2,70 Zfc W TYM 8%VAT Nr ISSN 0137-9526 9 770 137 952060 Nr indeksu 348-570 24 Dziecko ucieka z domu: jak sobie radzić - strona 6 + ŁOS DZIENNIK POMORZA MORZA Sobota-niedziela 16-47 czemx?ó%018 * Mundial: Urugwaj mimalnie wygrywa z Egiptem 1:0. Mohamed Salah nie wszedł na boisko. STRONA 11 Piękna pogoda, ale i brak opadów od wielu tygodni. Stoimy w obliczu klęski suszy. STRONA 2 magazyn rodzinny Zwierzęta Jedziemy z psem na wakacje, czylijak przygotować się do podróży strona 13 Aktor Wojciech Pszoniak mówi, że nie znudził się jeszcze swoją pracą strona 14 Dania, po których nie boli . • brzuch. Polecamy i zdrowe przepisy dla wymagających Strony 7-10 Ustka: sezon oficjalnie otwarty. Plaże są już strzeżone i działa cała gastronomia STRONA 3 Wakacje za pasem. Sport,muzyka i rozrywka. Tak zapowiasięnam aktywny weekend STRONA4 OttMrWitii urządzeń A chłodniczych i klimatyzacyjnych z podstawowymi umiejętnościami elektrycznymi V: zatrudnię od zaraz Teł. kontaktowy. 512 401201 renuje 9770137952060 02 Druga strona Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 16-17.06.2018 Pogoda w regionie Dzisiaj 23 °C O 14°C ^ Barometr 1027 mbar Wiatr zach. 8 km/h Uwaga słonecznie Miedzieła 22°C i5°c Poniedziałek Wtorek 18°C i5°c 17°C 18°C e. Jwaga: od poniedziałku minimalne przelotne opady_ Krzysztof Nałęcz kizysztof.nalea@polskapress.pl CO JEST WAŻNE I WAŻNIEJSZE d a Ze wszystkich rzeczy J J nieważnych piłka nożna jest najważniejsza". Zawsze bardzo podobały mi się te słowa wypowiedziane przy ja-aejś okazji przez św. Jana Pa--vła U, który - jak wiemy -lwielbiał futbol. Całkowicie ;ię pod tymi słowami podpisuję. Choć nagle ta bodaj naj-vażniejsza impreza sportowa la świecie, zaraz po igrzyskach olimpijskich, przykuła uwagę vielu komentatorów także ipoza świata sportu. A to z racji kontrowersji, jaką wywo-ało przyznanie piłkarskich mistrzostw Rosji. Decyzja ta nastąpiła jeszcze przed kryzy- sem krymskim i konfliktem wywołanym w Donbasie, do których to zdarzeń doszło w2014 roku. Tymczasem mistrzostwa przyznano Rosji cztery lata wcześniej, w 2010 roku. Oczywiście później można było organizację odebrać, ale zaraz uznane by to było za mieszanie sportu z polityką. Wielu mówi teraz, że ta impreza to „igrzyska Putina" będące przykrywką dla jego niecnych działań. Mam wrażenie dokładnie odwrotne. Czytam właśnie napływające z różnych stron długie listy przewinień Rosji. Na czele z ostatecznym oskarżeniem Rosji o odpowiedzialność za zestrzelenie malezyjskiego samolotu pasażerskiego MH-17 i 298 ofiar. „Sumienie Rosji", czy raczej władców tego kraju, poddawane jest gruntownemu przeglądowi. I bardzo dobrze. Przyda nam się ten rachunek, nawet jeśli przy okazji zajmiemy się tą najważniejszą rzeczą ze wszystkich spraw nieważnych. ©® łffcrtorww. (oncert gitarzystów N sobotę w Bierkowie wystąpi Berlin Guitar Quartet. Kwartet występuje w międzyna-odowym składzie: Shterion Jrumov z Bułgarii, Hung Nguyen Xjc z Wietnamu, VitaliyShal i Kazachstanu oraz Tomasz Fedorowicz z Polski. Ostatni z muzyków jest absolwentem podstawówki w Bierkowie. Czwórka młodych muzyków gra azem od 2012 r. Razem prezen-ują muzykę klasyczną XIX wjazdową, ale nie stronią także xl współczesnych kompozycji, (oncert w Bierkowie rozpocznie ;ię o godz. 18.30 w sali gimnastycznej miejscowej podsta-vówki. Wstęp wolny. Dojazd vszystkich zainteresowanych we vłasnym zakresie. N przerwie koncertu zaplanowano wspólną herbatę z muzy-cami. Organizatorzy zapewniają, :e koncert może być niezapom-lianym przeżyciem. Osoby, które :hciałyby się zorientować, jak ^rają młodzi muzycy, mogą obej-zeć relacje z ich koncertów ia platformie YouTube. (maz) Lohkurs chórów W sobotę i niedzielę w Słupsku odbędzie się IV Bałtycki Konkurs Chórów Koszalin - Słupsk. Przesłuchania 11 chórów uczestniczących w konkursie odbędą się w niedzielę w auli IILO w Słupsku. Początek o godz. 10. Zakończenie ok. godz. 13. Wstęp wolny. Konkurs rozpocznie się w sobotę od koncertu chóralnego o godz. 19 w kościele Mariackim w Słupsku. Koncert laureatów rozpocznie się po uroczystym ogłoszeniu wyników konkursu, które przewidziano w niedzielę ok. godz. 17.15 w kościele Mariackim. Konkurs organizowany jest co roku, przemiennie w Koszalinie i Słupsku. W tym roku konkurs odbędzie się w Słupsku. Celem konkursu jest popularyzowanie idei śpiewania chóralnego. Organizatorami konkursu są: Polska Filharmonia Sinfonia Baltica Słupsk, słupski oddział Polskiego Związku Chórów i Orkiestr, Filharmonia Koszalińska oraz Stowarzyszenie Pomerania Cantat w Koszalinie. (MAZ) Susza zagraża plonom. Truskawki się kończą Rozmowa W wielu rejonach województwa pomorskiego susza już spowodowała spore spustoszenie - mówi Eugeniusz Krycki. przewodniczący Rady Powiatowej Pomorskiej Izby Rolniczej w powiecie słupskim. Deszczu prawie nie widać. Rolnicy na Pomorzu chyba coraz bardziej odczuwają trwającą suszę? Susza trwa już dwa miesiące. Jej skutki są już nieodwracalne, choćby teraz zaczęło mocno padać. Rzecz w tym, że niektóre rośliny całkiem poschły. W powiecie słupskim, gdzie mamy gleby nieco lepszej kategorii, susza jest mniej dokuczliwa niż w powiatach bytowskim, kartuskim czy kościerskim. Tam są znacznie lżejsze gleby, które nie pozwalają na gromadzenie wody. A co za tym idzie - większe straty. Widać skutki suszy? Owszem. Na przykład z powodu suszy zbiór truskawek fu Biznesu ■ 2 Eugeniusz Krycki. szef Rady Powiatowej PIR w Słupskim jest zmartwiony suszą będzie trwał bardzo krótko. Najbardziej jednak są narażone zboża jare. Oziminy, zwłaszcza na glebach lepszych, radzą sobie trochę lepiej. W przypadku gleb V i VI klasy plony zbóż jarych mogą być niższe nawet o 50 procent. Nawet optymistyczne szacunki dotyczące tych zbóż mówią o plonach niższych o 30 procent. W niektórych powiatach województwa pomorskiego już powołuje się komisje szacujące straty. Czy u nas dzieje się tak samo? Na terenie powiatu słupskiego, a także w kilku innych gminach wojewoda powołał komisje szacujące straty spowodowane przez suszę. Niedługo rolnicy będą musieli wypełnić specjalne wnioski. Na co mogą liczyć rolnicy, którzy ponieśli straty w wyniku suszy? Jak na razie to mogą liczyć - jak powiedział minister rolnictwa - na kredyty preferencyjne na wznowienie produkcji rolnej. Na razie nic się nie mówił o odszkodowaniach. Chyba że premier uruchomi jakieś środki z rezerwy budżetowej. Jednym słowem: pewne jest że będą tańsze kredy- ty- Tak, ale kredyt ma to do siebie, że trzeba go spłacić. Tymczasem niektórzy rolnicy, szczególnie producenci ziemniaków, z powodu nadmiernych opadów jesienią ponieśli duże straty. W rezultacie musieli się ratować kredytami na spłatę ubiegłorocznych zobowiązań. W efekcie sytuacja w rolnictwie nie wygląda obecnie dobrze. Rozmawiał Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Będzie ciepło, ale już nie upalnie. Jest też duża szansa na deszcz I Klusek daniel.klusek@gp24.pl W najbliższe dni pogoda będzie w kratkę. Będzie płażo-wo. ale również deszczowo i burzowo. Napłynie też chłodny i deszczowy front. W sobotę będziemy jeszcze pod wpływem wyżu, który przyniesie suche i ciepłe powietrze kontynentalne. Będzie Słonecznie i ciepło, do 24 stopni Celsjusza w Słupsku i 28 stopni na Kaszubach. - W niedzielę będzie się chmurzyć, po południu możliwy niewielki deszcz. Pod wieczór, wraz z napływem chłodnego frontu, opady mogą już być gwałtowne, niewykluczone są też burze. Wzrośnie też siła wiatru. Termometry pokażą do 24 stopni -mówi Krzysztof Ścibor z Biura Prognoz Pogody Calvus w Słupsku. W poniedziałek i wtorek padać nie powinno, a temperatura wzrośnie maksymalnie do 23 stopni. W środę możliwe będą słabe i przelotne opady deszczu, a temperatura wyniesie 25 stopni. - W czwartek napłynie do nas polamo-morskie powietrze z zachodu. Będzie chłodniej i mokro. Temperatura spadnie do zaledwie 16-18 stopni, będzie także padać deszcz. Taka pogoda utrzyma się co najmniej do końca tygodnia - mówi Krzysztof Ścibor. ©® Na otwarciu mundialu wystąpił Robbie Williams, gwiazda muzyki pop. U jego boku. zgodnie z naszymi zapowiedziami, w grupie tanecznej wystąpiła Kamila Zalewska ze Słupska (pierwsza z lewej). Kamila mieszka obecnie w Londynie, ale rodzice prowadza w Słupsku szkołę tańca. ■iMiWIdil Na CzyteWów czekamy w redakcji jGlosu Pomorza" w Słupsku przy ii Henryka Pobożnego 19 tel. 59 848 8100 KALENDARIUM 16 czerwca 1383 Na zjeździe w Sieradzu arcybiskup gnieźnieński Bodzanta podjął nieudaną próbę przeforsowania kandydatury księcia rawskiego i płockiego Siemowita IV na męża Jadwigi Andegaweńskiej i króla Polski. 1944 W walce z Niemcami pod wsią Jewłasze na Nowogródczyźnie zginął major Jan Piwnik ps. „Ponury". tS77 Uruchomiono połączenie promowe Świnoujście - Kopenhaga. mn Na antenie TVP1 wyemitowano w ramach konkursu na telenowelę pierwszy odcinek serialu „Klan". tmm W Starym Sączu Jan Paweł 11 kanonizował świętą Kingę. 2()12 Polska przegrała we Wrocławiu w swoim trzecim meczu grupowym Euro 2012 z Czechami 0:1 i odpadła z turnieju, który współorganizowała z Ukrainą. SZUKAJ W jGKJSP 21czerwca z „Głosem" rozkład jazdy PKP dla stacji Słupsk i Lębork Nowy, wakacyjny rozkład jazdy wchodzi w życie 23 czerwca (w sobotę). Dwa dni wcześniej, w czwartek, 21 czerwca, znajdziecie państwo poręczny, nowy rozkład odjazdów i przyjazdów pociągów dla stacji Słupsk i Lębork. Wydrukujemy go w takiej formie, w jakiej rozkłady jazdy wiszą w hali dworców kolejowych. Z wakacyjnym rozkładem powinni zapoznać się m.in. ci, którzy dojeżdżają pociągiem do pracy. Znacznie większy, letni ruch na torach wpływa na godziny odjazdów innych pociągów. ©0 WAUJfnsaERWCA USD 3,40567.) EUR 4.1787 .) CHF 3.6333 GBP 4.7216 ) wzrost ceny w stosunku jo notowania poprzedniego spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego & Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 Wydarzenia 03 Ustecka plaża już strzeżona. Nad turystami czuwają ratownicy I polata nad nami dron Bogumiła Rzeczkowska , bogumila.r2eakowska@gp24.pl 1 CMfep Od piątku na usteckiej plaży można pływać bezpiecznie. Zaczęło funkcjonować kąpielisko morskie. Pracę ratowników będzie też wspomagać dron. Od 15 czerwca do 15 września na usteckiej plaży funkcjonuje kąpielisko morskie. Administratorem kąpieliska Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ustce, a służbę ratowniczą pełni Słupskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Na wschodniej i zachodniej Na plaży zostanie rozlokowanych siedem stanowisk ratowniczych. Obszar kąpieliska po stronie zachodniej to dwieście metrów, licząc od 110. metra od falochronu zachodniego z dwoma stanowiskami ratowniczymi. Natomiast po stronie wschodniej ratownicy będą Na usteckiej plaży dla ratowników już rozpoczął się sezon. W tym raku na plaży wschodniej i zachodniej pracuje 25 ratowników. Ratownicy dysponują również sprzętem transportowym. strzegli bezpieczeństwa kąpiących się na długości pół kilometra, licząc od 250. metra od falochronu wschodniego. Na plaży wschodniej zorganizowano pięć stanowisk ratowniczych. - W lipcu i sierpniu na plażach pracować będzie 25 ratowników, dysponujących łodzią motorową i skuterem wodnym. W pracy będą wspomagać się także dronem - informuje Eliza Mordal, rzeczniczka ustecłaego ratusza. W Ustce stacjonuje też karetka wodna. Kąpielisko jest strzeżone przez ratowników w godzinach 10-18. - W tym czasie obowiązuje Regulamin Kąpieliska. Znakiem, że kąpiel jest dozwolona jest biała flaga, czerwona oznacza zakaz wchodzenia do wody. Osoby przebywające na terenie kąpieliska zobowiązane są ściśle stosować się do poleceń ratowników dodaje Eliza Mordal. - OSiR przygoto- wał tablice informacyjne, które zostaną rozmieszczone na plaży. Znajdą się na nich wyniki badania wody, regulamin, oznakowanie miejsc niebezpiecznych itp. Plażowe instrukcje 12 sektorów na plaży wschodniej zostało oznakowanych nie tylko numerami, ale również znakami graficznymi z podobiznami zwierzątek - zebry, żyrafy, prosiaczka czy baranka. - Warto zwracać na to uwagę dzieciom. W razie zagubienia będą potrafiły powiedzieć, w jakim miejscu znajdowały się z opiekunami, co ułatwi ich odnajdywanie - mówi rzeczniczka. Na plaży znajdują się też tablice informujące o zakazie kąpieli w niestrzeżonych miejscach, o zakazie picia alkoholu oraz ostrzegające przed wirami wodnymi, palami i skałami podwodnymi. W strefie kąpieliska obowiązuje zakaz ruchu skuterów wodnych i innego sprzętu pływającego. Plażowicze zobaczą też graficzną instrukcję, w jaki sposób obronić się przed prądem porywaj ącym w głąb morza. Z instrukcji tej wynika, że nie warto rozpaczliwie wracać do brzegu, lecz należy uciekać fali w bok. W Ustce psy mogą spacerować po plaży, ale w godzinach otwarcia kąpieliska nie można ich tam wyprowadzać. Dozwolone jest to jedynie poza obszarem plaży strzeżonej. Zwierzęta muszą być wyprowadzane na smyczy, a agresywne także w kagańcu. Należy po nich sprzątać. Na plaży, tuż przy wschodnim molo, funkcjonuje sektor sportowy, przeznaczony wyłącznie do aktywnego wypoczynku. - Sprzątaniem plaży i kąpieliska zajmuje się Zakład Gospodarki Komunalnej w Ustce. Plaża sprzątana będzie codziennie rano do godz. 9 i tyle razy, ile potrzeba w ciągu dnia -zapewnia Eliza Mordal, przypominając że plaża od lat otrzymuje Błękitną Flagę, co oznacza, że spełnia najwyższe kryteria w zakresie jakości wody, środowiska, bezpieczeństwa, działań edukacyjnych i informacyjnych. ©® NA WOJT GMINY CEWICE OGŁASZA KONKURS KANDYDATA NA STANOWISKO DYREKTORA GMINNEGO CENTRUM KULTURY W CEWICACH Wymagania kwalifikacyjne kandydatów: Wymagania niezbędne: 1. Obywatelstwo polskie. 2. Wykształcenie wyższe. 3. Stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na stanowisku Dyrektora Gminnego Centrum Kultury. 4. Co najmniej 5-letni staż pracy (umowa o pracę). 5. Niekaralność za przestępstwo umyślne. 6. Pełna zdolność do czynności prawnych oraz korzystanie z pełni praw publicznych. 7. Niekaralność zakazem pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1311 z późn. zm.). Pełna treść ogłoszenia jest zamieszczona na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Cewicach - www.bip.cewice.pl Oferty należy składać w zamkniętych kopertach z podanym adresem zwrotnym i dopiskiem „Konkurs na Dyrektora Gminnego Centrum Kultury w Cewicach" do dnia 6 lipca 2018 r. do godz. 14.00 w sekretariacie Urzędu Gminy w Cewicach (pokój nr 6) lub na adres: Urząd Gminy w Cewicach, ul. W. Witosa 16,84-312 Cewice (liczy się data i godzina wpływu do Urzędu). ;e»nyiuiodl4cZer« w salonach Praf°^ pomorza' i w biurze ogłoszeń „Głos Strefa Biznesu „Nowy magaziyn menadżera' 04_Słupsk Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 Zabawnie, sportowo i muzycznie weekend jak wjjęty z wakacji Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Kabareton w Dolinie Chariot-ty, festiwal folklorystyczny i mundialowe zabawy z koncertem to najważniejsze artystyczne wydarzenia soboty i niedzieli. Kabareton Podczas program „Ona i On, czyli romantyczny kabareton w Dolinie Charlotty" na scenie wystąpią utytułowane wieloma nagrodami grupy kabaretowe z całej Polski. Swoje komiczne umiejętności zaprezentują twórcy takich przebojów jak „Chiński fast food" czy „Tofik" - kabaret Ani MruMru. Kabaret Smile pojawi się z nowym programem „To się nadaje do kabaretu!". Publiczność bawić też będzie Marcin Daniec - jeden z najpopularniejszych satyryków w historii polskiego kabaretu. Na scenie Doliny Charlotty pojawi się też Kabaret Zachodni, zdobywcy Złotej Kasety na festiwalu „Ryjek" w 2017 r. Kabaret Chyba to świetni aktorzy, a także błyskotliwe teksty, niebanalne pomysły, niezwykła energia i mnóstwo improwizacji. Całości dopełni m Muzyczną gwiazdą niedzielnego wydarzenia pod hasłem „Kobylnica na mundialu" będzie zespół Afromental. Wcześniej kibice będą się mogli spotkań m.in. z byłym reprezentantem Polski w piłce nożnej Tomaszem Hajto czwórka scenicznych indywidualności, czyli kabaret Jurki. Wieczór poprowadzą Mikołaj Cieślak z Kabaretu Moralnego Niepokoju i Robert Motyka z kabaret Paranienormal-ni. Początek w sobotę o godz. 19 w amfiteatrze w Dolinie Charlotty. Bilety: 60 zł. Festiwal folklorystyczny W niedzielę odbędzie się II Festiwal Zespołów Folklorystycznych „Ziemia Słupska 2018". Występy rozpoczną się w Parku Kultury i Wypoczynku o godz. 11.30. Wcześniej, bo o godz. 10 w kościele Mariackim odbędzie się msza w intencji twórców lu- dowych. Następnie barwny korowód przemaszeruje na miejsce festiwalu, prowadzony przez Ustecką Orkiestrę Dętą. W tym roku promowana będzie również kultura rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, a także przybyłych tam osadników. Grupa rekon- strukcyjna Huu-Ska Luta zaprezentuje kulturę Indian Ameryki Północnej. Odbędzie się to w scenografii wioski indiańskiej. Oprawę i klimat spotkania uzupełnią śpiewy, tańce, zabawy przy oryginalnej muzyce Indian Ameryki Północnej. Przewidziano także strzelanie z łuku, dmuchawki i winchestera. Pojawią się też marynarze z amerykańskiej bazy wojskowej z Redzikowa. Wydarzeniu towarzyszyć będą: kiermasz kół gospodyń wiejskich, pokaz rękodzielników, wystawy, warsztaty rzeźbiarstwa itp. Mundial z Afromental Atmosfera piłkarskiego święta towarzyszyć będzie wydarzeniu, które w niedzielę o godz. 16 odbędzie się przy Gminnym Centrum Kultury i Promocji w Kobylnicy. Sympatycy futbolu będą mieli okazję do rozmów z Tomaszem Hajto. Pod okiem byłego obrońcy reprezentacji chętni spróbują swoich sił w różnego rodzaju konkurencjach piłkarskich (zainteresowani treningiem powinny mieć własne piłki). Dziennikarze sportowi Edyta Folwarska i Bartosz Ignacik zdradzą kulisy spotkań i rozmów z najbardziej popularnymi piłkarzami i sportowcami. Na scenie zaprezentują się zespoły, które przybliżą utwory kojarzone z piłką nożną. Wieczór zakończy występ gwiazdy - zespołu Afromental. Jeden z najpopularniejszych od lat polskich bandów słynie z umiejętnego i ciekawego łączenia ze sobą muzyki z pogranicza soulu, popu, fiink i hip-hopu. Wstęp na wydarzenie jest wolny.©® Pielęgniarki wyróżnione irtil. HWMI Hi Alek Rado (Radomski aleksander.tadomski@gp24.pl 47 pielęgniarek i położnych z regionu słupskiego zostało wczoraj odznaczone przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych. Niebyły to jedynie wyróżnienia. Zapowiedziano zmianę przepisów regulujących pracę tego personelu medycznego w szpitalach. Ma być lepiej. - Rok rocznie gościmy w teatrze w Słupsku pielęgniarki i położne, które honorujemy naszym odznaczeniem izbowym za szczególne zasługi - powiedziała „Głosowi" Elżbieta Grygorowicz, przewodnicząca rady Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Słupsku. - W tym roku wyróżniliśmy 47 osób ze Słupska, Miastka Lęborka i Człuchowa. Wczoraj wyróżniono odznaczeniami 47 pielęgniarek i położnych ze Słupska. Miastka. Lęborka i Człuchowa Medale, kwiaty i gratulacje nie były jednak jedynym prezentem piątkowej uroczystości, zorganizowanej w słupskiej filharmonii. Zapowiedziano bowiem, że wkrótce ma dojść do zmian w przepisach regulujących pracę na oddziałach szpitalnych, o co Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych zabiegała od lat. - Sytuacja położnych i pielęgniarek jest w tej chwili bardzo trudna, ale mamy pewne zwiastuny, które wskazują, że może być lepiej - zaznaczył Sebastian Irzykowski, wiceprezes NIPiP. - Ministerstwo Zdrowia wdroży nowe nortny zatrudnienia. Pracodawca będzie zobligowany do takiego skonstruowania umów i takiego zatrudniania pielęgniarek, które będą bezpieczne dla nich samych i pacjentów. W praktyce oznacza to zwiększenie zatrudnienia, co z kolei poskutkuje zmianami jakościowymi w samej pracy na oddziałach szpitalnych. Pielęgniarka, która dziś opiekuje się nawet kilkunastoma pacjentami w ciągu dyżuru, ma mieć pod swoją opieką zdecydowanie mniejszą liczbę chorych. Nowe regulacje wejdą w życie od przyszłego roku, ale ministerialne rozporządzenie zostanie podpisane najprawdopodobniej już we wrześniu, ©® 008415987 Panu Jarosławowi Wilkosowi Nadleśniczemu Nadleśnictwa Ustka szczere wyrazy współczucia z powodu śmierci Mamy składają Dyrektor oraz Pracownicy z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku 00841569.1 Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 13 czerwca 2018 r. odszedł nasz ukochany Mąż, Ojciec i Dziadek ś"t"p Winfried Heuer wieloletni pedagog i wychowawca młodzieży Ceremonia pogrzebowa odbędzie się 16 czerwca 2018 r. w kościele pw. św. Anny w Przechlewie o godz. 11.00. Pogrążona w smutku Rodzina 008410878 Pani dr Cezarze Dasiewicz wyrazy szczerego żalu i współczucia z powodu śmierci Taty składają pracownicy Oddziału Kardiologicznego WSS w Słupsku Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 16-17.06.2018 Polska 05 PIS ukrywało poważne obrażenia Szydło po wypadku w Oświęcimiu Kacper Rogadn redakqa@potskatimes.pl Honorni Złamanie mostka, złamanie żeber, stłuczenie serca i miąższu płucnego... To tylko niektóre z obrażeń, jakich doznała Beata Szydło po wypadku w Oświęcimiu w lutym 2017 r. Politycy PiS twierdzili przez ponad rok. że stan zdrowia premier Szydło nie był poważny. Teraz na ja w wychodzą też nowe fakty dotyczące samego momentu wypadku. - Obrażenia odniesione przez premier Beatę Szydło w wypadku nie wymagały podejmowania działań wykraczających poza standardowe procedury. Premier pozostanie w szpitalu przez kilka dni - mówił rzecznik rządu Rafał Bochenek w lutym 2017 r., cztery dni po wypadku kolumny aut, którą podróżowała premier. Sygnały płynące z obozu rządowego były jednoznaczne: Szydło nie ma większych obrażeń, nie wymagała interwencji chirurgów. Nie doszło też - jak podkreślano - do złamań ani pęknięć kręgów. - Stan pani premier jest dobry - zapewniał Rafał Bochenek. Okazuje się, że zupełnie niezgodnie z prawdą. Podczas wypadku Beata Szydło doznała złamania mostka i obustronnego złamania kilku żeber ze zranieniem opłucnej, stłuczenia serca i miąższu płucnego, otarcia naskórka powłok klatki piersiowej, podbiegnięcia krwawych powłok podbrzusza i podudzia Po wypadku premier Beata Szydło została przetransportowana do Wojskowego Instytutu Medycznego helikopterem. Pod opieką lekarzy przebywała przez siedem dni lewego - ustaliła „Rzeczpospolita". Bardzo poważne obrażenia poniósł też szef ochrony Beaty Szydło Piotr G., który siedział na miejscu obokkierowcy. „Doznał obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego złamania trzonu kości udowej prawej z przemieszczeniem odłamów, rany łuku brwiowego lewego z podbiegnięciem krwawym lewej okolicy oczodołowej" - napisano we wniosku prokuratury, który ujawniła „Rzeczpospolita". Co dokładnie wydarzyło się w Oświęcimiu 10 lutego 2017 r. o godzinie 18.30? Według funkcjonariuszy Biura Ochrony Rzą- du kolumna pojazdów, którą podróżowała Beata Szydło (przewodziło jej bmw, następnie jechało audi z premier na pokładzie, a ostatnim autem w szeregu był volkswagen), miała włączone sygnały świetlne i dźwiękowe, a mimo to kierowca seicento zajechał samochodom drogę. W trakcie śledz-twa z prokuratury płynęły głosy potwierdzające tę wersję. Z kolei „Rzeczpospolita" podała, że było inaczej. Rafał Babiński, szef Prokuratury Okręgowej w Krakowie, stwierdził w ujawnionym przez gazetę wniosku, że kierujący seicento Sebastian K. zatrzymał się na skrzyżowaniu, świado- mie zrezygnował z przysługującego mu pierwszeństwa przejazdu. Dodał jednak, że bmw, które przewodziło kolumnie, było „pojazdem emitującym sygnały świetlne uprzywilejowania". Ani słowem nie wspomniał natomiast o sygnałach dźwiękowych, które byłyby w tej sytuacji kluczowe. Audi z Beatą Szydło mogło bowiem nie mieć cech pojazdu uprzywilejowanego, a w takiej sytuacji pierwszeństwo miałby Sebastian K. Na to zresztą wskazywałoby zachowanie 2l-letniego kierowcy, który przepuścił pierwsze auto z kolumny (które miało włączony sygnał świetlny), a następnie próbował się włączyć do ruchu. W rezultacie zajechał drogę rządowemu audi z premier Beatą Szydło. Samochód uderzył najpierw w seicento, a następnie w rosnące obok drogi drzewo. W prowadzonym przez prokuraturę śledztwie ustalono, że limuzyna rządowa w momencie zderzenia poruszała się z prędkością około 50 km/h. Mówił tak m.in. Mariusz Błaszczak, ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji. Jednak według Janusza Popiela, prezesa Stowarzyszenia Pomocy Poszkodowanym w Wypadkach „ Alter Ego", prędkość samochodu musiała być o wiele wyższa. 50 | lonVh - z taką prędkością wedug £ śledczych jechało aulo premier ° Szydta Eksperci twierdzą, ze prędkość była o wiele wyższa. „Jadąc 50 km/h, samochód zatrzymałby się przed drzewem, a nie w nie uderzył. Na wyższą prędkość wskazują nie tyle zniszczenia pojazdu, ale przede wszystkim dość poważne obrażenia, jakie odnieśli premier i jeden z funkcjonariuszy BOR" - mówi Popiel cytowany przez „Rzeczpospolitą". W dotychczasowym śledztwie jako winnego wskazywano Sebastiana K. Prokuratura chciała warunkowo umorzyć postępowanie wobec niego, ale kierowca seicento nie zgodził się. - Mój klient od początku podkreślał, że nie czuje się winny spowodowania wypadku - podkreśla jego adwokat. ©® PtS m PECHA DO WYPADKÓW opona w limuzynie prezydenta 4 marca na opolskim odcinku autostrady A4 doszło do wypadku czarnego bmw z prezydentem Andrzejem Dudą na pokładzie. Auto poruszające się z prędkością około 170 km/h wpadło w poślizg, po tym jak pękła w nim tylna opona. Na szczęście kierowca zdołał utrzymać panowanie nad autem. Nie doszło do zderzenia z innymi samochodami ani uderzenia w bariery energochłonne. Kierowcy udało się zjechać na pobocze. karambol macierewicza Do wypadku doszło 25 stycznia pod Toruniem. Brały w nim udział dwa pojazdy Żandarmerii Wojskowej. W bmw 750 jechał minister Macierewicz. W drugim pojeździe kolumny, czyli w bmw x5. jechało trzech żandarmów. Kierowca, Grzegorz G., miał jechać zbyt szybko, nie zdążył wyhamować przed światłami i uderzył w auto przewożące szefa MON. Bmw z Macierewiczem, uderzone przez auto żandarmów, wjechało w dwa inne pojazdy, a te w kilka kolejnych. Łącznie, oprócz dwóch bmw, w karambolu brało udział sześć innych pojazdów. W jednym z nich były dzieci. szard Petru założył koło poselskie Liberalno-Społeczni to koło, które tworzą Ryszard Petru, Joanna Schmidt i Joanna Scheuring--Wielgus. W maju cała trójka opuściła Nowoczesną, (jo) Posłowie zapłacą za niegrzeczne zachowanie W piątek Sejm przyjął nowelizację ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, która zakłada m.in. obniżanie uposażenia lub diety parlamentarzysty za niegodne zachowanie na sali posiedzeń lub w innym miejscu, w którym przebywają parlamentarzyści. Za glosowało 221 posłów, przeciwko było 196, jeden wstrzymał się od głosu. (ab>) lowy-stary prezes NFZ Andrzej Jacyna po wygranym konkursie odebrał w piątek nominację na stanowisko prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Od 2016 r. był p.o. prezesem. (jo) niepełnosprawnych bez protestujących Uczestnicy protestu w Sejmie nie zostali zaproszeni na piątkowe rozmowy ws. wsparcia niepełnosprawnych - poinformowało RMF. , W spotkaniu w Centrum Dialog wzięli udział premier Mateusz Morawiecki. ministrowie i przedstawiciele organizacji zrzeszających niepełnosprawnych. (jo) Pensja minimalna w górę 2220zł- tyle zgodnie z propozycją rządu może wynieść minimalne wynagrodzenie w 2019 r. To o 120 zł więcej niż obecnie, (jo) Zginęło trzech mężczyzn Tragiczny wypadek w Nowej Rudzie. Samochód osobowy, którym podróżowało pięciu mężczyzn, zderzył się czołowo z ciężarówką, a następnie wylądował na barierkach i rozpadł się na dwie części. Zginęło trzech mężczyzn w wieku od 19 do 21 lat. (aip) Ministrowie otrzymali nagrody już w 2016 r. W sumie ponad milion złotych otrzymali w ramach nagród ministrowie rządu PiS w 2016 r. - wynika z danych udostępnionych przez KPRM postom Platformy Obywatelskiej. - To pazerna władza, która czerpie garściami z budżetu już od 2016 r. - ocenił poseł PO Marcin Kierwiński. (jo) Nie bedzie transmisji z lokali wyborczych Sejm przyjął zmiany w Kodeksie wyborczym, które m.in. uchylają obowiązek nagrywania prac komisji wyborczych oraz transmisji z lokali wyborczych, (aip) Htirsctrow Ustawa ministra Gowina jeszcze poczeka Wbrew wcześniejszym zapowiedziom w piątek, ze względu na wiele poprawek, nie udało się przyjąć nowej ustawy o szkolnictwie wyższym. Posłowie przegłosują ją dopiero na początku lipca. Podobnie jest z uchwałą powołującą komisję ds. wyłudzeń VAT. (jo) linister zdrowia o chorobie prezesa PiS .Stan zdrowia Jarosława Kaczyńskiego był taki, że nieprzyjęcie go do szpitala zagrażałoby jego życiu" - zdradził w RMF minister Łukasz Szumowski. (jo) 06 Świat Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16 17.06.2018 Szok i gniew w Australii "i 1 % » v j.li» 22-letnia Eurydice Dixon była młodym talentem w świecie komików w Melbourne, często występowała w barach i klubach. Zginęła kilka godzin po jednym z takich występów dżiny trzeciej nad ranem na boisku piłkarskim w parku. Jak poinformowała policja w Melbourne, Dixon została zgwałcona i zamordowana. Do gwałtu i brutalnego morderstwa przyznał się 19-letni Jaymes Todd, który w środę, niespełna 24 godziny po znalezieniu zwłok kobiety, sam zgłosił się na policję. Nastolatek usłyszał już zarzuty, alepolicjanie wyjawiła szczegółów. Wiadomo tylko, że Todd i Dixon byli dla siebie nieznajomymi. Chłopak jest już w areszcie - nie wpłacił kaucji za swoje uwolnienie - itam będzie czekał na pierwszą rozprawę wyznaczoną na 3 października. Szoku nie ukrywał ojciec napastnika. Jason Todd, który oprócz Jaymesa ma jeszcze dwoje dzieci, powiedział gazecie „Daily Mail Australia", że jest „zbulwersowany atakiem, tak jak reszta społeczeństwa". - To jest nie do opisania. To dla mnie i mojej rodziny bardzo trudny czas. Bardzo współczuję rodzinie i rodzicom Eurydice i składam im moje kondolencje - powiedział wyraźnie załamany mężczyzna. Todd nie chcialjed-nak rozmawiać o domniemanym autyzmie, na który cierpi 19-latek, o czym wspomniał w sądzie jego prawnik John Riordan. Jak stwierdził, jego rodzina powiedziała mu, że „stan ;o z ćwiczeniami USA i Korei Południowej Anonimowy urzędnik kancelarii prezydenta Korei Południowej powiedział, żeStany Zjednoczone nie rozmawiają z Koreą Północną 0 przyszłości amerykańsko-połud-niowokoreańskich manewrów wojskowych u wybrzeży Półwyspu Koreańskiego, ponieważ kwestia ta dotyczy wyłącznie Waszyngtonu 1 Seulu. Na szczycie wSingapurze z Kim Dzong Unem Donald Trump zapewniłz kolei przywódcę Korei Północnej, że wspólne ćwiczenia zostaną wstrzymane, (aip) lie żyjeprzywódca pakistańskich talibów Mułła Fazlullah, przywódca talibów w Pakistanie, zginął w czwartek w nalocie sił USA w prowincji Kunar w Afganistanie- poinformowało CNN afgańskie ministerstwo obrony. Terrorysta był odpowiedzialny za śmierć 132 dzieci wataku na szkołę w Peszawarze w 2014 r. oraz zamach na Malalę Yousafzai w2012 r.. która dwa lata później dostała pokojowego Nobla, (aip) Telewizja przeprasza za Williamsa na mundialu Brytyjski piosenkarz Robbie Williams wywołał na świecie kontrowersje, kiedy w czwartek podczas emitowanego na żywo występu na ceremonii otwarcia mistrzostw świata w piłce nożnej w Rosji pokazał prosto do kamery środkowy palec. BBC szacuje, że wulgarny gest wokalisty mogły zobaczyć nawet miliony ludzi. W piątek za zachowanie Williamsa przeprosiła Amerykanów stacja telewizyjna FOX, która podkreśliła, że „nie wiedziała, co się wydarzy na występie". Sam muzyk nie skomentował afery, (aip) f JKfagpf gj Praca Banksy'ego skradziona w Toronto Policja wToronto poinformowała w czwartek media, że z wystawy słynnego artysty ulicznego Banks/ego wToronto w Kanadzie skradziono w niedzielę jedną zjego prac. Jak podaje BBC, wartość „Trolley Huntera" została oszacowana na 35 tys. dolarów amerykańskich. Policja, która prowadzi śledztwo w sprawie kradzieży, opublikowała nagranie z kamer monitoringu, na którym widać mężczyznę, który zabiera ze ściany pracę i szybko opuszcza galerię. (AIP) PtzypaJBSdżumy w Stanach Zjednoczonych CentralnyStanowy Departament Zdrowia w Idaho poinformował, że odnotowanowtym stanie przypadek dżumy. Niebezpieczną chorobę zakaźną wykryto u chłopca z hrabstwa Elmore, który poczułsię źle w maju. Obecniejego stan jest dobry. Lekarze w Idaho badają, czy dziecko zanaziłosięwtym stanie, czy podczas podróży do Oregonu. caip) ATAKI NA KOBIETY brutalna Śmierć irlandkiw2012r. Po gwałcie i zabójstwie Eurydice Dixon australijskie media przypomniały podobną historię, która wstrząsnęła krajem w 2012 r. Sześć lat temu młoda Irlandka Jill Meagher, która w 2009 r. zamieszkała w Australii wraz z mężem, wracała w Melbourne nocą do domu po wyjściu z przyjaciółmi. Jej ciało, które zakopano, policja znalazła sześć dni później na przedmieściach miasta. Dochodzenie wykazało, że kobieta została zgwałcona i zamordowana. O atak oskarżono Adriana Bayleya, który został skazany na dożywocie. Po śmierci Meagher 30 tys. ludzi wyszło na ulice Melbourne i domagało się surowszych kar dla gwałcicieli oraz bezpieczeństwa dla kobiet. psychiczny Jaymesa sprawia, że jest on społecznie zacofany". Atak na Dixon zszokował nie tylko Melbourne, ale całą Australię. Powstała już strona internetowa, na której można wpłacać pieniądze dla rodziny Dixon - w piątek zebrano już ponad 30 tys. dolarów australijskich (22 tys. dolarów amerykańskich). Mieszkańcy miasta wciąż kładą kwiatyikartkizkondolen-ęjami na boisku w Princes Park, gdzie znaleziono Dixon, która na krótko przed śmiercią mówiła w swoim występie - nagranym i wrzuconym do sieci - o równości płciowej i feminizmie. - Była mocno zaangażowana wtakiekwestiejakprawakobiet i sprawiedliwość społeczna. Często poruszała je w swoich skeczach - powiedział w rozmowie z telewizją Australian Broad-castingCorp. znajomy Dixon, komik Nicky Barry. Z kolei inna artystka komediowa, Alex Lee, napisała naTwitterze: „Mój pierwszy stand-up - który miał miejsce, kiedy byłam w wieku Eurydice Dixon - traktował o strachu, który odczuwam, kiedy wracam sama w nocy do domu. Żartowanie na ten temat sprawiało, że czułam się odrobinę silniejsza, zamiast czuć się słaba i przerażona. Jestem w żałobie po tej młodej kobiecie, która miała prawo do bezpieczeństwa". Śmierć Dixon wywołała w Australii dyskusję o przemocy wobec kobiet i niebezpieczeństwach, jakie im grożą każdego dnia. Oburzenie w kraju wywołał komentarz komisarza policji w Melbourne Davida Claytona, który powiedział, że w miejscach publicznych, takich jakparki, kobiety powinny być „czujne", w tym zawsze mieć ze sobą telefon. Zdaniem krytyków Claytona to mężczyznom powinno się mówić, aby nie krzywdzili kobiet, a nie kobietom, aby uważały. Słowa Claytona potępił nawet premier stanu Victoria Daniel Andrews. ©® Byty szef FBI w ogniu krytyki za mejle Clinton nowiska dyrektora FBI w maju ubiegłego roku. Inspektor generalny szczególnie krytykuje decyzję ówczesnego dyrektora FBI, aby zaledwie tydzień przed wyborami prezydenckimi w 2016 r. wznowić postępowanie w sprawie służbowych mejli wysłanych przez Hillary Clinton w czasie, kiedy była ona sekretarz stanu, z prywatnego serwera. Horowitz zaznacza, że mimo iż Comey raczej nie kierował się stronniczością polityczną, to jego decyzja „wyraźnie i dramatycznie odbiegała od standardów FBI i Departamentu Sprawiedliwości i negatywnie wpłynęła na wizerunek FBI i departamentu jako sprawiedliwych organów". Zdaniem Hillary Clinton to właśnie wszczęcie śledztwa w sprawie jej mejli przez Comeya spowodowało jej nieoczekiwaną przegraną w wyborczym starciu z Donaldem Trumpem. ©® Aleksandra Gersz aleksandra.gersz@polskapress.pl Inspektor generalny amerykańskiego Departamentu Spra-wiedfiwośdopubfikował w czwartek raport w którym ostro krytykuje byłego dyrektora FBI Jamesa Comeya. Media w USA nazywsyą dokument, który ukazał się wdzień7Z urodzin Donalda Trumpa. prezentem urodzinowym dla prezy-denta. który od dawna domagał się przygotowania raportu. Michael Horowitz, niezależny inspektor generalny amerykańskiego sądownictwa, w swoim liczącym ponad 500 stron raporcie nie szczędzi krytyki zarówno Departamentowi Sprawiedliwości, jak i FBI. Najbardziej dostaje się jednak Jamesowi Come-yowi, którego Donald Trump niespodziewanie zwolnił ze sta- Aleksandra Gersz aleksandra.gersz@polskapress.pl Australia jest zszokowana brutalnym gwałtem i morderstwem młodej komkzkL Galo 22-łetniej Eurydice Dixon znaleziono w środę nad ranem w parku w Mefooume. przez który kobieta przechodziła, wracając do domu po swoim występie. Napastrrik. 19-letni chłopak, którego Dixon nie znała, sam oddał się w ręce połkjL Eurydice Dixon - początkująca i utalentowana komiczka u progu kariery - po raz ostatni w swoim życiu wystąpiła późnym wieczorem w barze High-lander w Melbourne. Około godziny 22.30 wyszła z lokalu i skierowała się w stronę domu w dzielnicy Carlton North, na północnych przedmieściach miasta. 22-latka, podobnie jak każdego dnia tysiące ludzi, w tym studenci pobliskiego uniwersytetu w Melbourne, rowerzyści czy rodziny z dziećmi, musiała przejść przez Princes Park. Dixon była już kilkaset metrów od domu, wysłała nawet przyjaciółce SMS o treści: „Już prawie szczęśliwie dotarłam, a co u ciebie?" - poinformowała gazeta „TheAge". z Australijska komiczka nie weszła jednak do domu. Jej ciało znaleziono w środę około go- ŚeSernie chce płacić długów, bo jest dyplomatą Były niemiecki tenisista, trzykrotny zwycięzca Wimbledonu Boris Beckertwierdzi, że nie może być karany, ponieważ jest dyplomatą. 50-letni Becker, który w 2017 r. ogłosił bankructwo, jest obecnie ścigany przez brytyjskie władze za długj. Jednakjego prawnicy w czwartek złożyli w sądzie najwyższym Zjednoczonego Królestwa wniosek o zakończenie postępowania, gdyż twierdzą, że chroni go immunitet dyplomatyczny. Od kwietnia Niemiec pełni bowiem w Republice Środkowoafrykańskiej funkcję attache sportowego, (aip) Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 Akcja redakcja 07 tist^poadresern ul. Henryka Pobożnego 19.76 200 Słupsk jifj-ij.- Łi ■■ J mi i e»f 1 Oi \ *j viun\ y 598488124 Emaialarm@gp24.pl Dzisiaj dyżurce Aleksander Radomski n Czytelni Oddam: ucy pomagają Pani Halina ze Słupska ma do oddania kanapę, komodę i biurko. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 506 977 812. Pan Andrzej ze Słupska ma do oddania kanapę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 502 032 308. Pani Grażyna ze Słupska ma do oddania telewizor ze stolikiem, stoły konfenercyjne i biurowe szafki wiszące. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 606789 099. Pan Krzysztof ma do oddania balkonik dla osoby niepełnosprawnej. Kontakt: 59 848 8121. Pan Kazimierz ze Słupska ma do od-dania telewizor i odzież damską. Kontakt: 505808264. Pani Barbara z Ustki ma do oddania meblościankę, wersalkę, dwa fotele i szafkę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 509 706 354. Pan Henryk ze Słupska ma do oddania segment pokojowy i ławę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 505 755 030. Pan Robert z Redzikowa ma do oddania segment pokojowy. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 602587736. Pani Kazimiera za Słupska ma do oddania telewizor, meble kuchenne, wózekspacerowy i stolikz krzesełkami. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8412513. Pani Danuta ze Słupska ma do oddania cegłę rozbiórkową. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 59 8413435. Pani Grażyna ze Słupska ma do oddania meble pokojowe. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 661154 067. Mieszkaniec Słupska ma do oddania meblościankę. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 783 414 082. Pan Grzegorz ze Słupska ma do oddania obornik koński. Możliwość transportu. Kontakt: 605729409. Pan Tadeusz z Kobylnicy ma do oddania gruz. Odbiór własnym transportem. Kontakt: 607553 338. Potrzebuję Pan Wojciech ze Słupska prosi o pralkę automatyczną. Kontakt: 578 041380. Pan Andrzej ze Słupska prosi o fotelik samochodowy. Kontakt: 502 032308. Pan Marian ze Słupska prosi o lodówkę, pralkę, segment młodzieżowy i kuchenkę mikrofalową. Kontakt: 511706 900. (dmk) Uprzejmie informujemy, że od dnia 18.06.2018 r. rozpocznie się przebudowa ulic: Długiej, Ogrodowej, Płowieckiej, Polnej, Sygietyńskiego i Świętopełka w Słupsku. Prace potrwają do 31 października 2019 r. W czasie trwania prac mogą wystąpić utrudnienia dla ruchu kołowego, za które z góry przepraszamy. Wykonawca - „KRĘŻEL" Spółka z o.o. „Łamiemy bariery, łączymy pokolenia - rewitalizacja Obszaru Podgrodzia, Starego Miasta i Śródmieścia Miasta Słupska" Projekt finansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 Umowa o dofinansowanie nr: RPPM.08.01.02-22-0001/17-00 z dnia 4 grudnia 2017 r. REKLAMA 008238017 .....-MMMMI........................... REKLAMA 007431127 LISTY/OPINIE | Czekamy na Państwa fisty pod adresem ul. Henryka Pobożnego 19.76-200 Słupsk Telefon dyżurny 598488121 Email daniel.klusek@gp24.pl Dzisiaj dyżuruje Daniel Klusek Bezrobocie w regionie najniższe od wielu lat @Lucyna: - Ludzie wyjechali za granicę i cała filozofia. Reszta dostaje 500 plus i boi się, że dadzą im pracę, to woli się nie rejestrować, żeby nie stracić. Nie trzeba mieć nie wiadomo jakiej wiedzy, tylko myśleć. Ato, niestety, niektórych boli. @Marta: - O ile zemigracją masz rację, o tyle z tym 500+już nie. Do wniosku trzeba dołączyć zaświad-czeniezPUP.toraz. Adwa, można się zarejestrować jako bezrobotny nieszukający pracy. Swoją drogą, Polacy sami sobie opinię wystawiają, psiocząc na to500+ i wyzywając się nawzajem. Za granicą takie dodatki są normalne. Nikt nie obraża nikogo, nazywając patologią i nierobami. @Agnieszka: - Od kiedy trzeba dołączyć zaświadczenie z PUP? Jedyne, co trzeba, to wypełnić wniosek, dochody sami sobie sprawdzają. @Stefania: - Spadło w pomorskim bezrobocie, ponieważ mężczyźni wyjechali za chlebem. To bez przyczyny bezrobocie nie spadło. Nie opisujcie, że spadło bezrobocie, tylko że powodem bezrobocia jest wyjazd Polaków masowo za granicę za pracą, z której mogą utrzymać rodzinę swobodnie i odłożyć, bo w Polsce tego nie można zrobić. @Marek: - Powyrzucali ludzi bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy. I spadło im bezrobocie. @0lga: - Część wyrzucili, druga część uciekła z powodu bezrobocia, to i wyniki dobre. @Małgorzata: - Jak wszystkich wyresetowali, to okazało się, że nie ma bezrobocia. Wysokie tegoroczne dochody miasta @Sonia: - Prezydent zapomniałtyl-ko dodać, że w dalszym ciągu nie ma absolutorium, więc chyba jednak nie ma się czym chwalić. Chyba tylko tym, że jest jedynym prezydentem, który nie ma absolutorium, a to dużo mówi o włodarzu. @Maciej: - Gratuluję wyniku! (©Sebastian: - To poprawciejakość murawy na ul. Zielonej, skoro takie wysokie dochody są, bo wygląda tragicznie. @Elżbieta: - Super, to może w końcu załatacie te dziury w centrum miasta, nawet za komuny były lepsze drogi. @Artur: - Dochody, odchody i podchody to cała polityka w pigułce. @Dariusz: - Niech ściąga turystów, bo na tym można najlepiej zarobić. Takjak w Krakowie. A widzę, że sam się turystą robi. @Jakub: - Skoro kasy jest więcej, to może by zacząć szybciej spłacać dług miasta. Bo wszyscy tylko piszą, żeby więcej wydawać. A trzeba pamiętać, że miasto ma potworne długi, które trzeba spłacić, żeby potem móc wydawać, (dmk) Ulica Staników: rowerzyści uważajcie na samochody Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl - Kierowcy samochodów, przejeżdżając przez drogę dla rowerów, nie zwracają uwagi na rowerzystów. Zrobiło się tam bardzo niebezpiecznie -pisze nasz czytelnik o sytuacji na ul. Braci Staniuków. Drogowcy nie planują tam dodatkowego oznakowania, apelują natomiast o zachowanie ostrożności. Braci Staniuków to ulica przylegająca do Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Jeżdżą nią nie tylko samochody osobowe, ale również ciężarówki do zakładów znajdujących się na terenie strefy. - W zeszłym roku wykonano ścieżkę rowerową na ul. Braci Staniuków - pisze w e-mailu do redakcji pan Leszek, który pracuje w jednej z firm znajdujących się na terenie strefy ekonomicznej. - Piękna ścieżka, ale zapomniano ją oznaczyć i zrobiło się naprawdę niebezpiecznie, bo kierujący samochodami, którzy skręcają do zakładów znajdujących się na tej ulicy, nie wiedzą, że przejeżdżają przez ścieżkę rowerową. Najgorzej jest przed godz. 7 i po godz. 15. Wtedy jest horror na drodze. Zdaniem czytelnika, dla bezpieczeństwa rowerzystów należy dodatkowo oznakować szczególnie te miejsca, gdzie jezdnie przecina ścieżkę rowerową, by kierowcy ciężkich samochodów mieli świadomość, ; Na ul. Braci Staniuków powstał ciąg pieszo-rowerowy ze muszą uwazac rowmez na cyklistów. Jarosław Borecki, dyrektor Zarządu Infrastruktury Miejskiej, informuje, że drogowcy takich planów nie mają. - Kwestią nowego oznakowania, również poziomego, zajmuje się rada bezpieczeństwa drogowego przy prezydencie miasta. Jeśli rowerzyści uważają, że dodatkowe oznakowanie w jakiejś lokalizacji powinno się pojawić, powinni o tym poinformować urzędników. Wówczas propozycja zostanie przedyskutowana i jeśli zostanie uznana za dobrą, oznakowanie zostanie wykonane - mówi Jarosław Borecki. Dodaje, że wszyscy uczestnicy ruchu powinni na siebie szczególnie uważać. - Po remoncie, przyjezdni powstał ciąg pieszo-rowerowy. Czyli nie jest tak, że rowerzyści mają tam pierwszeństwo. To samo dotyczy również miejsc przy wjazdach do zakładów, w których jezdnia przecina drogę dla pieszych i rowerzystów - mówi Jarosław Borecki. Jak twierdzi, problemy z pierwszeństwem pojawiły się dopiero po remoncie drogi i stworzeniu ciągu pieszo-rowe-rowego. - Wcześniej rowerzyści jechali ulicą, piesi poruszali się poboczem. Każdy uczestnik ruchu uważał na innych i do sytuacji konfliktowych nie dochodziło - mówi dyrektor ZIM. - Teraz też zarówno piesi, jak i rowerzyści oraz kierowcy samochodów muszą pamiętać, że nie są na tej drodze jedyni i dla bezpieczeństwa siebie i innych zachowywać tam ostrożność. ©® Strona od czytelników dla czytelników Na stronach Akcja redakcja piszemy o tym, o czym informują nas czytelnicy. Na Wasze sygnały czeka dziennikarz Daniel Klusek. Jeśli widzą Państwo coś, co Was zdenerwowało, poinformujcie nas o tym. Pod adresem: daniel.klu-sek@gp24.pl czekamy na e-maile z opisem sytuacji. Zachęcamy też do przesyłania nam fotografii. Interwencje można również zgłaszać pod nr. tel.: 59 848 8121. Wszystkie sygnały sprawdzimy, a najważniejsze i najciekawsze zamieścimy na łamach „Głosu Pomorza" i gp24.pl. (dmk) U nas czekają zguby i oferty pomocy W „Głosie" funkcjonuje Biuro Rzeczy Znalezionych. O tym, co znajduje się w BRZ, piszemy w poniedziałki, środy i piątki. W ramach Banku pomocy można przekazywać sobie m.in. meble, sprzęt RTV i AGD. Na zgłoszenia czekamy pod nr. tel. 59 848 8121. Oferty i prośby o pomoc publikujemy we wtorki, czwartki i soboty. (dmk) Zobacz, jak powstaje „Głos Pomorza" Zapraszamy do odwiedzin w słupskiej redakcji „Głosu Pomorza". Nasi goście poznają też dziennikarzy i pracowników z działu promocji, składu i biura ogłoszeń. Będzie także możliwość zrobienia zdjęcia, które zostanie opublikowane w „Głosie". Na zgłoszenia grup czekamy wgodz. 10-16 pod nr. tel. 59 848 8121. (dmk) j\Qf,j■ '! Tam konsumenci mogą znaleźć pomoc Mieszkańcy Słupska o pomoc mogą prosić miejskiego rzecznika konsumentów. Zbigniew Perzyna przyjmuje interesantów przy ul. Jana Pawła II1, pokój 225 (II piętro), tel. 59 810 52 93, e-mail: mrk@ um.slupsk.pl. Mieszkańcy powiatu słupskiego o pomoc mogą prosić powiatowego rzecznika konsumentów. Marek Kurowski interesantów przyjmuje w pokoju 132, Starostwa Powiatowego, tel. 59 84187 00, e-mail: rzecznikkonsumenta@po-wiat.slupsk.pl. Pomocy w problemach konsumenckich udziela Delegatura Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Słupsku, ul.Jana Pawła I11, tel. 59 842 54 68. e-mail: ihslupsk@wp.pl. Konsumenci mogą się zgłaszać do Oddziału Federacji Konsumentów wSłupsku, al. 3 Maja 44, tel. 59 842 0224, e-mail: slupsk@federa-cja-konsumentow.org.pl. Bezpłatną pomoc prawną konsumenci mogą uzyskać pod nr. infolinii Federacji Konsumentów 801 440 220 i 22 290 8916. (dmk) 08 Informator - kultura Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 Weekend premier, spektakle w Rondzie i u Władcy Lalek Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Miłośnicy teatru w sobotę i niedzielę będą mogli zobaczyć w sumie trey premiery - dla najmłodszych i nieco starszych widzów. W sobotę w teatrze Rondo przy ul. Niedziałkowskiego 5a zobaczymy dwie premiery. Spektakl „Kariera złoczyńcy" w reżyserii Aleksandry Karnickiej zapre-zentuje Grupa Teatralna Mo-kociaki. Tego wieczora zobaczymy również przedstawienie „Repulsja" w reżyserii Małgo- rzaty Burjan i w wykonaniu Grupy Teatralnej Projekt Mokotów. Początek wieczoru premier o godz. 18, bilety kosztują 15 i 10 zł. Natomiast w niedzielę teatr Władca Lalek dwukrotnie wystawi najnowszą premierę, spektakl „Pan Brzuchatek". To przedstawienie dla najmłodszych widzów, od drugiego roku życia. Dzieci doświadczą wielu barw, dźwięków, emocji, a także zaskakujących zwrotów akcji. Dowiedzą się też, gdzie należy szukać apetytu, o co warto zapytać Pająka i jak reagować na nagłą awarię prądu. Początek spektakli w niedzielę o godz. 12 i 16 w siedzibie teatru w DS 3 Akademii Pomorskiej przy ul. Arciszewskiego 22. Bilety kosztują 15,10 zł. ©® % Przygody pana Brzuchatka zobaczymy w niedzielę dwukrotnie znwoszbm Tenor potrzebny W sobotę i niedzielę o godz. 18 Nowy Teatr wystawi komedię „Dajcie mi tenora!". Zobaczymy ekscentrycznego tenora otoczonego wianuszkiem kobiet, marzącego o sławie młodego śpiewaka, córkę dyrektora opery, która nie może się zdecydować, do kogo skierować swoje westchnienia, zazdrosną żonę i melomanów. Bilety: 35 i 30 zł. (dmk) Przygody Daszeńki Spektakl „Daszeńka, czyli żywot szczeniaka" zobaczą dzieci w so- botę o godz. 11 w teatrze Tęcza. Tytułowy bohater to szczeniak, który poznaje otaczający go świat i nowych przyjaciół. Dzieci dowiedzą się, czym jest instynkt, co jest potrzebne szczeniakowi (i nie tylko), aby zdrowo rósł, oraz przekonają się, jak odpowiedzialnym zajęciem jest opieka nad pieskiem. Bilety: 18 i 15 zł. (dmk) Lepienie z Herbertem Warsztaty „Nocne lepienie w dzień z Herbertem" odbędą się w sobotę o godz. 9 w Pracowni Ceramicznej SOK. Podczas trwających osiem godzin zajęć uczestnicy wykonają wcześniej zaprojektowane prace inspirowane twórczością Zbigniewa Herberta. Zapisy: 59 842 47 07. Koszt udziału: 40 zł. (dmk) Muzyczna Dom Ówka W klubie Dom Ówka w sobotę o godz. 21 podczas Promo Grass Roots Festiwal zagrają zespoły: Fidel Castro, The Catkins, a także Kwidzyński BassmentSound. Lokalną scenę reggae reprezentować będzie Mat Marszal. Wejściówki kosztują 10 i 8 zł. (dmk) Teatr przy kawie W sobotę o godz. 11 w Domu Kultury w Ustce obędzie się kolejne spotkanie z cyklu „Teatr przy ka- wie". Z mieszkańcami spotka się Monika Janik, aktorka słupskiego Nowego Teatru. Chętni wezmą udział w otwartej próbie czytanej i wcielą się w jednego z bohaterów sztuki. Wstęp wolny, (dmk) Dzikość na wystawie W sobotę o godz. 16 w Domu Towarowym przy pl. Zwycięstwa 11 (obecnie Złota Kamienica) otwarta zostanie retrospektywna wystawa słupskiego twórcy Henryka Klai - „Dzikość i pożądanie". Na ekspozycjipokazane będą neo-ekspresyjne obrazy, grafiki i rysunki powstałe w czasie 30-letnięj pracy twórczej Henryka Klai. Wstęp wolny, (dmo POGODA f 10 km/h 19 Krzysztof Ścibor Biuro Calvus^ Sobota 16.06.2018 Nad Pomorze dociera ciepłe powietrze znad Atlantyku. Dzisiaj będzie dość pogodnie i sucho. Temperaturą | max do 20:25°C. Wiatr słaby zmienny. W | nocy pogodnie i sucho Jutro coraz więcej chmur i po południu o tłUli pojawią się opady de- winoujsc,e szczu i lokalne burzej okresami gwałtowne. Na termometrach max do 23:27°C. Wiatr tylko w czasie burzy silny porywisty. Do środy ciepło powyżej 20 "C od czwartku chłodnie) więcej chmur i mokro. U# Pogodnie - ciągły deszcz ęiągly deszcz i burza mgła y marznąca mgla • śliska droga ii i® temp. w dzień KTD temp. w nocy Pogoda dla Pomorza Prognoza dla Bałtyku Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 1-2 1018 hPa 15 16 JjL O W" Darłowo 0 E>fri[sa Sławno 22IE °Ustka SŁUPSK 15 _ Łeba Pfl°ll»S Mielno Kołobrzeg o Rewal ©KOSZALIN a Lębork Wejherowo H# ai¥uzy GDAŃSK Białogard 231LS Połczyn-Zdrój Szczecinek Bytów Człuchów SZCZECIN © Ł>4*lfól Drawsko Pomorskie ba Kościerzyna Ł>4°KfcU star°Bard *-"r Gdański 10 km/h Pogoda dla Polski 4^ ♦ *0 ero s|eO cm $0 cm E5113 ballsM UESTSESS 24" 21- 22° 25° ••A&-18° 18° zachmurzenie umiarkowane , przelotny deszcz ^ przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka przelotny śnieg ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem marznąca mżawka marznący deszcz temp. wody zamieć śnieżna A opad gradu y kierunek i prędkość wiatru grubość pokrywy śnieżnej if5 , ; ciśnienie i tendencja smog Gdańsk 23* 25° . «ś* \ Kraków 26° 27° W Lublin 26° 26° J| i n Olsztyn 25° 26° Poznań 27° 28° Toruń 26° 27° 5J......"j Wrocław Warszawa Karpacz Ustrzyki Dolne Zakopane 25° 28° LjpLJ ; 27° 27° 23° 25T 4&.. \ 24° 24° i 19° 20° •itir ■4* -i s|eO cm $0 cm zamieć śnieżna A opad gradu y kierunek i prędkość wiatru grubość pokrywy śnieżnej if5 , ; ciśnienie i tendencja informator KINA Słupsk Deadpool 2. sob.-niedz., godz. 13.05,19; I żęci nie odpuszczę, sob. niedz., godz. 15.45,18. 20.30; JunasicWoitd: upadłe knólestwa2D dubing sob.-niedz.^godz. 10.25.11.40,13.15, 18.45,2D napisy sob., godz. 16,20, niedz.. godz. 16,20,21.30,3D dubbing sob.-niedz., godz. 14.30,17.15,3D napisy, godz. 21.30; Psi patrol sob. -niedz., godz. 10.30; Pozycja obowiązkowa, sob.-niedz., godz. 21.20; Twój Simon, sob.-niedz., godz. 10.35,13.10,1535, 18.15; Zimna wojna, sob. -niedz., godz. 19.15, 21.35; BeOa i Sebastian 3, sob., godz. 10.50; Han Sola Gwiezdne wojny- historie, sob.-niedz., godz. 20.45; Odlotowy nfekrt, sob.-niedz.. godz. 11.05.13,15,17; Wyszczekani, sob., godz. 12.10,14.20,16.45, niedz., godz. 11, 12.10,14.20,16.45 Lato1993, sob., godz. 20, niedz., godz. 18; Nasze n^epsze wesele, sob., godz. 15.45, niedz., godz. 20; Zimna wojna, sob., godz. 18. niedz.. godz. 16 Ustka Wyszczekani, sob., godz. 1630. niedz., godz. 16; Zimna wojna, sob., godz. 2030, niedz..godz. 18. Kochając Rabie, nienawidząc Estobara, sob.. godz. 18.30, niedz., godz. 19.45 Lębork BełalSebastai 3, sob.-niedz.,godz. 16;Zlmna wojna sob.-niedz.. godz. 18; Han Solo: Gttfezd-ne wojny-historie, sob.-niedz., godz. 20 KOMUNIKACJA_ Słupsk: PKP 118 000;2219436; PKS59 84242 56; dyżurny ruchu598437110; MZK59 84893" 06; Lębork: PKS59 8621972; MZK598621451; Bytów: PKS 59 822 22 38; Człuchów: PKS59834 2213; Miastko: PKS598572149. DYŻURY APTEK Słupsk sob.-niedz. - Dom Leków, ul. Tuwima4, teł. 59 8424957 Ustka sob. - Panaceum OB, ul. Kopernika 18, teł. 59 81443 67. niedz. - Pod Smokiem, ul. Kilińskiego 8, teł.598145395 Bytów sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3. tel. 59 822 6645 Miastko sob.-niedz. - Rodzinna, ul. Wybickiego30, tel. 598578725 Człuchów sob.-niedz. - Centrum Zdrowia, ul. Szczecińska 13. teł. 598343142 Lębork sob. - Dr Max, ul. 1 Maja la, teł. 597260919; niedz. - Dbam o Zdrowie, al. Wolności 40, tel. 59 8628300 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk:_ Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczyków 1, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12tel. 59 81469 68; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18. tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork: Szpitalny Oddział Ratunkowy5986330 00; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13,59 86352 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13, tel.59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 85709 00; Człuchów: 598345309. WAŻNE MEBESKAUMA Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy wRodzinie, tel. 59 8480111,801120 002; Słupsk: Pofcja997; ii Reymonta. teL598480645; Pogotowie Ratunkowe999: Staż Mkjska 986;598433217; Straż Gmńna5984859 97; Urząd Cekiy-587740830; Straż Pożarna 998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992; Pogotowie Ciepłownicze993; Pogotowie WwhnHCa-nafizacyjne994; Straż Mfejska alarm986: Ustka 598146761697696498; Bytów 59 8222569 KULTURA Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel.59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 598423839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel.598423935; Teatr Rondo. ul. Niedziałkowskiego 5a, teł.59 842 6349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1. tel. 59 845 6441; Emcek, al. 3 Maja 22, teł. 598431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3. tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel. 59 842 8196,601 928600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon502525005 lub 598411315. ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades. ul. Kopernika 15, całodobowo: teł.59 8429891,601663796. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1. (całodobowo), teł.59 8428495.604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO Biuro Porad Obywatełskich - ul. Niedziałkowskiego 6. czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie. ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartekgodz. 10-18, Telefon zaufania Tama -59 8414046. czynny: poniedziałek - piątek wgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny codziennie 17-22,59 8414605. ĄMA_ TAXI 598422700 607 271717 MA 1TAM^7PTAK\\U miP^KH Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16 17.06.2018 Zbliżenia 09 Naukowcy podejrzewają, że marzenia senne pomagają nam wiązać fakty, uczą kreatywności Sen daje nam życie. Ale czy podczas snu można zabić? Zdrowie Ponad połowa Polaków cierpi na zaburzenia snu. Nie możemy zasnąć, budzimy się w nocy albo bardzo wcześnie nad ranem i godzinami wiercimy się w łóżku. To jeśli chodzi o jakość snu. Z ilością też mamy problem: większość z nas nie spędza w łóżku zalecanych siedmiu godzin na dobę. Tymczasem sen, obok ruchu i zdrowego odżywiania, jest głównym filarem naszego zdrowia. Kupowała kwiaty. Kwiaciarka, co wydało jej się trochę dziwne, przewiązała je czarną wstążką. Nie, nie, proszę wybrać szarfę w innym kolorze, zaapelowała. Ostatecznie bukiet został przewiązany fioletową ozdobą. To jeden z tych snów, które Elżbieta Lechowicz (bardziej znana jako babcia Alina - autorka kalendarzy, ale też senników), zapamięta do końca życia. Gdy się obudziła, dostała wiadomość, że... nie żyje jej teściowa. Naukowcy nie są zgodni co do tego, czy sny (fachowo: marzenia senne) mają znaczenie. Prorocze odrzucają. Elżbieta Lechowicz mana ten temat inne zdanie. - Sny to po prostu głos podświadomości, która bardziej niż nasza racjonalna część może być świadoma grożących nam niebezpieczeństw - tłumaczy. Oilejednaknauka nie bardzo wypowiada się na temat marzeń sennych, to o samym śnie wie znacznie więcej. To na przykład, co podczas niego dzieje się z naszym mózgiem. Faza relaksu i faza paradoksu Dr Marek Binder z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, który zajmuje się badaniami świadomości, tłumaczy to tak: -Mózgu nie da się wyłączyć, takjak wyłączamy telewizor czy komputer. Gdy śpimy, on cały czas działa - tylko w innym trybie. Na zapisach EEG widzimy, które obszary mózgu są podczas niego aktywniejsze, a które -mniej. Sen dzieli się na dwie fazy, cyklicznie powtarzające się podczas nocy: non-REM (ang. non rapid eye movement, bez szybkich ruchów gałek ocznych) i REM (w tej fazie występują szybkie ruchy gałek ocznych). W fazie non-REM nasz mózg się relaksuje: pojawiają się kojące falethetaidelta, sen jest głęboki, odprężający. Wypoczywamy. Jeśli podczas snu głębokiego cokolwieknamsię śni, to są to raczej odczucia, kolory, wrażenia, a nie fabularyzowane, żywe obrazy. Faza non-REM zdecydowanie przeważa w pierwszych godzinach snu, kiedy nasz mózg najbardziej potrzebuje regeneracji. W miarę przespanych godzin proporcje się zmieniają - sen głęboki, wysokiej jakości, trwa coraz krócej, a faza REM (dość dziwna, bardzo tajemnicza, ale o tym za chwilę) - coraz dłużej. O ile fazę non-REM możemy porównać do błogiego odpo-czynkuna hamaku, to faza REM (inaczej sen paradoksalny) jest przejażdżką rollercoasterem. Mózg jest bardzo aktywny, oddech nieregularny, serce bije szybciej. Gałki oczne szybko się ruszają. No i pojawiają się „prawdziwe" sny. Żywe, nacechowane silnymi emocjami, z fabułą. Te, które zdarza nam się pamiętać po przebudzeniu. Nasza wyobraźnia działa na wysokich obrotach. Mięśnie, jak podkreśla doktor Binder, są sparaliżowane. Dlatego, żeby - uciekając przed niedźwiedziem albo walcząc dzidą ze swoim szefem - nie zrobić sobie (i ewentualnej śpiącej obok osobie) krzywdy. Dziwne życie nocne Właśnie z fazą REM i tym paraliżem wiążą się dziwne zjawiska senne. Tyleż inspirujące, co straszne. To znaczy - jeśli wszystko działa, tak jak powinno, wszystko jest w porządku. Niechże śniąnam się koszmary -dopóki jesteśmy sparaliżowani, nic nam nie grozi. Ale u niektórych ludzi, ten paraliż przestaje działać. Dalej śnią, ale jednocześnie wierzgają kończynami albo, atakując senne potwory, rzucają się na swoją partnerkę. To tak zwany zespół Elpenora. 10 lat temu cierpiący na tę przypadłość Walijczyk, 59-letni Brian Thomas, przez sen zabił żonę. Pojechali na kemping. Długo nie mogli zasnąć, bo ich sąsiedzi głośno imprezowali. W końcu małżeństwo przestawiło przyczepę. Thomasowi, gdy już zapadł w sen, przyśniło się, że bije się z imprezowiczami. Przez sen udusił żonę. Sąd go uniewinnił, bo biegli stwierdzili, że zrobił to nieświadomie. Odwrotnym (i znacznie częstszym) zjawiskiem jest porażenie przysenne. Czy zdarzyło się kiedyś Państwu, że obudziliście się, ale sparaliżowani leżeliście włózku, nie mogąc ruszyć nawet palcem? To dość przerażające, ale niegroźne. Po prostu mózg, powoli wybudzając się, odzyskuje częściowo świadomość, ale do mięśni nie dochodzi jeszcze sygnał: już nie śpimy, budźcie się. W konsekwencji mamy wrażenie, że jesteśmy na jawie, ale coś strasznego stało się z naszym ciałem. Często przy tym może pojawić się wrażenie, że ktoś chodzi po naszym mieszkaniu albo stoi nad nami. To delikatne halucynacje, które wynikają z tego, że mózg -wbrewtemu, co nam się wydaje - nie jest jeszcze do końca obudzony. Żeby wyjść z tego dziwnego stanu paraliżu, wystarczy zacząć szybciej oddychać - mięśnie oddechowe nie są sparaliżowane w trakcie snu (co oczywiste), a szybszymi i głębszymi wdechami jesteśmy w stanie „obudzić" te pozostałe. Jest też i inne zjawisko: świadome śnienie. Podczas snu orientujemy się, że jesteśmy w śnie i możemy przejąć nad nim kontrolę, podejmować w nim decyzję. - Śpiącyprzestaje być biernym obserwatorem swoich snów. Podczas świadomego śnienia obserwujemy zwiększoną aktywność płatów czołowych mózgu, normalnie wyciszonych - tłumaczy dr Binder. Niektórzy mają naturalną predyspozycję do świadomych snów, ale też za pomocą odpowiednich technikmożemy świadomego śnienia się nauczyć. Jedna z nich polega na wyciąga- niu dłoni i przyglądaniu jej się (podczas dnia, na jawie), ilekroć zobaczymy coś nietypowego. Tak wyrabiamy sobie nawyk, który pojawi się również podczas snu. Ponieważ mózg podczas snu działa inaczej, nie jest zdolny do odtworzenia szczegółów, wyciągnięta w śnie dłoń zawsze będzie zdeformowana, dziwaczna. Spojrzenie na nią jest momentem uzmysłowienia sobie: to tylko sen. Wtedy przejmujemy nad nim kontrolę. Analogiczny nawyk możemy wyrobić sobie z patrzeniem na zegarek albo zapisywaniem czegoś - mózg podczas snu nie jest w stanie wiarygodnie odtworzyć ani tarczy zegara, ani naszego pisma. Pytanie tylko: po co pracować nad tą umiejętnością? Zastrzyk kreatywności Wszystkie te dziwaczne zjawiska dotyczą bardziej tajemniczej, „neurotycznej" fezy REM. Naukowcy długo zastanawiali się, czy sen paradoksalny, w którym nasz mózg zdaje się nie wypoczywać, jest nam w ogóle potrzebny. Badania na szczurach nie pozostawiają jednak wątpliwości: jest. Szczur, wybudzany za każdym razem, gdy wejdzie w sen paradoksalny, po kilku tygodniach umiera z wycieńczenia. Również człowiek z brakami snu REM staje się drażliwy, poirytowany, agresywny. - Brak snu REM działa jak silny stres: osłabia organizm, obniża odporność. Do końca nie wiemy, jaka jest rola tej fazy, ale prawdopodobnie sen paradok-salny poprawia pamięć, utrwala wspomnienia, być może uczy nas również kreatywnego wiązania różnych rzeczy - opowiada dr Binder. W Instytucie Psychologii UJ wydzielona jest jednostka: Laboratorium Psychologii Snu. Trwają tam badania między innymi nad tym, czy sen może wpływać - i w jala sposób -na rozwiązywanie problemów. Na razie do końca nie wiadomo. Znamy natomiast przypadki naukowców, którym sen podpowiedział genialne myśli i odkrycia. Np. Augustowi Kekule, XIX-wiecznemu niemieckiemu chemikowi, przyśniła się struktura benzenu (w formie sześciu diabłów powiązanych ogonami). Austriak Otto Loewi niemal sto lat temu w podobny sposób rozpracował działanie neuroprzekaźników za co później dostał Nagrodę Nobla. Oszczędzanie energii Mimo tych przykładów, iprowa-dzonych nad marzeniami sennymi badań, nauka dalej nie odkryła, po co są sny. - To takie kino dla wyobraźni - tłumaczył mi kiedyś profesor Jerzy Vetulani, znany neurobiolog, badacz mózgu. - Być może chodzi o przygotowanie nas do tego, co w przyszłości może zdarzyć się na jawie, na przykład do traum, sil- nych, negatywnych emocji. Ale nie przywiązywałbym się za bardzo do tej teorii - mówi z kolei dr Marek Binder. Szczerze wyznaje, że nauka nie wie nawet, po co natura stworzyła sen, więc tym mniej wie o celowości marzeń sennych. - Podczas snu zwiększa się przestrzeń między komórkami w mózgu, przez co ten oczyszcza się z toksyn. Ale jaka jest nadrzędna rola snu? Jedna z hipotez ewolucyjnych mówi o tym, że chodzi o oszczędzanie energii. Nasz organizm jest przystosowany do życia w ciągu dnia -po co mamy więc tracić energię w nocy, skoro i tak nie znajdziemy pożywienia? Głosznaszego wnętrza Nauka nauką, ale ludzie od wieków swoje na temat marzeń sennych wiedzą. Elżbieta Lechowicz ich zgłębianiu poświęciła 20 lat. I nie ma wątpliwości, że życie, które prowadzimy w nocy, jest bogatsze od tego, co przeżywamy w ciągu dnia. Więcej: wsłuchując się w sny, możemy wiele się o sobie dowiedzieć. - Są sny, które wynikają z przeżytego stresu albo z przejedzenia (jeśli przed snem zjemy ciężki posiłek, śnią nam się potwory, makabreski, najokropniejsze rzeczy). Są wreszcie sny, niosące za sobą głębszą treść -każdy ma własny katalog takich snów. Koń przechodzący przez most nad wzburzoną wodą u jednego będzie oznaczał nieszczęście, u drugiego - coś zupełnie innego. Ale jest też według Elżbiety Lechowicz katalog snów, które niosą za sobą proroczą treść. Tyle że interpretowanie ich w sposób zero-jedynkowy, dosłowne odczytywanie ich znaczenia z sennika, jest zgubne. - Jeśli ktoś dzwoni do mnie imówi, że śniło mu się, jak szedł drogą, po czym pyta mnie, co to oznacza, zawsze dopytuję: a czy ta droga była sucha, czy mokra? Prosta i szeroka, kręta i wąska? Świeciło słońce, padał deszcz? Tobyła łąka, las, ulica? Wszystko ma znaczenie. Droga, zasadniczo, symbolizuje zmianę. Ale jeśli jest to droga przez łąkę, w słoneczną pogodę, to nigdy nie będzie oznaczała zmiany na gorsze - opowiada Lechowicz. Sny, jak tłumaczy, wiele mogą nam pomóc: podsunąć rozwiązania, zainspirować do czegoś, ostrzec. Wystarczy się w nie wsłuchać. Czarna magia? Według Elżbiety Lechowicz - nie. Sny po prostu są sygnałem z naszego wnętrza, głosem podświadomości, który normalnie - szczególnie, kiedy życie jest szybkie i nie znajdujemy w nim czasu na refleksję - zagłuszamy. Podświadomie możemy lepiej wiedzieć, co jest dla nas dobre, czego się boimy, możemy też wiedzieć, że z naszym zdrowiem jest coś nie w porządku, zanim objawy będą na tyle wyraźne, że zauważy je nasza racjonalna część - tłumaczy. ©<® 10 Ogłoszę n ia Cl ro b n Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 Drobne Jak zamieścić ogoszdiie drobne? Telefonicznie: ^4 347 3516 ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513 ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ ZDROWIE ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ USŁUGI ■ MOTORYZACJA ■ PRACA ■ TURYSTYKA ■ BANK KWATER ■ ZWIERZĘTA ■ ROŚLINY, OGRODY i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY i ŻYCZENIA /PODZIĘKOWANIA l GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA-SPRZEDAM KAWALERKA 20m2 sprzedam 95tys. tel. 515-691-780. MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA NOWA kawalerka Słupsk,663041163. POKÓJ 1-os. w Koszalinie, 604493543. POKÓJ tel. 517-347-476 gk DOMY - SPRZEDAM ATRAKCYJNY dom w super lokalizacji. Słupsk, 604-600-116 DOM Podamirowo, 604-900-911. LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA LOKALE UŻYTKOWE - WYNAJMĘ DO WYNAJĘCIA HAU + PLAC (W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCIACH). SZCZECIN UL STRUGA 53, ORAZ GARDNO -ZACHODNIOPOMORSKIE. TEL 601772372 GARAŻ do wynajęcia przy Piłsudskiego, Koszalin 607-118-297. Handlowe FOTO, KSIĄŻKI ALBUMY, książki, płyty muzyczne. Skup. 509-675-586,508-245-450. MATERIAŁY BUDOWLANE OKAZJA! Cegła czerwona rozbiórkowa około 1400 szt, 507111919. STYROPIAN producent, dostawa, tel. 52/331-62-48. ZIEMIA pod trawniki, kamień do drenażu, piasek płukany, pospółka tel 94 314 00 84 MATERIAŁY OPAŁOWE DREWNO Słupsk 694-295-410 ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135. Motoryzacja mmmmmm FIAT seicento, LPG, 531-170-845 OPEL Insignia, 2.0, benzyna, 2009r., 39,9 tys. zł, 220 KM 4x4, 601-293-606 VW Polo, 1.4,2002 r., 604-868-130 OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup-skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 | Absolutny Autoskup, 728773160. AUTA i busy kupię, 504-672-242 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, każde. 797552040 AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 KUPIĘ Mercedesa 190-tkę, 668480004 NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975. KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Likwidator FUNDACJI „NADZIEJA" w Skibnie, gm. Sianów, woj. zachodniopomorskie, zawiadamia, że Sąd Rejonowy w Koszalinie, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego postanowieniem z dnia 30.05.2018 r., sygn. sprawy KO. IX. NS-REJ. KRS/003348/18/ 033, otworzył postępowanie likwidacyjne FUNDACJI „NADZIEJA w Skibnie, KRS 0000442235. Likwidator wzywa wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia niniejszego ogłoszenia na adres Biura Likwidatora: ul. Morska 35/109,75-212 Koszalin Tel. kontaktowy 510 295 828. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI DLA emeryta, rencisty, na działalność gospodarczą i rolniczą. Pożyczka! 511-030-295. KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. Praca ZATRUDNIĘ BEZDOMNYCH (mężczyznę, kobietę) do gospodarstwa przyjmę, 506022528. DEKARZY i pomocników 506-290-806. DO prac wykończeniowych 609-472-251. DO pracy fizycznej młodego wynagrodzenie tydz. 794-690-168. GK DO wykończeniówki od 14zł/h, 500-090-599 praca Koszalin/ Szczecinek Elektryka zatrudnię praca w Niemczech, umowa niemiecka, zdolni absolwenci również. 885-368-173. ELEKTRYKÓW, 502-490-970. GK FIRMA HERKULES zatrudni: OPERATORA SPYCHARKI I OPERATORA KOPARKO-ŁADOWARKI z doświadczeniem j z uprawnieniami. Kontakt 59/8472904 lub przesłać CV na: herkulesrozbiorki@wp.pl KIEROWCA kat. D 505-406-909. gk KIEROWCA sam. cięż. w Niemczech C+E. Do 2500 Euro brutto. Tel.887800008. piotr.kopacki@ fahrerkonzept.eu LEKARZY dentystów do pełnienia dyżurów pomocy doraźnej. Słupsk, 502570893. MAGAZYNIER 605129435 GK NA stanowisko obsługi klienta, mechanika samochodowego. Koszalin, ul. Brzozowa 26. OPIEKA Niemcy, Germania Care biura Koszalin, Kołobrzeg. Zadzwoń teraz, ucieszymy się. 943424056,509780868 OPIEKUNKI do Niemiec tel. 535340 311 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! OPIEKUNKI Niemcy, wysokie zarobki w euro, tel. 61/415-13-08. PILNIE zatrudnię do pracy fizycznej przy stawianiu konstrukcji stalowych osobę, odpowiedzialną, zdrową. B.dobry j. niemiecki, 609-696-755 POMERANIA Frucht Sp. z o.o. w Dziwogórze poszukuje Księgowego. Doświadczenie stanowiskowe min. 5 lat, znajomość Angielskiego lub Niemieckiego.Wykształcenie wyższe ekonomiczne lub rachunkowe. CV, LM z referencjami: katarzyna.szalek@pomerania.pl POMOCNIKA przyuczę 501399600. PRZYJMĘ dwóch młodych pracowników do nauki murowania klinkierem. Praca w Belgii. Tel. 667-580-410 ROBOTNIKA budowlanego - Polska, Niemcy, 517-899-545. ZATRUDNIĘ do pracy w Norwegii stolarzy, murarzy, płytkarzy. Numer kontaktowy: +48 575 658195 ZATRUDNIĘ operatora dźwigu. Praca w Koszalinie na dźwigu typu "Polan" tel. 519-326-293. I Zatrudnię operatora KOPARKI, ŁADOWARKI, WALCA. Praca Szczeci i okolice, teł. 609090594 ZBROJARZY, pomocników lub do przyuczenia, 665-255-111. Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog -farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 INNE SPECJALIZACJE ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317. LECZENIE pijawkami, 508185 558 Usługi ggrggfgggijtj 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma ARISTON,Termet, Junkersy i inne naprawa wymiana 606-579-846 GK NAPRAWA RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny, 94/3457461 PRALKI Naprawa w domu. 603-775-878 BUDOWLANO-REMONTOWE BALUSTRADY bramy 602 825 699. BUDOWA A-Z, koparka 510-857-537. DACHY - dekarstwo 94/3412184 POLBRUK usługi 609-742-703. GK REMONTY od A do Z tel. 660-683-933 gk STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184. INSTALACYJNE HYDRAULICZNE, tel. 607-703-135. HYDRAULIKA 24h, inne, 798-618-871. PORZĄDKOWE SPRZĄTANIE strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli, 607-703-135 DETEKTYW-KOSZAUN.PL 602601166 Zwierzęta STARSZA pani z przyczyn losowych odda 12-letnią suczkę w dobre ręce, sprawa pilna! 506564777. Matrymonialne WDOWIEC 70 lat pozna panią do lat 70.787-535-306. WDOWIEC pozna Panią 70+. Słupsk/ Ustka, 514-236-841 Rolnicze MASZYNY ROLNICZE SPRZEDAM ciągnik rolniczy RS25, z silnikiem Mercedesa, cena do uzgodnienia, 531-170-845 pilnie.Tanio SPRZEDAM Kombajn Class Dominator 85 tel. 880-903-338 ZWIERZĘTA HODOWLANE KURKI odchowane, 696462482. Towarzyskie AKTYWNA dojrzała. 507-719-333. GK BASIA Słupsk 797-221-767 BLONDI38 wyjazdy 693-952-433 GK CZARUJĄCA Ola, Koszalin 516603622 FILIGRANOWA Tel. 516-643-530. GK KOSZALIN, 531-600-712. wwwgp24pt wwvn-gk24.pl: wwwgs24.pl Prezes oddziału Pokka Press Piotr Grabowski Redaktornaczelny Krzysztof Nałęcz Zastępcy YnonaHusaim-Sobecka Marcin Stełanowski (internet) Dyrektor działu reldamy Ewa Żelazko, tel. 94 347 35 27 Dyrektor drakami Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, tel. 94 347 3512 Prenumerata, tel94 3473537 Głos Koszafiński-wwwLgk24.pl ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin,tel. 94 347 35 99, fa* 94 3473540. tel. reklama 94 347 3512. GtaPomoi7a-wwwgp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19, 76-200 Stupsk, tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104, tel. reklama 059 848 8101, Głos SzaetiAski-wwwgi24.pl ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin, tel. 9148133 00, fa* 91433 48 64, tel. reklama 9148133 92, reklama.gs24@polskapress.pl ODDZIAŁY Kołobrzeg ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80, fax 94 3527149 Bytńw ul. Wojska Polskiego 2,77-100 Bytów. tel. 59 822 6013, tel. reklama 59 848 8101 Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 iwinoujkie ul. Armii Krajowej 12, 72-600 Świnoujście,tel. 9132146 49, fa* 9132148 40, reklama tel. 91578 47 28 Stargard ul. Wojska Polskiego42,73-110 Stargard, tel. 91578 4728, fax 9157817 97, reklama tel. 91578 47 28 ©® • umieszczenie takich dwóch znaków przy Artyku-le'w ^CE$>lności przy Aktualnym Artykule, oznacza i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.pl/tresd,www.gs24.pl/tresci.iwzgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP s mm miiiimii POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny lomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowak@poiskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio@polskapress.pl Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 " Mundial 2018 11 Polacy już myślą o Senegalu. Kamil Glik im nie pomoże Rosyjscy kibole szykują się na Polaków w Wołgogradzie. Możliwa wielka bijatyka Sławomir Stachura stachura@echodnia.eu IHIka nożna Dzień bez tematu: Kamil Glik. to w Soczi dzień stracony. Od środy, a więc od dnia, gdy polska reprezentacja przyleciała do czarnomorskiego kurortu, wracający do zdrowia bark środkowego defensora AS Monaco jest na porządku dziennym. Nie ma jednak praktycznie żadnych szans, by Glik zagrał we wtorkowym meczu z Senegalem. Cała Polska wierzy, cała Polska trzyma kciuki za to, by filar defensywy Biało-Czerwonych jak najszybciej wrócił do pełnej sprawności. Bo prawda jest taka, że bez niego polska obrona jest chwiejna i niepewna. Widzieliśmy to z rezerwami Chile, gdy w Poznaniu wybrańcy Adama Nawałki prowadzili 2:0, by stracić dwa gole i zremisować 2:2, popełniając po drodze wiele mniejszych i większych błędów. Wprawdzie cztery dni później nasi sprawili lanie Litwinom i wygrali 4:0, ale ten mecz zamazuje tylko obraz jakości defensywy. Przeciwko Iitwinom Polacy zaczęli zresztą trzema obrońcami (od lewej Artur Jędrzejczyk, Jan Bednarek i Thiago Cionek) i w innym zestawieniu niż z Chilijczykami. Eksperymentalnym, bo przeciwko Senegalowi polska defensywa zestawiona będzie inaczej. Ale jeszcze bez Glika. - Kamil trenuje ciężko i z każdą godziną dochodzi do sprawności. Bądźmy jednak HEHRI Rosja świetnie zaczęła. Gole pod koniec meczów W meczu otwarcia piłkarskich mistrzostw świata. Rosja pokonała Arabię Saudyjską 5:0 (grupa A). Bramki strzelali: Jurij Gaziński (12), Denis Czeryszew (43.91), Artiom Dziuba (71), Aleksandr Gołowin (94). W innym meczu tej grupy Urugwaj pokonał Egipt 1:0 (Jose Maria Gimenez 89). W meczu grupy B Maroko uległo Iranowi. Tu głową gola samobójczego w 95. minucie strzelił Aziz Bouhaddouz. W sobotę mecze: Francja - Australia (12), Argentyna - Islandia (15), Peru - Dania (18), Chorwacja -Nigeria (21). (sten) realistami. Wprawdzie pod względem motoryki na pewno idzie do przodu, ale pozostaje jeszcze odbudowanie formy sportowej - wyjaśnia Bogdan Zając, drugi trener reprezentacji. Jego słowa potwierdził Hubert Małowiejski, szefbanku informacji w kadrze Nawałki. Przyznał, że jeszcze niepodjęta została ostateczne decyzja, czy Kamil poleci z drużyną do Moskwy. Słowa szkoleniowców dobitnie jednak sugerują, że we wtorek o godzinie 17 na Otkrytije Arena w Moskwie nie ma szans, by pomógł drużynie. Ale szybki powrót do zdrowia Kamila pomaga zespołowi mentalnie, o czym wspominał Robert Lewandowski już na pierwszej, środowej konferencji na obiektach ośrodka Sputnik w Soczi. To, że inauguracyjny pojedynek Biało-Czerwonych na ro-syjskim mundialu zbliża się wielkimi krokami, świadczyć może obecność na piątkowej konferencji Huberta Małowiej-skiego. To człowiek, który ze swoimi ludźmi prowadzi setki obserwacji rywali i wie o nich dosłownie wszystko. Mógłby pewnie godzinami ciekawie opowiadać o Sadio Mane i jego kolegach z Czarnego Lądu, ale z oczywistych względów nie ma zamiaru tego robić. - Senegal jest bardzo dokładnie przeanalizowany. Od czasu losowania widzieliśmy ich wszystkie spotkania na żywo i wszystkie mecze na wideo z ostatnich trzech lat. Więcej wam nie powiem, bo znacie mnie przecież. O Senegalu można mówić z pełnym szacunkiem. Rzadko przegrywa, ma bardzo dużo jakości. Kluby, które reprezentująposzczególni piłkarze, określają ich klasę. PUkanożna Sławomir Stachura slawomir.stachura@polskapness.pl Chodząc po Soczi, jednym z najbardziej rozciągniętych miast świata i pierwszym pod tym względem w Europie (140 km wzdłuż linii brzegowej Morza Czarnego), absolutnie nie można się czuć zagrożonym. Podobnie jest w innych mundialowych miastach, ale to może się zmienić. Na fanów polskiej drużyny szykują się w Wołgogradzie rosyjscy chuligani. Coraz głośniej w Rosji 0 tym, że kibole Sbomej chcą zgotować Polakom piekło 1 zemścić się za burzenie w naszym kraju pomników Armii Czerwonej. Wprawdzie miejscowe służby nie bagatelizują sprawy i zapewniają, że nie dopuszczą do ekscesów, ale sprawa jest poważna. W Wołgogradzie Biało-Czerwoni zagrają 28 czerwca z Japonią. Będzie to ostatni mecz grupowy dla 'naszej drużyny, który może być także kluczowy, jeśli chodzi o awans do dalszej fazy turnieju. Czy Polacy wybierający się do miasta, które zasłynęło tym, że nie dało się złamać wojskom hitlerowskim w zimie 1943 r. i odwróciło losy wojny- naprawdę mają się czego obawiać? Czy na wypadek różnych zagrożeń w związku z mundialem, również z takich, w Rosji podjęte są zakrojone na szeroką skalę środki bezpieczeństwa? Uspokaja Maciej Rybus, obrońca naszej kadry, który zna rosyjskie realia jak mało kto, bo przecież gra w Rosji. Najpierw był to Tieriek Groźny, a w minionych rozgrywkach Lokomotiw Moskwa. - Żyjemy w takich czasach, że nadzwyczajne środki bezpieczeństwa są konieczne. W tym regionie to normalne i im dalej na wschód, tym są one większe - wyjaśnia Rybus. ©® Sławomir Stachura stachura@echodnia.eu POPISOWA PUTINA. PO ROSYJSKU Pocztówka z Soczi Aleksiej wszedł do sklepu z telefonami doładować komórkęiusłyszałpol-skąmowę. Poliaki? - spytał. Twierdząco skinąłem głową. Aleksiej się ożywił. - U mienia żena z Polszy. Krasiwaja. Rabotała w Warszawie - rzucił, dodając, że teraz mieszkają i pracują w Soczi. Aleksiej to z tych typów, którzy lubiągadać-czyjestpotrzebą, ^ czynie, obojętnie na jaki temat Finalizując zakup rosyjskiej karty do telefonu, spytałem tylko Aleksięja, czy się cieszy, że Rosja rozbiła Arabię Saudyjską na inaugurację mundialu. No i się zaczęło. - Dobrze, że wygrali, nie oglądałem meczu, ja futbolem za bardzo się nie interesuję. U nas w Soczi nie ma dobrej drużyny, Sboma słabo ostatnio grała, to się ludzie denerwowali. Noaleteraz,jakimtakdobrze poszło, to chyba sobie obejrzę ich następnym razem w telewizji. Dziś na ulicy widziałem, jak ludziemietinosywkomórkach. Ja nawet nie wiem, na jakiej stronie w telefonie znaleźć wynik -stwierdził lekko speszony Rosjanin. I nadawał dalej. - Tu, w Soczi, była cztery lata temu zimowa olimpiada. Nastawiali różnych obiektów, musicie tam pojechać, nawet ładne. Ale po co to? - Putin wam to zafundował. Nie cieszysz się? - spytałem. - To taka Popisowa Putina. Wy tu, w Soczi, widzicie inną Rosję, taki napompowany balon. Gdzie indziej jest gorzej, dużo gorzej, a tyle pieniędzy na sport wydają. Iteraz te mistrzostwa. Ludzie przyjadąipojadą. Ico? Aleksiej narzekał na wszystko. Nawet się ucieszyłem, bo pomyślałem, że nie tylko nad Wisłą uwielbiamy marudzić. Ale po chwili przyszła refleksja. Przecież Aleksiej ma polską żonę!©® LOTTO PIĄTEK, 15.06 mulu multi - godz. 14 2.3.8.15,20.31,32,34.37,42,49, 54,61,62,63,65,67,71,72,75 plus 54 kaskada 1,2.5,7,10.11.12,14,16,17,18,19 CZWARTEK, 14.06 multi multi - godz. 22 1.11.14.15,22,26,27,31,38,39,41, 42,43,51.55.60,61,62.67,69 plus 26 KASKADA 1,4, 6,7,9,11,12,14,15,16,18,24 ekstra pensja 4. 11, 12,18,35+4 mini LOTTO 10,14,17,27,29 LOTTO 10,25,31,39,42,49 lotto plus 8,15, 21, 30, 35, 49 (sten) |gj W0I ' '-V Kamil Glik dochodziło pełnej sprawności fizycznej i z jego barkiem jest dużo lepiej, ale musi też odbudować formę sportową. Nie ma szans, by zagrał we wtorek z Senegalem w Moskwie - Znamy oczywiście słabe punkty tej drużyny, ale nie będziemy mówić o szczegółach - stwierdził Małowiejski. O tym, jak rozpracował Senegal, z którym zmierzymy się po raz pierwszy w historii, przekonamy się we wtorek wieczorem. Michał Pazdan cieszy się bezgranicznym zaufaniem Kamil Glik musi odbudować jeszcze formę sportową, bo pod względem motoryki z każdą godziną jest lepiej Nawałki, na Euro 2016 we Francji, gdzie Polska doszła do finału, prezentował się znakomicie, i na to liczy teraz nasz szkoleniowiec. We wtorek wyjdzie pewnie w pierwszym składzie. - Wszystkie mecze ostatnio grałem praktycznie z Kamilem Glikiem. Były automatyzmy, ale teraz trzeba się przestawić na grę z innymi - stwierdził Pazdan, który nie czuje się gwiazdą po udanym Euro dwa lata temu we Francji. - Wtedy cała drużyna dobrze broniła i z tyłu grało się łatwiej - mówi Pazdan. Jacek Góralski to jeden z wygranych pojedynku z Litwą. Pomocnik bułgarskiego Łudo-gorca Razgrad zagrał od pierw- szej do ostatniej minuty i dał sygnał Nawałce, że nie chce być wycieczkowiczem na mistrzostwach świata. - Jestem szczęśliwy, że znalazłem się w tej 23-osobowej kadrze. A to, czy zagram z Senegalem, to pytanie do trenera -mówi Jacek. W czwartek polscy piłkarze obejrzeli wspólnie w hotelu mecz otwarcia Rosja - Arabia Saudyjska. Ekipa Nawałki ma wiele atrakcji w samym hotelu i fajnie spędza tam czas. - Mamy miejsce, gdzie możemy w spokoju odpocząć, swoje leżaki i inne udogodnienia. Nikt nie może narzekać na ten hotel - wyjawił Michał Pazdan. ©® 12 Sport Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 16 17.06.2018 Lęborczanie podejmą wicelidera rozgrywek IV ligi Pogoń Lębork kontra Grom Nowy Staw l*Hka ntrżna - Miga Jarosław Stenceł jaroslaw.stencel@polskapress.pl Już tylko dwie kolejki pozostały do końca rozgrywek w IV lidze w tym sezonie. Cztery nasze drużyny wystąpią przed własną publicznością. Sokół Wyczechy zagra z liderem Radunią Stężyca. Początek tego meczu o godz. 15.00. Pozostałe spotkania rozegrane zostaną w sobotę o godz. 13.00. Gospodarze stracili najwięcej goli w tym sezonie, goście natomiast najwięcej zdobyli. Gryf Słupsk podejmie Jaguara Gdańsk. Słupszczanie ostat--nio są w niezłej formie i powinni nie mieć problemów ze zwycięstwem. Anioły Garczegorze zagrają z Wikędem Luzino. Pogoń Lębork podejmie wicelidera Grom Nowy Staw. Grom Nowy Staw to bardzo groźna drużyna posiadająca w swoim składzie skutecznych zawodników. O fotel króla strzelców ligi z Łukaszem Stasiakiem wciąż walczy mający na koncie już 28 goli (dwa mniej niż lider) Tomasz Grabowski. Niewiele ustępuje mu mający strzelonych 25 goli Mateusz Gruszewski. W rundzie jesiennej Grom pokonał Pogoń 4:0. Dwa nasze zespoły rozegrają spotkania wyjazdowe. Rezerwy Bytovii zagrają na stadionie w Kościerzynie z Kaszubią. Bardzo ważne spotkanie przed piłkarzami Startu Miastko. Podopieczni trenera Krzysztofa Bryndala zagrają z rezerwami ekstraklasowej Arki w Gdyni. Goście muszą mocno walczyć o utrzymanie i dobrze by było przywieźć z trudnego terenu chociaż punkt. ©® Medalowe mistrzostwa Polski Krajowego Zrzeszenia LZS Krzysztof Niekrasz krzysztof.niekraszl@gp24.pl Lekkoatletyka W Słubicach odbyły się mistrzostwa Polski Krajowego Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe. Uczestniczyli w nich reprezentanci naszego regionu, którzy zdobylr17 medali. Dobrze wypadli reprezentanci Taleksu Borysław Borzytu-chom, którzy występy zakończyli z dorobkiem 7 medali (3 złote, 2 srebrne, 2 brązowe). Złoto wywalczyli w kategoriach U-20: Beata Topka wbiegu na 800 m (2.09,99min) i Daniel Kryzel w biegu na 1500 m (4.02,78 min) oraz w stawce U-18 Jakub Struniawski wbiegu na 800 m (1.55,35 min). Ze srebra zadowoleni byli z grupy U-20: Adam Adamczyk po chodzie na 10 km (51.36,88 min) i D. Kryzel po biegu na 3000 m (8.49,08 min). Brązowe krążki przypadły w stawce U-18 Jakubowi Struniawskiemu za bieg na 400 m (49,82 s) i Katarzynie Główczewskiej za bieg na 1500 m z przeszkodami (5.06,56 min). Powody do satysfakcji mają reprezentanci Jantara Ustka, którzy zdobyli 4 medale. Patryk Błaszczyk to ustecki młodzieżo- Drugi od lewej Patryk Błaszczyk, a za nim Henryk Michalski Natalia Cupa posłała młot na odległość 48.92 m i ten wynik dał jej brązowy medal. Srebrni medaliści z AML Słupsk: U-18 Oliwier Jończyk wbiegu na 800 m (1.56.96 min) i w U-20 Karol Sztylka w oszczepie (61.58 m). W U-20 Dominik Cyrson (Baszta Bytów) był drugi w biegu na 400 m przez płotki (54,38 s), a Klaudia Sójka (Wiking Rychnowy) zajęła trzecią lokatę w biegu na 2000 m z przeszkodami (7.25,44 min). Z Feniksa Słupsk dwa medale zdobyli - złoto w U-20 Adrian Kordoński w skoku wzwyż (204 cm) i srebro w U-18 Weronika Lewna na 800 m (2.17,67 min).©® W Słubicach startowało 800 sportowców ze 112 klubów wywodzących się z 16 województw. Rywalizacja w trzech grupach wiekowych. wiec (U-23), który zdobył dwa medale. Ten z najszlachetniejszego kruszcu wywalczył w biegu na 5000 m (14.54,44 min), srebro zdobył w biegu na 3000 m z przeszkodami (9-31,59 min). W U-20 Agnieszka Kulak wygrała rzut dyskiem (48.76 m) i dostała złoty krążek. Pttkn nożna Garbarnia Kraków zagra w Nicei lidze Rozegrano dwa mecze barażowe o miejsce w Nicei lidze edycji 2018/2019z udziałem pierwszoligowej Pogoni Siedlce (piętnaste miejsce) i drugoligowej Garbami Kraków (czwarte miejsce). W pierwszym spotkaniu na krakowskim boisku zanotowano remisl:!. Konfrontacja rewanżowa na siedleckim stadionie zakończyła się porażką gospodarzyli. Takwięc Garbarnia Kraków uzupełniła stawkę pierwszoligowców. Dla krakowskiego klubu jest to powrót na drugi szczebel centralnych rozgrywek po czterdziestu czterech latach. Pogoń spadładoll ligi po czterech sezonach spędzonych na zapleczu ekstraklasy, (fen) PiOffM nożąa . Juniorzy loldboje w Kobylnicy Dzisiaj na boisku w Kobylnicy odbędą się finały VI Międzynarodowego Turnieju Piłki Nożnej Oldbojów i Supeijunbrów. Wśród oldbo-jów rywalizować będzie 12 drużyn z6 krajów. Początek obu im-prezogodz.10. Rnałjunbrów o13.20,aoldbojówol4.00. (STEN) Gryfia w Słupsku W sobotę w hali Gryfia odbędzie się Gala MMA z zawodową walką wieczoru. Walki debiutantów od godz. 16.00 (6 walk). O godz. 18:00 rozpoczną się walki już doświadczonych zawodników (9 pojedynków), a o godz. 21:00 zawodowa walka wieczoru - Krzysztof Sowa (Gorillas Koszalin) oraz Mateusz Pawlik (Baltic Fighters M MA). Bilety w cenie 30 złotych. (STEN) Walczyli w szkolnej lidze Energa daje szansę na rewanż Judo Krzysztof Niekrasz krzy5ztof.niekrasz@polskapress.pl W Jezierzycach odbył się czwarty rzut Słupskiej Szkolnej Ligi Judo, w którym rywalizowali uczniowie ze szkół w Słupsku i powiatu słupskiego. Walki były na dobrym poziomie i stanowiły okazję do zebrania bezcennych doświadczeń. Młodzi chłopcy i dziewczęta wykonywali efektowne rzuty oraz techniki w parterze. Wśród dziewcząt na wyróżnienie po raz kolejny zasłużyli: Patrycja Grzegrzółka (SP Sie-mianice) w kategorii wagowej 34 kg, Weronika Urbaniak (SP l Słupsk) w 39 kg, Maria Mu-siałek (SP 5 Słupsk) w 46 kg, Daria Miłek (SP Wrzeście)w54 kg, Oliwia Szycko (SP 4 Słupsk) w 59 kg, Katarzyna Hadziewicz (SP Dębnica Kaszubska) w + 70 Uczestnicy czwartego rzutu Słupskiej Szkolnej Ligi Judo byli zadowoleni ze swoich występów w jezierzyckiej sali kg. Wśród chłopców wysokie umiejętności zaprezentowali zwycięzcy: Szymon Marciniak (SP 5) w28 kg, Filip Rybicki (SP STO Słupsk) w 32 kg, Łukasz Bielawa (SP 8 Słupsk) w 39 kg, Marcin Wójcik (SP 5) w 42 kg, Kamil Winiarczyk (SP Wrzeście) w 44 kg, Artur Zaborowski (SP Kobylnica) w 49 kg, Hubert Żuk (SP 10 Słupsk) w +70 kg. Klasyfikację drużynową wygrały ekipy reprezentujące SP 4 Słupsk (w stawce dziewcząt) i SP Wrzeście (w gronie chłopców). ©® Boks Jarosław Stencel jaroslawitencel@polskapress.pl Dzisiaj (sobota, godz. 16.00) słupski ring będzie miejscem, w którym czołówka polskich pięściarzy w grupie wiekowej Elitę będzie mogła wyrównać sportowe rachunki za wyniki tegorocznych Mistrzostw Polski Seniorów, które rozegrane zostały w Karlinie pod koniec kwietnia. Zawody zatytułowane „Energa daje szansę na rewanż" rozegrane zostaną w Słupsku przy ul. Ogrodowej 5. Zależnie od warunków pogodowych ringowa rywalizacja toczyć się będzie albo na dworze, albo w hali sportowej. - Pomysł zorganizowania tego wydarzenia w Słupsku ma ścisły związek z tworzeniem pozytywnego wizerunku pięściarstwa, jako dyscypliny olimpijskiej - mówi prezes SKB Energa Czarni Słupsk Marek Pałucki. - Sam byłem zawodnikiem i wiem, że poza treningiem prawdziwa forma wypracowywana jest w oficjalnych występach - dodał Pałucki. Wystąpią 49 kg: Jakub Słomiński (Świecie) - Dorian Mospinek (Szczecin), 56 kg: Jarosław Iwanow (Kra- ków) - Kacper Harkawy (Szczecin), 60 kg: Adrian Kowal (Lublin) - Bartłomiej Przybyła (Jaworzno), 69 kg: Mikołaj Tobera (Piła) - Damian Duriocz (Knurów), 75 kg: Bartosz Gołębiewski (Kielce) - Mateusz Goiński (Konin). 81 kg; Arkadiusz Szwedowicz (Szczecin) - MichałŁoniewski (Elbląg), 91 kg: Michał Soczyński (Lublin) -Tomasz Niedźwiecki (Gorzów Wlkp.), +91 kg: Adam Kulik (Lublin) - Mateusz Figiel (Białystok).©® Ostatnio w Słupsku coraz więcej ciekawych imprez bokserskich magazyn KUCHNIA KRZYŻÓWKA PORADY ZDROWIE Bezpłatny dodatek do gazety. Sobota, 16 czerwca 2018 r. Aktor,; który nie zmęczył się pracą \ STR.14 Dieta, po której nie bołi brzuch sin. 7-10 Ucieczka \zdomu to wołanie o pomoc STR. G Wojciech Pszoniak 02 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 AnnaCzemy-Maredta anna.marecka@pobkapfess.pl PI WAKACJE KOJARZĄ SIĘ NASTOLATKOM Z WOLNOŚCIĄ. CZASAMI BIORĄ TO ZBYT DOSŁOWNIE-UCIEKAJĄ Z DOMU Witamy w weekend Niedawno na tych łamach dr Marek Kaczmarzyk, biolog i neurodydaktyk, opowiadał o tym, co dzieje się z mózgiem człowieka przechodzącego okres dojrzewania. W skrócie przypominając, ten mózg przechodzi rewolucję, zmienia się z dnia na dzień. To właśnie, według naukowców, jest przyczyną emocjonalnych burz w zachowaniu nastolatków i problemów międzypokoleniowych. Zbliżają się wakacje, czyli okres nie tylko beztroski, ale i ucieczek młodych ludzi z domów. Jak sobie poradzić z sytuacją, w której dostrzeżemy pierwsze niepokojące sygnały w zachowaniu naszego nastoletniego dziecka albo wnuka, oraz jak reagować na zniknięcie i rozmawiać z dzieckiem po ucieczce, a także dlaczego warto mieć oczy i uszy dookoła głowy? Na te pytania próbowała znaleźć odpowiedź w swoim tekście Monika Kaczyńska. Artykuł znajdziecie na stronie 6. A obok piszemy o badaniu, które w sposób bezbolesny (aczkolwiek są osoby, zwłaszcza mające klaustrofobiczne lęki, które go nie lubią) pomaga w diagnozie wielu przeróżnych chorób - tomografii komputerowej. Przeczytajcie, jak działa takie urządzenie, jak należy przygotować się do badania i jak ono wygląda, a także - dlaczego nie można go robić bez wyraźnych wskazań lekarskich. Zapraszam do lektury. Zachęcam także do wypróbowania dzisiejszych przepisów kulinarnych na potrawy, które będą pomocne przy problemach z żołądkiem. Z kolei właściciele psów na pewno skorzystają z porad, których udziela im psycholog zwierząt Miriam Gołębiewska na temat tego, jak przygotować się na wakacyjny wyjazd z czworonogiem. Miłej lektury i do zobaczenia za tydzień. \APKZ. ZADZWOŃ. WYS3JU E-MAILA czekamy na wasze opinie Jeśli macie ochotę skomentować tematy poruszane w „Magazynie rodzinnym", piszcie i dzwońcie. Kontakt: Anna Czerny-Marecka, „Głos Pomorza", ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk, anna.marecka@gp24.pl; tel. 59 848 8132. Terapie onkologiczne Przełomowe decyzje refundacyjne szansą dla tysięcy pacjentów W maju Ministerstwo Zdrowia zdecydowało o daleko idących zmianach w schemacie refundowanego leczenia raka płuca. Nowe opcje terapeutyczne otrzymają też chorzy z rakiem nerki oraz chłoniaka-mi. - To dobre wieści - mówi Agata Polińska, wiceprezes Fundacji Onkologicznej Alivia i dodaje - Jednak cały czas prawo tysięcy pacjentów do leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną jest łamane każdego dnia. Wspieramy ponad 300 osób, którym pomagamy zbierać środki na leczenie nierefundowane. Ponad połowa środków z ponad 4 min zł, które przekazaliśmy na wydatki związane z leczeniem w 2017 r., to były wydatki na farmakoterapię. Po raz pierwszy od dawna widzimy, że w Ministerstwie Zdrowia są osoby przekonane Tomograf komputerowy pę zajrzeć w głąb ciała pacjent; Badanie TK jest bezinwazyjne i bezbolesne. Jednak choć ma wszechstronne zastosow widu chorób, może być wykonywane tylko w wyraźnie uzasadnionych przypad o tym, że pacjenci w Polsce potrzebują nowoczesnego leczenia. Należy jednak zapewnić im środki pozwalające na kolejne dobre decyle. W grudniu kilkanaście organizacji pacjenckich zaapelowało do rządu o nowelizację planu finansowego NFZ na 2018 r. oraz ustalenie zasady przeznaczenia 17% środków na budżet refundacyjny. Resort odpowiedział, że pracuje nad przepisami, które mogłyby zapewnić stabilny wzrost wydatków refunda-cyjnych. Ich uchwalenie to szansa dla kolejnych grup pacjentów z chorobami onkologicznymi, w tym hematoon-kologicznymi. Alivia prosi o kontakt chorych oraz ich rodziny w przypadku problemów w dostępie do terapii. Kontakt: www.alivia.org.pl. (mara) Diagnostyka Mońka Zacharzewska monika2achaizewska@gp24.pl Tomograf komputerowy to urządzenie, które pozwala bezboleśnie i bezinwazyjnie zajrzeć w głąb ciała pacjenta. Przyjego użyciu, za pomocą promieni rentgenowskich uzyskuje się wielowarstwowe przekrojowe obrazy dała pacjenta. Z uwagi na niezwykle wszechstronny zakres zastosowań, tomografia komputerowa stała się podstawową metodą obrazowania we wszystkich specjalnościach medycyny. Badanie tomografem komputerowym w jednych pacjentów wywołuje strach przed nadmiernym promieniowaniem, a inni liczą na kompleksowe badanie. Jednak bez wyraźnego wskazania takiego badania się nie robi. Szybka i precyzyjna diagnostyka jest szansą na skuteczne wyleczenie wielu chorób. W ostatnich latach pojawiły się nowe metody diagnostyczne i urządzenia w nich wykorzystywane, m.in. tomograf komputerowy. Duża maszyna, która pozwala na przeskanowanie poszczególnych organów ciała pacjenta Coraz niższa dawka promieniowania - Pacjenci, którzy kierowani są na badanie tomografem, . ~ 't: , . ■ • ■ • ' , & Br: & ; u *1 - 1 Precyzja tomografu pozwala na wykrycie wielu chorób. Jednak ze względu na promieniowanie, metoda 1 często przychodzą z ogromnym strachem, że zostaną napromieniowani i mogą od tego zachorować. Albo wręcz przeciwnie - z ogromną nadzieją, że urządzenie przeskanuje całe ich ciało i od razu będą wiedzieli, czy są chorzy, czy nie - mówi Anna Adamczyk--Wasek, lekarz radiolog ze słupskiego Centrum Zdrowia Salus. Dziś nowoczesne urządzenia gwarantują ultrawy-soką rozdzielczość, wizualizację przestrzenną oraz ja- kość obrazów przy niższej . dawce promieniowania rentgenowskiego. -Jednak trzeba pamiętać, że w trakcie takiego badania pacjent może otrzymać nawet 500-krotnie większą dawkę promieniowania niż w trakcie zwykłego badania RTG. Z drugiej strony jedno badanie zrobione ze wskazaniem to dobrodziejstwo. Umożliwia szybkie wykrycie zmian, których w wielu innych badaniach wykryć się nie da - mówi pani doktor. - Zdecydowanie odmawia się badania wszystkim, którzy w ten sposób chcą profilaktycznie zeskanować organizm, by dowiedzieć się, czy czasem nic im nie dolega. Promieniowanie kumuluje się w organizmie przez całe życie i badanie wykonywane nadmiernie może skutkować poważnymi chorobami. Przy podejrzeniu większości schorzeń zaleca się najpierw na przykład całkowicie bezpieczne badanie USG. Rzecznik Praw Pacjenta chce zniesienia skierowań d Od trzech lat do tych specjalistów trzeba mieć skierowanie od lekarza POZ. Wielu chory rO' Służba zdrowia opr. Monika Zacharzewska monikazacharzewska@gp24.pl Rzecznik Praw Pacjenta wystąpił do Ministra Zdrowia o zniesienie konieczności uzyskania odrębnego skierowania do dermatologa i okulisty. Zauważył problem ograniczonego dostępu do świadczeń zdrowotnych udzielanych przez tych specjalistów. Od stycznia 2015 r. pacjenci, którzy w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej chcą uzyskać świadczenie zdrowotne od dermatologa lub okulisty, muszą przedstawić stosowne skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Przed wejściem w życie znowelizowa- nych zapisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, takie skierowanie nie było wymagane. Wprowadzenie skierowań do lekarzy tych specjalności miało spowodować skrócenie kolejek osób oczekujących oraz poprawę dostępności do świadczeń udzielanych w poradniach dermatologicznych i okuli- stycznych. Zmiany te zostały wprowadzone na podstawie analizy Narodowego Funduszu Zdrowia, która wskazywała, że większość pacjentów podczas wizyty specjalistycznej wymagała jedynie podstawowego badania, a to mógłby wykonać lekarz poz. - Niestety, zdarza się, że wiedza lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej na temat problemów dermatologicznych i okulistycznych nie Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 rodzinny ii #11 03 i może być nadużywana Badanie tylko przy wyraźnym wskazaniu Zdecydowane przeciwskaza-nia do wykonania badana to-mograficznego to... brak wskazań do takiego badania, a także wiek poniżej 18 lat oraz ciąża lub prawdopodobieństwo ciąży. Natomiast przy badaniach z użyciem środka kontrastowego, są to również: wole toksyczne tarczycy, nadwrażliwość na środki cieniujące, niewydolność krążenia • lub nadciśnienie, astma, POCHP, rozedma, jaskra, cukrzyca insulinozależna, padaczka. - Są jednak sytuacje, w których tomografia komputerowa jest jak najbardziej wskazana - przyznaje doktor Anna Adamczyk-Wasak. - TK klatki piersiowej jest wykonywane w diagnostyce chorób płuc, opłucnej, śródpiersia, ściany klatki piersiowej. TK stosuje się w celu zobrazowania i oceny układu kostnego po urazach lub podejrzeniu zmian w jego obrębie, w diagnostyce kamicy dróg moczowych i przy chorobach zatok i jam nosa. Przy tym ostatnim badaniu dawka promieniowania jest bardzo mała, a laryngolog dostaje obraz, na którym widać najmniejsze kanaliki. Co wykaże badanie Tomografia komputerowa sprawdza się w diagnostyce chorób nowotworowych i w celu oceny odpowiedzi na leczenie nowotworowe, bo widać na nim zróżnicowanie tkanek. Jest ratunkiem przy diagnozowaniu świeżych urazów głowy, przy podejrzeniu krwawienia śródczaszkowe-go. Stosuje się TK mózgowia w diagnostyce niektórych zaburzeń neurologicznych i przy wadach wrodzonych układu nerwowego. - Tomografia komputerowa z podanym z dużą prędkością kontrastem wykonywana jest też w diagnostyce chorób układu naczyniowego, przy podejrzeniu tętniaków, zwężeń, niedrożności żył - dodaje pani doktor. Badanie tomografem trwa od kilkunastu minut do pół godziny, nie trzeba się do niego rozbierać i jest bezbolesne. Jego zastosowanie musi być jednak całkowicie uzasadnione. Większość badań z zastosowaniem tomografii komputerowej przebiega podobnie. Pacjent proszony jest o położenie się na specjalnym ruchomym stole i podczas badania pozostaje w pozycji le- żącej, najczęściej na plecach, ewentualnie na boku lub na brzuchu, w czasie gdy stół przesuwa się przez pierścień tomografii. Personel medyczny opuszcza pomieszczenie z aparatem TK, ale przez cały czas badania obserwuje pacjenta przez szybę lub na monitorze. Z odrębnego pomieszczenia technik obsługuje skaner i monitoruje badanie. Jest ono bezbolesne, zdarza się jednak, że pacjenci mogą mieć nieprzyjemne odczucia związane z podaniem środka kontrastowego, nie jest to jednak regułą. Nad pacjentem czuwa technik, lekarz i pielęgniarka. Zazwyczaj, tak jak w słupskim Salusie, w pobliżu jest też zespół anestezjologiczny. Podczas badania pacjent może zostać poproszony o wstrzymanie oddechu i bezruch, gdyż poruszenie ciała może spowodować błędy na uzyskanych obrazach, co może wiązać się z niemożliwością uzyskania diagnostycznych wyników. Badanie zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu minut. Przygotowanie do TK Przed badaniem pacjent powinien wykonać badanie krwi z oznaczeniem poziomu kreatyniny. W dzień poprzedzający badanie należy wypić dodatkowo 1-2 litry płynów. Po badaniu też konieczne jest zwiększone nawodnienie. Nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn w dniu badania, gdy podano dożylny środek kontrastowy. Skany z tomografii są analizowane i opisywane przez lekarzy radiologów. Często w placówce, w której tomografia została wykonana, ale coraz częściej, ze względu na konieczność szybkiego poznania wyników, korzysta się z pomocy radiologów w różnych ośrodkach medycznych w kraju, wysyłając im zapis z tomografu elektronicznie i oczekując odpowiedzi z opisem. ©® > okulisty i dermatologa zawsze jest wystarczająca -zauważa Departament Dialogu Społecznego i Komunikacji RPP. - Problem dostępu do skutecznego leczenia dermatologicznego w przypadku pierwszych objawów choroby sygnalizują w szczególności środowiska pacjentów chorych na łuszczycę. Wskazują, że podejmowane przez lekarzy POZ próby leczenia łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów bywają nieskuteczne i powodują zaostrzenie choroby. Skutkuje to wydłużeniem czasu postawienia prawidłowej diagnozy i zastosowania odpowiedniego leczenia. Jest to niezmiernie istotna kwestia, biorąc pod uwagę liczne ciężkie schorzenia, z którymi współistnieje łuszczyca, m.in. insuli- no-oporność, zakrzepowe zapalenie żył, choroba niedokrwienia serca, miażdży- ca, nadciśnienie tętnicze, dysli-pidemia, choroba Crohna (zapalenie chorób jelit) czy zapalenie stawów. Dlatego w trosce o jak najlepsze udzielanie pacjentom świadczeń zdrowotnych, które przyczynią się do szybszego zdiagnozowania ich choroby i wdrożenia prawidłowego leczenia, rzecznik wnioskuje, aby pacjenci nie musieli uzyskiwać dodatkowego skierowania. Pomagał ludziom, teraz sam potrzebuje pomocy. 26-letni strażak szuka dawcy szpiku - apel Fundacji DKMS W kwietniu u 26-letniego Sławka Pogorzelskiego, strażaka z Kunowa, zdiagnozo-wano ostrą białaczkę szpikową. Musi przejść przeszczepienie komórek macierzystych od dawcy niespokrewnionego. Niestety, wśród ponad 30 min zarejestrowanych osób na całym świecie nie ma jego „bliźniaka genetycznego". Jedyną szansą jest znalezienie dawcy wśród osób, które jeszcze nie są zarejestrowane. Jeszcze niedawno Sławek z kolegami ze stargardzkiej jednostki strażackiej oddawał krew. Wszystkie wyniki były bardzo dobre. Później pojawiło się przeziębienie. Lekarz skierował mężczyznę na badanie krwi, które wykazało bardzo obniżony poziom płytek. Po biopsji szpiku postawiono diagnozę - ostra białaczka szpikowa. Zanim Sławek zachorował na białaczkę, wydawało się, że jest w najlepszym momencie swojego życia. 2 lata temu dostał pracę, o której marzył od dziecka - został zawodowym strażakiem. W zeszłym roku wziął ślub z ukochaną Dorotą. Teraz jego żona jest w 8. miesiącu ciąży - w lipcu na świat przyjdzie Laura, na którą młode małżeństwo bardzo czeka. - Nagle wszystko zmieniło się o 180 stopni. Piękny czas, jakim jest oczekiwanie na narodziny córeczki, spędzam na szpitalnym łóżku. Moje pasje? Jestem zawodowym strażakiem, kocham swoją pracę - lubię pomagać f Sławek liczy na to, że wśród nowych ludzi, którzy zgłoszą się do DKMS, będzie też odpowiedni dla niego dawca innym. Często gram z kolegami w piłkę nożną oraz interesuję się motoryzacją - opowiada o sobie Sławek. Zarejestruj się i daj szansę Stawkowi na spotkanie zcórką Rodzina, a także przyjaciele mężczyzny organizują akcje i poszukują potencjalnych dawców szpiku dla 26-latka. Zaangażowali się w nią strażacy, policjanci i ratownicy. Zarejestrować się jako dawca szpiku i komórek macierzystych może każdy zdrowy człowiek w wieku 18-55 lat, , ważący powyżej 50 kg i niepo-siadający znacznej nadwagi. Zarejestrować się można przez internet: www.dkms.-pl/karol. Na wskazany przez rejestrującego się adres, Fundacja DKMS prześle pakiet rejestracyjny, trzeba go tylko wypełnić i odesłać. Sławek przebywa teraz w szczecińskiej klinice, gdzie przyjmuje chemioterapię. Nie poddaje się i w chwilach lepszego samopoczucia szuka w intemecie wszystkiego, co będzie potrzebne dla córeczki. - Moim marzeniem są narodziny Laury oraz wychowanie jej. Chciałbym patrzeć jak dorasta, pomagać w odrabianiu prac domowych, obserwować pierwsze miłości -mówi Sławek. Pomóżmy mu spełnić jego marzenie, (mara) Palisz papierosy? Zrób sobie spirometrię Co mają wspólnego nasze płuca i balon? Wyjaśnienie brzmi: POCHP Czy płuca mają coś wspólnego z balonem? Okazuje się, że tak. U osób chorych na POChP (postępująca obturacyjna choroba płuc) mogą zachowywać się jak nie do końca nadmuchany balon. Efekt? Czują duszność, mają świszczący oddech, odczuwają ucisk w klatce piersiowej oraz męczy ich uporczywy kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny. - Płuca chorego na POChP zachowują się jak nie do końca nadmuchany balon, ponieważ choroba polega na stopniowym zmniejszaniu się ich pojemności. Tak jak niecałkowicie nadmuchany balon nie uniesie się w powietrze lub zrobi to z ogromną trudnością, tak chory z powodu zmniejszonej pojemności płuc i towarzyszącej temu duszności wykonuje zwykłe dla osoby zdrowej czynności znacznie wolniej, a wielu nie jest w stanie wykonać w ogóle - komentuje prof. dr hab. n. med. Paweł Śliwiński, ekspert kampanii Płuca Polski. POChP od wielu lat znajduje się w czołówce chorób niebezpiecznych. Co godzinę w Polsce z powodu tej nieuleczalnej choroby umierają dwie osoby. Zajmuje 4. miejsce wśród najczęstszych przyczyn zgonów. Mimo tych niepokojących statystyk, świadomość Polaków na temat choroby nie jest satysfakcjonująca. Jak wynika z danych POChP Skanera, 44,2% badanych deklaruje, że potrafi poprawnie rozwinąć skrót POChP, jednak co 8. osoba robi to niepoprawnie. Błędne skojarzenia Polaków są następujące: postępująca choroba obstrukcyjnapłuc, wydajność płuc, polski ośrodek płuc. Mimo że POChP jest chorobą niebezpieczną, z medycznego punktu nie tak trudno ją wykryć. Badanie spirometryczne jest podstawową formą diagnozy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Spirometriajestbezbo-lesna, nie wymaga przygotowań, trwa kilka minut, a daje cenne informacje: pozwala ocenić pracę i pojemność płuc. Powinien ją zrobić każdy palacz papierosów, ponieważ głównym czynnikiem wpływającym na POChP jest dym papierosowy, który odpowiada za 90% zachorowań. Pozostałe 10% chorych to ci, których płuca narażone są na wdychanie toksyn, np. lakiernicy, stolarze, malarze. Niestety, według raportu kampanii Płuca Polski tylko 0,5% Polaków kojarzy spirometrię z POChP. (mara) 04 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 16-17.06.2018 Podaruj innym cząstkę siebie! Krew ratuje życie i daje szansę na zdrowie mm ******* ^ Bezinteresowne oddanie swojej krwi komuś, kto tego potrzebuje, jest wspaniałym uczynkiem Ddziljśmy Światowy Dzień Krwiodawcy. Spełniasz kryteria? Zgłoś się do najbliższej stacji i pokaż, że drugi człowiek nie jest ci obojętny Gtnnakrew Paula Goszczyńska paula.goszczynska@polskapress.pl Żeby uratować komuś życie, czasem wystarczy naprawdę niewiele. W naszych żyłach płynie drogocenny lek. którym możemy się dzielić i tym samym dawać nadzieję. Tak po prostu. Co roku. 14 czerwca, obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawcy. To idealna okazja do tego. by podziękować tym. którzy bezinteresownie oddają innym krew. a tym samym cząstkę siebie. To również szansa, aby zasilić szeregi honorowych dawców. Dobrowolnie i z dobrego serca Jak informuje Ministerstwo Zdrowia, w Polsce obowiązuje zasada honorowego krwiodawstwa. Krwiodawcy oddają krew dobrowolnie i bezpłatnie na potrzeby publicznej służby krwi. System zaopatrzenia w krew i jej składniki działa dzięki dobrej woli, altruizmowi, chęci niesienia pomocy innym oraz poświęceniu około 600 tysięcy ludzi. Są to zarówno dawcy wielokrotni, jak i pierwszorazowi. Ideę honorowego krwiodawstwa pro- WAŻNE ŚWIĘTO PODZIELISZ SIĘ CENNYM LEKIEM? Co roku 14 czerwca na całym świecie jest obchodzony Światowy Dzień Krwiodawcy. Ta tradycja trwa już od 2004 roku. Ustanowiła ją Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w rocznicę urodzin Karla Landsteinera, austriackiego lekarza immunologa. W1901 roku odkrył on grupy krwi, a w 1930 r. otrzymał za to Nagrodę Nobla. W Polsce w dniach 22-26 listopada obchodzone są także Dni Honorowego Krwiodawstwa. pagują organy państwowe - między innymi minister zdrowia i jednostki podległe oraz władze samorządowe. To bardzo ważne, ponieważ krwi nie można „wyprodukować". Jej jedynym źródłem jest inny człowiek. W każdym roku na całym świecie pobiera się około 108 milionów donacji. Prawie 50 procent tych jednostek pobieranych jest w krajach o wysokich dochodach, których społeczeństwo stanowi mniej niż 20 procent ludności świata. Średni wskaźnik oddawania krwi jest więcej niż 9 razy większy w krajach o wysokich dochodach niż w krajach o niskich dochodach. Postaw się na miejscu potrzebującego Transfuzje krwi co roku ratują życie milionom ludzi. Dzięki temu można pomóc pacjentom cierpiącym na choroby stanowiące zagrożenie życia. Krew i produkty krwiopochodne są niezbędne do wsparcia złożonych procedur medycznych i chirurgicznych. Jerzy Stalmasiński, dyrektor Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kielcach, podkreśla, że najistotniejsze w tym dniu jest podziękowanie honorowych krwiodawcom za ich zaangażowanie i chęć niesienia po- mocy. - Chodzi o ideę łączenia się w potrzebie z drugim człowiekiem. Bezinteresowne oddanie swojej krwi komuś, kto bardzo tego potrzebuje, jest wspaniałym uczynkiem - mówi. Jerzy Stalmasiński zwraca również uwagę na fakt, że krew potrzebna jest zawsze. - Są okresy, kiedy dawców jest mniej, bo na przykład wyjeżdżają na wakacje, a zapotrzebowanie na krew jest wtedy tak samo duże. Na szczęście dokonaliśmy istotnej zmiany mentalności u ludzi, również u honorowych dawców krwi. Zauważamy, że coraz większą rzeszę stanowią osoby, które oddają krew więcej niż tylko raz w roku. Przyczynia się tó również do podniesienia ogólnej higieny życia, ponieważ sam dawca ma świadomość, że musi o siebie bardziej zadbać - informuje dyrektor. Jak zostać krwiodawcą? Oddanie krwi jest największym dowodem ludzkiej solidarności i miłość. Możesz to zrobić, jeśli: ukończyłeś 18. rok życia, a nie przekroczyłeś 65. roku życia; jesteś zdrowy, bo tylko wtedy oddana krew nie spowoduje uszczerbku na twoim zdrowiu, a pomoże biorcy; taka jest twoja decyzja. Zgłoś się do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub jego oddziału z jednym z dokumentów tożsamości (dowód osobisty, prawo jazdy, paszport). W rejestracji otrzymasz kwestionariusz, który należy wypełnić. Podczas obchodów Światowego Dnia Krwiodawcy w wielu miejscach w Polsce organizowane będą mobilne stacje krwiodawstwa, ale nie zabraknie również wielu-atrakcji, konkursów oraz poczęstunku. Aby dowiedzieć się, gdzie i w jakich godzinach w naszym mieście możemy wziąć udział w akcji, należy zasięgnąć informacji w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa. Każdego roku w trasę wyrusza również Czerwona Nitka. Kampania organizuje pikinki rodzinne oraz koncerty, podczas których można dobrowolnie oddać krew oraz dowiedzieć się nieco więcej o idei honorowego krwiodawstwa. Informacje o trasie kampanii dostępne są na stronie internetowej krwiodawcy.org. Tak naprawdę niepotrzebny jest specjalny dzień, by podarować komuś krew, a tym samym szansę na życie. Jeśli jednak wciąż się wahamy, warto potraktować to jako dodatkową mobilizację. Dzięcko pod kontrolą - co robić, by w czasie wyjazdów dbało o higienę jamy ustnej? Kolonie, obozy sportowe i inne formy wyjazdów bez rodziców sprzyjają dziecięcej niezależności Co zrobić, by dzieci dbały wtedy właściwie o higienę jamy ustnej? - Zacznijmy od wcześniejszej wizyty u specjalisty: stomatologa lub higienistki stomatologicznej. Dzięki temu w razie ewentualnych problemówbę-dzie czas na reakcję jeszcze przed planowaną wycieczką. Zwróćmy większą uwagęnato, wjaki sposób dziecko wykonuje poszczególne czynności zwią-zanez higienąjamy ustnej. To dobry moment, aby skorygować ■SB jego ewentualne niedociągnięcia. Postarajmy się uczulić dziecko,by podczas wyjazdu wypijało odpowiednią ilość płynów, bo wspomaga to między innymi wydzielanie śliny. Zadbajmy także, żeby wjego kosmetyczce nie zabrakło odpowiednich przyborów do higieny jamy ustnej. Niech będą atrakcyjne, kolorowe - ozdobione postaciami z ulubio-nychbajekczy filmów-podpowiada Anita Walczak, higienistka stomatologiczna i prezydent Polskiej Akademii Profilaktyki Stomatologicznej. (IMO) ZAPYTAJ DIETETYKA Czy warto kupować produkty dla dzieci? Są ponoć zbilansowane specjalnie pod ich potrzeby. ę DIETETYK RADZI: Y(* w rzeczywistości O większość produktów i dań dla dzieci to zbiór najbardziej śmieciowych produktów żywnościowych, przesączonych tłuszczem, cukrem i barwnikami. Płatki śniadaniowe dla dzieci to zlepek cukru, pozbawione są praktycznie jakichkolwiek wartości. Serki i jogurty dla dzieci to bomba cukru, barwników i sztucznych dodatków. Celem jest smak, a nie wartość odżywcza. Zamiast witamin dziecko otrzymuje mnóstwo cukru i chemii. Nie-uodpomiony organizm dziecka nie radzi sobie z taką ilością sztucznych związków chemicznych, w efekcie czego broni się i tyje. Tycie u dzieci to nic innego jak obrona organizmu przed radzeniem sobie w trudnych sytuacjach. Jeżeli organizm dziecka tyje* to znaczy, że jest mu niezwykle ciężko i choruje! Słyszałam, że aby schudnąć, należy zadbać nie tylko o kondycję fizyczną, lecz także psychiczną. Co to oznacza? r -j DIETETYK RADZI: Je- Y(* chcesz zrzucić ^ kilka kilogramów, musisz więcej odpoczywać. Oczywiście nie chodzi w tym przypadku o ograniczanie ruchu, ale odpoczynek psychiczny. Gdy jesteśmy przepracowani i niewypoczęci, kora nadnerczy wzmaga wydzielanie hormonu stresu -kortyzolu. Spowalnia on przemianę materii, zwiększa rozkład białek mięśniowych i ułatwia magazynowanie tłuszczu, co w rzeczywistości nasila nadwagę. Wydzielanie kortyzolu skutecznie hamują produkty węglowodanowe, szczególnie słodycze. Nic więc dziwnego, że w stresie najchętniej sięgamy po przeróżne łakocie. Niestety, łagodzenie napięć psychicznych za pomocą słodkich przekąsek może okazać się niezwykle zgubne. Pamiętajmy więc o kontrolowaniu stresu i napięć? a także o odpowiedniej ilości snu, który najskuteczniej działa Przed północą. Nigdy nie zapominajmy, że nasza psychika w walce o szczupłą sylwetkę jest równie ważna jak inne nawyki, których nabieramy, czyli regularne posiłki, aktywność fizyczna. Edyta I oftikfca dietetyk kliniczny Głos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 16-17.06.2018 rodzinny zdrowie 05 „Upór daje rezultaty ', czyli jak Jacek Fedorowicz pokonał maraton Bieganie poleca wszystkim, a z dietą raczej nigdy nie miał problemów - uwielbia zdrówe jedzenie. 80-letni satyryk i aktor zdradza, jak dba o swoje zdrowie MąjstylżycM Anna Bilska anna.bilska@polskapress.pl To. co szkodliwe, nigdy mu nie smakowało, a bieganie poleca każdemu. Z Jackiem Fedorowiczem rozmawiamy o sposobach na zachowanie dobrego zdrowia, także tego mentalnego. Czas wydaje się dla pana bardzo łaskawy. Nie wygląda pan na swoje 80 lat! Och, dziękuję! Ale to odruch, że jak ktoś patrzy, to bezwiednie wciągam brzuch... Nie ma pan brzucha! A właśnie, że mam, choć rzeczywiście z piwoszami nie mógłbym się mierzyć. Z całą powagą zdradzę pani pewien sekret, otóż człowiekowi na starość kręgosłup siada i na wszystkie żołądki, nerki i inne kiszki zaczyna brakować miejsca, więc one szukają sobie przestrzeni i lekko wypychają brzuch. Nie ma na to rady poza jedną, ćwiczyć mięśnie i móc w każdej chwili wciągnąć drania. Czy zdradzi pan swoje sposoby na zachowanie dobrego zdrowia i kondycji? Jak wiemy, jest pan miłośnikiem biegania. Może właśnie w tym tkwi sekret? Po kilku dziesięcioleciach biegania już mam pewność, że tak. Polecam wszystkim. Szczególnie że nie miałem jako młody człowiek żadnych predyspozycji. Nawet powiem, że byłem antytalentem. Ale okazuje się, że upór daje rezultaty. Maraton udało mi się przemęczyć dopiero po dziesięciu latach codziennego katowania, ale się udało. Pamiętam, jaki byłem z siebie dumny! Czy poza bieganiem uprawia pan inne sporty? Funkcjonalne, że tak powiem, znaczy nie żeby się z kimś ścigać, tylko w razie potrzeby a to się podciągnąć na gałęzi, a to plecak unieść, a to zrobić przysiad i wstać o własnych siłach, czy zagrać Jacek Fedorowicz to wielki miłośnik biegania. Znany jest jako satyryk, karykaturzysta i dziennikarz. O bieganiu - i nie tylko - pisze znakomite felietony trzy spektakle jednego dnia i nie paść. Jak dużą wagę przywiązuje pan do diety? Sporą, ale się nią nie zadręczam. Szczęśliwie mogę sobie pozwolić na luksus jedzenia tego, co lubię. Czy są jakieś ograniczenia, restrykcyjne zasady, do których pan się stosuje? Zasada jest jedna: spalić zawsze tyle, ile się zjadło. Nigdy mniej! Poza tym szczęśliwie tak mi się złożyło, że to, co od dziecka lubiłem, naukowcy ostatnio zdiagnozowali jako bardzo zdrowe: owoce, warzywa, kasze, kluchy, i odwrotnie, to, co szkodliwe, nigdy mi nie smakowało. Tłustej kiełbasy wręcz się brzydziłem. Człowiek stworzony na socjalizm, prawda? Inna sprawa, że były okresy, kiedy z głodu żarłem Ograniczenia i restrykcje? Zasada jest jedna: spalić zawsze tyle, ile się zjadło. Nigdy mniej! Jacek Fedorowicz wszystko. Z jednym z takich okresów kojarzą mi się Kielce, bo tu wylądowaliśmy w 1944, wygłodzeni po powstaniu warszawskim. Nastały czasy, w których dużo się mówi o zdrowiu psychicznym. Jak zachować równowagę i pozwolić odpocząć umysłowi? Hmm... a może nie należy dawać mu odpoczywać za bardzo, bo się rozleniwi? Powszechnie wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Czy wykonuje pan badania kontrolne? Wstyd mi bardzo, ale zaniedbuję. Wmawiam w siebie, że się obejdę. Ale to nie prawda. Jan Morawiec, mistrz świata w maratonie weteranów (ma 84 lata i maraton robi w 4 godziny!), bada się raż na kwartał. Ma rację! „8 dekad propagandy" to tytuł wykładu, który wygłosił pan ostatnio na Uniwersytecie Warszawskim. Niedługo poznają go kolejni słuchacze. Zdaje się, że tym razem widowni wcale nie jest do śmiechu. Tak. Całe życie byłem opornym adresatem propagandy, ponadto jej pilnym ob- serwatorem, doświadczenia mam bogate, ale jednocześnie dość ponure. Znajomość tricków zapobiega ogłupieniu i bardzo pomaga w zachowaniu zdrowia psychicznego. Bo chyba zachowałem? Chociaż, wie pani... czasem ogarniają mnie wątpliwości... BIOGRAFIA jacek fedorowicz Urodzony 18 lipca 1937 roku w Gdyni. Satyryk i aktor, z wykształcenia artysta malarz. Jako autor i rysownik karykaturzysta współpracował z prasą lokalną i ogólnopolską. W1980 wstąpił do Solidarności. Na początku stanu wojennego zerwał wszelkie kontakty z państwowymi środkami przekazu. W latach 90. zaczął prowadzić w TVP „Dziennik Telewizyjny". W 2006 satyryk odszedł z Telewizji Polskiej. Zagrał w wielu znakomitych filmach i komediach. ZDROWY TALERZ Czym jest GMO? Żywność modyfikowaną genetycznie coraz częściej znajdziemy w sklepach GMO, czyli Genetycznie Modyfikowane Organizmy. W Polsce na sklepowych półkach możemy spotkać produkty zawierające genetycznie modyfikowaną soję czy kukurydzę. Część specjalistów zapewnia, że modyfikacja żywności nie jest niczym złym. Modyfikacje genetyczne umożliwiają uzyskanie wysokich plonów zbóż przy gorszych warunkach glebowych. Żywność GMO często posiada lepsze walory smakowe bądź zapachowe od tradycyj- nej żywności, dodatkowo dłużej pozostaje świeża. Żywność modyfikowana genetycznie ma jednak wielu przeciwników. Część Polaków twierdzi, że jest w stanie zapłacić więcej za rośliny ekologiczne. Są nieufni w stosunku do żywności genetycznie modyfikowanej i trudno im się dziwić. Badania potwierdziły, że żywność GMO może przynieść niepożądane działania w organizmie człowieka. Niektóre produkty mogą mieć działanie silnie alergizujące. ZAPYTAJ LEKARZA Moja córka (31 lat) choruje na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Jest pod opieką reumatologa. Jednak podczas jednej z wizyt zasugerował jej wizytę u psy-chiatry. nie tłumacząc dlaczego. Czy to rzeczywiście konieczne i czemu taka konsul-tacja miałaby służyć? LEKARZ RADZI: Bóle w okolicy Vj okołokręgosłupowej mogą występować nawet u 40 procent pacjentów cierpiących na depresję. Nic więc dziwnego, że lekarz reumatolog pomyślał właśnie o tym schorzeniu. Czasem przewlekłe bóle pleców mogą przekształcić się w problemy natury psychologicznej. Wiąże się to z dolegliwościami, jakie powodują i długim czasem ich trwania. Bóle pleców są przyczyną bezsenności, a co za tym idzie, przemęczenia - dochodzi do zaburzenia równowagi emocjonalnej. Ponadto tego typu schorzenie ma wpływ na ograniczenie prowadzenia dotychczasowego stylu życia - normalnej pracy, spotkań z przyjaciółmi. Nic więc dziwnego, że bóle pleców mają wpływ na stan psychiczny osoby na nie cierpiącej. Mój przyjaciel (20 lat) rzucił pracę i zaczął opuszczać zajęcia w szkole wieczorowej. Twierdzi, że czuł się przemęczony i musi trochę zwolnić. Teraz jednak przestał robić cokolwiek. Najchętniej nie wychodziłby z domu. nie chce ze mną rozmawiać ani się spotykać. Martwię się o niego, chociaż jego rodzice są zdania, że to nic poważnego. Czy rzeczywiście? r LEKARZ RADZI: To bardzo dobrze, że za-^ interesowała się Pani stanem zdrowia swojego przyjaciela, bowiem brak aktywności, poczucie ciągłego zmęczenia u tak młodego człowieka są bardzo niepokojące i nie wolno ich lekceważyć. Może to świadczyć o neurastenii, będącej najczęstszą postacią nerwicy. Osoba nią dotknięta na co dzień odczuwa silne znużenie, a jakakolwiek aktywność fizyczna i psychiczna powodują u niej duże zmęczenie. Być może dlatego Pani przyjaciel nie chce podejmować żadnych nowych wyzwań i wydaje się, że wycofuje się z normalnego życia. Zwykle przyczyną neurastenii są powtarzające się stany silnego napięcia emocjonalnego. Doktor Sławomir Wolniak. psychiatra 06 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 16-17.06.2018 Ucieczka z domu to zawsze wołanie o pomoc i zrozumienie CZ! li zdarzają sie cześc Wychowume Monia Kaczyńska m.kaczynska@glos.a)m Ucieczka z domu to dla dziecka zawsze ostateczność. Rodziców powinna skłonić do refleksji nad relacjami w rodzi-nie. trach, później niedowierzanie i zdziwienie - to emocje, które towarzyszą rodzicom, gdy ich dziecko ucieka z domu. Czasem też wstyd, bo ucieczka zdaje się być jasnym dowodem na wychowawczą porażkę. Lato, początek wakacji to moment, kiedy o ucieczkach mówi się dużo. Ale to nieprawda, że lato sprzyja „gigantom". - Ucieczki z domu rozkładają się równo przez okrągły rok - podkreśla Izabela Jezierska-Świergiel, koordynatorka kampanii „Nie uciekaj", prowadzonej przez fundację Itaka. - To ostateczna reakcja na problemy, z którymi dziecko nie umie sobie poradzić. Nawet jeśli nie są to problemy z rodzicami, to ucieczka oznacza, że młody człowiek nie dostał w rodzinie wsparcia i pomocy. Czasem dlatego, że o nią nie poprosił. Czasem - bo jego prośba, czasem otwarcie wyrażona, została zignorowana. W poszukiwaniu bliskości Rocznie znika z domu kilka tysięcy nastolatków. Jak wynika z policyjnych statystyk, w ubiegłym roku zaginięcie nastolatka w wieku od 14 do 17 lat zgłoszono 5362 razy. Według fundacji Itaka, ta liczba może sięgać nawet 7000. - To wiek, w którym ucieczki z domu zdarzają się najczęściej - informuje Izabela Jezierska-Świergiel. - Młodsze dzieci z własnej woli znikają bardzo rzadko. 75 proc. uciekających to dziewczęta. Psycholog Katarzyna Piguła podkreśla, że zawsze za ucieczką dziecka z domu, w taki czy w inny sposób, stoją jego rodzice. - Powiedzmy wprost - z domów, w których jest bliska, autentyczna relacja między dziećmi i rodzicami, się nie ucieka. Opowiadanie o złym towarzystwie czy ob- 3stolatka c \ m -ms w\ $« » i t M % ® * P *■ - i ........II,............ Problemy, które wydają się błahe dorosłym, dla dzieci mogą mieć fundamentalne znaczenie winianie nastolatka to próba odsunięcia odpowiedzialności od siebie - podkreśla. Przemoc w rodzinie, nadużywanie alkoholu przez jednego lub oboje rodziców to poważne i wcale nierzadkie powody. Ale ucieczki dzieci z „dobrych domów" mają przyczyny nie mniej istotne. - Brak prawdziwej uwagi i jednocześnie nadmierna kontrola to częste, ale bardzo niedobre połączenie, sprzyjające ucieczkom - twierdzi Katarzyna Piguła. - W takich sytuacjach dzieci uciekają nie po to, by znaleźć wytchnienie od nieznośnej sytuacji w domu, ale w poszukiwaniu swojej tożsamości. By sprawdzić, co lubię, czego nie, w czym jestem dobry, a co mi nie wychodzi. To wiedza niezbędna w rozwoju, ale przy postawie rodziców „rób, co mówię, bo wiem lepiej" dziecko w domu jej nie zdobędzie. Uciekający z domu na ogół czują się w rodzinie osamotnieni i wyobcowani. - Ucieczka to sposób zwrócenia na siebie uwagi, wołanie o bliskość - zauważa psychoterapeutka Magdalena Cieślik. - Taki nastolatek to wprost idealna potencjalna ofiara na przykład sekty, ale też grupy przestępczej, bo za wszelką cenę szuka akceptacji i przynależności. Bezpośrednim powodem ucieczki mogą być problemy w szkole czy w grupie rówieśniczej. - Zawsze jednak pozostaje pytanie, gdzie byliśmy my, rodzice, gdy dziecko zmagało się z problemami - mówi Katarzyna Piguła. Zdążyć przed nieszczęściem Gdy dziecko znika, rodzice są na ogół zaskoczeni. I często nie bardzo wiedzą, co robić. Jedni wpadają w panikę, inni bagatelizują sprawę na zasadzie „zgłodnieje, to wróci", kolejni zwlekają z zawiadomieniem policji z powodu wstydu czy obawy przed nieprzyjemnościami. - Nie ma na co czekać -twierdzi Izabela Jezierska-Świergiel. - Powinniśmy zareagować natychmiast, gdy czujemy, że coś nie jest normalnie. Jeśli na przykład dziecko zawsze było w domu na czas, a teraz mija jedna i druga godzina i nie mamy z nim kontaktu, należy przede wszystkim zadzwonić do przyjaciół, rodziny, znajomych i wszystkich tych, którzy mogą wiedzieć, co się z dzieckiem dzieje, gdzie może być - doradza Jezierska-Świergiel. - Jeśli to nie da efektu, trzeba iść na policję. Warto to zrobić tym bardziej, że jeśli dziecko znika po raz pierwszy, policjanci szukają go naprawdę bardzo intensywnie. Trzeba pamiętać, że czas gra przeciw dziecku. Trzeba coś jeść, trzeba gdzieś spać, można trafić na ludzi, którzy pod pretekstem pomocy zechcą dziecko wykorzystać. Gdy mijają dni i tygodnie, rośnie ryzyko uzależnienia od alkoholu czy narkotyków, a także popełnienia przez młodego człowieka przestępstwa - mówi. Trudne powroty Dobrze więc, by „gigant" skończył się jak najszybciej. Ale fachowcy przyznają, że to sytuacja trudna dla obu stron. Reak-cjarodzicówna powrót uciekiniera do domu to kwestia kluczowa dla przyszłości rodziny. - Bez autorefleksji się nie obejdzie - mówi Katarzyna Piguła. - Trzeba przyjrzeć się sobie jako rodzicowi i zastanowić się, co się tak naprawdę stało -twierdzi Katarzyna Piguła. - To nie tak, że ucieczka dziecka z domu to porażka totalna. Zdarza się, że rodzice coś przegapią, popełnią taki czy inny błąd, bo wszyscy je popełniamy. Jeśli spojrzymy na siebie krytycznie i wyciągniemy wnioski na przyszłość, wspólnie rozwiążemy problemy -twierdzi. To jednak nie zawsze się udaje. Czasem skutkiem są kolejne zniknięcia z domu. - Czasem fizyczna ucieczka się nie powtarza. Ale dziecko ucieka gdzie indziej - choćby w świat wirtualny, narkotyki czy alkohol - podkreśla Izabela Jezierska-Świergiel. !»*.¥( KOI Ot.MOWI IZABELA JEZIERSKA--ŚWIERGia Gdy dziecko po ucieczce wraca do domu, bardzo ważne jest, żeby spotkało się z pozytywną reakcją. Trzeba zapewnić o swojej miłości, powiedzieć, że się martwiliśmy. Na rozmowę przyjdzie czas później. Ważne, by była spokojna, tylko między dzieckiem. Zarówno rodzice, jak i nastolatki na stronie www.nieuciekaj.pl znajdą materiały pomocne w rozwiązywaniu problemów. Jest też czynny bezpłatny numer 116 000 w sprawie zaginionego dziecka i nastolatka. Marta Żbikowska m.zbikowska@glos.com ODLICZAMY CZAS DO ZAKOŃCZENIA ROKU SZKOLNEGO Komentarz Strupy nakolanach to nieodłączny element dzieciństwa. Wyjątkowego pecha miał ostatnio Najmłodszy. Najpierw upadł niefortunnie podczas gry w piłkę na boisku ze sztuczną nawierzchnią ścierając sobie dość sporą powierzchnię kolan iuda. Rana wyglądała nieładnie. Psikanie płynem odkażającym (30 złotych w aptece) niewiele pomagało. Zainwestowałam w opatrunek hydrokoloidowy (dwa razy po 15 złotych), który poleciła mi farmaceutka. Jego działaniem jestem zachwycona. Zwykły plaster wogólenie sprawdził się na tak dużym i dość głębokim otarciu. Kiedy już kolana mojego najmłodszego syna zaczęły już jako tako wyglądać, przydarzył mu się kolejny wypadek. Stał na chodniku, kiedy zaparkowany obok samochód ruszył z głośnym rykiem. Najmłodszy przestraszył się i przewrócił. Znowu na kolana. Tym razem obrażenia były mniejsze, ale wymagały zakupu kolejnych opatrunków. Uszkodzenia ciała zdarzają się także starszym synom (tym bardziej, że wszyscy grają w piłkę). Plastry, płyn odkażaj ący i maść przyspieszająca gojenie to stałe wyposażenie naszej domowej apteczki. Dzięki temu, kolana Najmłodszego naprawdę szybko wróciły do zdrowia. Nasze ostatnie wydatki na dzieci krążą również wokół spraw związanych z zakończeniem roku szkolnego. Szczerze, to odliczmy już nie tylko każdy dzień, ale niemal każda godzinę, która dzieli nas od tej utęsknionej chwili. Jednym z gorszych wydatków, który nas czeka, to odkupienie książki do języka angielskiego. Okazuje się, że jeszcze tydzień temu Najstarszy uczył się z niej wnaj-lepsze, a parę dni temu, gdy musiał ją oddać do szkolnej biblioteki, zapadła się pod ziemię. Nie ma jej na pewno w domu, nie ma w szkolnej szafce (gdzie przebywała zazwyczaj). Musimy odkupić. Wydatek bolesny nie tyle ze względu na wysokość kwoty, ale na jego celowość. W ubiegłym tygodniu z urlopu wróciła Wróżka Zębuszka i od razu miała do wypłaty 40 zł (płaci zazwyczaj 10 zł za zęba). Trzy mleczak stracił Najstarszy, a jeden Najśredniejszy. Wróżka trochę ociągała się z wypłatą, bo ciągle nie po drodze jej było do bankomatu, ale wkońcu dała radę. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 rodzinny 07 v >. FODMAP - dieta, po której nie boli brzuch Smaczne i zbilansowane posiłki Zdto^od&TMatue Katarzyna Sklepie k.sklepik@gtos.com Cżujesz dyskomfort po posiłku? Masz zgagę, męczą cię biegunki lub zaparcia-ale nie wiesz, co powoelujażegdytyfleo zjesz, odczuwasz ból? Sprawdź, winne mogą być- węglowodany. Tak, to prawda. I choć nasz organizm potrzebuje węglowodanów do magazynowania energii i wykonywania innych ważnych funkcji, to - jak udowodnili australijscy lekarze i dietetycy z Monash University - łatwo fermentujące węglowodany (fruktoza, fruktany, laktoza oraz poliole, w tym „słodziki", na przykład sorbitol, ksylitol), o słabym stopniu wchłaniania w jelicie i wysokim ciśnieniu osmotycznym mogą nasilać objawy brzuszne. Mollie Tunitsky, autorka -wydanej przez „Rebis" - książki „Dieta FODMAP" wspólnie z dietetyczką Gabrielą Gardner próbują przybliżyć czytelnikom, czym jest dieta o niskiej zawartości FODMAP. FODMAP jest skrótem utworzonym od wyrazów: fermentujące oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy a także poliole). Co dla nas oznacza ten akronim? Mówiąc wprost, FODMAP to pewien rodzaj węglowodanów źle trawionych przez niektóre osoby. Program dietetyczny proponowany przez autorkę pokazuje, że nie musimy rezygnować z ulubionych produktów, musimy je tylko spożywać w odpowiednich dawkach i połączeniach (więcej na stro- nach 06-07). - Wykluczanie z jadłospisu takich korzystnych dla zdrowia produktów, jak jabłka, śliwki, szparagi czy kalafior początkowo wydaje nam się sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Jednak w diecie ograniczającej FODMAP nie chodzi o „zdrowe" lub „niezdrowe" pokarmy, a o znalezienie produktów żywnościowych, których organizm nie potrafi prawidłowo strawić lub przyswoić ich składników - tłumaczy Mollie Tunitsky i dodaje: - Zaletą tej diety jest to, że zazwyczaj nie eliminujemy wszystkich produktów o wysokiej zawartości FODMAP na zawsze. Chodzi tylko o to, żeby ustalić, które z nich wyzwalają objawy konkretnie u ciebie. W ciągu zaledwie tygodnia możesz znacznie złagodzić lub wyeliminować przykre objawy ze strony układu pokarmowego, do których, podobnie jak kiedyś ja, już się przyzwyczaiłaś. Bardzo istotną częścią etapu eliminacyjnego jest monitorowanie objawów. Ważne, żeby uświadomić sobie, jak się czujesz przed rozpoczęciem siedmiodniowej diety, i w kolejnych dniach śledzić, co się dzieje z tymi objawami. Dzięki temu łatwiej będzie stwierdzić, na które pokarmy jesteśmy bardziej wrażliwi, a na które nie reagujemy. Po zakończeniu tygodnia eliminacyjnego, możemy już rozpocząć „prowokację pokarmową", wprowadzając z po- wrotem do diety żywność o wysokiej zawartości FODMAP, każdą grupę osobno. Ponowne wprowadzanie żywności do jadłospisu powinno się odbywać po jednej grupie na raz -tylko fruktoza, potem tylko laktoza i tak dalej. W książce poza szczegółowymi informacjami dotyczącymi węglowodanów i ich zawartości FODMAP znajdziemy też przykładową siedmiodniową dietę eliminacyjną, a także sposoby na planowanie zakupów i posiłków tak, by nie tracić zbyt dużo czasu w kuchni. Zasadniczą część książki stanowią proste, szybkie w przygotowaniu i smaczne przepisy na śniadania, sałatki, obiady bezmięsne, z mięsem czy rybą oraz desery. Dziś prezentujemy tylko kilka z nich. NALEŚNIKI BANANOWE 2 pełne łyżki ciasta i smażyć przez 1 do 2 minut lub aż na wierzchu naleśnika zaczną powstawać bąbelki, a spód się przyrumieni. Odwrócić i smażyć, aż druga strona będzie złocistobrązowa, 1 do 2 minut. -Możesz posypać je garścią borówek amerykańskich (maksymalnie Vi szklanki), zanim zaczniesz jeść. Uwaga: Naleśniki te staną się wegańskie, jeśli z przepisu usuniemy jajka. Należy wówczas wymieszać nasiona chia z 2 łyżkami gorącej wody i pozostawić na 5 minut, aż woda zostanie wchłonięta. Struktura i konsystencja takich naleśników niewiele będzie się różnić od tych z jajkami. GRILLÓW ANY ŁOSOS NA WSTĄŻKACH Z MARCHWI SkłacMki: Składniki: 2jajka 1 banan, rozgnieciony 1 łyżka nasion chia 1 łyżka mąki z brązowego ryżu 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego 1 łyżeczka cynamonu tłuszcz kuchenny w sprayu W średniej misce ubić jajka. Dodać do nich banana, nasiona chia, mąkę z brązowego ryżu, wanilię i cynamon i miksować, aż się dobrze połączą. Dużą patelnię lub płytę do smażenia rozgrzać na dość silnym ogniu. Spryskać dno tłuszczem w sprayu. Wlać na patelnię 2fiłetyzłososia ze skórą sól morska świeżo zmielony czarny pieprz 4SOg obranej marchwi 1 łyżeczka oTiwy z ofiwekextra virgri 1 łyżka świeżej natki pietruszki, grubo posiekanej tłuszcz kuchenny wsprayu Grill nastawić na dość silne grzanie i pozostawić na 10 do 15 minut. Filety osuszyć papierowym ręcznikiem i doprawić solą z pieprzem. Grill spryskać tłuszczem w sprayu. Filety ułożyć na ruszcie skórą do góry. Grillować 6 minut, obrócić skórą w dół i piec jeszcze przez 4 minuty. Gdy łosoś się pie- cze, za pomocą obieraczki do warzyw przygotować wstążki z marchwi. W małej misce wymieszać marchew z oliwą, odrobiną soli i zieloną pietruszką. Upieczonego łososia wyłożyć na wstążki z marchwi i podawać. P1CCATA Z KURCZAKA Składniki:_ 2 filety z kurczaka bez kości 1 skóry, cienko rozbite sól morska świeżo zmielony czarny pieprz V* szklanki skrobi kukurydziane) 3 łyżki niesolonego masła 2 łyżki kaparów z zalewy szklanki białego wina świeżo wyciśnięty sok z cytryny (opcjonalnie) Kurczaka oprószyć z obu stron sok i pieprzem. Do płytkiej miski wsypać skrobię kukurydzianą i lekko obtoczyć w niej obie strony piersi kurczaka. Na dużej patelni stopić masło na dość silnym ogniu. Włożyć kurczaka i smażyć po około 10 minut z każdej strony, aż będzie usmażony w środku i zrumieniony na kolor złocistobrązowy. Przełożyć go na talerz. Zmniejszyć ogień do średniego. Na tę samą patelnię włożyć kapary i wlać wino i gotować przez 3 minuty, od czasu do czasu mieszając, żeby zeskrobać przypieczone resztki kurczaka. Zdjąć patelnię z ognia i otrzymanym sosem polać kurczaka. Dodatkowo skropić go cytryną (jeśli jest używana). Podawać można na makaronie bezglutenowym lut świeżo obsmażonym szpinaku. 08 rodzinny Głos Dziennik Pomorza Sobotaniedziela, 16 17.06.2018 Czy węglowodany FODMAP powodują u ciebie problemy? Sprawdź, czy ta dieta będzie dla ciebie skuteczna Mollie Tunitsky w swojej książce „Dieta FODMAP" wskazuje, że wiele osób decyduje się na dietę ograniczającą FODMAP po dłuższym okresie cierpienia z powodu wzdęć, gazów, dyskomfortu lub bólu w obrębie jamy brzusznej, biegunki albo męczących zaparć. Zazwyczaj te objawy świadczą o borykaniu się z IBS (zespół jelita drażliwego), SIBO (zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego), IBD (nieswoiste zapalenie jelit) lub problemach z glutenem. Do chorób związanych z glutenem należą celiakia, która jest chorobą autoimmunologiczną, oraz nadwrażliwość na gluten. Na czym polega dieta o niskiej zawartości FODMAP. Jest dwufazowym procesem, który umożliwia ustalenie, jakie konkretne produkty wyzwalają u nas dokuczliwe objawy. Pierwsza faza to dieta eliminacyjna, podczas której całkowicie się wyklucza pokarmy o wysokiej zawartości FODMAP. Specjaliści zalecają, żeby ten etap trwał sześć do ośmiu tygodni, ale możesz zauważyć poprawę już w ciągu siedmiu dni. Druga faza polega na ponownym wprowadzaniu węglowodanów FODMAP do diety po jednej grupie naraz, zaczynając od niewielkich ilości i stopniowo je zwiększając. (KS) ( O W MMI PRODUKTY Z NISKA ZAWARTOŚCIĄ FODMAP nabiał i białko Jajka, jogurt kokosowy, kefir bezlaktozowy, mleko migdałowe, mleko ryżowe, nabiał bezlaktozowy, sery dojrzewające (w tym cheddar, colby, feta, mozzarella, parmezan i szwajcarski), tempeh, tofu (miękkie i twarde), a także wszystkie rodzaje mięsa i owoców morza (wołowina, ryby, drób) owoce Ananas, borówki amerykańskie, melon kantalupa, kiwi, klementynki, maliny, melon miodowy, papaje, pomarańcze, rabarbar, truskawki, winogrona, żurawina warzywa Bakłażan, botwina, cukinia, czerwona papryka pomidorowa, dynia makaronowa, dynia piżmowa, jarmuż, kabaczek, kapusta bezgłowa, kiełki fasoli, liście kopru włoskiego, marchew, ogórek, pasternak, pędy bambusa, pikle, pomidory, rzodkiewka, sałata (wszystkie rodzaje), szczypiorek, szpinak, ziemniaki zboża i skrobie Białe pieczywo bezglutenowe, kaszka kukurydziana (potrawa), komósa ryżowa, krakersy ryżowe, makaron z kukurydzy, komosy ryżowej lub ryżu, płatki kukurydziane, polenta, popcorn, ryż, tortilla kukurydziana nasiona roślin strączkowych i orzechy Masło migdałowe, masło z orzechów arachidowych, nasiona chia, orzechy arachidowe, pestki dyni, pestki słonecznika, siemię lniane DODATKI Ciemna czekolada, cukier nierafinowany, ghee, imbir, kakao naturalne, majonez, masło, musztarda, olej z awokado, oliwa z oliwek, oliwki, sos sojowy, stewia napoje Czarna kawa, czarna, zielona i biała herbata, gin, niektóre herbaty ziołowe (na przykład imbirowa, miętowa), sok żurawinowy, whisky, wino i s Faszerowane pomidory lub papryki przyrządza się łatwo, a świetnie się prezentują. Dzięki bułce tartej i mozzarelli jest to sycący dodatek do niemal każdego dania Pomidory nadziewane szpinakiem i zapiekane z mozzarellą Składniki: 1 łyżeczka oliwy z oliwek extra virgin lub oliwy aromatyzowanej czosnkiem 2 szklanki szpinaku, posiekanego sól morska 1 szklanka bezglutenowej bułki tartej 1 łyżka świeżej lub suszonej natki pietruszki świeżo zmielony czarny pieprz 4 duże pomidory, najlepiej bawole serca Yz szklanki posiekanej mozzarelli Rozgrzać piekarnik do 190 stopni. Na dużej patelni podgrzać oliwę na średnim ogniu. Wrzucić posiekany szpinak, doprawić go solą i obsmażać, aż straci jędrność, 3 do 4 minut. Zdjąć z ognia. W średniej misce umieścić bułkę tartą, natkę pietruszki i szpinak. Doprawić czarnym pieprzem i odstawić. Odciąć czubki pomidorów i łyżeczką delikatnie wybrać ze środka każdego z nich miąższ i pestki. Następnie papierowym ręcznikiem osuszyć sok, który w nich pozostał. Dość mocno posolić wnętrze każdego pomidora. Do wydrążonych pomidorów nałożyć masę szpinakową, po czym ułożyć je w naczyniu do zapiekanek o wymiarach 20 x 20 cm. Przykryć folią aluminiową i piec przez 20 minut. Posypać wierzchy pomidorów mozzarellą, ponownie przykryć folią i piec jeszcze przez 5 minut. Smaczne kotlety z indyka w cytrynie i ziołach Składniki: 2 cienkie kotlety z piersi indyka szczypta soli morskiej świeżo zmielony czarny pieprz 1 łyżka oliwy z oliwek extra virgin 2 łyżki niesolonego masła 2 łyżki posiekanych świeżych ziół (np. rozmaryn, oregano. szałwia) Vi szklanki niskosodowego bulionu z kurczaka (bez cebuli, czosnku i selera) świeżo wyciśnięty sok z cytryny Kotlety oprószyć z obu stron solą i pieprzem. Na dużej patelni podgrzać oliwę na dość silnym ogniu. Kotlety smażyć, aż się lekko zrumienią i usmażą w środku, około 5 minut z każdej strony. Przełożyć na talerz i odstawić. Zmniejszyć ogień i włożyć na patelnię masło i zioła oraz wlać bulion. Podgrzewać, często mieszając, aż masło całkowicie się roztopi, 1 do 2 minut. Włożyć kotlety z powrotem na patelnię i skropić sokiem cytrynowym. Dusić powoli w otrzymanym sosie przez około 3 min przed podaniem. MOŻLIWA ZMIAN A: Według tego samego przepisu można przygotować kotlety z kurczaka lub cielęciny. Ratatouille - smaczne i szybkie jednogamkowe danie Składniki: 1 puszka (400g) pomidorów krojonych 1 duży bakłażan, pokrojony w cienkie plastry 1 żółty kabaczek, pokrojony w cienkie plastry 1 cukinia, pokrojona w cienkie plastry Vi łyżeczki soli morskiej 1 łyżeczka suszonego oregano 1 łyżeczka suszonego tymianku oliwa z oliwek extra virgin lub oliwa aromatyzowana czosnkiem Rozgrzać piekarnik do 180 stopni. W małym naczyniu do zapiekanek lub żeliwnej patelni rozłożyć na dnie pomidory razem z sokiem. Na nich układać na przemian plastry bakłażana, kabaczka i cukinii, tak żeby lekko zachodziły na siebie, spiralnie od zewnątrz do środka. Posypać warzywa solą, oregano i tymiankiem oraz skropić oliwą. Piec przez 30 minut lub aż pomidory zaczną bulgotać, a warzywa będą miękkie. PRZYGOTOWANIE NA ZAPAS: Tę potrawę można z powodzeniem jeść następnego dnia, bo nabiera coraz lepszego smaku. Możesz podwoić ilości składników, żeby mieć gotowe danie na cały tydzień. Przechowuj w szczelnym pojemniku w lodówce. Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 rodzinny uchnu 09 Stop zespołowi jelita drażliwego. Dieta FODMAP Dieta FODMAP to program dla osób z zespołem jelita drażliwego i innymi chorobami układu pokarmowego. Książka Mollie Tunitsky zawiera niezbędne informacje na temat tej diety i jej wpływu na organizm człowieka. Proponuje też plan zakupów i 75 przepisów, (ks) * «Ł"; Brudna Dwunastka i Czysta Piętnastka, czyli jakie warzywa i owoce kupować z ekologicznych upraw Environmental Working Group (EWG) jest amerykańską niezależną organizacją non profit stawiającą sobie za cel ochronę ludzkiego zdrowia i środowiska. Jej misją jest pomaganie ludziom, by mogli żyć zdrowiej i w zdrowszym środowisku. Co roku EWG publikuje dwie listy: Brudną Dwunastkę i Czystą Piętnastkę. Pierwsza zawiera płody rolne o największej zawartości pozostałości pestycydów, i w tej kolejności są one uszeregowane, druga o najmniejszej. Brudna Dwunastka W przypadku tych płodów rolnych niezwykle ważne jest, by kupować je z ekologicznych upraw: 1. Truskawki 2. Jabłka 3. Nektarynki 4. Brzoskwinie 5. Seler 6. Winogrona 7. Wiśnie 8. Szpinak 9. Pomidory 10. Papryka pomidorowa 31. Pomidory wiśniowe 12. Ogórki Czysta Piętnastka W przypadku tych płodów rolnych kupowanie ekologicznych produktów nie ma aż tak decydującego znaczenia. Na Czystą Piętnastkę składają się: 1. Awokado 2. Kukurydza 3. Ananasy 4. Kapusta 5. Groszek zwyczajny 6. Cebula 7. Szparagi 8. Mango 9- Papaje 10. Kiwi 11. Bakłażany 12. Melony miodowe 13. Grejpfruty 14. Melony kantalupa 15. Kalafior (ks) MaryRoadi Gastrofaza Przygody w układzie pokarmowym Bez względu na to, jak smaczną potrawą się delektujecie, jedzenie zawsze rozpoczyna swoją wędrówkę od jednego końca przewodu pokarmowego, by zakończyć ją w drugim. Co się dzieje w trakcie? Chcielibyście wiedzieć, ale wstydzicie się zapytać? Mary Roach postanowiła to sprawdzić, (ks) 2355 Przygotowując posifki w oparciu o dietę FODMAP, śmiało możemy łączyć nasze ulubione składniki, zwracając uwagę na to, czy mają niską, czy wysoką zawartość FODMAP Makaron z cukinii z sosem pomidorowym Nie robiłaś jeszcze makaronu z cukinii? Przygotowuje się go za pomocą krajalnicy spiralnej. Jest pysznym ni-skowęglowodanowym zamiennikiem makaronu. Składniki:___________________________ 4 cukinie 1 łyżeczka oliwy z oliwek extra virgin szczypta soli morskiej świeżo zmielony czarny pieprz 1 szklanka sosu do makaronu Z cukinii odciąć końcówki, ale nie obierać ich ze skórki. Jeśli masz krajalnicę spiralną, postępuj zgodnie z instrukcją, żeby otrzymać paski przypominające spaghetti. Na dużej patelni trzeba podgrzać oliwę na dość silnym ogniu. Wrzucić połowę „makaronu" i doprawić solą i pieprzem. Obsmażać przez 3 minuty, aż lekko zmięknie. Przełożyć go do misy i powtórzyć te same czynności z resztą cukinii. Jeśli patelnia wydaje się za sucha, dodać jeszcze trochę oliwy. W małym garnku podgrzać sos pomidorowy na średnim ogniu. Kiedy będzie gorący, polać nim makaron z cukinii. Składniki na sos: _ 5 średnich pomidorów, posiekanych 1 szklanka luźno upakowanych liści bazylii V3 szklanki oliwy z oliwek extra virgin Vi szklanki przecieru pomidorowego szczypta soli morskiej, mielony czarny pieprz Wszystkie składniki umieścić w naczyniu robota kuchennego i miksować do uzyskania żądanej konsystencji. W razie potrzeby dosolić. Kokosowy dorsz po tajsku -orientalnie i na słodko Składniki:_ 455g filetów z dorsza szczypta soli morskiej świeżo zmielony czarny pieprz VA łyżeczki oleju kokosowego V3 szklanki mleka kokosowego z puszki 1 łyżeczka curry Vz łyżeczki mielonej kurkumy 1 szklanka świeżego szpinaku świeżo wyciśnięty sok z limonki (opcjonalnie) Filety posolić i popieprzyć z obu stron. Na dużej patelni podgrzać olej na średnim ogniu. Ułożyć filety i smażyć przez minutę. W małej misce ubić razem mleko kokosowe, curry i kurkumę. Wlać na patelnię z dorszem, przykryć ją pokrywką i dusić 5 minut. Przewrócić filety na drugą stronę i dołożyć na patelnię szpinak. Ponownie przykryć i dusić jeszcze przez 4 minuty lub aż ryba się ugotuje. Zdjąć patelnię z ognia i domieszać sok z limonki (jeśli jest używana). MOŻLIWA ZMIANA: Zamiast dorsza można użyć dowolnej ryby o twardym białym mięsie lub krewetek, najlepiej tygrysich. Pyszne szaszłyki z kurczaka po grecku Składniki: 1 łyżka oliwy z oliwek extra virgin 1 łyżka octu z białego wina sok z Vi cytryny 1 łyżka suszonego oregano skórka otarta z połowy cytryny 2 filety z kurczaka bez kości i skóry Vi szklanki kawałków czerwonej i żółtej papryki Vi szklanki kawałków cukinii sól morska świeżo zmielony czarny pieprz tłuszcz kuchenny w sprayu Drewniane patyki do szaszłyków namoczyć w wodzie na co najmniej 30 minut. W średniej misce ubić oliwę, ocet, sok z cytryny, oregano i skórkę z cytryny (jeśli jest używana). Dołożyć kurczaka i wymieszać, tak żeby marynata dobrze go pokryła. Przykryć miskę i wstawić do lodówki na co najmniej 30 minut. Rozgrzać piekarnik do 200 stopni. Blachę do pieczenia (z brzegami) wyłożyć folią aluminiową i spryskać tłuszczem w sprayu. Na namoczone patyki nadziać zamarynowane kawałki kurczaka, kawałki papryki i kawałki cukinii, po czym ułożyć je na blasze. Dość mocno oprószyć pieprzem i solą z obu stron. Piec przez 20 minut, potem włączyć w piekarniku funkcję opiekacza i opiekać szaszłyki po około dwie minuty z każdej strony, pilnując, żeby ich nie przypalić. Oprószyć szaszłyki skórką otartą z cytryny (jeśli jest stosowana). CO ELIMINOWAĆ PRODUKTY Z WYSOKĄ ZAWARTOŚCIĄ FODMAP NABIAŁ I BIAŁKO Custard (sos z mleka i jajek), jogurt, lody, maślanka, mleko krowie, kozie i owcze, mleko skondensowane, mleko sojowe, mleko zagęszczone niesłodzone, mleko w proszku, mrożony jogurt, miękkie i niedojrzewające sery (wiejski, śmietankowy, mascarpone, ricotta) owoce Arbuz, awokado, brzoskwinie, granaty, gruszki (włącznie z sokiem), jabłka (włącznie z sokiem, cydrem i sosem jabłkowym), jeżyny, mango, morele, nektarynki, suszone owoce (włącznie z suszonym koncentratem owocowym), śliwki, wiśnie WARZYWA Białe części szczypioru, brukselka, buraki, cebula, czosnek, dynia, groszek zielony, grzyby, kalafior, kapusta włoska, karczochy, por, cykoria sałatowa, słodka kukurydza, strączki groszku bezłykowego. szalotka, szparagi zboża i skrobie •- Chleb, gnocchi (z mąki pszennej), jęczmień, kuskus, mąka kokosowa, orkisz, owsianka, pszenica i jej pochodne, żyto nasiona rośun strączkowych i orzechy Ciecierzyca, fasola, jedwabiste tofu, nerkowce, pistacje, soczewica, wegańskie hamburgery (zawierające soję i fasolę) dodatki Krystaliczna fruktoza, liście kopru włoskiego, melasa, miód, nektar z agawy, syrop do naleśników, syrop z agawy, wysokofrukto-zowy syrop kukurydziany NAPOJE Ajerkoniak, masala, mocne napary herbat, niektóre herbaty ziołowe (rumiankowa, z kopru włoskiego, ulung), rum, słodkie napoje bezalkoholowe (z wysokofruktozo-wym syropem kukurydzianym), sproszkowane strąki chleba świętojańskiego (karob) 10 rodzinny km h• Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 Przekąśkiidesery Katarzyna Słdeplc kiklepik@glos.com Każdy z nas ma czasem słodkie zachcianki. Nie zawsze jednak. mając kłopoty zbawieniem. możemy pozwolić sobie na ulubione ciastka, lody czy desery. Zobacz, co można bezpiecznie jeść przy diecie o niskiej zawartości FODMAP. ■ ie musimy od-f\ mawiać sobie deserów, musi-$ myje tylko X ; umiejętnie przyrządzić-tak by słodka chwila przyjemności nie przyniosła nam potem męczącego pieczenia, a nawet bólu. Zacznijmy od przepisu na pyszny owocowy sorbet. Składniki: 1 szklanka truskawek, przekrojonych na pół 1 szklanka borówek sok z 1 cytryny V3 szklanki syropu klonowego Wszystkie składniki umieścić w naczyniu blendera i miksować do uzyskania gładkiej, jednorodnej konsystencji. Wlać mieszaninę do pojemnika i pozostawić w zamrażalniku na co najmniej dwie godziny przed podaniem. Uwaga: do sorbetu można użyć dowolnych owoców o niskiej zawartości FODMAP, na przykład malin, melona czy ananasa. CIASTECZKA I DESERY OWOCOWE Kilka propozycji na letnie desery - smaczne i szybkie w przygotęyyąniu Jeżeli lubisz podjadać ciasteczka, wypróbuj przepis na makaroniki kokosowe. Składniki:__ 6 białek jaj szczypta soli morskiej Vi szklanki syropu klonowego 1 łyżka ekstraktu waniliowego 3 szklanki niesłodzonych wiórków kokosowych Rozgrzać piekarnik do 180 stopni. Dwie blachy do pieczenia wyłożyć pergaminem. W małej misce umieśdćbiałka i sól. Mikserem na wysokich obrotach ubićbiałkanasztywno (5-6 minut). Za pomocą gumowej szpatułki delikatnie domieszać do nich syrop klonowy, wanilię i wiórki kokosowe, tak żeby dobrze się połączyły. Nabierać po l czubatej łyżce masy i zsuwać ją na blachę dopieczenia, zostawiając przerwę ok. 5 cm między ciastkami. Piec od 12 do 15 minut lub aż się lekko zrumienią. | Uwaga: po wyjędu z piekarnika = makaroniki mogą być trochę s kleiste. Należy pozostawić je nablasze przez 10 do 15 minut i dopiero po tym czasie wyjąć do ostudzenia. Koniecznie spróbuj też energetycznych kulek arachidowych. Mają w sobie wszystko, co powinna mieć idealna przekąska białkowa, włącznie z owsem i masłem arachidowym, a kawałki czekolady dają im nutę słodyczy. Czego chdeć więcej? Składniki: VA szklanki kaszy owsianej Vi szklanki masła arachidowego lub z innych orzechów V* szklanki syropu klonowego 1 łyżeczka mielonego cynamonu Vi łyżeczki soli morskiej 2 łyżki kawałków ciemnej czekolady do pieczenia Blachę wyłożyć papierem do pieczenia. W naczyniu robota kuchennego umieśdć kaszę, masło arachidowe, syrop klonowy, cynamon i sól. Włączyć funkcj ę pulsowania i miksować tylko do chwili wymieszania składników. Dodać czekoladę i dalej miksować z funkcją pulsowania do czasu, aż czekolada zostanie roztarta, a masa stanie się kleista. Zmoczyć dłonie 1 uformować z masy kulki o średnicy ok. 2,5 cm. Umieśdć je nablasze do pieczenia. Wstawić do lodówki i chłodzić przez godzinę, żeby stwardniały. Najszybdej zrobisz sałatkę owocową, do której możesz dodać twardy ser o niskiej za-wartośd FODMAP lub jogurt bezlaktozowy, co poprawi przyswajanie fruktozy i dostarczy białka. Składniki:__ 2 banany, pokrojone w plasterki 2 szklanki truskawek pokrojonych w plasterki 2 szklanki borówek 2 łyżeczki świeżo wyciśniętego soku pomarańczowego liście świeżej mięty . Głos Dziennik Pomorza rfł/1 ~ń ~ś Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 T\M€MZlatMwy | | W czerwcu rozkwitła lilia biała, zaś po niej przyjdzie kolej na lilie azjatyckie i orientalne Popularny niegdyś lilię białą sadzi się wyjątkowo w lipcu i na taką gi aby grubość'warstwy ziemi nie przekraczała 3-4 centymetrów rfphnkr Wokuogrodmk® Andrzej Gębarowski a.gebarowski@dziennik.lodz.pl Wkrótce zakwitną lilie, które należą do najwyżej cenionych roślin ozdobnych. Wydają kwiaty o różnorodnych kształtach - trąbkowe, turbanowe. miseczkowate. kielichowe -dumnie wzniesionych lub wdzięcznie zwisających. kala barw też jest olbrzymia, począwszy od czystej bieli, przez róż i czerwień, po odcienie żółtego, pomarańczowego, brązowego. Dodatkowo kwiaty mogą być jednobarwne i różnokolorowe, w plamki, kreski itp. Na ogół uprawia się je w oddzielnych kwaterach, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by posadzić ich cebule na rabacie bylinowej jako uzupełnienie wyższego piętra czy nawet w towarzystwie niskich krzewów ozdobnych. Najniższe spośród lilii, które nie przekraczają wysokości 50 cm, można też zastosować w ogródkach skalnych. Jeśli w naszym ogrodzie rośnie już kilka lilii, warto zastanowić się nad dosadzeniem tych pięknych kwiatów na przełomie września i października. Można też poczekać ■ i wysadzić je dopiero wiosną, na przełomie marca i kwietnia - służy to zwłaszcza odmianom późno kwitnącym, a więc w sierpniu i wrześniu. W rzeczywistości wiosenne wysadzanie dotyczy większej grupy lilii, gdyż obejmuje także gatunki i odmiany bardziej wrażliwe na mrozy. Takie odmiany, do których zalicza się m.in. efektowne lilie z grupy orientalnych, w październiku powinno się wykopać, by na przełomie marca i kwietnia ponownie wysadzić. Zanim przystąpimy do sadzenia lilii, należy starannie przygotować miejsce: od-chwaścić i spulchnić, wymieszać glebę z dojrzałym kompostem na głębokość około 40 cm i pozostawić na dwa-trzy tygodnie. Dopiero po tym czasie można przystąpić do sadzenia. Cebule sadzi się na głębokość równą ich trzykrotnej wysokości, czyli około 10-15 cm. Jedynie popularną niegdyś lilię białą sadzi się wyjątkowo w lipcu i na taką głębokość, aby grubość warstwy ziemi nie przekraczała 3-4 cm. Lilie potrzebują stanowiska nasłonecznionego lub lekko ocienionego, o ziemi żyznej, przepuszczalnej, zawsze lekko wilgotnej, ale nigdy zbyt mokrej. Jeżeli chcemy utworzyć z lilii oddzielną rabatę lub większą grupę, cebule sadzi się co 25-30 cm, zaś bujnie rosnące odmiany (np. lilie trąbkowe) oraz te, które pozostawimy w ziemi na kilka lat i będą mogły się rozrosnąć -nawet co 50 cm. Większość lilii dobrze rośnie w podłożu lekko kwaśnym o pH 5,5-6,5. Lilia biała i wiele mieszańców azjatyckich lepiej czuje się jednak w glebie o odczynie obojętnym. LILIA BIAŁA, ZWANA UUĄŚltt ANTONIEGO Lilia biała (Lilium candidum) od wieków gości w naszych ogrodach. Jest to okazała bylina sięgająca 150 cm wysokości. Jej liście są wąsko-lancetowate. Łodygę ma sztywną, wzniesioną i u wierzchołka zwieńczoną licznymi dużymi kwiatami skupionymi w luźne grona. Kwitnie w czerwcu. Po kwitnieniu część nadziemna rośliny szybko zasycha - wtedy można ją przesadzić i rozmnożyć. W jednym miejscu może rosnąć nie dłużej niż 4 lata. Cebule tej lilii sadzimy zazwyczaj w lipcu lub w pierwszej połowie sierpnia. Kwitną katalpy- niewysokie drzewka o egzotycznej urodzie, znane z wielkich sercowatych liści Katalpa, zwana także surmią bigoniową, to niewysokie, lecz szybko rosnące drzewko. Jej znakiem rozpoznawczym są bardzo duże, sercowate liście tworzące szeroką koronę. Pierwsze pąki liściowe pojawiają się późno, bo w drugiej połowie maja; obecnie drzewko pokryte jest białymi kwiatami, zaś kiedy przekwitnie, ciekawie wyglądają długie strąki owoców, utrzymujące się na gałęziach nawet zimą. Najlepiej jest posadzić katalpę pojedynczo, na przykład pośrodku trawnika albo na rabacie w otoczeniu niskich krzewów i bylin. Młode katalpy trzeba często podlewać, starsze są dość odporne na suszę. Co ciekawe, lepiej rosną i mniej chorują na słabszych i lekkich glebach. Na bardzo żyznych i zasobnych ziemiach późno kończą wegetację, w wyniku czego ich pędy nie mają dość czasu, aby zdrewnieć przed zimą i dlatego są wrażliwe na mrozy. Młodą katalpę trzeba zabezpieczyć na zimę, usypując gruby kopczyk z kory u podstawy pnia, by nie przemarzła bryła korzeniowa drzewka. Na szczęście starsze katalpy są już całkowicie odporne na niskie temperatury. Do niewielkiego ogrodu warto polecić odmianę Nana o kulistej koronie, która jednak na ogół nie wytwarza kwiatów. Z kolei odmiana Aurea charakteryzuje się złocistym zabarwieniem liści. Z tego względu polecana jest jako mocny akcent kolorystyczny w ogrodzie. Lilie białe, azjatyckie i orientalne r+n "73c1"iino\A/ir~ cio r"i/~icr}H"7oni i LU Z.dbLdi łUWlL bic i IdU UUbdUZcrl ii ch pięknych kwiatów na przełom \ Ł J S rześnia i października - albo wiosr ...kwitnie w czerwcu, a potem zasycha. Cebule sadzimy do gruntu w lipcu lub sierpniu ■Mtakh! sa^jsiggp * ...kwitną w końcu czerwca i w lipcu. Wytrzymują w gruncie mroźne zimy, są tolerancyjne względem gleby HB ...kwitną w sierpniu, wykształcając ogromne pachnące kwiaty. Są jednak dość wrażliwe na mrozy 12 rodzinny zwierzęta Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 16-17.06.2018 )R0WIE Walka z kleszczami Niektóre środki dobre dla psów mogą spowodować chorobę kota Nasze zwierzęta, wyprowadzane na spacer, codziennie przynoszą na swoim ciele kleszcze. Dlatego też warto je przed tymi pasożytami zabezpieczyć. Weterynarze polecają specjalne płyny antyklesz-czowe, które są bardzo skuteczne. Warto jednak bardzo dokładnie zwrócić uwagę na środek, jaki stosujemy. Zdarza się, że chcemy tym samym płynem potraktować psa i kota, jeśli oba zwierzaki mamy w domu. To ogromny błąd. Niektóre środki dla psów zawierają bowiem permetrynę, czyli środek, który jest śmiertelnie trujący dla kotów. Posmarowany kot staje się apatyczny, dostaje drgawek, pieni się i słania na nogach. W takim wypadku niezbędna jest szybka pomoc weterynarza i podanie kroplówki, która wypłucze szkodliwą substanq'ę z organizmu. Leki zazwyczaj są dobrze oznaczone, więc czytajmy instrukcje. To pozwoli uniknąć kłopotów. Pielęgnacja szczurów Korzystajmy z dobrej pogody i pozwólmy się wybiegać Szczury domowe to bardzo inteligentne stworzenia, które potrzebują sporo uwagi, szczególnie gdy hodujemy je pojedynczo. Te zwierzaki muszą się bawić, mieć zajęcie, inaczej markotnieją i stają się mniej przyjazne. W domu trzymamy je w klatkach, ale nic nie stoi na przeszkodzie, byśmy pozwolili im od czasu do czasu zaczerpnąć świeżego powietrza. Sprawa jest prosta: wynosimy klatkę na dwór, odłączamy dno (możemy to zrobić w większości klatek) i sta- wiamy szczury na trawniku, najlepiej niezbyt porządnie przyciętym. Zwierzęta od razu ożywają, biegają po trawie, kopią i zjadają trawę, a gdy wrzucimy do środka trochę patyczków, mają świetną zabawę. Oczywiście, trzeba pilnować, by nasze zwierzaki nie uciekły. Słońce i ciepło bardzo dobrze działają na zdrowie szczurów. Zmiana otoczenia z kolei znakomicie pomaga w ich rozwoju. Na pewno odwdzięczą się nam wesołym usposobieniem i radością. t } ró U D U Niebezpieczne lato, czyli pierwsza pomoc dla psa i kota Letnie zagrożenia - jak zadbać o bezpieczeństwo zwierząt w plenerze Zwierzęta często zapominają o piciu, tymczasem odwadniają się tak jak ludzie Zwierzęta Małgorzata Romanowska redakcja@prasa.gda.pl Latem, gdy zdecydowanie więcej czasu spędzamy z naszymi zwierzętami na powietrzu -na balkonie, tarasie, łące czy w lesie - powinniśmy pamiętać o tym, że ewentualne zagrożenia czyhają nie tylko na nas, ale również na nie. Tak jak my mogą się poranić, odwodnić, przegrzać czy zostać ugryzione przez niebezpieczne dla nich owady. Warto więc wiedzieć, jak poradzić sobie w sytuacji, gdy nasze zwierzę potrzebuje natychmiastowej pomocy. Gorący piasek, parzący asfalt Nie jesteśmy w stanie stanąć boso na rozgrzanym do miękkości asfalcie, płytach chodni- kowych lub na piasku na plaży. W takim przypadku najprawdopodobniej jest też zbyt gorąca dla zwierząt. Dlatego w upały unikajcie długiego chodzenia po nagrzanych powierzchniach- poparzenie poduszeczek łap może ujawnić się dopiero po kilku godzinach lub nawet kilka dni później. Łapy należy delikatnie schłodzić w chłodnej (nie zimnej!) wodzie. Jeśli poparzenie jest mocniejsze, warto założyć opatrunek, być może potrzebny będzie antybiotyk. Odwodnienie, udar cieplny Zwierzęta często zapominają o piciu, tymczasem odwadniają się tak jak ludzie. Jak do tego nie dopuścić? Przede wszystkim - trzeba obserwować psa czy kota i wprowadzać przerwy w zabawie -w cieniu i z dostępem do świeżej wody. Objawy zapowiadające odwodnienie to m.in. wysuszone dziąsła i utrata elastyczności skóry. Zwierzęta narażone są też na udar cieplny podobnie jak ludzie. Równie dużym zagrożeniem jest przebywanie w pełnym słońcu, jak i w zamkniętym nasłonecznionym pomieszczeniu. W gorące dni nie można zostawiać zwierząt w samochodzie nawet na kilka minut. Karoseria auta nagrzewa się błyskawicznie, a temperatura w środku może wzrosnąć nawet do 40 czy 50 stopni. Objawy udaru: wymioty, biegunka, nadmierne dyszenie, kołatanie serca, nawet omdlenie. Rozgrzane ciało schładzamy wilgotnymi okładami - nie bardzo zimnymi, by nie powodować szoku termicznego. Z tego samego powodu nie wolno wrzucać zwierzęcia do zimnej wody. Gryzące owady Ugryzienia wywołują nie tylko swędzenie skóry, mogą też mocno uczulić. Koniecznie trzeba zabezpieczyć psy i koty przed kleszczami - np. specjalnym sprayem lub opaską. Odganiajmy od nich także pszczoły i osy. Szczególnie uważajmy, by nie użądliły w okolicy pyska, nosa czy oczu - jeśli tak się stanie, warto pokazać zwierzę weterynarzowi. Jeśli zwierzę intensywnie się drapie, mogą pomóc środki anty histamino we. Uwaga na wodę Wbrew pozorom nie wszystkie psy lubią wodę i nie wszystkie dobrze pływają. Jeśli zwierzę wpadło do wody i nałykało się jej, przede wszystkim trzeba pomóc mu pozbyć się płynu z dróg oddechowych. Najprościej to zrobić układając czworonoga tak, żeby pysk znajdował się delikatnie niżej niż reszta ciała. Woda zamiast spływać do płuc popłynie w odwrotnym kierunku. WARTO WIEDZIEĆ poparzenia skóry Zwierzę - podobnie jak człowiek - może mieć poparzenia słoneczne. Największe ryzyko dotyczy psów i kotów o jasnej sierści lub wyjątkowo cienkim futrze. Najczęściej poparzeniu ulegają uszy, nosy i brzuszki. Jeśli pies czy kot musi spędzać wiele czasu na słońcu, warto zabezpieczyć najbardziej wrażliwe miejsca kremami ochronnymi -przynajmniej o SPF15 albo nawet wyższym. Aby krem utrzymał się dłużej, najlepiej nałożyć go na skórę tuż przed karmieniem. Zajęte jedzeniem zwierzę może zapomnieć o kremie i nie zlizać go od razu. PRAKTYCZNE PORAD Jeśli zwierzę będzie miało kontakt z ogrodowymi chemikaliami, koniecznie trzeba jak najszybciej zgłosić się do weterynarza Niebezpieczny ogród Zwierzęta nie powinny przebywać w ogrodzie podczas prac ogrodniczych, nawożenia czy odchwaszczania. Chemiczne środki ochrony roślin to bardzo toksyczne substancje. Wchłonięcie nawet niewielkiej ilości pestycydów to zagrożenie życia naszego zwierzęcia - psa, kota, chomika czy nawet żółwia. Etykiety na opakowaniach bardzo dokładnie opisują, jaki jest czas działania danego produktu i przez jaki okres zwierzęta nie powinny mieć do potraktowanego nim ogrodu wstępu. Jeśli jednak zwierzę zje lub wytarza się w roślinach pokrytych ogrodowymi chemikaliami, koniecznie trzeba jak najszybciej zgłosić się z nim do weterynarza. Jeśli zwierzę poparzyło się substancją, trzeba natychmiast usunąć ją ze skóry pod bieżąca wodą. Groźne urazy Gdy zwierzę uległo wypadkowi, nawet jeśli wygląda na zdrowe, powinno być obejrzane przez lekarza. Trzeba bowiem pamiętać, że wewnętrzne obrażenia nie muszą od razu dawać widocznych objawów. Gdy podejrzewamy, że doszło do urazu kręgosłupa (np. po upadku z wysokości lub zderzeniu z samochodem) - zwierzę przenosimy na desce albo przynajmniej sztywnym kartonie. Uwaga! Zwierzę może być w szoku i pogryźć lub podrapać nawet opiekuna. Rozcięcia na poduszecz-kach łap lub skóry trzeba przemyć i zdezynfekować -upał nie sprzyja zachowaniu higieny zranionego miejsca. Jeśli rana nie będzie długo się goiła, warto pokazać zwierzę weterynarzowi - być może trzeba będzie włączyć do leczenia antybiotyk. Głos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 rodzinny 13 PIES WYRUSZA W ŚWIAT Dorota Abramowicz dorota.abfairwwa@pobkapress.pl 0 tym, co zabrać w zagraniczną podróż z psem, cflaczego zwierzakowi potrzebny jest paszport oraz czy lepiej wybrać plażę, czy góry rozmawiamy z Miriam Gołębiewską, trenerem i psychologiem zwierząt MorakaiAdam, właściciele dwirietniego mieszańca Heńka planują wtym roku wspóbią-zpsem-wyprawę do Hiszpanii i Portugalii. I pytają - jak podróżować z czworonogiem? Lepiej jechać samochodem, czy wybrać lot samolotem? Chociaż znam dorosłe psy przyzwyczajone do latania samolotami, to najlepiej wybrać samochód. Oczywiście, wszystko zależy od naszych priorytetów podczas wycieczki. Musimy pamiętać, że podróż z psem zajmie nam nieco więcej czasu. Co jakiś czas trzeba się zatrzymać, wyjść z psem za potrzebą. Nawet jeśli mamy w aucie klimatyzację, zwierzęciu będzie chciało się pić. Kiedy staniemy na kilka minut na stacji benzynowej czy przy sklepie, musimy wypuścić psa, bo nie powinno się zostawiać go w nagrzanym pojeździe. Jak przygotować się do takiego wyjazdu? Obowiązkowe jest wcześniejsze zaczipowanie psa. Czworonóg musi też mieć paszport, wydany przez lekarza weterynarii. W paszporcie znajduje się m.in. rubryka, w której weterynarz zaświadcza, że zwierzak jest zdrowy 1 nadaje się do podróży. Pies powinien być także kilka dni przed wyjazdem odrobaczony, a niektóre państwa wymagają takiej informacji w paszporcie. Do tego dochodzi aktualne szczepienie na wściekliznę. Paszport jest sprawdzany przy przekraczaniu granicy? W Europie nie ma granic, więc nikt o paszport nie pyta. Dużo przepisów dotyczących zwierząt jest w zasadzie martwych, trzeba jednak mieć dokument na wszelki wypadek. Warto też zaopatrzyć psa w obrożę i identyfikator z naszym aktualnym numerem telefonu, koniecznie poprzedzonym prefiksem +48, bo inaczej nikt się do nas nie dodzwoni. Z tak zaopatrzonym Na pewno nie zostawiamy psa w nagrzanym samochodzie, chyba że może przebywać w zamkniętym aucie z włączonym silnikiem. O swojego zwierzaka musimy zadbać tak. jak o członka rodziny psem można jechać wszędzie. Nawet jeśli nie jest przyzwyczajony do dalekich podróży? Ależ on się przyzwyczai! Pies jest plastycznym zwierzakiem, dla którego podróż z właścicielem - niezależnie od jej trudów - będzie i tak lepsza od pozostania w domu i tęsknoty. Jeśli więc mamy czas i chęci, warto wybrać się na taki wspólny urlop. Gdzie najlepiej umieścić w samochodzie czworonoga? W klatce. Wstawiamy ją do bagażnika - jeśli oczywiście nasz samochód ma odpowiednio duży bagażnik. Najlepiej, żeby klatka nie była za duża, by pies po niej nie latał w trakcie hamowania. W ten sposób unikamy niepotrzebnego ryzyka. W dodatku pies w dobrej klatce nie stanowi zagrożenia dla ludzi przy ostrym hamowaniu lub podczas wypadku. Trzeba pamiętać, że w takiej sytuacji Trzeba pies siedzący „luzem" w bagażniku może zamienić się w pocisk, który uderzając w pasażerów pędzi w kierunku przedniej szyby. A jeśli nie mamy klatki? Wówczas dobrym rozwiązaniem jest zapięcie psa w szelki i dodatkowo przypięcie go pasem bezpieczeństwa. W każdym sklepie zoologicznym można kupić specjalny łącznik z karabinkiem, który wpinamy w pas bezpieczeństwa. Zapnamy psa lub wsadzamy go do klatki, ruszamy.. ...i - w zależności od wieku, charakteru naszego psa, a także od tego, czy jest mu wygodnie - już po trzech, czterech godzinach robimy postój. Pies nie może zbyt długo siedzieć w klatce, nawet jeśli jest dla niego wygodna. Musi nie tylko się wysiusiać, ale także zwyczajnie rozprostować nogi. Warto też powiedzieć kilka słów o klimatyzacji. To, że nam, ludziom siedzącym w samochodzie nawiew z klimatyzacji wystarcza, by czuć się komfortowo, nie znaczy, że równie dobrze będzie się czuć psiak w bagażniku. Tam jest zupełnie inna temperatura. Ponieważ często podróżuję z psami, musiałam poszukać samochodu, który ma osobny nawiew do bagażnika. Osobom, które nie mają tak wyposażonego auta, zalecam częst- sze zatrzymywanie się na postojach. Wyjeżdżając do cieplejszych krajów (chociaż ostatnio u nas też na letnie temperatury nie można narzekać), można zaopatrzyć się w odbijające promienie słoneczne plandeki z aluminiowej siatki na samochód. Kiedy przykryjemy nią auto stojące na słońcu, w środku jest taka temperatura, jakby stało w cieniu. Dodatkowe otwarcie okien zapobiegnie niepotrzebnemu nagrzewaniu. Musimy zatrzymać się pod sklepem, by kiąŃć wodę. Psa bierzemy ze sobą? Na pewno nie zostawiamy go w nagrzanym samochodzie, chyba że może przebywać w zamkniętym aucie z włączonym silnikiem. Osobiście, dla zasady, nie zostawiam też nigdy samotnie psa przywiązanego pod sklepem. Dla osób podróżujących we dwoje lub w większej grupie nie powinno być problemem podzielenie obowiązków - ktoś idzie po zakupy, ktoś inny robi z psem rundkę wokół sklepu. Proponuję wcześniej przemyśleć strategię, co będziemy robić z psem w różnych, odwiedzanych przez nas miejscach, analizując, gdzie możemy go ze sobą zabrać. Jeżeli planujemy plażowanie podczas urlopu, sprawdźmy, czy psa można na konkretną plażę zabrać. Jeśli nie, to będzie problem i okaże się, że musimy na całe dnie zostawiać zwierzaka w hotelu. Zamierzając chodzić po górach, powinniśmy zastanowić się, czy nasz ulubieniec ma odpowiednią kondycję i czy da radę uczestniczyć we wspinaczkach. Ponadto na górskie spacery, gdzie z reguły wymagane jest, by pies chodzi na smyczy, nie bierzemy obroży, tylko szelki. Do plecaka wkładamy wodę dla czworonoga i wcześniej zakupioną, najlepiej składaną, miskę. Czypieswpodróżytoduże wyzwanie? Jest to raczej kwestia wprawy. Od lat jeżdżę z psami, więc zgromadziłam już dla nich stałe wyposażenie podróżnicze, wiem, jak często muszę się zatrzymywać, kiedy dawać im jeść, jak radzić sobie w upałach. Zdaję sobie sprawę, że początkującym podróżnikom może wydawać się to trudne, ale doświadczenie przyjdzie z czasem. Ponadto jeśli celem podróży nie jest luksusowa plaża z zakazem wprowadzania psów, ewentualnie zatłoczona metropolia z listą muze- ów do zwiedzania, wyjazd z naszym ulubieńcem może być i dla człowieka, i dla psa fascynującą przygodą i odmianą domowego trybu życia. Czy psy. tak jak ludzie, na-wiązijączworonożne.wa-kacyjne przyjaźnie? Podczas takich wakacji dla psa ważny jest wspólny pobyt z człowiekiem, poznawanie nowych miejsc, zapachów, bodźców, a nie zawieranie psich przyjaźni. Psy nie piszą potem listów, nie wysyłają sobie zdjęć na Facebooku. Zresztą dorosłe psy w większości nie lubią takich krótkich, szybkich przyjaźni. Raczej wolą być w kontakcie z psami, które znają od dawna, lubią. Jeszcze dla szczeniaka, otwartego na nowe znajomości, spotkanie się z nieznanymi pobratymcami może być frajdą, ale przecież nie po to zabieramy go na wakacje, by biegał z innymi psiakami. Jak regulujemy kontakty zkidźmi? Niestety, bardzo często właściciele psów zachowują się jak rodzice małych dzieci - są zachwyceni swoim pupilem iprzekonani, że wszyscy muszą ten zachwyt podzielać. Nie pozwalamy, by nasz pies skakał na obcych, bo nie każdy lubi taką zabawę. Nie pozwalajmy psu biegać luzem po kempingu. Rozm. Dorota Abramowicz 14 rodzinny Wojciech Pszoniak mieszka w Paryżu, ale nadal czuje się przede wszystkim Polakiem Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16 17.06.2018 WOJCIECH PSZONIAK W1968 ukończył studia aktorskie w PWST w Krakowie. Występował na scenach Starego Teatru w Krakowie oraz Teatru Narodowego i Teatru Powszechnego w Warszawie. W latach 1974-1980 był wykładowcą w warszawskiej PWST. Występował także w kabarecie Pod Egidą. W latach 80. wyjechał na stałe do Paryża. Od tamtego czasu grywa w filmach i przedstawieniach zarówno francuskich, jak i w polskich. Największą sławę w Polsce przyniosła mu rola Moryca Welta w „Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy, a we Francji - Maksa w „Latach sandwiczach". Od prawie czterdziestu lat jest żonaty z Barbarą. „Istotą długiego związku jest dobry wybór. Liczy się dopasowanie. Trzeba też mieć świadomość, że nic nie jest dane na zawsze. My się doskonale rozumiemy i choć bardzo się od siebie różnimy, lubimy ze sobą być. Nie mamy dzieci, przez co jesteśmy bardziej nastawieni na siebie" - deklaruje w Onecie. Paweł Gzyi p.gzyl@gk.pl o jeden z tych aktorów, którzy nie rozmieniają się na drobne. Choć wszyscy pamiętamy jego wspaniałe role w kinie, to od początku kariery najważniejszy jest dla niego teatr, któremu do dziś pozostaje wiemy. - Nie zmęczyłem się pracą. Żeby tak było, trzeba dbać 0 swoje sprawy. Nie wyskakiwałem z lodówki, bo nie musiałem. Nie chciałem. Kiedy proponowano mi bardzo podobne do siebie role, rezygnowałem. A to dlatego, że pragnąłem być długo aktorem i nie tracić zainteresowania wobec mojej pracy. Gdybym szybko się zużył, w tym sam dla siebie, to co by pozostało? - pyta retorycznie w Onecie. *** Wychował się w inteligenckiej rodzinie, która przed wojną mieszkała we Lwowie. Ojciec był państwowym urzędnikiem i jak przystało na głowę domu, dbał o to, by jego synowie -młodszy Wojtek i starszy Antek - przejęli od niego najważniejsze wartości: uczciwość i odpowiedzialność. Z kolei matka zajmowała się domem - i to jej synowie zawdzięczają artystyczne zainteresowania. Zawsze dbała, aby na stole były świeże kwiaty, a na kredensie - piękne przedmioty ocalałe z wojny. - Jako najmłodszy z synów spędzałem z mamą dużo czasu, także w kuchni. Ona gotowała, a ja pod jej bacznym okiem ćwiczyłem grę na skrzypcach. Musiałem też próbować wszystkich potraw, doradzać, czego trzeba dodać. Nie znosiłem tego. Ale kiedy matka zachorowała 1 nie mogła sama gotować, ja pod jej dyktando przygotowywałem posiłki. I polubiłem to - przyznaje w Onecie. Tuż pod koniec wojny Pszoniakowie zostali przesiedleni ze Lwowa do Gliwic. ■ ■- Jego sąsiadką w Paryżu jest Carla Bruni, a w lokalnej knajpce spotyka Gerarda Depardieu. Z domu do teatru przemieszcza się na hulajnodze, lawirując między przechodniami na ulicy Ojcu nie było dane długo cieszyć się życiem w nowym miejscu. Zmarł, kiedy jego młodszy syn miał zaledwie trzynaście lat. Nic więc dziwnego, że Wojtkowi wydawało się, iż świat wali mu się na głowę. Tym bardziej że w tym samym czasie miał jeszcze inne problemy. - Do serii nieszczęść, która mnie wtedy spotkała, doszło jeszcze to, że nie przyjęto mnie do gimnazjum z po- wodu złej oceny ze sprawowania. Miałem powtarzać ostatnią klasę podstawówki. To było straszne poniżenie. Wpadłem w czarną dziurę. Poszedłem na tory, położyłem się i czekałem. Napięcie jak u Bergmana. Pociąg przeleciał po torze obok. Wstałem, otrzepałem się i postanowiłem żyć! - wyznaje w „Playboyu". *** Młody chłopak zdecydował szukać sensu życia w wojsku. Zaciągnął się do orkiestry wojskowej w Gliwicach, gdzie grał początkowo na werblu, a potem na klarnecie. Polska armia zadbała o dalsze losy swego dobosza - i niedługo potem Wojtek trafił do szkoły muzycznej w Bytomiu. Ponieważ na klarnecistów był wów czas urodzaj, musiał się uczyć grać na oboju. Szło mu całkiem nieźle, ale powoli zaczęło w nim dojrzewać powołanie do aktorstwa. Kiedy zwierzył się z tych marzeń swojemu profesorowi, usłyszał: „Prędzej się ożenisz niż to ci się uda". - Nie dostałem się za pierwszym razem do Warszawskiej Szkoły Teatralnej. Dowiedziałem się, że nie mogę przystąpić do drugiego etapu egzaminów, bo nie mam warunków zewnętrznych, wrażliwości i mam wady wymowy. Wtedy otworzyłem drzwi do sali i krzyknąłem w kierunku komisji: „Niech się wam, k...., nie wydaje, że nie będę aktorem" -śmieje się w „Playboyu". Ostatecznie jednak udało się - i młody chłopak trafił do krakowskiej PWST. Tutaj zdobywał swe aktorskie szlify - ale ponieważ postanowił traktować swój zawód jako powołanie, nie brał „chałtur". Z czegoś żyć jednak trzeba było, więc imał się różnych zajęć: strzyżenia psów lub noszenia uboju w rzeźni. Szkołę skończył jednak z opinią wielkiego talentu, stąd niemal od razu dostał etat w Starym Teatrze. Tam przeżył pierwsze swe aktorskie koszmary - zapomnienie tekstu podczas przedstawienia oraz spóźnienie się na spektakl. - Zrobiłem sobie popołudniową drzemkę i niestety budzik nie zadzwonił. Wszyscy byli przyzwyczajeni, że ja w teatrze jestem zawsze bardzo wcześnie, w związku z czym inspicjentka mnie nie sprawdzała. Spostrzegli się dopiero, gdy spektakl się zaczął. Telefon, potem sprint z ulicy Warszawskiej. Można powiedzieć, że prosto z łóżka wskoczyłem na scenę. Tego, co wtedy przeżyłem, nie życzę największemu wrogowi - opowiada w Onecie. *** Wielkie sukcesy przyszły, kiedy Wojtek zaczął współpracę z Andrzejem Wajdą. Zagrał najpierw w „Piłacie i innych", potem w „Weselu" i w końcu w „Ziemi obiecanej". Podobnie było w następnej dekadzie, kiedy stworzył wspaniałe kreacje w „Dantonie" i „Korczaku". - Wajda ma właśnie to coś, czego wielu artystom brakuje. Jak to ktoś kiedyś powiedział: „Robię filmy, żeby żyć, Wajda żyje, żeby robić filmy". To artysta z pasją młodego człowieka. Jego entuzjazm często przechodził na nas. Nie jest jednak typowym reżyserem, dającym techniczne czy warsztatowe wskazówki, dlatego wielu aktorów nie może z nim pracować. On jest malarzem duszy - tłumaczy w Onecie. Na początku lat 8o. Wojciech Pszoniak przeniósł się na stałe do Paryża. Mimo początkowych kłopotów z akcentem, został zaakceptowany przez tamtejsze środowisko teatralne i filmowe. Do grona jego znajomych należy sam Gerard Depardieu. W 2008 roku został nawet odznaczony Oficerskim Orderem Zasługi za swe osiągnięcie aktorskie nad Sekwaną. Mimo to nie sprzedał mieszkania w Warszawie - i często bywa oraz pracuje również nad Wisłą. - Paryż fascynuje nie tylko turystów, ale jest też miły do życia. Ja po kolei opuszczałem wszystkie miasta, jakie miałem. Począwszy od Lwowa, w którym się urodziłem. Potem Gliwice, Kraków, Warszawę. Dziś czuję się i jestem paryżaninem. Choć nawet przez chwilę nie przestałem być Polakiem - tłumaczy w „Twoim Stylu". ' '' Glos Dziennik Pomorza Sobota-niedziela, 16-17.06.2018 rodzinny felietony/recenzje 15 BABASWO£-DM> SWOJE PIĘKNA SOPHIA ZDOBYWA ŚWIAT. TO POCZĄTEK EKSPANSJI ROBOTÓW? AnnaCzerny-Marecka anna.mafecka@polskapress.pt Sophia jest piękna i inteligentna. Jeszcze widać, że jest huma-noidalnym robotem, bo twórcy nie przykryli wszystkich części, ale myślę, że kóka kosmetycznych poprawek wystarczy, by przypominała człowieka w stopniu doskonałym. Świat fetuje ją z entuzjazmem. Robot udziela wywiadów (nawet dowcipnych), dostał obywatelstwo Arabii Saudyjskiej (co wywołało dyskusję, czy może tam występować z odkrytą twarzą), a ostatnio - indeks Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. A ja się zastanawiam, jak to się skończy dla nas, czyli dla ludzkości. W Arabii Sophia ma więcej praw niż mieszkanki tego kraju. Nie tylko zresztą na tym przykładzie widać to, co mnie często zastanawia i niepokoi: mamy tendencję do odczłowieczania ludzi, a uczłowieczania rzeczy (i zwierząt). Sophia w niedalekiej przyszłości na pewno się „rozmnoży". Roboty huma-noidalne będą przecież przydatne w wielu pracach, i to się będzie ciągle rozwijać. Moim zdaniem tylko kwestią czasu jest powstanie ruchu walczącego o prawa robotów, na wzór praw ludzkich. Nie ulega też wątpliwości, jak sądzę, coraz większe uzależnianie się człowieka od maszyn. Dlatego ciekawa jestem, czy Sophia ma wbudowany kodeks postępowania robotów autorstwa Asimowa. Punkt najważniejszy brzmi: „Robot nie może skrzywdzić ludzkości lub poprzez zaniechanie działania doprowadzić do uszczerbku dla ludzkości". Zbigniew Marecki zbigniew.nwrecki@potskapress.p Spójrzcie w oczy Sop-hii. Wyziera z nich inteligencja. Co z tego, że sztuczna. Patrząc w te oczy, szybko zapomina się, że to maszyna, która może i ma wielki elektroniczny umysł, ale nie ma tzw. duszy, czyli uczuć, emocji, empatii. Bo te oczy świetnie pewne rzeczy (np. zaskoczenie) udają. Jak jednak prawdziwą duszę przełożyć do komputerowego mózgu? Na to jeszcze nikt nie wpadł. Prawdopodobnie Sophia i inne humanoidalne roboty zawsze będą emocjonalnie zimne. A jeżeli ktoś zaprogramuje je tak, żeby były zimnymi draniami? Tak czy siak, coraz więcej wizji z książek science fic-tion ma szansę wejść w życie. Na przykład te o armiach niepokonanych robotów mających zakodowany nakaz zabijania wrogów tego, kto zapłacił za ich produkcję i zaprogramowanie. Albo o inteligentnych domach (te już wszak istnieją), które podczas światowego buntu sztucznej inteligencji staną się śmiertelnymi pułapkami dla ich mieszkańców: lodówka robiąca zakupy zaserwuje nam truciznę, kominek wyrzuci z siebie snop ognia, a wszystkie drzwi i okna zatrzasną się na amen. Czy skoro roboty nie mają uczuć, to będą w stanie się zbuntować? - zapytacie. Nie wiem, co na to informatycy, ale moja humanistyczna wyobraźnia mówi mi, że tak - wykoncypują sobie po prostu, że jesteśmy szkodnikami dla planety (a jesteśmy, to fakt). I wybiją nas, żeby uratować Ziemię. Na kanale Nat Geo Wild Na tykającej bombie. „Olśniewająca Ameryka: tajemnicza Kaskadia" Góry Kaskadowe z 13 wulkanami to najbardziej „wybuchowe" pasmo górskie w Ameryce. Przyroda ma tu wielkie doświadczenie w odradzaniu się po erupcjach. Dzięki wodzie z topniejącego śniegu nasiona mogą przerodzić się w rośliny, a te stają się pokarmem dla zwierząt. Dietę wegetariańską stosuje żyjący tu suseł. Co roku przekopuje około tony gleby. Zawsze dba o to, by z jego tuneli było awaryjne wyjście. To może ocalić mu życie podczas erupcji wulkanu. Susły to pierwsze zwierzęta, które po wybuchu wracają w pokryte lawą i popiołem góry. I są one ostatnim, ważnym ogniwem, które pomaga przywrócić życie na spalone zbocza wulkanu. Dzięki nim ziemia jest spulchniona i gotowa na przyjęcie roślin. „Olśniewająca Ameryka: tajemnicza Kaskadia" - premiera 24 czerwca o godz. 18 na Nat Geo Wild. (mara) KS; Natalia magdalena wala Wiek XIX. Zahukaną Natalię, dwukrotnie porzuconą przez narzeczonych, bogaty ojciec chce wreszcie wydać za mąż. Podczas karnawały w Krakowie dziewczyna poznaje Szymona, który obiecał swemu ojcu, że się ożeni. Młodzi czują do siebie sympatię, może coś więcej, ale złe języki nie śpią. O Natalii zaczynają krążyć plotki, że para się magią, chcąc zaszkodzić jednemu z domowników. Dziewczyna będzie musiała zdecydować się wyjawić swoje sekrety, zanim wpadnie w wielkie tarapaty. Historia wciąga od pierwszej strony, bohaterka budzi ciepłe uczucia, tak samo jej zwierzaki, w przeciwieństwie do wielu innych, wyjątkowo wrednych postaci kobiecych. (mara) KONKURS ona*. mj Niechciani generałowie szymon nowak NIECHCIANI 'SSani generałowie generałowie. Sosa-bowski, Maczek, Bór-Komorow-skiiinni. Powojenne losy polskich ofice-rów"to książka o bohaterach i legendarnych dowódcach. Po wojnie nie mogli wrócić do Polski. Dawny sojusznik -Wielka Brytania przestała życzliwie traktować wojennych uchodźców w mundurach. Na londyńskiej paradzie zwycięstwa w 1946 roku, w której obok Anglików i Amerykanów maszerowali nawet sanitariusze z Fidżi i oddziały robocze z Seszeli, zabrakło Polaków. Przestali być potrzebni. Aby utrzymać rodziny, bohaterowie książki, kawalerowie orderu Virtuti, zostawali barmanami, tapicerami i nocnymi cieciami. Ciekawe nie tylko dla znawców historii, (mara) Zakon rozbitej soczewki brandon sanderson „Zakon rozbitej soczewki" to kolejna część serii „Alcatraz kontra Bibliotekarze". Nastoletni bohater, obdarzony szczególnym darem do psucia wszystkiego, musi uratować oblężone miasto. Jeśli Mokia upadnie, jej los mogą podzielić pozostałe Wolne Królestwa, a wtedy cały świat znalazłby się we władaniu złowrogich Bibliotekarzy. Choć jego jedyna broń to kilka par soczewek i zapas wybuchowych pluszowych misiów, Alcatraz podejmie wyzwanie. Jego wrogowie to monstrualne roboty, groźni Bibliotekarze i jego własna matka. Uwaga! Lektura grozi niekontrolowanymi wybuchami śmiechu. Inteligentne, zabawne, autor prowadzi różne gierki z czytelnikiem. (mara) Detektyw Melania Kura ewa martynkien Melania Kura mieszka w małej miejscowości Koniec Świata w gospodarstwie Jakuba. Od zawsze marzyła o tym, by zostać detektywem. Pewnego dnia podczas spaceru nad rzeką Smętką widzi, że kochające czystą wodę ryby Miętusy postanowiły się wyprowadzić. Czyżby woda była zatruta? Przeszukując brzeg rzeki, Melania odkrywa nielegalne wysypisko śmieci! Postanawia jak najszybciej znaleźć sprawcę. I tak oto zaczyna się trzymające w napięciu śledztwo, podczas którego Melania musi nie tylko wykazać się wrodzoną intuicją i odwagą, ale także dokonać wyboru, kiedy podejrzenie pada na Jakuba. Dla dzieci w wieku przedszkolnym, (mara) zdobądź książkę. wysyłając sms Dla naszych czytelników mamy po trzy egzemplarze książek: „Natalia" (wydawnictwo Czwarta Strona), „Niechciani generałowie" (Fronda), „Alcatraz kontra Bibliotekarze. Zakon rozbitej soczewki" (IUVI)) oraz „Detektyw Melania Kura" (Edipresse). Żeby je zdobyć, trzeba podać hasło (odpowiednio, jeden SMS to jedno hasło): NATALIA, GENERAŁ, ZAKON, KURA. Należy wysłać je SMS-em na nr 72355, w treści wpisując: gpks hasło. Koszt SMS-a to 2,46 zł z VAT. Czekamy do północy z poniedziałku na wtorek. ZNAJDZIECIE GO 0 KSIĄŻKACH OPOWIADAM TAKŻE W SWOIM WIDĘOBLOG IE GO NA WWW.GP24 W SEKCJI WIDEO - BLOG KSIĄŻKACH. ANNACZERNY-MARECKA .OGU ANKI CZYTANKI. ZAPRASZAM DO OGLĄDANIA Gdy twoje dziecko nie chce jechać na obóz Wszystko, co musisz wiedzieć o planowaniu czasu i wypoczynku dla twojego dziecka podczas nadchodzących wakacji Wychonmńe Bogna Skaml bogna.skaml@polskapress.pl Zastanawiasz się, go zrobić, aby twoje dziecko nie siedziało podczas wakacji w domu. Jak mu zorganizować wokiy czas? M oja Kaśka kategorycznie odmówiła wyjazdu na obóz -przyznała mi się moja przyjaciółka, matka 15-letniej Kaśki. - A ja już jej ten obóz zarezerwowałam - dodała rozżalona. - Ale jak argumentowała tę swoją niechęć do obozów? - zapytałam. - W ogóle nic nie mówiła, trzasnęła drzwiami - opowiadała mi przyjaciółka. - Koniecznie musisz się dowiedzieć, dlaczego Kaśka nie chce jechać na obóz -stwierdziłam. Powiedziałam, że to ważne, aby znać powód, bo taka niechęć może być sygnałem, że z Kaśką coś się dzieje. - A co się może dziać? -spytała zaniepokojona. - Na przykład, że się boi nawiązywać nowe znajomości, że w ogóle boi się ludzi - tłumaczyłam. - To w jej wieku jest trochę niepokojącym sygnałem. - Eeeee, chyba to u Kaśki nie występuję - uspokoiła się moja przyjaciółka i od razu opowiedziała, jak Kaśka postanowiła, że zostanie podczas wakacji wolontariuszką i zgłosiła się do domu dziecka oferując pomoc. - Przecież jak ktoś się boi ludzi, to sam nie wpadnie na taki pomysł, aby samemu zgłosić się do obcych i z nimi pracować. - No tak - przytaknęłam. -Ale na pewno jest jakiś inny powód - nie dałam za wygraną. - Np., że twoja Kaśka się zakochała i ten jej obiekt westchnień nie jedzie na żaden obóz - podpowiedziałam. - No dobrze, to ja się już zapytam tej mojej córki dlaczego ona woli dom od obozu -odparła mama Kaśki. -1 co ci powiedziała? - zapytałam parę dni później, gdy moja przyjaciółka zadzwoniła do mnie z propozycją abyśmy poszły do kina. - A że ten obóz to nic ciekawego i że ona ma już za sobą etap, aby całymi dniami siedzieć pod namiotem i bez sensu wypatrywać słońca - opowiedziała mama Kaśki. - Jest znudzona, chce działać. 16 rodzinny Glos Dziennik Pomorza Sobota niedziela, 16-17.06.2018 „Wreszcie przestaję udawać. Martwić się o ten cholerny odrost. 0 to, czy ktoś zobaczy, że nie mam 18 lat. I uzna, że jestem »stara«. Chrzanić to. Raz się żyje. Szczerość przede wszystkim" Karolina Korwin-Piotrowska, dziennikarka, na temat swoich włosów Krzyżówka panoramiczna duży ssak dawny żaalowiee ~v badane przez grafologa ~v ziół WI7 ątkiem szopa górnicza umowa ubezpieczeniowa mężczyzna w kilcie -> wieś nad jeziorem Bytyń-slcim traktor z Czech -v sus w bok -v atrakcja zona Boryny osiołkowi dano odmiana marchwi ustęp tekstu pora dnia obywatelska lub zasadnicza prof. Zbigniew od serca tuiys-tyczna w Kieleckiem i 1 ł 22 * i ł * 8 hazardowa gra w karty - 17 dywan jak kot 1 i r Beauforta - marka proszku do prania biiak licytatora 19 król Sparty Opania - 3 drobiazgi., manele - ł 24 występ bez towarzystwa - mowa środowiskowa klucz samolotów szlam na dnie stawu - silne pragnienie r pies myśliwski - i sztuczka magika - r 13 ł 23 bieżnikowana Renata dla p^y-. jaciół 12 dąbrowa lub knieja - epitet dla piłkarza - gwara miejska wszelkie wydawnictwa forma tajnego głosowania Juliusz Słowacki marka polskiego piwa surowiec mineralny drewniany but ł r~ gruby koc uderza do głowy -*• efektowna akcja koszykarza - ł \ odmiana bilarda andrus imituje wybuch granatu ł 1 i 4 ł Cameron Diaz drzewo spod znaku blagi - ł rozrywkowy - 11 metropolia Albanii utwór poetycki -*■ 31 rozgłos \ rzeka jak choroba - 25 mocna karta w grze 1 drobne ofiary pieniężne niski bawół z Celebesu spec od arzew tarlak r_ paryski kreator mody - ł kolonista -*• 1 1 bydgoska rzeka drapieżny kot Arciuch 1/100 dolara _► i stała posada 1 filmowe deseczki \ Pola, aktorka - 7 na zakupy składnik etyliny komedia z Pazurą turystyczna r środek cyklonu l anglosaski hektar - l herbata indyjska Diego Arman- do, piłkarz z Argentyny poziom dźwięku ł prawy dopływ wany samiec na czele watahy teren z kramami bronił reduty 16 suchy w stoczni - budynek straży 26 30 i - 2 14 i ł kłusak Welles, reżyser płynie przez Kościan ł 1 przebieg debaty i zimny stan w USA - płonął w średniowieczu irański złoty (anagram lira) - 6 świętość r 18 „pralka" prababki ł rasa królików -*• kaustyczna zawód Adama Nawałki waluta Korei Północnej - sło-mianka mury łamie skrzynki wyborcze arystokrata z Anglii ł dychawica ł i i wziątka brydżowa —► 1 z sekundnikiem odległość do przebycia dziki osioł azjatycki zakład z trakami 9 Yoko..., artystka - wybitny mówca pojawia się w nocy i 20 wzorzec jednostki miary imię (Teresa w anagramie) koń w łaty pojazd Cezara utwór Fryderyka Chopina - 1 1 l derki -* ł 29 środek czyszczący —*• ł 21 i składany w sądzie cząstka taśmy filmowej nabrzeże portowe ... Scully, „Z archiwum X" trójwymiarowy obraz warzywo na surówki ł pocisk jak owoc —*• grecki bóg wojny, ojciec Erosa popularne imię burka sławi Sopot - 1 ł - 10 ł wojskowa dyscyplina, karność pokład statku film Jamesa Camerona —► l klisza do wywołania TT" utrudnia jazdę po autostradzie - ł ... Pah-lawi. szach Iranu - 5 Carl Zeiss... 28 piwo jak spójnik - do opalania - 15 opera Webera -*• 1 karaluch U wydany przez sędziego - pierwszy bratobójca - 27 Marek, kompozytor - 12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 |15 16 17 18 19 20 | 21 22 23 1" : 15 |26 27 28 29 30 31 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 31 utworzą rozwiązanie — przysłowie. vzo3iw ao ?in vxaz^p ao noa r3izayva 3iNvżVińAzoa Litery z pól ponumerowanych od 1 do 31 utworzą rozwiązanie — przysłowie. vzo3iw ao ?in vxaz^p ao noa r3izayva 3iNvżVińAzoa