2,70 ZŁ W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 Nr indeksu 348-570 9 770137 952060 Weekend pełen imprez: czytaj na str. 3 i 8 DZIENNIK POMORZA Sobota-niedziela 8-9 września 2018 Lepiej działać, niż krytykować - mówił Jerzy Owsiak podczas Kongresu Współpracy Lokalnej STRONA 2 W niedzielę w Bytowie odbędzie się wyścig kolarski z udziałem Czesława Langa STRONA 12 i I f Cl C- O ^ O y W Jakie kryteria trzeba spełnić, by adoptować kota, i dlaczego warto to zrobić strona 13 II Uff w Co robić, gdy mamy w uszach szumy lub uczucie zatkania strony 2-3 I Jesień w kuchni ' ^ pachnie grzybami. Polecamy przepisy na pyszne i spraw-»- dzonedania strony 7-10 Dziewczynka ze Słupska dzielnie walczy z chorobą Natalka czuje się lepiej. Jest w swoim domu i ma apetyt Wojciech Frełkhowski wojdech.frelichowski@gp24.pl Dobre wieści Natalka Przedborska, ciężko chora dziewczynka ze Słupska, czuje się lepiej. Jest w swoim domu rodzinnym, ma apetyt, a do szpitala jeździ na okresowe kontrole. O Natalce Przedborskiej, obecnie uczennicy V klasy Szkoły Podstawowej nr 10 w Słupsku, po raz pierwszy napisaliśmy w lutym 2016 roku. U dziewczynki zdiagnozowano nowotwór kości. Choroba najpierw zaatakowała prawą rękę dziecka, ale później ogniska nowotworowe wykryto w innych kościach. Natalka trafiła na specjalistyczne leczenie do Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Od tamtej chwili dziewczynka przeszła kilka bloków chemioterapii pooparacyjnej, kilkanaście razy miała przetaczaną krew i podawane płytki krwi. Pobrano od niej również komórki macierzyste, które mają wspomóc walkę z nowotworem. Miała też radioterapię. Poddano ją kilku ciężkim operacjom, m.in. czaszki, ręki, lewej Natalka przy akcji pomocy mamie -pakuje ogórki do słoika do kiszenia nogi, usunięto jej jedno żebro, przeszczepiono szpik kostny. Stałym elementem jej leczenia są środki przeciwbólowe oraz specjalistyczna dieta. Ale są w końcu dobre wiadomości. Wiosną stan zdrowia Natalki na tyle się poprawił, że została wypisana z warszawskiego szpitala. Jest w domu, a do Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie jeździ tylko na kontrole co 3-4 tygodnie. - Wielkie słowa podziękowania należą się doktorowi Tomaszowi Kozińskiemu. Jego wiedzy i podejściu do dzieci. A Natalka nie tylko czuje się lepiej, ale ma także dobry apetyt. W końcu może zjeść swoje ulubione kotlety schabowe - mówi Grzegorz Przedborski, tata Natalki, który przy okazji dziękuje pizzerii Corleone, która skomponowała pizzę specjalnie dla jego córki. Bo pizza też jest jej ulubionym daniem. Przed Natalką jest jeszcze długa droga do wyzdrowienia. Przeszczepy kości w ręce i nodze nie przyjęły się, dlatego czekają ją następne operacje. Pomimo ciężkiej choroby i bardzo długiego oddalenia od środowiska szkolnego, dziewczynka znakomicie się uczy. Ma najlepsze stopnie w klasie. Jej największą pasją jest malowanie i głaskanie swoich kotów. ©® KtKLAMA 008! > > TANIEJ -3ki0 -#lFo 977013795206036 02 Druga strona Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Pogoda w regionie dzisiaj 19°C 12°C Barometr 1020 hPa Wiatr poł.-zach.3- 5 km/h Uwaga w nocy mgła Niedziela Poniedziałek Wtorek 23°C irc 22°C irc 23°C i2°c e. 4^ Jyyaga: w nocy i nad ranem mgły Magdalena Olechnowicz magdalena.olechnowia@polska| ZAKUJ, ZALICZ, ZAPOMNIJ Hotmenkarz d moich czasów Ji B szkolnych w polskim szkolnictwie w zasadzie nic się nie zmieniło. Nomen omen -nawet ośmioklasowe podstawówki wróciły do łask. Ale nie 3 tym mowa. Na większości przedmiotów nadal obowiązuje zasada 3xZ, czyli zakuj, zalicz, zapomnij, zaśmiecając sobie głowę masą kompletnie zbędnych regułek i wzorów. Jaki jest tego efekt? Młody człowiek kończy szkołę średnią i nie potrafi sam poprawnie napisać listu motywacyj -nego i CV. Wie za to, że drugą osobę z tragedii greckiej wprowadził ^jschylos. Nie potrafi wypełnić druku PIT ani obliczyć podatku, jaki przyjdzie mu zapłacić. Wie za to, że liczba pi w przybliżeniu jest równa 3,14 i zna kilkaset wzorów dla równań trygonometrycznych. Nie wie, gdzie leży Ciechocinek, i nie umie korzystać z mapy samochodowej, ale wie, że krzewinki rosną w klimacie tundry, a na świecie wydobywa się dziesięć milionów ton rudy miedzi rocznie. Mimo ogromnego zasobu słownictwa z języka angielskiego i wykutych na blachę wszystkich czasów gramatycznych nie potrafi swobodnie rozmawiać z obcokrajowcem. Przykłady można by mnożyć. Za nami pierwszy tydzień nowego roku szkolnego. Zapisy na wszystkie zajęcia się zaczęły, a rodzice jak konie na wyścigach ruszyli z kopyta. Zanim jednak zajmiecie dziecku każdą minutę jego życia, zastanówcie się, po co? Najlepiej w trakcie wspólnego weekendowego spaceru. Głos Pomorza „Umarłych wieczność dotąd trwa Dekąd pamięcią im się płaci Chwiejna waluta. Nie ma dnia By ktoś wieczności swej nie stracił" NEKROLOGI IMMHI Zamieść nekrolog, kondolencje lub wspomnienia 0 najbliższych, którzy odeszli, w Głosie Pomorza 1 bezterminowo na stronie www.nekroiogi.net •V. Panu Radosławowi Kot wyrazy szczerego współczucia z powodu śmierci Taty składają Wójt Gminy Główczyce, Przewodniczący i Radni Gminy oraz sołtysi Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie z powodu śmierci Śtp Mariusza Radomskiego składają Zarząd i Pracownicy Nord Express Jak w obecnych czasach współpracować lokalnie \fydarzenie - Nie można robić focha - przekonywał w czwartek Jerzy Owsiak podczas panelu w Ośrodku Teatralnym Rondo, dając do zrozumienia, że lepsza jest współpraca niż walka na poziomie samorządowym. Jego wypowiedź miała w podtekście także wymiar polityczny, bo Owsiak sugerował, że lepiej działać, niż krytykować nawet w trudnych warunkach. Jak się wydaje, w znacznym stopniu był zgodny z Robertem Biedroniem, prezydentem Słupska, który po warszawskich występach medialnych, gdy ogłosił, że zaczyna tworzyć nowy projekt polityczny, pojawił się znowu w mieście i zabrał także głos w trakcie ostatniego, kongresowego panelu. Nie ukrywał, że jest mu bliska filozofia działania, którą wyznaje Hilary Clinton, a mówi ona o tym, że nikt nie może zostać z tyłu. Tegoroczny kongres zorganizowało Centrum Inicjatyw Jerzy Owsiak mówił w Słupsku, że lepiej działać, niż krytykować Obywatelskich w Słupsku, we współpracy z władzami miasta oraz z firmą Witkac. Celem kongresu była wymiana wiedzy oraz doświadczeń pomiędzy osobami repre-zentującymi instytucje centralne, samorządy, organizacje pozarządowe oraz firmy w obszarze zlecania zadań. Tym razem sporo czasu poświęcono zmianom w prawodawstwie, które określa ramy prawne funkcjonowania organizacji pozarządowych. Przeważała opinia, że po blisko trzydziestu latach funkcjonowania tego sektora należałoby wiele z elemen- tów formalnorozliczeniowych przenieść na poziom samorządowy, bo wszelkie reguły współpracy najlepiej się ustala w trakcie kontaktów lokalnych, gdzie działa większość tego typu organizacji. Sporo dyskutowano także nad kwestią księgowania i dokumentowania podejmowanych działań. Wśród gości znaleźli się: Robert Biedroń, prezydent Słupska, Jerzy Owsiak, prezes Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Paweł Orłowski - marszałek województwa pomorskiego, Henryk Wujec - były doradca prezydenta RP Bronisława Komorowskiego oraz Aleksandra Zemke z barcelońskiego stowarzyszenia Smilemundo. Jak zauważyliśmy, uczestników konferencji szczególnie interesowały wypowiedzi marszałka Orłowskiego, który opowiadał m.in. o filozofii działania samorządu wojewódzkiego oraz wystąpienie pani Zemke, która mówiła o współpracy władz Barcelony z organizacjami pozarządowymi. Zbigniew Marecki Lato jeszcze ma się dobrze. Będzie ciepło, sucho i słonecznie Poffukt Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Najbliższe dni zapowiadają się niemal wakacyjnie. O zbliżającej się jesieni przypomną nam tylko poranne mgły. W sobotę zachmurzenie będzie umiarkowane, ale padać nie powinno. Po przejściu chłod- nego frontu termometry w ciągu dnia pokażą maksymalnie 19-20 stopni Celsjusza. Silniej powieje tylko nad samym morzem. Tam siła wiatru wzrośnie do 5 stopni w skali Beauforta. - Niedziela zapowiada się ładniej - mówi Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Pogody Calvus w Słupsku. - Więcej będzie słońca, padać nie powinno, a temperatura wzrośnie do 23 stopni. Wiatr będzie słaby z południowego zachodu. I to właśnie wiatr z tego kierunku przyniesie ładną pogodę w całym przyszłym tygodniu. Mgliste poranki mogą ograniczać widoczność nawet do 100 metrów. Jednak po ich ustąpieniu będzie ładnie, sucho i słonecznie. Temperatury w dzień utrzymają się w granicach 20-22 stopni, w nocy spadną do 12-13 stopni. - Taka pogoda może się utrzymać jeszcze nawet w kolejnym tygodniu. Spora część września będzie więc przedłużeniem lata - mówi Krzysztof Ścibor. ©© ; ' fcJr J »śm 1 W piątek przed godziną 17 doszło do dużej stłuczki na skrzyżowaniu ulic Szczecińskiej i Witosa w Kobylnicy, na wysokości supermarketu Auchan. Zderzyło się pięć samochodów. Powstały spore utrudnienia w ruchu, bo jeden pas w kierunku Koszalina był wyłączony. DYŻURNY GP i Na Czytelników czekamy w redakcp .Głosu Pomorza" w Słupsku przy ; uł. Henryka Pobożnego 19 ! teł.598488100 Bogumiła Rzeczkowska bogumila.i7eczkowska@gp24.plj KALENDARIUM 8 września 1655 Potop szwedzki: wojska szwedzkie zajęły Warszawę. mi Koło Żółkwi odbyła się pierwsza w historii walka samolotów. Rosyjski pilot Piotr Niestierow staranował austriacki samolot rozpoznawczy, w wyniku czego samoloty się rozbiły, a Niestierow i dwóch lotników austriackich zginęło. 1927 Publicysta i pisarz Tadeusz Dołęga-Mostowicz został ciężko pobity na ulicy przez sanacyjnych bojówkarzy, a następnie wywieziony na skraj lasu pod Warszawą i tam wrzucony nieprzytomny do glinianki. Życie uratował mu przypadkowy świadek. 1944 W ramach akcji „Burza" na Czerwonym Bagnie została stoczona największa na Podlasiu bitwa partyzancka 9. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej pod dowództwem rotmistrza Wiktora Konopki, w której zginęło około 110 partyzantów (w tym dowódca) i 1500 Niemców. rzlWTTERAi Adrian Zandberg. Razem W gruncie rzeczy wybór jest prosty: można budować niezależną lewicę albo skapitulować i być wasalem Schetyny. Ścieżka, którą idziemy w partii Razem, jest oczywiście nieco trudniejsza. Za budowę lewicy nie ma glasków od Lisa i Giertycha. Ale, szczerze mówiąc, jakoś mi ich nie brak Leszek Balcerowicz. ekonomista Generację temu na odrę umierało w świecie co roku ok. 3.5 min osób.(BBC). Populiści walczą oab-surdalny rodzaj wolności:wolność od obowiązku szczepienia. \ymSrT] USD 3.7085 EUR 43073 ) CHF 33400 ) GBP 4,8238 ( ■ wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (-) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Wydarzenia 03 Czytamy i dziękujemy za plon Hegkm Słupski y Daniel Klusek daniei.khisek@gp24.pl W weekend odbędzie się Narodowe Czytanie „Przedwiośnia". W sobotę i niedzielę będzie się też można wybrać na dożynki. Czytamy „Przedwiośnie" Akcję „NarodoweCzytanie" zainicjował w 2012 r. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. W tym roku czytać będziemy „Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego, lekturę wybraną dla uczczenia 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. W Słupsku akcja rozpocznie się o godz. 12 na Starym Rynku. Na scenie przedstawiającej motyw szklanych domów oraz dworku w Nawłoci czytać (w kilku językach) będą mieszkańcy Słupska oraz przedstawiciele lokalnej społeczności. O oprawę artystyczną zadba Wojskowy Zespół Wokalny Wiarusy. Mieszkańcy gminy Słupsk będą czytać „Przedwiośnie" w Lądowisku Kultury w Redzikowie. Tam w akcji udział wezmą dzieci i młodzież, seniorzy oraz słupscy aktorzy. Początek czytania o godz. 11. W ogólnopolską akcję można się będzie włączyć również w Ustce. Tam mieszkańcy będą czytać „Przedwiośnie" w Galerii Winiarni i Herbaciarni przy ul. Marynarki Polskiej 14. Wstęp jest wolny. Dożynki w regionie W gminie Ustka święto plonów odbędzie się w sobotę w Duninowie. 0 godz. 15 rozpocznie się msza. Główne uroczystości zaczną się o godz. 16. Po nich będą występy artystyczne zespołów z terenu gminy zapro- szonych z zewnątrz. Poznamy też wyniki konkursu na wieniec i chleb dożynkowy. O godz. 21.30 na scenie pojawi się gwiazda wieczoru, zespół Andre. Na koniec wszystkich czeka zabawa taneczna do nocy. W Kobylnicy uroczystości dożynkowe rozpoczną się o godz. 14 mszą w miejscowym kościele. Po niej korowód przejdzie na teren dożynkowy za Gminnym Centrum Kultury i Promocji, gdzie się odbędzie część oficjalna. 0 godz. 15.50 na scenie zaśpiewa zespół Gminne dożynki odbędą się w sobotę w Kobylnicy i Duninowie, a powiatowe w niedzielę w Główczycach AleBabki. Po nim odbędzie się Narodowe Czytanie „Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego. O godz. 16.30 poznamy zwycięzców dożynkowych konkursów, zaśpiewają też zespół Raj Power oraz Orkiestra GCKiP w Kobylnicy. O godz. 19 rozpocznie się koncert gwiazdy wieczoru, zespołu Zajefajni. Od godz. 21 do północy trwać będzie zabawa taneczna z zespołem Volare. W niedzielę w Główczycach odbędzie się powiatowe święto plonów. W południe w miejscowym kościele rozpocznie się msza w intencji rolników. Godzinę później uroczystości dożynkowe rozpoczną się na stadionie sportowym. W programie jest m.in. wręczenie Bursztynowych Kłosów, Powiatowy Konkurs na Chleb i Wieniec Dożynkowy, występy solistów, zespołów wokalnych i tanecznych, wybory Gospodyni i Gospodarza Roku 2018, konkurs na Najlepsze stoisko KGW, a także darmowe dmuchańce, gry i animacje dla dzieci, stoiska regionalne. O godz. 19 usłyszymy przeboje Budki Suflera w wykonaniu Budka Band. Godzinę później rozpocznie się zabawa taneczna, a na godz. 22 zaplanowany jest pokaz fajerwerków. ©® Składki na ZUS mogą być dziedziczone ZUS Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Składki zgromadzone w ZUS. jak i te w OFE może dziedziczyć małżonek, wskazane osoby lub spadkobiercy. Nie dotyczy to wszystkich składek. Składki zgromadzone w tzw. I filarze nie mogą być dziedziczone. Po śmierci ubezpieczonego pozostają one w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i są przekazywane na wypłaty dla innych emerytów. Składki odłożone przez zmarłego w n filarze podlegają dziedziczeniu. Zarówno środki z subkonta w ZUS, jak i zebrane na koncie w OFE są bowiem traktowane jako część jego majątku. Zasady dziedzi- czenia tych składek są takie same. W pierwszej kolejności dziedziczy małżonek. Jeśli małżonkowie pozostawali w ustawowej wspólności majątkowej, ma on prawo do połowy środków zgromadzonych w trakcie małżeństwa. Środki z subkonta w ZUS trafią na subkonto współmałżonka, zaś te z rachunku OFE na jego rachunek w OFE. Aby ubiegać się o wypłatę środków po zmarłym, trzeba dostarczyć odpis aktu zgonu; odpis aktu małżeństwa, w przypadku rozwodu dokument znoszący ustawową wspólność majątkową, a także dyspozycję wypłaty transferowej lub bezpośredniej. Jeśli zmarły nie wskazał uposażonych, trzeba przeprowadzić postępowanie spadkowe. ©® A^c/ Sz^lars^a Poręba zaprasza Wspólny elektroniczny bilet na Pomorzu. W tym miesiącu zacznie się test systemu Zbigniew Marecki ^ zbigniew.marecki@gp24.pl jsit Transport Już we wrześniu rozpocznie się pilotaż systemu nazywanego potocznie wspólnym biletem. Dzisiaj informujemy o jego założeniach, które będzie wdrażał samorząd wojewódzki. Pierwszym etapem widocznym dla pasażerów na Pomorzu będzie rozwieszenie specjalnych identyfikatorów (w formie uchwytów dla pasażerów) w autobusach, tramwajach, trolejbusach i pociągach w wybranych częściach województwa pomorskiego. Szczegółowe informacje poznamy już wkrótce. Identyfikatory będą wyposażone w rozróżniające je elementy - tagi NFC i kody QR -które umożliwią organizatorom pilotażu komunikację z różnymi typami smartfonów pasażerów. Wspólny bilet ułatwi podróżującym na Pomorzu przesiadanie się i korzystanie ze wszelkiej komunikacji - na jednym bilecie pojedziemy pociągiem, komunikacją miejską i promem Gdzie będzie realizowany pilotaż Zostanie on przeprowadzony na dwóch trasach komunikacji publicznej. Jedna linia łączy Słupsk z Trójmiastem, druga natomiast Starogard Gdański z Trójmiastem, a konkretnie z Gdynią. Ponieważ stamtąd odpływają promy do Karls- krony, a całe działanie pilotażowe jest realizowane w ramach projektu Interconnect, którego ostateczny cel stanowi połączenie systemów transportowych regionu Pomorze ze szwedzkim regionem Blekinge. Skoro pilotaż będzie się odbywał na wymienionych trasach, obejmie on następujące miasta: Gdańsk, Gdynia, Słupsk, Starogard Gdański i Tczew oraz wybrane przystanki kolejowe. Jak to będzie wyglądało? Pierwszym efektem będą specjalne identyfikatory z uchwytem dla pasażera, które pojawią się w pojazdach komunikacji publicznej. Na przystankach i stacjach kolejowych będą przyklejone tabliczki i naklejki. Każdy taki uchwyt czy tabliczka zawierać będzie kod QR oraz etykietę NFC. Pełnić one będą kilka funkcji. Zakodowane w nich zostaną informacje o pojeździe oraz stacji. Testerzy w pojazdach W pojazdach pojawią się także testerzy - wybrane osoby, których zadaniem będzie sprawdzanie wybranych funkcjonalności systemu. Będą one miały kilka zadań. Np. przykładając swój smartfon ze specjalną aplikacją do kodu QR lub do etykiety NFC, będą się łączyć z tzw. portalem organizatora transportu, gdzie zmagazynowane zostaną dane o przystankach. Komunikat ze smartfona testera zweryfikuje, czy dany przystanek został poprawnie zapisany w bazie danych. W ten sposób powstanie pełna, sprawdzona baza przystanków wielu organizatorów transportu publicznego, zweryfikowana przez testerów. Kolejnym zadaniem dla testujących elementy nowego systemu będzie analizowanie, czy zainstalowane w pojazdach elementy infrastruktury są przyjazne dla ludzi, czy aplikacja dla pasażerów jest przejrzysta i intuicyjna, czy nowa procedura zakupu biletu nie sprawia problemów i jest akceptowalna społecznie. Rekrutacja tzw. testerów i współpraca z nimi będzie przebiegała wielotorowo. Jedna grupa (testerzy A) to osoby, które swoją pracę będą wykonywały w pełnym wymiarze czasu pracy i będą miały do zrealizowania określone zadania czy scenariusze podróży. Grupa B to osoby, które w ramach swoich zwykłych po: dróży realizować będą pewne zadania - niejako „przy okazji". I trzecia grupa - testerzy C - to osoby, które do pilotażu przyłączą się w ostatnim etapie jego trwania. Będą one poruszać się w ruchu międzynarodowym i sprawdzą, jak działają nowe rozwiązania na trasie województwo pomorskie - podróa promem do Karlskrony - region Blekinge. ©® Podyskutujnafbrumgp24.pl ię m ,e si 04 Wydarzenia Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Słupsk może być dumny. Po raz 52. zaczyna się pianistyczne święto Anna Czemy-Marecka anna.irwrecka@polskapres5.pl Dzisiaj w filharmonii zabrzmią pierwsze dźwięki 52. Festiwalu Pianistyki Polskiej. Jednej z nielicznych w Polsce imprez tej rangi o tak długim stażu. Tegoroczna edycja dużą prezentacją dzieł Ignacego Jana Paderewskiego wpisuje się w obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Sobotnia inauguracja (Sala filharmonii i teatru, godz. 19) nosi nazwę „Wielcy chopiniści jako kompozytorzy". Joanna Ławrynowicz zagra III Koncert fortepianowy C-dur op.125 Raoula Koczalskiego. Będzie to pierwsze wykonanie tego utworu w Polsce. - To wyjątkowe wydarzenie - zaznacza Jan Popis, dyrektor artystyczny FPP. - Kilka lat temu odkryto sześć koncertów fortepianowych Koczalskiego, których nigdy wcześniej nie grano. Joanna Ławrynowicz jeden już w Słupsku wykonała, teraz będzie następny. Następnie Łukasz Krupiński zaprezentuje Koncert fortepianowy a-moll op. 17 Paderewskiego. Młody pianista, laureat Ubiegłoroczny FPP - koncert jazzowy Włodzimierza Nahornego z zespołem. W tym roku ten gatunek muzyki prezentować będzie w niedzielę Adam Makowicz wielu prestiżowych nagród na międzynarodowych festiwalach, w ostatniej chwili zastąpił Krzysztofa Jabłońskiego, który, jak napisał, „z bólem serca" musiał odwołać swój występ z powodu choroby. Solistom towarzyszyć będzie Orkiestra Polskiej Filhar- monii „Sinfonia Baltica" w Słupsku pod dyrekcją RubenaSilvy. - Jestem niezmiernie szczęśliwy, że stałem się członkiem festiwalowego zespołu - mówi Ruben Silva. To jego pierwszy FPP, na którym będzie dyrygował słupską orkiestrą jako jej dyrektor. Wcześniej kilka razy wystąpił gościnnie z filharmonikami koszalińskimi. W niedzielę wielka gratka dla fanów jazzu - w filharmonii o godz. 19 wystąpi pianista jazzowy Adam Makowicz. Program wieczoru jest niespodzianką. - Jak zwykle w przypadku tego artysty czekamy nie tylko na wspaniałą muzykę, ale i na ciekawe poprowadzenie koncertu - mówi Jan Popis. W poniedziałek II edycja nowości festiwalowej - Salon Laureatów, który daje okazję śledzenia, jak rozwijają się kariera i talenty nagrodzonych uczestników corocznej Estrady Młodych FPP. Adam Goździewski zagra utwory Bacha, Koczalskiego, Mozarta i Schumanna. Michał Karol Szymanowski -Chopina, Paderewskiego, Szymanowskiego. Wcześniej, czyli o godz. 16 - w Zamku Książąt Pomorskch zaprezentują się pianiści tegorocznej EM. O tym, że słupska scena młodych to prawdziwa kuźnia talentów, świadczy m.in. trwający obecnie I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych w Warszawie. Wśród ośmiorga polskich pianistów, którzy przeszli do II etapu, aż sześcioro ma w biogramach występ w Słupsku! Festiwalowi towarzyszyć będą trzy wystawy. W górnym foyer filharmonii najpierw ekspozycja malarstwa po plenerach w Osiekach, a od środy -kompozycji kwiatowych z rodzinnych ogrodów działkowych. W Miejskiej Bibliotece Publicznej - wystawa „Paderewski i jego muzy". Poza lokalnymi mediami, informacje o FPP znajdą się w ogólnopolskim n Programie Polskiego Radia i TVP Kultura. Codziennie bieżące relacje z festiwalu przeczytacie w „Głosie". Zapraszamy także do śledzenia błoga festiwalowego nagp24.pl. ©® Nie boisz się fizyki? Zapisz się Magdalena Olechnowicz magdalena.oledinowia@polskapress.pl X Słupska Szkoła Młodych Fizyków zaprasza na bezpłatne zajęcia uczniów szkół podstawowych. gimnazjalnych i ponad-gimnazjalnych. Słupska Szkoła Młodych Fizyków prowadzona przez Liceum Ogólnokształcące nr l oraz Instytut Fizyki Akademii Pomorskiej działa już dziesiąty rok. Nie trzeba być geniuszem, aby uczestniczyć w zajęciach. - Wystarczy chęć dokładnego poznania świata i zrozumienia zjawisk zachodzących w przyrodzie - mówi Franciszek Garszczyński, fizyk prowadzący od lat zajęcia w SSMF. Organizatorzy zapraszają uczniów - hobbystów fizyki i matematyki ze szkół podstawowych, ostatnich klas gimna- W sierpniu młodzi fizycy przebywali na obozie naukowo-wypoczynkowym w Nowęcinie. Robili m.in. doświadczenia zjów i wszystkich szkół ponadpodstawowych. W Słupskiej Szkole Młodych Fizyków działają grupy słuchaczy lubiących rozwiązywać ciekawe zadania spoza programu szkolnego, chcących przeprowadzać własne eksperymenty fizyczne, pragnących brać udział w różnych konkursach matematycznych i fizycznych. - Wzorem poprzedniego roku szkolnego prowadzona będzie także grupa złożona ze słuchaczy z klas maturalnych, w której przewidziano wiele zajęć przygotowujących do egzaminu maturalnego z fizyki -mówi Garszczyński. Latem i w ferie słuchacze jeżdżą na obozy naukowo-wy-poczynkowe. Zajęcia są różne, od typowo doświadczalnych, po teoretyczne i rekreacyjne. Zajęcia prowadzone są w godzinach popołudniowych w salach Liceum Ogólnokształcącego nr 1 oraz w pracowniach Instytutu Fizyki Akademii Pomorskiej. Zebrania organizacyjne zainteresowanych odbędą się w sali 107 Liceum Ogólnokształcącego nr 1 przy ul. Szarych Szeregów 15 o godz. 17 w dwóch terminach: 13 i 14 września (czwartek i piątek). Kontakt: sekretariat L0 nr 1, tel. 790 873 835 lub tel. 601845176. ©© Zostań wolontariuszem. Zapisz się na szkolenie Stowarzyszenie Muszkieterowie Szpiku organizuje szkolenie dla wolontariuszy, którzy chcieliby włączyć się w akcje charytatywne. Szkolenie odbędzie się w piątek, 28 września, w sali konferencyjnej SCOPIES przy ul. Niedziałkowskiego. Kontakt: tel. 605 530540. Na szkoleniu wolontariusze otrzymają w pigułce wiedzę na temat raka krwi, dowiedzą się, jakie są metody walki z tą choroba, jak ważne jest, by rosła społeczna świadomość tego problemu oraz jak sprawnie zarejestrować jedynie świadomych dawców. Wolontariusze będą mieli również możliwość przekonać się, jaki jest sens tego, co będ ą robić i tym bardziej zmobilizować do maksymalnego zaangażowania, gdy poznają dwie wzruszające ludzkie historie: dawcy i pacjenta. Najbliższa akcja,.w której wezmą udział wolontariusze, to „Słupsk walczy o Juliana" - odbędzie się 6-7 października, (mag) Nie bądź obojętny, posprzątaj świat Akcja Sprzątanie Świata 2018 odbędzie się w dniach 21-23 września pod hasłem Akcja- Segregacja. Zorganizowane grupy chcące wziąć udział w akcji powinny do 19 września 2018 zgłosić się do Referatu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w słupskim ratuszu (pok. 207, tel. 8488401, 8488226, e-mail -m.komorowska@um.slupsk.pl). Należy podać opiekuna grupy, liczbę osób biorących udział w kampanii, termin sprzątania, teren, który dana grupa zamierza sprzątać oraz miejsce złożenia odpadów. Miasto Słupsk deklaruje pomoc w sprzątaniu w formie zabezpieczenia worków i rękawic do zbierania odpadów, po które należy się zgłaszać w dniach 13-19 września. Worki z zebranymi odpadami nieodpłatnie odbiorą firmy wpisane do rejestru działalności regulowanej, natomiast Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Bierkowie nieodptetnie przyjmie odpady na składowisko celem ich zagospodarowania, (mag) Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 8-9.09.2018 Polska 05 Tragedia na obwodnicy Nysy. Nie żyje pięć osób, w tym dziecko Mireła Mazurkiewicz mmazurkiewia@nto.pl na drodze Wypadek przeżył jedynie 5-łebii chłopiec. Z poważnymi obrażeniami został przetransportowany do Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu. Tragedia rozegrała się w czwartek po godzinie 21 na obwodnicy Nysy, na odcinku między Hanuszowem a Wyszkowem Śląskim. Zderzyła się tam skoda, którą podróżowało dwóch mężczyzn w wieku 20 i 30 lat, z audi na niemieckich numerach rejestracyjnych, którym jechała czteroosobowa rodzina. Zginęli jadący skodą mężczyźni, małżeństwo z audi (kobieta w wieku 36 lat i 40-letni mężczyzna) oraz ich 3-letnie dziecko. Służby walczyły o jego życie przez godzinę, ale reanimacja nie przyniosła skutku. 5-letni chłopiec, który przeżył wypadek, początkowo trafił do szpitala w Nysie, a stamtąd śmigłowcem LPR został przetransportowany do Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu. - Wykluczyliśmy poważniejsze obrażenia głowy, łaę- *14 Nie ma świadków wypadku i to komplikuje sprawę wyjaśnienia jego przyczyn. 5-letni chłopiec, który przeżył, jest pod opieką lekarską gosłupainarządówjamy brzusznej. Dziecko ma natomiast poważne złamania nóg i one wymagają leczenia operacyjnego -mówi dr Wojciech Walas, ordynator Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dzieci i Noworodków USK w Opolu. Chłopiec jest zaintubowany i podłą- czony do respiratora. - W mojej ocenie nie ma zagrożenia życia, natomiast pacjent będzie wymagał leczenia ortopedycznego. Na pewno najbliższe kilka dni spędzi na oddziale intensywnej terapii, późniejsze działania będą natomiast zależały od decyzji ortopedów - wyjaśnia dr Walas. Fragment trasy, na którym doszło do wypadku, jest jedno-pasmowy, a droga biegnie po łuku. - Na miejscu był prokurator, który prowadził oględziny wspólnie z technikami kryminalistycznymi. Był również biegły z zakresu wypadków drogowych - wyjaśnia Se- Z POLO NIE PIERWSZA TAKA TRAGEDIA Do równie tragicznego w skutkach wypadku doszło w kwietniu 2015 roku na drodze krajowej nr 45 Opole-Kluczbork w okolicach Osowca. 21-letni kierowca audi podczas wyprzedzania kolumny aut zderzył się czołowo z oplem astrą, a ten siłą odrzutu uderzył w samochód ciężarowy. Na miejscu zginęły cztery osoby jadące oplem: małżeństwo 38-latków oraz ich dwóch synów: 6-letni i 1,5-roczny. Rodzina wracała do domu w Laskowicach. Od celu dzieliło ją zaledwie kilka kilometrów. Wypadek przeżył, oprócz sprawcy, również pasażer audi. Z poważnymi ranami trafił do szpitala. Kierowca audi nie doznał większych obrażeń. bastian Biegun, prokurator rejonowy w Nysie. - Oględziny były prowadzone do późnych godzin nocnych. Powtórzono je, gdy zrobiło się jasno, by nie było żadnych wątpliwości. Droga przez cały ten czas była zablokowana, żeby żadne ślady nam nie umknęły. Prokuratura na tym etapie nie przesądza, co było przyczyną wypadku. - Nie możemy wykluczyć żadnego wariantu: że jeden z kierujących zasłabł i stracił panowanie nad samochodem, że któryś z uczestników był pod wpływem alkoholu, albo że przyczyną zdarzenia była nadmierna prędkość czy stan techniczny samochodu - wylicza prokurator Bić- na tym etapie nie przesądzam^, jeśli chodzi o bezpośrednie przyczyny. ! Wiele wskazuje na to, że skoda na krapkowickich numerach rejestracyjnych znalazła się na pasie audi, którym jechała czteroosobowa rodzina. Sytuację komplikuje fakt, że nie świadków zdarzenia. O tym, doszło do wypadku, służby powiadomił kierowca, który przejeżdżał trasą kilka chwil później. - Na tym odcinku nie odnotowaliśmy wcześniej żadnego wypadku, ani nawet kolizji (obwodnica została oddana do użytku w październiku ub.r.5-przyp. red.) - mówi mł. asp. Dorota Komenda z nyskiej policji. - W tym miejscu obowiązuje prędkość do 90 km na godzin^. Po czwartkowej tragedii przeprowadzimy analizę tego odcinka pod kątem tego, czy jest tam bezpiecznie i czy znaki Są prawidłowo ustawione. ©® 1 Grzegorz Schetyna mówi o sabotażu wyborów. PKW uspokaja Warszawa Leszek Rudziński leszek.mdzinsla@polskapress.pl Lider PO Grzegorz Sdietyna uważa, że nowy Kodeks Wyborczy eliminuje przedstawicieli Koalicji Obywatelskiej z obwodowych komisji wyborczych. „To nieprawda" -twierdzi PKW. Przepisy Kodeksu Wyborczego zakładają, że do dziewięcioosobowych obwodowych komisji wyborczych, komitety - które w ostatnich wyborach dostały się albo do Sejmu, albo do sejmiku wojewódzkiego - typują sześć osób. Natomiast pozostali przedstawiciele terytorialnej komisji wyborczej to członkowie zgłoszeni przez każdego z pełnomocników wyborczych reprezentujących pozostałe komitety wyborcze. Lider Platformy Grzegorz Schetyna stwierdził, że obecne przepisy są niekorzystne dla jego partii, która wraz z Nowoczesną startuje jako Koalicja Obywatelska - połączonych sił partyjnych nie obowiązuje przepis, z którego mogłyby skorzystać jako samodzielnie startujące partie. Szef PO oznajmił, że o takiej interpre-tacji przepisów przez Państwową Komisję Wyborczą dowiedział się już po tym, jak oficjalnie połączyli siły z Nowoczesną. Z kolei Komisja podkreśliła, że 24 sierpnia poinformowała PO, iż jeśli utworzy ona jedno-cześnie w wyborach samorządowych komitet wyborczy partii politycznej, to będzie on uprawniony do znaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych w trybie obowiązującym komitety. Wówczas partia będzie mogła brać udział we wszystkich głosowaniach, gdzie nie zostali zgłoszeni kandydaci Koalicji Obywatelskiej. Koalicja ma jeszcze szanse na zgłoszenie swoich kandydatów. Ponieważ warunki formalne dotyczące przeprowadzania wyborów wypełniły jedynie PiS i PSL, to pula miejsc do obsadzenia nie została wykorzystana. „Koalicyjny komitet wyborczy koalicji partii politycznych, która nie utworzyła w tym samym składzie koalicji w ostatnich wyborach do sejmiku województwa lub w wyborach do Sejmu RP, będzie uczestniczył w podziale pozostałych miejsc przeznaczonych do rozdysponowania wśród pozostałych komitetów wyborczych" - czytamy. „Nie oznacza to zatem, że KKW KoalicjaObywatelskanie będzie miała swoich przedstawicieli wobwodowychkomisjach" - zaznaczyła PKW.©® Z KRAJU Sprawdzali, czy auto mogło się zatrzymać Egzaminatpr mógł, by zatrzymać samochód przed torami po tym, jak kursantka zignorowała znak stop. To wstępne wyniki eksperymentu procesowego, jaki wczoraj odbył się na przejeździe kolejowym w Szaflarach. To tam 20 sierpnia w czasie egźaminu na prawo jazdy w samochód wjechał pociąg. Zmarła 18-letnia kursantka, a 62-letni egzaminator zdążył uciec z auta. Mężczyzna usłyszał zarzuty nieumyślnego spowodowania katastrofy w ruchu lądowym ze skutkiem śmiertelnym. (ŁB) Warszawa USA deportują do Polski biznesmena w związku zaferąFOZZ Dariusz Przywieczerski, poszukiwany międzynarodowym listem gończym, został zatrzymany na Florydzie. Obecnie czeka na ekstradycję do Polski. W piątek ma zostać deportowany. Przywieczerski to słynny biznesmen, który na początku lat 90. notowany był na liście 100 najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost". W2005 r. zostałska-zany na 3,5 roku więzienia w związku ze sprawą Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, okrzykniętej mianem największej afery III RP. W wyniku tego Polska straciła 354 miliony złotych, a Przywieczerski został oskarżony o zagarnięcie500tys. dolarów na szkodę FOZZ. Po wyroku sądowym natychmiast uciekł z kraju w nieznanym kierunku, więc wysłano za nim list gończy. Przez 13 lat ukrywał się, głównie w Stanach Zjednoczonych. Na początku września 2018 r. został zatrzymany na Florydzie. (AIP) Warszawa Prezydent Duda oficjalnie ma już nowego rzecznika W piątek powołano następcę Krzysztofa Łapińskiego na stanowisko rzecznika prasowego prezydenta. Funkcję tę objął Błażej Spychalski. Nowy rzecznik to 33-letni radny sejmiku województwa łódzkiego, zasiada w kilku korni- -sjach, m.in. w Komisji TransportJ i Komunikacji. Od 2004 r. jest działaczem PiS. W 2010 r. uzyskał tytuł magistra prawa na Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od marca 2018 r. jest prezesem Zakładu Gospodarki Wodno-Kanalizacyjnej w Toma-; szowie Mazowieckim, poprzed-2 nio zarządzał tamtejszym Zakładem Gospodarki Ciepłowniczej. Według „Super Expressu" Spychalski będzie zarabiać 13 tys. zł. Wcześniej, w ZGW-K dostawał 25 tys. zł. Prezydent Andrzej Duda objęcie funkcji rzecznika prasowego skomentował słowami: „Przychodzi nowy minister, ale jednocześnie stary i wypróbowany przyjaciel", (aip) 06 Świat Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 8-9.09.2018 Dźgnięty nożem na wiecu Aleksandra Gersz Faworyt prezydenckiego wyścigu w Brazylii, skrajnie prawicowy polityk Jair Bolsonaro. został dźgnięty nożem na politycznym wiecu. Jego stan jest poważny, a Brazylijczycy są w szoku. To wyjątkowo niespokojna kampania wyborcza. Jair Bolsonaro, kontrowersyjny parlamentarzysta, który prowadzi w sondażach, rozmawiał z wyborcami na ulicy miasta Juiz de Fora w południowo-wschodniej Brazylii. Otoczony przez tłumy, niesiony na czyichś ramionach polityk w pewnym momencie podnosi kciuk do góry i nagle zostaje dźgnięty nożem - widzimy na nagraniach w brazylijskich mediach. Mężczyzna zwija się z bólu, a wśród otaczających go ludzi -którzy początkowo nie zdają sobie sprawy, co się wydarzyło - wybucha chaos. Kilka osób szybko chwyta 63-letniego polityka, kładzie go na ziemi i przenosi do samochodu. Jak podaje Reuters, Jair Bolsonaro przebył trwającą dwie godziny operację jelit. Lekarze mówią, że rany były ciężkie i zagrażające życiu, z kolei jego syn, Flavio Bolsonaro, napisał na Twitterze, że polityk „prawie umarł". Chirurg Luiz Jair Bolsonaro został zaatakowany przez nożownika na ulicy jednego z brazylijskich miast podczas spotkania z wyborcami. Incydent potępili już czołowi politycy w Brazylii Henriąue Borsato podkreśla jednak, że stan kandydata na prezydenta Brazylii - o którego zdrowie modliła się pod szpitalem grupa jego wyborców ze świecami i flagami narodowymi - jest obecnie poważny, ale stabilny. Bolsonaro - który musi spędzić w szpitalu co najmniej tydzień - zresztą pojawił się już nagraniu, gdzie ze szpitalnego łóżka na oddziale intensywnej terapii mówi słabym głosem, że początkowo myślał, że został tylko popchnięty. Jak wyznaje, ból był „nie do zniesienia". 63-latek podkreśla także, że sam „nigdy nikogo nie skrzywdził". Lokalna policja w Juiz de Fora ujawniła już tożsamość napastnika, który po tym jak dźgnął Jaira Bolsonaro, został najpierw przytrzymany przez uczestników wiecu, a potem aresztowany przez policję. To 40-letni Brazylijczyk Adelio Obispo de Oliveira. Reuters cytuje brazylijskie służby i podaje, że mężczyzna wydaje się być niezrównoważony psychicznie. Motywy ataku na razie są nieznane, wiadomo jednak, że od 2007 do 2014 r. de Oliveira był członkiem Partii Socjalizmu i Wolności (ugrupowanie wydało już oświadczenie, w którym potępia atak). - Nie wiemy, czy to zdarzenie było umoty- Kino żegna Burta Reynoldsa Aleksandra Gersz aleksandra.gersz@polskapress.pl Nie żyje Burt Reynolds. Amerykański aktor, który w latach 70. był u szczytu stawy i słynął z ról nonszalanckich i cynicznych przystojniaków, żył 82 lata. Burt Reynolds zmarł w czwartek w szpitalu na Florydzie, gdzie trafił po zatrzymaniu akcji serca. Lekarzom nie udało się go uratować, a jako przyczynę śmierci 82-letniego aktora podali ciężki zawał serca. Agent Reynoldsa, Todd Eisner, który powiedział, że jest „zdruzgotany" odejściem aktora, poinformował media, że w ostatnich chwilach życia gwieździe kina towarzyszyła rodzina, w tym jego adoptowany synOuinton. Amerykański aktor zmagał się z problemami zdrowotnymi od kilku lat. W 2010 r. przeszedł poważną operagę wszczepienia bypassów naczyń wieńcowych serca. Gwiazdor nie wrócił już do pełni zdrowia i poruszał się o lasce. Burt Reynolds był legendą amerykańskiego kina, a wiatach 70. był jednym z najpopularniejszych i najbardziej uwielbianych aktorów w Hollywood. Jego wielką karierę zapoczątkował film „Uwolnienie" z1972r. Zagrał też w takich kinowych przebojach, jak: „Mistrz kierownicy ucieka", „Najdłuższyjard", „Kaskaderzy", „Pół pary", „Wyścig armatniej kuli" i „Najlepszy małyburdelikwTeksasie". Reynolds byłuwielbiany między innymi za sprawą swojego image'u. Przystojny, z charakterystycznym wąsem grał zwykle nonszalanckich cwaniaków i cynicznych romantyków, którzy łąmią kobiece serca. Łamał je również w rzeczywistości - w latach 70. aktor stał się symbolem seksu, kiedy wziął udział w nagiej sesji zdjęciowej dla magazynu „Cosmopolitan". Z ekranów zniknął w latach 80. Mówiło się o jego problemach zdrowotnych (w tym o AIDS), a także nałogach. W1990 r. zaczął grać w serialu komediowym „Miasteczko Evening Shade", za który otrzymał dwie nagrody Emmy. W wielkim stylu, powrócił Reynolds był przed laty jedną z największych gwiazd amerykańskiego kina dokina wl997r. filmem „Boogie Nights" w którym wcielił się w reżysera filmów pornograficznych. Za tę rolę został nominowany do Oscara i otrzymał Złoty Glob. Sam jednak nie lubił swojej kreacji w tym filmie. W 2018 r. miał pojawić się w nowym obrazie Ouentina Tarantino „Once Upon a Time in Hollywood", w którym polski aktor Rafał Zwierucha wcieli się w rolę Romana Polańskiego. Zmarłego aktora pożegnały już gwiazdy Hollywood. „Och, jak smutno mnie i milionom fanów na świecie opłakiwać śmierć naszego ulubionego gwiazdora. Wiem, że zawsze będziemy pamiętać jego zabawny śmiech, psotny błysk w oku i ekscentryczne poczucie humoru. Zawszebędziemoim ulubionym szeryfem, spoczywaj w pokoju, przyjacielu. Zawszebędęcięko-chać", napisała na Twitterze DollyParton.©® BRAZYLIJSKA POUTYKA BURZLIWE KAMPANIE W BRAZYLII W Brazylii często zdarzają się ataki na lokalnych polityków. Reuters przypomina, że kilka miesięcy przed wyborami do rady miasta w stanie Baixada Fluminense w 2016 r. zamordowano aż 13 polityków lub kandydatów. Z kolei w tym roku doszło do zabójstwa Marielle Franco, radnej z Rio de Janeiro, która się otwarcie sprzeciwiała przemocy policji wobec mieszkańców slumsów. Zamachy na kandydatów na ogólnokrajowe stanowisko lub politycznych reprezentantów całego kraju - jak ten na Jaira Bolsonaro - są jednak w Brazylii rzadkością, nawet podczas kampanii tak burzliwych jak obecna. wowane politycznie - powiedział już kapral Vitor Albuquerque, rzecznik miejscowej policji. Brazylijska stacja telewizyjna TV Globo wyemitowała z kolei krótkie nagranie z de 01iveirą, które zrobiono w policyjnym komisariacie. 40-latek mówi na nim funkcjonariuszom, że to Bóg kazał mu zaatakować Bolsonaro. Polityk, który ma szansę wygrać wybory prezydenckie w październiku tego roku, budzi w Brazylii duże kontrowersje, ma jednak grono swoich zagorzałych zwolenników. Emerytowany kapitan brazylijskiej armii, wieloletni parlamentarzysta z ramienia Partii Socjaliberalnej to reprezentant skrajnej prawicy. Słynie on z prowokujących opinii - zrównał homoseksualizm z pedofilią, stwierdził również raz, że pewna parlamentarzystka jest za brzydka, aby można ją było zgwałcić. Jego charakterystycznym gestem podczas trwającej kampanii wyborczej są dłonie złożone w kształt pistoletu -Bolsonaro twierdzi bowiem, że policja powinna zabijać podejrzanych członków gangów, dilerów czy inne uzbrojone osoby. Jest on również znany z pochwał pod adresem wojskowej dyktatury, która skończyła się w Brazylii trzydzieści lat temu. Jak twierdzi, wojsko powinno zabić wtedy znacznie więcej osób. Kontrowersyjne poglądy Bolsonaro wydają się jednak nie stać mu na przeszkodzie do zwycięstwa. Obecnie prowadzi on w sondażach. Zagro-zićmoże mu jednak były prezydent Brazylii Luis Inacio Lula da Silva, który na razie przebywa w więzieniu z powodu oskarżeń o korupcję. Jeśli da Silva, reprezentant lewicy, będzie mógł jednak kandydować - o co walczy w sądowych apelacjach - to jemu brazylijskie media wieszczą zwycięstwo w drugiej turze. ©® Syryjski reżim szykuje atak chemiczny? atak w Idlib będzie „bezmyślną eskalacją" przemocy. W poniedziałek amerykański Departament Stanu zapowiedział już, że odpowie na każdy atak chemiczny przeprowadzony przez Syrię lub jej sojuszników. Sam Damaszek zaprzecza, że jest w posiadaniu broni chemicznej, mimo że ONZ oskarżyło reżim o atak na Chan Szajchun w kwietniu 2017 r., w którym zginęło 80 osób. Słowa Jeffreya padły tuż przed przygotowaną przez reżim ofensywą w prowincji Idlib, która obecnie znajduje się w rękach syryjskich rebeliantów. Pomoc armii Syrii zaoferowała już także Rosja. ONZ ostrzega jednak, że w Idlib przebywa 30 tysięcy rebeliantów i aż 2,9 miliona cywilów, w tym milion dzieci. Połowa ludzi już musiała opuścić swoje domy, w wyniku ofensywy ta liczba może się jeszcze zwiększyć. ©® Aleksandra Gersz aleksandra.gersz@polskapress.pl Władze Syrii mogą przeprowadzić atak chemiczny podczas ofensywy w Idlib - twierdzą Stany Zjednoczone. Damaszek, który zamierza odbić tę prowincję z rąk rebeliantów, zaprzecza jednak. że taką broń posiada. Mamy wiele dowodównato, że syryjski reżim przygotowuje broń chemiczną - powiedział Jim Jeffrey, nowy specjalny wysłannik ds. Syrii w amerykańskim Departamencie Stanu w swoim pierwszym wywiadzie. Jak dodał, „jest pewny, że USA ma bardzo solidne podstawy, aby wydać to ostrzeżenie". Jeffrey nie wyjawił jednak, jakimi dowodami dysponuje Waszyngton. Powiedział jednak również, że każdego rodzaju Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Akcja redakcja 07 fety po adresem uL Henryka Pobożnego 19,76-200Słupsk EmaS aiarm@gp24.pf i ' OzRiąófZunąp 0) C 1 i m ' f T-i fi ■ t,\ t'- KaoornSKi j. ^ I lnicy pomagają m: Pani Beata ze Słupska ma do oddania dwa segmenty, lodówkę, dwie pralki i sofę dwuosobową z fotelem. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 606 259196. Pan Michał ze Słupska ma do oddania telewizor. Kontakt: 889915207. Pani Alicja ze Słupska ma do oddania odzież i obuwie męskie (duże rozmiary). Kontakt: 694 832 824. Pan Stanisław ze Słupska ma do oddania dwie wersalki i dwa fotele. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 696 683 215. Pan Andrzej ze Słupska ma do oddania kanapę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 502 032 308. Pani Barbara z Ustki ma do oddania meblościankę, wersalkę, dwa fotele i szafkę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 509 706 354. Pani Kazimiera za Słupska ma do oddania telewizor, meble kuchenne, wózek spacerowy i stolik z krzesełkami dla dzieci. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8412513. Pani Danuta ze Słupska ma do oddania cegłę rozbiórkową. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8413435. Pani Ewa ze Słupska ma do oddania zimową odzież damską. Kontakt: 59 845 34 07. Pani Grażyna ze Słupska ma do oddania meble pokojowe. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 661154067. Mieszkaniec Słupska ma do oddania meblościankę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 783 414 082. (dmk) SC •v*. . ...... * ' ' V'?" jh m v % ?ppijpv' W miejscu, gdzie był rozdeptany trawnik, powstał chodnik Mieszkańcy chodzili skrótem, miasto zrobiło przejście niów przejście w tym miejscu jest optymalne. Niedawno Zarząd Infrastruktury Miejskiej zlecił prace w tej części parku. W miejscu wydeptanego fragmentu trawnika pojawiła się alejka. - Przez lata powstał tam nieestetyczny przydept, którym piesi chodzili niezależnie od pogody - mówi Jarosław Borecki, dyrektor ZIM. - A skoro piesi chcą przechodzić właśnie tędy, to postanowiliśmy im to przejście umożliwić i stworzyliśmy alejkę. Jak dodaje, podobne „skróty" bardzo często powstają w okolicach centrów handlowych i dyskontów, nie tylko na terenach miejskich. - Gdy można na takim „skrócie" stworzyć chodnik, to to robimy. Tak się stało między innymi w okolicy Szkoły Podstawowej nr 10 na osiedlu Niepodległości - mówi dyrektor ZIM. ©® Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Choć alejka była zaledwie kilka metrów dalej, piesi przez lata wydeptywali przejście przez trawnik na Skwerze Pierwszych Słupszczan. Teraz, idąc skrótem, będą chodzić po alejce. Chodzi o kilkumetrowe przejście od strony ul. Starzyńskiego. Dla wielu przechodniów wygodniejsze było przejście przez trawnik niż wyznaczoną tuż obok alejką. Szybko więc po fragmencie trawnika nie było śladu, a wydeptana jego część po deszczach zamieniała się w błotnistą kałużę. Mieszkańcy, również na naszych łamach, proponowali, aby stworzyć tam alejkę. Przekonywali, że odtworzenie w tym miejscu chodnika nie ma sensu, bo dla wielu przechod- | USTY/OPłNIE Cnkam,™p= fety pod adresem uL Heftrytca Pobożnego 19,76-200Stupsk 598488121 darieUfo5eMdgp24.pl Dzistajdyżurife | DantetKfcsek 1 Słupska PO krytykuje Roberta Biedronia @Krzysztof: - PO już przegrało kampanijną narrację w Słupsku. Głównie odnoszą się do Roberta Biedronia, cojużsamo wsobiejest jego zwycięstwem. Amatorszczyzna wyborcza... Mówienie o przeciwniku i czynienie z niego głównego odniesienia tylko działa na korzyść atakowanego... @Ryszard: - Ajak środowisko PO w Słupsku traktuje mieszkańców? Jakie inicjatywy, propozycje po- za straszeniem PiS-em, krytyką? Co pan poseł, przez tyle lat zasiadający wławach poselskich, zrobił osobiście dla miasta Słupsk? @Gosia: - Walczyć o to samo i krytykować siebie nawzajem, to szczyt nad szczyty! Fuj. @Gość: - Superwybór - PO czy PiS, szczególnie w Słupsku. To tak, jakbym miał głosować, czy chcę dostać pięścią w nos, czy w brzuch. Chciałbym zobaczyć Słupsk po rządach PO zamiast Biedronia, byłby lepszy? Wątpię. Sama w sobie śmieszna jest wasza koalicja z PiS-em na rzecz zdyskredytowania Biedronia. To pokazuje, jak miałką jesteście „opozycją" i władzą. Zero pomysłów, zero programu, zero działania... @Piotr: - PiS nigdy nie wygra w Słupsku. I dzięki Bogu. @Jan: - Mamy słabą i nieskuteczną opozycję. Należy życzyć Robciowi, by zbudował nową formacje, która uniemożliwi rządzącym dalszy demontaż państwa polskiego. @cuzto: - Ani PO, a tym bardziej PiS, nie miałai nie ma szans na wygranie wyborów w Słupsku, bo nie mieli ani dalej nie mają w swoich szere- gach profesjonalnych kandydatów na stanowisko prezydenta miasta Słupska. Biedroń byłtą alternatywą, ale przezto, co teraz robi, chcąc wykorzystać Słupsk do osobistych celów politycznych, chyba stracił zaufanie i nie bedzie miał szans nawet na radnego. @Gość: - To jaki jest ten program wyborczy PO? @M: - W związku z zaistniałą sytuacją apeluję do mieszkańców o stawianie pytań dotyczących tego, czy kandydaci na prezydenta miasta i na radnych przewidują wzrost czynszów w swoich programach wyborczych i czy kandydaci planują w związku z zadłużeniem miasta oszczędności w wydatkach na inwestycje. @Gość: - Biedroń wielokrotnie obiecywał, że będzie prezydentem dwie kadencję. Pierwsza miała być podsumowaniem i rozliczeniem nieprawidłowości poprzednika, a druga realizacją ambitnych planów rozwojowych. Nie zrealizował nic z obietnic, a w szanse „rozwoju" w trakcie drugiej kadencji już nawet najbardziej zaślepieni wielbiciele Biedronia nie wierzyli, (dmk) Działania firmy usługowej budzą wątpliwości SfcfH* Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Fi ma prowadząca kompleksowe czyszczenie urządzeń gazowych z Oleśnicy, która oferuje swoje usługi również w Słupsku, budzi wątpliwości naszego czytelnika. - Oni bardziej są zainteresowani wymianą piecyków gazowych niż ich czyszczeniem - mówi pan Marek, który skontaktował się z naszą redakcją. Pan Marek powiedział nam to, gdy przyszedł do redakcji z ogłoszeniem, które znalazł na drzwiach jednej z kamienic w centrum miasta. - Gdy postanowiłem skorzystać z usług firmy, jej pracownicy pojawili się u mnie w domu bardzo szybko. Mam stosunkowo młody, bo czteroletni piecyk gazowy, który trzeba tylko wyczyścić przed sezonem. Panowie, którzy się u mnie pojawili, szybko stwierdzili jednak, że piecyk jest popsuty. I zaproponowali jego wymianę. Sądzę, że tak naprawdę chcą tylko naciągnąć klientów. Dlatego przyszedłem do redakcji, aby ostrzec innych - mówi pan Marek. Zadzwoniliśmy pod numer telefonu, który widniał na ogłoszeniu. Najpierw nikt nie odebrał, ale po chwili oddzwonił Patryk Woś, który się przedstawił jako właściciel firmy z Oleśnicy. - Pochodzę spod Wrocławia, ale od kilku lat działam na Pomorzu, bo tu jest mniejsza kon- Pan Marek z ogłoszeniem firmy czyszczącej piecyki gazowe kurencja w branży gazowniczej. Świadczę usługi również w Słupsku. Nie wchodzę do mieszkań, ale rozwieszam ogłoszenia na drzwiach wejściowych do kamienic. Do klientów przyjeżdżam po telefonie od nich. Nikogo od razu nie namawiamy do. wymiany piecyka. Najpierw świadczymy usługę czyszczenia, ale gdy stwierdzamy spore uszkodzenie urządzenia, to proponujemy wymianę. W przypadku piecyka pana Marka stwierdziliśmy uszkodzenie wężownicy. Jeśli nam nie wierzy, to może wynająć innego fachowca - mówi Patryk Woś. Na temat oferty firmy z Oleśnicy rozmawialiśmy także z Robertem Czerwińskim, rzecznikiem prasowym słupskiej policji, który zapewnił nas, że na razie nie było żadnych donie- sień w związku z jej działalnością w mieście. - To, że ktoś ma wątpliwości, nie jest żadnym dowodem na naciąganie przez firmę. Jeśli nie mamy zaufania do firm zewnętrznych, trzeba korzystać z usług tych, które działają lokalnie i są od lat sprawdzone -mówi Robert Czerwiński. W razie wątpliwości radzi, aby się skontaktować z rzecznikiem konsumentów. Miejski rzecznik przyjmuje interesantów w biurowcu przy ul. Jana Pawła II l, powiatowy - w budynku starostwa przy ul. Szarych Szeregów. Te osoby są przygotowane do tego, by udzielać kompetentnych porad, a w razie potrzeby także służyć pomocą prawną w kontaktach z usługodawcami działającymi nie tylko lokalnie. ©© Strona od czytelników dla czytelników Na stronach Akcja redakcja piszemy o tym, o czym informują nas czytelnicy. Na Wasze sygnały czeka dziennikarz Daniel Klusek. Jeśli widzą Państwo coś, co Was zdenerwowało, poinformujcie nas o tym. Pod adresem: daniel.klu-sek@gp24.pl czekamy na e-maile z opisem sytuacji. Zachęcamy też do przesyłania nam fotografii. Interwencje można również zgłaszać pod nr. tel.: 59 848 8121. Wszystkie sygnały sprawdzimy, a najważniejsze i najciekawsze zamieścimy na łamach „Głosu Pomorza" i gp24.pl. (dmk) U nas czekają zguby i oferty pomocy W „Głosie" funkcjonuje Biuro Rzeczy Znalezionych. O tym, co znajduje się w BRZ, piszemy w poniedziałki, środy i piątki. W ramach Banku pomocy można przekazywać sobie m.in. meble, sprzęt RTV i AGD. Na zgłoszenia czekamy pod nr. tel. 59 848 8121. Oferty i prośby o pomoc publikujemy we wtorki, czwartki i soboty. (dmk) Zobacz, jak powstaje „Głos Pomorza" Zapraszamy do odwiedzin w słupskiej redakcji „Głosu Pomorza". Nasi goście poznają też dziennikarzy i pracowników z działu proi nocji, składu i biura ogłoszeń. Będzie także możliwość zrobienia zdjęcia, które zostanie opublikowane w „Głosie". Na zgłoszenia grup czekamy wgodz. 10-16 pod nr. tel. 59 8488121. (dmk) Tam konsumenci mogą znaleźć pomoc Mieszkańcy Słupska o pomoc mogą prosić miejskiego rzecznika konsumentów. Zbigniew Perzyna przyjmuje interesantów przy ul. Jana Pawła I11, pokój 225 (II piętro), tel. 59 810 52 93, e-mail: mrk@ um.slupsk.pl. Mieszkańcy powiatu słupskiego o pomoc mogą prosić powiatowego rzecznika konsumentów. Marek Kurowski interesantów przyjmuje w pokoju 132, Starostwa Powiatowego, tel. 59 84187 00, e-mail: rzecznikkonsumenta@po-wiat.slupsk.pl. Pomocy w problemach konsumenckich udziela Delegatura Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Słupsku, ul.Jana Pawła I11, tel. 59 842 54 68, e-mail: ihslupsk@wp.pl. Konsumenci mogą się zgłaszać do Oddziału Federacji Konsumentów w Słupsku, al. 3 Maja 44, tel. 59 842 02 24, e-mail: slupsk@federa-cja-konsumentow.org.pl. Bezpłatną pomoc prawną konsumenci mogą uzyskać pod nr. infolinii Federacji Konsumentów 801 440220 i 22 290 8916. (dmk) 08 Informator - kultura Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8 9.09.2018 W Swołowie pożegnamy lato smakiem miodów i nalewek Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl SllYt/rtU l » „Babie Lato w Zagrodzie" odbędzie się w sobotę w Zagrodzie Albrechta Muzeum Kultury Ludowej Pomorza. W trakcie imprezy odbędą się XI Konkurs na Najlepszą Pomorską Nalewkę oraz V Słupskie Święto Miodu. Na stoiskach znajdziemy naturalne specyfiki, które wzmocnią organizm i uchronią przed jesienno-zimowymi przeziębieniami. Do kupienia będą m.in.: propolis, pyłek, mleczko pszczele, pigwówka, nalewka z malin, syrop z pędów sosny, olejki z nagietka. Będzie też można skosztować pomorskich napitków, a także tradycyjnych pomorskich potraw. Na scenie wystąpi zespół Zgagafari. Przez cały czas oglądać będzie można zarówno dawny, jak i współczesny sprzęt pszczelarski. Pszczelarze radzić też będą, jak należy postępować z miodem, ile go spożywać, jak przechowywać i do jakich potraw dodawać. Odbędzie się też piknik kulinarny na miodzie i nie tylko. Zobaczymy rodzinę pszczelą w szklanym ulu i pasieki Rejonowego Koła Pszczelarzy. Zabawa potrwa w godz. 10-17, bilety kosztują 8 zł, dla dzieci do lat 7 wstęp jest wolny. ©® i * v Podczas imprezy w Swołowie kupimy m.in. pomorskie nalewki ZAPROSZENIA Ignatek szuka przyjaźni Bajkę „Ignatek szuka przyjaciół" zobaczymy w sobotę o godz. 11 w teatrze Tęcza. Tytułowy Ignatek to sympatyczny kościotrup. Historia Ignatka to opowieść o uważnym patrzeniu i o odkrywaniu piękna w tym, co dookoła. Uczy konfrontować marzenia z rzeczywistością i doceniać to, co nas spotyka. Bilety: 18,15 zł. (dmk) Housowy wieczór Juicy Jay, Pablo i Thomas Budre-vic, a gościnnie również Begu oraz Kayn zagrają w sobotę od godz. 21 w klubie Dom Ówka podczas imprezy Don't Hołd Back. Można spodziewać się najnowszych brzmień housowych i szeroko rozumianych odłamów od tego stylu. Wejściówki: 10,8 zł. (dmk) Głośne urodziny Do Motor Rock Pubu w sobotę 0 godz. 20 z okazji 14 lat działalności pubu zobaczymy lokalne 1 pomorskie zespoły. Zagrają tam: Pandemie Outbreak, gdański ze-spółthrash i death metalowy), Moralez ze Słupska grający funk metal, gdański Frightful, grupa grająca death metal i grindcore oraz Devour Universe, słupski zespół psychedelic doom metalowy. Po wydaniu dwóch EPek trwają przygotowania do nagrań pierwszego pełnego albumu. Wstęp jest wolny, (dmk) Skmsk Wykłac Wykład z historii sztuki „Bogowie olimpijscy w sztuce (od starożytności do współczesności)" to temat pierwszego w tym roku szkolnym wykładu z historii sztuki. Początek w sobotę o godz. 10 w Zamku Książąt Pomorskich w Słupsku. Wstęp wolny, (dmk) Rondo otwiera sezon W sobotę o godz. 19 premierą „Traktatu anielskiego" w reżyserii Stanisława Miedziewskiego ot- warty zostanie kolejny sezon artystyczny w teatrze Rondo. Grany przez Mieczysława Giedrojcia bohater monodramu przechadza się po niedostępnych normalnemu człowiekowi sferach bytów subtelnych. Bilety: 20,15 zł. (dmk) Słupsk Bądźsabotażystą Miejskie ZaGRYwki odbędą się w sobotę o godz. 13.30 w budynku Słupskiego Centrum Organizacji Pozarządowych i Ekonomii Społecznej. Będzie możliwość zagrania w wiele gier, również nowości. Z kolei o godz. 14 rozpoczną się eliminacje do mistrzostw polski w bestsellerową grę Sabo-tażysta. Wstęp wolny (dmiq POGODA Pogoda dla Pomorza Krzysztof Ścibor Biuro Calvus^ PrugnożinBa Bałtyku Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 33 km/h 20 Świnoujście Sobota 8.09.2018 Nad Pomorze napływa łagodne i mniej wilgotne powietrze znad zachodniej Europy. W ciągu dnia będzie dość pogodnie, więcej chmur na wschodzie, ale bez opadów. Temperatura max do 18:22°C. Wiatr nad morzem silniejszy z płd.-zach. W nocy przeważnie mglisto. Jutro zachmurzenie niewielkie, bez opadów i będzie cieplej max do 23 "C. Wiatr słaby płd.-zach. Nadchodzący tydzień cały czas ciepły. pogodnie zachmurzenie umiarkowane ciągły deszcz ^ ciągły deszcz i burza mgła marznąca mgła ^ śliska droga ■ 19°; temp. w dzień OB temp. w nocy 2-3 Mj 1020 hPa Pogoda dfa Polski 11 o Kołobrzeg o Rewal ITgfEB 18 Łeba BHEfi Władysławowo i17°iEi< . _ °Ustka 0 f Lębork O o SŁUPSK Darłowo 0 _ Sławno mara Kai?i Mielno ilOłBi ©KOSZALIN Luna o Bytów 0 o H# Wejherowo 20 asis0 GDAŃSK ♦ m 0 $0 cm JjLf ai*. Kościerzyna Białogard *0 cm *0cm 2CriK Połczyn-Zdrój viiasiK0 VI °WMq Człuchów Starogard Gdański SZCZECIN © 2ZES n o Stargard # Drawsko Pomorskie 2i°ffey 15 km/h f22XEi IIBBSB 23° 22° # 23° < 25° 19° Jf 21° przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem marznąca mżawka marznący deszcz - j * zamieć śnieżna * opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru temp. wody grubość pokrywy śnieżnej 1011 hPa f| ciśnienie i tendencja smog Gdańsk 1Sf 20° Kraków 22° 22° ...<#> Lublin 22° 23° # Olsztyn 22° 20° _♦ Poznań 21° 23° Toruń 22° 22° Wrocław 22° 24° Warszawa 24° 22° ZM. Karpacz 21° 22 * trzyki Dolne 20° 2r Zakopane 19° 18° i przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem marznąca mżawka marznący deszcz - j * zamieć śnieżna * opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru temp. wody grubość pokrywy śnieżnej 1011 hPa f| ciśnienie i tendencja smog INFORMATOR KINA Słupsk Julusz. sob.. godz. 19.15, niedz., godz. 17.10; 303. Bitwa o An$ę, sob.-niedz., godz. 13.05,20.10; Dywizjon303. Historia prawdziwa, sob., godz. 11.30,13.45,16,18.15,20.30,2130,niedz.,godz. 11.30,13.45,16,18.15,19.25,20.30; fetiwai księż-niczek:Vaiana: skat oceanu, sob. niedz., godz. 10,12.15,- Mamma Mia! Here WeGo sob.-niedz., godz. 15.20; Rozpruci na śmierć, sob., godz. 2135, niedz., godz. 21.40; Slender Maasob., godz. 14.25, niedz., godz. 21.25; The Meg, sob.-niedz., godz. 18.20.40; Zakonnica. sob.,godz. 12.05,14.20.1635,1850,19.20,21.05, niedz., godz. 12.05,14.20,1635,1850,19.10, 21.05; Biały Wet sob., godz. 11,1255,15.17.15. niedz., godz. 11,12.55,15,17.05; lraemainocni2, sob., godz. 10.15,1635, niedz., godz. 10.15,1430; Krzysiu, gdzie jesteś?.sob.-niedz., godz. 10.40, 13,15.30,1750; MłodziTytanb Alaja! Fftn, sob.-niedz., godz. 10 Dywizjon303, sob.niedz., godz. 20.15; Krzysiu, gdzie jesteś, sob.-niedz.,godz. 16; Mamma Mia! Here We Go Again. sob.-niedz., godz. 18 Ustka Biały Kieł, sob.-niedz.. godz. 16.30; Dywizjon 303. Historia prawdziwa, sob., godz. 2030, niedz., godz. 18.30; Gotti, sob.. godz. 1830, niedz., godz. 2030 Lębork Biały IGeł, sob.-niedz., godz. 16.15; Dywbjoti 303. Historia prawdziwa, sob.-niedz.. godz. 18,-Zatorrica, sob.-niedz.. godz. 20.15 KOMUNIKACJA Słupsk: PKP 118 000; 22194 36; PKS59 84242 56; dyżurny ruchu598437110; MZK5984893 06; Lębork: PKS 59 8621972; MZK59 8621451; Bytów: PKS59822 2238; Człuchów: PKS 59 834 2213; Miastko: PKS 59 8572149. DYŻURY APTEK Słupsk sob.-niedz. - Dom Leków. ul. Tuwima 4, tel. 59 8424957 Ustka sob. -Stokrotka, ul. Darłowska7a. tel. 605352 090, niedz. - Ustecka. ul. Żeromskiego 5. tel. 59 8149817 Bytów sob. -niedz. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty3.tel. 59 822 6645 Miastko sob.-niedz. - Nova, ul. Kazimierza Wielkiego 24. tel.59 857 6732 Człuchów sob. - Oberland, ul. Długosza 29. tel. 59 83417 52; niedz. - Prima, ul. Długosza 11. tel. 5972122 03 Lębork sob. - Dbam o Zdrowie, al. Wolności 40, tel. 59 862 83 00; niedz. - Gemini, al. Wolności 30, tel. 598634205 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczyków 1, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 81469 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18. tel. 59 814 6011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork: Szpitalny Oddział Ratunkowy5986330 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13.59 86352 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 5985709 00; Człuchów: 598345309. WAŻNE NEHESKAUMA Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie, tel. 59 8480111.801120 002; Słupsk: Poficja997; uL Reymonta, teL598480645; Pogotowie Ratunkowe 999; SU aż Wojska 986;598433217; Straż Gminna5984859 97; Urząd Cehiy-587740830; Straż Pożarna 998; Pt^otowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze 99Ł Pogotowie Geptownkze993; PogotowieWodno-Ka-naizacyjre 994; Straż Mejskaaiami986: Ustka 598146761697696498; Bytów 59 8222569 KULTURA Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel.59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59 842 38 39; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2. tel. 59 84239 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 842 6349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 845 6441; Emcek. al. 3 Maja 22. tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowej 15. tel. 59 842 8196.601 928600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon502525005 lub 59 8411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie,- Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel.59842 9891,6016637%. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo),teł. 59842 8495,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO _ Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6, czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartekgodz. 10-18. Telefon zaufania Tama-5984140 46, czynny: poniedziałek - piątek wgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny codziennie 17-22,59 84146 05. ^ I * TAXI 598422700 607 271717 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Poradnik 09 Dla ucznia, dla rodziców (cz 4) Czy dziecko jest gotowe do szkoły uczuta Maluch opuszcza przedszkole I boi się zmian? Rozmawiajcie o tym, co się wydarzy. Wybierzcie się na wycieczkę do nowej szkoły Pierwszy dzień malucha w szkole powoduje stres nie tylko u dziecka, ale także u rodziców. - Jeśli nasze dziecko idzie do szkoły po raz pierwszy. warto pamiętać, że jest to dla niego zupełnie nowa sytuacja. musimy więc zrobić wszystko, by je z nią oswoić -radzi dr Paulina Sobiczewska. psycholog, kierownik SWPS Training. Uniwersytet SWPS. Za kilka dni dzieci rozpoczną naukę w szkole. Wokół nich nie będzie tych samych koleżanek i kolegów z przedszkola. Ulubioną panią zastąpi inna wychowawczyni. Ta zmiana może się wiązać ze stresem. Z perspektywy dorosłego lęki dziecka mogą wydawać się nieco błahe, jednak nie oznacza to, że możemy je bagatelizować. Jak więc pokonać stres? Mówmy o nowych obowiązkach - chodzeniu na zajęcia czy odrabianiu lekcji. Zapoznajmy je z planem dnia - opiszmy kolejne kroki i przedstawmy, czego może się spodziewać w nowym otoczeniu. Pierwszy raz w szkole Dobrym pomysłem może być pokazanie budynku szkoły jeszcze przed pierwszymi zajęciami i wyjaśnienie, jak do- kładnie będą wyglądać zajęcia, ile będą trwały, jak należy się podczas nich zachowywać i dlaczego to takie ważne, żeby w nich uczestniczyć. - Kiedy dziecko po raz pierwszy idzie do szkoły, warto pamiętać o tym, że jest to dla niego zupełnie nowa sytuacja i wtedy robimy wszystko w tym kierunku, żeby oswoić dziecko z taką sytuacją szkoły, lekcji, nowych obowiązków. Żeby to go nie przerastało, żeby nie wydawało mu się, że nie ma nad tym w ogóle kontroli wyjaśnia dr Paulina Sobiczewska, psycholog z Uniwersytetu SWPS. - Opowiedzmy po kolei, co się będzie działo w danym dniu, na lekcji, jak wyglądają jego panie, jak będziemy spędzać popołudnia. Spróbujmy oswoić tę sytuację - dodaje eks-pertka. Kolejny stresujący rok Jeśli dziecko idzie do kolejnej klasy, pamiętajmy wówczas, że źródło napięcia może być związane nie tyle z samą szkołą, co na przykład z kolegami albo nauczycielami. Spróbujmy zorientować się, gdzie leży problem. Jeśli jest to tylko kłopot z powrotem do pewnej rutyny, postarajmy się ją wprowadzać łagodnie. Natomiast jeżeli jest to problem związany z kolegami czy nauczycielami, musimy dłużej porozmawiać z dzieckiem i zorientować się, o co dokładnie chodzi, poprosić o wytłumaczenie, jak dziecko widzi sytuację. Może obawia się konfliktu? Albo odczuwa dyskomfort związany z przebywaniem w klasie z dziećmi, których nie lubi? Postarajmy się zrozumieć jego podejście do sytuacji. Wtedy rzeczywiście trzeba spróbować rozwiązać problem. Możemy podsunąć dziecku kilka dobrych rad, ale nigdy nie załatwiajmy sprawy za ucznia, tylko z nim. W ciągu dwóch miesięcy wakacji dziecko zdążyło przyzwyczaić się do odpoczynku, w szkole natomiast ma do wykonania trudne zadania, z których musi się wywiązać. Dlatego często buntuje się przed powrotem do nauki. To naturalna reakcja - dorośli również często nie mają ochoty wracać do pracy po urlopie. U szkolnego pedagoga Może się jednak zdarzyć, że stres weźmie górę nad zdrowym rozsądkiem. Może się to objawiać zarówno w sferze psychicznej, jak i fizycznej. Świeżo upieczony uczeń może się zmagać z bólami głowy, żołądka, biegunką, ale też zamknąć się w sobie albo - co gorsze - reagować agresją albo lękiem. Wtedy powinniśmy zwrócić się do psychologa lub pedagoga szkolnego. Jego zadaniem jest rozpoznanie problemu, określenie potrzeb dziecka i podjęcie działań mających na celu zredukowanie poziomu stresu, eliminowanie napięć psychicznych nawarstwiających się na de niepowodzeń szkolnych. Gdy tylko jest taka potrzeba, warto z tej pomocy korzystać. W procesie interwencyjnym szkoła w żadnym razie nie może pominąć rodzica - on najlepiej potrafi bowiem określić stan emocjonalny swojego dziecka i sam bardzo często ma prawo poszukiwać pomocy w nieznanej dla siebie sytuacji. Poradnia dla dzieci Jeśli jednak problem okaże się poważniejszy niż sądziliśmy, zapiszmy dziecko na wizytę do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Co ważne, taka pomoc jest bezpłatna i zwykle dostępna w pobliżu miejsca zamieszkania. Na miejscu eksperci postawią diagnozę. Na jej podstawie formułuje się zalecenia do pracy w szkole oraz wskazówki dla rodziców - do wykorzystania w domu. Taka pomoc to same korzyści. Warto pamiętać, że rodzicom często nie udaje się bez fachowego wsparcia wyjść z kręgu niepowodzeń i stresu. ©0 Katarzyna Gruszczyńska PO LEKCJACH Dziecko ma prawo wyboru Nie warto przeładowywać planu zajęć pozalekcyjnych. Dziecko też musi mieć czas na odpoczynek od wytężonej pracy umysłowej i przyswajania nowej wiedzy. I przede wszystkim musi mieć wybór! Jeśli nie interesuje się jazdą konną, nie zmuszajmy go do regularnych zajęć hippicznych. Nie warto przesadzić Nie możemy też przesadzać z liczbą zajęć dodatkowych. 6-7-latkowi wystarczą lekcje jednego języka czy zajęcia dodatkowe z jednej dziedziny, np. karate czy tańca. Kolejne zajęcia możemy wprowadzać stopniowo, obserwując, jak dziecko radzi sobie ze wszystkimi obowiązkami i czy nie zaniedbuje spraw szkolnych. To musi być zabawa Pamiętajmy, że jeśli będziemy zmuszać dziecko do regularnego powtarzania słówek, uczyć zasad gramatycznych czy przeprowadzać testy, to na stałe zniechęcimy je do nauki języków obcych. Bajki, czytanie książek, fiszki z obrazkami, gry, wierszyki i piosenki - to pierwszy krok, żeby zainteresować dziecko przyswajaniem nowych informacji. POSIAW MA WHNWWSC PLAGA OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI W 2025 r. więcej niż co piąte dziecko w Polsce będzie borykać się z nadwagą lub otyłością. - Co piąte dziecko ma obecnie taki problem. W ciągu pięciu lat w prawie wszystkich krajach europejskich ten wskaźnik będzie rósł. Również w Polsce - mówi prof. Aleksandra Łuszczyńska z Uniwersytetu SWPS, psycholog, ekspert w dziedzinie psychologii zdrowia. Dla harmonijnego rozwoju dziecka aktywność umysłowa powinna iść w parze z aktywnością fizyczną. Zapisz dziecko na dodatkowe zajęcia, kibicuj, gdy chce pograć na boisku w piłkę nożną czy wybrać się na rowerową wycieczkę. W ciągu tygodnia maluch powinien spędzać aktywnie minimum siedem-osiem godzin. Najbezpieczniejsze będą zajęcia na basenie, które mają świetny wpływ na całą sylwetkę, kręgosłup. Nie warto zwalniać dziecka z lekcji wuefu, jeśli nie ma ku temu poważnych powodów. Na początku roku nie powinniśmy wymagać od dzieci 100 proc. wydajności. Pozwólmy im na trochę swobody 10 Ogłoszenia drobne Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 MIESZKANIA - SPRZEDAM 2-POK. 32,90m2 lub zamienię. Słupsk, 604360970. USTKA 50m od morza.Dol 54m,poddasze 24.84m.Do remontu. 887766609 MIESZKANIA-KUPIĘ KUPIĘ mieszkanie Szczecin,Police bezpośrednio za gotówkę 533 007170 MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA KAWALERKA Centrum, 502-490-970 gk ŁADNA kawalerka, 795-472-597 K-lin POKÓJ. Słupsk, 532092364 MIESZKANIA-ZAMIENIĘ ZAMIENIĘ kawalerkę na małe dwupokoje Koszalin tel. 515-691-780 DOMY - SPRZEDAM TANIO dom w Słupsku sprzedam. Omega tel. 60165457 DOMY - WYNAJMĘ PARTER domu-centrum dla rodziny lub działaność gospodarczą, 602382430 GK LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA DO wynajęcia magazyn 530m2 z rampą Koszalin tel. 512-299-104 KOSZALIN hala 200m2 z przeznaczeniem na warsztat lub magazyn tel. 662-038-298 DZIAŁKI. GRUNTY SPRZEDAM DZIAŁKA 570m centrum Połczyna Zdroju sprzedam tel. 512-299-104 DZIAŁKA budowlana przy ul. Róż (obok lasu) Koszalin, 609-665-977 DZIAŁKA ogrod.-rekr., 796856137 Handlowe FOTO. KSIĄŻKI ALBUMY, książki, płyty muzyczne. Skup. 509-675-586,508-245-450. MATERIAŁY BUDOWLANE ! NAJTANIEJ Używane konstrukcje stalowe, blachy dachowe, profile i rury stalowe tel.889009001 NIEMICA STYROPIAN producent, dostawa, tel. 52/331-62-48. DOMEK holenderski, Sarbinowo, sprzedam 664-45-27-48. A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 AUTA i busy kupię, 504-672-242 AUTO Auto - Skup. Tel.791-035-861. AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, każde. 797552040 REKLAMA r ABAKUS najchętniej wybierane biuro nieruchomości dołącz do grona zadowolonych Klientów zapraszam Aniela Barzycka (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl 3 pok. z wyposażeniem Na Skarpie 193 000,- 2 pok. II p. rej. Skorskiego 168 000,- klucze w biurze Zamiana 2 pok. IV p. loggia Przylesie, ciepłociąg na 2 pok. niższe piętro 48 m2 pok. II p. 152 000,- osobna kuchnia niedaleko Ratusza 1 pokój z balkonem rej. Ratajczaka klucze w biurze 108 000, dom rej. Księżycowej tylko 509 000,- Kupujący bez prowizji 2 pok. tylko 146 000,-Nasz Dom AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 CZĘŚCI WYPOSAŻENIE SPRZEDAM OPONY zimowe 13" + felgi, 532616114 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. USŁUGI FINANSOWE SZKOŁA tuż tuż tel. 511-030-295 Nauka NAWIĄ2EMY współpracę z absolwentami filologii obcojęzycznych. Koszalin, 602-43-64-15,94/346-33-15. ZATRUDNIĘ BUDOWLAŃCÓW 503135643 DO pracy fizycznej młodego, wynagr. tygodniowe tel.794-690-168 Koszalin DO układaniu polbruku, 513-418-761 Firma kurierska DPD zatrudni kuriera z własnym samochodem dostawczym i działalnością gospodarczą, tel 507003350 GERMANIA Care - opieka Niemcy 943424056,509780868 HAKO Technology zatrudni asystentkę z j. niemieckim. Tel. 94 347 04 04. CV na praca@hakotech.pl HAKO Technology zatrudni pracowników obsługi malarni proszkowej, również do przyuczenia. Tel. 94 347 04 04. CV na praca@ hakotech.pl DOMEK holenderski, Sarbinowo, sprzedam 664-45-27-48. A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 OBWIESZCZENIE STAROSTY KOSZALIŃSKIEGO Uzupełnienie obwieszczenia z dnia 31.08.2018 r. - znak sprawy BOŚ.6740.718.2018.AŁ Zgodnie z art. 11d ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. 2018, poz. 1474) podaje się do publicznej wiadomości, że na wniosek z dnia 29.08.2018 r. Powiatowego Zarządu Dróg w Koszalinie, zostało wszczęte postępowanie w sprawie wydania decyzji 0 zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. "Rozbudowa drogi powiatowej nr 3504Z w obrębie miejscowości Mielno, ul. Chrobrego i os. Unieście - ul. 6 Marca -na terenie Gminy Mielno - ETAP III ul. Chrobrego od km 1860 do km 2 867". Działki przeznaczone pod inwestycję (dodane do wykazu z dn. 31.08.2018 r.): 170/8.754/1.235/18.175/2. Informuje się, że dodatkowo wysłano zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji ZRID wnioskodawcy oraz właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem. Inwestorem jest Zarząd Powiatu w Koszalinie - Powiatowy Zarząd Dróg w Koszalinie. Z materiałami i dowodami w sprawie oraz z aktami sprawy można zapoznać się w Starostwie Powiatowym w Koszalinie przy ul. Racławickiej 13 w Wydziale Budownictwa 1 Ochrony Środowiska, pokój nr 123 i 126 w terminie do dnia 14.09.2018 r„ w godz. od 8.00 do 14.30 tel. 94 714 01 06 lub 94 714 01 20. HAKO Technology zatrudni specjalistę ds. kadr i płac. Wymagane doświadczenie. Tel. 94 347 04 04. CV na praca@hakotech.pl KIEROWCA sam. cięż. w Niemczech C+E. Do 2500 Euro brutto. Tel.887800008. piotr.kopacki@ fahrerkonzept.eu KIEROWCĘ C+E transport międzynarodowy, 889-59-59-59. OPIEKUNKI do Niemiec tel. 535340311 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! POMERANIA FruchtSp. z o.o. w Dziwogórze poszukuje Księgowego. Doświadczenie stanowiskowe min. 5 lat, znajomość Angielskiego lub Niemieckiego. Wykształcenie wyższe ekonomiczne lub rachunkowe. CV, LM z referencjami: katarzyna.szalek@pomerania.pl POMOC ślusarza i sprzątaczkę, 502-117-941. POMOCNIKA przyuczę 501399600. PRACOWNIKÓW ogólnobudowlnaych, murarzy, budowa na ul. Żytniej w Koszalinie, tel. 784-840-687. SKLEP ODZIEŻOWY w Kołobrzegu poszukuje pracowników do obsługi. Pełny etat, umowa o pracę. 519079097 TERMOGAZ sp. z o.o zatrudni operatora minikoparki oraz pracowników do budowy sieci i przyłączy gazowych. Wysokie wynagrodzenie, możliwość zdobycia uprawnień. Tel. 609-505-642 ZATRUDNIĘ kierowcę w transporcie międzynarodowym, kat C+E, umowa o pracę, 601-768-700. ZLECĘ wykonanie dachu lOOzł m2 tel. 601-77-42-84 ZLECĘ wykonanie docieplenia ścian zewnętrznych budynku mieszkalnego pow. 200m5 w Mielnie tel. 94 3166-224, 692-624-396 ZLECĘ wykonanie ścianek działowych z suporeksu Koszalin, ul. Żytnia tel. 784-840-687. Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog -farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma NAPRAWA rtv i anten. 604-885-366 GK NAPRAWA RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny, 94/3457461 PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 III lllilllllllliiM BALUSTRADY bramy 602 825 699. DACHY- dekarstwo 94/3412184 STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184. USŁUGI glazur., łazienki 696498391 INSTALACYJNE C.O. hydraul. wod. kan. 515-708-887 GAZOWE -urządzenia, naprawa/ wymiana 606-579-846 GK HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. PORZĄDKOWE PRANIE dywanów itp.S-k 782065673 DETEKTYW-KOSZALIN.PL 602601166 Matrymonialne FANTASTYCZNA 60-cio latka pozna nizależnego atkacyjnego pana do 70 lat zachodniopomorskie tel 798337811 Różne POSZUKUJĘ wykonawców pokrycia dachowego domu. Rusinowo, 511003082 Komunikaty DNIA 5-09-18r. zostawiono swetr firmy M&S garafit przy przystanku-barierka ul. Sikorskiego tel. 665-44-90-23. Znalazcę proszę o kontakt. Rolnicze PŁODY ROLNE KUPIĘ peluszkę,łubin,wykę,gorczycę tel.604250237 SUPER pszenżyto, 880454870 ZWIERZĘTA HODOWLANE BYCZKI, jałówki sprzedam, 880416986 PROSIAKI sprzedam. 94/312-10-33. SKUP bydła i trzody. Tel. 602-469-399. Towarzyskie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK ATRAKCYJNA dojrzała, 661177611. BASIA Słupsk 797-221-767 DOJADĘ. Słupsk, 730089379 FAJNA Ewa Koszalin 516-603-622. FILIGRANOWA Tel. 516-643-530. GK KOSZALIN/531-600-712. REKLAMA 008586038 REKLAMA OGŁOSZENIE O LICYTACJI UŁAMKOWEJ CZĘŚCI NIERUCHOMOŚCI Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Koszalinie Grzegorz Mrowiński (tel. 94/342-09-73) ogłasza, że: dnia 25-09-2018 r. o godz. 12:00 w budynku Sądu Rejonowego w Koszalinie mającego siedzibę przy ul. Andersa 17 w sali nr 1 A, odbędzie się pierwsza licytacja 1/2 niewydzielonej części nieruchomości stanowiącej LOKAL MIESZKALNY nr 1 składający się z 2 pokoi, kuchni, łazienki z WC oraz przedpokoju o powierzchni 41,98 m2 wraz z udziałem 19/100 w nieruchomości wpólnej; położony: 76-150 Darłowo, Emilii Plater 16, dla którego Sąd Rejonowy w Koszalinie Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr 74015 \NKW: K01 K/00074015/11 Suma oszacowania wynosi 47.219,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 35.414.25 zł. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 4.721.90 zł w gotówce lub na urzędowe konto komornika: BZ WBK SA III O/Koszalin 751500 10961210 9008 5783 0000 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Zgodnie z przepisem art. 976 § 1 kpc w przetargu nie mogą uczestniczyć osoby, które mogą nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiły oraz inne osoby wymienione w tym artykule. www.komornik-koszaiin.pl Hurtownia Kosmetyków DUO w upadłości likwidacyjnej zaprasza Zapraszamy do nowo otwartego sklepu w Koszalinie przy ul. Asnyka 6 w godzinach od 9 do 16. OGŁOSZENIE O LICYTACJI UŁAMKOWEJ CZĘŚCI NIERUCHOMOŚCI Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kołobrzegu Józef Burzyński (tel. 94 35 28128) ogłasza, że dnia 25.09.2018 r. o godz. 12:00 w budynku Sądu Rejonowego w Kołobrzegu mającego siedzibę przy ul. Katedralna 13 w sali nr 4, odbędzie się pierwsza licytacja 1/2 NIEWYDZIELONEJ CZĘŚCI nieruchomości stanowiącej: lokal mieszkalny nr 6 stanowiący odrębną nieruchomość o powierzchni użytkowej 30,70 m2 składający się z 2 pokoi, kuchni, łazienki; położony na parterze budynku mieszkalnego; udział związany z własnością lokalu wynosi 449/10000 części; położonej: KOŁOBRZEG, JANISKA6B/6, dla której Sąd Rejonowy w Kołobrzegu prowadzi księgę wieczystą nr K01 L/00023421/9. Suma oszacowania wynosi 44.450,00 zł, zaś cena wywołania jest równa 3/4 sumy oszacowania i wynosi 33.337.50 zł. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 4.445.00 zł. w gotówce. Rękojmia powinna być złożona na konto komornika: Bank PEKAO S.A. Oddział w Kołobrzegu 51 1240 6508 1111 0000 5408 0085 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Zgodnie z przepisem art. 976 § 1 k.p.c. w przetargu nie mogą uczestniczyć osoby, które mogą nabyć niemchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiły oraz inne osoby wymienione w tym artykule. www.komornlk-kolobrzeg.pl ww*a>24^it ww*Lgk244* wwwgs24.pl Prezes oddziału Pofcka Press Piotr Grabowski Redaktor naczefciy Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet) Dyrektor działu reklamy Ewa Żelazko, tel. 500 324 240 Dyrektor (Morał Stanisław Sikora, tei 94 340 35 98 Dyrektor działu marketingi Robert Gromowski, tel. 94 347 3512 Prenumerata, tel94 3473SJ7 filncKiKjjfcklil-iifyni(gl>74 pi ul Mickiewicza 24,75-004 Koszaiin.teł. 94 347 35 99, fax 94 347 35 40, tel. reklama 94 347 3512. redakqa.gk24@polskapress.pl. reklama.gk24@polskapress.pl Glos Pomorza-wwvigp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Stupsk, tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104, tel. reklama 059 848 8101, ieklama.gp24@polskapress.pl Głos Szczeciński-wwwgs24.pl ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczetin, tel. 9148133 00. fax 9143348 64, tel. reklama 9148133 92, redakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ODDZUŁY Kołobrzeg ul. Ratuszowa 3/B. 78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80. fax 94 3527149 Bytów ul. Wojska Polskiego 2,77-100 Bytów, tel. 59 822 6013, tel. reklama 59 848 8101 Szczednek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 $wkiot$tie ul. Armii Krajowej 12. 72-600 Świnoujście,tel. 9132146 49, fax 9132148 40, reklama tel. 91578 47 28 Stagani ul. Wojska Potskiego 42.73-110 Stargard, tel. 91578 47 28, fa* 9157817 97, reklama tel 91578 47 28 ©©-umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresd, www.gp24.pl/tresci.www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP I """ lf TltUlłlT POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio@polskapress.pl Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Sport 11 O mistrzostwie świata nikt nie mówi Tomasz Biliński ■$. tomasz.bilinski@polskapres5.pl Siatkówka Od niedzieli do końca września we Włoszechi wBułgarii zostaną rozegrane mistrzostwa świata. Tytułu będzie bronić repre-zentaga Polski. Prowadzona przezVitala Heynena drużyna jest na fali wznoszącej. Jesteśmy! Mistrzami! Świata! -zgodnie krzyczeli komentatorzy Polsatu Sport Tomasz Swędrow-skii Wojciech Drzyzga. Mgnienie oka wcześniej Mariusz Wlazły skutecznym atakiem zakończył finał turnieju z Brazylią w katowickim Spodlai. Dziś w zespole nie ma już uznanego za najlepszego siatkarza ostatnich mistrzostw Wlazłego, jest za to nieobecny cztery lata temu Bartosz Kurek i młodsi gracze, którzy pod wodzą Vitala Heynena przez ostatnie trzy tygodnie zagrali siedem meczów i wszystkie wygrali. - Pokonaliśmy kilku dobrych rywali, ale pamiętajmy, że były to mecze towarzyskie - zaznaczył Kurek. - Na mistrzostwach świata warunki będą zupełnie inne. Trzebabędziezagraćlepięj. Choć na kilka dni przed turniejem jestem zadowolony z tego, jak wygląda nasza gra. Zrealizowaliśmy wszystko, co sobie założyliśmy. Pozostaje nam sprzedać to najpierw w Bułgarii, a potem we Włoszech. Impreza zaczyna się w niedzielę od meczów gospodarzy. Włosi zagrają z Japonią w Rzymie. Bułgarzy zmierzą się z Finlandią w Warnie. Po dwóch dniach odsapnięcia po okresie przygotowawczym do tego miasta i w ten sam dzień przyleci będąca wtej samej grupie reprezentacja Polski. - Myślami w Bułgarii jeszcze nie jesteśmy - przyznał po drugim sparingu z reprezentacją Belgii (oba wygrane3:l) kapitanMi-chał Kubiak. - Dostaliśmy dwa dni wolnego, żeby odpocząćpsy-chicznie i się zregenerować. W weekend zbieramy się w Nowym Dworze Mazowieckim i lecimy do Warny. W turnieju obawiamy się tylko... Polski. Jeślibę- Kurek: Zrealizowaliśmy wszystko, co sobie aArifHm PlMNBfi nam sprzedać to a potem we Włoszech dziemy graćswoje, nasze szanse na wygrane będą duże. Po dwóch niedzielnych meczach rywalizacja we wszystkich grupaćhrozpoczniesięwśrodę. Wszystkie spotkania pierwszej fazy Polacy rozegrają nad Morzem Czarnym. Dzień po dniu zmierzą się z Kubą i z Portoryko. Po wolnym piątku czeka ich starcie z Finlandią. Po kolejnym dniu przerwy w poniedziałek rywalizować będą z Iranem, a we wtorek z Bułgarią. - Dla nas najważniejsze jest starcie z Kubą, o kolejnych nie myślimy - uciął tre- Jeśli Polska znów ma zostać mistrzem świata, atakujący Bartosz Kurek musi być w najwyższej formie ner naszej narodowej drużyny VitalHeynen. Układ gier wydaje się bardzo korzystny. Kuba, a zwłaszcza Portoryko, to najsłabsze ekipy naszej grupy. W kolejnych meczach poziom rywali teoretycznie będzie rósł. Wygrana z każdym jest tak samo ważna. Poza oczywistym dążeniem do zwycięstwa, kłody pod nogi rzucają jak zwykle gospodarze i FIVB. Głównie przez zmiany w systemie rozgrywek. Do drugiej fazy rozgrywek dotrą po cztery najlepsze zespoły z czterech sześciozespołowych grup. Awansując, zachowają dorobek punktowy z pierwszej fazy (także z przeciwnikami, którzy odpadną z rywalizacji). W drugiej utworzą kolejne cztery grupy, ale już po cztery drużyny w każdej. Z nich do trzeciej fazy dostaną się zwycięzcy grup oraz dwa najlepsze zespoły z drugich miejsc, ale po jednym z miast włoskich (Mediolan i Bolonia) i bułgarskich (Sofia i Warna). Trzecia faza to dwie trzyzespo-łowe grupy. Do półfinałówwejdą po dwie najlepsze reprezentacje. Jeśli Polacy wygrają grupę, zostaną w Warnie. W przypadku zajęcia drugiego lub trzeciego miejsca, przeniosą się do Sofii. Czwarta pozycja to gra w Mediolanie. Fazy trzecia i pucharowa odbędą się w Turynie, ta ostatnia już bez komplikacji. A te organizatorzy sprawiali też przy zgłaszaniu składów. Przesuwali terminy, zmieniali liczbę graczy, których można zgłosić do turnieju. Po protestach trenerów w każdej ekipie może byćichi4. Bułgarzy chcieli uszczuplić składy do 12 zawodników. Głów- nie przez kłótnie i kontuje w ze spole. Z powodu urazu nie zagra w nim Cwetan Sokołow, adyscy-plinamie został z niego usunięty libero Władimir Iwanow. Kłopotów jest więcej. Natomiast siłą Polaków jest wyrównany skład, który ominęły kontuzje. - W sparingach udowodniliśmy, żejesteśmy jedną wielką drużyną i gdy komuś nie idzie, ktoś inny wejdzie i go zastąpi - ocenił przyj-mujący Artur Szalpuk, który podobnie jak reszta drużyny o wygraniu mistrzostw świata nic nie mówi. Swoją drogą, cztery lata temu było podobnie. Faworyci turnieju są jednak w innych grupach. To Rosja, Francja, USAi Włochy. ©® Mistrzostwa świata 2018 Grnpa A(Florenqa): Włocłiy, Słowenia, Belgia, Argentyna, Japonia, Dominikana; Gnq»B(Ru-se): Brazylia, Francja, Kanada, Holandia, Chiny, Egipt,- Gnjn C(Ban> USA, Rosja, Serbia, Australia, Tunera, Kamerun,-GnęaD(Vltama): Polska, Iran, Bułgaria, Finlandia, Portoryko, Kuba. Mecze Połakówwpierwszątazieturniąu Kuba - Polska (środa, 12.09, godz. 1930 czasu polskiego), Portoryko - Polska (czwartek, 13.09, g. 16), Polska - Finlandia (sobota, 15.09, g.1930), Iran - Polska (poniedziałek, 17.09, g.1930), Bułgaria - Polska (wtorek, 18.09,g.1930). Transmisje wszystkich meczów PołakówwTVP1, Super Polsacie i Polsacie Sport. Druga tazagmpowł212309Ti7edat3za grupowa 26-28.09. Półfinały:29.09; Mecz o trzecie micjsceifinafc30.09. Sidad reprezentacji Polski na MŚ20I8 Rozgrywający. Fabian Drzyzga, Grzegorz tomacz. Atałdfącyt Dawid Konarski, Bartosz Kurek, Damian Schulz. Przyjjmujący: Michał Kubiak, Bartosz Kwo-lełcArturSzalpuk Aleksander Śliwka. Środowt Mateusz Bieniek, Jakub Kochanowski, Piotr Nowakowski. Uberoc Damian Wojtaszek, PawełZatorski. Zwycięski remis Niemiec i Francji. Dzisiaj Anglia - Hiszpania pitka nożna Bolesław Groszek redakcja@pobkatimes.pl Wieki hit trochę rozczarował. Niemcy zremisowali z Francją, aktoice nie zobaczyli ara jednej bramki. Czy sobotni mecz Anglii z Hiszpanią przyniesie więcej emocji? W pierwszym starciu gigantów pod banderą Ligi Narodów padł remis 0:0. Na stadionie Allianz Arena w Monachium Niemcy chcieli pokazać, że szybko podnieśli się po nieudanych mistrzostwach świata, a Francuzi, że ich wygrana w Rosji nie była przypadkiem. Podział punktów obie strony mogą uznać za sukces, jednak kibice mają prawo obawiać się, że hity w Lidze Narodów będą traktowane tak jak spotkania towarzyskie... - Byliśmy świadomi, że ten mecz będzie miał ogromne znaczenie, biorąc pod uwagę rozczarowujące mistrzostwa świata. Drużyna musiała pokazać inne nastawienie, inną twarz, inne zachowanie. I to właśnie zrobiła - przyznał trener gospodarzy Joachim Loew, który utrzymał posadę, mimo odpadnięcia z mundialu już w fazie grupowej. Niemcy rzeczywiście fragmentami kontrolowali grę i nie pozwolili rozpędzić się francuskim napastnikom. Ale to samo można powiedzieć o defensorach gości, którzy dopiero pod koniec drugiej połowy pozwolili na oddanie kilku groźnych strzałów na bramkę dobrze dysponowanego tego dnia Alphonse'a Areoli. Szczególnie dobra końcówka ucieszyła trenera Loewa. - W drugiej połowie mieliśmy dwie czy trzy bardzo, bardzo dobre okazje do objęcia prowadzenia. Rzadko ma się więcej szans, gdy rywalem jest mistrz świata - zaznaczył. Co ciekawe, szczęśliwy tego wieczora był też szkoleniowiec Francuzów Didier Deschamps. - Naszym celem było wygrać. Niemcy byli jednak bardzo zdeterminowani, ponieważ wychodzą z traumy po mundialu. Moim zdaniem jest to dobry wynik - ocenił, podkreślając, że jest niezwykle zadowolony z formy fizycznej swoich graczy. To bardzo istotne, bo Trójkolorowi w Rosji grali przecież najwięcej spotkań, są kluczowymi zawodnikami w swoich klubach na starcie sezonu, a już za chwile zagrają z Holandią w kolejnym wielkim meczu w ramach Ligi Narodów. Zadowolenie obu trenerów i dość powolne tempo spotkania, jak na tak wysoki poziom, może jednak nieco niepokoić kibiców. Czy mecze Ligi Narodów będą tak ekscytujące, jak poj edynki gigantów na wielkich turniejach? A może piłkarze nie będą chcieli ryzykować kontuzji i utraty miejsca w składzie w swoim klubie, gdzie występują na co dzień i zarabiają dużo większe pieniądze? Mecz wydawał się być badaniem tego stanu rzeczy przez obie strony. Zarówno Niemcy, jak i Francuzi wystąpili w galowych składach, ale od początku piłkarze nie kwapili się do ataków. Być może był to wzajemny wyraz szacunku byłego i obecnego mistrza świata i obawa przed stratą gola? W czwartek nad wyraz wyraźny był plan obu selekcjonerów, że najważniejsze jest, by meczu nie przegrać. Dlatego z oceną zaangażowania gwiazd w Ligę Narodów warto poczekać przynajmniej do soboty, gdy na boisku zmierzą się Hiszpanie i Anglicy. Mimo że w wakacje „football nie wrócił do domu", to Synowie Albionu czwartym miejscem w Rosji wygrali dużą dawkę pewności siebie. - Jesteśmy gotowi na Hiszpanię - przekonuj e Kieran Trippier, mimo że Anglicy nie do końca wiedzą, o co grają... - To jest dość zagmatwane. Selekcjoner starał nam się to wytłumaczyć najlepiej, jak potrafi. Myślę, że on ma głowę na karku. Chcieliśmy to zrozumieć... Wynika z tego, że po prostu musimy wygrać kolejne mecze i zobaczymy, do czego nas to doprowadzi -mówił niedawno o Lidze Narodów obrońca kadry Trzech Lwów Harry Maguire. Świadomi swoich celów są Hiszpanie, bo oni oprócz wygranej w dywizji i ewentualnej promocji na Euro 2020, zagrająo odbudowę morale po nieudanych mistrzostwach świata. La Roja w Rosji odpadła w 1/8 po porażce z gospodarzem, ale jej głównym problemem była chyba niestabilna sytuacja w szatni, po zwolnieniu trenera na godziny przed rozpoczęciem mundialu. Teraz nowy selekcjoner Luisa Enriąue zaskoczył kilkoma powołaniami, ale dostał czas na budowę nowej drużyny, która musi się zmienić po rezygnacji z gry Andresa Iniesty i Gerarda Piąue i Davida Silvy. Mecz Anglia - Hiszpania w sobotę o20.45 (transmisja Polsat Sport).©® LOTTO Piątek. 07.09 multimulti - godz. 14.00 1.5,7,10,21,23,24,28,29,40,45, 46,54,60,68,72,73,75,79.80 plus 73 kaskada 1,2,5,8,12,13,14,15,16,18,20,21 Czwartek. 06.09 multi multi - godz. 22.00 4,7,11,13,19,20,22,26,31,33,34, 37,40,52,55,63,68,70,74.78 plus 40 kaskada 2, 6, 8,9.10,12,13.19.20,21.22,24 lotto 5,14,25.27.33.45 lotto plus 5.10.18.33,36,49 EKSTRA PENSJA 6,10,15. 25. 34 + 2 mini lotto 6,13,19,23,25 MAJKA DRUGI NA 13. ETAPIE 13. etap La Vuelta ciclista a Espańa z Candas do La Camperony wygrał Óscar Rodnguez (Euskadi Murias). Drugi był Rafał Majka (Bora-hansgrohe) ze stratą 19 sekund. Liderem nadal jest Jesus Herrada (Cofidis). (sten) 12 Sport Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Może w sobotę Bytovii uda się wygrać u siebie Krzysztof Niekrasz . krzysztotniekrasz@gp24.pl Pttkanożna r k: Bardzo dobre widowisko piłkarskie powinni stworzyć bytowscy i tyscy piłkarze. Mecz Bytovia - GKS rozegrany zostanie w sobotę (8.09) o godz. 16. Kibiców zapraszamy na stadion mieszczący się przy ul. A. Mickiewicza w Bytowie. W edycji 2018/2019 Fortuny I ligi Bytovia nie wygrała jeszcze meczu u siebie. Ostatni raz zespół z Bytowa świętował zdobycie trzech punktów, jako gospodarz zawodów w poprzednim sezonie 2017/2018. Dokładnie było to 4 maja 2018 roku po rywalizacji Drutex-Bytovia - Odra Opole. Wtedy bytowianie pokonali opolan 1:0. Zwycięskiego gola strzelił w II połowie z rzutu karnego Łukasz Wróbel. Trzeba jednak przypomnieć, że ta wygrana mogła się wymknąć podopiecznym trenera Adriana Stawskiego. Dlaczego? Bo opolski zespół w końcowej fazie spotkania nie potrafił wykorzystać rzutu karnego. Pechowcem okazał się Szymon Skrzypczak. Dla ciekawskich sympatyków futbolu podajemy, że w tym spotkaniu przeciwko opolanom, oprócz wcześniej wspomnianego Wróbla, z aktualnych piłkarzy Maksymilian Hebel (przy piłce) jest zmiennikiem w Bytovii Bytovii wtedy występowali jeszcze: Wojciech Wilczyński, Maksymilian Hebel, Bartosz Wolski, Michał Jakóbowski i Maksymilian Hebel. Aktualnie ekipa z Bytowa to wicelider. Ma na koncie 15 punktów (w tym aż 13 oczek wywalczonych na wyjazdach, a więc wielki szacunek za tak fenomenalną postawę na obcych boiskach). GKS Tychy to zespół, który wymieniany jest w gronie potencjalnych kandydatów, którzy celują w Lotto Ekstraklasę. Tyszanie mają tylko trzy punkty straty do Bytovii i plasują się na szóstej pozycji. Tej jesieni tyska drużyna grała trzy gry na wyjazdach. Nie wygrała żadnego (oby w sobotnie popołudnie nie było przebudzenia na bytowskim stadionie) i dwa razy osiągnęła remis. GKS prowadzi szkoleniowiec Ryszard Tarasiewicz, były reprezentant Polski. W ekipie gości najskuteczniejszym snajperem jest Daniel Tanżyna. Ten 29-letni piłkarz ma 3 zdobyte bramki. Takim samym dorobkiem golowym mogą pochwalić się dwaj pomocnicy z Bytowa: Michał Jakóbowski i Juliusz Letniowski. W edycji 2017/18 w Tychach górą był GKS i wygrał z Bytowem 1:0. Natomiast w Bytowie Bytovia zwyciężyła GKS również 1:0. Zawodnicy Bytovii liczą na gorący doping kibiców, bo jak powiedział Mateusz Kuzimski - to jego i kolegów niesie do boju. Oby do zwycięskiego. Powodzenia! Szybkim biegiem z Rowów do Ustki Lekkoatletyka Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekfasz@polskapre5s.pl W ubiegłym roku półmaraton słowiński wygrał ustczanin Patryk Błaszczyk (Jantar). Z grona kobiet triumfowała Małgorzata Pazda-Pozorska (Night Runners Poltarex). Kto w 2018 r. zostanie zwycięzcą w XXIII Półmaratonie Słowińskim o Puchar Burmistrza Ustki? Do piątku na liście zgłoszeń było 120 osób. A ile wystartuje? - to przekonamy się w sobotę. Przypomnijmy, że w 2017 r. zapisało się 127 uczestników. Ostatecznie do rywalizacji przystąpiło 101 osób. Zawodnicy i zawodniczki zostaną dowiezieni autokarami (odjazd o godz. 10 - OSiR) na linię startu do Rowów. Na trasę o długości 21097 m uczestnicy wyruszą o godz. 11 z ul. Bałtyckiej. Zapisy będą przyjmowane jeszcze w sobotni ranek w godz. 8-9 (ul. • * W ubiegłym roku medale na mecie wręczała olimpijka w rzucie oszczepem Barbara Madejczyk. Jacek Kaniowski miał frajdę Grunwaldzka 35 w Ustce). Wpisowe 70 zł. Będą nagrody finansowe, rzeczowe, medale, puchary, statuetki, koszulki i ciepły posiłek. Tegoroczny bieg jest dedykowany pomysłodawcy tej imprezy Edwardowi Pokornemu, lekarzowi-biega-czowi z Ustki. Ma 25 lat startów (zaliczył ponad 400 biegów). W niedzielę na ziemi bytowskiej ścigać się będą kolarze z Cz. Langiem Malarstwo Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@polskapress.pl ORLEN Wyścig Niepodległości o Puchar Burmistrza Bytowa Ryszarda Sylki to impreza kolarska, która odbędzie się w niedzielę (9.09). Zawodnicy ścigać się będą po ziemi bytowskiej na 73-kilometrowej trasie. 0 godz. 11 kolarze ruszą na trasę 1 przejadą bytowskimi ulicami: J. Kochanowskiego, Prostą, Szarych Szeregów i dalej przez m.in. Chomice, Nieczulice, Dąbrówkę, Tuchomie, Bamowiec, Kołczygłowy, Niepoględzie, Niedarzyno, Grzmiącą. Meta zlokalizowana zostanie na ul. ■ A. Mickiewicza w Bytowie. Szczegóły znajdują się na stronie: www.langteamrace.pl i na nią zapraszamy. Organizator przygotował też specjalną Paradę Rodzinną na dystansie 3,2 km. Tę trasę każdy może przejechać i spędzić miło czas z najbliższymi. - Chcemy, aby nasze imprezy były dostępne dla wszystkich -tłumaczy Czesław Lang. - Przed i po startach będzie można odwiedzić także jeszcze jedną atrakcję. Chodzi o pierwsze na świecie mobilne muzeum Tour de Pologne. To miejsce, w którym zostały zebrane eksponaty z 90-letniej historii Tour de Pologne. Od kilku miesięcy muzeum podróżuje po Polsce i odwiedziło je już kilkaset tysięcy ludzi. Teraz taką szansę będą mieli wszyscy ci, którzy 9 września pojawią się w Bytowie - informuje dyrektor generalny Tour de Pologne, bo Pttkanożna 5. kolejka w okręgówce. Grąjączwatołlgowcy Na czele tabeli w słupskiej klasie okręgowej jest Lipniczanka Lipnica-12 punktów. W Kobylnicy Słupia zmierzy się z Koralem Milareksem Pęplino. Gra zacznie się w sobotę (8.09) o godz. 15. - Marzę o zwycięstwie. Żeby wygrać, to musimy pójść na wojnę - w cudzysłowie - sportową. Ten mecz musi wyzwolić bojowego ducha w naszych szeregach - oznajmia Marcin Petrus, prezes Karola Milareksu Pęplino. Inne spotkania - sobota: Prime Food Brda Przechlewo - Zawisza Borzytuchom (15), Start Miastko-Sparta Sycewice (15), Błękitni Główczyce - Sokół Wyczechy (17); niedziela: Jantaria Pobłocie - Piast Człuchów (13), Leśnik Cewice -Stal Jezierzyce (14), Chrobry Charbrowo - MKS Debrzno (15), Lipniczanka Lipnica - Myśliwiec Tuchomie (17). WIV lidze: Gryf Słupsk - Arka II Gdynia (sobota, 17), Pogoń Lębork - Grom Nowy Staw (sobota, 17), Bytovia II Bytów - Wikęd Luzino (niedziela, 11). (FEN) - - Ziemia bytowska jest gościnna i atrakcyjna dla kolarzy, którzy obiecują pasjonujące ściganie. Na pewno emocji będzie sporo taką też funkcję od 1993 roku piastuje właśnie Czesław Lang. Trzeba przypomnieć, że Bytów i okolice to tereny bardzo bliskie 63-letniemu Langowi, znakomitemu kolarzowi, który swoją wyczynową przygodę na rowerze zaczynał właśnie w bytowskiej Baszcie (klub oprócz Langa wychował wielu znakomitych i utytułowanych kolarzy, jak Andrzej Kaiser, Jerzy i Dariusz Woźniakowie, Grzegorz Bodnar, Radosław Czapla, Sławomir Pituch czy świętej pamięci Marek Cichosz). Pierwszym trenerem wicemistrza olimpijskiego z Moskwy (1980 rok) był doskonale znany i ceniony na Kaszubach Euzebiusz Marciniak. - Tegoroczna trasa jest pofałdowana, niezwykle malownicza, niekiedy trudna z małą liczbą płaskich odcinków. Na niej kolarze będą mogli poczuć się jak w górach, bo Bytowszczyzna przyciąga też pięknymi i niepowtarzalnymi jeziorami - opowiada Ryszard Sylka, burmistrz Bytowa. Biuro umiejscowione zostało na stadionie przy ul. A. Mickiewicza 13 w Bytowie. Tam też będą jeszcze przyjmowane zapisy: w sobotę (8.09) w godzinach 16.30 -18.30, w niedzielę od godz. 8 do 10.30. W dniu imprezy nastąpią utrudnienia w ruchu kołowym w następujących gminach: Bytów, Borzytuchom, Tuchomie, Kołczygłowy, Dębnica Kaszubska. Za te niedogodności organizator serdecznie przeprasza użytkowników dróg. To będzie wyjątkowe wydarzenie sportowe i niepowtarzalne ściganie. Bytów czeka i zaprasza. ©® Spotkanie pomorskie przy stołach w Gdańsku Tenisstokmy Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@polskapress.pl W sobotę (8.09) o godz. 16 w Gdańsku tamtejszy AZS AWFiS II podejmie Poltarex Pogoń Lębork. Będzie to inauguracyjna konfrontacja pingpongowa w I lidze grupy północnej mężczyzn edycji 2018/2019. W ubiegłym sezonie rywalizację przy gdańskich stołach wygrali akademicy 6:4. Rewanż lęborczanie wygrali u siebie 8:2. Gdańszczanie mają wyrównany skład, który oparty jest na młodych zawodnikach, reprezentantach Polski w kategoriach młodzieżowych (Jan Zandecki, Jakub Witkowski, Michał Małachowski i Mateusz Troka). Goście wystąpią w składzie: Marek Prądzinski, Bogusław Koszyk, Adam Dosz i Tomasz Sposób. - Nastrój w ekipie W akcji podczas zagrywki Adam Dosz z Poltareksu Pogoni Lębork jest dobry. Każdy wynik wchodzi w rachubę - uważa trener Wojciech Potrykus z Lęborka. magazyn Od dziecka wiedział, że chce być aktorem Wojciech Mecwaldowski KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY ZDROWIE Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 8 września 2018 r. Przyjaciel na lata, czyli adoptujemy ^ ■ STR.I3 Klaps wcale nie wychowuje 02 rodzinny zdrowie Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Anna Czemy-Marecka anna.inarecka@polskapfess.pl GRZYBY TO PRZYSMAK. TRZEBA TYLKO UMIEĆ JE ZBIERAĆ BO GRZYBIARZ JAK SAPER, MYLI SIĘ TYLKO RAZ Witamy w weekend Dietetycy mówią, że grzyby nie mają żadnych wartości odżywczych. Mogę się jednak założyć, że sami pałaszują je ze smakiem i nie zastępują ich w potrawach wyhodowanymi pieczarkami czy boczniakami. Niby i to grzyb, i to grzyb, ale jednak kozaki, prawdziwki czy kurki prosto z lasu są nie do podrobienia. Nic dziwnego, że wpolskiej kuchni pełnią ważną rolę, a jesienią tłumy grzybiarzy i z koszykami pędzą w knieje. Trzeba jednak pamiętać, że wiedza 0 tym, co wrzucamy do koszyka, jest w tym wypadku niezmiernie ważna. Niejadalne i trujące grzyby często podszywają się bo-wiempodswoichsmacznychijadalnychbraci. Ponieważja w tej dziedzinie ekspertem nie jestem, zdaję się na moje rodzeństwo. Mam nadzieję, że i w tym roku wspomogą mnie słoikiem suszonych kapeluszy. A jeżeli Państwo też lubią sobie podjeść te leśne skarby, zapraszam na strony 7-10, gdzie znajdziecie przepisy na grzybowe specjały. Zachęcam też do poczytania na ważki temat: czy instytucjonalna i prawna ochrona dzieci przed biciem to przesada 1 zmierzanie do pajdokracji (władza dzieci)? Taka jest opinia najpoważniejszej kandydatki na nowego rzecznika praw dziecka. Na to, kto tę funkcję obejmie, wpływu nie mamy, jednak warto we własnych rodzinach zastanowić się nad metodami wychowawczymi, które kiedyś może były na porządku dziennym, ale dzisiaj nikt o zdrowych zmysłach nie uzna chyba, iż kary fizyczne mają inny skutek niż wzrost u karanego poziomu agresji i chęci wyżycia się w odwecie na słabszych. Tej agresji w nas wszystkich jest za dużo, co ma odbicie w życiu społecznym. Od nas samych zależy, czy to zastopujemy. Z nadzieją, że tak, żegnam, i do zobaczenia za tydzień. jn?vvnw v"ó. t -.Mail 4 CZEKAMY NA WASZE OPINIE Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna Czerny-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 81 32. Warto wiedzieć Nowe szczepionki przeciw grypie już dostępne Nowe szczepionki trafiły do lineage). - Bardzo ważna zakładów opieki zdrowotnej jest świadomość, że wirus i aptek. W tym roku po raz grypy jest podstępny, mu- pierwszy seniorzy powyżej tuje i ewoluuje. Co roku 65. roku życia mogą skorzy- wytwarzana jest nowa stać z 50% refundacji kosztu szczepionka, która ma chro- szczepionki. nić organizm podczas naj- W nadchodzącym sezonie bliższego sezonu grypowe- zgodnie z zaleceniami WHO go. W tym roku została w składzie szczepionek wprowadzona refundacja przeciw grypie na półkuli szczepień przeciw grypie północnej są następujące dla osób powyżej 65. roku szczepy wirusa grypy: życia. Jest to bardzo dobra W szczepionkach decyzja ze strony Minister- trójwalentnych przeciw gry- stwa Zdrowia, ponieważ pie: A/Michigan/45/2015 najwięcej powikłań dotyka (HiNi)pdm09 - wirus po- właśnie osoby w wieku dobny; A/Singapore/INFI- podeszłym i to one płacą MH-16-0019/2016 (H3N2) - największą cenę za niezasz- wirus podobny; B/Colora- czepienie się przeciw grypie do/06/2017 - wirus podobny - mówi prof. dr hab. med. (B/Victoria/2/87 lineage). Adam Antczak, przewodni- Dodatkowo w szczepion- czący Rady Naukowej kach czterowalentnych: Ogólnopolskiego Programu B/Phuket/3073/2013 - wirus Zwalczania Grypy. podobny (B/Yamagata/16/88 (mara) Masz wrażenie, że twoje u( zatkane. Tak możesz sobie Laryngologia Uczucie zatkanego ucha to dość częsta przypadłość. Czasami b razem towarzyszy przez dłuższy czas. By sobie z nią poradzić, trzeba pozn Słuch to bardzo ważny zmysł. Bywa, że nie działa j; Niedosłuch Jest wiele sposobów leczenia niedosłuchu. Najważniejsze to ?di Zdrowie Anna Fołkman anna.folkman@polskapress.pl Pacjenci różnie określają odczucie zatkanego ucha. Jedni mówią, że po prostu zaczęli słyszeć w uchu swój własny głos. inni. że słyszą szum w uchu. jeszcze inni. że odczuli pogorszenie słuchu. Podczas jednego dnia w przychodni pojawia się średnio kilka osób z tym problemem. wemammmm atkane UĆho tO potoczne okre-* ślenie, za którym może się kryć > niejedna przy- rnmmmmm czyna. Ta najbardziej popularna to zatkanie przewodu słuchowego wydzieliną woskowinową. - Odczucie zatkanego ucha może wiązać się z zaburzeniami jednej z trzech części ucha - mówi dr n. med. Katarzyna Amemik, laryngolog ze szpitala przy ul. Unii Lubelskiej w Szczecinie. - Po pierwsze, może dotyczyć ucha zewnętrznego i zalegającej woskowiny. Zatkanie ucha zewnętrznego: Przyczyną jest korek wosko-winowy - zalegająca w uchu woskowina. Odetkanie ucha i pomoc w problemie przyniesie usunięcie woskowiny. Nie wolno używać do tego patyczków! - Generalnie nasze ucho wymaga tylko zwykłej codziennej toalety - mycia pod prysznicem małżowiny usznej - zauważa dr Katarzy- Uczucie zatkanego ucha może na Amemik. - Tylko jeśli ktoś ma szczególne problemy z woskowiną, kiedy tworzą się u niego często korki wosko-winowe, może sięgnąć pó preparaty w aerozolu do oczyszczania uszu. To preparaty dostępne w aptekach. Codziennie, profilaktycznie i bez wyraźnych wskazań lekarskich, takich sprayów nie musimy stosować. Wiele dobrego przynoszą teraz reklamy tych preparatów, w których jasno i wyraźnie słyszymy, że nie wol- 5tyczyć każdego, także dzieci no czyścić uszu za pomocą patyczków kosmetycznych. Pod żadnym pozorem nie wolno do ucha ich wprowadzać. Może to przynieść więcej szkody niż pożytku. Manipulowanie patyczkiem w uchu może powodować upychanie woskowiny i przesunięcie jej głębiej do przewodu słuchowego. Bywa, że jest potem problem, by tak upchniętą wosko-winę w ogóle usunąć. - Trzeba to robić nawet kilka razy - wtrąca laryngo- log. - Inna sprawa to podrażnienia wywołane mechanicznym czyszczeniem za pomocą patyczka. Przy takim „czyszczeniu" może dojść do stanu zapalnego. Niewielka ilość wydzieliny, która znajduje się w przewodzie słuchowym, jest tam potrzebna. Kiedy ją usuniemy, skóra staje się bardzo wrażliwa na infekcje. Można też podczas czyszczenia patyczkiem uszkodzić sobie błonę bębenkową, może pojawić się krwawienie. są częstsze niż niedoczynność tarczycy czy fenylokenonuria. Dlatego w Polsce prawie 100 procent noworodków przechodzi badanie słuchu od razu po urodzeniu. W późniejszym okresie życia dziecka, jeżeli pojawiają się wątpliwości związane ze słuchem, najlepiej udać się do laryngologa, który oceni syttiację. Przyczyny niedosłuchu u noworodków mogą być ge- netyczne, niedosłuch może być dziedziczony w rodzinie niekoniecznie na linii mama-tata. Powodem mogą też być infekcje, do których dochodzi w czasie życia płodowego u matki. Na niedosłuch narażone są wcześniaki, które wymagają opieki na oddziale intensywnej terapii po urodzeniu. Dzieci te dostają czasami leki, które ratują im życie, ale mogą mieć potencjalne działanie uszkadzające słuch. Przyczyną może być także bardzo nasilona żółtaczka u maluszków. Dziecko po urodzeniu uczy się odbierać świat, korzystając między innymi ze zmysłu słuchu. Dzieje się to w określonej kolejności, czyli mały człowiek w trakcie swego rozwoju uczy się odpowiednich umiejętności słuchowych. Na stronach inteme- SitKlt AnraFofcman anna.folknian@polskapress.pl Wśród noworodków pojawiają się dzieci z niedosłuchem. cenią się, że 1-4 na1000 dzieci rodzi się z wadą słuchu, co oznacza, że wady słuchu ho jest pomóc - Laryngolodzy odradzają też świecowanie uszu, spotykają się bowiem z powikłaniami po tych zabiegach, jak na przykład poparzenie przewodu słuchowego - mówi laryngolog. - Woskowinę bardzo dobrze rozpuszcza woda utleniona, większość preparatów do czyszczenia uszu jest właśnie na bazie wody utlenionej - dodaje pani doktor. Domowe sposoby na zatkane woskowiną ucho to kąpiel, płyny oczyszczające Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 uszy dostępne w aptekach, wspomniana już woda utleniona. Zatkanie ucha środkowego W przypadku, kiedy uczucie zatkanego ucha dotyczy ucha środkowego, ma to miejsce najczęściej podczas kataru. - Przyczyna zatkania leży wtedy w nosie, więc leczyć trzeba katar, może to być także zapalenie zatok, które dodatkowo może być przyczyną zapalenia ucha, a nawet niedosłuchu - mówi dr Amemik. - Wtedy w uchu środkowym może gromadzić się wydzielina. Jak mówi pani doktor, leczenie w takich wypadkach czasami wymaga drobnych zabiegów operacyjnych, które polegają na nacięciu błony bębenkowej i odessaniu wydzieliny. Czasami pacjentom zakłada się dreny, które przez dłuższy czas wentylują, przewietrzają ucho. Uczucie zatkania ucha pojawia się także na przykład podczas nurkowania czy lotu samolotem. Dotyczy ono także ucha środkowego. Wtedy pomaga żucie gumy, ssanie cukierka i wyrównywanie ciśnienia poprzez próbę wydmuchiwania powietrza przy zaciśniętym palcami nosie. Zatkanie ucha wewnętrznego Trzecia, rzadsza przyczyna, która może spowodować uczucie zatkanego ucha i niedosłuch, to tzw. nagła głuchota. - Istnieje taka choroba, w której nagle pogarsza się słuch i jednocześnie występuje szum uszny - zauważa dr Katarzyna Amernik. - W takim przypadku bardzo ważne jest szybkie zgłoszenie się do lekarza. Im szybciej włączy się leczenie, tym lepsze są efekty. Nagła głuchota może dotyczyć każdego, także dzieci. Przyczyną może być zaburzenie w obrębie ucha wewnętrznego w przebiegu infekcji, skoku ciśnienia itp. Kiedy poczujemy takie nagłe pogorszenie słuchu, powinniśmy zgłosić się jak rodzinny 03 najszybciej do lekarza ro-' dzinnego, a jeśli jest to dzień wolny od pracy, do przychodni dyżurnej. Nie zwlekajmy. Zbagatelizowanie tego objawu może prowadzić do trwałego pogorszenia słuchu. Samą chorobę leczy się farmakologicznie. Zatkane ucho? Jak sobie samemu pomóc? Jeśli odczuwamy uporczywe zatkanie ucha i przypuszczamy, że przyczyną może być woskowiną, możemy użyć płynu dostępnego w aptece do czyszczenia uszu. Jeśli chorujemy i mamy katar, możemy zastosować do nosa ten sam preparat, który stosujemy do obkurczenia śluzówki nosa. Ciało obce w uchu Ucho to nie jest łatwodo-stępny narząd. Wymaga specjalnych narzędzi, by do niego zajrzeć. Lepiej samemu nie manipulować w nim, niczego nie wprowadzać. Nie róbmy tego także, kiedy w uchu znajdzie się ciało obce. Możemy sobie ulżyć tylko wtedy, jeśli w uchu znajdzie się owad. To bardzo bolesne, wtedy można sobie doraźnie pomóc, wkrapiając do ucha oliwę z oliwek. Owad utopi się w niej, przestanie się ruszać i bez bólu będziemy mogli pojechać do lekarza, by wydobył intruza. Niedosłuch Prawidłowe odbieranie dźwięków z otoczenia polega na przenoszeniu fali akustycznej przez struktury ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Jeśli na jakimkolwiek etapie przekazywanie dźwięków jest pogorszone, mamy do czynienia zniedosłuchem. Nie można tego bagatelizować. Pogorszenie słuchu znacznie wpływa na jakość życia, w przypadku dzieci -decyduje o całym ich późniejszym rozwoju. Z powodu niedosłuchu cierpi ponad 35 proc. osób powyżej 70. roku życia. k należy już od urodzenia ignozować problem towych Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy można sprawdzić etapy tej nauki i skontrolować, czy dziecko dobrze się rozwija. Pierwszym niepokojącym sygnałem dla rodzica może być brak reakcji na dźwięki, np. instrumentów muzycznych. Przedszkolaki najczęściej mają wady słuchu, które stosunkowo łatwo daje się leczyć, związane z nawracającymi katarami, przerosten migdałka czy wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. U młodych dorosłych, dorosłych i osób starszych znaczenie mają także: kwestie genetyczne, narażenie na hałas, praca w hałasie bez ochronników słuchu (np. praca z kosiarką w ogródku), oczywiście słuchawki douszne z głośną muzyką oraz przychodzące z wiekiem choroby, które pogarszają ukrwie-nie ucha wewnętrznego (miażdżyca, cukrzyca). Nie ma jednego uniwersalnego sposobu, by pomóc osobom z niedosłuchem. Leczenie każdego rodzaju niedosłuchu jest inne. Zaczyna się od leczenia zachowawczego, jeśli można, stosuje się leki. Czasami bardzo dobre efekty przynosi leczenie operacyjne. Wszystkie niedosłuchy związane ze sposobem odbierania dźwięków korygowane są za pomocą aparatów słuchowych czy implantów. Fakty i mity Na podjęcie leczenia ortodentycznego nigdy nie jest za późno. Aparaty noszą i dzieci, i dorośli Jeszcze kilkanaście lat temu „metalowe obręcze" na zębach był powodem do śmiechu wśród szkolnych rówieśników. Obecnie aparaty równie ochoczo noszą dzieci, nastolatki, jak i ich rodzice. Mimo wzrostu świadomości oraz powszechności leczenia ortodontycznego, wciąż funkcjonuje wiele fałszywych przekonań na jego temat. Popularne mity rozwiewa lek. stom. Agnieszka Pogorzełska-Mly-narczyk z Centrum Stomatologicznego ENEL-MED. MIT: Leczenie ortodontyczne dorosłych jest nieefektywne. Współczesna ortodoncja dysponuje szeroką gamą rozwiązań, które dają skuteczne efekty leczenia zarówno u dzieci czy nastolatków, jak i dorosłych. W praktyce leczenie osób pełnoletnich nie różni się od leczenia młodzieży. Wady zgryzu zaburzają nie tylko estetykę uśmiechu, ale mogą także utrudniać oczyszczanie zębów bądź wykonanie dobrej pracy protetycznej, gdy zajdzie taka potrzeba. Co więcej, mogą przyczyniać się do powstawania przeciążeń na zębach i wtórnie powodować ich migrację z powstawaniem szpar, a także prowadzić do obniżania się korzeni. Świadomi znaczenia leczenia ortodontycznego oraz zagrożeń wynikających z jego braku, aparat decydują się osoby w każdym wieku. MIT: W aparacie nie można się całować. Można:) Skoro aparat nie drażni Twoich ust, nie zrani także Twojego partnera. Co więcej, mocujemy go na zębach, a do pocałunków wykorzystujemy wargi oraz język. MIT: Noszenie aparatu ortodontycznego jest bardzo bolesne. Aby skorygować kształt zgryzu, konieczne jest działanie siły, która pozwoli na przesunięcie zębów. Ich przemieszczanie może wywoływać nieprzyjemne odczucia, jednak nie jest to bardzo silny ból. Leczenie aparatami ruchomymi wywołuje niewielki dyskomfort, gdyż aparat można wyjąć na czas mycia zębów lub przyzwyczajać się do jego noszenia sukcesywnie. W przypadku aparatów stałych, w ciągu 2-3 dni od za-łożepia pacjenci mogą odczuwać dolegliwości bólowe, szczególne podczas gryzienia twardych pokarmów. Nie jest to jednak zasada i zależy od indywidualnego progu bólu pacjenta. Po wizytach kon- . ' i Zakładanie, a potem „podkręcanie" aparatu może powodować ból, ale nie jest on silny trolnych, mających na celu aktywowanie aparatu, też może występować uczucie dyskomfortu. Zdarza się, że tuż po założeniu lub „podkręceniu" aparatu jego odstające elementy drażnią błonę śluzową warg lub policzków. W takich przypadkach stosuje się specjalne woski ochronne, które efektywnie znoszą dolegliwości do czasu, kiedy nie zaadaptujemy się do nieznacznie zmienionego ułożenia metalowych części. MIT: Nosząc aparat, nie można jeść twardych i lepkich produktów i żuć gumy. Decydując się na leczenie ortodontyczne, warto wiedzieć, że zalecenia odnośnie do diety mają na celu zmniejszenie ryzyka odwapnień zębów i uszkodzeń aparatu. Spożywanie niektórych produktów będzie utrudnione, lecz możliwe. Twarde czy włókniste produkty należy pokroić na mniejsze kawałki i jeść ostrożnie. Ważniejszy od tego, co jemy, jest sposób, w jaki to robimy. W przypadku żucia gumy, sprawa się komplikuje, nie chodzi bowiem jedynie o przyklejanie się gumy do metalowych elementów aparatu, co może prowadzić do ich uszkodzenia. Nawyk częstego żucia gumy jest niezdrowy, ponieważ powoduje przeciążenia w narządzie żucia. Powinniśmy mieć świadomość, że aparat jest skonstruowany tak, by mógł być używany bezawaryjnie przez cały okres leczenia. Wywieranie zbyt dużych sił, nieostrożne jedzenie, gwałtowne szczotkowanie czy manipulacje przy aparacie mogą uszkadzać jego elementy. Wydłuża to czas leczenia i powoduje dodatkowe koszty - wymiana elementów. MIT: Aparat ortodontyczny aktywuje bramkę kontrolną na lotnisku. Aparaty ortodontyczne z reguły nie wywołują efektu magnetycznego. Podobnie jak implanty czy protezy dentystyczne, są zbyt małe, aby pobudzić czujniki metalu punktów kontrolnych. MIT: Zęby podczas leczenia ortodontycznego bardziej się psują. Do zębów przyklejone są zamki, przez co miejsca te są narażone na zatrzymywanie resztek pokarmu. Jednak to nie aparaty psują zęby, lecz brak odpowiedniej, wymaganej dbałości o jamę ustną przez pacjenta. Zła higiena: brak mycia zębów po każdym posiłku, niedokładne ich czyszczenie czy stosowanie nieodpowiednich szczoteczek, może spowodować zwiększone ryzyko powstania ognisk próchnicowych. W rzeczywistości, wśród pacjentów leczących się ortodontycznie, zarówno poprzez aparaty stałe, jak i ruchome, znacznie rzadziej obserwujemy problemy z próchnicą. Resztki pokarmu zatrzymujące się na aparacie, ze względów estetycznych, są z reguły przyczyną wzmożonej higieny. Ponadto, całkowicie wyleczona jama ustna jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego. Dodatkowo, obowiązkowe wizyty kontrolne u ortodonty co kilka tygodni służą nie tylko sprawdzeniu postępów czy aktywacji aparatu, lecz są też okazją do przeglądu stanu zębów oraz przyzębia. Wszelkie zmiany chorobowe są natychmiast kierowane do leczenia zachowawczego. (mara) 04 rodzinny zdrowie Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 8-9.09.2018 Jak żyć z wszczepionym urządzeniem, które pilnuje rytmu naszego serca Pacjent żyjący ze stymulatorem czy kardiowerterem-defibrylatorem najczęściej pyta: Czy mogę używać suszarki do włosów, rozmawiać przez telefon komórkowy, czy na lotnisku przejść przez bramkę? Mójstyiżycm Joianta Gromadzka-Anzełewkz jolarta.gromadzka@polskapress.pl Radzi dr n. med. Maciej Kempa z Kliniki Kardiologii i Elektroterapii Serca Gdańskiego Uniwersytetu Medycz- mplantacja urządzenia kardiologicznego to ważny moment w życiu pacjentów z zaburzeniami rytmu serca. Jak na co dzień funkcjonować z wszczepionym urządzeniem: stymulatorem serca (IPG), kardiowerterem--defibrylatorem (ICD), urządzeniem do terapii resynchronizującej (CRT), co wolno, a czego nie wolno? W trakcie wizyt kontrolnych brakuje na ogół czasu, by na nie odpowiedzieć. A pacjenci chcą wiedzieć: czy mogą bez obaw korzystać ze sprzętów codziennego użytku -jak suszarki, silniki spalinowe, telefony komórkowe czy kuchenki indukcyjne? Pacjenci martwią się także o bezpieczeństwo podróżowania - pytają o to, czy mogą jzpiecznie przechodzić jrzez bramki bezpieczeństwa la lotniskach, czy też powin-li przechodzić specjalnym, )sobnym wejściem. Oprócz boksu i karate Osobom po implantacji urządzenia wręcz zaleca się utrzymanie aktywnego trybu życia. Wszczepiony aparat ma przecież poprawić komfort życia pacjenta i jego wydolność fi- zyczną, a nie „przykuć go do łóżka". Jednak niektóre dyscypliny sportowe nie są zalecane osobom z wszczepionym urządzeniem kardiologicznym. Dotyczy to przede wszystkim sportów walki (np. boks czy karate), podczas uprawiania których może dojść do uszkodzenia skóry w miejscu implantacji, jak też samego urządzenia bądź elektrod. Także dyscypliny, których uprawianie polega na wielokrotnym powtarzaniu tych samych ruchów, zwłaszcza górnej części ciała (np. wioślarstwo, kulturystyka) mogą być powodem problemów. Należy również pamiętać, że urządzenie, jakim jest ICD, ma przerywać arytmie, jednak nie zapobiega ich wystąpieniu i pacjent musi sobie zdawać sprawę z faktu, iż może u niego wystąpić krótkotrwałe omdlenie. Z tego powodu na przykład nurkowanie czy wspinaczka wysokogórska i sporty motorowe nie są pacjentom zalecane. A zalecane to m.in. zajęcia taneczne, spacery, nordic walking, pilates,joga. Mikrofale i błendery Warto wiedzieć, że popularne w gospodarstwie domowym sprzęty nie stwarzają zagrożenia dla chorych z urządzeniami kardiologicznymi. Można bez obaw korzystać z mikrofali, blenderów i mikserów. Powinny być one jednak oddalone od implantu przynajmniej o 30 cm. Nie należy zatem sprzętów AGD przytulać do klatki piersiowej. Należy raczej utrzymywać je Pacjenci muszą wiedzieć, jak żyć z takimi urządzeniami - twierdzi dr n. med. Maciej Kempa w odległości wyprostowanych ramiort. To samo dotyczy kuchenek indukcyjnych, od których minimalna odległość, w jakiej pozostaje implant i elektrody, to 60 centymetrów (zalecenia różnią się w zależności od producenta stymulatora). Warto być ostrożnym przy obsłudze urządzeń wyposażonych w ostrza lub wiertła. Nie należy stosować blokad włączników. Urządzenie powinno się wyłączać natychmiast po zwolnieniu włącznika. Nie należy stosować profesjonalnych młotów pneumatycznych i wiertarek udarowych dużej mocy. Wszelkie urządzenia wyposażone w silnik spalinowy (kosiarki, dmuchawy do liści, pługi śnieżne) nie powinny pozostawać włączone w odległości mniejszej niż 30-50 centymetrów od implantu. Spawanie jest zabronione. W podróż samolotem Zawsze warto mieć przy sobie opaskę z informacją o posiadanym urządzeniu, by na wypadek, gdybyśmy potrzebowali pomocy medycznej, ratownicy oraz lekarze wiedzieli 0 wszczepionym urządzeniu od razu i odpowiednio dostosowali swoje działania medyczne. Potrzebna może być też informacja o stale przyjmowanych lekach i zaświadczenie o wszczepionym urządzeniu. Ten dokument warto okazać na lotnisku, by przejść przez bramkę dedykowaną takim pacjentom. Warto też wiedzieć, że stosowane obecnie skanery całego ciała nie są groźne. Na lotniskach 1 w miejscach szczególnie często odwiedzanych przez turystów, stosowane są dodat- kowe środki ostrożności, polegające na kontroli bagażu (torebki) i ewentualnie kontroli osobistej. Należy unikać w takiej sytuacji kontroli za pomocą ręcznego wykrywacza metali. Generalnie kierowanie pojazdem (niezawodowe) jest możliwe, jednak od implantacji i od ewentualnej interwencji defibrylatora powinno minąć kilka miesięcy (najlepiej cztery, według zaleceń Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego). Zalecany czas powstrzymania się od kierowania zależy od wskazań do wszczepienia urządzenia oraz od powodu interwencji urządzenia. Bezpiecznie można też korzystać z komputera, radia, telefonu komórkowego, tabletów, urządzeń grających, modemów, słuchawek, telefonów bezprzewodowych i komórkowych, krótkofalówek, konsoli gier. Trzeba WARTO WIEDZIEĆ KIEDY POTRZEBNE Główne wskazania do wszczepienia stymulatora serca to zbyt wolny puls, bo prąd w sercu odpowiedzialny za jego bicie powstaje zbyt rzadko, albo impuls elektryczny rozchodzi się nieprawidłowo. Z kolei kardiowerter-defibrylator przerywa napady arytmii mogące stanowić zagrożenie życia. jednak zachować minimum odległości 15 centymetrów od implantu. Nie należy się natomiast zbliżać do linii wysokiego napięcia i i przemysłowych stacji przekaźnikowych na odległość mniejszą niż 6-10 metrów (w zależności od siły generowanego pola). TK i rezonans Badanie TK, EKG, USG czy densytometria są dla tego rodzaju chorych w pełni bezpieczne. Podobnie zabiegi stomatologiczne, jednak odległość (np. aparatu do ultradźwiękowego usuwania kamienia nazębnego) nie może być mniejsza niż 15 centymetrów. Od niedawna rezonans magnetyczny można wykonać u osób z implantowanym stymulatorem czy kardiowerterem. Pod warunkiem że to naprawdę nowoczesny implant. ©© Jest program profilaktyki RSV, ale nie wszyscy będą mogli skorzystać Brakuje ośrodków immunizacyjnych. Jest ich tylko 32. a potrzeba dwa razy więcej fjttużba zdrowia Anna Czerny-Marecka anna.marecka@polskapress.pl Od 1 marca Ministerstwo Zdrowia rozszerzyło program profilaktyki zakażeń wimsem RScfla dodatkowej grupy wcześniaków Okazuje sięjednak. że bra-la^e ośrodków w których będzie można podać noworodkom leki. Program profilaktyki zakażeń RSV obejmuje wcześniaki urodzone poniżej 28. tygodnia ciąży do 32. tygodnia włącznie oraz z dysplazją oskrzelowo--płucną, czyli prawie 4000 dzieci. Mogą otrzymać potrzebny lek w 32 ośrodkach immunizacyjnych w całej Polsce. Potrzeba ich dwa razy więcej. - Wybraliśmy szpitale, które chcą realizowaćtę profilakty- kę i podawać paliwizumab w ramach programu lekowego -mówi prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, krajowy konsultant w dziedzinie neonatologii. -Zgodnie z nowym programem immunizacja będzie mogła być stosowana już w trakcje hospitalizacji, a nie dopiero po wyjściu ze szpitala. Niestety, Narodowy Fundusz Zdrowia twierdzi, że nie ma aktualnie fundu- szy na podpisanie nowych kontraktów z nowymi szpitalami. Jeżeli dziecko urodzi się w szpitalu, który nie będzie miał kontraktu, to nie zostanie ono zabezpieczone przed wirusem RS. Kiedy wyjdzie ze szpitala, toteż nie będzie miało gdzie otrzymać leku, ponieważ istniejące ośrodki nie są w stanie wszystkich przyjąć. Potrzebujemy nowych ośrodków z nowymi kontraktami na ten cel. Bez tego wcześniaki, pomimo zbliżającego się sezonu zakażeń, nie otrzymają immunizacji i będą narażone na powikłania wyni- kające z infekcji RSV. Na kogo spadnie odpowiedzialność za ewentualne powikłania w wyniku infekcji lub nawet śmierć dzieci, którym należała się profilaktyka? Wirus RS występuje od listopada do kwietnia i w tym czasie dziecko powinno przyjąć 5 dawek leku w miesięcznych odstępach. Brak zabezpieczenia przed wirusem i infekcja nim wywołana może spowodować niewydolność oddechową i konieczność ponownego ratowania życia dziecka na intensywnej terapii. - Jako konsultant krajowy dostałam zapewnienie, że znajdą się dodatkowe środki, tak aby oddziały wojewódzkie NFZ mogły jak najszybciej przeprowadzić przetargi. Wcześniaki nie mogą czekać na podanie immunoglobuliny. Jeżeli nie dostaną leku w sezonie zakażeń, czyli najpóźniej w październiku, to możemy mieć sytuację taką jak w sezonie 2016/2017, kiedy przynajmniej sześcioro dzieci zmarło z powodu infekcji RSV - dodaje prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich. Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 8 -9.09.2018 rodzinny zdrowie 05 Zamrażają tłuszcz albo odejmują go, by dodać gdzie indziej Każdy z nas marzy o tym, by wyglądać młodo jak najdłużej. Medycyna estetyczna dostarcza nam dziś wiele niesamowitych i skutecznych sposobów C3DGi3 nriortas izabela.mortas@polskapres5.pl Gdy chcemy jak najdłużej zachować młody wygląd, z pomocą przychodzi nam medycyna estetyczna. Ta dziś rozwija się bardzo szybko. Z jakich nowości warto skorzystać? d kilkunastu lat na świecie najpopularniejszymi zabiegami w medycynie estetycznej są zabiegi z wykorzystaniem kwasu hialuro-nowego i botoksu. Już w 1990 roku toksynę botulinową, popularnie nazywaną botoksem, używano w leczeniu dziecięcego porażenia mózgowego. Dzisiaj stosujemy botoks między innymi do zablokowania mięśni na twarzy w celu wyeliminowania zmarszczek mimicznych, między innymi poprzecznych na czole, zmarszczki pomiędzy brwiami oraz kurzych łapek. Kwas hialuronowy stosujemy z kolei do wypełnienia zmarszczek, na przykład pod oczami - tak zwanej doliny łez, bruzd nosowo wargowych, stosujemy również irmryi OSOCZE-DOBRZE WYBIERZ GABINET Cena zabiegu osocza nie może być niska -certyfikowana próbowka wykorzystywana do zabiegu kosztuje kilkaset złotych. Pacjenci powinni prosić w gabinetach o certyfikaty medyczne próbowek do osocza, na których znajduje się informacja o ich zastosowaniu medycznym. -Przestrzegam przed zabiegami, które próbują naśladować oryginalny. W takich przypadkach terapia nie działa i może dojść do alergii - radzi Karolina Wodzisławska. O nowoczesnych zabiegach opowiada Karolina Wodzisławska w celu przywrócenia objętości policzków, których objętość wraz z wiekiem spada. Od kilku lat w celu przywrócenia wyglądu sprzed kilku lat, w medycynie estetycznej stosujemy nowe technologie: lasery ablacyjne i nieablacyjne, fale radiowe, ultradźwięki, radiofrekwencję mikroigłową, światła podczerwieni i wiele innych technologii. Jakie są najnowsze rozwiązania z tej dziedziny dostępne na rynku? - Jest ich naprawdę cały ogrom, ale pozwolę sobie wymienić te najciekawsze. To między innymi HIFU, lipofiling i komórki macierzyste - wymienia Karolina Wodzisławska, właścicielka Centrum Medycyny i Estetyki w Kielcach, współpracująca z wieloma lekarzami medycyny estetycznej. HIFU to innowacyjna technologia, która wykorzystuje do nieinwazyjnego liftingu skoncentrowaną falę ultradźwiękową. - Technologia ta znana już jest w medycynie od dawna, między innymi w USG, natomiast w medycynie estetycznej wykorzystujemy ją od niedawna. O tej metodzie możemy powiedzieć w skrócie: nieinwazyjny lifting. Precyzyjna i skoncentrowana wiązka ultradźwięków HIFU dociera aż do 3 warstw - skóry właściwej, tkanki tłuszczowej i powięzi mięśniowej, co daje wielowymiarowy lifting, uniesienie konturów twarzy, wymodelowanie i ujędrnienie dowolnej okolicy ciała - mówi Karolina Wodzisławska. Lipofiling to z kolei nic innego jak przeszczep tłuszczu. - Modelowanie ciała za pomocą przeszczepu własnych komórek tłuszczowych jest metodą zdobywającą coraz większe uznanie w świecie. Polega na odessaniu tłuszczu z jednej partii ciała, na przykład uda i podaniu go podczas tego samego zabiegu w inną okolicę, na przykład na twarz lub piersi. Pacjent pozbywa się niechcianej tkanki tłuszczowej, a jednocześnie może wymodelować miejsce, gdzie brakuje objętości pod skórą - przybliża nasza rozmówczyni. W medycynie estetycznej coraz częściej wykorzystuje się także komórki macierzyste. - Mogą one dać początek każdej komórce i tkance nowo powstającego organizmu. Pozyskuje się je z ko- mórki jajowej, od zarodka lub z krwi pępowinowej noworodka, ale również od każdego człowieka, nawet dorosłego. W tym ostatnim przypadku pozyskujemy tak zwane mezenchymalne komórki macierzyste, które zaczynają być szeroko wykorzystywane - powstrzymują procesy bliznowacenia, zwiększają una-czynienie, zatrzymują proces obumierania komórek i faktycznie wzmacniają naturalną zdolność tkanek do ich regeneracji - przybliża Karolina Wodzisławska, właścicielka Centrum Medycyny i Estetyki. Komórki te wykorzystywane są w leczeniu nadmiernego wypadania włosów, przy zabiegach usuwania blizn, w terapiach odmładzających, przy zabiegach poprawiających elastyczność skóry, w leczeniu zwyrodnienia stawów, w likwidacji przebarwień. Dużym powodzeniem cieszą się urządzenia do usuwania tkanki tłuszczowej bez skalpela, na przykład kriolipoliza. - To może nie najnowsza technologia, ale wielu osobom nieznana. Ważne jednak, by zwrócić uwagę na parametry: temperatura powinna wynosić 8 stopni Celsjusza, a czas zabiegu - 70 minut. W innym razie możemy nie osiągnąć oczekiwanych rezultatów. Prawidłowo działające urządzenie posiada dwie głowice zasysające obszar, z którego chcemy się pozbyć tkanki tłuszczowej. W środku głowic są płytki chłodzące. Komórki tłuszczowe pod wpływem zimna ulegają zniszczeniu, a następnie są usuwane z organizmu - wyjaśnia ekspert. Dziś stosowane są także zabiegi autologiczne, czyli wykorzystujące własny „materiał" - pochodzący z krwi lub tłuszczu pacjenta -w celu odmłodzenia i regeneracji tkanek. - Nieustającym hitem jest mezoterapia osoczem bogatopłytkowym, które podawane może być jednocześnie z kwasem hialurono-wym. Samo osocze nie jest niczym nowym, ale przez wiele lat było niedoceniane, a to jeden z lepszych zabiegów regenerujących skórę -podkreśla znawca. POLECANE Produkty upiększające Te warzywa i owoce pomogą zachować zdrowy, miody wygląd marchewki. To wspaniałe źródło pektyny, dzięki której nasza skóra pozbywa się toksyn. Oczywiście nie zapominajmy o beta-karotenie, który jest wspaniałym antyulteniaczem, korzystnie wpływa na naszą skórę. W marchewkach znajduje się też dużo witaminy E, będącej odżywką dla skóry. grejpfruty. Oczyszczają, odżywiają i nawilżają skórę. Miąższ jednego owocu dostarcza więcej witaminy C niż zalecane dzienne zapotrzebowanie oraz jedną trzecią zalecanej dziennej dawki prowitaminy A, czyli beta-karotenu, a te znane są ze wspaniałych właściwości oddziałujących na naszą skórę. Dodatkowo grejpfruty są niskokaloryczne. ouwki. Od antycznych czasów były uważane za symbol życia i zdrowia. Zawierają duże ilości antyutleniaczy. Oliwki bogate są w witaminy z grupy B ważne dla dobrej kondycji skóry, układu nerwowego i przemiany materii oraz prowitaminy A, witaminy C i E - czyli całego pakietu ochronnego przed działaniem wolnych rodników. czereśnie. Witaminy, które znajdziemy w czereśniach to: C, A, z grupy B (Bl, B2, B5, B6, Bl2, PP), a ponadto znajdziemy tu również cenne dla zdrowia i urody flawonoidy. Ponadto oczyszczają organizm z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii, co też pozytywnie wpływa na wygląd skóry. kokosy. Te można stosować także zewnętrznie w postaci kosmetyków. Stosowane bezpośrednio na skórę wzmacniają barierę lipidową naskórka. Mają silne właściwości nawilżające, co tyczy się nie tylko skóry, lecz także włosów. Poprawiają nawet stan skóry chorej - z wysypką, trądzikiem, są odpowiednie nawet dla osób z łuszczycą. papryki. Szczególnie czerwone - to kolejne bogactwo beta-karotenu. To cenne źródło wit. C, która wzmacnia naszą odporność, a także pomaga w walce ze zmarszczkami. Dodatkowo papryka czerwona zawiera rutynę -idealną dla pań o kruchych naczynkach krwionośnych, które wzmacnia. (IMO) 1 f 06 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Bicie dzieci nie było i nie jest żadną metodą wychowawczą Marta Żbikowska m2bikowska@glos.com 27 sierpnia upłynęła kadenga Marka Michalaka, który przez ostatnie dziesięć lat był Rzecz-nfldem Praw Dziecka. Obecnie nafunkgętękandyckjątrzy osoby: Jedną z nich jest Sabina Zalewska zgłoszona przez grupę posłów Prawa i Sprawiecfi-wości. Zasłynęła ona między sinymi kontrowersyjnymi wypowiedziami dotyczącymi stoso-wania kar cielesnych wobec dzieci akaz bicia dzieci obowiązuje w Polsce od 2010 roku. Jego wprowadzenie poprzedziła burzliwa dyskusja. Pojawiały się w niej obawy o konsekwencje takiego przepisu, którymi mogłyby być liczne nadużycia czy nadmierna ingerencja w autonomię rodziny. Dzisiaj, po ośmiu latach obowiązywania znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, zdecydowana większość specjalistów nie ma wątpliwości, że obawy jej przeciwników były nieuzasadnione. I choć policyjne statystyki nie wykazują mniejszej liczby przypadków przemocy wobec dzieci, to funkcjonariusze zajmujący się tą tematyką przyznają, że obserwują wzrost świadomości społecznej w tym obszarze. - Dane statystyczne potwierdzają, że świadomość społeczna w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest większa - mówi Marta Mróz, rzecznik Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu. - Możliwość, jaka powstała poprzez zmiany przepisów w zakresie realizacji procedury „Niebieska Karta" pozwala na wszczęcie działań pomocowych przez inne podmioty i instytucje, co przekłada się na większą liczbę osób działających w zakresie przeciwdziałania przemocy 1 prowadzeniu działań informacyjno-edukacyjnych. Poznańscy policjanci przyznają, że kilkakrotnie w ciągu roku podejmują interwencje na skutek anonimowych zgłoszeń od osób po-,£ stronnych, które podejrzewają, że w danych rodzinach może dochodzić do aktów przemocy wobec dzieci. Mimo akcji i kampanii edukacyjnych, wielu rodziców ciągle uważa, że klaps to nie jest przemoc Gdy w maju 2010 roku Sejm uchwalił zmiany ustawy, wprowadzające zakaz bicia dzieci, debata w Senacie na ten temat trwała sześć godzin. Zarówno parlamentarzyści Prawa i Sprawiedliwości, jak i Platformy Obywatelskiej wygłaszali wtedy tezy, które dzisiaj uznane by były za co najmniej kontrowersyjne. „Wariacka i niemoralna, narusza nie tylko prawo naturalne i moralność chrześcijańską, ale także prawo zwyczajowe" - mówił 0 ustawie Ryszrd Bender (PiS) 1 dodał: „Kiedyś się mówiło: zły to ojciec, co żałuje pasa dla syna. Dla syna, bo dawniej nie trzeba było go używać wobec dziewcząt. Deż to porzekadło zawiera mądrości!". Jan Rulewski (PO) natomiast procedurę „Niebieskiej Karty" nazwał „lustracją rodziny". Specjaliści z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu, którzy zajmują się problemem przemocy, przyznają, że obecnie to właśnie „Niebieska Karta" daje możliwość ochrony dobra małoletnich i tworzenia im warunków do rozwoju. - Faktem jest, że na chwilę obecną dochodzi do niewielkiej liczby sytuacji, w której zagrożone jest zdrowie i życie dzieci - mówi Lidia Leońska, rzecznik Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu. - Chodzi o sytuacje, w których służby są zobowiązane do zadbania o bezpieczeństwo dziecka przez umieszczenie go u członka rodziny niezamieszkującego razem, innej bliskiej osoby lub w placówce opiekuńczej. To właśnie wizja zabierania dzieci rodzicom stosującym kary cielesne (klapsy) była argumentem przeciwko wprowadzeniu ustawowego zakazu bicia. Stosowanie kar cielesnych wobec dzieci to nie tylko łamanie prawa. To również naruszanie godności drugiego człowieka, a także wyrządzanie krzywdy, która w wielu przypadkach może prowadzić do zaburzeń w późniejszym życiu. - Podnoszenie ręki na dziecko to nie jest żadna forma wychowania - przekonuje Jolanta Graczyk-Ogdem, pedagog, przewodnicząca Terenowego Komitetu Ochrony Praw Dziecka w Poznaniu. -Nie od dziś wiadomo, że bite dzieci mają niskie poczucie własnej wartości, zaburzoną samoocenę. Później w dorosłym życiu próbują sobie to rekompensować na różne, często ryzykowne sposoby. Popadają w uzależnienia, wchodzą w konflikty z prawem. Co z tego, że są posłuszne rodzicom w danym momencie, kiedy wcale nie radzą sobie dobrze w życiu, a w wychowaniu przecież chodzi o to, żeby przygotować małego, a potem młodego człowieka do bycia dorosłym. Przepisy i psychologia nie przekonują Sabiny Zalewskiej, kandydatla na Rzecznika Praw Dziecka. Do tej pory ta instytucja gwarantowała dzieciom ochronę ich praw. Marek Michalak prowadził wiele kampanii informacyjnych i edukacyjnych, które miały podnieść świadomość społeczeństwa i w konsekwencji zapewnić dzieciom bezpieczeństwo. Tymczasem osoba, która ma największe szansę na objęcie funkcji Rzecznika Praw Dziecka, kwestionuje nie tylko poglądy Marka Michalaka, ale też samo istnienie tej instytucji. W swojej publikacji „Pomiędzy prawami dziecka a pajdokracją. Refleksja nad Kartą Praw Dziecka" pisze ona: „Inną formą postępu pajdokracji jest objęcie dzieci ochroną prawną, mającą zabezpieczyć je od rzekomego zagrożenia despotyzmem rodziców". Z tezy tej wysuwa zaskakujące wnioski: „Stąd też mnożenie kampanii o maltretowaniu dzieci przez opiekunów i wynikająca z tego potrzeba tworzenia różnych urzędów w rodzaju Rzecznika Praw Dziecka oraz coraz skuteczniejsza prawna ochrona woli dzieci i młodocianych przed próbami narzucania im woli przez rodziców; zakaz karania fizycznego za nieposłuszeństwo, który obowiązuje w wielu krajach zachodnich". NIFIUBKA KAWA CO TO ZA PROCEDURA? Niebieska Karta jest to procedura, która może zostać zainicjowana przez Policję. Ośrodek Pomocy Społecznej lub Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Dotyczy ona członków rodzin dotkniętych problemem przemocy w rodzinie. Jej założenie nie jest równoznaczne ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Nie stanowi podstawy do wszczęcia postępowania karnego, ale w przypadku, gdy ofiara zdecyduje się złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, może ona zostać wykorzystana jako dowód procesowy. Marta Żbikowska mibikowska@glos.com POWRÓT DO SZKOtYZNOWĄ KASĄ Z 300 PLUS Komentarz Wakaq'e zakończyliśmy wyjątkowo na plusie finansowym. Może dlatego, że dzieci były tak wykończone atrakcjami, jakie dla nich przygotowaliśmy, że w ostatniej chwili zrezygnowaliśmy z zaplanowanego pobytu w Krakowie i prosto z Bieszczad wróciliśmy do domu. Jako że zaoszczędziliśmy nie tylko pieniądze, ale i czas, to miałam go więcej na przygotowania do szkoły i przedszkola. W tym roku okoliczności okazały się dla nas dość łaskawe. Plecaki, a nawet piórniki dzieci są w na tyle dobrym stanie, że nie stwierdziłam potrzeby zakupu nowych. Do użytku nadają się także dotychczasowe śniada-niówki ibidony. Pozostało wyposażenie w postaci kredek, ołówków, gumek, temperó-wek, nożyczek, kleju. Okazało się, że w przedszkolu z ubiegłego roku zostało sporo past do zębów, więc w tym roku wystarczyło zakupić szczoteczkę oraz suche i mokre chusteczki. Do tego doszły zeszyty i pierwsze 150 złotych z nowego świadczenia 300 plus zostało rozdysponowane jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego. W poniedziałek, po uroczystym powitaniu uczniów, rodzicowi nauczycieli, przeszliśmy do konkretów: dwa razy po 40 złotych na materiały plastyczne w świetlicy, do tego 450 złotych na wyprawki (dwie w szkole i jedna w przedszkolu) oraz zapowiedź składek klasowych, grupowej i na ubezpieczenia. Przygotowując dzieci we wtorek na pierwszy poważny dzień w placówkach oświatowo-wychowawczych zadowolona myślałam, że w tym roku udało mi się wszystko doskonale ogarnąć. Do momentu pytania o obuwie zmienne, które całkowicie zburzyło moje samozadowolenie. Czar perfekcyjnej matki trójki dzieci prysł. Zapomniałam o kapciach (a nawet worki dla wszystkich miałam przygotowane). Zakup tego niezbędnego wyposażenia każdego ucznia i przedszkolaka zaplanowałam na sobotę. Na razie, jakoś sobie radzimy. Dla najmłodszego znalazłam kapcie po którymś ze starszych braci. Najstarszy i Najśrednięjszy dają radę w sportowych sandałach. Czyli niby nowy rok szkolny, a wszystko po staremu. ZUPA RYDZOWA Składniki:_ 250g rydzów, 3 średnie pomidory, 200g ziemniaków pokrojonych w kostkę, 1 średnia cebu-la, 2 ząbki czosnku. 1 litr warzywnego bulionu, 2 łyżki masła, 1 łyżka oleju, śmietana 30%, szczypta brązowego cukru, 1 ziele angielskie. Imały liść laurowy, sól. pieprz, posiekana natka pietruszki Rydze dokładnie oczyść, opłucz 1 odetnij nóżki. Kapelusze pokrój w równe paski o podobnej wielkości, a ogonki bardzo drobno poszatkuj. Cebulę pokrój w drobną kostkę, czosnek posiekaj. Sparz pomidory, obierz ze skórki i pokrój w kostkę. Na łyżce rozgrzanej oliwy zeszklij cebulę. Dodaj czosnek i smaż razem jeszcze chwilę. Na patelnię dodaj 2 łyżki masła i wrzuć pokrojone rydze oraz drobno poszatkowa-ne nóżki. Smaż około 5-6 minut. Dodaj pokrojone w kostkę pomidory, dopraw solą, pieprzem i szczyptą cukru. Duś wszystko razem kilka minut na średnim ogniu do czasu, aż pomidory zmiękną, a sok odparuje. Poddu-szone grzyby z pomidorami dodaj do garnka z bulionem. Wrzuć ziemniakami. Dopraw do smaku solą i pieprzem, dodaj ziele angielskie oraz liść laurowy. Przykryj i gotuj na małym ogniu około 15-20 minut (do momentu, aż ziemniaki będą miękkie). Zupę podawaj polaną łyżką śmietany i posypaną natką pietruszki. Składniki:_^_ 350g podgrzybków,200ghia-ślaków,200g kurek, 250g Jna-karonu krajanka, 21 wywaru kostno-jarzynowego, 50 g grzybów suszonych. 2 cebule. 3 łyżk oleju, sól, pieprz do smaku, natka pietruszki Makaron gotujemy w osolońej wodzie, następnie hartujem^ i odcedzamy. W tym samym cza sie gotujemy wywar kostno-ja-rzynowy z warzywami pokrojonymi w cząsteczki. Osobno ob-gotowujemy grzyby świeże, odcedzamy i kroimy. Posiekaną cebulkę podsmażamy na złoty kolor, a następnie razem z grzybami dodajemy do naszego wywaru, doprawiamy solą i pieprzem dla smaku. Taką zupę gotujemy około 10-15 minut. Całość póda-jemy z makronem krajanką 6raz natką pietruszki. ESSEZESSEa Składniki: 500g maślaków. 1 cebula, pęczek włoszczyzny, 2 łyżki masła, 50 dag ziemniaków, natka pietruszki, sól. pieprz Grzyby przebierz, opłucz, osusz pokrój, uduś z posiekaną cebulą na maśle. Warzywa oczyść, umyj, dodaj pokrojone w kostkę ziemniaki, ugotuj, przecedź, wy warem zalej grzyby, gotuj razen 30 minut, połącz z ziemniakam dodaj startą marchew, przyprav do smaku. Zupę posyp natką pietruszki. Jesień w kuchni. Już pachnie grzybami Dorodne borowiki, kurki, maślaki i rydze - właśnie teraz trzeba je jeść P&S5M3MŚW Katarzyna Sklepie ltsklepik@glo5.coni Potrawy z grzybów należą do ulubionych w jesienną kuchni. Nie tyko w Polsce Warto czasem ugotować pożywnąizdrową zupę grzybową. esienna kuchnia wcale nie musi być nudna i... ciężka. Choć na J dworze już zdarzają się chłodniejsze dni i chętnie jemy ciepłe zupy, to zamiast gęstych jarzy-nówek można ugotować grzybową. To nie tylko smaczna i pachnąca lasem zupa, ale także zdrowa. Grzyby dostarczają nam soli mineralnych i witamin: A w postaci karotenu (najwięcej mają jej kurki - dlatego są pomarańczowe) oraz Bl, B2 i C. Są doskonałym dodatkiem nie tylko do zup, sosów i farszów, ale także do jajecznicy. Walory smakowe grzybów są doceniane na całym świecie. Niemal każda kuchnia ma swoje własne, popularne odmiany, które są składnikiem regionalnych dań, na przykład azjatycka specjalizuje się w grzybach mung i shiitake, włoska w pieczarkach, natomiast francuska w znanych na całym świecie truflach. Skupmy się jednak na polskich gatunkach. Zarówno w daniach kuchni staropolskiej, jak i współczesnej grzyby są bardzo ważnym składnildem. - Jedną z najbardziej znanych metod obróbki grzybów jest suszenie, która pozwala zachować aromat i smak grzybów na długo - podpowiada Piotr Ceranowicz, szef kuchni oraz uczestnik 3. edycji progra- mu Top Chef. - Suszone borowiki polecam wykorzystać do przygotowania pysznej zupy z dodatkiem makaronu świderki, który dzięki swojej delikatności idealnie będzie się komponował zarówno z tradycyjną zupą grzybową, jak i z jej zblendowaną wersją, czyli kremem. Kolejną metodą przygotowania grzybów może być duszenie. Ten prosty sposób z pewnością podkreśli smak i wyrazistość grzybów. Duszone - będą doskonałym dodatkiem do gulaszu z kaszą czy też do śmietanowego sosu do dania z makaronem. ZUPA ZE ŚWIEŻYCH BOROWIKÓW MB Składniki:_ 03-0.7 kg świeżych borowików. 1.5 litra rosołu. 3 marchewki. 2 korzenie pietruszki, 03 średniego selera. 1 duża cebula. szklanka śmietany 18%, kilka listków laurowych, kilka kulek ziela angielskiego, sól, pieprz ziołowy. 2 łyżki drobno siekanej natki pietruszki Grzyby przebrać, oczyścić, opłukać i pokroić na dowolnej wielkości kawałeczki. Zalać wodą (tak, aby skryła grzyby) i ugotować z zielem angielskim i liściem laurowym z dodatkiem soli. Cebulę obrać, pokroić na drobną kostkę i usmażyć na złoto na odrobinie oleju. Usmażoną ce-bu.lę dodać do wywaru z grzybami. Do czystego rosołu (może być bulion z kostki) wrzucić pokrojoną w kostkę marchewkę, pietruszkę i kawałek selera, ugotować do miękkości. Pod koniec gotowania dodać wywar grzybowy wraz z grzybami, solidnie doprawić pieprzem, pieprzem ziołowym i solą. Na koniec zupę zabielić śmietaną i dodać siekaną natkę pietruszki. Podawać z makaronem. Przed podaniem przybrać zieleniną. Jeśli wolisz krem - zmiksuj zupę. ZUPA KURKOWA Składniki:_ 350g kurek. 350g ziemniaków, 2łyżki masła. 1 cebula, 1 ząbek czosnku. 1 marchewka. 1 litr bulionu, szczypta kurkumy. 1 łyżka posiekanego koperku, 2 łyżki posiekanego szczypiorku. 150 g gęstej śmietany 18% W garnku na maśle zeszklić pokrojoną w kosteczkę cebulę, dodać umyte kurki (większe najlepiej pokroić) oraz obrany i przepołowiony czosnek. Smażyć, co chwilę mieszając, przez około 7-10 minut. Dodać obrane i pokrojone w kosteczkę ziemniaki oraz startą na tarce obraną marchewkę. Wlać gorący bulion, dodać kurkumę i całość zagotować. Zmniejszyć ogień, przykryć i gotować przez około 15-20 minut, do czasu, aż ziemniaki będą miękkie. Na koniec dodać koperek i szczypiorek, doprawić świeżo zmielonym pieprzem. Zahartowaną śmietanę dodać do garnka z zupą. wymieszać i odstawić Z Ognia. Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 8-9.09.2018 rodzinny 08 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8~9.09.2018 Grzyby swoim aromatem uszlachetniąją smak wielu potraw Jeśli ktoś zasmakował grzybów, na pewno używać jebędzie w kuchni już zawsze. Bez ich niepowtarzalnego aromatu wielu potraw nie można by przyrządzić, a na pewno nie byłyby one tak smaczne. Do potraw używamy grzybów świeżych, mrożonych, solonych, kiszonych lub suszonych, a jako dodatek podajemy te marynowane. Aromatu i smaku grzybów nie przebije i nie zastąpi żadna przyprawa. Uszlachetniają swym smakiem wiele sosów i farszów. Dodajemy je do ki- szonej kapusty i bigosu. Pasują do każdego rodzaju mięsa, podnoszą smak risotta. Nadziewamy nimi różne paszteciki i pierogi. Same w sobie mogą stanowić odrębne danie - na przykład smażone kanie popularnie zwane sowami. Kapelusze tych grzybów po oczyszczeniu wystarczy zamoczyć w jajku, obtoczyć w tartej bułce i usmażyć na patelni, aż do uzyskania złotego koloru. Doprawione solą i pieprzem stanowią aromatyczną przekąskę. Błyskawicznie można przyrządzić danie z kurek, maślaków lub podgrzybków, podsmażając na patelni te grzyby z cebulką, a potem dusząc je w śmietanie. Doprawione i posypane natką pietruszki podajemy z ziemniakami, puree ziemniaczanym lub, jeśli ktoś woli, ze wszelkimi rodzajami kasz. Bardzo smaczne są też kurki lekko podsmażone na samym maśle lub jajecznica z kurkami. Niezwykle aromatyczny jest sos kurkowy, który może być doskonałym dodatkiem do mięs smażonych, pieczonych i grillowanych. Pasuje do wołowiny, wieprzowiny i dziczyzny, ale także na przykład do pieczonego pstrąga. Grzyby te można również stosować jako dodatek do dań makaronowych. Nie ma prawdziwego sosu myśliwskiego bez grzybów. Sos ten swoje walory smakowe zawdzięcza przede wszystkim grzybom oraz smażonemu boczkowi (lub kiełbasie śląskiej) z cebulką. Jeśli chcemy ugotować domową zupę grzybową ze świeżych grzybów, znakomicie nadają się do tego maślaki (po obraniu ich z lepkiej skórki) -zagwarantują one zupie intensywny grzybowy smak. Jako dodatekdo mięs i wędlin świetnie sprawdzają się grzyby marynowane. Najchętniej zaprawiamy w ten sposób borowiki, podgrzybki, koźlarze i gąski zielone, ale także kurki lub rydze. Marynatę przygotowujemy zazwyczaj na bazie octu, dodając do niej w klasycznej wersji: liść laurowy, ziele angielskie i pieprz w ziarnach. W zależności od naszego smaku możemy ją dosładzać lub zachować bardziej lub mniej kwaśną wersję (zależy od proporcji octu i wody). Ocet, wodę wraz z przyprawami gotujemy około 5 minut. Grzyby krótko gotujemy w posolonej wodzie i po odce-dzeniu na sitku jeszcze ciepłe przekładamy do słoików. Ciepła zalewa musi je całe przykrywać. Słoiki zakręcamy i stawiamy dnem w górę. (miko) GRZYBYJAOAINI Jest jednym z najbardziej poszukiwanych grzybów. Ma średnicę od 6 do 25 centymetrów. Z czasem staje się jasnobrązowy i ciemnobrązowy. Kształt kapelusza początkowo jest gładki i półkolisty, później bardziej wypukły. Jego powierzchnia jest matowa. Jego rozmiar dochodzi do 15 centymetrów średnicy. Jest nagi i gładki, ma półkolisty kapelusz z podwiniętymi brzegami, jest zwykle ciemnobrązowy z czerwonawym odcieniem lub kasztanowo-brunatny. Ma średnicę od 4 do 12 centymetrów. Jest ciemnobrązowy, czekoladowobrązowy, czasami żółtobrązowy. Kapelusz młodych grzybów jest półkulisty, potem spłaszczony, szeroki. Skórka promieniście żyłkowana. Daje się łatwo oddzielić od miąższu. RYDZ Grzyb o średnicy od 4 do 12 centymetrów. Ma kapelusz o barwie cielistoczerwonawej lub w różnych odcieniach pomarańczowej, czasami z domieszką zieleni. Jego pokrój jest wypukły, dojrzewający wklęsły, z płytkim wgłębieniem na środku, u starych okazów lejkowaty z podwiniętymi brzegami. KURKA To grzyb o średnicy od 1 do 12 centymetrów. U młodych owocników guzikowaty, okrągłego kształtu, później wypukły z podwiniętym brzegiem, a u starszych okazów rozpostarty, lejkowaty i nieregularny. Barwy jasnożółtej do pomarańczowo-żółtej. Jego powierzchnia jest gładka i matowa. GĄSKA ZIELONA Grzyb o średnicy od 4 do 10 centymetrów, ma żółtozielony lub żółtobrązowy kapelusz, pośrodku ciemniejszy, gładki, w młodym owocniku stożkowato wypukły, później płaski, często różnie powyginany. Skórka drobnołuskowata. Blaszki od bladożółta-wych do siarkowożółtych, średnio gęste, cienkie, wycięte z ząbkiem. KOŻLARZ BABKA Średnica grzyba dochodzi do 20 centymetrów, kapelusz ma półkolisty i poduszko-waty. Przy wilgotnej pogodzie powierzchnia kapelusza jest śliska, lekko śluzowata. Barwa od jasnej do ciemnobrązowej. fSPćS Jr ' Tagliatełle w delikatnym sosie borowikowym Składnia: 500g świeżych borowików.250g śmietany 18%. 2łyżki masła. 250g makaronu tagliatełle, 1 cebula. 1 łyżeczka mąki pszennej, sól, pieprz ziołowy, 1 łyżeczka sosu sojowego, rozmaryn Oczyszczone borowiki gotować w osolonęj wodzie przez 2 minuty. Odcedzić, wystudzić i pokroić w cienkie plasterki. Cebulę pokroić w drobną kostkę i podsmażyć przez parę minut na maśle na wolnym ogniu. Dodać przygotowane wcześniej grzyby i wszystko chwilę razem poddusić. Następnie dodać mąkę. wymieszać z grzybami i cebulą, po czym zalać całość zahartowaną uprzednio śmietaną. Doprawić do smaku solą, pieprzem czarnym i ziołowym oraz sosem sojowym. Zagotować, dodać ugotowany makaron i wymieszać. Po wyłożeniu na talerze, oprószyć drobno posiekanym rozmarynem. Grzybowa carbonara z żółtkiem Składniki: makaron spaghetti.400g kurek.250g boczku wędzonego surowego. 100 g partnezanu, 4 ząbki czosnku, 4 żółtka, 30 g masła, sól i pieprz Kurki umyj i osusz. Boczek pokrój w kostkę i przes-maż na maśle razem ze zgniecionymi ząbkami czosnku, aż będzie chrupiący. Dodaj grzyby i smaż kilka minut. Ugotowany makaron dodaj do patelni z boczkiem. Gotuj całość przez minutę. Wymieszaj połowę parmezanu z makaronem, podlej odrobiną wody z gotowania i mieszaj szybko, aż się zagęści. Wyłóż na każdy talerz porcję makaronu, zrób gniazdo i połóż jajko na środku. Posyp resztą parmezanu. Bataty zapiekane z boczniakami i serem żółtym Składniki: 5-6 dużych batatów, kilka łyżek oleju do wysmarowania blachy, łyżka masła.200g sera żółtego, 300g boczniaków, sól. pieprz, listki pietruszki Bataty dokładnie umyć, ale nie obierać. Podgoto-wać w osobnej wodzie 15 minut, przekroić na pół, wydrążyć środki, żeby zrobić miejsce na farsz. Boczniaki pokroić w grubą kostkę i gotować 2-3 minuty w posolonej wodzie. Następnie dokładnie odcedzić i podsmażyć na maśle na wolnym ogniu, przyprawić solą i pieprzem, wymieszać z pozostałym miąższem batatów. Farsz ułożyć w wydrążonych batatach. Z wierzchu posypać grubą warstwą startego sera. Na wysmarowaną olejem blachę ułożyć bataty, wstawić do nagrzanego piekarnika i piec w temperaturze 200 stopni przez około 15 minut. Podawać udekorowane listkiem pietruszki. Ryż zapiekany z grzybami Składnia: 300g ryżu.300g tłuszczu. 800g świeżych grzybów, duża cebula, olej rzepakowy, 125 ml śmietany, jajko. 40 g ostrego sera żółtego, sól i pieprz Grzyby oczyścić, opłukać, pokroić w cienkie plasterki, dodać pokrojoną w krążki cebulę i olej. Całość dusić pod przykryciem do miękkości, podlewając wodą. W naczyniu żaroodpornym ułożyć połowę ugotowanego ryżu, na nią warstwę duszonych grzybów, przykryć resztą ryżu. Rozmącić jajko ze śmietaną i odrobiną soli i wylać na ryż z grzybami. Górę posypać tartym serem, wstawić do piekarnika. Gdy ser lekko się zrumieni, wyjąć z pieca. Smażone w panierce kanie (sowy) i boczniaki z pietruszką Składniki: 4 kapelusze kani. 2 jajka, bułka tarta (lub mąka) sól. pieprz, olej lub masło klarowane do smażenia Kapelusze kani oczyścić. Nóżki należy odciąć. Grzyby najlepiej oczyścić szczoteczką lub nożykiem z zabrudzeń. Jeśli to nie wystarczy, można je szybko opłukać w zimnej wodzie i osuszyć na ręczniku papierowym. W głębokim talerzu rozkłócić widelcem jajka. Doprawić solą i pieprzem. Do drugiego talerza wsypać bułkę tartą (lub mąkę). Kanie obtaczać najpierw w jajku, a następnie w bułce tartej. Smażyć na rozgrzanym tłuszczu, z obu stron na złoty kolor. Usmażone kanie dobrze jest ułożyć na chwilę na talerzu wyłożonym ręcznikiem papierowym, aby ociekły z tłuszczu. Podawać na ciepło. Składnio:_ 250g boczniaków. 1 pęczek pietruszki. 2 ząbki czosnku, szczypta ostrej papryki, 2-3 łyżki sosu sojowego, 2 łyżki soku z cytryny, 1 łyżka miodu, 3łyżki oleju Boczniaki umyj pod bieżącą wodą, a następnie osusz za pomocą ręcznika papierowego. Pokrój na kawałki wielkości... „w sam raz na raz". Posiekaj natkę pietruszki oraz czosnek. W misce umieść wszystkie składniki (włącznie z boczniakami) i porządnie wymieszaj. Odstaw do lodówki na około godzinę. Rozgrzej patelnię, wrzuć całą zawartość miski i smaż na średnim ogniu do momentu, w którym cały płyn odparuje, a boczniaki będą rumiane i smakowite. Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 rodzinny Do suszenia nąjlepiej nadąją się borowiki, podgrzybki i koźlarze Grzyby warto też suszyć, by cały rok móc dodawać je do różnych potraw. Możemy nawlekać ich kawałki na cienki sznurek i suszyć, wywieszając na słońce. Susząc na słońcu można rozłożyć grzyby na sicie. Można też wykorzystać do tego nagrzany wcześniej piekarnik, ale musimy uważać, by grzybów nie spalić. Aby ususzyć grzyby na słońcu lub nad kuchenką trzeba je dokładnie oczyścić, pokroić i nawlec na nitkę za pomocą igły. Wybierasz suszenie w piekarniku? Ustaw piekarnik na 40 stopni Celsjusza z termoobie-giem. Drzwi piekarnika zostaw uchylone. Grzyby rozłóż na ruszcie i co jakiś czas je przekręcaj. Pod rusztem rozłóż blachę, by suszone grzyby mogły na nią spadać. Suszenie grzybów w piekarniku może potrwać kilka godzin. Możemy również zainwestować i kupić specjalną suszarkę do żywności, w której będziemy mogli suszyć także owoce, warzywa czy zioła. Żeby suszenie powiodło się, musimy pamiętać o kilku zasadach. Po pierwsze, grzyby czyścimy na sucho szmatką, delikatną szczoteczką lub pędzelkiem. Nie myjemy ich, bo nasiąknięte wodą albo będą suszyły się dłużej, albo zamiast się wysuszyć zgniją. Te, które chcemy suszyć, muszą być zdrowe i świeże. Małe grzyby można suszyć w całości, te większe kroimy na plasterki. Ogonki także nadają się do suszenia. Suszone przechowujemy w suchym, szczelnie zamkniętym drewnianym, blaszanym lub plastikowym pojemniku wyłożonym papierem. Jeśli pojemnik jest szklany, stawiamy go w ciemnym miejscu, by grzyby nie były wystawione na działanie światła. Aby zapobiec molom, możemy do każdego pojemnika z suszem dodać kilka laurowych listków. Przed dodaniem suszonych grzybów do potraw umyjmy je. (MKO) % • * ! Każdv De :yauia J SWOJ eatune .< grzy mrrip iy smak grzyba marynowanego a, sposób jego obgotowania, a takż 3 lewy i przyprawy Kurki marynowane na słodko i na ostro Składniki: 1kgkurek.3szktankiwody. 1/2szklanki octu 10%, 1marchewkajcebiia,3łyżki miodu. Iłyżkasofi. 1 łyżeczka pieprzu. 4 ziela angielskie. 3 iście laurowe Kurki umyj i oczyść. Marchewkę obierz i pokrój w plasterki. Cebulę pokrój w piórka. Do wody dodaj ocet, marchewkę, cebulę, miód, liście laurowe, ziele angielskie, kolorowy pieprz i sól. Zagotuj. Zagotuj też wodę. Dodaj kurki i gotuj 4-5 minut. Odciedź i przelej zimną wodą. Kurki nakładaj do stoików. Zalej do potowy gorącą zalewą. Z garnka z zalewą przełóż marchewkę i cebulę. Dodaj resztę kurek. Z garnka przełóż do stoików przyprawy. Zamknij słoiki i odwróć do góry dnem. Składniki: 1 kg kurek. 1 strąk papryki czerwonej, cebula, szklanka octu winnego, pół szklanki cukru, 2 liście laurowe. 7 ziaren pieprzu czarnego. 1 łyżka słodkiej mielonej papryki, 1 łyżka soli, szczypta kwasku cytrynowego, 2 szklanki wody, pół łyżeczki soli do wody, 1 łyżka estragonu Grzyby oczyszczamy i osączamy. Z papryki usuwamy gniazda nasienne i kroimy w paski. Cebulę obieramy i kroimy w plasterki. Zagotowujemy wodę z dodatkiem soli i kwasku cytrynowego, wrzucamy kurki i gotujemy do czasu, aż grzyby opadną na dno. Dodajemy paprykę i cebulę, i gotujemy 5 minut. Wywar przecedzamy, grzyby i warzywa odsączamy, a do wywaru dodajemy pozostałe przyprawy, sól, cukier, ocet i zagotowujemy. Wywar ponownie przecedzamy. Na dnie stoików układamy przyprawy, na nich układamy grzyby i warzywa (do wysokości 2/3 stoików) i wlewamy zalewę. Słoiki zakręcamy i pasteryzujemy około 10 minut. Maślaki marynowane w occie i w pomidorach Składniki: 1 kg maślaków, 13 szklanki octu 10%, 2 duże cebule, 2 łyżki soli, pół szklanki cukru, 1 mała marchewka, 4 małe cebule, 8 szklanek wody, gorczyca, pieprz ziarnisty, ziełe angielskie, liść laurowy Grzyby przebrać, umyć, oczyścić kapelusze z kleistej skórki i gotować około 20 minut. Odcedzić, przelać letnią wodą. Zrobić zalewę: 8 szklanek wody, 1,5 szklanki octu 10%, 2 łyżki soli i podane przyprawy. Dodać pokrojoną w ćwiartki cebulę i pokrojoną w talarki marchewkę. Gotować 15 minut. Włożyć maślaki i gotować dalsze 20 minut. Włożyć wrzące do wyparzonych słoiczków. Zakręcić dokładnie i studzić odwrócone do góry dnem. Nie ma potrzeby pasteryzowania! Składniki: 2 kg maślaków, 1 kg cebuli, pół litra oleju. 190 gramów przecieru pomidorowego, sól, pieprz do smaku Grzyby ugotować, cebulę zeszklić na oleju i wymieszać z grzybami. Następnie dodać przecier, sól, pieprz i dusić na wolnym ogniu około 20 minut. Ciepłe nakładać do słoików i pasteryzować przez 40 minut. Marynowane borowiki i rydze na zimę Składniki: 1.5 kg borowików. 1 szklanka octu 10%. 3 szklanki wody. 1 cebula pokrojona w talarki. 1.5 łyżeczki soli. 3-4 łyżeczki cukru. 10 ziaren pieprzu, 3 ziarenka ziela angielskiego. 1 liść laurowy Grzyby oczyścić, włożyć do garnka, zalać 2 litrami gorącej wody, mocno posolić i gotować przez 30 minut na małym ogniu. Ocet rozcieńczyć w 3 szklankach wody. Dodać cebulę, 1,5 łyżeczki soli, cukier, pieprz, ziele angielskie i liść laurowy. Gotować przez 5 minut. Ugotowane grzyby osączyć, wkładać do wyparzonych stoików, zalać przygotowaną zalewą i zakręcać. Składniki: 1 kg rydzów, liście laurowe, 3 łyżeczki soli. 4 średnie cebule, pieprz czarny ziarnisty, ziele angielskie, gorczyca Zalewa: 600 ml wody. 250 ml octu, 3 łyżeczki soli. 3 łyżeczki cukru. 1 cebula Grzyby dokładnie oczyścić i obgotować w wodzie z 3 łyżeczkami soli przez około 15 minut. Po ugotowaniu wodę odlać, a grzyby przełożyć do czystych słoiczków. Robimy zalewę: wodę z octem, cebulą, cukrem i solą gotować przez 10 minut. Następnie cebulę kroimy w krążki. Do słoiczków, między grzyby, powkładać po listku laurowym, po krążku cebuli, kilka ziarenek pieprzu, gorczycy i ziela angielskiego. Wlać zalewę, aby zakrywała rydze. Słoiki zakręcić i ustawić w wysokim gamku. Zalać wodą do 3/4 ich wysokości. Gotować przez 30 minut, po czym odwrócić do góry dnem i pozostawić do ostygnięcia. GRZYBY NA ilM Marynowane, kiszone, w oleju - wybierz swój sposób na zakonserwowanie grzybów na zimę. Składniki: 1 kg grzybów, 1 szklanka octu, 3 szklanki wody, 2 cebule i 2 marchewki, 150 g soli, pieprz ziarnisty, ziele angielskie, listki laurowe, cukier, sól Sposób przygotowania: Cebulę kroimy w talarki, marchew w krążki. Grzyby oczyszczamy, myjemy (pod silnym strumieniem, ale krótko, żeby nie nasiąkły wodą). Wkładamy grzyby do rondla. Dodajemy cebulę i marchew. Całość zalewamy wodą, solimy i gotujemy pod przykryciem 10-15 minut. Osączamy na sicie, przelewamy zimną wodą i nakładamy do słoików. Ocet gotujemy z wodą, kilkoma ziarnami pieprzu i ziela angielskiego oraz 2-3 listkami laurowymi. Zalewamy tym grzyby. Słoiki zamykamy i pasteryzujemy. iRZYBYK NE Składniki: 1 kg kapeluszy grzybów, 1 cebula, 5 liści laurowych, ziele angielskie, ziarna pieprzu, 1 szklanka serwatki, łyżeczka cukru, sól C Sposób przygotowania: Umyte kapelusze wrzucamy do osolonego wrzątku na 5 minut. Odcedzamy i studzimy. W serwatce rozpuszczamy cukier i w gamku układamy warstwami kapelusze. Solimy i dodajemy 3 ziarenka pieprzu, ziele angielskie, cebulkę. Całość skrapiamy serwatką. Na wierzch kładziemy talerzyk i obciążamy. Grzyby powinny puścić sok, jeżeli soku jest za mato, dodajemy trochę wody z solą. GRZYBY W OLEJU Składniki: 1 kg grzybów, szklanka wody, szklanka octu, 1 ząbek czosnku, szklanka oleju słonecznikowego, łyżka drobno posiekanej natki pietruszki, łyżeczka oregano, sól do smaku Sposób przygotowania: Grzybki oczyszczamy. Większe przekrawamy na pół. Wlewamy do garnka szklankę wody i szklankę octu. Wrzucamy grzyby i doprowadzamy je do wrzenia. Gotujemy około 10 minut. Po tym czasie odlewamy zaprawę, zaś grzyby osuszamy ręcznikiem papierowym. Mieszamy w dużej misce olej słonecznikowy z rozgniecionym lub drobno posiekanym czosnkiem, pietruszką, ostrą papryką, pieprzem, oregano i solą. Grzyby układamy w sterylnych stoikach i zalewamy olejem. Słoiki pasteryzujemy przez 10 minut. 10 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Katarzyna Sldepic kiklepik@gos.coni Kurki w śmietanie i rydze smażone na maśle to smaki późnego lata i pierwszych jesiennych chłodów. Smakują jeszcze lepiej, gdy sami zebraliśmy je w lesie. mmmmsm. 7 # ółta kurka, czyli pieprznikjadalny, /ma charakterystyczny wygląd. Owocnik ma żółtą barwę, przechodzącą od bladożółtej po rdza-wożółtą. Młode kurki mają kapelusze wypukłe, które z wiekiem robią się coraz większe i bardziej wklęsłe, by u dorosłych okazów uzyskać lejkowaty, pofalowany kształt. Trzon kurki, zwężający się ku dołowi, ma taki sam lub nieco jaśniejszy kolor niż kapelusz. Miąższ grzyba ma mięsistą fakturę, jest biały, z lekkim piaskowym odcieniem. W smaku kurka jest delikatna, korzenna - w starszych okazach można wyczuć pieprzną nutkę, stąd nazwa pieprznikjadalny. Rudy rydz (czyli mleczaj) ma z kolei charakterystyczny czerwony lub lekko pomarańczowy kapelusz. Na jego kleistej powierzchni znajdują się delikatne kręgi o nieco ciemniejszym zabarwieniu. Ukryte pod kapeluszem blaszki mają kolor pomarańczowy i są dość gęsto rozmieszczone. Owocni- ffe i • i ■imm mi KURKI I RYDZE. TAKIE PIĘKNE SZTUKI Propozycje na grzybowe dania - smaczne i szybkie w przygotowaniu ki młodych rydzów są nieznacznie wypukłe, zaś z wiekiem stają się szerokie, a ich środek jest lekko wgnieciony, czasami wręcz lejkowaty. Trzon rydza przypomina walec, który jest zwężony u podstawy. Jest niezwykle delikatny i łamliwy, dlatego łatwo jest go uszkodzić podczas zbiorów. Po udanym grzybobraniu czas na obiad. Proponuję szybkie w przygotowaniu kurki w śmietanie. To łatwe danie, choć odstraszyć nas może samo czyszczenie grzybów, trzeba je dobrze opłukać z piasku. Składniki:_ 1 kg kurek. 1 duża cebula, 1/4 kostki masła, 1 opakowanie (200ml) gęstej, kwaśnej śmietany, 2 łyżki drobno posiekanego koperku (albo natki), świeżo zmielony czarny pieprz, sól Kurki dokładnie otrzepać z piasku, opłukać na sicie, a potem osuszyć ręcznikiem papierowym. Mniejsze zostawić w całości, duże pokroić na mniejsze kawałki. Cebulę obrać i drobno posiekać. Na głębokiej patelni rozgrzać masło, a następnie zeszklić cebulę. Dołożyć kurki i smażyć, mieszając, do wyparowania z nich wody. Najczęściej zajmuje to około 15 minut. Dodać koperek, sól, pieprz, śmietanę i dusić pod nakryciem jeszcze przez parę minut, aż powstanie gęsty sos. Uwaga: Zamiast kwaśnej śmietany można dodać śmietankę 18-proc. lub 30-proc. Rydze smażone na maśle to klasyczny przepis, który nie powinien sprawić kłopotu żadnej gospodyni. Składniki:_ kilka kapeluszy rydzów, odrobina oleju słonecznikowego. 3-4 łyżki masła. 2 ząbki czosnku, pół małej cebulki, sól, pieprz, najlepiej świeżo mielony, łyżka siekanej natki pietruszki lub koperku Kapelusze grzybów dokładnie opłukać, osuszyć z wody. Czosnek drobno posiekać, cebulę pokroić w kostkę. Na patelni rozgrzać olej i masło, układać kapelusze rydzów blaszkami do góry (nie solić), smażyć na dużym ogniu około 5 minut, a następnie odwrócić na drugą stronę i smażyć 3-4 minuty. Dodać czosneki cebulę. Smażyć, aż sok odparuje, a cebula stanie się szklista. Na koniec doprawić solą i pieprzem, posypać natką pietruszki. Podawać na ciepło. Uwaga: Możesz też spróbować zrobić panierowane rydze. Oczyszczamy rydze ze ściółki, płuczemy na sicie. Dwa jajka mieszamy trzepaczką z 50 ml mleka. Każdy grzyb dokładnie maczamy w roztrzepanych jajkach, potem panierujemy rydze dokładnie z każdej strony w bułce tartej. Rydze smażymy z obu stron na gorącym oleju. Usmażone rydze odsączamy z tłuszczu na ręczniku papierowym, wykładamy na talerz, doprawiamy solą i pieprzem. Smacznego. MIŁORZĄB... ...to niezwykle długowieczne drzewo o rozłożystej sylwetce i ciekawie wykrojonych liściach Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Jesienią wyróżniają się niektóre pnącza, szczególnie zaś dwa gatunki winobluszczy i winorośl japońska Jesień to również dobra pora na eksponowanie pnączy: wi-nobluszczu pięciolistkowego zwanego dzikim winem albo winobluszczu trójklapowego, który oszołomi nas w październiku odcieniami pomarańczy i purpury. Ten drugi gatunek, podobnie jak hortensja dębolistna, cierpi od niskich temperatur. Niebezpieczne są dla niego zwłaszcza wiosenne przymrozki, toteż uprawa winobluszczu trójklapowego to w naszych warunkach loteria. Gdy wymarznie, zastępujemy go więc zazwyczaj dzikim winem, które ma jednak inną wadę: jest bardzo ekspansywne i gdy już się na dobre rozrośnie i zacznie wdrapywać na okoliczne drzewa - jest trudne do poskromienia. Warto też sobie przypomnieć o niełatwym do zdobycia, lecz zdecydowanie najpiękniej przebarwiającym się pnączu - winorośli japońskiej o dużych liściach, z których każdy maluje się nieco inaczej, tworząc mozaikę ciepłych kolorów. Winorośl japońska nie czepia się murów, zatem wymaga podpór, ale warto przeznaczyć dla niej specjalne, eksponowane w październiku miejsce. Ciekawa jest też akebia -kolejne pnącze pochodzące z Dalekiego Wschodu, ale dostatecznie wytrzymałe na mrozy. Ma cienkie pędy zabarwione fioletowo oraz pięciopalczaste, zielone liście. Osiąga wysokość około 10 metrów. Jej czarne owoce kształtem przypominają parówki. Zbliża się pora pełna cudownych, jesiennych kolorów Andrzej Gębarowski a.gebarowski@dziennik.lodz.pl Złocą się nawłocie. kwitną już wrzosy - coraz więcej oznak kieruje nasze myśli ku tej niezwykłej porze pełnej cudownych kolorów, która jest wprawdzie krótka, ale ma swój wyrazisty urok. lanując ogrodowe kompozycje, warto uwzględnić sposób przebarwiania się drzew i krzewów. Nie jest to łatwe, ponieważ większość najbardziej efektownych kompozycji, pokazywanych na fotografiach jako udane przykłady zestawień, zachowuje swój efekt co najwyżej przez dwa, trzy tygodnie, a wcześniej i później może wyglądać dość nieciekawie. Zresztą narzuca się tu zupełnie zasadnicza trudność, polegająca na tym, że o ile udane kompozycje kwietne dają się lepiej czy gorzej pow- tórzyć, o tyle kompozycje z jesiennych Uści są o wiele bardziej zmienne, zależne od przebiegu letniej pogody, a nawet od właściwości gleby. Słowem - trudno powtórzyć efekt, którym się wcześniej zachwyciliśmy, ale dodaje to naszym wysiłkom nieodzownej dozy ulotności i niespodzianki, którymi cechuje się sztuka ogrodnicza. Wracając do konkretów: można postawić na kontrasty, zestawiając ze sobą rośliny całkowicie odmienne, na przykład krzew zimozielo-ny z drzewem tracącym na zimę liście - cisa o zwartej sylwetce i ciemnozielonych igłach z rozpierzchłą koroną miłorzębu, który w październiku urzeka kolorem starego złota. Inny przykład ciekawego kontrastu: pierzaste liście sumaka octowca, mieniące się ognistymi odcieniami, przewisające nad niższym piętrem szaroniebieskiego, rozłożystego iglaka. Trudniejsze od kontrastu jest wykorzystanie dopełnień i harmonii kolorystycznych. Jest to okazja, by błysnąć głębszą wiedzą na temat jesiennej szaty, jaką przyoblekają poszczególne gatunki, ale można też zdać się na przypadek, którym rządzi się natura. Przykład: kompozycje z ambrowców amerykańskich, klonów japońskich lub grujeczników, z których każdy przywdziewa nieco inne jesienne barwy. Możemy też wykorzystać efektowne jesienią krzewy i krzewinki, na przykład hortensje dębolistne. Warto na nie zwrócić uwagę - ich duże, powcinane liście stają się we wrześniu ciemnobordowe, tworząc dekoracyjne podszycie, utrzymujące się do pierwszych przymrozków. Wypada też wspomnieć o parocji perskiej - odpornej na mrozy, przebarwiającej się powoli, jak gdyby etapami, a na dodatek osiągającej spore rozmiary. Kto dochował się dużej parocji, może co najwyżej żałować, że nie posadził jej w bardziej eksponowanym miejscu. BBUJ JESIENNE DĘBY IGRABY Dwa gatunki rodzimych drzew mają tę szczególną cechę, że nie tylko pięknie się przebarwiają, ale też nie śpieszą się ze zrzucaniem liści. Mamy na myśli dęby i graby. które zachowują zeschnięte liście przez całą zimę, pozbywając się ich dopiero na wiosnę. Stwarza to niekiedy ciekawe, a niekiedy niepokojące wrażenie (gdy liście szeleszczą na wietrze), a korzyść praktyczna jest taka, że drzewa te można wykorzystywać jak iglaki - w charakterze parawanów, osłaniających wnętrze ogrodu. Taką właśnie funkcję może spełniać w zimie żywopłot z grabu. rodzinny || Jesienny urok kolorowych liści ii || J, ...pięknie się przebarwiają, * a kiedy liście opadną, widać ciekawie pobrużdżoną korę ...osłoni nas przez całą zimę, ponieważ zeschnięte liście nie -opadają, utrzymując się na gałęziach do wiosny § 12 rodzinny zwierze*';' Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 ZDROWIE Pielęgnacja świnek morskich Te sympatyczne gryzonie lubią kąpiele. Byle nie za często Świnki morskie, trzymane w czystych klatkach lub terrariach nie potrzebują częstych kąpieli. Są to bowiem bardzo czyste zwierzątka, które same zadbają o higienę. Może się jednak zdarzyć, że świnka ubrudzi się w miejscach, do których nie jest w stanie sięgnąć pyszczkiem czy łapkami i w takich sytuacjach kąpiel jest niezbędna. To dość skomplikowana operacja, ale gdy świnka się przyzwyczai, z czasem nawet kąpiele polubi. Najlepiej tę czynność wy- konywać w dużej misce, ustawionej na zlewie z bieżącą wodą lub w wannie czy w brodziku. Po zmoczeniu sierści letnią wodą, namydlamy zwierzątko używając specjalnego, delikatnego szamponu dla świnek morskich, a następnie bardzo dokładnie spłukujemy mydło, a świnkę dokładnie wycieramy. Pamiętajmy, by nie stosować kąpieli zbyt często, bo mogą one prowadzić do wysuszenia i podrażnienia skóry naszych małych ulubieńców. Hodowla Nie samą zieleniną żółw żyje. Karmienie naszych gadów Lądowe żółwie, najczęściej hodowane w naszych domach, to zwierzęta roślinożerne. W diecie żółwi greckich czy stepowych powinny dominować rośliny. Jednak nie tylko. Monotonny pokarm może prowadzić do różnego rodzaju schorzeń. Pamiętajmy więc o tym, by naszym gadom dostarczać takich składników, które są niezbędne. Są również takie rośliny, których trawienie jest dla żółwia kłopotem. Należą do nich przede wszystkim owoce, które powinny znaleźć się w diecie jedynie w małych ilościach. Istotne jest również podawanie żółwiom białka. W naturze wzbogacają swoją dietę owadami czy jajkami. W domu również możemy podawać im suszone owady (dostępne w sklepach zoologicznych) lub białko jajka. Oczywiście, taki pokarm musi być jedynie uzupełnieniem diety roślinnej. Składniki białkowe są jednak niezbędne do prawidłowego rozwoju naszego zwierzaka. Nie samą zieleniną przecież żółw żyje. "f / Pies z alergią, czyli jak sobie poradzić w takiej sytuacji? Nie tylko ludzie miewają uczulenia. także nie są od nich wolne * Alergie dotykają zwierząt równie często jak ludzi. Trzeba wiedzieć, jak im przeciwdziałać Z życ ia zwierząt Marcin Kowalski redakcja@prasa.gda.pl udzie często mie- Iwają alergie wynikające z kontaktów ze zwierzętami. Uczulenie na sierść jest chyba najbardziej powszechne. Mało osób jednak zdaje sobie sprawę z tego, że i zwierzęta są wrażliwe na różnego typu uczulenia. Skutkuje to chorobami, złym samopoczuciem, anieleczona i zlekceważona alergia może być groźna. U ludzi alergie wywołują przeróżne objawy, ale do najczęstszych należą wysypki, obrzęki czy problemy z oddychaniem. U zwierząt objawy są trochę inne, dlatego też można łatwo je przegapić. Pies, który jest alergikiem, ma w momencie zetknięcia z alergenami silnie zaczerwienioną skórę, mogą na niej pojawiać się krwawe grudki. Chory pies może również łzawić mocno, mogą również pojawić się wysięki z nosa. Psy mogą być wrażliwe na te same substancje, które wywołują uczulenia u ludzi. Są to więc pyłki roślin, kurz, kontakt z roślinami kwitnącymi. Psy mogą również chorować na alergie kontaktowe. Najczęściej spotykane jest pchle zapalenie skóry, które wywołuje pchla ślina. Objawy nie są trudne do zauważenia: w miejscach, które pies drapie, czyli okolicy krzyżowej czy okolicy ogona i szyi, pojawiają się krwawe wrzody, a sierść zaczyna wypadać. Z kolei w miejscach słabo owłosionych skóra staje się wrażliwa, a nawet może pękać. Alergię kontaktową może wywoływać wiele czynników. Brudne posłanie, betonowa podłoga (zawierająca bardzo wiele ciężkich metali, takich jak nikiel, chrom czy kobalt), nieodpowiednie plastikowe lub gumowe obroże mogą wywoływać chorobę. Najczęściej jednak psy chorują na alergie pokarmowe. Dlatego też musimy bacznie obserwować, jak nasz pies reaguje na podawany pokarm. Nie próbujmy wielu eksperymentów! Alergie pokarmowe objawiają się w pierwszych miesiącach życia. Jeśli u naszego kilkumiesięcznego szczeniaka, którym się odpowiednio opiekujemy, zauważymy cią-głe drapanie się, może to być spowodowane właśnie alergią. Zdarzają się jednak i takie przypadki, gdy uczulenie pojawia się u starszych, nawet sześcioletnich zwierząt. Uczulające dla psów mogą być pokarmy zawierające białka: mleko, ryby, soja, ryż, ziemniaki, podroby wieprzowe i wołowe oraz rozmaitego rodzaju gotowe przysmaki, zawierające składnik mocno przetworzone. Zdarza się, że przyczyną alergii jest również mięso drobiowe. Objawy są bardzo groźne i niepokojące. Należą do nich utrata wagi, utrata samopoczucia, brak chęci do zabawy czy nawet do spacerów. Na szczęście alergie są dość łatwe do wykrycia przez weterynarza. Najczęściej stosuje się badanie biorezonansem, po przeprowadzeniu którego otrzymujemy dość pełną listę składników pokarmowych, które wywołują alergię. Zastosowanie odpowiedniej diety (o tym obok) pozwoli naszemu pupilowi powrócić do pełni zdrowia i sprawnoś- ci. PRAKTYCZNE PORADY Odpowiednia dieta dla zwierzaka chorego na alergię pokarmową to podstawa. Nie warto na niej oszczędzać Czy to prawda, że alergikami są najczęściej psy rasowe? Niektóre psy wykazują większą podatność na alergie niż inne. Nie można generalizować, ale z badań wynika, że najczęściej alergie atakują przedstawicieli takich ras jak owczarek niemiecki, bokser, golden retriever, bulterier, west highland, white terier, mops czy buldog. Dlatego też właściciele takich psów powinni zwracać baczniejszą uwagę na swoich pupili. Dieta eliminacyjna. Co to takiego? Gdy weterynarz zdiagnozuje alergię pokarmową u naszego psa, powinniśmy zastosować dietę eliminacyjną. Polega ona na tym, że przez kilkanaście dni podajemy psu jedynie gotowaną jagnięcinę i ryż, czyli produkty bardzo rzadko uczulające. Po tym czasie dołączamy dopiero kolejne składniki, a jeśli pies zaczyna źle reagować na któryś z nich, natychmiast go eliminujemy. Czy istnieją gotowe pokarmy dla alergików? Alergie wśród zwierząt, głownie z powodu wzrostu świadomości ich właścicieli, stały się dość sporym problemem. Dlatego też bez problemu kupimy specjalne pokarmy, których skład jest bezpieczny dla chorych zwierząt. W sklepach znajdziemy zarówno pokarmy suche, jak i mokre. Karmy takie zawierają najczęściej hydrolizowane białka (poddane specjalnemu procesowi, w trakcie którego proteiny stają się tak małe, że nie są w stanie wywołać reakcji alergicznej). Warto takie karmy wypróbować. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 13 ADOPTUJEMY KOTA Małgorzata Romanowska redakga@polskapress.pl Kot w domu to nowy członek rodziny, za którego bierzemy całkowitą odpowiedzialność i któremu będziemy musieli podporządkować wiele aspektów życia. Tanim podejmiemy decyzję o zaproszeniu kota do naszego domu i życia, warto na początku zadać sobie kilka pytań, szukając za i przeciw. Warto więc zastanowić się, czy nasz temperament i tryb życia jest odpowiedni dla kota? Czy mamy warunki do tego, by z nami mieszkał? Czy dzieci są na pewno na jego obecność przygotowane, czy nie zrobią mu krzywdy, czy nie pojawi się alergia na zwierzę? Jak długo w ciągu dnia będzie przebywał sam? Co zrobimy z nim w czasie wakacyjnych wyjazdów? To tylko kilka z odpowiedzi, jakie musimy uzyskać, zanim podejmiemy decyzję. Jeśli jednak świadomie zdecydujemy się na adopcję kota, zyskamy przyjaciela na kilkanaście lat. Koty czują nasz nastrój, bo potrafią wyczuć napięcia w naszym ciele. Potrafią rozluźnić dziecko, uczą odpowiedzialności. Skąd wziąć kota? Można go wziąć z ulicy, ze schroniska, od zaprzyjaźnionej osoby czy rodziny albo z hodowli. Każde z tych źródeł ma swoje plusy i minusy. Kot uliczny jest dziki i nie musi chcieć mieszkać z człowiekiem. Jeśli weźmiemy takiego ulicznika, musimy się przygotować na długi okres oswajania. Może się też okazać, że to kot, który komuś zaginął i jego właściciel go szuka. Jeśli zdecydujemy się dać dom ulicznemu kotu, musimy od razu zadbać c wykonanie podstawowych badań - morfologia krwi, biochemia oraz test FeLV/FIV (wirus białaczki kotów oraz kociego HIV), rozmaz krwi i jonogram. Nie zapom- Nawet bardzo łękfłwe i nieufno koty w nowym domu przy troskliwym opiekunie odzyskują radość żyda Zwierzęta przed trafieniem do schroniska często były wcześniej krzywdzone, zaniedbywane. To ma wpływ na ich zachowanie, ale nie na charakter. Dobra opieka, troska i uczucie mogą sprawić, że z nieufnego i wycofanego osobnika adoptowany kot stanie się największym przyjacielem nijmy o sterylizacji lub kastarcji. Kot ze schroniska został już zabrany z ulicy (często to żywa „zabawka", która się komuś znudziła). Kot jest już zaszczepiony i odrobaczony, często wykastrowany/wyste-rylizowany oraz zaczipowany. Nie zawsze ma zrobione badania, więc przy zabieraniu takiego kota należy wypytać, czy i jakie badania miał robione i poprosić o kopię wyników z odnotowaniem tego w umowie adopcyjnej. Niezależnie od dołączonych wyników, i tak musimy udać się na przegląd ogólny do weterynarza. Kot z hodowli rasowy zawsze ma rodowód (bez tego dokumentu zakłada się, że nie jest rasowy). Zazwyczaj jest zdrowy, a w umowie kupna-sprzedaży często jest zapis o stanie jego zdrowia i braku chorób. Zwykle mamy również wsparcie po zakupie kota w zakresie udzielania porad. Przed zakupem kota z hodowli dobrze jest odwiedzić np. stronę Felis Polonia (Polska Federacja Felinolo-giczna), aby trochę się zorientować, jak kupić kota rasowego, a nie „o wyglądzie rasy" lub ze sfałszowanym rodowodem. Jeśli zależy nam na kocie danej rasy, to korzytajmy z ofert hodowcy, trzeba jednak wcześniej poszukać opinii o hodowli. Hodowca z do- brej hodowli jest zrzeszony w stowarzyszeniu lub klubie, który należy do międzynarodowych organizacji, ma wiedzę o hodowanej rasie (lub rasach) i każdy kot otrzymuje rodowód. Jeżeli wystarczy nam dachowiec, wybierzmy kof a ze schroniska, fundacji, domu tymczasowego czy prywatnej osoby, ratującej takie koty. Dlaczego warto wybrać kota ze schroniska? W polskich schroniskach znajduje się ok. 100 tys. porzuconych zwierząt - wynika z danych Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Większość to psy, ale sporą część stanowią koty - starsze bywają oddawane przez opiekunów, a kocięta porzuca się zaraz po urodzeniu, bo nieodpowiedzialny opiekun nie wy-sterylizował ich matki. Wolno żyjące koty odławiane są też przez służby miejskie. W każdym schronisku w kodami przebywa do kilkudziesięciu kotów. To zwierzęta terytorialne i źle znoszą tego typu warunki. Pobyt w schronisku to dla kota ogromna trauma. Koty, wbrew powszechnej opinii, przywiązują się do ludzi i najlepiej czują się w ich towarzystwie. Długi pobyt w schronisku, gdzie mają jedynie ograniczony kontakt z wolontariuszami, wpływa bardzo źle na ich psychikę - robią się apatyczne, wycofane, a z czasem zaczynają bać się człowieka. Na szczęście nawet bardzo lękliwe zwierzę w nowym domu i pod troskliwą opieką odzyska radość życia. Kociak czy dorosły? W schroniskach dorosłe koty dłużej czekają na domy, choć coraz częściej chcący adoptować kota świadomie wybierają dorosłego. Dorosły kot jest jak otwarta książka -dokładnie wiadomo, jaki jest - czy lubi inne koty, czy nie boi się albo nie atakuje psów, czy lubi się przytulać, czy akceptuje ruch i hałas robiony przez dzieci. Potrafi też -zdecydowanie bardziej niż maluch - kontrolować swój temperament. Jeśli trafił do schroniska, bo porzucił go dotychczasowy opiekun, najprawdopodobniej jest nauczony czystości i funkcjonowania w domu. Można wziąć też pod uwagę fakt, że po 5- roku życia koty są mniej niż kociaki zagrożone śmiertelnymi chorobami - FIP czy panleukopenią. Ale za to mogą mieć problemy z zębami, nerkami. Ci, którzy boją się, że dorosły osobnik trudniej przy wyka do nowego otoczenia, powinni pamiętać, że to raczej kwiestia charakteru niż wieku kota. Dorosły kot tak samo jak maluch zwiąże się ze swoim opiekunem. Jak się przygotować? Koty potrafią reagować na swoje imię, uczą się, co im wolno, a czego nie, ale nie da WARTO WIEDZIEĆ PROCEDURY ADOPCYJNE • Kota może adoptować wyłącznie osoba pełnoletnia. • Wstępem do adopcji kota powinny być: rozmowa z przyszłym opiekunem (telefon lub e-mail) oraz wizyta przedadopcyjna. Rozmowa dotyczy m.in. żywienia, opieki weterynaryjnej, sterylizacji, zabezpieczeń w domu. • Adoptujący podpisuje umowę adopcyjną ze schroniskiem .fundacją/st owarzyszeniem. • Koty oddawane są (a przynajmniej powinny, jeśli schronisko ma środki finansowe): odrobaczone, zaszczepione, wysterylizowane / wykastrowane (jeśli są w odpowiednim wieku), zaopatrzone w książeczkę zdrowia. się go wytresować. Nie podporządkuje się też człowiekowi w takim stopniu jak dobrze wychowany pies. W schronisku przypomną nam o tym, gdy będziemy szukać kota dla siebie, pomogą też poznać charaktery poszczególnych zwierzaków. Jeśli w domu już jest kot, trzeba będzie zadbać, by miał aktualne szczepienia, a po zaszczepieniu trzeba odczekać co najmniej dwa tygodnie, zanim pojedzie się do schroniska po nowego kota. To da domowemu kotu czas na zyskanie odporności na ewentualne wirusy, które może „przynieść" ze sobą nowe zwierzę. Generalnie koty wydawane do adopcji ze schroniska są zdrowe, choć - jak przypominają „kociarze" -bywa, że zwierzę bardzo długo ukrywa chorobę. Mogą też już w domu ujawnić się u nich choroby - stres, osłabienie organizmu. Mogą też wystąpić dolegliwości typowe dla dużych skupisk kotów - np. świerzb uszny (niezaraź-liwy dla ludzi), koci katar (dobrze i dość szybko leczący się pod opieką domową) czy za-robaczenie. Pamiętajmy o tym, że zwierzęta przed trafieniem do schroniska często były wcześniej krzywdzone, zaniedbywane. To ma wpływ na ich zachowanie, ale nie na charakter! rodzinny gwiazda Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 Wojciech Mecwaldowski najlepiej odpoczywa, uldadając klocki lego nowił zostać WOJCIECH MECWALDOWSKI Polski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Urodził się w 1980 roku. Wychowywał się w Kłodzku, gdzie skończył liceum konserwacji i renowacji zabytków architektury. Chociaż przed maturą nigdy nawet nie był w teatrze - postanowił zdawać do szkoły aktorskiej. Dwukrotnie odrzucono go w Łodzi, ale we Wrocławiu zdał egzamin. Na trzecim roku zagrał w Teatrze Polskim w sztuce „Azyl" według Maksyma Gorkiego w reżyserii Krystiana Lupy. Po studiach dostał etat w tymże teatrze - ale grał tylko przez kolejne trzy lata. Potem przeprowadził się do Warszawy i rozpoczął karierę kinową i telewizyjną. Do dziś zagrał prawie setkę ról drugoplanowych. Krytykę zachwycił występami w „Dziewczynie z szafy" Bodo Koxa i „11 minutach" Jerzego Skolimowskiego. Telewizyjni widzowie znają go z takich seriali, jak „Usta usta", „Przyjaciółki" czy „Druga szansa". Paweł Gzył p.gzyl@gk.pl ytułowym bohaterem filmu „Juliusz" jest upo-rządkowany nauczyciel plastyki, którego głównym problemem w życiu jest ojciec -nieustająco imprezujący artysta malarz. Kiedy senior przeżyje drugi zawał serca, a mimo to odmówi zmiany stylu życia, Juliusz będzie musiał znaleźć sposób na to, by wpłynąć na jego zachowanie. Tak zaczyna się nowa polska komedia, w której główną rolę odtwarza Wojciech Mecwaldowski. Będziemy mogli oglądać ją w kinach już od najbliższego piątku. Dzięki „Juliuszowi" znany z drugoplanowych ról aktor wreszcie pokazuje pełnię swych możliwości. - Kiedyś Daniel Olbrychski powiedział, że aktor wychodząc na scenę, powinien być jak bokser, który staje na ringu - musi wiedzieć, że jest najlepszy. I nie chodzi tu o pychę czy egoizm, tylko 0 świadomość, że jest się przygotowanym do roli najlepiej jak to możliwe i że w danym momencie jest się najlepszym przed samym sobą. Gdy zdałem sobie sprawę, że to działa, zrozumiałem, że warto poświęcać temu czas 1 pracować, by było jeszcze lepiej - zapewnia aktor w „Plejadzie". *** Jego dziadek miał w Kłodzku zakład fotograficzny. Założył go zaraz po wojnie - a pracowała w nim także jego babcia, a potem nawet ojciec. Nic dziwnego, że i on przejął od dziadka pasję do robienia zdjęć. Mały Wojtuś szczegól-• nie upodobał sobie asystowanie przy fotografowaniu pięknych kobiet. Być może wpływ miało na to pewne wydarzenie z dzieciństwa. - Jak miałem 8 lat, na werandzie znalazłem gazetę typu „Playboy", w której zobaczyłem pięknie zbudowaną, nagą kobietę w dżungli. Nie „Gdy miałem pięć lat, mama zapytała: „Wojtuś, a kim ty będziesz?". A ja, że aktorem. Nie wiem, dlaczego tak powiedziałem, po prostu wiedziałem" - opowiada dzisiaj Wojciech Mecwaldowski mogłem wyjść z podziwu. Nagle na werandę wszedł mój tato i usiadł przy mnie. Wziął bez słowa pismo, położył na swoim lewym kolanie i zaczął w ciszy ze mną oglądać. Każda przerzucana przez nie- go strona jak cegła uderzała w moje prawe kolano. Myślałem, że się posram ze strachu. W połowie oglądania powiedział: „Podziwiaj synu piękno kobiety". Obejrzeliśmy w ciszy do końca, zamknął i wy- szedł - wspomina aktor w „Playboyu". Mały Wojtuś był spokoj nym dzieckiem. Najbardziej lubił wchodzić pod stół i wpatrując się w jeden punkt trwać tak bez ruchu przez kolejne minuty. Rodzice mu w tym nie przeszkadzali, bo wiedzieli, że wyrośnie z tych dziwacznych medytacji. I tak się stało. *** Jako nastolatek zachwycił się koszykówką - i został... dresiarzem. Chodził cały czas w dresie, a zeszyty i książki szkolne nosił w reklamówkach Big Stara czy Mustanga. Z czasem odkrył w sobie jednak inną pasję. - Od zawsze chciałem być aktorem. Jako dzieciak uczyłem się płakać na zawołanie. Albo w łazience, trzymając w ręce szampon mamy, udawałem, że właśnie odbieram jakąś nagrodę - niekoniecznie Oscara. Często po obejrzeniu filmu szedłem do kibla, żeby odegrać scenę, która mi się spodobała. Po pewnym czasie nauczyłem się nie tylko płakać na zawołanie, ale też i wymiotować - opowiada w „Playboyu". Kiedy zgłosił się do polonisty z prośbą o przygotowanie do egzaminu aktorskiego -nauczyciel wyśmiał go przed klasą. Chłopak zawziął się jednak i postanowił sam przygotować odpowiednie teksty. Na egzaminie w Łodzi znani aktorzy zasiadający w komisji powiedzieli mu, że kompletnie się nie nadaje na aktora. Cóż było robić - zapisał się do szkoły BHP i przetrzymał rok. Po dwunastu miesiącach historia powtórzyła się: ponownie odrzucono go w Łodzi. Postanowił wtedy zdawać do Wrocławia - i tam się udało. Cztery lata później ci, którzy byli w łódzkiej komisji wręczyli mu nagrodę na Festiwalu Szkół Teatralnych. - Zdając do szkoły teatralnej, nie wiedziałem, kim jest Lupa. Po prostu nie interesowałem się teatrem. Byłem dresiarzem po szkole budowlanej, który nie miał aspiracji, żeby myśleć o sztuce. Było mi to kompletnie obce. Gdy dowiedziałem się, że zagram u Lupy, byłem w szoku. To był rzeczywiście przełom. Tym bardziej że studiowałem wtedy dopiero na trzecim roku -opowiada w „Plejadzie". W naturalny sposób po skończeniu studiów Wojtek trafił do wrocławskiego teatru. Ponieważ ciągle dostawał takie same role, zwolnił się po trzech latach. Znajomi pukali się w głowy - ale on wiedział swoje. Przeprowadził się do Warszawy i dostał rolę w telewizyjnym serialu „Usta usta" i teatralnym spektaklu „Fredro dla dorosłych mężów i żon". To sprawiło, że z tygodnia na tydzień stał się rozpoznawalny. Nie wybrał jednak takiej samej drogi jak wiele jego koleżanek czy kolegów - i nie został celebrytą. - Kiedy miałem w życiu bardzo trudny okres i dostawałem propozycje prowadzenia imprez za ogromne pieniądze, powiedziałem mojej agentce, że przepraszam, ale nie chcę tego robić. Wolałem wgryźć zęby w ścianę i przeczekać zły moment, niż zgodzić się na coś, po czym nie będę umiał spojrzeć na siebie w lustrze. Zawsze chciałem robić zawodowo tylko to, co naprawdę mi się podoba, co czuję - deklaruje w „Gazecie Wyborczej". Najtrudniejszą rolę zagrał w filmie „Dziewczyna z szafy". Krytycy docenili jego poświęcenie, ale on, jak sam mówi, aż trzy lata nie mógł się pozbierać. Odmówił wtedy wielu reżyserom ciekawych propozycji. Wziął się w garść dopiero wtedy, ldedy odezwał się do niego sam Jerzy Skolimowski z propozycją zagrania specjalnie napisanej dla niego roli. Występ w „n minutach" przyniósł mu kolejne splendory. Po sukcesach Wojtek odpoczywał w nietypowy sposób -malując obrazy albo... układając klocki lego. - Kiedy miałem parę lat, mówiłem sobie, że jak będzie mnie jako dorosłego stać, to sobie kupię takie klocki. Kilka lat temu pojechałem po nie do Niemiec. Wziąłem ich tyle, że na miejscu wprost zapytali, czy otwieram w Polsce sklep. Cały bus miałem załadowany klockami, za które mógłbym kupić świetną furę, ale wolę klocki - śmieje się w Onecie. Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 rodzinnyfelietony/recenzje 15 PAMIĘĆ BYWA NIESPRAWIEDLIWA. A PRZECIEŻ NIC NIE JEST TYLKO CZARNE AimaCzemy-Maredta anna.marecka@polskapress.pl Tydzień temu powspominaliśmy z Mareckim szkolne lata. Bez intencji, żeby komuś sprawić przykrość, ale wyszło, jak wyszło. Poniżej list stałej Czytelniczki ..Głosu" ze Słupska, którą bardzo od lat cenimy i zawsze bierzemy jej opinie pod uwagę. Mamy nadzieję, że pozostanie z nami mimo różnicy zdań. Czytam wasze felietony z zainteresowaniem. Czasem są to mądre, okraszone nutką ironii słowa. Lekkie, do czytania. Lubię was. Ale ostatni felieton pt. „Wspomnienia niebieskiego (mocno już dojrzałego) mundurka" bardzo mnie zaskoczył. Nie byłam oburzona, ale raczej zniesmaczona. Z okresu szkolnego wybraliście „smaczki", niestety, do was niepodobne. Zastanawiam się, dlaczego po wielu latach edukacji zostały wam w pamięci: bicie dzieci, rzucanie kluczem, rzyganie do zupy, wszy, wszędobylski brud i niesprawiedliwość nauczycieli zawyżających oceny ośmioklasistom starającym się o dalszą naukę w liceum (zapomnieliście, że trzeba było zdawać egzamin, bez względu na pochodzenie lub status rodziców). Cóż to za piękny prezent dla nauczycieli z okazji rozpoczęcia roku szkolnego! Niech się cieszą. Piękny gest, nie powiem. Mam 80 lat i za sobą prawie 40 lat pracy nauczycielskiej. Zastanawiam się, dlaczego do tej pory moi uczniowie przyprowadzają do szkoły swoje dzieci, dziękują i wspominają chwile spędzone w szkole i wśród rówieśników, i „niedobrych" nauczycieli. Po co wra- Imię Nazwisko @com.pl cać do tych „smutnych" czasów, napiszcie o współczesnej szkole, może się pośmieję! Zofia Korczynska-Sznibka Pyta Pani, dlaczego zostało nam w pamięci tak dużo złego. Sami się zastanawiamy, bo przecież... Możemy wymienić wielu wspaniałych nauczycieli, których spotkaliśmy jako uczniowie, a potem jako rodzice uczniów. Wśród znajomych mamy belfrów i są mistrzami w swoim zawodzie. Na co dzień z ochotą opisujemy też cudnych nauczycieli, którzy są nowatorscy, pełni pomysłów i pasji. A jednak, gdy przyszło do wspomnień, to ciemne strony nasunęły się same. Może za parę lat ten okres będziemy widzieć tylko jako sielankę, ale widać na to jest za wcześnie. Baba jeszcze w czasie, gdy maturę zdawał nasz młodszy syn, miała senne koszmary z matematykiem z liceum w roli głównej. A przecież oboje byliśmy dobrymi uczniami. Przeciwnie natomiast zapamiętaliśmy studia w Poznaniu - był to dla nas czas rozwoju, spotkań z fascynującymi pedagogami, jeden z najwspanialszych okresów w życiu. A Baba może to samo powiedzieć jeszcze o szkole muzycznej w Słupsku. Choć spędziła w niej setki popołudni, nigdy nie żałowała tego czasu. Tyle tłumaczeń. Rozumiemy przy tym Pani emocje: też tak czujemy, gdy uogólnia się na dziennikarzy opinię powziętą po lekturze brukowców. Ps. W przypadku naszych roczników do liceum obowiązywał konkurs świadectw, nie egzamin. Na kanale NatGeoWild Odkryj prawdziwą girl power. „Bohaterki świata zwierząt" Życie w otoczeniu dzikiej natury to z kooiecego punktu widzenia: mordercze strategie przetrwania, wysublimowane gry godowe i macierzyństwo ekstremalne. Tu nie ma miejsca na słabość. Matczyna czułość powiązana jest z ciągłą walką o bezpieczeństwo maluchów i troską o ich przetrwanie. Nie bez powodu utarł się zwrot „walczyć jak lwica". W „Bohaterkach świata zwierząt" zobaczymy lwice w akcji i dowiemy się, jak bro- nią potomstwa i polują, by wykarmić rodzinę. Poznamy też m.in. niedźwiedzice, wilczyce i gepardzice. W ich świecie panuje równouprawnienie, a samice chętnie przejmują dowodzenie. Czy stado pod kobiecą władzą zachowuje się inaczej niż z samcem alfa na czele? „Bohaterki świata zwierząt" - premiera we wtorek, 18 września, o godz. 18 na kanale Nat Geo Wild. (MARA) m Ugotuj mi tato TOMASZ I JOANNA JAKUBIAK Tomasz Jakubiak jest kucharzem. Joanna Jakubiak zajmuje się prowadzeniem agencji opiekunek. Wspólnie rodzeństwo Jakubiaków postanowiło napisać książkę, która rozwiąże problem spędzający sen z powiek wielu ojcom -co i jak przygotować swojemu dziecku do jedzenia, żeby zjadło ze smakiem i otrzymało wszystkie składniki, których potrzebuje młody organizm. To zbiór przepisów na śniadania, obiady, kolacje, słodkie przekąski, świeże soki, a nawet zdrowsze wersje popularnych fast foodów! Świetny pomysł, ładnie wydane, i proste. Tatusiowie mogą te posiłki przygotować wspólnie ze swoimi dziećmi. (MARA) Kobiety wywiadu PRZEMYSŁAW SŁOWIŃSKI Uwodzicielskie i niebezpieczne. W półmroku buduarów wyciągały sztabowe tajemnice od kochanków, skakały ze spadochronem, skutecznie operowały bronią. Ryzykowały życiem, a często i je traciły, dla swoich ojczyzn albo dla obcych wywiadów. Poznacie historie nie tylko sławnych szpiegów, jak Mata Hari i Krystyna Skarbek, czy współczesnej rosyjskiej agentki działającej w USA -Anny Chapman. Dowiecie się, że o kolaborację z Niemcami w czasie n wojny światowej była oskarżana sama Coco Chanel. Opowieści z tej książki to gotowe scenariusze dobrych filmów sensacyjnych. Gorąco polecam. Można się zaczytać. (MARA) Metoda wodna JOHN IRVING JOHN FredTrum-per, noto-IRYING ryczny kłamca, ma problemy zmoczowo-dem. Uro- MhlOUA . wodna log proponuje mu cztery terapie do wyboru. Trzy - abstynencję alkoholową, seksualną i operację - Fred odrzuca, więc pozostaje mu „metoda wodna". Są też inne problemy - naszemu bohaterowi wali się związek i ma on kłopot z tłumaczeniem poematy z języka staro-dolno-nordyckiego. Irving to mistrz opowiadania, zaskakiwania i gmatwania. Czasem ma się wrażenie chaosu, ale ja się w tych jego zawijańcach w końcu łapię. Nieodmiennie podoba mi się jego poczucie humoru i sarkazm. Historię Freda pseudonim Blagier, nieudacznika życiowego, przeczytałam z przyjemnością. (MARA) Kuba JAKUB BŁASZCZYKOWSKI I MAŁGORZATA DOMAGALIK Pierwsza ijedyna biografia gwiazdy futbolu. Obarczony brzemieniem nie-wyobrażal-nej tragedii z dzieciństwa, dotąd niechętnie mówił o swojej przeszłości. Teraz przerywa milczenie i w przejmująco szczerych rozmowach opowiada dziennikarce o sobie, o trudnym dzieciństwie, o tragicznej śmierci matki, o buncie dorastania i mozolnym pokonywaniu demonów z przeszłości. Dzieli się przemyśleniami, jak radzić sobie z przeciwnościami losu, pokonywaniem stereotypów, jak nie zgubić siebie w świecie mediów i o blaskach i cieniach piłkarskiego życia. O Błaszczy-kowskim mówią także jego najbliżsi, przyjaciele, piłkarze z BVB, trenerzy. (MARA) ZDOBĄDŹ KSIĄŻKĘ. WYSYŁAJĄC SMS Dla naszych czytelników mamy egzemplarze książek: „Kobiety wywiadu" Przemysława Słowińskiego (wydawnictwo Fronda), „Kuba" Jakuba Błaszczykowskiego i Małgorzaty Domagalik (Buchmann), „Ugotuj mi, tato" Tomasza i Joanny Jakubiak (Edipresse) oraz „Metoda wodna" Johna lrvinga (Prószyński i S-ka). Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło (odpowiednio, jeden SMS to jedno hasło): WYWIAD, KUBA, GOTUJ, METODA. Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT. Czekamy do północy z poniedziałku na wtorek. O książkach „Kobiety despotów" i „Kobiety wywiadu" opowiadam w 109. odcinku wideobloga Anki Czytanki. Znajdziecie go na www.gp24 w sekcji wideo - blog o książkach. Zapraszam do oglądania Anna Czerny-Marecka Co zrobić, gdy nastolatka nie ma chłopaka Wszystko, co musisz wiedzieć o swoim dziecku, aby imi pomóc radzić sobie wśród rówieśników Wychowane BognaSkand Warto pamiętać, że dla nastolatków często to. jak reagu}e fcti środowisko, jest ważniejsze niż ta co myślą o sprawie rodzice. Moja Kaśka płacze -zwierzyła się mi moja przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki. - A co się stało? - spytałam. - Okazuje się, że Kaśka martwi się, że wszystkie jej koleżanki przyjechały z wakacji z chłopakami, jedna na- wet z dwoma, a Kaśka nie ma chłopaka - opowiedziała. - A dlaczego Kaśka nie ma chłopaka? - dopytywałam. - Ona mówi, że nie ma chłopaka, bo była na takich wakacjach, gdzie żaden fajny chłopak się jej nie napatoczył - stwierdziła moja przyjaciółka. -1 do tego Kaśka mówi, że nie ma chłopaka przeze mnie. - Jak to przez ciebie? -spytałam zaciekawiona. - Bo to moja wina, że ona pojechała do cioci na Mazury, zamiast na obóz w góry. Na tym obozie mogłaby spotkać kogoś ciekawego, a na Mazurach miała tylko koleżanki -odpowiedziała. -1 teraz nie ma się z kim pokazać koleżankom. - A więc o to chodzi! - niemal krzyknęłam z zachwytu. - Kaśka nie rozpacza z powodu, że w ogóle nie ma chłopaka, tylko raczej dlatego, że nie ma się z kim pokazać! - Na to wyszło - stwierdziła mama 15-latki. - Nie ma problemu -stwierdziłam. - Mam pomysł, jak temu zaradzić. - Naprawdę? - ucieszyła się moja przyjaciółka i od razu zapytała, jaki to jest ten pomysł. - Namówię swojego syna, aby poszukał jakiegoś fajnego kolegi, aby ten razem z Kaśką przeszedł się gdzieś po ulicach, aby twoja córka mogła swoim koleżankom pokazać, że też ma chłopaka. Tylko zapytaj się Kaśki, po jakich ulicach mają się przechadzać i gdzie się pokazać. - To nawet całkiem sprytne - odparła mama Kaśki i od razu poszła do Kaśki, aby się zapytać, jak jej się taki pomysł podoba. Kaśce się spodobał. 16 rodzinny krzyżówka Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 8-9.09.2018 „Były to jedne z najlepszych wakacji w moim życiu, bo nigdy wcześniej nie poświęciłam tyle czasu sobie, rodzinie, rodzicom, no i przecie wszystkim dzieciom. Nigdy nie spędziliśmy tak długich wakacji razem (...). Agnieszka Hyży (Popielewicz), żona piosenkarza, prezenterka Polsatu o tegorocznym letnim wypoczynku Krzyżówka panoramiczna zachwalanie towaru w siana przez panny r~ walne w firmie podstarzały Casanovą zna ludzkie ciało ozdobne szycie zdmuchiwana z piwa główna część roweru r~ nieżyt -> popularna gra w karty C~ do wygrania na loterii r~ część stołu rezerwa w zawe-szeniu kochał Julię grecki bohater spod Troi łysina w lesie druga w pociągu domena Tyma gazecie - i ł ł l i \ ł zdobią spodnie -*■ \ 9\ ł 12 dawna złota moneta mieszka w Dallas U 3 uno lub panda 14 ryba morska • 13 ł unosi się nad łąką - docenia urodę tworzy zielony kobierzec - zapora -*• upalne greckie forum rozwarty górna granica, pułap pudełko na klisze - l opium 4 i uznany pisarz - 1 23 mieszka w Bagdadzie podobieństwo - 1 pisał o Tomku Sawye-rze <łia atlety", film stolica Rwandy altówka miłosna Jacek, pomyk w kancelarii premiera - 8 sport na macie broń szeryfa szef filmowej akademii nieuk, ignorant Kupido 15 rodzicielka i ł i ł kroniki^ roczniki przywidzenie senne - ł I . 29 drzewo na syrop U i ł „oczy" pilota 11 związek chemiczny - ł sina dla kocha-sia koszykarze z Włocławka gruby kij modra lub bogatka nie każdy śmieszy rodzaj twardej smoły ł gra z gumowym kółkiem - rodzaj bicza ł przyjęcie dra VIP-ów 7 wróg Cezara hałas U i ł polska kawa zbożowa - 28 lasso ł dawny patrol wojskowy l bawół indyjski zdarta miotła film Wajdy - 19 potocznie 0 szefowej osoba chora j?sy-. chicznie krzywo-nosy ptak ł 24 Alan, aktor z filmu „M.A.S.H - i rodzaj żagla udaje skórę miś z Australii groźna choroba zakaźna mieszka w Bilbao - i dodatkowy mecz miękki, lekki metal - \ \ kamienna u po-kerzysty masońska U i \ ojczulek i osad na ściankach silnika miara gruntów ranczera chciała krokodyla od Papkina r ł 22 rodzaj fryzury łowna kuzynka siewki - 2 i polska brandy - \ l ł mieszkańcy kraju 5 zastój w gospodarce czerwony na polu poroże jelenia zna się na stawianiu pieców owocowa lub warzywna zagon zboża Fallaci - 20 duchowieństwo - ł i ł faworyt VIP-a głębia obrazu rzeka w Reczu U ł ł naczynie z uchem noga potocznie - \ wielki wąż dusiciel - i 1 wieżowiec pulpit w studiu radiowym festyn ludowy smakosze czereśni tlenowy dla płetwonurka L ł wafel z lodami - 18 ukochana Shreka 6 składana na ołtarzu kuzynka lamy pomor U l i 21 i pretensja, żal — 1 jasność cienki przewód jar-mułka, krymka U l _ i elementy Tour de Pologne kakadu lub ara ' popularne imię burka . wdzięk osobisty gruby koc - \ miasto w Holandii znane z produkcji serów środek na uspokojenie - i 10 1 ojciec Wandy z polskiej legendy gaz palny ł 9 i płynie przez Rzym - i 25 przed marcem - niezbyt bystry I i 17 ułan z Węgier U 26 Nleg gwiazda filmowa - 27 stolica Senegalu - kuchenny obrus - topola czarna - uskrzydlony koń - napad rabunkowy - mocny, aromatyczny trunek - sztuczka iluzjonisty - pasie się na hali - Jeżowska. piosenkarka - 16 tajniki, seKrety - 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 I'5 16 117 18 19 20 21 122 |23 24 25 26 27 28 29 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 29 utworzą rozwiązanie - przysłowie ludowe. iNAZy»SM0Nl3d vmNAaodsoovyaoa 3iNVzViMZ0a Litery z pól ponumerowanych od 1 do 29 utworzą rozwiązanie - przysłowie ludowe. iNAZy»SM0Nl3d vmNAaodsoovyaoa 3iNVzViMZ0a