i 2,90 ZŁ W TYM 8%VAT NrlSSN 0137-9526 Nr indeksu348-570 9 770 1 37 95201 5 Zaczyna się rewitalizacja ulic w Słupsku-str. 3 Głos Poniedziałek 11 czerwca 2018 Już dziś 32 stronicowy dodatek ROSJA 2018 MUNDIAL DO SerwiSU urządzeń \ chłodniczych i klimatyzacyjnych I z podstawowymi umiejętnościami elektrycznymi zatrudnię od zaraz. Tel. kontaktowy: 512 401201 Władze Ustki ogłosiły przetarg na darmową komunikację wmieście STRONA 2 Po Chile m yfgt' - ° Litwa Krytykowana jest gra obronna reprezentacji. Będą zmiany w meczu z Litwą MAGAZYN SPORTOWY Nie żjje 57-latek. Zarzut zabójstwa usłyszał szwagier Policjanci badają przyczyny tragedii, do której doszło w piątek wieczorem w Strzyżynie (gm. Damnica) STRONA 4 FORTUNA IMINPUt. 202S Ulicami miasta mmmmmi mmmmmm xtwmmmm przeszli uczestnicy VIII Marszu W niedzielę o godzinie 13 w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbego została odprawiona msza święta. Biskup Krzysztof Zadarko podziękował tym, którzy walczyli o wolność Polski: - Chcemy im podziękować za bohaterstwo, za odwagę stawania wobec wroga. Zdolni do tego, aby przelać swoją krew, aby uratować Ojczyznę. Po eucharystii marsz wyruszył ulicami Słupska w kierunku skweru przy ul. Szarych Szeregów. Dla uczczenia 100. rocznicy odzyskania niepodległości uczestnicy złożyli kwiaty pod pomnikiem Powstańców Warszawskich. Podobne marsze odbyły się też w innych miastach kraju, (gh) Więcej str. 13. OPERATOR UNII PRODUKCYJNEJ r / > / netto - umowa o pracę AA tel. 500 129 533 rekrutacja@aerosol.pl A A 977013795201524 02 Druga strona Głos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Pogoda w regionie Dzisiaj 21°C n°c o Barometr 1007.00hPa Wiatr zach.37km/h Dzisiaj 18°C Dzisiaj 19°C Dzisiaj 23°C & Wiatr zachodni, słaby i umierkowany Grzegorz Hilaredti grzegor7.hilarecki@gp24.pl PRZEPRASZAJĄ ZA TO, ŻE W KOŃCU COŚ ROBIĄ komentarz Ze zdziwieniem przeczytałem informację na tablicy postawionej w czwartek na ul. Ogrodowej przez Zarząd Infrastruktury Miejskiej w Słupsku. „Przepraszamy za utrudnienia" brzmi jak żart. W zasadzie urzędnicy, ale nie-ko-niecznie ZIM, a władze miasta i to nie tylko tej kadencji, powinny przeprosić mieszkańców, że przez tyle lat tak zaniedbały chodniki i ulice w mieście. Ale nie za to, że w końcu będzie tak oczekiwany przez mieszkańców remont, po którym ulice teraz pełne dziur, płyt, z krzywymi chodnikami, albo i bez nich, bez wyznaczonych miejsc do parkowania, zamienią się w prawdziwą wizytówkę miasta. ZIM co najwyżej powinien być przewidujący i nie podawać na tablicy planowanego zakończenia prac. Choć w tej kadencji samorządu w mieście robiono wyjątkowo mało, to akurat terminowość robót i plany za każdym razem były przekraczane, tak że mieszkańcy nie mogli tego zrozumieć. Tak było z rembn-tem Wczasowej, tak było ze ścieżką rowerową na ulicy Bohaterów Westerplatte i jest z budową ulic Aluchny Emelianow i Szafranka. Ta ostatnia inwestycja to zaiste żart z mieszkańców. Miała być zakończona do końca grudnia ubiegłego roku, a... będzie nie wiadomo kiedy. Ale najważniejsze, że kiedyś się skończy. Remont okolic Długiej też. Oby jak najszybciej. ©® Policjanci wybili szybę w aucie, by ratować 2-latka Dzięki skutecznej reakcji funkcjonariusze uratowali dziecko i zapobiegli tragedii. Teraz mundurowi wyjaśniają okoliczności zdarzenia. W piątek przed godziną 10 do dyżurnego Komisariatu Policji w Rumi zadzwoniła kobieta, która na parkingu w pobliżu dworca PKP w Rumi zobaczyła malutkie dziecko zamknięte w rozgrzanym samochodzie. Natychmiast na miejsce pojechali policjanci. Ponieważ w pobliżu nie było użytkowników samochodu, funkcjonariusze wybili szybę i wydostali dziecko z rozgrzanego auta. Mundurowi wezwali karetkę, lekarze zaopiekowali się dzieckiem. Jego życiu nic nie zagraża. Policjanci dotarli już do rodziców dwulatka. Obecnie wyjaśniają wszelkie okoliczności pozostawienia chłopca w samochodzie. ©® (GH) Słupsk Drogi do niepodległości i wielokulturowe Pomorze W czwartek (14 czerwca) odbędzie się w Słupsku XIV Pomorskie Forum Edukacji Regionalnej. Tym razem pod hasłem „Wielokulturowe Pomorze. Co nas jednoczy? - drogi do niepodległości". Spotkanie rozpocznie się o godz. 9 w Sali Rycerskiej Zamku Książąt Pomorskich przy ul. Dominikańskiej 5-9. Organizatorami forum są Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Słupsku i Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, a współorganizatorami Akademia Pomorska w Słupsku oraz Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej w Słupsku. W trakcie Pomorskiego Forum Edukacji Regionalnej odbędą się m.in. performance w wykonaniu Jacka Szuby, koncerty małych i dużych zespołów śpiewaczych, wystąpienia naukowców dotyczące różnych aspektów dwudziestolecia międzywojennego. Szczegóły na stronie internetowej Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. ©® (MAŹ) .... .. Ustka ogłosiła przetarg na darmową komunikację , • LJ Miejski autobus w nadmorskim kurorcie pojedzie trasą z ulicy Wróblewskiego na pl. Dąbrowskiego. Na pętli przetną się trasy dwóch linii. Miasto chce zorganizować dwie linie, które pilotażowo będą działały 77 dni, od 1 lipca do połowy września Ustka Bogumiła Rzeczkowska bogumila.rzeakowska@gp24.pl W piątek na stronie miasta pojawiło się ogłoszenie o przetargu. W Ustce mają powstać dwie okrężne linie autobusowe. Z bezpłatnych usług będą mogli korzystać ustczanie i turyści, ale tylko ci. którzy zapłacili opłatę uzdrowiskową. Miasto chce zorganizować dwie linie, które pilotażowo będą działały 77 dni, od l lipca do połowy września. Trasę numer jeden ma obsługiwać bus, który zatrzyma się na przystankach: Kolorowa -Darłowska-Bohaterów Wes-terplatte-Dworcowa-Mary-narki Polskiej-pętla autobusowa przy ul. Portowej-ks. kard. Stefana Wyszyńskiego-Żeromskiego-Mickiewicza-Ko-pemika-pl. Dąbrowskiego (Ko-pemika-Kościuszki-Leśna lub Leśna)-Chopina-Mickiewicza-Żeromskiego-ks. kard. Stefana Wyszyńskiego-pętla autobusowa przy ul. Portowej-Marynarki Polskiej-Dworcowa-Bo-haterów Westerplatte- Darłow-ska-Kolorowa. Trasą nr 2 pojedzie autobus: Koszarowa-Darłowska-Dwor-cowa-Grunwaldzka-pl. Dąbro-wskiego-Wczasowa-pl. Dąbro-wskiego-Wróblewskiego-Słup-ska-Dunina-Grunwaldzka-Ja-giellońska-Wróblewskiego- pl. Dąbrowskiego-Grunwaldzka-Dworcowa-Darłowska-Kosza-rowa. Z informacji przetargowej wynika, że wskazane trasy są sugerowanymi dla zachowania płynności ruchu. Warunkiem jest zatrzymanie się autobusów obsługujących linię na wymienionych przystankach. Na każdej z tras autobusy mają kursować nie rzadziej niż co 60 minut w godzinach 6-20 w dni powszednie i soboty oraz w niedziele i święta. Rozkład jazdy obydwu linii ma umożliwić przesiadkę między autobusami dla pasażerów jadących ze wschodniej części miasta w kierunku Lędowa do przychodni lekarskiej oraz z ul. Wczasowej do Portu Zachodniego. Otwarcie ofert przetargowych nastąpi 18 czerwca. Pomysł wywołał różne reak-cje internautów. Ci, którzy wypowiadali się na naszej stronie intenetowej mieli też ciekawe propozycje. Np. „Po pierwsze w Ustce należy zrobić bezpłatne większe parkingi na wysokosci ul. Wczasowej oraz kilka po stronie zachodniej w niedużej odległości od plaży. A po drugie, uruchomić szynobus ze Słupska do Ustki z przystankiem po stronie zachodniej w okolicy kładki, gdzie turyści mieliby blisko do korzystania z dwóch plaż przechodząc przez kładkę pisał jeden z nich. ©® •na- W sobotę, 9 czerwca w Hali Sportowej Szkoły Podstawowej w Kobylnicy odbyła się XV Ogólnopolska Wakacjada Taneczna i Grand Prix Polski w tańcach Standardowych i Latynoamerykańskich ■n : Na Czytelników czekamy j w redakcji .Głosu Pomorza" i w Słupsku przy ; «i. Henryka Pobożnego 19 ; tel. 59 848 8100 Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl <& «*r KALENDARIUM 11 czerwca H34 Do Krakowa przywieziono zwłoki zmarłego 1 czerwca w Gródku koło Lwowa króla Polski Władysława II Jagiełły. 1905 Otwarto schronisko na Babiej Górze w Beskidach Zachodnich. 1942 W odwecie za próbę buntu i ucieczki z obozu Auschwitz--Birkenau w Bunkrze I zostało zamordowanych 300 Polaków pracujących w karnej kompanii. 1944 W ramach tzw. akcji odstraszającej przeprowadzonej przez oddziały leśne AK w Szołomyi koto Lwowa zostało zamordowanych od 9 do kilkudziesięciu Ukraińców i spalonych 55-60 gospodarstw. 1987 Papież Jan Paweł II odwiedził Szczecin i Gdynię. 2000 Na Rynku Głównym w Krakowie około2000trębaczy wykonało w południe Hejnał Mariacki, ustanawiając rekord Guinnessa. CYTATY Z TWITTERA AndrzejZdzitowiedd. dziernkarz Nowe podatki na promocję .ekologicznych" samochodzików, których ekologiczność polega na tym, że dodatkowe zanieczyszczenia pójdą z kominów elektrowni węglowych, a baterii do nich nie wolno produkować w Europie, bo powodują skażenie środowiska. Aleksandra Jakubowska Już od drugiego polityka .dobrej zmiany" (wysokiej rangi) słyszę, że jak Paniambasadorinspe USA przyjedzie do Polski, toją pozna i przekona się, że nie jesteśmy antysemitami. Nocóż, inna Pani ambasador jest już w Polsce 4 lata i... WALUTY Z 8.06.2018 USD EUR CHF GBP 3,6479 +) 4.2912 (+) 3,7136 (+) 4,8900 ) wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego (+) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego (-) , Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Wydarzenia 03 11,06.2018-31.10.2019 RewStalizujemy dla Ciebie ! n Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl JSiłł Słupsk W tym tygodniu mają rozpocząć się pierwsze większe roboty drogovre w ramach pro-jektu drugiego etapu rewitalizacji miasta. Prace zaczną się od ulicy Sygietyńskiego. później przeniosą się na ulice: Długą. Ogrodową. Połną iPłowiecką. Wykonanie nowej kanalizacji deszczowej, oświetlenia, budowa utwardzonej asfaltowej nawierzchni jezdni, wjazdów, chodników i miejsc postojowych to tylko część zadań przewidzianych w ramach rewitalizacji ul. Sygietyńskiego, która formalnie zaczyna się od dzisiaj. Mieszkańcy mogą się spodziewać utrudnień, zmian organizacji ruchu, przerw w dostawie wody i prądu. Zarząd Infrastruktury Miejskiej informuje, że w pierwszej kolejności wykonana ma zostać kanalizacja deszczowa. Wykonawca, czyli firma Krężel, która wygrała przetarg na przebudowę całego kwartału ul. Długiej, zaznacza z kolei, że dodatkowo swoje prace nad siecią mają prowadzić Wodociągi Słupsk. Miejska spółka dziś ma rozstrzygnąć, komu zleci to zdanie. Co więcej, równolegle postępować mają też remonty i ocieplenia kamienic. - Mamy bardzo wielu towarzyszy tej budowy - nie ukrywa Marcin Kwiatkowski z Krężela. - Musimy to wszystko skoordynować. Wykonać ostateczny harmonogram. Owszem, planujemy rozpocząć prace w tym tygodniu, ale nie wykluczamy, że terminy mogą ulec przesunięciu jeszcze o tydzień. - Musimy pogodzić naraz czterech różnych wykonawców, którzy w jednym czasie wchodzą na wspólny plac budowy - wylicza Jarosław Borecki, dyrektor Zarządu Infrastruktury Miejskiej. - To nie jest łatwe zadanie. Rewitalizacja tego rejonu miasta to gigantyczne przedsięwzięcie, które potrwa do jesieni przyszłego roku. Tylko branża drogowa obejmie kompleksową przebudowę ok. 1470 mb ciągów komunikacyjnych. Wymieniona zostanie cała instalacja podziemna. Na ul. Długiej ciągi komunikacyjne stanowić będą jedną płaszczyznę, nie będzie tam krawężników. Ulicę od chodnika odróżniać będą zastosowane materiały. Wszystkie przebudowane zyskają też energooszczędne oświetlenie LED oraz ławki i nasadzenia. Koszt prac to 8,1 min złotych. REWITALIZACJA ŻYCIE MA WRÓCIĆ NIE TYLKO NA DŁUGA W ramach środków unijnych obok rewitalizacji okolic ulicy Długiej zagospodarowane zostaną też Bulwary nad Słupią. Wyremontowane mają być również ulice: Mostnika, Armii Krajowej, Dominikańska, Kowalska i Szarych Szeregów. Renowacji poddane zostaną zabytkowe obiekty jak średniowieczna baszta obronna czy kamienica Otto Freundlicha przy ul. Tuwima. Z kolei przy ul. Lutosławskiego przebudowana zostanie wozownia na potrzeby Nowego Teatru. W budynku tym powstanie scena kameralna z widownią na 240 osób oraz pracownie warsztatowe Centrum Inicjatyw Społecznych i Artystycznych. Zaplanowano też odtworzenie zieleni i skwerów. Do remontu przewidziano 16 kamienic komunalnych i 45 budynków wspólnot. Koszt to aż 76,6 min zł. Wsparcie z UE to 42,5 min złotych. Nie będą to jedyne roboty. Na zapleczu podwórza ul. Długiej i ul. Ogrodowej prace modernizacyjne budynku, w którym funkcjonować będzie Placówka Wsparcia „Dom Sąsiedzki". Na dwóch kondygnacjach o łącznej powierzchni ok. 220 metrów kwadratowych znajdą się sale do zajęć indywidualnych, spotkań grupowych biuro, jadalnia z aneksem kuchennym i zaplecze sanitarne. W placówce pomoc uzyskają dzieci mające problemy z nauką oraz rodziny przeżywające trudności w pełnieniu ról wychowawczych. Ma też pełnić rolę zaplecza dla działań animacyjnych. Koszt tej inwestycji to blisko 5,3 min złotych. Przypomnijmy, że Słupskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego dostało pozwolenie na budowę dwóch nowych blokówiparkinguprzyul. Długiej i Płowieckiej. Być może już w sierpniu na placbudowy wejdzie wykonawca. W dwóch nowych blokach zostanie zbudowanych 49 mieszkań oraz jeden lokal użytkowy. Ponadto powstanie parking na 51 miejsc parkingowych. STBS przygotowuje się do przeprowadzenia przetargu, który ma wyłonić wykonawcę. Jeśli uda się to zrobić do końca sierpnia, to zgodnie z harmonogramem inwestycja powinna być gotowa do końca 2019 roku. ©© ■. Bardzo udane Kaziuki ukryte w słupskim Lasku Północnym Gigantyczne przedsięwzięcie odnowy ulic w tej części miasta rozpisano do jesieni przyszłego roku. Początek prac w tym tygodniu Rewitalizacja rozpoczęta. Prace już w tym tygodniu Stupsk Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@gp24.pl Choć całą sobotę i niedzielę grali i śpiewali, to do miasta nie docierały oddźwięki zabawy koło Leśnego Kota. V Kaziuki w Słupsku jednak bardzo się udały. Zadowoleni byli organizatorzy i uczestnicy dwudniowej imprezy. Kaziuki to odbywający się od czterystu lat jarmark odpustowy w Wilnie w dzień świętego Kazimierza (4 marca). Ludzie, którzy po 1945 roku opuścili Wilno i jego okolice, a następnie osiedli w Słupsku i wokół niego, pamięć o tym święcie zachowali przez cały okres PRL-u. Jak więc tylko pojawiła się możliwość stworzenia jego namiastki w Słupsku, Kaziuki przeniesiono nad Słupię. - Ponieważ w marcu u nas jest jeszcze zimno, dzień świętego Kazimierza obchodzimy w czerwcu. W tym roku pogoda nie sprawiła nam zawodu - mówi Marian Boratyński, prezes Towarzystwa Przyjaciół Wilna i Grodna, które już piąty raz zorganizowało Kaziuki nad Słupią. Tym razem pogoda rzeczywiście nie zawiodła. Było wręcz za gorąco. Imprezę otworzył wiceprezydent Marek Biernacki, a potem rozpoczął się Festiwal Pieśni Patriotycznej i Wojskowej. Na scenie uczestników Kaziuków powitali członkowie Wojskowego Zespołu Wokalnego „Wiarusy", który swój minikoncert rozpoczęli hymnem słupskich Kresowiaków „Wykarczowani". Później zagrała Ustecka Orkiestra Dęta pod batutą Zbigniewa Maciąga. W sumie o palmę pierwszeństwa i grand prix festiwalu walczyło 14 chórów i kapel. Jako ostatni wystąpi zespół taneczny Pląs, który w maju br. z powodzeniem koncertował we Włoszech. Ostatecznie jury w składzie Tadeusz Formela, Grażyna Kątnik i Ireneusz Borkowski przyznało I miejsce Zespołowi Pieśni i Tańca „Ziemia Lęborska". Jego członkowie wrócili do domu z pucharem i nagrodą w wysokości 1500 złotych. II nagrodę (puchar i 800 zł) wywalczył Zespół Wokalny Wis ze Słupska, a trzecia (puchar i 500 zł) przypadła zespołowi Babiniec z Rowów. Przyznano także dwa regulaminowe wyróżnienia, które otrzymali: Bierko wianki oraz Zespół Pieśni i Tańca „Pomorzacy". Dodatkowymi wyróżnieniami uhonorowano Ustecką Orkiestrę Dętą oraz zespół Pląs. Dodatkową atrakcją imprezy byli wileński poeta Aleksander Śnieżko, który recyto- Ponieważ w marcu u nas Jest jeszcze zimno* dzień Kazimierza obchodzimy w czerwcu Marian Boratyński wał swoje wiersze i chętnie dzielił się z zebranymi wiedzą o życiu w Wilnie i jego okolicach. Równie popularna była Agata Granicka - artystka ludowa z Wilna, która wcześniej z wielkimi sukcesami występowała na światowych wystawach we Włoszech i Niemczech. W Słupsku pokazała swoje wielkanocne palmy. Natomiast w niedzielę w tym samym miejscu odbył się kolejny Festiwal Krasnoludków Przedszkoli Ziemi Słupskiej . Wystąpiło 14 przedszkoli oraz gościnnie przedszkolaki z Kobylnicy i Włynkówka.. oiej O festiwalowych rozstrzygnięciach napiszemy osobno. Kaziuki zakończyły koncert Wiarusów oraz zabawa. ©® W sumie o palmę pierwszeństwa i grand prix festiwalu walczyło 14 chórów i kapel przepraszamy za utrudnienia ZtM --------.77?7J Przebudowa utic Długiej,Świętopełka, Płowieckiej,Ogrodowej, 04 Wydarzenia Głos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 W&Śk Jil .">»)' wiełorodzinr Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 8 czerwca 2018 r. odeszła nasza kochana Mama, Teściowa i Babcia Śtp Jadwiga Borys z d. Żywicka Pogrzeb odbędzie się 12.06.2018 r. na Starym Cmentarzu w Słupsku. Wystawienie o godz. 12.10, wyprowadzenie o godz. 12.40. Msza żałobna o godz. 8 w kościele pw. Świętej Rodziny. Pogrążona w smutku Rodzina Z głębokim żalem zawiadamiamy, że w wieku 81 lat odeszła nasza ukochana Mama, Siostra i Ciocia śtp Janina Hernik Ceremonia pogrzebowa rozpocznie się w dniu 12 czerwca 2018 r. o godz. 14.10 na Starym Cmentarzu. Msza żałobna odprawiona zostanie w dniu pogrzebu w kościele Mariackim o godz. 7.30. Pogrążona w smutku Rodzina DmEmmChmiettp Ekstremalny bieg dla twardzieli z przedłużoną trasą W sobotę odbyła się kolejna, III już edycja ekstremalnego biegu MUD MAX. Tak jak w roku ubiegłym uczestnicy mieli do pokonania trasę z Doliny Charlotty do Ustki. Miała liczyć około 14 kilometrów, ale organizatorzy przygotowali niespodziankę dla wielu uczestników, wydłużając trasę do... 21 kilometrów. Na trasie biegu nie zabrakło ekstremalnie trudnych przeszkód do pokonania - zarówno naturalnych jak i sztucznych wykonanych przez organizatorów. Mimo słonecznej pogody, wynaleźli oni pełne wody i błota rowy, w których uczestnicy zapadali się nawet po pachy. Ale jak podkreślali na mecie - wyjątkowo zmęczeni, bowiem pokonanie takiej trasy zajmowało około czterech godzin. Na wielu fragmentach było tak ekstremalnie, że nie dało się biec, a trzeba było człapać. Kolejna zabawa jesienią. ©® (GH) Prokuratura postawiała zarzut zabójstwa 63-latkowi. Przyznał się Aresztowany za podanie dopalaczy dwójce nastolatków Na trzy miesiące do aresztu trafił 27-latek, który podał dopalacze dwojgu nastolatków z Sianowa. Przypomnijmy, mężczyzna podał 14-latce i 17-latkowi dopalacze. Oboje stracili przytomność. Zostali odwiezieni do szpitala, natomiast 27-latek został zatrzymany w pościgu przez policję. Usłyszał zarzut narażenia nastolatków na utratę zdrowia i życia, a także udzielania substancji odurzających. Grozi mu do 10 lat więzienia. Stan nastolatków jest stabilny. Przypomnijmy, do zdarzenia doszło w Sianowie przed godziną 19, w parku. Według wstępnych informacji policji, młody mężczyzna podał14-latce i 17-latkowi substancje działające, jak dopalacze. Oboje stracili niemal od razu przytomność. Mężczyzna uciekł. Świadkowie wezwali pogotowie oraz policję. 14-latka oraz 17-latka zostali zabrani do szpitala, ich życiu nic nie zagraża, a stan jest stabilny. MARZENA SU1RYK©® Hidynku cztery wsuwy nx|numi W niedzielę nad ranem wybuchł pożar w budynku przy ul. Gdańskiej w Lęborku. Ewakuowano szesnaście osób. Do szpitala trafiły cztery osoby. Budynek nie nadaje się do użytku. -Zgloszenieotrzymaliśmyogodz. 3.49 wnocy-informuje oficer dy-żumySKKWwGdańsku. - Na miej scu pracowało 9 zastępów straży pożarnej. - PalHosię mieszkanie na trzeciej kondygnacji budynku Leba Pierwszy ślub w stolicy ślubów W sobotę 9 czerwca w Łebie od-byłsię pierwszy ślub w ramach projektu „LasŁebas - Pomorska Stolica Ślubów". Para Młoda - pani Kamila Dąbrowska i pan Patryk Bianga - ślubowała przed burmistrzem Łeby Andrzejem Strzechlińskim. Para Młoda ślubowała przed burmistrzem Łeby, a wśród zaproszonych gości tył burmistrz Lęborka Witold Namyślak z małżonką. ©® MARCIN KAPELA Stmmo Śmiertelny wypadek na brukowanej drodze Na polnej drodze pomiędzy Rzyszczewem a Rzyszczewkiem (gmina Sławno) doszło w sobotę do dachowania samochodu osobowego. W wyniku wypadku zginęła jedna osoba. ©0 WOJCIECH KULIG flmi tjatirr Oddział ratunkowy po modernizacji Od dziś pierwsi pacjenci trafią na zmodernizowany oddział ratunkowy. Czekają na nich nowe, przestronne, klimatyzowane sale. Jednocześnie zamknięta zostanie stara część SOR, gdzie rozpocznie się kolejny etap remontu. Cały Szpitalny Oddział Ratunkowy ma być oddany we wrześniu br. Koszt modernizacji to ok. 5,5 min zł, z czego prawie 3,5 miliona to środki unijne. Wraz ze zmodernizowanym oddziałem, jako pierwszy w Polsce, wdrożony zostanie w Chojnicach certyfikowany system Triage, mający na celu wyłapanie pacjentów w bezpośrednim zagrożeniu życia, aby zostali zaopatrzeni przez lekarza natychmiast. Pracownicy szpitala przechodzą właśnie szkolenie w Gdańsku.©® (STEF) Alek Radomski aleksander.radomski@gp24.pl Policjanci z Główczyc i Słupska badają przyczyny tragedii, do której doszło w piątek wieczorem w Strzyżynie (gm. Damnica). Nie żyje 57-letni mężczyzna. Do zabójstwa przyznał się 63-letni szwagier ofiary. Prokuratura postawiła mu już zarzut zabójstwa. - Otrzymaliśmy informację, że w jednym z domów wtej miejscowości doszło do awantury -informował komisarz Robert Czerwiński, rzecznik Komendy Miejskiej Policji w Słupsku. - Po dotarciu na miejsce okazało się, że nie żyje 57-letni mężczyzna. 63-letni właściciel domu został zatrzymany do wyjaśnienia okoliczności tej śmierci. Policja w weekend bardzo zdawkowo wypowiadała się na temat zdarzenia. Informując jedynie, że mężczyzna zginął i widoczne były rany na ciele. Doszło do ciężkiego uszkodzenia ciała, oraz że trwają intensywne policyjne czynności. Również, że na miejscu, pod nadzorem prokuratury pracują technicy i śledczy. Oficjalnie nie było wiadomo, jakie konkretnie miały być okoliczności śmierci 57-latka. - Sprawca został zatrzymany i przesłuchany wczoraj. Przyznał się, złożył wyjaśnienia. Postawiliśmy mu już zarzut - poinformował nas wczoraj wieczorem Paweł Wnuk, rzecznik Prokuratury Okręgowej. Wczoraj była przeprowadzana sekcja zwłok, która wykaże, co było przyczyną zgonu. Sekcja oprócz bezpośrednich przyczyn śmierci ma pomóc też w wykazaniu, jakim narzędziem zadano obrażenia 57-latkowi. Prawdopodobnie był to nóż. Wyjaśnienia 63-letniego szwagra ofiary wymagają dalszej pracy śledczych. W swoich wyjaśnieniach mężczyzna próbował, zdanem prokuratury, umniejszyć swoją odpowiedzialność. Stąd wyjaśnianie sprawy trwa. ©® W sobotę na miejscu tragedii, pod nadzorem prokuratury, pracowali intensywnie technicy i śledczy wielorodzinnego - informuje dowodzący akcją kpt. Daniel Żółtowski z Powiatowej Straży Pożarnej w Lęborku.-Ogień wydobywał się przez okno mieszkania i i rozprze-strzeniłsię na poddasze. Było duże zagrożenie, że rozprzestrzeni się dalej. ©® MARCIN KAPELA :;:s- v Słmpsk Piraci zakotwiczyli w miejskiej bibliotece „Ahoj przygodo! Pod piracką banderą" pod takim hasłem odbyła się w weekend Noc Muzeów w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Słupsku przy ul. Grodzkiej. Nie zabrakło pokazów walki wojów, wspólnego poszukiwania skarbów, koncertów, przeróżnych gier i zajęć plastycznych. Bez wątpienia biblioteka żyła w sobotnią noc, a imprezę trzeba zaliczyć do udanych. Kto nie był, nie wczuł się w pirackie klimaty, tego za burtę. ©® (OLO) Słufrsk Pobiegli dla podopiecznych Nadziei Charytatywny, bieg na rzecz fundacji Nadzieja, odbył się w sobotę. Uczestnicy wystartowali ze stadionu 650-lecia przy ul. Madalińskiego. Pięciokilometrowa trasa biegła przez ścieżki Lasku Północnego. Imprezie towarzyszyły zabawy i zmagania dla niepełnosprawnych dzieci, a samo wydarzenie miało charakter piknikowy. Na koniec całe wydarzenie uświetni Holi Festiwal -czyli rzucanie przez uczestników kolorowego pyłu. ©® (OLO) REKLAMA Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 ReMama 05 008395114 17 czerwca CODZ. 16.00 przy GCKiP Piłkarskie animacje z gwiazdami projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości Kobylnica na Mundialu Kibicujemy Naszej Reprezentacji GMINNE CENTRUM KULTURY 1 PROMOCJI W KOBYLNICY www.kobylmc3.pl ©GminaKobylnica YouTube <ą Gmina Kobylnica 06 Polska i świat Głos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Wszyscy patrzą na Singapur TRUMP- KIM CHI NASI LEMAK Aleksandra Gersz aleksandra.gersz@polskapress.pi Singapur Stał pod znakiem zapytania, jednak wszystko wskazuje na to, że szczyt z udziałem prezydenta USA Donalda Trumpa i przywódcy Korei Północnej Kim Dzong Una stanie się faktem. Obaj politycy są już w Singapurze, gdzie będą rozma-wiać w cztery oczy po raz pierwszy. Trump przyjechał do Azji prosto z Kanady, gdzie starł się w sprawie ceł handlowych z liderami państw G7. Prezydencki Air Force One z Donaldem Trumpem, a także sekretarzem stanu Mikiem Pompeo, doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego Johnem Boltonem, szefem kancelarii prezydenta Johnem Kelłym i rzeczniczką prasową Białego Domu Sarah San-ders wylądował na lotnisku w bazie wojskowej Paya Lebar w Singapurze w niedzielę o godzinie 20.30 (14.30 w Polsce). Kilka godzin wcześniej, około 15 (9 czasu polskiego), płyty międzynarodowego lotniska Changi w Singapurze dotknął Boeing747Air China z północnokoreańską delegacją na pokładzie, w tym liderem reżimu Kim Dzong Unem. To właśnie samolotem pożyczonym od prezydenta Chin Xi Jinpinga przywódca Korei Północnej udał się w swoją trzecią zagraniczną Ktmcfti is our nalionat pndet tfs defcnttety smce up thc atobat sale of U.S. bcct \ Amaztnź! They use U.S Dry Aaed Beef Leł's make HARMONY i2r€3t a23tn! 3 Z To intensywne dni dla Donalda Trumpa. Najpierw prowadził on spory z liderami państw G7 w sprawie ceł handlowych, teraz czekają go rozmowy z Kim Dzong Unem, które też łatwe nie będą podróż od objęcia władzy w 2011 r. (wcześniej był w Chinach i Korei Południowej). Jak podaje Agencja Reutera, obaj politycy zostali powitani w Singapurze ze wszelkimi honorami. „Powitaliśmy przywódcę Kim Dzong Una, który właśnie przybył do Singapuru", napisał na Twitterze szef singapurskiego MSZ Vivian Balakrishnan i zamieścił zdjęcie z powitania dyktatora nalotnisku. Kim spotkał się również z premierem tego azjatyckiego miasta-państwa Lee Hsien Loongiem, z którym prawdopodobnie w poniedziałek - dzień przed zaplanowanym spotkaniem z liderem Korei Północnej - rozmawiał będzie również Donald Trump. Wiadomo również, że Kim Dzong Un po przylocie w niedzielę zwiedzał Singapur i poruszał się maybachem, wzdłuż któregobiegli jego ochroniarze. Owiane tajemnicąjest jed- nakmiejsce jegopobytu. BBC stawia jednak na St Regis Hotel, pod którym korespondent stacji zauważył północnokoreańskich kamerzystów. Wiadomo jednak, że prezydent Stanów Zjednoczonych zatrzymał się w hotelu Shangri-La na wyspie Sentosa wpołudniowej części Singapuru. Ważnym wtorkowym szczytem na wyspie Sentosa żyje cały Singapur, w którym wprowadzono specjalne środki bezpie- USA- KOREA PIN. BURZLIWE ROACJE DWÓCH LIDERÓW „Mamy tylko jedną szansę", powiedział przed spotkaniem z Kimem Trump. Od objęcia przez prezydenta USA władzy w 2017 r. relacje z Koreą Północną były napięte. Wszystko z powodu przeprowadzanych przez reżim prób balistycznych i nuklearnych, które zagrażały również terytorium amerykańskiemu. Donald Trump groził, że odpowie „ogniem i furią", nazwał też Kima „małym rakietowym człowieczkiem". Ten w odpowiedzi stwierdził, że prezydent USA jest „zniedołężniałym starcem" i jest „obłąkany". Korea Płn. zmieniła jednak retorykę na początku 2018 r., a Kim zaprosił Trumpa na spotkanie. Amerykanin nieoczekiwanie wyraził zgodę. czeństwa, takie jak szczegółowe kontrole osobiste, zakaz używania dronów czy ograniczenia w ruchu lotniczym. Na Sentosę skierowane będą również oczy całego świata. To bowiem historyczny moment - nigdy wcześniej żaden prezydent USA nie spotkał się z przywódcą Korei Północnej. Do końca spotkanie stało także pod znakiem zapytania z powodu dyplomatycznych spięć - prezydent USA odwołał nawet szczyt, zmienił jednak potem zdanie. Trump i Kim, którzy przez ostatnich 18 miesięcy mieli burzliwe relacje i grozili sobie wojną, mają prawdopodobnie głównie rozmawiać o denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego. Nie wiadomo jednak, czego Kim, który przeprowadzał w ubiegłym roku regularne próby nuklearne, będzie żądał w zamian. Jak podkreślił wcześniej prezydent USA, nie spodziewa się on natychmiastowych efektów. Zaznaczył, że będzie to długi proces. BBC spekuluje również, że być może w Singapurze podpisane zostanie zawarcie pokoju między Koreą Północną i Koreą Południową. Donald Trump przyleciał do Singapuru prosto z Kanady, gdzie wziął udział w pierwszym dniu szczytu G7. Atmosfera była napięta, amerykański prezydent nie zmienił jednak zdania w sprawie nałożonych 1 czerwca ceł na importowane do USA stal i aluminium z Unii Europejskiej, Kanady i Meksyku, mimo presji ze strony prezydenta Francji Em-manuela Macrona, kanclerz Niemiec Angeli Merkel czy szefa Komisji Europejskiej Jeana-Claude'a Junckera. Ten ostatni zaproponował nawet na zakończenie, że przyleci do Waszyngtonu, aby „zbudować most nad tą dzielącą wszystkich narracją". Jednak - jak zauważa AFP - atmosfera mimo podziałów była spokojna. - Idziemy razem do przodu. Żyjemy w trudnych czasach, które nieustannie wymagają dialogu - powiedział Macron. ©® Całkiem inne światy Wanssmm Weekend upłynął pod znakiem wojny światopoglądowej. Wsobotę swoje zdanie na temat odmienności i toleranqi wyrazi! uczestnicy Parady Rów-nośdadzień później tradycyjnych wartości bronB ludzie idący wmarszu organizacji pro-fife. Osoby, które bronią tradycyjnych wartości rodzinnych i chrześcijańskich, przeszły w Marszu dla Życia i Rodziny. W akcji wzięło udział ponad 60 miast. Marsz miał wyrazić m.in. „oczekiwanie wobec władz budowaniaprzysz-łości Polski na szacunku dla życia ludzkiego w każdej fazie jego rozwoju oraz dla małżeństwa kobiety i mężczyzny". Podczas pochodu dominowały biało-czerwone flagi i transparenty z takimi hasłami jak: „Małżeństwo tylko między kobietą a mężczyzną", „Tak dla Ży- cia", „Stop Gender". W marszu wziął udział kandydat na prezydenta miasta z ramienia PiS Patryk Jaki. - Dzisiaj ulice polskich miast należą do tych, którym zależy na ochronie i pomyślnym rozwoju rodzin zbudowanych na małżeństwie kobiety i mężczyzny, chcących z miłością przyjmować i wychowywać swoje dzieci - mówił prezes Centrum Życia i Rodziny Paweł Kwaśniak. Jak dodał, uczestnicy marszu oczekują od władz jak najszybszego uchwalenia prawa chroniącego dzieci nienarodzone i ochrony rodzin przed „demoralizacją i deprawa-cją".W tym kontekście wymienił pornografię oraz „promowanie homoseksualizmu i innych niemoralnych zachowań". Dzień wcześniej w warszawskiej Paradzie Równości swoje poglądy wyraziły środowiskales-bijek, gejów, osóbbiseksualnych i transpłciowych oraz osoby, które je wpierają. Nie zabrakło kolorowych strojów, tęczowych flag, auczestnikom towarzyszyła taneczna muzyka. Na transparentach widniały hasła: „Chcemy Polski bez homofobii", „Jeszcze będzie przepięknie, jeszcze będzie tęczowo". Nie zabrakło polityków. Dostrzec można było Pawła Rabieja zNowoczesnęj,jegopartyjnąko-leżankę Katarzynę Lubnauer, posłów PO: Rafała Trzaskowskiego - kandydata na prezydenta stolicy - i Michała Szczerbę, a także Adriana Zandberga z partii Razem. Osoby LGBT wsparłyteż SLDiZieloni. - Jestem tutaj dlatego, że uważam, iż miłość nie powinna przypisywać sobie żadnej płci. Trzeba wierzyć w miłość. Ja w nią wierzę - mówiła jedna z uczestniczek. -Polska jest ciągle jeszcze trochę zacofana, ale widzę coraz więk-szątolerancję. ©® etalert.pl v Trzymaj rękę na pulsie budżetu obywatelskiego. Zgłaszaj, głosuj i kontroluj. wmuwm * £ tk ok To Ty decydujesz! Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Artykuł reklamowy 07 ii y preparat A UDRAZNIA ZYtY W 21 Ml SBCE IM DZWM W UUm WIEKU PRZEŁOM W ZWALCZANIU NIEDOKRWIENNOŚCI Odbierz Ravestin ZA DARMO i wzmocnij swoje serce, jak 16 700 osób Nowy preparat może poprawiać pracę serca i łagodzić objawy niedokrwienności, a w efekcie może obniżać ryzyko zawału, udaru, czy niedotlenienia nawet o 60%. Jego skuteczność potwierdza już niemal 17 tys. osób, które z pomocą bezpłatnej kuracji w kilka tygodni poprawiły stan żył i tętnic, wzmocniły układ krwionośny i poprawiły wyniki swoich badań, uwalniając się od uporczywych zadyszek, drętwienia nóg i groźnych zatorów żylnych. Każdy wie, jak poważne skutki niesie za sobą niedokrwienność. Gdy Twoje serce staje się obciążone, możesz odczuwać nieprzyjemny ucisk w klatce piersiowej, duszności, utratę życiowej energii, trudności z koncentracją, może pojawiać się dyskomfort, drętwienie i ból nóg nawet po krótkim spacerze. Pani Basia jest jedną z tysięcy osób, które przyznają, że niedokrwienność rozwija się „po cichu", dlatego z zażegnaniem zagrożenia nie wolno zwlekać ani chwili. Zwłaszcza, że innowacyjna kuracja pomaga wyeliminować uciążliwe dolegliwości już w ciągu pierwszych kilku dni. aż będzie za późno Specjaliści przyznają, że im wcześniej dostarczymy organizmowi niezbędnego wsparcia w zwalczaniu niedokrwienności, tym większa szansa na pełną regenerację układu krwionośnego, a co za tym idzie - zmniejszenie ryzyka zawału serca i innych groźnych powikłań związanych z nieprawidłowym przepływem krwi. PODWOJNA PODPORA DLA TWOJEGO SERCA Rąyestin może pomóc: 0 Rozszerzyć światło naczyń krwionośnych nawet o 80% 0 Zmniejszyć cholesterol i usunąć zalegające skrzepy wnukach. siły dla tych, których kochasz Ekspert ds. kardiologii i chorób wieńcowych *> „Zwężone naczynia krwionośne stanowią olbrzymie ryzyko niedotlenienia mięśnia sercowego, a to z kolei grozi udarem, zawałem, a w przypadku kończyn -nawet amputacją. Ravestin może pomóc zmniejszyć grubość blaszki miażdżycowej i udrożnić tętnice już w kilkanaście dni po rozpoczęciu kuracji, sprawiając że krew może znów bez przeszkód dotleniać wszystkie narządy". e POMOC ZREDUKOWAĆ POZIOM CHOLESTEROLU r, OBNIŻYĆ CIŚNIENIE I PRZYWRÓCIĆ PRAWIDŁOWE KRĄŻENIE Na 5. piętro wchodzę bez zadyszki! Duszności i trudności z oddychaniem od kilku miesięcy bardzo uprzykrzały mi życie. Gdy stwierdzono u mnie znaczne zwężenie żył i stan przedzawałowy, przestraszyłem się nie na żarty. Całe szczęście, nie było jeszcze za późno. Odpowiednie leczenie i wsparcie Ravestinu pomogło mi obniżyć cholesterol, odetkać zapchane tętnice i unormować wyniki badań. Dziś czuję się świetnie i bez żadnej zadyszki gram z 7-lemim synem w piłkę. Polecam! Jan z 43 |ata Kraków Nowy preparat może być prawdziwą rewolucją w nieinwazyjnym zwalczaniu objawów niedokrwienności. Substancje aktywne zawarte w każdej kapsułce pomagają bowiem kruszyć blaszkę miażdżycową i rozbijać złogi cholesterolowe, które zgromadziły się w ścianach naczyń krwionośnych, a do tego korzystnie wpływają na regenerację mikrouszkodzeń delikatnych struktur żył i tętnic. Usprawniony przepływ krwi pozwala odciążyć serce i sprawia, że transportowany z nią tlen zostaje bez trudu dostarczony do każdej komórki organizmu. Efekty kuracji kumulują się z każdym dniem, dlatego poprawę stanu zdrowia i samopoczucia można zaobserwować już po 2-3 tygodniach. 5 EKSTRA KORZYŚCI Oryginalna formuła Ravestin może: ©ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZAWAŁU I UDARU NIEDOKRWIENNEGO ODETKAĆ ŻYŁY I TĘTNICE, ROZSZE-^ RZAJĄC ICH ŚWIATŁO NAWET 080% 3 USUNĄĆ ZATORY ŻYLNEI OBRZĘKI NÓG Dzięki Ravestinowi czuję się znacznie lepiej 0 konsekwencjach niedokrwienności dowiedziałam się, gdy żyły 1 tętnice były zatkane już w połowie... Groziło mi wszczepienie by-passów - na szczęście w porę dowiedziałam się o Ravestinie! Ten środek pomógł mi odetkać zatkane żyły w kilka tygodni. Po kuracji zadyszki nie męczą już tak często, nie odczuwam dyskomfortu w klatce piersiowej i mam znacznie więcej energii! Dziękuję za Ravestin. Barbara W., 59 lat, Jasło Już nie obawiam się amputacji Ravestin pomógł mi przywrócić prawidłowe krążenie w nogach -po miesiącu kuracji skończyły się ciągłe bóle łydek i nieprzyjemne drętwienie, a badania wykazały, że skrzepy uległy rozbiciu. Znów mogę spacerować bez obaw, wróciłam nawet do prac w ogródku, a Ravestin stosuję do tej pory - profilaktycznie. Zofia J., 68 lat, Olsztyn Poza odetkaniem zapchanych żył, regularne stosowanie nowego preparatu może także pomóc zapobiec narastaniu blaszki miażdżycowej w tętnicach wieńcowych. To dlatego aż 9/10 osób stosujących kurację może zaobserwować rzadsze występowanie duszności, złagodzenie dyskomfortu i ucisku w klatce piersiowej, ustąpienie drętwienia nóg i poprawę ogólnej kondycji organizmu już w ciągu pierwszych 14 ciii. Większość osób z pomocą Ravestinu pozbywa się aż 84% zalegających skrzepów, obniża cholesterol, odzyskuje czucie w nogach, może pozwolić sobie na większy wysiłek bez uczucia zmęczenia i duszności, a co najważniejsze - zmniejsza niemal do zera ryzyko wystąpienia zatoru żylnego. Skorzystaj z BEZPŁATNEJ kuracji Z programu refundującego skorzystało już prawie 17 tys. osób. Jeśli masz skończone 30 lat i posiadasz obywatelstwo polskie, przysługuje Ci 100% refundacji na preparat Ravestin. Nie zwlekaj -szkoda życia na chorobę! LIMITOWANA LICZBA OPAKOWAŃ REFUNDOWANYCH! Refundacja 100% dla pierwszych 250 osób! By otrzymać preparat o wartości 317 zł, zadzwoń: ; fi M18 544 00 86 pon. - pt. 08:00 - 20:00, sob. - nd. 09:00 - 20:00 Zwykłe połączenie lokalne bez dodatkowych opłat. Oferta ważna do25.06.2018 Liczba bezpłatnych opakowań jest ograniczona! Ravestin 0 5*?Q,-TiG kuptefaeotikeiy * Darmowy produkt do odebrania przy zamówieniu pełnej kuracji. 08 Głos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Alimenty (cz. 1) Od jednego z rodziców lub dziadków Abnenty na dziecko musi płacić rodzic, który choć nie mieszka już ze swym synem czy córką, powinien ponosić część kasztów ich utrzymania. Mogąje płacić też dziadkowie wnukom, jeśi rodzice nie są wstanie ich utvzymać.aztego powodu il ag ii i milujiiImi ■■■ ■ i. i fcf ■ si, oziea mogtyDy znaiezc się w niedostatku. 0 wysokości przyznawanych przez sąd alimentów decydują zwykle uzasadnione potrzeby osoby, która maje dostawać oraz możliwości finansowe i majątkowe zobowiązanego do ich płacenia. Wnosimy pozew o alimenty Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci powstaje z chwilą urodzenia się dziecka 1 wygasa, gdy ono się usamodzielni - zacznie pracować lub zawrze małżeństwo i przejdzie na utrzymanie małżonka. Gdy jeden z rodziców nie chce łożyć na utrzymanie syna lub córki, drugi powinien wnieść pozew do sądu rejonowego -właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub pozwanego. Jeśli pozwany, czyli rodzic wobec którego wnosimy pozew mieszka w innej miejscowości, lepiej wybrać pierwszą z możliwości. W pozwie należy prawidłowo wskazać strony. Pozwanym będzie rodzic, który nie łoży na utrzymanie dziecka. Powodem - jeśli dziecko nie skończyło 18 lat, będzie w jego imieniu rodzic-opiekun, który podpisuje pozew. Jeżeli dziecko skończyło 18 lat, powinno podpisać pozew samodzielnie. Oprócz oznaczenia stron należy pamiętać o ich adresach zamieszkania oraz o numerze PESEL dziecka. Podanie numeru PESEL pozwanego nie jest obowiązkowe. Zgodnie z przepisami, pozew o alimenty powinien zawierać także tzw. wartość przedmiotu sporu, czyli kwotę, która ma zostać zasądzona dla dziecka. Wyliczamy ją, mnożąc wartość żądanych alimentów przez 12 miesięcy, np. 600 złxl2 =7200 zł. W pozwie powinny się znaleźć informacje o stanie majątkowym i zarobkowym pozwanego rodzica oraz tego, który pozew wnosi Tendrugimusi wuzasad-nieniu pozwu wyliczyć średnie Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci powstaje z chwilą urodzenia się dziecka miesięczne koszty utrzymania dziecka i wszelkie wydatki, jakie na nie ponosi. Do pozwu warto dołączyć wszelkie zaświadczenia, na przykład lekarskie, jeśli dziecko wymaga stałej opieki specjalistów oraz zaświadczenia o zarobkach, wyciągi z rachunków, faktury i paragony. Jeśli rodzic wnoszący pozew nie pracuje, a zajmuje się małoletnim lub niepełnosprawnym dzieckiem, powinien to również zaznaczyć. Na tej podstawie sąd może koszt utrzymania dziecka rozdzielić nie po połowie, ale z korzyścią dla rodzica opiekującego się dzieckiem. Ważne! By ubiegać się o alimenty na rzecz dziecka, nie trzeba mieć orzeczonego rozwodu. W tego typu rozprawach nie ponosimy też żadnych kosztów sądowych. Z pomocą komornika Wysokość zobowiązania alimentacyjnego określa sąd w wyroku. Mimo że przysługuje od niego odwołanie, jest on natychmiast wykonalny. Jeśli więc wiemy, że drugi rodzic -zobowiązany do płacenia alimentów - nie będzie ich dobrowolnie płacił, taki wyrok (z klauzulą wykonalności) możemy od razu złożyć u komornika wraz z wnioskiem o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji. Do ściągania alimentów upoważniony jest komornik działający w miejscu zamieszkania uprawnionego do tego świadczenia, ale możemy też wybrać dowolnego komornika. Komornik pobiera opłatę od czynności egzekucyjnych od dłużnika. Czasami w utrzymaniu dziecka muszą pomóc dziadkowie Kiedy możemy podwyższyć alimenty? Nie ma żadnych szczególnych przepisów dotyczących terminów podwyższania alimentów. Wraz z dzieckiem rosną jego potrzeby, więc alimenty w wysokości zasądzonej przez sąd po prostu mogą nie wystarczać na pokrycie kosztów utrzymania i wykształcenia dziecka. Wówczas możemy wystąpić o ich podwyższenie. Nie jestto jednak jedyna przyczyna potrzeby podwyższenia alimentów. Można o to wystąpić także wtedy, gdy: dziecko zachorowało i konieczne jest jego długotrwałe leczenie, pogorszyła się sytuacja życiowa osoby, z którą dziecko mieszka (na przykład straciła ona pracę) lub zwiększyły się możliwości finansowe osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Z pozwem o podwyższenie alimentów występuje się, podobnie jak w przypadku zasądzania alimentów, do sądu rejonowego. Do pozwu trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające potrzebę otrzymywania alimentów w większej wysokości. Dziadkowie muszą pomóc wnukom Jeśli rodzic, na którym ciąży ten obowiązek, nie płaci alimentów, można wystąpić do sądu o zasą- dzenie ich od krewnych dłużnika w linii prostej lub rodzeństwa. Zdarza się więc, że to dziadkowie muszą przymusowo dokładać się do utrzymania wnu- ków. Bo choć to rodzice mają obowiązek utrzymania i wychowania dzieci, nie zawsze z tym sobie radzą. Jeśli jedno z rodziców nie żyje, dzieci musi utrzymać drugie z nich. Ale, gdy zostanie ustalone, że nie jest w stanie temu sprostać, a z tego powodu dzieci mogłyby znaleźć się w niedostatku, obowiązki te przechodzą na dalszych krewnych. Najczęściej na dziadków. Oni też powinni pomóc w utrzymaniu wnuków, gdy wyegzekwowanie pieniędzy od ojca (lub matki) dzieci jest niemożliwe. Do samodzielności Nawet gdy dziecko osiągnie pełnoletność nie zawsze możemy przestać płacić mu alimenty, bo jeśli się uczy lub nie jest wstanie utrzymać się samodzielnie - nawet na przykład z powodu bezrobocia, każdy przypadek sąd rozpatruje indywidualnie - obowiązek trwa nadal. Nigdy nie wygaśnie w przypadku, gdy dziecko z powodu kalectwa czy choroby psychicznej w ogóle nie jest w stanie osiągnąć niezależności. Jeśli jednak dorosłe już dziecko nie jest samodzielne na przykład z powodu alkoholizmu lub narkomanii, choć rodzice dokładali starań, by zapewnić mu właściwe warunki egzystencji i zdobycia samodzielności, mogą oniubiegaćsię o uchylenie przez sąd zobowiązania alimentacyjnego, powołując się na zasady współżycia społecznego. Podobnie jest, gdy dorosłe dziecko specjalnie przedłuża okres studiowania. Można wówczas wytoczyć powództwo o ustalenie, że nasz obowiązek alimentacyjny wygasł. Pozew wnosi się do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego do alimentów. W kwestii „wiecznych studentów" wypowiadał się nawet Sąd Najwyższy, który wielokrot-nie podikreślał, że przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci pełnoletnich należy brać pod uwagę to, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czyich osobiste zdolności pozwalają na jej kontynuowanie. SN stwierdził też, że rodzice nie muszą płacić alimentów dzieciom, które studia zaniedbują, z własnej winy powtarzają lata nauki i kończą studia, znacznie przekraczając przewidziany programem czas. Mfena Kochanowska WARTO WIEDZIEĆ 500+A ALIMENTY 500 złotych otrzymywane na dziecko nie wpływa w żaden sposób na alimenty. Zgodnie z nowelizacją Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przy ustalaniu wysokości alimentów nie bierze się bowiem pod uwagę: świadczeń z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, świadczenia i wydatków związanych z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, świadczenia z programu „Rodzina 500 plus" i świadczeń rodzinnych. Nie musimy się więc obawiać, że ze względu na to, że dostajemy 500 zł na dziecko, alimenty na nie zostaną pomniejszone. Samotny rodzic, który stara się o przyznanie pieniędzy z programu 500+, musi zaświadczyć, że otrzymuje alimenty albo że nie ma możliwości ściągnięcia alimentów od drugiego rodzica. Urząd gminy weryfikując wniosek, może poprosić o przedstawienie odpisu orzeczenia zasądzającego alimenty albo dokumentu, który poświadczy fakt nieotrzymywania alimentów, na przykład dokumentu od komornika, który potwierdza bezskuteczną egzekucję alimentów. BEZ WŁADZY RODZICIELSKIEJ Pozbawienie przez sąd rodzica biologicznego władzy rodzicielskiej nad dzieckiem nie zwalnia go z obowiązku płacenia alimentów. Zatem rodzic wychowujący dziecko może wystąpić do sądu o alimenty od rodzica, który nie ma władzy rodzicielskiej. Tylko w przypadku przysposobienia dziecka ustanie obowiązek alimentacyjny jego ojca naturalnego, bo zasadniczym skutkiem przysposobienia jest powstanie sztucznego stosunku pokrewieństwa między przysposabiającym a przysposobionym. Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Strefa biznesu 09 Na wakacje planujemy wydać mniej pieniędzy niż przed rokiem Madej Badowski Twitter: (SBaóowskiMaciej B8sko połowa Polaków ma piany wakacyjna Odpoczynek będzie trwał najczęściej nie dłużą nii dwa tygodnie; a na jego sfinansowanie planujemy przeznaczenie średnio 2.7tys.zł.Za-granka to główny kierunek wyjazdu wakacyjnego singB.Ro-dzinyzdziećmi wybierają pol-skie morze. Przed nami sezon wakacyjny. Dla wielu osób czas odpoczynku i urlopów, a dla blisko połowy Polaków także czas wyjazdów. Jak wynika z Barometru Providenta, 38 proc. badanych planuje urlop nie dłuższy niż dwa tygodnie, a jedynie 5 proc. respondentów będzie się mogło cieszyć beztroską powyżej 14 dni. Są to głównie osoby młode, do 24. roku życia. Jednak nie wszyscy z nas gdzieś wyjadą. Wypoczynku w planach nie • DL • *9** :3t> ■mm t W tegorocznych kierunkach wakacyjnych dominuje polskie morze. Single preferują wyjazdy zagraniczne mają głównie osoby starsze i w wieku 40-59 lat, a także osoby w gorszej sytuacji finansowej i często o niższym wykształceniu. - Z naszego badania wynika, że blisko połowa Polaków wybiera się na wakacje. Zwykle urlop będzie trwał nie dłużej niż dwa tygodnie. Zaledwie 5 proc. ankietowanych zadeklarowało, że ich urlop będzie trwał dłużej. Są to głównie osoby młode, studenci, którzy w tym czasie mają więcej wolnego - tłumaczy w rozmowie z Agencją Informacyjną Polska Press Karolina Łuczak z Provident Polska. Główny powód pozostawania w domu to trudności finansowe (56 proc). Co ciekawe, nie jest to powód wymieniany tylko przez jedną, homogeniczną grupę wiekową czy ekonomiczną. Tylko nieco częściej deklarowany jest wśród osób samotnych lub posiadających jedno dziecko, a także seniorów. Niestety aż co piąta osoba niebędzie mogła zażyćlet-niego odpoczynku z powodów zdrowotnych. A część z nas po prostu nie odczuwa takiej potrzeby, tak deklarują zwłaszcza seniorzy. To niejedyne powody. Niemal co dziesiąty badany ma trudności z wzięciem urlopu wpracy, planuje remont lub ciążą na nim obowiązki rodzinne unie-możliwiające mu skorzystanie z letniej aury. - Ponad połowabadanych deklaruje, że właśnie pieniądze są tym powodem dla którego muszą zrezygnować z wyjazdów wakacyjnych. Co ciekawe, co piątybadany deklaruje, żewtym czasie nie planuje i nie chce nigdzie wyjeżdżać - dodaje ekspert. Najmłodsi respondenci, do 24. roku życia, mogą się jeszcze cieszyć finansowaniem wakacji przez rodziców. Co warte podkreślenia, w grupie osób tzw. sponsorowanych, poza młodymi, zaczynają się także pojawiać seniorzy, o wypoczynekktórych zadba ktoś zbliskich osób. -Średnio na wakacje wydamy około 2,7 tys. zł. Więcej, bo ponad 3 tys. zł, wydadzą rodziny z dziećmi. Natomiast osoby samotne lub samotnie wychowujące dzieci wydadzą 1,1 tys. zł - mówi Łuczak. - Jeżeli chodzi o źródła finansowania, to zwykle są to oszczędności, ale połowa ankietowanych zadeklarowała, że musi na ten cel odkładać nawet przez cały rok. Co ciekawe, na wakacje oszczędzają osoby le- piej sytuowane finansowo. Wynika to z tego, że decydują się na bardziej egzotyczne podróże. W kierunkach wakacyjnych dominuje polskie morze - wybieraj e 34 proc badanych, azde-cydowaną większość stanowią rodziny. Singlepreferują wyjazdy zagraniczne. Znacznie mniejszą popularnością cieszą się polskie góry - 23 proc. - oraz agroturystyka -14 proc. Nadal najmniej atrakcyjne są dla Polaków Mazury, na które wskazało jedynie 8 proc. respondentów (to o l pkt proc więcej niż przed rokiem). Jednocześnie liczba osób zamierzających nabyć polisy turystycznej rośnie z roku na rok. W najbliższych miesiącach ponad 5,5 min Polakówplanuje skorzystanie z ofert ubezpieczycieli - wynika z badania Mondial Assistance. - Coraz więcej ludzi wykupuje ubezpieczenia. Tojest trend, który obserwujemy od dłuższego czasu. Siedem lat temu 58 proc. deklarowało chęć wykupienia ubezpieczenia, a w tym roku jest to już 74 proc. - wyjaśnia w rozmowie z AIP Tomasz Frączek, prezes Mondial Assistance.©® NY90JI Małe firmy nie radzą sobie na starcie Tylko dwie trzecie mikroprzedsię-bkxstw utrzymujesię na rynku po pierwszym roku działalności. A i sytuacja tych, które przetrwają, jest w kolejnych latach trudna. Bo rozwój wymaga inwestycji, które często mogą przerastać możliwości finansowe małych podmiotów. Analitycy PARP zauważyli pewną tendencję: im mniejsza firma, tym mniejsze zaangażowanie środków własnych w inwestycje. Przy tym-jak wskazują wyniki badania Smartscope dla Aasa dla Biznesu-niemal potowa mikroprzedsiębior-cówjest zainteresowana dodatkowym finansowaniem zewnętrznym, a co czwarty pozyskane środki przekazałby na rozwinięcie działalności. Jednak aż 14 proc. nie ma wiedzy na temat możliwości zdobycia zewnętrznego finansowania dla swego biznesu. Ajeżeli już znajdą informacje i zgłoszą się do wybranych instytucji, często otrzymują decygę odmowną. Powodem bywa brak zdolności kredytowej mikroprzedsiębiorcy. Co dziesiąty prowadzi firmę zbyt krótko, 7 proc. nie spełnia kryteriów, a 6 proc. osiąga zbyt małe dochody. 31 proc. właścicieli małych firm nie potrafi sprecyzować powodu odmowną decyzji, cap) PARTNEREM CYKLU JEST GRUPA AZOTY Grupa Azoty stawia na innowacje. Także lokalnie Dziś lojalność i zaufanie klienta wygrywają te firmy, które wyznaczają trendy, a nie tylko ślepo za nimi podążają. Nic więc dziwnego, że jednym z motorów napędzających konkurencyjność w przemyśle chemicznym jest innowacyjność. Według danych GUS w latach 2014-16, 65 proc. polskich firm z branży chemicznej wdrożyło w swoich zakładach nowatorskie procesy, a poziom wydatków na innowacyjne rozwiązania wyniósł około 2,2 mld zł. Przykładem firmy, która generowanie i wdrażanie innowacji wpisała w długofalową strategię rozwoju jest Grupa Azoty, największy w Polsce i czołowy koncern chemiczny w Europie. Silna Grupa Grupa od kilku już lat intensywnie współpracuje ze środowiskiem start-upów m.in. w zakresie wdrażania inteligentnych aplikacji dla rolnictwa czy druku 3D. W odpowiedzi na potrzeby środowisk badawczych w ubiegłym roku Grupa Azoty uruchomiła autorski program akceleracyjny ldea4Azoty, który w zamyśle ma skrócić drogę pomiędzy ideą a wdrożeniem. Jak się okazuje, pięć miesięcy funkcjonowania programu wystarczyło, aby spośród kilkudziesięciu zgłoszonych projektów badawczo-rozwojowych Grupa Azoty wyty- powała dziewięć innowacyjnych rozwiązań o wysokim potencjale wdrożeniowym. Z jednym z nich, start-upem ScienceBioTech, podpisano list intencyjny w zakresie współpracy nad technologią wytwarzania płytek do osteotomii czyli korekcji złamanej kości. Grupa Azoty stawia też na rozwój zaplecza dla prowadzonych prac rozwojowych. Ich zwieńczeniem ma być opracowanie technologii, które będą mogły zostać wdrożone i skomercjalizowane. W ramach rozbudowy infrastruktury już w tym roku w Tarnowie zostanie uruchomione centrum badawczo-rozwojowej, a kolejne powstanie w Kędzierzynie- Koźlu. W Puławach i Policach rozwijane jest centrum kompetencyjne Grupy. Tarnów W tarnowskich zakładach w ramach prowadzonego procesu wdrożenia nowych metod eksploatacji majątku produkcyjnego, wykorzystywane są systemy pre-dykcyjne, podobne do rozwiązań wykorzystywanych chociażby w projektowaniu samochodu autonomicznego. Innym projektem jest z kolei system monitoringu, wpisujący się w ideę efektywnego zarządzania majątkiem produkcyjnym. System to analiza on-line parametrów drgań. Dzięki tej analizie prowadzonej w firmie, mającej lokalizację w Krakowie (powstałej jako start-up na bazie W grudniowym Forum ARP lnnovation Pitch, zorganizowanym w Puławach, zaproszone firmy miały okazję zaprezentować swoje pomysły, porozmawiać o idei potencjalnej współpracy oraz odpowiedzieć na liczne pytania ekspertów Grupy Azoty. absolwentów AGH), uniknięto nieplanowanych postojów instalacji między innymi poprzez informacje, które elementy maszyny (np. łożyska) należy wymienić, aby uniknąć awarii. Te dwa projekty pokazują, jak przy niewielkim nakładzie można zoptymalizować prace maszyny oraz poprawić dostępność instalacji. Innym ciekawym rozwiązaniem jest testowany obecnie system lokalizacji taboru kolejowego spółki w całej Europie. Rozważane jest rozszerzenie tego systemu o elementy umożliwiające przesyłanie informacji o ewentualnych awariach wagonów. Puławy Pięć innowacyjnych projektów udało się wyłonić specjalistom Grupy Azoty Puławy w ramach organizowanego przez Agencję Rozwoju Przemysłu lnnovation Pitch. Wśród laureatów, z którymi obecnie planowane jest podjęcie dalszej współpracy, znaleźli się przedstawiciele świata nauki oraz specjalistyczne firmy działające na rynku nowych technologii. Wybrane projekty dotyczą nowoczesnych nawozów i stymulatorów wzrostu roślin oraz obiecujących rozwiązań z zakresu optymalizacji technologii, które wpisują się w potrzeby Spółki, a ich realizacja jest docelowo szansą rozwoju każdej ze spółek Grupy Azoty. Police W Policach, w przyszłym roku ma ruszyć budowa wytwórni polimerów. To strategiczna inwestycja nie tylko z punktu widzenia Grupy Azoty czy regionu, ale i całej polskiej gospodarki. Kompleks Polimery Police ma odpowiedzieć na szybko rosnące zapotrzebowanie rynku na tę grupę tworzyw sztucznych. Trwają również prace nad możliwością wprowadzenia nowych gatunków bieli tytanowej, które mają stanowić dodatek do polimerów. We współpracy z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym opracowywany jest także nowy typ katalizatora. Kędzierzyn-Koźle W obszarze nowoczesnych technologii swoje sukcesy ma też Grupa Azoty Kędzierzyn. W 2015 r. udało się spółce opracować technologię produkcji pierwszego polskiego plastyfikatora nieftalanowego Oxoviflex®. Produkt uhonorowany został przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pre- stiżowym tytułem Polski Produkt Przyszłości. Z kolei w obszarach nawozów Spółka w ramach programu sektorowego Innochem, prowadzi badania nad opracowaniem inteligentnych formuł nawozowych i dostosowaniem ich do specyfiki konkretnych upraw. Innowacje to szansa dla polskiej chemii na wzmocnienie konkurencyjności i otwarcie na nowe ścieżki rozwoju. Zaangażowanie, z jakim polskie firmy chemiczne poszukują przełomowych rozwiązań, pozwala mieć nadzieję, że już w niedalekiej przyszłości chemia 4.0 będzie synonimem polskiej innowacyjności. Więcej informacji o programie ldea4Azoty można znaleźć na www.idea4azoty.pl Instalacja do produkcji plastyfikatora nieftalanowego Oxoviflex w Grupie Azoty Kędzierzyn. 10 praca Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Poszukiwanie pracy za granicą Warto zdawać sobie sprawę z tego, na jakie prawa mogą liczyć pracujący za granicą Katarzyna Piojda redakcja@regiopraca.pl Kto chce zarabiać 3-4 razy więcej niż w Polsce, wyjeżdża do pracy za granicę. Sezon letni temu sprzyja. Trzeba jednak uważać, aby nie narobić sobie kłopotów po przybyciu na miejsce. Nie wszystkie ogłoszenia 0 wolnych miejscach trafiają do publicznego obiegu. Niektóre pozostają jedynie w dyspozycji pośredników, wśród których mogą pojawić się oszuści. Ludzie, którzy dadzą im się nabrać, zamiast zarobić duże pieniądze, stracą swoje oszczędności, zanim jeszcze wyjadą. Najwięcej ofert znajduje się w serwisach ogłoszeniowych. Poszukiwania konkretnej pracy można ograniczyć pod kątem lokalizacji (kraj czy miasto w danym kraju), branży czy zawodu. Oferty zatrudnienia pojawiają się także na stronach poszczególnych agencji pracy, uczelnianych biur karier, urzędów pracy 1 bezpośrednio na stronach pracodawców. Trzeba uważać, bo internet ma to do siebie, że przyjmie wszystko, co człowiek wstawi. Niebezpieczeństwo mogą nieść oferty pracy publikowane na portalach darmowych ogłoszeń. To dlatego, że dziennie ukazuje się nawet kilka tysięcy nowych ogłoszeń, a administra- torzy nie są w stanie sprawdzać wszystkich treści. Poznaj obcy kraj Kto wybierze atrakcyjną dla siebie ofertę, powinien sprawdzić, co wiąże się z wyjazdem do tego kraju. Każde państwo ma swoje przepisy odnośnie płacy minimalnej, należnego pracownikowi urlopu, rodzaju umów, a także praw i obowiązków wynikających z zatrudnienia na terenie danego kraju, które powinien spełnić obcokrajowiec podejmujący pracę. Przed rozpoczęciem załatwiania formalności powinno się sprawdzić te informacje, choćby surfując po stronach konkretnego państwa (np. tamtejszych odpowiedników naszych urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia). Znajomość języka obcego Nie tylko osoby ze znajomością języka obcego mają szansę na wyjazd. Oczywiście tam, gdzie znajomość angielskiego, niemieckiego czy innego języka jest wymagana chociażby w stopniu minimalnym, inaczej się nie uda. Pseudopośrednicy przekonują czasem, że kto chce wyjechać za granicę jako kelner, opiekun do dzieci czy sprzedawca, nie musi znać języka. Nieprawda, bo musi. Tego wymaga bowiem kontakt z ludźmi. Nie ma co udawać, że się zna język. Kandydat przed wyjazdem i tak zostanie sprawdzony, czy po- W sezonie letnim najwięcej ofert pracy jest w budownictwie, rolnictwie, gastronomii, hotelarstwie oraz w przetwórstwie trafi porozumiewać się w obcym języku w takim stopniu, jaki deklaruje. W niektórych branżach obejdzie się natomiast bez znajomości języka, przykładowo wtedy, gdy Polak ma pracować przy zbiorze owoców albo na zapleczu, w kuchni. Sprawdź rejestr Aby uniknąć pułapek, warto skorzystać z usług profesjonal- nej agencji zatrudnienia, anie pośrednika, który kontaktuje się jedynie za pośrednictwem e-maila, nie można z nim znaleźć żadnych informacji w sieci i jeszcze nie prowadzi własnej strony internetowej. Państwowa Inspekcja Pracy informuje: - Agencja pracy jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia. Rejestr ten prowadzi marszałek województwa właściwy dla siedziby agencji, a informacje w nim zawarte są jawne. Informacje, czy dany podmiot jest wpisany do rejestru agencji zatrudnienia, można zweryfikować za pomocą Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia -na stronie internetowej http://www.kraz.praca.gov.pl. Wsparcie fachowca Jeśli w rejestrze nie ma wzmianki o danym pośredniku, bezpieczniej jest zrezygnować z jego usług. Sprawę poszukania adekwatnej oferty legalnego zatrudnienia, załatwienia zakwaterowania i dopełnienia formalności na miejscu warto powierzyć fachowcom. Agencja pracy wspiera swojego klienta nie tylko na etapie rekrutacji, ale także podczas jego pobytu za granicą, gdy on już pracuje. Dzięki usługom agencji kandydat do pracy, a potem już pracownik, będzie miał zagwarantowane zatrudnienie, zakwaterowanie, ale również pomoc w załatwieniu spraw urzędowych. W razie pojawienia się problemów (np. braku lub opóźnienia wypłaty wynagrodzenia za pracę) pośrednik będzie interweniował. Zależnie od spisanej umowy, zakwaterowanie dla pracownika jest bezpłatne albo pokrywa on (w całości lub częściowo) koszty z nim związane. Agencje zatrudnienia nie mają prawa pobierać od swoich klientów żadnych dodatkowych opłat. Nie wolno im pobierać opłat innych, niż opłaty wynikające z tytułu dojazdu i powrotu osoby skierowanej do danej pracy, wydania wizy, badań lekarskich oraz tłumaczenia dokumentów. Co więcej, agencja pracy jest zobowiązana do przekazania na piśmie informacji o kosztach czy opłatach. ©® Ustawa o wspieraniu inwestycji Maciej Mrtuła redakcja@regiopraca.pl Do 15 lat zwolnienia podatkowego i obniżenie o 98 proc. wymogu nakładów inwestycyjnych - to główne założenia nowej ustawy. Sejm uchwalił ustawę o wspieraniu nowych inwestycji, która zakłada, że cała Polska stanie się specjalną strefą ekonomiczną. Ustawa zakłada preferencje podatkowe uzależnione od miejsca inwestycji, jej charakteru i jakości tworzonych miejsc pracy. Warunki uzyskania pomocy dla przedsiębiorców będą uzależnione m.in. od stopy bezrobocia w powiecie i dostosowane do wielkości przedsiębiorcy. Im wyższe bezrobocie na danym obszarze, tym niższe będą wy-magania w zakresie minimalnej wartości inwestycji - dla najmniejszych firm znacząco obniżono minimalne wymagania wartości inwestycji (od 80 do 98 proc. w stosunku do kryterium dla dużych firm). Zwolnienie podatkowe będzie można uzyskać na okres nawet 10-15 lat. - Beneficjentem zmian będą wpierwszej kolejności przedsiębiorstwa mikro-, małe i średnie, ponieważ dla nich te kryteria inwestycyjne są zasadniczo obniżone, dzięki czemu będą one musiały angażować znacznie mniejsze środki. Benefięjentamibędąteż pracownicy, ponieważ przewiduje się, że powstanie pół miliona nowych miejsc pracy. Zyska też Uzyskanie pomocy będzie możliwe natwnłt cntaj Pofeki, a nie jak do tej pory tylko w strefach ekonomicznych Skarb Państwa, dzięki większym wpływom do budżetu. Skorzystają sami przedsiębiorcy, ponieważ będą mogli przeprowadzać nowe inwestycje w moce wytwórcze czy w działalność badawczo-rozwojową, a koszty z tym związane będą dla nich zasadniczo niższe -mówi Marcin Milczarek, radca prawny w Kancelarii ECOVIS Milczarek i Wspólnicy. Na ustawie mogą zyskać również średnie miasta, zwłaszcza te, którym grozi zapaść społeczno-gospodarcza. Obecnie już 122 z 255 średnim miastom w Polsce grozi marginalizacja (według ubiegłorocznej analizy Polskiej Akademii Nauk). Nowe zasady mają zachęcić przedsiębiorców do zakładania firm w regionach słabiej rozwiniętych, które przez słabą infrastrukturę czy brak kadr nie były dotychczas w stanie konkurować o inwestorów z większymi miastami. ©® KRAJM.NI CA «t ZATRUDNIMY PRACOWNIKÓW PRODUKCJI W ZAKŁADZIE W RURCE Wynagrodzenie od 3 500 zł brutto miesięcznie ROK ZAŁOŻENIA 1951 SPOSOBY SKŁADANIA CV: przesłać e-maiiem; praca.produkcja@solbet,p! lub wysłać na adres: SOLBET ul. Toruńska 71, 86-050 Solec Kujawski Głos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Po godzinach 11 ZŻYCIA GWIAZD SHOW-BIZNES Śniadaniówka Dwójki z nowymi prowadzącymi Blogerka modowa Macademian Girl oraz Robert El Gendy poszerzą grono prowadzących niedzielne wydanie „Pytania na śniadanie". Tamara Gonzalez Perea, bo tak nazywa się blogerka, dała się już poznać widzom w programie „Agent". Na kanapach śniada-niówek do tej pory występowała jako gość. Ma też jednak doświadczenie w roli prowadzącej, które zdobyła w programie „Królowa second-handów". Jak sprawdzi się na antenie TVP2? 7 POLITYKA Premier chwycił mop i posprzątał bałagan Mark Rutte, premier Holandii, raz jeszcze udowodnił, że jest takim samym człowiekiem jak jego wyborcy. Podczas wizyty w parlamencie upuścił papierowy kubek z kawą. Nie poprosiłjednak, aby bałagan uprzątnięto za niego, a wręcz przeciwnie, sam zabrał się do pracy, łapiąc za mop. Nie potrafił co prawda wyregulować wysokości rączki, ale samo sprzątanie poszło mu doskonale. Nagranie wylądowało oczywiście winternecie. Krzyżówka nr 88 Poziomo: 1) bułka lub kromka z masłem, sałatą i szynką, 6) osobliwa rzecz, 10) zsiadłe, najlepsze z młodymi ziemniakami, 11) kluska w kształcie rombu, 12) zęby przednie, 13) ujściowe ramię Wisły, 16) grobowiec jak kamienna trumna, 19) spora kromka razowca, 24) duża na początku zdania; 25) w lewo lub w prawo na szosie, 27) hazardowa gra w karty z kasyna, 28) klasa, grupa społeczna, 29) zabiedzony koń z noweli Konopnickiej, 31) ochotniczy oddział wojska, 33) serce lub wątroba, 34) dobry kumpel, 36) miasto we Francji z festiwalem filmowym, 37) szoruje pokład żaglowca, 38) dziura w przepisach, 39) ozdobny krzew z żołnierskiej piosenki, 40) cztery kółka z kierownicą. Pionowo: 1) owocowy symbol dobrych interesów, 2) gwałtowny i silny nacisk; presja, 3) dziedziniec wewnątrz pałacu, 4) kruszący materiał wybuchowy, 5) mieszka w Brukseli, 1 2 3 4 ■ 5 ■ 6 7 8 9 ■ ■ ■ 10 ■ ■ ■ ■ 11 ■ ■ 12 ■ ■ ■ 13 14 15 ■ ■ ■ ■ 16 17 18 ■ 19 20 |21 22 23 ■ ■ ■ ■ 24 ■ ■ ■ 25 26 ■ ■ ■ 27 ■ ■ ■ 28 ■ ■ ■ 29 30 31 32 ■Ml ■ ■ ■ EiI fot jS ■ ■ ■ 33 ■1 n? 34 35 ■ ■ ■ ■ OD Of ■ ■ ■ ■ ■ ■ 38 ■ 39 r □ r r ■ 40 6) laska żebraka, 7) wylewa w czasie powodzi, 8) niepokój o przyszłość, 9) Rady Ministrów lub Stanu Cywilnego, 14) ojciec źrebaka, 15) praktykant w zawodzie, 17) likier kminkowy, 18) żółty grzyb jadalny, 20) Kermit z Muppet Show, 21) warzywa marynowane w zalewie octowej, 22) popularny kabaret z Zielonej Góry, 23) daleki przodek; praszczur, 26) ementaler lub gouda, 29) panierowany kotlet cielęcy, bity i smażony, 30) jadłodajnia dla ptactwa, 31) nadużywa specyfików z apteki, 32) niezdara, oferma, 35) dzierżawi placówkę handlową. Rozwiązanie nr 87 p ■ K ■ G R A D ■ ■ L E A R ■ B ■ G s T U H R ■ T Y G I E L ■ 0 K A P 1 G i ■ S ■ D R E S ■ ■ G I E Z ■ S ■ s A K S Y ■ S K R Z A T ■ p A N D A K ■ U ■ K 0 T 0 ■ ■ W A Z A ■ I ■ N 0 B S Z A R ■ B 0 K I ■ A D W E N T ■ R ■ M ■ B ■ 0 ■ ■ E ■ K ■ A ■ 1 E ■ K M ■ G A Ł Y W I E L K I C Z L 0 W I K ■ S ■ T A ■ E ■ B ■ I E Ł D A D A L T 0 N A ■ K ■ A ■ ■ D ■ R ■ A D E S A N T B R Z 0 S T Z ■ C ■ U ■ ■ I ■ P ■ Ł E L E K T ■ ■ A W 1 Z 0 T ■ S ■ A N N A|G E RM A N ■ K ■ K Rozwiązanie nr 87 TV HIT Bez mojej zgody TVN7 20:00 Anna urodziła się po to, aby przedłużyć życie walczącej z białaczką siostrze. Pragnie sama decydować o swoim ciele. Podejmuje kroki, które mogą na zawsze podzielić rodzinę. Pele: Narodziny legendy TVP 120:35 Pele urodził się w 1940 roku w biednej brazylijskiej rodzinie. W wieku piętnastu lat został piłkarzem drużyny Santos FC. Jako siedemnastolatek zadebiutował w reprezentacji narodowej. Iluzja POLSAT 20:10 Czwórka iluzjonistów dokonuje rabunków w trakcie przedstawień. Z braku dowodów policja musi uwolnić aresztowanych magików. Były prestidigitator podejmuje się wyjaśnienia triku. Robot wam doradzi BBC EARTH 23:00 Jess to robot, który potrafi rozwiązywać codzienne problemy. Eksperci ds. sztucznej inteligencji skonstruowali robota, by sprawdzić, czy rozwiązanie ludzkich zmartwień można powierzyć maszynie. Wodnik (20.01-18.02) Będziesz dzisiaj w doskonałej formie. Energii i sil wystarczy ci nawet do tych zadań,zktó-rych rezygnujesz w połowie drogi. Pracowitością mało kto będzie w stanie ci dorównać Ryby (19.02-20.03) Ktoś będzie próbował ukryć przed tobą informacje dotyczące waszego wspólnego przedsięwzięcia. Z próby zamiatania prawdy pod dywan na szczęście niewiele wyjdzie. Baran (21.03-19.04) Jednym z twoich trudniejszych zadań na dzisiaj będzie konieczność pogodzenia zwaśnionych stron. Staraj się, bo od twojej misji pojednawczej będzie bardzo dużo zależało. Byk (20.04-20.05) Bardzo trudno będzie dzisiaj namówićcię do zmiany zdania. Nie uda sięto nawet osobom, którezazwyczaj mają na ciebie spory wpływ. Bliźnięta (21.05 - 21.06) Wyciągniesz na światło dzienne problem, który utrudnia życie kilku osobom, ale mało kto ma odwagę głośno o nim mówić. Rak (22.06-22.07) Bez reszty pochłoną cię dzisiaj sprawy osobiste. Zajmiesz się domem, więcej czasu niż zazwyczaj poświęasz bliskim osobom. Lew (23.07-22.08) Niemal na wszystko będzie ci dziś brakować czasu. Nawet pośpiech nie będzie wstanie tego zmienić. Zrobi się nerwowo, a niektóre sprawy zaczną się wymykać spod kontroli. Panna (23.08-22.09) Odpowiednia organizacja codziennych obowiązków sprawi, że po południu oddasz się przyjemnościom, na które zazwyczaj brakuje ci czasu. Będzie bardzo przyjemnie. Waga (23.09-22.10) Nuda ri dzisiaj niegrozi. Wir codziennych obowiązków oraz nowych wyzwań porwie cię bez reszty. Przez cały dzień ktoś będzie prosił cię o opinię i angażował do wspólnych zadań. Skorpion (23.10-21.11) Wymagające siły i koncentracji zadania - nie dla debie. Odłóż je na później i szukaj okazji do ładowania akumulatorów na przyszłość. Strzelec (22.11-21.12) Szczęście się dziś do ciebie uśmiechnie, choć jeszcze nie wiadomo w jakiej formie. Może wartosię zainteresować grami losowymi. Koziorożec (22.12 -19.01) Omijaj dzisiaj ludzi, którzy nadają na innych falach niż ty, bo nawet małe spięcie między wami może się przerodzić w awanturę. www.gp24.ptwwwgk24.pt www.gs24.pl Prezes oddziału Polska Press Piotr Grabowski Redaktor naczelny Krzysztof Nałęcz Zastępcy Ynona Husaim-Sobecka Marcin Stefanowski (internet) Dyrektor działu reklamy Ewa Żelazko, tel. 94 347 35 27 Dyrektor drukami Stanisław Sikora, tel. 94 340 35 98 Dyrektor działu marketingu Robert Gromowski, tel. 94 347 3512 Prenunerata,tel94 3473SJ7 GtosKoszaBiiski-wwwgk24.pl ul. Mickiewicza 24,75004 Koszalin,tel. 94 347 35 99, fax 94 34735 40. tel. reklama 94 347 3512. Gtos Pomorza - www.gp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19. 76-200 Stupsk, tel. 59 848 8100, fax 59 848 8104, tel. reklama 059 848 8101, Gtos Szczeciński - wwwgs24.pl ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin. tel. 9148133 00, fax 91433 48 64, tel. reklama 9148133 92, reklama.gk24@polskanress.pl reklama.gs24@polskapress.pl ODDZIAŁY Kołobrzeg ul. Ratuszowa 3/13,78-100 Kołobrzeg, tel. 94 354 50 80, fax 94 3527149 Bytów ul. Wojska Polskiego 2,77-100 Bytów, tel. 59 822 6013, tel. reklama 59 848 8101 Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89 Swńoiijkie ul. Aimii Krajowej 12. 72-600 Świnoujście,tel. 9132146 49, fa* 9132148 40, reklama tel. 91578 47 28 Stargani ul. Wojska Polskiego 42,73-110 Stargard, tel. 91578 4728, fax 915781797, reklama tel. 91578 47 28 ©© - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci, www.gp24.plAresd,www.gs24.pl/tre5d, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP Ak w liim iPiTiotoim /WTuranaiomrraoifw^ POLSKA PRESS GRUPA WYDAWCA Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45.02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00. fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz Dyrektor artystyczny Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu Sławomir Nowak, slawomir.nowaklfflpolskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy Maciej Kossowski maciej.kossowski@polskapress.pl Dyrektor kolportażu Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl Agencja AIP kontakt@aip24.pl Rzecznik prasowy Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna. pazio(fflpolskapress.pl SHOW-BIZNES Syn Gessler debiutował przed kamerą Tadeusz Muller, syn restauratorki Magdy Gessler z pierwszego małżeństwa, zadebiutował przed kamerą. Kilka dni temu pojawiłsię z matką na restauracyjnym evencie. W wywiadzie wyznał, że podziwia kobietę przede wszystkim za jej niesamowitą kreatywność oraz energię, jaką wkłada w realizację swoich pasji. Czy od teraz Tadeusz będzie częściej gościł przed kamerami? Beckhamowie jednak się nie rozwodzą Jakiś czas temu w przestrzeni publicznej pojawiła się informacja 0 niespodziewanym rozwodzie Davida i Victorii Beckhamów. Ostatnio jednak rzecznik pary, która jest już ze sobą kilkanaście lat, oznajmił, że informacja o rozwodzie jest nieprawdziwa, a wręcz żenująca i śmieszna. Victoria z kolei opublikowała zdjęcie z córką i opisem: „Kochamy Cię 1 tęsknimy, Davidzie". 12_Krzyżówki Głos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Krzyżówka panoramiczna zdobi spodnie generała męski but sława, renoma -_9 brak umiaru atrybut Chaplina kwaśne warzywo buziak komenda dla psa część dworca kolejowego indiański but imitacja towaru drobnostka niewzruszona podstawa koci miesiąc porcja leku odmiana zająca szef Sejmu nr" 16 roślinny okaz zdrowia T niechęć, pre? gora spadochronu utwór do śmiechu ~r~ przyprawa do potraw —T" dzieło grafika goma część tułowia 12 dział huty z piecami bóstwo miłości silna presja polski ilkrobus chiński werniks gospodarz z Podhala centrum cyrku marka ciągnika obszar wodny —r~ 13 obok siekacza duza skrzynia znak zodiaku J partia tenisa zona Kronosa 15 niedopałek wylatuje z lufy crr~ punkt zbiórki złomu ozdobna narzuta na łóżko duma pszczelarza TT 11 ukrop czubek buta ogłoszeniowy U$miecluiij się! Mama pyta się synka: - Jasiu, jak się czujesz w szkole? - Jak na komisariacie: ciągle mnie wypytują, \ a... 14 dawny czołg 10 obłęd 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 16 utworzą rozwiązanie - dokończenie dowcipu z okienka. 16 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 16 utworzą rozwiązanie - dokończenie dowcipu z okienka. Krzyżówka A-Ż Każdy odgadywany wyraz (w nawiasie liczba liter) zaczyna się literą poprzedzającą określenie. Miejsce wpisywania do odgadnięcia. Litery w polach z kropką, czytane rzędami, utworzą rozwiązanie. A) sukulent w doniczce (5). B) ostatni taniec na balu (5,4). C) pokój mnicha (4). D) wysłanniczka na kongres (9). E) maturalne w maju (8). F) władca upamiętniony piramidą (6). G) wierzchnia szata Araba (8). H) garaż dla awionetki (6). I) proklamowany w 1948 roku (6). J) drzewo liściaste (6). K) dodatek do młodych ziemniaków (7). L) pierzaste piłeczki do komet-ki (5). Ł) łodyga i liście kartofli (4). M) składnik bawarki (5). ż m # ■ fB 38S888888S ilS ■ ■ ♦ • M M ■ ■ ■ Bi łasił m # n m * ■ ■ m m • ■ m ■ it ■ « ■ —* -a Początek wpisywania odgadniętych wyrazów w polach z kreską, kierunek zegarowy. Litery w oznaczonych polach, czytane rzędami utworzą rozwiązanie - imię i nazwisko piosenkarki. N) najstarszy w rodzinie (6). O) tłuszcz dla sprawiedliwych (5). P) Tomcio z bajki (6). R) pręt do pieczenia mięsa i kiełbasy (5). S) materiał na odlewy (7). T) rurka z papieru, bibuły (5). U) przybyli pod okienko w żołnierskiej piosence (5). W) dziki kuzyn psa (4). Z) kontur przedmiotu, postaci (5). Z) muzyczne talerze (4). Krzyżówka z hasłem ■ S! 1 H Ź mm ■ 3 4 14 5 6 7 10 7 ■ ■ m ■ ■ Hi ■ 8 u 18 9 17 ■ ■ H ■ n 10 11 6 12 8 19 13 ■ ■ ■ ■ ■ ■ 13 ■ 14 5 15 16 3 17 18 m mm ■ WSm MM HHal 1 ■ ■ 19 9 20 12 lilii ■ f|pjt ■ lillll' 4 HI 11111 lilii 21 1 15 22 16 2 gili f££l HU Litery z pól ponumerowanych 19 utworzą rozwiązanie. Poziomo: 3) spec od sztuki wojennej, 7) Zawisza Czarny, 8) zadanie do wykonania, 9) ręka lub noga, 10) gra dla dziewczynek, 12) zysk z transakcji, 14) wygięcie kręgosłupa, 16) dzielny młodzieniec, 19) podstawa kopii, 20) ... krwi do mózgu, 21) lokum z grzędami, 22) gatunek gryki na kaszę. w prawym dolnym rogu od 1 do Pionowo: 1) artykulacja wyrazów, 2) bohaterka wielu dowcipów, 3) bity kotlet cielęcy, 4) piękny, rasowy koń, 5) figura otyłego, 6) Szapołowska lub Torbicka, 11) sprzedaje zimne desery, 12) wielki podziw, 13) łóżeczko do bujania, 15) myszka na ciele, 17) koniec lufy lub tunelu, 18) sprzedawany w sklepie. t t lilii!? , ♦ „M se TV lak lal fP marka piwa z Brzeska imię Wallenroda kradzież opuszczonego mienia tłumoki podróżne - matka Ezawa i Jakuba ł t t brak inteligencji gruba nić szewska roślina na kwaśną zupę - karny lub fryzjerski ł Początek wpisywania odgadniętych wyrazów w polach z kreską, kierunek zegarowy. Litery w oznaczonych polach, czytane rzędami utworzą rozwiązanie - imię i nazwisko piosenkarki. Jolka • ii 11111 mm • m # illsll m • ■ ■ • • ■ i. ■ O 9 ■ Wtm ■ * _«. Litery w polach z kropką, czytane rzędami, utworzą rozwiązanie. Ujawniono wszystkie litery „S". W przypadkowej kolejności: - spodnie dżinsowe - gra karciana z meldunkiem - tropikalna nawałnica - piętro budynku - miłe słówko od lizusa - Stańczyk na dworze króla - króluje w tłusty czwartek - kolekcja starych książek - męczy pijaka - zajazd przy gościńcu Szyfr 13 6 1 7 3 10 11 16 9 15 8 4 14 12 5 2 Litery z pól ponumerowanych od 1 do 16 utworzą rozwiązanie - imię i nazwisko reżysera filmowego. Poziomo:' 1) ozdobne gołębie lub motyle nocne, 8) „radosna" dzielnica Warszawy. Pionowo: 13) potężne ssaki morskie, 6) broń drzewcowa dawnej piechoty. Logogryf 1 * m 2 m ę m 3 m m * 4 m • • 5 _JL ■ —m. Litery w polach z kropką, czytane rzędami, utworzą rozwiązanie. 1) poetycko o strumieniu, 2) rosyjska stacja polarna na Antarktydzie Wschodniej, 3) trofeum sportowe, 4) ćwikłowe na czerwony barszcz, 5). szklane naczynie na owoce. Szyfrogram Rozwiązaniem jest przysłowie ludowe. 1) bratanek Polaka: 12-24-9 -13-14-16, 2) Niziurski - pisarz lub Fetting -aktor: 2-3-20-17-5-15, 3) senne widziadło: 6 - 7 -1 -21 - 25, 4) mieszkaniec Italii: 8-10-11 - 27 - 28, 5) potocznie o broni palnej: 18 -19-22-4-23-26. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 ■ ■ Rozwiązania l|oe>|§j m eiu jSrnp 'aimo^ m etu uapep :ujbj6 -ojjAZS :e>|jełaj>|9s :z~V BijMęzAzj^ ijepiejeip Aujbzq :JAJ6O6O| !|>iSMO>i!|Med łOMed :jj^zs !8iuBM0|0d :e>||of lafoe^BM apuozAjog bn :uiałseq z B^/węzAzjłj lb>|pojg e>nuo|/\| .euzojuiejoued ey -mójim luiajM 9ju ujAzoju o b[ b " ■ :euzoiiuejoued e^MęzAzj^ Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Słupsk 13 Rodzina jest dla nich wartością, więc manifestowali na ulicach w marszu dla życia Grzegorz Hilarecki * *- VIII Marsz Żyda i Rodziny, którego uczestnicy przeszli ulicami miasta, odbył się w radosnej atmosferze. Szli seniorzy, ale i mnóstwo dzieci oraz młodzieży. Wczoraj o godzinie 13 w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbego została odprawiona msza św. pod przewodnictwem księdza biskupa Krzysztofa Włodarczyka. Po eucharystii marsz wyruszył ulicami Słupska w kierunku skweru przy ulicy Szarych Szeregów. Marsz dla Życia i Rodziny wyróżnia się radosnym charakterem, dlatego nie zabrakło śpiewu i wspólnych zabaw. Wszystko to podczas festynu rodzinnego, który odbył się na zakończenie marszu. Dla uczczenia 100. rocznicy odzyskania niepodległości uczestnicy złożyli kwiaty pod pomnikiem Powstańców Warszawskich. A cały marsz odbywał się pod znakiem biało-czerwonych barw. Nie zapomniano też o osobach potrzebujących wsparcia. Dlatego w czasie festynu odbyła się kwesta na rzecz mieszkańców Domu Samotnej Matki w Koszalinie. ©® !JL2 -mt V <9 sf I®*- MARSZ DLA ŻYCIA • RODZINY Ponad tysiąc słupszczan wzięło wczoraj udział w marszu, choć odbywał się w najgorętszej porze upalnego dnia a WL- feKf I 1 Szli nie tylko dorośli, ale i dzieci. Całe wydarzenie miało radosny charakter, nie brakowało białych oraz czerwonych baloników - barwy narodowe dominowały Upalna pogoda nie przeszkadzała uczestnikom w manifestowaniu radości PiP bada zachowanie sklepów w niedziele handlu. - Kontrole mają charakter wyrywkowy. Zwykle idziemy tam, gdzie wcześniej stwierdziliśmy naruszenie prawa albo tam, skąd dotarł do nas sygnał o naruszaniu prawa. Bardzo często te sygnały nie potwierdzają się - dodaje Smoliński. Jednocześnie sygnalizuje, że inspektorzy PIP podczas niedzielnych kontroli mogą sprawdzać nie tylko sygnały dotyczące zakazu niedzielnego handlu. Przypomnijmy. Nowa ustawa wprowadza od l stycznia 2020 r. zakaz handlu we wszystkie niedziele z wyjątkiem 2 niedziel przed świętami Bożego Narodzenia, 1 przed Wielkanocą i 4 ostatnich niedziel w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu. Zakaz będzie obowiązywał także od godziny 14 24 grudnia. ©® Zbigniew Marecki zbjgniew.marecki@gp24.pl W regionie słupskim nadal nie ma żadnego prawomocnego wyroku w sprawie łamania zakazu handlu niedzielnego. Kilka spraw jednak toczy się w sądach. Do tej pory zapadły wyroki zaoczne albo w I instancji. - Wyroki są dla nas korzystne, bo sądy orzekały, że łamano zakaz handlu w niedzielę. Oskarżeni jednak odwołują się od wyroków. Ostateczne rozstrzygnięcia zapadną pod koniec roku - uważa Dariusz Smoliński, kierownik słupskiego oddziału Państwowej Inspekcji Pracy. Słupski PIP nadal też prowadzi kontrole w sklepach podczas kolejnych niedziel bez 007431715 REKLAMA 008400030 REKLAMA Wójt Gminy Dębnica Kaszubska informuje, że podano do publicznej wiadomości Zarządzenie nr 68/2018 z dnia 11.06.2018 r. dot. dzierżawy, użyczenia i zbycia nieruchomości gminnych gminnych. Z zarządzeniem można zapoznać się w Urzędzie Gminy Dębnica Kaszubska bądź na stronie internetowej BIP Urzędu Gminy. BURMISTRZ MIASTA ŁEBY informuje o wywieszeniu na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Łebie: - wykazu numer 42/2018, z dnia 5.06.2018 roku, w sprawie wydzierżawienia w drodze bezprzetargowej, na okres 3 lat, nieruchomości stanowiącej fragment działki nr 138/3, o powierzchni 180 m2 oraz nieruchomości stanowiącej fragment dziatki nr 140, o powierzchni 120 m2, położonych w Łebie, obręb 2, na zapleczu ul. Obr. Westerplatte, z przeznaczeniem na teren zielony, -wykazu numer 43/2018, z dnia 5.06.2018 roku, w sprawie wydzierżawienia w drodze bezprzetargowej, na okres 3 lat, nieruchomości stanowiącej fragment działki nr 140, o powierzchni 240 m2, położonej w Łebie, obręb 2, przy ul. Obr. Westerplatte, z przeznaczeniem na teren zielony. 008392726 Wójt Gminy Damnica zawiadamia, że na okres 21 dni zostały opublikowane wykazy nieruchomości komunalnych przeznaczonych do: -sprzedaży w trybie przetargu nieograniczonego - działka nr 214/1, znajdująca się w obrębie geodezyjnym Damnica, - użyczenia - działka nr 24/5, znajdująca się w obrębie geodezyjnym Mianowice. Szczegóły wykazów dostępne ną stronie BIP Damnica. OBWIESZCZENIE O SPRZEDAZY % UDZIAŁU W NIERUCHOMOŚCI Syndyk masy upadłości Magdaleny Sikora ogłasza w trybie przepisów prawa upadłościowego pierwszy ofertowy, nieograniczony, pisemny przetarg na sprzedaż: 1. Udziału w wysokości 1/2 w prawie własności lokalu mieszkalnego o powierzchni 59,1 m2, położonym w Lęborku przy ulicy Bolesława Krzywoustego 29A/1, dla którego Sąd Rejonowy w Lęborku V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr SL1 L/00029120/9, stanowiący własność Magdaleny Sikora wraz z udziałem wynoszącym 109/1000 w częściach wspólnych i w prawie wieczystego użytkowania gruntu w działce nr 19/3 o łącznej powierzchni 0,0315 ha, dla którego Sąd Rejonowy w Lęborku V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczysta KW nr SL1 L/00014367/4. 2. Cena wywoławcza wynosi 33 100,00 zł brutto (słownie: trzydzieści trzy tysiące sto złotych). 3. Warunkiem przystąpienia do przetargu jest wpłata wadium w wysokości 3 310,00 zł (słownie: trzy tysiące trzysta dziesięć złotych), które zostanie zaliczone na poczet ceny w przypadku wybrania oferty i skutecznego zawarcia umowy sprzedaży przedmiotu przetargu lub ulegnie przepadkowi w przypadku nieprzystąpienia do umowy w określonym przez syndyka terminie. Wpłata wadium powinna nastąpić na rachunek bankowy mas^T upadłości prowadzony w PKO BP II Oddział w Słupsku o numerze: 30 1020 4649 0000 7102 0204 2091, w terminie do 25 czerwca 2018 roku (data wpływu na wskazany rachunek bankowy). Wadia uczestników, których oferty nie zostały wybrane, zostaną zwrócone w terminie 7 dni od dnia zamknięcia przetargu. 4. Oferty należy składać do dnia 25 czerwca 2018 roku osobiście w Sekretariacie VI Wydziału Gospodarczego Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku, ul. Piekarnicza 10, 80-169 Gdańsk, bądź za pośrednictwem poczty. Oferty należy składać w zapieczętowanych kopertach, w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z treścią przed otwarciem koperty. Kopertę należy zaadresować: „VI Wydział Gospodarczy Sąd Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku, ul. Piekarnicza 10,80-169 Gdańsk, Sędzia Komisarz Jacek Werengowski, sygn. akt VI GUp 167/16 z dopiskiem w kolorze czerwonym „PRZETARG". Każdy oferent może złożyć tylko jedną ofertę pod rygorem wykluczenia z dalszego postępowania. W przypadku przesłania oferty pocztą, liczy się dzień wpływu listu do VI Wydziału Gospodarczego Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku. Oferty, które wpłyną po wyznaczonym terminie, będą odrzucone. 5. W sprawach oględzin nieruchomości, regulaminu przetargu i szczegółowych informacji na temat przedmiotu przetargu zwracać się można do syndyka pod numerem telefonu 509 271 653 lub na adres e-mail: doradztwo.gospodarcze@wp.pl -------www.dawro.eu— 14 Ogłoszenia drobne Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Drobne Jak zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie: 94 3473516 Przez internet: ogloszenia.gratka.pl W Biurze Ogłoszeń: Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 3473513 Oddział Słupsk: ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156 Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60 RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH: ■ NIERUCHOMOŚCI ■ FINANSE/BIZNES ■ ZDROWIE ■ HANDLOWE ■ NAUKA ■ USŁUGI ■ MOTORYZACJA ■ PRACA ■ TURYSTYKA i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY iZYCZENIA /PODZIĘKOWANIA l GASTRONOMIA i ROLNICZE i TOWARZYSKIE ogloszenia.gratka.pl Nieruchomości MIESZKANIA-SPRZEDAM 3 pok, Akademicka, 3p, GAMA 512-631-285. SZCZECIN ul. Frysztacka, M4, 54,3 m2,1 p., b. dobra lokalizacja, 600-331-801 MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA KAWALERKA 30m, 900zł + opłaty, 511-364-642. POKÓJ Tel. 602-285-126. Koszalin POKÓJ tel. 693-051-242. POKÓJ tel. 693-051-242. DOMY - SPRZEDAM AGROTURYSTYKA - budynki, grunt. 3km od Pobierowa, 669-242-291. LOKALE UŻYTKOWE - DO WYNAJĘCIA ULZWY 81 lokal Bar 60m 506366269. GARAŻE Blaszane — BRAMY Garażowe pkooucekt KOJCE dla Psów Najniższe (EHIifflr Różne wymiary Dogodne RATY Transport i montaż (JRATWcały KRAJ 94-318-80-02 91-311-11-94 58-588-36-02 95-737-63-39 59-727-30-74 512-853-323 www.konstal-garaze.pl POŚREDNICTWO NIERUCHOMOŚCI-SZCZERBIŃSCY. K-lin, ul. Bogusława II3, 512-299-104. "OMEGA" - wyceny, obrót Słupsk, ul. Starzyńskiego 11, tel. 598414420,601654572 WWW. nienichomoscLsłiipslLpl Handlowe -SPRZEDAM lodówkę, pralkę i kuchenkę, 734-635-227. FOTO, KSIĄŻKI ALBUMY, książki, płyty muzyczne. Skup. 509-675-586,508-245-450. ABAKUS kupimy 2,3-pokoje NASZ DOM, PRZYLESIE, NA SKARPIE (obok Związkowca) tel. 661-841-555 www.abakus-nieruchomosci.pl parter 1 pok. 20 m2 rej. Modrzejewskiej 98 500,- duże 2 pok.; kuchnia z oknem nie wymagające remontu rej. Gierczak 194 000,- TANI - nowy parterowy dom w Bielicach 445 000,- szczegóły w biurze zapraszamy I piętro 48 m2 z loggią rej. Staszica/Lelewela 203,- 2 pok. rej. Chałubińskiego 149 900,- Kupujący nie płaci prowizji dom dla 2 rodzin rej. Sądów zamiana lub sprzedaż 559 000,- MATERIAŁY BUDOWLANE STYROPIAN producent, dostawa, tel. 52/331-62-48. ZIEMIA pod trawniki, kamień do drenażu, piasek płukany, pospółka tel 94 314 00 84 MATERIAŁY OPAŁOWE DREWNO Słupsk 694-295-410 URZĄDZENIA gastronom, zmywarka, kuchnia, taborety gaz., patelnia elektr., szafki stal nier. i inne 604-980-949. ZŁOM kupię, potnę, przyjadę i odbiorę, teł. 607703135. Motoryzacja OSOBOWE KUPIĘ A do Z skup- skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721 Absolutny Autoskup, 728773160. AUTA i busy kupię, 504-672-242 AUTO skup wszystkie 695-640-611 AUTO skup, każde. 797552040 AUTOKASACJA Bierkowo. Skup całych i uszkodzonych. 59/8119150, 606206077. AUTOKASACJA Świeszyno. 608421479 FIAT 126p, Poloneza 1.4 tel. 530-267-236 Kupię. ROLNICZE KUPIĘ KUPIĘ ciągniki, przyczepy, maszyny rolne. Tel. 602 811423. MOTOCYKLE SPRZEDAM MAX-CAR: Skutery, Quady - komis; ul. Szczecińska 90, K-lin, 94/346-59-16. NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975. KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555. Finanse biznes KREDYTY, POŻYCZKI 94/342-30-60. Kredyty na oświadczenie. Koszalin, Młyńska 17. Kredyt dla każdego. Koszalin, 512276994. KREDYTY tanio. Słupsk, 59/842-92-38. NAJWIĘCEJ ofert. Słupsk 516 593 005 POŻYCZKA na dowolny cel w 10 minut! 506-240-450. ZATRUDNIĘ ATERIMA MED Opiekunki Niemcy. Oferty z Premią Letnią! Nawet 1400 EUR + 200 EUR premii na rękę. Tel. 915065555 DO prac wykończeniowych 609-472-251. DO restauracji z własnym autem na stałe i dorywczo, 602-133-125.GK DO sprzątania biur 606-362-520 GK DO tatuaży z henny. Tel. 660-381-067 DO układania polbruku, 607116391 ELEKTRYKÓW, 502-490-970. GK FIRMA Aqua- Serwis zatrudni hydraulika,spawacza,pracownika ogólnobudowlanego.Praca na terenie Koszalina nr.660331992 KAMIEŃ Pom. sprzątanie 669242291 KIEROWCA kat D 505-406-909. gk KIEROWNIKA robót bitumicznych zatrudni Colas Polska Sp. z o.o., Niekłonice 50a, tel.94 342-62-94 lub na adres email: wanda.milinska@colas.pl KOBET zatrudni inżyniera budownictwa do dziaiu przygotowania produkcji. Tel. 666843979. KUCHARZA praca całoroczna lub pomocnik, 602-133-125 GK KUCHARZA, pomoc kuch., kelnerkę, na sezon. Ustronie Mor. 602282775 LEKARZY dentystów do pełnienia dyżurów pomocy doraźnej. Słupsk, 502570893. MAGAZYNIER 605129435 GK MOPR w Koszalinie ogłasza nabór kandydatów na stanowisko pracownik socjalny. Informacje fttp://mopr. koszalin.ibip.pl NIEMCY - cieśle, murarze, elektrycy, hydraulicy, tapeciarze, ocieplenia. Tel. 506-31-31-39 NIEMIECKA firma budowlana zatrudni murarzy, cieśli, drogowców, elektryków, regipsiarzy. Praca stała, na niemieckich warunkach; Tel. 506-820-639,77 4570819. OPERATORA układarki zatrudni Colas Polska Sp. z o.o., Niekłonice 50a, tel. 94 342-62-94 lub na adres email: wanda.milinska@colas.pl OPERATORA walca drogowego zatrudni Colas Polska Sp. z o.o., Niekłonice 50a, tel. 94 342-62-94 lub na adres email; wanda.milinska@ colas.pl OPIEKA Niemcy, Germania Care biura Koszalin, Kołobrzeg. Zadzwoń teraz, ucieszymy się. 943424056,509780868 OPIEKA Niemcy, legalnie, 725-248-935. OPIEKUNKI do Niemiec tel. 535340311 www.ambercare24.pl dzisiaj 70 ofert! OPIEKUNKI Niemcy do 1600 €! Tel. 32-797-14-55, www.scg-agencjapracy.pl; Wymagana znajomość języka niemieckiego OPIEKUNKI Niemcy, wysokie zarobki w euro, tel. 61/415-13-08. PILNIE zatrudnię do pracy fizycznej przy stawianiu konstrukcji stalowych osobę, odpowiedzialną, zdrową. B.dobry j. niemiecki, 609-696-755 PIZZERMAN, 602-133-125.GK POMERANIA Frucht Sp. z o.o. w Dziwogórze poszukuje Księgowego. Doświadczenie stanowiskowe min. 5 lat znajomość Angielskiego lub Niemieckiego.Wykształcenie wyższe ekonomiczne lub rachunkowe. CV, LM z referencjami: katarzyna.szalek@pomerania.pl Praca w Holandii! Telefony: 77-441-06-54,533-111-037, 533-966-678 wwwjworkcentrexonkpł PRACA w magazynie - od zaraz! Zarób ponad 2 700 zł miesięcznie! Darmowy transport i obiady za 1 zł! Kontakt: 22/230-91-11. APT 364. PRACAwNiemczech-Opiekunka Seniorów. Atrakcyjne wynagrodzenie, szybkie wyjazdy, pełna organizacja wyjazdu i pobytu. Promedica24,505 337 777 PRACOWNIK w gospodarstwie rolnym, parawo jazdy kat. T i B, wiek 25-40 lat, umiejetność obsługi maszyn roi. tel kont. 510-121-975. PRACOWNIKA i pomocnika ogólnobudowlanego tel. 602-213-532. PRACUJ z Promedica24 jako Opiekunka Seniorów w Niemczech i zarób nawet 12 tysięcy w dwa miesiące. Bezpłatne kursy języka niemieckiego i gwarantowane zatrudnienie. Tel. 509892644. Promedica24 PRZYJMĘ blacharza z doświadczeniem praca w Anglii na stałe, tel.514940681 PRZYJMĘ do pracy małżeństwo. Mężczyzna- stanowisko - kierowca/ magazynier Kobieta - sprzedawca Wymagane :prawo jazdy kat B,wykształcenie minimum średnie. Oferujemy: atrakcyjne wynagrodzenie oraz mieszkanie +media gratis. Krzepice woj. śląskie. Tel: 500282848. PRZYJMĘ tynkarzy do pracy w Niemczech, do lat 40+prawo jazdy, tel.694379237, tel.+491737654539 ROBOTNIKA drogowego zatrudni Colas Polska Sp. z o.o., Niekłonice 50a, tel. 94 342-62-94 lub na adres email: wanda.milinska@colas.pl STARE Bielice, sprzątanie, 691979474 j Thiskawki zbiór Świeszyno 5 zł/koszyk dowóz teł. 603-672-070 IWykończenia,Murarzy, Zbrojarzy Spawaczy Francja 602472177 ZATRUDNIĘ do pracy w Norwegii stolarzy, murarzy, płytkarzy. Numer kontaktowy: +48 575 658195 ZATRUDNIĘ kierowców i mężczyzn przy produkcji pieczywa. Praca sezonowa lub stała. Koszalin, 94/345-08-64. ZATRUDNIĘ murarza lub wspólnika na stany surowe w Niemczech, 661-795-920 ZATRUDNIĘ operatora dźwigu. Praca w Koszalinie na dźwigu typu "Polan" tel. 519-326-293. Szukasz pracy? WEJDŹ NA GRATKA.PL Największy portal ogłoszeń naprawdę ważnych Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Ogłoszenia drobne 15 ZATRUDNIĘ operatora koparki. Tel: 608-436-216. ZATRUDNIMY operatora CNC z możliwością przyuczenia. Teł. 783880079 ZATRUDNIMY osobę do sprzątania domków letniskowych oraz pomocy na recepcji. Praca z zakwaterowaniem-Sianożęty gm. Ustronie Morskie. Tel 664-410-798. Zdrowie GINEKOLOGIA 515417467 Ginekolog -farmakologia A-Z GINEKOLOG, 790-80-35-37 NEUROLOGIA SPEC. Neurolog. NFZ. Bez kolejek. Codziennie. Koszalin, 605-284-364. INNE SPECJALIZACJE alkoholizm - esperal 602-773-762 alkoholowe odtrucia 509-306-317. leczenie pijawkami, 508185 558 alkoholizm- leczenie, zastrzyki, Esperal tel: 601-968-537 pracuj z Promedica24 jako Opiekunka Seniorów w Niemczech i zarób nawet 12 tysięcy w dwa miesiące. Bezpłatne kursy języka niemieckiego i gwarantowane zatrudnienie. Tel. 501357022. Promedica24 Usługi AGD RTV FOTO 59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma ariston, Termet, Junkersy i inne naprawa wymiana 606-579-846 GK naprawa RTV wszystkie typy, bezpłatny dojazd, anteny, 94/3457461 pralki Naprawa w domu. 603-775-878 pralki, urządzenia elektr., gastronomiczne. Chłodnictwo. 507-380-118. BUDOWLANO-REMONTOWE balustrady bramy 602 825 699. cyklinowanie bezpył. 502-302-147 cyklinowanie bezpył. 511-323-367 cyklinowanie bezpyłowe 537583333 cyklinowanie parkietu, układanie, szczotkowanie, bejcowanie, olejowoski, niewidzialny lakier, deski dębowe lite i dwuwarstwowe. facebook/Pardet 696727338 dachy - dekarstwo 94/3412184 kafelki, gładzie, 575-417-248. malowanie, remonty 798-994-839. remonty od A do Z tel. 660-683-933 gk REMONTY solidnie. Słupsk, 536313374 REMONTY wykończenia 536330113 STANY surowe 94/3412184 SUCHE zabudowy 94/3412184. INSTALACYJNE hydrauliczne, tel. 607-703-135. hydraulik solidnie 509-765-180 hydraulika 24h, inne, 798-618-871. PORZĄDKOWE Pranie dywanów itp. Mycie okien. Tel. 696-74-70-84 sprzątanie strychów, garaży piwnic, wywóz starych mebli, 607-703-135 detektyw-koszalin.pl 602601166 Zwierzęta Rolnicze PŁODY ROLNE kupię siano, 602-464-332. obornik koński sprzedam 602464332 ZWIERZĘTA HODOWLANE kurki odchowane 784 461566 kurki odchowane, kaczki, gęsi, indyki, perliczki, przepiórki. Dowóz. 600539790 Towarzyskie ada Słupsk, 513-751-832. angelina 797-566-384 Koszalin atrakcyjna dojrzała, 661177611. czarująca Ola, Koszalin 516603622 dojrzała 40-stka Słupsk 500362030 koszalin, 531-600-712. żaneta 461,693-771-552 Koszalin sokołów skup bydła, 500-277-836 Matrymonialne 45-latek szuka drugiej połowy, 531-719-296. lUowa inwestycja w Koszalinie M P h:H rtf hf\K u u II X Apartamenty Oaza, ul. Lutyków. Metraże 40 m2-80 m2 garaż podziemny winda tarasy balkony. iwinnni.apartamentvoaza.com.pl Tel. 503 141 933 Syndyk masy upadłości „GP - Plus Sp. z o.o." w upadłości likwidacyjnej we Wrocławiu sprzeda z wolnej ręki w ramach konkursu ofert następujące nieruchomości należące do masy upadłości: - nieruchomość położoną na ul. Helsińska 2c lok. 3 w Kołobrzegu o powierzchni 61,94 m2 na parterze. Dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta o numerze K01 L/00039244/9 przez Sąd Rejonowy w Kołobrzegu, VI Wydział Ksiąg Wieczystych. Za cenę nie niższą niż: 202.500 zł (słownie: dwieście dwa tysiące pięćset złotych) - nieruchomość położoną na ul. Helsińska 2c lok. 2A w Kołobrzegu o powierzchni 23,85 m2 na parterze. Dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta o numerze K01 L/00040374/9 przez Sąd Rejonowy w Kołobrzegu, VI Wydział Ksiąg Wieczystych. Za cenę nie niższą niż: 47.500 zł (słownie: czterdzieści siedem tysięcy pięćset złotych). Jest to lokal niemieszkalny składający się z jednej sali i WC, wykorzystywany pierwotnie jako pomieszczenie dla ochrony osiedla. Operaty szacunkowe i warunki przetargu są do wglądu: Kancelaria Syndyka Marcin Kopacz, ul. Przasnyska 6a, 01-756 Warszawa, nr tel. 696 115 84, adres e-mail: marcin.kopacz@syndykkopacz.pl Do obejrzenia po wcześniejszym umówieniu. Oferty na zakup której ze wskazanych nieruchomości proszę składać w nieprzekraczalnym terminie do dnia 25 czerwca 2018 r. zgodnie z warunkami przetargu na adres: Kancelaria Syndyka Marcin Kopacz, ul. Przasnyska 6a, 01 -756 Warszawa. Syndyk zastrzega sobie prawo do unieważnienia przetargu bez podania przyczyny. OBWIESZCZENIE PREZYDENTA MIASTA KOSZALINA KOSZALIN Działając na podstawie art. 48 ust. 4 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 r., poz. 1405 ze zm.) - zwana dalej u.o.o.ś., podaje się do publicznej wiadomości informację: o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko „Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Koszalina". Powyższe uzgodniono (w oparciu o art. 48 ust. 1 i 2 u.o.o.ś.) z organami, o których mowa w art. 57 i 58 u.o.o.ś., tj. Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz Zachodniopomorskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Szczecinie. Niniejsze obwieszczenie zostaje podane do publicznej wiadomości poprzez zamieszczenie: • na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego w Koszalinie, ul. Rynek Staromiejski 6-7, • na tablicy ogłoszeń Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Koszalinie, ul. Mickiewicza 26, • na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Koszalinie (http://bip.koszalin.pl), • w lokalnej prasie. « PREZYDENT MIASTA Piotr Jedliński __koszalin.pl 008396389 REKLAMA 008396385 OGŁOSZENIE o przystąpieniu do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla jednostki strukturalnej E - Darłowo Wschodnie, położonej na obszarze Gminy Miasto Darłowo - obszar E4. Na podstawie art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1073 z późn. zm.) zawiadamiam o podjęciu przez Radę Miejską w Darłowie Uchwały nr LII/394/2018 z dnia 27 marca 2018 r. o przystąpieniu do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego E - Darłowo Wschodnie, położonej na obszarze Gminy Miasto Darłowo - obszar E4. Zainteresowani mogą składać wnioski do wyżej wymienionego planu miejscowego. Wnioski należy składać na piśmie w siedzibie Urzędu Miejskiego w Darłowie, pl. Tadeusza Kościuszki 9,76-150 Darłowo, w terminie 21 dni od daty ukazania się niniejszego ogłoszenia. Wniosek powinien zawierać nazwisko, imię, nazwę i adres wnioskodawcy, przedmiot wniosku oraz oznaczenie nieruchomości, której dotyczy. Burmistrz Miasta Darłowo Arkadiusz Klimowicz 008397435 REKLAMA Burmistrz Miasta Darłowo ogłasza pierwszy przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż: 1) w dniu 12 lipca 2018 roku, o godz. 10.00 - nieruchomości gruntowej niezabudowanej, o łącznej powierzchni 2666 mJ, na którą składają się 3 dziatki gruntu, oznaczone numerami geodezyjnymi: 177/4,177/3 i 79/1, położonej w obrębie ewidencyjnym numer 12 miasta Darłowa przy ulicy Miodowej. W Sądzie Rejonowym w Koszalinie VI Wydział Ksiąg Wieczystych ma urządzoną księgę wieczystą o numerze K01 K/00043662/5. Teren, na którym położona jest zbywana nieruchomość, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oznaczony jest symbolem 8 MN,U i przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami. Cena wywoławcza nieruchomości -130.000,00 zł, Ustanowione wadium - 6.500,00 zł, Postąpienie wynosi nie mniej niż - 1.300,00 zł. Przetarg odbędzie się w sali konferencyjnej numer 22 Urzędu Miejskiego w Darłowie przy ulicy Plac Tadeusza Kościuszki 9. Językiem obowiązującym w procedurze przetargowej jest język polski. Warunkiem wzięcia udziału w przetargu jest wpłata wadium, wniesionego w pieniądzu, na konto Urzędu Miejskiego w Darłowie prowadzone przez PKO BP S.A. o numerze: 41 1020 2791 0000 7002 0246 8411. Wpłatę wadium należy dokonać z takim wyprzedzeniem, aby środki pieniężne znalazły się na rachunku bankowym najpóźniej 5 lipca 2018 r., co jest warunkiem uznania, że wpłaty zostały dokonane w terminie. Na dowodzie wpłaty należy podać numery geodezyjne nieruchomości wraz z numerem obrębu ewidencyjnego. Ogłoszenie i warunki przetargu zamieszczono na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Darłowie: „www.darlowo.pl" w Biuletynie Informacji Publicznej w zakładce „Zarządzenia Burmistrza"- czerwiec 2018 rok, wywieszono na tablicy ogłoszeń oraz są do wglądu w pokoju numer 27 Urzędu Miejskiego w Darłowie. Dodatkowe informacje można uzyskać osobiście w pokoju numer 27 w Urzędzie Miejskim w Darłowie lub pod numerem telefonu (94) 314 - 22 - 23 do 26, numer telefonu wewnętrznego 207. Zastrzega się prawo odwołania przetargu z ważnych powodów. OGŁOSZENIE o przystąpieniu do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla jednostki strukturalnej B - Darłówko Zachodnie, położonej na obszarze Gminy Miasto Darłowo - obszar B9. Na podstawie art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1073 z późn. zm.) zawiadamiam o podjęciu przez Radę Miejską w Darłowie Uchwały nr LI/379/2018 z dnia 13 lutego 2018 r. o przystąpieniu do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego B - Darłówko Zachodnie, położonej na obszarze Gminy Miasto Darłowo - obszar B9. Zainteresowani mogą składać wnioski do wyżej wymienionego planu miejscowego. Wnioski należy składać na piśmie w siedzibie Urzędu Miejskiego w Darłowie, pl. Tadeusza Kościuszki 9, 76-150 Darłowo, w terminie 21 dni od daty ukazania się niniejszego ogłoszenia. Wniosek powinien zawierać nazwisko, imię, nazwę i adres wnioskodawcy, przedmiot wniosku oraz oznaczenie nieruchomości, której dotyczy. Burmistrz Miasta Darłowo Arkadiusz Klimowicz OGŁOSZENIE O PRZETARGACH Zarząd Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego WSP Opole sp. z o.o. z siedzibą w Opolu, 45-231 Opole, ul. Oleska 113 ogłasza pisemny przetarg ofertowy nieograniczony na roboty budowlane i elektryczne związane z przebudową budynku „B", położonym na terenie Ośrodka Wypoczynkowo-Leczniczego „Opole" w Dźwirzynie przy ulicy Wyzwolenia 42, na działce nr 87/2 k.m. 2, obręb 0001-Dźwirzyno. Zakres rzeczowy ogólny robót obejmuje: 1. zmianę układu funkcjonalnego pomieszczeń, polegającą na powiększeniu pokoi oraz zapewnieniu im łazienek, 2. rozbiórkę ścian działowych na parterze w celu nowej organizacji przestrzeni usługowych, 3. termorenowację i ponowne zabezpieczenie ppoż. stropodachu, z wymianą sufitów podwieszanych, 4. przebudowę podłóg na gruncie, 5. przebudowę fragmentów elewacji budynku „B" i remontu elewacji saii wielofunkcyjnej, 6. montaż dźwigu osobowego elektromaszynowego, 7. rozwiązanie wentylacji hybrydowej, mechanicznej i klimatyzacji, 8. przebudowę instalacji sanitarnych, 9. przebudowę instalacji elektrycznych, 10. wprowadzenie rozwiązań w zakresie ochrony ppoż. (wydzielenie i oddymianie klatki schodowej, instalacji sygnalizacji pożaru). UWAGA: Przetargiem I objęte są wyłącznie roboty budowlane określone w punkcie od 1 do 5. Szczegółowy Projekt przebudowy z opisem technicznym oraz dokumentacją projektową jest dostępny pod adresem www.osrodek.opole.pl /zakładka Inwestycja - PRZETARG, Branża BUDOWLANA/. Przetargiem II objęte są wyłącznie roboty elektryczne określone w punkcie 9. Szczegółowy Projekt przebudowy z opisem technicznym oraz dokumentacją projektową jest dostępny pod adresem: www.osrodek.opole.pl /zakładka Inwestycja - PRZETARG, Branża ELEKTRYCZNA/ Termin rozpoczęcia robót: 15 października 2018 r. Termin zakończenia robót: 8 marca 2019 r. Termin składania ofert: 3 sierpnia 2018 r. do godz. 12.00. Oferty należy składać w zaklejonych kopertach, z dopiskiem „Przetarg ofertowy", w biurze Kierownika Ośrodka Wypoczynkowo-Leczniczego „Opole" w Dźwirzynie przy ulicy Wyzwolenia 42. Wybór Oferenta zostanie dokonany w trybie trzyetapowym: Etap I - otwarcie ofert - w dniu 8 sierpnia 2018 r., Etap II - przeprowadzenie rozmów z wybranymi Oferentami - w dniach 9-10 sierpnia 2018 r„ Etap III - wyłonienie Wykonawcy - w dniu 20 sierpnia 2018 r. Oferta winna zawierać co najmniej: - aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, poświadczone za zgodność z oryginałem dokumenty określające niezbędne uprawnienia w zakresie wykonywanych robót budowlanych, - potwierdzenie doświadczenia w branży budowlanej oraz potwierdzenie należytego wykonania robót budowlanych o wartości nie mniejszej niż 500 tys. zł, - kosztorys ofertowy zawierający wszystkie koszty niezbędne do realizacji zamówienia, w tym co najmniej: wielkość kosztów materiałowych, sprzętowych, usług transportowych, robocizny (w tym: czasu pracy i wartości), narzutów kosztów pośrednich i zysku, - określenie terminu udzielanej gwarancji na wykonane roboty budowlane nie krótszego niż 60 miesięcy, - określenie okresu związania ofertą nie krótszego niż 3 miesiące. Pytania związane z treścią Opisu Technicznego i Projektem należy kierować pod adresem: inwestycja@wspopole.pl Inwestor zastrzega sobie prawo w każdej chwili do odstąpienia bądź unieważnienia przetargu bez podania przyczyny. 16 Informator - kultura Glos Dziennik Pomorza Poniedziałek, 11.06.2018 Nie na tenora, jest zabawa na scenie Nowego Teatru Daniel Klusek daniel.klusek@gp24.pl Słupsk W weekend Nowy Teatr wystawi komedię „Dajcie mi tenora!". To najnowsze przedstawienie słupskiej sceny. „Dajcie mi tenora!" to bestsel-lerowa komedia mistrza broad-wayowskich hitów Kena Ludwiga. Tekst zawiera wszystko, czego wymagamy od tego gatunku: wątek miłosny, zazdrość, bohaterów uwikłanych w nieziemskie kłopoty i fabułę pędzącą w szalonym tempie. Mamy więc ekscentrycznego tenora otoczonego wianuszkiem pięknych kobiet, groźbę odwołania koncertu, marzącego o sławie młodego śpiewaka, córkę dyrektora opery, która nie może się zdecydować, do kogo skierować swoje westchnienia, zazdrosną żonę i melomanów oczekujących na mistrza. Czyż to nie wybuchowa mieszanka? W spektaklu nie zabraknie zabawnych pomyłek, nagłych zwrotów akcji, uwielbianych przez widzów przebieranek, no i romantycznego zakończenia. A wszystko pod okiem reżysera i aktora Dariusza Gnatowskiego, znanego m.in. z postaci Boczka z serialu „Świat według Kiepskich". Początek spektakli w sobotę i niedzielę o godz. 18. Bilety kosztują 35 i 30 zł. ©® Komedię zobaczymy w Nowym Teatrze w sobotę i niedzielę ] zaproszenia j Shątsk Kłopoty Brzuchatka W niedzielę teatr Władca Lalek dwukrotnie wystawi najnowszą premierę, spektakl „Pan Brzuchatek". To przedstawienie dla najmłodszych widzów, od drugiego roku życia. Dzieci doświadczą wielu barw, dźwięków, emocji, a także zaskakujących zwrotów akcji. Dowiedzą się też, gdzie należy szukać apetytu, o co warto zapytać Pająka i jak reagować na nagłą awarię prądu. Początek w niedzielę o godz. 12 i 16 w siedzibie teatru w DS 3 Akademii Pomorskiej przy ul. Arciszewskiego 22. Bilety: 15,10 zł. (dmk) Słupsk Wieczór premier W sobotę w teatrze Rondo zobaczymy dwie premiery. Spektakl „Kariera złoczyńcy" w reż. Aleksandry Kamickiej zaprezentuje Grupa Teatralna Mokociaki. Zobaczymy również „Repulsję" w reż. Małgorzaty Burjan i w wykonaniu Grupy Teatralnej Projekt Mokotów. Początek o godz. 18, bilety kosztują 15 i 10 zł. (dmk) Słupsk Biblioteka planszówek W poniedziałek o godz. 16 w Miejskiej Bibliotece Publicznej przy ul. Grodzkiej gracze w każdym wieku będą mogli wziąć udział w kolejnym spotkaniu z cyklu Niech plan- sze pójdą w ruch. Miłośnicy planszówek będą mogli wybrać gry edukacyjne, strategiczne, przygodowe i wiele innych. Można przychodzić z własnymi planszów-kami. Wstęp wolny, (dmk) Damnica Integracyjna zabawa Piknik integracjny „Podaruj dzieciom serce" odbędzie się w piątek w Ośrodku Szkolno-Wychowaw-czym w Damnicy przy ul. Korczaka 1. Na uczestników od godz. 12 czekać będą dmuchańce, zabawy z animatorem, warsztaty wokalne i grill. Na scenie wystąpią: Stashka, Marco Bocchino, Creative i Da-nielo. Gwiazdą wieczoru będzie zespół Verba. Wstęp wolny, (dmk) Słupsk Muzyczna Dom Ówka W klubie Dom Ówka w piątek o godz. 21 zagra Max Bravura. To projekt założony przez Macieja Wachowiaka - śląskiego wokalistę. wcześniej frontmana elektro-pankowej grupy Slutocasters. Tym razem Max Bravura solowo zaprezentuje się w nowym wariancie wychodzącym poza brzmienia sekcyjne. Natomiast w sobotę o godz. 21 podczas Promo Grass Roots Festiwal zagrają zespoły: Fidel Castro, The Catkins, a także Kwidzyński BassmentSound. Lokalną scenę reggae reprezentować będzie Mat Marszal. Wejściówki na każdy dzień kosztują 10 i 8 zł. (dmk) pogoda Pogoda dia Pomorza Krzysztof Ścibor Biuro Calyus^ Poniedziałek Nad'Pomorze dociera łagodne i wilgotne powietrze znad Atlantyku. W ciągu dnia zachmurzenie będzie umiarkowane f ^małe, tylko na wscho-~"dzie może pokropić deszcz. Temperatura max do 18:22°C. Wiatr nad morzem silniejszy z zachodu. W nocy pogodnie i sucho. Jutro zachmurzenie umiarkowane nie powinno padać. Temperatura max do 18:20 °C. Wiatr z zachodu, cały czas umiarkowany i słaby. m SB2 Stan morza (Bft) Siła wiatru (Bft) Kierunek wiatru 2-3 &5 1007hPa ł 37 km/h 19 0mm Świnoujście SZCZECIN © £i°ira 17 o Kołobrzeg o Rewal I1frlk¥ I13SIH 17 ^ o Darłowo 0 11 rw4 Sławno [SIE °Ustka O SŁUPSK 15 Łeba SMES Wtad>'$tewowo Pogoda dla Polski Lębork ITarilH o *** He? Wejherowo 20 E21E0 Kaiśuzy GDAŃSK 11 ^KłU Potczyn-Zdrój Bytów priiH Człuchów Kościerzyna Drawsko Pomorskie KBKS gyifiB 25 km/h # * *0cm Jfe $0 cm $0 cm Stargard 2HBI i r "■yi 18° 1.9° 23° 24° 24° 2$°2?° pogodnie jp, zachmurzenie umiarkowane przelotny deszcz przelotne deszcze i burza pochmurno mżawka ciągły deszcz ciągły deszcz i burza przelotny śnieg ,£» ciągły śnieg przelotny śnieg z deszczem ciągły śnieg z deszczem mgla V marznąca mgla i); śliska droga marznąca mżawka marznący deszcz ~f"* zamieć śnieżna * opad gradu % kierunek i prędkość wiatru 19° temp. w dzień temp. w nocy temp. wody ijjp - grubość pokrywy śnieżnej 1011 hPa ciśnienie i tendencja smog Gdańsk 22 20° ' j#* i] Kraków 26° 23° Mt Lublin 27° 23° #.....; Olsztyn 29° 21° AHs i I 4* M Poznań 24° 26° # i Toruń 25° 24° Wrocław 27° 24° .....>\&........i l Warszawa 27° 27° #1 Karpacz 25° 22 .......OkfcCr........ 3 trzyki Dolne 28° 25° Zakopane 22° 20° M Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 857 09 00; informator KINA Słupsk Kaq)erIEmaJadąwgóiy,godz. 11; Deadpool2. godz. 15.40,20.30; JurasfcWoittifHdlelri-lestwo. 2D dubbing godz. 11,13.45,17.30,2D napisy godz. 14.45,19.15,20.15,22,3D dubbing godz. 12,16.30; Pozycja obowiązkową, godz. 20.50; Praebudzentedusz.godz. 18.15; Zimna wojna, godz. 15.15,17.20,1930,21.35; Beta i Sebastian, godz. 10,15.05; Futrzaki ruszają na ratu-nek.godz. 10.10,13.15; Han Soio. Gwiezdne wof-ny- historie, 2D dubbing godz. 12.50,17.10,2D napisy godz. 20; Kaczidzgęsiej paczki, godz. 1030,13.05; Wyszczekani godz. 10,12.10,14.20. 1630,18.40 Rejs Nieczynne Ustka Delfin Nieczynne Lębork sta Nieczynne KOMUNIKACJA_ Słupsk: PKP 118000:2219436; PKS59 84242 56,-dyżurny ruchu598437110; MZK59 84893 06; Lębork: PKS 59 8621972; MZK59 8621451; Bytów: PKS 59 82222 38; Człuchów: PKS 59 834 2213; Miastko: PKS 59 8572149. DYŻURY APTEK Słupsk Dom Leków, ul. Tuwima 4, tel.598424957 Ustka Stokrotka, ul. Darłowska 7a. teł. 605 352 090 Bytów Centrum Zdrowia, ul. ks. Bernarda Sychty 3, tel. 598226645 Miastko Rodzinna, ul. Wybickiego 30. tel. 59 857 8725 Człuchów Centrum Zdrowia, ul. Szczecińska 13. tel. 59 834 3142 Lębork Gemini, al. Wol ności 30, tel. 59 863 42 05 USŁUGI MEDYCZNE Słupsk: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl, informacja telefoniczna 59 846 0100; Ustka: Wojewódzki SzpitaISpecjalistyczny, ul. Mickiewicza 12 tel. 59 814 6968; Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18. tel. 59 8146011; Pogotowie Ratunkowe - 59 81470 09; Lębork:__ Szpitalny Oddział Ratunkowy59 8633000; Szpital, ul. Węgrzynowicza 13,59 863 52 02; Bytów: Szpital, ul. Lęborska 13, tel. 59 822 85 00; Dział Pomocy Doraźnej Miastko, tel. 59 857 09 00; Człuchów: WAŻNE IflEBESKAUMA Ogólnpolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, tel. 59848 0111,801120 002; Słupsk: Pofiqa997;ul. Reymonta, tel. 59848 0645; Pogotowie Ratunkowe999: Straż Mejska986;598433217; Straż Gminna598485997; Urząd Cekiy-587740830; Straż Pożarna998; Pogotowie Energetyczne 991; Pogotowie Gazownicze992: Pogotowie Ciepłownicze993; Pogotowie WodreHtanaizacyjne994; Straż NSqska alarm986: Ustka 5981467 616976%498; Bytów 598222569; KULTURA Nowy Teatr, ul. Lutosławskiego 1, tel. 59 84670 00; Filharmonia Sinfonia Baltica, ul. Jana Pawła II3, tel. 59 8423839; Teatr Tęcza, ul. Waryńskiego 2, tel. 59 842 39 35; Teatr Rondo, ul. Niedziałkowskiego 5a. tei. 59 8426349; Słupski Ośrodek Kultury, ul. Braci Gierymskich 1, tel. 59 845 6441; Emcek, al. 3 Maja 22, tel. 59 8431130; Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Grodzka 3, tel. 598405838. USŁUGI POGRZEBOWE_ Kalla, ul. Armii Krajowej 15, tel.59 842 8196,601 928 600 - całodobowo. Pełna oferta pogrzebowa. Zieleń tel. (24h/dobę) telefon502525 005 lub 59 8411315. ul. Kaszubska 3 A. Winda i baldachim przy grobie; Hades, ul. Kopernika 15, całodobowo: tel.59 842 9891,601663796. Winda i baldachim przy grobie. Hermes, ul. Obrońców Wybrzeża 1, (całodobowo), tel. 59 842 8495,604434441. Winda i baldachim przy grobie. PORADNICTWO Biuro Porad Obywatelskich - ul. Niedziałkowskiego 6. czynne: poniedziałek.-czwartek wgodz. 10-14; Bliżej Prawa - bezpłatne porady prawne i obywatelskie, ul. Jana Pawła II (7 piętro, pok. 718.719) czynne: poniedz.-środa godz. 8-16, czwartekgodz. 10-18, Telefon zaufania Tama - 59 8414046, czynny: poniedziałek - piątek wgodz. 16-20; Alkoholowy telefon zaufania Krokus - czynny codziennie 17-22,59 84146 05. 598345309. TAXI f/'s 598422700 607 271717 NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU Poniedziałek, 11 czerwca 2018 wwwLsportowy24.pl | wwwLgol24.pl | www.gp24.pl/sport/ KLASA OKRĘGOWA: KOLEJNE PUNKTY STRACIŁA SPARTA SYCEWICE. TO KONIEC MARZEN OIV LIDZE STRONA III V >Mii i PIŁKA NOŻNA RUBAJ NIE POMÓGŁ POGONI strona II i si fejjg ' & * '^1 PIŁKA NOŻNA ZWYCIĘSTWO GRYFA SŁUPSKstrona II PIŁKA NOŻNA WYWIADY: BONIEK, ĆMIKIEWICZ. MAJDAN. PAZDAN. SZPAKOWSKI strona IV. V. VI i VIII SP0RT0WY24 W SKRÓCIE syysSeSTflisSe6 Lekkoatletyka. Ośrodek Sportu i Rekreaji w Ustce jest organizatorem imprezy w ramach akcji „Rozbiegana Ustka na fali". Bieg n Jantarowy zaplanowany jest na 17 czerwca (niedziela). Trasa biegu usytuowana jest głównie w terenie leśnym. Start i meta na Trakcie Solidarności przy wejściu na plażę w Ustce. Tam też zlokalizowane zostanie biuro zawodów, które przyjmować będzie zapisy od godz. 9. Dy- sicuiD uu ___i___ km. Wpisowe wynosi 30 zł. Rywalizacja w biegu głównym rozpocznie się o godz. 12. Wcześniej przewidziane są jeszcze: biegi młodzieżowe oraz marsz nordic walking na 5 km lub 10 km (start o godz. 10), bieg amatorski na 3 km (start o godz. 11). Więcej szczegółów można znaleźć na stronie OSiR Ustka. (FEN) Brydż. W dwudziestym drugim turnieju brydżowym w ramach XXXVI Grand Prix Ustki na zapis maksymalny rywalizacja była niezwykle emocjonująca. Ostatecznie triumfowała para ustecko -słupska, która występowała w składzie Wojciech Chilecki -Zbigniew Rychły. Zwycięski duet ugrał 130 punktów. Na drugim miejscu była para z Ustki Grzegorz Rybak - Wiesław Rudnicki -119 punktów. Na trzeciej pozycji sklasyfikowana została ustecka para Leszek Dunia - Zdzisław Krawczyk -117 punktów. W klasyfikacji długofalowej na czele stawki nadal bez zmian. Lide-ruje ustczanin G. Rybak - 466 punktów. Za Rybakiem znajduje się kolejny ustecki gracz W. Rudnicki - 451 punktów. Trzecie miejsce zajmuje slupszczanin Jan Lange - 376 punktów. Dwudziesta trzecia rywalizacja odbędzie się we wtorek (12 czewca) o godz. 17. Miejsce zawodów to Dom Kultury w Ustce przy ul. Czerwonych Kosynierów. (FEN) asssssgsłr* Sporty walki. W sobotę (16.06) odbędzie się Amatorska Gala MMA. Miejscem rywalizacji będzie hala Gryfia przy ul. Szczecińskiej w Słupsku. Walki debiutantów rozpoczną się o godz. 16. Po nich około godz. 18 zaczną się walki bardziej doświadczonych zawodników, a o godz. 21 przewidziany jest zawodowy pojedynek wieczoru. Ważenie w piątek (15.06) o godz. 18 w Galerii Handlowej Podkowa (ul. St. Starzyńskiego). Bilet wstępu w cenie 30 zł. Przesprzedaż w sklepach: pepsport.pl: CH Passo i E'Lederc. Tel. 515 360 499. (FBI) PIŁKA NOŻNA GA Mirosław Dybowski obronił rzut karny WWW.G0L24.PL I WWW.GP24.PL/SP0RT/ WWW.SP0RT0WY24.PL | GŁOS DZIENNIK POMORZA | PONIEDZIAŁEK. 11.06.2018 Piłkarze Gryfa świetnie spisali się w Kolbudach f V- pi# "tpśdi JarosławStencd jamslawstencel@pol5kapress.pl W sobotę, 9 czerwca, piłkarze Gryfa Słupsk S.A. wygrali na wyjeździe z GKS Kolbudy 1:2. Było to dla nich pierwsze zwycięstwo na obcym terenie od meczu z Gedanią Gdańsk 5 maja (1:2). Jednocześnie słupszczanie zakończyli też serię trzech meczów bez porażki na własnym boisku, którą miał GKS Kolbudy. Pierwsze minuty meczu w Kolbudach to zdecydowana przewaga Gryfa, który odważnie zaczął spotkanie, dzięki temu że trener Grzegorz Bednarczyk w wyjściowej jedenastce wysłał do gry kilku ofensywnych piłkarzy. Od początku mecz rozpoczęli Łukasz Stasiak, Fabian Słowiński, Wojciech Wójcik, Darnin Tofil i Marcjan Majcher. Na prawej stronie obrony zagrał Tomasz Ślusarz. Pierwsze pięć minut meczu to przewaga Gryfa, który prowadził grę, jednak nie stworzył sobie żadnej dogodnej sytuacji do zdobycia bramki. W 8. min meczu gospodarze przeprowadzili skuteczny kontratak. Napastnik z Kolbud wyszedł na pozycję sam na sam z bramkarzem Gryfa. Dybowski wyszedł z bramki, próbował wybić piłkę spod nóg przeciwnika, jednak zahaczył go w polu karnym. Sędzia nie miał wątpliwości i podyktował rzut kamy, a bramkarza Gryfa ukarał żółtą kartką. Wykonawca rzutu kar- Mirosław Dybowski nie dał się pokonać z rzutu karnego nego uderzył niepewnie i bez wiary, a Dybowski wybił piłkę na rzut rożny. Po obronionym rzucie karnym gryfici przystąpili do atakowania bramki gospodarzy. Jednak ataki nie doprowadzały do sytuacji strzeleckich. Do-środkowania Słowińskiego i Wójcika mijały środkowego napastnika Gryfa lub padały łupem dobrze grającego bramkarza GKS-u. - W pierwszej połowie brakowało nam sytuacji strzeleckich. Prowadziliśmy grę, ale nie dochodziliśmy do strzałów. Druga połowa zaczęła się dla nas od utraty gola, jednak pobudziło to piłkarzy do większego wysiłku. Zagraliśmy dwie świetne akcje, po których zdobyliśmy bramki. Szkoda też niewykorzystanych sytuacji, ale najważniejsze jest zwycięstwo na trudnym terenie w Kolbudach - powiedział po meczu Grzegorz Bednarczyk, trener Gryfa Słupsk. Po zamianie stron, już w 47. min GKS przeprowadził skuteczną kontrę. Piłka została zagrana na środek pola, tam walczył o nią Bobrowski, który sygnalizował faul. Sędzia jednak nie zareagował. Do piłki doszedł zawodnik z Kolbud, który zagrał prostopadłą piłkę do napastnika. Ten znalazł się w sytuacji 1 na 1 i umieścił pikę w bramce obok interweniującego Dybowskiego. Stracony gol podziałał na gryfitów jak kubeł zimnej wody w gorące sobotnie popołudnie. Ich gra nabrała tempa i większej determinacji. Już w 55. minucie goście odpowiedzieli koronkową akcją pod polem karnym rywali. Stasiak, Tofil, Wójcik i Majcher wymie-mjikilka podań na małej prze- nie do nogi Majchra, a ten znalazł się sam przed bramkarzem, spokojnie poczekał i z zimną krwią strzelił obok golkipera z Kolbud. Gryf nie poprzestał na jednym golu. Nadal napierał. W efekcie w 67. min po podobnej akcji jak wcześniej na 1:2 dla gości podwyższył Damian Tofil. Bednarczyk i Mikołajczyk dali dobre zmiany w ataku, obaj mieli ochotę na strzelanie goli i mocno absorbowali defensorów GKS-u. Niestety, obu brakowało tego dnia trochę szczęścia. Bednarczyk przestrzelił w doskonałej sytuacji, natomiast strzały Mikołajczyka były blokowane lub minimalnie mijały bramkę gospodarzy. GKS KOLBUDY-GRYFSŁUPSK 13(04) Bramki: 1:0 Mateusz Frankowski (48), 1:1 Marcjan Majcher (52), 1:2 Damian Tofil (65) Mirosław Dybowski obronił rzut kamy w 9. minucie. GKS: Łukasz Szuciło - MichałTempski (46 Bartłomiej Merchel), Paweł Matejek, Mateusz Frankowski, Łukasz Dziengielewia (70 Seweiyn Wroński), Olgierd Stanisławski, Patryk Jurczak, Tomasz Małkowski .Michał Pastuszka, Mateusz Sychowski (59 Paweł Piotrowski ), Grzegorz Gruchała. Gryf: Mirosław Dybowski - Joseph Amoah, Krzysztof Wańdzio, Fabian Słowiński (51 Damian Mikołajczyk ), Tomasz Ślusarz, Marcjan Majcher (80 Maciej Staniaszek), Rafał Bobrowski, Kacper Jendruch, Wojciech Wójcik (64 Kacper Bednarczyk), DamianTofil (76 Dawid Więckowski), Łukasz Stasiak. ©® POGOŃ LĘBORK NIE DAŁA RADY W LUZINIE iv l iga pod wodzą nowego trenera Romana Rubaja Pogoń przegrała kolejne wyjazdowe spotkanie. JarosławStencel jaroslaw.stencel@polskapiess.pl Gospodarze na prowadzenie wyszli w 38. minucie. Koronkowa akcja w polu karnym i po dograniu Opłatowskiego Paweł Czoska z bliska do pustej bramki uderzył na 1:0. Gorąco na ławce rezerwowych Pogoni zrobiło się po faulu na Michorze. Za uderzenie w twarz lęborskiego zawodnika ■y• ^ .K Y>;>■/ Kenner zobaczył tylko żółty kartonik. Była to bardzo pobłażliwa kara za celowe uderzenie 16-letniego piłkarza. Po przerwie warty odnotowania był rajd Nowakowskiego. Rosły obrońca postanowił nie oddawać strzału i podał do lepiej ustawionego Klimasa. Niestety, piłka po jego uderzeniu przeleciała nad poprzeczką. W 80. minucie przy protestach pogonistów za domniemany faul Stankiewicza w polu karnym sędzia dyktuje karnego przeciwko Pogoni. Jedenastkę na bramkę zamienił Czoska. W końcówce Murakowski strzelił w słupek. W ostatnich minutach Musuła z rzutu wolnego celnie uderzył na bramkę. Pranga jednak obronił uderzenie kapitana. WIKĘD LUZINO - POGOŃ LĘBORK 1-0 (10) Bramki: 1:0 Paweł Czoska (38), 2:0 Paweł Czoska (80-karny) Wikęd: Pranga - Mienik, Dąbrowski, Bank, Kożyczkowski, Karmazyn, Śmielak, Czoska (81 Damps), Kenner (65 Murakowski), Rutkowski (69 Roppel ), Opłatkowski (75 Małolepszy). Pogoń: Katzor- Janowicz, Ulatowski, Musuła, Michor, Stankiewicz .Kozdra , P.Łapigrowski, Miszkiewicz , Krefft (26 Nowakowski), Klimas (62 Zanewycz). ©® i1->jfc £ .tyl?1,ł./$> Piłkarze Pogoni okazali się słabsi od Wikędu i sportowy: PIŁKA NOŻNA WWW.G0124.PL | WWW.GP24.Pl/SP0RT/ WW/W.SP0RT0WY24.PI | GŁOS DZIENNIK POMORZA | PONIEDZIAŁEK, 11.062018 III IV liga, KLASA a i R Start Miastko przegrał kolejne spotkanie Anioły zdobyły twierdzę y/A PIŁKA NOŻNA. W 32. kolejce świetnie spisał się zespół Aniołów Garczegorze, który wygrał na trudnym terenie w Dzierzgoniu. W Bytowie przegrał Start Miastko i jego sytuacja w tabeli jest bardzo trudna. JarosławStencel jaroslaw.stencel@polskapress.pl CARTUSłA KARTUZY-SOKÓŁ WYCZECHY1Ł0 Bramki: 1:0 Mateusz Niedźwiecki (11), 2:0 Kacper Paninski (22), 3:0 Mateusz Niedźwiecki (23), 4:0 Błażej Siłkowski (24), 5:0 Franciszek Sierszy ński (25), 6:0 Marcin Dampc (30), 7:0 Adrian Raulin (31), 8:0 Marcin Dampc (32), 9:0 Przemek Iwański (34), 10:0 Franciszek Sierszyński (39), 11:0 Marcin Dampc (41). Cartusó: Babiński-Wołoszyk, Siłkowski, Raulin, Iwański, Dawidowski, Sierszyński, Paninski, Niedźwiecki, Dampc, Giec. Sokół: Dykas - Klepczarek, Wojciechowski, Sobiegraj, Borek, K.Dołgowski,T.Dołgowski, Piłat. Sobczak. Goście zaczęli grę w "9". Pod koniec pierwszej połowy kontuzji uległ Piłat oraz przed samej jej końcem Dykas. W przerwie trener gości zgłosił również kontuzję Borka i sędzia zakończył spotkanie z uwagi na dekompletację drużyny gości. BYTOVlA II BYTÓW - START MIASTKO 1-0(1:0) Bramki: 1:0 Kamil Pranczk(34-samobójcza), 2:0 Krzysztof Kropidłowski (61) Bytmia II: Bartosz Ryngwelski (88 Marcin Majewski) - Konrad Bartelik (46 Marcin Urbański), Mateusz Kaba, Maciej Błaszkowski, Tomasz Galikowski,RafałZagdan .Krzysztof Kropidłowski, Patryk Wolski, Aleks Hendryk, Robert Domżalski, Paweł Piórkowski (86 Wojciech Gostomski). Start Robert Przeplasko - Artur Świąder, Wojciech Szuta, Sławomir Pufelski, Kamil Pranczk, Patryk Kapka, Paweł Koniuszek (46 Oskar Wiśniewski), Artur Rzepiński, Jarosław Radzki, Bartłomiej Borowicz (55 Rafał Żukowski), Marcel Stanischewski (78 Marcin Ostrowski). POWIŚLE DZIERZGOŃ -ANIOŁY GARCZEGORZE 12(0-2) Bramka: 0:1 Filip Tomasiewicz (21), 0:2 Daniel Sidor (36). 1-.2 Tomasz Przybyszewski (52) PowBIe: Tomasz Kowalski - Patryk Lewandowski (46 Tomasz Wiercioch), Tomasz Przybyszewski, Sebastian Krysiński , Oskar Gajewski (79 Kacper Górak), Arkadiusz Hadrysiak , Damian Orłowski (84 Maciej Pietrzyk), Mateusz Pietrzyk, Krzysztof Wierzba (46 Mateusz Muller), Marek Kruczkowski , Michał Gajewski. Anioły: Dominik Czekirda - Łukasz Kwaśnik (79 SławomirTrawiński), Mateusz Słumiński, Daniel Sidor, Tomasz Żółć, Grzegorz Smolarek, Artur Narewski, Filip Tomasiewicz (59 Damian Formela), ŁukaszŁapigrowski , Adrian Kwiat- kowski (86 Krystian Czerwionka), Marcin Drzazgowski . Pozostałe wyniki: Grom Nowy Staw- Arka II Gdynia 3:1, GKS Kolbudy-Gryf Słupsk 1:2, Wikęd Luzino - Pogoń Lębork 2:0, Jaguar Gdańsk - Stołem Gniewino 2:2, Radunia Stężyca - Gedania Gdańsk 5:0, Kaszubia Kościerzyna - Orkan Rumia 3:1. W zaległych spotkaniach: Wikęd Luzino -Gedania Gdańsk 0-3, Kaszubia Kościerzyna -Radunia Stężyca 0:2, Stołem Gniewino - Grom Nowy Staw 3:5. 1. Radunia Stężyca 32 88 111-18 2. Grom Nowy Staw 32 71 97 - 44 3. Gryf Słupsk 4. Stołem Gniewino 5. Kaszubia Kościerzyna 32 50 60-46 6. Pogoń Lębork 7. Anioły Garczegorze 32 45 63 - 52 8. Wikęd Luzino 9. Jaguar Gdańsk 10. Arka II Gdynia 11. Bytovia II Bytów 12. GKS Kolbudy 13. Powiśle Dzierzgoń 32 37 46 - 60 14. Orkan Rumia Bramki: 1:0 Dawid Deresiewicz (9), 1:1 Adrian Szamal (30), 2:1 Mariusz Wojtowicz (44) 3:1 Mariusz Wojtowicz (48), 4:1 Dawid Deresiewicz (51), 5:1 Mariusz Wojtowicz (62), 5:2 Adrian Szamal (65), 6:2 Bartłomiej Wyka (69), 7:2 Paweł Jarząb (71), 7:3 Adam Kwidziński (80), 7:4 Przemysław Romowski (83), 7.5 Adrian Szamal (88) Rowokóh Arkadiusz Wiśniewski - Dawid Deresiewicz, Daniel Białowąs, Norbert Maziejuk, Paweł Orynycz, Krzysztof Rusinek, Bartłomiej Szabat, Mariusz Wójtowie, Bartłomiej Wyka, Karol Czechowski (60 Paweł Jarząb), Jakub Lipski (60 Piotr Cymek). Błękitni: Kamil Petiykowski - Dominik Wielgus, Adrian Łyszyk, Dawid Mydło, Adrian Romowski (54 Adam Kwidziński), Przemysław Romowski, Adrian Szamal, Piotr Makowiecki, Adam Sibiński, Marek Bondorowicz, Tomasz Iwanicki. Inne wyniki: Zenit - Słupia 2:3, Polonez - Wybrzeże 4:2, Granit - Koral 6:1, Sokół K. - Garbarnia 5:3, pomorze - Barton 2:1, Sokół Sz. - KS Damnica 1:0. 1. Słupia Kobylnica 26 66 85 -28 32 36 49 - 60 2. Błękitni Główczyce 26 59 85-38 32 63 76 - 40 32 54 72-52 32 47 46 - 57 32 45 43-50 32 44 58-57 32 43 57-53 32 41 40-43 32 38 48-48 15. Gedania Gdańsk 32 36 68 - 72 3. Polonez Bobrowniki 26 51 76-38 16. Start Miastko 32 33 50-77 4.SokółSzczypkowice 26 45 54 - 48 17. Cartusia Kartuzy 32 32 59-70 5. Granit Kończewo 26 39 61-46 18. Sokół Wyczechy 32 3 25 -169 6. KS Damnica 26 39 63-35 11. Barton Barcino 26 28 48 56 12. Rowokół Smołdzino 26 27 59- 69 13. Sokół Kuleszewo 26 24 50 ■85 14. Koral Maszewo 26 23 34- 108 Szansa Siemianice - Unia Korzybie 0:0, KS Zaleskie - Słupia Charnowo 3:5, Dąb Kusowo - Uni-son Machowino 5:1. Pauza Grab Grapice. KLASA A-Grupadruga Wyniki: GTS tama Dąbrówka - Lipniczanka Lipnica 0:2, Skotawa Budowo - Granit Koczała 3:2, Sparta Konarzyny - GKS Kołczygłowy 2:2, Anioły II Garczegorze - Chrobry Charbrowo 0:1, Magie Niezabyszewo - Stegna Parchowo 3:0 vo„ LKS Łebunia - Arkonia Pomysk Wielki 3:5, Pogoń II Lębork - Dolina Gałąźnia Wielka 2:1. eizgon Szansa Siemianice - Unia Korzybie 0:0, KS Zaleskie - Słupia Charnowo 3:5, Dąb Kusowo - Uni-son Machowino 5:1. Pauza Grab Grapice. 1. Dąb Kusowo 20 54 91-23 2. Unison Machowino 20 48 91-25 3. Unia Korzybie 20 42 55-25 4. Słupia Charnowo 20 38 71-40 5. Szansa Siemianice 20 33 66-40 6. KS Zaleskie 20 27 48-55 7. SSPN Malczkowo 20 21 54-51 8. Victoria Słupsk 20 18 43-96 9. Smoki Podole Małe 20 17 46-57 10. Diament II Trzebielino 20 16 23-102 11. Grab Grapice 20 5 23-97 1. Lipniczanka Lipnica 26 71 111-15 2. Chrobry Charbrowo 26 65 107-30 KLASA B-Grupa druga 3. Arkonia Pomysk Wielki 26 4. GTS Czarna Dąbrówka 26 55 48 85-42 74-39 Wyniki: Start Łebień - Baza 44Siemirowice 4:0, 5. Sparta Konarzyny 26 37 51-60 Kaszubia II Studzienice - Błękitni Motarzyno 6. Dolina Gałąźnia Wielka 26 36 7. Anioły II Garczegorze 26 36 54-64 53-60 1:2, WKS Nożyno - Orkan Gostkowo1:8, Brda II Przechlewo - Victoria Dąbrówka 2:5, Urania 8. Pogoń II Lębork 26 31 50-49 Udorpie - Grom Nakla 0:4. ©® 9. GKS Kołczygłowy 26 27 45-77 10. LKS Łebunia 26 26 47-94 1. Orkan Gostkowo 18 52 86 -22 11. Magie Niezabyszewo 26 26 45-70 2. Start Łebień 18 40 58 -26 12. Skotawa Budowo 26 24 46-83 3. Błękitni Motarzyno 18 37 56-25 13. Granit Koczała 26 17 32-86 4. Grom Nakla 18 34 83-31 14. Stegna Parchowo 26 25 53-84 5. Victoria Dąbrówka 18 31 49-43 32 36 68 - 72 3. Polonez Bobrowniki 26 51 76-38 32 33 50-77 4.SokółSzczypkowice 26 45 54 - 48 17. Cartusia Kartuzy 32 32 59-70 5. Granit Kończewo 26 39 61-46 KLASA A-Grupa pierwsza ROWOKÓŁ SMOŁDZINO - BŁĘKITNI GŁÓWCZYCE 7:5 (2:1) 7. Wybrzeże Objazda 26 33 52 - 62 KLASA B - Grupa pierwsza 6. Urania Udorpie 18 22 29-52 8. Zenit Redkowice 26 31 49-56 9. Garbarnia Kępice 26 30 51-69 10. Pomorze Potęgowo 26 28 41-70 26 39 63-35 KLASA A-Grupa pierwsza ROWOKÓŁ SMOŁDZINO - BŁĘKITNI GŁÓWCZYCE 7:5 (2:1) Wyniki: Victoria Słupsk - Smoki Podole Małe 15, Diament II Trzebielino - SSPN Malczkowo 3:1, Wyniki: Victoria Słupsk - Smoki Podole Małe 15, Diament II Trzebielino - SSPN Malczkowo 3:1, 7. Brda II Przechlewo 18 18 24- 48 8. Kaszubia II Studzienice 18 18 28 ■62 9. Baza 44 Siemirowice 18 9 26- 64 10. WKS Nożyno 18 4 22 88 7. Wybrzeże Objazda 26 33 52 - 62 KLASA B - Grupa pierwsza 6. Urania Udorpie 18 22 29-52 FAWORYZOWANA SPARTA SYCEWICE ULEGŁA BRONIĄCEMU SIĘ PRZED SPADKIEM ECHU BIESOWICE Szarlael (45+1), 4:1 Patryk Szarłóel (55), 42 Bartosz Bukowski (60), 5:2 Adam Zieliński (63), 5:3 Jarosław Abramczuk(69). Leśnic Kaim, Siwek, Bulczak, Sułkowski, Artur Mrosk, Naczk (75 Mosór), Urban, Ruła, Plichta (86 Tomasz Mielewczyk), Adam Zieliński, Szarkiel. KS: Żuliński, Krzyk ((75 Malinowski), Mazur (60 Mazowiecki), Budzyński, Okołotowicz, Kulpa (83 Bobiński), Czaja, Majcher, Abramczuk, Podgórny (18Giec), Bukowski. MKS DEBRZNO - ZAWISZA BORZYTUCHOM Łl (11) Bramki: 0:1 Mateusz Zblewski (17), 1:1 Patryk Klejdysz (38), 2:1 Patryk Klejdysz (65). MKS: Słonka, Góra (84 Borucki), Stalka, Domański, Masternak (46 Zabrocki), Szostek, Władyczak, Mucha, Dudzic (69 Pacholik), Klejdysz (84 Litwiniuk), Malmon. Zawisa Hinc, Berent, Kosiński, Syldatk, Wajs, Rachwał, Daszkowski, Dziemianko (89 Cesak), Świderski (65 Grzegorz Stencel), Pituch, Mateusz Zblewski. MECZ MYŚLIWIEC -BRDAZAKOŃCZYŁ SIĘ PO ODDANIU GAZETY DO DRUKU. Uantar Ustka 29 73 133 - 33 2.Stal Jezierzyce 29 71 91-39 3.Sparta Sycewice 29 70 96-32 4.Piast Człuchów 29 53 91-50 5.MKS Debrzno 29 46 78-69 6.Karol Pęplino 29 42 65-59 7Jantaria Pobłocie 29 41 42-45 8.Zawisza Borzytuchom 29 38 56-70 9.Myśliwiec Tuchomie 28 37 46-44 lO.Brda Przechlewo 28 36 52-78 II.Leśnik Cewice 29 34 48-83 12.Echo Biesowice 29 30 48-65 13.KS Włynkówko 29 29 46-83 M.Diament Trzebielino 29 27 34-67 15.Czami Czarne 29 26 45-72 16.Kaszubia Studzienice 29 6 30-112 KRZYSZTOF NIEKRASZ KRZYSZTOF NIEKRASZ SŁUPSKA KLASA OKRĘGO-Trwa zacięta rywalizacja o awans do IV ligi. O przepustkę walczą dwa zespoły. Rozstrzygnięcie nastąpi w ostatniej kolejce serii sezonu 2017/18. W najkorzystniejszej sytuacji jest ustecki Jantar. Piłkarze Sparty Sycewice sprawili swoim najwierniejszym sympatykom wielki niedosyt. Kandydat do czwartoligowego awansu musiał przełknąć gorzką pigułkę, bo przegrał 2:4 na kobylnickim stadionie z Echem Biesowice, które broni się przed spadkiem do klasy A. Po tej porażce sycewiczanie odpadli z walki o IV ligę. W meczu więcej z gry miała Sparta. Echo nastawione było na kontry i robiło to bardzo skutecznie. - My lubimy grać z wyżej notowanymi przeciwnikami. Gdy jesteśmy skazani na pożarcie, to wówczas w naszych szeregach jest wyjątkowo mobilizacja, która przynosi nam zdobycze punktowe. Mimo zwycięstwa nasza sytuacja w tabeli jest trudna. Będziemy ambitnie walczyć do końca rozgrywek -oznajmił Robert Piasecki, grający trener biesowickiego Echa. - Szkoda straconych punktów. Do sobotniego meczu przystąpiliśmy bez siedmiu zawodników z podstawowego składu, bo byli kontuzjowani i mieli ■ nwdl CC UIC9UVVIVIVICgU CVI HM V" KS zielono) zagrali dobry mecz i ograli Spartę. Nr 19 to Rafał Wasilewski nadmiar kartek. Ponadto dwóch graczy do południa grało w rozgrywkach na plaży. Z konieczności w polu musiał wystąpić grający trener Piotr Gómiewicz. Początek spotkania mieliśmy dobry i mogliśmy sprawę załatwić. Niestety, brak skuteczności spowodował, że niewykorzystane okazje zemściły się bardzo mocno - stwierdził Krzysztof Trąbczyński, kierownik sycewickiej Sparty. SPARTA SYCEWICE - ECHO BIESOWICE 24(fc2) Bramki: 1:0 Tomasz Adkonis (9),1:1 KrzysztofWa-silewski 02), 1:2 Rafał Wasilewski (32), 1:3 Seba- > : i'' ~ ^ ' -v.. . stian Marszalek (59), 1:4 Krzysztof Wasilewski (73), 2:4 Damian Kopciński (80). Sparta Wojtanowski, Cudzilo ,Han,Terefenko, Kukliński, Nitsche, Klawikowski, Gómiewicz (62 Rafał Wasiak),Giersz, Kopciński, Adkonis. Rezerwowy bramkarz Daniel Libigocki ukarany został czerwoną kartką (|) za wulgarne słowa pod adresem sędziów. EdttGwóźdź, Remigiusz Kublik (85Skórzewski), MariuszBednarek .Piasecki,Kaczmarczyk,Rafał Wasilewski, Niedzielski, Kołwzan, Marszałek, Dawid Rynkiewicz, Krzysztof Wasilewski . PIAST CZŁUCHÓW - KAROL PĘPUN9 63 (4cO) Bramki: 1:0 Dominik Gołuński (19). 2:0 Dominik Gołuński (26), 3:0 Kamil Woźniak (35), 4:0 Gołuński (43), 4:1 Szpon Gołaszewski (47), 4:2 Szymon Gołaszewski (57), 5:2 Jarosław Wójcik (85),53 Karol Petrus (rzut karny - 90). 63 Dawid Wachnik(90+1). Piast Skoczypiec, Kamil Kałdowski, Maślanyk, Badyan, Zachajczuk, Kamil Woźniak (66 Duraj), Marcin Żukowski (72 Wachnik), Łukasz Bednarek, Gołuński (83 Kolter), Urbaniak. Łukasz Czarnowski (58 Jarosław Wójcik). Karol: Marcin Petrus, Siutkowski, Michał Lubański, Dominik Gruszka, Bewersdorff, Arkadiusz Woźniak (81 Żaczek), Kamiński (81 Czaszejko), Ziembiński, Kiełczykowski, Karol Petrus, Gołaszewski. DIAMENT TRZEBIELINO - CZARNI CZARNE 00 DiamenbMarekStoItman, Przybylski, Rabenda, Rejak, (27 Tęsny), Baranowski, Daniel Tylka, Ne- stor, Rokosz, Mateusz Grzybek, Jasiński (46 Kundro), Wólczyński. Czarni: Celiński, Szwałek, Piekuś, Hatała, Rapa, Patryk Zakrzewski, Wnuk-Lipiński, Stanios, Krawczuk, Jakubowski (78 Bednarsko, Łukasz Tamioła. JANTARIAPOBŁ0CIE- JANTAR USTKA 22(0:1) Bramki:: 0:1 Karol Czubak (9), 1:1 Paweł Domański (rzut kamy - 72), 2:1 Patryk Roder (75), 2:2 Kamil Wójcik (84). Jantaria: Klanczkowski, Wolski, (80 Bronk), Radosław Powideł (65 Waldemar Kwidziński), Paweł Domański, Iwanicki, Okrój, Krystian Stencel, Roder, Adrian Mielewczyk (70 Marcin Klawikowski), Kacper Zieliński, Tomasz Kwidziński. Jantar Wilhelm, Zborowski (24 Żebrowski), Sebastian Wasiuk (63 Brzostowicz), Kaszuba, Szwakiel, Maciej Dawid, Kacper Dawid (72 Stańczyk) , Kaczmarek, Nałęcz, Czubak, Wójcik. KASZUBIA STUDZIENICE - STAL JEZIERZYCE 18 (U4) Bramki: 0:1 Łukasz Skierka (12), 0:2 Maciej Miecznikowski (14), 03 samobójcza (20), 0:4Łu-kasz Skierka (30), 1:4 Rafał Soldatke (39), 1:4 Maciej Miecznikowski (54), 1:6Łukasz Skierka (60), 1:7 Mateusz Perlański (80), 1:8 Mariusz Żurek (90). Kaszubia: JózefPela,Gierdalski,Taraszewicz, Mariusz Lewiński, Jakubek (65 Krzysztof Soldatke), Augustynowic?(67 Remigiusz Chirk), Pawelski, Prądzinski, Szultka, Rafał Soldatke, Borzyszkowski. StakWalo, Czaiński(78Żurek), Biel, Sadura, Skórcz (89 Danielewkz), Bentkowski, Grzekzyk, Perlański, Perkowski (19 Pakuła), Skierka, Miecznikowski. LEŚNIK CEWICE -KS WŁYNKÓWKO 53 m Bramki: 1:0 Adam Zieliński (18), 1:1 Jacek Okołotwicz (22), 2:1 Artur Mrosk (41), 3:1 Patryk IV SPORTOWY PIŁKA NOŻNA WWW.G0L24.PL | WWW.GP24.PL/SP0RT/ WWW.5PORTOWY24.PL | GŁOS DZIENNIK POMORZA | PONIEDZIAŁEK, 11.06.2018 PAZDAN: NASZA SYTUACJA JEST TAKA SAMA JAK PRZED EURO roz mowa. Rywal postawił nam dosyć trudne warunki, askalatrucfciości jeszcze wzrosła, biorąc pod uwagę naszą aktualną dyspozygę-mówi Mi-chałPazdan. obrońca reprezentacji Polski po towarzyskim spotkaniu z ChBe (22). W meczu z Chile prowadziliście już 2:0, lecz niestety nie udało wam się utrzymać tego korzystnego rezultatu. Wiecie, skąd się wzięły takie problemy? Wiemy, dokładnie taka sama sytuacja miała miejsce dwa lata temu przed Euro 2016. Wtedy przegraliśmy z Holandią również w okresie przed mistrzostwami. Wówczas i teraz nasza gra w drugiej połowie nie wyglądała zbyt dobrze. Byliśmy przygotowani na dzień dzisiejszy na 45 minut, teraz powinniśmy pod względem fizycznym iść w górę. Teraz - dokładnie tak samo jak dwa lata temu - czekamy na mecz z Litwą, następnie się pakujemy i lecimy na turniej. Czuje się pan nowym szefem defensywy pod nieobecność kontuzjowanego Kamila Glika? Nasze ustawienie się zmienia - czasem gramy trójką, czasem czwórką w tyłach, więc różnie to wygląda bez Kamila. Do wszystkiego trzeba się przyzwyczaić i wszyscy musimy wziąć na siebie odpowiedzialność. Ta młoda reprezentacja Chile zaprezentowała się w Poznaniu z bardzo dobrej stro-ny. Rywale sprawili wam wiele problemów, głównie za sprawą swojego wysokiego pressingu oraz agresywnego nastawienia. To cenna lekcja przed mistrzostwami świata? Myślę, że to dla nas bardzo dobrze, że właśnie tak zagrali. To nie był mecz, w którym byśmy dominowali, cały czas Pazdan uważa, że słabsza gra w drugiej połowie meczu z Chile to efekt ciężkich treningów rozgrywali piłkę. Rywal postawił nam dosyć trudne warunki, a skala trudności wzrosła, biorąc pod uwagę naszą aktualną dyspozycję. Nie ma się co oszukiwać, z pewnością do mistrzostw nasza forma pójdzie w górę, bo mecz z Chile to taki akcent kończący całą wykonaną pracę na zgrupowaniach w Juracie i Arłamowie. W pierwszej połowie gra wyglądała lepiej niż w drugiej i jestem przekonany o tym, że nasza forma jeszcze wzrośnie. Problemy w drugiej części meczu z Chile mogły wziąć się z tego. że byliście zmęczeni trudami zgrupowań przed turniejem w Rosji? Dokładnie, w nogach było czuć te ostatnie treningi. Większość z nas mocno pracowała i trochę szkoda, że w drugiej połowie nie mieliśmy korzystnego wyniku, bo wówczas łatwiej byłoby go obronić. Chile pograło piłką i musieliśmy za nią pobiegać. Mimo że w ich składzie nie było tych największych gwiazd, to myślę, że był to dla nas bardzo wartościowy sprawdzian. ©® KAROL MAĆKOWIAK REDAKCJA@POLSKATIMES.PL Pech Fabry szczęściem Diaza. Porażki naszych grupowych rywali MUNDIAL. Senegal i Japonia ;zykują się do ostatnich Drzedturniejowych spraw-izianów z Koreą Południową Paragwajem. Wymuszona miana w składzie reprezen-acji Kolumbii. (ajaKrasnodębska xiakcia@pol5katimes.pl dobnie jak reprezentacja Polki jej grupowi rywale nie zakoń-:zyli jeszcze przygotowań lo mundialu. Pierwsze mecze ozegrają dopiero 19 czerwca, pozostało im więc wiele czasu, ctóry można wykorzystać rów- nież na organizację sparingów. Senegal do ostatniego sprawdzianu podejdzie już w poniedziałek, mierząc się z Koreą Południową, dzień później Japonia spotka się z Paragwajem. Jako jedyni próbę generalną za sobą mają już piłkarze z Kolumbii, l czerwca bezbram-kowo zremisowali z Egiptem. W tamtym spotkaniu wystąpił jeszcze Frank Fabra, który podczas treningu zerwał więzadło krzyżowe w kolanie i w konsekwencji musiał opuścić zgrupowanie. Kontuzja podstawowego obrońcy to spora strata dla zespołu Jose Nestora Pekermana. Zastąpi go defensor paragwajskiej Olimpii Asuncion Farid Diaz. 34-latek wkadrzedebiuto-wał wiosną 2016 roku i od tej pory wystąpił w trzynastu spotkaniach. Podczas eliminacji do czerwcowych mistrzostw świata ośmiokrotnie wychodził naboiskowpierwszym składzie. Do Rosji nie zamierza więc jechać w roli rezerwowego. Mimo żewekipie Japonii poważniejszych kontuzji udało się uniknąć, humory nie mogą do-pisywaćpopiątkowej porażce ze Szwajcarią 02. - Grają bardzo dobrze technicznie, ale też są silni fizycznie. Ich mocną stroną jest Farid Diaz zastąpi na mundialu kontuzjowanego Franka Fabrę gra zespołowa - chwalił ich trener Helwetów. Największą bolączką w ta-mym spotkaniu okazała się nieskuteczność. Oddali więcej strzałów niż przeciwik, a mimo to nie zdołali zdobyć nawet bramki. Na pięć prób tylko dwie okazały się celne, aionenie sprawiły stojącemu w bramce Helwetów Yannowi Sommerowi więk- ■§ szych kłopotów. Ostatecznie końcowy wynik można uznać za sprawiedliwy, bowiem Japończycy byli słabsi we wszystkich pozostałych statystykach. Przegraną zakończyło się również starcie Senegalu. Zespół z Afryki uległ 1:2 Chorwatom. Autorem honorowego trafienia okazał się zaledwie 20-letni Ismaila Sarr. Po jego golu Senegalczycy prowadzili przez kwadrans, lecz słabsza końcówka oraz błędy przy stałym fragmencie gry sprawiły, że nie mogli cieszyć się wygraną. Tym razem ich szybkość nie wystarczyła i choć lidera Sadio Mane szeroko po tym meczu chwalono, to przed nim i jego ekipą j eszcze sporo pracy. Aby przygotować się do meczu z Polską mają jednak jeszcze kilka dni i towarzystki mecz z Koreą Południową.©® , REPREZENTACJA POLSKI. W oczekiwaniu na decyzję w sprawie Kamila Glika i... odlot Ostatnie testy kadry przed egzaminem TomaszBBński tomasz.bilinsld@polskapiess.pl Biało-Czerwoni kończą przygotowania do mistrzostw świata. Po piątkowym remisie 2:2 z Chile w Poznaniu drużyna dostała dwa dni oddechu, choć już w niedzielę wieczorem musiała stawić się w hotelu. W poniedziałek będzie trenować w Warszawie przed wtorkowym meczem towarzyskim na PGE Narodowym z Litwą (godz. 18, transmisja w TVPl,TVP Sport i w aplikacji mobilnej TYP). Dzień po rywalizacji wyczarterowanym samolotem poleci do Soczi. W poniedziałek powinna się też wyjaśnić (ewentualnie nieco rozjaśnić) sytuacja z Kamilem Glikiem. Kontuzja jego barku stała się niemalże sprawą narodową. Dziś nikt już nie prosi o powtórzenie hasła: „więzo-zrost barkowo-obojczykowy". Wszyscy nad Wisłą wiedzą, że do zdrowia wraca się po pięciu, sześciu tygodniach. JednakGlikztych ram się wyłamuje. Jego ciało może znieść więcej. Urazy goją się na nim szybciej niż rany na psie. Lekarzy unika jak ognia. Gdy już zdecyduje się na ich pomoc, koledzy biją mu brawo. „Kolejny dzień za mną. Czuję siłę, czuję moc. Jest dobrze" - poinformował w serwisach społecznościowych obrońca AS Monaco. Pięć dni po nieudanej przewrotce prowadził już auto. Jego zakres ruchu z dnia na dzień jest większy. W poniedziałek w Nicei stan braku 30-letniegograczama ocenić jeden z największych specja-istów w dziedzinie. Jeśli nie będzie potrzebna operacja i ryzyka pogłębienia kontuzji podczas walki na boisku, być może zdąży la drugi mecz, może na trzeci & uf - Swoją grą z Chile Robert Lewandowski udowodnił, że spekulacje transferowe nie mają na niego wpływu :,v :~ feto albo ewentualnie 1/8 finału. Na ewentualną wymianęwskła-dzie Glika na Marcina Kamiń-skiego Adam Nawałka ma czas do 18 czerwca, do godz. 17, czyli 24 godziny przed starciem z Senegalem. - Nieszczęście jednego jest szczęściem drugiego. Rok przed mistrzostwami świata wi974r. kontuzji doznał Włodek Lubański. Kazimierz Górski mi zaufał, a ja się sprawdziłem. Jeśli Glik nie dojdzie do pełni sił, może w Rosji też ktoś taki wyskoczy - stwierdził były napastnik Andrzej Szarmach, któiy z reprezentacją Polski był na trzech mundialach. Przeciwko Chile obok Michała Pazdana zagrał Jan Bednarek. -1 spisał się bardzo dobrze, jak na początkującej reprezen- tanta i mimo presji - ocenił były bramkarz reprezentacji Polski Jan Tomaszewski. Robert Lewandowski po spotkaniu podsumował: - Janek czuje się pewnie w drużynie. Ten sprawdzian zdał bardzo dobrze. Tomaszewski: -Za to Michał miał gorszy mecz. Ale to z powodu zmęczenia po nieprawdopodobnie ciężkiej pracy, jaką wykonał podczas tych przygotowań. On słyszy te wątpliwości, jakie pojawiły się po grze w Legii. Choć z przedmundialowych gier nie ma co wyciągać daleko idących wniosków, to może nie-pokoićfakt, że Polacy kolejny raz roztrwonili dwubramkową przewagę. Tak było z Czarnogórą w eliminacjach mundialu (skończyło się 4 2) iw sparingu z Koreą Południową (3:2). - Wciąż mamy dużo do poprawy. Zarówno zpiłką, jakibez. W wielu sytuacjach mogliśmy zachowaćsięlepiej. Byćmożeto jeszcze kwestia ciężkich treningów - stwierdził kapitan kadry. POLSKA-CHU£ł2(2:1) Bramki: 1:0 Robert Lewandowski (30), 2:0 Piotr Zieliński (34), 2:1 Diego Valdes (38), 2:2 Miiko Albomoz(56). Polska: Szczęsny (46 Fabiański) - Piszczek (46 Thiago Gonek), Bednarek, Pazdan, Rybus (82 Bereszyński), Krychowiak, Linetty (46 Milik), Błaszczykowski, Zieliński, Grosicki (67 Góralski), Lewandowski (74Teodorczyk). Chile: Arias - Diaz (87 Sierralta), Roco, Maripan, Vegasl (46 Albomoz), Reyes, Martinez (68 Araosl), Sagal (82 Bizama), Diego Valdes, Junior Femandes, Castillo (87 Cuevas). Sędziował: Paolo Mazzoleni (Wiochy). Widzów: 37 tys. ©® sportowy; PIŁKA NOŻNA WWW.G0124.PL | WWW.GP24.PL/5PORT/ WWW.SP0RT0WY24.PL | GŁOS DZIENNIK POMORZA I PONIEDZIAŁEK, 1106.2018 V ROZMOWA. Patrząc na sparingi, nie powinniśmy jechać na mundial w 1974 r. - mówi były pomocnik kadry Lesław Ćmikiewicz NIEPOKOI MNIE NASZA GRA W OBRONIE, BEZ KAMILA GLIKA JESTESMY SŁABI Odlicza Pan dni do meczu Polski z Senegalem? Szczerze? Nie. Czekam na niego w spokoju, odpoczywam. Piłki jest coraz więcej, więc nie ma czasu się znudzić. Przed chwilą mieliśmy ciekawą końcówkę ekstraklasy, finał Ligi Mistrzów... Jest czas na złapanie oddechu. Później już nie będzie. Grupę mamy wyrównaną, mimo początkowego hurraop-tymizmu wśród kibiców. Dokładnie, szczególnie wymagające mogą być spotkania z Senegalem na otwarcie i kolejny z Kolumbią. Mobilizacja, koncentracja muszą być na najwyższym poziomie. Przydałaby się też duża doza szczęścia, żeby strzelić im gole. Po naszym meczu z Chile jestem zaniepokojony. Przede wszystkim z powodu kontuzji Kamila Glika i jego braku w zespole. Piątkowy sparing potwierdził, że bez niego jesteśmy słabi w obronie. Widziałem drużynę, która nie dawała sobie rady z agresywnym kryciem już na naszej połowie. Planem minimum na mistrzostwach jest wyjście Polski z grupy, ale bardzo się o to obawiam. Nawet jeśli weźmiemy pod uwagę, że w przed- I Jeśli Glik nie wyzdrowieje może go zastąpić Bednarek lub Cionek -1K mundialowych meczach towarzyskich z reguły drużyny nie odkrywają wszyst-kkhkart? Tak, obserwując grę kadry, widzę w niej braki. Ale podobnie jak ja teraz, w 1974 r. myśleli kibice. Przed mundia- lem w RFN, o ile się nie mylę, rozegraliśmy cztery sparingi. Wszystkie przegraliśmy. Fani pukali się w głowę, po co my tam jedziemy. Skończyło się zajęciem przez nas trzeciego miejsca. Oby historia się powtórzyła. Wolałby Pan, żeby Polska miała grupę z jednym wyraźnym faworytem, typu Francja czy Brazylia? To gdybanie, bo nigdy nie wiadomo, jak ułoży się turniej, która najszybciej złapie rytm. Bywały sytuacje, że i przedmundialowi faworyci zawodzili. Oczywiście są też drużyny typowo turniejowe, jak na przykład Niemcy. Początek rozgrywek mają niewyraźny, ale wygrywają, rozkręcając się przy tym. Gdybym dziś cokolwiek miał powiedzieć o atutach którejś z drużyn, to byłaby to Francja. Podoba mi się jej gra, ale czy będą w stanie cały czas iść do przodu? Trudno powiedzieć. Kto by zresztą przewidział, że podczas mistrzostw Europy w 1992 r. Duńczycy, którzy zagrali kosztem Jugosławii, wygrali cały turniej. Francja jest Pana faworytem do mistrzostwa? Nie, nie mam faworyta. Nawet gdybym miał, to bym nie powiedział, żeby nie uchodzić za laika. Chcę obejrzeć fajny turniej. Ponoć na mistrzostwach świata jest większy stres niż na mistrzostwach Europy. Z Polaków oprócz Łukasza Fabiańskiego nikt na mundialu nie był. W trakcie turnieju stresu może nie być w ogóle. O wszystkim decyduje pierwszy mecz. Jak się w nim zdobędzie trzy punkty, to dalej pracujesz w spokoju. Tak było po naszej wygranej z Argentyną. W innym przypadku margines błędu się zmniejsza i wtedy zapewne mogą pojawić się nerwy. Inna sprawa to piłkarze. Mówi się, że mamy ogranych zawodników w dobrych klubach. Ale jak to wpłynie na zespół? To żywy organizm. Najprawdopodobniej dużo w naszej grze będzie zależało od Roberta Lewandowskiego. Wierzy mu Pan. że spekulacje transferowe nie zaprzątają mu głowy? Mam wrażenie, że nikt poza nim i jego najbliższym otoczeniem nie wie, o co w tym wszystkim chodzi. Słyszymy, że chciałby grać w Realu Madryt, gdzie grali i grają najlepsi. Ale z drugiej strony jakiś czas temu przedłużył kontrakt z Bayemem Monachium i musi być konsekwenty. Martwi mnie natomiast to, że Robert mógł dużo stracić w oczach niemieckich kibiców. Balansuje na granicy uwielbienia albo nienawiści. Obecnie bliżej jest chyba drugiego uczucia. A kto dalej zajdzie na mundialu - reprezentacja Polski czy zespół sędziowski Szymona Marciniaka? (śmiech) Życzyłbym jednak, żeby nasza drużyna grała jak najdłużej. Najlepiej, żeby powtórzyła nasz rezultat z 1974 r. Pan Szymon z kolegami będą mieli jeszcze inne okazje. ©® ROZMAWIAŁ TOMASZ BILIŃSKI „NASZYM CELEM MINIMUM JEST WYJŚCIE Z GRUPY. JEDNAK BARDZO SIĘ 0 TO OBAWIAM" LESŁAW ĆMIKIEWICZ o szansach Polski na mundialu SZPAKOWSKkPOWINNISMYSIĘ CIESZYCZ WYJŚCIA Z GRUPY. KLUCZOWY BĘDZIE PIERWSZY MECZ piłka nożna. Skupmy się na Senegalu, a później każdym kolejnym meczu - apeluje komentator TYP Dariusz Szpakowski Z każdym mundialem emocje opadają, coraz trudniej jest Pana czymś zaskoczyć? (śmiech) Wręcz przeciwnie, emocje są coraz większe. Każda kolejna impreza to dla człowieka większe wyzwanie. Jak mawiał śp. Wojciech Młynarski: „Im człowiek ma więcej do stracenia, tym większa trema". Ale mundial zawsze nakręca. A zwłaszcza kiedy gra nasza reprezentacja. Mistrzostwa z Polakami są zupełnie inne niż bez nich. Cały kraj będzie żył tym turniejem. Na jaki wynik Pana zdaniem mamy realne szanse? Życie nauczyło mnie, żeby spokojnie podchodzić do oczekiwań wobec wyniku. Ucieszyły mnie wypowiedzi Łukasza Fabiańskiego i Grzegorza Krychowiaka. Zapytani o cel drużyny mówią, że skupiają się tylko na pierwszym meczu z Senegalem. Tak powinno być, jeśli nie przegramy tego spotkania, szanse na wyjście z grupy znacząco wzrosną. Uczy nas tego historia. Jeśli w meczu otwarcia przynajmniej remisowaliśmy, zawsze wychodziliśmy z grupy. 1974 - wygrana z Argentyną, 1978 - remis z RFN, 1982 -remis z późniejszymi mistrzami świata Włochami, 1986 -remis z Marokiem. W XXI w. jeszcze nam się to jednak nie udało. W 2002 r. przegraliśmy z Koreą Południową, cztery lata później z Ekwadorem. Z Senegalem, Kolumbią i Japonią na pewno nie będzie jednak łatwo. To prawda. Każda z tych reprezentacji jest zupełnie inna. A my przyzwyczailiśmy się do gry z europejskimi rywalami. Oczywiście, graliśmy niedawno z Urugwajem, Meksykiem, Koreą i Nigerią, no i zmierzyliśmy się z Chile. Ale mecze towarzyskie to coś zupełnie innego niż te o wielką stawkę. W kolejnej fazie będzie już bardziej europejsko, z naszej grupy można trafić na Belgię lub Anglię. A później na Niemcy bądź Brazylię. Ale sport ma to do siebie, że jeśli chcesz być mistrzem, musisz wygrywać z każdym. Nawet tymi, którzy - nie oszukujmy się - są od nas lepsi nie tylko na papierze. Widzi Pan jakieś podobieństwa pomiędzy drużyną Nawałki a tymi Górskiego iPiechniczka? Szukanie podobieństw jest dość trudne, lata 70. i 80. to jednak zupełnie inne czasy niż dziś. Futbol też się zmienił. Pamiętam dyskusje po mundialu w 1990 r., gdzie padło bardzo mało goli. Za- Dla Szpakowskiego mundial w Rosji będzie już 11. w karierze stanawiano się, co zrobić. Zlikwidować przepis o spalonym, powiększyć bramki? Nie, rezerw poszukano w ludziach. Podczas ostatnich wielkich imprez widzieliśmy, jak znakomicie trzeba być przygotowanym fizycznie, by zagrać na najwyższych obrotach siedem meczów. Co będzie naszą największą siłą na mistrzostwach? Mamy zespół doświadczony, a przy tym czujący niedosyt po Euro. Piłkarze wiedzą, że nie wykorzystali wielkiej szansy. Tym razem drabinka będzie bardziej wymagająca. Ale sztab szkoleniowy też wie, z czym się je wielkie turnieje. Idą sprawdzonym szlakiem, dokonując niewielkich korekt. Poczekajmy. Nie ma co się nastawiać, że zostaniemy mistrzami. Życie boleśnie weryfikuje takie zapowiedzi. Skupmy się na Senegalu, a później na każdym kolejnym meczu. Szanse których drużyn ocenia pan najwyżej? Faworytami będą Niemcy, Brazylia, Argentyna i Portugalia. Do tego trzeba dodać Hiszpanów. Ich drużyna to mie- szanka zawodników, którzy wiedzą, jak się wygrywa mistrzostwo świata i Europy z młodymi, głodnymi sukcesów. Myślę, że może być jakaś niespodzianka. Nie doceniamy kilku drużyn, choćby z Afryki. Poziom się wyrównał, wiele krajów mocno zainwestowało w szkolenie. Jak mawia Jurgen Klopp: „Żaden trener nie przyjedzie tylko po to, żeby uścisnąć dłoń rywala". Każdy ma świadomość, że taka szansa może się już nie powtórzyć. Czego życzy Pan sobie i kibicom przed startem MŚ? Chciałbym, żeby to był mundial emocji. A nasza reprezentacja osiągnęła więcej niż podczas Euro 2016. Ale już z wyjścia grupy powinniśmy się cieszyć. W XXI w. jeszcze nam się to nie udało. ©® ROZMAWIAŁ TOMASZ DĘBEK TWITTER: (ĆDTHEMBACK VI SP0RT0WY24 TENIS. PIŁKA NOŻNA. SIATKÓWKA WWW.GOL24.PL | WWW.GP24.PL/SP0RT/ WWW.SP0RT0WY24.PL | GŁOS DZIENNIK POMORZA | PONIEDZIAŁEK, 11.06.2018 ROLAND GARROS. Rafael Nadal z łatwością pokonał Dominica Thiema i po raz jedenasty wygrał wielkoszlemowy turniej w Paryżu Nadal gra w swojej paryskiej lidze MkhałSkŁa @Skibowy Rafael Nadal w Paryżu stracił pierwszego seta od trzech lat. Hiszpana w ćwierćfinale „zranił" w czwartkowym ćwierćfinale Diego Schwartzman. Tylko w taki sposób światowa czołówka dobrała się do skóry lidera rankingu ATP. „Rafa" w Paryżu znowu grał wswojej tenisowej lidze, w finale rozbił Dominica Thiema w trzech setach - 6:4, 6:3,6:2. - Może ten mecz wyglądał na łatwy, ale miałem spore problemy w trzecim secie, gdy pojawiły się skurcze palców w lewej ręce. Zagrałem w niedzielę najlepszy mecz w turnieju. Mecze z Dominiciem Thiemem na ziemi zawsze są bardzo trudne. Wiedziałem, że nie mogę dać się zepchnąć do defensywy -mówił Nadal, który, mimo jedenastego triumfu, ze łzami w oczach podniósł puchar za międzynarodowe mistrzostwo Francji. Dominie Thiem od początku spotkania wyglądał na tenisistę mocno zestresowanego. Na początku każdego seta walczył z tremą debiutanta. Dla Au- striaka był to pierwszy wielkoszlemowy finał, dla Rafy to 24 taki występ. Thiem pokonał w tym roku Nadała na korcie ziemnym podczas turnieju ATP w Madrycie. - Problem w tym, że to był mecz do dwóch wygranych setów. Gra z Rafaelem Nadałem na ziemi w rozgrywce do trzech wygranych setów to zupełnie inna zabawa - mówił jeszcze przed startem imprezy w Paryżu John McEnroe, były legendarny tenisista, a obecnie Komisarz Tenisa w Eurosporcie. Występujący w Paryżu z ósemką Thiem miał prawo do nerwów, bo kort Philippe'a Chatriera nie widział tak młodego finalisty od lat, a konkretnie od 2010 r., gdy po piąty tytuł w Paryżu sięgał 24-letni Nadal. Thiem ćwierć wieku skończy we wrześniu. Pierwsze dwa gemy spotkania zwiastowały scenariusz spotkania do jednej bramki. Zpierw-szych dziewięciu piłek Nadal wygrał aż osiem. Na szczęście Thiem szybko wrócił do gry bardzo silnymi zagraniami na obu-ręczny baekhand Nadała, kiedyś wielką piętę achillesową Hiszpana. Pokonał pierwszy kry- Dla Rafaela Nadała to siedemnasty triumf wielkoszlemowy Pi zys i wskoczył na wysokie obroty, a pod koniec seta niespodziewanie uszło z niego powietrze. Thiem przegrał dziewięć z dziesięciu piłek Następne dwie partie historii już nie miały. Nie zapowiadało się, aby Thiem urwał Nadalowi choć seta. Do na- wiązania sukcesów innego Thomasa Mustera (Austriak wygrał French Open w 1995 r.) Thiem musi jeszcze trochę poczekać. - To z pewnością jest zawodnik, który w najbliższej przyszłości może wygrywać turniej e wielkoszlemowe - mówił w programie Gem, set and Mats Mats Wilander, były świetny tenisista, obecnie ekspert Eurosportu. Mimo problemów z odciskami na palcach lewej dłoniNa-dal grał jak maszyna. W finale, jaki wcałym turnieju. Praktycznie w każdej dłuższej wymianie doprowadzał do momentu, że zrezygnowany Thiem nawet nie ruszał do piłki. - Nadal jest człowiekiem, który chce byś myślał, że możesz wygrać. Uchyla ci drzwi, a potem bezlitośnie zamyka je przed nosem - mówił po meczu Juan Martin del Potro, który przegrał z Hiszpanem w półfinale. Męski turniej singlistów wygrał lider rankingu, w końcu wygrała również „jedynka" wśród pań. Simona Halep długo walczyła, by odgonić od siebie klątwę wielkoszlemowych finałów. Rumunka po raz trzeci wystąpiła w finale French Open. Oba poprzednie przegrała. Cztery lata temu z Rosjanką Marią Szarapową, a rok temu - sensacyjnie - z Łotyszką Jeleną Ostapenko. W dodatku przegrała w styczniu finał Australian Open, Halep powiedziała sobie w so- botnie popołudnie - do 32 razy sztuka. Aż tyle razy startowała w turniejach wielkoszlemowych i w końcu wygrała. Pokonała rozstawioną z nr 10 Amerykankę Sloane Stephens 3:6,6:4,6:1. Niespodziewana triumfatorka zeszłorocznego US Open w śmiały sposób obudziła demony Halep, bowiem w pierwszym secie grała wręcz fenomenalnie. O końcowym zwycięstwie Halep zdecydowało świetne przygotowanie kondycyjne. Stephens po kolejnej długiej wymianie opadała z sił, a Rumunka dopiero się rozkręcała. -Przepraszam za kilka wybojów po drodze, ale w końcu mam swój upragniony tytuł. Gdy czytałam wiadomości po finale, po prostu popłakałam się do telefonu - wyznała Halep. Polscy kibice też mają powody do radości. Siedemnastoletnia IgaŚwiątek wygraławPa-ryżu juniorską rozgrywkę deblową. Zawodniczka Legii Warszawa grała w parze z Caty McNally..., z którą przegrała w półfinale turnieju singlistek. Wszyscy czekamy na więcej! ©® MAJDAN: MUNDIAL POKAŻE, CZY POTRZEBUJEMY NOWYCH TWARZY ROZMOWA Radosław Majdan o szansach Polaków i przyszłości kadry Nawałki Jak ocenia Pan grupowych rywali Polaków? Senegal. Kolumbia i Japonia to dość egzotyczne drużyny. Nie są to reprezentacje, z którymi Polska gra często, są spoza Europy. Kolumbia jest z pewnością najtrudniejszym rywalem. Tacy piłkarze jak Radamel Falcao czy James Rodriguez są gwiazdami światowej klasy i jest to niesamowicie groźny w ofensywie zespół, ale zdarzają im się wpadki w defensywie. Z pewnością są faworytem grupy. Na pierwszy ogj^ń idzie Senegal. Czego możemy się po nich spodziewać? Źle się ułożyło. Historycznie drużyny z Afryki świetnie rozpoczynają wielkie imprezy, 0 czym na własnej skórze mogli się przekonać Francuzi w 2002 r., kiedy przegrali właśnie z Senegalem, a byli obrońcami tytułu. Będzie to bardzo fizyczny pojedynek. Senegalczycy grają w najmocniejszych ligach na świecie 1 w przeszłości udowodnili, że są dobrym zespołem. Jak ważny jest pierwszy mecz takiego turnieju? Myślę, że będzie to mecz o awans. Jeśli go wygramy, to będę spokojny o chłopaków. Natomiast jeżeli się potknie- my, to będziemy musieli się martwić do samego końca. N^mniej z polskie) grupy mówi się o Japonii. Moim zdaniem to najsłabszy zespół z naszej grupy. Japończycy niedawno zmienili trenera i być może zadziała tzw. efekt nowej miotły, ale ja w to nie wierzę. Oni zresztą też są chyba świadomi, że w Rosji wiele nie ugrają. To jak widzi Pan układ tabeli na koniec fazy grupowej? Myślę, że te trzy drużyny będą się biły o awans. Kolumbia jest faworytem i myślę, że wygra grupę. Polska będzie musiała poradzić sobie z Senegalem i mam nadzieję, że zajmiemy drugie miejsce. Jaki jest potencjał reprezentacji Nawałki w Rosji? Trudno powiedzieć. Patrząc na formę z ostatnich kilku miesięcy i sparingów, to chyba nie ma wielkiego optymizmu. Można jednak zauważyć, że gdy nasi chłopcy zakładają koszulki z orłem na piersi, to są w stanie wspiąć się na wyżyny swoich umiejętności. Minimum to wyjście z grupy. W potencjalnej 1/8 finału czekają na nas Bełgia lub Anglia. Ma Pan preferencje? Oba zespoły byłyby trudnymi rywalami, ale wolałbym jed- nak Anglię. W ostatnich latach byli górą, ale Islandczycy pokazali dwa lata temu na Euro, że słabszy zespół może ich pokonać. Wygrali wtedy determinacją i walką, a tego naszym chłopakom nie brakuje. Anglicy do teraz nie potrafią do końca się odnaleźć, mimo że piłkarzy mają całkiem przyzwoitych. Jaki jest najsłabszy punkt kadry Nawałki? Druga linia. Grzegorz Krychowiak praktycznie stracił ostatni rok, Krzysztof Mączyński do Rosji nie pojedzie. Kuba Błaszczykowski i Kamil Grosicki mają problemy ze zdrowiem. Jacek Góralski, który przebojem wdarł się do reprezentacji - podoba mi się ten zawodnik. Czyjest to ostatnia wielka impreza reprezentacji Polski z tym trzonem zawodników? Myślę, że tak. Łukasz Piszczek zapowiedział, że po mundialu będzie się żegnał z reprezentacją, Kuba Błaszczykowski być może też. Filary tego zespołu są coraz starsze i trudno powiedzieć, czy będziemy w stanie ich zastąpić. Ten turniej nam pokaże, czy po udanym Euro 2016 mamy jakąś kontynuację w zespole. Niedawno trener Adam Nawałka zaczął korzystać z ustawienia 3-5-2. Czy to Pana zdaniem dobry wybór? System 3-5-2 charakteryzuje się zaangażowaniem większej liczby zawodników w obronie. Jeśli ma się dobrych zawodników na wahadle i w środku pola, to świetnie się sprawdza. Trzeba wtedy uważać, by nie stracić na grze ofensywnej. Kto Pana zdaniem powinien grać na wahadłach w Rosji? Na pewno Błaszczykowski i Grosicki. Nasi środkowi pomocnicy będą musieli wtedy pamiętać o asekuracji Kamila, bo to zawodnik, którego ciągnie do przodu. Kuba grał kiedyś w podobnej roli, więc u niego takich problemów raczej nie będzie. Ważny będzie nasz defensywny pomocnik i myślę, że Krychowiak się tu sprawdzi. Szkoda mi trochę Piszczka. On mógłby grać na wahadle, ale będzie potrzebny w środku. Pana faworyt wRosji? Brazylia, Hiszpania i ewentualnie Niemcy, ale bardziej Brazylia. To będzie moim zdaniem ich turniej. ©® ROZMAWIAŁ FILIP BARES SIATKARZE W DRODZE DO LILLE SIATKÓWKA Potimie^i Ligi Narodów wOsace Polacy mają na koncie osiem zwycięstw w dziewięciu meczach.-Moja filozofia jest prosta, nie popełniaj błędów-wzruszył ramko-nami trener kadry Vital Heynen TomaszBtistd tomasz.bilinsló@polsl. wm Piątek. 08j06 Mułti Mułti - godz. 21.40 1,2.3,11,13,21.28.33,34,36,37,41, 44,52,54,57,58, [60], 62,73 Kaskada - godz. Z140 10,12,13,14,16,18,19,20,21,22,23,24 Mini Lotto 2,3,8,22,34 Ekstra Pensja 11.12.31.32.35 -1 Eurojackpot14,19,21,30.32 - 4.7 Sobota 09l06 Mtdti Mułti - godz. 14 3,5.7,8,18,21, 22.25,31.33,35.43, 51,55,56,62,66, [68], 72,79 Kaskada - godz. 14 1.2.3.4.7.8.12.14.15.19.20.23 Mutti Mułti-godz. Z140 2.5,15,17,23,24,25,28.29.32,36, 38,39,43,47,59,64.70. [73]. 74 Kaskada - godz. ZL40 1.2.3.7.8.9.14.16.19.22.23.24 Lotto 2,21,26,39.41.46 Lotto Plus4.16,24,26,34,45 Mmi Lotto 1,15,21,26,28 Ekstra Pensja 12,21.22.23,29 - 4 Niedziela. KX06 Mutti Mułti-godz. 14 1,2,4,14,16,17, [19], 28,31,36.37, 47,52,53,55,58,61,62,75,76 Kaskada-godz. 14 2,5,7,10,11.15.16,17,20,21.22.24 (STEN) 3 ; ł. 1 .V:v W.-", VIII SP0RT0WY24 PIŁKA NOŻNA WWW.G0L24.PL | WWW.GP24.PL/SPORT/ WWW.SP0RT0WY24.PL | GIOSDZENMK POMORZA | PONIEDZIAŁEK, 11.06.2018 ROZMOWA. Ze Zbigniewem Bońkiem m.in. o tym, komu kibicował na finiszu Serie A, kontuzji sprz^i lat i oczywiście mundialu B0NIEK: WŁOSI BĘDĄ KIBIC0WAC POLSCE RomawkśwArianrnneMHosz BieniaszewskiiWaklemarMazgaj sport@nowiny24.pl Myśli pan jeszcze o tym. co by było, gdyby mógł pan zagrać w tym meczu o finał mistrzostw świata w Hiszpanii z Włochami przed 36 laty? Bardziej się sprzeczam z Włochami, którym mówię, że to nie jest takie proste. Mówię im, że jakby wycofali Rossiego cić w drugą stronę. Płacz nad tym już nic nam nie pomoże. Taka jest piłka. Dostałem drugą żółtą kartkę, a ból jest taki, i jestem o tym przekonany, że sędzia na mnie polował. Jednak po tylu latach to wszystko opadło. Niektórzy typują Polaków na czarnego konia mundialu. A pan? My nie możemy być czarnym koniem, bo byliśmy losowani z pierwszego koszyka. Można jednak powiedzieć, że z tych wszystkich drużyn utytułowanych my jesteśmy tą najbardziej niedocenianą. Nie przyjeżdżamy z kraju, gdzie jest jakaś dobra liga, gdzie są drużyny w europejskich pucharach itd. Byłem na trzech mundialach i tam tak prosto nie jest. Tam trzeba być w formie i mieć też trochę szczęścia. Formuła jest taka, że po pierwszych trzech meczach o wszystko w fazie pucharowej decyduje jedno spotkanie i albo jest dom, albo grasz dalej. To nie jest łatwa impreza. Postawił pan przed drużyną jakiś konkretny cel? Spotkaliśmy się z drużyną i powiedzieliśmy, że chcielibyśmy wyjść grupy. To byłoby spełnienie naszych założeń. Każdy inteligentny człowiek wie, że to nie oznacza, że po wyjściu z grupy chcemy się rozluźnić. Na mistrzostwach Europy nie przegraliśmy meczu, a wróciliśmy do domu, po porażce w rzutach karnych. Adamowi Nawałce kontrakt na prowadzenie reprezentacji kończy się po mundialu. Jak duży wpływ na ewentualne jego przedłużenie będzie miał wynik z Rosji? Nie chciałbym na ten temat za wiele mówić. Sam wynik absolutnie nie będzie decydujący. Ja chciałbym z Adamem Nawałką dalej współpracować, natomiast wrócimy do tego po turnieju. Na mundialu mogą się zdarzyć absolutnie różne rzeczy. Możemy przegrać trzy razy po 0:6 i wtedy pewnie sam trener by powiedział, że woli odpocząć. Zbigniew Boniek odwiedził reprezentację Polski w Arłamowie i ^ Bawię się coraz mniej Twitterem. bo zaczyna r.;A fnhir łslnp nnklde piekiełko Różne rzeczy decydują o tym. Umówiliśmy się z Adamem, że porozmawiamy o tym po ostatnim meczu. Obserwował pan na luzie, leżąc na trawce zbocza wzgórza, otwarty trening kadry w Arłamowie. Zajęcia były dość ostre. Rywalizacja o miejsca na muncfial odbywa się nawet na tak - wydawałoby - się luźnym trenin-gu? Zajęcia nigdy nie mogą być luźne. Takie są czasem na treningach drużyn ekstraklasy (śmiech). Wszyscy wiedzą, co można zrobić na luzie i na świeżości... Słusznie pan jednak zauważył, że ten otwarty trening miał pewne napięcie i wszystko było robione na tzw. żyle. Tak się po prostu trenuje. To jest podstawa. Ja lubię sobie pójść i obejrzeć trening, bo wtedy mam swoje wyobrażenie. Widzę, kto wyglądał lepiej, komu piłka nie przeszkadza. Z góry lepiej widać. Muszę przyznać, że byłem trochę za- skoczony poziomem adrenaliny na tym treningu. Mam przed oczami taki obrazek, jak przed dwoma laty na otwartym treningu kopał pan sobie piłkę z Tomaszem Iwanem. Teraz możliwe to nie było ze względu na operację. W ogóle z tym pana kolanem to ciekawa historia... Chyba byłem w rękach Boga. Miałem 19 lat i - jak pamiętam - ten problem, który miałem i po miesiącu gipsu zacząłem się ruszać, a po dwóch miesiącach już grałem. Wtedy nie wiedziałem, że mam to więzadło rozwalone. Można powiedzieć, że cała kariera minęła mi bez wiedzy na ten temat. Na razie nie było możliwości sobie pokopać ze względu na wspomnianą operację, ale za dwa tygodnie w Soczi będę do dyspozycji, (śmiech) W meczu przeciwko Polskiemu Związkowi Piłki Nożnej dziennikarze nie będą mieli więc lekko... Z dziennikarzami zawiesiliśmy nasze mecze, bo było miło, sympatycznie itd., ale jak do tej drużyny dołączyło kilku dziennikarzy, to potem pisali jakieś teksty, że cierpieliśmy po tym, jak przegraliśmy. My dla dobrej zabawy chcieliśmy coś zorganizować, a ktoś zrobił z tego jakąś rywalizację. Nie będziemy się przecież kopać, bo nie o to w tym chodzi. Często przebywa pan we Włoszech. Jest tam jakiekolwiek zainteresowanie mundialem czy rozczarowanie jest tak duże, że wtam-tejszydi mecfiach i kawiarniach mówi się tylko o kolejnym scudetto Juventusu? Bardziej rozmawiają o tym scudetto czy o tym, kto kogo kupi, o Zielińskim i Miliku, bo oni należą już do tej elity piłkarskiej. Dla Włochów jest to tragiczny przypadek, bo od 1958 roku nigdy ich nie zabrakło. Należy pamiętać, że piłka jest dla nich religią i oni tym żyją. Zawsze żyli mistrzostwami świata, na których zazwyczaj daleko zachodzili. Teraz zrobi się mała dziura pokoleniowa i te dzieci w wieku powiedzmy 8-12 lat, czyli takiego, w którym dobrze się pamięta swoją pierwszą imprezę, nie będą tego miały. Włosi deklarują, że będą kibicowali na mundialu Polakom. Na finiszu sezonu Serie A kibicował pan swojemu Juventusowi czy Napoli grało Napoli, bo każdy chce, aby kopciuszek pokonał tego wielkiego mistrza. W duchu jednak czułem, że to jest niemożliwe. Juventus to drużyna lepiej zorganizowana. Napoli co prawda wygrało z nim i poczuli się jak mistrzowie, a tak naprawdę wtedy dopiero zaczęło się prawdziwe granie. Czy latem polska kolonia piłkarzy we Włoszech się powiększy? Czytam i słyszę, że tak. (uśmiech) Widzę, że wielu zaczyna wybierać włoski kierunek i uważam, że jest on dobry, bo we Włoszech można się dobrze nauczyć grać w piłkę, ale również m.in. tego, jak rozmawiać z mediami. Polecał pan ostatnio włoskim kkibom któregoś z naszych piłkarzy? Zadzwoniły do mnie dwa czy trzy kluby i pytały o różnych zawodników, ale bez zobowiązań. Działa to też w drugą stronę, bo miewam telefony od prezesów z polskich klubów, którzy pytają o zawodników grających we Włoszech. Czego się pan spodziewa po Rosji, jako gospodarzu? Jestem przekonany, że Rosjanie zrobią wszystko, żeby było jak najlepiej, aczkolwiek z różnych względów ten mundial będzie uciążliwy dla kibiców. Przede wszystkim ze względu na dystans dzielący poszczególne miasta. Na pewno dopną wszystkie szczegóły, ale należy pamiętać, że ich największym atutem jest improwizacja, a nie organizacja. CzywPołsce nawet prezes pzpn musi mieć swoją opozycję? My już tak lubimy się dzielić na lewo i prawo. Na szczęście piłka to nie polityka, w której nawet jak masz dobry pomysł to druga strona będzie głosowała na „nie". Ja nie mam z tym problemu, że ktoś mi powie, że zrobiłem coś źle. U nas jest jednak jeszcze trochę dziecinady. Ktoś ma 20 lat, założy sobie błoga, zaproszą go na dwie konferencje i mówi, że jest dziennikarzem. Ja uważam, że ci, którzy są nastawieni negatywnie .PRZEZ CAŁĄ Si siu „ZADZWONIŁY DO MNIE DWA CZY TRZYKŁOBY Z WŁOCH I PYTAŁY 0 RÓŻNYCH ZAWODNIKÓW" do wszystkiego i do wszystkich, to wynika z braku satysfakcji w życiu osobistym. Ja tak to odbieram. Pan lubi się Twitterem pobawić... Bawię się jednak coraz mniej, bo widzę, że zaczyna się robić takie polskie piekiełko. Ja lubię czasem wbić szpileczkę, ale ten ktoś zachowuje się, jakbym chciał mu wbić w głowę młot pneumatyczny. Twitter pokazuje jedną rzecz - dziennikarze mający zawód, który polega na pisaniu, krytykowaniu, nie wyobrażają sobie, żeby to zadziałało w drugą stronę. Od razu wtedy odzywa się kilku innych, którzy są z nim związani. Pojawia się mechanizm straży obronnej. W lipcu 2019 roku kończy się kara dla Kazimierza Grenia. Spodziewa się pan jego comebacku? Z Kazimierzem Greniem, dopóki był członkiem zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej, to miałem z nim takie same stosunki jak z każdym innym, aczkolwiek był to człowiek, do którego nie można było mieć zaufania. Powiem tak - od prawie trzech lat nie ma go w piłce nożnej i tragedia się nie stała. Jak będzie chciał wrócić, to niech wraca, ale pamiętajmy, że musi mieć poparcie. Uważam, że polska piłka za nim nie będzie płakać. Pamiętam go z jednego zdarzenia: na zarządzie PZPN, przed meczem z Niemcami, kiedy brakowało mu już argumentów, rzucił „zobaczymy, czy będziecie tacy mądrzy po meczu" (śmiech). To tylko pokazuje sposób jego działania. ©® POLSKA ZA lOO LAT Jakie będą Polska, Europa, świat w kolejnym stuleciu? 11.06.2018 g V"............£3 ■9 0" 0—- ■ , ^ • . ; | > <■ ' ,f. ** v % ■■ O ć ? . T^_ w ^ ^ 'V |||| &. —lw £* & H»S| \ ^ Pr - ♦ $ i . ' ......"^M.x 1 , =f*rav - - ^ -C- W.W\V: r = - v \ \\ \ o o o o 4 c ,\ o o ■v v" ............® '■ - \ \ "• \ O—"" '"■..... ^\\. i ■ £ , o^»o\ * ^ ^ OWooeó ......n «JęP ', .^- c* ■; ^i®s jriiflfcp £ i 1 -l <,*»*«,*...... « «• -O a o o %"\%* J ;-.; \ ; o 'acT" ó o ,?.„sc ® :h « „^v ^ -> ;.> : I . T XV;. .© ^ . "* •■■—•-,' ;;• . v •'•>.' X V ' ••. .«»>-<■ .V.., V " \ *-*> 2\ ' ......-o1 ■ # . ■..... I ILwwm ■•ok' v .£ £ c 0~«5 \ »5 ^^ijE : O ŚJ-- ; «:i* ......-i? -r—--o ^ Jkf t - "S" * fr V.....—........■......« .. N~-——ss * „ ***? *c «v- ..............^ ......■■•& . a— - »' ■■ ■ •*. i r - • v.; ■ .-f •<«> «-----------**. ./ * ; slt" opc ■ » i » 44 - ........-. , . t; « " •■;*» ■ .....~~**0■ ji k g m, ^ jpk, „ IS- •*—"-----% ^ - ^-' > - . )+» ? Vv - s : t- ajl ^Swflu O0 O ^ w fe g ^ & .. ^ 4 ■ ........ „;|- mgti - i C ^ ^ V f f r _ „ CV;S> . -^, R s| - - ■ ' I I 'H I ■ ■ £ V .-- . -'-v< Ifflts... ^ ^swmkmMrnuM^s -• ^ \ v' .C' C- O ......••© ^ '■ tóś ° .* •: o C; \ A ^ ■■-, ; S» X \ > ......... 4. ' ;. ^ ,v . ...... V 0^ ' ' .................. ...... c ^ . •'•'.c-i®?' ! «®-l " Ss2IlO "o-o a :\ ;:i^ag§s ::i W6<*^ ■' « ^ *«o ' I JEztr*"* - - «- •' ■ o-o ■ - i ■" :* v" -- ■/ k'rn , C ^ i,-?.#8^. ' ------------ ^.....r' •'■? * c '^:'w ""• ł.x \. ,A. ■ I^M - r II ' ......... $* f c - i c *r..r_^ . I - ........■■.. - ■ I Ł^ -HI ».. v® »„. ,e l^nBi w n - t> ■>, ■•■——i£ ■ J I ■ ; -z c * - os ĘZ& »' ^ ■■ ■ • " ■■;------------# " -------------«: I - . ««. j—se t- ^ r t"" c >-" :■ *::3 :■' jjj • - Friedman: Polska. Japonia i Turcja najwięcej zyskają na rozpadzie Rosji Marek Belka: Rewolucja cyfrowa może zamordować demokrację Witold Orłowski: N igdy gospodarka nie była tak zależna (xl technologii Jak będzie ewoluować Unia Europejska? Trzv scenariusze PARTNEREM DODATKU JEST . ;,V v / • -w1 ^ . KULCZYK INV£STMENTS 02 POLSKA ZA 100 LAT GEORGE FRIEDMAN: WSZYSTKIE MOCARSTWA W KOŃCU UPADAJĄ Po roku 2020 dojdzie do rozpadu Rosji. Najbardziej zyskają na tym trzy państwa: Japonia, Turcja oraz Polska - przewiduje George Friedman Friedman: Rosyjskie instytucje są niewydolne. Historia powtarza się dwa razy: pierwszy raz jako tragedia, drugi raz jako farsa. Teraz Rosja jest w tym drugim momencie. Problem w tym, że na całym świecie przecenia się Rosję i nie docenia się Ameryki Agaton Koziński Twitter: @AgatoriKozinski Ostatnie trzy dekady to chyba najlepszy okres w dziejach świata - w tym sensie, że nigdy nie było tyle pokoju i prosperity co w tym okresie. Czy należy się do takiej rzeczywistości przyzwyczaić, czy jednak traktować ją jako wyjątek od reguły? Rzeczywiście, zwłaszcza Europa przeżywa teraz piękny okres pokoju, który nastąpił po tragicznej wojnie. Ale na przełomie XIX i XX w. mieliśmy podobny moment w historii. Wtedy też na świecie panowały pokój i dobrobyt. Ale ten okres się skończył. Tak to działa. Im dłużej trwa pokój, tym bardziej prawdopodobny staje się wybuch wojny. Myśli Pan. że zapomnieliśmy lekcję tragedii n wojny światowej? Europejczycy mają swoje fantazje o różnych lekcjach, z których się można czegoś nauczyć. Przecież w szkołach uczy się ludzi, że zabijanie jest złe - a mimo to oni to robią. Z doświadczeniem I wojny światowej łatwo się było domyślić, że kolejna będzie koszmarem, a mimo to ona wybuchła. Wszystko, co nastąpiło po niej, to było „odrabianie lekcji". Choćby Unia Europejska - ona miała być dowodem, że Europa wyciągnęła wnioski z tragedii wojny i już nigdy więcej ona się nie powtórzy. Tyle że historia nie składa się z ludzi, którzy „odrobili lekcję". Trzeba pamiętać, że wojna to nie jest choroba. Aco? Coś głębszego, coś, co tkwi w ludzkiej naturze. Trudno wyjaśnić, dlaczego to w nas tkwi - ale tam jest. W tym roku Polska będzie obchodzić setną rocznicę odzyskania niepodległości. Zaryzykuje Pan diagnozę odnośnie do tego, co się będzie działo z naszym krajem w dągu następnych stu lat? Polska odzyskała niepodległość sto lat temu, ale już w 1939 r. ją utraciła i była okupowana do roku 1989. Teraz pytanie o przyszłość Polski jest ściśle powiązane z pytaniem o przyszłość Rosji. W swojej książce „Następne 100 lat" wydanej w poprzedniej dekadzie przewiduje Pan rozpad Rosji w latach 20. obecnego stulecia. To cały czas aktualna teza? Tak. Rosja cały czas staje się coraz słabsza i rozbita. Rozpad Związku Radzieckiego nie był dla niej końcem - był natomiast początkiem nowego etapu. Ale dziś Rosja PONIEDZIAŁEK, 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA powiela wszystkie błędy późnego ZSRR: jest dużym, nieefektywnym państwem uzależnionym od cen ropy naftowej. Akurat ropa zaczęła drożeć, już trzeba płacić 80 doi. za baryłkę. Światowa gospodarka niejako wyciąga pomocną dłoń do Kremla. Rzeczywiście, poprzednie ceny, gdy baryłka kosztowała 30 doi., były dla Rosji dramatyczne. Teraz są „tylko" trudne. Rosjanie zyskują sposobność częściowego nadrobienia strat, które notowali w ostatnich trzech latach. Ale jednocześnie muszą wziąć pod uwagę zmianę rzeczywistości na rynku energetycznym - to, że USA staną się największym producentem ropy ria świecie. Już w przyszłym roku Ameryka zacznie wydobywać najwięcej ropy - dzięki rewolucji łupkowej. Stany Zjednoczone będą miały więcej ropy, niż potrzebują - i zaczną ją sprzedawać. To problem dla Rosji i jej sojuszników. Inicjatywa Trójmorza. którą rozpoczął Donald Tramp, opiera się przede wszystkim na pomyśle dystrybucji surowców energetycznych z USA w krajach Europy Środkowej. Tyle że na razie istnieje ona tylko na papierze. Europa Środkowa to mały region świata. Amerykanie mogą sprzedawać ropę i gaz tutaj, mogą też gdzie indziej. Ale gdy zaczną sprzedawać, ceny ropy znów spadną. Kreml tego procesu nie jest w stanie kontrolować. Natomiast Europa musi się pogodzić z tym, że to już nie ona dyktuje warunki. Nie jest centrum świata jak kiedyś, lecz małym regionem globu. Jest wiele innych regionów i krajów, które będą chciały kupić ropę. Obecnie mamy nawrót napięcia wokół Iranu. Pan w swojej książce przewidywał, że Rosja będzie wspierać wszystkie kraje, które będą prowadzić politykę antyamerykań-ską. Ale w tym przypadku to Donald Tramp uruchomił ten proces poprzez wycofanie się z porozumienia z Teheranem. Wygląda na to. ie rozpoczął się proces dokładnie odwrotny do tego, który Pan przewidywał. Akurat ruch Trumpa nie ma znaczenia. Nałożenie sankcji odgrywa rolę tylko wtedy, gdy robią to wszyscy - tymczasem mówimy jedynie o akcji USA, Europa się do niej nie przyłączyła. Dlatego właśnie to wycofanie się Ameryki z porozumienia nie ma znaczenia, to ruch jedynie na potrzeby polityki wewnętrznej. Natomiast PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA proszę zwrócić uwagę, że Rosja od pewnego czasu ciągle wywiera presję. Zaczęło się to w 2014 r. na Ukrainie i ma miejsce cały czas. Tylko że to nie jest rok 1968. Wtedy Związek Radziecki wysłał czołgi do Czechosłowacji Teraz mamy rosyjskie wojsko w Syrii. Ale jaki jest tego efekt? Żaden. Podobnie w innych krajach. Rosjanie próbują tam budować relacje, ale mają one małą wartość. Nie mają nic do zaoferowania. W latach 60. mogli przynajmniej udzielić znaczącej pomocy finansowej. Dodatkowo wspierała ich ideologia, która wtedy miała wielu zwolenników. Wie pan, ideologia jest przydatna w dyskusjach profesorów na uniwersytetach. W polityce dużo więcej osiągnie się za pomocą argumentów finansowych. ZSRR w latach 60. i 70. był w stanie wygenerować ze swojej gospodarki duże nadwyżki, bowiem skutecznie kontrolował cały podległy sobie teren. Polska musiała min. bardzo tanio sprzedawać do ZSRR węgiel. Tymczasem dziś FSB jest dużo słabsze niż KGB kiedykolwiek było. Rosyjskie instytucje są niewydolne, niezdolne utrzymać dyscyplinę. To sprawia, że Moskwie trudno jest udzielić znaczącej pomocy. W końcu historia powtarza się dwa razy: pierwszy raz jako tragedia, drugi raz jako farsa. Teraz Rosja jest w tym drugim momencie. Problem w tym, że na całym świecie przecenia się Rosję i nie docenia się Ameryki. W jald sposobnie docenia? Przecież nikt nie podważa tego. że jest najpotężniejszym krajem świata. Jednocześnie od czasów zimnej wojny Europa jest zafascynowana Rosją i nie jest w stanie ogarnąć swoim umysłem USA. Mimo że od lat 80. Związek Radziecki, a później Rosja się cały czas rozpada, to o Stanach Zjednoczonych ciągle mówi się jako o upadającej potędze. Jednocześnie panuje przekonanie, że gdyby Putin jutro umarł, to natychmiast zastąpi go drugi Putin, który wypłynie z FSB. Tymczasem tu nie chodzi o personalia, lecz o sposób, w jaki funkcjonuje dane państwo. Pan jakości państwa rosyjskiego nie ocenia zbyt wysoko. Proszę zobaczyć, jak słaba jest rosyjska gospodarka. Przez ostatnie trzy lata cierpiała z powodu niskich cen ropy i nie była POLSKA W CIĄGU NASTĘPNYCH 15-20 LAT STANIE SIĘ CENTRUM ROZWOJU GOSPODARCZEGO W EUROPIE. ZAPEŁNI LUKĘ. GDY OSŁABNĄ ROSJA I NIEMCY w stanie utrzymać państwa. Współczesna Rosja to kraj Trzeciego Świata, utrzymuje się tylko dzięki eksportowi surowców naturalnych po cenach, których nie kontroluje. A to znaczy, że nie kontroluje swojej przyszłości. Podobnie zresztą dzieje się z eksporterami na całym świecie. Takie kraje jak Niemcy czy Rosja, które są w dużej mierze zależne od eksportu, siłą rzeczy stają się podatne na wahania globalnych rynków. Tego z kolei unikają państwa, które mają silnie rozwinięty rynek wewnętrzny. Teraz Pan mówi o Stanach Zjednoczonych. Na przykład. W takiej sytuacji łatwiej panować nad własną gospodarką, utrzymywać nad nią kontrolę. Przewiduje Pan rozpad Rosji w następnej dekadzie. To będzie najważniejszy proces geopolityczny kształtujący świat? Do tego dojdą jeszcze problemy Chin. Właśnie obserwujemy przemianę tego kraju w dyktaturę. Chiński przywódca Xi Jinping doprowadził do zniesienia limitu kadencji gdy można sprawować tę funkcję - będzie pewnie rządził krajem do końca żyda. W ten sposób przygotowuje się do poważnego kryzysu gospodarczego w Chinach, który będzie konsekwencją potężnego zadłużenia tego kraju. Długi Chin to około 300 proc. PKB. Podobny poziom zadłużenia miała Japonia w latach 90. Różnica polega na tym, że Japonia nie ma miliarda mieszkańców żyjących w nędzy. Chińskie władze mają świadomość, jakie to zagrożenie - dlatego wzmacniają władzę centralną, idą w kierunku dyktatury. Odwracają wszystkie zmiany, które wprowadził Deng Xiaoping. Choć wzmocnienie władzy politycznej jest zagrożeniem dla gospodarki. Przykład Związku Radzieckiego pokazał, jak nieudolna jest władza jednej partii nad ekonomią. Tyle że Chiny do tej pory pokazywały, że starannie odrobiły lekcję z bankructwa ZSRR. POLSKA Ale dziś coraz bardziej widać ich problemy gospodarcze. Pytanie, jak kraj zamierza je rozwiązać. Dziś wszyscy patrzą z podziwem na Chiny jako na kraj, który inwestuje wszędzie, ale to tylko pozór. Chiny są w kryzysie - podobnie zresztą jak właściwie cała Eurazja. I politycznie, i gospodarczo. Dam przykład. Od ponad 10 lat Pekin mówi o przejęciu kontroli w basenie Morza Południo-wochińskiego. Pod nim znajdują się złoża ropy. Próby przejęcia kontroli nad tym morzem rozpoczął już Jiang Zemin na po-czątku tego wieku. I nic z tego nie wyszło, Chiny poniosły całkowitą porażkę. Także naprawdę nie skupiajmy się tylko na nagłówkach gazet codziennych. Należy patrzeć na rzeczywistość. A fakty są takie, że zagrożona jest sytuacja Chin, Rosji i Europy. Według Pana przewidywań w następnej dekadzie dojdzie do dużego przesilenia geopolitycznego, dojdzie min. do rozpadu Rosji Kto na tym zyska najbardziej? Zyskają trzy kraje. Po pierwsze, Japonia. To ona jest prawdziwą potęgą w Azji, nie Chiny. To trzecia największa gospodarka globu. Po drugie, Turcja. Przed chwilą tłumaczył Pan. że dyktatury wprowadzają kraje, które nie radzą sobie z własnymi problemami, a teraz wymienia Pan Turcję jako potencjalnego czempiona. Trzeba uwzględnić specyfikę tego kraju, który jest rozdarty między zsekularyzowany Stambuł a muzułmanów. Recep Erdogan jako pierwszy zrozumiał, że trzeba połączyć te dwa światy - i wiedział też, że będzie to proces trudny, brutalny. Prawdę mówiąc, gdyby do tego nie doszło, nie można wykluczyć, że w Turcji wybuchłaby wojna domowa między tymi dwoma żywiołami. Teraz Erdogan wykonuje brudną robotę, która zrobiona być musi. Ale proszę pamiętać, że USA też przeszły przez brutalną wojnę secesyjną. Wtedy też się wydawało, że tego kraju nie da się zlepić, a jednak 35 lat po jej zakończenia Stany Zjednoczone wytwarzały połowę produkcji przemysłowej świata. Ten schemat powtórzy się w przypadku Turcji? Dziś gospodarka tego kraju jest w słabym stanie, lira traci na wartości od trzech lat. Nie widać nadziei na przyszłość. Analizując historię, o jednym trzeba pamiętać: nigdy nie należy czytać nagłówków, trzeba natomiast analizować długofalowe trendy. 100 LAT Na które zwrócić uwagę? Proszę zobaczyć, co się dzieje na Bliskim Wschodzie: chaos. Co się dzieje na Bałkanach? Tego nikt chyba nie rozumie. Bez względu na to, pod którym kątem będziemy na ten region świata patrzyli, tylko jedno państwo jawi się nam jako stabilne. Jest to Turcja. To determinuje rzeczywistość tego kraju, a nie sytuacja gospodarcza w ostatnich trzech latach. Patrząc w krótkiej perspektywie, można udowodnić każdą tezę. Analizując natomiast zmiany w perspektywie 20-30 lat, można uchwycić prawdziwe trendy. A według Pana w takiej perspektywie pozycja Turcji jest niezagrożona? Oczywiście, nie można Turcji porównywać do Holandii, Turcja nigdy nie będzie takim krajem jak Holandia. Ale też Europa nie może oczekiwać, że wszyscy dookoła będą tacy jak ona. Ona nie jest standardem, choć chciałaby nim być. Swoją drogą ustawianie się w roli standardu to dowód, że Europa zapomniała lekcji, jaką niesie z sobą historia. O jakiej lekcji Pan mówi? O tym, że myślenie o Europie jako standardzie to kłamstwo. Przecież Europejska Wspólnota Gospodarcza by nie powstała, gdyby nie presja Amerykanów. Zakładać jej nie chcieli Francuzi, Włosi, Brytyjczycy, którzy nie wyobrażali sobie współpracy z Niemcami. Ale był już wtedy uruchomiony plan Marshalla, który wymuszał integrację gospodarczą. Tak powstała wspólnota europejska - a dziś słyszymy, że to Europejczycy ją wymyślili. Naprawdę zdolność Europejczyków do samooszukiwania jest ogromna. To ciągłe podkreślanie, że Europa sama sobie zapewniła pokój. To nieprawda - brak wojny to konsekwencja polityki USA i ZSRR. Amerykanie zrobili dużo więcej dla zachowania pokoju w czasach zimnej wojny niż dyplomaci europejscy. Wcześniej wspomniał Pan, że trzy kraje najwięcej zyskają na rozpadzie Rosji Kto jeszcze - oprócz Japonii i Turcji? Polska. Widać cały czas, jak wasz kraj idzie do przodu. Wystarczy porównać, w jakiej sytuacji byliście 10 lat temu, a jaka jest wasza pozycja obecnie, by dostrzec różnicę. Gdy dojdzie do rozpadu Rosji, Polska może na tym potężnie zyskać. A nie zyskają na tym przede wszystkim Niemcy? Tyle że Niemcy zmagają się ze swoimi kryzysami. Eksport generuje 50 proc. ich PKB. To wystawia ten kraj na potężne ryzyko w czasie następnej recesji. Kto wtedy będzie kupował niemieckie produkty? Spadek eksportu o 10 proc. oznacza, że PKB tego kraju obniża się o 5 proc. A przecież gdy USA wpadną w recesję - a to jest nie do uniknięcia - w pierwszej kolejności zrezygnują ze sprowadzania niemieckich samochodów. Niemcy mają też potężny rynek zbytu swoich towarów w innych krajach strefy euro. Dlatego Berlin tak bardzo obawia się rozpadu unii walutowej. Już brexit jest dla niego problemem, bo Wielka Brytania to trzeci najważniejszy odbiorca jego produktów przemysłowych. Generalnie widać, że dziś niemiecka gospodarka jest zbytnio rozciągnięta. Na razie Berlin sam się okłamuje, powtarzając sobie i innym, że to wspaniały model. WEuropie wszyscy zazdroszczą Niemcom ich dostatku. Ale co jest wspaniałego w tym, że jest się uzależnionym od tego, ile produktów wytworzonych w twoim kraju kupią na przykład Włosi czy Grecy? W takiej sytuacji jest teraz niemiecka gospodarka. To jest właśnie to rozciągnięcie. Gdyby ten model gospodarczy się rozsypał, ucierpi też Polska. zależna od ekonomii Niemiec Musicie więc dywersy-fikować swoją gospodarkę. To jedenzgtównych tematów w debacie ekonomicznej w naszym kraju. To dobrze, bo to znaczy, że przynajmniej się nie okłamujecie. Poza tym warto pamiętać, że jesteście strategicznym partnerem USA. BIOGRAM George Friedman Amerykański politolog urodzony w Budapeszcie. Założyciel ośrodka konsultingowego Stratfor zajmującego się analizami geostrategicznymi. Kierował nim do 2015 r., po czym uruchomił nowy instytut Geopolitical Futures (geopoliticalfutures.com). Autor wielu książek, m.in. „Następne 100 lat: prognoza na XXI wiek", „Następna dekada: gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", „Flashpoints: The EmergingCrisis in Europę". 03 W ostatnich tygodniach ten sojusz chyba się zachwiał. Owszem, współpraca z Ameryką jest trudna - bo my jesteśmy duzi, a wy mali. Ale też przynosi efekty. Proszę choćby spojrzeć na Koreę Południową. W latach 50. ubiegłego stulecia to był jeden z najbiedniejszych krajów świata. Dziś to jedna z największych potęg przemysłowych globu. Warto pamiętać o tym przykładzie, 0 tym, jak Korea ewoluowała po tym, gdy w latach 50. związała się współpracą z USA. Tym bardziej że Polska nie za bardzo ma inny wybór. Możemy budować strategiczny sojusz z Niemcami Niemcy was nie obronią, bo nie posiadają armii - poza tym są dużo bardziej zainteresowani dobrymi relacjami z Rosją niż z Polską. Sytuacji, gdy budujecie sojusz z Moskwą, nie ma nawet sensu rozważać. To właśnie sprawia, że Polska nie ma wyboru 1 musi współpracować z USA. I nie chodzi mi o to, co się teraz dzieje na linii Waszyngton - Warszawa - za pięć lat nikt tego nie będzie pamiętał. Opisuję sytuację z perspektywy modeli 15-20-let-nich. Polska to największy kraj w Europie Środkowej, który w tym okresie stanie się centrum rozwoju gospodarczego na waszym kontynencie. W swojej książce snuje Pan nawet wizję „polskiego bloku" - od krajów bałtyckich po Chorwację - który skonsoliduje się wiatach 30. XXI w w naszej części Europy. Wielkie mocarstwa z czasem upadają. Gdy rozpadnie się Rosja, a Niemcy pogrążą się w kryzysie, pojawi się przestrzeń, którą zapełnić będzie mogła Polska jako największy kraj w regionie. Współpraca w trójkącie: USA - Rumunia - Polska, może uczynić z was ważnego gracza. Z tego. co Pan mówi wynika, że w ciągu najbliższej dekady sytuacja ulegnie diametralnej zmianie -na korzyść Polski Dziś tego nie widać. Tak się toczy geopolityka. Bardzo długo nic się nie dzieje, aż nagle ona błyskawicznie przyspiesza. Kto podejrzewał w czasie wojny secesyjnej, że pół wieku później USA staną się najpotężniejszym państwem świata? Równie dobrze nagle historia może przyspieszyć dla krajów Trójmorza. To ważna inicjatywa. Ale też proszę pamiętać, że nawet najpotężniejsze państwa i bloki w końcu upadają. Dziś grozi to Rosji, Niemcom. W przyszłości może spotkać także USA. POLSKA ZA 100 LAT PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA - ^ Belka: Internet skłania do myślenia liniowego, od punktu A do punktu B - bez uwzględnienia kontekstu. Takie myślenie liniowe może doprowadzić do załamania porządku demokratycznego BELKA: REWOLUCJA CYFROWA MOŻE SIĘ STAĆ MORDERCĄ DEMOKRACJI Trzeba się przyzwyczajać do myśli, że Europa na świecie będzie znaczyć coraz mniej. Nie znaczy tojednak, że będzie znaczyć kompletnie nic. Stworzenie Unii Europejskiej to sygnał, że Europa jednak zamierza walczyć. To próba jeśli nie odwrócenia trendu, to przynajmniej jego przyhamowania - mówi Marek Belka, były premier Agaton Koziński Twrtter: @AgatonKozinski Podczas dyskusji o przyszłości trzeba analizować dwie zmienne: znane nieznane i nieznane nieznane. Tej drugiej zmiennej nie przewidzimy. Co wiemy o pierwszej? Są trzy znane nieznane, o których już dziś wiadomo, że będą kształtować przyszłość Polski. Pierwsza to demografia. GUS przewiduje, że w2050r. będzie 34 min Polaków - teraz jest ponad 38 min. Być może będzie więcej osób w naszym kraju mieszkało, na przykład przeprowadzi się do nas kilka milionów Ukraińców. Na pewno jednak dojdzie do zmian demograficznych generujących problemy, o których dyskutować można już dziś. I>niga mana nlwaiawa? Zmiana technologiczna. Widzimy, jak szybko wszystko wokół nas się zmienia - choć nie wiemy, dokąd nas to doprowadzi. Atrzeda? Geopolityka - ona w przypadku Polski zawsze miała kluczowe znaczenie. Na to jeszcze nakłada się cała seria czarnych łabędzi, zdarzeń polityczno-gospodarczych, których dziś przewidzieć się w żaden sposób nie da, ale które odcisną swe piętno na rzeczywistości w sposób znaczący. Porozmawiajmy o tym. co dziś wiemy. Najpierw demografia. Rząd się uwija, próbując odwrócić zły trend. Dal „500Plus", teraz dorzuca „wyprawkowe". Uda mu się? Jestem sceptyczny w tej kwestii, nie wydaje mi się, żeby udało się cokolwiek zrobić. Na całym świecie społeczeństwa osiągają pewien poziom rozwoju demograficznego i w tym miejscu się zatrzymują. Nie mówię tylko o Europie. Także w Azji, która przyrost naturalny ma dużo większy niż nasz kontynent, zaczyna on zwalniać. W Japonii jedna kobieta rodzi średnio 1.46 dziecka-podobny współczynnik jak w Polsce w 2017 r. O tym, że Japonia się szybko starzeje, wiadomo od dawna. Ale nawet w Tajlandii, która do tej pory kojarzyła się z dużą liczbą dzieci, DZISIAJ INFORMACJE CZY DANE STAŁY SIĘ CENNIEJSZE NIŻ ROPA NAFTOWA. TO ZACZNIE ZMIENIAĆ CHARAKTER GLOBALIZACJI nagle przyrost naturalny mocno zahamował, dziś jedna kobieta rodzi tam przeciętnie 1,5 dziecka, choć jeszcze w latach 70. ta przeciętna wynosiła 4,5 dziecka. Widać więc, że mówimy o globalnym trendzie - choć w różnych częściach światach przybiera on inne tempo. I programy jak „500Plus" tego trendu nie zmienią? Nie. Być może mądra polityka prorodzinna byłaby w stanie ten trend odwrócić. Ale nie „500 Plus", tylko lepsza opieka nad małymi dziećmi - tak, by kobiety mogły iść do pracy, czy elastyczny system zatrudnienia umożliwiający im pracę w domu. Oddzielna sprawa to rynek pracy osób śtar-szych. Też trzeba stworzyć system, który umożliwi im pracę dwa - trzy dni w tygodniu. Jest to niezbędne, bo kryzys demograficzny sprawi że w Polsce wkrótce nie będzie rąk do pracy - i nie będzie komu zarabiać na wypłaty dla coraz większej rzeszy emerytów Akurat brakiem rąk do pracy tak bardzo bym się nie martwił, bo z tym ludzkość sobie jakoś poradzi. Albo zostanie udoskonalony system migracyjny, albo zaczniemy stosować roboty. Gorzej natomiast z systemami POLSKA ZA 100 LAT PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA zabezpieczenia społecznego, bo one będą się stawały coraz bardziej niewydolne. Trzeba ten problem jakoś rozładować. W2040r. wybory w Polsce wygra Narodowa Partia Emerytów? Bo wtedy emerytów będzie już tak wielu, że będą mogli układać politykę po swojemu. Nie, tak daleko to nie pójdzie, choć na pewno emeryci będą mieli coraz więcej do powiedzenia w polityce. Już raz pokazali swoją siłę - gdy doprowadzili do brexitu, bo przecież to głównie ich głosy przechyliły szalę w referendum w Wielkiej Brytanii. Generalnie emeryci to zdyscyplinowana grupa wyborcza - dużo chętniej biorą udział w wyborach niż inni. Mają więcej czasu, więc chętniej też angażują się w życie publiczne. Natomiast wzrost ich liczebności będzie mieć inny efekt: osłabi tempo wzrostu gospodarczego. Choć pewnie nie będzie tragedii, jeśli to tempo spadnie nam do 2 proc. PKB, a jednocześnie spadnie liczba Polaków. Przy takich proporcjach i tak nam się będzie żyło lepiej. Tyle że przejście z szybszego tempa rozwoju na niższe zawsze bołi Będzie boleć przede wszystkim dlatego, że jesteśmy mocno zadłużeni. Szybko zadłużaliśmy się w okresie szybkiego wzrostu i teraz z tym długiem trzeba sobie radzić. To problem Polski, ale jeszcze bardziej Europy. Europa zamienia się w wielkie Sun City - miasteczko emerytów? Tak, już słyszałem żarty, że Europa stanie się ogromnym parkiem tematycznym dla turystów z Azji. Bo na żadnym kontynencie nie ma piękniejszych miast. W Azji nigdy nie powstanie Paryż, Kraków czy Wenecja. W ogóle Europejczycy są szczęśliwsi niż ludzie żyjący na innych kontynentach, choć ostatnio im się w głowie przewraca. Trzeba się jednak przyzwyczajać do myśli, że Europa na świecie będzie znaczyć coraz mniej. Nie znaczy to jednak, że będzie znaczyć kompletnie nic. Europa ma wpisany w siebie gen megalomanii. Trudno jej będzie zaakceptować spadek własnego znaczenia. Oczywiście, że będzie trudno - przecież przez kilkaset lat była najważniejszym rejonem świata. Zaakceptuje zmianę roli czy zacznie walczyć o to, by wrócić do dawnej potęgi? Wydaje mi się, że stworzenie Unii Europejskiej to sygnał, że Europa jednak zamierza walczyć. To próba jeśli nie odwrócenia trendu, to przynajmniej jego przyhamowania. Czy może po prostu forma pudrowania staruszki? Przesada. Jestem zbyt proeuropejski, by zgodzić się z takim postawieniem sprawy. To proszę o przykłady tego, w jaki sposób UE walczy z tym trendem Cały czas Europa jest najlepszym producentem przemysłowym na świecie. Nie największym, ale najlepszym właśnie. Poza tym na naszym kontynencie cały czas powstają dobra kultury. Może nie 80 proc. jak sto lat temu, ale cały czas jest to 40 proc. światowego dorobku w tej dziedzinie. Tyle że ostatnie naprawdę przełomowe odkrycia w Europie to Beatlesi i bikini. Od tamtej pory wszystkie przełomy powstają za oceanem To niejedyne atuty Europy. Proszę pamiętać, że cały czas to imperium normatywne, pod tym względem jest ona większa niż ktokolwiek inny. Google czy Facebook bardziej się boją komisarz UE Margrethe Vestager niż ludzi z Białego Domu. Ale na pewno Europa potrzebuje zmian. Jakich? Musi bardziej agresywnie bronić swojej tożsamości. Powoli zacząć się zamieniać w twierdzę. Rozumieć Pana słowa dosłownie czy metaforycznie. Nie, to przenośnia. Europa nigdy nie stanie się prawdziwą twierdzą, bo pewnie zawsze będzie potrzebować imigrantów do pracy. Ale na pewno trzeba będzie znaleźć nową formułę ich ściągania. Albo selekcjonować, albo dokonywać outsourcingu. Zamiast ściągać Afrykanów do nas. budować fabryki w Afryce? Na przykład. Oddzielna sprawa, że dziś postęp technologiczny jest tak szybki, że trudno powiedzieć, jak rynek pracy i produkcji będzie wyglądał za kilkadziesiąt lat. Nowe technologie się rozwijają w zawrotnym tempie, ale Europa w tym udziału nie bierze. Jesteśmy pewnie w połowie rewolucji cyfrowej. Potrwa ona jeszcze 20-30 lat - i dziś trudno przewidzieć, jak w tym czasie zmieni się świat. Nie wykluczam sytuacji, że dojdzie do tego, że większość technologicznych NIEMCY SĄ OBECNIE SYCI. TYMCZASEM POLACY CAŁY CZAS GŁODNI. TO NASZA DUŻA PRZEWAGA KONKURENCYJNA wynalazków znajdzie się w publicznej domenie, tzn. będą dostępne dla wszystkich. To sprawi, że ich proliferacja będzie duża. Na razie producenci tych technologii zazdrośnie trzymają karty przy sobie. Dziś informacje, dane są cenniejsze niż ropa naftowa. To zacznie zmieniać charakter globalizacji, doprowadzi na przykład na obniżenia kosztów produkcji. Dla krajów najlepiej rozwiniętych to szansa. Oddzielna sprawa, że definicja krajów rozwiniętych pewnie też się zmieni. To już nie będzie trzydzieści kilka krajów jak dziś, tylko kilka. USA. Japonia, Chiny. Ktoś jeszcze? Nie rozumiem, dlaczego pan omija Unię Europejską. Dzięki wprowadzeniu euro przedsiębiorstwa z naszego kontynentu stały się równie potężne jak amerykańskie, bo teraz mają za sobą ogromny rynek kapitałowy. Euro - tak jak dolar dla USA - to podstawowy filar potęgi przemysłu na naszym kontynencie. Zgadza się, to przemysł tradycyjny. Teraz Pan stawia tezę, że euro to europejski Google? Jednak nie. Euro ma podstawową słabość: za każdą walutą powinno stać państwa, tymczasem w tym przypadku tak się nie dzieje. Nie wydaje mi się, by Unia Europejska mogła zostać państwem, nawet za sto lat. Z drugiej strony, euro sprawia, że USA mają przeciwnika. Widać to po zachowaniu Donalda Trampa, który intuicyjnie postrzega Europę jako główne zagrożenie. Choć najważniejsza obecnie rywalizacja to USA - Chiny. Pytanie, czy Amerykanie będą w stanie zablokować napór Chińczyków. Nie w produkcji T-shirtów, tylko technologii. Pomysł Trumpa to zablokować ekspansję Pekinu cłami. Podczas dyskusji o tej rywalizacji trzeba zadawać pytania z gatunku wręcz egzystencjalnych: czy model organizacji społeczeństw, chińskiego i amerykańskiego, pozwoli wytrzymać tę rywalizację. Amerykański model doznał dużego uszczerbku podczas ostatniego kryzysu. Nie można wykluczyć, że napięcia, które są jego efektem, doprowadzą wręcz do upadku demokracji. Aż tak? Starożytny Rzym przeszedł taką drogę, gdy za czasów Juliusza Cezara zamienił się z demokracji w cesarstwo. Wcale bym nie przekreślał takiego scenariusza w przypadku USA. Na razie takiej zmiany dokonują Chiny. Xi Jinping skasował kadencyjność władz, może rządzić krajem dożywotnio. Chiny mają inne problemy - utajone kłopoty społeczne oraz ogromne marnotrawstwo środków publicznych. Tego się nigdy nie da przeskoczyć przy gospodarce centralnie planowanej. Wcześniej czy później te problemy dadzą znać o sobie. A o tym, czy Ameryka zacznie ewoluować w kierunku autorytaryzmu, przesądzi to, jak trwała okaże się jej wyższość technologiczna nad resztą świata. Gdy USA stracą swoje przewagi, demokracja może tam upaść. Nie musi, ale taki scenariusz jest możliwy. W ten sposób doszliśmy do trzeciej znanej nieznanej: geopolityki Pytanie, jak geopolityka da o sobie znać, gdyby się okazało, że internet, rewolucja cyfrowa okazały się mordercami demokracji. Demokracji liberalnej - ale nie ma innej. Demokracja nielibe-ralna przekształca się w dyktaturę. Dlaczego nazywa Pan internet zabójcą demokracji? To narzędzie jak widie innych. On zmienia sposób myślenia. Do tej pory obowiązywało myślenie matrycowe, obserwowanie zjawisk w szerokim kontekście. Tymczasem internet skłania do myślenia liniowego, od punktu A do punktu B - bez uwzględnienia kontekstu. To sprawia, że coraz więcej osób widzi kolejne drzewa, ale nie widzi lasu. Próbują się - jak w grze komputerowej - przemieszczać od drzewa do drzewa, zamiast się cieszyć spacerem po lesie. Takie myślenie liniowe może spłaszczyć obraz świata i doprowadzić do załamania porządku demokratycznego. Tempo zmian jest ogromne, z drugiej strony są stałe elementy - jak choćby to. że Polska leży między Niemcami a Rosją. Nasze położenie geopolityczne się nie zmienia, ale zmienia się charakter zagrożeń. Niewykluczone, że w przyszłości wojny będą się rozgrywać w kosmosie czy przesądzać o ich wyniku będą cyberataki lub uderzenia podprogowe. To, co się stało we wschodniej Ukrainie, należy potraktować jako laboratorium w badaniach nad przyszłością wojen. Tym bardziej że innej lokalizacji Polski nie będzie. A Rosja na Ukrainie pokazała, że jest nieprzewidywalna. Rosjanie mają przede wszystkim problem z tym, że żyją w kraju, którym nie da się rządzić. To szczyt nieefektywności. To sprawia, że z ich strony należy się spodziewać wszystkiego? Nawet gdy w Polsce stacjonują wojska amerykańskie? Nie łudźmy się, że Amerykanie będą bronić Europy. Oni mają swoje problemy, przede wszystkim z Chinami. Na to nakłada się jeszcze tradycyjny w USA agresywny izolacjonizm. Dyskutujemy o przyszłości już ponad godzinę, ale ani razu nie pojawił się wątek zaniku państw narodowych - czyli Polska przez kolejnych sto lat będzie istniała. Jakie są nasze najważniejsze aktywa na przyszłość? Uda nam się w końcu przegonić Niemcy? My chyba obsesję mamy z tym doganianiem czy przeganianiem Niemiec. Co chwila ktoś wraca z analizą, kiedy może do tego dojść. Niemcy to ważny dla nas punkt odniesienia-porównują nas do nich wszyscy: od Balcerowicza, przez Oiiowsldego. po Morawiec-kiego. Ale skąd założenie, że my zdołamy kiedykolwiek Niemców dogonić? Zamiast prowadzić takie dywagacje, lepiej się zastanowić, jakie mamy przewagi, które zaprocentują w przyszłości. Nie wykluczam, że okaże się nią nasza współczesna homoge-niczność, która umożliwia kontrolowanie procesu przyjeżdżania do nas imigrantów z innych państw. Nie popełniliśmy błędów krajów zachodnich, które od kilkudziesięciu lat sprowadzają do siebie obcokrajowców. Zaczęło się wiatach 60. i dziś wychodzą na jaw potężne problemy z ich asymilacją. Myśmy tych kłopotów uniknęli. Dopiero teraz przyjmujemy milion Ukraińców. Innym naszym atutem jest z kolei porządek - tym bijemy na głowę Ukrainę i Rosję. Z kolei Niemców przewyższamy kreatywnością. Jeśli uda nam się wypośrodkować te dwie nasze cechy narodowe, mamy szansę rzeczywiście realnie konkurować z krajami Zachodu. „Polska będzie wielka albo nie będzie jej wcale" 05 - mówił Józef Piłsudski, za nim powtórzył premier Morawiecki. Zgadzam się - ale Polska może być wielka tylko dzięki efektywnej, elastycznej, konkurencyjnej gospodarce oraz dzięki dobrze stworzonemu systemowi sojuszy. Skupmy się na gospodarce. W których obszarach mamy największy potencjał? Nie umiem wskazać, w których dziedzinach możemy się stać liderem. Tacy czempioni wyłaniają się znienacka, czasami przypadkiem, także skupianie się na pogoni za nimi to droga donikąd. Natomiast dziś rolą rządu powinno być wspieranie ekspansji polskiego biznesu. Polska ma naturalny dynamizm. Nam się jeszcze chce, podczas gdy Niemcom już się nie chce. Trzeba to wykorzystać. Z drugiej strony, przewaga Niemiec jest dziś ogromna. To efekt myślenia strategicznego, którym oni zawsze imponowali. Ale Niemcy są dziś syci, a Polacy cały czas głodni. To jest nasza duża przewaga konkurencyjna. biogram Marek Belka Były premier, prezes Narodowego Banku Polskiego, minister finansów. W latach 1994-1996 był wiceprzewodniczącym Rady Strategii Społeczno--Gospodarczej przy Radzie Ministrów, później doradcą ekonomicznym prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Na początku 1997 r. został mianowany wicepremierem i ministrem finansów w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza. Razem z całym rządem podał się do dymisji po przegranej SLD w wyborach w tym samym roku. W latach 2001-2002 znowu pełnił funkcję wicepremiera i ministra finansów, w rządzie Leszka Millera. W latach 2003-2004 reprezentował polską administrację w czasie misji stabilizacyjnej w Iraku: najpierw był szefem koalicyj -nej Rady Koordynacji Międzynarodowej w Iraku, a później dyrektorem ds. polityki gospodarczej w Tymczasowych Władzach Koalicyjnych w Iraku. W latach 2004-2005 był premierem. W 2010 r. został prezesem Narodowego Banku Polskiego, pełnił tę funkcję przez całą kadencję do 2016 r. Od 1994 r. posiada tytuł profesora nauk ekonomicznych. 06 POLSKA ZA 100 LAT PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA KOŁA ZAMACHOWE POLSKIEJ GOSPODARKI. CO NIMI BĘDZIE? Polska gospodarka dzięki przewidywalnej sytuacji geopolitycznej wreszcie ma szansę w pełni rozwinąć skrzydła w dziedzinach, w których historycznie byliśmy najmocniejsi. Ale rozwój lotnictwa czy firm z branży gier komputerowych pokazuje, że możemy szukać swoich szans także w najbardziej innowacyjnych gałęziach przemysłu — Hm Zbudowana w latach II Rzeczypospolitej Gdynia obrosła dziś mitem, stała się symbol polskiej sprawczości, zdolności konkurowania z najmocniejszymi. Czy III Rzeczpospolita zdoła stworzyć projekt, który stanie się punktem odniesienia dla następnych pokoleń? Kamil Bogdanowicz redakcja@polskatimes.pl W naturalny sposób, gdy myśli się o gospodarce przyszłości, sięga się po przykłady krajów najlepiej dostosowanych do nowej rzeczywistości. Oczywiście do Stanów Zjednoczonych i ich niezwykle rozwiniętej gospodarki kreatywnej, która co chwila podbija rynki nowatorskimi produktami, jak: iPhone, tesla czy konsole do gier. Jest w stanie tworzyć całe gałęzie nowej gospodarki (media społecznoś-ciowe), ewentualnie rewolucjonizuje branże stare (na przykład energetyczną - poprzez odkrycie sposobu eksploatacji gazu i ropy ze skał łupkowych). Ale nie tylko Amerykanie zdają się świetnie przygotowani do nowej rzeczywistości. Choćby Korea Południowa. Państwo, które jeszcze w latach 50. było jednym z najbiedniejszych na świecie, dziś zalicza się do absolutnej czołówki najbardziej innowacyjnych gospodarek globalnych. Podobną drogę przeszły Singapur czy dużo bliższe nam geograficznie Irlandia i Finlandia. Jakie Polska ma atuty, dzięki którym może konkurować z innymi? Irlandia, która w zestawieniu Bloomberga najbardziej innowacyjnych gospodarek świata znalazła się na 13. miejscu, skok na tę pozycję zanotowała dzięki wyraźnej poprawie produktywności oraz uzyskaniu wyższej wartości dodanej. W tych obszarach Polska ma ciągle wyraźne rezerwy - siłą rzeczy po ich uwolnieniu nasze wskaźniki podskoczą. Gdzie jeszcze możemy szukać rezerw? Co może się stać naszym atutem, kołem zamachowym w następnych dekadach? Poniżej krótki przegląd dziedzin, w których mamy największe szanse zbudować własne przewagi konkurencyjne. Rolnictwo W dyskusjach o przyszłości zawsze trzeba twardo trzymać się realiów, konkretów, które będą niezmienne bez względu na okoliczności. Jednym z takich twardych faktów jest lokalizacja Polski: na Nizinie Środkowoeuropejskiej, pomiędzy Rosją a Niemcami. Lokalizacja geopolityczna - tak samo jak od wieków - będzie determinowała sytuację Polski. W przeszłości często bywała ROŚNIE ZNACZENIE POLSKI JAKO WAŻNEGO DOSTAWCY ŻYWNOŚCI DLA NASZEGO KONTYNENTU raport McKinsey dla nas zagrożeniem. Brak naturalnych przeszkód w postaci gór czy szerokich rzek szalenie ułatwiał marsz różnym armiom ze wschodu na zachód (lub z zachodu na wschód) bez pytania nas 0 zgodę. Ale były też w historii sytuacje, gdy taka lokalizacja kraju okazywała się atutem. Przede wszystkim wtedy, gdy Polska była „spichlerzem Europy", a więc za czasów Jagiellonów i w wiekach 1 Rzeczypospolitej. Oczywiście, powtórzenie tamtego sukcesu, kiedy właściwie zmonopolizowaliśmy rynek zboża na kontynencie, jest dziś niemożliwe. Ale rolnictwo może się stać jedną z najważniejszych dziedzin gospodarczych w Polsce. Potwierdzają to dane z raportu „Polska 2025 - nowy motor wzrostu w Europie", przygotowanego przez firmę konsultingową McKinsey. „Rosnąca urbanizacja w Europie przyczynia się do wzrostu znaczenia Polski jako ważnego dostawcy żywności dla naszego kontynentu" - zauważają autorzy raportu, podkreślając, że w promieniu l tys. km od granic Polski mieszka 200 min potencjalnych odbiorców polskich produktów żywnościowych. Położenie na Nizinie Środkowoeuropejskiej nagle okazuje się atutem - bo łatwo na niej uprawiać ziemię, a potem łatwo dostarczyć produkty spożywcze klientom. Według twórców raportu polskie rolnictwo jest ciągle zbyt mało wydajne i zbyt rozdrobnione, by móc w pełni wykorzystać swoje atuty. Ale już teraz Polska (tylko trzy kraje w UE mają większy od nas areał upraw: Francja, Hiszpania i Niemcy) walczy o pozycję europejskiego lidera w przetwórstwie spożywczym, przede wszystkim w przetwarzaniu mleka. Także już jest nieźle, a może być bardzo dobrze - zwłaszcza jeśli przestaniemy się zadowalać sprzedażą półproduktów, a zaczniemy wytwarzać produkty końcowe i budować własne marki spożywcze. Lotnictwo Kolejne potwierdzenie tego, że najłatwiej odnieść sukces, gdy wykorzystuje się istniejące już możliwości i przewagi, że łatwiej kontynuować czyjeś dzieło, niż zaczynać od początku. Chodzi 0 Dolinę Lotniczą - stowarzyszenie przedsiębiorców z branży lotniczej, którzy funkcjonują na Podkarpaciu, w regionie między Rzeszowem, Mielcem i Świdnikiem. Gdy szukamy przykładu sukcesu biznesowego w Polsce, Dolina Lotnicza przychodzi do głowy jako jeden z pierwszych. Silnym atutem istniejącej od 2003 r. Skrzydlatej Doliny jest to, że Podkarpacie nie miało większych problemów z ugoszczeniem przedsiębiorstw z dziedziny, w której wymagane są wysokie standardy pracy oraz duża wiedza. Wszystko dlatego, że to teren, na którym przed wojną zbudowano Centralny Okręg Przemysłowy. COP jako taki sukcesem się nie okazał, zabrakło czasu. Ale okazał się ziarnem, które obumarło i wydało plon stukrotny. 1 wszystko wskazuje na to, że zbiorów z tego pola będzie jeszcze wiele, bo Dolina ciągle się rozwija. By przekonać się o skali tego rozwoju, wystarczy porównać liczby. W 2003 r., gdy Dolina zaczynała działalność, na jej terenie funkcjonowało 18 firm. Dziś jest 170. W 2003 r. zatrudnienie w niej znajdowało 9 tys. osób - obecnie jest to 25 tys. osób. Wartość eksportu z Doliny 15 lat temu wynosiła 200 min doi. - w tym roku wyniesie 3 mld doi. Skalę postępu widać wyraźnie. I wszystko wskazuje na to, że ta krzywa będzie się wznosić przez kolejne lata. Bo zapowiada się, że lotnictwo z każdym rokiem będzie się stawać coraz ważniejszą dziedziną przemysłu - w miarę jak coraz więcej osób każdego roku korzysta z samolotów. A na Podkarpaciu bardzo dobrze wiedzą, w jaki sposób budować ten biznes. PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA POLSKA ZA 100 LAT 07 Komunikacja Takie przedsiębiorstwa jak Solaris, Pesa czy Newag dziś mają potencjał, żeby stać się wizytówką Polski. Z dwóch powodów. Po pierwsze, to kolejne nawiązania do tradycji międzywojennych. W latach 1918-1939 Polska stawiała na rozwój transportu, przede wszystkim kolejowego (Luxtorpeda) - a już wcześniej pisaliśmy, że łatwiej kontynuować, niż budować od początku. W miejscu, gdzie wytworzyła się kultura budowania określonych rozwiązań technologicznych, jakiś jej ślad zawsze pozostaje - nic więc dziwnego, że polskie firmy produkujące sprzęt transportowy wyrastają w okolicach Poznania, gdzie przed wojną istniały potężne zakłady Cegielskiego produkujące silniki i tabor kolejowy. Dziś wszystko zmierza w tym kierunku, że za jakiś czas w Wielkopolsce będziemy mieli „dolinę transportową". Drugi powód, dla którego rozwijanie u nas przemysłu transportowego jest łatwiejsze niż w innych krajach, jest z kategorii geograficznej: nasze położenie na Nizinie Środkowoeuropejskiej. Ta lokalizacja, będąca w przeszłości naszym przekleństwem, przy rozwijaniu przemysłu transportowego jest ogromną zaletą. Szkoda by było tego dużego atutu nie wykorzystać. Te same przesłanki stoją za budową Centralnego Portu Komunikacyjnego w Baranowie między Warszawą a Łodzią. Ten kontrowersyjny projekt jest przez ekipę rządzącą przedstawiany jako druga Gdynia, czyli budowa polskiego okna na świat na miarę wyzwań XXI w. Z kolei opozycja twierdzi, że to tylko przejaw megalomanii i sposób na „przepalenie" publicznych pieniędzy. Budowa lotniska ma się zacząć w 2021 r. i skończyć sześć lat później. Jej koszt szacuje się dziś na 35 mld zł - choć doświadczenie uczy, że takie projekty rzadko kiedy mieszczą się w pierwotnie przyjętym kosztorysie. Docelowo jednak lotnisko ma być w stanie obsługiwać nawet 100 min pasażerów rocznie (obecnie przez Lotnisko Chopina przewija się 15 min pasażerów rocznie, jego maksy- GDY ZACZNIE DZIAŁAĆ CENTRALNY PORT KOMUNIKACYJNY, WARSZAWA POŁĄCZY SIĘZ ŁODZIĄ. POWSTANIE JEDNA Z NAJWIĘKSZYCH METROPOLII W UE malna przepustowość to 20 min pasażerów). Szacunki firmy Arup mówią, że w ciągu 10 lat ruch lotniczy w Warszawie zwiększy się o 124 proc. - czyli na Okęciu zamiast 15 min pasażerów rocznie będzie ich ponad 33 min. To lotnisko, nawet po rozbudowie, nie zdoła tylu osób obsłużyć. Właśnie taka analiza legła u podstaw planów budowy CPK. Ale dlaczego 100 min pasażerów, skoro będzie ich o dwie trzecie mniej? Bo pomysłodawcy liczą, że nowe lotnisko stanie się hubem, miejscem przesiadek dla pasażerów z innych krajów. Między innymi z Chin, bo CPK jest pomyślany jako jeden z elementów chińskiego „nowego szlaku jedwabnego". Przy okazji ten projekt gruntownie zmieniłby wygląd Mazowsza, doprowadziłby do stworzenia wielkiej aglomeracji miejskiej w wyniku połączenia Warszawy i Lodzi - bo te miasta „zrosłyby się" podobnie jak Tokio i Kioto, które dziś są de facto jednym organizmem miejskim zamieszkiwanym przez 16 min mieszkańców. Potencjał takiego obszaru byłby ogromny, stałby się on jednym z największych i najnowocześniejszych regionów w Europie - pod warunkiem wszakże, że CPK powstanie w terminie, spełniając zakładane standardy, bez rozdęcia kosztów budowy. W takiej sytuacji rzeczywiście będzie szansa, by mówić o Gdyni XXI w. Energetyka Polska własnych zasobów energetycznych nie ma - nie licząc węgla oczywiście, który jednak znajduje się w Europie pod coraz większym pręgierzem. Nawet jednak przy założeniu, że nie uda nam się znaleźć sposobu na wykorzystywanie węgla zgodnie z surowymi normami ekologicznymi i będziemy się musieli wycofać z jego wydobywania, to i tak Polska ma szansę stać się krajem, dla którego energetyka będzie jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu - i symbolem kraju. Chodzi o ciągle rozwijane przez nas zdolności sprowadzania do kraju ropy i gazu. To już nie są tylko rurociągi biegnące do nas z Rosji. Powstał gazoport w Świnoujściu umożliwiający sprowadzanie gazu LNG - teraz dużo się mówi o rozbudowie jego możliwości odbierania surowca, ewentualnie budowie drugiego gazoportu. W Gdańsku istnieje (też cią- . - . • > ■' " ' ..... . ~ Ha Zbudowany w Świnoujściu gazoport to sygnał ewolucji polskiej energetyki. W przyszłości Polska może się stać hubem energetycznym dla pozostałych krajów Europy Środkowej Polska ma cały czas duże rezerwy rozwojowe. Ciągle mamy za niską produktywność, wydajność pracy, nasze przedsiębiorstwa wytwarzają produkty o zbyt niskiej wartości dodanej gle rozbudowywany) nafto-port umożliwiający odbieranie dostaw paliw płynnych - kolejny projekt, który umożliwia Polsce dywersyfikację źródeł dostaw ropy. To nie wszystkie projekty. Trwają przygotowania do budowy Baltic Pipę, rurociągu łączącego Polskę z Danią i Norwegią, który umożliwi nam sprowadzanie z tamtego kierunku ropy i gazu. W miarę jak rozwija się rynek gazu i ropy z łupków, Polska myśli o dostosowywaniu swojej infrastruktury do tego, żeby mieć możliwość odbierania ich w jak największych ilościach. Nie tylko na własne potrzeby. Podobne problemy jak Polska, związane z uzależnieniem od dostaw surowców energetycznych z Rosji, ma właściwie cała Europa Środkowa. Nasz kraj - jeśli rzeczywiście rozwinie infrastrukturę energetyczną oraz zbuduje połączenia z państwami po drugiej stronie Karpat - może się stać hubem energetycznym, krajem, który ułatwia pozyskiwanie gazu i ropy Słowacji, Węgrom, Rumunii, Czechom, a nawet Słowenii oraz Chorwacji. Bardzo skomplikowane zadanie, ale z ogromnym potencjałem, gdyż daje naszemu regionowi poczucie bezpieczeństwa, a Polsce szansę zbudowania stabilnej i dochodowej gałęzi przemysłu. Gry komputerowe Najlepszy przykład na to, że Polska nie musi swojego sukcesu opierać tylko na starych, sprawdzonych rozwiązaniach, lecz że jest w stanie podłączyć się pod nowe trendy. Jednym z nich jest rynek gier komputerowych. Ta branża rozwija się na całym świecie w zawrotnym tempie. Dziś to biznes wart 116 mld doi., który rok do roku powiększa się 0 10 proc. Według analiz firmy Newzoo w ciągu trzech - czterech lat wartość rynku gier komputerowych może przewyższyć wartość branży sportu zawodowego. Polska w ostatnich latach zdołała zbudować solidną pozycję na rynku gier. Działa na nim około 300 firm, krajowy rynek wart jest około 1,8 mld zł (0,6 proc. rynku globalnego). Rozwija się w takim tempie jak światowy - przyrasta o 10 proc. rocznie. Ale w tym przypadku nawet nie skala jest tak ważna, jak stabilność i przewidywalność. Choć mówimy o nowej branży, która - jak każda nowa dziedzina - przechodzi swoje choroby wieku dziecięcego, jest mało stabilna 1 mocno kapryśna, to polskie przedsiębiorstwa wykroiły sobie w niej swój kawałek tortu i nie wygląda na to, by miały go oddać. A takie przedsiębiorstwa jak Play Way, llBit czy przede wszystkim CD Projekt to gwiazdy giełdy warszawskiej - ta ostatnia firma niedawno weszła do WIG20, indeksu skupiającego największe firmy na parkiecie. W branży nowych technologii trudno stawiać daleko idące prognozy - polskie firmy gamingowe mogą w ciągu 10 lat stać się światową czołówką, ale równie dobrze za dekadę mogą nie istnieć. Pokazują jednak, że także w dopiero kształtującej się gospodarce cyfrowej mamy szansę stworzyć swoje przewagi - jest więc szansa, że w tej dziedzinie również znajdziemy nisze będące kołem zamachowym Polski przyszłości. Nowe technologie napędem kolejnej setki Sebastian Kukzyk. prezes Kulczyk Inuestments Kierunek rozwoju kolejnych stu lat polskiej gospodarki narzuci rewolucja technologiczna. A kołem zamachowym wszystkich zmian będą młodzi polscy przedsiębiorcy. Uczymy się szybko i od najlepszych. Mamy już w Polsce kilka globalnych projektów, które rodziły się w oparciu o polską myśl techniczną, kapitał, profesjonalne zarządzanie oraz naszą legendarną ułańską fantazję. Kolejni kandydaci na polskie unicomy lada dzień przystąpią do swoich międzynarodowych egzaminów dojrzałości. Systematycznie profesjo-nalizuje się także krajowe środowisko startupowe. To jednak tylko wycinek wyzwań stojących przed polskimi firmami, bo wiele jest też do zrobienia w tzw. tradycyjnych branżach, które jedynie dzięki wdrożeniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych będą mogły utrzymać dzisiejszą konkurencyjność i pozycję rynkową. Intensywnie już nad tym pracujemy w ramach naszej grupy kapitałowej. I jeszcze jedno, uważnie przyglądajmy się technologii blockchain - to zwiastun rewolucyjnych zmian modelu biznesowego świata. 08 Krzysztof Misiewski redakcja@polskatimes.pl Do 2020 r. musimy wybrać przywódcę Unii Europejskiej, który będzie miał mandat do tego, żeby mówić na tych samych zasadach co prezydent USA czy przewodniczący Chin" - pisał w 2006 r. Hans-Gert Póttering, późniejszy (w latach 2007-2009) przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Zaraz po tym zdaniu dodał jeszcze, że do 2020 r. UE powinna posiadać takie same możliwości kreowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych jak Stany Zjednoczone. Mamy rok 2018 i już widać wyraźnie, że do 2020 r. nie ma najmniejszych szans na to, żeby ambitne plany Pótteringa zrealizować. Wprawdzie zostało utworzone nowe stanowisko „prezydenta Europy", czyli przewodniczącego Rady Europejskiej, ale w żaden sposób nie da się pozycji politycznej osoby to stanowisko piastujące porównać z pozycją przywódcy Stanów Zjednoczonych czy Państwa Środka. Także porównywanie amerykańskiego sektora hi-tech z europejskim to jak zestawianie lwa amerykańskiego z łasiczką. Generalnie, USA czy Chiny są (albo przynajmniej próbują być) w ofensywie na różnych odcinkach. Natomiast szczyt możliwości UE dziś to nie pogrążyć się w autodestrukcji, Bruksela całą energię skupia na zatrzymywaniu procesów wewnętrznej inercji, samo-rozpadu. Nie trzeba wybitnych talentów profetycznych, by przewidzieć, że taki scenariusz nie rokuje dobrze na przyszłość. Jeśli instytucja nieustannie zajmuje się tylko walką z kryzysami, ciągle jedynie koncentruje się na tym, by utrzymać głowę na powierzchni, to nie ma siły, by w końcu nie pojawiła się fala, która ją całą przykryje. Dlatego potrzebna jest reakcja, ruch, rozwiązanie. Dziś dla UE najbardziej prawdopodobne wydają się trzy scenariusze. Scenariusz pierwszy: Unia jak meble IKEA To scenariusz pesymistycz-no-optymistyczny. Pesymistyczny w tym sensie, że Unia nie będzie umiała się wyrwać z chocholego tańca gaszenia kolejnych kryzysów, który wykonuje teraz. Optymistyczny, bo jednak żaden z tych kryzysów nie doprowadzi do jej rozpadu. W skrócie: Europa przetrwa kolejne dekady, może w składzie trochę okrojonym (bo odpadną na przykład Włochy), może trochę poszerzonym (tu w grę wchodzą przede wszystkim kraje bałkańskie). Nie zrobi znaczącego kroku do przodu, ale zachowa w sobie na tyle dużo sił witalnych, by nie dopuścić do tego, by trzeba było wyprowadzić jej sztandar. Bo też warto pamiętać, że to, co odczytujemy jako słabość UE, jest tak naprawdę jej cechą charakterystyczną. Czymś w rodzaju pieprzyka na twarzy Cindy Crawford, pieprzyk niby urody nie dodaje, ale bez niego twarz supermodelki wyglądałaby mniej atrakcyjnie. Zgrabną metaforą współczesną Wspólnotę opisał, już kilka lat temu, Daniel Korski, były doradca specjalny premiera Davida Camerona ds. UE. „Generalnie Unia działa jak meble ze sklepów IKEA. W teorii takie meble są wygodne i dobrze zaprojektowane. Ale nie uda się ich złożyć bez skomplikowanej instrukcji. Jakikolwiek błąd czy zaniedbanie i całość się rozpada. A nawet po złożeniu nie wszystkie elementy do siebie pasują. Tak samo Unia Europejska ciągle stara się składać wszystkie elementy" - mówił Korski w jednym z wywiadów. Unia jak meble z IKEA? W sumie każdy, kto kiedyś musiał się zmierzyć z wyrobami ze szwedzkiej sieci meblarskiej, przyzna, że coś jest na rzeczy. Zresztą w Brukseli jest na to nawet specjalny termin. To „metoda Monneta". Jean Monnet (jeden z ojców założycieli Wspólnoty Europejskiej) uznał, że najłatwiej będzie rozwijać Unię w czasie kryzysu - w tym sensie, że każdy kryzys to najlepszy moment do zrobienia integracyjnego kroku do przodu. Ducha tej jak najbardziej politycznej koncepcji czuć w Brukseli do dziś, odzywa się za każdym razem, gdy któryś polityk krzyczy „więcej Europy" jako antidotum na kolejny problem. Metoda Monneta działała do czasu wprowadzenia euro na początku wieku. Po tym zdarzeniu procesy politycznej integracji zostały zahamowane. W ostatnich latach znów próbowano reanimować tę doktrynę. Ostatni kryzys bankowy wymusił na Unii serię reform finansowych i gospodarczych wzmacniających pozycję Brukseli, na to jeszcze nałożyły się kryzys na Ukrainie oraz kryzys migracyjny. To nie jest więc tak, że te kryzysy świadczą o słabości Unii. Ona nigdy kryzysów się nie bała, patrzyła na nie w kategoriach szansy, nie zagrożenia. Obecne problemy są pokłosiem nie tyle problemów jako takich, co ich zbytniego spiętrzenia. Unia przedawkowała metodę Monneta i stąd teraz wrażenie tego W KTÓRĄ STRONĘ PÓJDZIE EUROPA? TRZY SCENARIUSZE Obecnie najbardziej prawdopodobny wydaje się scenariusz najmniej pozytywny. Ale Europy nie możnalekceważyć, nawet gdyjest wgorszej formie chocholego tańca, w którym ona utkwiła. Teraz pytanie, czy będzie umiała z tego przedawkowania wyjść - bo też rozpad Unii chyba nigdy w historii europejskiej integracji nie był bardziej prawdopodobny niż te- DZISIAJ UE ZAJMUJE SIĘ JEDYNIE WALKĄ Z KRYZYSAMI. NIE TRZEBA ZDOLNOŚCI PROFETYCZNYCH. ABY WIEDZIEĆ, a TO NIE ROKUJE ZBYT DOBRZE NA PRZYSZŁOŚĆ raz. Nawet jeśli uda się opanować kolejne pożary, trudno zakładać, by udało się wykonać duży integracyjny krok do przodu. W grę wchodzą co najwyżej drobne unijne „robótki ręczne", a więc dokończenie unii bankowej czy stworzenie Europejskiego Funduszu Walutowego. Później Bruksela będzie musiała wyhamować swoje działania, dać Europejczykom odpocząć, zapomnieć o ostatnich zdarzeniach. Aż do kolejnego kryzysu, a wtedy znowu w Brukseli zaczną się plany kolejnego kroku naprzód, podczas gdy Europejczycy będą się zasta- nawiać, czy jednak nie lepiej zrobić kroku wstecz. Scenariusz drugi: nie lekceważ serca mistrza Dziś ten scenariusz wydaje się najmniej prawdopodobny - przede wszystkim dlatego, że Europa nie jest w stanie przełamać swoich strukturalnych słabości, a więc niskiej konkurencyjności oraz słabej innowacyjności, co czyni ją trwale niezdolną do rywalizacji na płaszczyźnie globalnej. Ale bokserskie powiedzenie mówi: nigdy nie lekceważ serca mistrza. Nawet jeśli czempion danej kategorii wagowej wydaje się być w gorszej formie, nie znaczy, że nie będzie umiał wyprowadzić decydującego ciosu. A to, że Europa przez kilka stuleci była mistrzem świata, to fakt. Wcale nie można więc wykluczyć, że jednak po raz kolejny uda się znaleźć sposób na wygenerowanie impulsu rozwojowego. W sukurs przyjść może geopolityka - na przykład dojdzie do potężnego konfliktu na Bliskim Wschodzie, w który uwikłają się Rosja, Chiny i USA. Wtedy Europie wystarczyłoby stać z boku, trochę jak Amerykanom w czasie I wojny światowej - i pewnie to by mogło znów Daniel Korski: Unia działa jak meble ze sklepów IKEA. W teorii takie meble są wygodne i dobrze zaprojektowane. Ale po złożeniu nie POLSKA ZA 100 LAT poniedziałek. 11 czerwca2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA PONIEDZIAŁEK, 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA POLSKA ZA 100 LAT wszystkie elementy do siebie pasują. Tak samo Unia Europejska ciągle stara się składać wszystkie elementy jej pomóc odzyskać utracone wpływy. Jakie atuty pozostały Europie? Na pewno doświadczenie. Na pewno dostatek - przecież Europejczycy to cały czas najbogatsi ludzie świata, w tym sensie, że mieszkańcy żadnego innego kontynentu nie zdołali skumulować w swoich rękach większego majątku. Na naszym kontynencie cały czas są silne gałęzie przemysłu, które mogą się stać gospodarczym kołem zamachowym, m.in. branże motoryzacyjna czy chemiczna. Ale Europa, aby odnieść realny sukces, musi wreszcie znaleźć sposób na to, by wykorzystywać swoje szanse. Przykład? Zielona energetyka. To na naszym kontynencie najszybciej zdefiniowano problem, to tu zaczęto mówić o konieczności przestawiania sposobu produkcji prądu ze spalania kopalin na metody alternatywne. Świetne wyczucie, ale dziś głównymi producentami paneli słonecznych są Chińczycy i Amerykanie, nie Europejczycy. W Pekinie i Waszyngtonie zauważono tę niszę później, a mimo to udało im się odebrać rynek Europie. To właśnie takie niewykorzystane sytuacje sprawiają, że Unia jest w tym miejscu, w którym jest. Ale też ta sytu- acja pokazuje, że potencjał na naszym kontynencie cały czas istnieje. Jeśli komuś uda się go uruchomić, to Europa znów może być wielka. W którym obszarze Europa ma szanse na sukces? Przypominając, że są to tylko rozważania różnych potencjalnych scenariuszy przyszłości, warto wskazać dziedzinę, która jest dziś jednym z najsłabszych punktów UE: polityka migracyjna. Tak, ta sama polityka, która doprowadziła do ogromnego kryzysu społeczno-politycznego w 2015 r., której efektem są serie zamachów terrorystycznych w Europie Zachodniej. Ale warto też zauważyć inny problem: ogromne problemy demograficzne Europy. Już niedługo brak rąk do pracy będzie potężną blokadą w dalszym rozwoju gospodarczym. Jednocześnie kraje naszego kontynentu eksperymentują od lat 60. poprzedniego stulecia ze sprowadzaniem migrantów do pracy. Na razie te eksperymenty okazują się źródłem wielu problemów. W wielu zachodnich miastach powy-rastały całe getta zdominowane przez muzułmanów, dzieci i wnuki migrantów zarobkowych mają duże problemy z asymilacją. To są problemy, które dzisiaj mogą nawet rozsadzić Europę od środka. Nie można wykluczyć, że być może to wyzwanie nie do okiełznania bez działań naprawdę radykalnych, typu odsyłanie tych osób do kraju pochodzenia przodków. Ale rozważmy ten scenariusz w kategoriach szans, nie zagrożeń. Decydenci europejscy mają mnóstwo materiału do analizy z ostatnich dekad. A gdyby na tej podstawie udało im się opracować właściwy dla Europy program sprowadzania i asymilacji obcokrajowców? To mogłaby być europejska wunderwafFe, projekt, który nadałby naszemu kontynentowi nowy impuls rozwojowy. Migranci, zamiast brać pieniądze z pomocy społecznej, sami by je zarabiali, przy okazji napędzając gospodarkę. Nie ma się co łudzić, że ten scenariusz jest łatwy do zrealizowania. Dużo bardziej prawdopodobne jest, że przez kolejnych sto lat Europa będzie musiała walczyć z próbującymi się odnaleźć na naszym kontynencie imigrantami z Bliskiego Wschodu i Afryki. Ale pokazuje kierunek, w którym Europa musi szukać swoich szans. Tylko wychodząc z utartych kolein, którymi jedzie teraz, ma szansę odzyskać konkurencyjność i nawiązać równą rywalizację z USA i Chinami. Scenariusz trzeci: upadki są po to. by wstać jeszcze wyżej Faktem jest, że w ostatnich dwudziestu stuleciach Europa wiele razy wpadała w poważne zawirowania, ale jednak za każdym razem wychodziła z nich mocniejsza. Upadło Imperium Rzymskie, rozpadło się państwo Karola Wielkiego, Europę zdemolowały wojna stuletnia, a po niej trzydziestoletnia. Europa przetrwała Napoleona, Hitlera, Stalina (zestawienie tych trzech nazwisk w jednym zdaniu nie oznacza, że autor w ten sam sposób ocenia ich wkład w dzieje kontynentu) i za każdym razem robiła krok do przodu. Gdyby to nie był tak bardzo wyświechtany zwrot, można by teraz napisać coś o Feniksie odradzającym się z popiołu. Bo też dziś argumentów na to, że Unia zmierza ku końcowi, jest coraz więcej. Masa krytyczna jeszcze nie została przekroczona, ten brukselski NAWET GDYBY UNIA EUROPEJSKA SIĘ ROZPADU. TO PO JAKIMŚ CZASIE POWSTANIE INNA KONCEPCJA SPINAJACA KRAJE KONTYNENTU samolot cały czas jeszcze można wyciągnąć z korkociągu, w który wpadł, ale czasu jest na to coraz mniej. Każde napięcie w poszczególnych krajach członkowskich (teraz najbardziej je widać we Włoszech i w Hiszpanii, ale utajone konflikty polityczne drzemią we Francji, w Holandii, Grecji, ći nawet Niemczech) tempo obracania się w tym korkociągu przyspiesza. Ziemia jest coraz bliżej, komunikaty „Puli up, terrain ahead" w kabinie pilotów stają się coraz bardziej natarczywe. Konsekwencje paraliżu politycznego, w który wpada UE, oraz spadku konkurencyjności gospodarczej z każdym rokiem będą coraz bardziej odczuwalne. Od kilku lat nie ma roku, by cała Europa nie żyła problemami, w które wpada jeden z krajów członkowskich. I liczba tych problemów ciągle rośnie, a nie spada. Dlatego właśnie teza, że brexit był początkiem procesu, a nie jedynie angielską ekstrawagancją, wydaje się coraz bardziej prawdopodobna. Nie dlatego, że Unia nie ma możliwości odwrócenia tego procesu. Przede wszystkim dlatego, że Bruksela cały czas uważa, że nie można mówić o żadnym procesie, a jedynie 0 serii pojedynczych, niezależnych od siebie sytuacji. Konkluzje Analizując te trzy scenariusze, dziś niestety najbardziej prawdopodobny wydaje się ten trzeci - właśnie dlatego, że Bruksela cały czas nie nazywa rzeczy po imieniu. Gdyby zaczęła, możliwy wydaje się drugi. Na pierwszy - i tu znów trzeba powtórzyć słowo „niestety" - szanse są najmniejsze. Ale trzeba też pamiętać, że Europa to termin daleko szerszy niż Unia Europejska, zawężanie go tylko do Brukseli będzie ogromnym nadużyciem. I nawet jeśli UE upadnie, to po jakimś czasie się odrodzi, choć w innej konfiguracji i formule. Taka jest po prostu natura Europy, od samego jej początku, od antycznych Aten 1 Rzymu. „Barbarzyńska Północ najpierw idzie na cywilizacyjne Południe, by je zniszczyć. Dopiero później okazuje się, że Południe staje się zasadniczą inspiracją dla Północy. W ten sposób powstała kultura europejska. Ito jest najważniejszy punkt odniesienia dla Europy, w tym Polski. Rzym, Wenecja, całe południe przez wieki były podstawowym schematem, do którego się odwoływała polska kultura" - tłumaczył w wywiadzie prof. Marek Cichocki, euro-peista z Collegium Civitas. Bo jedno w Europie jest niezmienne: fazy dążenia do stworzenia uniwersalistycz-nej formuły obejmującej cały kontynent stale przeplatają się z okresami nawrotu do rozwiązań bardziej regionalnych. Dlatego nawet gdyby Unia Europejska jednak się rozpadła, to za jakiś czas ona powróci - w innej formie, oparta na innym pomyśle, ale w gruncie rzeczy podobna, odwołująca się do tej samej uniwersa-listycznej koncepcji, która jest teraz. Bo Europejczyków zawsze będzie więcej łączyć, niż dzielić. To się pewnie nigdy nie zmieni. O losie Europy przesądzi demografia Andrzej Sadowski, ekonomista, prezydent Centrum im. Adama Smitha Unia Europejska wybrała swój los, porzucając „Strategię lizbońską". Przyjęta w2000 r. mogła uczynić Europę najbardziej konkurencyjnym gospodarczo obszarem na świecie. Rezygnacja z tego celu sprawiła, że obecnie doganiają ją nie tylko kraje Dalekiego Wschodu, ale nawet afrykańskie. W2000 r. zjednoczona Europa miała strategię wysforowania się przed USA i stania się miejscem największego rozwoju gospodarczego. Zarzucona strategia stała się dziś miarą jej zacofania. W perspektywie stu lat Europa, w najlepszym przypadku, będzie skansenem dla reszty świata - jeśli znajdą się na to sponsorzy. Nasz kontynent może być tak atrakcyjny dla świata, jak dziś jest Suwalszczyzna dla turystów z krajów uprzemysłowionych. Liderami europejskimi są dziś urzędnicy, a nie przywódcy. Nie są w stanie poprowadzić Europy, która dryfuje z braku przywództwa. Urzędnicy nie nakreślą żadnej śmiałej wizji rozwoju. Wartości europejskie i demokracja sprowadzają się dziś do działających jeszcze systemów emerytalnych i socjalnych. Za naszego życia upadło imperium Związku Radzieckiego. Nie można wykluczyć, że także za naszego życia zacznie rozpadać się imperium europejskie. Arnold Toynbee w „Studium historii" zauważył, że „budowanie państwa uniwersalnego jest objawem schyłku, a nie rozkwitu cywilizacji. W historii świata nie zdarzyło się, aby udało się to zrobić przez ludy starzejące się lub wymierające". Współczesna Europa uniwersalnych wartości jest starzejącym się kontynentem. Demografia rozstrzygnie. 10 POLSKA ZA 100 LAT PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA ORŁOWSKI: W CIĄGU STU LAT POLSKA MOŻE BYĆ TAM GDZIE NIEMCY Największym skarbem narodowym staną się przełomowe technologie, których inne państwa nie zdołały skonstruować. Dlatego Polska musi zacząć kreować własne innowacyjne rozwiązania. Naród, który będzie tylko czekał, aż inni coś wymyślą, musi się liczyć z tym, że na stałe utknie w drugiej lidze - mówi prof. Witold Orłowski Agaton Koziński Twitter: @AgatonKozinski Pana wizja Polski za sto lat Wktórym miejscu wtedy będziemy? Oczywiście, moglibyśmy teraz przedstawić wizję marzeń z Polską jako absolutną potęgą, ale lepiej chyba mówić o wizji rzeczywistej. Na czym Pan tę wizję opiera? Przede wszystkim na tym, że nie trafi się nam już tak dramatyczne zdarzenie jak rozbiory czy 45 lat komunizmu, które zablokowały nasz rozwój. Oczywiście, nie da się całkowicie wyeliminować różnego rodzaju kryzysów, ale zakładam, że będą one miały charakter krótkotrwały - z perspektywy stu lat niezauważalny. A co będzie zauważalne za kolejne stulecie? Zakładam, że znacząco nadgonimy albo nawet zrównamy się z krajami, które dziś określamy jako świat rozwinięty. Trzy lata temu wydał Pan książkę .Czy Polska dogoni Niemcy?". Ale teraz, zamiast pytać „czy", raczej należy pytać Jdedy"? Nie wiadomo, czy kiedykolwiek ich dogonimy - dlatego jednak „czy" wydaje się bardziej na miejscu. Nigdzie nie jest powiedziane, że wszystkie narody muszą osiągnąć ten sam etap rozwoju. Proszę porównać Francję i Niemcy. Przecież oba te kraje operują w tych samych warunkach, mają zbliżoną wielkość i ludność, wiele wskaźników ekonomicznych też jest podobnych, na przykład wydajność pracy czy przeciętny dochód, a jednak Niemcy radzą sobie lepiej niż Francuzi. Jeszcze w2002r. PKB per capita Niemiec i Francji były na zbliżonym poziomie. Od tamtej pory prze waga Berlina nad Paryżem cały czas rośnie. Właśnie. Nie wiadomo, czy Polska również nie stanie przed taką barierą. Bo żeby przegonić Niemcy, trzeba być równie dobrze zorganizowanym jak oni, podobnie jak oni umieć współpracować - albo braki w tym zakresie rekompensować innymi dziedzinami, na przykład fantazją, kreatywnością. Polacy są jednak ambitni, na pewno Niemców chcieliby przegonić I nie jest to wykluczone. W jaki sposób mamy szansę to uczynić? Musimy też mieć swój przemysł motoryzacyjny? To też jest ważne, choć niedecydujące. Posiadanie swęich marek samochodów to nie tylko fundament siły przemysłu niemieckiego. Za pomocą swoich aut Niemcy budują także swoją rozpoznawalność, swój wizerunek na świecie. „Made in Germany" to silny brand zbudowany w dużej mierze właśnie dzięki silnej motoryzacji, co przekłada się na wyższą , wartość dodaną niemieckiej produkcji. Proszę zwrócić uwagę, przecież mercedes, bmw, czy audi to nie są żadne cuda techniki. Technologicznie dużo bardziej zaawansowana jest choćby amerykańska tesla. Ale jednocześnie niemieccy producenci motoryzacyjni mogą zażądać o 20-30 proc. więcej, niż weźmie producent takich samych aut, ale zbudowanych gdzieś na Dalekim Wschodzie. Na tym właśnie polega siła marki, jej wzmacnianie to jeden z elementów rozwoju. Pod tym względem Niemcy mają nad Polską dużą przewagę. Jak ją niwelować? Najpierw warto przeanalizować składniki sukcesu Niemców. Oni wiele osiągnęli dzięki zdolności do współpracy. Wiem, że Polacy są dumni ze swojego indywidualizmu, ale prawda jest taka, że we współczesnym świecie wielkie przedsięwzięcia buduje się dzięki współpracy, a nie dzięki jednemu pomysłowi genialnego indywidualisty. Amerykanie do dziś wielbią Rockefellera. Forda czy Carnegiego. Bo to byli wybitni przedsiębiorcy, ale na przełomie XIX i XX w. Dziś taka wizja kapitalizmu już się nie broni. Jeszcze tuż po 1989 r. te metody działania dawały efekt w Polsce, ale dziś również u nas to już nie ma racji bytu. Samemu można stworzyć dużą firmę, ale nie uda się zbudować globalnego koncernu, bo ich siła polega przede wszystkim na pracy mózgów. Niejednego mózgu, ale wielu. Rozmawiamy otym. jak przegonić Niemcy, ale na razie Pan opowiada o tym. w jaki sposób najlepiej ich naśladować. Samym naśladownictwem przeskoczyć ich nie zdołamy. Nie twierdzę, że Niemcy są wzorem idealnym. W niektórych dziedzinach możemy uzyskać nad nimi przewagę, w innych warto trochę zbliżyć się do ich poziomu - z naciskiem na trochę. Proszę zobaczyć, jak z Niemcami rywalizują Brytyjczycy. Wiedzą, w jakich dziedzinach mają nad nimi przewagi - na przykład lepiej wykorzystują indywidualności, mają lepiej roz- DZIŚ FIRMY SKUPIAJĄ SIE NA USŁUGACH MOBILNYCH. ALE NIE MOŻNA WYKLUCZYĆ, ŻE ZA PIEC LAT POTRZEBNE BĘDĄ f KŁUCI CAŁKOWICIE INNE winięty przemysł rozrywkowy. Wiedzą też, w których obszarach są słabsi, na przykład Niemcy biją ich na głowę pod względem organizacji pracy. Ale Brytyjczycy nie próbują kopiować rozwiązań niemieckich. Szukają własnych. Na razie ich nie znajdują. Owszem, są w stanie kreować własne rozwiązania-na przykład fenomen finansowy Premiership-ale ogółem są daleko za Niemcami Na początku wywiadu powiedziałem, że w ciągu stu lat możemy być tam gdzie Niemcy. Pytanie, gdzie wtedy będą Niemcy. Albo szerzej: jak w następnych dekadach będzie się zmieniał świat. Choć - prawdę mówiąc - przewidzenie tych zmian w perspektywie następnych stu lat to abstrakcja. Przede wszystkim dlatego, że nie da się przewidzieć, w jakim tempie będzie się zmieniać technologia. Tempo akurat znamy-będzie obłędnie szybkie. Ale nie wiemy, jaki będzie rezultat tych zmian. Już za 10-15 lat możemy żyć w innej rzeczywistości niż teraz. Dam przykład. Dziś wszystkie firmy na pierwszym miejscu stawiają rozwój usług mobilnych, podczas gdy równo 11 lat temu nikt jeszcze nie znał słowa „smartfon". To najlepiej pokazuje, jak szybko i jak radykalnie zmienia się nasza rzeczywistość. A rewolucja smartfonowa to nie tylko zmiana wyglądu naszych komórek, sposobu, w jaki z nich korzystamy. To także zmiana zachowań ludzkich. Dziś wszyscy trzymają nos wsmartfonach nawet wczasie spotkań towarzyskich. A w ślad za tym zmienia się gospodarka, to są te usługi mobilne, o których mówiłem przed chwilą. Ale każdy rozsądny analityk, gdy usłyszy, że jakieś przedsiębiorstwo opiera swój model biznesowy na rozwoju usług na smartfony, tylko się uśmiechnie - bo wie, że rynek za pięć lat może potrzebować całkowicie innych usług niż dziś. Myśli Pan. że za pięć lat nie będzie smartfonów? Ażtak szybki ten postęp jednak nie jest. Nie mam wątpliwości, że za kilka lat będziemy korzystać z całkowicie innych urządzeń niż obecnie. Więcej, dziś nie jesteśmy w stanie nawet przewidzieć, co to będzie. A może pojawią się urządzenia, które częściowo zintegrują człowieka z technologią? Wizja jak z „Matrixa". Nawet jeśli pozostaniemy na etapie dzisiejszych smartfonów, będą one działać inaczej niż teraz, staną się bardziej intuicyjne. Ale to tylko moje intuicje - bo rozwój w ostatnich latach tak zaskakuje, podąża w tak nieoczekiwanych kierunkach, że trudno stawiać odpowiedzialne prognozy w tym zakresie. Teoretycznie mogą się dziać cuda, na przykład drzwi przed nami będą się otwierać, gdy tylko o tym pomyślimy. Dlaczego nie? Dalej jednak świat będzie miał ograniczenia, jakie ma dziś, choćby sposoby zdobywania energii. Od rewolucji przemysłowej jest to problem, którego pewnie nie da się rozwiązać. Energia dalej będzie potrzebna, ale pewnie zmieni się sposób jej zdobywania. Wszystko wskazuje na to, że będziemy coraz mniej zależni od ropy naftowej, ewentualnie zastąpi ją ropa pozyskiwana ze skał łupkowych. Dzięki ropie łupkowej USA najpóźniej w2019r. będą największym producentem ropy na świecie. Wyprzedzą Rosję. To dla Rosji problem, bo ten kraj nie ma innego pomysłu na rozwój. Jeśli na świecie popyt na jej ropę się skończy, co jest sytuacją wyobrażalną, może się okazać, że ten kraj zostanie zwyczajnie bankrutem. Szybkie zmiany technologiczne zmieniają modele gospodarczeistrukturę własności w biznesie. Czy zajaldś czas nie okaże się, że światem rządzi internetowa oligarchia, takie firmy jak Google, Amazon. Apple czy Facebook? Oczywiście, takie zagrożenie występuje, jeśli tym firmom uda się skutecznie zmonopolizować internet. Ale to tylko jeden ze scenariuszy. Równie dobrze świat może pójść w całkowicie inną stronę. Tylko dziś jeszcze nie widzimy w którą. W Polsce dziś dużo się mówi okoniecznościreindustria-lizacji. z kolei dziesięć lat temu jak mantrę powtarzano konieczność rozwoju rynku usług. Na co lepiej postawić, myślącopizyszłości: przemysł czy usługi? Stany Zjednoczone prawie nie posiadają własnego przemysłu, u siebie produkują właściwie tylko usługi. Stało się to możliwe, bo zakłady produkcyjne dało się łatwo przenieść do krajów, gdzie jest tańsza siła robocza. Choć teraz produkcja powoli do USA wraca, bo okazuje się, że roboty są jeszcze tańsze niż najtańszy nawet pracownik na Dalekim Wschodzie. W zrobotyzowanych fabrykach pracuje kilkadziesiąt osób, a nie kilka czy kilkanaście tysięcy jak kiedyś. Czyli lepiej, by Polska stawiała na usługi, bo wnich znajdzie pracę więcej osób? W ciągu najbliższych dwudziestu lat coraz bardziej będzie się zacierać granica między usługami a produkcją - to będzie jedna z cech charakterystycznych najbliższej przyszłości. Dziś po prostu kupujemy okna. Za 5-10 lat nie będziemy już kupować okien, tylko usługę polegającą na właściwym oświetleniu i wywietrzeniu domu. To jest właśnie Przemysł 4-0. Iwtym przemyśle nie będzie okien? Nie, one oczywiście pozostaną, ale będą tylko jednym z półproduktów potrzebnych do wykonania usługi, którą będziemy zamawiać. To będzie zmiana wynikająca przede wszystkim z postępującej robotyzacji. Wkrótce każdy sprzęt, którego używamy, stanie się sprzętem myślącym. Na przykład lodówka będzie samazamawiaławsklepie imernetowym produkty,które się właśnie wniej skończyły. Na przykład. Internet ułatwi także interakcję między różnymi sprzętami. Na przykład dzisiejszy typowy fotel stanie się w przyszłości usługą zapewniającą nam miłe spędzanie czasu - i będzie on sprzęgnięty z telewizorem, sprzętem hi-fi i czytnikiem książek oraz gazet. A może nawet będzie połączony z komputerem, który w czasie siedzenia na fotelu będzie dokonywał pomiarów medycznych? Tak właśnie będą się zachowywać myślące przedmioty. A to z kolei zatrze różnicę między przemysłem a usługami. PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 POLSKA ZA 100 LAT GŁOS DZIENNIK POMORZA O tym, kto w przyszłości będzie grał w pierwszej lidze, a kto w drugiej, rozstrzygnie kwestia dostępu do najnowszych technologii Dalej ktoś te okna czy fotełe będzie musiał wyprodukować Ale jednocześnie będzie musiał szukać sposobu, jak je połączyć z usługami. Już teraz gdy buduje się rakiety kosmiczne, to koszt oprogramowania, które do nich trafia, jest wyższy niż koszt wyprodukowania fizycznego nośnika. Jest jeszcze jedna kwestia; produkcja produktów strategicznych, na przykład elektroniki używanej wpolskiejar-mii. Może to jest przyszłość przemysłu? Albo kupowanie za granicą sprzętu razem z kodami źródłowymi. To dlatego nie kupiliśmy MiG-ów, tylko F-16. Choć pewnie do końca nigdy nie będziemy mieli pewności, czy Amerykanie nie będą w stanie zmienić trasy lotu naszego „Jastrzębia", jeśli uznają, że z powodów taktycznych jest to konieczne. Takie problemy będą się pojawiać coraz częśdej w coraz różniejszych obszarach. Bo wchodzimy w erę nowej gospodarki, w której będą się pojawiać nowe napięcia. Choćby próby zmonopolizowania poszczególnych sekto- rów rynku przez nowych graczy, zwłaszcza w obszarach, gdzie najtrudniej jest skopiować poszczególne rozwiązania, a więc na samym obrzeżu postępu technicznego. Kwestie militarne są dobrym poligonem doświadczalnym, pokazującym, jak nowa gospodarka będzie działać, bo wiele problemów, które dopiero przed nami, wojskowi już przećwiczyli. Do tej pory przełomy technologiczne były dość otwarcie pokazywane na świecie - od maszyny parowej do smartfona. Przewiduje Pan. że wprzyszłości poszczególne kraje będą skrzętnie chowały swoje wynalazki? Akurat smartfon to nie był żaden przełom w sensie technologicznym. Nie zastosowano w nim żadnego rozwiązania, które nie byłoby dobrze znane wcześniej. Smartfon był przełomem jedynie pod względem pomysłu. Steve Jobs wpadł na pomysł, jak poukładać wszystkim znane klocki w sposób, którego nikt wcześniej nie wymyślił Natomiast na pewno największym skarbem narodowym staną się przełomowe technologie, których inne państwa nie zdołały skonstruować. Dziś tę zasadę widać przede wszystkim w wojskowości, ale będzie się ona stawała wszechobecna. Ainnowacjewświeciefinan-sów? Kryptowałuty mają szansę zmienić system pracy banków? Do tej pory za pieniądze odpowiedzialność ponosiło państwo - czasem zawodząc zresztą w tej roli. Technologia blockchainu to zmienia, próbuje nas przekonać, że możemy mieć zaufanie także do internetu jako źródła zabezpieczenia naszych finansów. Tym zabezpieczeniem ma być transparentność, to, że wszystkie transakcje są jawne. Jeśli to się upowszechni, to rzeczywiście za jakiś czas może się okazać, że możemy świetnie żyć bez pieniędzy emitowanych przez banki centralne. Itak rzeczywiście będzie? Zobaczymy. Na razie piłka jest po stronie systemu blockchain, to on musi pozyskać zaufanie. Gdyby jednak kryptowałuty się upowszechniły, globalizacja wskoczy na wyższy poziom Wikipedia stała się źródłem wiedzy kilka lat temu, choć mechanizm jej powstania - patrząc przez pryzmat klasycznych metod pisania encyklopedii - jest cokolwiek dziwaczny. Jednak open source, otwarte zasady sprawiające, że autorem Wikipedii może się stać każdy, przyniosło jej sukces. Podobnie może się stać z kryptowalutami. Na razie państwa mają po swojej stronie klasyczne metody podtrzymywania swoich walut. Ale gdyby zgodziły się na przykład na to, by można było płacić podatld którąś z walut wirtualnych, byłby to przełom. Choć to jedna strona medalu. Adruga? Wcale się nie zdziwię, jeśli za dwa, trzy lata okaże się, że bitcoin był jedynie fałszywą obietnicą, która wygeneruje tylko ogromny kryzys. Jak pęknięcie bańki internetowej w2000r., co doprowadziło do krachu nagiełdzie. I wtedy bardzo szybko przeprosimy się z klasycznymi walutami. Dziś bardzo trudno przesądzić, który z tych scenariuszy się zrealizuje. Teoretycznie jednak można sobie wyobrazić sytuację, w której za jakiś czas będziemy żyć w ogóle bez klasycznych walut państwowych. Ale prawda jest taka, że dziś nikt nie wie, skąd się bierze bitcoin. Nawet ci, którzy próbują wyjaśnić, co to za algorytm za nim stoi, tak naprawdę tylko zgadują. Dopóki nie dowiemy się, jakie były prawdziwe intencje jego twórców, czy oni są rzeczywiście tak bezinteresowni, jak się przedstawiają, nigdy nie uda się kryptowalutom zdobyć pełnego zaufania użytkowników. Cały czas się może okazać, że bitcoin to wielkie oszustwo. Jeszcze pytanie o Polskę, bo ciągle nie potrafimy wejść na rynek światowych innowacji. Jak poważne todla nas ograniczenie? Przyzwyczailiśmy się do życia w poczuciu zaścian- 11 BIOGRAM Wrtołd Orłowski Profesor ekonomii, rektor Akademii Finansów i Biznesu Vistula, członek Narodowej Rady Rozwoju przy prezydencie Andrzeju Dudzie. W1985 r. ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Łódzkim, a w 1992 r. obronił tam doktorat. Od początku lat 90. blisko współpracował z polskimi rządami, m.in. w Biurze ds. Integracji Europejskiej Urzędu Rady Ministrów czy jako doradca ekonomiczny wicepremiera Leszka Balcerowicza oraz doradca głównego negocjatora członkostwa Polski w Unii Europejskiej Jana Kułakowskiego. W latach 2002-2005 pełnił funkcję szefa zespołu doradców ekonomicznych prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, był też członkiem Narodowej Rady Rozwoju przy prezydencie Lechu Kaczyńskim oraz Rady Gospodarczej przy premierze Donaldzie Tusku. Autor wielu książek, w tym: „Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku", „Świat, który oszalał, czyli poradnik na ciekawe czasy", „Czy Polska dogoni Niemcy?". kowości, do tego, że wymyślają inni, a nie my. Prawda jest taka, że naród, który będzie tylko czekał, aż inni coś wymyślą, musi się liczyć z tym, że na stałe utknie w drugiej lidze. Dziś polskim producentom jest bardzo wygodnie na pozycji poddostaw-ców - mają stałych klientów, którzy dobrze i regularnie płacą. Owszem, ich rentowność to 3 proc., podczas gdy firmy, do których dostarczają one półprodukty, mają rentowność na poziomie 60 proc. i więcej. Alete3proc.jestibędzie.To też wartość Dopóki główny producent nie znajdzie podwykonawcy, który zgodzi się robić to samo za 2 proc. marży. Nie zamierzam twierdzić, że w Polsce nie ma żadnych odkryć, wynalazków, ale jest zbyt mało, by zawalczyć o awans do pierwszej ligi. Na technologiezUSA czy Japonią nie będziemy wstanie jeszcze długo konkurować Oczywiście. Ale możemy mieć swoje technologie, własne rozwiązania w poszczególnych niszach. Wygląda więc na to, że wirtualne pieniądze zostaną z nami. Co z tego wyniknie? Marshall McLuhan, wybitny medioznawca, pisał w latach 60. ubiegłego wieku, że „medium jest przekazem" - co oznacza, że każde medium (prasa, radio, TV) w typowy tylko dla siebie sposób dociera do odbiorcy i przekształca podaną mu informację. Ten sam fakt przedstawiony w gazecie zostanie inaczej odebrany przez czytelnika niż wtedy, gdy dowie się o nim z telewizji. Im bardziej rozwijają się media społecznościowe, tym dokładniej widzimy, jak bardzo internet różni się - jako medium - od telewizji czy gazet. Biorąc poprawkę na to, że mówimy o świecie finansów, wydaje się, że definicja McLuhana też ma tu zastosowanie - w tym sensie, że pieniądz wirtualny będzie się zachowywał inaczej niż pieniądz papierowy, zacznie on generować charakterystyczne tylko dla siebie sytuacje. Gdzie będą tkwiły największe różnice? W technologii. O ile za klasycznym pieniądzem zawsze stoi bank centralny, który decyduje o jego podaży i popycie, o tyle kryptowaluty takiego mechanizmu nie W 2030 R. 25 PROC. TRANSAKCJI FINANSOWYCH BĘDZIE DOKONYWANYCH ZA POMOCĄ KRYPTOWALUT Thomas Frey. futurolog mają. Są one zdecentralizowane, niektóre w sposób skrajny. W ich przypadku termin „polityka monetarna" nie ma zastosowania. Dziś tego nie widać, bo rynek transakcji finansowych na świecie jest w stopniu niemal absolutnym zdominowany przez tradycyjny pieniądz, który jest kontrolowany tradycyjnymi metodami. Ale Thomas Frey, ceniony amerykański futurysta z instytutu Da Vinci, przewiduje, że już w 2030 r. jedna czwarta światowych transakcji finansowych będzie dokonywana za pomocą kryptowalut. Tak duża zmiana proporcji musi pociągnąć za sobą przekształcenia rynku finansowego. Dzisiaj osoby niekorzy-stające z kryptowalut robią tak z dwóch powodów. Po pierwsze, bo nie wiedzą, jak to zrobić. Po drugie, bo nie mają gwarancji (które normalnie daje bank centralny), że wirtualny pieniądz nie jest zwykłą piramidą finansową służącą wyciągnięciu im z kieszeni ostatnich oszczędności. Tyle że pierwszy i drugi PONIEDZIAŁEK. 11 CZERWCA 2018 GŁOS DZIENNIK POMORZA punkt z każdym kolejnym rokiem będą coraz mniej aktualne. W miarę jak technologia będzie coraz łatwiejsza w obsłudze, sięgać po nią będzie coraz więcej osób. A wtedy zadziała zasada marketingu szeptanego - skoro wokół nas coraz częściej będą się pojawiać osoby korzystającego z wirtualnego portfela, to zaufanie do tego środka płatniczego będzie rosło. Efekt kuli śniegowej. Jeśli więc nie pojawi się jakaś potężna katastrofa na rynku kryptowalut (błąd technologiczny, oszustwo czy po prostu czarny łabędź - sytuacja, której dziś nie jesteśmy w stanie przewidzieć), to trudno sobie wyobrazić siłę, która byłaby zdolna powstrzymać zajmowanie przez nie coraz większej części rynku. A to zacznie pociągać za sobą nowe napięcia - tym razem na linii: państwo - biznes. Już nie chodzi nawet o to, że poprzez kryptowaluty dużo łatwiej dokonywać transakcji na czarnym rynku - w tym przypadku policja wcześniej czy później zmieni metody walki z przestępczością i będzie w stanie to ograniczyć. Chodzi o problem dużo szerszy. Ekonomia oparta na block-chainie będzie miała dużo mniej wspólnego z państwem niż do tej pory. Spójrzmy jeszcze raz na bitcoina. Jego twórca Satoshi Nakamoto zaprojektował go w ten sposób, że transakcje są uwiarygadniane przez kolejne komputery spięte w blockchainową sieć. Nie potrzeba do tego żadnego ziemskiego adresu, działki, na której stoi bank. Nie potrzeba rządu czy banku centralnego, który by to kontrolował. Wszystko toczy się samoistnie, gdzieś w wirtualnej przestrzeni. Gdy ten system się upowszechni, coraz częściej będą się pojawiać pytania: jakie podatki mam płacić od zysków osiąganych w wirtualnych walutach? I komu właściwie mam te podatki płacić? Krajowi, w którym jestem zameldowany? A może temu, na którego terenie stoją serwery obsługujące transakcje kryptowalutowe? Własna waluta to dziś jedna z cech charakterystycznych suwerennego państwa - tak samo jak kontrola nad terytorium czy zwierzchnictwo nad obywatelami. W dobie kryptowalut szybko może jednak nastąpić erozja walut narodowych. Trudno sobie jednak wyobrazić sytuację, w której poszczególne kraje nie będą szukały sposobu na to, żeby swój pieniądz obronić, uratować. Konflikt między tymi dwoma światami może się stać jednym z trwalszych napięć w najbliższych dekadach. |2 POLSKA ZA 100 LAT KRYPTOWALUTY MAJĄ POTENCJAŁ, BY ZMIENIĆ CAŁY ŚWIAT FINANSÓW Być może bitcoin wkrótce zniknie. Ale kryptowaluty, system finansowy oparty natechnologiiblockchain, zrewolucjonizują światową gospodarkę Tomasz Wiślicki redakcja@potekatimes.pl Bitcoin to Napster cyfrowych zasobów finansowych -rzucił pod koniec maja Brad Garlinghouse, twórca innej kryptowaluty XRP (dziś trzeciej największej cyfrowej waluty świata). Co miał na myśli? By to zrozumieć, trzeba pewnie najpierw przypomnieć, czym był Napster. Obecnie ten serwis nie działa, mało kto o nim pamięta. Jednak gdy ruszył w 1999 r., był (w swojej epoce, oczywiście) rewolucją. Zmienił tak bardzo system dystrybucji muzyki jak dotykowe ekrany zmieniły rynek telefonów komórkowych, a bitcoin - system walutowy. Otóż dzięki niemu nagle zdobycie nagrań w używanym wtedy formacie MP3 było łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej. To dlatego z miejsca pokochała go młodzież z całego świata, momentalnie stał się on punktem odniesienia, trendsetterem i najmodniejszym internetowym gadżetem w jednym. Tak jak dziś bitcoin. Z czasem jednak Napster przepadł. Przede wszystkim nie uporał się z kolejnymi procesami, które wytaczali mu prawnicy największych koncernów muzycznych, zarzucając mu piractwo własności intelektualnej. Poza tym dopadła go konkurencja - wygodniejsza w użyciu, szybciej aktualizowana, ładniej zaprojektowana. Dziś rządzą Spotify czy iTunes. Napstera pamiętają tylko „zgredy" po czterdziestce. Czy ten sam los czeka bitcoina? Tu zdania są podzielone. Brad Garlinghouse daje mu mniej więcej tyle samo szans, ile ostatni śnieg dostaje od wiosny. Ale z kolei ceniony amerykański futurolog Tim Draper uważa, że jeden bitcoin będzie w 2022 r. wart 250 tys. doi. - a jego głosu nie warto lekceważyć, bo w 2014 r. przewidział, że wartość tej kryptowaluty w ciągu trzech lat przekroczy 10 tys. doi. (na koniec 2017 r. za jednego bitcoina płacono 19 tys. doi.). Ile głosów, tyle opinii, ale też przyszłość bitcoina jest - przynajmniej z perspektywy tego tekstu - mało istotna. Ważniejsze jest samo zjawisko kryptowaluty, czyli zdecentralizowanej, pozbawionej oparcia w banku centralnym cyfrowej waluty, która funkcjonuje w internecie w oparciu o technologię blockchain. One przybierają różne nazwy, różne formaty i rozmiary. Ich liczba ciągle rośnie (w marcu 2018 r. portal Investing.com szacował, że istnieje ponad 1600 różnych kryptowalut), choć też nie jest to ruch liniowy, ciągle w górę. Kursy każdej z tych walut idą ostro w górę, by po chwili spaść. Miesiąc po osiągnięciu historycznych notowań w grudniu 2017 r. bitcoin stracił ponad połowę wartości, ale później znów urósł. Czyli jednak nie tonie. Pływa, tylko fale są czasami wyższe, a czasami niższe. Powoli przekonuje się do nich świat tradycyjnych banków. Wsparcia kryptowalutom udzielił nawet niekwestionowany autorytet świata klasycznych finansów, czyli Christine Lagarde, szefowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego, która w kwietniu tego roku powiedziała, że kryptowaluty mogą odmienić nasze życie i sposób, w jaki ludzie oszczędzają pieniądze. Po tej wypowiedzi kurs bitcoina wskoczył ponownie powyżej 8 tys. doi. i wyraźnie ustabilizował swe notowania. Bitcoin został stworzony w 2009 r. przez programistę (lub grupę programistów) o pseudonimie Satoshi Nakamoto. Dziś to najbardziej znana kryptowaluta na świecie, wykorzystująca do funkcjonowania system blockchain