to brak młodzieży. Nie to, że sala świeci pustkami, dojrzałych melomanów ciągle jest wystarczająca liczba, by ją zapełnić. Ten brak młodych ludzi jest raczej bolesny dlatego, że oni jako ludzie i my jako społeczeństwo staczamy się w dziedzinie muzyki na dno. Nigdy nie rozumiałam, gdy ktoś na nazwiska Chopin czy Bach reaguje odruchem ziewania. Muzyka zwana poważną to tak szeroki repertuar, że każdy może znaleźć coś, co go zachwyci. Trzeba tylko chcieć tam zajrzeć.
Jest cała masa badań naukowych, że dobra muzyka rozwija mózg, czyli chociażby inteligencję, pamięć i wyobraźnię, a także uczuciowość wyższą, ucząc empatii, optymizmu czy nawet tolerancji (bo w muzyce „inne" nie znaczy „gorsze"). Czyż nie są to cechy ważne i dla rozwoju osobniczego, i dla społecznego?
Dla mnie, jeżeli ktoś skończy nawet kilka fakultetów, a nie jest w stanie posłuchać Beethovena czy Vivaldiego, nie ma prawa nazywać siebie inteligencją.
Zbigniew Marecki	*"
zbjgniew.marecki@fX)iskapress.p
ie nazwałbym siebie melomanem, a i dobry Pan Bóg zapomniał o mnie, kiedy obdarzał ludzi muzycznym słuchem. Raczej późno, bo dopiero w
związku z Marecką, zacząłem poznawać większość utworów. Mimo to nie reaguję drgawkami, kiedy w domu unoszą się nokturny Chopina, i nie mam nic przeciwko towarzyszeniu Mareckiej na koncertach (chociaż nie aż na tylu, na jakie ona chodzi). Jeszcze kilkanaście lat temu byłbym pod tym względem raczej przeciętniakiem, ale w dzisiejszych czasach to ja jestem, ho-ho, melomanem i znawcą muzyki.
Przyczyn tego trzeba chyba szukać w polskiej oświacie, w której muzyka i plastyka traktowane są w szkolnych programach gorzej niż po macoszemu. Dziecko ani z domu nie wyniesie zainteresowania czymś bardziej skomplikowanym niż łubu-dubu, ani ze szkoły, która przecież odgrywa olbrzymią rolę w kształtowaniu młodego umysłu. A przecież wiadomo, że szkoła nie każdego wykształci na inżyniera, lekarza czy profesora, ale każdego może - na kulturalnego człowieka.
Zwłaszcza wstydzić się powinny szkoły, które lubią siebie widzieć jako „elitarne". Kształcą zwykle wyścigowe konie olimpiadowo-konkur-sowe, ale nie pomyślą, żeby zachęcić uczniów do chodzenia na koncerty poza organizowanymi czasami i nie wszędzie specjalnymi imprezami w szkolnej auli.
Na kanale National Geographic Zapomniane cywilizacje i ich cenne tajemnice: „Skarby do odkrycia I"
W maratonie „Skarby do odkrycia I" wybierzemy się tam, gdzie kryją się największe tajemnice ludzkości. Poznamy opowieści o zaginionych starożytnych cywilizacjach w głębi Amazonii, które przetrwały stulecia. Zapoznamy się bliżej z rysunkami z Nazca, które są jednymi z najbardziej intrygujących szkiców kiedykolwiek wykonanych przez człowieka. Rozciągają się na setkach kilometrów i przedstawiają zwierzęta, bóstwa
i geometryczne kształty. Poznamy też sekrety Strefy 51. To jedno z najpilniejszych strzeżonych miejsc na świecie. Po latach skrywania tajemnic, CIA opublikowała tajne informacje dotyczące misji, które tam przeprowadzono. Co naprawdę dzieje się w najtajniejszej bazie wojskowej na świecie?
Maraton „Skarby do odkrycia I" - w sobotę, 22 września, od godz. 21 na kanale National Geographic. (mara)
TAJEMNICZY CZARNY KOT
Tajemniczy czarny kol
NATHAUE SEMENIUK
Czarny kot to zwierzę niepospolite, na przestrzeni wie-ków przeżywał mnóstwo przy-gód. Istnieje w legendach krajów z całego świata i bez wątpienia jest to kot inny niż wszystkie. Przez setki lat aż nazbyt często spotykał się z niezrozumieniem. Dla jednych był symbolem nieszczęścia, dla innych talizmanem przynoszącym szczęście, lecz zawsze, czy to poddawany torturom, czy też czczony, fascynował ludzi.
W starannie wydanej niewielkiej książeczce (zgodnie z nazwą wydawnictwa nadającej się na prezent) znajdziemy nie tylko wiele kocich legend i przesądów, ale i dowiemy się, dlaczego to zwierzę ma aż dziewięć żyć, z jakiego powodu marynarze je hołubili, ale francuscy -przeciwnie - gonili ze statku. Bardzo ciekawe. Polecam.
ANNA CZERNY-MARECKA
cm on
Poświata
MICHAEL CHABON
Wnuk opowiada historię swojego dziadka. Bohatera wojennego, zakochanego do szaleństwa mężczyzny, geniusza zafascynowanego rakietami od dnia, w którym ujrzał niemiecką cudowną broń V2.1 który przeżył szok i przemianę, gdy odwiedził wyzwolony obóz koncentracyjny.
Nie wiadomo, czy to prawdziwa biografia dziadka Chabona, czy fikcyjna. Sam autor pisze we wstępie, że podszedł do faktów, nazwisk itp. „z należytą nonszalancją". Jednak ta wiedza wcale nie jest nam potrzebna, by zatopić się w tej bogatej w wątki i historie (oraz Historię) lekturze. Niełatwej (pewien zamierzony chaos się tu wkrada), ale i łatwej dzięki stylowi pisarza. Mnie podobało się lekkie (kiedy trzeba) pióro i inteligentne poczucie humoru. Gorąco polecam.
ANNA CZERNY-MARECKA
(ONKUR!.: IDUBAUiC KSIĄŻE IWSYŁuAC SMS
Dla czytelników mamy po trzy egzemplarze książek: „Tajemniczy czarny kot" (wydawnictwo Souvenir) i „Poświata" (WAB). Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło: KOT, POŚWIATA (osobno). Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści
wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT. O książkach opowiadam także w swoim wideoblogu Anki Czytanki: na www.gp24 w sekcji wideo - blog o książkach.
UWIÓDŁ MOJĄ ŻONĘ, UWODZI TEŻ INNE
Pan
a i
ia gniew jest zrozumiały, radziłbym
Jednak szczerą rozmowę
Porutfy
Marcin Florkowski
psycholog
Czytelnik: Niedawno żona przyznała się. że spotykała się z innym facetem, podczas gdy ja pracowałem daleko. Przyjąłem to spokojnie, ale z czasem wzrastało we mnie zburzenie. Najchętniej powiedziałbym jej. że zdradziła mnie. dzieci, oszukiwała nas. Nie chcę tego robić, aby wszystko wróciło między nami do normy, ale straciłem zaufanie do niej. cały czas próbuję ją przyłapać na kłamstwie. Czasami chciałbym zostawić ją i rozpocząć inne życie, ale wiem. że najwięk-szą winę ponosi facet który ją uwodził. Chciałbym, aby jego znajomi dowiedzieli się. dlaczego należy się przed nim strzec Wiem. że z jego powodu nastąpił przynajmniej jeden rozwód, kobiety są bowiem przekonane, że trafiły na ideał, nie zdając sobie sprawy, że jego celem jest uwiedzenie ink więcej.
Pan poczuł się zdradzony, oszukany. To uzasadnione reakcje. Niestety, próbuje Pan je stłumić, dlatego one podsycają Pana podejrzliwość, pragnienie odegrania się na żonie. I nie dają Panu spokoju, narastają. Aby wątpliwości co do żony mogły się rozwiać, powinien je Pan wyartykułować
i to niejeden raz. Ona na to zareaguje - i albo Pana uspokoi, albo też dojdzie Pan do wniosku, że te podejrzenia są uzasadnione. Wtedy nadejdzie czas na podjęcie decyzji.
Nie powinien Pan siebie oszukiwać. Ktoś uwodził Pana żonę, ale ona też dawała się uwodzić. Dlaczego? To jest trudna rozmowa o kondycji waszego małżeństwa, o potrzebach żony i Pana. Dopiero po takich rozmowach będzie Pan mieć szansę, aby podejrzenia wobec żony znikły.
Druga sprawa to uwodzenie innych kobiet przez tamtego mężczyznę. Pan chce ostrzec innych przed niebezpieczeństwem, uważa Pan tego człowieka za szkodnika, który niszczy ludziom życie. Ważnym Pana motywem jest tu jednak też zemsta.
Ja nie wiem, co Panu poradzić. Dawniej mężczyźni się pojedynkowali. To znaczy pretensje były kierowane bezpośrednio na sprawcę, który nam zawinił. Dzisiaj sprawy krzywdy rozwiązują sądy. Nie wiem, czy ta sytuacja nadaje się dla sądu.
Czy się mścić? Rozumiem Pana gniew, jeśli jednak z żoną będziecie rozwiązywać problem, ten gniew osłabnie. Czasem kryzys małżeński, jeśli para umie o nim rozmawiać, przekłada się na polepszenie relacji.
Pies czy kot czyli jakiego zwierzaka wybrać
Twoje dziecko chce mieć zwierzaka w domu. Nie ma nic w tym złego, ale czy ono wie. jakie spadną na niego obowiązki?
Wychoumrie
Bogna Skaml
Jeśli twoje dziecko bardzo chce mieć w domu zwierzaka, to musisz mu uświadomić, że pies czy kot to nie tyfko radości, ale też i obowiązki. I dobrze też. abyś tymi obowiązkami obdzieliła całą rodzinę i uzyskała kh akceptację.
Wolisz psy czy koty? -to dziwne pytanie zadała mi niedawno moja przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki.
- Wolę psy - przyznałam szczerze.
-	Ale z psem jest większy kłopot - stwierdziła mama Kaśki. - Bo co zrobić z psem, jak się chce wyjechać na wakacje?
-	To z kotem nie masz problemów w takiej sytuacji? - zapytałam retorycznie.
-	Ale z psem codziennie nie trzeba wychodzić na spacer - nie dawała za wygraną.
-	Za to kota nie weźmiesz do hotelu czy pensjonatu.
Z psem pod tym względem jest łatwiej - stwierdziłam i zapytałam: - Dlaczego mnie tak sondujesz?
-	Bo Kaśka chce mieć psa albo kota - odpowiedziała moja przyjaciółka. -1 ja się właśnie zastanawiam, co lepiej.
-	To musisz się bardzo mocno sama siebie spytać -odparłam.
-	A ty uważasz, że to dobrze, abyśmy mieli zwierzaka? - spytała bardzo szczerze moja przyjaciółka.
-	Dlaczego nie? - stwierdziłam. - Jak bardzo chcecie
i wiecie, jak i kto oraz kiedy wszystkie obowiązki wobec psa czy kota będzie spełniać, to nie widzę przeszkód.
-	A jak myślisz, czy to dobrze, aby Kaśka miała zwierzaka? - dopytywała mama 15-latki.
-	Pod warunkiem, że ona tego chce - podkreśliłam. -Ale to powinna być umowa trójstronna.
-	Dlaczego trójstronna? -zdziwiła się moja przyjaciółka.
-	Bo posiadanie zwierzaka w domu rodzi pewne obowiązki dla całej waszej trójki -dla Kaśki, dla ciebie i dla twojego męża - odparłam. -1 musicie sobie to jasno uzmysłowić i podzielić się tymi obowiązkami.
16
rodzinny krzyżówka
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 15-16.09.2018
„Kaszmirka ma 13 lat, Koko za chwilę skończy 16. Dziewczyny łączy wspaniałe porozumienie - bardzo się wspierają, tak kobieco, przyjacielsko, siostrzanie".
Katarzyna Figura, aktorka, o swoich córkach
— mai
Krzyżówka panoramiczna
Nike w stolicy			Baruch, filozof niderlandzki	korek na autostradzie	r~	zawód Jana Serce	r~	raptus	r~	dzielnica Warszawy uniwersyteckie miasto we Włoszech		obszar		zwrotniczy lub zawiadowca	James, aktor z USA	-v	dawna miara długości	rodzaj materaca		~v	film Felliniego	~V
porozumienie kilku partii								brat Damiana				niedorajda										
															podium dla wokalisty Izabella, aktorka			rasa królików			los	
bajkowy kronikarz	\		i	i			8	i ;		1		i		1			ł		ł		\	
r						Michał ■Żymierski	-				przyjemna woń	-						grecki Kupidyn szkocka spódnica do konserwacji maszyn skaza na szybie	-			
kolega Lipnicka	-	21				efektowna akcja koszykarza	-	•		33	podejrzane lokum	-	23						-			
do wykładania podłogi	-								zwój kwiatów rzeźbi rylcem							dzika kaczka rzadka w Polsce	14				5	
r	22					dzieje rodu kwadratowa chusta pod szyją	-		ł		mały obrazek		trefniś w talii bywa na gapę	24		i		\	uczy Polaka mądrości		„męska" podpora	
modra lub bogatka		francuska kraina historyczna	7	egzotyczne pnącze	6		Anna. śpiewała przebój „Staruszek świat"			dzieło kartografa	1		ł		serwowany po żydowsku		szwedzki port promowy suknia Dejaniry	■*	1		\	
uraza, pretensja				i		I	9	ł		grecki Wlars		piłkarze z Trójmiasta	-		ł							
		wagon kolejowy															dawny podatek gruntowy					
U		ł	pies obronny		lubi zimowe kąpiele		poręka na wekslu	-		i		ciernisty krzew	-	26			ł			model Volks-wagena		rzeczy konkretne
Barac prezyde	i, były nt USA		ł		ł		Pablo, chilijski poeta	-	15				-	... kul-szowa	"*•			mgła	"*•	1		i
surowiec dukcji	do pro-szkła													wakacje w pracy				informacje na dysku stolica Omanu				
ojciec Zeusa	\			20			długi ogon sukni ślubnej	-				strój Sarmaty na datki	1	i								13
r						10			pies myśliwski	-*•	19	i			okrasa do potraw			*		25		
															Drzyzga lub Minge	Hemingway						
wychwytuje bu&le		gra hazardowa z kolorem		materiał dla kaletnika	-				r~	twórca						- 1			arabski Jan wdzięk kobiety		na czele wyścigu	
										imię Niemca					gigant rodyj-ski							
r		ł	32	C	imię Hiszpana		chińska żywica	powyżej kolana		zwitek gazy do oczyszczania rany złe przyzwyczajenie	pląs na parkiecie	18	próbny w pracy	—■	1			16			\ ■	
					listwa geodety								polne kwiaty									
człowiek z nizin płynie z bajki	—				ł	cynowe spoiwo	\	♦			- \		1				wigilijna potrawa	-	1	17		
kiwi lub struś	zapalnik w elektryce		Diego Armando					29		i		każdy na SR duża skrzynia	2	wa belka	-					małe pomieszczenie	3	rzezaniec w haremie
			mały podnośnik											chwytanie								
U	\		ł			islamska Biblia modniś	-				4			1			Banan z serialu	-		i		ł
kraj na Morzu Karaibskim	-			11				ironia, drwina	z mankietem		część koła rowerowego	i	12					okrywa topolę	-			
mieszkaniec Piły		cienka zupa		portugalski piłkarz, reprezentant kraju			marszczony kołnierz	ł	\		34		polecony lub zwykły		kawałek tkaniny ucięty pod kątem		dumny z ogona roślinny motyw dekoracyjny		chiński śliwo-daktyl		rodzaj sieci rybackiej	
		ł		ł			wiązka chrustu	-			kara dla malca					\		-	\		t	
											rodzaj fryzury						tuzy w talii					
kolejna faza Adam, aktor					zwierzę z szablami	-				biblij- bra¥o-bójca	r ..				maltański	-	1	1 30	27			
U						35	pakt z Polską	-			28	zbiornik na paszę	-					szysty ogon lisa		31		
kolce u butów taternika	-*■				akwen z karpiami	-				Winslet lub Bush	-				sztuczny kamień	-						
1 2 3		4 5 6		7 8 9		10 |11 12		13 114 15		16 17 118		19 20 21 22 23			24 25 26		27 128 29		|30 31 32		33 34 35	
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 35 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską.	AzaaiM ao vzsraiNN30 isar 3IN zoazy vnqv7 3iNVżViMZoy
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 35 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską.	AzaaiM ao vzsraiNN30 isar 3IN zoazy vnqv7 3iNVżViMZoy