SC I 2,70 ZŁ W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 Nr indeksu 348-570 25 7 II G E O n C A l Ul 770 137 952060 Dziś w „Głosie": zaproszenia na weekendowe imprezy ENN erwca 2018 Sobota-niedziela. W sobotę otwarcie kąpieliska w Parku Trendla w Słupsku. Będą ratownicy WOPR STRONA 2 A CO JEŚLI TO TY TERAZ WYGRASZ? KUMULACJA zwianin Graj w Oprawcy z Golczewa skazani za porwanie 12-letniejAmelki. Sąd nie złagodził kary STRONA 4 Zwierzę w domu to obowiązek! strona 12 Jaką zabawkę wybrać dla psa? strona 13 Zbigniew Buczkowski jest mistrzem drugiego planu ima na to swój sposób strona 14 lici Przyszedł czas na bób. fasolkę i groszek. Polecamy przepisy na zupy i sałatki strony 7-10 i . £ Wsobotę przed Zamkiem Książąt Pomorskich premierę wystawi teatr Tęcza. STRONA 3 Drzewa i krzewy przeszkadzają kierowcom. Zasłaniają widoczność STRONA 5 Problem Pomorza: inwazyjna choroba pneumokokowa atakuje seniorów po 65. roku życia MAGAZYN RODZINNY 9770137952060 02 Druga strona Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 Pogoda w regionie dzisiaj 18°C n°c Barometr 1013 hPa Wiatr pn-zach. 3-4 km/h Uwaga przelotne opady Niedziela 20°C 12T Poniedziałek Wtorek 22°C i3°c 24°C bx to Jwaga: pogodnie i ciepło r; i Marcin Zasada m.zasada@potskapress.pl OZIS PIŁKARZE GRAJĄ, ALE W REKLAMACH Komentarz ormalni to my w tej Polsce za bardzo nie jesteśmy. Ale jakiej normalności oczekiwać, jeśli sami bombardujemy się absurdalnie sprzecznymi komunikatami. Oo Rosji nasi piłkarze lecieli ak husaria, jak Legiony Piłsudskiego i wielka chorągiew bierni Krakowskiej z Bitwy x>d Grunwaldem. Zachwyca-iśmy się profesjonalizmem kawałki, który pod mikroskopem oglądał źdźbła trawy la zgrupowaniu, a do kadry ,vziął Sławomira Peszkę, żeby niał kto klepać po plecach zwycięzców. Kiedyś o piłkarzach Rodowicz i Łazuka śpiewali piosenki, dziś, zamiast tego, podziwiamy, jak reklamują szampony, golarki, kabanosy, chrupki i tabletki do zmywarki. Sami nakręciliśmy tę spiralę bezkrytycznego uwielbienia i oczekiwań i po porażce z Senegalem próbujemy jakoś odreagować. Cały ten awans to był fuks, Nawałka jest durniem, Lewandowski to tylko lepiej opakowany Radek Majdan i co w ogóle w kadrze robi Peszko. Mamy dziś kilku piłkarzy światowej klasy. Czy jako drużyna jesteśmy lepsi niż Włosi i Holendrzy, którzy na mundial nie awansowali? Tacy jesteśmy lepsi, że gdybyśmy grali z nimi w eliminacjach, mówilibyśmy: grupa śmierci. Nie jesteśmy też aż tak słabi, żeby w niedzielę znów „odstawić Senegal". Ale jak wygramy, znów narysujemy sobie drabinkę do finału, prawda? >wieści o podróżach, udziach i przygodach N poniedziałek, 25 czerwca, Miejska Biblioteka Publiczna przy ul. 3rodzkiej zaprasza na spotkanie autorskie z Elżbietą Wisławską. Rozpocznie się o godz. 17, a poświęcone będzie podróżniczej książce emerytowanej bibliote- % •, *r4.. *. 008427397 Rodzinie, przyjaciołom, znajomym, sąsiadom szczere podziękowania za słowa współczucia oraz udział w ceremonii żałobnej śtp Winfreda Heuera składa Żona z rodziną Składamy serdeczne podziękowanie Pani Stefanii Adamskiej za pomoc w organizacji uroczystości pogrzebowej Śtp Winfreda Heuera Żona z rodziną 008426070 Składamy serdeczne podziękowania za okazane współczucie i pomoc wszystkim, którzy uczestniczyli w ostatniej drodze Ś"1"p Anny Bielskiej-Capar Pogrążona w smutku Rodzina __Prosimy o modlitwę za Zmarłą___ Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 23-24.06.2018 Akcja redakcja Drzewa i krzewy się rozrosły i wchodzą w światło jezdni Shp* Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl - Jadąc na rowerze, można zahaczyć o gałęzie rosnące tuż przy drodze. Kilka lat temu je przycięto, ale teraz ponownie przeszkadzają kierowcom-mówi pan Andrzej. Chodzi o drzewo i krzewy rosnące przy ul. Traugutta. - Problem mają rowerzyści i kierowcy samochodówjadący w kierunku ulicy Kościuszki -mówi pan Andrzej. - Na poboczu rosną wysokie krzewy i drzewa. Część roślin przez lata bardzo się rozrosła i teraz mocno wchodzi w światło jezdni, miejscami nawet ponad metr. To przeszkadza kierowcom, ale również ogranicza widoczność. Po drugiej stronie ulicy jest chodnik i nie ma drzew, więc piesi mogą się tamtędy spokojnie poruszać. Natomiast rowerzyści mają problem. Gdy kilka lat temu, niedługo przed ostatnią przycinką, jechałem tamtędy, gałąź uderzyła mnie w oko. Na szczeście wtedy gałęzie zostały przycięte i problem zniknął. Teraz trzeba zrobić to samo. Gałęzie na ul. Traugutta mają zostać przycięte Jak twierdzi, sprawę kilka dni temu zgłosił w Zarządzie Infrastruktury Miejskiej. - Pracownik, z którym rozmawiałem, zapewnił mnie, że gałęzie zostaną przycięte. Jednak choć minęło już kilka dni, nie widać tam żadnej zmiany -mówi nasz czytelnik. - Na takie prace nie trzeba mieć zezwolenia. Tu chodzi przecież o komfort i bezpieczeństwo kierowców. Jarosław Borecki, dyrektor Zarządu Infrastruktury Miejskiej, zapewnia, że konieczne prace pielęgnacyjne będą tam wykonane. - Zlecimy je specjalistycznej firmie. Drzewa i krzewy zostaną przycięte w takim stopniu, by przez kilka kolejnych sezonów nie przeszkadzały już zarówno kierowcom, jak i rowerzystom - zapewnia Jarosław Borecki.©® Strefa Biznesu magazyn menadżera" %• % ^ Dostępny już od 14 czel.'_ .. w salonach prasowych Emp* « biurze ogłoszeń „G osu1^^P^| r^ast/amy ni listy po adresem ul Henryka Pobożnego 76200 Słupsk Telefon ciy? urny 598488124 E-mail aterm#gp24,p< Darwei Klusek Pan Stanisław ze Słupska ma do od-dania dwie wersalki i dwa fotele. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 696 683215. Pani Halina ze Słupska ma do oddania kanapę, komodę i biurko. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 506 977 812. Pan Andrzej ze Słupska ma do oddania kanapę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 502 032 308. Pani Grażyna ze Słupska ma do oddania telewizor ze stolikiem, stoły konfenercyjne i biurowe szafki wiszące. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 606789 099. Pani Barbara z Ustki ma do oddania meblościankę, wersalkę, dwa fotele i szafkę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 509 706 354. Pan Henryk ze Słupska ma do oddania segment pokojowy i ławę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 505 755 030. Pan Robert z Redzikowa ma do oddania segment pokojowy. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 602587736. Pani Kazimiera za Słupska ma do oddania telewizor, meble kuchenne, wózek spacerowy i stolik z krzesełkami dla dzieci. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8412513. Pani Danuta ze Słupska ma do oddania cegłę rozbiórkową. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8413435. Pani Ewa ze Słupska ma do oddania zimową odzież damską. Kontakt: 59 845 34 07. Pani Grażyna ze Słupska ma do oddania meble pokojowe. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 661154 067. (dmk) KRO KO 1 fiTTW mAtftyMł Strona od czytelników dla czytelników Na stronach Akcja redakcja piszemy o tym, o czym informują nas czytelnicy. Na Wasze sygnały czeka dziennikarz Daniel Klusek. Jeśli widzą Państwo coś, co Was zdenerwowało, poinformujcie nas o tym. Pod adresem: da-niel.klusek@gp24.pl czekamy na e-maile z opisem sytuacji. Zachęcamy też do przesyłania nam fotografii. Interwencje można również zgłaszać pod nr. tel.: 59 848 8121. Wszystkie sygnały sprawdzimy, a najważniejsze i najciekawsze zamieścimy na łamach „Głosu Pomorza" i gp24.pl. W „Głosie" funkcjonuje Biuro Rzeczy Znalezionych. 0 tym, co znajduje się w BRZ, piszemy w poniedziałki, środy i piątki. W ramach Banku pomocy można przekazywać sobie m.in. meble, sprzęt RTV i AGD. Na zgłoszenia czekamy pod nr. tel. 59 848 8121. Oferty i prośby publikujemy we wtorki, czwartki i soboty, (dmk) POLSKA PRESS Szukamy Ciebie! Głos Pomorza to naczelny wydawca na terenie województwa pomorskiego oraz część koncernu medialnego Grupy Polska Press. Dostarczamy najnowocześniejsze rozwiązania w zakresie komunikacji z rynkiem dla naszych klientów i czytelników. Rozwijając własną sieć portali informacyjnych www.gp24.pl,www.slupsk.naszemiasto.pl, społecznościowych oraz biznesowych, skupiamy się na rozwoju technologii i multimediów. Dbamy przy tym o stały rozwój, unikalnych na rynku, kompetencji naszych pracowników w obszarze rozwiązań internetowych i mobilnych. Obecnie poszukujemy do naszego zespołu: Specjalisty ds. sprzedaży w Biurze Reklamy (prasa, online, eventy) Miejsce pracy: Biuro Reklamy Słupsk Poszukujemy do naszego zespołu osoby komunikatywnej I pewnej siebie, znającej rynek oraz klientów z podległego terenu. Człowieka kreatywnego, który potrafi zaproponować własne rozwiązania dotyczące budowy wizerunku, sprzedać je i zrealizować. Plusem będzie posiadane doświadczenie w sprzedaży nowoczesnych rozwiązań reklamowych w obszarze internetowym. Jakie zadania do realizacji otrzymasz? Będziesz odpowiedzialny/a za sprzedaż rozwiązań w Głosie Pomorza, a w spełnieniu tego celu będą konieczne: ■ pozyskiwanie nowych klientów biznesowych, ■ realizacja kampanii reklamowych zleconych przez obsługiwanych klientów, w tym m.in. Internet, mobile, produkcje wideo oraz social media i prasa, • realizacja budżetu sprzedażowego i niestandardowych projektów sprzedażowych. Czego oczekujemy? ■ doświadczenia w sprzedaży, • umiejętności prowadzenia negocjacji biznesowych, ■ samodzielności w zakresie realizacji zadań oraz umiejętności współpracy, • wysokiej orientacji na osiąganie celu, konsekwencji w działaniu, kreatywności, ■ prawo jazdy kat. B. Oferujemy: • zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę, • możliwość wysokich zarobków, ■ narzędzia pracy: telefon, laptop, ■ pracę w firmie o silnej pozycji na rynku w prestiżowej branży, - pakiet szkoleń oraz bieżące podnoszenie kwalifikacji. APLIKUJ www.polskapress.pl/pl/kariera/oferty-pracy Uprzejmie informujemy, że skontaktujemy się tylko z wybranymi kandydatami. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami dotyczącymi sposobu rekrutacji w naszej firmie oraz innymi ofertami pracy na stronie www. polskapress.pl zakładka: Kariera Administratorem Państwa danych osobowych jest spółka Polska Press Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (02-672) przy ul. Domaniewskiej 45, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS 0000002408 (dalej: „my" lub „Polska Press"). Nasze pozostałe dane kontaktowe to e-mail: kariera@ polskapress.pl. Informujemy, że Państwa dokumenty aplikacyjne będą wykorzystane w procesie rekrutacji, do której zgłosili Państwo swój udział. Jeśli wyrażą Państwo zgodę na przetwarzanie przez nas Państwa dodatkowych danych, o które zapytujemy w formularzu, wówczas będziemy mogli wykorzystać te informacje w procesie rekrutacji. Ponadto, jeżeli wyrażą Państwo dodatkową zgodę, będziemy wykorzystywać Pańśtwa dane na potrzeby przyszłych rekrutacji. W związku z przetwarzaniem przez nas Państwa danych przysługuje Państwu prawo do żądania od nas dostępu do swoich danych osobowych, prawo do ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Ponadto w każdej chwili mogą Państwo cofnąć zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Cofnięcie zgody nie wpłynie jednak na zgodność z prawem przetwarzania przez administratora danych osobowych przed wycofaniem zgody. Szczegóły dotyczące przetwarzania Państwa danych, w tym wycofania zgody, zostały zawarte w Nocie Informacyjnej dostępnej na www. polskapress.pl/pl/kariera/nota. Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Polska Press Sp. z o.o. moich dodatkowych danych osobowych żądanych przez Polska Press Sp. z o.o., dla potrzeb rekrutacji. Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych j w dokumentach aplikacyjnych przez Polska Press Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie w celu prowadzenia przyszłych rekrutacji*. ' w przypadku wyrażenia zgody będziemy wykorzystywać Państwa dokumenty aplikacyjne w naszych rekrutacjach mających miejsce woKreśipję^ryago.rąki^pdfliptę^tażęriiaprzez^łąństwa dókumentpyy.'.f" l , . ... \ 06 Polska - Świat Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 Grupa Wyszehradzka bojkotuje unijny szczyt ws. uchodźców Warszawa Kacper Rogacin Twitter: @krogacin Państwa Grupy Wyszehradz-kiej nie wezmą udziału w niedzielnym nieformalnym spotkaniu szefów państw i rządów UE dotyczącym migracji. - Organizacja polityczna migracji nie leży tylko w rękach Donalda Tuska - powiedział premier Węgier Viktor Orban. Na wniosek przewodniczącego Komisji Europejskiej Jeana-Clau-de'a Junckera w niedzielę odbędzie się nieformalny szczyt państw Unii Europejskiej, którego tematem będzie problem migracji. Już wcześniej bojkot spotkania ogłosiły Włochy, a po czwartkowym spotkaniu liderów rządów Grupy Wysze-hradzkiej z kanclerzem Austrii Sebastianem Kurzem lista poszerzyła się o państwa V4. - My do klubu przyjaciół relokacji uchodźców nie należymy i nie zamierzamy w tym procesie brać udziału - powiedział premier Mateusz Mora-wiecki na konferencji prasowej po spotkaniu. W podobnym tonie wypowiadali się Orban, Andrej Babiś (premier Czech) oraz Peter Pellegrini (premier Słowacji). Politycy Grupy Wy-szehradzkiej podkreślali chętnie, że praktycznie identyczne stanowisko zaprezentował kanclerz Sebastian Kurz. - Dziś bardzo wyraźnie doświadczyliśmy tego, że w jedności jest siła. My chcemy być zjednoczeni i bardzo się cieszę, że do tego zjednoczenia dołączył Sebastian i że właściwie w obszarze związanym z uchodźcami mówiliśmy jednym głosem - powiedział Mateusz Morawiecki. - Zgodziliśmy się w najważniejszych kwestiach: musimy bronić granic naszych państw, musimy być w stanie zapewnić bezpieczeństwo naszym obywatelom, natomiast Europa musi promować współpracę, a nie konfrontację - dodał Viktor Orban. Liderzy państw V4 stwierdzili, że niedzielne spotkanie to „próba odgrzania starych pomysłów, które oni już wielokrotnie odrzucali". Orban wbił z kolei szpilkę Donaldowi Tuskowi, stwierdzając, że „organizacja polityczna migracji nie leży tylko w rękach przewodniczącego Rady Europejskiej". - Zawsze lepiej jest brać udział w dialogu, co nie znaczy, że trzeba się na coś od razu zgadzać. Nie podoba mi się taka ostentacja w podkreślaniu, że Polska nie pojedzie na szczyt. Do tej pory Polska raczej słynęła z tego, że potrafi rozmawiać, a tutaj mamy kolejny sygnał, który pokazuje, że rząd PiS wyłącza się z dialogu - mówił były minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak dla AIP. - Niezależnie od poglądu na sprawę uchodźców nikt nie zaprzeczy, że jest to bardzo poważny problem dla Europy i po to jest UE, żeby o takich sprawach rozmawiać. Wydaje mi się, że to jest zbędna demonstracja i efekt frustracji spowodowanej kwestią artykułu 7 - dodaje polityk PO. - Wszystko zostało powiedziane i wystarczy - twierdzi z kolei poseł Dominik Tarczyński z Prawa i Sprawiedliwości. - Nie ma sensu rozmawiać 0 czymś, co nie przyniosło efektów. Nie było naszej zgody i nie będzie na przyjęcie nawet jednego nielegalnego muzułmańskiego imigranta. Obiecaliśmy 1 dotrzymamy słowa. Nie ma sensu wydawać pieniędzy państw członkowskich na ko-lejnerozmowyoniczym. Za szaleństwo wywołane przez Niemcy powinny zapłacić Niemcy - powiedział dla AIP. ©® Rząd pomoże rolnikom, ale musi poznać skalę strat Jakub Oworuszko jakub.owotuszko@polskapress.pl Warszawa Nowy minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Ardanowski zapewnił. że rólnicy otrzymają pomoc od państwa w związku z suszą, która niszczy uprawy w całej Polsce. Po oszacowaniu strat rolnicy mogą liczyć na „ulgi i odciążenia" oraz pomoc finansową. Tegoroczna sytuacja w rolnictwie jest naprawdę zła. Wszystko przez brak opadów deszczu i upalną wiosnę. W niektórych regionach Polski plony mają być niższe o ponad 40 proc. Ponadto w tym roku przez skrócony o mniej więcej miesiąc okres wegetacji roślin żniwa mają się zacząć już w najbliższych dniach. - Chude, biedne, bo i plony są mizerne - szczerze ocenia minister rolnictwa Jan Ardanowski, który zapowiedział, że rolnicy mogą liczyć na pomoc od państwa. Na razie nie są znane żadne konkrety. - Najpierw jest potrzebne wyszacowanie strat. Pomoc dla rolników to jest jedno, a drugie to troska 0 grosz publiczny. Środki publiczne, które będą przeznaczone na pomoc, to środki podatników i Polacy mają prawo żądać, żeby były one wydatkowane w sposób uczciwy 1 racjonalny - podkreślał Ardanowski w trakcie piątkowej konferencji prasowej. Wiadomo, że formy pomocy mają być podobne do tych z lat poprzednich. Rolnicy mogą liczyć na „ulgi i odciążenia" oraz - w przy- spc-e-s W niektórych regionach straty w plonach mogą sięgać ponad 40 proc. Susza to jeden z największych problemów, z którymi musi się zmierzyć nowy minister rolnictwa padkach największych strat -pomoc finansową. - Sytuacja jest ekstremalna - ocenił Ardanowski, zaznaczając, że w związku z tym kwota na pomoc dla rolników będzie duża. Ministerstwo Rolnictwa zwraca uwagę na problemy związane z samym oszacowaniem strat. Na 2300 gmin, które są dotknięte suszą, tylko w mniej więcej 200 wojewodowie, na wniosek samorządowców, powołali specjalne komisje. - To nawet nie jest 10 proc., tak być nie może - alarmuje minister Ardanowski, który zwraca uwagę, że w niektórych województwach (np. wielkopolskie) takie komisje działają przez cały rok. Ministerstwo zaapelowało już do wszystkich wojewodów, by kontaktowali się z samorządowcami ws. komisji. Jak wyjaśnia resort rolnictwa, od 2000 r. najpoważniejsze susze miały miejsce w 2006 r. i w 2015 r. - Susza w naszym kraju powtarza się sukcesywnie. Ten rok jest o tyle gorszy od 2006 i 2015, że suszę mamy już od początku czerwca, a w tamtych latach było to od początku lipca - wyjaśniał wiceminister Rafał Romanowski. - Apelujemy do rolników: jak najszybciej zwracajcie się z wnioskami o szacowanie Na 2300 gmin dotkniętych suszą tylko w 206 powołano specjalne komis)e do szacowania strat strat do swoich wójtów, burmistrzów, prezydentów miast - podsumował Romanowski. Z danych opublikowanych przez ministerstwo wynika, że najbardziej zagrożone są uprawy: zbóż jarych (w ponad 90 proc. gmin), zbóż ozimych (niecałe 90 proc. gmin) oraz krzewów owocowych, truskawek i drzew owocowych. Susza nie występuje tylko na południu Polski. Ubogie plony przełożą się na wzrost cen owoców i warzyw, a także innych produktów spożywczych. Nowo powołany minister zapewnił też, że „w ciągu najbliższych kilkunastu dni przedstawi nowe, atrakcyjne i ważne propozycje dla rolników i mieszkańców terenów wiejskich". ©® Z KRAJU >wicz pisze list do premiera ws. migrantów Posłanka PiS Krystyna Pawłowicz napisała list do premiera Mateusza Morawieckiego. Pyta w nim, czy Polska przyjmuje migrantów i uchodźców, (aip) lon^azT&y prezydent łamie konstytucję? 39,8 proc. Polaków uważa, że prezydent Andrzej Duda łamie konstytucję - wynika z sondażu SW Research dla portalu Rp.pl. Przeciwnego zdania jest 31 proc. badanych, a 29,2 proc. nie ma zdania na ten temat, (aip) iigantyczne nagrody dla szefów IPN Prezes IPN Jarosław Szarek w 2017 r. dostał66191,22 zł premii - informuje Fakt24. Ponadto każdy z jego trzech zastępców miał otrzymać w ubiegłym roku ponad 52 tys. zł nagrody. (aip) min zł dla fundacji o. Tadeusza Rydzyka Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało, że podpisało umowę z Fundacją „Lux Veritatis" należąca do o. Tadeusza Rydzyka. Organizacja ma otrzymać 70 min zł na budowę Muzeum „Pamięć i Tożsamość" im. św. Jana Pawła II. Jak tłumaczy resort, muzeum „będzie prezentować ponad 1000-letnią historię chrześcijańskiej Polski ze szczególnym uwzględnieniem nauki św. Jana Pawła II i jej oddziaływania na losy Polski, Europy i Świata". Placówka ma też upowszechniać wyniki badań naukowych dotyczących postaw Polaków wobec Żydów podczas II wojnyświatowej.(aip) 1 Z GOSPODARKI 1 fitraymuje się dobra koniunktura Ogólny wskaźnik syntetyczny koniunktury gospodarczej GUS (SI) w czerwcu 2018 r. wynosi 109,0 - wynika z danych GUS. (strefabiznesu.pl) Jjcowie nie płacą alimentów Ojciec między 35. a 44. rokiem życia zamieszkujący Górny Śląsk lub Dolny Śląsk albo Mazowsze jest w najwyższej grupie ryzyka nie-płacących alimentów na dzieci. Tak bowiem wygląda portret prawie 107 tys. mężczyzn unikających łożenia na własne dzieci -wynika zdanych BIG InfoMonitor. W sumie alimentów o wartości 11,4 mld zł nie zapłaciłojuż 301 tys. ojców. Stanowią oni zdecydowaną większość dłużników alimentacyjnych wśród których jedynie 5 proc. to matki. Tata rekordzista widnieje w rejestrze od 10 lat i winien jest dzieciom 668 tys. zł. (SIHEFABIZNESU.PL) przeznaczają dotacje? Najchętniej o unijne wsparcie wnioskują firmy z województw: mazowieckiego, małopolskiego i wielkopolskiego - wynika z danych Oferteo.pl. Dotacje najczęściej miałyby zostać przeznaczone na zakup maszyn i urządzeń potrzebnych do prowadzenia działalności (36 proc. badanych). Przedsiębiorcy chcieli też wydać pieniądze z dotacji na budowę lub remont nieruchomości (17 proc.) albo na wynajem lub zakup lokalu (11 proc.), a także na miejsca pracy i promocję firmy. (strefabiznesu.pl) Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 23-24.06.2018 Informator-kultura 07 Przeboje ludowe, biesiadne i klasyka od starszych panów Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Słupsk Wiarusy z gośćmi i Słupska Sinfonietta wystąpią w ten weekend. Piknik z Wiarusami Wojskowy Zespół Wokalny Wiarusy obchodzi w tym roku jubileusze 50-lecia założenia i 30-lecia działalności zespołu. Z tej okazji w niedzielę w Leśnym Kocie przy ul. Bauera 14 (Lasek Północny) odbędzie się Piknik z Wiarusami. Wystąpią: Wiarusy, chór Słupskiego Uniwersytetu III Wieku Seniores Cantates, zespół wokalny Świtezianki z Głobina, chór Pasjonata z Siemianic, zespół wokalny Ale Babki z Kobylnicy oraz Karolina Keler. Początek o godz. 13, wstęp wolny. Retro Sinfonietta W niedzielę kolejny koncert zagra Słupska Sinfonietta. W sali filharmonii tym razem usłyszymy utwory z musicalu „Tanie dranie", którego premiera odbyła się rok temu, a jego treść muzyczną stanowiły utwory z Kabaretu Starszych Panów. Te ponadczasowe piosenki zaaranżował na orkiestrę Maciej Banachowski, który poprowadzi zespół, a wykonają je młodzi wokaliści. Początek koncertu o godz. 18, bilety kosztują 20,15 zł.©® Słupska Sinfonietta zagra w niedzielę w sali filharmonii ZAPROSZENIA Miłość jak tlen Spektakl „Tlen" zobaczymy na małej scenie Nowego Teatru w sobotę o godz. 19. To muzyczna podróż, sekwencja scen nacechowanych biblijną, starocerkiewną estetyką. Główny bohater, zanurzony w codzienności, zabija z potrzeby metafizycznych przeżyć. Poszukuje miłości, która pozwala mu oddychać. „Tlen" jest przypowieścią o moralności, egzystencji i brutalnej rzeczywistości, zabierającej powietrze. Tutaj sacrum nieustannie miesza się z profa-num, a czystość z brudem. Bilety: 35,30 zł. (dmk) Km/sowo Swietojć »więtojańska zabawa W sobotę o godz. 19 przy stawie w Kusowie rozpocznie się impreza „Noc świętojańska w Kusowie". Wieczór od godz.19 będzie umilał zespół muzyczny Twins. W programie przewidziano również widowisko plenerowe „Kupała i żywioły" w reżyserii HajkiŚwięch. Początek o godz. 23. Wstęp wolny, (dmk) Pomówmy o filmach Do Klubu Czarnego Krążka Miejskiej Biblioteki Publicznej w sobotę o godz. 11 będzie się można wybrać na kolejne spotkanie Dyskusyjnego Klubu Filmowego. Zo- baczymy dwa filmy dokumentalne Jacka Bławuta: „Niezwykły lot Boeinga 737" (2007) oraz „Byłem generałem Wehrmachtu" (1988). Po seansach odbędzie się dyskusja. Wstęp wolny, (dmk) Słupsk Techno wieczór W sobotę o godz. 21 w Dom Ówce podczas imprezy Trochę techna nie zaszkodzi zagra Ukash - dj, producent i promotor zamieszkały w Ustce. Będzie się można pobawić przy ciężkich brzmieniach oscylujących wokół dark-industrial-hard techno. Oprócz Ukasha pojawią się Bartosz Giecewicz i Dariusz Pożniak. Wstęp wolny, (dmk) Ustku Początek Dni Morza Inauguracja Dni Morza odbędzie się w niedzielę na placu przed Kapitanatem Portu. Od godz. 11 do godz. 16 zobaczyć będzie można kolekcję węzłów morskich. W południe zagra Ustecka Orkiestra Dęta. Około godz. 12.30 rozpocznie się msza. Oficjalne otwarcie rozpocznie się o godz. 13. Zaraz po tym jednostki „Marzenka" i „Orkan" przepłyną do awanportu, gdzie zroszą z armatek wodnych ustecką Syrenkę na znak rozpoczęcia sezonu letniego. Na zakończenie kilkanaście jednostek weźmie udział w paradzie na morzu. (dmk) POGODA | Krzysztof Ścibor ; -| Biuro Calyus^ ISobota 23.06.2018 Pogoda dla Pomorza Stan morza (Bft) 3-2 Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru fśj 1013 hPa V 25 km/h 19 o IrrBH Świnoujście Nad Pomorze dociera łagodne i wilgotne powietrze polarno morskie. W ciągu dnia zachmurzenie zmienne i możliwe są przelotne opady deszczu. Temperatura max do 17:20°C. Wiatr umiarkowany z płn.-zach. W nocy nie powinno padać. Jutro głównie na Pomorzu wschodnim możliwy przelotny deszcz. Będzie cieplej, max do 18:21 °C. Wiatr płn.-zach., umiarkowany. Od poniedziałku pogodnie i coraz cieplej. pogodnie zachmurzenie umiarkowane ,, ciągły deszcz % . c.ągty deszcz i burza mgła y marznąca mgła )■/ śliska droga i w! temp. w dzień rm temp. w nocy , r 16 o Kołobrzeg liffWal °Ustka ' O ° SŁUPSK Dartowo 0 [T7fE5 Sławno 16 o Łeba BBłBl WtadyStaW0W° o "(i Het 0 Wejherowo Lębork 11 Kai?uzy _20 eih0 GDAŃSK Pogoda dla Polski Jl* Mielno j o Rewal fi Aifea Białogard 'KOSZALIN tUfili SESfi 11 Q°BiB Połczyn-Zdrój Bytów fnynis Człuchów Kościerzyna iSr SZCZECIN O mm mm o Stargard Drawsko Pomorskie mm v 20 km/h przelotny deszcz przelotny śnieg marznąca mżawka ,.temp. wody 20° -■■er 22° <81* 24° ■# 26° 26° 26° ciągły śnieg przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu ^ kierunek i prędkość włatru ti ciśnienie i tendencja grubość pokrywy śnieżnej smog 5fc0 cm Gdańsk Kraków Lublin Olsztyn Poznań Toruń Wrocław Warszawa Karpacz Ustrzyki Dolne Zakopane 4? i Sil#: JfJOcm $0cm 17 19° 17° 18° 18° 18° JL 17° 19° 17° 20° 5 l 17° 20° 17° 18° 19° 18° 16° ir 15° 16° 11° 13° INFORMATOR I KINA Słupsk Deadpool 2, sob.. godz. 11,21.40; Dziedzictwo. Hereditary, sob.-niedz.. godz. 15.45,18.30, 21.15; Mecz Polska - Kolumbia, niedz.. godz. 20,-I że a nie odpuszczę, sob., godz. 21.15, niedz., godz. 21.40; Jurassic worid: upadłe królestwo, 2D dubbing sob.-niedz., godz. 12.15,17.45,2D napisy sob., godz. 20.30, niedz., godz. 19.45,3D dubbing, sob.-niedz., godz. 15; Kochając Pabla, nienawidząc Escobara, sob.-niedz., godz. 16.20,19; Ocearfs 8. sob., godz. 10.12.30,15. 17.30,18.45,20, niedz., godz. 10,12.30,15,17.30, 18.45,20.30; Psi patrol, niedz., godz. 10.30; Twój Simon, sob. -niedz., godz. 11.15, Zimna wojna, sob., godz. 13.25,19.40, niedz., godz. 21.15; Han Solo. Gwiezdne wojny- historie, sob.-niedz., godz. 13.45; Odlotowy nielot, sob., godz. 12.10,15.30, niedz., godz. 12.10,15.35; Uprowadzona księżniczka, sob., godz. 10. 13.35,17.30, niedz., godz. 10,14.10,17.35; Wyszczekani, sob., godz. 10.50,14.10,16.35, niedz., godz. 10.50,13.35,16.35 Piotruś Królik, sob.-niedz.,godz. 16; Wcieniu drzewa, sob., godz. 20.30, niedz., godz. 18; Thelma, sob., godz. 18, niedz., godz. 20; Madame Butterfly, sob., godz. 18 Ustka Uprowadzona księżniczka, sob., godz. 14,16, niedz., godz. 15.16.45; Kochając Pabla, nienawidząc Eskobara, sob., godz. 18, niedz., godz. 20.30; 0cearfs8, sob., godz. 20, niedz., godz. 18.30 Lębork Wyszoekani, sob.-niedz., godz. 16; Zimna wojna, sob.-niedz., godz. 18; Czuwaj, sob.-niedz., godz. 20 KOMUNIKACJA__ Słupsk: PKP 118000,2219436; PKS59 84242 56; dyżurny ruchu 59 843 7110; MZK59 84893 06; Lębork; PKS5986219 72; MZK59 8621451; Bytów: PKS 59 822 22 38; Człuchów: PKS 59 834 2213; Miastko: PKS59 857 2149. DYŻURY APTEK Słupsk sob.-niedz. - Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel. 59 8424957 Ustka sob. - Nadmorska, ul. Marynarki Polskiej 31. tel. 59 8147770, niedz. - Panaceum 013, ul. Kopernika 18. tel. 59 814 43 67 Bytów sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty3.tel.59 822 6645 Miastko sob.-niedz. - Wracam do Zdrowia, ul. Dworco-wa3.tel.59 8575155 Człuchów sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul: Szczecińska 13, tel. 59 8343142 Lębork sob. - Staromiejska, ul. Staromiejska 17d, tel. 59 86248 76; niedz. - Gemini, ul. Staromiejska 17, tel. 59 8412273 mmmmmmmmmsmmKmmmmmmmmmmmmm USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 81469 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18, tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork: Szpitalny Oddział Ratunkowy 59 86330 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13,59 86352 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00; Człuchów: 5983453 09. WAŻNE NIEBIESKA UNIA Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, tel. 59 848 0111,801120 002; Słupsk: Policja997;ul. Reymonta, tel.598480645; Pogotowie Ratunkowe999; Straż Miejska 986:598433217; Straż Gminna5984859 97; UrządCekiy-587740830; Straż Pożarna 998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Ciepłownicze993; Pogotowie Wodno-Ka-naizacyjne994; Straż Mejska alarm986: Ustka 598146761697696498; Bytów 59 8222569 KULTURA Nowy Teatr. ul. Lutosławskiego 1. tel. 59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3. tel.59 842 3839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 84239 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a, tel. 59 842 6349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 8456441; Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel. 59 8428196,601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon 502 525 005 lub 598411315, ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel.59842 9891,6016637%. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeżal, (całodobowo), tel.59 842 8495,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO _ Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6. czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz.10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartek godz. 10-18, Telefon zaufania Tama - 59 8414046, czynny: poniedziałek - piątek w godz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny codziennie 17-22,59 84146 05. TAXI 11', 598422 700 m 607 271717 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU 08 Zbliżenia Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 American LaFrance - strażacki Cadillac Ciężki samochód strażacki American LaFrance wyprodukowany na początku XXI stulecia. Kabina o całkowicie płaskiej podłodze mieści zastęp strażaków. Silnik i sprzęt znajdują się w środkowej i tylnej części pojazdu Marek Ponikowski marek.ponikowskiO@gmail.com Autosakm Pewien amerykański historyk motoryzacji wyliczył, że American LaFrance. sławna firma produkująca pojazdy pożarnicze, upadała już ośmiokrotnie. Ma nadzieję, że po kolejnym bankructwie pozostało jej - jak kotu -jeszcze dziewiąte życie. Któż nie pamięta z dzieciństwa tego wiersza Jana Brzechwy: Leciała mucha z Łodzi do Zgierza, /Po drodze patrzy: strażacka wieża, /Na wieży strażak zasnął i chrapie, fW dole pod wieżą gapią się gapie. Za sprawą natrętnej muchy strażak obudził się i przecierając oczy dostrzegł w mieście pożar! Potem było coraz dramatyczniej: Z całej ulicy ludzie zebrali się. /Pali się! Pali się! Pali się! Pali się!/Biegną strażacy, rzucają liny, /Tymi linami ciągną drabiny, /Włażą do góry, pną się na mury, /Tną siekierami, aż lecą wióry!/Czterech strażaków staje przy pompie - /Zaraz się ogień w wodzie ukąpie... Wiersz „Pali się" od roku 1946 urzeka kolejne roczniki polskich dzieci. Wątpliwe, by Brzechwa przed jego napisaniem miał okazję oglądać w akcji strażaków z któregoś z wielkich miast Ameryki. Inaczej by przedstawił przebieg akcji ratunkowej i z pewnością nie mógłby pominąć wspaniałych, lśniących czerwonym lakierem i obfitymi chromami samochodów marki American LaFrance, które na kontynencie północ- noamerykańskim zdobyły sobie opinię „strażackiego Cadillaca". Truckson Hyenveux wściekał się, gdy anglosascy sąsiedzi z Pensylwanii przekręcali jego nazwisko. Pewnego dnia zmienił je po prostu na LaFrance, czyli nazwę kraju, z którego wywodzili się jego przodkowie. Był uzdolnionym mechanikiem i na początku lat 60. XIX wieku znalazł zatrudnienie w miasteczku Elmira na południu stanu Nowy Jork, w fabryczce budującej m.in. silniki parowe i pompy strażackie. Kto wpadł na pomysł, by połączyć jedno z drugim? Ówczesny właściciel John Vischer czy Truckson LaFrance? Rotacyjne pompy napędzane silnikiem parowym ciągnione przez konny zaprzęg zrobiły furorę i rychło znalazł się inwestor, który wykupił fabrykę. Zarząd firmą pozostał w rękach Vischera, a LaFrance objął stanowisko głównego mechanika. Niebawem do zespołu dołączył brat Trucksona, Asa LaFrance, który miał się zajmować sprzedażą. Postanowił podbić Europę i w roku 1878 wybrał się wraz z jednym egzemplarzem agregatu strażackiego na Światową Wystawę do Paryża. Kosztowny wyjazd okazał się katastrofą. Pompa była niezgodna z francuskimi przepisami i nie wydano nawet zgody na jej eksponowanie. Firmę przejął kolejny biznesmen. Nowa pompa, nosząca na cześć jego żony nazwę „Jeanie Jewell", została na wielkim konkursie sprzętu strażackiego w Chicago uznana za „najlepszy sprzęt produkowany w Ameryce". Niebawem drugą, obok pomp parowych, specjalnością firmy, która po kolejnych przekształceniach własnościowych przyjęła nazwę LaFrance Steam Engine Company, stały się drabiny strażackie - sprzęt niezbędny w pnących się coraz wyżej amerykańskich miastach. Pierwsza, z roku 1882 miała 26 metrów długości. Truckson LaFrance, znakomity, pełen inwencji konstruktor zmarł w roku 1895. Nie doczekał czasów, gdy samochody zaczęły wypierać konne zaprzęgi ani powstania, po kolejnych fuzjach, firmy American LaFrance Fire Engine Company, która wkrótce stała się największym w USA, a może i na świecie producentem specjalistycznych pojazdów pożarniczych. Pierwszy, prototypowy samochód strażacki noszący markę American LaFrance zbudowano w latach 1905-06. W1910 ruszyła produkcja pojazdu będącego kopią sławnego Mercedesa Simplex i wyposażonego w sprzęt do wytwarzania w początkowej fazie akcji gaśniczej piany z wodorowęglanu sodu. W roku 1914 z oferty American LaFrance wypadły agregaty z napędem parowym, opracowano za to 4- i 6-cylindrowe silniki, które napędzały przez wiele lat obok pojazdów pożarniczych także samochody osobowe i ciężarowe. Ostatni z nich opuścił fabrykę w roku 1929. W tym samym roku wygasła produkcja osobliwych samochodów z drabinami strażackimi, w których napędzane były koła przednie; wywodziły się jeszcze od pojazdów konnych. Ale napęd kół za pomocą łańcuchów, w Europie praktyczne niestosowany po I wojnie światowej, można było znaleźć w niektórych modelach Samochód z drabiną strażacką American LaFrance z roku 1916. Kołami trzeciej osi kierował strażak siedzący z tyłu Parowa pompa LaFrance używana przez strażaków z Oakland w latach 1898-1921 American LaFrance jeszcze w roku 1935! Prawdziwym cudem techniki pożarniczej lat 30. były za to cztery pojazdy zamówione w American LaFrance przez władze miejskie Los Angeles. Miały po dwa silniki V12 każdy o mocy 280 KM. Jeden napędzał samochód, a także pompę prądownicy w wieżyczce na dachu, zaś drugi - potężną pompę w tylnej części. Mogła podawać 5670 litrów wody na minutę! Nawiasem mówiąc, te same silniki konstrukcji American LaFrance poruszały słynne aerodynamiczne lokomotywy Budd Streamliner oraz niektóre typy czołgów armii Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z zasadą, że lepsze jest wrogiem dobrego utrzymano je w produkcji do roku 1961. Pod koniec lat 30. firma American LaFrance jako pierwsza w USA zastosowała w swoich samochodach tzw. forward cabs, czyli kabiny umieszczone nad przednią osią. Miały je nie tylko samochody przeznaczone dla służb komunalnych czy straży przemysłowych, ale też pojazdy lotniskowe ze zdalnie sterowanymi wieżyczkami z prądownicami pianowymi zamówione przez US Air Force. W latach 1950-53 firmy American LaFrance oraz Marmon Herrington wyprodukowały ich około tysiąca stu. Sławne silniki V12 próbowano w latach 60. zastąpić pożarniczych napędem turbinowym. Okazały się zbyt hałaśliwe i nie zapewniały samochodom odpowiedniej dynamiki. Po cichu zastąpiono je silnikami benzynowymi. Takie jednostki napędowe miały Lekki samochód strażacki American LaFrance z lat 20. -eksponat jednego z muzeów w Niemczech. W zbiorach prywatnych kolekcjonerów i muzeów przetrwało około tysiąca historycznych pojazdów tej marki m.in. potężne pojazdy lotniskowej strażypożamej Airport Chief, do niedawna spotykane w wielu portach lotniczych świata. Silniki wysokoprężne znalazły się w ofercie American LaFrance dopiero w latach 70., gdy zaczęto uważnie liczyć koszty paliwa. Pod koniec XX wieku kupił firmę producent ciężarówek Freightliner, należący wówczas do niemieckiego koncernu Daimler AG. W roku 2005 American LaFrance był piątym w Ameryce Północnej producentem pojazdów ratowniczych. Wtedy właśnie przejął ją fundusz inwestycyjny Patriarch. Nowi właściciele nie poradzili sobie z zarządzaniem. W 2014 roku firma z prawie dwustuletnią tradycją zbankrutowała. Jeden z amerykańskich historyków motoryzacji wyliczył, że upadała w tym czasie ośmiokrotnie i ufa, że pozostało jej - jak kotu - jeszcze jedno życie. ©© Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 Ogłoszenia drobne_09 Drobne Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 3473516 Przez et ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń: Oc iziai to za i: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94347 3513 Oc :ł S osi ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 Oc: . nar. zz ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ MOTORYZACJA ■ PRACA i ZDROWIE i USŁUGI ■ i TURYSTYKA i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY ■ MATRYMONIALNE ■ RÓŻNE ■ KOMUNIKATY i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA-SPRZEDAM 60,5M2. Słupsk, 661-330-518 MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA 2-POK, Tel. 514-940-681GK KAWALERKA, oś. Parkowe, Słupsk, 608-382-077 DOMY - SPRZEDAM DOM Podamirowo, 604-900-911. Producent domów drewnianych -"domów z drewna"schody, drzwi drewniane, palety Tei.606-133-832,18-26-73-597 www.gor-dom.pi LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA ULZWY 81 lokal Bar 60m 506366269. DZIAŁKI, GRUNTY SPRZEDAM DZIAŁKA 3680m2 + dom i budynek gospodarczy oraz działki budowlane 19000m2, łąka 0,95 ha. Dębnica Kaszubska, 607-455-055 DZIAŁKĘ ogrodniczą ze szklarnią w Ustce odstąpią, 601829979. GOSPODARSTWA GOSPODARSTWO 17ha sprzedam lub samo siedlisko z budynkami, 692-376-845,94/318-04-18. ZEGARKI naręczne męskie, srebra i inne starocie kupię, 506022528. FOTO, KSIĄŻKI ALBUMY, książki, płyty muzyczne. Skup. 509-675-586,508-245-450. MATERIAŁY BUDOWLANE STYROPIAN producent, dostawa, tel. 52/331-62-48. ZIEMIA pod trawniki, kamień do drenażu, piasek płukany, pospólka tel 94 314 00 84 MATERIAŁY OPAŁOWE DREWNO Słupsk 694-295-410 GASTROWÓZ kebab wyposażony w Ustce sprzedam lub wydzierżawię 601829979 ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tei. 607703135. ABAKUS Aniela Barzycka - na rynku pilnie poszukujemy mieszkania 1, 2-POKOJOWEGO również w wieżowcu 94 345-22-75 ZADZWOŃ (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl 3 pok. I p. loggia rej. Lelewela 259 000,- po remoncie 2 pok. II p. blisko sądów 217 000,- na kancelarię dom dla 2 rodzin rej. Wyspiańskiego 559 000,- wolnostojący dom nowo wybudowany Nowe osiedle - Mirtowa wolnostojący dom nowo wybudowany rej. Wojska Polskiego TANIE 3 pok. loggia Nowowiejskiego/Karłowicza tylko 195 000,- 47 m2, rej. Gierczak 189 000, szybkie wydanie Motoryzacja OSOBOWE SPRZEDAM PEUGEOT 206,2002r., w bardzo dobrym stanie, mały przebieg tel. 601-772-192 VW Bora, l,9,TDI,2001r., 604-453-089 OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 Absolutny Autoskup, 728773160. AUTA i busy kupię, 504-672-242 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, każde. 797552040 AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 KUPIĘ Mercedesa 190-tkę, 668480004 ROLNICZE SPRZEDAM CIĄGNIK C360 tel. 795-164-895 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975. KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI DLA emeryta, rencisty, na działalność gospodarczą i rolniczą. Pożyczka! 511-030-295. KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. ZATRUDNIĘ ANIMATORKĘ do prowadzenia zajęć z dziećmi na O.W w Łazach od zaraz do 30.08.2018r tel. 509-877-264 BEZDOMNYCH (mężczyznę, kobietę) do gospodarstwa przyjmę, 506022528. DO pracy fizycznej młodego wynagrodzenie tydz. 794-690-168. GK ELEKTRYKÓW do serwisu, możliwość przyuczenia.Słupsk, 601633952 HYDRAULIKÓW. Słupsk, 601627996 KIEROWCA kat. D 505-406-909. gk KIEROWCA sam. cięż. w Niemczech C+E. Do 2500 Euro brutto. Tel.887800008. piotr.kopacki@fahrerkonzept.eu KUCHARKĘ, kucharza do baru w Mielnie. Absolwentów do kawiarni i lodziarni tel. 600-858-696. Również osoby z Ukrainy KUCHARZA, pomoc kuch., kelnerkę, na sezon. Ustronie Mor. 602282775 MAGAZYNIER 605129435 GK OPIEKA Niemcy, Germania Care biura Koszalin, Kołobrzeg. Zadzwoń teraz, ucieszymy się. 943424056,509780868 OPIEKUNKI do Niemiec tel. 535 340 311 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! OPIEKUNKI Niemcy, wysokie zarobki w euro, tel. 61/415-13-08. PIEKARZA Słupsk, 59/8428276. SPRZĄTANIE pokoi Mielno 15 godzin tygodniowo tel. 503-348-498 ZATRUDNIĘ do pracy w Norwegii stolarzy, murarzy, płytkarzy. Numer kontaktowy: +48 575 658195 ZATRUDNIĘ kierowcę kat. C+E. Wyjazdy zagraniczne. Tel. 605 662 267, Sławno ZATRUDNIĘ operatora dźwigu. Praca w Koszalinie na dźwigu typu "Polan" tel. 519-326-293. ZATRUDNIĘ pracownika 01.07-21.09 na magazyn spożywczy. Uprawnienia na wózek spalinowy. Wynagrodzenie ok. 3500 brutto, mares5@op.pl ZATRUDNIĘ spawacza, ślusarza. Stała praca. Koszalin tel. 882128168 Zdrowie GINEKOLOGIA A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 GINEKOLOG -farmakologia 515417467 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. LECZENIE pijawkami, 508185 558 Usługi 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma ARISTON, Termet, Junkersy i inne naprawa wymiana 606-579-846 GK NAPRAWA RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny, 94/3457461 PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 PRALKI, urządzenia elektr., gastronomiczne. Chłodnictwo. 507-380-118. BUDOWLANO-REMONTOWE BALUSTRADY bramy 602 825 699. BUDOWA A-Z, koparka 510-857-537. DACHY - dekarstwo 94/3412184 REMONTY doświadczenie.880-437-887 REMONTY mieszkań.S-k, 508304474 STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184. ZLECĘ wykonanie glazury, terakoty, malowanie pomieszczeń tel. 660-318-493 INSTALACYJNE C.O. hydraul. wod. kan. 515-708-887 HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135. HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. OCZKA, kaskady, trawniki, 691226885. PORZĄDKOWE SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli, 607-703-135 STOLARSKIE RENOWACJE, stolarstwo 694917319 UROCZYSTOŚCI FOTOGRAF z Berlina, chętnie podejmę się zleceń w Szczecinie, Warszawie. Fotografuję wydarzenia, targi, modę, pokazy mody, modę uliczną, próby w teatrach. Preferuję płatność w Eu. Ceny negocjacji,bsiewicz@gmail. com,messenger,instagramwww. bety-photo.com/ instagram.com/ beata_siewicz_fotografia/ DETEKTYW-KOSZALIN.PL 602601166 Matrymonialne PRZYSTOJNY pozna Panią ok. 551. tel. 510-058-880 SAMOTNA pani po 50-tce szuka przyjaciela w podobnym wieku ze Słupska lub okolic. Tylko poważne oferty, tel. 575598291. Różne SZUKAM legitymacji studenckiej. Nr. albumu U-8627. Kontakt: 504670459 Komunikaty Rolnicze ZWIERZĘTA HODOWLANE KURKI odchowane, 696462482. Towarzyskie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK BLONDI38 wyjazdy 693-952-433 GK CZARUJĄCA Ola, Koszalin 516603622 DOJRZAŁA 40-stka Słupsk 500362030 KOSZALIN, 531-600-712. ZGUBIONO leg. studencką S. Sławska S. M. "Jutrzenka" w Koszalinie ul. Szeroka 24 tel.: 94/342-59-55, 94/342-49-10 zaprasza do składania ofert na: Wymianę stolarki okiennej w budynkach S. M. „Jutrzenka" Specyfikację istotnych warunków przetargu można odebrać w Dziale Technicznym Spółdzielni pok. nr 12. Termin składania ofert do dnia 27.06.2018 r. do godz. 900 pokój 103. Zastrzegamy sobie prawo do unieważnienia przetargu bez podania przyczyn. 008428318 OGŁOSZENIE O LICYTACJI LOKALU MIESZKALNEGO STANOWIĄCEGO ODRĘBNĄ NIERUCHOMOŚĆ Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kołobrzegu Józef Burzyński (tel. 94 35 28 128) ogłasza, że dnia 10-07-2018 r. o godz. 13:00 w budynku Sądu Rejonowego w Kołobrzegu mającego siedzibę przy ul. Katedralna 13 w sali nr 4, odbędzie się DRUGA LICYTACJA LOKALU MIESZKALNEGO o pow. użyt. 35,50 mkw., składającego się z 2 pokoi, kuchni, spiżami, korytarza, położonego na parterze budynku mieszkalnego; udział związany z własnością lokalu 4/20 części; położonego: dla której Sąd Rejonowy w Kołobrzegu Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr K01L/00016126/9. Suma oszacowania wynosi 46.000,00 zł zaś cena wywołania jest równa 2/3 sumy oszacowania i wynosi 30.666.67 zł. Licytant przystępujący do przetargu zobowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania, tj. 4.600.00 zł w ootówce. Rękojmię można uiścić także na konto komornika: Bank PEKAO S.A. Oddział w Kołobrzegu 51 1240 6508 1111 0000 5408 0085 najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Zgodnie z przepisem art. 976 § 1 kpc w przetargu nie mogą uczestniczyć osoby, które mogą nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiły oraz inne osoby wymienione w tym artykule. www.komornik-kolobrzeg.pl wwwgp244* ww*gk24^)t wwvLgs24.pl Prezes oddziału Polska Press Piotr Grabowski Redaktor naczelny Krzysztof Nałęcz Zastępcy Ynona Husaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet) Dyrektor działu reldamy Ewa Żelazko, tel. 94 347 35 27 Dyrektor drukami Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, tel. 94 347 3512 Prenumerata. teL94 3473537 GtosKoszafifcki-www.gk24.pl ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin,tel. 94 347 35 99, fa* 94 3473540. tel. reklama 94 3473512. Głos Pomorza -www.gp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, teł. 59 848 8100. fax 59 84S 8104. tel. reklama 059 848 8101, redakqa.gp24@polskapress.pl reklama.gp24@polskapress.pl GlosSzaerifcki-wwwgs24.pl ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin, tel. 9148133 00, fax 91433 48 64. tel. reklama 9148133 92, reklama.gk24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ODDZIAŁY Kołobrzeg ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80. fax 94 3527149 Bytów ul. Wojska Polskiego 2,77-100 Bytów, . tel. 59 822 6013, tel. reklama 59 848 8101 Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 3748818, fax 94 374 23 89 iwimx$cie ul. Armii Krajową 12. 72-600 Świnoujście,tel. 9132146 49, fax9132148 40, reklama tel. 915784728 '1 :/łViA-V.| 0'ir..»t.0' Stargani ul. Wojska Polskiego 42.73-110 Stargard, tel. 91578 47 28, fax 9157817 97, reklama tel. 91578 4728 ©® - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule. w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gjc24.pl/tresd, www.gp24.pl/tresci,www.gs24.pl/tresci, iw zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa pac Nakład Kontrolowany ZKDP POLSKA PRESS G^UPA WYDAWCA Polska Press Sp. z ao. ul. Domaniewska 45.02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fa*: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz 5wqder Członek zarządu Paweł tyara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewćz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio teł. 22 20144 38. joanna. pazio@polskapress.pl r.toj v~ ° :xv Lr,' "V 10 Mundial 2018 Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 W niedzielę temperatura mocno się jeszcze podniesie Sławomir Stachura a.eu PMkanożmi Czy w subtropikalnym Soczi temperatura nie osłabia mocy polskiej drużyny na mundialu w Rosji? Zdania na ten temat są podzielone, ale jedno nie ulega wątpliwości - w niedzielę o godzinie 20 i tak podniesie się jeszcze o kilkadziesiąt stopni, gdy zacznie się mecz Połska - Kolumbia w Kazaniu. Polacy wybrali Soczi na swoją bazę z pełną świadomością temperatur, jakie panują w tym okresie w kurorcie nad Morzem Czarnym. W tym roku są one jednak o kilka stopni wyższe, a do tego wilgotność, sięgająca nawet 80 procent. To sprawia, że nawet po minimalnej aktywności ruchowej każdy zalewa się potem. Piłkarzy też to dotyczy, więc po porażce z Senegalem 1:2 i beznadziejnej postawie Biało-Czerwonych, pojawiły się pytania, czy Soczi było dobrym wyborem. Oprócz Polaków swoją bazę w tym mieście mają Brazylijczycy, ale nie są zadowoleni. Niemcy mieszkali w Soczi podczas ubiegłorocznego Pucharu Konfederacji, który zresztą wygrali, ale na mundial wybrali inną bazę. Widocznie coś im tu nie pasowało. - Bazę mamy bardzo dobrą, na nic nie musimy narzekać. A jak jest lato, to musi być ciepło - rzucił humorystycznie Zbigniew Boniek, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej. Sam jednak słusznie zauważył, że w pojedynku z Senegalem Biało-Czerwoni byli jacyś przy-muleni. Wątpliwości dalej się pojawiają i próbował je rozwiać Remigiusz Rzepka, trener przygotowania fizycznego w sztabie Adama Nawałki. - Nie jesteśmy zaskoczeni, wiedzieliśmy jakie będą tutaj temperatury. Tak dobieramy treningi, by minimalizować obciążenia termiczne. Trenujemy rano, bądź późnym popołudniem. Nie chciałbym wypowiadać się na temat wyboru bazy, bo to dużo wcześniejsza decyzja. Pogoda jest tym elementem, na który nie mamy wpływu, a generalnie warunki mamy bardzo dobre. Jeśli chodzi oboisko, to jest to najwyższa światowa półka, warunki w hotelu są znakomite, a do ośrodka treningowego dojeżdżamy w 15 minut. Pamiętajmy, że baza treningowa to nie tylko noclegownia. Takie miejsce ma dać również trochę świeżości. Tak było przecież w La Baule (baza Polaków podczas Euro 2016 we Francji- przyp autor). Byliśmy również nad morzem i ciężar mentalny można było przenieść na inne elementy, a nie tylko te związane z meczem i treningiem - tłumaczył Rzepka. Biało-czerwoni w sobotę przed południem wylatują z Soczi do Kazania, a dobra wiadomość jest taka, że do dyspozycji trenera Adama Nawałki będzie Kamil Glik, który w czwartek dostał zielone światło od lekarza kadry Jacka Jaroszewskiego. Gotowość lidera polskiej defensywy potwierdził Remigiusz Rzepka. - Kamil jest w 100 procentach gotowy, bierze już udział w zajęciach z pełnymi obciążeniami. Oprócz tego pracują z nim fizjoterapeuci, by doszlifować wszystko w zakresie peł- ĘĘm W niedzielę o godzinie 20 Polacy zagrają w Kazaniu mecz o wszystko z Kolumbią. W Soczi trenują w tropikalnych temperaturach, ale trenerzy przekonują, że to nie ma wpływu na formę nej regeneracji. Bardzo nas cieszy postęp, który się odbywa, jeśli chodzi o jego formę. Oczywiście trener zadecyduje o tym, czy wyjdzie w niedzielę na boisko,ale od strony fizycznej jest jgotowy do gry - ocenił Rzepka. Glik doznał kontuzji barku na zgrupowaniu w Arłamowie Baza treningowa to nie tytko nodegowania. Takie miejsce ma dać również trochę świeżości zawodnikom podczas turnieju Trener Remigiusz Rzepka i błyskawicznie, j ak na taki uraz doszedł do pełnej sprawności. Były poważne obawy czy przyjedzie do Rosji. Ostatecznie trener Adam Nawałka zdecydował się zabrać defensora AS Monaco na mundial, Jeszcze w środę Zbigniew Boniek miał duże wątpliwości jeśli chodzi 0 gotowość do gry Kamila przeciwko Kolumbii. - Sam miałem taką kontuzję 1 wiem, że 60 procent formy odbudowuj e się szybko. Gorzej z resztą. Mówiliśmy jeszcze w Polsce, że Kamil będzie gotowy na trzeci mecz i tó realny wariant - mówił Boniek. Okazuje się, że Glik zaskoczył nawet prezesa i jest już w gotowości bojowej na arcy- ważne starcie z Kolumbią. Pytanie tylko, czy trener Adam Nawałka skorzysta z jego usług? Wydaje się to wątpliwe, tym bardziej, że niedzielny starcie będzie prawdziwą wojną na śmierć i życie, a rywale doskonale wiedzą co jest słabością Glika, jeśli zagra. Piłkarze często mówią, że lepiej dwóch rannych niż jeden zabity, ale w tym przypadku tak nie będzie. Remis nikogo nie urządza. - Dlatego zapowiada się fajny mecz - mówi Bartosz Bereszyński, który najprawdopodobniej zacznie w wyjściowym składzie, obojętnie czy Polska zagra w ustawieniu trzema obrońcami, czy czterema. ©® * sgf Tomasz Biliński tomasz.bilinski@pobkapress.pl y. RAJ NA ZIEMI, CZYLI PUTINLAND Pocztówkaz Soczi Przekaz w Stanach Zjednoczonych jest zwykle jeden. Tak samo jak na większości zachodu Europy. Władimir Putin to nie jest ktoś, z kim moglibyśmy chcieć mieć coś do czynienia. Inaczej jest m.in. w Soczi. Stoiska z pamiątkami pękają w szwach. Koszulki z podobizną prezydenta Rosji? Są, na przykład w serigrafii An-dy'ego Warhola. Ze zdjęciem Putina w przyciemnionych okularach i z hasłem: „Swój człowiek!"? Do wyboru, do koloru. Z fotomontażem, gdzie bohater komiksów Marvela, Kapitan Ameryka, ma twarz Putina, a strój czerwony zamiast niebieskiego? Oczywiście, tyle że z podpisem „Prezydent Putin". Jeśli ktoś woli, może wybrać t-shirt z władcą największego państwa świata jako Rambo. Jak też widać, nie przeszkadza czerpać z amerykańskiej popkultury. Gdyby ktoś chciał umilić sobie budzenie, może kupić budzik z inną fotografią. Rzecz jasna, Putina. Albo talerze, na których uśmiechnięty prezydent wyciąga kciuk w górę. Mało? Może maskotka o twarzy numeru jeden w kraju? Do wyboru są ich dziesiątki. Putin - hokeista, piłkarz cz kierowca wyścigowy. Trudno wyobrazić sobie, żeby nad Bałtykiem kramy zasypane były gadżetami z podobizną prezydenta RP. Obecnym, byłym, przyszłym. A jeśli już, to przedstawianego w kpiący sposób. Tutaj to nie do pomyślenia. Kogokolwiek nie zapytać z miejscowych, Putin to „złoty człowiek", który dba o Rosjan jak mało kto. I gdyby nie on, Soczi nie byłoby dziś „rajem na ziemi". ©® Znam tę drużynę, wiem. że możemy pokonać Kolumbię i utrzeć nosa tym, którzy nas skreślają Jtozmotw Z Soczi Tomasz Biliński tomasz.bilinski@polskapress.pl Mam nadzieję, że porażka z Senegalem wzbudzi u nas dodatkowe pokłady energii i wolę walki - przekonywał obrońca reprezentacji Polski Bartosz Bereszyński. Dawid Kownacki mówił, że sposobem na pokonanie Kolumbii może być większa niż w spotkaniu z Senega- lem odwaga i kreatywność. Jaki jest klucz do wygrana według Pana? Chcemy grać szybciej piłką, na pewno nie chcemy się jej pozbywać. Chęć zwycięstwa jest w nas olbrzymia, taka sama zresztą jak przed meczem z Senegalem. Natomiast odwaga i szybkość reakcji i gry piłką tylko może pomóc. Do tego pozytywne nastawienie, bo mamy duże umiejętności. Jeśli będziemy walczyć jeden z drugiej, to wielokrot- nie pokazaliśmy już, że z każdym możemy wygrać. Jestem przekonany, że na mundialu nie powiedzieliśmy ostatniego słowa. W meczu z Kolumbią udowodnimy tym, co nas skreślają, bo takie osoby już są, że zrobili to przedwcześnie. Wierzymy, że wygramy i wrócimy na odpowiednie tory. Senegal to temat zamknięty. Nie ma co mówić o tamtym meczu, bo był dla nas nieudany. Mam tylko nadzieję, że tamta porażka wzbudzi u nas dodatkowe pokłady energii i wolę walki. Mam nadzieję, że wszyscy zawodnicy, nawet ci, którzy w niedzielę nie wystąpią, głęboko będą w to wierzyć. Hasła „mecz o wszystko" ciążą? To są mistrzostwa świata, więc presja jest duża. Ale z drugiej strony każdy z nas w pewnym stopniu jest do niej przyzwyczajony. Wielu zawodników gra na naj- wyższym poziomie w mocnych klubach i wielokrotnie rywalizowało w spotkaniach, które decydowało o awansie. Tak też było podczas mistrzostw Europy we Francji dwa lata temu, gdzie wygrywaliśmy ważne spotkania. Natomiast nie ma co wracać do tego, co było. Znam potencjał tej drużyny, wiem na co nią stać i wiem, że damy radę. Umiejętności, walka i koncentracja będą na wyższym poziomie niż przeciwko Senegalowi. Bo trzeba wziąć pod uwagę, że w pierwszym meczu sami spowodowaliśmy utratę bramek. Te małe akcepty zdecydują o naszym zwycięstwie. Kolumbia jest w podobnym położeniu do naszego, na starcie fazy grupowej przegrali z Japonią 12. Obie drużyny zaczęły z falstartem i obie będą chciały wygrać. Czeka na więc bardzo fajne spotkanie, tym bardziej, że ma bardzo ciekawy skład. Hubert Małowiejski zapowiedział zmiany w składzie na mecz z Kolumbią. One dotyczą również Pana? Za wcześnie, żeby o tym mówić. U każdego zawodnika widać chęć wystąpienia w tym spotkaniu. Chcę grać, być może już wiem, że tak się stanie, ale nic na ten temat nie powiem. ©© Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 Mundial 2018 11 W Kolumbii znają tylko Lewego Piotr Janas. Moskwa piotr.janas@gazeta.wroc.pl Piłka nożna Nie tylko polscy kibice i eksperci obawiają się niedzielnego meczu z Kolumbią na mistrzostwach świata w Rosji. Nastroje w kraju i obozie naszych najbliższych rywali także nie są najlepsze. Kolumbijczycy w pierwszym meczu grupy H przegrali z Japonią 1:2. Od 3 min grali jednak w dziesiątkę, po tym jak sędzia Damir Skomina wyrzucił z boiska defensywnego pomocnika Carlosa Sancheza. Piłkarz Espanyolu Barcelona zatrzymał ręką strzał jednego z Japończyków, który zmierzał w kierunku pustej bramki. - Ta porażka została przyjęta w kraju z wielkim smutkiem. Japonia na papierze wydawała się być najłatwiejszym rywalem w tej grupie, ale sami skomplikowaliśmy sobie zadanie. Sanchez zachował się nieodpowiedzialnie i wielu kibiców do dziś nie może się z tym pogodzić. Ta sytuacja ma duży wpływ na drużynę, ponieważ ludzie zaczęli grozić Carlosowi śmiercią. Kibice mają prawo ■ czuć się rozczarowani, a pod wpływem emocji mówi się róże dziwne rzeczy, ale w naszym krają wciąż żywa jest historia zamordowanego po powrocie z MŚ w USA Andresa Escobara, dlatego nikt Kolumbijczycy czekają na Jamesa. Glik to zresztą jeden z nielicznych poza Lewandowskim polskich piłkarzy, którego kojarzą tamtejsi żurnaliści. - Nie będę udawał, że znam waszą drużynę. Gwiazdą światowego formatu jest Robert Lewandowski i na nim koncentruje się cała uwaga. Wiem, że oprócz Glika, który gra razem z Radamelem Falcao w AS Monaco, macie wyśmienitego bramkarza z Juventusu Turyn, ale jego nazwisko jest dla mnie zbyt trudne do wymówienia (chodzi oczywiście o Wojciecha Szczęsnego). Bardziej niż na poszczególnych piłkarzach skupiamy się na tym jak Polska zagrała z Senegalem. Byłem w szoku widząc jak grali Afrykańczycy, praktycznie nie dali Polakom szans na rozwinięcie skrzydeł i stali się czarnym koniem tej grupy. Przed mistrzostwami typowałem Kolumbię i Polskę do wyjścia z grupy, ale ten turniej pokazał, że nie ma co patrzeć na papier. Faworyci, jak choćby Niemcy czy Argentyna, także zawodzą - analizował de la Hoz. Obaj kolumbijscy dziennikarze zgodnie twierdzą, że za zawieszonego Sancheza z Polską zagra ktoś z dwójki Abel Aguilar - Wilmar Barrios. W starciu z Japonią Pekerman posłał do boju tego drugiego, ale wobec ogólnej nagonki na nie stawianie na doświadczonych piłkarzy Kolumbijczycy sądzą, że większe szanse na występ przeciwko Polsce ma grający w Deportivo Cali Aguilar. ©® E383SMMM !Siemc$ Filar niemieckiej obrony może nie zagrać ze Szwedami Mats Hummels (Bayern Monachium) zagrał w pierwszym spotkaniu mundialu z Meksykiem, który Niemcy przegrali 0:1. Tym samym obrońcy tytułu są w bardzo trudnej sytuacji, bo muszą pokonać Szwecję, by wciąż liczyć się w walce o awans. W tym spotkaniu może zabraknąć Hummelsa, który ma problemy z kręgosłupem. Zamiast niego faworytem do gry jest Niklas Suele. Bohater spotkania trafi do Realu Madryt? Hector Herrera po świetnym występie z Niemcami zebrał wysokie noty i przybliżyłsię do transferu. Obecnie jest zawodnikiem FC Porto, ale sporo się mówi, że będzie o niego zabiegał Real Madryt. Lotto 6,9,22,30,34,39 Lotto Plus 3,12,24,29,34,41 Ekstra Pensja 3,7,12,15,18+3 Mułti Mułti - godz. 21.40 2,5.7,9,13,23,32.37,44,45,55, 58,61,63,68,71,72.73,75,80 plus 2 Kaskada-godz. 21.40 3,4,5,9,11,13.16,17,19,22,23,24 PIĄTEK-22.06 Kaskada-godz. 14 1,4,6,7,8,9,13,14,15,19,21,23 MutóMulti-godz.14 2.4.5.14.15.17.27,28.32.34,39, 44,48,52,53,58,60.65.72.79 plus 28 (LIS) MISTRZOSTWA ŚWIATA WROSII- TFRMINAR7. WYNIKI ITABFIF GrupaA Rosja - Arabia Saudyjska 5K> (2:0) Gazinskij 12, Czeryszew42,92, Dziuba 72, Gołowin 94 ^ipt-Urugwaj 0:1(0:0) Gimenez90 Rosja-Egipt 3:1 (0:0) Fathi 47sam., Czeryszew 59, Dziuba 62 - Salah 73 z karnego Unigwaj-Arabia Saudyjska (1:0) Suarez 23 Urugwaj - Rosja (25.06, godz. 16) Samara Arena, Samara Arabia Saudyjska-Egipt (25.06, godz. 16) Wołgograd Arena, Wołgograd I.Rosja 2 6 8-1 2.Urugwaj 2 6 2-0 3.Egipt 2 0 1-4 4.Arabia Saudyjska 2 0 0-5 I.Rosja 2 6 8-1 ssrs«m Bouhaddouz90sam. Portugalia-Hiszpania 33 (21) C. Ronaldo4 z karnego, 44,88 - D. Costa 24,55, Nacho 58 Portugalia-Maroko 1:0(1:0) C.Ronaldo4 Iran-Hiszpania 0:1 (01) Diego Costa 54 ban-Portugalia (25.06, godz. 20) Mordowija Ariena, Sarańsk Hiszpania - Maroko (25.06, godz. 20) Stadion Kaliningrad, Kaliningrad 1. Portugalia 2 4 4-3 2. Hiszpania 2 4 4-3 3. Iran 2 3 1-1 4. Maroko 2 0 0-2 Hiszpania - Maroko (25.06, godz. 20) Stadion Kaliningrad, Kaliningrad 1. Portugalia 2 4 4-3 GrupaC Franga - Austiafia 2:1 (0:0) Griezmann 58 z karnego, Behich 81 sam. - Jedinak 62 z karnego Peru-Daria0:1 (0:0) Poulsen59 Francja-Pera 10 (1:0) Mbappe34 Dania-Australia Ł1 (1:1) Eriksen 7 - Jedinak 38 z karnego Dania-Francja (26.06,godz. 17) Stadion Łużniki, Moskwa Australia - Peru (26.06, godz. 17) Stadion Olimpijski, Soczi GrupaC Franga - Austiafia 2:1 (0:0) Griezmann 58 z karnego, Behich 81 sam. - Jedinak 62 z karnego Peru-Daria0:1 (0:0) Poulsen59 Francja-Pera 10 (1:0) Mbappe34 Dania-Australia Ł1 (1:1) Eriksen 7 - Jedinak 38 z karnego Dania-Francja (26.06,godz. 17) Stadion Łużniki, Moskwa Australia - Peru (26.06, godz. 17) Stadion Olimpijski, Soczi 1. Francja 2 6 3-1 2. Dania 2 4 2-1 3. Australia 2 1 2-3 4. Peru 2 0 0-2 1. Francja 2 6 3-1 iD i-Islandia 1:1(1:1) (Aguero 19 - Finnbogason 23) iD i-Islandia 1:1(1:1) (Aguero 19 - Finnbogason 23) Chonwacja - Ifigena 2K) (1:0) Etebo 32 sam., Modlić 71 z karnego Argentyna-Oiocwacja 0-3(0:0) Rebić 53, Modrić 80, Rakitić 90 Nigeria-Islancfia 2# (0:0) Musa49,75 Nigeria-Argentyna (26.06, godz. 20) Stadion Kriestowskij, Sankt Petersburg Islandia - Chorwacja (26.06, godz. 20) Rostow Arena, Rostów nad Donem 1. Chorwacja GrupaE Kostaiyka-Sertiia 0:1 (0:0) Kolarov56 Brazylia-Szwajcaria 1:1 (10) Coutinho 20 - Zuber 50 Brazylia-Kostaryka 2:0 (0:0) Coutinho 91, Nepar 97 Serbia-Szwajcaria Mecz zakończył się po zamknięciu wydania Seibia - Brazyfia (2706, godz. 20) Otkrytije Ariena, Moskwa Szwajcaria-Kostaryka (27.06, godz. 20) 2 6 5-0 2. Nigeria 2 3 2-2 3. Islandia 2 1 1-3 1. Brazylia 2 4 3-1 4. Argentyna 2 1 1-4 2. Serbia 1 3 1-0 Nigeria-Argentyna (26.06, godz. 20) Stadion Kriestowskij, Sankt Petersburg Islandia - Chorwacja (26.06, godz. 20) Rostow Arena, Rostów nad Donem 1. Chorwacja Otkrytije Ariena, Moskwa Szwajcaria-Kostaryka (27.06, godz. 20) 2 6 5-0 FIFA WORLD CUP RUSSIA2018 3. Szwajcaria 1 1 1-1 4. Kostaryka 2 0 0-3 GrupaF Niemcy-Meksyk 0:1 (0:1) Lozano35 Szwecja -Korea Południowa 10 (0 0) Granqvist 65 Korea PolucMowa-Melcsyk(2ł06godz.T7) Rostow Arena, Rostów nad Donem Niemcy - Szwecja (23.06, godz. 20) Stadion Olimpijski. Soczi Korea Południowa-Niemcy (27.06,gpdz. 16) Kazań Arena, Kazań Meksyk - Szwecja (2706. godz. 16) Stadion Centralny, Jekaterynburg 1. Meksyk 1 3 gia-Panama 3:0 (0:0) Mertens47,Lukaku68,75 Tunezja-Ang6at2(1:1) Sassir 35 z karnego - Kane 11,90 Belgia- Tunezja (23.06. godz. 14) Otkrytije Ariena, Moskwa 1-0 ... Szwecja 1 3 1-0 3. Korea Płd. 1 0 0-1 ... Niemcy 1 0 0-1 Stadion Centralny, Jekaterynburg 1. Meksyk 1 3 gia-Panama 3:0 (0:0) Mertens47,Lukaku68,75 Tunezja-Ang6at2(1:1) Sassir 35 z karnego - Kane 11,90 Belgia- Tunezja (23.06. godz. 14) Otkrytije Ariena, Moskwa 1-0 Angia - Panama (24.06, godz. 14) Stadion Striełka, Niżny Nowogród AngSa-Bełgia (28.06, godz. 20) Stadion Kaliningrad, Kaliningrad Panama-Tunezja (28.06, godz. 20) Mordowija Ariena, Sarańsk 1. Belgia 1 3 GrupaH Kolumbia-Jap 3-0 2. Anglia 1 3 2-1 3. Tunezja 1 0 1-2 4. Panama 1 0 0-0 1. Belgia 1 3 3-0 -Japonia Ł2 (1:1) Quintero 39 - Kagawa 6 z karnego, Osako 73 Polska-Senegal (0:1) Krychowiak 86 - Cionek 37 sam., Niang 60 Japonia-Senegal (24.06, godz. 17) Stadion Centralny, Jekaterynburg Pokka-Kolumbia (24.06, godz. 20) Kazań Arena, Kazań Japonia-Poiska(28.06, godz. 16) Wołgograd Arena, Wołgograd Senegal-Kolumbia (28i)6, godz. 16) Samara Arena, Samara -Japonia Ł2 (1:1) Quintero 39 - Kagawa 6 z karnego, Osako 73 Polska-Senegal (0:1) Krychowiak 86 - Cionek 37 sam., Niang 60 Japonia-Senegal (24.06, godz. 17) Stadion Centralny, Jekaterynburg Pokka-Kolumbia (24.06, godz. 20) Kazań Arena, Kazań Japonia-Poiska(28.06, godz. 16) Wołgograd Arena, Wołgograd Senegal-Kolumbia (28i)6, godz. 16) Samara Arena, Samara 1. Japonia 1 3 2-1 ...Senegal 1 3 2-1 3. Polska 1 0 1-2 ... Kolumbia 1 0 1-2 1. Japonia 1 3 2-1 Robert Lewandowski w pierwszym spotkaniu z Senegalem nie miał bramkowych okazji nie lekceważy takich pogróżek. Prokuratura wszczęła śledztwo w tej sprawie, a reprezentacja jest izolowana od kibiców, a nawet niektórych dziennikarzy -opowiada napotkany przez nas w Moskwie dziennikarz portalu El Espectadora, Jesus Miguel de la Hoz. Nieco innego zdania jest reporter kolumbijskiej telewizji DTV Win Sports Gabriel Alberto Hemandez Lopez, który twierdzi, że to co dzieje się w internecie nie ma żadnego przełożenia na rzeczywistość, choć rozumie podjęte przez jego rodaków środki szczególnej ostrożności. - Odpowiedzialność za porażkę z Japonią spoczywa na barkach trenera Jose Pekermana, nie Carlosa Sancheza. W pierwszym składzie wystawił aż sześciu zawodników, którzy nigdy nie grali na imprezie rangi mistrzostw świata, a przecież miał na ławce zawodników pamiętających mundial w Brazylii. Spodziewaliśmy się bardziej doświadczonego składu, ale oczywiście ła- two jest wygłaszać takie teorie znając wynik - zauważa de la Hoz. Wedle jego informacji z Polakami od pierwszych minut zagra dobry znajomy Roberta Lewandowskiego z Bayernu Monachium - James Rodriguez. Król strzelców ostatnich mistrzostw świata (w Brazylii strzelił 6 goli - przyp. PJ) mecz z Japonią rozpoczął na ławce, ponieważ wracał do zdrowia po kontuzji. Teraz jest w pełni sił i podobnie jak my czekamy na występ Kamila Glika, tak 12 Sport Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 Michał Rzuchowski był wyróżniającym się graczem bytowian Jest plan przygotowań bytowian do sezonu PHkanoźna Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@polskapress.pl Drutex-Bytovia po raz piąty występować będzie na zapleczu ekstraklasy. Opracowany już został plan przygotowań bytowskiego zespołu do rozpoczęcia rozgrywek w Nke I lidze edycji2018/2019. Zajęcia pełną parą ruszą w poniedziałek (25 czerwca). Czarne Wilki zagrają pięć gier kontrolnych, z czego większość zostanie odbytych na stadionie w Gniewinie. Mecze sparingowe zapowiadają się bardzo ciekawie, bowiem aż trzykrotnie bytowianie zagrają z zespołami zagranicznymi. Maccabi Tel Aviv w ostatnich dwóch sezonach zdobył wicemistrzostwo Izraela. Z kolei Asteras Tripolis to klub, który w niedawno zakończonych rozgrywkach zajął piąte miejsce w gre- ckiej ekstraklasie i zagra w eliminacjach do Ligi Europy. Natomiast drużyna AFE Hiszpania złożona jest z hiszpańskich piłkarzy, którzy tymczasowo nie mają zatrudnienia. Hiszpański związek piłkarski organizuje dla takich zawodników obozy, które pomagają im w znalezieniu nowych pracodawców. W taki sposób do Piasta Gliwice trafił Ruben Jurado, który w najlepszym sezonie w polskiej ekstraklasie zdobył 14 bramek w 36 spotkaniach. Grono sparingpartnerów uzupełniają: Lechia Gdańsk i Klub Piłkarski Starogard Gdański. Plan meczów towarzyskich bytowskiej drużyny: 29.06 z Lechią Gdańsk (Cetniewo), 1.07 - z Maccabi Tel Aviv (Gniewino), 5.07 - z AFE - Hiszpania (Gniewino), 9.07 -z Asteras Tripolis (Gniewino), 14.07 - z KP Starogard Gdański (Bytów). Pierwszoligowe rozgrywki zaczną się 21.07. W SKRÓCIE I Tenis stołowy. Turniej o puchar wójta gminy Koczała 24 czerwca (niedziela) w sali gimnastycznej Zespołu Kształcenia i Wychowania w Koczale odbędzie się pingpongowy turniej. Rywalizacja o puchar wójta gminy Koczała zaplanowana jest w trzech kategoriach: mężczyźni open, kobiety open, juniorzy open. Z organizatorem można kontaktować się telefonicznie pod numerem 662 909 781 lub osobiście na Orliku w Koczale. Nie ma wpisowego. Gry rozpoczną się o godz. 10, a półgodziny wcześniej odbędzie się losowanie. (FEN (jra^rn^lłupsku W niedzielę (24.06) o godz. 17 odbędzie się Grand Prix,.Biegamy razem" w Słupsku. Bieganie w Parku Kultury i Wypoczynku przy ul. Rybackiej. Dystans 5 km. Wpisowe 10 zł. Zapisy prowadzone będą jeszcze przed samym startem. Zapraszamy, (fen) lA^kiMMtletYka Są juz prowadzone zapisy do XXV Biegu im. Elżbiety Garduły Korzybie (gmina Kępice) zaprasza do udziału w XXV Biegu im. Elżbiety Garduły). Biegacze i biegaczki spotkają się 8 lipca (niedziela) o godz. 11. W biegu głównym dystans wynosi 10,5 km (4 pętle wokół korzybskiego jeziora, tereny leśne). Wpisowe wynosi 30 zł do 26.06. Później w dniu zawodów wpisowe wzrośnie do 40 zł. Wpłaty na konto organizatora biegu, czyli Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Kępice - Bank Spółdzielczy w Ustce - Oddział w Kępicach: 38 93151043 0042 666620000010 dopisek - opłata startowa -XXV Bieg im. E. Garduły. Zgłoszenia przyjmowane są przy użyciu formularza na stronie www.intesport.pl -http://intesport.pI/node/add/x xv-bieg-im- elzbiety-garduly -do 26.06. Kontakty pod telefonicznymi numerami: 59 857 68 70; 530 355 695. (fen) To już ostatnia seria gier dla czwartoligowców •* 1 Łukasz Stasiak (podczas główkowania) jest podstawowym zawodnikim słupskiego Gryfa Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekrasz@gp24.pl PHkanoźna W sobotę (23.06) jedno spotkanie Wikęd Luzino - Stołem Gniewino rozpocznie się o godz. 13. Wszystkie pozostałe mecze będą miały początek o godz. 17. To ostatni akord czwartoligowych zmagań w sezonie2017/2018. - Czeka nas bardzo trudny mecz w Dzierzgoniu, gdzie do tej pory nie mieliśmy szczęścia. Może teraz uda się nam zainkasować trzy punk- ty. Wszyscy spodziewamy się niezwykle twardej walki. Mamy atuty, by osiągnąć korzystny wynik z Powiślem. Musimy zagrać spokojnie w obronie i odważnie w ataku. W naszych szeregach zabraknie dwóch kontuzjowanych zawodników. Są to: Marcjan Majcher i Adrian Solczak - oznajmia Grzegorz Bednarczyk, trener gryfitów. Miastecki Start zmierzy się z Pogonią Lębork. - Będziemy starali się zaskoczyć gospodarzy. Start to solidny, ale nieobliczalny zespół, który został już zdegradowany do okręgówki. Każdy mecz czwartoligowy jest inny. Moja drużyna nie ma innego wyjścia jak tylko wal- czyć do upadłego. Z tej rywalizacji chcemy wyjść zwycięsko - mówi Roman Rubaj, trener pogonistów. Grom Nowy Staw zmierzy się z Aniołami Garczegorze. - Jesteśmy trochę rozbici. Grzegorz Smolarek ma złamany obojczyk i nie zagra. Zabraknie też w składzie Damiana Formeli (studia) i Mateusza Słumińskiego (będzie na weselu siostry). Każdy wynik jest możliwy -informuje Tadeusz Wanat, trener Aniołów. GKS Kolbudy zmierzy się z Sokołem Wyczechy. Gospodarze liczą na pełną pulę. W Bytowie Drutex-Bytovia II kontra Arka II Gdynia. Każdy wynik wchodzi w rachubę. Zaliczyli dobre występy Lekkoatletyka Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekraszl@polskapress.pl Sezon lekkoatletyczny wkroczył już na wysokie obroty. Nasi przedstawiciele z Jantara Ustki i Feniksa Słupsk coraz częściej startują i to z dobrymi efektami. Niektórzy wygrywają swoje konkurencje. a inni zajmują czołowe lokaty. I tak dalej trzeba trzymać! Lekkoatletyczny pięciomecz odbył się w czeskim mieście Vyśkov. Tam rywalizowały reprezentacje juniorskie Czech, Węgier, Polski, Słowenii i Słowacji. Agnieszka Kulak (Jantar Ustka) znakomicie spisała się w rzucie dyskiem. Wygrała. Ustczanka miała odległość 50.58 m i ten wynik jest lepszy od minimum na MSJ w Tampere. Oszczep-nik Szymon Sadowski (Fenix Słupsk) był drugi - 65.09 m. Ustczanka Klaudia Maruszewska z Jantara ostatnio bardzo lubi stawać na podium i to na tym najwyższym stopniu Czwarte miejsce w skoku wzwyż zajął Adrian Kordoński. Miał rezultat 200 cm. Polska wygrała ten pięciomecz. Ponad 250 lekkoatletów startowało na stadionie AWFiS Gdańsk w 46. Memoriale Józefa Żylewicza. W tym gronie byli m ,in. reprezentanci Jantara Ustka, trenowani przez Henryka Michalskiego. Klaudia Maruszewska wygrała rzut oszczepem - 54-37 m. Osz-czepnik Dawid Kościów był trzeci - 74.80 m. SONDA IHłka nożna Typowania wyniku meczu Polska - Kolumbia Piłkarskie mistrzostwa świata w Rosji nabierają rumieńców i obfitują w zaskakujące rozstrzygnięcia. Po nieudanym i przegranym meczu 1:2 z Senegalem reprezentację Polski czeka druga konfrontacja w grupie H. Tym razem przeciwnikiem biało-czerwonych będzie Kolumbia, która również przegrała inauguracyjny mecz z Japonią 1:2. Bardzo ciekawie zapowiada się rywalizacja dwóch przegranych zespołów, które uchodziły za głównych faworytów do wyjścia z grupy, a teraz mają nóż przy gardle. W niedzielę (24 czerwca) o godz. 20 rozpocznie się arcyważne spotkanie Polska - Kolumbia. Takie typowania wyniku rywalizacji polsko-kolumbijskiej przedstawiły osoby ze świata sportu i czytelnicy „Głosu Pomorza". Karol Petrus (piłkarz Karola Pęplino)-2:1. Andrzej Wojtaszek (dyrektor Szkoły Podstawowej w Kwakowie) - 2:0. Tadeusz Wanat (trener piłkarzy czwartoligowych Aniołów Garczegorze) -1:1. Kazimierz Chełski (kibic pierwszoligowego Druteksu-Bytovii Bytów)-2:1. Adam Drozd (prezes Stali Jezierzyce) - 3:0. Jan Huruk (były biegacz, maratończyk - olimpijczyk) - 2:1. Krzysztof Waszkiewicz (trener Diamentu Trzebielino) - 2:1. Zygmunt Podgómiak (Klub Karate Spartans Kobylnica) - 2:1. Ewelina Dolna (wuefistka w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Bytowie) - 0:1. Czesław Minda (kibic słupskiego Gryfa) - 2:1. Roman Rubaj (szkoleniowiec Pogoni Lębork) -1:0. Jerzy Polak (przewodniczący Słupskiego Szkolnego Związku Sportowego)-1:1. Krzysztof Oleszkiewicz (bramkarz Lipniczanki Lipnica) - 2:1. Edward Nagórski (mieszkaniec Nowej Wsi Lęborskiej, spiker na meczach Aniołów) -1:1. Kazimierz Łukaszewicz (kierownik Diamentu Trzebielino) -1:1. Jerzy Saldat (badmintonowy trener bytowskiej Dwójki) -1:1. Kazimierz Skiba (były dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 w Słupsku) -1:0. Kazimierz Wanke (trener Zapaśniczego Klubu Sportowego Miastko) -1:0. Przemysław Pagacz (sędzia piłkarski ze Słupska)-1:0. Marcin Heron (prezes WKS Nożyno) - 2:1. Robert Piasecki (trener i piłkarz biesowickiego Echa) - 2:1. Barbara Madejczyk (była reprezentantka Polski w rzucie oszczepem, mieszkanka Ustki) - 2:1. Tomasz Mazur (szkoleniowiec i pięściarz zawodowy-Słupskiego Klubu Bokserskiego Energa Czarni) - 2:1. Zanotował Krzysztof Niekrasz magazyn Dla każdego mężczyzny IBIIWU^bycie °jcem oznacza poszukiwanie Mistrz długiego planur d KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY ZDROWIE Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 23 czerwca 2018 r. T 4 Rośliny i strączkowe pomagają spalać tłuszcz f^2KKKES3BBH Jakie zabawki wybrać dla psa? 02 rodzinny zdrowie Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 AnnaCzerny-Marecka anna.marecka@polskapress.pl m TATA NIE TYLKO OD PARADY, CZYLI NOWOCZESNY OJCIEC W AKCJI Witamy w weekend Tata z wózkiem na spacerze, czuwający nad maJuchem w piaskownicy czy zmieniający pieluszkę to już norma. I kiedy rozmawia się z mężczyznami, widać, że włączają się w opiekę nad dzieckiem już od najwcześniejszych jego chwil na tym świecie nie z przymusu, bo tak wypada, lecz z potrzeby serca. Czerpią z tego wiele radości i satysfakcji. Nie uważają, że odejmuje im to męskości. Bo i czemu miałoby odejmować? Kulturowe normy jeszcze kilka pokoleń wstecz były co prawda inne, ale i wtedy funkcjonowały tzw. małżeństwa partnerskie i ojcowie, którzy nie uważali, że zajmowanie się małym dzieckiem to sprawa tylko kobiet. Mój Tato w każdym razie zabierał mnie chętnie na spacery, pomagał w lekcjach (chociaż nigdy nie był pewien, w której akurat klasie jestem), a i podobno (bo tego pamiętać nie mogę), kąpał mnie, gdy byłam niemowlakiem, karmił butelką i zmieniał pieluszki. Można powiedzieć, że był jako ojciec w awangardzie. Dzisiaj takie równouprawnienie w dzieleniu się obowiązkami związanymi z dzieckiem to już norma. Chociaż oczywiście nie zawsze jest z tym tylko różowo. Bywa, że opór pojawia się po stronie... matek. O tym i innych ciekawych rzeczach na temat ojcostwa przeczytacie dzisiaj na stronie 10. Nie zapominajcie bowiem, że dzisiaj, 23 czerwca, obchodzimy Dzień Ojca. A jaki prezent ucieszyłby każdego tatę? Na przykład dobre jedzenie przygotowane przez dzieci. Różnorodne przepisy kulinarne znajdziecie jak zwykle na stronach od 7 do 10. Jednak nie cały Magazyn Rodzinny jest poświęcony ojcom. Obok znajdziecie ciekawy artykuł na temat jak najbardziej kobiecy. Myślę, że uporządkuje on waszą wiedzę na temat cyklu menstruacyjnego. Zachęcam do lektury całego Magazynu Rodzinnego, życzę miłego wypoczynku i zapraszam za tydzień. totfts. ZADZWOŃ wmu E-MAJLA CZEKAMY NA WASZE OPINIE Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna Czemy-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 8132. Narodowy Fundusz Zdrowia Kilka tysięcy dzieci skorzystało już z leczenia zębów w dentobusach Dentobus, czyli pojazd służący do mobilnego udzielna pomocy dentystycznej, jest w pełni wyposażonym gabinetem stomatologicznym. Są w nim udzielane świadczenia ogólnostomatologiczne oraz profilaktyczne, w tym m.in. wizyty adaptacyjne, lakierowanie, badania okresowe i kontrolne oraz leczenie próchnicy. Dentobus zapewnia opiekę stomatologiczną dla dzieci przede wszystkim w mniejszych miejscowościach, w których nie ma gabinetu stomatologicznego. W naszym regionie dentobus odwiedził już województwo zachodniopomorskie. Pierwszymi pacjentami w zachodniopomorskim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia były przedszkolaki z Kłodzina oraz ucznio- wie szkół podstawowych z Żukowa, Jesionowa i Przelewic. Z leczenia stomatologicznego skorzystało tam 167 dzieci. Dla części z nich była to pierwsza wizyta w gabinecie stomatologicznym. Każda wizyta zaczyna się od badania lekarskiego stomatologicznego, które obejmuje również instruktaż higieny jamy ustnej. Inne świadczenia udzielone w mobilnym gabinecie w ciągu tych pierwszych dni, to leczenie zębów mlecznych, zabezpieczanie bruzd lakiem szczelinowym, lakierowanie zębów, opracowywanie ubytków w stałych zębach u starszych dzieci. W czerwcu dentobus odwiedzia gminy powiatu stargardzkiego. Harmonogramy postojów publikowane są na stronach OW NFZ. (mara) Od pokwitania po menopa Miesiączka w życiu kobiet} Miesiączkowanie. Cykl menstruacyjny ma pewne charakterystyczne cechy. C rzone i w takiej sytuacji zawsze należy poznać przyczynę. To może być sygi Zdrowie kobiety Anna Fołkman anna.fblkman@polskapress.pl Kiedy dziewczynka staje się kobietą, wiele zmienia się w jej ciełe. Jeśli proces ten przebiega naturalnie, łatwiej się oswoić ze zmianami, jeśli jednak coś dzieje się inaczej, to duży stres dla młodej kobiety i zakłopotanie dla rodziców. Warto zatem rozmawiać o tym z lekarzami. Pierwsza miesiączka u młodej kobiety powinna wystąpić między 9-a 16. rokiem życia. Dawniej było to nieco później, młode kobiety rozpoczynały miesiączkowanie w wieku kilkunastu lat. Zmieniły się jednak warunki życia, jakość tego życia. To one w dużym stopniu o tym decydują. - Pokwitanie, dojrzewanie młodej kobiety to nie tylko miesiączka - zauważa ordynator oddziału położnictwa i ginekologii w szpitalu Zdroje, dr n.med. Andrzej Niedzielski. - Cechami charakterystycznymi jest pojawianie się pączków piersiowych, owłosienia, zmian występujących w obrębie warg sromowych. To, czy te procesy zachodzą prawidłowo, powinien kontrolować lekarz rodzinny, pediatra, przy okazji bilansu zdrowia dziecka. - Seksualność i sprawy z nią związane są nadal tematem tabu w rozmowach codziennych, zdarza się, że nawet szkoła i lekcje biologii nie % W dzisiejszych czasach dziewczynki dojrzewają nieco szybciej niż kiedyś. Dzieci w ogóle szybciej się rozw zawsze uświadomią dziecko na ten temat. Rodzice często sami nie mogli liczyć na wsparcie w tym zakresie, więc powielają ten błąd wobec swojego dziecka. W rzeczywistości im bardziej dziewczynka jest zapoznana i oswojona z tematem miesiączki traktowanym przez bliskich jako coś naturalnego, tym łatwiej przychodzi jej akceptacja swojego ciała i wszystkiego, co z nim związane. Z pierwszych doświadczeń związanych z pojawie- niem się okresu mogą wynikać mity i zahamowanie utrudniające życie - komentuje dr n. med. Grzegorz Południewski, ginekolog, ekspert programu Zdrowa ONA. Przedwczesne pokwitanie Często zdarza się, że mamy, obserwując na pierwszy rzut oka niepokojące zmiany u swoich córek, twierdzą, że one też tak miały i nie ma czym się przejmować. Po wizycie u lekarza okazuje się jednak, że te zmiany wymagają sprawdzenia. Warto zatem konsultować wszelkie wątpliwości ze specjalistami. - To, czego boimy się przede wszystkim, to przedwczesne pokwitanie. Może być ono fizjologiczne - wywołane bodźcami z ośrodkowego układu nerwowego, ale może być także na tle zmian nowotworowych, które mają na to wpływ. Mogą to być guzy wydzielające hormony, np. na jajniku - zauważa doktor. O przedwczesnym po-kwitaniu można mówić, kie- Metodą na dolegliwości miesiączkowe może być ant} Ból, obfite krwawienia, zespół napięcia. To tylko niektóre objawy w trakcie cyklu /\ntyktmcepqki AimaFoknan anna.foikman@polskapress.pl Doustne środki hormonalne nie tylko pozwalają zabezpieczyć się przed nieplanowaną ciążą, pozwalają także regulować wiele procesów i dolegliwości, jakie zachodzą w organizmie kobiety podczas całego cyklu miesięcznego. Oprócz oczywistego działania, jakim jest zapobieganie ciąży, antykoncepcja hormonalna może wpływać korzystnie również na inne sfery zdrowia kobiety oraz na jej wygląd. -Zdarza się, że do gabinetu przychodzą panie, które oprócz skutecznej antykoncepcji oczekują również pozytywnego wpływu na inne dolegliwości związane z miesiączkami (ból, obfite krwawienia), jak i z wyglądem -zniwelowanie trądziku czy nadmiernego owłosienia -mówi prof. CMKP, drhab. n. med. Romuald Dębski, ginekolog, ekspert programu Zdrowa ONA. - Dla wielu z tych kobiet tabletka antykoncepcyjna wręcz wiąże się z poprawą jakości życia i samooceny. Istnieją także inne korzyści płynące ze stosowa- nia antykoncepcji hormonalnej, które nie są bezpośrednio odczuwane przez pacjentki. - Z jednej strony zastosowanie takiej antykoncepcji daje możliwość zaplanowania optymalnego czasu na zajście w ciążę i przygotowania się na pojawienie się dziecka. Z drugiej strony, dzięki poczuciu bezpieczeństwa pary rzadziej rezygnują ze zbliżenia, a ich relacja seksualna i bliskość cielesna są bardziej Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 rodzinny zdrowie 03 izę. r ¥1SfjWi i nabywają umiejętności dy pojawia się ono poniżej 9. roku życia. Może wystąpić ono naprawdę wcześnie. Są opisywane zmiany świadczące o tym u dziewczynek w wieku nawet kilku lat. Bolesne, obfite, nieregularne - Tzw. krwawienia młodocianych to dość częsty problem młodych kobiet. Pierwsze miesiączki rzeczywiście mogą być obfite, bolesne i częste dodaje dr Niedzielski. - Powodem tego jest zazwyczaj brak prawidłowej gry hormonalnej w tym okresie. Takie zaburzenia wymagają jednak bezwzględnie porady specjalisty - ginekologa dziecięcego, badań hormonalnych i, w razie konieczności, leczenia. Staramy się diagnozować bardzo bolesne miesiączki pod kątem przyczyn. Jeśli jest to ból nie-akceptowalny przez młodą osobę, to powinne być zawsze zweryfikowane przez lekarza. Jeśli nie wystarczają proste leki przeciwbólowe, a problem narasta, nie można zwlekać. Miesiączki mogą być na początku nieregularne. Cała oś - podwzgórze, przysadka mózgowa, jajnik - dojrzewa tak jak dziewczynka. Cykle mogą pojawiać się nawet co kilka miesięcy. Problem pojawia się, kiedy krwawienia są bardzo częste albo niezwykle obfite. Kobieta powinna miesiączkować regularnie między 14. a 16. rokiem życia. Ale należy oceniać to także indywidualnie, wszystko zależy od tego, kiedy pojawiła się pierwsza miesiączka. 4-5 podpasek dziennie to norma Regularny cykl występuje średnio raz w miesiącu - mniej niż co 40 dni. Miesiączki powinny trwać od 5 do 10 dni. Ważna w ocenie prawidłowości cyklu jest także obfitość krwawienia. Miesiączki nie powinny powodować anemii u młodych dziewcząt, a 4 do 5 zużytych podpasek dziennie uznaje się za normę. - Jeśli u kobiety dojrzałej występują bolesne i obfite miesiączki i dodatkowo dochodzi do anemii, trzeba najpierw wykluczyć przyczyny organiczne - mięśniaki, polipy, przerosty błony śluzowej macicy - wymienia dr Andrzej Niedzielski. Menopauza W polskich warunkach przyjmuje się, że statystycznie ostatnia miesiączka, czyli wejście w okres przekwitania, występuje miedzy47.-48. a 50. rokiem życia. Da się jednak zauważyć, że ten moment przesuwa się w czasie i to także ma związek z jakością życia, zdrowotnością społeczeństwa. - Hormonalną terapię zastępczą okresu okołoprze-kwitaniowego prowadzi się tylko wtedy, kiedy pacjentka ma dolegliwości - uderzenia gorąca, poty, kołatania serca, i są one na tyle uciążliwe, że pacjentka wymaga leczenia -mówi ordynator Andrzej Niedzielski. - Druga sprawa to wtedy, kiedy chcemy wprowadzić leczenie zaburzeń w cyklu - jeśli występują bardzo długie i obfite krwawienia miesiączkowe. Jeśli po menopauzie w ciągu okresu dłuższego niż 6 miesięcy od ostatniej miesiączki pojawi się krwawienie, należy je zdiagnozować. Pomocne będzie badanie USG i pobranie wycinka błony śluzowej macicy do badania, by wykluczyć choroby nowotworowe. W okresie krwawienia miesiączkowego kobieta powinna szczególnie zadbać o higienę. Kiedy jednak z jakichś przyczyn dojdzie do stanu zapalnego, powinna zareagować jak najszybciej i jak najskuteczniej. - Wybór odpowiedniego rodzaju medykamentu pozwala rozwiązać ten problem. Według badań, największym zaufaniem kobiet cieszą się preparaty działające szybko, najlepiej już po pierwszej dobie od zastosowania i takie, które są uznawana za bezpieczne. Na rynku jest dostępny np. produkt zawierający azotan butokonazolu, który eliminuje dolegliwe objawy już w pierwszej dobie. Pamiętajmy też, że w przypadku leczenia infekcji grzybiczych, ważne jest stosowanie leków, które działają w sposób przedłużony, ze względu na specyfikę tego rodzaju infekcji. Zbyt krótko działające leki nie pozwalają na całkowite wyeliminowanie problemu - wyjaśnia dr n. med. Grzegorz Południewski, ekspert portalu Zdrowa ONA. dostępne i spontaniczne. Często jest to szczególnie ważne dla kobiety, która z powodu stresu związanego z możliwością zajścia w ciążę nie odczuwa przyjemności ze współżycia. Złagodzenie innych dolegliwości, m.in. bóli, zbyt obfitych krwawień, objawów PMS-u, pozwala kobiecie zachować stabilność emocjonalną i większą aktywność w codziennym życiu - mówi mgr Dorota Gromnicka, psy- cholog, ekspert programu Zdrowa ONA. Antykoncepcja hormonalna z jednej strony zapobiega pojawieniu się niedokrwistości z niedoboru żelaza. Z drugiej sprawia, że kobiety czują się bardziej komfortowo. Niektóre kobiety przed stosowaniem tabletek antykoncepcyjnych odczuwały tak silny ból, że uniemożliwiał on normalne funkcjonowanie, pójście do pracy czy do szkoły. W momencie rozpoczęcia przyjmowania antykoncepcji bóle osłabły lub wręcz całkowicie ustąpiły- Taka antykoncepcja to także rzadsze występowanie zespołu napięcia przedmiesią-czkowego, czyli m.in. bólu piersi, wzdęć, obrzęków, uczucia ciężkości, bólów głowy i regulacja cyklu miesięcznego, w tym czasu wystąpienia miesiączki. Warto wiedzieć Niektóre zmiany wyglądu mogą świadczyć o groźnej chorobie - akromegalii Powiększone stopy, dłonie, uszy czy nos to podstawowe objawy akromegalii. Choć chorobę widać na pierwszy rzut oka, głównym problemem nadal pozostaje właściwa i wczesna diagnoza. Jak podkreślają eksperci w ramach akcji „Akromegalia -zwróć uwagę!", choroba wcześnie rozpoznana może być skutecznie leczona. Akromegalia spowodowana jest nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu. Choruje na nią od 40 do 60 osób na milion. To, co najbardziej wyróżnia chorych, to zmiany w ich wyglądzie. - Do głównych objawów należą powiększenie rąk i stóp, bardzo istotne w porównaniu do pozostałych części ciała. Poza tym powiększenie ucha, języka, nosa, poszerzenie szpar międzyzębowych. Wszystkie te elementy powodują, że zmieniają się nasze rysy twarzy. Powiększenia tkanek miękkich, zaburzenia układu krążenia, nadciśnienie - te objawy skutkują tym, że pacjenci, żyją zdecydowanie krócej. 60% pacjentów umiera z powodu powikłań układu sercowo-naczyniowe-go. Pacjenci żyją 10-12 lat krócej - podkreśla prof. Marek Ruchała, kierownik Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego. Mimo widocznych symptomów choroby, diagnozowa- 0 Objawy akromegalii, czyli powiększenie niektórych narządów, są wyraźne. Mimo to diagnoza sprawia problemy nie w Polsce zajmuje średnio 10 lat. O rozpoznaniu choroby nadal decyduje przypadek. - Opóźnienie postawienia diagnozy wynosi 7-10 lat. W tym czasie rozwijają się liczne powikłania, a z drugiej strony rośnie guz. Im większy, czyli im później rozpoznany, tym trudniejszy jest do usunięcia. Pacjentowi zmieniają się nie tylko rysy, to samo dzieje się z jego wnętrzem. Dochodzi do powiększenia serca, przerostu narządów wewnętrznych, a także do pojawienia się dalszych powikłań, czyli nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zmian kostnych. Należy także pamiętać, że wysokie stężenie hormonu wzrostu będzie powodowało szybszy przebieg powstawania nowotworów -zaznacza prof. Wojciech Zgli-czyński, kierownik Kliniki Endokrynologii CMKP w Szpitalu Bielańskim w Warszawie. W ramach akcji „Akromegalia - zwróć uwagę" uruchomiona została bezpłatna infolinia dla pacjentów i ich bliskich. Pod numerem 797 140190 lekarz endokrynolog udzieli informacji na temat objawów, diagnostyki oraz możliwości leczenia akromegalii. Do grudnia 2018 r. infolinia będzie działać w godz. 16-19 w każdą pierwszą środę miesiąca, (mara) Badania ankietowe Gorączka podróżna, czyli dlaczego, zamiast cieszyć się wyjazdem, doznajemy stresu 46% Polaków wybierających się w podróż obawia się zgubienia, zniszczenia lub kradzieży dokumentów, bagażu lub pieniędzy - wynika z badania przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie Avivy. - Sporo czasu poświęcamy na planowanie podróży i atrakcji na miejscu, zakup biletów, pakowanie walizek. Zarazem niepokoimy się o wiele spraw związanych z bezpieczeństwem, zdrowiem i majątkiem, co potwierdza nasze badanie. Natłok obowiązków w dniach poprzedzających wyjazd powiększa stres. Paradoksalnie, zapominamy o ubezpieczeniu podróżnym, które można kupić przez internet w ciągu kilku minut, żeby odpoczywać ze spokojną głową - mówi Małgorzata Skibińska, dy- rektor działu rozwoju indywidualnych ubezpieczeń majątkowych w Avivie. Wyjeżdżając na wakacje, najbardziej martwimy się o naszą własność - 46% respondentów obawia się zgubienia, zniszczenia lub kradzieży pieniędzy, bagażu albo dokumentów. Zarazem 45% osób martwi się o bezpieczeństwo mieszkania lub domu, który zostaje bez opieki. Najczęściej w tym kontekście obawiamy się włamania (29% odpowiedzi), zalania lub pożaru (16%). Martwimy się też o własne zdrowie - choroby lub poważne urazy wzbudzają lęk 41% osób. Co piąty (22%) respondent obawia się ataku terrorystycznego. Z badania Avivy wynika, że na możliwość wystąpienia zagrożeń nieco częściej wska- zują kobiety. Zgubienia, zniszczenia lub kradzieży dokumentów, bagażu bądź pieniędzy obawia się 48% kobiet i 44% mężczyzn. Podobnie w przypadku mieszkania. Negatywny scenariusz zakłada 24% kobiet i 21% mężczyzn. Polki też częściej obawiają się, że wyjazd popsuje im choroba - taką opinię wyraziło 35% kobiet i 28% mężczyzn. Jak uniknąć zbędnego stresu? Wykupić polisę podróżną (turystyczną) w renomowanej firmie. Najpierw sprawdzamy zakres ubezpieczenia, czyli kiedy możemy liczyć na pomoc firmy ubezpieczeniowej, a jakie zdarzenia wykraczają poza zakres ochrony. Standardowo w ramach polisy możemy liczyć na zwrot kosztów leczenia oraz szeroki zakres usług assistance za granicą, (mara) 04 rodzinny rozmowa Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 23-24.06.2018 konuje daną procedurę medyczną. W momencie, kiedy kobieta widzi mój profesjonalizm i pewność w działaniu, nie jest dla niej problemem moja płeć. Zdarzyło się. że pacjentka odmówiła współpracy z Tobą? W mojej karierze zawodowej nie było takiej sytuacji, lecz niejednokrotnie spotykałem się z prośbą pacjentki, iż czułaby się bardziej komfortowo, gdyby dany zabieg intymny wykonywała kobieta. W takim wypadku zawszę proszę o pomoc koleżankę, która jest razem ze mną na dyżurze. Czy nie czujesz, że nawiązanie współpracy z pacjentką jest dla ciebie trudniejsze niż dla położnej? Z opinii koleżanek z pracy, jak również moich przełożonych wnioskuję, iż nie mam najmniejszych problemów z nawiązaniem współpracy z pacjentkami. Jak wspomniałem wyżej, współpraca z niektórymi pacjentkami, biorąc pod uwagę moją płeć, jest utrudniona. W takim wypadku zawsze z pomocą przychodzą moje koleżanki. Masz jakieś rady dla mężczyzn, którzy chcieliby zostać położnymi? Panowie, do dzieła! Przetarłem wam szlaki! Jest to piękny zawód, dający wiele satysfakcji, ale czasami dużo bólu. Niezmiernie dynamiczny i niezależnie od przepracowanych lat zaskakujący na każdym kroku i uczący dużo pokory. Położna na Medal To prowadzona od 2014 roku kampania społeczno-eduka-cyjna zwracająca uwagę na kwestie związane z koniecznością podnoszenia standardów i jakości opieki okołoporodowej w Polsce poprzez edukację i promocję dobrych praktyk. Istotną kwestią kampanii jest również podnoszenie świadomości społecznej na temat roli położnych w opiece okołoporodowej. Jednym z kluczowych elementów kampanii jest konkurs na najlepszą położną w Polsce. Zgłoszenia do tegorocznej, piątej edycji konkursu, przyjmowane są do 31 lipca. Głosy na nominowane położne można oddawać do 31 grudnia 2018 roku. Oddawanie głosów odbywa się na stronie www.po- loznanamedal2018.pl. Patronat honorowy nad kampanią i konkursem objęła Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Patronat merytoryczny sprawują: Polskie Towarzystwo Położnych, Fundacja Rodzić po Ludzku oraz Stowarzyszenie Dobrze Urodzeni. Mecenasem kampanii jest marka Alantan Plus. Zawód położnego, czyli wyzwania dnia codziennego Rozmowa z Grzegorzem Chajdasiem, który 25 lat temu przetarł szlaki innym mężczyznom, w tradycyjnie kobiecym zawodzie i opowiada o swoich doświadczeniach na sali porodowej . Grzegorz Chajdaś od 25 lat pracuje w szpitalu w Krakowie na oddziale patologii ciąży Rosnumu Oprać. Arna Czerny-Maredta anna.marecka@polskapress.pl Są wyjątkiem. Zawód wykonują nie z przypadku, a z powołania. Mężczyźni - położni. W Polsce jest ich tylko 71 pośród 37 tysięcy położnych. Grzegorz Chajdaś, pierwszy zarejestrowany położny w Polsce, od 25 lat pracuje w szpitalu im. Stefana Żeromskiego w Krakowie na oddziale patologii ciąży. Rozmowa została przeprowadzona podczas śniadania prasowego podsumowującego kampanię i konkurs „Położna na medal". Kiedy narodziła się u ciebie decyzja o wybraniu zawodu położnego? Gdybym powiedział, że było to moje powołanie życiowe lub od dziecka chciałem być położnym, to nikt by mi nie uwierzył - i miałby rację. Kiedy kończyłem szkołę, dowiedziałem się o istnieniu szkoły dla położnych i pomyślałem - dlaczego nie...? A że życie pisze różne scenariusze - postanowiłem to zrobić. j,o'c i' i r ł » i' i 1 i i » * I '• Jak się czułeś jako jeden z nielicznych mężczyzn na studiach? Na początku było bardzo ciężko, ponieważ nie kończyłem szkoły średniej, a technikum mechaniczne. Przez 5 lat w ogóle nie miałem styczności z takimi przedmiotami jak biologia, anatomia czy fizjologia. Kiedy zdecydowałem się rozpocząć naukę na kierunku położniczym, musiałem bardzo dużo czasu poświęcić na przygotowanie się do egzaminów. Bardzo ciężko było również zaaklimatyzować się. ponieważ nikt nie spodziewał się. że mężczyźni mogą wybrać taki kierunek. I raczej nikt ich tam nie chciał. Mało kto wierzył, że będziemy w stanie skończyć studium i uzyskać dyplom położnego. Jak to w życiu bywa, z biegiem czasu sensacja mija i nasza obecność na tym kierunku zaczęła być rzeczą naturalną. Choć zdarzały się sytuacje, że niektórzy traktowali nas z uśmiechem niedowierzania. ■ U..M li i i Czy miałeś na studiach innych kolegów? Mój kierunek liczył 37 osób w tym 3 mężczyzn (łącznie ze mną). W trakcie nauki jeden z kolegów zrezygnował. Finalnie tylko ja i drugi kolega skończyliśmy studium i uzyskaliśmy dyplom położnego. Podczas śniadania prasowego kampanii Położna na medal dowiedziałem się, że otrzymałem ten tytuł jako pierwszy mężczyzna w Polsce! Czy tak jak ty twoi koledzy nadal pracują w zawodzie? Przez kilka lat kolega Jacek pracował w zawodzie w szpitalu powiatowym w Wadowicach, jednak po kilku latach zdecydował się na zmianę zawodu i został ratownikiem medycznym. Obecnie pracuje w zespole wyjazdowym pogotowia ratunkowego. Pracujesz w tym zawodzie 25 lat Co się w tym czasie zmieniło? Przede wszystkim postęp cywilizacyjny. Technika poszła szalenie do przodu, a co za tym idzie sposoby leczenia i diagnozowania. Zaczynając moją pracę pracowałem na sprzęcie wielorazowego użytku (strzykawki, igły, rękawiczki itp.). Aparaty monitorujące stan płodu (KTG) czy diagnostyka USG nie była na porządku dziennym, jak obecnie. Zabiegi takie, jak np. cięcie cesarskie nie były tak powszechne jak dziś, a co za tym idzie było o wiele więcej urazów okołoporodowych, niezdiagnozowanych wad u dzieci, a nawet zgonów okołoporodowych czy w po-łogu.Diametralnie zmienił się również model pacjentki. Obecnie, dzięki powszechnemu dostępowi do informacji, pacjentka posiada wysoką wiedzę na temat swoich schorzeń i dolegliwości. Fakt ten wymusza na nas nieustanne podnoszenie naszych kwalifikacji i bycie po prostu na bieżąco. Jeśli chodzi o pracę położnej, to w dzisiejszych czasach jest ona znacznie łatwiejsza, choćby ze względu na powszechną obecność specjalistycznego sprzętu medycznego, który znacznie upraszcza wdrażanie procedur medycznych. Co było dla ciebie najtrudniejsze na początku pracy zawodowej? Nie lada wyzwaniem było przełamanie bariery intymności. Ważnym aspektem mojej pracy było nawiązanie takich relacji z pacjentką, aby nie czuła ona dyskomfortu, że po drugiej stronie stoi położny, a nie położna. Stresujące były również myśli, że pozostając z pacjentką na dyżurze, odpowiadam za nią. Bardzo często spotykam się z tym, że pacjentki nazywają mnie lekarzem. I choć za każdym razem powtarzam, że jestem położnym, pacjentki i tak mówią do mnie „panie doktorze". Od samego początku pracy w tym zawodzie najtrudniejszą sytuacją jest śmierć noworodka, do której nigdy nie można przywyknąć, nie ma na to klucza, jak zachować się w takiej sytuacji. Czy mężczyzna pracujący jako położny spotyka się z wieloma problemami w swoim zawodzie? Na pewno. Pamiętam, kiedy po otrzymaniu prawa wykonywania zawodu poszukiwałem pracy, usłyszałem od oddziałowej pewnego szpitala, że dopóki ona będzie oddziałową, mężczyzna położny nie ma tam miejsca. Ponadto czasami daje się we znaki sfeminizowane środowisko i typowe tematy o dzieciach, gotowaniu, sprzątaniu i przepisach na sałatki. Zresztą - który mężczyzna zna przepis na sernik na zimno czy łazanki? Ja znam! A pacjentki? Jak one reagują na twoją obecność na oddziale? Pracuję na oddziale patologii ciąży. Pacjentki tego oddziału bardziej skupiają się na swojej jednostce chorobowej niż na osobie, która wy- Kiedyś usłyszałem od pewnej oddziałowe], że da mężczyzny położnego nie ma u nieś miegsca Grzegorz Chajdaś Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 rodzinny zdronie 05 Ugr insekta i obserwuj skórę. Może ci grozić borelioza Niestety, przeciwko tej chorobie wciąż nie ma szczepionki Jedynym sposobem ochrony jest profilaktyka i korzystanie z porad specjalisty BoreSusa Anna Folkman anna.folkmari@polskapress.pl Kleszcze to stawonogi zmiennocieplne i zależne od temperatury, dlatego łagodna zima im sprzyja. To sprawia, że wcześniej się budzą i dłużej żerują, najpierw na zwierzętach, później na ludziach. Biotopem kleszczy są nie tylko lasy. ale także tereny przejściowe, czyli łąkowe. miejsca, gdzie jest wysoka trawa. Należy pamiętać też. że kleszcze ujawniają się w parkach. Część z tych insektów jest zakażona boreliozą. - Borelioza to choroba bakteryjna, cechująca się fazo-wością przebiegu, możliwością zajęcia różnych narządów, często o przedłużającym się przebiegu - mówi doktor Jolanta Niścigorska-Olsen ze Szpitala Wojewódzkiego w Szczecinie. - Choroba nie stanowi zagrożenia dla życia, ale z racji przedłużającego się przebiegu jest bardzo dokuczliwa. Nie ma możliwości transmisji zakażenia boreliozą z człowieka na człowieka. Udowodnionym jedynym przenosicie- USUN INSEKTA PO UGRYZIENIU OBSERWUJ ORGANIZM Kleszcza można usunąć samodzielnie, kupując specjalne przyrządy w aptece. Nie smarujemy go niczym, bo to sprawia, że stawonóg wymiotuje i wtedy ryzyko transmisji bakterii jest większe. Należy kleszcza usunąć, miejsce ukąszenia zdezynfekować i obserwować. Typowy rumień pojawia się po około tygodniu po ukąszeniu (nie świadczy on od razu o boreliozie), powinniśmy obserwować go do 6 tygodni. Jeżeli przekroczy 5 centymetrów średnicy, to należy zgłosić się do lekarza. Jeśli dojdzie do ugryzienia, kleszcza należy usunąć i uważnie obserwować to miejsce lem jest kleszcz - dodaje specjalista. Niebezpieczne kleszcze Dlaczego akurat on? W przewodzie pokarmowym kleszcza krętła muszą aktywować się, by były zakaźne dla człowieka. Stwierdzenie na przykład u komara krętka borelia nie oznacza, że on przeniesie chorobę na człowieka, owad ten nie jest w stanie aktywizować bakterii. Kleszcz tak. Kleszcze nabywają chorobę, żerując na innych ssakach. Jeśli przykładowo kleszcz zakazi się boreliozą od małego zakażonego gryzonia, nawet na etapie larwy lub nimfy, to przemieniając się w postać dorosłą, nadal to zakażenie utrzymuje. Być może takie przechodzenie zakażenia odpowiada za rosnącą liczbę przypadków bo-reliozy wśród ludzi. Uważaj na objawy Borelioza jest chorobą bakteryjną, więc jest leczona antybiotykami. Zazwyczaj leczenie trwa kilka tygodni. Na naszym kontynencie za bore-liozę odpowiedzialnych jest kilka genogatunków krętka. W przebiegu boreUozy, w zależności od fazy zakażenia i zajęcia różnych narządów, spotykamy się z wieloma objawami klinicznymi. - Pierwszym charakterystycznym objawem jest zmiana skórna - rumień wędrujący - zauważa doktor Niścigorska- Olsen. - Występuje on u większości ludzi zakażonych. Jeżeli pacjenci go nie zauważają, może to być związane z nietypową lokalizacją ugryzienia. Rumień ten ma tendencję do długiego utrzymywania się w przypadkach nieleczonych. Przy leczeniu antybiotykiem, szybko zanika. Jeśli zmiana ta nie jest leczona, to zakażenie boreliami może dotrzeć do innych narządów drogą krwionośną - mówi lekarz. Borelioza, która budzi nasze największe zaniepokojenie, to borelioza dotycząca układu kostno-stawowego, nerwowego czy krążenia i występuje w kilka tygodni po nieleczonym rumieniu wędrującym. Skutkiem tego zakażenia jest na przykład zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie stawów, limfocytowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, porażenie nerwów cza-szkowych. Jak rozpoznać boreliozę? Pierwszym sygnałem jest wspomniany rumień, pojawiają się także pewne inne objawy. Pacjenci mogą zgłaszać zmęczenie, objawy rzekomogrypowe, brak energii. To objawy, które występują także w wielu innych chorobach, dlatego borelioza wymaga dokładnej diagnostyki. - Istnieje jeszcze jedna znana postać boreliozy wczesnej skórnej - to chłoniak limfocytowy skóry. Ma ona charakter sino-czer-wonego guzka o średnicy około l centymetra w miejscu ugryzienia zakażonego kleszcza - opisuje doktor Jolanta Niścigorska-Olsen. -Przy braku leczenia borelie także i w tym wypadku mogą się rozsiać drogą krwionośną nawet do odległych narządów. Trudne leczenie Na boreliozę chorują częściej dorośli niż dzieci, a biorąc pod uwagę częstsze narażenie na ugryzienia kleszczy wśród mężczyzn w związku z wykonywaną pracą, na przykład w pionie leśnym, boreliozę częściej rozpoznaje się u tej płci. Niestety, nie ma szczepienia przeciw boreliozie. Nie wyprodukowano jak dotąd skutecznej szczepionki. By zabezpieczyć się przed boreliozą, należy unikać kleszczy, a jeśli dojdzie do ugryzienia, kleszcza usunąć i obserwować to miejsce oraz swój stan zdrowia. Szczepienia ochronne. Zakażenia rotawirusem to problem społeczny i systemowy Rotawirusy stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. Działają podstępnie - rozprzestrzeniają się bardzo szybkoidają objawy dopiero po kilku dniach. Silnebóle brzucha, ciągłe wymioty ibie-gunki prowadzą do wyniszczę nia organizmu i niejednokrotnie wymagają hospitalizacji. Pobyt w szpitalu to traumatyczne doświadczenie nie tylko dla małego pacjenta, ale także dla jego rodziców, którzy są bezsilni wobec cierpienia dziecka. Dlatego Światowa Organizacja Zdrowia apeluje, żeby szczepieniaprzeciwko rotawirusombyły włączone doprogramów szczepień ochronnych. 5 czerwca 2018 roku Rada Sanitarno-Epidemiologiczna, będąca ciałem doradczym przy Głównym Inspektoracie Sanitarnym, złożonym z autorytetów między innymi w dziedzinie neonatologii, pediatrii i epidemiologii, opracowała rekomendacje dotyczące zmian w Programie Szczepień Ochronnychna20i9rok Wprowadzenie bezpłatnych, obowiązkowych szczepień przeciwko rotawirusom znalazło się wśród ważnych priorytetów, wskazanych przez Radę. ZAPYTAJ LEKARZA Alergolodzy i pulmonolodzy mówią o wpływie zanieczyszczeń powietrza na choroby układu oddechowego. Kardiolodzy również biją na alarm. Czy serce rzeczywiście cierpi z powodu zanieczyszczonego powietrza? LEKARZ RADZI: Nie \jU tylko serce, ale cały O układ krążenia. Niektóre cząsteczki zanieczyszczonego powietrza, które zaostrzają choroby układu oddechowego, są groźne także dla układu sercowo-naczy-niowego. Dzieje się tak, ponieważ dostając się do naszych dróg oddechowych, dostają się również do naczyń krwionośnych, w których wywołują odczyn zapalny. Odczyn ten pobudza układ współczulny, doprowadza do przyspieszonego rozwoju miażdżycy bądź do destabilizacji istniejących już zmian miażdżycowych. Jeżeli dojdzie do pęknięcia blaszki miażdżycowej w naczyniu wieńcowym, mamy zawał serca, a jeżeli w tętnicy szyjnej - udar mózgu. Istnieją liczne dowody naukowe na to, że osoby żyjące w zanieczyszczonym środowisku mają zwiększone ryzyko rozwoju miażdżycy, zawału serca i udaru mózgu. Czy niekorzystny wpływ zanieczyszczeń powietrza na nasz organizm dotyczy tylko okresu jesienno-zimowego czy również wiosny i lata? ę -j LEKARZ RADZI: Ge neralnie zanieczysz-^ czenie powietrza ma większe znaczenie w okresie jesienno-zimowym. Wynika to głównie z naszej sytuacji makroekonomicznej. Palimy niskiej jakości węglem, w starych piecach, w mieszkaniach i domach, które są niedocieplone i często mają wady budowlane oraz konstrukcyjne. Żyjemy w kraju z gospodarką opartą na węglu jak żaden inny w Europie. Emisja zanieczyszczeń w okresie jesienno-zimowym jest wyższa. Na to też nakłada się pewna sezonowość zawałów serca i udarów mózgu w tym okresie roku. Gdy patrzymy na rankingi Światowej Organizacji Zdrowia, które pokazują, gdzie są najbardziej zanieczyszczone miasta, to w pierwszej dziesiątce, oprócz bułgarskich i rumuńskich, są głównie miasta polskie. A ostatnio do tego dochodzi też podpalanie wysypisk, co produkuje zanieczyszczenia gorsze od smogu. Profesor Krzysztof Jerzy Filipiak, internista, hipertensjolog. kardiolog 06 rodzinny zdrowie Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela,'23-24.06.2018 Problem Pomorza inwazyjna choroba pneumokokowa W Urzędzie Marszałkowskim w Gdańsku odbyła się mieszkańców województwa pomorskiego na temat zdrowia l*tri>fUaktyka Oprać. Anna Czerny-Ma recka anna.marecka@polskapres5.pl 0 priorytetach zdrowotnych dla województwa pomorskiego oraz roli samorządów terytorialnych w poprawie sytuacji zdrowotnej jego mieszkańców rozmawiali - w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego - przedstawiciele samorządów wszystkich szczebli województwa. Szczególną uwagę poświęcono zakażeniom pneumoko-kowym stanowiącym jedno z największych zagrożeń dla zdrowia 1 życia osób po 65. roku życia. Województwo pomorskie jest w ścisłej czołów-ce zachorowań na inwazyjną chorobę pneumokokową. Wobec narastającej zachorowalności, groźnych powikłań i utrzymujących się od lat wysokich wskaźników umieralności, władze województwa podjęły decyzję 0 wdrożeniu programu chroniącego osoby dorosłe przed bakteriami pneumokokowy-mi. Obecnie program jest opiniowany przez Agencję Oceny Technologii Medycznych 1 Taryfikacji (AOTMiT), a po uzyskaniu pozytywnej opinii zostanie ogłoszony konkurs na jego realizatorów. - Pneumokoki to bakterie, które szczególnie zagrażają dzieciom i osobom w podeszłym wieku - mówi dr hab. n. med. Tomasz Smia-tacz z Kliniki Chorób Zakaźnych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. - U tych pierwszych układ odpornościowy jest jeszcze niedojrzały, u drugich zaś - już nie na tyle sprawny, aby skutecznie bronić się przed tak groźnymi bakteriami. Łatwo wówczas dochodzi do uogólnienia infekcji. Po 65. roku życia współistniejące schorzenia np. układu krążenia, układu odde- Spotkanie zostało zorganizowane w ramach samorządowego cyklu „Zdrowie-Człowiek-Profilaktyka" chowego czy cukrzyca powodują, że zakażenia te mają przebieg cięższy i trzeba liczyć się z możliwymi poważnymi powikłaniami. Pneu-mokok najczęściej właśnie u seniorów ma niezwykłą zdolność przenikania do krwi i płynu mózgowo-rdzeniowe-go. Niestety, nie jest możliwe precyzyjne określenie, czy, kiedy, u kogo i do jak ciężkich powikłań dojdzie w wyniku zakażenia inwazyjnego, ani jakie będą ewentualne odległe, trwałe konsekwencje dla zdrowia pacjenta. Należy podkreślić, że w tej grupie wiekowej pneumokoki stanowią najczęstszą przyczynę bakteryjnego zapalenia phic, zagrażającego życiu pacjenta - dodaje dr Smiatacz. W Stacjach Sanitarno--Epidemiologicznych prowadzone są rejestry zachorowań inwazyjnych wywołanych przez bakterie pneumoko-kowe - czyli odnotowywane są przypadki sepsy (posocznicy) i zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych. W 2017 r. zapadalność na inwazyjną chorobę pneumokokową w woje- wództwie pomorskim była najwyższa w Polsce. Najwięcej zachorowań dotyczyło osób w starszych grupach wiekowych, w szczególności po 60. roku życia. - Od około 10 lat w województwie pomorskim zapadalność na inwazyjną chorobę pneumokokową znacznie przewyższa średnią zapadalność w Polsce. W 2017 r. zapadalność na nią w Polsce wyniosła 3,09/100 tys., przy czym w województwie pomorskim była prawie dwukrotnie większa (6,08/100 tys.) - i tym samym najwyższa w Polsce. Najwięcej zachorowań dotyczyło osób w starszych grupach wiekowych, w szczególności po 60. roku życia. Pneumokokowe zakażenia inwazyjne obarczone są wysoką śmiertelnością, w 2017 r. śmiertelność wyniosła 29 %, a w grupie wiekowej powyżej 60. roku życia - 37 % - mówi Aneta Bardoń-Błasz-kowska, kierownik Oddziału Epidemiologii i Statystyki Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku. Regionalny Program Szczepień przeciwko pneumokokom dla osób 65+ Dostrzegając wagę problemu i podążając za rekomendacjami ekspertów, Departament Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego przygotował Regionalny Program Polityki Zdrowotnej - Szczepienia przeciwko pneumokokom dla osób 65+ z grup podwyższonego ryzyka, którego założenia zgodne są z Celem operacyjnym 5: Promocja zdrowego i aktywnego starzenia Narodowego Programu Zdrowia na lata2016-2020. Program skierowany jest do osób starszych, z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych. Szczepienia mają chronić populację nie tylko przed zakażeniami inwazyjnymi (sepsą, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych), ale także przed innymi postaciami zachorowań o etiologii pneu-mokokowej, jak np. pneumo-kokowe zapalenie płuc. - Wobec narastającej zachorowalności na zakażenia pneu-mokokowe w woj. pomorskim, a także groźnych powikłań i utrzymujących się od lat wysokich wskaźników umieralności, nadszedł czas na podjęcie działań profilaktycznych. Co roku z powodu pneumokoków umiera nawet kilka milionów osób na świecie. Województwo pomorskie jest, niestety, w ścisłej czołówce, jeśli chodzi o liczbę zachorowań na inwazyjną chorobę pneu-mokokową w skali kraju. Trzeba pamiętać, że osoby szczególnie narażone na niebezpieczeństwa związane z zakażeniem pneumokokami - to chorzy na choroby przewlekłe, z obniżoną odpornością. Dla nich pneumokoki są bardzo groźne. Dlatego też w pierwszej kolejności ochroną chcemy objąć osoby po 65. roku życia znajdujące się w grupie wysokiego ryzyka zachorowania - są to seniorzy m.in. z przewlekłym nieżytem oskrzeli, dychawicą oskrzelową - mówi Marzena Mrozek, dyrektor Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. ' - Niezwykłe ważna jest przy realizacji programu współpraca ze starostwami powiatowymi. Ponad połowa powiatów województwa pomorskiego poparła ideę wdrożenia regionalnego programu polityki zdrowotnej i podjęła decyzje o współfinansowaniu szczepień ochronnych dla mieszkańców swoich powiatów. Rok 2018 traktujemy jako rok pilotażowy, chcemy objąć wsparciem około 30 % osób będących w grupie ryzyka w wieku 65 +. Jedyną skuteczną metodą zapobiegającą zachorowaniom są szczepienia, które, niestety, są kosztowne i zapewne to stanowi czynnik przyczyniający się do małej ich popularności. Szacunkowy koszt programu w tym roku to ponad l milion złotych. Obecnie jesteśmy na etapie oczekiwania na obligatoryjną ocenę opracowanego programu przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, po jej uzyskaniu będziemy mogli ogłosić konkurs na realizatorów szczepień. Wierzymy, że program przyniesie oczekiwany efekt zdrowotny, a także przyczyni się do zmiany myślenia 0 szczepieniach wśród osób starszych, będzie stanowił zachętę do podejmowania dalszych działań w przyszłości, a także zwiększy poczucie odpowiedzialności za swoje zdrowie osób starszych - dodaje dyrektor Mrozek. - Jedyną skuteczną metodą ochrony przed pneumokokami są szczepienia i tylko one mogą w dłuższej perspektywie uchronić społeczeństwo przed zagrożeniami wynikającymi z tych zakażeń. Szczepienia niosą za sobą znaczące korzyści zdrowotne dla pojedynczego pacjenta 1 ekonomiczne dla naszego regionu - to dzięki nim eliminowane są najbardziej zjadliwe serotypy bakterii, odnotowywana jest mniejsza liczba zachorowań, absencji w pracy, powikłań wynikających z zakażeń, co w konsekwencji zmniejsza liczbę hospitalizacji i zgonów, obniżając ogólne koszty leczenia ambulatoryjnego oraz szpitalnego i zwiększając oszczędności dla regionu. Dlatego bardzo się . cieszę, że w naszym regionie objęte szczepieniem zostaną nie tylko dzieci, ale także osoby dorosłe - podsumowuje dr hab. n. med. Tomasz Smiatacz. - Dotychczas w ogólnym postrzeganiu kwestii profilaktyki zdrowotnej przez samorządy terytorialne, szczepienia przeciwko pneumokokom utożsamiano z potrzebą ochrony wyłącznie dzieci, zapominając o drugiej skrajnej grupie wiekowej również narażonej na zakażenia. Wśród osób dorosłych, myśląc o szczepieniach, największy nacisk kładziono na profilaktykę grypy, zapominając o niebezpieczeństwach zakażeń pneumokokowych. Na szczęście podejście to ewoluowało i coraz więcej samorządów podejmuje się prowadzenia programów profilaktycznych, także wśród osób dorosłych, przyczyniając się do poprawy ich sytuacji zdrowotnej - mówi Tomasz Jan Prycel, Market Access Audit. 008430238 ATRAKCJA NR 1 NA ŚLĄSKU! ODKRY3 ŚWIAT MACICZNEJ ZABAWY W CHORZOWIE? REKLAMA Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 rodzinny kuchnia 07 PRZYSZEDŁ CZAS NA BÓB, FASOLKĘ SZPARAGOWA I GROSZEK Hanna Wieczorek hanna.wieaorek@gazeta.wroc.pl o roślin strączkowych zaliczamy bób, cie-cierzycę, fasolę, groch, soczewicę, soję i co może Państwa zdziwić - o-rzeszki arachidowe. Dzisiaj trochę więcej miejsca poświęcimy fasoli. Przywędrowała ona do nas z Ameryki Południowej. Według różnych opracowań, na świecie rośnie od 36 do 96 gatunków fasoli! Największe znaczenie użytkowe mają dwa gatunki - fasola zwykła i wielokwiatowa. Wszystkie odmiany fasoli zawierają dużo białka roślinnego. Co tu dużo mówić, jest trzecim po soi i grochu źródłem białka. Ma go więcej niż mięso. Trzeba przy tym pamiętać, że białko roślinne w przeciwieństwie do zwierzęcego, nie zawiera wszystkich niezbędnych nam aminokwasów. Fasola zawiera także potas, wapń i fosfor, a także rozpuszczalny błonnik, a także rozpuszczalny błonnik. Świeżo łuskane ziarna są o połowę mniej kaloryczne od suszonych. Obok tych wszystkich zalet ma też i wady - powoduje wzdęcia i gazy. Dlatego warto skorzystać z sezonu IlUi dli na fasolkę szparagową, która jest zdrowa, a przy tym mniej kaloryczna i lekkostrawna. Zacznijmy od rzeczy podstawowej - jak gotować fasolkę szparagową. Metoda tradycyjna jest prosta. Fasolkę myjemy, obieramy i wrzucamy do gotującej się wody. Potrzeba mniej więcej czterech litrów wody na kilogram fasolki. W tych najbardziej tradycyjnych przepisach do wody dodajemy łyżeczkę soli i łyżeczkę cukru. Zieloną, młodą fasolkę gotujemy (czas liczymy od momentu, kiedy woda zaczyna wrzeć) około 15-20, żółtą krócej -od 5 do 15 minut. Im starsza fasolka, tym dłużej trzeba ją gotować. Ile? To musimy sami ocenić, sprawdzając czy jest miękka. Coraz popularniejsze jest gotowanie fasolki szparagowej na parze. Jeśli nie mamy specjalnego parowaru, możemy fasolkę wrzucić do sita, które umieszczamy na garnku z gotującą się wodą. Fasolka powinna być gotowa w ciągu 10-20 minut. Im młodsza, tym szybciej się ugotuje. Teraz kilka przepisów na fasolkę z „Uniwersalnej książki kucharskiej" Marii Ochorowicz-Monatowej (wydanie trzecie, rok 1913). Od razu uprzedzam, że zachowa- łam oryginalną pisownię, a w przepisach na fasolkę nie ma podanych składników. Smacznego! FASOLKA ZIELONA PO FRANCUSKU Wykonanie Obraną fasolkę z bocznych włókien pokrajać ukośnie w słonej wodzie i odcedzić. Zasmażyć na maśle jedną sparzoną i utartą na tarku cebulę, włożyć w nią fasolę, wsypać garść siekanego kopru i -zielonej pietruszki, trochę gałki muszkatołowej, wcisnąć soku z cytryny do smaku i dusić przez dziesięć minut na silnym ogniu. FASOLKA SZPARAGOWA NA KWAŚNO ZE ŚMIETANĄ Wykonanie Żółtą lub zieloną fasolę szpara-gową obciąć końce, ściągnąć boczne żyłki, pokrajać ukośnie i sparzyć wrzącą wodą. Potem posolić i gotować w krótkim smaku: gdy miękka dołożyć łyż- kę masła, zalać ćwierć litrem kwaśnej śmietany rozbitej z łyżeczką mąki i wcisnąć cytryny lub dodać octu do smaku. Wyborna do wszelkich mięs po angielsku. FASOLKA ZIELONA NA KWAŚNO Wykonanie Oczyszczoną z bocznych żyłek fasolę ugotować w słonej wodzie. Potem włożyć ją do rondla, skropić mocno cytryną, lub wlać kilka łyżek octu owocowego, posypać cukrem, dodać łyżkę świeżego masła i dusić na silnym ogniu pod przykryciem przez 10 minut. Taka fasolka jest bardzo smaczna do baraniny, wołowej polędwicy etc. FASOLA ZIELONA PO ANGIELSKU Wykonanie Tak samo oczyszczoną fasolkę z włókien jak poprzednią ugotować w słonej wodzie w całości, lub pokrajaną ukośnie, a po od-cedzeniu włożyć kawałek deserowego masła i nie stawiając już na ogniu przykryć, a gdy się masło rozpuści wydać. MARYA OCHOROWtCZ-MONATOWA UNIWERSALNA KSIĄŻKA KUCHARSKA Z ILUSTRACYAMI I KOLOROWEMI TABLICAMI ODZNACZONA NA WYSTAWIE HYG1EN1CZNEJ W WARSZAWIE W 1910 «- .joiiUL Prscs*lo 2200 skromnych i wytwór-nych przepisów gospodarskich I ku-chłjnnych 2 uwzględnieniem »»•«*■ zbędnych warunków odpowiedniej dyety cedsfcfwnfcj hyffi«ny ora* kuchni jarskiej. WYDANIE TRZECIE ZNAC2NJE POWIĘKSZONE. 20 BO TYS4ĄC *• , JT _ $ ćutKK -/-o fc-it 'Iw* rodzinny kuchnia Zamiast laurki na Dzień Taty proponujemy dzieciom przygotowanie kulinarnej niespodzianki - smacznej owsianki z owocami Coraz więcej panów spędza długie godziny w kuchni, przygotowując prawdziwe cudeńka. Niektórzy angażują do tego dzieci (proszę zajrzeć na blog tatawkuchni.pl). W Dzień Taty proponujemy dzieciom przygotowanie kulinarnej niespodzianki - owsianki ze świeżymi truskawkami, ananasem, orzechami pinio-wymi i rodzynkami. Do jej zrobienia potrzebne nam będą: 2 szklanki mleka, 3 łyżki płatków owsianych błyskawicznych, duża garść rodzynek Kresto, garść orzechów pinio-wych Kresto, 5 plastrów ananasa Beach Flower, dojrzały banan, kiwi, 400g świeżych truskawek i szczypta soli. Truskawki myjemy, usuwamy szypułki, kilka zostawiamy, a resztę miksujemy. Teraz gotujemy mleko: kiedy zacznie wrzec, zmniejszamy ogień, dodajemy sól i płatki, rodzynki, pokrojonego ananasa, pokrojonego w kostkę banana oraz zmiksowane truskawki. Owsiankę gotujemy trzy minuty, cały czas mieszając. Ugotowaną owsiankę rozlewamy do miseczek, dekorujemy ją obranymi i pokrojonym kiwi. Na koniec posypujemy rodzynkami. Smacznego! Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 Tosty z hummusem z bobu to idealna przekąska na lato To idealne danie na lenie śniadanie lub kolację. Smacznego! Składniki: 500g świeżego bobu 4-5 łyżek pasty tahini 2 ząbki czosnku 3-4 łyżki soku z cytryny przegotowana, zimna woda kilka listków mięty sól i pieprz do smaku szczypta ostrej papryki w proszku łyżka oliwy z oliwek czarny sezam do dekoracji 6 kromek chleba tostowego, najlepiej pełnoziarnistego Bób płuczemy i wrzucamy do wrzącej wody. Gotujemy przez około 5 minut, aż będzie miękki. Następnie odcedzamy, lekko schładzamy, obieramy z łupinek i przekładamy do blendera. Dodajemy pastę tahini, obrany czosnek, listki mięty, sok z cytryny, wodę. Blendujemy całość na gładką masę i doprawiamy solą, pieprzem i ostrą papryką. Dekorujemy ziarenkami czarnego sezamu. Chleb tostowy pełnoziarnisty skrapiamy oliwą i podpiekamy w piekarniku do uzyskania złocistego koloru. Hummus rozsmarowujemy na ciepłej kromce chleba tostowego. Przepis poleca ekspert Dan Cake, szef kuchni Dworu Korona Karkonoszy Robert Muzyczka Sałatka z młodego bobu z miętą i serem gouda Zdrowa i pyszna sałatka, idealna na upalne dni. Smacznego! Składniki: 0,5 kg młodego bobu_ 50 g orzeszków piniowych pół pęczka świeżej mięty 100 g sera żółtego gouda 50 ml oleju lnianego łyżka soku z cytryny łyżeczka miodu gryczanego szczypta grubo zmielonego pieprzu Bób myjemy, osuszamy i wykładamy do miski. Jeżeli bób nie jest młody, należy go krótko obgotować w osobnej wodzie, odcedzić, ostudzić i obrać z łupiny. Do bobu dodajemy podprażone na suchej patelni orzeszki, posiekaną miętę i pokrojony w kostkę ser. Olej lniany łączymy z sokiem z cytryny, miodem i pieprzem. Polewamy sałatkę dressingiem i mieszamy składniki. Przepis poleca ekspert MSM Mońki, szef kuchni Dworu Korona Karkonoszy Robert Muzyczka Zupa krem z młodego bobu urozmaici nasz obiad Bób może być składnikiem wspaniałej zupy. Smacznego! Składniki:________________________ 300gramów bobu mała cebula mała marchewka ziemniak 2 ząbki czosnku łyżka oliwy z oliwek pół litra bulionu (warzywnego lub mięsnego) 25 g sera topionego paprykowego sól, pieprz szczypta gałki muszkatołowej Bób gotujemy do miękkości w lekko osobnej wodzie. Odstawiamy do ostudzenia, następnie obieramy z łupinek. Obrany ziemniak, cebulę i marchew kroimy w kostkę i podsmażamy na oliwie z oliwek do momentu, aż cebula lekko się zeszkli. Podsmażone warzywa zalewamy bulionem i gotujemy przez kwadrans. Dodajemy bób i gotujemy jeszcze kilka minut, aż marchewka i ziemniaki będą zupełnie miękkie. Dodajemy paprykowy ser topiony. Całość blendujemy, doprawiamy solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Przepis marki MSM Mońki Podsmażany bób z boczkiem i cebulą, posypany parmezanem Przyzwyczailiśmy się do gotowanego bobu, spróbujmy teraz bobu z patelni. Smacznego! Składniki:________ 1 kg bobu cebula 15 dag surowego wędzonego boczku łyżka oleju 1-2 garści tartego parmezanu Bób gotujemy około 20 minut w osobnej wodzie. Kiedy będzie miękki, odcedzamy go, studzimy i obieramy ze skórki. W rondlu na rozgrzanym oleju szklimy obraną i pokrojoną cebulkę, dodajemy boczek pokrojony w kostkę i smażymy, aż się lekko podrumieni. Dajemy następnie obrany bób, smażymy chwilę, przyprawiamy solą, pieprzem i tymiankiem. Zdejmujemy z ognia i dodajemy garść lub dwie tartego parmezanu. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 rodzinny 09 Bób uprawiano już w starożytnym Egipcie Na zdjęciu możemy zobaczyć obraz Annibale Carracciego zatytułowany „Zjadacz bobu". Roślina ta uprawiana była prawdopodobnie już w okresie neolitu. Świadczą o tym wykopaliska w Jerychu. Bób znano w starożytnym Egipcie, uważany był tam za „pokarm umarłych". Ztego powodu nie jedli go kapłani. Na wzmianki o bobie możemy się także natknąć w Biblii - w księgach Biblii: w drugiej Księdze Samuela i Księdze Ezechiela. BÓB NA LIŚCIE PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH MINISTERSTWA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Bób trafił na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi za sprawą... pierogów. Otóż okazuje się, że w Lubelszczyź-nie i Podkarpaciu robi się pierogi nadziewane rozdrobnionym, gotowanym bobem, z cebulą i usmażonym boczkiem oraz przyprawami. Podaje się je okraszone masłem lub słoniną oraz cebulą. Inna sprawa, że buszując w internecie, można natknąć się także na receptury piero- gów z całymi ziarnami bobu, z mielonym bobem i serkiem ricotta, z bobem i szpinakiem. Pozostaniemy jednak przy tradycyjnych przepisach na pierogi z bobem. Do przygotowania ciasta potrzeba nam będzie: 250 g mąki, 3/4 szklanła letniej wody, łyżka oliwy, szczypta soli. Do farszu zaś: 300 g bobu, cebula, 100 g boczku, przyprawy (np. szczypta ostrej papryki), sól i pieprz do smaku. Bób gotujemy w osolonej wodzie, przestudzone i obrane ziarna rozdrabniamy widelcem. Szklimy cebulę pokrojoną w kostkę, dodajemy połowę boczku, także prokrojonego w kostkę, i podsmażamy. Boczek i cebulę dodajemy do bobu, dokładnie mieszamy. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem i ostrą papryką. Z podanych składników wyrabiamy ciasto, rozwałko-wujemy je i wycinamy krążki. Na krążki nakładamy farsz, zlepiamy brzegi. Pierogi go- tujemy w osolonej wodzie (3 minuty po wypłynięciu na wierzch). Pozostały boczek kroimy w kostkę i podsmażamy. Posypujemy nim pierogi przed podaniem na stół. (han) ^ - V d Młodziutki bób i młode ziemniaki z ostrą nutą Kiedy po raz pierwszy sąsiadka poczęstowała mnie bobem z młodymi ziemniakami, miałam niewyraźną minę. Niesłusznie, ta potrawa wspaniale smakuje. Smacznego! Składniki:_____________ 1/2 kg bobu 40 dkg młodych ziemniaków papryczkachiB 1/4 szklanki ofiwyzoGwek 3 ząbki czosnku pęczek młodej cebufi 1/2 pęczka kopru lub natki pietruszki sól pieprz do smaku Bób wrzucamy na wrzącą, osobną wodę. Gotujemy trzy minuty, następnie odcedzamy, studzimy i obieramy. Wyszorowane ziemniaki gotujemy w mundurkach, odcedzamy i odstawiamy, by prze-stygły. Z umytej papryczki usuwamy gniazdo nasienne i drobniutko kroimy, podobnie, jak cebulę. Czosnek siekamy. Na rozgrzaną oliwę wrzucamy najpierw papryczkę, później cebulę. Kiedy cebula będzie szklista, dodajemy czosnek i jeszcze chwilę smażymy. Teraz dodajemy pokrojone w talarki ziemniaki, a potem obrany bób. Doprawiamy solą i pieprzem, mieszamy i chwilę smażymy. Na koniec dodajemy posiekany koperek lub natkę pietruszki. Smakuje wspaniale na ciepło i na zimno. Fasolka w pomidorach, czyli grecki przysmak na naszym stole Fassolakia Ladera to nic innego, jak fasolka szparagowa duszona w sosie pomidorowym. Tradycyjnie dodaje się do niej ziemniaki, czasem także marchewkę, mniej smakuje bez tych dodatków. Na zdjęciu fasolka „bułgarka" w pomidorach. Smacznego! SkjadnBd:_ spora cebula ofiwa 2 ząbki czosnku kilogram fasolki szparagowej pół kilograma ziemniaków pokrojonych w talarki 15 szklanki wody 4-5 pomidorów łyżka przecieru pomidorowego łyżeczka cukru szczypta soE. pieprz łyżka ckobno posiekanego koperku lub mięły Fasolkę obieramy, cebulę kroimy w kostkę. Pokrojoną cebulę szklimy na oliwie z oliwek, dodajemy posiekany czosnek z cukrem i jeszcze chwilę smażymy. Do cebuli i czosnku dodajemy fasolkę i ziemniaki pokrojone w talarki. Całość dokładnie mieszamy (by fasolkę dobrze pokryła oliwa) i podsmażamy przez 2-3 minuty. Do fasolki dodajemy przecier pomidorowy wymieszany z wodą oraz sparzone, obrane i pokrojone w kostkę pomidory. Teraz garnek przykrywamy i dusimy na średnim ogniu 40-50 minut. 10 minut przed końcem duszenia dodajemy koperek (lub miętę), sól i pieprz. Fasolka powinna być miękka, ale nierozpadająca się. Sałatka z grillowanym serem żółtym i fasolką szparagową Przepisów na sałatkę z fasolką szparagową jest bez liku. Ta wyróżnia się smacznym dodatkiem -grillowanym serem. Smacznego! Składniki:_________________________ 300g fasolki szparagowej ser żółty np. gouda kilka pomidorków koktajlowych lub zwykłych sałata strzępiasta zielona sałata strzępiasta czerwona świeże zioła Przebraną fasolkę wyjemy, obieramy, a następnie gotujemy w osolonej wodzie. Nie powinna być zbyt miękka. W czasie, gdy fasolka się gotuje, grillujemy kawałki sera. Liście sałaty rwiemy na mniejsze kawałki i przekładamy do miseczki, dodajemy pokrojone pomidorki. Całość mieszamy z fasolką szparagową i serem. Dodajemy świeże zioła, doprawiamy pieprzem i solą, a na koniec skrapiamy oliwą. Przepis marki M5M Mońki Marynowana fasolka szparagowa w słoiku na zimę Dla wielbicieli domowych przetworów podaję przepis na marynowaną fasolkę szparagową. Smacznego! Składniki:_ 13 kg fasolki szparagowej szklanka octu 5 szklanek wody 3 marchewki 3 łyżki cukru łyżeczka soli olej czosnek ziele angielskie, pieprz czarny, listek laurowy, gorczyca Przebraną fasolkę myjemy, odcinamy końce z obydwu stron. Następnie gotujemy al dente z marchewką i studzimy. Zabieramy się za przygotowanie zalewy, w garnku gotujemy wodę, cukier i sól. Do słoików nakładamy fasolkę oraz pokrojoną w talarki marchewkę. Do każdego słoiczka dodajemy liść laurowy, 2 ziarnka ziela angielskiego, kilka ziaren pieprzu, łyżeczkę gorczycy. Fasolkę zalewamy gorącą zalewą, do każdego stoika dodajemy jeszcze łyżkę oleju. Słoiki dobrze zakręcamy i odstawiamy do góry dnem. 10 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23 24.06.2018 STRĄCZKI NIE TYLKO W LETNIEJ KUCHNI apraszam na strączkową ucztę potrawy z różnych stron świata z obu stron. Gotowe warzywa wykładamy na papierowy ręcznik, by odsączyć nadmiar tłuszczu. Podajemy z dipami. Ja najbardziej lubię sos miętowy, ale równie dobry jest sos tamaryndowy lub dipy na bazie jogurtów. PAPAD Składniki szklanka mąki z ciecierzycy łyżeczka ziaren kuminu 1/3 łyżeczki soli ok. 150 ml wody Mąkę mieszamy z kumi-nem i solą, stopniowo dodajemy wodę, mieszając, aż ciasto będzie spoiste. Wyrabiać do momentu, kiedy przestanie się kleić do dłoni. Odrywamy z ciasta małe kawałki i rozwałkowujemy na cienkie placki, które smażymy na rozgrzanym oleju na złocisty kolor. SOCZEWIAKI Składniki Papad to placki z mąki z ciecierzycy lub soczewicy, nazywane indyjskimi chipsami kg mączystydl ziemniaków J^ko. duża cebula. pół szklanki soczewicy gruby plaster boczku 3-4 łyżki mąki pszennej Zaczynamy od namoczenia soczewicy (najlepiej na noc). Następnego dnia gotujemy soczewicę i ziemniaki w mundurkach. Ziemniaki studzimy, obie-ramyziemniakiimielimy lub przeciskamy przez praskę. Wyrabiamy elastyczne ciasto z ziemniaków i jajka oraz dodawanej stopniowo mąki (nie powinno się zbytnio lepić do rąk). Podsmażamy pokrojoną w kostkę cebulę oraz boczek (także pokrojony w kostkę) i doprawiamy solą oraz pieprzem. Na patelnię dodajemy soczewicę (zmieloną lub w całości) i delikatnie podsmażamy. Z ciasta ziemniaczanego formujemy małe placki, na które nakładamy farsz, a następnie zlepiamy. Placki pieczemy wpiekamiku rozgrzanym dol80 stopni C lub smażymy na głębokim oleju. Raśtinystrącdeowe Hanna Wieczorek hanna.wieaorek@gazeta.wroc.pl Rośliny strączkowe są obecne w naszej kuchni przez cały rok. Inie tylko naszej, bowiem znajdziemy jewpotrawadi serwowanych na całym świecie. ic nie równa się młodej fasolce szparagowej, jednak najczęściej spożywane są suszone nasiona fasoli, ciecierzycy, soczewicy, bobu czy grochu. A je się ich naprawdę dużo, są dnigim po zbożach źródłem pożywienia roślinnego dla ludzi. Nie powinno to zresztą nikogo dziwić, strączki to przecież bogate źródło białka. Proponuję kulinarną wędrówkę po świecie. Na zdjęciach u góry (od lewej) indyjskie smażone warzywa w cieście z besan (mąki z ciecierzycy), sambar, czyli zupy na bazie soczewicy i miąższu z owoców tamaryndowca z dodatkiem przypraw i meksykańskie tlacoyo: tortilla o owalnym kształcie, sporządzona z mieszaniny masy kukurydzianej (tradycyjnie odmiany niebieskiej) i zmielonego gotowanego bobu, którą można napełniać różnymi składnikami, najczęściej fasolą, mięsem, twarogiem itd. z dodatkiem sera, młodych liści opuncji, cebuli. Składniki_ szklanka mąld z dederzycy (besan) szklanka wody łyżeczka przyprawy pakora masala. którą możemy zastą- —■ *- ^ i- ■ i. ■ ■ -i, ■ ■■ .i —■ - ■ innnn pic z fyzecnam mielonego kuminu. 2 łyżeczkami mielonej kozieradki. 15 łyżeczki kurkumy, łyżeczką chM. łyżeczką czosnku granitowanego. 0£ łyżeczki cynamonu warzywa: papryka. cukMa. ka-larepka.cebirfa.kałallor, brokuły: marchew; a nawet zblanszDwana fasola szparagowa lub denide talarki ziemniaków —1—■ iJ.L ..lii., ■■n *---- oiejwgięooKiego smażenia Do mąki z ciecierzycy wymieszanej z przyprawami dolewamy wodę i bardzo dokładnie mieszamy. Kiedy ciasto będzie gotowe (gęste, o konsystencji jogurtu), odstawiamy je na 20 minut. Teraz przygotowujemy warzywa. Kroimy je na kawałki (z kalafiora i brokułów wycinamy różyczki), dobrze osuszone kawałki warzyw zanurzamy w cieście. Na patelni rozgrzewamy olej. Zaczynamy smażenie pakora masala. Rozgrzewamy olej, kiedy odrobina ciasta wlana na patelnię zaczyna skwierczeć, możemy kłaść warzywa na patelnię. Zmniejszamy ogień i obsmażamy pakora masala przez 3-4 minuty Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 rodzinny temat dnia 11 Dla każdego mężczyzny bycie ojcem oznacza poszukiwanie Żeby dziecko dobrze się rozwijało, potrzebuje także innych relacji poza relacją z matką Roztmnm Magdalena Baranowska-Szczepańska m.baranowska@glos.com Rozmowa z Maciejem Olsztyńskim. psychologiem z Kliniki Uniwersytetu SWPS, 0 współczesnych ojcach i wychowaniu. Ojciec jest dziecku tak samo potrzebny jak matka i jest tak samo kompetentny. by się nim zajmować. Jedynym ograniczeniem jest tu możliwość karmienia piersią. Mamy jednak wciąż wyręczają ojców w domowych obowiązkach. twierdząc, że „ja lepiej zrobię". Czemu przypisują sobie większe prawo do opieki nad dzieckiem? Proponuję spojrzeć na ten problem z trochę innej perspektywy. O ile ojcowie nie zostali wychowani w sposób, w którym nie postrzegają siebie jako zdolnych do zajmowania się dziećmi, to rzeczywiście, z pewnymi ograniczeniami możemy powiedzieć, że ojcowie posiadają zbliżone kompetencje do opiekowania się dziećmi. Właściwie to ojcowie mają trochę trudniejszą sytuację. Do pierwszego roku życia przywiązanie dziecka ma charakter jedno-polowy, czyli więź jest nawiązywana pomiędzy dzieckiem a jedną osobą, z racji fizjologii jest to na ogół matka. Ojcowie mają wyżej niż matki umiejscowiony środek ciężkości (znowu, niestety, fizjologia). Kiedy ojciec trzyma dziecko na rękach, musi bardziej napiąć ciało, żeby stać stabilnie - środek ciężkości przesuwa się znacząco w górę i żeby się ustabilizować, trzeba napiąć mięśnie szkieletowe. To utrudnia kontakt z dzieckiem, które rozpoznaje napięcie jako element relacji. Jednak przy różnych ograniczeniach można powiedzieć, że ojcowie na szczęście będą opiekowali się dziećmi inaczej niż matki 1 to właśnie jest dobre. Ojcowie mogą budować swoją więź z dzieckiem. Więź ta ponieważ jest inna niż więź dziecka z matką, ale przez to właśnie, że jest inna, jest dla dziecka szansą. Dziecko może tworzyć bezpieczną więź z osobą, która opiekuje się nim i zapewnia realizację jego potrzeb w sposób inny, pokazuje inny sposób eksplorowania świata, inny sposób budowania relacji. Ta inność właśnie jest szansą na wzbogacenie dziecka, dostarcza mu okazji, by uczyć się innych zachowań i strategii niż te, których nauczyłoby się w relacji z matką. Dlaczego matki wyręczają jednak ojców w opiekowaniu się dziećmi? Odpowiedzi pewnie jest wiele - nieporadność ojca dziecka, przekonanie, że opiekowanie się dziećmi to sprawa kobieca, wzmocnienie przez matkę własnej roli w rodzinie. Dziecko, aby się dobrze rozwijać, potrzebuje innych relacji poza relacją z matką i im jest starsze, tym ta potrzeba jest ważniejsza. Jako rodzice musimy dostrzec potrzebę dzieci do oddzielenia się od relacji z rodzicami i szukania swojego miejsca w świecie. Ten proces trwa od narodzin dziecka i choć jego charakter ciągle się zmienia, to jego efektem powinno być dziecko ufne we własne siły. Zadanie rodziców polega zatem na swojego rodzaju puszczeniu dziecka w świat. W jakimś sensie do rozstania się z nim. I to może być proces trudniejszy dla matek z powodu bardzo silnej relacji. To na pewno niejedyna przyczy- na, ale może będzie to podpowiedzią dla rodziców, dlaczego relacja z obojgiem jest potrzebna dla rozwoju dziecka. Osobnym tematem są sami rodzice, którzy dla siebie samych też muszą zbudować więź z dzieckiem. Ojcowie wychodzą jednak z cienia. Wielu mężczyzn chce realizować nowy model ojcostwa (taty zaangażowanego), jednak są oni zagubieni i niepewni tej roli. przede wszystkim dlatego. że nie mają wzoru - ich ojcowie w większości realizowali inny model ojcostwa. Jak temu zaradzić? Każdy sposób na bycie ojcem jest zanurzony w jakimś kontekście. Erie Berne powiedział kiedyś, że „nasi rodzice też mieli swoich rodziców". Ojcowie dzisiejszych ojców musieli sobie poradzić z wzorcami, których doświadczali w relacjach z własnymi ojcami, bądź z ich brakiem. Musieli wypracowywać to, co znaczy być ojcem w bardzo konkretnych warunkach. I mimo że można mówić o jakimś społecznym kształcie bycia ojcem, to dla każdego mężczyzny bycie ojcem oznacza poszukiwanie, czasami mylenie się i ciągłe zmiany wraz z wyzwania- Ojciec jest dziecku tak samo potrzebny jak matka i tak samo kompetentny, by się nim opiekować mi, które przynosi rozwój dzieci i rozwój rodziny w ogóle. Wydaje mi się, że w gruncie rzeczy dzisiejsi ojcowie nie muszą zrobić niczego nowego, muszą jedynie znaleźć swoją drogę bycia ojcem. Oznacza to poszukiwanie modelu, który ani nie jest kopią modelu wychowania, który stosowali ich ojcowie, ani nie jest zaprzeczeniem tego modelu - ojcowie nie muszą być ani kopią swoich ojców, ani ich zaprzeczeniem, nie muszą kopiować żadnej mody na bycie ojcem. To trudna droga, bo oznacza błądzenie, bycie jakoś niedoskonałym w roli ojca, ale może być podstawą do bycia realnym wobec siebie samego i właśnie realnym ojcem w kontakcie z dziećmi. Jakie błędy wychowawcze popełniają współcześni ojcowie? Podzielę się pewnymi obserwacjami z plaży nad morzem. Była pełna rodziców z dziećmi i myślę bardzo zaangażowanymi ojcami. Większość energii ojców koncentrowała się na dzieciach. Przejawiało się to bardzo różnie - większość instruowała dziecko, co, jak i kiedy ma myśleć, robić, na co zwracać uwagę, jak oddychać, jak chodzić, jak gryźć. Myślę, że ich model rodzicielstwa - skądinąd bardzo zaangażowany - nie pozwalał im poznać dziecka z jego pytaniami, wahaniami czy zachwytami. Postulat bycia zaangażowanym rodzicem realizowali poprzez zaangażowane zachowania wobec dziecka. Trudno być w realnym kontakcie, jeżeli intensywność jest tylko po jednej stronie. Dzieci bombardowane bodźcami ze strony rodziców jakoś „nieruchomiały". Tacy ojcowie starając się być zaangażowani, przekładali to na konkretne zachowania. Ich typ rodzicielstwa może odbierać energię i ciekawość świata u dzieci. Zaangażowanie powinno oznaczać postawę wobec dziecka dającą ochronę, podążającą za dzieckiem z jego przeżyciami, „wyprawami w świat". Zaangażowanie powinno oznaczać gotowość na bycie, a nie na robienie. Myślę, że jest jeszcze jeden ważny wymiar bycia ojcem - własny świat zainteresowań, relacji z mat- ką dzieci czy innymi bliskimi osobami. Aby pokazać dziecku, że może wybrać, kim chce być, ojciec musi też mieć swój świat poza relacją z dzieckiem. Dzieci uczą się szybko, co to znaczy być sobą i robią to przez cały czas. Czy to. że tatusiowie bardziej rozpieszczają córki, a wobec synów mają większe wymagania - to mit czy jednak prawda? Twierdzenie, że ojcowie są bardziej wymagający wobec synów niż córek, jest chyba zgodne z prawdą. Taki jest chyba w naszej kulturze wzorzec relacji i wymagań. Proponuję jednak inne spojrzenie na ten problem - chłopiec, żeby się nauczyć, co to znaczy być mężczyzną, potrzebuje pozytywnej więzi z innym dorosłym mężczyzną - najlepiej, gdy jest to ojciec, ale jeśli to z jakichś powodów trudne, może to być np. dziadek. Ważne, by ta relacja była realna, by obie strony dowiadywały się czegoś o sobie. Ojciec - jakim jest ojcem, syn - co to znaczy być mężczyzną, co to znaczy być sobą w różnych rolach życiowych i różnych sytuacjach. To samo dotyczy relacji z córkami. Relacja z ojcem jest pierwszą relacją, która oznacza emocjonalną więź z mężczyzną. Córka może się dowiedzieć, co to znaczy być w tej relacji. Poprzez własne doświadczenia oraz poprzez to, jak jej ojciec jest w relacji z jej matką, dziewczynka może się dowiedzieć czegoś o sobie, jako przyszłej kobiecie. To bardzo ważna rola ojca w relacjach z dziećmi. Matka nie może w tej roli wychowawczej zastąpić ojca, tak jak ojciec nie może zastąpić matki, niezależnie, jaki byłby. Na szczęście dzieci uczą się siebie nie tylko od rodziców i mają zdolność radzenia sobie nawet przy rodzicach niedoskonałych, popełniających błędy, szukających własnej drogi. A może ci realnie niedoskonali rodzice mogą stworzyć dla dzieci dobre środowisko do zdrowego wzrostu, gdyż dzieci rozwijając się, również muszą zmagać się przecież ze swoją niedoskonałością. Aby być zdrowym, trzeba zobaczyć niedoskonałego siebie w niedoskonałym świecie. I zaufać, że można przy tym być szczęśliwym. 500 PLUS, CZYLI RODZINNE WYDATKI Marta Żbikowska mjbikowska@glos.com POJECHALIŚMY ZOBAGYĆ LIKAONYI ŻÓŁWIA htwnemar, W II II Ni I w komentarz ucieczkę do Wrocła-[wia planowaliśmy od początku roku. Niestety, pogoda w marcu pokrzyżowała nasze plany. Ale dzieci nie zapominają o złożonych im obietnicach. Nie mieliśmy wyjścia i w czerwcu wybraliśmy się do wrocławskiego zoo. W tym czasie, znalezienie noclegu dla pięciu osób w rozsądnej cenie graniczy z cudem. Gdy okazało się, że w wyniku nieporozumienia, nasza rezerwacja w wybranym hotelu nie doszła do skutku, zaczęłam nawet w desperacji rozważać nocleg w Sky Tower, czyli podobno najwyższym budynku w Polsce (co miało być dodatkową atrakcją). Cena prawie lOOO złotych za jedna noc dla naszej rodziny skutecznie mnie zniechęciła do tego pomysłu i zdecydowaliśmy się na wycieczkę jednodniową. Do Wrocławia wybraliśmy się pociągiem. Za bilet rodzinny (z Kartą Rodziny Dużej) na pociąg Inter Regio zapłacili- . śmy 85 zł, za powrotny trochę więcej. Do celu dojechaliśmy przed godziną 10, z półgodzinnym opóźnieniem i od razu pojechaliśmy do zoo. Niespodzianką były niższe od poznańskich bilety komunikacji miej -skiej (nie zauważyliśmy, żeby niższa cena oznaczała mniejszy komfort jazdy). Całodobowy bilet normalny kosztował 11 zł, ulgowy 5,50 zł. Razem zapłaciliśmy 36,50 zł (w Poznaniu byłoby to 47,60 zł). Za to na bilet wstępu do zoo wydaliśmy 150 zł (rodzinny). Po rozmowach z dziećmi przestałam żałować tych pieniędzy. Najstarszy powiedział, że mógłby tam spędzić cały dzień patrząc na pływającego żółwia, a Najśredniej-szy był szczęśliwy, bo zrealizował listę zwierząt do zobaczenia w tym roku, na której znalazły się m. in. likaony, hipopotam, wyjec i kapucynka. Popołudnie spędziliśmy w okolicach Rynku, gdzie zjedliśmy obiad (150 zł), poszliśmy na lody (60 zł) i wróciliśmy na dworzec. Okazało się, że nasz pociąg jest spóźniony 80 minut. Na szczęście, Wrocław ma dworzec i to tak zaprojektowany, że godzina oczekiwania minęła nam wyjątkowo szybko. Przed kryzysem uratowała nas między innymi kolorowa fontanna, po której dzieci mogły swobodnie biegać. 12 rodzinny zwierzęta Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 tą do takich zajęć. Nie ma bowiem nic gorszego niż zaniedbane zwierzę w domu. Brudne akwarium czy zapaskudzona klatka chomika to nie jest to, czego zwierzaki oczekują. Ważne jest przekonanie Sprawa jest prosta. Jeśli zgodzimy się na prośby dziecka, musimy być do tego sami przekonani. I na pewno nie próbujmy zaczynać od małych zwierząt. Nie ma takiej zasady, która mówi o tym, że najpierw w domu powinien pojawić się chomik, a dopiero potem pies czy kot. Każde zwierzę wymaga takiego samego wysiłku. To, kto z nami będzie mieszkał, zależy wyłącznie od nas. Jeśli lubimy psy, weźmy ze schroniska kundelka od razu, nawet jeśli wcześniej nie mieliśmy doświadczeń z psami. Jeśli kochamy koty, to zafundujmy sobie jednego czy dwa (przy dwóch będzie więcej pracy, ale i więcej zabawy). Kolejny członek rodziny Zwierzak w domu, nawet jeśli nie będzie bardzo socjalny, staje się automatycznie członkiem naszej rodziny. Warto 0 tym pamiętać. Dziec-ko, nawet jeśli nie będzie wyprowadzało pieska na spacer, sprzątało po nim w domu czy karmiło samodzielnie, będzie do niego bardzo przywiązane. 1 to od nas, dorosłych, zależy, czy przy okazji czegoś się nauczy, czy nie. Najgorszą rzeczą, jaką może zrobić dorosły, jest oddanie zwierzaka, jeśli się znudzi, lub nie będziemy mieli czasu na zajmowanie się nim. I o tym także musimy pamiętać, decydując się na spełnienie błagań naszych pociech. WARTO WIEDZIEĆ JAKIE OBOWIĄZKI CZEKAJĄ? Jeśli nie jesteśmy przekonani, czy moment na posiadanie zwierzaka już nastał, warto pomyśleć nad tym, jakie obowiązki nas czekają, gdy pupil pojawi się w domu. I przedyskutujmy to z dzieckiem. Pies wymaga codziennych spacerów, szczeniakom zdarza się załatwić na podłogę. Kot z kolei musi mieć cały czas czystą kuwetę. Szczury, chomiki czy świnki morskie chorują, jeśli regularnie nie będziemy im sprzątać klatki, a rybki bez regularnego czyszczenia akwarium będą się jedynie męczyć. Pamiętajmy o tym! PRAKTYCZNE PORADY -■** u Dziecko o wiele bardziej przywiąże się do domowego zwierzaka, jeśli zrzucone na malucha obowiązki nie będą zbyt czasochłonne „Chciałeś? To masz!": to nasz wielki błąd Zdarzają się sytuacje, że dziecko obieca nam wszystko, byśmy tylko zgodzili się na psa czy kota w domu. Doświadczeni rodzice wiedzą, że nie wolno sobie na to pozwolić. Jeśli jednak ulegniemy namowom, w żadnym wypadku nie wykorzystujmy obietnic dziecka w późniejszych dyskusjach. „Chciałeś? To teraz się opiekuj!" - to zdanie może padać w trudnych rozmowach, a nie powinno. Lepiej pokazać dziecku, w jaki sposób rozwiązać kłopot ze zwierzakiem, niż wykorzystywać swoją pozycję i słowa, które dziecko wypowiedziało bez refleksji, która jest cechą osób dorosłych. Zwierzak w pokoju dziecka? Dobry pomysł! Jeśli się wahamy, warto pomyśleć o tym, żeby miejsce dla zwierzaka znaleźć w dziecięcym pokoju. Z jednej strony bardziej przywiąże to naszą pociechę do pupila, z drugiej bardziej wymagać będzie zajęcia się stworzeniem. Nawet małym dzieciom może przeszkadzać wysypujący się z klatki żwirek czy pogryzione przez szczeniaka pluszaki. Ucząc dziecko sprzątania własnego pokoju, przy okazji nauczymy tego, jak zajmować się zwierzęciem. I, oczywiście, nie warto walczyć z tym, że kot albo pies towarzyszy naszemu dziecku w łóżku podczas snu. To normalne i buduje jeszcze silniejszą więź. Jeśli mamy jakiekolwiek obawy, to utrzymywanie odpowiedniej higieny zwierzaka wystarczy. Nic złego się nie stanie, a może jeszcze szybciej nasz maluch nauczy się odpowiedzialnego podejścia do przedstawicieli świata przyrody. Warto spróbować! Papuga poza klatką? Jeśli mamy taką możliwość. koniecznie z niej skorzystajmy! Papugi to bardzo inteligentne ptaki. Wiele gatunków bardzo przywiązuje się do właściciela i nie ma ochoty z nim się rozstawać. Humor ptakom psuje jednak stałe przebywanie w klatce. Nie mają one odpowiedniej powierzchni do zabaw i psot, poza tym nudzą się, bo cały czas potrzebują nowych bodźców. Dlatego też, jeśli mamy ku temu warunki lub nie boimy się sprzątania, pozwalajmy naszym papugom latać swobodnie po mieszkaniu. Wcześniej jed- nak musimy przygotować odpowiednie zabezpieczenia. Okna muszą być zamknięte lub zabezpieczone odpowiednią siatką, a mniejsze przedmioty i cenne bibeloty z półek musimy schować. Po kilku próbach wypuszczenia ptaków w mieszkaniu zauważymy, że mają one swoje ulubione miejsca, możemy więc pod tymi miejscami wyłożyć gazety, by mieć mniej sprzątania. A przy okazji zauważymy, że nasze ptaki są o wiele żywsze i weselsze. Dzieci muszą pamiętać, że posiadanie zwierzaka to nie tylko przyjemność, ale również obowiązek Znierzę n domu Jarosław Popek j.popek@prasa.gda.pl To pozornie nic wielkiego, bo film bazuje na często wykorzystywanym w kinematografii i literaturze motywie spotkania mężczyzny i kobiety z innych światów oraz tego, co wynika z relacji między nimi. W praktyce to historia mezaliansu, bo ona jest nieoszlifowanym diamentem z patologicznej rodziny, o kryminalnej przeszłości. On natomiast to wrażliwy artysta -pianista, kompozytor i dyrygent. Kochają się wielką miłością, choć świat ich rozdziela, a wielkie uczucie nie może zakończyć się happy en-dem. Nie sama historia jednak stanowi o sile tego filmu, ale to, jak został opowiedziany. Dla mnie główną zaletą są niedopowiedzenia, wynikające z konsekwentnie zewnętrznego przedstawiania wydarzeń, co powoduje, że widz musi się domyślać wielu motywacji bohaterów i samodzielnie rekonstruować ich życie psychiczne. To wielka nowość po latach oglądania prostych komedii romantycznych lub produkcji Patryka Vegi, gdzie miłość sprowadza się do kopulacji i prymitywnego seksu. Dodatkowy wielki atut tego filmu to Joanna Kulig, która gra główną rolę kobiecą. Buduje tajemnicę i głębię romansu. Na pierwszy rzut oka wcale nie jest klasyczną pięknością, ale istotnie dziewczyna z Muszynla ma w sobie to coś, co przykuwa uwagę. Wystarczy, że się uśmiechnie. Jednym słowem: warto wydać parę groszy i pójść do kina, by przez 84 minuty zażyć tam przyjemności obcowania z dobrym kinem. Na kanale Nat Geo People Wakacyjne podróże, ciekawostki i niezapomniane przygody Amerykański odkrywca Keith Neubert wyrusza w motocyklową podróż po Chinach. Zwiedza Miasto Smoka, mistyczną krainę Shangri-La i klasztor Shaolin. Odkryje ducha chińskiej społeczności i jej nieustające powiązania z przeszłością. Wyprawa do Chin - od poniedziałku, 2 lipca, do piątku, 6 lipca, o 15 i w sobotę, 7 lipca o 14:25 na Nat Geo People. MS Freedom of the Seas to wyjątkowy wycieczko- wiec. Przy jego budowie wykorzystano najnowsze technologie. Na pokładzie znajduje się strefa do surfowania z generatorem fal, ścianka wspinaczkowa, strefa sportowa, ring bokserski i lodowisko. Czego najbardziej obawiali się konstruktorzy? Czy podczas pierwszej podróży wszystko poszło gładko? Największy statek pasażerski - emisja w piątek, 6 lipca, o godz. 21 na Nat Geo People. (mara) Spowiedź Nikosia zzagrobu tadeusz batyr Nikodem Skotarczak karierę zaczynał na początku lat 70. jako bramkarz w trójmiejskim nocnym klubie. Szybko awansował do kultowego Maxima w Gdyni. Zorganizował grupę przestępczą przemycającą na skalę przemysłową kradzione samochody z Niemiec i Austrii do Polski. Uciekł z niemieckiego więzienia i nielegalnie wrócił do Polski. Tutaj też zaliczył brawurową ucieczkę z konwoju policyjnego. 24 kwietnia 1998 roku, w trójmiejskim klubie Las Vegas, zamaskowany zamachowiec wystrzelił do niego z najbliższej odległości sześć pocisków. Gangstera nie uratowała nawet kamizelka kuloodporna. Owszem, życie jak scenariusz sensacyjnego filmu, ale bohater zbyt jak dla mnie szemrany. Książka ma jednak walor dokumentalny, (mara) Niedobry pasterz przemysław borkowski »,2tMvs.L«w W lesie zo-BORKDWSKI stajebrutal-niezamor-ri;'! dowanais- : h ,'Vd o 7. v'^ -latka.Ślady £ASTCfti na ciele oraz ubraniach wskazują, że morderca był bezwzględny. Do winy najpierw przyznaje się okoliczny pijak, a potem ksiądz miejscowej parafii. Policja zwraca się do psychologa Zygmunta Rozłuckie-go, który podejmuje śledztwo dopiero wtedy, kiedy do Olsztyna przybywa jego dawna miłość - żądna władzy dziennikarka Janczewska. Działając w duecie, przysporzą sobie wielu wrogów, a ich własne życia znajdą się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Wciągająca, dobrze skonstruowana i napisana historia nie tylko kryminalna, ale i obyczajowa. Najciekawsze były dla mnie wątki związane z księdzem i z chorobą alkoholową psychologa. Więcej na www.gp24.pl - wideo/blog o książkach - odcinek 103. (mara) 'tsmcm moum ksażkł rtmmc ssws Dla czytelników mamy egzemplarze książek: „Spowiedź Nikosia" i „Niedobry pasterz". Żeby je zdobyć, trzeba hasło NIKOŚ lub PASTERZ wysłać SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT. O książkach opowiadam też w wideoblogu Anki Czytanki na www.gp24 w sekcji wideo - blog o książkach. Zapraszam. Anna Czemy-Maredca DZIWNA CIĄŻA I KONFLIKT W PRACY Jest ciąża urojoną, ciąża rzekoma, a tutaj mamy ciążę symulowaną Porady Marcin Florkowski psycholog Czytelniczka: W mojej rodzinie jest osoba, która ma ciążę urojoną - wkłada sobie poduszkę pod sidcienkę i nawet wychodzi tak do sklepu... Ciąża urojona to zaburzenie psychiczne, które polega na urojeniu - fantastycznej, odrealnionej, nie popartej przez fakty wierze, że zaszło się w ciążę. Takie przekonanie nie poddaje się perswazji otoczenia i utrzymywane jest pomimo oczywistych faktów, które ciąży przeczą. Czymś innym jest tak zwana ciąża rzekoma - pojawienie się cielesnych objawów ciąży (wzdęty brzuch, laktacja, zahamowanie miesiączki itp.), mimo braku zapłodnienia. Kobieta nie jest w ciąży, ale ciało zaczyna zmieniać się tak, jakby była. Jest to często związane z bezpłodnością. Zarówno ciąża urojona jak i rzekoma ujawniają poważne zaburzenia psychiczne i przeważnie wymagają interwencji psychiatry. Jednak osoba, o której Pani mówi, nie cierpi ani na ciążę urojoną, ani na rzekomą. Ona symuluje ciążę, ponieważ przynosi jej to jakieś pożądane efekty - np. czuje się zauważona, ludzie inaczej ją traktują. Gdyby udało się odkryć, jaki profit przynosi udawanie, miałaby Pani możliwość wpłynięcia jakoś na to zachowanie. Czytelniczka: Szefowa mnie strasznie stresuje. Ostatnio kazała mi zrobić plan pracy z klientami. Przygotowałam, a jak przyszło co do czego i zaczęła się impreza, szefowa zaczęła ten pian zmieniać i po-tem jmiała do mnie pretensje, że nie było tak jak należy. Tak, to irytujące zachowanie, ale trochę się dziwię, dlaczego Pani nie powiedziała szefowej, jak Pani przeżyła całą sytuację. Brakuje Pani aserty-wności. Szefowa miała do Pani pretensje, ale przecież Pani mogła mieć też pretensje do niej. Czemu Pani ich nie miała? Byłyby one uzasadnione! Gdyby swoje niezadowolenie ubrała Pani w odpowiednie słowa, szefowa chyba by je zrozumiała. Drugi problem, który się tu ujawnia, to zaburzona komunikacja między wami. Szefowa dała Pani zadanie, a gdy przyszło do jego wykonania, przejęła kontrolę i zaczęła je wykonywać po swojemu. Czy znała wcześniej plan, który Pani stworzyła? Zaakceptowała go? Jeśli nie, to nie zadbałyście, aby zawczasu przewidzieć ewentualne słabe punkty planu i go „klepnąć". Dlaczego nastolatki nie chcą wychodzić z domu Wszystko, co musisz wiedzieć o dojrzewaniu twojego dziecka i pielęgnacji z tym związanej llychonmrie Bogna Skarał bognaikarul@polskapress.pl Dobrze jest od czas do czasu postawić się w roB swojego dziecka i postarać się zrozumieć, z czym mam problem. Może okazać się. że pomoc rodziców bardzo się przyda. Zrobiłam dokładnie tak, jak kazałaś - powiedziała mi moja przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki. - Czyli co zrobiłaś? - zapytałam, bo zupełnie zapomniałam, co jej właściwie kazałam. - Wywołałam na wywiadówce dyskusję na temat ma- lowania się dziewczynek - zaczęła moja przyjaciółka. -Spytałam panią wychowawczynię, czy możemy na ten temat porozmawiać. Okazało się, że temat malowania córek nie jest tylko moim problemem. - Wcale nie jestem zdziwiona - oznajmiłam. - Tym, że to nie tylko mój i Kaśki problem, czy tym, że taką dyskusję wywołałam? -zapytała mama 15-latki. - Tym, że dziewczynki w wieku twojej córki nie wiedzą, co robić z wypryskami na twarzy - stwierdziłam, ale od razu zapytałam: -1 co powiedziała wychowawczyni? - Na początku się wiła jak piskorz - zaczęła opowiadać moja przyjaciółka. - Ale ja i inne matld opowiedziały- -śmy jej, co się dzieje w domu. Powiedziałyśmy, że dziewczynki płaczą rano, bo się wstydzą iść do szkoły. Mówiłyśmy o tym, że są dni, kiedy w ogóle odmawiają jakiegokolwiek wychodzenia poza dom, ba nawet poza swój pokój. -1 co na to wychowawczyni? - Najpierw w ogóle nie chciała się zgodzić na żadne malowanie, ale pomału miękła - stwierdziła mama Kaśki. - Jak ją zmiękczałyście? -dopytywałam. - Prawdziwymi argumentami - z duma oznajmiła mi moja przyjaciółka. - Powiedziałyśmy jej, że teraz są takie podkłady na twarz w sklepach i aptekach, że one nie tylko tonują wypryski na twarzy, ale także leczą. -1 to ona przyswoiła? - zapytałam z niedowierzaniem. - Wyobraź sobie, że tak -z ulgą w głosie powiedziała mama nastolatki. 16 rodzinny ■— Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 23-24.06.2018 „Już jakiś czas temu powitaliśmy na świecie nasz drugi cud, synka Stefana. Dziś przekazuję Wam tę wspaniałą wiadomość, dziękując jednocześnie za wszystkie Wasze dotychczasowe komentarze, pełne dobroci i sympatii Magda Mołek, dziennikarka i prezenterka Krzyżówka panoramiczna ktoś, kogo trudno dogonić czeskie auto rowerowa prądnica -V słodka tabliczka angielski sport imię Stępowskiego, aktora i piosenkarza mityczny ojciec Erosa r~ rywal punka ~v urządzenie sanitarne kwadracik krzyżówki r~ męczy opoja Fidel, kubański pray-wodca r~ drzewo Filona i Laury kraina we Włoszech -v hazardowa gra w karty dyshar-monia miasto Romea i Julii rezerwa ... Derek, aktorka mleczny - ł ł 1 ł 1 13 ł : ł 26 1 i i 1 pokarm dla papużek polewa na rondlu poroże łosia filmowa dla atlety - ... nie sługa - 24 w parze z rewersem - l 1 TT" 3 16 odmiana śliwy - 31 drapieżnik z tajgi - wisiał nad nim miecz - 29 Jerzy, polski aktor brutto minus tara - 15 4 weksel ciągniony zabawa - r stolica główny port Ghany gdy pęka Kra 1 ptak wodny 1 Elza z buszu 14 telenowela w TVP lodowy opad na pięciolinii wolno-mularze broń chuligana oddawanie honorów woi-skowycn poskra-miacz lwów stan uniesienia - 1 zastrzeżenie w umowie środki dopingujące omam - ł i ł U 1. ł ł angielski arystokrata poprawka zajęcia i i krasomówcze zacięcie kananej- ska siostra Baala Twist" - rodzaj wina Kłodzka poniżej karku —*• 12 - Jean-... Bel-mondo 1 ł 30 dalszy krewny teksty w tekście - 1 ł ł normy społeczne starożytne zawody sportowe kuzynka lamy groźny car r 17 - 1 stopień \ - * pobory pobiera z ZUS szwedzka wyspa autobusowe miasto Davies, jazzman dawna karczma, zajazd ł układ owoc pod gruszą ł chlorowiec rozmiar koszuli — 1 stolica Afganistanu sportowa ekipa góry Mont Blanc boa dla modnisi t nieistotny - ł 22 sokole brzeczka miodowa i Białe lub Czarne kartograficzna 18 1 Ferency 32 Micra lub Sunny - i 9 dumny jak... cięty jak... pospolita wierzba U imiejak roślina budowla bobrów I warszawskie osiedle ryba - i bada zwyczaje kosów drzewa z Kanady - do żucia atrybut kelnera szachowy remis - ł szwedzki port - l straciła męża - ł nić chirurgiczna - 1 - ł hodowca moreli mruczek r 11 1 - w rybim szkielecie stolica Egiptu świętuje 11 maja wczesna pora dnia toboły na mule . tryton miejsce wykładu profesora ■* 23 gra w karty nimfa gór uchwyt w tokarce wprawa - grecka any-żówka 1 i smaczny wafel - 21 \ - r~ cienka przezroczysta tkanina 20 największe miasto Albanii 27 U ł otręby zbożowe 5 r~ zimny stan wjUSA zręczny cyrkowiec pełzak -* 1 ł warszawska hala sportowa Jacek, tekściarz polski pies myśliwski wokół obrazu wydechowa w samochodzie 6 był nim Otello długi wykaz - 10 i plac ze straganami pożywka bakterii 28 rupieć z lamusa ł ł ł Przyjaciółka Gucia ł 7 proszek do prania - wyciskany z jabłek - 1 1 U planeta jak pierwiastek trzeźwiące - 8 kierownik w kopalni \ 25 19 peleng budynek na budowie 1 zwód na ringu - 2 pasza dla siwka - stolica Jemenu - TT" pogoda, atmosfera - roślina wodna - strażnik haremu - 12 3 4 5 6 I7 8 9 10 111 12 13 14 15 16 17 18 19 20 121 22 23 24 25 26 27 28 29 JO 31 32 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 32 utworzą rozwiązanie - myśl Pliniusza Młodszego. W3l3l0AZ0nvN l/\lAZSd3YVN lS3r 9$01IW :3IN\^IMZ0H Litery z pól ponumerowanych od 1 do 32 utworzą rozwiązanie - myśl Pliniusza Młodszego. W3l3l0AZ0nvN l/\lAZSd3YVN lS3r 9$01IW :3IN\^IMZ0H